Chuyên đề Thực trạng và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả các hoạt động đầu tư phát triển của Tổng công ty thép Việt Nam

ao ®éng n­íc ngoµi ®· ra ®êi. Trung t©m cã chøc n¨ng tæ chøc xuÊt khÈu, ®­a lao ®éng ®i c«ng t¸c, häc tËp vµ lao ®éng ë n­íc ngoµi. Tãm l¹i trong thêi gian qua, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· nç lùc s¾p xÕp, tæ chøc l¹i s¶n xuÊt kinh doanh, tinh gi¶m ®éi ngò lao ®éng vµ chó träng n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng trong toµn c«ng ty. Tuy nhiªn ®Ó ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ lµ ®¬n vÞ ®Çu ngµnh Tæng c«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i vµ bæ xung ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt qu¶n lý hiÖn cã, ®ång thêi tõng b­íc trÎ ho¸ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn, cã nh÷ng chÕ ®é khuyÕn khÝch hîp lý ®Ó thu hót lao ®éng cã n¨ng lùc vÒ lµm viÖc cho Tæng c«ng ty. IV Ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam Trong c¸c n¨m qua ngµnh thÐp kh«ng ngõng ®Çu t­ ph¸t triÓn nh»m t¨ng s¶n l­îng ®¸p øng nhu cÇu thÐp cña thÞ tr­êng ngµy cµng t¨ng nhanh do viÖc ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng t¹i tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ trong c¶ n­íc. C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam còng ®· ®­îc ®Çu t­ thÝch ®¸ng ®Ó ph¸t triÓn nh»m ®¸p øng nhu cÇu nµy. Sau ®©y lµ b¶ng thèng kª tæng sè vèn ®Çu t­ vµo c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2002 cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam: TriÖu VN§ STT N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 1 C«ng ty Gang 43.544,65 810.373,92 545.873,50 ThÐp Th¸i Nguyªn 2 C«ng ty ThÐp MiÒn Nam 92.131,00 18.576,00 2.141.264,00 3 C«ng ty Kim khÝ & 13.338,00 884,97 3.946,91 VT tæng hîp Mtrung 4 C«ng ty Kinh doanh 29.116,83 550,14 16.249,73 ThÐp & ThiÕt bÞ CN 5 C«ng ty ThÐp §N½ng 50.263,29 413.358,00 6 C«ng ty Kim khÝ 31.124,16 Thµnh phè HCM 7 C«ng ty Kim khÝ HP 583,00 368,03 8 C«ng ty KKhÝ HN 490,00 495.970,60 9 C«ng ty VTCL & KT§S 100.645,00 3.950,00 Tróc Th«n 10 C«ng ty Kinh doanh 650,00 761,30 ThÐp vµ vËt t HN 11 C«ng ty C¬ ®iÖn 870,60 1.458,60 599,05 LuyÖn kim B¾c Th¸i 12 C«ng ty Kim khÝ 1.105,30 273,00 B¾c Th¸i 13 Ban QL nhµ m¸y thÐp 1.878.837,91 C¸n nguéi Phó Mü 14 V¨n phßng Tæng 494.595,35  562.057,58 c«ng ty ThÐp VN 15 Trêng ®µo t¹o nghÒ 9.564,00 539,90 c¬ ®iÖn luyÖn kim Th¸i Nguyªn Trong 3 n¨m qua tæng sè vèn ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®¹t kho¶ng 7.763,844 tû ®ång. Trong ®ã tËp trung vµo c¸c ®¬n vÞ chñ lùc cña Tæng c«ng ty nh­ C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn lµ 1.424,785 tû chiÕm 18,35% tæng vèn ®Çu t­; ®Çu t­ cho C«ng ty thÐp MiÒn Nam lµ 2.242,101 tû chiÕm 28,88% tæng vèn ®Çu t­; ®Çu t­ cho C«ng ty thÐp §µ N½ng lµ 464,602 tû vµ c¸c dù ¸n thuéc v¨n phßng Tæng c«ng ty ®­îc ®Çu t­ kho¶ng 562,058 tû ®ång; Dù ¸n nhµ m¸y thÐp c¸n nguéi Phó Mü ®­îc ®Çu t­ víi sè vèn kho¶ng 1.878,8 tû. §Ó t×m hiÓu chi tiÕt ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam t¹i c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ta sÏ nghiªn cøu chi tiÕt mét sè ®¬n vÞ thµnh viªn sau: 1 C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn Trong 3 n¨m qua C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn ®Çu t­ 76 dù ¸n. Trong ®ã cã 1 dù ¸n nhãm A, 1 dù ¸n nhãm B vµ 74 dù ¸n nhãm C. Dù ¸n më réng c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn giai ®o¹n I(2001-2002) víi sù trî gióp cña Trung Quèc víi tæng vèn ®Çu t­ kho¶ng 30 triÖu USD, ®­a c«ng suÊt s¶n xuÊt ph«i thÐp lªn 240.000 tÊn/n¨m, c«ng suÊt c¸n thÐp lªn 220.000 tÊn/n¨m. C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn ®· tiÕn hµnh huy ®éng ®Çu t­ vµo dù ¸n nµy lµ 695,058 tû n¨m 2001, cho ®Õn nay th× dù ¸n ®· c¬ b¶n hoµn thµnh. Nh»m n©ng cao c«ng suÊt cña nhµ m¸y ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng ngµy cµng t¨ng vÒ khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng ty ®· ®Çu t­ x©y dùng mét nhµ m¸y c¸n thÐp víi c«ng suÊt 300.000 tÊn/n¨m t¹i khu vùc L­u X¸ víi sè vèn ®Çu t­ cho dù ¸n nµy lµ 469,957 tû. T¹i Tuyªn Quang c«ng ty ®· ®Çu t­ x©y dùng d©y chuyÒn c¸n nhá víi c«ng suÊt 15.000 tÊn/n¨m. Ngoµi c¸c dù ¸n ®Çu t­ míi kÓ trªn th× c«ng ty rÊt chó träng ®Çu t­ mua míi vµ n©ng cÊp c¸c m¸y mãc, trang thiÕt bÞ cho c¸c c¬ së hiÖn cã. Trong thêi gian tíi (2003-2005) ,dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u, c¶i t¹o vµ më réng c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn sÏ tiÕp tôc ®­îc triÓn khai víi tæng vèn ®Çu t­ ­íc tÝnh kho¶ng 150 triÖu USD. Sau khi hoµn thµnh dù ¸n nµy sÏ ®­a c«ng suÊt lªn 500.000 tÊn/n¨m c¶ luyÖn vµ c¸n, tù tóc hoµn toµn vÒ ph«i cho thÐp c¸n vµ ®Çu t­ s¶n xuÊt thÐp chÊt l­îng cao. 2 C«ng ty thÐp MiÒn Nam: C«ng ty thÐp MiÒn nam lµ c«ng ty lín thø hai sau gang thÐp Th¸i Nguyªn, ®­îc thµnh lËp sau khi ®Êt n­íc hoµn toµn thèng nhÊt. HiÖn nay c«ng ty thÐp MiÒn nam lµ c«ng ty cã vèn ®Çu t­ thùc hiÖn vµ tµi s¶n lín nhÊt trong Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam . C«ng ty thÐp MiÒn Nam cã tæng vèn ®Çu t­ lín h¬n c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn vµ c«ng ty thÐp §µ N½ng. Trong giai ®o¹n nµy c«ng ty ®· thùc hiÖn tæng sè 25 dù ¸n, trong ®ã cã 1 dù ¸n nhãm A, 1 dù ¸n nhãm B vµ 23 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t­ trong 3 n¨m kho¶ng 1.414,785 tû. Mét sè h¹ng môc c«ng tr×nh ®Çu t­ cña c«ng ty trong giai ®o¹n nµy lµ: N¨m 2000, ®Çu t­ d©y chuyÒn s¶n xuÊt thÐp Song Pha nhµ m¸y thÐp Biªn Hoµ víi sè vèn kho¶ng 29,213 tû ®ång; §Çu t­ mua míi m¸y s¶n xuÊt khÝ Oxy cho nhµ m¸y thÐp Nhµ BÌ; §Çu t­ x©y dùng lß 1 nung 25T/h, 1 lß nung 12T/h, x©y dùng ph©n x­ëng c¸n thÐp II t¹i nhµ m¸y c¸n thÐp Thñ §øc; §Çu t­ 1 lß nung 12T/h, x©y dùng 1 ph©n x­ëng c¸n vµ 1 ph©n x­ëng ®óc trôc c¸n t¹i nhµ m¸y thÐp T©n ThuËn; vµ mua mét sè ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cho nhµ m¸y. N¨m 2001, vèn ®Çu t­ cho c«ng ty thÐp MiÒn Nam gi¶m xuèng ®¸ng kÓ, víi tæng sè vèn cho c¸c dù ¸n kho¶ng trªn 20 tû ®ång. N¨m 2002, dù ¸n ®¸ng kÓ nhÊt lµ x©y dùng nhµ m¸y thÐp Phó Mü víi vèn ®Çu t­ kho¶ng 2.038,5 tû nh­ng sè vèn thùc hiÖn trong n¨m míi cã 41,29 tû ®ång. Ngoµi ra cßn cã mét sè dù ¸n kh¸c nh­ dù ¸n ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo sö lý d÷ liÖu c«ng t¸c qu¶n lý; ®Çu t­ thiÕt bÞ phay r·nh v»n trôc cho nhµ m¸y c¬ khÝ luyÖn kim; ®Çu t­ thiÕt bÞ l­íi rä ®¸ l­íi cho nhµ m¸y thÐp B×nh T©y; ®Çu t­ c¶i t¹o thiÕt bÞ vµ nghÖ c¸n thÐp, x©y dùng ph©n x­ëng chÕ biÕn nguyªn liÖu cho nhµ m¸y c¸n thÐp Thñ §øc; ®Çu t­ x©y dùng 1lß nung 25T/h vµ ®æi míi thiÕt bÞ lß luyÖn thÐp 20T/mÎ t¹i nhµ m¸y thÐp Biªn Hoµ. HÇu hÕt c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong giai ®o¹n nµy ®Òu lµ ®Çu t­ chiÒu s©u hoÆc ®Çu t­ míi víi tr×nh ®é ë møc tiªn tiÕn hiÖn ®¹i ®· t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt thÐp c¸n kho¶ng 433.253 tÊn vµ ph«i thÐp kho¶ng 234.924 tÊn n¨m 2002. 3 C«ng ty thÐp §µ N½ng C«ng ty thÐp §µ N½ng lµ mét thµnh viªn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam vµ trong 3 n¨m qua c«ng ty ®· ®Çu t­ ph¸t triÓn víi sè vèn lªn tíi 464,602 tû ®ång. N¨m 2000, c«ng ty ®· tiÕn hµnh ®Çu t­ l¾p ®Æt 1 lß ®iÖn víi c«ng suÊt 15T/mÎ víi sè vèn lµ 47,73 tû, l¾p ®Æt 1 lß nung ph«i 8T/h, ®Çu t­ c¶i t¹o lß nung 3,5 T/h vµ mét sè c«ng tr×nh kh¸c. Tæng sè vèn ®Çu t­ n¨m 2000 cña c«ng ty kho¶ng 59,73 tû ®ång vµ ®Õn hÕt n¨m 2002 ®· thùc hiÖn ®­îc 50,034 tû ®¹t møc hoµn thµnh lµ 83,77%. N¨m 2002, c«ng ty ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y c¸n thÐp c«ng suÊt 250.000 T/n¨m nh»m ®¸p øng nhu cÇu t¹i chç cho khu vùc miÒn Trung. Dù ¸n nµy cã sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 401 tû ®ång víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn cña Hµn Quèc. Tuy nhiªn cho ®Õn hÕt n¨m 2002 dù ¸n nµy míi thùc hiÖn ®­îc kho¶ng 47,681 tû ®ång vµ nguån vèn huy ®éng duy nhÊt cho dù ¸n nµy lµ vèn vay, còng trong n¨m 2002 c«ng ty ®· ®Çu t­ c¶i t¹o ph©n x­ëng c¸n, tiÕp tôc x©y l¾p hoµn thµnh c¬ së h¹ tÇng cho dù ¸n lß ®iÖn 15 T/h vµ mét sè c«ng tr×nh h¹ng môc kh¸c. Tæng sè vèn ®Çu t­ cho n¨m 2002 kho¶ng 461,088 tû ®ång nh­ng tû lÖ thùc hiÖn cßn rÊt chËm, míi thùc hiÖn ®­îc 13,193 tû ®ång. Trªn ®©y lµ thùc tr¹ng ®Çu t­ cña 3 ®¬n vÞ chñ lùc cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Ngoµi ra cßn rÊt nhiÒu dù ¸n kh¸c ®­îc ®Çu t­ trong 3 n¨m qua t¹i c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn kh¸c cã thÓ kh¸i qu¸t nh­ sau: 4 C«ng ty kim khÝ vµ vËt t­ tæng hîp MiÒn Trung, gåm 8 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 14,223 tû, trong ®ã vèn vay ®Ó ®Çu t­ lµ 8,75 tû vµ 7,129 tû tõ c¸c nguån vèn kh¸c. Tæng sè vèn ®Çu t­ thùc hiÖn tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2002 kho¶ng 15,657 tû v­ît møc dù to¸n 10,08%. 5 C«ng ty kinh doanh thÐp vµ thiÕt bÞ c«ng nghiÖp, gåm 7 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 45,916 tû ®ång, trong ®ã vèn vay lµ 33,109 tû vµ tõ c¸c nguån vèn kh¸c 12,807 tû ®ång. §Õn cuèi n¨m 2002 c«ng ty míi thùc hiÖn ®­îc 3,009 tû ®ång, do hÇu hÕt c¸c dù ¸n cña c«ng ty ®­îc quyÕt ®Þnh ®Çu t­ trong n¨m 2002. 6 C«ng ty kim khÝ Thµnh phè Hå ChÝ Minh, gåm 3 dù ¸n nhãm C ®­îc quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo n¨m 2002 víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 31,124 tû ®ång, trong ®ã vèn vay lµ 19,5 tû ®ång, cßn tõ c¸c nguån vèn kh¸c lµ 11,624 tû ®ång vµ míi thùc hiÖn ®­îc 1,86 tû ®ång. 7 C«ng ty kim khÝ H¶i Phßng, gåm 4 dù ¸n nhãm C, víi tæng sè vèn ®Çu t­ trong 3 n¨m cña c«ng ty kho¶ng 951,03 triÖu ®ång. 8 C«ng ty kim khÝ Hµ Néi, gåm 1 dù ¸n nhãm B lµ dù ¸n x©y dùng nhµ m¸y t«n m¹ kÏm, m¹ mµu víi sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 493,018 tû; 3 dù ¸n nhãm C víi sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 3,442 tû ®ång ®· thùc hiÖn hoµn thµnh 100%. 9 C«ng ty vËt liÖu chÞu löa vµ khai th¸c ®Êt sÐt Tróc Th«n, gåm 7 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 104,595 tû ®ång, trong ®ã vèn NSNN lµ 1,157 tû, vèn vay lµ 103,238 tû, cßn l¹i lµ huy ®éng tõ c¸c nguån vèn kh¸c kho¶ng 200 triÖu ®ång. Sè vèn ®Çu t­ ®· thùc hiÖn kho¶ng 46,83 tû ®ång chiÕm 44,79% tæng vèn ®Çu t­ cña cån ty trong 3 n¨m. 10 C«ng ty kinh doanh thÐp vµ vËt t­ Hµ Néi, gåm 2 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 761,3 tû ®ång, sè vèn ®Çu t­ ®· thùc hiÖn lµ 791,36 tû ®ång, v­ît møc kÕ ho¹ch 3,95%. 11 C«ng ty c¬ ®iÖn luyÖn kim B¾c Th¸i, gåm 9 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 2,928 tû ®ång vµ ®· thùc hiÖn ®­îc 2,716 tû ®ång. 12 C«ng ty kim khÝ B¾c Th¸i, gåm 3 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 1,378 tû ®ång, trong ®ã vèn vay lµ 273 triÖu ®ång, cßn l¹i huy ®éng tõ c¸c nguån vèn kh¸c lµ 1,105 tû ®ång. Sè vèn ®Çu t­ ®· thùc hiÖn kho¶ng 959,3 triÖu ®ång. 13 V¨n phßng Tæng c«ng ty, n¨m 2002 V¨n phßng Tæng c«ng ty ®· tiÕn hµnh ®Çu t­ 1 dù ¸n nhãm B víi møc vèn ®Çu t­ kho¶ng 560,79 tû ®ång, trong ®ã vèn vay lµ 540,79 tû, huy ®éng tõ c¸c nguån kh¸c kho¶ng 20 tû ®ång, dù ¸n nµy ®· thùc hiÖn hoµn thµnh 100% trong n¨m 2002; vµ 2 dù ¸n nhãm C víi sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 1,267 tû ®ång. 14 Tr­êng ®µo t¹o nghÒ c¬ ®iÖn luyÖn kim Th¸i Nguyªn, gåm 5 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 10,103 tû ®ång, trong ®ã vèn NSNN lµ 7,347 tû cßn l¹i huy ®éng tõ c¸c nguån vèn kh¸c lµ 2,756 tû ®ång. Nh×n chung, trong 3 n¨m qua t×nh h×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc thay ®æi râ rÖt, tæng møc ®Çu t­ liªn tôc t¨ng, thËm chÝ gÊp nhiÒu lÇn n¨m tr­íc. Tæng sè vèn ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty trong 3 n¨m tõ 2000 - 2002 kho¶ng 7.763,844 tû ®ång, sè vèn ®Çu t­ ®· thùc hiÖn kho¶ng 3.357,938 tû ®ång, tû lÖ møc hoµn thµnh lµ 43,25%, trong ®ã gi¸ trÞ vèn ®Çu t­ ®· ®­îc quyÕt to¸n kho¶ng 2.611,409 tû ®ång, tû lÖ vèn ®Çu t­ quyÕt to¸n sau khi ®· thùc hiÖn hoµn thµnh h¹ng môc c«ng tr×nh dù ¸n lµ 77,76% gi¸ trÞ thùc hiÖn. V Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thêi gian qua 1 KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty thÐp thêi gian qua Ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty thêi gian qua ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc. Víi tæng vèn ®Çu t­ tÝnh t¹i thêi ®iÓm n¨m 2001 lµ 1407 tû ®ång. Tæng c«ng ty ®· triÓn khai rÊt nhiÒu dù ¸n lín nhá mang tÝnh kh¶ thi cao vµ ®em l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých cho Tæng c«ng ty . Víi tèc ®é ®Çu t­ nh­ vËy, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· vµ ®ang thùc hiÖn ngµy cµng tèt h¬n nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty thêi kú 2000 - 2002 ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thêi kú 2000 - 2002. ChØ tiªu §¬n vÞ 2000 2001 2002 1.GTSX c«ng nghiÖp Tèc ®é t¨ng liªn hoµn Tr.® % 2.149.352 12,56 2.667.150 24,1 3.119.398 16,96 2.S¶n l­îng thÐp c¸n Tèc ®é t¨ng liªn hoµn TÊn % 524.211 12,8 658.758 25,7 766.939 16,42 3.Tæng l­îng thÐp tiªu thô Tèc ®é t¨ng liªn hoµn TÊn % 527.487 12,7 626.855 18,8 748.446 19,4 Nh×n chung, tÊt c¶ c¸c chñ tiªu kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty ®Òu t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m. Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty cßn ®a d¹ng ho¸ ®­îc s¶n phÈm víi c¸c chñng lo¹i nh­: Thanh thÐp, thÐp d©y, thÐp h×nh cì võa vµ nhá, thÐp c¸cbon... T×nh h×nh nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc cña VSC thêi kú 2000 - 2002 N¨m 2000 2001 2002 Nép ng©n s¸ch (tr.®) 203.366 310.110 423.917 Tèc ®é t¨ng (%) -12,83 52,49 36,69 Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy r»ng chØ tiªu nép ng©n s¸ch cña Tæng c«ng ty cã sù t¨ng gi¶m bÊt th­êng. Nép ng©n s¸ch ®¹t møc cao nhÊt n¨m 2001, víi møc ®ãng gãp 310110 triÖu ®ång. Bªn c¹nh chØ tiªu nép ng©n s¸ch, Tæng c«ng ty cßn gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ cho quèc gia. Trong n¨m 2001, Tæng c«ng ty ®· gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho 17805 lao ®éng vµ tõng b­íc n©ng thu nhËp cña ng­¬× lao ®éng lªn tíi 1371ngh×n ®ång/ ng­êi/ th¸ng n¨m 2001. Víi chiÕn l­îc ®Çu t­ ®óng ®¾n, më réng c¬ cÊu s¶n phÈm, h¹n chÕ l­îng thÐp nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi, Tæng c«ng ty ®· tiÕt kiÖm ®­îc mét l­îng ngo¹i tÖ t­¬ng ®èi lín cho quèc gia. KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trong thêi gian qua ph¶n ¸nh th«ng qua kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét sè ®¬n vÞ chñ lùc cña Tæng c«ng ty nh­ sau: 1.1 C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn MÆc dï ®· chó träng ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®Çu t­ nh»m n©ng cao chÊt l­îng vµ më réng c¬ cÊu s¶n phÈm nh­ng do gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò vÒ vèn ®Çu t­ nªn kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn thêi kú nµy còng cã nhiÒu biÕn ®éng. KÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô thÐp cña c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn thêi kú 2000 - 2002 N¨m ChØ tiªu 2000 2001 2002 1.GTSX c«ng nghiÖp (Tr.®) 755.513 948.848 1.201.972 2.S¶n l­îng thÐp c¸n (tÊn) 166.374 235.239 292.311 3.S¶n l­îng ph«i tù s¶n xuÊt (tÊn) 85.732 107.371 164.608 4.L­îng thÐp c¸n tiªu thô (tÊn) 170.621 233.790 282.301 Trong n¨m 2000, c«ng ty ®· gÆp nhiÒu khã kh¨n trong c¶ c«ng t¸c ®Çu t­ lÉn s¶n xuÊt kinh doanh. Khã kh¨n nµy mét phÇn lµ do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ Ch©u ¸ lµm cho søc mua trªn thÞ tr­êng gi¶m sót vµ cßn do mét nguyªn nh©n n÷a quan träng h¬n ®ã lµ sù yÕu kÐm trong c«ng t¸c qu¶n lý, tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu vÉn tån t¹i trong c«ng ty. §iÒu nµy ®· lµm cho gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ s¶n l­îng ®Òu gi¶m m¹nh. Nh­ng trong n¨m 2001 c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn ®· b¾t ®Çu cã nh÷ng tÝn hiÖu míi. S¶n l­îng thÐp c¸n s¶n xuÊt lµ 235.239 tÊn, ®¹t130,7% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 42,5% so víi n¨m 2000. Tiªu thô 233.790 tÊn, ®¹t129,9% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 37% so víi n¨m 2000. Tíi n¨m 2002 do dù ¸n ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt cña c«ng ty ®­a vµo ho¹t ®éng nªn khèi l­îng thÐp c¸n s¶n xuÊt ®¹t 292.311 tÊn v­ît møc kÕ ho¹ch 26% vµ t¨ng lªn so víi cïng kú n¨m tr­íc lµ 24,21%. H¬n n÷a, ®ã lµ s¶n l­îng ph«i thÐp tù s¶n xuÊt cña c«ng ty ®· t¨ng lªn so víi cïng kú n¨m tr­íc lµ 53,31% ®¹t khèi l­îng lµ 164.608 tÊn. Tõ nh÷ng kÕt qu¶ s¶n xuÊt trªn, n¨m 2002 gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c«ng ty ®¹t 1.452,061 tû, t¨ng so víi cïng kú n¨m tr­íc lµ 25,27%. Hy väng r»ng trong vµi n¨m tíi, c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn sÏ tiÕp tôc n©ng dÇn s¶n l­îng vµ doanh thu h¬n n÷a, xøng ®¸ng lµ ®¬n vÞ chñ lùc cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam . 1.2 C«ng ty thÐp MiÒn Nam HiÖn nay, c«ng ty thÐp miÒn Nam lµ ®¬n vÞ ®ãng gãp nhiÒu nhÊt vÒ gi¸ trÞ s¶n xuÊt vµ s¶n l­îng thÐp tiªu thô trong Tæng c«ng ty. KÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña c«ng ty thÐp MiÒn nam thêi kú 2000 - 2002 N¨m ChØ tiªu 2000 2001 2002 1. GTSX c«ng nghiÖp (Tr.®) 1.237.528 1.426.632 1.663.109 2.S¶n l­îng thÐp c¸n (tÊn) 321.839 375.125 422.253 3.S¶n l­îng ph«i thÐp (tÊn ) 209.411 201.297 234.924 4.S¶n l­îng thÐp tiªu thô (tÊn) 320.653 349.479 421.479 Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c«ng ty nh×n chung lµ cao, chiÕm h¬n 53% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña Tæng c«ng ty. Nh­ vËy mÆc dï còng chÞu ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ 1997 nh­ng c«ng ty Ýt chÞu søc Ðp h¬n so víi c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, s¶n l­îng thÐp s¶n xuÊt còng nh­ sè thÐp tiªu thô ®­îc vÉn t¨ng c¶ vÒ tuyÖt ®èi lÉn t­¬ng ®èi. §iÒu nµy ®· chøng tá n¨ng lùc cña c«ng ty, chøng tá kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng ®øng v÷ng tr­íc nh÷ng biÕn ®éng thÞ tr­êng cña c«ng ty. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng c«ng ty thÐp MiÒn Nam lµ mét ®¬n vÞ cã søc c¹nh tranh tèt nhÊt cña Tæng c«ng ty. C¸c nhµ m¸y cña c«ng ty ®­îc ®Æt ë c¸c vÞ trÝ thuËn lîi, giao th«ng ®i l¹i dÔ dµng. Thªm vµo ®ã c«ng ty lµ mét ®¬n vÞ mµ ®· thÝch øng ®­îc víi c¬ chÕ thÞ truêng mét c¸ch nhanh nhÊt, n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong qu¶n lý,®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. M¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty tyu lµ l¹c hËu so víi thÕ giíi nh­ng trong tæng c«ng ty th× l¹i lµ lo¹i tiªn tiÕn nhÊt. Trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn ph¶i biÕt ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ cã s½n, tiÕn hµnh ®Çu t­ theo chiÒu s©u nhiÒu h¬n ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ, ®uæi kÞp tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, chó träng ®Çu t­ ph¸t triÓn më réng thÞ tr­êng ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong Tæng c«ng ty. 1.3 C«ng ty thÐp §µ N½ng Trong thêi gian qua, c«ng ty ®· tiÕn hµnh rÊt nhiÒu c¸c dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u nh»m c¶i t¹o, n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt thÐp hiÖn cã, ®ång bé ho¸ kh©u s¶n xuÊt ph«i vµ c¸n thÐp, phÊn ®Êu ®­a c«ng suÊt lªn120 - 150 ngh×n tÊn/n¨m ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu t¹i chç. Cïng víi ®Çu t­ theo chiÒu s©u cho s¶n xuÊt thÐp, c«ng ty cßn chó träng ®Çu t­ theo chiÒu s©u, c¶i t¹o n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt hîp kim s¾t (Ferro), s¶n xuÊt g¹ch chÞu löu, v«i cho luyÖn thÐp nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, phôc vô ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. Trong n¨m 2001, c«ng ty thÐp §µ N½ng s¶n xuÊt 29.600 tÊn thÐp c¸n, t¨ng 16% so víi n¨m 2000; Tiªu thô 27.600 tÊn, t¨ng 11% so víi n¨m 2000. Trong n¨m 2002, c«ng ty thÐp §µ N½ng ®· s¶n xuÊt 22.794 tÊn thÐp c¸n, gi¶m 13% so víi n¨m 2001; Tiªu thô 26.529 tÊn thÐp c¸n, gi¶m 5,04% so víi n¨m 2001. Do ®ã gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c«ng ty n¨m 2002 ®· gi¶m 5,02% so víi n¨m 2001 ®¹t 109,697 tû. C«ng ty ®· chó träng hîp lý ho¸ d©y chuyÒn c¸n thÐp nh»m n©ng cao s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, tiÕn hµnh c¶i t¹o thªm lß nung ph«i ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt liªn tôc. Do vËy s¶n l­îng t¨ng tr­ëng kh¸, nh­ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cßn thÊp. Lîi nhuËn n¨m 2001 lµ 758 triÖu ®ång (gi¶m 43,5% so víi n¨m 2000). Lîi nhuËn n¨m 2002 chØ ®¹t 418 triÖu ®ång (gi¶m 55,14% so víi n¨m 2001). Nh­ vËy, lîi nhuËn c«ng ty ®· gi¶m trong 2 n¨m liªn tiÕp. Nguyªn nh©n do c¸c yÕu tè chi phÝ ®Çu vµo nh­ gi¸ vËt t­, nguyªn nhiªn vËt liÖu t¨ng lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm cao trong khi gi¸ b¸n thùc tÕ thÊp v× ph¶i c¹nh tranh víi nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c. Tãm l¹i, ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty hiÖn nay ®· thùc sù më réng vÒ quy m« ®Çu t­ còng nh­ tÝnh chÊt chiÕn l­îc cña tõng dù ¸n. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy cña Tæng c«ng ty thÐp lµ rÊt ®¸ng khÝch lÖ. Trong t­¬ng lai, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn ph¸t huy h¬n n÷a thÕ m¹nh cña m×nh ®Ó ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n n÷a xøng ®¸ng lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Çu ngµnh trong ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam. 3 Nh÷ng khã kh¨n tån t¹i cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ë Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thêi gian qua. 3.1 Nh÷ng khã kh¨n tån t¹i Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn trong thêi gian qua, Tæng c«ng ty cßn gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n, trë ng¹i cÇn ®­îc kh¾c phôc. Thø nhÊt, t×nh h×nh ®Çu t­ mÊt c©n ®èi nghiªm träng. §Çu t­ cho c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt thÐp c¸n lµ qu¸ lín nªn s¶n l­îng cung cÊp ra thÞ tr­êng ®· v­ît qu¶ nhu cÇu. Trong khi ®ã thÐp dÑt, thÐp chÊt l­îng cao vÉn ph¶i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi. Tæng c«ng ty ®· kh«ng cã nh÷ng b­íc ®ét ph¸ trong ®Çu t­ ®Ó cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm cã chÊy l­oùng cao mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc. ChÝnh v× thÕ mµ vÞ thÕ c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam lµ thÊp. Thø hai, ho¹t ®éng ®Çu t­ ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô trong thêi gian qua còng ®· ®­îc thùc hiÖn nh­ng møc ®é ®Çu t­ cßn thiÕu, yÕu, ch­a t¹o ra ®­îc sù ®ång bé trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®éng lùc thùc sù cho sù ph¸t triÓn. Thø ba, ho¹t ®éng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¶m sót. Trong 14 liªn doanh c¸n thÐp vµ gia c«ng sau c¸n ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt n¨m 1997 th× ®Õn nay vÉn ch­a thµnh lËp ®­îc liªn doanh míi. Chøng tá m«i truêng ®Çu t­ ch­a thùc sù hÊp dÉn ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ®Çu t­ liªn doanh. §iÒu nµy ®· lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng vèn vµ c«ng nghÖ cña Tæng c«ng ty rÊt nhiÒu. Trong 3 n¨m liªn tiÕp Tæng c«ng ty thu hót nguån vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi chØ ®­îc kho¶ng 348 tû ®ång. §©y lµ con sè qua nhá bÐ so víi tæng vèn ®Çu t­ cña 3 n¨m lªn tíi 7.763,844 tû, chØ chiÕm 4,48%. Trong khi ®ã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c trong n­íc th× vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm mét tû träng cao h¬n rÊt nhiÒu, th«ng th­êng chiÕm kho¶ng 30 - 40% vèn ®Çu t­ cña ngµnh. Nh×n chung, ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp, cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p vµ h­íng ®i ®óng ®¾n h¬n trong thêi gian tíi. 3.2 Nguyªn nh©n. Sù yÕu kÐm còng nh­ nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty b¾t nguån tõ mét sè nguyªn nh©n chÝnh sau: Thø nhÊt, vèn ®Çu t­ cho ngµnh thÐp qu¸ thiÕu. Trong c¸c dù ¸n, vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc gi¶m, vèn tÝn dông ­u ®·i vµ ODA còng gi¶m. Do ®ã ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n lµ rÊt khã kh¨n, kh«ng hiÖu qu¶, do thiÕu vèn nªn c¸c kh©u ®Çu t­ bÞ co hÑp l¹i, quy m« kh«ng lín. Thø hai, m«i truêng ®Çu t­ ch­a htùc sù hÊp dÉn, c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ kh«ng nhiÒu dÉn ®Õn nguån huy ®éng vèn ®Ó tù ®Çu t­ lµ rÊt Ýt. Thêi gian qua chñ yÕu lµ ®Çu t­ mét c¸ch nhá giät, dµn tr¶i, kh«ng cã träng ®iÓm. Thø ba, thÞ tr­êng tiªu thô thÐp ë ViÖt Nam ph¸t triÓn chËm, nhu cÇu ®a d¹ng nh­ng khèi l­îng nhá, rÊt khã ®¸p øng. Trong khi ®ã t×nh h×nh s¶n xuÊt thÐp trªn thÕ giíi còng g©y khã kh¨n lín cho ngµnh thÐp ë chç cung v­ît qu¸ cÇu, gi¸ thÐp lu«n biÕn ®éng vµ gi¶m m¹nh. ThÞ tr­êng tiªu thô bÞ co hÑp l¹i c¶ trong n­íc vµ quèc tÕ. Thø t­, xu h­íng héi nhËp vµ c¹nh tranh quèc tÕ ngoµi viÖc mang l¹i nh÷ng thuËn lîi cßn g©y ra cho Tæng c«ng ty nh÷ng khã kh¨n kh«ng nhá. Tæng c«ng ty ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh h¬n trong khi søc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty hiÖn t¹i l¹i rÊt yÕu nªn viÖc bÞ thua, bÞ mÊt dÇn thÞ phÇn trong n­íc còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu. Thø n¨m, c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty cßn nhiÒu h¹n chÕ. Gi÷a c¸c c«ng t¸c lËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n cßn nhiÒu h¹n chÕ, nh­ chÝnh c¸c chuyªn viªn vÒ dù ¸n cña v¨n phßng Tæng c«ng ty lËp c¸c dù ¸n ®Çu t­ thuéc cho v¨n phßng sau ®ã th× kh©u thÈm ®Þnh cho c¸c dù ¸n nµy còng kh«ng ®­îc coi träng. Thø s¸u, n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé cßn h¹n chÕ. Tæng c«ng ty cßn thiÕu nh÷ng ng­êi giái vÒ chuyªn m«n trong s¶n xuÊt còng nh­ kinh doanh, còng nh­ trong lÜnh vùc lËp vµ qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n. NhËn biÕt ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y nªn t×nh tr¹ng ®Çu t­ cßn kÐm hiÖu qu¶ lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiªt ®èi víi Tæng c«ng ty trong giai ®o¹n hiÖn nay. Tõ ®ã, Tæng c«ng ty cã thÓ ®iÒu chØnh, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n hiÖn t¹i ®Ó dÇn dÇn n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn nãi chung vµ cho tõng dù ¸n nãi riªng. phÇn iii ®Þnh h­íng ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ ph¸t triÓn t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam I §Þnh h­íng ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m 2010. 1 Dù b¸o nhu cÇu vµ thÞ tr­êng tiªu thô thÐp ®Õn n¨m 2010. §Ó dù b¸o nhu cÇu mét c¸ch t­¬ng ®èi, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· sö dông c¸ch dù b¸o vÜ m«: C¨n cø trªn quan hÖ gi÷a nhu cÇu thÐp vµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n (GDP) ®· ®­îc ViÖn gang thÐp Quèc tÕ m« h×nh ho¸. Th«ng qua nh÷ng c¨n cø nh­: + Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ GDP/®Çu ng­êi cña ViÖt Nam trong tõng thêi kú theo dù kiÕn cña ViÖn ChiÕn l­îc - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. + Nhu cÇu tiªu thô thÐp trong c¶ n­íc thêi gian qua vµ møc tiªu thô trªn ®Çu ng­êi; møc tiªu thô trung b×nh tèi thiÓu ph¶i ®¹t trong nh÷ng n¨m tíi xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn. + Tèc ®é t¨ng tr­ëng s¶n l­îng thÐp tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 2000 vµ dù kiÕn ®Õn n¨m 2010. + Tham kh¶o c¸c dù b¸o n­íc ngoµi vµ t×nh h×nh ph¸t triÓn cña c¸c n­íc ASEAN. Tæng hîp kÕt qu¶ dù b¸o nhu cÇu thÐp: Dù b¸o tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n: Thêi kú T¨ng tr­ëng GDP T¨ng tr­ëng C«ng NghiÖp T¨ng tiªu thô thÐp 2001 - 2005 7,50% 12 - 12,5% 10 - 11% 2006 - 2010 7,00% 11 - 12% 10%  KÕt qu¶ dù b¸o: N¨m Tæng nhu cÇu tiªu thô thÐp (1000 T) B×nh qu©n ®Çu ng­êi (kg/ng­êi) GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi (USD/ng­êi) 2003 3270 39,5 470 2004 3580 43 505 2005 3900 46 543 2010 6000 65 744 2020 15000 120 1800 - 2000 Dù b¸o nhu cÇu tiªu thô thÐp theo chñng lo¹i s¶n phÈm: Chñng lo¹i N¨m 2000 N¨m 2005 N¨m 2010 Khèi l­îng (1000T) Tû lÖ (%) Khèi l­îng (1000T) Tû lÖ (%) Khèi l­îng (1000T) Tû lÖ (%) Tæng nhu cÇu 2.500 100 3.900 100 6.000 100 S¶n phÈm dµi 1.500 60 2140 55 3.000 50 ThÐp thanh trßn, v»n 670 26,8 1050 27 1500 25 ThÐp d©y cuén 550 22 625 16 780 13 ThÐp h×nh 280 11,2 465 12 720 12 S¶n phÈm dÑt 1.000 40 1.760 45 3.000 50 ThÐp tÊm 200 8 270 7 480 8 ThÐp l¸ c¸n nãng 250 10 390 10 780 13 ThÐp l¸ c¸n nguéi 175 7 350 9 600 10 T«n m¹ c¸c lo¹i 200 8 430 11 660 11 èng hµn, h×nh uèn 175 7 320 8 480 8 C¨n cø vµo nhu cÇu dù b¸o vµ kh¶ n¨ng triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ míi. Dù kiÕn nhÞp ®é t¨ng l­îng thÐp trong c¸c thêi kú: 2001 - 2005 T¨ng 10,5%/n¨m. 2006 - 2010 T¨ng 10%/n¨m. 2011 - 2020 T¨ng 8,5%/n¨m. Dù kiÕn s¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh thÐp sÏ tham gia thÞ tr­êng n¨m 2010: Ngoµi s¶n phÈm truyÒn thèng lµ thÐp trßn vµ h×nh cho x©y dùng, èng hµn cì nhá vµ t«n m¹ kÏm, m¹ mµu chÕ phÈm kim lo¹i, sau n¨m 2000 ngµnh thÐp sÏ s¶n xuÊt thªm c¸c mÆt hµng: tÊm c¸n nãng, tÊm c¸n nguéi, t«n m¹ thiÕc, thÐp ®Æc biÖt vµ nguyªn liÖu s¾t xèp; ®ång thêi ®Èy m¹nh s¶n xuÊt ph«i thÐp vu«ng thay thÕ ph«i thÐp nhËp khÈu. S¶n phÈm cña nghµnh thÐp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 sÏ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ c¶ vÒ chñng lo¹i lÉn quy c¸ch, ®a d¹ng h¬n vÒ chÊt l­îng vµ c«ng dông. Cô thÓ gåm 14 lo¹i s¶n phÈm: Ph«i thÐp vu«ng 100 x 100 - 130 x 130 mm. ThÐp thanh trßn tr¬n f10 - f32 mm. ThÐp thanh trßn v»n D10 – D32/D40. ThÐp d©y cuén f5,5 - f10 mm hoÆc trªn 10. ThÐp h×nh võa vµ h×nh nhá (U,I,L,T,dÑt...) ThÐp tÊm c¸n dÇy 1,5 - 25 mm, réng max x 1600 mm. ThÐp tÊm c¸n nguéi dÇy 0,15 - 2,3 mm x 1250 mm. èng thÐp hµn th¼ng cì nhá, ®en vµ m¹ kÏm f1/2 inch - 4,0 inch. èng hµn xo¾n cì lín vµ èng thÐp ®Þnh h×nh. ThÐp h×nh uèn nguéi tõ tÊm c¸n nãng vµ c¸n nguéi. T«n m¹ kÏm vµ t«n m¹ mµu. T«n m¹ thiÕc. ChÕ phÈm kim lo¹i. ThÐp ®Æc biÖt d¹ng thanh cho c¬ khÝ vµ thÐp l¸ kh«ng gØ. 2 Nh÷ng dù ¸n n»m trong quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m 2010. 2.1 KÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 - 2005 §Ó n©ng cao søc c¹nh tranh, t¨ng dÇn tiÕn ®Õn chiÕm lÜnh phÇn lín thÞ phÇn trong n­íc vÒ c¸c chñng lo¹i thÐp th«ng th­êng, ngµnh thÐp cÇn ph¶i ®Èy m¹nh ®Çu t­ chiÒu s©u, khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng s½n cã vÒ c¬ së vËt chÊt, tµi nguyªn vµ con ng­êi, tõng b­íc ®æi míi c«ng nghÖ, thay thÕ nh÷ng d©y chuyÒn s¶n xuÊt l¹c hËu ®Ó t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, ®ång thêi tiÕn hµnh ®Çu t­ x©y dùng mét sè nhµ m¸y míi quan träng, cã nhu cÇu cÊp b¸ch d­íi h×nh thøc tù ®Çu t­ hoÆc gãp vèn liªn doanh víi n­íc ngoµi, cô thÓ nh­ sau: 2.1.1 C¸c dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u: a) C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn: Tranh thñ sù gióp ®ì cña ChÝnh phñ Trung Quèc, tiÕn hµnh c¶i t¹o, n©ng cÊp c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn, ®­a c«ng suÊt s¶n xuÊt ph«i lªn 240.000 tÊn/n¨m, c«ng suÊt c¸n thÐp lªn 220.000 –250.000 tÊn/n¨m víi gi¸ thµnh h¹, cã hiÖu qu¶ vµ c¹nh tranh tèt h¬n. T¹o tiÒn ®Ò thuËn lîi më réng tiÕp giai ®o¹n 2 ngay khi ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®­a c«ng suÊt lªn 500.000 tÊn/n¨m vµ tù tóc hoµn toµn vÒ ph«i cho c¸n thÐp; ®Çu t­ s¶n xuÊt thÐp chÊt l­îng cao. b) C«ng ty thÐp MiÒn Nam: §Çu t­ chiÒu s©u bæ sung vµ n©ng cÊp thiÕt bÞ nh»m hiÖn ®¹i ho¸ kh©u luyÖn thÐp vµ s¶n xuÊt ph«i. §a d¹ng ho¸ mÆt hµng, thay thÕ dÇn c¸c thiÕt bÞ qu¸ nhá vµ l¹c hËu; ®Çu t­ s¶n xuÊt thÐp cacbon chÊt l­îng cao, thÐp hîp kim trong c¸c lß hiÖn cã; ®Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c d©y chuyÒn c¸n thÐp ®ñ ®¸p øng c¸c lo¹i thÐp chÊt l­îng víi nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau. c) Khu vùc §µ N½ng: §Çu t­ chiÒu s©u nh»m c¶i t¹o, n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt thÐp ë §µ N½ng, ®ång bé ho¸ c¸c kh©u s¶n xuÊt thÐp vµ c¸n. PhÊn ®Êu ®­a c«ng suÊt cña nhµ m¸y lªn 120.000 -150.000 tÊn/n¨m ®Ó ®¸p øng nhu cÇu t¹i chç. §ång thêi víi ®Çu t­ theo chiÒu s©u cho s¶n xuÊt thÐp, chó träng ®Çu t­ chiÒu s©u, c¶i t¹o n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt hîp kim s¾t, s¶n xuÊt g¹ch chÞu löa, v«i cho luyÖn thÐp vµ c¸c c¬ së c¬ khÝ chÕ t¹o, söa ch÷a ®ñ phôc vô vµ ®¸p øng nhu cÇu cña ngµnh thÐp trong 5 ®Õn 10 n¨m tíi. 2.1.2 Mét sè dù ¸n ®Çu t­ míi: a) Nhµ m¸y luyÖn, c¸n thÐp Phó Mü: T¹i Phó Mü sÏ x©y dùng mét nhµ m¸y thÐp ®¹t tr×nh ®é tiªu chuÈn cña thÕ giíi, gåm c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ph«i b»ng lß ®iÖn c«ng suÊt 500.000 tÊn ph«i/n¨m vµ chuyÒn c¸n thÐp liªn tôc cong suÊt 300.000 tÊn thÐp c¸n/n¨m. B­íc 1: 2001-2003 chuÈn bÞ vµ x©y dùng nhµ m¸y luyÖn thÐp ®óc liªn tôc, kÓ c¶ c¶ng chuyªn dïng. B­íc 2: 2003-2005 x©y dùng nhµ m¸y c¸n thÐp 300.000 tÊn/n¨m. §Õn 2005 sÏ hoµn thµnh toµn bé dù ¸n, vèn ®Çu t­ dù kiÕn 140 triÖu USD ch­a kÓ vèn l­u ®éng, trong ®ã x©y dùng c¶ng chuyªn dïng 10 triÖu USD; s¶n xuÊt ph«i thÐp 90 triÖu USD vµ c¸n thÐp 40 triÖu USD. b) Dù ¸n më réng c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn giai ®o¹n 2: Sau khi hoµn thµnh c¶i t¹o giai ®o¹n 1, s¶n xuÊt æn ®Þnh, cã hiÖu qu¶ víi c«ng suÊt 240.000 tÊn ph«i/n¨m vµ 250.000 tÊn thÐp c¸n/n¨m, sÏ triÓn khai ngay viÖc chuÈn bÞ ®Çu t­ më réng giai ®o¹n 2. C¨n cø kÕt qu¶ nghiªn cøu kh¶ thi sÏ lùa chän ph­¬ng ¸n tèi ­u ®Ó t¨ng c«ng suÊt cña c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn lªn 500.000 tÊn/n¨m ®ång bé c¶ luyÖn vµ c¸n. Trong t­¬ng lai nÕu ®iÒu kiÖn thuËn lîi sÏ nghiªn cøu më réng giai ®o¹n 3, t¨ng thªm c«ng suÊt hoÆc chuyÓn sang s¶n xuÊt thÐp chÊt l­îng cao. Dù ¸n giai ®o¹n 2 vµ 3 Th¸i Nguyªn sÏ g¾n víi viÖc ®Çu t­ khai th¸c c¸c má s¾t Quý Xa, TiÕn Bé, Cao B»ng. Dù kiÕn tiÕn ®é thùc hiÖn trong kho¶ng2003-2005, vèn ®Çu t­ ­íc kho¶ng 150 triÖu USD. c) Dù ¸n thÐp c¸n nguéi: Nhu cÇu thÐp c¸n nguéi lµm ph«i cho s¶n xuÊt m¹ kÏm, m¹ mµu, s¶n xuÊt èng hµn, h×nh uèn nguéi vµ chÕ t¹o s¶n phÈm c¬ khÝ, ®å dïng v¨n phßng, ®å gia ®×nh vµ phôc vô s¶n xuÊt « t«, xe m¸y, xe ®¹p...kho¶ng 300.000 tÊn/n¨m vµ ph¶i nhËp khÈu toµn bé. Dù b¸o tíi n¨m 2005 nhu cÇu thÐp c¸n nguéi sÏ t¨ng gÊp ®«i lªn 600.000 tÊn/n¨m. §Ó ®¸p øng nhu cÇu t­¬ng ®èi lín vµ cÊp b¸ch vÒ thÐp c¸n nguéi, sÏ ®Çu t­ nhµ m¸y thÐp c¸n ngu«i ®Çu tiªn vµ lµ nhµ m¸y lín nhÊt t¹i ViÖt Nam víi c«ng suÊt: B­íc 1: S¶n xuÊt 250.000 tÊn/n¨m b¨ng cuén c¸n nguéi. B­íc 2: T¨ng c«ng suÊt lªn tíi 450.000 tÊn/n¨m vµ s¶n xuÊt t«n m¹ kÏm, m¹ mµu. Vèn ®Çu t­ kho¶ng 100 triÖu USD cho b­íc 1 vµ 80 triÖu USD cho b­íc 2 d) Dù ¸n nhµ m¸y s¶n xuÊt ph«i thÐp phÝa B¾c: Nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph«i thÐp cho c¸c nhµ thÐp khu vùc Th¸i Nguyªn, H¶i Phßng, Hµ Néi vµ thùc hiÖn chñ tr­¬ng gi¶m dÇn nhËp khÈu, cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng nhµ m¸y ph«i thÐp 500.000 tÊn/n¨m ë phÝa B¾c. Tæng vèn ®Çu t­ ­íc kho¶ng 100 triÖu USD trong kÕ ho¹ch 2001-2005. e) Nhµ m¸y c¸n nãng thÐp tÊm: (c«ng suÊt kho¶ng 1.000.000 tÊn/n¨m) Trong khi tÝch cùc chuÈn bÞ x©y dùng nhµ m¸y thÐp liªn hîp khÐp kÝn quy m« lín, ngµnh thÐp vÉn ph¶i ®Çu t­ x©y dùng sím mét nhµ m¸y c¸n nãng trªn c¬ së nhËp ph«i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tr­íc m¾t nh­ lµm ph«i cho c¸n nguéi, s¶n xuÊt èng hµn, h×nh uèn, s¶n xuÊt c¬ khÝ, x©y dùng ... Dù kiÕn tiÕn ®é x©y dùng 2001-2005. ¦íc tÝnh vèn ®Çu t­ kho¶ng 250-300 triÖu USD. §Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng b¨ng cuén c¸n nãng vµ tÊm dÇy, dù kiÕn chän c«ng nghÖ c¸n liªn tôc kiÓu hép cuén. 2.1.3 C¸c dù ¸n ®Çu t­ liªn doanh: C¶ng quèc tÕ ThÞ V¶i vµ nhµ m¸y s¶n xuÊt s¾t xèp 1,2 triÖu tÊn/n¨m: sÏ tÝch cùc t×m ®èi t¸c ®Çu t­ ®Ó khëi c«ng x©y dùng vµo cuèi kú kÕ ho¹ch 2001-2005. Vèn ®Çu t­ c¶ng quèc tÕ ThÞ V¶i kho¶ng 56 triÖu USD, cßn nhµ m¸y s¾t xèp Midrex kho¶ng 350 triÖu USD. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c dù ¸n nªu trªn, tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ trong 5 n¨m 2001-2005 cÇn kho¶ng 1400 triÖu USD, trong ®ã cã 460 triÖu USD lµ vèn liªn doanh. Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn ph¶i thu xÕp 970 triÖu USD ®Çu t­ chiÒu s©u vµ tù ®Çu t­ c¸c dù ¸n míi s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cã nhu cÇu cÊp b¸ch tr­íc m¾t. 2.2 KÕ ho¹ch 5 n¨m 2005 - 2010 Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong thêi kú 2001 – 2005, ngµnh thÐp sÏ tiÕp tôc ®Çu t­ ®Ó t¹o sù chuyÓn biÕn c¨n b¶n vÒ n¨ng lùc néi sinh, träng t©m lµ x©y dùng nhµ m¸y thÐp liªn hîp khÐp kÝn, qui m« lín lµm nÒn t¶ng cho ngµnh thÐp ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh mÏ sau n¨m 2010. 2.2.1 X©y dùng nhµ m¸y thÐp liªn hîp: X©y dùng b­íc 1: träng t©m lµ nhµ m¸y c¸n nãng vµ nhµ m¸y c¸n nguéi: §èi víi nhµ m¸y c¸n nãng: C«ng suÊt ban ®Çu 1,5 triÖu tÊn/n¨m sÏ cã 2 kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn : + X©y dùng nhµ m¸y míi t¹i ®Þa ®iÓm nhµ m¸y thÐp liªn hîp vµ cïng song song tån t¹i víi nhµ m¸y c¸n tÊm nãng ®· x©y dùng tr­íc ®ã, song cã ph©n c«ng s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸. + C¶i t¹o nhµ m¸y c¸n tÊm nãng 1,0 triÖu tÊn/n¨m lªn 2,0 triÖu tÊn/n¨m. T¹i nhµ m¸y thÐp liªn hîp sÏ x©y dùng nhµ m¸y c¸n tÊm nãng míi khi thùc hiÖn th¸ng b­íc 3 (sau n¨m 2012). Nhµ m¸y c¸n tÊm nguéi sÏ ®­îc x©y dùng g¾n víi nhµ m¸y c¸n tÊm nãng vµ cã c«ng suÊt ban ®Çu 600.000 tÊn/n¨m, sau sÏ më réng lªn 1 triÖu tÊn n¨m. X©y dùng b­íc 2: Do yªu cÇu x©y dùng b­íc 2 cña nhµ m¸y thÐp liªn hîp cÇn vèn ®Çu t­ rÊt lín, cÇn thêi gian chuÈn bÞ kh¸ dµi vµ thêi gian x©y dùng còng kh«ng d­íi 5 n¨m. Do vËy, nhiÒu kh¶ n¨ng cã thÓ khëi c«ng x©y dùng b­íc 2 tõ n¨m 2007 hoÆc 2008 vµ kÐo dµi ®Õn n¨m 2012 míi ®­a vµo s¶n xuÊt ph«i c«ng suÊt b­íc 2 dù kiÕn 2,5 triÖu tÊn/n¨m. Dù kiÕn vèn ®Çu t­: B­íc 1: C¸n nãng 1,5 triÖu tÊn/n¨m, c¸n nguéi 0,6 triÖu tÊn/n¨m vµ mét sè c«ng tr×nh phô trî, h¹ tÇng ban ®Çu cña nhµ m¸y thÐp liªn hîp: cÇn tæng sè 960 triÖu USD. B­íc 2: Lß cao, lß thæi «xy, ®óc liªn tôc vµ më réng c¸n nãng, c¸n nguéi, x©y dùng h¹ tÇng, c«ng tr×nh phôc vô, ­íc tæng céng kho¶ng 2.900 triÖu USD. 2.2.2 Dù ¸n khai th¸c má quÆng s¾t Th¹ch Khª phôc vô b­íc 2 nhµ m¸y thÐp liªn hîp §Ó tiÕn ®é x©y dùng má Th¹ch Khª khíp víi tiÕn ®é x©y dùng lß cao vµ lß thæi «xy ph¶i chuÈn bÞ sím vµ khëi c«ng x©y dùng tõ 2007 hoÆc 2008 ®Ó ®Õn 2012 cã s¶n l­îng kho¶ng 5,0 triÖu tÊn/n¨m vµ 10 triÖu tÊn/n¨m vµo 2015. Vèn ®Çu t­ cho má Th¹ch Khª ®Õn 2010 ­íc kho¶ng 600 triÖu USD. 2.2.3 Nhµ m¸y thÐp ®Æc biÖt. C«ng suÊt 50.000 - 100.000 tÊn/n¨m, vèn ®Çu t­ kho¶ng 130 triÖu USD. NÕu thêi kú 2001 - 2005 ch­a thu xÕp ®­îc vèn, sÏ x©y dùng nhµ m¸y thÐp ®Æc biÖt trong thêi kú 2006 - 2010 khi cã nhu cÇu ®ñ lín vµ gi¶i quyÕt ®­îc vèn vµ nguyªn liÖu. 2.2.4 Nhµ m¸y ph«i thÐp Vinakyoei. Nh»m cung cÊp ph«i thÐp cho nhµ m¸y liªn doanh c¸n thÐp Vinakyoei vµ phôc vô cho viÖc më réng c«ng suÊt c¸n thÐp, Tæng c«ng ty thÐ ViÖt Nam sÏ liªn doanh víi NhËt x©y dùng nhµ m¸y ph«i thÐp thø 3 t¹i mÆt b»ng nhµ m¸y Vinakyoei hiÖn nay, c«ng suÊt 500.000 tÊn/n¨m vèn ®Çu t­ dù kiÕn kho¶ng 100 triÖu USD. Nh­ v©y trong thêi kú 2006-2010 sÏ triÓn khai 5 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ ®Õn 2010 kho¶ng 2800 triÖu USD, trong ®ã cã 2 dù ¸n ®Çu t­ ®Çu t­ gèi ®Çu cho giai ®o¹n sau 2010. Vèn ®Çu t­ ph¶i bá ra kh¸ lín song ph¶i ®Õn 1012 míi cã s¶n l­îng thÐp th« kho¶ng 2 triÖu tÊn slab/n¨m cÊp cho c¸c nhµ m¸y c¸n tÊm nãng, thay thÕ slab nhËp khÈu. II Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­. 1 Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt thÐp trong n­íc, mét trong nh÷ng yÕu tè tèi cÇn thiÕt ®èi víi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam lµ vèn ®Çu t­ cho m¸y mãc thiÕt bÞ, khoa häc c«ng nghÖ, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng th«ng tin tiÕp cËn víi thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, Tæng c«ng ty lu«n ph¶i ho¹t ®éng trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn, v× ®Æc ®iÓm cña ngµnh thÐp lµ yªu cÇu vèn ®Çu t­ rÊt lín. Do vËy, ®Çu t­ míi ®· khã, ®Çu t­ chiÒu s©u l¹i cµng khã h¬n. V× vËy, Nhµ n­íc cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam th«ng qua mét sè vÊn ®Ò sau: - Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ®Ó x©y dùng Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thµnh tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh (cã vèn lín, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý giái), ®ñ søc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong ngµnh thÐp ViÖt Nam.n ®¶m b¶o cho ngµnh thÐp ®i theo ®Þnh h­íng XHCN vµ tiÕn tíi ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty thÐp lín trong khu vùc. - Nhµ n­íc cÇn hç trî tèi ®a vèn ®Çu t­ ­u ®·i trong n­íc kÓ c¶ vèn ODA cho tæng c«ng ty ®Çu t­ chiÒu s©u vµ ®Çu t­ c¸c dù ¸n míi theo ®óng quy ho¹ch ®­îc duyÖt, ®ång thêi cho vay vèn bæ xung ®Ó tr¶ nî khi c¸c nhµ m¸y míi ®i vµo ho¹t ®éng, ch­a ®ñ c©n ®èi ®Ó tr¶ nî vèn vay. Nhµ n­íc cÊp vèn l­u ®éng ban ®Çu cho c¸c nhµ m¸y míi cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Trong giai ®o¹n ®Çu t­ cña c«ng t¸c ph¸t triÓn thÐp, Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch ­u tiªn vèn cho ngµnh thÐp ®Ó cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh thÐp lín vµ c¸c c«ng tr×nh tù lµm. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch cÊp vèn cho ngµnh thÐp nhËp khÈu nguyªn liÖu thiÕt bÞ vµ phÇn x©y dùng trong n­íc. Trong ®ã bao gåm: + Nhµ n­íc cÊp vèn chuÈn bÞ ®Çu t­. + Nhµ n­íc cÊp mét phÇn vèn ph¸p ®Þnh trong phÇn vèn gãp ph¸p ®Þnh cña ngµnh thÐp trong c¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi. + Cho phÐp ®­îc dïng gi¸ trÞ sö dông ®Êt ®Ó gãp vèn ph¸p ®Þnh vµ b¾t ®Çu thu håi vèn nµy sau khi liªn doanh lµm ¨n b¾t ®Çu cã l·i, cßn trong thêi gian ch­a tr¶ ®­îc nî cho Nhµ n­íc th× ph¶i chÞu sè thuÕ t­¬ng ®­¬ng nh­ thuÕ vèn. + Trong sè vèn cÊp bao gåm c¶ vèn l­u ®éng v× l·i suÊt vèn l­u ®éng hiÖn nay chiÕm mét tû lÖ kh«ng nhá trong gi¸ thµnh thÐp. Trong chÝnh s¸ch cho vay vèn tÝn dông ­u ®·i, thùc ra hiÖn nay míi chØ ®¸p øng ®­îc cho c¸c c«ng tr×nh c¶i t¹o më réng, ®Çu t­ chiÒu s©u. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp ®Ò nghÞ Nhµ n­íc t¨ng dÇn sè vèn tÝn dông ­u ®·i cho c¸c dù ¸n ngµnh thÐp Ýt nhÊt trong c¸c n¨m ®Çu còng ®¸p øng tèi thiÓu ®­îc 30% nhu cÇu vèn cho ngµnh thÐp. Cho phÐp ngµnh thÐp ®­îc toµn quyÒn sö dông vèn khÊu hao c¬ b¶n, vµ ®­îc phÐp trÝch khÊu hao nhanh ®èi víi nh÷ng dù ¸n cã kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh mµ vÉn ®Èm b¶o cã laÜ. Nhµ n­íc cho phÐp Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®­îc vay vèn n­íc ngoµi ®Ó mua s¾m thiÕt bÞ vµ hç trî tiÒn ®Æt cäc, ®ång thêi nhËn b¶o l·nh toµn bé vèn vay n­íc ngoµi. - Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ viÖc ®Çu t­ x©y dùng c¸c nhµ m¸y thÐp x©y dùng míi trong c¶ n­íc, ®¶m b¶o ®óng quy ho¹ch nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng d­ thõa c«ng suÊt trong khi nhu cÇu trong n­íc cßn t¨ng chËm. KhuyÕn khÝch c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thÐp xuÊt khÈu vµ thÐp chÊt l­îng cao. - §Ò nghÞ chÝnh phñ cã biÖn ph¸p kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ ®Ó c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®ãng thuÕ, cã ®¨ng ký chÊt l­îng, nh·n m¸c s¶n phÈm víi c¬ quan chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vµ cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ ®· ®¨ng ký. - Nhµ n­íc cÇn duy tr× chÝnh s¸ch b¶o vÖ s¶n xuÊt trong n­íc b»ng c¸c møc thuÕ hîp lý vµ thùc sù cã hiÖu lùc nh»m gióp ngµnh thÐp ph¸t triÓn vµ b¶o hé ngµnh thÐp. + Gi¶m thuÕ lîi tøc 50% cho ®Õn khi c«ng tr×nh tr¶ hÕt nî. + Gi¶m thuÕ doanh thu trong nh÷ng n¨m ®Çu khi mµ nhµ m¸y s¶n xuÊt ch­a cã l·i. + §¸nh thuÕ ®èi víi nh÷ng s¶n ph¶m vµ b¸n s¶n phÈm mµ ngµnh thÐp n­íc ta ®· s¶n xuÊt ®­îc ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. §i ®«i víi chÝnh s¸ch nhËp khÈu lµ chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi, vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i. §ång thêi cã chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu thÐp khi n¨ng lùc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty cßn yÕu. - §Ò nghÞ Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ gi¸ ®iÖn, gi¸ khÝ thiªn nhiªn cho Tæng c«ng ty thÐp, ®Æc biÖt gi¸ ®iÖn cho kh©u luyÖn v× tiªu thô nhiÒu ®iÖn vµ b¶o ®¶m cung cÊp æn ®Þnh, l©u dµi ®Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®Èy m¹nh s¶n xuÊt ph«i thÐp trong n­íc. 2 Mét sè gi¶i ph¸p thùc hiÖn phÝa c¸c doanh nghiÖp 2.1 Gi¶i ph¸p vÒ vèn ®Çu t­. Vèn mua thiÕt bÞ c¸c dù ¸n do doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp tù ®Çu t­ chñ yÕu vay c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi theo ph­¬ng thøc tÝn dông, ng­êi mua hµng do c¸c c«ng ty b¸n thiÕt bÞ ®øng ra dµn xÕp víi l·i suÊt OECD cho 85% gi¸ trÞ thiÕt bÞ nhËp khÈu. Thêi h¹n tr¶ nî trªn 10 n¨m. Vèn ®Æt cäc mua thiÕt bÞ vµ vèn x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp sÏ xin vay vèn tÝn dông ­u ®·i cña Nhµ n­íc vµ vay c¸c ng©n hµng trong n­íc. Tr­êng hîp trong n­íc kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc sÏ ph¶i vay th­¬ng m¹i n­íc ngoµi. Ngµnh thÐp ®­îc vay vèn c¸c ng©n hµng trong n­íc ®Ó gãp vèn ph¸p ®Þnh thµnh lËp c¸c liªn doanh, kÓ c¶ liªn doanh trong n­íc. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµ thu hót tèi ®a vèn tõ n­íc ngoµi, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc ®øng ra b¶o l·nh vµ cho phÐp thÕ chÊp tµi s¶n ®Ó vay vèn. 2.2 Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ §Ó tr¸nh ®Çu t­ trµn lan, Tæng c«ng ty chØ ®æi míi c«ng nghÖ ë c¸c c¬ së ®¸ng ®Çu t­, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong t­¬ng lai. Tr×nh ®é c«ng nghÖ ë møc t­¬ng tù hoÆc tiªn tiÕn h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi Tæng c«ng ty. Môc ®Ých ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®èi víi c¸c c¬ së hiÖn cã ®Ó cã thÓ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu. 2.2.1 ThiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ph«i thÐp §Ó ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi khi ra nhËp AFTA, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i ®Çu t­ c¸c trung t©m s¶n xuÊt ph«i thÐp víi quy m« c«ng suÊt lín. Víi quy m« lín cho phÐp lùa chän c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ tiªn tiÕn, tù ®éng ho¸ s¶n xuÊt, tËn dông triÖt ®Ó c¸c nguån nhiÖt, nh»m môc tiªu n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng n¨ng suÊt thiÕt bÞ vµ lao ®éng, ®Ó tiªu hao ®iÖn n¨ng, nguyªn vËt liÖu thÊp vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong quy ph¸t triÓn ngµnh thÐp cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2005, ®· lùa chän c«ng nghÖ luyÖn thÐp lß ®iÖn ®Ó x©y dùng 2 nhµ m¸y s¶n xuÊt ph«i thÐp 500.000 tÊn/n¨m. §ã lµ nhµ m¸y thÐp Phó Mü (Bµ RÞa - Vòng Tµu) vµ nhµ m¸y thÐp C¸i L©n (Qu¶ng Ninh). 2.2.2 ThiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ c¸n §Ó ®ñ søc c¹nh tranh víi thÐp liªn doanh vµ thÐp trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi, Tæng c«ng ty cÇn s¾p xÕp l¹i tæ chøc s¶n xuÊt, ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ nh»m ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ c¸c mÆt hµng mµ t­ nh©n kh«ng cã nh­ thÐp chÊt l­îng cao vµ thÐp h×nh cì trung, ®ång thêi ®Çu t­ c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt ph«i thÐp kÕt hîp cïng c¸n thÐp víi quy m« c«ng suÊt lín nh»m tËn dông triÖt ®Ó c¸c nguån nhiÖt, gi¶m tiªu hao ®iÖn n¨ng, nguyªn vËt liÖu vµ h¹ gi¸ thµnh. Muèn vËy cÇn tËp trung nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ theo h­íng: - T¨ng tèc ®é c¸n. - ¸p dông c«ng nghÖ c¸n míi: C¸n kh«ng lËt ph«i, c¸n nhiÒu dßng, c¸n v« tËn. - Cã thiÕt bÞ thay trôc c¸n nhanh ®Æt ngay c¹nh gi¸ c¸n ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh thay trôc c¸n chØ diÔn ra trong vßng 10 phót. C¸c thiÕt bÞ nµy cã thÓ mua b»ng c¸ch: Thùc hiÖn ®Êu thÇu réng r·i, chän thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. ¦u tiªn ®Êu thÇu mua trong n­íc c¸c thiÕt bÞ ®· s¶n xuÊt ®­îc, ®¹t yªu cÇu cña dù ¸n. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c vÒ thiÕt bÞ nh­ tæ chøc ®Êu thÇu mua thiÕt bÞ trong ph¹m vi Nhµ n­íc cÊp tÝn dông. C¸c thiÕt bÞ trong n­íc cã thÓ ®¸p øng ®­îc th× ­u tiªn ®Êu thÇu. C¸c thiÕt bÞ ph¶i ®¶m b¶o ®ång bé, hiÖn ®¹i, gi¸ c¶ hîp lý, chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Çy ®ñ, dÔ n¾m b¾t sö dông. 2.2.3 §Çu t­ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc - kü thuËt - c«ng nghÖ Tæng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ph¶i kh«ng ngõng ®Çu t­ nghiªn cøu khoa häc, kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi. Mét mÆt, nghiªn cøu ¸p nh÷ng thµnh tùu khoa häc, kü thuËt, c«ng nghÖ míi, mÆt kh¸c, nghiªn cøu t×m ra c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ, kü thuËt míi nh»m ®¹t ®­îc c¸c lîi thÕ so s¸nh vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh. 2.3 Gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Tæng c«ng ty thÐp muèn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ thÝch øng ®­îc trong kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng thay ®æi vÒ m«i tr­êng kinh doanh vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, ®iÒu hµnh. VÊn ®Ò vÒ n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng, viÖc thiÕt lËp vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm thÐp lµ môc tiªu quan träng hµng ®Çu. Do ®ã, c¬ cÊu tæ chøc ®­îc ph©n cÊp vµ ®Þnh h­íng theo lîi nhuËn vµ qu¶n lý theo chiÒu ngang ®­îc coi träng h¬n qu¶n lý theo chiÒu däc. Nguån nh©n lùc vµ nh©n tµi ®­îc coi träng lµ yÕu tè hµng ®Çu vµ cÇn cã sù ®Çu t­ ph¸t triÓn. §Ó nguån nh©n lùc ph¸t huy t¸c dông, viÖc qu¶n lý theo ph­¬ng ph¸p míi cÇn thiÕt ®­îc ph¸t triÓn ®óng h­íng. Néi dung qu¶n lý nguån nh©n lùc tËp trung vµo: - Thay ®æi nh©n lùc phï hîp víi m«i tr­êng kinh doanh. - §Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc theo ®Þnh h­íng t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. - Sö dông nguån nh©n lùc hîp lý vµ hiÖu qu¶. 2.4 Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng ChØ ®Çu t­ khi cã thÞ tr­êng ch¾c ch¾n vµ nhu cÇu lín h¬n c«ng suÊt dù kiÕn. Chän nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. ThiÕt lËp hÖ thèng tiªu thô réng kh¾p t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi tèi ®a ho¸ cho kh¸ch hµng. Tõng b­íc xuÊt khÈu hµng s¶n phÈm ra n­íc ngoµi ®Ó c©n ®èi ngo¹i tÖ. 2.5 Gi¶i ph¸p héi nhËp quèc tÕ. ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®èi víi c¸c c¬ së hiÖn cã ®Ó c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ víi thÐp nhËp khÈu. Tr­íc m¾t ph¶i phÊn ®Êu gi¶m gi¸ b¸n c¸c s¶n phÈm thÐp trong n­íc xuèng ngang víi gi¸ quèc tÕ vµo n¨m 2010. §èi víi c¸c nhµ m¸y míi x©y dùng, ph¶i ®¹t ®­îc n¨ng suÊt cao gi¸ thµnh h¹ chÊt l­îng s¶n phÈm theo kÞp tr×nh ®é quèc tÕ. Kiªn quyÕt dÑp bá hoÆc chuyÓn h­íng s¶n xuÊt c¸c c¬ së kÐm hiÖu qu¶, ®×nh ho·n viÖc triÓn khai c¸c dù ¸n míi nÕu ch­a ®ñ søc c¹nh tranh hoÆc cã nguy c¬ l¹c hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc. Kh¾c phôc t­ t­ëng bao cÊp, tù cung tù cÊp trong ngµnh s¶n xuÊt thÐp, û l¹i vµo sù b¶o hé cña Nhµ n­íc. 3 C¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c dù ¸n trong ngµnh thÐp: Trong thêi gian tíi, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam sÏ triÓn khai rÊt nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ chiÒu réng, còng nh­ ®Çu t­ chiÒu s©u. Muèn mét dù ¸n ®Çu t­ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× cÇn ph¶i quan t©m tíi rÊt nhiÒu yÕu tè tõ kh©u lËp dù ¸n tíi khi dù ¸n ®i vµo triÓn khai ho¹t ®éng. Trong qu¸ tr×nh lËp dù ¸n Tæng c«ng ty cÇn ph¶i quan t©m ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, lµ ®éi ngò c¸n bé lËp dù ¸n, ®ã lµ nh÷ng ng­êi quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña dù ¸n. X©y dùng ®éi ngò c¸n bé dù ¸n thùc sù cã tµi vµ giµu kinh nghiÖm còng lµ mét yÕu tè chiÕn l­îc mµ Tæng c«ng ty cÇn ph¶i quan t©m. Hä ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é, dù b¸o chÝnh x¸c nh÷ng biÕn ®éng cã thÓ xÈy ra ®èi víi dù ¸n vµ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh x¸c ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò. Thø hai, ngay tõ khi lËp dù ¸n cÇn ph¶i quan t©m nghiªn cøu tÝnh kh¶ thi vÒ mÆt thÞ tr­êng ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña dù ¸n. Thø ba, cïng víi viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, th× nghiªn cøu lùa chän ®Þa ®iÓm vµ kü thuËt c«ng nghÖ ®èi víi c¸c dù ¸n ngµnh thÐp lµ kh«ng thÓ thiÕu. Do ®Æc ®iÓm tµi nguyªn thiªn nhiªn phôc vô ngµnh thÐp th­êng lµ c¸c ®iÓm quÆng, má quÆng... cã quy m« to nhá kh¸c nhau vµ phô thuéc rÊt lín vµo ®Þa h×nh. ChÝnh v× thÕ khi tiÕn hµnh mét dù ¸n cÇn ph¶i nghiªn cøu kü c¸c ®Æc tÝnh ®ã, ngoµi ra cßn ph¶i xem xÐt ®Õn c¶ yÕu tè giao th«ng ®i l¹i ®Ó c«ng t¸c vËn chuyÓn ®¶m b¶o tÝnh tèi ­u nhÊt. Cßn ®èi víi viÖc lùa chän c«ng nghÖ, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i lùa chän sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña dù ¸n yªu cÇu, ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vµ hiÖu xuÊt cao. Trong lÜnh vùc nµy ®ßi hái Tæng c«ng ty ph¶i cã nh÷ng c¸n bé khoa häc kü thuËt giái, hiÓu biÕt ®Ó mua ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt, gi¸ c¶ hîp lý vµ n¨ng suÊt cao. Thø t­, c¸c chØ tiªu tµi chÝnh cña dù ¸n ph¶i ®­îc ph©n tÝch vµ xem xÐt mét c¸ch chÝnh x¸c. Thø n¨m, c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi còng cÇn ®­îc quan t©m. Sau khi dù ¸n ra ®êi vµ ®i vµo ho¹t ®éng sÏ ®em l¹i nh÷ng lîi Ých g× cho nÒn kinh tÕ, ¶nh h­ëng cña dù ¸n tíi m«i tr­êng vµ c¸c h­íng gi¶i quyÕt còng hÕt søc quan träng. §©y lµ c¨n cø ®Ó c¸c Êp cã thÈm quyÒn phª duyÖt dù ¸n. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña mét dù ¸n ®Çu t­ trong ngµnh thÐp. C¸c dù ¸n ®Çu t­ ®¹t hiÖu qu¶ cao lµ nh©n tè gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng cña Tæng c«ng ty. KÕt luËn Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®Çu t­ cña ngµnh thÐp trong nh÷ng n¨m qua, ®Þnh h­íng ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ mét sè gi¶i ph¸p ta thÊy: Ngµnh thÐp lµ ngµnh kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc hiÖn nay. Bëi nã lµ mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ph­¬ng h­íng môc ®Ých b­íc ®i trong tõng giai ®o¹n tõng thêi kú cho ngµnh thÐp lµ rÊt khã kh¨n nh­ng ®Ó tiÕn hµnh thùc hiÖn theo ®óng nh÷ng b­íc ®i ®· v¹ch ra nã cßn khã kh¨n h¬n nhiÒu lÇn. §Ó ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh h¬n n÷a th× ngµnh thÐp kh«ng thÓ kh«ng quan t©m ®Õn c«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn, vµ ®©y lµ c«ng t¸c ph¶i ®­îc quan t©m hµng ®Çu. Môc tiªu tr­íc m¾t lµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn, tËp trung thùc hiÖn c¸c dù ¸n träng ®iÓm cña Tæng c«ng ty, ®¶m b¶o tiÕn ®é, chÊt l­îng, tr¸nh l·ng phÝ thÊt tho¸t vµ sím ®­a c«ng tr×nh vµo khai th¸c, sö dông cã hiÖu qu¶, gãp phÇn tÝch cùc vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh thÐp ViÖt Nam nãi chung vµ cña Tæng c«ng ty thÐp nãi riªng. Qua chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy em muèn tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò mµ em ®· ®­îc häc hái, t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ thùc tr¹ng ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ ph¸t triÓn t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Do cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm, thêi gian vµ tµi liÖu nghiªn cøu nªn trong ®Ò tµi sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. V× vËy em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o, c¸c c« chó trong ngµnh vµ c¸c b¹n sinh viªn nh÷ng ng­êi quan t©m ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2000, 2001, 2002 Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam. 2. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh thÐp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. 3.Gi¸o tr×nh "Kinh tÕ ®Çu t­", tr­êng ®¹i häc KTQD, Hµ Néi. 4. Gi¸o tr×nh "LËp vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­", tr­êng ®¹i häc KTQD, Hµ Néi. 5. B¸o c¸o ®¸nh gi¸ tæng quan tiÒm n¨ng tµi nguyªn kho¸ng s¶n phôc vô ngµnh thÐp ViÖt Nam. 6. Thùc tr¹ng ngµnh s¶n xuÊt thÐp hiÖn nay (2000), Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. 7. Danh môc dù ¸n ®Çu t­ giai ®o¹n 2000 - 2002, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. 8. B¶n tin néi bé, tõ th¸ng 1/2000 ®Õn 3/2002, HiÖp héi thÐp ViÖt Nam. 9. C¸c v¨n b¶n vÒ thµnh lËp Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. 10. Vµ mét sè tµi liÖu kh¸c. Môc lôc