Chuyên đề Thẩm định dự án đầu tư tại phòng giao dịch VPBank Trần Xuân Soạn - Thực trang và giải pháp

Đó là các thông tin về doanh nghiệp, về thị trường trong nước và quốc tế, thông tin về kỹ thuật, quy hoạch phát triển kinh tế của Nhà nước… Nếu những thông tin này không được thu thập một cách chính xác và đầy đủ thì kết quả thẩm định sẽ bị hạn chế, từ đó đưa ra quyết định sai. Nhất là trong thời đại hiện nay, thông tin được coi la yếu tố sống còn của các doanh nghiệp thì các ngân hàng phải có biện pháp nâng cao khả năng thu thập cũng như xử lý thông tin thì mới tồn tại và phát triển được. - Tổ chức công tác thẩm định dự án: Do thẩm định dự án được tiến hành theo nhiều giai đoạn và được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định nên tổ chức công tác thẩm định có ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả thẩm định dự án. Nếu công tác này được tổ chức một cách khoa học, hợp lý trên cơ sở phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân, có sự kiểm tra giám sát của Ban tín dụng/ Hội đồng tín dụng thì công tác thẩm định dự án sẽ đạt kết quả cao. III. VÍ DỤ MINH HỌA CHO CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI PHÒNG GIAO DỊCH VPBANK TRẦN XUÂN SOẠN Để hiểu rõ hơn về công tác thẩm định dự án tại Phòng giao dịch Trần Xuân Soạn, tôi xin trình bày công tác thẩm định của dự án: “Đầu tư nâng cấp hệ thống xe taxi tại TP Hà Nội của Công ty cổ phần vận tải taxi Hà Nội mới”. Vài nét khái quát về dự án: - Tên dự án: Dự án đầu tư nâng cấp hệ thống xe taxi tại TP Hà Nội. - Địa điểm: Thành phố Hà Nội. - Tổng vốn đầu tư dự kiến: Khoảng 5 tỷ đồng. Các hạng mục đầu tư của dự án: Bảng III.1: Các hạng mục đầu tư của dự án STT Hạng mục đầu tư Đơn vị Số lượng Xe ôtô GM Daewoo Gentra SX mới 100% Xe 02 Xe ôtô KiaMorning mới 100% Xe 17 Đồng hồ tính tiền Bộ 19 Máy bộ đàm Bộ 19 Chi phí đề can, hộp đèn Bộ 19 Thuế trước bạ (2% giá xe) Bộ 19 Phí đăng ký, đăng kiểm Bộ 19 Phí BH TNDS xe 1 năm Bộ 19 Phí BH vật chất xe Bộ 19 1. Thẩm định khách hàng: 1.1. Tư cách khách hàng và tình hình hoạt động kinh doanh: 1.1.1. Giới thiệu về khách hàng: - Tên khách hàng: Công ty cổ phần vận tải Taxi Hà Nội mới. - Địa chỉ: Số 708 - Đường Lạc Long Quân - Nhật Tân - Tây Hồ - Hà Nội - Đăng ký kinh doanh số: 0103020216 do Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hà Nội cấp ngày 19/10/2007. - Loại hình công ty: Công ty cổ phần. - Người đại diện theo pháp luật: Ông Nguyễn Văn Thụ Chức vụ: Giám đốc CMND số: 012199365 do Công an Hà Nội cấp ngày 15/1/2001 Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: Số 485- Đường Lạc Long Quân- Tổ 1- Cụm 1- Phường Xuân La- Tây Hồ- Hà Nội - Đại diện vay vốn: Ông Nguyễn Văn Thụ Chức vụ: Giám đốc (theo Biên bản họp Hội đồng cổ đông ngày 26/11/2007 của Công ty cổ phần vận tải Taxi Hà Nội mới). - Vốn điều lệ đăng ký: 4.900.000.000 đồng - Ngành nghề kinh doanh chính theo đăng ký kinh doanh: Vận chuyển hành khách, vận tải hàng hóa bằng ôtô theo hợp đồng và theo tuyến cố định Mua bán ôtô và phụ tùng ôtô thay thế Dịch vụ cho thuê ôtô tự lái Dịch vụ vận chuyển hành khách, vận tải hàng hóa bằng xe taxi theo hợp đồng và theo tuyến cố định… 1.1.2. Tư cách khách hàng: - Công ty Cổ phần vận tải taxi Hà Nội mới được thành lập vào tháng 10/2007 (được chuyển đổi từ Công ty TNHH vận tải taxi Hà Nội mới), với 3 thành viên sáng lập là: ông Nguyễn Văn Thụ, ông Lê Văn Cường và ông Nguyễn Văn Phúc. - Công ty cổ phần vận tải taxi Hà Nội mới được thành lập và bước đầu đi vào hoạt động từ tháng 10/2007. Công ty có trụ sở tại 708 Lạc Long Quân, Tây Hồ, Hà Nội. Đây là ngôi nhà 3 tầng, công ty thuê tầng 1 và 2, diện tích khoảng 25m2 với giá 4.000.000 đồng/ tháng. - Mặc dù mới thành lập và đi vào hoạt động, kinh nghiệm chưa nhiều nhưng Công ty cổ phần vận tải taxi Hà Nội có thuận lợi do có cố vấn là ông Mai Quốc Vương - lãnh đạo Công ty cổ phần VISTAR – Công ty chuyên về kinh doanh taxi đã có thương hiệu trên thị trường. Qua trao đổi với giám đốc Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới, được biết trước mắt ông Vương sẽ là cố vấn kinh nghiệm quản lý kiêm công tác đào tạo và tuyển chọn lái xe cho công ty. Nhận xét: Như vậy, Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới có đầy đủ tư cách pháp nhân, đại diện là ông Nguyễn Văn Thụ có đầy đủ tư cách pháp lý và năng lực hành vi dân sự để quan hệ tín dụng với VPBank. 1.2. Thẩm định thực lực tài chính của công ty: Do công ty mới thành lập nên chỉ cung cấp được cho ngân hàng Bảng cân đối kế toán năm 2007 (phụ lục). Dựa vào đó, cán bộ thẩm định tính toán được một số chỉ tiêu tài chính chủ yếu của công ty: - Tổng tài sản: 6.953.348.485 đồng - Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn: 5.020.538.408 đồng - Tài sản cố định và đầu tư dài hạn: 1.932.810.077 đồng - Nợ phải trả: 2.023.099.980 đồng (nợ dài hạn) - Tỷ suất tài trợ = 4.942.248.505 đồng6.965.348.485 đồng = 0,7095 (70,95%) Chỉ tiêu này đạt 70,95% chứng tỏ mức độ độc lập về mặt tài chính của công ty cao, công ty có khả năng tự đảm nhiệm vốn hoạt động. Nợ vay của công ty chỉ là khoảng 30%, đây là mức chấp nhận được đối với một công ty hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh vận tải. Với sự chủ động trong vốn hoạt động này, công ty sẽ có được sự chủ động trong những biến động của cung cầu cũng như giá cả thị trường. - Tỷ suất thanh toán hiện thời, khả năng thanh toán nhanh, tỷ suất thanh toán tức thời: Vì công ty mới đi vào hoạt động nên chưa phát sinh nợ ngắn hạn. Do đó cán bộ thẩm định chưa tính được các chỉ tiêu này. Hiện nay, công ty đang có 08 xe KiaMorning hoạt động và 03 chiếc xe Gentra SX. Theo báo cáo nhanh của công ty thì sau hơn 1 tháng hoạt động với doanh thu trung bình của mỗi chiếc KiaMorning là 580.000 đồng/ ngày và xe Gentra SX là 830.000 đồng/ ngày. Cán bộ tín dụng đã xuống kiểm tra tình hình thực tế của công ty bằng việc kiểm tra sổ sách giao nhận giữa công ty và từng lái xe. Theo đánh giá của cán bộ tín dụng, mới hoạt động được một thời gian ngắn như vậy song doanh thu đạt được của các xe như trên là tương đối tốt. 1.3. Quan hệ với các tổ chức tín dụng: - Quan hệ với VPBank: Đây là lần thứ 4 công ty có quan hệ tín dụng với VPBank. Hiện nay công ty đang vay vốn tại VPBank theo các hợp đồng tín dụng sau: Bảng III.2: Các hợp đồng tín dụng của Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới với VPBank HĐTD Số tiền vay Thời hạn Dư nợ còn lại Mục đích vay LD 0731900173 530.400.000 đ 36 tháng 515.600.000 đ Mua 3 xe KiaMorning LD 0735200031 630.000.000 đ 48 tháng 630.000.000 đ Mua 3 xe Gentra SX LD 0736200001 877.500.000 đ 36 tháng 877.500.000 đ Mua 5 xe KiaMorning Tổng cộng 2.037.900.000 đ 2.023.100.000 đ Trong thời gian quan hệ tín dụng với VPBank Trần Xuân Soạn, công ty luôn trả gốc và lãi đúng hạn. - Quan hệ với các tổ chức tín dụng khác: Theo thông tin CIC ngày 02/1/2008, khách hàng không có quan hệ với TCTD nào khác. 2. Thẩm định dự án vay vốn: 2.1. Thẩm định hồ sơ pháp lý của dự án: Dự án vay vốn bao gồm những giấy tờ sau: - Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (ngày 19/10/2007) của Công ty. - Hợp đồng mua bán ôtô. - Hóa đơn thanh toán. - Hợp đồng bảo hiểm ôtô. - Sổ chứng nhận kiểm định chất lượng hàng nhập khẩu. - Báo cáo khả thi của dự án Cùng nhiều giấy tờ khác… Nhân viên thẩm định nhận thấy Dự án có đầy đủ hồ sơ pháp lý để đề nghị vay vốn tại ngân hàng. 2.2. Lĩnh vực và sản phẩm kinh doanh của công ty: - Lĩnh vực kinh doanh chính của công ty là kinh doanh taxi, vận tải hành khách. - Theo xu hướng nhu cầu sử dụng, có thể đánh giá khách hàng sử dụng taxi trên địa bàn Hà Nội hiện nay chia thành 3 nhóm đối tượng: Khách hàng là các doanh nhân lớn, nhân viên làm việc tại các công ty, văn phòng nước ngoài; khách hàng là các cá nhân có thu nhập cao; khách hàng là các cá nhân có thu nhập trung bình, khách hàng vãng lai. - Căn cứ vào phân loại khách hàng như trên thì Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới sẽ tập trung chủ yếu vào nhóm khách hàng thứ 3. Thị trường mục tiêu để phục vụ của công ty là các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế quy mô vừa và nhỏ có nhu cầu sử dụng taxi phục vụ cho công việc, các doanh nhân, khách du lịch trong nước, toàn bộ tầng lớp dân cư có thu nhập khá và trung bình và trung bình thấp: cán bộ, công nhân, viên chức nhà nước, những người buôn bán nhỏ… ở Hà Nội và các địa phương khác về làm việc và sinh sống tại Hà Nội. - Mục tiêu của công ty đặt ra trước mắt là chiếm lĩnh thị trường, tạo thương hiệu Taxi Hà Nội mới. Để có thể đạt được mục tiêu này, công ty có chiến lược hoạt động kinh doanh như sau: Yếu tố con người: Tuyển dụng và đào tạo đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn tốt, có thái độ phục vụ khách hàng chuyên nghiệp nhằm đưa ra mức giá cạnh tranh trên cơ sở chất lượng dịch vụ hàng đầu. Chất lượng dịch vụ: Sử dụng lái xe có chất lượng trung bình khá trở lên, kết hợp với lái xe lành nghề, có đạo đức nhằm mang lại cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất. Công ty tập trung đầu tư vào dòng xe trung bình đang được người tiêu dùng ưa chuộng như KiaMorning, Gentra SX. Marketing và khuếch trương thương hiệu: Tham gia các hoạt động quảng bá du lịch, tài trợ, tặng quà, từ thiện để quảng bá thương hiệu của công ty. Chính sách đối với lái xe: Mỗi lái xe được phát đồng phục là áo trắng có in hình logo của hãng, quần đen và có thẻ nhân viên của hãng. Tỷ lệ chia doanh thu cho lái xe là khoảng 45%. Tuy nhiên, để lái xe có trách nhiệm và gắn bó lâu dài với công ty thì công ty đã yêu cầu các lái xe phải đặt cọc, mức đặt cọc thường từ 10 đến 30 triệu đồng. 2.3. Thị trường kinh doanh dịch vụ taxi: - Theo số liệu thống kê của Sở Giao thông công chính Hà Nội, hiện nay trên địa bàn TP Hà Nội có khoảng 60 đơn vị thuộc các thành phần kinh tế đăng ký tham gia kinh doanh vận tải hành khách bằng taxi với tổng số khoảng 4000 xe đang hoạt động. Ngoài ra, còn có khoảng 2000 xe ôtô tư nhân tham gia vận chuyển hành khách theo hình thức: Thuê chuyến, thuê tháng, hợp đồng vận chuyển khách du lịch… trên cơ sở thỏa thuận. Tuy nhiên hầu hết các xe taxi dù này đã cũ, kém chất lượng, giá cả không ổn định và thống nhất nên khả năng thu hút khách rất hạn chế. Hơn nữa, theo Sở Công an Hà Nội, tình trạng taxi dù sẽ được xử lý kiên quyết trong năm 2007. Khi đó, những xe không đạt tiêu chuẩn và không có đăng ký thương hiệu sẽ bị loại bỏ triệt để. Thành phố Hà Nội có hơn 4 triệu dân (gồm cả khách vãng lai từ các tỉnh) cùng hàng vạn người nước ngoài đang sống và làm việc tại đây đã làm cho dịch vụ vận chuyển hành khách ngày càng phát triển sôi động. Với mức độ tăng trưởng kinh tế cao, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện rõ rệt nên nhu cầu sử dụng phương tiện vận tải an toàn và hiện đại đang tăng nhanh trong tầng lớp nhân dân có mức thu nhập khá. - Như vậy, lượng taxi hiện nay vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu của người dân thành phố, bình quân mới chỉ có hơn 800 người/ taxi. Như vậy, thị trường taxi còn tiếp tục mở rộng và rất tiềm năng khi các khu đô thị, khu công nghiệp mới được hình thành ngày càng nhiều. Đây là điều kiện thuận lợi, cơ hội cho Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới phát triển và chiếm lĩnh thị trường. 2.4. Đối thủ cạnh tranh: Hiện nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội có khoảng 50 hãng taxi lớn nhỏ, hoạt động trải đều trên khắp thành phố. Theo các nguồn tin khác nhau và qua tham khảo, mức giá cước của một số đơn vị trên cùng địa bàn thành phố Hà Nội như sau: Bảng 4: Mức giá cước của các công ty taxi tại TP Hà Nội Tên hãng Loại xe Giá cước km đầu (đ/km) Giá cước km tiếp theo (đ/km) Thời đại Vios 1,6km đầu: 15.000đ 8.500đ Matiz 1km đầu: 7.000đ 6.000đ Taxi thủ đô Corolla 1,7km đầu: 15.000đ 8.500đ Mai Linh Vios 1,7km đầu: 15.000đ 8.500đ Hanoitourist Vios 1,6km đầu: 15.000đ 8.500đ Taxi Hà Nội Vios 1,6km đầu: 15.000đ 8.500đ Taxi CP Vios 1,7km đầu: 15.000đ 8.500đ Taxi Sao Sài Gòn Vios 1,7km đầu: 15.000đ 8.500đ Taxi ABC Gentra 1,3km đầu: 10.000đ 8.300đ Taxi Thanh Nga KiaMorning 1,5km đầu: 10.000đ 6.500đ Taxi Ba Sao KiaMorning 1,5km đầu: 10.000đ 6.500đ Vạn Xuân Matiz 1,5km đầu: 10.000đ 6.500đ Hiện nay, số lượng các hãng taxi ngày càng nhiều, mức độ cạnh tranh giữa các hãng taxi ngày càng quyết liệt. Với dàn xe KiaMorning nhập khẩu chất lượng mới 100% có trang thiết bị nội thất hiện đại sang trọng hơn xe Matiz trong khi mức tiêu hao nhiên liệu bằng nhau, mức giá cước là 6.000 đồng/km, Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới có khả năng cạnh tranh với các hãng xe khác trong cùng khu vực kinh doanh. Hiện nay, tại địa bàn Hà Nội, cùng với công ty Phương Anh với thương hiệu Taxi Morning, công ty CP Ba Sao, công ty taxi Phú Hưng là một trong những hãng taxi đi đầu trong lựa chọn xe KiaMorning với nhiều ưu việt hơn thay thế cho xe Daewoo Matiz. Nhận thấy điểm thuận lợi của xe KiaMorning và Gentra SX, công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới mạnh dạn đầu tư dòng xe KiaMorning và Gentra SX. Hiện tại, do công ty đang tăng số lượng xe nên khu vực hoạt động của công ty không chỉ ở phía quanh Hồ Tây mà còn đang mở rộng sang các địa bàn lân cận. 2.5. Thiết bị và công nghệ: - Hiện tại, công ty đã đầu tư hoàn chỉnh cột ăngten và tổng đài điều hành tại số 485 Lạc Long Quân, Tây Hồ, Hà Nội và đã hoàn thiện các thủ tục cấp phép hoạt động (Theo giấy phép sử dụng tần số và thiết bị phát sóng vô tuyến điện số 76050/GP do Cục tần số vô tuyến điện cấp ngày 27/9/2007). Tổng đài của công ty có 3 nhân viên thay nhau trực 24/24h. - Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới lấy tên hãng là Taxi Hà Nội mới và đã làm thủ tục đăng ký sở hữu thương hiệu, logo của hãng là dòng chữ Taxi Hà Nội mới màu đỏ và trắng được viết cách điệu nằm trên nền xanh cùng dãy số điện thoại 2.45.45.45 màu tím; Phần hình là biểu tượng “Khuê Văn Các” với các “nét phẩy” màu vàng, cam, tím cách điệu thể hiện những con đường Hà Nội. Tất cả các xe của hãng đều được trang bị nội thất hiện đại. - Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới nhận thấy xe KiaMorning và Gentra SX là loại xe đời mới có kiểu dáng phù hợp với dịch vụ vận tải hành khách công cộng, chất lượng tốt, tiêu hao ít nhiên liệu nên công ty đã quyết định lựa chọn loại xe kinh doanh chính là KiaMorning và Gentra SX. Với hình dáng nhỏ gọn phù hợp với điều kiện hệ thống giao thông ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng, nên hai loại xe này rất dễ dàng đưa đón khách ở bất kỳ điểm nào. Bên cạnh đó, giá mua của các loại xe này thấy nên mức đầu tư ban đầu không quá cao, khả năng thu hồi vốn khi đầu tư loại xe này là nhanh, phù hợp với loại hình công ty mới thành lập và bước đầu thu hồi kinh doanh trong ngành vận tải. 2.6. Cơ cấu tổ chức và nhân sự: Hiện tại, công ty có 20 lái xe bố trí chạy ba ca, do lượng xe ngày càng tăng và địa bàn kinh doanh của công ty ngày càng mở rộng, nên công ty có kế hoạch tuyển thêm khoảng từ 40 – 50 lái xe nữa để bố trí xe chạy 24/24h. - Ban điều hành và cố vấn: 03 người. - Phòng kế toán, hành chính: 05 người. 2.7. Thẩm định nhu cầu vay vốn của công ty: 2.7.1. Nhu cầu vay vốn và số tiền xin vay: Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới đã ký hợp đồng mua bán về việc mua 17 xe KiaMorning, với đơn giá là 17.000 USD/ chiếc, tổng trị giá hợp đồng là 289.000 USD và 02 chiếc xe Gentra SX với đơn giá là 18.700 USD/ chiếc, giá trị hợp đồng là 37.400 USD. Tổng giá trị đầu tư là 326.400 USD. Phương thức thanh toán: - Đợt 1: Thanh toán trước số tiền là 112.280.000 VNĐ ngay khi ký hợp đồng (có kèm theo phiếu thu). - Đợt 2: Thanh toán số tiền = 30% giá trị xe khi có thư bảo lãnh của ngân hàng. - Đợt 3: Thanh toán nốt số tiền còn lại sau 5 ngày làm việc kể từ khi ngân hàng của bên mua nhận được giấy tờ xe do bên bán bàn giao. Tuy nhiên, để xe đi vào vận hành kinh doanh thì công ty cần phải đầu tư thêm một số trang thiết bị phụ trợ và các chi phí ban đầu. Cụ thể: Bảng III.4: Chi phí đầu tư xe và trang thiết bị phụ trợ (Tỷ giá: 16.000) STT Hạng mục đầu tư Đơn vị Số lượng Đơn giá Thành tiền USD VNĐ Chi phí đầu tư xe 5.222.400.000 Xe ôtô Gentra SX mới 100% Xe 02 18.700 USD 37.400 598.400.000 Xe ôtô KiaMorning mới 100% Xe 17 17.000 USD 289.000 4.624.000.000 Đồng hồ tính tiền Bộ 19 2.400.000 đ 45.600.000 Máy bộ đàm Bộ 19 3.200.000 đ 60.800.000 Chi phí đề can, hộp đèn Bộ 19 240.000 đ 4.560.000 Thuế trước bạ (2% giá xe) Đồng 19 5.440.000 đ 103.360.000 Phí đăng ký, đăng kiểm Đồng 19 240.000 đ 4.560.000 Phí BH TNDS xe 1 năm Đồng 19 270.000 đ 5.130.000 Phí BH vật chất xe Đồng 19 3.825.360 đ 72.681.480 Tổng cộng 5.519.091.840 Theo phương án công ty mới gửi ngân hàng thì nguồn vốn triển khai phương án mua xe trên từ 2 nguồn chính: - Vốn tự có : 1.869.091.840 đ - Vốn đề nghị vay: 3.650.000.000 đ (Trong đó xe KiaMorning là 3.236.000.000 đồng và xe Gentra SX là 414.000.000 đồng, tương đương bằng khoảng 70% giá trị đầu tư xe). 2.7.2. Thẩm định doanh thu, chi phí và nguồn trả nợ của dự án: Doanh thu hàng tháng dự kiến ( Bảng 3 – Phụ lục: Doanh thu dự án) Qua tình hình kinh doanh thực tế của công ty cũng như qua tham khảo doanh thu của một số hãng taxi khác có xe KiaMorning và Gentra SX, cán bộ tín dụng đánh giá. Đối với 17 xe KiaMorning mới 100% nhập khẩu từ Hàn Quốc lần này dự kiến: - Số km chạy bình quân/ ngày: Tính trung bình 195km/ ngày - Về tỷ lệ có khách: Công ty dự kiến tỷ lệ có khách trung bình 6 tháng đầu là 50%, các tháng tiếp theo là 60%. - Số ngày hoạt động trong tháng: Công ty dự kiến số ngày hoạt động trong tháng là 28 ngày. Theo thẩm định của cán bộ tín dụng, số ngày hoạt động trong tháng của các hãng taxi là từ 26 – 29 ngày tùy từng loại xe. Hiện tại, công ty cần quảng bá thương hiệu nên nỗ lực làm việc 28 ngày/ tháng là phù hợp. - Đơn giá: Công ty dự kiến khi xe KiaMorning đi vào hoạt động thì đơn giá trung bình là 6.500 đồng/ km. Qua tình hình thực tế kinh doanh của công ty thời gian vừa qua thì doanh thu dự kiến hàng tháng của công ty (theo bảng 3) là hoàn toàn có thể đạt được. Đối với 02 xe Gentra SX mới 100% lần này dự kiến: - Doanh thu trung bình 1 ngày của 1 xe là: 200km * 60% * 8.000 đồng/km = 960.000 đồng Theo đánh giá của cán bộ tín dụng, doanh thu 900.000 đồng/ ngày/ xe là có thể đạt được. - Như vậy có thể tính được doanh thu trung bình tháng từ hoạt động kinh doanh của 02 xe Gentra SX là: Doanh thu trung bình tháng = 900.000*28 ngày*2 xe = 50.400.000 đồng Với doanh thu dự kiến như trên thì dòng xe Gentra SX mới 100% lần này của công ty là có thể đạt được. Chi phí hàng tháng dự kiến (Bảng 4 - Phụ lục: Chi phí dự án) - Đối với 17 xe KiaMorning mới 100% nhập khẩu từ Hàn Quốc, chi phí dự kiến được tính toán tại Bảng 4 kèm theo. - Đối với 02 xe Gentra SX mới 100% thì: Căn cứ vào chi phí thực tế hàng tháng của các xe đang hoạt động, công ty đã dự kiến chi phí hàng tháng của 02 xe như sau: + Lương lái xe: 45%*50.400.000 = 26.680.000 đồng + Chi phí khác: Bảo hiểm, chi phí quản lý, chi phí sửa chữa bảo dưỡng, dầu nhớt khoảng 5.000.000 đồng. + Tổng chi phí hàng tháng: 27.680.000 đồng Hiệu quả tài chính của dự án (Bảng 7 – Phụ lục: Hiệu quả dự án) Theo tính toán hiệu quả tài chính của 17 xe nhập lần này cho thấy, dòng tiền của dự án đều hàng năm. Nếu chưa kể giá trị thanh lý tài sản (vì dự kiến khấu hao xe trong vòng 5 năm) vào năm thứ 4 của đời dự án thì cũng đã cho thấy hiệu quả rõ rệt của dự án. Cụ thể: - NPV = 424.871.344 đồng - IRR = 18,9% - Thời gian hoàn vốn khoảng 3 năm 6 tháng. Nguồn trả nợ (Bảng 6 – Phụ lục: Cân đối khả năng trả nợ) - Nguồn trả nợ được lấy từ hai nguồn chính là lợi nhuận kinh doanh và khấu hao xe. Đây là dự án vay vốn về kinh doanh vận tải hành khách bằng taxi nên nguồn doanh thu bằng tiền mặt là tương đối chắc chắn. Nếu kinh doanh đúng như kế hoạch đã trình bày thì, như tính ở phần trên, lợi nhuận sau thuế từ hoạt động kinh doanh năm đầu tiên trung bình là 30.000.000 đồng/ tháng. - Nếu VPBank đồng ý cho khách hàng vay 3.650.000.000 đồng trong vòng 48 tháng với lãi suất 1,12%/ tháng thì khách hàng phải trả gốc và lãi cho ngân hàng là: + Trả nợ gốc: 76.000.000 đồng, tháng cuối trả nốt 78.000.000 đồng. + Lãi tạm tính cho tháng đầu tiên: 40.880.000 đồng. Các tháng tiếp theo giảm dần theo dư nợ thực tế. Tổng phải trả gốc và lãi hàng tháng cho ngân hàng khoảng 116.880.000 đồng. Kết luận: Với phương án kinh doanh như trên, công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới có khả năng trả nợ ngân hàng trong vòng 48 tháng. 2.8. Thẩm định tài sản bảo đảm: - Theo đề nghị của Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới thì tài sản bảo đảm cho khoản vay này là: 17 chiếc KiaMorning và 02 chiếc Gentra SX mới 100% nhập khẩu, sản suất năm 2007, hình thành từ vốn vay ngân hàng và bảo hiểm vật chất xe trong suốt thời hạn vay. - Tài sản 1 (02 xe Gentra SX mới 100%): Theo hợp đồng kinh tế số HTS 071064 ký ngày 18/12/2007 giữa Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới và Công ty CP Đầu tư thương mại Trung Sơn về việc mua 02 xe ôtô 5 chỗ ngồi Gentra SX mới 100%, sản xuất năm 2007 số sàn, ghế da và các thiết bị kèm theo với đơn giá là 18.700 USD (tương đương khoảng 598.400.000 đồng), có thể đảm bảo cho khoản vay tối đa là 418.880.000 đồng (tương đương 70% tổng giá trị xe). Đối với xe Gentra SX là loại xe sản xuất trong nước nên việc định giá và xác định mức cho vay được áp dụng như đối với các dòng xe khác sản xuất trong nước theo quy định của VPBank. - Tài sản 2 (17 xe KiaMorning mới 100%): Theo các hợp đồng kinh tế giữa Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới và các bên bán xe là: Công ty TNHH – TM Thiên Phong, Công ty CP Bắc Việt, Công ty CP Đầu tư và Thương mại tổng hợp Sao Hà Nội về việc mua 17 chiếc xe KiaMorning mới 100% sản xuất năm 2007 số sàn, ghế da và các thiết bị kèm theo với đơn giá là 17.000 USD/ chiếc, trị giá các hợp đồng là 289.000 USD (tương đương 4.624.000.000 đồng), có thể đảm bảo cho khoản vay tối đa là 3.236.800.000 đồng (tương đương 70% giá trị xe). Riêng đối với dòng xe KiaMorning là xe nhập khẩu nên việc định giá xe áp dụng theo quy chế đối với xe nhập khẩu, giá trị xe sẽ là giá theo Biên bản định giá tài sản của Chi nhánh VPBank Hà Nội. Như vậy, 2 tài sản trên đủ đảm bảo cho khoản vay 3.655.680.000 của khách hàng tại VPBank. 3. Đề xuất của cán bộ tín dụng: 3.1. Kết luận: Theo đánh giá chung của cán bộ tín dụng, Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới là khách hàng: - Có đầy đủ tư cách pháp nhân, đại diện ông Nguyễn Văn Thụ có đầy đủ tư cách pháp lý và năng lực hành vi dân sự để quan hệ tín dụng với VPBank. - Phương án kinh doanh khả thi và có hiệu quả, mục đích vay vốn hợp pháp. - Phương án tài chính đảm bảo để trả hết nợ. - Tài sản bảo đảm tiền vay đủ điều kiện, đủ đảm bảo cho tiền vay và các nghĩa vụ khác liên quan. 3.2. Đề xuất: - Số tiền cho vay: Đối với từng loại xe, mức cho vay được tính như sau: Với xe Gentra SX cho vay: 414.000.000 đồng, hoặc 70% giá trị xe. Với xe KiaMorning mức cho vay bằng 70% tổng giá trị xe theo Biên bản định giá tài sản của Chi nhánh VPBank Hà Nội. Mỗi lần giải ngân là một hợp đồng tín dụng riêng biệt. - Thời hạn cho vay: Thời hạn cho vay là 48 tháng kể từ ngày nhận nợ đầu tiên của mỗi khoản vay. - Mục đích vay vốn: Thanh toán tiền mua 02 xe ôtô Gentra SX và 17 xe KiaMorning mới 100% sản xuất năm 2007. - Lãi suất cho vay: 1,12%/ tháng đối với kỳ đầu tiên. Lãi suất cho vay các kỳ tiếp theo được điều chỉnh theo quy định và được xác định bằng lãi suất tiết kiệm VNĐ bậc thang thấp nhất kỳ hạn 12 tháng trả lãi cuối kỳ của VPBank + 0,34%/ tháng. - Phương thức trả nợ: Trả góp gốc và lãi hàng tháng. - Phương thức giải ngân: Giải ngân bằng chuyển khoản sau khi có đăng ký xe và khách hàng đã hoàn thiện các thủ tục bảo đảm tiền vay theo quy định của VPBank. - Phí dịch vụ: Thu theo quy định của VPBank. - Tài sản bảo đảm: 17 xe KiaMorning và 02 xe Gentra SX mới 100% hình thành từ vốn vay và bảo hiểm vật chất xe trong suốt thời hạn vay. - Các đề xuất cho vay phù hợp với quy định của NHNN, của VPBank và thẩm quyền quyết định của Ban tín dụng. 4. Đánh giá công tác thẩm định Dự án: “Đầu tư nâng cấp hệ thống xe taxi tại TP Hà Nội của Công ty cổ phần vận tải taxi Hà Nội mới”: Dự án cho vay “Đầu tư nâng cấp hệ thống xe taxi tại TP Hà Nội của Công ty cổ phần vận tải taxi Hà Nội mới” là một trong những dự án tiêu biểu của phòng giao dịch Trần Xuân Soạn. Việc thẩm định dự án này đã thể hiện rõ phương thức thực hiện công tác thẩm định dự án tại đây. Theo tôi, nhìn chung nó đã tuân thủ chặt chẽ quy trình thẩm định, nội dung thẩm định cũng như các biện pháp thẩm định phải áp dụng. Việc thẩm định được giao cho người có nhiều kinh nghiệm đối với các dự án đầu tư taxi, vì vậy tiến độ công việc được thực hiện đúng tiến độ quy định và đạt được sự thống nhất giữa các bên theo đề xuất của cán bộ tín dụng. Việc bỏ qua hoặc đơn giản hóa một số nội dung thẩm định không cần thiết như: Thẩm định hình thức đầu tư, thẩm định địa điểm đầu tư; cũng như tập trung vào những nội dung quan trọng: Thẩm định tài chính, thẩm định phương diện kinh tế; đã thể hiện được kinh nghiệm của người thẩm định. Ngoài ra, việc thẩm định còn được sự hỗ trợ của công nghệ cao: Phần mềm T24 đã đảm nhiệm hầu hết các khâu tính toán trong công tác với kết quả chính xác cao và đưa ra được dự báo hợp lý. Tuy nhiên, ngoài những ưu điểm đạt được như vậy, tôi thấy còn có hạn chế trong việc thẩm định dự án này như sau: Do Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới mới chỉ bắt đầu hoạt động từ tháng 10/ 2007 nên Bảng cân đối kế toán có được chỉ trong vòng 1 năm và chỉ có tính chất ước lệ, còn thiếu nhiều khoản mục. Vì vậy, không tính toán được đầy đủ các chỉ số thể hiện thực lực tài chính của doanh nghiệp. Các con số trong Báo cáo tài chính cũng như Bảng cân đối kế toán là do khách hàng cung cấp nên độ tin cậy phụ thuộc vào chủ quan của khách hàng, nhân viên thẩm định rất khó kiểm tra. IV. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI PHÒNG GIAO DỊCH TRẦN XUÂN SOẠN 1. Những kết quả thu được: Như đã trình bày ở phần II.1, tuy mới chỉ đi vào hoạt động độc lập từ tháng 8/ 2007, nhưng phòng giao dịch Trần Xuân Soạn đã đóng góp cho ngân hàng VPBank một số lượng không nhỏ dự án đầu tư vay vốn và khối lượng tín dụng đã cấp. Đạt được thành tích trên là nhờ sự cố gắng không biết mệt mỏi của các cán bộ nhân viên phòng giao dịch nói chung và bộ phận phục vụ khách hàng nói riêng. Không những thế, công tác tuyển dụng cán bộ cũng được chú trọng. Nhờ vậy, chất lượng cán bộ được nâng cao, năng suất làm việc ngày càng tăng. Vì là một phòng giao dịch trực thuộc Chi nhánh Hà Nội, do đó lượng dự án lớn đến thẩm định chưa nhiều cũng như quy mô dự án là hạn chế, vì vậy các cán bộ thẩm định dự án kiêm luôn việc thẩm định tài sản. Điều này là phù hợp với thực trạng của phòng giao dịch. 2. Những tồn tại, hạn chế và những nguyên nhân: Bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong hai năm qua, công tác thẩm định của Phòng giao dịch vẫn còn những tồn tại và hạn chế như: - Nguồn thông tin thẩm định còn hạn chế: Việc thu thập thông tin được thực hiện qua phỏng vấn trực tiếp, sổ sách, báo cáo của khách hàng cung cấp cho cán bộ thẩm định, còn nguồn thông tin tín dụng bên ngoài như qua các phương tiện thông tin đại chúng, các cơ quan quản lý nhà nước lại chưa tìm hiểu được nhiều… Nguồn thông tin trên báo chí, Internet đôi khi còn trái ngược nhau. Thông tin khai thác từ trung tâm thông tin tín dụng CIC còn hạn chế. Việc phỏng vấn trực tiếp với khách hàng có được thực hiện nhưng chưa thường xuyên. Việc sai thông tin còn có thể do khách hàng cố tình làm sai lệch thông tin thực tế để vay được vốn. Nếu cán bộ thẩm định không có kinh nghiệm, xem xét kỹ càng thì sẽ dẫn đến tình trạng chấp nhận dự án không tốt, gây ảnh hưởng đến bản thân ngân hàng và nền kinh tế. - Về nội dung thẩm định: Theo lý thuyết, nội dung thẩm định được chia ra nhiều nội dung nhỏ. Tuy nhiên, đối với từng dự án, có thể có một vài nội dung bị bỏ qua. Có thể đây là sự bỏ qua hợp lý, nhưng cũng có trường hợp đây là thiếu sót của cán bộ thẩm định. Đánh giá năng lực quản trị của ban lãnh đạo doanh nghiệp: Nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Tuy nhiên khi đánh giá nguồn nhân lực, ngân hàng chủ yếu đánh giá bằng cách liệt kê các bằng cấp. Vì thế đôi khi việc đánh giá này mang tính hình thức, không đánh giá được thực chất năng lực của khách hàng. Về đánh giá năng lực tài chính: Đánh giá năng lực tài chính dựa vào báo cáo tài chính, bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, các kế hoạch, dự toán tài chính, tình hình thực tế so với kế hoạch thời gian qua… trên giấy tờ, sổ sách. Đôi khi vẫn chưa đủ độ tin cậy. Số liệu trong quá khứ chưa hẳn là cơ sở tin cậy cho dự báo tương lai. Do vậy, phải theo sát những thay đổi của doanh nghiệp để có các biện pháp phòng ngừa rủi ro kịp thời. Đánh giá uy tín, lịch sử tín dụng của khách hàng: Đây là một nhược điểm của ngân hàng nếu khách hàng là doanh nghiệp mới thành lập, lịch sử hoạt động chưa có gì đáng kể. Việc đánh giá lúc này phụ thuộc nhiều vào ý chủ quan của cán bộ nghiệp vụ, vì vậy đôi khi việc đánh giá này thiếu chính xác, Ngân hàng bỏ lỡ khách hàng tiềm năng hoặc chấp nhận cho khách hàng kém vay vốn. - Về phương pháp thẩm định: Hiện nay, phòng giao dịch sử dụng hai phương pháp thẩm định là phương pháp so sánh đối chiếu và phương pháp dự báo. Trong đó phương pháp dự báo được sử dụng chủ yếu. Tuy có nhiều ưu điểm khi sử dụng phần mềm T24, nhưng tôi thấy còn một vài điểm yếu như sau: Dùng ít phương pháp thẩm định: Tuy là sử dụng hai phương pháp thẩm định nhưng chủ yếu là dùng phương pháp dự báo. Điều này có thể gây ra sự sai sót vì không có phương pháp nào hoàn hảo dù phần mềm tiên tiến đến đâu chăng nữa. Vì vậy nên sử dụng thêm các phương pháp khác để đưa ra quyết định đúng nhất. Phương pháp dự báo vẫn còn nhược điểm. Tuy sử dụng phần mềm tiên tiến, nhưng quan trọng nhất là khâu thu thập thông tin số liệu để phân tích còn mang tính chất định tính, chủ quan, dựa trên những số liệu thu thập được qua sự cung cấp của bên vay vốn. Nguyên nhân bởi vì việc xác định đúng các số liệu này là rất khó khăn, tính chính xác chỉ là tương đối. Vì vậy phần mềm T24 sẽ tính toán kết quả dựa trên số liệu đó và cho ra kết quả đúng tương đối so với thực tế. Ở đây, kinh nghiệm của cán bộ thẩm định là rất quan trọng để nhận biết được những sai sót trong các số liệu được cung cấp. Như vậy, trong thời gian qua bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong công tác thẩm định thì Phòng giao dịch Trần Xuân Soạn cũng gặp phải không ít khó khăn. Để tháo gỡ những khó khăn này và nâng cao chất lượng công tác thẩm định dự án đầu tư tại đây, tôi xin đưa ra một số ý kiến và giải pháp như sau: CHƯƠNG II MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI PHÒNG GIAO DỊCH TRẦN XUÂN SOẠN THỜI GIAN TỚI I. ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CỦA PHÒNG GIAO DỊCH TRONG THỜI GIAN TỚI: Trong những năm qua, đất nước ta không ngừng đổi mới, phát triển đi lên; tốc độ tăng trưởng kinh tế cao luôn đạt 7 – 8%/ năm, có năm cao nhất đạt tới 9%. Đảng và nhà nước luôn khuyến khích mọi thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh. Vào những ngày đầu năm 2007, Việt Nam chính thức gia nhập WTO, đánh dấu một bước phát triển mới của Việt Nam trên thế giới. Cùng với quá trình mở cửa, hội nhập toàn cầu nên nền kinh tế đất nước ngày càng phát triển mạnh mẽ. Chính điều này đã tạo điều kiện thuận lợi để các nhà kinh tế đầu tư nhiều dự án mới với mức vốn ngày càng lớn. Nó kéo theo việc các ngân hàng thương mại cho vay ngày càng nhiều các dự án đầu tư. Để hoạt động hiệu quả hơn nữa thì các ngân hàng thương mại nói chung và ngân hàng VPBank nói riêng cần phải nâng cao hơn nữa chất lượng thẩm định dự án. Phòng giao dịch Trần Xuân Soạn cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Phòng giao dịch Trần Xuân Soạn mới đi vào hoạt động và đang trong quá trình khẳng định mình. Mục tiêu riêng của phòng là đến cuối năm nay, phòng sẽ được công nhận là sở giao dịch cấp II. Còn mục tiêu hoạt động của phòng đó là: nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh, đẩy mạnh hoạt động huy động vốn, tăng trưởng tín dụng trên cơ sở đảm bảo bảo chất lượng tín dụng. Để đạt được mục tiêu này, phòng cần xây dựng các giải pháp cụ thể đối với từng hoạt động cụ thể, trong đó có giải pháp nâng cao chất lượng công tác thẩm định dự án đầu tư vay vốn là một trong những mục tiêu quan trọng hiện tại của phòng. Một số định hướng để hoàn thiện công tác thẩm định tại Phòng giao dịch Trần Xuân Soạn là: - Thẩm định phải dựa trên tình hình phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong từng thời kỳ và từ thực tiễn cho vay của chính ngân hàng. - Hoàn thiện hơn nữa quy trình, nội dung cũng như phương pháp thẩm định theo hướng ngày càng khoa học, hợp lý hơn. - Khi thẩm định phải đảm bảo tính khách quan, khoa học, thẩm định dự án một cách toàn diện trên tất cả các nội dung cần thẩm định của dự án. Công tác thẩm định phải có sự phối hợp một cách đồng bộ giữa các bộ phận trong phòng. Cần vận dụng các phương pháp thẩm định một cách linh hoạt và hợp lý. - Thường xuyên kiểm tra theo dõi hoạt động của dự án về mọi mặt để phát hiện và sửa chữa những sai sót xảy ra trong quá trình thực hiện dự án. - Học hỏi từ các ngân hàng bạn, nhất là những ngân hàng nước ngoài. Khi gia nhập WTO và hòa mình vào sân chơi chung quốc tế, sẽ có nhiều ngân hàng nước ngoài hoạt động và mở chi nhánh ở Việt Nam, đồng thời các ngân hàng trong nước sẽ có điều kiện thuận lợi hơn để mở thêm các chi nhánh của nước ngoài. So với các ngân hàng quốc tế, rõ ràng các ngân hàng Việt Nam nói chung và VPBank nói riêng còn yếu kém hơn nhiều về mọi mặt. Vì vậy, cần học hỏi những điều tiên tiến của các ngân hàng bạn để nâng cao chất lượng thẩm định, dần đáp ứng được nhu cầu cho vay trên thị trường quốc tế đầy khắt khe. II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI PHÒNG GIAO DỊCH: Sau một thời gian thực tập trong phòng giao dịch, được làm quen với những bước cơ bản của quá trình thẩm định và nhận thấy những ưu điểm cũng như hạn chế của công tác, tôi xin đề ra một số giải pháp cơ bản để nâng cao và hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại đây: 1. Hoàn thiện quy trình thẩm định: Hiện nay quy trình thẩm định của ngân hàng VPBank đã được nghiên cứu và áp dụng thống nhất trên toàn bộ hệ thống. Quy trình này được xây dựng một cách khá hoàn chỉnh, khoa học, rõ ràng và dễ hiểu; tuy nhiên không phải là không có những hạn chế. Trong quá trình thẩm định, cán bộ thẩm định tùy theo dự án khác nhau có thể linh hoạt áp dụng quy trình này để làm sao phù hợp nhất nhưng vẫn phải dựa trên các ý chính của quy trình chuẩn. Nếu thấy có sai sót, cán bộ có thể đề nghị sửa đổi bổ sung để hoàn thiện quy trình hơn nữa. Ở đây, tôi thấy có thể bổ sung một điểm nhỏ như sau: Vì đây là Phòng giao dịch nhỏ nên số nhân viên ít, cũng như quy mô dự án bé. Vì vậy có thể gộp bước 3a và 3b thành một bước 3 để đơn giản hóa công việc và tiết kiệm nguồn nhân lực hơn. 2. Hoàn thiện nội dung thẩm định: Nội dung thẩm định tại Phòng giao dịch Trần Xuân Soạn là khá đầy đủ, nội dung được chia ra làm 10 nội dung nhỏ để thẩm định, tuy nhiên việc phân tích nhiều nội dung thì chưa được kỹ càng, một số nội dung không được chú ý đến khi thẩm định. Do vậy, để nâng cao hơn nữa chất lượng nội dung thẩm định, đáp ứng nhu cầu trong thời kỳ mới thì cán bộ thẩm định cần lưu ý một số vấn đề sau: 2.1. Cần xác định rõ đối tượng phục vụ và nhu cầu vay vốn đầu tư trong tương lai: Với mục tiêu phấn đấu là trở thành ngân hàng bán lẻ hàng đầu của Việt Nam, VPBank phấn đấu trở thành ngân hàng chủ yếu cung cấp các dịch vụ trực tiếp cho doanh nghiệp, hộ gia đình và các cá nhân với các khoản tín dụng nhỏ. Trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam, các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang rất phát triển, các khoản tín dụng nhỏ phát sinh rất lớn. Đây chính là điều kiện hết sức thuận lợi cho VPBank nói chung và Phòng giao dịch Trần Xuân Soạn nói riêng trong việc phát triển hoạt động tín dụng. Vấn đề ở đây là VPBank cần phải nghiên cứu một cách rất chi tiết về nhu cầu của các doanh nghiệp trong hoạt động vay vốn cho các dự án đầu tư để có những định hướng phù hợp với nhu cầu của thị trường, để có những điều chỉnh hợp lý về cơ cấu vốn dành cho hoạt động này. Ngoài ra còn phải nghiên cứu những rủi ro có thể gặp phải và những hạn chế còn vướng mắc của ngân hàng. Rồi từ đó, cùng với những giải pháp hợp lý sẽ giúp cho lĩnh vực cho vay doanh nghiệp ngày càng phát triển và được khách hàng tin tưởng. 2.2. Nâng cao chất lượng thông tin và xử lý thông tin: - Cán bộ tín dụng cần nghiên cứu, khảo sát tình hình thực tế tại cơ sở sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp để thấy rõ tình trạng hiện thời của doanh nghiệp cũng như quan sát tình hình hoạt động ở văn phòng, kho bãi. Nhân viên thẩm định nên chú ý xem doanh nghiệp được tổ chức như thế nào, kho bãi, tác phong làm việc, tiếp xúc với ban lãnh đạo… Khi thu thập thông tin về doanh nghiệp, cán bộ tín dụng nên chú ý tới các doanh nghiệp khi họ không sẵn sàng cung cấp các thông tin theo yêu cầu. - Mở rộng nguồn thu thập thông tin : từ nước ngoài, có quan thông tin tín dụng Asean, hiệp hội thông tin tín dụng Châu Á… - Sau khi thu thập thông tin cán bộ tín dụng cần phân loại thông tin, đánh giá độ chính xác của thông tin, tầm quan trọng của thông tin với việc đánh giá doanh nghiệp và dự án xin vay vốn. Cách xử lý thông tin đơn giản là xếp loại từng tiêu thức đánh giá và lập bảng theo dõi từng khách hàng. - Nhu cầu thông tin về khách hàng của các ngân hàng thương mại là rất lớn và nó có ảnh hưởng rất nhiều đến quyết định cho vay của các ngân hàng. Hiện nay, Ngân hàng nhà nước cũng đã có Trung tâm thông tin tín dụng (CIC) và trung tâm này hoạt động cũng tương đối hiệu quả. Tuy nhiên trung tâm chủ yếu cập nhật các thông tin về các doanh nghiệp còn các cá nhân thì hầu như không có. Hơn nữa, những thông tin của trung tâm này chỉ dừng ở mức độ tham khảo cho mỗi ngân hàng thương mại. Hoạt động của trung tâm này bằng cách Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng báo cáo những món vay qua đó sẽ đáp ứng nhu cầu thông tin cho các ngân hàng thương mại khác khi họ có nhu cầu. Thời gian tới đây, Ngân hàng nhà nước cần phát triển và nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của trung tâm này ; đồng thời cũng cần hoàn thiện hành lang pháp lý về thu thập, xử lý, phân tích, cung cấp thông tin để phù hợp với sự phát triển nghiệp vụ của các ngân hàng. 3. Hoàn thiện phương pháp thẩm định: Hiện nay, phòng giao dịch đang sử dụng hai phương pháp thẩm định là Phương pháp so sánh đối chiếu và Phương pháp dự báo. Tuy càng ngày công nghệ sử dụng trong các phương pháp này càng được nâng cao nhưng cũng không tránh khỏi một số hạn chế. Đó là: - Đối với phương pháp so sánh đối chiếu: Theo như phân tích ở trên, phương pháp này là phương pháp cổ điển, thường được sử dụng trong thẩm định dự án đầu tư. Tuy nhiên, phương pháp này còn có hạn chế đó là chỉ được áp dụng trong một phần nhỏ của quy trình thẩm định. Điều này làm hạn chế đi sự chính xác của phương pháp, chưa nêu ra được kết quả chung của toàn dự án. Vì vậy, để khắc phục thì cần coi so sánh đối chiếu là một phương pháp thẩm định riêng biệt, ngang hàng với các phương pháp khác. Có thể thời gian đầu sẽ gặp khó khăn vì số lượng cũng như chủng loại dự án đến vay vốn tại Phòng giao dịch chưa nhiều nên sự so sánh đối chiếu còn khập khiễng. Nhưng sau một thời gian, cùng với sự phát triển của Phòng giao dịch, số lượng và chủng loại dự án đến vay vốn cũng tăng theo, làm cho phương pháp này ngày càng chính xác hơn. Một lưu ý nữa là cán bộ thẩm định cũng cần so sánh đối chiếu một cách linh hoạt. Nguyên nhân vì không dự án nào giống hoàn toàn với dự án nào, vì vậy các chỉ số của chúng cũng khác nhau. Cán bộ thẩm định chỉ được tham khảo các dự án trước để tìm ra phương hướng thẩm định cũng như có được một hình dung chung nhất về dự án đang thẩm định. Không được áp dụng một cách tuyệt đối các chỉ số của dự án này đối với dự án kia. - Đối với phương pháp dự báo: Phương pháp này sử dụng phần mềm T24 làm cốt lõi. Đây là phần mềm ngân hàng được coi là tiên tiến nhất hiện nay. Vì vậy có ít khuyết điểm đối với phương pháp này. Điều cần thiết nhất trong việc sử dụng phương pháp này là việc thu thập số liệu phục vụ cho dự báo phải đạt được độ chính xác cần thiết. Có như vậy thì kết quả dự báo của phương pháp mới phản ánh đúng thực tế. Đồng thời, cán bộ thẩm định không được coi phương pháp này là phương pháp tốt nhất, thay thế cho toàn bộ các phương pháp khác. Như vậy, kết quả dự báo sẽ có thể có sai lệch mà các cán bộ không thể biết được. - Cần có thêm một số phương pháp thẩm định khác để tiến hành so sánh kết quả giữa chúng với nhau. Nếu chỉ sử dụng 2 phương pháp thì quyết định đưa ra không thể chính xác và chắc chắn bằng việc sử dụng 3, 4 phương pháp. Một số phương pháp có thể áp dụng thêm đó là Phương pháp phân tích độ nhạy, phương pháp phân tích dựa vào giá trị thời gian của tiền… 4. Một số giải pháp khác: 4.1. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và chất lượng phục vụ khách hàng: Như đã phân tích, chất lượng nguồn nhân lực có thể được coi là một trong những nhân tố quan trọng nhất tác động đến hoạt động tín dụng của các ngân hàng. Một nhân viên tín dụng có trình độ nghiệp vụ cao, có trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp tốt không những sẽ tạo ra những khoản tín dụng có chất lượng cao mà còn tạo ra sự tin tưởng của khách hàng đối với ngân hàng. Do đó Phòng giao dịch cần chú trọng đến việc xây dựng một đội ngũ nhân viên giỏi chuyên môn, nghiệp vụ và có đạo đức nghề nghiệp. Ngoài ra, một điều cũng rất quan trọng là phải xây dựng được đội ngũ cán bộ, nhân viên trung thành với ngân hàng của mình. Đây là một vấn đề không hề đơn giản đối với các tất cả các ngân hàng thương mại nói chung. Nếu nhân viên của ngân hàng không thích ngân hàng và ra đi thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động và sự ổn định của ngân hàng. Vì vậy, VPBank cần phải tăng cường chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần cho nhân viên ngân hàng để học có thể an tâm cống hiến cho ngân hàng. Điều này rất cần thiết để VPBank trở nên ngày càng thịnh vượng và phát triển. Trong hoạt động của mình, các ngân hàng đều mong muốn có thể thỏa mãn tất cả các yêu cầu của khách hàng. Mong muốn trên là hợp lý nhưng để thực hiện được lại không hề đơn giản. Không phải khách hàng nào đến với ngân hàng là cũng đủ điều kiện cần thiết để tạo được mối quan hệ với ngân hàng, Phòng giao dịch cần phải giúp họ một cách tận tình để đạt được những điều kiện cần thiết. Thực tế đã đặt ra nhiều trường hợp khách hàng thấy các thủ tục của ngân hàng quá rườm rà đã phát sinh tâm lý ngại vay vốn dẫn tới ngân hàng mất đi khách hàng. Do vậy, phòng cần chú ý tới việc hướng dẫn khách hàng sao cho ngay trong lần tiếp xúc đầu tiên với cán bộ ngân hàng đã để lại cho khách hàng sự yên tâm và tin tưởng. Tiếp đó, trong quá trình phục vụ khách hàng, các nhân viên phải luôn hiểu khách hàng kể cả những khó khăn của họ. Điều này sẽ giúp ngân hàng không chỉ giữ được những khách hàng truyền thống mà còn có khả năng thu hút thêm nhiều khách hàng mới. Để đạt được tất cả những điều trên quả thực không dễ dàng, đòi hỏi phải có những hình thức khen thưởng, biểu dương hoặc những hình thức kỷ luật nghiêm khắc để có thể xây dựng đội ngũ nhân viên đẹp về hình thức, giỏi về chuyên môn và thực sự coi “Khách hàng là thượng đế”. Một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng cán bộ : Ngân hàng phải chuẩn hóa cán bộ tín dụng : Cán bộ tín dụng có vai trò quan trọng đối với hoạt động ngân hàng, có thể mang lại lợi nhuận cũng như rủi ro nên cán bộ tín dụng phải có một số tiêu chuẩn sau : - Được đào tạo đúng chuyên ngành ở các trường đại học. - Có khả năng ngoại ngữ tin học, đủ điều kiện để phục vụ cho việc nghiên cứu tài liệu giao dịch và sử dụng máy tính trong tính toán, thẩm định dự án đầu tư. - Có phẩm chất đạo đức tốt. - Có hiểu biết xã hội, khả năng giao tiếp tốt. Ngân hàng phải không ngừng nâng cao trình độ nghiệp vụ và các kiến thức liên quan khác cho cán bộ thẩm định. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ nhân viên được coi là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của ngân hàng để nâng cao năng lực trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ tín dụng. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, cần đẩy mạnh công tác trên bằng các hình thức: - Đào tạo trong nước : Ngân hàng tổ chức nhiều khóa đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, với các chủ đề chính như pháp luật, kiến thức hội nhập kinh tế quốc tế, quản trị công ty và tuân thủ pháp luật, quản trị tài sản nợ, tài sản có, quản lý rủi ro doanh nghiệp…Để thực hiện công tác đào tạo cán bộ đạt được kết quả tốt, Ngân hàng có thể mời các giảng viên từ các trường đại học về chuyên ngành ngân hàng, đầu tư như trường Đại học kinh tế quốc dân, Học viện ngân hàng… Hoặc phối hợp với các vụ chức năng của Ngân hàng tổ chức các khóa đào tạo về các nghiệp vụ liên quan đến thẩm định khách hàng vay vốn ngân hàng. - Thúc đẩy công tác nghiên cứu khoa học. - Tổ chức các khóa học thêm về công nghệ thông tin : cán bộ phải biết sử dụng thành thạo hệ thống máy tính phục vụ tốt hơn cho việc tìm kiếm thông tin, thẩm định, giảm tải công việc phải làm. - Khảo sát tại nước ngoài : Tổ chức các đoàn khảo sát học tập kinh nghiệm của các nước trong khu vực. - Hạn chế rủi ro đạo đức cán bộ thẩm định : giải pháp này có tính xuyên suốt hoạt động tín dụng nói chung và công tác thẩm định nói riêng. 4.2. Phát triển hoạt động Marketing: Marketing ngân hàng là một lĩnh vực vô cùng quan trọng đối với các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, do hạn chế về quy mô, phòng giao dịch chưa thành lập bộ phận Marketing, hoạt động Marketing chỉ được thực hiện trong nội bộ các phòng nhỏ. Thường thì trước mỗi chu kỳ kinh doanh, các nhân viên tín dụng lại triển khai hoạt động marketing trong thị trường mục tiêu. Hình thức phổ biến tà tư vấn trực tiếp đối với khách hàng truyền thồng, tuyên truyền, quảng cáo bằng các tờ rơi đối với khách hàng tiềm năng. Hoạt động này đã mang lại hiệu những hiệu quả nhất định nhưng xét một cách toàn diện, nó thiếu tính sâu rộng và hệ thống. Vì thế yêu cầu đặt ra đòi hỏi VPBank nói chung và Phòng nói riêng cần phải có những chương trình marketing hoàn chỉnh, bắt đầu từ việc nghiên cứu nhu cầu người tiêu dùng, hãng kinh doanh, nghiên cứu thị trường hàng hóa, đối thủ cạnh tranh… để từ đó đưa ra những sản phẩm hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu của khách hàng, đồng thời có những chính sách chăm sóc khách hàng cụ thể sao cho mọi khách hàng đến với VPBank đều gắn bó lâu dài với ngân hàng. Ngoài ra, việc quảng bá hình ảnh VPBank một cách sâu rộng trong công chúng cũng rất cần thiết, nhất là trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay. VPBank đã rất tích cực trong việc quảng bá hình ảnh của mình bằng các biện pháp như quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng, qua các chương trình từ thiện, tài trợ cho thể thao, các chương trình truyền hình… Thiết nghĩ, trong tương lai, ngân hàng cần đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động quảng cáo nhằm thu hút công chúng dưới các hình thức pano, áp phích, tờ rơi, internet… nhiều hơn nữa. 4.3. Nên có chính sách lương, đãi ngộ hợp lý cho cán bộ thẩm định: Công tác thi đua khen thưởng là động lực, động viên khơi dậy tiềm năng nội lực của mỗi đơn vị cá nhân hăng hái vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chuyên môn, góp phần xây dựng đơn vị, cơ quan vững mạnh. Nên có chế độ thưởng phạt rõ ràng do cán bộ tín dụng luôn luôn phải đối mặt với rủi ro, cần có chế độ tiền lương đặc biệt để khuyến khích người làm tín dụng xảy ra rủi ro đạo đức. Có chế độ thưởng cho những người thu hút được nhiều khách hàng, thẩm định có hiệu quả khách hàng. Lấy các ngày kỷ niệm lớn để tổ chức phong trào thi đua, ngoại khóa để nâng cao tinh thần thi đua, đoàn kết, gắn bó. Thường xuyên tuyên truyền, phổ biến tư tưởng cho người làm tín dụng để họ chấp hành đúng quy trình nghiệp vụ. KẾT LUẬN Trong thời gian qua, hoạt động tín dụng nước ta đã có những bước chuyển lớn, thu hút được đông đảo lượng tiền dư thừa trong nhân dân nhưng vẫn không đảm bảo được nhu cầu lớn về vốn của công cuộc phát triển đất nước. Nguyên nhân là sự thiếu hoàn thiện trong công tác thẩm định dự án dẫn đến việc ra quyết định cấp tín dụng rất khó khăn. Sự thiếu hiệu quả trong nhiều dự án đầu tư cũng như sự thất thoát lớn vốn đầu tư trong hệ thống ngân hàng những năm qua đã chứng thực điều đó. Hoạt động cho thuế tài chính mới ra đời tuy có khả năng loại trừ rủi ro lớn hơn hoạt động tín dụng ngân hàng và được xem là một trong những kênh dẫn vốn hiệu quả nhưng cũng không thể không chú trọng công tác thẩm định tài chính dự án. Thực hiện tốt công tác này một mặt tạo đà rất lớn cho sự phát triển riêng của nghiệp vụ cho thuê tài chính, mặt khác thúc đẩy mạnh hoạt động đầu tư trong nền kinh tế, góp phần vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước. Trong thời gian thực tập tại Phòng giao dịch VPBank Trần Xuân Soạn, trên cơ sở những nhận thức về tầm quan trọng của công tác thẩm định dự án đầu tư đồng thời tìm hiểu thực trạng của việc thực hiện công tác này em đã đề xuất một số giải pháp và hi vọng rằng trong chừng mực nào đó, những kiến nghị này sẽ được Phòng giao dịch quan tâm và như vậy sẽ góp phần hoàn thiện và nâng cao hiệu quả từng bước công tác thẩm định dự án đầu tư tại đây. Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn của TS. Trần Mai Hương và sự giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình của cán bộ, nhân viên Phòng giao dịch VPBank Trần Xuân Soạn để em có thể hoàn thành chuyên đề này. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. PGS.TS. Nguyễn Bạch Nguyệt, TS. Từ Quang Phương (2007), Giáo trình Kinh tế Đầu tư, NXB Đại học kinh tế quốc dân. 2. PGS.TS. Nguyễn Bạch Nguyệt (2005), Giáo trình Lập dự án Đầu tư, NXB Thống kê. 3. TS. Từ Quang Phương (2006), Giáo trình Quản lý Dự án Đầu tư, NXB Lao động - Xã hội. 4. PGS.TS. Phan Thị Thu Hà (2007), Ngân hàng thương mại, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân. 5. PGS.TS. Lưu Thị Hương (2004), Thẩm định tài chính dự án, NXB Tài Chính. 6. TS. Nguyễn Minh Kiều (2007), Tín dụng và Thẩm định tín dụng ngân hàng, NXB Tài Chính. 7. Văn bản hướng dẫn quy trình tín dụng - Ngân hàng VPBank. 8. Báo cáo thường niên 2004, 2005, 2006, 2007 Ngân hàng VPBank. 9. www.vpbank.com.vn 10. www.saga.com.vn 11. www.diendankinhte.info ……. PHỤ LỤC CÁC BẢNG BIỂU VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI TAXI HÀ NỘI MỚI LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ - Sơ đồ I.1: Sơ đồ tổ chức của Phòng giao dịch VPBank Trần Xuân Soạn. - Sơ đồ II.1: Quy trình thẩm định dự án đầu tư. - Bảng II.2: Dòng tiền của dự án. - Bảng III.1: Các hạng mục đầu tư của dự án. - Bảng III.2: Các hợp đồng tín dụng của Công ty CP vận tải taxi Hà Nội mới với VPBank. - Bảng III.3: Mức giá cước của các công ty taxi tại Hà Nội. - Bảng III.4: Chi phí đầu tư xe và trang thiết bị phụ trợ.