Chuyên đề Quản trị rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất Nhập khẩu Việt Nam – chi nhánh quận 11

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM Giới thiệu chung về Eximbank Quá trình hình thành và phát triển của Eximbank - Tên tổ chức: Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Tên giao dịch quốc tế: Vietnam Export Import Commercial Joint – Stock Bank - Tên viết tắt: Eximbank - Trụ sở chính: số 7 Lê Thị Hồng Gấm, Quận 1, TP Hồ Chí Minh. ♦ Logo của ngân hàng: ♦ Ý nghĩa logo của ngân hàng: Hình ảnh logo tượng trưng cho Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam với chữ viết tắt EIB (Export Import Bank). Màu xanh dương của Logo là màu xanh của biển trời, màu xanh của sự thân thiện, khát vọng thành công và hội nhập. Nhìn tổng thể, Logo của Eximbank trông giống như một con thuyền đang căng buồm lướt sóng với mong muốn con thuyền Eximbank sẽ mãi vững mạnh và ngày càng phát triển hướng tới việc tiếp cận tầm cao của lĩnh vực tài chính Ngân hàng hiện đại. Logo Eximbank với chữ viết tắt EIB tạo thành một vòng tròn giống như quả địa cầu nêu lên ý nghĩa Eximbank mong muốn trở thành một ngân hàng có quan hệ đại lý rộng khắp với các ngân hàng trên thế giới. Một khoảng trắng trên đầu chữ B tượng trưng cho cánh cửa Eximbank luôn rộng mở để đón mời các nhà đầu tư, các khách hàng từ khắp nơi trên thế giới cùng đến hợp tác với Eximbank . ● Eximbank được thành lập vào ngày 24/05/1989 theo quyết định số 140/CT của Chủ Tịch Hội Đồng Bộ Trưởng với tên gọi đầu tiên là Ngân Hàng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam (Vietnam Export Import Bank), là một trong những ngân hàng thương mại cổ phần đầu tiên của Việt Nam.         ● Ngân hàng đã chính thức đi vào hoạt động ngày 17/01/1990. Ngày 06/04/1992, Thống Đốc Ngân Hàng Nhà nước Việt Nam ký giấy phép số 11/NH-GP cho phép Ngân hàng hoạt động trong thời hạn 50 năm với số vốn điều lệ đăng ký là 50 tỷ đồng VN tương đương 12,5 triệu USD với tên mới là Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam (Vietnam Export Import Commercial Joint - Stock Bank) gọi tắt là Vietnam Eximbank. ● Năm 1991 và năm 1992, được Ngân Hàng Nhà Nước và Bộ Tài Chính tín nhiệm giao thực hiện một phần chương trình tài trợ không hoàn lại của Thụy Điển cho các đơn vị Việt Nam có nhu cầu nhập khẩu. ● Năm 1995, được chọn là 1 trong 6 ngân hàng Việt Nam tham gia thực hiện Dự án hiện đại hoá ngân hàng (Bank Modernization Project) do Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam tổ chức với sự tài trợ của Ngân Hàng Thế GiớiĐã được hai tổ chức thẻ tín dụng lớn nhất thế giới là Master Card International và Visa International chấp nhận làm thành viên chính thức (principal member). Đã tham gia vào hệ thống SWIFT (Tổ chức viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu) . ● Năm 1998, CHASE MANHATTAN BANK (US) New York tặng giải thưởng “1998 Best Services Quality Award”. ● Năm 2005, là ngân hàng thương mại đầu tiên tại Việt Nam phát hành thẻ thanh toán Quốc tế mang thương hiệu Visa Debit, đồng thời kết nối thành công với hệ thống thanh toán thẻ nội địa của Vietcombank. ● Năm 2006, đạt được một số giải thưởng quan trọng như: bằng khen do ngân hàng Standard Chartered Bank trao tặng về chất lượng dịch vụ điện thanh toán quốc tế, giải Cúp vàng Thương hiệu Việt do Mạng Thương hiệu Việt kết hợp cùng Hội sở hữu công nghiệp Việt Nam hợp tác tổ chức, “Thương hiệu mạnh Việt Nam 2006” do độc giả của Thời Báo Kinh tế Việt Nam bình chọn... ● Năm 2007, chính thức ký kết hợp tác chiến lược với 17 đối tác trong nước và các đối tác đầu tư nước ngoài, trong đó đặc biệt là ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với tập đoàn ngân hàng Sumitomo Mitsui của Nhật. ● Tháng 4/2008, Eximbank đạt danh hiệu “Thương Hiệu Mạnh 2007” do báo Kinh Tế Việt Nam và Bộ Thương Mại. Trong 4 năm liên tiếp Eximbank đã được người tiêu dùng trên cả nước bình chọn. ● Tháng 7/2008, Eximbank vinh dự nhận được danh hiệu “Ngân hàng tốt nhất Việt Nam” do tạp chí The Banker trao tặng. Tổ chức bộ máy của Eximbank: Đại hội đồng cổ đông Ban kiểm soát Hội đồng quản trị Các hội đồng/Ủy ban Văn phòng hội đồng quản trị Các hội đồng/Ban Tổng Giám Đốc Các hội đồng/Ủy ban Khối khách hàng doanh nghiệp Khối khách hàng cá nhân Khối ngân quỹ – Đầu tư tài chính Khối hỗ trợ và phát triển kinh doanh Khối công nghệ thông tin Khối giám sát hoạt động Khối quản trị nguồn nhân lực Khối văn phòng Sở giao dịch,chi nhánh,công ty trực thuộc Cơ cấu tổ chức của Eximbank được thiết lập cụ thể, có chức năng chuyên biệt nhưng hỗ trợ hoạt động lẫn nhau và tạo thành một khối thống nhất: Đại hội đồng cổ đông: là cơ quan có thẩm quyền cao nhất của ngân hàng. Ban kiểm soát: do Đại hội đồng cổ đông bầu ra, có nhiệm vụ kiểm tra hoạt động tài chính của ngân hàng, giám sát việc chấp hành chế độ hạch toán, kế toán, hoạt động của hệ thống kiểm tra, kiểm toán nội bộ của ngân hàng, thẩm định báo cáo tài chính. Hội đồng quản trị: do Đại hội đồng cổ đông bầu ra, là cơ quan quản trị ngân hàng, có toàn quyền nhân danh ngân hàng để quyết định mọi vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi của ngân hàng, trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông. Các Hội đồng: do Hội đồng quản trị thành lập, thực hiện chiến lược kế hoạch kinh doanh đảm bảo sự phát triển hiệu quả, an toàn và mục tiêu đề ra. Tổng giám đốc: là người chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị về hoạt động hàng ngày của ngân hàng. Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng được đảm nhận theo từng khối riêng biệt, tạo được tính chuyên nghiệp cao. 1.1.3 Mạng lưới hoạt động và hoạt động kinh doanh của Eximbank. Mạng lưới hoạt động: Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam có địa bàn hoạt động rộng khắp cả nước với trụ sở chính đặt tại TP HCM và 34 chi nhánh,71 phòng giao dịch được đặt tại các tỉnh thành trong nước: Hà nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ, TP HCM, Quảng Ngãi, Vinh, Quảng Ninh, Đồng Nai, Lâm Đồng, An Giang, Hải Phòng, Tiền Giang, Đắc Lắc, Bình Dương, Vũng Tàu. Đã thiết lập quan hệ đại lí với 739 ngân hàng ở 72 quốc gia trên thế giới. Hiện tại Eximbank đang đẩy mạnh việc phát triển mạng lưới hoạt động trên toàn quốc nhằm chiếm lĩnh thị phần. Vào cuối năm 2007 tổng số điểm giao dịch của Eximbank là 60 nhưng đến nay đã nâng lên 107 điểm giao dịch. Sau hơn 18 năm hoạt động, Eximbank đã trở thành một trong ba Ngân hàng thương mại cổ phần (cùng với ACB, Sacombank) có qui mô lớn nhất và hoạt động hiệu quả nhất Việt Nam. Hoạt động kinh doanh: Các hoạt động chính của Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam là huy động vốn ngắn hạn, trung và dài hạn theo các hình thức: tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi thanh toán, tiền gửi có kỳ hạn, không kỳ hạn, chứng chỉ tiền gửi; tiếp nhận vốn ủy thác đầu tư; nhận vốn từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước; cho vay ngắn hạn, trung và dài hạn; chiết khấu thương phiếu, trái phiếu và giấy tờ có giá; hùn vốn và liên doanh theo pháp luật; làm dịch vụ thanh toán giữa các khách hàng; kinh doanh ngoại tệ, vàng bạc, thanh toán quốc tế; huy động vốn từ nước ngoài và các dịch vụ khác.  Các sản phẩm và dịch vụ của Eximbank khá đa dạng, bao gồm: sản phẩm tiền gửi, sản phẩm cho vay, thẻ Eximbank (thẻ thanh toán, thẻ tín dụng nội địa và thẻ quốc tế); dịch vụ chuyển tiền; thanh toán quốc tế; các sản phẩm dịch vụ khác (kinh doanh ngoại tệ, chuyển đổi ngoại tệ, chi trả hộ lương nhân viên…).  1.1.4 Kết quả hoạt động: Nhìn chung hoạt động kinh doanh của Eximbank qua 18 năm đi vào hoạt động đã đạt được một số kết quả tương đối khả quan, lợi nhuận tăng dần qua các năm. Tình hình huy động vốn tăng lên đáng kể, năm sau cao hơn năm trước bình quân từ 70% đến 100%. Trong đó, nguồn vốn huy động chủ yếu từ dân cư chiếm 40.71% tổng nguồn vốn huy động; tốc độ tăng trưởng của năm sau so với năm trước trung bình từ 100% đến 300%. Với tốc độ tăng như hiện nay thì Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam đủ khả năng đáp ứng nhu cấu vốn cho nền kinh tế, đồng thời tạo nhiều lợi nhuận cho bản thân Ngân hàng. Tuy tổng nguồn vốn huy động tăng nhanh qua các năm nhưng đối với hình thức huy động từ tiền gửi không kỳ hạn chưa cao, chỉ chiếm khoảng 30.3% tổng nguồn vốn huy động, nhưng đây lại là loại tiền nếu đem cho vay sẽ đem lại lợi nhuận nhiều nhất cho Ngân hàng, cho nên Ngân hàng cần đề ra một số biện pháp, phương hướng kích thích loại hình này tăng trưởng cao hơn. Tình hình cho vay của Ngân hàng đạt được một số kết quả tương đối cao, mức dư nợ cho vay tăng dần qua các năm tốc độ tăng bình quân trên 100%, chiếm 68.88% tổng nguồn vốn huy động được. Trong đó cho vay ngắn hạn chiếm tỷ trọng khá cao chiếm trung bình trên 70% tổng mức dư nợ cho vay; và mức dư nợ cho vay đối với các hộ cá thể là chiếm tỷ trọng cao nhất chiếm trung bình từ 40% đến 60% tổng mức dư nợ cho vay. Tuy mức dư nợ tăng khá cao nhưng do Ngân hàng đã tuân thủ những quy định về cho vay của NHNN Việt Nam nên tỷ lệ nợ xấu không cao. Ngoài ra, tình hình thanh toán quốc tế tăng khá nhanh, tốc độ mua bán ngoại tệ của năm sau so với năm trước bình quân đều tăng trên 300%. Như vậy, tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng tương đối tốt và có hiệu quả, Ngân hàng nên tiếp tục phát huy những tiềm năng sẳn có; đồng thời cũng đề ra những biện pháp khắc phục những thiếu sót, hạn chế mà Ngân hàng chưa thể đạt được để Ngân hàng ngày càng phát triển, trở thành một địa chỉ đáng tin cậy cho người dân và doanh nghiệp. 1.1.5 Định hướng phát triển trong tương lai của Eximbank. Với mục tiêu “Phát triển nhanh, an toàn, bền vững”, Eximbank phấn đấu trở thành tập đoàn tài chính Ngân hàng đa năng, toàn diện, hiện đại (đạt mức trung bình trong khu vực và quốc tế). Mang đến sự thỏa mãn cho khách hàng bằng chất lượng phục vụ và đa dạng hóa sản dịch vụ dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại, thúc đẩy sự hợp tác cùng có lợi. Xây dựng một môi trường văn hóa doanh nghiệp mang bản sắc cộng đồng, đóng góp quan trọng cho việc xây dựng nền kinh tế thịnh vượng của đất nước và cộng đồng quốc tế. Đa năng toàn diện trên các lĩnh vực: Ngân hàng xuất nhập khẩu. Ngân hàng đầu tư. Ngân hàng bán lẻ kết hợp với bán buôn. Các hoạt động đầu tư tài chính. Kinh doanh tiền tệ kim loại và đá quý. Kinh doanh bảo hiểm. Mục tiêu phát triển của Eximbank đến năm 2010 là trở thành một trong những ngân hàng thương mại cổ phần hàng đầu Việt Nam. Sau năm 2010 là tập đoàn tài chính ngân hàng mạnh trong khu vực. Trên cơ sở mục tiêu và định hướng phát triển đó, chiến lược phát triển tổng thể của Eximbank đến năm 2010 là thực hiện chiến lược tập trung và chiến lược hóa trên 4 mục đích chủ yếu là: Ngân hàng thương mại. Ngân hàng đầu tư. Ngân hàng tài trợ xuất nhập khẩu và Đầu tư tài chính. Chiến lược tập trung được thể hiện bằng sự nỗ lực tập trung vào từng phân khúc thị trường theo các tiêu thức vùng địa lý, mạng phân phối hoặc các nhóm khách hàng trên từng khu vực thị trường. Chiến lược khác biệt hóa được thể hiện bằng sự khác biệt/vượt trội của Eximbank trong việc lựa chọn phát triển sản phẩm, dịch vụ, công nghệ mang tính chiến lược, then chốt, cạnh tranh nhằm tạo đòn bẫy mở rộng thị phần trong nước, từng bước vươn ra thị trường quốc tế. Và chiến lược cụ thể cho năm 2009 là: Tăng cường huy động vốn nhằm đáp ứng vốn tín dụng tăng cao. Thực hiện tăng trưởng tín dụng hợp lý, coi trọng chất lượng chất lượng tín dụng. Xử lý kiên quyết để giảm nợ quá hạn, không để phát sinh nợ quá hạn mới. Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, thực hiện chính sách khách hàng tốt. Quản trị lãi suất và rủi ro tỷ giá có hiệu quả, kết hợp với các sản phẩm phục vụ hoạt động xuất nhập khẩu. Mở rộng thận trọng, hợp lý, theo dõi quản lý chặt chẽ kinh doanh ngoại tệ, vàng và đầu tư tài chính. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, sắp xếp bộ máy phục vụ đặc biệt cho yêu cầu quản trị hệ thống có chất lượng. 1.2 Giới thiệu về Eximbank chi nhánh quận 11: 1.2.1 Quá trình hình thành Eximbank – CN quận 11 Để đáp ứng nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng, đồng thời để định ra chiến lược phát triển lâu dài trong thời kì cạnh tranh, Eximbank đã thành lập chi nhánh cấp II trực thuộc chi nhánh cấp I Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam Chợ Lớn với tên gọi: Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam chi nhánh quận 11 TP Hồ Chí Minh. Chi nhánh quận 11 được thành lập theo quyết định số 50/EIB/HĐQT-05, ngày 1/7/2005, quyết định của Chủ tịch Hôi đồng Quản trị Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam. Đến tháng 4/2006, Eximbank chi nhánh quận 11 đã trở thành chi nhánh cấp I và hoạt động độc lập, phát triển đến nay. Từ khi đi vào hoạt động đến nay chi nhánh quận 11 đã tạo được sự tin cậy đối với nhiều khách hàng bằng sự nỗ lực của chính mình và ngày càng xây dựng được uy tín của riêng mình cũng như của hệ thống Eximbank. Hiện nay, ngân hàng Eximbank chi nhánh quận 11 có 5 phòng giao dịch trực thuộc, cụ thể: Tháng 1/2007, thành lập Phòng Giao Dịch Tân Bình. Tháng 9/2007, thành lập Phòng Giao Dịch Âu Cơ, Bắc Hải. Tháng 11/2008, thành lập Phòng Giao Dịch Bình Tân. Tháng 2/2009, thành lập Phòng Giao Dịch Phạm Thế Hiển. 1.2.2 Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý tại Eximbank - CN11 Tổ chức bộ máy: Chi nhánh do Giám đốc phụ trách, giúp Giám đốc có Phó Giám đốc, và bao gồm các phòng nghiệp vụ của chi nhánh: Phòng Dịch vụ khách hàng Phòng Tín dụng Phòng Hành chính và Ngân quỹ Phó giám đốc chi nhánh Phòng Hành chính-Ngân quĩ Phòng Tín dụng Phòng Dịch vụ khách hàng Bộ phận Hành chính Bộ phận Tín dụng cá nhân Bộ phận TTQT Bộ phận Ngân quỹ Phòng giao dịch Bộ phận Tín dụng doanh nghiệp Tổ thẩm định giá Bộ phận Kế toán Bộ phận Kinh doanh ngoại tệ Sơ đồ tổ chức: Giám đốc chi nhánh Qua sơ đồ cơ cấu tổ chức của Eximbank chi nhánh quận 11 có thể thấy việc phân chia trong bộ máy tổ chức rất rõ ràng: Quản lí chi nhánh là ban giám đốc chi nhánh, giám sát, điều hành hoạt động chi nhánh. Việc phân chia tổ chức các phòng, bộ phận rất cụ thể. Mỗi phòng có từng bộ phận hoạt động chuyên biệt nhưng vẫn có thể hỗ trợ giúp đỡ nhau để tổ chức phòng có thể hoàn thành tốt chức năng của mình. Các phòng giao dịch hoạt động dưới sự giám sát của chi nhánh. 1.2.3 Hoạt động kinh doanh của Eximbank – CN quận 11 Eximbank chi nhánh quận 11 thực hiện chức năng đầy đủ của một NHTM: Huy động tiền gởi tiết kiệm, tiền gởi thanh toán của cá nhân và đơn vị bằng VND, ngoại tệ và vàng. Tiền gửi của khách hàng được bảo hiểm theo quy định của Nhà nước. Cho vay ngắn hạn, trung và dài hạn; cho vay đồng tài trợ; cho vay thấu chi; cho vay sinh hoạt, tiêu dùng; cho vay theo hạn mức tín dụng bằng VND, ngoại tệ và vàng với các điều kiện thuận lợi và thủ tục đơn giản. Mua bán các loại ngoại tệ theo phương thức giao ngay (Spot), hoán đổi (Swap), kỳ hạn (Forward) và quyền lựa chọn tiền tệ (Currency Option). Thanh toán, tài trợ xuất nhập khẩu hàng hóa, chiết khấu chứng từ hàng hóa và thực hiện chuyển tiền qua hệ thống SWIFT bảo đảm nhanh chóng, chi phí hợp lý, an toàn với các hình thức thanh toán bằng L/C, D/A, D/P, T/T, P/O, Cheque. Phát hành và thanh toán thẻ tín dụng nội địa và quốc tế: thẻ Eximbank MasterCard, thẻ Eximbank Visa, thẻ nội địa Eximbank Card. Chấp nhận thanh toán thẻ quốc tế Visa, MasterCard, JCB...thanh toán qua mạng bằng thẻ. Thực hiện giao dịch ngân quỹ, chi lương, thu chi hộ, thu chi tại chỗ, thu đổi ngoại tệ, nhận và chi trả kiều hối, chuyển tiền trong và ngoài nước. Các nghiệp vụ bảo lãnh trong và ngoài nước (bảo lãnh thanh toán, thanh toán thuế, thực hiện hợp đồng, dự thầu, chào giá, bảo hành, ứng trước...) Dịch vụ tài chính trọn gói hỗ trợ du học. Tư vấn đầu tư - tài chính - tiền tệ. Dịch vụ đa dạng về địa ốc; Home-Banking; Telephone-Banking. Các dịch vụ khác: bồi hoàn chi phiếu bị mất cắp đối với trường hợp Thomas Cook Traveller' Cheques, thu tiền làm thủ tục xuất cảnh (I.O.M). Những dịch vụ và tiện ích ngân hàng khác đáp ứng yêu cầu của khách hàng.