Chuyên đề Phân tích tình hình tài chính tại Công ty xuất nhập khẩu tổng hợp và chuyển giao công nghệ - VINAGIMEX, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh

thành các loại tài sản mà doanh nghiệp hiện có. Xét về mặt kinh tế: các chỉ tiêu ở phần nguồn vốn phản ánh quy mô kết cấu các nguồn vốn được doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Xét về mặt pháp lý : đây là các chỉ tiêu thể hiện trách nhiệm pháp lý về vật chất của doanh nghiệp đối với các đối tượng cấp vốn cho doanh nghiệp (ngân sách nhà nước, cổ đông, ngân hàng, nhà cung cấp…). Căn cứ vào bảng cân đối kế toán tài chính của doanh nghiệp để đánh giá, nhận xét một cách khái quát về tình hình thực hiện cũng như mối quan hệ của các chỉ tiêu từ đó rút ra kết luận sơ bộ về tính hợp lý của các chỉ tiêu trong bảng. Tuy nhiên, để đưa ra được nhận xét xác đáng, người làm công tác phân tích cần phải xem xét mối quan hệ giữa các chỉ tiêu ấy với tình hình thực tế của doanh nghiệp cũng như tổng thể nền kinh tế. 2. Phân tích tình hình tài chính thông qua báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Báo cáo hoạt động kinh doanh là một bản báo cáo tổng hợp phản ánh tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp theo từng loại hoạt động. Số liệu trên báo cáo cung cấp những thông tin tổng hợp về phương thức kinh doanh, việc sử dụng tiền vốn, lao động, kỹ thuật, kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp và chỉ các hoạt động kinh doanh đó theo lợi nhuận hay gây ra tình trạng lỗ vốn. Đây là một bản báo cáo tài chính được nhà lập kế hoạch rất quan tâm vì nó cung cấp các số liệu về hoạt động sản xuất kinh doanh mà doanh nghiệp đã thực hiện trong kỳ. Nó còn được coi như là một bản hướng dẫn để dự tính xem doanh nghiệp sẽ hoạt động ra sao trong tương lai. Nội dung của báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh có thể thay đổi theo từng thời kỳ tuỳ theo nhu cầu quản lý những phản ánh được bốn nội dung cơ bản sau : Chi phí Bán hàng Lỗ (lãi) Chi phí qủan lý doanh nghiệp Giá vốn Hành bán Doanh thu thuần = - - - - Phân tích đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là phân tích đánh giá các chỉ tiêu tài chính có trong bảng. Số liệu tính toán trên cơ sở là báo cáo kinh doanh của hai năm hoặc hai kỳ hoạt động liên tiếp của doanh nghiệp, từ đó so sánh sự thay đổi của các chỉ tiêu, xu hướng vận động của các chỉ tiêu đó trong tương lai và cho nhận xét. 3. Phân tích các hệ số tài chính đặc trưng của doanh nghiệp. 3.1 Các hệ số về khả năng thanh toán Đây là chỉ số được rất nhiều người quan tâm như các nhà đầu tư, người cho vay, nhà cung cấp hàng hoá, nguyên vật liệu… Họ luôn đặt ra câu hỏi : Hiện nay doanh nghiệp có đủ khả năng trả các món nợ tới hạn hay không ? Tổng tài sản Tổng nợ phải trả a. Hệ số khả năng thanh toán tổng quát = Hệ số này phản ánh mối quan hệ giữa tổng tài sản mà doanh nghiệp đang quản lý, sử dụng với nợ phải trả. Nếu hệ số này <1 : nó báo hiệu sự phá sản của doanh nghiệp, vốn chủ sở hữu bị mất toàn bộ, tổng số tài sản hiện có (TSLĐ & TSCĐ) không đủ trả nợ mà doanh nghiệp phải thanh toán. TSLĐ & ĐTNH Tổng nợ ngắn hạn b. Hệ số khả năng thanh toán hiện thời = Hệ số khả năng thanh toán hiện thời là thước đo khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn của công ty. Hệ số này thể hiện mức độ đảm bảo của tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn đối với khoản nợ ngắn hạn. Nếu hệ số này > 1 : chứng tỏ doanh nghiệp có thừa hay đủ khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn khi đến hạn trả và chứng tỏ tình hình tài chính của doanh nghiệp là tốt, sức mạnh tài chính dồi dào, doanh nghiệp có khả năng độc lập về mặt tài chính. Tuy nhiên, hệ số này không phải càng lớn càng tốt khi có một lượng TSLĐ tồn trữ quá lớn. TSLĐ & ĐTNH – hàng tồn kho Tổng nợ ngắn hạn c. Hệ số thanh toán nhanh = TSLĐ trước khi mang đi thanh toán cho chủ nợ đều phải chuyển đổi thành tiền. Trong TSLĐ hiện có thì vật tư, hàng hoá chưa chuyển đổi thành tiền, do đó nó có khả năng thanh toán kém nhất. Nếu hệ số này qúa nhỏ thì doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc thanh toán công nợ, vì vào lúc cần, doanh nghiệp có thể buộc phải sử dụng các biện pháp bất lợi như bán tài sản với giá thấp để trả nợ. Hệ số này là thước đo về khả năng trả nợ ngay, không dựa vào việc bán các loại vật tư hàng hoá để trả nợ. d. Hệ số thanh toán tức thời : (hệ số vốn bằng tiền) Ngoài ba hệ số trên, để đánh giá sát sao hơn khả năng thanh toán của doanh nghiệp còn có thể sử dụng chỉ tiêu hệ số vốn bằng tiền. Hệ số vốn bằng tiền được xác định bằng công thức sau : Tiền + các khoản tương đương tiền Số nợ ngắn hạn Hệ số thanh toán tức thời = 3.2 Các hệ số phản ánh cơ câu tài chính của doanh nghiệp Các doanh nghiệp luôn thay đổi tỷ trọng của các loại vốn theo xu hướng hợp lý ( Kết cầu tài chính tối ưu), nhưng kết cấu này luôn bị phá vỡ do tình hình đầu tư. Vì vậy nghiên cứu cơ cấu tài chính, tỷ xuất tài trợ sẽ cung cấp cho các nhà quản trị tài chính một cái nhìn tổng quát về sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp. Hệ số nợ Cơ cấu nguồn vốn phản ánh trong một đồng vốn kinh doanh bình quân hiện nay đang sử dụng mấy đồng vay nợ, mấy đồng vốn sở hữu. Hệ số nợ và hệ số vốn sở hữu là hai tỷ số quan trọng nhất phản ánh cơ cấu nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu số nợ vay không được sử dụng có hiệu quả thì sẽ làm tăng rủi ro cho doanh nghiệp: Nợ phải trả Tổng nguồn vốn Hệ số nợ = Nguồn vốn chủ sở hữu Tổng nguồn vốn Hệ số NVCSH = Qua nghiên cứu hai chỉ tiêu tài chính này, ta thấy được mức độ độc lập hay phụ thuộc của doanh nghiệp đối với các chủ nợ, mức độ tự tài trợ của doanh nghiệp đối với nguồn vốn kinh doanh của mình. Tỷ suất tự tài trợ càng lớn, chứng tỏ doanh nghiệp có nhiều vốn tự có, có tính độc lập cao với các chủ nợ, do đó không bị ràng buộc hoặc bị sức ép của các khoản nợ vay, tức là có thể đánh giá được kết cấu nguồn vốn và mức độ rủi ro tài chính của doanh nghiệp. Hệ số thanh toán lãi vay. Lãi vay phải trả là một khoản chi phí cố định, nguồn để trả lãi vay là lợi nhuận gộp sau khi đã trừ chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bán hàng. So sánh giữa nguồn để trả lãi với lãi vay phải trả sẽ cho chúng ta biết doanh nghiệp đã sẵn sàng trả tiền lãi vay tới mức độ nào. Lợi nhuận trước thuế lãi vay Lãi vay phải trả Hệ số thanh toán lãi vay = Hệ số này dùng để đo lường mức độ lợi nhuận có được do sử dụng vốn để đảm bảo trả lãi cho chủ nợ. Nói cách khác, hệ số thanh toán lãi vay cho chúng ra biết được số vốn đi vay đã sử dụng tốt tới mức độ nào và đem lại lợi nhuận là bao nhiêu, có đủ bù đắp lãi vay phảỉ trả không ? Các chỉ số về hoạt động kinh doanh Các hệ số này được dùng để đo lường hiệu quả sử dụng vốn, tài sản của doanh nghiệp bằng cách so sánh doanh thu với việc bỏ vốn kinh doanh dưới các tài sản khác nhau. Tình hình hàng tồn kho Để đảm bảo sản xuất kinh doanh được liên tục, đáp ứng nhu cầu của khách hàng, doanh nghiệp cần có mức dự trữ hợp lý. Phương pháp tốt nhất để xác định mức tồn kho hợp lý là so sánh mức tồn kho với doanh thu thuần. *100% 111100100% Doanh thu thuần Hàng tồn kho bình quân Số vòng quay hàng tồn kho = Số ngày trong kỳ (360 ngày) Số vòng quay hàng tồn kho Số ngày của một vòng quay HTK = Tình hình các khoản phải thu Doanh thu thuần Số dư bình quân các khoản phải thu Vòng quay các khoản phải thu = Chỉ tiêu này phản ánh tốc độ chuyển đổi các khoản phải thu thành tiền mặt của doanh nghiệp. Số dư bình quân các khoản phải thu Doanh thu thuần bình quân các khoản phải thu Kỳ thu tiền trung bình = Doanh thu này phản ánh số ngày cần thiết để thu được các khoản phải thu. Vòng quay các khoản phải thu càng lớn thì kỳ thu tiền trunh bình càng nhỏ và ngược lại. Hiệu quả sử dụng vốn a, Đánh giá hiệu quả dụng vốn cố định có thể sử dụng các chỉ tiêu sau : Doanh thu thuần Vốn cố định bình quân sử dụng Vòng quay vốn cố định = b, Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động, ta dùng các chỉ tiêu sau : Doanh thu thuần Vốn lưu động bình quân sử dụng Vòng quay vốn lưu động = Số ngày của kỳ phân tích Số vòng quay vốn lưu động Kỳ luôn chuyển vốn lưu động = c, Đánh giá hiệu quả vốn kinh doanh Chỉ tiêu này phản ánh vốn của doanh nghiệp trong một kỳ quay được bao nhiêu vòng. Qua chỉ tiêu này ta có thể đánh giá được khả năng sử dụng vốn của doanh nghiệp. Doanh thu thuần Vốn kinh doanh bình quân sử dụng Vòng quay toàn bộ vốn kinh doanh = Các chỉ tiêu sinh lời. Lợi nhuận là mục đích cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh. Lợi nhuận càng cao, doanh nghiệp càng tự khẳng định vị trí và sự tồn tại của mình trong nền kinh tế thị trường. Do đó, khả năng sinh lời là điều kiện tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Chu kỳ sống của doanh nghiệp dài hạn hay ngắn phụ thuộc vào khả năng sinh lời của đồng vốn kinh doanh, vốn của sở hữu, là cơ sở đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời kỳ của doanh nghiệp, là đáp số sau cùng của hiệu quả kinh doanh. Tỷ suất lợi nhuận thuần trên doanh thu (doanh lợi doanh thu) Tỷ suất này cho biết khi thực hiện một đồng doanh thu trong kỳ doanh nghiệp thu được mấy đồng lợi nhuận. Về lợi nhuận có 2 chỉ tiêu mà nhà quản trị rất quan tâm là lợi nhuận trước thuế và sau thuế. Do vậy, tương ứng cũng sẽ có hai chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu. *100% Lợi nhuận trước thuế Doanh thu thuần Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu = x 100 Lợi nhuận sau thuế Doanh thu thuần Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu = * 100% Tỷ suất sinh lời của vốn kinh doanh Lợi nhuận trước thuế và lãi vay Vốn kinh doanh bình quân Tỷ suất sinh lời vốn kinh doanh= x100 * 100% Chỉ tiêu này phản ánh một đồng vốn kinh doanh mà doanh nghiệp đã huy động vào sản xuất kinh doanh tạo ra mấy đồng lợi nhuận sau khi đã trang trải tiền lãi vay. Lợi nhuận sau thuế Vốn kinh doanh bình quân Tỷ suất lợi nhuận ròng vốn kinh doanh = Chỉ iêu này phản ánh mỗi đồng vốn sử dụng trong kỳ tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận ròng. c. Tỷ suất lợi nhuận ròng vốn chủ sở hữu Hệ số này đo lường mức độ lợi nhuận thu được trên mỗi đồng vốn chủ sở hữu trong kỳ. Lợi nhuận sau thuế VCSH bình quẫn Tỷ suất lợi nhuận ròng vốn chủ sở hữu = x *100% Các chỉ tiêu này dùng để phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp đã đạt lợi nhuận (mục tiêu của đầu tư và sản xuất kinh doanh) trong mối quan hệ chặt chẽ với doanh thu, với tổng số vốn mà doanh nghiệp đã huy động vào sản xuất kinh doanh và lợi nhuận được xem xét một cách tương xứng với chi phí vốn mà doanh nghiệp đã bỏ ra với khối lượng tài sản và tiền vốn đã được sử dụng, mặc dù chưa được xem xét đến giá trị thời hạn của lợi nhuận đạt được. CHƯƠNG II PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY VINAGIMEX I. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY VINAGIMEX 1. Lịch sử phát triển công ty vinagimex 1.1) lịch sử hình thành công ty. Công ty kinh doanh tổng hợp – Hợp tác xã Việt Nam VINACOOPS được thành lập ngày 23/3/1988 theo quyết định số 31NT/ QĐ1 của Bộ Thương Mại. Năm 1994 để phù hợp với nền kinh tế thị trường, Công ty đổi tên thành Công ty xuất nhập khẩu tổng hợp và chuyển giao công nghệ. Có tên giao dịch là: Viet Nam Comporation for General Im- export and Transfer Technology. Gọi tắt là VINAGIMEX. Trụ sở : 62 Giảng Võ - Đống Đa – Hà Nội, theo quyết đinh số 4285/QĐ - UB ngày 29/12/1994 của UBNDTP Hà Nội. 1.2) Chức năng và quyền hạn của Công ty. Chủ động giao dịch, đàm phán, kí kết hợp đồng kinh tế với các tổ chức khác theo quy định của nhà nước và pháp luật quốc tế. Được tổ chức liên doanh, liên kết, hợp tác sản xuất với các tổ chức xã hội và cá nhân để đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh đặc biệt là xuất khẩu. Được tham gia các hội chợ triển lãm giới thiệu sản phẩm trong và ngoài nước. Được cử cán bộ ra nước ngoài hoặc mời bên nước ngoài vào Việt Nam để đàm phán kí kết hợp đồng kinh doanh, xuất nhập khẩu theo quy định hiện hành. Tổ chức bộ máy quản lý, mạng lưới kinh doanh phụ thuộc công ty ( kể cả đại diện nước ngoài) theo quy định chung và phù hợp với nhiệm vụ được giao. Có quyền tố tụng và khiếu lại trước cơ quan pháp luật đối với các đơn vị, cá nhân khác vi phạm hợp đồng. Được áp dụng các chức danh, hình thức trả lương, thưởng, đề bạt, kỉ luật cán bộ công nhân viên theo quy định hiện hành của nhà nước và hội đồng trung ương liên minh các hợp tác xã Việt Nam. 1.3) Những nhiệm vụ chính của công ty Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch kinh doanh và dịch vụ kể cả kế hoạch xuất nhập khẩu trực tiếp. Tự tạo nguồn vốn cho kinh doanh và dịch vụ, quản lý, khai thác có hiệu quả các nguồn vốn đó, đảm bảo tự bù đắp chi phí, và có lãi, làm tròn nghĩa vụ đối với nhà nước. Thực hiện đầy đủ cam kết có trong hợp đồng và các hợp đồng liên quan đến hoạt động kinh doanh cuả công ty, tuân thủ mọi quy định, chính sách pháp luật của nhà nước Việt Nam. Nghiên cứu thực hiện các biện pháp để nâng cao chất lượng, gia tăng khối lượng hàng kinh doanh, thu hút nhiều ngoại tệ. Quản lý và sử dụng hợp lý nguồn lao động, thực hiện tốt chính sách cán bộ. Chấp hành tốt công tác bảo hộ và an toàn người lao động, trật tự xã hội, bảo vệ môi trường, bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa, làm tròn nghĩa vụ quốc phòng. 1.4) Những mặt hàng kinh doanh chủ yếu của công ty. Công ty xuất khẩu các mặt hàng : Rau, quả, nông sản, lâm sản, hải sản, lương thực, hàng thủ công mỹ nghệ mây tre đan, may mặc, tinh dầu .v.v. Nhập khẩu: Vật tư, máy móc, thiết bị phục vụ cho công – nông nghiệp, vật tư xây dựng, phương tiện vận chuyển, hàng tiêu dùng thiết yếu. Kinh doanh bán buôn , bán lẻ, đại lý nguyên liệu vật tư, hàng hoá vật liệu xây dựng và thiết bị máy móc, kinh doanh cây con giống phục vụ cho nông nghiệp, tổ chức dịch vụ xuất nhập khẩu và ăn uống giải khát. 2. Hệ thống tổ chức và điều hành kinh doanh của công ty. 2.1) Cơ cấu tổ chức công ty Căn cứ vào điều lệ hoạt động của công ty, được Trung ương Liên minh các Hợp tác xã Việt nam phê duyệt ngày 10/01/1995 thì cơ cấu tổ chức của công ty được tổ chức theo sơ đồ sau: Ban Giám Đốc Phòng Tài chính, Kế toán Phòng dịch vụ du lịch Phòng kinh doanh nhập khẩu I, II, III phòng tổ chức hành chính TTTM Đầu tư và Phát triển Nông nghiệp Chi nhánh TP.Hồ Chí Minh Chi nhánh XNK Lạng Sơn Chi nhánh KD Tổng hợp Gia Lâm Cửa hàng KD Tổng hợp Hà Nội Sơ đồ 1: Sơ đồ hệ thống tổ chức công ty VINAGIMEX CHỨC NĂNG PHÒNG BAN ĐƯỢC DIỄN GIẢI NHƯ SAU: Giám Đốc : Chịu trách nhiệm điều hành toàn bộ hoạt động của công ty, trước Trung ương Liên minh HTX Việt Nam, trước pháp luật. Phó Giám Đốc là người giúp việc cho Giám Đốc và chịu trách nhiệm trước Giám Đốc công việc được phân công. Phòng tổ chức Hành chính: Chịu trách nhiệm quản lý về mặt nhân sự, đôn đốc cán bộ công nhân viên chấp hành điều lệ, kỷ luật lao động, giải quyết các chế độ đối với cán bộ công nhân viên theo quy định Phòng kinh doanh xuất nhập khẩu I, II, III.: Có chức năng thực hiện các kế hoạch tác nghiệp, tiến hành giao dịch đàm phán, thực hiện các hoạt động mua bán ngoại thương cũng như nội thương. Khai thác các nguồn hàng trong nước để xuất khẩu và nghiên cứu thị trường trong nước để có kế hoạch nhập khẩu cho phù hợp. Thực hiên chế độ thống kê, báo cáo định kỳ theo pháp luật hiện hành. Phòng Dịch vụ Du lịch : Tổ chức các hoạt động liên quan đến dịch vụ như nhà hàng, khách sạn, tổ chức các tua du lịch trong nước. Phòng Tài chính Kế toán: Tham mưu cho Giám đốc quản lý tài sản, khai thác mọi nguồn vốn phục vụ cho sản xuất kinh doanh. Đồng thời xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn vốn đó sao cho có hiệu quả, lập báo cáo quyết toán. Thực hiện chế độ báo cáo tài chính, kế toán theo chế độ hiện hành của pháp luật. các đơn vị trực thuộc: Cửa hàng kinh doanh tổng hợp Hà Nội : Nằm tại 62 Giảng võ – Hà nội. Chủ yếu làm nhiệm vụ bán lẻ hàng tiêu dùng, có trưởng cửa hàng thực hiện chế độ hạch toán báo sổ. Chi nhánh kinh doanh tổng hợp Gia Lâm: Chủ yếu kinh doanh sắt thép, vật liệu xây dựng, thực hiện chế độ kế toán báo sổ. Chi nhánh Lạng Sơn : Làm nhiệm vụ XNK qua Trung Quốc, thực hiện chế độ hạch toán phụ thuộc. Chi nhánh TP.Hồ Chí Minh: Làm nhiệm vụ thu gom hàng hoá trong miền Nam , đảm bảo nguồn hàng cho xuất khẩu. Trung tâm Thương mại và Đầu tư Phát triển Nông nghiệp: Mới hình thành bộ máy, có trụ sở riêng, có GĐ trung tâm đảm trách. 2.2) Tổ chức bộ máy kế toán của công ty. Theo hình thức này, toàn bộ công tác kế toán trong công ty được tiến hành ở phòng tài chính kế toán. ở các đơn vị trực thuộc không tổ chức riêng mà chỉ theo dõi bố trí các nhân viên thống kê với nhiệm vụ kiểm tra công tác thống kê ban đầu, thu thập ghi chép số liệu. Sơ đồ 2. Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty VINAGIMEX. Kế toán trưởng Thủ quỹ KT tiền mặt ngân hàng và thanh toán KT NVL tập hợp CP và tính giá thành KT tiêu thụ TSCĐ, thuế Kế toán tổng hợp Kế toán thống kê ở các đơn vị trực thuộc II. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY QUA BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN VÀ BÁOCÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH. 1.Phân tích tình hình tài chính qua bảng cân đối kế toán 1.1. Phân tích sự biến động của tài sản( Bảng 01 – cơ cấu tài sản) Qua bảng số liệu cho thấy tài sản của công ty tăng dần. Năm 2003 tổng giá trị tài sản là 17.639 tr. đ, tăng 17% so với năm 2002. Trong hai năm này, cơ cấu cũng có sự thay đổi. Tài sản cố định và đầu tư dài hạn Tỷ trọng tài sản cố định và đầu tư dài hạn trong tổng giá trị. Tài sản giảm dần theo thời gian. Năm 2002 chiếm 27,2% tương đương 4108tr.đ. Năm 2003 tài sản cố định và đầu tư dài hạn giảm đi về cả mặt giá trị lẫn tỷ trọng (3.500 tr chiếm 19,8%) Năm 2002 trong mục đầu tư dài hạn có lượng tiền là 2.880tr.đ chiếm 19% tổng giá trị tài sản đầu tư thêm vào trang thiết bị của công ty. Do năm 2001 công ty tham gia góp vốn liên doanh với công ty cổ phần XNK Thiên An xây dựng nhà máy chế biến lâm sản tại Nha Trang với tổng giá trị hơn 6 tỷ đồng . Năm 2002 đầu tư thêm vào cho dự án này. Năm 2003 hợp đồng xây dựng nhà máy chế biến lâm sản kết thúc, giá trị đầu tư dài hạn bằng không. Bên cạnh đó, tài sản cố định tăng lên 3.500 tr.đ chiếm 19,8% so với năm 2002 là 8,% tương đương 1.228 tr.đ. Mặc dù TSCĐ tăng mạnh nhưng không còn khoản đầu tư dài hạn nên năm 2003 TSCĐ và ĐTDH là thấp hơn năm 2002 ( chiếm 19,8% tổng giá trị tài sản) Tài sản lưu động Ngược với TSCĐ và ĐTDH, TSLĐ tăng dần. Năm 2002 TSLĐ và ĐTNH là 10.973 tr.đ chiếm 72,8% tổng giá trị tài sản. Năm 2003 gía trị TSLĐ tăng lên 14.139 tr.đ chiếm 80,2% tổng giá trị tài sản, tăng 28,8% tương đương 3.166 tr.đ Nguyên nhân là do hàng tồn kho và các khoản phải thu tăng lên. Năm 2002 các khoản phải thu là 1.188 tr.đ chiếm 7,9%tổng giá trị tài sản. Năm 2003đã tăng lên 5.351 tr. đ chiếm 30,3% tổng giá trị tài sản. Năm 2002 Lượng tồn kho là 1.784 tr.đ chiếm 47,7% tổng giá trị tài sản, năm 2003 đã giảm xuống còn 6.781 tr.đ chiếm 38,5% tổng giá trị tài sản. Lượng vốn bằng tiền của công ty đang ngày một giảm xuống. Năm 2002 số tiền này là 2.103 tr.đ chiếm 13,9% tổng giá trị tài sản. Năm 2003 đã giảm xuống còn 1.914 tr.đ chiếm 8% giá trị tài sản. Mặc dù lượng vốn bằng tiền đã giảm đi nhưng với giá trị thấp lên ảnh hưởng không nhiều đến sự tăng lên về tỷ trọng của tài sản lưu động trong giá trị tổng tài sản. 1.2. Phân tích cơ cấu nguồn vốn. Bảng số liệu cho thấy tổng nguồn vốn tăng dần theo thời gian. Năm 2002 tổng nguồn vốn là 15.081 tr.đ đến năm 2003 con số đó là 17.503 tr.đ tăng 17% so với năm 2002 Để phân tích sâu hơn sự biến động bên trong cuả nguồn vốn, ta xem xét sự biến động của nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở hữu ( Bảng 2 – Phân tích cơ cấu nguồn vốn) Nợ phải trả: Công ty VINAGIMEX, với đặc điểm riêng về chính sách kinh doanh là sản xuất xuất nhập khẩu theo đơn đặt hàng nên để hoạt động có hiệu quả công ty không vay vốn dài hạn mà chỉ vay vốn ngắn hạn. Số liệu cho thấy nợ ngắn hạn tăng dần theo từng năm. Năm 2002 là 6.671 tr.đ chiếm 44,2% tổng nguồn vốn. Năm 2003 tăng là 7.065 tr.đ chiếm 40% tổng nguồn vốn, tăng 5,9% so với năm 2002. Mặc dù nợ ngắn hạn tăng nhưng tỷ trọng trong tổng nguồn vốn lại giảm. Qua phân tích trên ta có thể kết luận việc chiếm dụng vốn của khách hàng vào hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty ngày càng có hiệu quả. Đó là dấu hiệu cho thấy công ty đang mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh và nâng cao uy tín trên thị trường. Nguồn vốn chủ sở hữu: Nguồn vốn chủ sở hữu cũng tăng dần qua các năm. Năm 2003, nguồn vốn chủ sở hữu là 10.574 tr.đ tăng 25,7% so với năm 2002. Nguồn vốn chủ sở hữu tăng đều qua các năm chứng tỏ công ty đang hoạt động có hiệu quả. Năm 2003 Nợ phải trả tiếp tục tăng ( tăng 5,9% so với năm 2002) nhưng do nguồn vốn chủ sở hữu cũng tăng (tăng 25,7% so với năm 2002). Nên tỷ trọng nguồn vốn chủ sở hữu trong tổng nguồn vốn năm 2003 cao hơn 2002. Với cơ cấu tổ chứ c như vậy ta có thể rút ra kết luận khái quát như sau: Thứ nhất: Giá trị tài sản cố định của công ty chiếm tỷ lệ thấp trong tổng tài sản, điều này sẽ ảnh hưởng không tốt tới nhiều mặt hoạt động của công ty. Thứ hai: các khoản phải thu và hàng tồn kho chiếm một lượng lớn trong tổng tài sản của công ty. Mặc dù công ty sản xuất, XNK theo đơn đặt hàng. do đó hàng tồn kho nhiều nghĩa là công ty đã ký được nhiều hợp đồng, mở rộng sản xuất kinh doanh nhưng nếu một khoản tiền lớn bị giữ lại trong hoạt động sản xuất kinh doanh và bị chiếm dụng bởi khách hàng trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng xấu tới hoạt động tài chính của công ty. Thứ ba: Công ty không vay dài hạn điều này xuất phát từ đặc điểm hoạt động, sản xuất kinh doanh theo đơn đặt hàng có tính phụ thuộc vào khách hàng. Điều này có nghĩa khi có nhiều hợp đồng công ty thường sử dụng vốn vay ngắn hạn hoặc chiếm dụng vốn của nhà cung cấp, khi thu được tiền sẽ hoàn trả ngay. Mặt khác nguồn vốn chủ sở hữu đủ để tài trợ cho các tài sản cố định, không cần phải vay vốn dài hạn. Bảng 1 – Phân tích cơ cấu tài sản. Đơn vị : Triệu đồng. Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 2003/2002 Số tiền Tỷ trọng Số tiền Tỷ trọng Chênh lệch % A–TSLĐvà ĐTNH 10.973 72,8 14.139 80,2 3.166 28,8 Tiền 2.103 13,9 1.419 8,0 (684) (32,5) 2. Các khoản phải thu 1.188 7,9 5.351 30,3 4.163 350,4 Hàng tồn kho 7.184 47,7 6.781 38,5 (403) (5,6) 4. Tài sản lưu động khác 498 3,3 588 3,4 90 18,1 B-TSCĐ và ĐTDH 4.108 27,2 3500 19,8 (608) (14,8) Tài sản cố định 1.228 8,2 3500 19,8 2.272 185 2. Đầu tư dài hạn 2.880 19 - - (2.880) (100) Tổng tài sản 15.081 100 17.639 100 2.558 17 Bảng 2 – phân tích cơ cấu nguồn vốn. Đơn vị : Triệu đồng. Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 2003/2002 Số tiền Tỷ trọng Số tiền Tỷ trọng Chênh lệch % Nợ phải trả 6.671 44,2 7.065 40,0 394 5,9 1. Nợ ngắn hạn 6.671 44,2 7.065 40,0 394 5,9 2. Nợ dài hạn - - - - - - II. Nguồn vốn CSH 8.410 55,8 10.574 60,0 2.164 25,7 Tổng nguồn vốn 15.081 100 17.639 100 2.558 17,0 Nguồn từ công ty VINAGIMEX 2. Đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh quả bảng báo cáo kết quả kinh doanh . Bảng 3 – Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Đơn vị : Triệu đồng. Chỉ tiêu Số tiền Chênh lệch 2002 2003 Số tiền % Tổng doanh thu 20.958 23.376 2.418 11,5 Giảm giá hàng bán 468 251 (217) (46,4) Doanh thu thuần 20.490 23.125 2.635 12,8 4. Giá vốn hàng bán 18.579 20.393 1.814 9,8 5. Lợi nhuận gộp 1.911 2.732 821 43,0 6. Chi phí bán hàng 63 165 102 161,9 7. Chi phí quản lý DN 1.517 1.716 199 13,1 8. Lợi nhuận HĐKD 330 851 521 157,9 9. lợi nhuận từ HĐTC (171) (52) 119 (69,6) 10. Lợi nhuận từ HĐ bất thường - (572) (572) - 11. Lợi nhuận trước thuế 159 227 68 42,7 12.Thuế thu nhập doanh nghiệp 50 73 23 46,0 13. Lợi nhuận sau thuế 108 154 46 42,6 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Qua bảng trên ta thấy tổng doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty năm 2003 Là 23.376tr.đ cao hơn năm 2002 là 20.958tr.đ tăng 11,5%, phản ánh khả năng phát triển công ty của công ty. Tuy doanh thu năm 2003 tăng với tốc độ cao so với năm 2002, nhưng giá vốn hàng bán cũng tăng cao đã ảnh hưởng rất lớn tới lợi nhuận của công ty trong điều kiện các yếu tố khác không đổi. Năm 2003 giá vốn hàng bán là 20.393tr.đ tăng 9,8% tương đương 1.814tr.đ so với năm 2002 là 18.579tr.đ. Công ty cần tìm cách hạ thấp chi phí bán hàng để tăng lợi nhuận của công ty. Bên cạnh đó mọi chi phí của năm 2003 đều tăng cao hơn so với năm 2002 chi phí bán hàng tăng 161,9% và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 13,1%.Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cũng tăng cao và tăng nhanh hơn tốc độ tăng của chi phí (157,9%). Điều này cho thấy việc tăng chi phí để tăng lợi nhuận của công ty là hợp lý Tóm lại từ phân tích trên ta thấy năm 2003 lợi nhuận của công ty tăng 68tr.đ so với năm 2002. Công ty nộp ngân sách nhà nước tăng 23tr.đ tương đương 46,0%. Chứng tỏ công ty VINAGIMEX đã và đang phát triển, quy mô sản xuất kinh doanh đang được mở rộng. Bảng 4 – Bảng phân tích mức độ sử dụng chi phí. ĐV: Triệu đồng Chỉ tiêu 2002(%) 2003(%) * Nhóm chỉ tiêu phản ánh mức độ sử dụng chi phí - Tỷ suất giá vốn hàng bán trên doanh thu thuần 90,7 88,2 - Tỷ suất chi phí bán hàng trên doanh thu thuần 0,3 0,7 - Tỷ suất chi phí quản lý DN trên doanh thu thuần 7,4 7,4 - Tỷ suất tổng chi phí trên doanh thu thuần 98,4 96,3 * Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả kinh doanh - Tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần 9,3 11,8 - Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu thuần 0,8 1,0 - Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu thuần 0,5 0,6 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Qua bảng phân tích mức độ sử dụng chi phí ta thấy năm 2003 tỷ suất giá vốn hàng bán trên doanh thu thuần giảm, đây là một dấu hiệu tốt (tỷ suất giá vốn hàng bán trên doanh thu thuần càng giảm thì lợi nhuận càng tăng). Riêng năm 2003, chi phí bán hàng chiếm tỷ lệ thấp, chỉ chiếm 0.7%, do chi phí tiền lương của nhân viên bán hàng, dụng cụ bán hàng, quảng cáo…. Hàng hoá sau khi tập hợp được chuyển trực tiếp tới nơi nhận hàng hoặc xuất luôn cho người mua, nên chi phí bán hàng chỉ bao gồm khâu vận chuyển hàng hoá. Cộng toàn bộ chi phí ta thấy, mức độ sử dụng 2003 là 96.3%, thấp hơn 2002 là 98.4%. Cho ta thấy Công ty đã sử dụng tiết kiệm vốn. Nhìn chung doanh thu và lợi nhận của công ty đều tăng. Tuy nhiên tăng chưa cao, Công ty cần phải cố gắng hơn nữa trong những năm tới. Qua đây ta rút ra một số nhận xét : Giá vốn hàng bán của công ty còn cao, làm cho lợi nhuận thu về thấp. Ngoài ra công ty chưa quan tâm lắm đến việc tìm cách hạ chi phí lưu thông nên những năm qua tỷ xuất giá vốn hàng bán trên doanh thu thuần thay đổi chưa đáng kể (năm 2002 là 90.7%, năm 2003 là 88.2%). Chi phí bán hàng của công ty còn thấp chứng tỏ các hoạt động tiếp thị quảng cáo chưa được quan tâm đúng mức. Thông qua việc phân tích tài chính của công ty từ 2 báo cáo tài chính của công ty ta thấy : mặc dù còn những khó khăn nhất định nhưng công ty đã nỗ lực khắc phục với chiều hướng tốt đó là doanh thu tăng và lợi nhuận cũng tăng. Tuy nhiên, những đánh giá khái quát này chỉ là bước đi ban đầu của phân tích tài chính doanh nghiệp. Vì vậy để đi sâu hơn nữa cần phân tích một số chỉ tiêu cơ bản. III. PHÂN TÍCH MỘT SỐ CHỈ TIÊU TÀI CHÍNH ĐẶC TRƯNG CỦA CÔNG TY VINAGIMEX. 1. Phân tích tình hình thanh toán của công ty. (Bảng 5) Để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh được liên tục công ty cần phải vay nợ và trả nợ. Do đó, cần phải tiến hành phân tích khả năng thanh toán của công ty để biết được tình hình tài chính có lành mạnh hay không. Nếu doanh nghiệp có ít các khoản công nợ thì khả năng thanh toán tốt, tự chủ về tài chính. Ngược lại các khoản thu lớn, công nợ nhiều, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn, nếu muốn mở rộng sản xuất kinh doanh. Xuất phát từ lý do đó ta xét các khoản phải thu và phải trả của công ty. Bảng 5 – Các khoản phải thu, trả của công ty ĐV: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Tỷ lệ chênh lệch A. Các khoản thu 1.188 5.351 350,4 1. Phải thu khách hàng 818 4.870 495,3 2. Trả trước cho người bán 216 207 - 4,1 B. Các khoản phải trả 6.671 7.065 5,9 1. Vay ngắn hạn 551 0 - 100 2. Phải trả cho người bán 4.247 4.325 1,8 3. Người mua trả tiền trước 1.622 1.868 15,1 4. Thuế và các khoản phải nộp nhà nước 13 18 38,4 II. Nợ dài hạn 0 0 0 Nguồn từ công ty VINAGIMEX 1.1 Các khoản phải thu – phải trả của công ty Xét về các khoản phải thu : Qua bảng trên ta thấy năm 2003 là 5.351Tr .đ, tăng 350,4%. So với năm 2002 là 1.188 tr.đ.Tỷ trọng các khoản phải thu là rất lớn và tăng nhanh từ 7,9% năm 2002 lên 30,3% năm 2003, phản ánh chính sách tiêu thụ tách rời chính sách tín dụng của công ty. Các khoản nợ do bán hàng chịu chưa được quản lý chặt chẽ. Như vậy số vốn kinh doanh bị chiếm dụng nhiều ảnh hưởng đến sự tuần hoàn của dòng vốn và hiệu quả tài chính của công ty. Trên thực tế, năm 2003 công ty đã mở rộng thị trường, nhiều hợp đồng được ký kết với đối tác trong và ngoài nước là nguyên nhân chính làm cho tiền bán hàng bị đọng trong khâu thanh toán. Xét các khoản phải trả : các khoản phải trả tăng dần. Năm 2003 là 7.065 tr.đ, tăng 5,9% so với năm 2002 là 6.671 tr.đ. Điều này cho thấy công ty đang có uy tín trên thị trường trong nước cũng như các thị trường truyền thống của công ty ở nước ngoài. Cuối mỗi năm các khoản phải trả lớn hơn nhiều so với các khoản phải thu. Năm 2003 các khoản phải trả là 6.671 tr.đ nhiều gấp 5 lần các khoản phải thu : 1.188 tr.đ. Điều này cho thấy công ty có nhiều đơn đặt hàng, khi có đơn đặt hàng, là nhập nguyên liệu sản xuất, sơ chế để xuất khẩu. Mặt khác hợp đồng xuất khẩu thường là những hợp đồng dài hạn, phải qua nhiều công đoạn để xuất khẩu nên các khoản thu trong năm thường bé hơn các khoản phải trả trong năm . 1.2. Phân tích khả năng thanh toán của công ty. Đây là chỉ tiêu được rất nhiều người quan tâm, như các nhà đầu tư, người cho vay, nhà cung cấp…họ luôn đặt ra câu hỏi liệu doanh nghiệp có đủ khả năng thanh toán cho các món nợ tới hạn không ? Khả năng thanh toán của công ty Vinagimex thể hiện qua bảng sau : Bảng 6 : Nhóm chỉ tiêu khả năng thanh toán : Chỉ tiêu 2002 2003 Tỷ lệ chênh lệch Hệ số thanh toán hiện thời 1,64 2,0 21,9 Hệ số thanh toán nhanh 0,56 1,04 85,7 Hệ số thanh toán tức thời 0,31 0,2 - 35,4 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Hệ số khả năng thanh toán hiện thời Hệ số khả năng thanh toán hiện thời là thước đo khả năng hanh toán ngắn hạn của công ty. Hệ số này thể hiện mức độ đảm bảo tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn đối với khoản nợ ngắn hạn. Nếu như chỉ tiêu này lớn hơn 1 thì công ty có khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và tình hình tài chính là tốt. Năm 2002, cứ 1 đồng nợ thì được đảm bảo bằng 1,64 đồng tài sản lưu động. Năm 2003 tăng lên 2 đồng như vậy hệ số này bằng 2 được coi là hợp lý và được chủ nợ chấp nhận, do nó vừa đảm bảo thanh toán nợ, vừa đảm bảo vốn lưu động cho sản xuất kinh doanh. Hệ số thanh toán nhanh. Chỉ tiêu thanh toán hiện hành chưa bộc lộ hết khả năng thanh toán của công ty. Giả thiết rằng, nếu tất cả các các khoản nợ tới hạn đều yêu cầu thanh toán ngay, thì tài chính của công ty có đáp ứng được không? nghiên cứu khả năng thanh toán sẽ trả lời vấn đề trên. Năm 2002, hệ số thanh toán nhanh là 0,56. Đến năm 2003 là 1,04, tăng 85,7%. Điều này chứng tỏ rằng công ty có khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn đến hạn trả mà không cần phải sử dụng đến lượng hàng tồn kho. Hệ số thanh toán tức thời : Qua bảng số liệu cho thấy hệ số vốn bằng tiền có chiều hướng giảm xuống. Khoản thanh toán của công ty giảm từ 0,31 năm 2002 xuống 0,2 năm 2003. Nguyên nhân tình hình này có thể thấy rõ qua bảng cân đối kế toán, tỷ trọng vốn bằng tiền mặt trên tổng tài sản thấp. Năm 2002 lượng tiền mặt là : 2.103 tr đồng chiếm 13, 9% đến 2003 còn 1.419 tr đồng chiếm 8% tổng tài sản. Không những thế nợ ngắn hạn công ty tăng dần, để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, hai yếu tố này kết hợp với nhau đã trực tiếp làm giảm khả năng thanh toán tức thì của công ty. Các doanh nghiệp cần phải có một lượng tiền nhất định để thanh toán cho nhà cung cấp các khoản vay ngắn hạn của ngân hàng. Công ty Vinagimex trong những năm gần đây đã ký nhiều hợp đồng xuất khẩu có giá trị lớn nên đã tâp trung vốn mở rộng hoạt đông sản xuất kinh doanh chỉ để lại một lượng tiền nhỏ, điều này sẽ làm cho công ty gặp khó khăn khi phải đối mặt cùng một lúc với nhiều khoản nợ tới hạn. Tóm lại, việc phân tích các chỉ tiêu trên cho ta thấy : Hệ số thanh toán hiện thời của công ty cao, tạo cảm giác an toàn cho nhà đầu tư và khách hàng, nhưng thực tế là do lượng tồn kho nhiều dẫn đến có hệ số thanh toán cao. Do đó khi có nhiều khoản nợ phải trả đến hạn công ty sẽ gặp khó khăn trong thanh toán. Các hệ số năm 2002 thấp vì công ty ký được nhiều hợp đồng với nước ngoài Inđonexia, Đài Loan, Nga, Ba Lan… nên công ty đã vay tài chính ngắn hạn hoặc chiếm dụng vốn nhà cung cấp cho nên hệ số thanh toán thấp. 2. Phân tích hệ số kết cấu tài chính Các hệ số kết cấu tài chính thể hiện mức độ sử dụng nợ của công ty trong việc tổ chức nguồn vốn, đồng thời cũng phản ánh mức độ rủi ro tài chính mà công ty có khả năng gặp phải. Bảng 7 : Phân tích kết cấu tài chính ĐV: Triệu đồng Chỉ tiêu 2002 2003 Tỷ lệ chênh lệch Tổng nguồn vốn 15.081 17.639 17,0 Nợ phải trả 6.671 7.065 5,9 Hệ số nợ (3 = 2/1) 0,44 0,40 - 9,0 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Công ty có chủ trương là chiếm dụng vốn tối đa của nhà cung cấp, hạn chế tới mức thấp nhất mọi khoản vay ngân hàng, nên lãi vay hầu như không có. Vì thế mục này chỉ phân tích hệ số nợ của công ty. Hệ số nợ của công ty năm 2003 là 0,4 giảm 9% so với 2002 cho thấy công ty khá độc lập và vững chắc về tài chính, ít phải gánh chịu rủi ro trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này rất quan trọng với đặc điểm không vay dài hạn của công ty. Mặc dù nợ phải trả năm 2003 là 7.065 tr.đồng cao hơn năm 2002 nhưng hệ số nợ năn 2003 lại thấp hơn năm 2002 vì tốc độ tăng nợ ngắn hạn là 5,9% thấp hơn tốc độ tăng của tổng nguồn vốn là17%. Điều đó cho thấy công ty luôn giữ một khoảng cách an toàn đối với các khoản nợ, tránh trường hợp vì quá lạm dụng nguồn vốn chiếm dụng mà mất tự chủ về tài chính. 3. Phân tích các hệ số hoạt động kinh doanh Các hệ số hoạt động kinh doanh có tác dụng đo lường việc quản lý và sử dụng vốnhiện có của công ty. Thông thường các hệ số này được sử dụng trong việc đánh giá hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp. Điều này rất quan trọng , nó thể hiện một đồng vốn bỏ ra sẽ thu được bao nhiêu đồng doanh thu. 3.1. Phân tích tình hình hàng tồn kho. Hàng tồn kho là một tài sản dự trữ với mục đích đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh được tiến hành một cách bình thường đáp ứng nhu cầu hàng hoá. Vì vậy mỗi doanh nghiệp cần có một mức dự trữ tồn kho hợp lý. Bảng 8 – Tình hình hàng tồn kho. ĐV: Triệu đồng Chỉ tiêu 2002 2003 Tỷ lệ chênh lệch 1. Hàng tồn kho bình quân 4.166 6.980 67,5 2. Doanh thu thuần 20.490 23.125 12,8 - Vòng quay hàng tồn kho(2/1) 4,9 3,3 -1,6 - Kỳ luôn chuyển hàng tồn kho 73 109 36 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Bảng số liệu cho thấy, năm 2003 hàng tồn kho quay được 3,3 vòng giảm 1,6 vòng so với năm 2002 là 4,9 vòng. Do đó số ngày quay một vòng hàng tồn kho cũng thay đổi theo. Năm 2003 là 109 ngày/vòng, năm 2002 là 73 ngày/vòng. Qua đây cho thấy số vòng quay hàng tồn kho của công ty đạt mức độ thấp, hàng hoá tồn kho nhiều vòng quay chậm. Thời gian để quay 1 vòng hàng tồn kho bị kéo dài, làm cho hiệu quả sử dụng vốn lưu động thấp. Lượng tồn kho cao chủ yếu do hang hoá bị tồn đọng bởi các hợp đồng xuất nhập khẩu chưa đến hạn giao hàng, cũng như hàng hoá nhập về chờ bán. Như máy nông nghiệp công ty nhập về để bán trị giá gần 900 tr.đồng ….. Đây cũng là nguyên nhân làm cho giá trị hàng tồn kho lớn. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác : Do hợp đồng xuất khẩu mây tre đan cho Hàn Quốc nhưng phía khách hàng chưa kịp mở L/C nên công ty chưa giao hàng. Trong quá trình nhập khẩu công ty nhận thấy giá vật tư hàng hoá thiết bị phục vụ cho ngành bưu chính viễn thông thấp nên công ty nhập nhiều để chuẩn bị cho đơn đặt hàng kỳ tới. 3.2, Kỳ thu tiền trung bình. Bảng 9 – Kỳ thu tiền trung bình. ĐV: Triệu đồng Chỉ tiêu 2002 2003 Tỷ lệ chênh lệch 1. Doanh thu thuần 20.490 23.125 12,8 2. Số dư BQ các khoản phải thu 2.235 3.251 45,5 3. Ký thu tiền TB(3=2/1*360) 40 51 27,5 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Bảng số liệu cho thấy kỳ thu tiền trung bình của năm 2003 là 51 ngày tăng 27,5% so với năm 2002 là 40 ngày. Như vậy cho thấy kỳ thu tiền trung bình của năm 2003 dài, chứng tỏ nguồn vốn của công ty bị chiếm dụng lớn và công ty chưa có biện pháp cải thiện. Nguyên nhân do hợp đồng cung cấp vật tư xây dựng công trình tưới tiêu với công ty Xây dựng thuỷ lợi Bắc Giang bị kéo dài. Năm 2002 kỳ thu tiền trung bình ngắn chứng tỏ công tác tổ chức thanh quyết toán được thực hiện tốt. Một số hợp đồng xuất khẩu gạo sang Inđônêxia đã hoàn thành, xuất 1000 bộ mây tre đan cho thị trường Đài Loan đã được thanh lý trong năm. Bên cạnh đó năm 2002 công ty cũng nhận được nhiều hợp đồng xuất khẩu áo Giắc két sang thị trường Nga, Balan, đó là những hợp đồng theo thời vụ nên đã kết thúc cuối năm 2002 nhưng quyết toán chuyển sang năm 2003. 3.3 Phân tích hoạt động của vốn Bảng 10 – Phân tích hiệu quả sử dụng vốn lưu động ĐV: Triệu đồng chỉ tiêu 2002 2003 Tỷ lệ chênh lệch 1. Doanh thu thuần 20.490 23.125 12,8 2. Vốn kinh doanh bình quân 13.690 16.360 19,5 3, Vốn lưu động bình quân 9.727 12.556 29,1 4, Vòng quay vốn lưu động(4=1/3) 2,1 1,8 - 14,3 5, Kỳ luân chuyển VLĐ(5=360ngày/4) 172 200 15,7 6, Vòng quay toàn bộ vốn (6=1/2) 1,5 1,4 - 6,7 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Bảng số liệu cho thấy, vòng quay vốn lưu động giảm từ 2,1 vòng năm 2002 xuống còn 1,8 vòng năm 2003. Điều đó cho thấy hiệu quả sử dụng vốn lưu động không tốt. Năm 2002 đầu tư 1 đồng vốn lưu động trong kỳ tạo ra được 2,1 đồng doanh thu thuần , thì năm 2003 giảm xuống 1,8 đồng doanh thu thuần, do đó vòng quay vốn lưu động giảm dẫn đến kỳ luân chuyển vốn lưu dộng tăng 28 ngày so với năm 2002. Số ngày để cho vốn lưu động quay được là 172 đến 200 ngày, tương đương 5 đến 7 tháng. Như vậy một kỳ vốn lưu động chỉ quay được 2 lần. Điều này cho thấy thời gian sử dụng vốn lưu động của công ty dài. Do ảnh hưởng của tốc độ luân chuyển vốn lưu động, nên năm 2003 công ty đã sử dụng lãng phí một lượng vốn lưu động là: 23.125 tr.đ/360 N*28N = 1.799 Tr.đ. Bảng 11 – Phân tích hiệu quả sử dụng vốn cố định. ĐV: Triệu đồng chỉ tiêu 2002 2003 Tỷ lệ chênh lệch 1. Doanh thu thuần 20.490 23.125 12,8 2. Vốn kinh doanh bình quân 13.690 16.360 19,5 3, Vốn cố định bình quân 3.963 3.804 - 4,0 4, Hiệu suất sử dụng VCĐ(4=1/3) 5,2 6,1 17,3 5, Vòng quay toàn bộ vốn(5=1/2) 1,5 1,4 - 6,7 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Vốn cố định của công ty được sử dụng hiệu quả, thể hiện qua sự tăng lên của hiệu suất sử dụng vốn cố định. Năm 2002 cứ 1 đồng vốn đầu tư vào vốn cố định tạo ra được 5,2 đồng doanh thu thuần . Năm 2003 tăng lên 6,1 đồng doanh thu thuần. Tỷ trọng vốn cố định có su hướng giảm nhưng mức sinh lời từ vốn cố định lại tăng, cho thấy: Hệ thống kho bãi không được sử dụng hết, nguồn tài chính thu được từ thuê kho bãi văn phòng hàng năm thu về hàng trăm triệu đã hỗ trợ một phần cho hoạt động kinh doanh, góp phần bổ sung doanh thu, bù đắp chi phí kinh doanh . Như vậy với hiệu quả sử dụng vốn cố định đã hỗ trợ nhiều cho tình hình tài chính của công ty, hạn chế được phần nào ảnh hưởng xấu của việc sử dụng vốn lưu động kém. 4. Đánh giá khả năng sinh lời. Các bước phân tích trên chỉ tiến hành phân tích từng khìa cạnh và chỉ phản ánh hiệu quảt của từng hoạt động riêng biệt, không phản ánh tổng hợp được hiệu quả sản xuất kinh doanh và hiệu quả quản lý doanh nghiệp. Để phục vụ cho mục đích trên cần phân tích các hệ số khả năng sinh lời.( Bảng 11) Các chỉ số sinh lời luân được các nhà quản trị tài chính quan tâm, chúng là cơ sở quan trọng để đánh giá kết quả hoạt động trong một thời kỳ nhất định, là đáp số sau cùng của hoạt động kinh doanh và còn là một luận cứ quan trọng để các nhà hoạch định đưa ra các quyêt định tài chính trong tương lai. Qua bảng 11 ta thấy hệ số khả năng sinh lời vốn kinh doanh, tỷ suất lợi nhuận ròng vốn kinh doanh và tỷ suất lợi nhuận ròng vốn chủ sở hữu tăng dần qua từng năm. Tỷ suất lợi nhuận doanh thu năm 2003 tăng 25,6% so với năm 2002. Đây là điểm đáng mừng, công ty ccần phát huy nhằm ổn định đảm bảo tình hình tài chính cho Doanh nghiệp. Bảng 12- Phân tích hệ số sinh lời. Đơn vị: Triệu đồng. Chỉ tiêu 2002 2003 Tỷ lệ chênh lệch 1. Doanh thu thuần 20.490 23.125 12,8 2. Lợi nhuận trước thuế 159 227 42,7 3. Lợi nhuận sau thuế 108 154 42,6 4. Vốn kinh doanh bình quân 13.690 16.360 19,5 5. Vốn chủ sở hữu bình quân 7.862 9.492 20,7 6. Tỷ suất lợi nhuận doanh thu(2/1) 0,78 0,98 25,6 7. Hệ số khả năng sinh lời VKD(2/4) 1,16 1,38 18,9 8. Tỷ suất lợi nhuận ròng VKD(3/4) 0,79 0,94 19,0 9. Tỷ suất lợi nhuận ròng VCSH(3/5) 1,38 1,62 17,4 Nguồn từ công ty VINAGIMEX Qua bảng trên ta thấy tỷ xuất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu ,vốn kinh doanh, vốn chủ sở hữu tương đối thấp, mặc dù năm sau cao hơn năm trước nhưng nói chung chưa đạt yêu cầu. Nguyên nhân dẫn đến hiệu quả kinh doanh kém là do thời gian thanh toán của khách hàng kéo dài, làm một khoản vốn lớn bị ứ đọng. Đối với các hợp đồng xuất nhập khẩu và các hợp đồng cung cấp nguyên vật liệu thường kéo dài do xuất nhập khẩu qua biên giới, mở L/C ,làm thủ tục hải quan… Các hợp đồng cung cấp vật liệu xây dựng các công trình phục vụ cho nông nghiệp thường có thời gian dài . CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG TY. I. NHỮNG ƯU ĐIỂM VÀ TỒN TẠI KHI XEM XÉT TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY . 1. Những ưu điểm: Thông qua kết quả đánh giá ở chương II chúng ta có thể nêu ra một số ưu điểm trong hoạt động kinh doanh của công ty : Thứ nhất: công ty độc lập về mặt tài chính. Vì nguồn vốn chủ sở hữu chiếm 60% trtong tổng nguồn vốn năm 2003, nguồn vốn này không những đủ để đảm bảo cho nguồn vốn cố định mà còn dành một phần tài trợ cho nguồn vốn lưu động. Hầu như toàn bộ vốn của công ty được đảm bảo bằng nguồn vốn tự có và nguồn vốn đi chiếm dụng, không lệ thuộc nhiều vào nguồn vốn vay tín dụng ngân hàng . Thứ hai: trong tổng nguồn vốn tăng dần(15.081 tr.đ năm 2002 lên 17.639 tr.đ năm 2003), điều đó chứng tỏ công ty đã rất quan tâm đến việc tăng quy mô sản xuất tạo thêm nhiều công ăn việc làm và nâng cao mức sống của người lao động. Thứ ba: công ty luôn chú trọng tới chất lượng sản phẩm thông qua việc lựa chọn tìm kiếm nguồn hàng,đội ngũ công nhân lành nghề, giầu kinh nghiệm. Thứ tư: Lợi nhuận của công ty qua các năm không ngừng tăng lên, cho thấy tình hình sản xuất kinh doanh của công ty phát triển tốt, có chiều hướng đi lên Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được như vậy, công ty vẫn còn những tồn tại phải khắc phục trong thời gian tới. 2 .Những tồn tại : Thứ nhất: cơ cấu tài sản của công ty chưa hợp lý. Là một doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh suất nhập khẩu mà tài sản cố định chỉ chiếm 19,8% trong tổng tài sản, điều đó sẽ ảnh hưởng xấu tới hoạt động của công ty. Thứ hai : tình hình sử dụng vốn lưu động có sự mất cân đối, tỷ trọng của các khoản phải thu và hàng tồn kho chiếm cao, còn vốn bằng tiền lại quá ít đã gây ảnh hưởng nhiều đến khả năng nâng cao hiệu xuất sử dụng vốn lưu động. Thứ ba: Qua phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty ta thấy rằng giá vốn hàng bán còn chiếm tỷ trọng lớn ( 87,2%) trong tổng doanh thu. Điều này chưa tốt vì doanh thu thu về sẽ thấp. Thứ tư : Công ty chưa lập và sử dụng báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo chế độ quy định . Đây là một thiếu sót trong việc phân tích tài chính và lập kế hoạch tài chính cho công ty . Thứ năm : Chi phí bán hàng thấp (chiếm 0,7% trong doanh thu thuần) chứng tỏ các hoạt động nghiên cứu thị trường, tiếp thị quảng cáo cho các sản phẩm của mình chưa được công ty quan tâm. II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG TY VINAGIMEX 1. Cải thiện kết cấu tài sản của công ty. Công ty VINAGIMEX hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, xuất nhập khẩu. Đây là lĩnh vực đòi hỏi hàm lượng kỹ thuật cao, cần nhiều thiết bị máy móc. Trong khi đó tài sản cố định chiếm 19,8%. Như vậy cơ cấu tài sản là chưa hợp lý. Công ty cần có kế hoạch đầu tư và tài sản cố định nhằm tăng năng suất, giảm chi phí đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. 2. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động Đây có thể coi là biện pháp quan trọng bởi nếu sử dụng tốt nguồn vốn lưu động thì hoạt động sản xuất kinh doanh mới có hiệu quả. 2.1. Tăng cường kiểm soát các hoạt động thu Như trên đã phân tích, nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thanh toán chính là do các khoản phải thu lớn, đây là nơi mà lượng vốn bằng tiền bị tồn đọng nhiều nhất. Trong tình hình hiện tại muốn thu hồi nhanh các khoản này, công ty nên tăng cường công tác đòi nợ thông qua hoạt động phân loại khách hàng cụ thể là tìm hiểu về tình hình tài chính của đơn vị khách hàng, đối với hàng hoá xuất khẩu cần có các phương án kiểm tra việc mở L\C, cũng như các điều kiện đảm bảo thanh toán qua các ngân hàng. Nếu đơn vị nào có khả năng thanh toán kém thì cân nhắc trong việc bán hàng. Việc bán hàng là quan trọng nhưng khả năng chi trả kém thì doanh nghiệp sẽ bị chiếm dụng vốn. Làm như vậy, có thể giúp lượng vốn bằng iền của công ty tăng lên và cũng từ đó giảm đi các khoản phải trả. Đối với các khoản nợ cũ công ty phải theo dõi hết sức chặt trẽ và thực hiện thu hồi theo phương thức trả hết nợ cũ rồi mới xem xét cho vay khoản mới. Công ty cần khuyết khích các đơn vị thực hiện thanh toán ngay khi đã thiêu thụ được hàng bán, tránh trường hợp để lâu sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp đó chiếm dụng vốn của công ty. Nghiên cứu phương thức bán hàng triết khấu giảm giá để thu tiền ngay, muốn vậy cần phải tổ chức việc thu hồi nợ một cách đều đặn tránh tình trạng thu hồi vào cuối năm làm cho lượng vốn của công ty bị chiếm dụng khá lâu. 2.2. Tăng cường quản lý, kiểm soát để rút ngắn vòng quay hàng tồn kho. Hàng tồn kho bao gồm nguyên vật liệu, sản phầm dở dang và thành phầm, để làm tốt công tác hàng ồn kho cần phối hợp nhiều biện pháp : Hạn chế tối đa nguyên vật liệu tồn kho hay sản phẩm dở dang thì công ty cần xác định một cách chính xác lượng nguyện vật liệu cần thiết trong kỳ, công ty nên thường xuyên theo dõi tình hình biến động về giá cả của vật tư hàng hoá để có quyết định điều chỉnh kịp thời việc mua nguyên vật liệu sao cho có lợi nhất. Sau đó thực hiện việc quản lý chặt chẽ việc tiêu dùng vật tư, giải phóng ngay số vật tư không dùng để nhanh chóng thu hồi vốn. 3. Giảm giá vốn hàng bán. Việc giảm giá vốn hàng bán của công ty phụ thuộc rất nhiều vào việc mua nguyên vật liệu đầu vào. Do vậy các giải pháp giảm giá vốn hàng bán chủ yếu tập chung vào giải quyết các vấn đề về nguyên vật liệu như sau : Xác định người cung ứng và nguồn cung ứng thích hợp, công ty nên hạn chế tối thiểu tỷ lệ các nguyên vật liệu từ nước ngoài để giảm bớt chi phí bến bải, vận chuyển… Mục tiêu cần đạt được là giá càng thấp nhưng phải đảm bảo chất lượng. Xác định sự biến động của thị trường thường xuyên từ đó điều chỉnh kịp thời việc mua bán nguyên vật liệu hàng hoá có lợi cho công ty. Lựa chọn phương tiện vận chuyển, giảm bớt chi phí vận chuyển và bốc dỡ hàng hoá. Việc tăng khối lượng sản xuất cũng là biện pháp giảm giá vốn hàng bán vì nếu tăng khối lượng sản phẩm thì chi phí cố định trong mỗi sản phẩm giảm đi, công ty cần hạn chế tối đa lượng hàng bán bị trả lại bởi đây cũng là nguyên nhân làm lãng phí. 4. Lập và sử dụng báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo chế độ quy định Theo quy định thì hệ thống báo cáo tài chính bao gồm : Bảng cân đối kế toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Báo cáo lưu chuyển tiền tệ ( lập theo mẫu 03- DN)(phụ lục 1) Bảng thuyết minh báo cáo tài chính. Hiện nay công ty chưa thực hiện việc lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Đối với một doanh nghiệp kinh doanh thương mại, nguồn vốn bằng tiền hết sức quan trọng, nên nắm bắt được dòng tiền thu vào chi ra, thấy được khả năng thanh toán, dự đoán được lượng tiền trong kỳ tiếp theo là rất cần thiết trong việc lập kế hoạch kinh doanh và ra các quyết định kinh tế. Vì vậy công ty VINAGIMEX nên nhanh chóng hoàn thiện việc lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho mỗi liên độ kế toán. 5. Giải pháp đẩy mạnh hoạt động marketing Trong một môi trường cạnh tranh khốc liệt như hiiện nay, công ty muốn có thể tồn tại và phát triển thì phải có nhiều biện pháp đẩy mạnh , phát triển các hoạt động của mình.Một trong những biện pháp ấy là nghiên cứu thị trường, dự báo sự biến động của thị trường nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu của thị trường. Ngoài ra công ty cũng cần phải ứng dụng những chính sách Marketing trong bán hàng. KẾT LUẬN Có thể khẳng định rằng hoạt động tài chính là một trong những nội dung cơ bản thuộc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhằm giải quyết các mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình kinh doanh được biểu hiện dưới hình thái tiền tệ. Nói cách khác, tài chính doanh nghiệp là quan hệ tiền tệ gắn trực tiếp với việc tổ chức, huy động phân phối sử dụng và quản lý vốn trong quá trình kinh doanh. Phân tích tài chính là quá trình xem xét, kiểm tra đối chiếu và so sánh số liệu về tài chính hiện hành với qúa khứ. Thông qua việc phân tích tình hình tài chính, người sử dụng thông tin có thể đánh giá được tiềm năng, hiệu quả kinh doanh cũng như rủi ro trong tương lai và triển vọng của doanh nghiệp. Bởi vậy việc phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp là mối quan tâm của nhiều nhóm người khác nhau, như Ban giám đốc (Hội đồng quản trị) các nhà đầu tư, các cổ đông, các chủ nợ, các nhà cho vay tín dụng, các ngân hàng, các nhà quản lý, bảo hiểm... kể cả cơ quan chính phủ và người lao động. Trên cơ sở lý luận đó qua tìm hiểu thực tế tại Công ty VINAGIMEX, một lần nữa khẳng định được tầm quan trọng của nội dung hoạt động tài chính và phân tích tình hình tài chính, sự lựa chọn đúng đắn về bước phát triển của công ty và kết quả đạt được là đáng khích lệ và đáng trân trọng.Do hiểu biết vấn đề còn chưa sâu và thời gian tìm hiểu hoạt động tài chính của công ty còn nhiều hạn chế nên đánh giá và giải pháp chưa hẳn là hợp lý, vẫn cần nghiên cứu và bổ sung thêm. Một lần nữa em xin cảm ơn Thầy giáo Tiến sĩ TRẦN TRỌNG KHOÁI, cùng toàn thể ban Giám đốc Cơ quan, các cán bộ phòng Tài chính Kế toán công ty đã tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn thành đề tài này. Hà Nội, ngày 29 tháng 05. năm 2004 Sinh viên