Chuyên đề Thực trạng và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) cho phát triển cơ sở hạ tầng giao thông vận tải

a ph­¬ng so víi c¸c tæ chøc tµi trî song ph­¬ng lµ rÊt Ýt, ®©y còng lµ mét trë ng¹i ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn CSHT GTVT víi nguyªn nh©n: Trong khi c¸c tæ chøc ®a ph­¬ng ®Òu cho phÐp ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ, th× c¸c nhµ tµi trî song ph­¬ng ®Òu ph¶i mua hµng hoÆc sö dông t­ vÊn cña n­íc hä (chØ ®Þnh mét nhµ thÇu hoÆc ®Êu thÇu h¹n chÕ trong c¸c nhµ cung cÊp cña n­íc hä), ®iÒu nµy lµm t¨ng chi phÝ cña dù ¸n, t¨ng g¸nh nÆng nî nÇn cña chóng ta ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn tû lÖ vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i ngµy cµng gi¶m ( chiÕm 3,47% tæng vèn cho vay), ®iÒu kiÖn cho vay ­u ®·i ngµy cµng chÆt chÏ h¬n. §iÒu ®ã ®Æt ra th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam cÇn ph¶i thËn träng h¬n n÷a trong viÖc lùa chän dù ¸n ­u tiªn, thiÕt kÕ dù ¸n, tÝnh to¸n vèn ®Çu t­ ph¶i chó träng h¬n n÷a ®Õn tÝnh tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng hoµn vèn. C¬ cÊu nguån vèn ODA ph©n bæ theo lÜnh vùc ch­a ®ång ®Òu, hiÖn nay nguån vèn ODA dµnh cho ®­êng bé chiÕm tû lÖ qu¸ lín trong khi ®ã mét sè lÜnh vùc nh­ giao th«ng n«ng th«n, giao th«ng ®­êng s«ng c¬ së h¹ tÇng qu¸ yÕu kÐm vµ manh món th× tû träng vèn l¹i qu¸ thÊp 2.2. Khã kh¨n trong vÊn ®Ò sö dông vèn ODA trong ph¸t triÓn CSHT GTVT ë ViÖt Nam. Tuy tû träng ®Çu t­ ODA cho GTVT cao so víi c¸c ngµnh kh¸c nh­ng trong qu¸ tr×nh khai th¸c vµ sö dông nguån vèn nµy vÉn cßn h¹n chÕ. Khã kh¨n v­íng m¾c lín nhÊt ®èi víi c¸c dù ¸n ODA ®ã lµ viÖc gi¶i ng©n ch­a ®¹t yªu cÇu. M¨c dï ®· cã xu h­íng gia t¨ng hµng n¨m nh­ng vÉn cßn thÊp so víi kÕ ho¹ch còng nh­ so víi møc gi¶i ng©n trung b×nh cña khu vùc. Mét thùc tÕ kh¸ch quan lµ ViÖt Nam võa häc võa lµm trong m«i tr­êng ODA hoµn toµn míi víi kho¶ng thêi gian kh¸ ng¾n, kho¶ng 7 n¨m tõ cuèi n¨m 1993 trë l¹i ®©y, nªn sù chªnh lÖch vÒ c¸c quy ®Þnh, thñ tôc trong vµ ngoµi n­íc, sù kh¸c nhau vÒ c¸c quy tr×nh, thñ tôc trong vµ ngoµi n­íc, sù kh¸c nhau vÒ quy tr×nh tñ tôc gi÷a c¸c nhµ tµi trî lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. nh­ng chóng ta còng ph¶i thõa nhËn r»ng chóng ta còng cã nh÷ng mÆt thua kÐm vµ nã còng lµ nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu cña vÊn ®Ò gi¶i ng©n thÊp nh­: thêi gian chuÈn bÞ dù ¸n chËm, thñ tôc xem xÐt, kÝ duyÖt dù ¸n chËm vµ phøc t¹p, khã kh¨n trong viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng...D­íi ®©y chóng ta sÏ xem xÐt tõng nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò: C«ng t¸c lËp dù ¸n, xÐt duyÖt vµ thÈm ®Þnh dù ¸n cßn qu¸ chËm C«ng t¸c qui ho¹ch kÕ ho¹ch vËn ®éng vµ sö dông ODA ch­a ®­îc chuÈn bÞ kü. MÆc dï cã qui ®Þnh h­íng dÉn Nhµ n­íc vÒ ®Þnh h­íng, thñ tôc vËn ®éng vµ thñ tôc sö dông ODA, song c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng chuÈn bÞ cßn thiÕu tÝch cùc, ch­a thùc hiÖn theo dù ¸n ë møc tiÒn kh¶ thi. §ång thêi c¸c ngµnh c¸c ®Þa ph­¬ng ch­a ®­îc trang bÞ nh÷ng hiÓu biÕt cÇn thiÕt vÒ ®iÒu kiÖn, thñ tôc vay vèn, do vËy cßn thiÕu chñ ®éng trong viÖc chuÈn bÞ c¸c dù ¸n vËn ®éng còng nh­ tiÕp nhËn c¸c dù ¸n nµy. VÒ phÝa Nhµ n­íc, ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a ®ång vèn ®èi øng vµ vèn vay g©y khã kh¨n ®Ó xem xÐt tÝnh kh¶ thi trong thÈm ®Þnh dù ¸n. Thêi gian chuÈn bÞ dù ¸n tr­íc khi ký kÕt ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ ODA còng nh­ sau khi ký kÕt th­êng kÐo dµi, th«ng th­êng tõ mét ®Õn hai n¨m, nhiÒu dù ¸n ký kÕt tõ n¨m 1994 nh­ng ®Õn n¨m 1996 míi khëi c«ng x©y dùng mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ sù thiÕu hiÓu biÕt vÒ th«ng tin cña c¸c bªn vµ sù h¹n chÕ cña c¸n bé. Qui ®Þnh vÒ tr×nh tù , thñ tôc xÐt duyÖt dù ¸n cña phÝa ViÖt Nam vµ phÝa n­íc ngoµi cßn r­êm rµ, ph¶i qua nhiÒu b­íc nhiÒu cÊp xÐt duyÖt nªn giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n th­êng kÐo dµi. H¬n n÷a, thñ tôc hµnh chÝnh ë c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cßn chËm ®æi míi, thiÕu triÖt ®Ó nªn vÉn cßn chËm trÔ ë mçi kh©u, ®Æc biÖt lµ ë c¸c kh©u: thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt nghiªn cøu kh¶ thi, phª duyÖt ®Ó triÓn khai c¸c h¹ng môc sö dông vèn ®Çu t­ sau ®Çu thÇu. Thñ tôc xem xÐt tr×nh duyÖt dù ¸n phøc t¹p, r­êm rµ nhiÒu cÊp nhÊt lµ kh©u thÈm ®Þnh. VÝ dô n©ng cÊp quèc lé 5 ®o¹n km 47- 62 viÖc thùc hiÖn do liªn doanh B¸t S¬n (ViÖt Nam ) vµ c«ng ty §¹i Lôc §µi Loan. C«ng tr×nh ®ñ vèn nh­ng triÓn khai chËm.Më thÇu ngµy 20/11/1993 nh­ng ®Õn 20/4/1994 míi c«ng bè th¾ng thÇu. C«ng viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n ODA ®­îc tiÕn hµnh qua hai giai ®o¹n: chuÈn bÞ vËn ®éng ODA vµ phª duyÖt dù ¸n nh»m ®­a dù ¸n vµo danh môc ®Çu t­ vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Thùc tÕ nh÷ng n¨m qua viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n tiÒn kh¶ thi ®Ó ®­a vµo danh môc dù ¸n ch­a ®­îc thùc hiÖn tèt. HiÖn nay vèn cho x©y dùng ®Ò c­¬ng, b¸o c¸o tiÒn kh¶ thi, b¸o c¸o kh¶ thi ®èi víi c¸c dù ¸n ODAkh«ng ®­îc quy ®Þnh cô thÓ mµ do tõng nhµ tµi trî ¸p ®Æt ra cho mçi dù ¸n. C«ng t¸c ®Êu thÇu. Tr­íc n¨m 1999 chóng ta kh«ng cã mét khung ph¸p lÝ qui ®Þnh cô thÓ nªn c«ng t¸c ®Êu thÇu chØ lµ tù ph¸t, thiÕu thèng nhÊt dÉn ®Õn t×nh tr¹ng lén xén, tiªu cùc vµ nhµ n­íc kh«ng qu¶n lÝ ®­îc... Khi nghÞ ®Þnh 88/CP (1/9/1999) ra ®êi thùc sù ®· t¹o ra hµnh lang ph¸p lÝ thuËn lîi cho c«ng t¸c ®Êu thÇu nhÊt lµ trong x©y dùng. Tuy nhiªn ®Êu thÇu ë n­íc ta cßn béc lé nhiÒu kÏ hë, thiÕu sãt vµ h¹n chÕ sau: Quy chÕ ®Êu thÇu ch­a lµm râ ®­îc c¸c h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu vµ ph­¬ng thøc thùc hiÖn hîp ®ång nh­ ngoµi h×nh thøc ®Êu thÇu réng r·i, ®Êu thÇu h¹n chÕ cßn cã nh÷ng h×nh thøc ®¬n gi¶n h¬n nh­ chµo hµng c¹nh tranh, mua s¾m trùc tiÕp. Nh÷ng h×nh thøc nµy tuy quy chÕ cã ®Ò cËp ®Õn nh­ng ch­a h­íng dÉn c¸ch vËn dông do ®ã cã hiÖn t­îng tranh c·i khi thùc hiÖn. §éi ngò c¸n bé am hiÓu nghiÖp vô ®Êu thÇu ë n­íc ta cßn qu¸ Ýt, thiÕu kinh nghiÖm, tr×nh ®é nghiÖp vô yÕu kÐm...(hiÖn ë ViÖt Nam ch­a cã mét trung t©m ®µo t¹o vÒ ®Êu thÇu nµo). Trõ tr­êng hîp chØ ®Þnh thÇu, th× trong hÇu hÕt c¸c cuéc ®Êu thÇu réng r·i c«ng t¸c chuÈn bÞ s¬ sµi, tiªu chÝ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc nhµ thÇu thiÕu, c«ng t¸c ®¸nh gi¸ lùa chän nhµ thÇu cßn béc lé nhiÒu thiÕu sãt... dÉn ®Õn kÕt qu¶ kh«ng chÝnh x¸c, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng n¨ng lùc cña nhµ thÇu. Bªn c¹nh ®ã, c«ng t¸c lËp hå s¬ s¬ tuyÓn vµ hå s¬ ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ cã mét sè ®iÓm ch­a phï hîp thÓ hiÖn ë yªu cÇu n¨ng lùc kü thuËt vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cao. Sè ®iÓm tµi chÝnh chiÕm mét tû lÖ % lín. C¸c gãi thÇu ®­îc ph©n chia theo quan ®iÓm giµnh ­u thÕ cho nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng lín do vËy nhµ thÇu ViÖt Nam (kh¶ n¨ng tµi chÝnh kÐm, cßn non trÎ) th­êng bÞ lo¹i ngay tõ vßng s¬ tuyÓn (thËm chÝ c¶ liªn doanh gi÷a nhµ thÇu ViÖt Nam víi n­íc ngoµi). §¹i ®a sè nhµ thÇu trong n­íc tróng thÇu lµ nh÷ng liªn doanh víi n­íc ngoµi, gãi thÇu nhá, gi¸ bá thÇu thÊp nªn hiÖu qu¶ kinh tÕ thu ®­îc thÊp. ViÖc chÊm thÇu b»ng ®iÓm sè cïng lóc hai chØ tiªu vÒ gi¸ c¶ vµ kü thuËt nhiÒu khi lµm sai lÖch kÕt qu¶ ®Êu thÇu. §Ó ®¹t ®­îc chØ tiªu vÒ gi¸ c¶ th× nhµ thÇu ph¶i bít ®i mét phÇn kü thuËt kh«ng ®¶m b¶o, cßn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu kü thuËt th× gi¸ c¶ l¹i qu¸ cao. ChÝnh v× thÕ kÕt qu¶ ®Êu thÇu nhiÒu khi kh«ng ph¶i hoµn toµn lµ chÝnh x¸c. TÊt c¶ nh÷ng nguyªn nh©n trªn dÉn ®Õn mét thùc tÕ lµ ®a sè c¸c dù ¸n ODA trong lÜnh vùc GTVT do c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi thi c«ng, c¸c nhµ thÇu ViÖt nam chØ thi c«ng c¸c phÇn viÖc ®¬n gi¶n hoÆc thÇu l¹i tõ ®ã hiÖu qu¶ mang l¹i cña c¸c dù ¸n kh«ng cao. Khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. NhiÒu chÕ ®é chÝnh s¸ch hiÖn hµnh ë trong n­íc thiÕu ®ång bé ch­a phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, ch­a phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n ®· kÝ kÕt trong c¸c hiÖp ®Þnh nh­: c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, chÝnh s¸ch t¸i ®Þnh c­, ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng... ch­a ®­îc h­íng dÉn thèng nhÊt cho tÊt c¶ c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA. V× vËy, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n, chñ ®Çu t­ th­êng ph¶i tr×nh xin ý kiÕn chØ ®¹o cña chÝnh phñ cho tõng tr­êng hîp, tõng dù ¸n cô thÓ ®iÒu ®ã ®· g©y trë ng¹i lín vµ lµm chËm tiÕn ®é cña dù ¸n. C«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng lu«n lµ khã kh¨n lín nhÊt ®èi víi qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n bëi v× nã ®ông ch¹m trùc tiÕp ®Õn quyÒn lîi cña ng­êi d©n, v× hÇu nh­ hä lu«n lµm khã dÔ vµ kh«ng chÞu di dêi ®i v× cho r»ng ®Òn bï nh­ vËy lµ kh«ng tho¶ ®¸ng. Nã ®ßi hái sù phèi h¬p chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶ gi÷a chñ dù ¸n víi chÝnh quyÒn tõ cÊp tØnh ®Õn huyÖn, x· vµ víi nhiÒu ngµnh tõ trung ­¬ng ®Õn c¸c ®Þa ph­¬ng, nh­ng trong khi ®ã viÖc phèi hîp nµy th­êng g¨p nhiÒu khã kh¨n, dÉn ®Õn thêi gian thùc hiÖn gi¶i phãng mÆt b»ng th­êng bÞ kÐo dµi, thËm chÝ cã tr­êng hîp kÐo dµi tõ khi khëi c«ng ®Õn khi kÕt thóc dù ¸n thÝ dô dù ¸n qu¶n lý 18 vèn Hµn Quèc, cÇu T©n ThÞnh dù ¸n cÇu qu¶n lý 1 giai ®o¹n 2, dù ¸n ADB 2, WB 2, qu¶n lý 1. Chóng ta kh«ng ®¹t ®­îc sù nhÊt trÝ vÒ chÝnh s¸ch ®Òn bï vµ møc ®é ®Òn bï ®èi víi nhµ tµi trî. VÝ dô nh­ dù ¸n kh«i phôc QL1, c¸c nhµ tµi trî WB, ADB hay NhËt B¶n ®Òu ®ßi hái chÝnh phñ ViÖt Nam ®Òn bï 100% gi¸ trÞ tµi s¶n bÞ ¶nh h­ëng bëi dù ¸n cho nh÷ng ng­êi hîp ph¸p vµ bÊt hîp ph¸p. Cßn bªn ViÖt Nam th× l¹i cho r»ng chØ ®Òn bï nh÷ng hé dËn hîp ph¸p th«i. Cuèi cïng ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt ®Òn bï 100% cho nh÷ng hé hîp ph¸p vµ 80% cho nh÷ng hé kh«ng hîp ph¸p th× dù ¸n còng mÊt gÇn 1 n¨m. C«ng t¸c thanh quyÕt to¸n bµn giao c«ng tr×nh: NhiÒu dù ¸n ®· hoµn thµnh ®­a vµo sö dông nh­ng phª duyÖt tæng dù to¸n, quyÕt to¸n vµ bµn giao ch­a ®­îc thùc hiÖn nh­ ®o¹n km 47- 62 QL 5, mét sè hîp ®ång cña WB1 vµ ADB1 C«ng t¸c chuÈn bÞ nguån vèn ®èi øng: Mét vÊn ®Ò trong sö dông vèn ODA lµ khi sö dông vèn cña n­íc nµo th­êng ph¶i nhËp thiÕt bÞ kü thuËt cña n­íc ®ã víi gi¸ kh¸ cao, lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c dù ¸n. Khi thùc hiÖn dù ¸n sö dông ODA th× nhµ n­íc ph¶i chuÈn bÞ 20% vèn ng©n s¸ch, vèn ®Þa ph­¬ng hÇu nh­ kh«ng cã nªn viÖc gi¶i quyÕt nguån vèn ®èi øng trong n­íc nhiÒu khi còng rÊt khã kh¨n cho chñ dù ¸n v× kh«ng cã nguån. Tû lÖ vèn vay n­íc ngoµi so víi vèn tù cã trong n­íc cßn cao, vèn trong n­íc th­êng ®Õn c«ng tr×nh muén h¬n so víi vèn vay, ®Æc biÖt lµ vèn gi¶i to¶. VÝ dô: Dù ¸n n©ng cÊp QL 18 ChÝ Linh- B·i Ch¸y (G§1): 41 triÖu USD c¬ cÊu ph©n bæ nh­ sau vay ODA Hµn Quèc 22 Tr USD vµ ViÖt Nam gãp 5 triÖu USD, vay tËp ®oµn x©y dùng Hµn Quèc 14 triÖu USD. VÊn ®Ò nh©n sù. VÊn ®Ò nh©n sù cña ViÖt Nam hiÖn nay lµ mét vÊn ®Ò ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc tiÕp nhËn vµ sö dông nguån vèn ODA. ThËt vËy, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ ®iÒu phèi ODA ë c¸c cÊp thiÕu c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng: Thø nhÊt ®ã lµ tr×nh ®é chuyªn m«n ë møc thÊp vµ sè l­îng nh©n s­ ®­îc ®µo t¹o mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ nhiÒu kinh nghiÖm chØ chiÕm mét sè l­îng nhá; §ång thêi, tr×nh ®é ngo¹i ng÷, n¨ng lùc quan lý dù ¸n, tr×nh ®é kü thuËt, kinh nghiÖm gi¶i quyÕt c«ng viÖc chung vµ tÝnh n¨ng ®éng cßn thÊp; viÖc tÝnh to¸n c¸c chi phÝ dù to¸n th­êng l¹c quan qu¸ møc nªn dù kiÕn chi phÝ th­êng lín h¬n thùc tÕ g©y thiÕu vèn c«ng tr×nh vµ t¨ng thêi gian thi c«ng ®Ó ®iÒu chØnh bæ sung. Rót vèn vay. C¸n bé ViÖt Nam ch­a cã mét nhËn thøc thèng nhÊt vÒ c¸c nguån viÖn trî, thiÕu hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ thñ tôc, môc ®Ých cña mçi nguån viÖn trî kh¸c nhau; c¬ quan tµi chÝnh c¸c cÊp cßn thiÕu sù chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý cña m×nh d·n ®Õn chËm trÔ hoÆc kh«ng n¾m b¾t kÞp thêi c¸c chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh do Nhµ n­íc ban hµnh; ngoµi ra chóng ta cßn ch­a quen víi tr×nh tù rót vèn vay mµ mçi nhµ tµi trî cã mét tr×nh tù riªng ®ång thêi trong viÖc rut vèn vay, c¸c quy tr×nh thñ tôc cång kÒnh, ch­a quen víi quy tr×nh cña ADB. Tuy vËy, chóng ta cßn hy väng vµo thùc tÕ chÊt l­îng c«ng tr×nh vµ sù ®Çu t­ kinh phÝ cña Nhµ n­íc trong c«ng t¸c b¶o d­ìng. §©y còng lµ mét vÊn ®Ò ®­îc c¸c nhµ thÇu tæ chøc quèc tÕ hÕt søc quan t©m. Thêi c¬ vµ nhiÖm vô chiÕn l­îc ®Æt ra lµ chóng ta ph¶i tranh thñ nguån vèn ODA kh«ng nh÷ng ®Ó thùc hiÖn mµ cßn ®Ó thu hót nguån vèn nµy nhiÒu h¬n n÷a trong t­¬ng lai v× kÕt qu¶ gi¶i ng©n ¶nh h­ëng ®Õn nh÷ng cam kÕt tiÕp theo cña c¸c nhµ t¶i trî. Trong khi chóng ta rÊt cÇn vèn ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ ph¸t triÓn CSHT GTVT nãi riªng nh­ng l¹i kh«ng cã c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó gi¶i ng©n nhanh th× nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ lín h¬n l¹i thu hót ®­îc l­îng ODA rÊt lín. Nh÷ng thùc tÕ nµy ®ßi hái chóng ta cÇn x¸c ®Þnh râ môc tiªu, chiÕn l­îc ­u tiªn râ rµng ®Æc biÖt cho lÜnh vùc CSHT GTVT ®Ó cã thÓ thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA, theo kÞp víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi, ®­a ViÖt Nam lªn mét tÇm cao míi. 2.3. C«ng t¸c qu¶n lý, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ hËu dù ¸n. Trong viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é qu¶n lý ODA vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ. Bé phËn qu¶n lý cña c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng cßn r¶i r¸c, mét sè bé phËn t¸ch rêi gÇn nh­ ®éc lËp tõ kh©u x¸c ®Þnh, x©y dùng, thÈm ®Þnh, kÝ kÕt, ph©n bæ, qu¶n lý tµi chÝnh ®Õn viÖc tiÕp nhËn, sö dông tæng hîp b¸o c¸o tµi chÝnh cho c¸c cÊp cã thÈm quyÒn. ViÖc kh«ng tËp trung bé m¸y qu¶n lý viÖn trî vÒ mét ®Çu mèi duy nhÊt lµ nguyªn nh©n quan träng cña t×nh h×nh nªu trªn. Bªn c¹nh ®ã, nguyªn nh©n cho t×nh tr¹ng yÕu kÐm vÒ qu¶n lý lµ do th¸i ®é cña ng­êi tiÕp nhËn vèn ODA cßn rÊt h¹n chÕ. Quan ®iÓm nµy ®­îc chÝnh Bé tr­ëng Bé KH & §T TrÇn Xu©n Gi¸ thõa nhËn r»ng: “ trong nhËn thøc chung cña c¸n bé vµ nh©n d©n vÒ vèn ODA vµi n¨m tr­íc ®©y cßn ch­a chuÈn x¸c, kh«ng Ýt ng­êi cßn coi vèn vay ODA nh­ mãn quµ tÆng, cho kh«ng mµ kh«ng cã ý thøc râ tr¸ch nhiÖm trong viÖc sö dông vµ hoµn tr¶ sau nµy”. V× vËy viÖc qu¶n lý c¸c nguån viÖn trî th­êng kh«ng ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é tµi chÝnh, ®iÒu nµy còng gãp phÇn lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn ODA. Ngoµi ra c«ng t¸c theo dâi thùc hiÖn dù ¸n ODA ch­a ®­îc tæ chøc thµnh hÖ thèng. ChÕ ®é b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n ë c¸c bé vµ ®Þa ph­¬ng ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. Ch­a cã mét quy ®Þnh cô thÓ vÒ chøc n¨ng theo dâi dù ¸n ODA, vÒ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan b¸o c¸o còng nh­ nhËn b¸o c¸o. T¹i c¸c tØnh, c«ng viÖc nµy th­êng do Së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ lµm ®Çu mèi, song c¬ chÕ phèi hîp víi c¸c së liªn quan còng nh­ ®èi víi ban qu¶n lý dù ¸n nhiÒu khi kh«ng râ rµng. T¹i c¸c bé, chøc n¨ng tæng hîp vµ theo dâi dù ¸n thuéc vô kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ (Bé GTVT, Bé x©y dùng...) HoÆc vô hîp t¸c quèc tÕ (Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n). Ngoµi ra, mét sè bé cßn cã thªm c¸c cÊp qu¶n lý kh¸c Ngoµi ra, mét sè bé cßn cã thªm c¸c cÊp qu¶n lÝ kh¸c nh­ tæng c«ng ty 91. T×nh tr¹ng trªn dÉn ®Õn sù chång chÐo hoÆc b¸o c¸o kh«ng ®Çy ®ñ. C¸c ban qu¶n lÝ dù ¸n ch­a cã nh÷ng rµng buéc vÒ tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin vÒ gi¶i ng©n vµ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh khiÕn gi¶i ng©n chËm. V× vËy th«ng tin ®· kh«ng kÞp thêi ®­îc ®­a lªn cÊp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt. VÒ viÖc theo dâi thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n ODA, nghÞ ®Þnh 87/CP vµ th«ng t­ 15/1997/TT-BKH vÒ h­íng dÉn thùc hiÖn ®· cã qui ®Þnh vÒ chÕ ®é b¸o c¸o thùc hiÖn ®èi víi c¸c dù ¸n ODA. Theo h­íng dÉn trªn, c¸c ban qu¶n lÝ cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o hµng quý vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn cña dù ¸n thuéc m×nh qu¶n lÝ nh­ng hÇu hÕt ®· kh«ng ®­îc chÊp hµnh ®Çy ®ñ. Ngay c¶ khi Bé KH&§T ®· cã v¨n b¶n ®«n ®èc ®Ó thùc hiÖn b¸o c¸o chÝnh phñ vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn ODA nh­ng viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¸o c¸o cßn rÊt h¹n chÕ c¶ vÒ chÊt l­îng còng nh­ thêi h¹n nép b¸o c¸o. ChÝnh v× kh«ng cã ®ñ th«ng tin nªn nhiÒu vÊn ®Ò v­íng m¾c mang t×nh hÖ thèng ®· kh«ng ®­îc th¸o gì kÞp thêi, dÉn ®Õn tiÕn ®é thùc hiÖn chËm ë nhiÒu dù ¸n. Trong nhiÒu n¨m qua, c«ng t¸c ®¸nh gi¸ hËu dù ¸n ch­a ®­îc coi träng vµ ®Çu t­ ®óng møc (®Æc biÖt ®èi víi c¸c dù ¸n ODA). PhÇn lín c¸c dù ¸n trong thêi gian qua ®Òu ®ang trong thêi k× thùc hiÖn nªn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ dù ¸n ch­a ®­îc ®Æt thµnh vÊn ®Ò cÊp thiÕt. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c dù ¸n ®· hoµn thµnh vµ ®­a vµo sö dông nh­ : cÇu Mü ThuËn (Australia), QL5 (§µi Loan-OECF-NhËt)...lµ hiÖu qu¶ cña chóng vµ nh÷ng mÆt tÝch cùc còng nh­ tiªu cùc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ ®­a dù ¸n vµo sö dông. §iÒu ®ã nh»m rót ra bµi häc kinh nghiÖm cho c¸c dù ¸n ODA trong thêi gian tíi còng nh­ gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt cËp cña dù ¸n ODA ®· hoµn thµnh. Do ®ã c«ng t¸c ®¸nh gi¸ dù ¸n ph¶i ®­îc quan t©m ®óng møc. Trong b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng (theo mÉu h­íng dÉn cña Bé KHCN&MT) c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ cßn chung chung, ®«i khi thiÕu hoÆc l¹c hËu so víi thÕ giíi. C¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ trong b¸o c¸o chØ lµ nh÷ng tÝnh to¸n lÝ thuyÕt, c¨n cø vµo sè liÖu qu¸ khø, chi phÝ dµnh cho c«ng viÖc nµy kh«ng t­¬ng xøng. Bëi vËy b¸o c¸o cã chÊt l­îng kh«ng cao, kh«ng thÓ ®­a ra mét c¸ch chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ ¶nh h­ëng cña dùa ¸n tíi m«i tr­êng xung quanh. ViÖc tiÕp tôc nghiªn cøu theo dâi ¶nh h­ëng cña dù ¸n sau khi ®i vµo ho¹t ®éng tíi m«i tr­êng lµ cÇn thiÕt. RÊt tiÕc lµ ë ViÖt nam hiÖn nay chóng ta ch­a cã mét qui ®Þnh cô thÓ nµo vÒ vÊn ®Ò nµy. D­íi sù gióp ®ì cña c¸c nhµ tµi trî, c¸c c¬ quan t­ vÊn vµ nç lùc cña c¸c bé, ngµnh cã liªn quan th× chóng ta ®· cã nhiÒu cuéc héi th¶o bµn vÒ c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA. Trong c¸c cuéc héi th¶o nµy c¸c bªn còng nh×n nhËn nh÷ng mÆt ®· lµm ®­îc ®ång thêi thõa nhËn nh÷ng h¹n chÕ thiÕu xãt. Song nh÷ng vÊn ®Ò nµy míi chØ dõng l¹i ë c¸c b¸o c¸o ch­a thùc sù vËn dông vµo thùc tÕ ®Ó n©ng cao h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ ®iÒu phèi còng nh­ hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ODA mang l¹i. Tr×nh tù vµ thñ tôc thanh to¸n cho c¸c nhµ thÇu sau khi c«ng tr×nh ®­îc ®­a vµo sö dông cßn phøc t¹p vµ tèn thêi gian (trong khi ®ã theo th«ng lÖ quèc tÕ trong c¸c hîp ®ång th­êng ®­îc x¸c ®Þnh thêi gian tèi ®a kÓ tõ khi nhµ thÇu lËp hå s¬ thanh to¸n cho ®Õn khi nhËn ®­îc tiÒn lµ 56 ngµy). V× vËy t×nh tr¹ng chËm trÔ trong thanh to¸n th­êng s¶y ra, khiÕn mét sè nhµ thÇu ph¶i yªu cÇu chñ dù ¸n thanh to¸n tr¶ l·i chËm. §iÒu nµy ®· g©y khã kh¨n lín cho chñ dù ¸n vµ dÉn tíi nh÷ng tæn thÊt cho nhµ n­íc. §ã còng lµ nguyªn nh©n nhµ thÇu cßn e ng¹i, ®Èy dù to¸n c«ng tr×nh lªn cao hoÆc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®óng tiÕn ®é. HiÖn nay chóng ta cßn thiÕu c¸c ph­¬ng tiÖn l­u tr÷ vµ xö lÝ th«ng tin, thiÕu mét hÖ thèng tæng hîp c¸c dù ¸n mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ khoa häc phôc vô cho viÖc nghiªn cøu còng nh­ trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ hËu dù ¸n. Bé KH&§T lµ ®Çu mèi qu¶n lÝ c¸c dù ¸n ODA vµ bé GTVT chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ lÜnh vùc chuyªn ngµnh nh­ng c«ng t¸c b¸o c¸o th­êng xuyªn chØ ¸p dông cho c¸c dù ¸n lín cßn c¸c dù ¸n nhá bÞ coi nhÑ. §iÒu nµy còng g©y khã kh¨n kh«ng nhá cho viÖc theo dâi, kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n. nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm trong tæ chøc qu¶n lý vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n oda trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng . 1. CÇn x¸c ®Þnh râ chiÕn l­îc sö dông ODA võa phï hîp víi t«n chØ, môc tiªu cña n­íc cÊp viÖn trî, võa phï hîp víi chiÕn l­îc, quy ho¹ch kÕ ho¹ch chung cña ngµnh. 2. ViÖc qu¶n lý vèn còng cÇn ph¶i phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Bé, Ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng theo sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm nh»m ph¸t huy hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc. §iÒu nµy rÊt cÇn thiÕt ®Ó tr¸nh l·ng phÝ thêi gian vµ tiÒn cña. VÝ dô nh­ ë Th¸i Lan, Bé Tµi chÝnh lµ ng­êi qu¶n lý toµn bé c¸c kho¶n nî cña Nhµ n­íc, chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc lËp kÕ ho¹ch vay tr¶, trong viÖc ®µm ph¸n víi c¸c ®èi t¸c vµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n vay tr¶. 3.Xin phÐp triÓn khai sím mét sè thñ tôc liªn quan ®Õn viÖc tuyÓn chän t­ vÊn vµ so tuyÓn nhµ thÇu trong thêi gian thùc hiÖn thiÕt kÕ kü thuËt ®­îc duyÖt cã thÓ ph¸t hµnh hå s¬ mêi thÇu, mua s¾m... 4. Khi triÓn khai chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn dù ¸n cÇn quan t©m ®Õn: T¨ng c­êng n¨ng lùc vÒ qu¶n lý vµ kü thuËt cho c¸c ban qu¶n lý dùa ¸n vµ c¸c c¬ quan tham m­u cña Bé. Cã sù ph©n c«ng, ph©n cÊp c¬ chÕ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan thùc hiÖn vµ tham m­u T¨ng c­êng c«ng t¸c chØ ®¹o ®iÒu hµnh kÞp thêi, gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c vÒ kü thuËt, tiÕn ®é, kÕ ho¹ch vèn. Tæ chøc kiÓm tra tiÕn hµnh thi c«ng ë hiÖn tr­êng, lµm viÖc trùc tiÕp víi ban qu¶n lý dù ¸n, tæ chøc giao ban ODA hµng th¸ng, s¬ kÕt quý, 6 th¸ng, hµng n¨m vµ tõng giai ®o¹n. Thùc hiÖn chÕ ®é th­ëng ph¹t quy tr¸ch nhiÖm ®èi víi tõng c¸ nh©n 5. VÒ mÆt t­ t­ëng, cÇn lµm cho mäi ng­êi hiÓu r»ng, ODA lµ nguån vèn quý, nh­ng phÇn lín trong sè ®ã lµ vèn vay; mµ ®· vay ph¶i tr¶ c¶ vèn lÉn l·i, mÆc dï cã thêi gian ©n h¹n, nh­ng ph¶i sö dông cã hiÖu qu¶, nÕu kh«ng g¸nh n¨ng nî nÇn sÏ gia t¨ng, trong khi thêi gian ®Õn h¹n tr¶ nî ®· ®Õn gÇn. Muèn tiÕp thu ph¶i cã nguån vèn ®èi øng, mµ vèn ®èi øng ph¶i ®­îc huy ®éng tõ nhiÒu nguån , chø kh«ng chØ tr«ng vµo nguån ng©n s¸ch Nhµ n­íc. 6. Tõ b©y giê ph¶i thiÕt kÕ lé tr×nh tr¶ nî ®Ó chñ ®éng vµ b¶o ®¶m tÝnh æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n­íc nhµ. Kh«ng nh÷ng tËp trung vµo c«ng t¸c x©y dùng kh«i phôc c¸c c«ng tr×nh giao th«ng mµ cßn ph¶i tËp trung vµo b¶o d­ìng b¶o tr× c¸c c«ng tr×nh hiÖn cã. Ch­¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ODA cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng vËn t¶i. C¸c ­u tiªn cña ngµnh GTVT ViÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Bé KH-§T ®· lËp c¸c ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi t­¬ng lai dùa trªn c¸c d­ kiÕn kh¸c nhau vÒ t¨ng tr­ëng GDP vµ c¸c yÕu tè biÕn ®æi kh¸c cô thÓ dù kiÕn t¨ng tr­ëng giai ®o¹n 2000-2010 lµ 10,7%. Do m«i tr­ßng kinh tÕ ch©u ¸ kh«ng æn ®Þnh, nh÷ng dù kiÕn nµy d­êng nh­ qu¸ l¹c quan bëi theo dù kiÕn cña ng©n hµng thÕ giíi, t¨ng tr­ëng thùc cña GDP tõ n¨m 2001 ®Õn 2005 lµ 5% (Nguån WB, ViÖt Nam – chiÕn l­îc ph¸t triÓn quèc gia cña nhãm ng©n hµng thÕ giíi 1999-2002). Nh­ng nÕu cã dù kiÕn ë møc t¨ng tr­ëng thÊp h¬n th× dù kiÕn ph©n bæ theo khu vùc vµ theo ngµnh còng kh«ng bÞ ¶nh h­ëng do ®©y chñ yÕu lµ nh÷ng s¶n phÈm cã xu h­íng dµi h¹n. Víi qui ho¹ch tæng thÓ Ph¸t triÓn C«ng nghiÖp vµ c¬ së h¹ t©ng cho giai ®o¹n 2001-2010, Bé giao th«ng ®· lËp danh s¸ch c¸c dù ¸n ®Çu t­ cho giai ®o¹n nµy, tæng chi phÝ ­íc tÝnh ®¹t kho¶ng 13,888 tû USD. B¶ng 13 : C¸c ®Ò suÊt cho phÇn c¬ së h¹ tÇng GTVT ®Õn n¨m 2010 Nguån vèn ODA (TriÖu USD) Trong ®ã 2001-2005 2006-2010 Ng©n s¸ch chÝnh phñ 11042 5058 5934 Trong n­íc 2785 1317 1468 ODA 8357 3741 4666 BOT 2051 1048 1103 C¸c nguån kh¸c 296.2 132 214 Tæng 13492.2 6241 7251 Nguån : Bé GTVT 2001 Qua b¶ng trªn cã thÓ thÊy møc vèn chi cho x©y dùng c¬ b¶n ®­îc ®Ò xuÊt d­êng nh­ kh«ng ®­îc duy tr× l©u dµi do giíi h¹n vÒ mÆt tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn h¹n chÕ vÒ mÆt hµnh chÝnh. §ång thêi, dù kiÕn vÒ c¸c hç trî tõ c¸c nhµ tµi trî vµ kh¶ n¨ng cÊp vèn cña chÝnh phñ qu¸ l¹c quan. Bªn c¹nh ®ã, viÖc ph©n bæ chi tiªu theo tõng lÜnh vùc GTVT còng kh«ng t¨ng c­êng ®­îc chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn n«ng th«n. Víi ®Ò xuÊt 39,178% cho ®­êng bé liªn tØnh, 25,396% cho GTVT ®« thÞ 15,308% cho c¶ng, 8,235% cho s©n bay, 6,205% cho ®­êng s¾t, 1,455% cho giao th«ng n«ng th«n, 1,427% cho giao th«ng ®« thÞ trõ khi cã dù kiÕn vèn cho CSHT GTVT ®­îc chuyÓn tõ trung ­¬ng vÒ ®Þa ph­¬ng. B¶ng 14 : C¸c ®Ò xuÊt ®Çu t­ cho tõng lÜnh vùc GTVT giai ®o¹n 2000-2010 LÜnh vùc ODA (Tr USD) Tû lÖ % Trong ®ã 2001-2005 2006-2010 §­êng bé 5438 40.3 2515 2923 §­êng s¾t 861.2 6.38 398.2 463 C¶ng biÓn 2125 15.75 982.8 1142 §­êng thuû 198 1.467 92 106 S©n bay 1143 8.47 529 614 GT§T 3525 26.13 1630 1895 GTNT 202 1.5 94 108 Tæng 13492.2 100 6241 7251 Nguån : Bé GTVT/ 2001 Trong chiÕn l­îc kinh tÕ x· héi 10 n¨m, ChÝnh phñ ®· ®­a ra c¸c kÕ ho¹ch nhiÒu kú väng ®Ó n©ng cÊp vµ c¶i t¹o ngµnh giao th«ng vËn t¶i bao gåm ®­êng bé, ®­êng s¾t, ®­êng hµng kh«ng, c¶ng, hÖ thèng giao th«ng ®­êng thuû. Trong ngµnh GTVT ChÝnh phñ ®· ®Æt môc tiªu n©ng cao kh¶ n¨ng nèi liÒn víi c¸c n­íc l¸ng giÒng b»ng c¸ch t¨ng c­êng hÖ thèng ®­êng bé, bao gåm biªn giíi vµ x©y cÇu qua s«ng; n©ng cÊp ®­êng s¾t vµ nhiÒu ®­êng giao th«ng liªn kÕt víi c¸c trung t©m kinh tÕ; c¶i t¹o hÖ thèng c¶ng biÓn vµ t¨ng thªm m¹ng l­íi c¶ng biÓn trong n­íc; ph¸t triÓn hÖ thèng vËn t¶i ®­êng thuû vµ n©ng cao n¨ng lùc c¶ng biÓn; H§H c¸c s©n bay quèc tÕ vµ n©ng cÊp c¸c s©n bay néi ®Þa. Song nh÷ng kÕ ho¹ch dµi h¹n nµy l¹i cÇn cã vèn ®Çu t­ rÊt lín. Bªn c¹nh nguån vèn ng©n s¸ch, vèn x©y dùng c¬ b¶n, vèn trong n­íc, vèn BOT... Th× nguån vèn ®ãng gãp cña c¸ nhµ tµi trî kh¶ quan hÕt søc quan träng bëi nã cho phÐp ®¸nh gi¸ toµn bé nguån tµi chÝnh tiÒm n¨ng cho GTVT. HiÖn nay chÝnh phñ ®ang t×m kiÕm nguån tµi trî cho kÕ ho¹ch nµy phÇn lín tõ phÝa chÝnh phñ NhËt B¶n. Do tÇm quan träng vÒ sù ph¸t triÓn t­¬ng lai cña ngµnh, sù tham gia cña céng ®ång c¸c nhµ tµi trî vµ sù chuÈn bÞ lµ cÇn thiÕt. Ph­¬ng h­íng, môc tiªu huy ®éng vµ sö dông ODA trong kÕ ho¹ch 10 n¨m ®Õn 2019 ë ViÖt Nam: §Þnh h­íng sö dông vèn ODA tíi n¨m 2010 vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn CSHT-GTVT ViÖt Nam trong c¸c thËp kû tíi 1. §Þnh h­íng sö dông vèn ODA tíi n¨m 2010 1.1. Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. N­íc ta tiÕp tôc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸: * T¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m ®¹t kho¶ng 9,7- 10,7%. GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 2010 ®¹t 870 – 930 USD. * T¹o sù chuyÓn ho¸ c¬ b¶n vµ toµn diÖn c¬ cÊu nÒn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Tû träng c«ng nghiÖp – x©y dùng chiÕm kho¶ng 47-49% GDP. 1.2. Nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn: Møc t¨ng tr­ëng GDP thêi kú nµy lµ 52,7 tû USD. NÒn kinh tÕ cÇn ®Çu t­ lµ 174 tû USD. CÇn 59-60 tû USD vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi, trong ®ã ODA cÇn huy ®éng 22- 23 tû USD (b×nh qu©n mét n¨m tõ 2 – 2,5 tû USD). §©y lµ co sè t­¬ng ®èi hiÖn thùc v× sè ODA ®· kÝ hiÖp ®Þnh (1996-2000) nh­ng chuyÓn qua thùc hiÖn (2001-201) lµ 15 tû USD. Tuy nhiªn, b­íc sang thÕ kû 21 viÖn trî kh«ng hoµn l¹i gi¶m ®¸ng kÓ, ­íc kho¶ng 1 –1,5 tû USD trong 10 n¨m. Riªng ®èi víi vèn ODA vay ­u ®·i, cã thÓ ph¶i vay víi møc l·i suÊt b×nh qu©n th­êng g¾n víi møc l·i suÊt thÞ tr­êng. Dù b¸o mét sè chØ tiªu quan träng (2001-2010) vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî: *Tû sè tæng nî/GDP mçi n¨m cã kh¶ n¨ng thÊp h¬n 50% lµ giíi h¹n cho phÐp. * HÖ sè dÞch vô tr¶ nî/doanh sè xuÊt khÈu gi¶m dÇn tõ 5% xuèng cßn 1,8% n¨m 2010. *Tû lÖ gi÷a dÞch vô tr¶ nî vµ ng©n s¸ch gi¶m dÇn tõ 10,7% n¨m 2001 xuèng cßn 9,6% n¨m 2010. Dù kiÕn c¶ n¨m huy ®éng vèn ODA cho thêi kú 2001-2010 co thÓ huy ®éng tíi 25-26 tû USD. Trong ®ã, Ng©n hµng thÕ giíi 7 tû USD, ADB 5 tû USD, IMF 0,5 tû USD, NhËt b¶n 0,7 tû USD, Mü 2 tû USD, §øc 1 tû USD, Ph¸p 0,7 tû USD, c¸c nhµ tµi trî song ph­¬ng kh¸c 0,2 tû USD, c¸c tæ chøc liªn hîp quèc 0,5 tû USD, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ 0,2 triÖu USD. VÒ c¬ cÊu sö dông ODA ®Çu t­ cho khu vùc c¬ së h¹ tÇng t¨ng lªn cã thÓ lªn tíi 25% (5,5-5,7 tû USD), trong ®ã träng t©m lµ GTVT, n¨ng l­¬ng... tiÕp tôc ®Çu t­ víi tû lÖ cao. Nguån : S¸ch “Nguån vèn ODA trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam –Héi KHKT ViÖt Nam” 2. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn CSHT GTVT Tai héi nghÞ khoa häc quèc tÕ cÇu ®­êng lÇn thø ba- HN th¸ng 9/1999, Bé tr­ëng bé GTVT ®· cã bµi ph¸t biÓu vÕ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn CSHT GTVT cña ViÖt Nam trong thËp kû tíi nh­ sau: 2.2. Trôc xuyªn quèc gia. Hoµn thµnh, n©ng cÊp vµ tiÕp tôc më réng QL1A. X©y dùng vµ nèi th«ng c¸c ®o¹n ®­êng ®ang khai th¸c, h×nh thµnh tõng b­íc tuyÕn ®­êng xuyªn ViÖt thø hai tõ Hµ Néi tíi TP HCM, kh«i phôc n©ng cÊp ®­êng s¾t Thèng NhÊt, ®­êng s¾t Hµ Néi- Lµo Cai cho phï hîp víi tiªu chuÈn ®­êng xuyªn ¸. 2.1. HÖ thèng giao th«ng ®èi ngo¹i. HÖ thèng giao th«ng ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam bao gåm c¸c tuyÕn ®­êng n¨m trong m¹ng ®­êng s¾t xuyªn ¸, ®­êng bé xuyªn ¸, c¸c hµnh lang §«ng –T©y vµ tíi c¸c n­íc thuéc tiÓu vïng s«ng Mª K«ng, c¸c c¶ng biÓn qu«c tÕ, s©n bay quèc tÕ... HÖ thèng nµy sÏ ®­îc n©ng cÊp c¶i t¹o vµ x©y dùng míi víi tiªu chuÈn kü thuËt cña c¸c n­íc trong khu vùc vµ quèc tÕ. 2.3. Khu vùc phÝa B¾c. C¸c trôc giao th«ng quan träng nèi liÒn c¸c trung t©m kinh tÕ thuéc tam gi¸c kinh tÕ Hµ Néi- H¶i Phßng-Qu¶ng Ninh nh­ QL5, QL10, QL18, ®­êng cao tèc Néi Bµi- H¹ Long, ®­êng s¾t Hµ Néi- H¶i Phßng, Hµ Néi- c¶ng C¸i L©n, c¸c tuyÕn ®­êng s«ng khu vùc. C¸c ®Çu mèi giao l­u hµng h¶i, hµng kh«ng quèc tÕ nh­ c¶ng H¶i Phßng, c¶ng C¸i L©n, s©n bay Néi Bµi, c¸c trôc ®­êng nan qu¹t tõ hµ Néi ®i c¸c cöa khÈu quèc tÕ trªn bé vµ ®i c¸c thµnh phè, c¸c tuyÕn vµnh ®ai phÝa B¾c nh­ QL4, QL279, QL37, c¸c tuyÕn ®­êng s«ng chñ yÕu... 2.4. Khu vùc miÒn Trung. Ngoµi c¸c tuyÕn QL1A, ®­êng HCM, ®­êng s¾t thèng NhÊt, träng t©m ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng khu vùc miÒn trung lµ: C¸c c¶ng biÓn quèc tÕ phôc vô trùc tiÕp cho khu vùc miÒn Trung vµ c¸c n­íc l¸ng giÒng nh­ c¶ng Nghi S¬n, Cöa Lß, Vòng ¸ng, Côm c¶ng Tiªn Sa- Liªn ChiÓu, Côm c¶ng Dung QuÊt, Quy Nh¬n, Kh¸nh Hoµ. C¸c tuyÕn hµnh lang §«ng –T©y nèi c¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam víi c¸c c¶ng biÓn cña n­íc ngoµi. C¸c tuyÕn ®­êng ngang nèi vïng T©y Nguyªn víi c¸c c¶ng biÓn, c¸c tØnh duyªn h¶i miÒn Trung, n©ng cÊp c¸c s©n bay §µ N½ng, Chu lai (Qu¶ng Nam). 2.5. Khu vùc phÝa Nam. Träng t©m ph¸t triÓn CSHT GTVT khu vùc vËn t¶i phÝa Nam: C¸c trôc giao th«ng quan träng nèi liÒn c¸c trung t©m kinh tÕ thuéc tam gi¸c kinh tÕ träng ®iÓm Sµi Gßn-Biªn Hoµ-Vòng Tµu; C¸c ®Çu mèi giao l­u hµng h¶i, hµng kh«ng quèc tÕ nh­ c¶ng Sµi Gßn, s©n bay T©n S¬n NhÊt, Long Thµnh sÏ ®­îc ph¸t triÓn thªm trong t­¬ng lai. C¸c trôc ®­êng nan qu¹t ®i thµnh phè Hå ChÝ Minh ®i c¸c cöa khÈu quèc tÕ vµ ®i c¸c tØnh; C¸c tuyÕn ®­êng bé chñ yÕu ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long, c¸c tuyÕn ®­êng thuû Sµi Gßn Kiªn L­¬ng, Sµi Gßn Cµ Mau, c¶ng CÇn Th¬ vµ c¸c c¶ng s«ng chñ yÕu trªn s«ng TiÒn vµ s«ng HËu. 2.6. Giao th«ng ®« thÞ. Ph¸t triÓn GTVT ®« thi ë c¸c thµnh phè lín cña ViÖt Nam lµ mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®­îc ­u tiªn. Tr­íc m¾t ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó chèng ïn t¾c giao th«ng ë HN vµ TP HCM, ®ång thêi c¶i t¹o n©ng cÊp c¸c c¬ së h¹ tÇng ®« thÞ hiÖn cã, x©y dùng míi c¸c ®­êng vµnh ®ai, ®­êng xuyªn t©m, c¸c nót giao c¾t lËp thÓ. Nh÷ng n¬i cã s«ng kªnh ch¶y qua ph¶i x©y dùng hÖ thèng c«ng tr×nh, ®¶m b¶o co sù giao l­u trong thµnh phè ®­îc liªn tôc th«ng suèt, an toµn, tiÖn lîi, Ýt « nhiÔm m«i tr­êng vµ gi¶i quyÕt chèng lò lôt cho thµnh phè Hµ Néi. Trong t­¬ng lai gÇn sÏ ph¸t triÓn CSHT GTVT ®« thÞ theo h­íng ®a d¹ng ho¸ c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i. Bªn canh hÖ thèng ®­êng bé sÏ ph¸t triÓn hÖ thèng ®­êng s¾t trªn cao, tiÕn tíi x©y dùng ®­êng tµu ®iÖn ngÇm, ph¸t triÓn m¹ng xe vËn t¶i hµnh kh¸ch c«ng céng. 2.7. Giao th«ng n«ng th«n. X©y dùng m¹ng l­íi ®­êng giao th«ng n«ng th«n ®Õn c¸c x·, nèi liÒn m¹ng l­íi GTNT víi m¹ng l­íi GTQG. Tr­íc m¾t tËp trung x©y dùng n©ng cÊp ®­êng nèi tõ trung t©m huyÖn tíi trung t©m x·, côm x· ®¶m b¶o ®i l¹i th«ng suèt. Tõng b­íc thay thÕ cÇu khØ b»ng nh÷ng cÇu d©n sinh cã kÕt cÊu vµ vËt liÖu bÒn v÷ng, ®i l¹i tiÖn lîi an toµn h¬n. 2.8. C¸c vÊn ®Ò kh¸c. Bªn c¹nh viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn CSHT GTVT, c«ng t¸c b¶o tr× hÖ thèng ®· cã còng ph¶i ®­îc chó träng h¬n. Hoµn thiÖn m« h×nh tæ chøc qu¶n lý vµ t¹o nguån vèn cho c¸c c«ng t¸c nµy lµ hai vÊn ®Ò mÊu chèt. B¶o ®¶m an toµn giao th«ng vµ b¶o vÖ m«i tr­êng trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ khai th¸c GTVT còng lµ nh÷ng vÊn ®Ò rÊt quan träng. Nh­ ®· nãi ë trªn, ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc nh÷ng ph­¬ng h­íng ®· ®Æt ra trong giai ®o¹n tíi chóng ta cÇn cã mét nguån vèn lín ®Æc biÖt lµ vèn ODA song viÖc thu hót vµ sö dông thÕ nµo cho cã hiÖu qu¶ l¹i kh«ng ®¬n gi¶n. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ODA cho GTVT 1. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ODA nãi chung. 1.1. Hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý. HiÖn nay chóng ta ®ang cã kh¸ nhiÒu v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ viÖc qu¶n lý, ®iÒu phèi vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA nh­ NghÞ ®Þnh 87CP n¨m 1997 vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc, thay thÕ cho nghÞ ®Þnh 20/CP 1994, th«ng t­ sè 12 h­íng d·n viÖc hùc hiÖn nghÞ ®Þnh 87/CP, nghÞ ®Þnh 52/1999/N§ - CP vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ ®Çu t­ xËy dùng, nghÞ ®Þnh 88/1999/N§ - CP ngµy 1/9/1999 vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ ®Êu thÇu... trong ®ã, NghÞ ®Þnh 87/CP ®­îc coi lµ nghÞ ®Þnh c¬ b¶n nhÊt vÒ qu¶n lý vµ sö dông ODA vµ vÒ c¬ b¶n ®· quy ®Þnh râ rµng viÖc ph©n cÊp qu¶n lý còng nh­ nhiÖm vô cña chÝnh phñ vµ c¸c bé, ngµnh cã liªn quan. Tuy nhiªn, viÖc tån t¹i nhiÒu lo¹i v¨n b¶n nh­ trªn sÏ kh«ng tr¸nh khái sù trïng lÆp dÉn ®Õn phøc t¹p ho¸ vÊn ®Ò. V× vËy, nªn ch¨ng bªn c¹nh viÖc hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh, Nhµ n­íc cÇn cã mét v¨n b¶n thèng, ®Þnh râ rµng tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Ó nhµ ®Çu t­ còng nh­ nhµ tµi trî vµ c¸c c¸n bé cã tr¸ch nhiÖm cã thÓ dÔ dµng theo dâi vµ n¾m b¾t ®­îc nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt cho viÖc thùc thi dù ¸n. M«i tr­êng ph¸p lý chÝnh lµ mét ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt mµ c¸c nhµ tµi trî quan t©m nªn nã cÇn ph¶i ®­îc chÆt chÏ râ rµng vµ th«ng tho¸ng. Khi ®· cã mét m«i tr­êng ph¸p lý t­¬ng ®èi hoµn thiÖn chóng ta míi cã thÓ thu hót ®­îc sù quan t©m vÒ phÝa c¸c nhµ ta× trî. 1.2. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ cam kÕt víi c¸c nhµ tµi trî. §Ó thu hót nhiÒu h¬n c¸c nguån ODA tõ phÝa c¸c nhµ tµi trî, ViÖt Nam cÇn ph¶i thùc hiÖn ®µy ®ñ c¸c cam kÕt, cô thÓ lµ: - TiÕn hµnh c«ng khai ho¸ ng©n s¸ch. - Thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, t¹o ®µ ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, doanh nghiÖp võa vµ nhá. - T¨ng c­êng h¬n n÷a ODA vµo lÜnh vùc con ng­êi. - C¶i c¸ch ho¹t ®éng hÖ thèng ng©n hµng, tµi chÝnh, xem xÐt l¹i chÝnh s¸ch thuÕ, c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc. - TËp trung ph¸t triÓn nhanh n«ng th«n, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ cam kÕt trªn, chóng ta cã c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, t¹o ®­îc niÒm tin cña céng ®ång tµi trî quèc tÕ ®èi víi nç lùc c¶i c¸ch kinh tÕ cña ViÖt Nam. 1.3. T¨ng c­êng quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c, ®Ò cao vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho phÝa ViÖt Nam ph¸t huy vai trß lµm chñ cho qu¸ tr×nh tiÕp nhËn vµ sö dông vèn ODA. ViÖt Nam cÇn tËp trung vµo sö dông c¸c ®èi t¸c chñ yÕu, ®ã lµ NhËt B¶n, ADB, WB vµ UNDP. §©y lµ 4 nhµ tµi trî lín quan tam ®Õn ViÖt Nam nh­ lµ mét ®èi t¸c l©u dµi cã n¨ng lùc chuyªn m«m vµ kinh nghiÖm hîp t¸c ph¸t triÓn víi c¸c n­íc, cã tiÒm lùc vµ trªn thùc tÕ ®· cung cÊp mét khèi l­îng lín ODA cho ViÖt Nam. Ngoµi 4 ®èi t¸c trªn, ViÖt Nam cÇn më réng quan hÖ víi c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c quèc gia kh¸c ®Æc biÖt lµ Mü, mét ®èi t¸c cã l­îng ODA cung cÊp vµo lo¹i lín nhÊt thÕ giíi. Më réng quan hÖ hîp t¸c ph¸t triÓn víi ®èi t¸c nµy sÏ lµ tÝn hiÖu më réng quan hÖ hîp t¸c vµ ph¸t triÓn gi÷a ViÖt Nam vµ céng ®ång tµi trî quèc tÕ. Trong qu¸ tr×nh quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c, ViÖt Nam cÇn ph¶i tÝnh to¸n, kiªn tr× vµ kiªn quyÕt ®Êu tranh víi c¸c nhµ tµi trî ®Ó lo¹i bá c¸c rµng buéc vÒ mÆt chÝnh trÞ ra khái quan hÖ hç trî ph¸t triÓn. CÇn ph¶i ®Ò cao vai trß lµm chñ trong qu¸ tr×nh lµm chñ trong qu¸ tr×nh tiÕp nh©n vµ sö dông vèn ODA, b¾t ®Çu tõ kh©u ®Ò xuÊt nhu cÇu viÖn trî, h×nh thµnh vµ thiÕt kÕ dù ¸n, tæ chøc thùc hiÖn theo dâi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶. 1.4. T¨ng c­êng n¨ng lùc c¸n bé ë c¸c cÊp. §µo t¹o vµ båi d­ìng n¨ng lùc qu¶n lý, ®iÒu phèi vµ sö dông ODA lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c ®iÒu phèi, qu¶n lý vµ sö dông ODA hiÖn nay. CÇn ph¶i cã mét ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn réng r·i ®Ó t¹o ra nh÷ng thay ®æi vÒ nhËn thøc, th¸i ®é vµ kü n¨ng ë tÊt c¶ c¸c cÊp, t¨ng c­êng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ODA. C¸c c¸n bé qu¶n lý vÒ ODA ph¶i cã kiÐn thøc ®Çy ®ñ vÒ c¸c mÆt: - C¸c lo¹i h×nh viÖn trî cã thÓ vËn ®éng vµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Ó hÊp thô viÖn trî. - ChÝnh s¸ch vµ lîi Ých tõ c¸c nhµ viÖn trî - Chu kú dù ¸n, sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan còng nh­ tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n ë mçi c¬ quan ë tõng giai ®o¹n cña chu tr×nh dù ¸n. - C¸c kiÕn thøc vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, ph©n tÝch chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp víi c¬ chÕ kinh tÕ míi. - Nh÷ng kiÕn thøcc c¬ b¶n vÒ ngo¹i giao, luËt ph¸p quèc tÕ, tr×nh ®é ngo¹i ng÷. 1.5. T¨ng nhanh tèc ®é gi¶i ng©n c¸c dù ¸n. Tr­íc hÕt cÇn ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc nh­ xem xÐt, tr×nh duyÖt dù ¸n, c¸c thñ tôc ®Êu thÇu, ch¼ng h¹n ban hµnh mét quy chÕ ®Ó nãi râ tÊt c¶ c¸c tµi liÖu ph¶i nép, thêi gian hay c¬ së cho viÖc ®¸nh gi¸ cña uû ban ®¸nh gi¸ thÇu cña quècc gia ®Ó ng­êi nép cã thÓ nép ®ñ vµ ®óng víi yªu cÇu cña ng­êi ®¸nh gi¸, tr¸nh mÊt nhiÒu thêi gian do kh«ng n¾m ®­îc ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu. Thø hai, bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ chñ tr× vµ phèi hîp víi bé tµi chÝnh, ng©n hµng Nhµ n­íc, so¹n th¶o vµ tr×nh thñ t­íng chÝnh phñ phª duyÖt khung l·i suÊt vµ thêi gian cho vay l·i còng nh­ c¬ chÕ tµi chÝnh trong n­íc ®èi víi c¸ lo¹i dù ¸n ODA. C¬ chÕ tµi chÝnh trªn ph¶i ®­îc c«ng bè tr­íc c¸c chñ dù ¸n quan t©m ®Ó lµm c¬ së x©y dùng b¸o c¸o kh¶ thi. Thø ba, cÇn thiÕt lËp mét hÖ thèng th«ng tin h÷u hiÖu gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c nhµ tµi trî còng nh­ gi÷a c¸c nhµ tµi trî ®Ó gióp hiÓu biÕt lÉn nhau h¬n, nhê ®ã sù phèi hîp ho¹t ®éng sÏ cã hiÖu qu¶ thiÕt thùc h¬n. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng ®ã lµ ViÖt Nam phèi hîp víi phÝa c¸c nhµ tµi trî cïng ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ViÖt Nam nãi chung còng nh­ trªn mét sè lÜnh vùc cô thÓ nh­: t×nh h×nh nghÌo ®ãi, c¸c ho¹t ®éng trong ngµnh n¨ng l­îng, giao th«ng vËn t¶i... ®Ó tõ ®ã ®­a ra nh÷ng ®Ò xuÊt phï hîp víi c¶ hai phÝa. Thø t­, cÇn t¨ng c­êng n¨ng lùc c¸n bé ë c¸c cÊp b»ng viÖc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn vÒ c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n mét c¸ch cã hÖ thèng, bæ xung c¸c gi¸o tr×nh chuÈn vµ ®éi ngò c¸n bé h­íng dÉn cã tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm. §èi víi c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng, di d©n vµ t¸i ®Þnh c­ sÏ lµm râ h¬n ë phÇn sau. 1.6. C¸c biÖn ph¸p vÒ chÝnh s¸ch tr¶ nî n­íc ngoµi. ViÖc cho vay l¹i nguån vèn ODA ph¶i ®­îc ®Çu t­ ®óng môc ®Ých vµ sö dông ph¶i ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng c¸c ­u ®·i hç trî ph¸t triÓn nguån vèn nµy. C¸c tho¶ thuËn vÒ ®iÒu kiÖn vay, kÓ c¶ c¸c ­u ®·i ®­îc ghi trong hiÖp ®Þnh vay m­în vÒ c¬ b¶n ph¶i ®¶m b¶o cho c¸c ®èi t­îng kh¸c thùc hiÖn vay vµ hoµn tr¶ vèn gèc vµ l·i ®óng h¹n theo c¸c hiÖp ®Þnh ®· ký kÕt víi c¸c nhµ tµi trî, cã nh­ vËy míi cã hy väng c¸c nhµ tµi trî cho vay tiÕp. Cã mét chÝnh s¸ch vÒ vèn ®èi øng ®¶m b¶o ®óng thêi h¹n cña dù ¸n. §èi víi c¸c dù ¸n ODA kh«ng thu håi do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp: hµng n¨m, theo kÕ ho¹ch gi¶i ng©n vèn n­íc ngoµi, tuú theo tõng dù ¸n mµ bè trÝ ­u tiªn trong ng©n s¸ch trung ­¬ng vµ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng ®ñ vèn ®èi øng tr­íc khi bè trÝ cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong n­íc. §èi víi c¸c dù ¸n cho vay l·i, vèn ®èi øng do c¸c chñ ®Çu t­ cã tr¸ch nhiÖm bè trÝ. §èi víi c¸c dù ¸n quan träng, nhu cÇu dù ¸n vèn ®èi øng lín, chñ ®Çu t­ kh«ng cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ ®ñ, cã thÓ cho phÐp sö dông mét phÇn vèn tÝn dông ­u ®·i ®Çu t­ cña Nhµ n­íc. Thµnh lËp quü ®Çu t­ chÝnh phu ®Ó thanh to¸n kÞp thêi c¸c kho¶n vèn vµ l·i ®èi víi c¸c hîp ®ång cho vay l¹i vèn ODA. Tr­íc m¾t, ®Ó h×nh thµnh quü nµy, ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÇn bè trÝ cÊp mét sè nhÊt ®Þnh lµm vèn ban ®Çu. Nguån vèn l©u dµi tõ quü lµ c¸c nguån thu tõ c¸c kho¶n tr¶ gèc, l·i phÝ cña c¸c dù ¸n cho vay l¹i. 2. C¸c gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ODA trong ngµnh GTVT. 2.1. T¹o m«i tr­êng thu hót vµ n©ng cao n¨ng lùc tiÕp nhËn ODA cho ph¸t triÓn CSHT GTVT CSHT GTVT ph¶i tiÕp tuc lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc ®­îc quan t©m khuyÕn khÝch ®Çu t­ nh­ mét nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn chung cña toµn x· héi, phôc vô cho sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt n­íc, ®­a ViÖt Nam theo kÞp tr×nh ®é cña c¸c n­íc trªn thª giíi. HiÖn nay, chÝnh phñ ViÖt Nam muèn ®Çu t­ cho lÜnh vùc nµy vÉn ph¶i dùa ®¸ng kÓ vµo sù hç trî cña c¸c nhµ tµi trî v× vËy ch×a kho¸ ®Ó ®¹t ®­îc s­ tiÕn bé lµ chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, thÓ chÕ lµnh m¹nh vµ nguån lùc phï hîp hay ®óng h¬n lµ t¹o ra mét m«i tr­êng hÊp dÉn c¸c nhµ tµi trî ®Çu t­ cho chóng ta. Nh÷ng ®iÒu nµy còng sÏ gióp tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖn trî. Thø nhÊt trong dµi h¹n, Nhµ n­íc nªn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ ph¸t triÓn GTVT: +Cho phÐp c¸c thµnh phÇn kinh tÕ (C¶ c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc) ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh cã kh¶ n¨ng hoµn vèn nh­ c¶ng biÓn, cÇu, ®­êng bé theo h×nh thøc ®Çu t­- thu phÝ- hoµn vèn, th­¬ng m¹i ho¸ mét sè ®o¹n, tuyÕn ®­êng s¾t. §èi víi c«ng tr×nh cã kh¶ n¨ng thu phÝ mét phÇn, Nhµ n­íc hç trî b»ng c¸c h×nh thøc nh­ gãp vèn x©y dùng vµ ­u tiªn cho c¸c nhµ ®Çu t­ thu phÝ hoµn vèn tr­íc, cho vay ­u ®·i, trî gi¸. +ChuÈn bÞ tèt c¸c dù ¸n; Bè trÝ vèn ®èi øng trong n­íc kÞp thêi; c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng, ®Òn bï gi¶i quyÕt nhanh døt ®iÓm, t¹o ®iÒu kiÖn cho dù ¸n tiÕn hµnh ®óng tiÕn ®é; c¸c thñ tôc kÕ to¸n, kiÓm to¸n ph¶i chÆt chÏ, ®¬n gi¶n c¸c thñ tôc thanh quyÕt to¸n c«ng tr×nh; ph©n cÊp râ rµng gi÷a c¸c dù ¸n ODA thuéc TW vµ ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. +Phèi hîp hµi hoµ chÝnh s¸ch vµ thñ tôc gi÷a phÝa ViÖt Nam vµ nhµ tµi trî. 2.2. Ph©n bæ vèn ODA theo tõng lÜnh vùc CSHT GTVT CÇn cè g¾ng ®Ó ®¶m b¶o cho ODA tíi ®­îc víi ng­êi d©n ë c¸c vïng n«ng th«n hÎo l¸nh th«ng qua c¸c dù ¸n ®Çu t­ cã hÖ thèng vµo lÜnh vùc GTNT. C¸c sè liÖu ®­îc ph©n lo¹i theo lÜnh vùc dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 th× 25% lµ tû lÖ vèn chi cho GTVT ®« thÞ cã vÓ nh­ qu¸ chªnh lÖch so víi tû lÖ d©n sè cña 2 thµnh phè ®ã trªn d©n sè c¶ n­íc. ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ c¸c nhµ tµi trî cÇn ®ång t×nh vµ nhÊt qu¸n víi ®Ò xuÊt ph¶i dµnh nhiÒu ODA h¬n cho giao th«ng n«ng th«n. Cho ®Õn nay tû lÖ ODA ph©n bæ cho c¸c lÜnh vùc cña h¹ tÇng c¬ së GTVT kh«ng ®ång ®Òu: §­êng s¾t còng lµ mét lÜnh vùc quan träng song ODA ®Çu t­ l¹i chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá (kho¶ng 6,2%) trong c¬ cÊu tæng vèn. V× vËy trong thêi gian tíi cÇn quan t©m h¬n n÷a tíi lÜnh vùc nµy bëi lÜnh vùc nµy sÏ trë thµnh g¸nh nÆng tµi chÝnh lín cho chÝnh phñ ViÖt Nam nÕu kh«ng ®­îc chuyÓn ®æi thµnh mét doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tån t¹i vÒ tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng theo h­íng th­¬ng m¹i. 2.3. TiÕp tôc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh gi¶i ng©n. §Ó ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh gi¶i ng©n nguån vèn ODA, ®iÒu cÇn thiÕt lµ c¸c Bé ngµnh, ®Þa ph­¬ng, ban qu¶n lý dù ¸n nghiªm chØnh thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c c¸c quy ®Þnh trong quy ®Þnh cña dù ¸n. Bëi bÊt kú mét ¸ch t¾c ë kh©u nµo nh­: Gi¶i phãng mÆt b»ng, tiÕn ®é thi c«ng... ®Òu cã thÓ dÉn tíi chËm gi¶i ng©n nguån vèn. Kh©u x©y dùng dù ¸n kh¶ thicã thÓ coi lµ kh©u quan träng nhÊt, chÊt l­îng cña kh©u nµy cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi hiÖu qu¶ dù ¸n ODA. Trong kh©u nµy cã 2 vÊn ®Ò ®Æt ra lµ: + Trong nhiÒu tr­êng hîp, chóng ta rÊt thiÕu chñ ®éng trong viÖc x©y dùng dù ¸n, mµ chñ yÕu dùa vµo c¸c nhµ tµi trî. H¬n n÷a do kh«ng chñ ®éng ®Ò xuÊt vµ x©y dùng dù ¸n nªn chóng ta th­êng cã t©m lý cña ng­êi ®i ®Çu “cÇu may th× cã th­ëng” ta thiÕu h¼n c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ c©n ®èi c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶. ChÝnh v× ®iÒu nµy nªn viÖc hîp t¸c víi c¸c bªn tµi trî lµ viÖc cÇn thiÕt vµ ®ã ph¶i lµ sù hîp t¸c trªn thÕ chñ ®éng cña ta vÒ ph­¬ng diÖn néi dung, quy tr×nh thñ tôc còng nh­ tæ chøc thùc hiÖn. Thùc tÕ, nh÷ng n¨m qua cho thÊy tÊt c¶ dù ¸n ®­îc ph©n bæ cho ngµnh ®Òu ®­îc tiÕn hµnh nghiªn cøu kh¶ thi sau khi ký hiÖp ®Þnh vay vèn. Lµm nh­ vËy dù ¸n sÏ mÊt mét kho¶ng thêi gian 6 th¸ng ®Õn 1 n¨m ®Ó lµm c«ng viÖc trªn, ®©y lµ mét thiÖt thßi lín cho ta v× kh«ng sö dông ®­îc thêi gian ©n h¹n ®­îc ®­a ra trong hiÖp ®Þnh. + Bªn ViÖt Nam thiÕu kinh phÝ ®Ó chñ ®éng x©y dùng nh÷ng dù ¸n ODA lín (nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, nghiªn cøu kh¶ thi). C¸c dù ¸n ®· ®­îc chÝnh phñ vµ nhµ tµi trî nhÊt trÝ thùc hiÖn cÇn ®­îc thÓ hiÖn trong danh môc vµ dù ¸n chuÈn bÞ ®Çu t­ vµ c©n ®èi vèn ®· thùc hiÖn theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh. VËy, ®Ó qu¸ tr×nh gi¶i ng©n ®­îc ®Èy nhanh trong kh©u thÈm ®Þnh dù ¸n ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh theo nh÷ng néi dung quy ®Þnh t¹i nghÞ ®Þnh 42/cp vµ nghÞ ®Þnh bæ sung 92/CP, nghÞ ®Þnh 178/CP, 87/CP, 145/CP, 81/CP. C¸c dù ¸n ®Òu ®­îc x©y dùng qua 2 b­íc lµ nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi vµ nghiªn cøu kh¶ thi, quy tr×nh thñ tôc rót vèn. Kh©u thùc hiÖn dù ¸n bao gåm c¸c b­íc sau: ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång, tæ chøc xÐt duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu, ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng... Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn giai ®o¹n nµy, cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt nh÷ng vÊn ®Ò sau: + TÊt c¶ c¸c dù ¸n ODA ®µm ph¸n ký kÕt víi nhµ tµi trî ®Ó ký hîp ®ång ®Òu ph¶i cã nghiªn cøu kh¶ thi ®­îc c¸c cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. + C¬ chÕ tµi chÝnh trong c¸c dù ¸n ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ trong ®Êu thÇu, cã s½n vèn ®èi øng vµ c¶ c¬ chÕ thùc hiÖn, l­u ý lµ theo th«ng lÖ ODA trªn thÕ giíi. + Nªn tinh gi¶m ®Çu mèi tµi chÝnh ë c¸c cÊp vµ c«ng bè réng r·i quy tr×nh rót vèn cho c¸c dùa ¸n ODA. + C¸c dù ¸n ®­îc ký kÕt víi nhµ tµi trî vµ b¸o c¸o kh¶ thi cña dù ¸n ®· ®­îc c¸c cÊp phª duyÖt ph¶i ®­îc c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ chñ dù ¸n tu©n thñ thùc hiÖn nghiªm chØnh. +ViÖc tæ chøc ®Êu thÇu vµ xÐt duyÖt kÕt qu¶ thÇu ph¶i ®­îc tæ chøc mét c¸ch chÆt chÏ, c«ng khai vµ nhÊt qu¸n. +§¬n gi¶n ho¸ thñ tôc xem xÐt vµ tr×nh duyÖt dù ¸n. +Nghiªn cøu vai trß tham gia cña céng ®ång h­ëng lîi tõ dù ¸n. +N©ng cao tÝnh minh b¹ch c«ng khai trong thùc hiÖn dù ¸n. 2.3. §Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng. §©y lµ giai ®o¹n th­êng kÐo dµi sù chËm trÔ cña dù ¸n, chÝnh giai ®o¹n nµy ®· lµm cho ®èi t¸c kh«ng tin t­ëng, mÊt lßng tin víi c¸c dù ¸n. LuËt ®Êt ®ai ®­îc Quèc héi kho¸ IX th«ng qua ngµy 14/7/1993 vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 15/10/1993. Víi t­ t­ëng xuyªn suèt: ®Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n do Nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý. Tuy nhiªn luËt ch­a x¸c ®Þnh râ quyÒn cô thÓ cña ng­êi sö dông ®Êt. T×nh tr¹ng nµy mét mÆt, ®· lµm h¹n chÕ nh÷ng nhµ ®Çu t­ lín, l©u dµi mµ cô thÓ lµ trong c¸c dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng... MÆt kh¸c nh÷ng v¨n b¶n ch­a ®­îc quy ®Þnh thèng nhÊt tõ trªn xuèng, nÕu cã th× c¸c quy ®Þnh chÕ ®é ®Òn bï kh«ng ®­îc thèng nhÊt tõ trªn xuèng mét c¸ch ®ång bé. DÉn tíi sù chång chÐo kh«ng thèng nhÊt trong gi¶i quyÕt tranh chÊp cña c¸c ®Þa ph­¬ng ®èi víi c¸c dù ¸n. Do vËy ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng, cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p sau: + Ph©n cÊp khu vùc ®Þa lý ph¶i râ rµng ®Ó cã chÝnh s¸ch ®Òn bï tho¶ ®¸ng: ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt ë... + §¸nh gi¸ chÝnh x¸c, cô thÓ sè l­îng tµi s¶n: Nhµ ë, c©y l©u n¨m... 2.4. ChuÈn bÞ ®ñ vèn ®èi øng. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ bé GTVT ph¶i lËp dù ¸n cô thÓ, gi¸ trÞ cña tõng dù ¸n ®Ó chuÈn bÞ c©n ®èi nguån vèn ®èi øng khi ®Æt ra ch­¬ng tr×nh vay vèn ODA. NhiÖm vô lµ x¸c ®Þnh râ tiÕn ®é vèn ch¶y vµo ®Ó cã gi¶i ph¸p huy ®éng vèn trong n­íc kÞp thêi. Nguån nµy cã thÓ huy ®éng b»ng khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm hay huy ®éng vèn tËp trung qua ng©n hµng. §Ó ®¶m b¶o cho c¸c dù ¸n ODA thùc hiÖn ®­îc thuËn lîi cÇn ph¶i lµm râ vµ ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cô thÓ sau: + KÕ ho¹ch vèn ®èi øng ph¶i lËp cïng kÕ ho¹ch vèn gi¶i ng©n n­íc ngoµi cña c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ODA. + KÕ ho¹ch vèn ®èi øng ph¶i ®­îc ph©n bæ cô thÓ cho tõng lo¹i nguån vèn. Nguån vèn ng©n s¸ch chi cho s­ ghiÖp ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng GTVT tõ nguån vèn vay tÝn dông ­u ®·i, vèn huy ®éng tõ tÇng líp d©n c­. + Thùc hiÖn qu¶n lý Nhµ n­íc nguån vèn ®èi øng theo c¬ chÕ tµi chÝnh hiÖn hµnh. C¸c chñ dù ¸n cã tr¸ch nhiÖm sö dông nguån vèn ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã, ph¸t huy néi lùc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc c¸ nh©n ®Çu t­ vµo CSHT GTVT d­íi c¸c h×nh thøc: c«ng tr×nh kinh doanh, c«ng tr×nh vay vèn hoµn tr¶ LËp c¸c quü ph¸t triÓn ®­êng bé vµ quü hç trî ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng c¶ng biÓn, mµ nguån thu chñ yÕu cña quü lµ thu phÝ qua x¨ng dÇu. Huy ®éng sù ®ãng gãp cña nh©n d©n víi ph­¬ng ch©m Nhµ n­íc vµ nh©n d©n cïng lµm d­íi c¸c h×nh thøc b»ng tiÒn, ngµy c«ng, hiÖn vËt... chñ yÕu ®Ó b¶o tr× ph¸t triÓn GTNT. 2.6. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i. Më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o: ng¾n h¹n, dµi h¹n, trong n­íc, n­íc ngoµi, theo tr­êng líp vµ tù ®µo t¹o. N©ng cao viÖc ®µo t¹o ngµnh nghÒ trong c¬ së ®µo t¹o. Thùc hiÖn chÕ ®é ­u ®·i ®èi víi ng­êi lao ®éng duy tu b¶o d­ìng CSHT ë c¸c vïng nói xa c¸c trung t©m d©n c­. 2.7. T¨ng c­êng c«ng t¸c theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n. Trong thêi gian qua, c«ng t¸c qu¶n lÝ dù ¸n ODA ®­îc ph©n cÊp, giao quyÒn tù chñ nhiÒu h¬n cho chñ dù ¸n vµ c¸c ban qu¶n lÝ dù ¸n. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh tiÕp nhËn vµ sö dông vèn ODA nh­ng còng ®Æt ra nhiÒu yªu cÇu cao h¬n vÒ c«ng t¸c theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n. Do vËy, viÖc h×nh thµnh hÖ thèng theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n tõ trung ­¬ng tíi c¸c ban qu¶n lÝ dù ¸n (PMU) lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó nhµ n­íc cã thÓ qu¶n lÝ thèng nhÊt vÒ ODA . Tr­íc tiªn cÇn xóc tiÕn mét sè c«ng viÖc sau: X©y dùng nh÷ng c¨n cø ph¸p lÝ ®Ó thiÕt lËp hÖ thèng tæ chøc theo dâi thùc hiÖn dù ¸n ODA tõ trung ­¬ng tíi c¸c PMU cho phï hîp vãi t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò v­íng m¾c n¶y sinh g©y chËm chÔ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n vµ ®Ò xuÊt xö lÝ nh»m thóc ®Èy viÖc gi¶i ng©n vµ t¨ng hiÖu qu¶ cu¶ c¸c dù ¸n ODA. ThiÕt lËp hÖ thèng chØ tiªu b¸o c¸o ë c¸c cÊp tuú theo møc ®é tæng hîp kh¸c nhau tõ PMU lªn ®Õn chÝnh phñ, thuËn tiÖn cho ng­êi thùc hiÖn nh­ng vÉn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu cña b¸o c¸o. X©y dùng ph­¬ng ph¸p luËn vµ cÈm nang h­íng dÉn thùc hiÖn vÒ theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n ODA. Tin häc ho¸ hÖ thèng theo dâi viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA. Tr­íc m¾t lµ tæ chøc x©y dùng vµ l¾p ®Æt m¹ng m¸y tÝnh ë c¸c c¬ quan ®iÒu phèi ODA ë cÊp trung ­¬ng : thµnh lËp m¹ng ë Bé KH&§T vµ nèi m¹ng tíi V¨n phßng chÝnh phñ, Bé tµi chÝnh, Ng©n hµng nhµ n­íc vµ Bé GTVT. Trong t­¬ng lai sÏ nèi m¹ng ®Õn tËn c¸c ®¬n vÞ qu¶n lÝ cña tõng dù ¸n. T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lÝ dù ¸n t¹i c¸c ngµnh c¸c cÊp còng nh­ ban qu¶n lÝ dù ¸n (PMU) vÒ c«ng t¸c theo dâi ®¸nh gi¸ dù ¸n ODA. ViÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n ph¶i lµ c«ng viÖc th­êng xuyªn, ®­îc thÓ hiÖn vµo kÕ ho¹ch hµng n¨m. C«ng viÖc ®¸nh gi¸ ph¶i ®­îc tæ chøc cã khoa häc vµ cã kinh phÝ cÇn thiÕt. T¹o m«i tr­êng ®Ó h×nh thµnh c¸c trung t©m t­ vÊn, c¸c viÖn nghiªn cøu cã tÝnh chuyªn m«n cao vÒ c«ng t¸c ®¸nh gi¸ dù ¸n. §­a vµo hÖ thèng chØ tiªu c¸c chØ tiªu vÒ theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n ODA nãi chung vµ trong lÜnh vùc GTVT nãi riªng. KÕt luËn Vèn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè hÕt søc quan träng ®èi víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Víi ViÖt Nam lµ mét n­íc cßn nghÌo nµn l¹c hËu, tÝch luü thÊp th× nguån vèn n­íc ngoµi trong ®ã cã nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA chiÕm vÞ trÝ quan träng ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng dù ¸n c¬ së h¹ tÇng giao th«ng vËn t¶i. Trªn thùc tÕ, ODA ®· hç trî rÊt nhiÒu trong viÑc gióp chóng ta c¶i t¹o vµ n©ng cÊp hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i ë n­íc ta. Nh­ng tõ lóc tiÕp nhËn cho ®Õn lóc thùc hiÖn kh«ng ph¶i lóc nµo còng thuËn lîi v× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ sö dông nguån vèn ODA vµo viÖc c¶i t¹o CSHT GTVT thÕ nµo cho ®óng, hîp lý, hiÖu qu¶, tr¸nh l·ng phÝ lµ viÖc rÊt cÇn thiÕt. Néi dung cña b¶n luËn v¨n nµy ®· tr×nh bµy mét c¸ch kh¸i qu¸t chung nhÊt vÒ vèn vµ nguån vèn ODA, vai trß cña ODA trong nÒn kinh tÕ vµ trong ph¸t triÓn CSHT GTVT. Trªn c¬ së lý luËn chung ®ã ®i s©u nghiªn cøu thùc tr¹ng sö dông ODA trong nh÷ng n¨m qua trong ph¸t triÓn CSHT GTVT, nh÷ng thµnh tùu còng nh­ nh÷ng v­íng m¾c cßn tån t¹i; qua ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t huy nh÷ng mÆt m¹nh vµ h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng mÆt yÕu ®Ó viÖc sö dông vèn ODA cho ph¸t triÓn CSHT GTVT ngµy cµng mang l¹i hiÖu qu¶. tµi liÖu tham kh¶o 1. S¸ch “kinh tÕ ®Çu t­ ”. PGS – PTS NguyÔn Ngäc Mai Tr­êng §HKTQD 2. Tµi liÖu “§æi míi vµ huy ®éng vèn cho c¸c dù ¸n x©y dùng giao th«ng ” Nhµ xuÊt b¶n GTVT-Bé GTVT 3. T×nh h×nh tæng quan vÒ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc t¹i ViÖt Nam. Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn Liªn Hîp Quèc UNDP. 12/1999 4. Quy ho¹ch ph¸t triÓn GTVT ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020 Bé GTVT 5. Tæng kÕt vÒ nguån vèn ODA Bé KH§T 6. B¸o GTVT c¸c sè n¨m 2000, 2001, 2002 7. T¹p chÝ GTVT 8. T¹p chÝ cÇu ®­êng 9. B¸o c¸o ngµnh GTVT n¨m 1999, 2000, 2001 10. §Ò ¸n ph­¬ng h­íng t¹o vèn cho ph¸t triÓn CSHT GTVT Bé GTVT