Chuyên đề Thực trạng về công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư tín dụng tại sở giao dịch I- Ngân hàng công thương Việt Nam

theo b¶n h­íng dÉn mÉu vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè liÖu còng nh­ c¸c con sè nªu trong tê tr×nh. Néi dung cña tê tr×nh thÈm ®Þnh ph¶i thÓ hiÖn râ c¸c quan ®iÓm ý kiÕn cña c¸n bé tÝn dông vÒ mÆt ph¸p lý, vÒ mÆt kinh doanh cã kh¶ thi hay kh«ng, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng... X¸c ®Þnh møc ®é rñi ro cã thÓ x¶y ra vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®Ó cã thÓ thu håi vèn mét c¸ch an toµn nhÊt do ®ã viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña chñ ®Çu t­ dù ¸n lµ c¸c yÕu tè mµ ng©n hµng ®Æc biÖt chó träng. Trong tr­êng hîp dù ¸n v­ît møc gi¶i quyÕt cña gi¸m ®èc hoÆc dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi thÊp th× c¸c c¸n bé tÝn dông sÏ chuyÓn toµn bé hå s¬ cho bé phËn t¸i thÈm ®Þnh. T¹i ®©y sÏ thu nhËn vµ xö lý c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn kh¸ch hµng, ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn t¸i thÈm ®Þnh. Bé phËn t¸i thÈm ®Þnh sÏ kh«ng tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng mµ sÏ yªu cÇu phßng dù ¸n (thuéc phßng kinh doanh) cung cÊp th«ng tin tµi liÖu liªn quan ®Õn kh¸ch hµng. Trong tr­êng hîp ®Æc biÖt cÇn thiÕt gi¸m ®èc Së giao dÞch sÏ cho phÐp c¸n bé thÈm ®Þnh chÞu tr¸ch nhiÖm ®éc lËp thÈm ®Þnh l¹i dù ¸n, ®Ó bæ sung c¸c ®iÒu kiÖn cßn thiÕu, viÖc t¸i thÈm ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh cho vay ®­îc th«ng qua héi ®ång tÝn dông. 2. Néi dung thÈm ®Þnh 2.1. ThÈm ®Þnh kh¸ch hµng vay vèn Néi dung c¬ b¶n cña ph©n tÝch vµ thÈm ®Þnh tÝn dông tËp trung vµo hai vÊn ®Ò chñ yªó sau: Ph­¬ng ¸n vay vèn ph¶i ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cho vay, nguyªn t¾c cho vay theo thÓ lÖ, chÕ ®é, quy ®Þnh cô thÓ ®èi víi lo¹i cho vay ®ã, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng cho vay thu ®­îc gèc vµ l·i ®óng h¹n. Hå s¬ thñ tôc vay vèn ph¶i ®Çy ®ñ, hîp lÖ, hîp ph¸p theo chÕ ®é quy ®Þnh, nÕu x¶y ra tranh chÊp tè tông th× ®¶m b¶o an toµn vÒ ph¸p lý cho kh¸ch hµng. Tuú theo tõng nhu cÇu vay vèn cô thÓ, c¸n bé tÝn dông cÇn x¸c ®Þnh néi dung vµ ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh thÝch hîp võa ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ thêi gian thÈm ®Þnh cho mét mãn vay b×nh th­êng tèi ®a kh«ng qu¸ n¨m ngµy lµm viÖc. C¸c vÊn ®Ò träng t©m cÇn tËp trung ph©n tÝch thÈm ®Þnh nh­ sau: N¨ng lùc ph¸p lý cña kh¸ch hµng Ng­êi vay ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc ph¸p lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt trong quan hÖ vay vèn ng©n hµng. §èi víi thÓ nh©n vay vèn ( t­ nh©n, c¸ nh©n, hé gia ®×nh) ng­êi vay ph¶i cã quyÒn c«ng d©n ; cã søc khoÎ; kü thuËt tay nghÒ vµ ph¸p nh©n: Ph¶i cã ®Çy ®ñ hå s¬ chøng minh ph¸p nh©n ®ã d­îc thµnh lËp hîp ph¸p; cã ®¨ng ký kinh doanh; cã giÊy phÐp hµnh nghÒ; cã quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm ng­êi ®¹i diÖn ph¸p nh©n tr­íc ph¸p luËt. Nh÷ng giÊy tê nµy ph¶i phï hîp víi quy ®Þnh trong c¸c luËt tæ chøc ho¹t ®éng cña lo¹i ®ã ( nh­: LuËt doanh nghiÖp nhµ n­íc, luËt c«ng ty, luËt kinh tÕ, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi … Ngoµi ra cãn thÈm ®Þnh xem kh¸ch hµng cã thuéc ®èi t­îng ®­îc vay vè theo quy ®Þnh cô thÓ cña c¸c ®èi t­îng cho vay hay kh«ng ? C¸c tr­êng hîp kh¸ch hµng vay vèn lµ chñ thÓ kinh tÕ tËp thÓ, c«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp liªn doanh, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n … ph¶i kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña “ng­êi ®¹i diÖn ph¸p nh©n” ®øng ra ký hå s¬ thñ tùc vay vèn phï hîp víi “ ®iÒu lÖ ho¹t ®éng “ cña tæ chøc ®ã vµ ph¶i cã v¨n b¶n uû quyÒn vay vèn cña c¸c cæ ®«ng, c¸c s¸ng lËp viªn hoÆc nh÷ng ng­êi ®ång së h÷u cña tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh. b. TÝnh c¸ch vµ uy tÝn cña kh¸ch Môc tiªu thÈm ®Þnh vÒ tÝnh c¸ch vµ uy tÝn kh¸ch hµng ®Ó h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c rñi ro do chñ quan cña kh¸ch hµng g©y nªn nh­: rñi ro vÒ ®¹o ®øc, rñi ro vÒ thiÕu kinh nghiÖm, n¨ng lùc; kh¶ n¨ng thÝch øng víi thÞ tr­êng. §Ò phßng, ph¸t hiÖn nh÷ng ©m m­u lõa ®¶o ngay tõ ban ®Çu cña mét sè kh¸ch hµng. TÝnh c¸ch cña ng­êi vay kh«ng chØ ®¸nh gi¸ b»ng phÈm chÊt, ®¹o ®øc chung mµ cßn ph¶i ®­îc kiÓm nghiÖm qua nh÷ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn trong t­¬ng laibTinhs c¸ch cña c¸ nh©n vay vèn hoÆc ng­êi ®øng ®Çu ph¸p nh©n cßn ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ qu¶n lý: Kh¶ n¨ng truyÒn c¶m høng cho ng­êi xung quanh b»ng lêi nãi vµ hµnh ®éng; kh¶ n¨ng ®­a ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý,trrinhf ®é häc vÊn, kinh nghiÖm sù chÝn ch¾n,tÇm nh×n… - Uy tÝn kh¸ch hµng ®­îc thÓ hiÖn d­íi nhiÒu khÝa c¹nh ®a d¹ng nh­: chÊt l­îng, gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô, s¶n phÈm, thÞ phÇn, chu kú sèng cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng; c¸c quan hÖ kinh tÕ tµi chÝnh, vay vèn, tr¶ nî víi kh¸ch hµng, b¹n hµng vµ ng©n hµng . UY tÝn chØ ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ kiÓm nghiÖm b»ng kÕt qu¶ thùc tÕ trªn thÞ tr­êng qua trêi gian cµng dµi cµng tèt. Do ®ã ph¶i ph©n tÝch c¸c sè liÖu vµ t×nh h×nh suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn víi nh÷ng thêi gian kh¸c nhau míi cã kÕt luËn chÝnh x¸c. Ph¶i ®Æc biÖt chó ý nh÷ng doanh nghiÖp ch­a ®­îc ®µo t¹o qua c¸c tr­êng líp vÒ qu¶n trÞ kinh doanh, kinh tÕ tµi chÝnh; khi quan hÖ vay vèn, kh¸ch hµng cã nh÷ng lêi bãng giãvÒ lîi Ých, gióp ®ì c¸ nh©n. HÕt søc thËn träng víi nh÷ng chñ doanh nghiÖp s¾p nghØ h­u( doanh nghiÖp quèc doanh) hoÆc cao tuæi, søc yÕu( doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh), nh÷ng ng­êi hay r­îu chÌ, ch¬i bêi… c. N¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng §¸nh gi¸ chÝnh x¸c n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng nh»m x¸c ®Þnh søc m¹nh tµi chÝnh; kh¶ n¨ng ®éc lËp, tù chñ vÒ tµi chÝnh trong kinh doanh, kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ hoµn tr¶ nî cña ng­êi vay. Ngoµi ra cßn ph¶i x¸c chÝnh x¸c sè vèn cña chñ së h÷u thùc tÕ tham gia vµo ph­¬ng ¸n xin vay ng©n hµng theo quy ®Þnh cña chÕ ®é cho vay. Muèn ph©n tÝch ®­îc vÊn ®Ònµy ph¶i dùa vµo b¸o c¸o tµi chÝnh; b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ b¶ng quyÕt to¸n lç l·i( ë thêi ®iÓm quyÕt to¸n gÇn nhÊt). Chó ý: C¸c b¸o tµi chÝnh chØ cho thÊy ®iÒu g× ®· x¶y ra trong qu¸ khø, v× vËy dùa trªn kÕt qu¶ ph©n tÝch thÈm ®Þnh c¸n bé tÝn dông ph¶i biÕt sö dông chóng dÓ nhËn ®Þnh ®¸nh, dù b¸o t×m c¸c ®Þnh h­íng ph¸t triÓn, ®Ó chuÈn bÞ ®èi phã víi c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. - Khi ph©n tÝch n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, cã rÊt nhiÒu chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸. Trong quy tr×nh nµy, sö dông mét sè chØ tiªu then chèt khi thÈm ®Þnh vµ ph©n tÝch n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. + Th­íc ®o tiÒn mÆt: ChØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng: tån quü tiÒn mÆt b×nh qu©n céng víi nh÷ng tµi s¶n cã thÓ b¸n chuyÓn thµnh tiÒn dÔ dµng, nhanh chãng. ChØ tiªu nµy cho biÕt kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî th­êng xuyªn, nÕu b»ng hoÆc lín h¬n tæng sè nî ph¶i than to¸n th­êng xuyªn hµng th¸ng lµ tèt. + Tû lÖ hiÖn hµnh ( th­¬ng sè gi÷a tµi s¶n l­u ®éng vµ nî ng¾n han) cho biÕt kh¸ch hµng cã ®ñ tµi s¶n l­u ®éng ®Ó b¶o ®¶m tr¶ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n khi thua lç bÊt ngê x¶y ra. Tû lÖ nµy lín h¬n 1 lµ tèt; nÕu< 1 cÇn ph©n tÝch c¸c nguyªn nh©n thiÕu ®¶m b¶o. + Vèn l­u ®éng thùc tÕ cña chñ së h÷u( HiÖu sè gi÷a tµi s¶n l­u ®éng vµ tæng sè nî ng¾n h¹n) tµi s¶n l­u ®éng bao gåm: tiÒn mÆt. tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn ®ang chuyÓn vµ c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n, c¸c kho¶n ph¶i thu , hµng ho¸ tån kho vµ TSL§ kh¸c. ChØ tiªu nµy cho biÕt sè vèn cña chñ së h÷u n»m trong tµi s¶n l­u ®éng nhiÒu hay Ýt, tû lÖ vèn chñ së h÷u tham gia vµo dù ¸n vay vèn.Tõ ®ã ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng khi x¶y ra khñng ho¶ng vÒ tµi chÝnh. HiÖu sè nµy cµng lín cµng tèt, nÕu nhá h¬n hoÆc b»ng 0 th× n¨ng lùc tù chñ vÒ tµi chÝnh cña kh¸ch hµng rÊt yÕu. Khi tÝnh to¸n vèn l­u ®éng thùc tÕ cßn l¹i ph¶i lo¹i hµng ho¸ mÊt phÈm chÊt, c¸c kho¶n ph¶i thu kh«ng thu håi ®­îc ra khái tµi s¶n l­u ®éng. + Tû lÖ thanh to¸n nhanh: lµ th­¬ng sè gi÷a tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn ®ang chuyÓn, c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n ®Õn h¹n, c¸c kho¶n ph¶i thu ng¾n h¹n cã kh¶ n¨ng thu trªn tæng sè nî ng¾n h¹n. Tû lÖ nµy cho biÕt trong tr­êng hîp kh«ng cßn thu nhËp tõ nguån b¸n hµng th× kh¶ n¨ng huy ®éng c¸c nguån tiÒn cã thÓ huy ®éng nhanh vµ c¸c chøng kho¸n cã thÓ dÔ dµng chuyÓn ®­îc thµnh tiÒn ®Ó tr¶ nî. Tû lÖ nµy lín h¬n 1 lµ tèt, nÕu nhá h¬n 1 th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cã nhiÒu khã kh¨n. + Vßng quay hµng ho¸: lµ th­¬ng sè gi÷a doanh thu tiªu thô theo gi¸ vèn vµ gi¸ trÞ trung b×nh vËt t­ hµng ho¸ tån kho. Vßng quay hµng ho¸ cho biÕt chu kú lu©n chuyÓn vËt t­ hµng ho¸ b×nh qu©nvµ bao nhiªu vèn sÏ bÞ “ g¨m” vµo hµng ho¸ vËt t­ ®Ó duy tr× cho ho¹t ®éng b×nh th­êng cña kh¸ch hµng, tû leùe vßng quay cµng nhanh cµng tèt. Tû lÖ nµy dïng ®Ó nghiªn cøu x¸c ®Þnh thêi h¹n cho vay vµ c¸c kú h¹n nî cô thÓ. + Kh¶ n¨ng sinh lêi cña tµi s¶n: lµ th­¬ng sè gi÷a tæng sè lîi nhuËn kinh doanh( lîi nhuËn tr­íc thuÕ) trªn tæng tµi s¶n cã, cho biÕt kh¶ n¨ng sinh lêi cña tæng tµi s¶n cã. Tû lÑ nµy lín th× hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cã cao. + Tû suÊt lîi nhuËn cña vèn së h÷u : Cho biÕt mét ®ång vèn cña chñ së h÷u t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. + Tû suÊt lîi nhuËn rßng cña doanh sè b¸n hµng ( lîi nhuËn rßng chia cho doanh sè b¸n hµng) tû suÊt lîi nhuËn cµng cao th× hiÖu qu¶ cµng lín. + Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t­: ( Lîi nhuËn rßng chia cho tæng gi¸ trÞ vèn ®Çu t­) tû lÖ nµy cßn gäi lµ hÖ sè hoµn vèn, lµ sè ®o kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn ®Çu t­. §©y lµ chØ tiªu quan träng ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­. +C¸c hÖ sè an toµn vÒ tµi chÝnh: .Tæng tµi s¶n nî / tæng tµi s¶n cã( tû lÖ cµng nhá h¬n 1 cµng tèt). . Tæng tµi s¶n nî / vèn chñ së h÷u( tû lÖ nµy cµng nhá h¬n 1 cµng tèt). + Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng( NPV) vµ tû suÊt hoµn vèn néi ( IRR) §©y lµ hai hÖ sè quan träng ®­îc dïng phæ biÕn ®Ó tÝnh to¸n khi thÈm ®Þnh dù ¸n cho vay trung dµi h¹n . 2.2. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ bao gåm c¸c b­íc nh­ sau X¸c ®Þnh c¬ së ph¸p lý cña dù ¸n. §­a ra nh÷ng lý do vÒ sù cÇn thiÕt cña dù ¸n. ThÈm ®Þnh vÒ ph­¬ng diÖn thÞ tr­êng ThÈm ®Þnh vÒ ph­¬ng diÖn kü thuËt. ThÈm ®Þnh vÒ ph­¬ng diÖn tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý. ThÈm ®Þnh ph­¬ng diÖn kinh tÕ tµi chÝnh Ph­¬ng ¸n cho vay, thu nî Trong giai ®o¹n nµy môc ®Ých cuèi cïng lµ ®­a ra ph­¬ng ¸n vay vèn vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng( gèc vµ l·i). C¸n bé thÈm ®Þnh sÏ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ kiÓm tra kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, ph­¬ng ¸n sö dông vèn vaycã phï hîp víi thùc tÕ thÞ tr­êng hay kh«ng, c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn ph­¬ng ¸n, c¸c sè liÖu thu nhËp vµ chi phÝ, c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, tû lÖ lîi nhuËn theo dù ®o¸n…cã hîp lý kh«ng. *C¸n bé thÈm ®Þnh x¸c ®Þnh nguån tiÒn tr¶ nî cña kh¸ch hµng. §èi víi lo¹i cho vay trung dµi h¹n: Nguån tiÒn dïng ®Ó tr¶ nî cho ngan hµng lµ tæng sè lîi nhuËn vµ khÊu hao c¬ b¶n tµi s¶n do vèn ®Çu t­ cña ng©n hµng t¹o ra. Kh¸ch hµng cã thÓ sö dông mét phÇn hay toµn bé lîi nhuËnvµ khÊu hao do vèn cña chñ së h÷u t¹o rabæ sung vµo nguån tr¶ nî ®Ó rót ng¾nthêi gian vay vèn. Ngoµi ra kh¶ n¨ng tr¶ nî cßn cã thÓ hyu ®oong tõ c¸c nguån tµi chÝnh sau: + Nguån huy ®éng tõ néi bé hoÆc kÕt qu¶ kinh doanh. + Nguån vèn vay kh¸c. + Thanh lý tµi s¶n. + C¸c chñ së h÷u gãp thªm vèn. §èi víi lo¹i cho vay ng¾n h¹n: nguån tr¶ nî vay ng©n hµng chñ yÕu lµ doanh thu tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô h×nh thµnh b»ng vèn ®· vay ng©n hµng tr­íc ®ã.Ngoµi ra kh¸ch hµng cã thÓ dïng nguån vèn chñ së h÷u, nguån vèn huy ®éng kh¸c ®Ó tr¶ nî. *TÝnh to¸n kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng: C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, tµi chÝnh cña kh¸ch hµng c¸n bé thÈm ®Þnh lËp b¶ng c©n ®èi c¸c nguån thu, chi tµi chÝnh tæng hîp cña kh¸ch hnµg trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh( theo th¸ng ®èi víi cho vay ng¾n h¹n, n¨m ®èi víi cho vay trung vµ dµi h¹n).B¸o c¸o thu chi lµ b¶n ghi chÐp toµn bé chu chuyÓn tiÒn thu vµo vµ chi racña mét ph¸p nh©n hoÆc thÓ nh©n trong mét thêi kú.Nguån thu gåm: vèn chñ së h÷u, vèn vay, doanh thu c¸c lo¹i. Nguån chi gåm: chi cho tµi s¶n cè ®Þnh, chi cho tµi s¶n l­u ®éng, nguyªn vËt liÖu, tr¶ l­¬ng, tr¶ l·i, chi tr¶ cæ tøc, c¸c lo¹i chi phÝ trùc tiÕp, gi¸n tiÕp kh¸c TÝnh sè chªnh lÖch gi÷a thu vµ chi. C¨n cø vµo sè chªnh lÖch ®Ó x¸c ®Þnh nguån tr¶ nî. *ThÈm ®Þnh vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng: §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng hiÖn thùc cña kÕ ho¹chvµ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch tµi chÝnh, tr¶ nî cña kh¸ch hµng. X¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c vµ hîp lý cña c¸c sè liÖu kÕ ho¹ch vµ sè liÖu dù b¸o lo¹i trõ c¸c yÕu tè bªn trong, bªn ngoµi cã ¶nh h­ëng. §¸nh gi¸ nguån thu nhËp vµ c¸c chØ sè vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî trong thêi gian vay vèn . X¸c ®Þnh xem ph­¬ng ¸n tr¶ nî cã kh¶ thi hay kh«ng: c©n ®èi gi÷a c¸c nguån thu cña dù ¸n, ph­¬ng ¸n vay vèn víi kÕ ho¹ch tr¶ nî. 2.3. ThÈm ®Þnh biÖn ph¸p ®¶m b¶o tiÒn vay . C¸c ®¶m b¶o tiÒn vay lµ nguån thu nî dù phßng trong tr­êng hîp kÕ ho¹ch tr¶ nî cña kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®­îc. Do ®ã môc ®Ých thÈm ®Þnh lµ tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b·o l·nh khi ph¸t m¹i ph¶i dÔ b¸n, gi¸ trÞ thu ®­îc thùc tÕ ph¶i bï ®¾p ®ñ nî vay gèc, l·i vµ c¸c lo¹i thuÕ quy ®Þnh.C¸n bé thÈm ®Þnh sÏ tiÕn hµnh : - KiÓm tra thñ tôc hå s¬ ph¸p lý, giÊy tê së h÷u, tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè, b¶o l·nh KiÓm tra thùc tÕ t¹i hiÖn tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm, chÊt l­îng thøc tÕ, h×nh thøc hiÖn vËt, gi¸ trÞ thùc tÕ. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c tµi s¶n thùc tÕ phï hîp víi giÊy tê hå s¬ cña chñ së h÷u hoÆc ng­êi ®­îc cÊp quyÒn sö dông hîp ph¸p LËp biªn b¶n kiÓm ®Þnh tµi s¶n thÕ chÊp theo chÕ ®é quy ®Þnh t¹i hiÖn tr­êng . Nh÷ng tr­êng hîp tµi s¶n tµi chÝnh, cÇm cè, b¶o l·nh v­ît qu¸ n¨ng lùc thÈm ®Þnh cña c¸n bé ng©n hµngth× ph¶i thuª c¸c c¬ quan chøc n¨ng ho¨cj chuyªn gia cã hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc ®ã thÈm ®Þnh. 3. VÝ dô vÒ thÈm ®Þnh cho vay dµi h¹n theo dù ¸n ®Çu t­. Tªn dù ¸n: X©y dùng trung t©m th­¬ng m¹i – ng· t­ së Tæng vèn ®Çu t­: 9.120.588.647 ®ång Trong ®ã vay ng©n hµng: 5.000.000.000 ®ång ThÈm ®Þnh kh¸ch hµng vay vèn. N¨ng lùc ph¸p lý: + C«ng ty thùc phÈm Hµ Néi lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 490/Q§- UB ngµy 26/1/1993 cña UBND thµnh phè Hµ Néi. GiÊy phÐp kinh doanh sè 105734 ngµy 3/3/1993 do träng tµi kinh tÕ thµnh phè cÊp. + Chøc n¨ng kinh doanh: Kinh doanh c¸c lo¹i thùc phÈm, n«ng s¶n vµ chÕ biÕn, thùc phÈm c«ng nghÖ thuû s¶n t­¬i, c¸c lo¹i dÞch vô. + Gi¸m ®èc c«ng ty: NguyÔn THÞ DiÖu Tó + Tµi kho¶n tiÒn giö ng©n hµng: 710a- 00810. LÞch sö ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶ n¨ng qu¶n lý cña kh¸ch hµng. LÞch sö ph¸t triÓn vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: Ngµy thµnh lËp: 10/5/1967. Quy m« vèn: 22tû700 Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n: 19tû900 Sè l­îng lao ®éng: 650 ng­êi. + Chñ doanh nghiÖp cã kinh nghiÖm kinh doanh, cã tr×nh ®é ®¹i häc. MÆt hµng kinh doanh: thùc phÈm, n«ng s¶n, hµng c«ng nghÖ phÈm, vËt t­ tiªu dïng, kh¸ch s¹n … + C«ng ty cã 20 ®¬n vÞ kinh doanh phô thuéc tren ®Þa bµn Hµ Néi. Sè liÖu t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tµi chÝnh: Th«ng qua sè liÖu trªn, doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh, cã n¨ng lùc ®i vay, kinh doanh cã uy tÝn. Doanh thu n¨m 2001 vµ 2002 gi¶m ®i lµ do n¨m 2000 h¹ch to¸n c¶ doanh thu hµng ®¹i lý vµo tæng doanh thu, ®Õn n¨m 2001 vµ 2002 kh«ng ®­a phÇn doanh thu hµng ®¹i lý vµo tæng doanh thu. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. C¬ së ph¸p lý cña dù ¸n: LuËn chøng kinh tÕ kü thuËt. QuyÕt ®Þnh sè 1775/Q§ ngµy 28/4/1993 cña UBND thµnh phè duyÖt luËn chøng kinh tÕ kü thuËt x©y dùng trung t©m vµ quyÕt ®Þnh sè2132/Q§UB ngµy 24/6/1996 cña UBND thµnh phè bæ sung, ®iÒu chØnh dù ¸n kh¶ thi ®Çu t­ x©y dùng trung t©m ng· t­ së. GiÊy phÐp x©y dùng sè 255-11-99/GPXD ngµy 2/5/1995 cña kiÕn tróc s­ tr­ëng thµnh phè. C«ng v¨n 371/TP-CV ngµy 25/8/2002 vÒ vay vèn ®Çu t­ c«ng tr×nh trung t©m th­¬ng m¹i ng· t­ së. Sù cÇn thiÕt cña dù ¸n. Trung t©m t­¬ng m¹i ng· t­ së n»m t¹i khu d©n c­ réng lín cã mËt ®é ®«ng. Khu nµy cã nhiÒu tr­êng ®¹i häc vµ nhiÒu nhµ m¸y xÝ nghiÖp. Trung t©m th­¬ng m¹i ng· t­ së n»m trªn ®­êng T©y s¬n thuéc quËn §èng §A tiÕp gi¸p víi thÞ x· Hµ §«ng.Do vËy ®©y lµ n¬i mua b¸n thuËn lîi vÒ c¸c lo¹i hµng thùc phÈm vµ c«ng nghÖ phÈm. Víi vÞ trÝ thuËn lîi nh­ vËy trung t©m th­¬ng m¹i sÏ cã lîi thÕ kinh doanhvaf thu hót nhiÒu kh¸ch hµng còng nh­ ®èi t¸c kinh doanh. ViÖc x©y dùng khu trung t©m th­¬ng m¹i ng· t­ së lµ cÇn thiÕt. ThÈm ®Þnh vÒ ph­¬ng diÖn thÞ tr­êng ¥ ng· t­ së ch­a cã c¸c siªu thÞ lín, trung t©m th­¬ng m¹i n»m trn trôc giao th«ng chÝnh nªn cã søc hót ®èi víi ng­êi mua. C«ng ty thùc phÈm Hµ Néi d­îc ng­êi mua tÝn nhiÖm nªn cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi b¹n hµng. VÒ ph­¬ng diÖn kü thuËt Trung t©m th­¬ng m¹i x©y dùng trªn diÖn tÝch 1190m2 gåm ba tÇng víi tæng din tÝch 3995m2. TÇng 1 lµ siªu thÞ hµng ho¸ tù chän TÇng 2 lµ quÇy hµng thùc phÈm, coong nghÖ phÈm. TÇng 3 lµ v¨n phßng cho thuª , tËp thÓ h×nh. ThÈm ®Þnh ph­¬ng diÖn tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý. C«ng ty thùc phÈm dù kiÕn cho thuª mét sè ®¬n vÞ b¸n hµng vµ mét sè diÖn tÝch ®Ó C«ng ty tù ®øng ra kinh doanh. C«ng ty dù kiÕn cö 1 gi¸m ®èc diÒu hµnh vµ 30 nh©n viªn b¸n hµng, qu¶n lý. ThÈm ®Þnh ph­¬ng diÖn kinh tÕ- tµi chÝnh. 1. Tæng dù to¸n : 9.120.588.647®. Trong ®ã: Vèn NS :3.821.000.000® Vèn huy ®éng : 299.588.647® Vèn vay ng©n hµng: 5.000.000.000® Dù trï thu nhËp- chi phÝ Thu vÒ b¸n hµng: 50triÖu/th¸ng * 12 th¸ng = 600 triÖu. Thu vÒ cho thuª diÖn tÝch kinh doanh: 3.114m2 * 30.000®/m2 * 12 th¸ng = 1.121 triÖu. Tæng céng doanh thu 1 n¨m: 1.721 triÖu. Tæng chi phÝ 1 n¨m: 1.661 triÖu. TiÒn l­¬ng: 30 ng­êi * 450.000® * 12 th¸ng = 162 triÖu. TiÒn ®iÖn tho¹i: 1.200.000 * 12 th¸ng = 14 triÖu. TiÒn ®iÖn n­íc: 4.500.000® * 12 th¸ng= 54 triÖu. B¶o hiÓm x· héi: 350.000® *19% * 12 th¸ng = 24 triÖu. Chi phÝ kh¸c: 6 triÖu * 12 th¸ng = 72 triÖu. TiÒn thuÕ ®Êt: 1.190m2 * 7.800.000® * 0,7 % = 65 triÖu. TiÒn thuÕ vèn: 3.821.000.000® * 6% = 229 triÖu. KhÊu hao c¬ b¶n = nguån vèn vay: 5.000.000® : 10 n¨m = 500 triÖu KhÊu hao c¬ b¶n = nguån vèn ng©n s¸ch: 3.821.000.000® : 40 n¨m = 95 triÖu KhÊu hao c¬ b¶n = Nguån vèn huy ®éng 2.99.588.000 x 10% = 30 triÖu Tr¶ l·i vay ng©n hµng b×nh qu©n/1n¨m 3.000.000.000® x 1,1% x 12 th¸ng = 396 triÖu Tr¶ l·i vèn huy ®éng: 164.772.000 x 12% = 20 triÖu Lîi nhuËn 1 n¨m = 1.721 triÖu - 1.661 triÖu = 60 triÖu 3. TÝnh to¸n c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn: a. BiÕn phÝ: TiÒn l­¬ng : 162 triÖu Chi phÝ kh¸c : 72 triÖu TiÒn ®iÖn tho¹i : 14 triÖu TiÒn ®iÖn n­íc : 54 triÖu BiÕn phÝ: 302 triÖu b. §Þnh phÝ = tæng chi phÝ - biÕn phÝ = 1.661 triÖu - 302 triÖu = 1.359 triÖu §iÓm hoµ vèn tr¶ nî = §Þnh phÝ - KhÊu hao Doanh thu - BiÕn phÝ = 1.359 - 625 1.721 - 302 = 734 1.419 = 51,7% Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy r»ng: C«ng ty ®¹t trªn 51,7% th× ®ñ tr¶ nî Thêi gian hoµ vèn = 9.281 triÖu 595 tr + 16 tr + 54 tr = 13,96 n¨m VII. Ph­¬ng ¸n cho vay thu nî 1. Ph­¬ng ¸n cho vay: Cho vay 5 tû ®ång ®Ó tr¶ tiÒn x©y l¾p theo quyÕt to¸n cña bªn B theo ®Ò nghÞ vay vèn cña bªn A ( C«ng ty thùc phÈm). 2. Ph­¬ng ¸n thu nî: Nguån tr¶ nî hµng n¨m: 665 triÖu Tõ khÊu hao c¬ b¶n: 595 triÖu Tõ lîi nhuËn c«ng tr×nh ®Ó l¹i 60 tr x 68% x 40% = 16,3 triÖu Tõ lîi nhuËn C«ng ty ®Ó l¹i: 54 triÖu Thêi gian thu nî: 5.000 triÖu 665 triÖu = 7,5 n¨m Thêi gian ©n h¹n: 6 th¸ng Thêi gian cho vay: 8 n¨m Møc tr¶ nî 1 th¸ng = 55,5 triÖu c. ThÈm ®Þnh biÖn ph¸p ®¶m b¶o tiÒn vay H×nh thøc ®¶m b¶o tiÒn vay: C«ng ty cam kÕt thÕ chÊp b»ng Trung t©m th­¬ng m¹i ng· t­ së. Gi¸ trÞ cña ®¶m b¶o tiÒn vay = 9.281.487.000® KÕt luËn vµ ý kiÕn ®Ò xuÊt 1. Dù ¸n x©y dùng Trung t©m th­¬ng m¹i ng· t­ Së mang tÝnh kh¶ thi, cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn. 2. §Ò nghÞ cho vay: Sè tiÒn cho vay: 5.000.000.000® L·i suÊt cho vay: 0,95% th¸ng Thêi gian cho vay: 8n¨m Thêi gian ©n h¹n: 6 th¸ng Møc thu nî 1 th¸ng: 55.500.000® 4. Nh÷ng nhËn xÕt ®¸nh gi¸ vÒ ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tÝn dông ®Çu t­ dù ¸n t¹i së giao dÞch I- NHCTVN. 4.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. Ph¶i nãi r»ng c«ng t¸c thÈm ®Þnh t¹i së giao dÞch I ®ang dÇn cã nh÷ng hoµn thiÖn . Quy tr×nh thÈm ®Þnh ®­îc x©y dùng dùa trªn nÒn khoa häc tiªn tiÕn c¸c chØ tiªu mµng©n hµng ®Æt ra trong quy tr×nh thÈm ®Þnh t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lËp dù ¸n cã thÓ hoµn thiÖn h¬n chÊt l­îng cña dù ¸n… ViÖc thÈm ®Þnh lµ c¨n cø quan träng ®Ó ban gi¸m ®èc xem xÐt ra quyÕt ®Þnh cho vay ®èi víi dù ¸n gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông cña Së giao dÞch I – NHCTVN. C«ng t¸c thÈm ®Þnh ®ßi hái c¸n bé tÝn dông ph¶i thu thËp c¸c th«ng tin do doanh nghiÖp vay vèn cung cÊp vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong 3 n¨m gÇn ®©y nhÊt vµ nh÷ng th«ng tin tõ bªn ngoµi. Tõ nh÷ng th«ng tin ®ã c¸n bé tÝn dông ph¶i ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh , d­a ra nh÷ng ®iÓm m¹nh yÕu cña daonh nghiÖp ®Ó tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh cho vay hay kh«ng. Víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i gióp cho c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh n¾m b¾t d­îc th«ng tin kÞp thêi, gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh rót tiÒn vay, sö dông vèn vay vµ cã nh÷ng gi¶i ph¸p kÞp thêi tr¸nh thÊt tho¸t vèn. Ng©n hµng cã mét ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n vÒ lÜnh vùc kinh tÕ, cã kinh nghiÖm vÒ thÈm ®Þnh vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh¶ n¨ng tr¶ nî, nh÷ng vÊn ®Ò mµ ng©n hµng quan t©m nhÊt. §©y còng lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña dù ¸n . 4.2. Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh. - ViÖc thÈm ®Þnh dù ¸n tuy ®· ®­îc tiÕn hµnh trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn nh­: thÞ tr­êng, kü thuËt, tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý… song viÖc xem xÐt cßn rÊt s¬ sµi. ViÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu cßn mang tÝnh h×nh thøc ®Æc biÖt c¸c chØ tiªu NPV, IRR …ch­a ®­îc coi träng. Ngoµi ra viÖc thÈm ®Þnh kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thßi gian cña tiÒn ®iÒu nµy g©y ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng thÈm ®Þnh ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng dù ¸n dµi h¹n. C¸c chØ tiªu mµ ng©n hµng sö dông ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ cã ­u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n dÔ sö dông nh­ng l¹i cã nh­îc ®iÓm lµ chØ quan t©m ®Õn viÖc thu håi vèn mµ kh«ng chó ý tíi nh÷ng lî Ých mµ dù ¸n ®em l¹i cho x· héi, ng©n hµng còng ch­a ®­a ra ®­îc c¸c ®Þnh møa quy ®Þnh. Ph©n tÝch ®é nh¹y chØ ®­îc sö dông ë møc ®é thÊp. Ng©n hµng tËp trung qu¸ cao vµo viÖc xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî hµng n¨m cña dù ¸n ,trong khi c¸c chØ tiªu quan träng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tµi chÝnh l¹i ®­îc tÝnh to¸n mét c¸ch h×nh thøc. Nh­ vËy lµ ch­a chÝnh x¸c ®óng theo môc tiªu cña thÈm ®Þnh tµi chÝnh. Tû lÖ chiÕt khÊu dïng ®Ó tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu ch­a ®­îc thèng nhÊt dÉn ®Õn c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®­îc tÝnh to¸n kh«ng cßn chÝnh x¸c. C¸c c¸n bé thÈm ®Þnh chñ yÕu thuéc chuyªn m«n kinh tÕ v× vËy viÖc thÈm ®Þnh vÒ ph­¬ng diÖn kü thuËt cßn h¹n chÕ ®«i khi dÉn ®Õn tÝnh to¸n sai lÖch vµ ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp g©y mÊt vèn vµ mÊt uy tÝn cho ng©n hµng. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh chñ yÕu coi träng kh©u thÈm ®Þnh tr­íc khi quyÕt ®Þnh cho vµ cßn viÖc sö dông vèn vay vµ ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ nh÷ng ¶nh h­ëng cña dù ¸n ®Õn x· héi hoÆc thËm chÝ vèn vay ®­îc sö dông sai môc ®Ých, kh«ng hiÖu qu¶, chñ ®Çu t­ cã thÓ tham « tiÒn cña nhµ n­íc g©y thiÖt h¹i cho x· héi vµ ng©n hµng. V× vËy cÇn ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh kü cµng kh«ng xem nhÑ bÊt cø ph­¬ng diÖn nµo ng©n hµng cÇn ph¶i theo dâi dù ¸n tõ khi b¾t ®Çu cho ®Õn khi kÕt thóc. ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh ch­a ®­îc linh ho¹t, ch­a xem xÐt ë tr¹ng th¸i ®éng v× vËy viÖc h¹n chÕ rñi ro do biÕn ®éng cña thÞ tr­êng ch­a kÞp thêi g©y tæn thÊt cho ng©n hµng… Bªn c¹nh ®ã nguån th«ng tin ®­îc thu thËp ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh chñ yÕu thu thËp tõ kh¸ch hµng vay vèn , do vËy th­êng lµ thiÕu th«ng tin. HiÖn nay ng©n hµng dùa trªn c¸c b¸o c¸o quyÕt to¸n vµ sè liÖu b¸o c¸o cña kh¸ch hµng®Ó tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng cßn dùa vµo th«ng tin tõ viÖc pháng vÊn kh¸ch hµngvµ kh¶o s¸t thùc tÕ cña c¸n bé tÝn dông, kÕt hîp víi nh÷ng th«ng tin tõ s¸ch b¸o, tõ b¹n hµng cña chñ ®Çu t­…Tuy nhiªn c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng vµ doanh nghiÖp th­êng thay ®æi liªn tôc theo ngµy, theo giêdo vËy còng g©y trë ng¹i cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh.§iÒu nµy ®ßi hái hÖ thèng th«ng tin cña ng©n hµng cÇn nhanh chãng ®æi míi cËp nhËt, kÞp thêi , chiÝnh x¸c ®Ó phôc vô tèt cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh. Sè liÖu nªu trong c¸c dù ¸n kh¶ thi, c¸c luËn chøng kinh tÕ, kü thuËt trong ®ã c¸c con sè dù kiÕn vÒ c©n ®èi thu chi, vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô th­êng lµ ­íc tÝnh, ch­a s¸t víi thùc tÕ, ch­a mang tÝnh khoa häctõ ®ã viÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ch­a ®­îc chÝnh x¸c. Ch­¬ng III Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ thÈm ®Þnh tÝn dông ®Çu t­ dù ¸n t¹i Së giao dÞch I – NHCTVN. I.§Þnh h­íng ho¹t ®éng tÝn dông cña Së Giao DÞch I- NHCTVN. Cïng víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt n­íc , sù ph¸t triÓn cña toµn ngµnh ngan hµng Sau h¬n 10 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam ngµy cµng ph¸t triÓn vµ kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ, vai trß trong hÖ thèng c¸c ngan hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam, ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu ®¸ng kÓ cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn cña §¶ng vµ Nhµ N­íc, thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gãp phÇn kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng ®i lªn.Së Giao DÞch I lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n t­¬ng ®èi phô thuéc vµo NHCTVN,do ®ã còng x¸c ®Þnh cho m×nh mét chiÕn l­îc kinh doanh cô thÓ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ng©n hµng vµ theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc.Trong lÜnh vùc tÝn dông chiÕn l­îc ®ã ®­îc cô thÓ ho¸ nh­ sau: PhÊn ®Êu ®¹t møc t¨ng d­ nî tÝn dông hµng n¨m tõ 15- 20%. T¨ng c­êng tû träng tÝn dông trung dµi h¹n tõ 30- 40% tæng d­ nî, ®Æc biÖt tËp trung vèn cho c¸c ngµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, c¸c dù ¸n cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn, cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh­: ®iÖn lùc, dÇu khÝ, b­u chÝnh, viÔn th«ng, hµng kh«ng… §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã,Ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p vµ nhiÖm vô sau: - Víi ph­¬ng ch©m “ t¨ng tr­ëng an toµn hiÖu qu¶ ”, chÝnh s¸ch tÝn dông cña Së Giao DÞch I – NHCTVN trong thêi gian tíi lµ chñ ®éng tÝch cùc t×m kiÕm dù ¸n kh¶ thi ®Ó cho vay, tËp trung nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c dù ¸n cã vai trß chñ ®¹o, quan träng trong nÒn kinh tÕ, cã hiÖu qu¶ cao. Cã chÝnh s¸ch, phÝ dÞch vô hîp lý, hÊp dÉn ®Ó c¹nh tranh víi c¸c ngan hµng kh¸c, c¶i tiÕn thñ tôc, quy tr×nh nghiÖp vô, ®Èy m¹nh c«ng t¸c t­ vÊn nghiÖp vô, th«ng tin thÞ tr­êng cho kh¸ch hµng. Më réng ®i liÒn víi cñng cè, n©ng cao chÊt l­îngk tÝn dông, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi vèn; gi¶m tû lÖ nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi xuèng d­íi møc cho phÐp. Cã c¸c gi¶i ph¸p vÒ khai th¸c tµi s¶n, xiÕt nî, xö lý nî khã ®ßi …nh»m thu håi vèn cho ng©n hµng.T¨ng c­êng c¬ chÕ th«ng tin tÝn dông, n¾m ch¾c t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th¸o gì khã kh¨n, sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶. §a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®Çu t­ g¾n liÒn víi viÖc øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong qu¶n lý, kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng tÝn dông, qu¶n lý vèn vay, thÈm ®Þnh dù ¸n. Hoµn thiÖn ®éi ngò c¸n bé tÝn dông, c¸n bé thÈm ®Þnh dù ¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt …®¸p øng yªu cÇu cña ho¹t ®éng tÝn dông. §Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô môc tiªu cña chiÕn l­îc chung còng nh­ chÝnh s¸ch tÝn dông Ng©n Hµng cÇn tiÕn hµnh ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nhau trong ®ã gi¶i ph¸p vÒ thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông cÇn ®­îc Ng©n hµng ®Æc biÖt coi träng. II. §Þnh h­íng ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông t¹i Së Giao DÞch I- Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam. -C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®øng trªn gi¸c ®é ng­êi cho vay, ng­êi tµi trî ®Ó xem xÐt. C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®­îc phæ cËp ho¸ trong toµn hÖ thèng tíi tÊt c¶ c¸c c¸n b« lµm nhiÖm vô ë c¸c bé phËn kh¸c nhau víi nh÷ng yªu caïu ®ßi hái kh¸c nhau trong ®ã träng t©m lµ bé phËn tÝn dông. C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc, toµn diÖn víi tÊt c¶ c¸c dù ¸n xin vay trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh vay vèn. C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo mét quy tr×nh hiÖn ®¹i, khoa häc, thÝch hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ, phï hîp víi c«ng nghÖ cña Ng©n hµng. C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i th­êng xuyªn ®­îc trau dåi, tæng kÕt ®Ó rót ra nh÷ng kinh nghiÖm, tõ ®ã ngµy n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh. C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i lu«n lu«n ph¸t huy vai trß tham m­u cho c¸c cÊp l·nh ®¹o tõ trung ­¬ng ®Õn c¬ së trong viÖc quyÕt ®Þnh c¸c kho¶n cho vay. III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng thÈm §Þnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông trong ho¹t ®éng chovay t¹i së giao dÞch I – NHCTVN. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung cña ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, ®Æc biÖt lµ c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch tÝn dông th× viÖc n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông lµ nh©n tè gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng mét kho¶n vay. Ng©n hµng còng ®ang ®­a ra nhiÒu gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông trong ®ã c«ng t¸c thÈm ®Þnh gi÷ vai trß bËc nhÊt.Ng©n hµng lu«n mong muèn cã chÊt l­îng thÈm ®inh tèt nhÊt®Ó dùa ra quyÕt ®Þnh cho vay ®óng, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu nî vµ thu l·i phï hîp víi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng. C«ng t¸c thÈm ®Þnh ®­îc coi lµ hiÖu qu¶ khi lùa chän ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p chØ tiªu phï hîp víi tõng lo¹i dù ¸n ®Ó lµm s¸ng tá vµ ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò cña dù ¸n. §èi víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh th× chó träng thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ tµi chÝnh. §èi víi c¸c dù ¸n x©y dùng c¬ b¶n th× ngoµi viÖc thÈm ®Þnh tµi chÝnh cÇn xem xÐt vÒ lîi Ých kinh tÕ cña dù ¸n, lîi Ých x· héi mµ dù ¸n ®em l¹i cho chñ ®Çu t­, cho x· héi.Trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh Ng©n hµng th­êng chó träng ®Õn c¸c chØ tiªu ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian cã thÓ tr¶ nî vµ kÕt qu¶ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp mµ l¹i xem nhÑ ®Õn c¸c chØ tiªu sinh lêi cña dù ¸n, xem nhÑ c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi. V× vËy cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p ®Ó kÕt hîp hµi hoµ khi sö dông c¸c chØ tiªu ®Ó thÈm ®Þnh dù ¸n. Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu xem xÐt c¸c hå s¬ dù ¸n vay vèn t¹i Së giao dÞch I kÕt hîp víi sù ®¸nh gi¸ nghiªn cøu cña c¸c thÕ hÖ ®i tr­íc em xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông t¹i Së giao dÞch I – NHCTVN. Nh÷ng gi¶i ph¸p nµy ®­îc ®­a ra dùa trªn nh÷ng gîi ý tõ s¸ch vë cïng víi nh÷ng suy luËn trªn thùc tÕ t¹i ng©n hµng còng nh­ vai trß to lín cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®­îc tËp hîp thµnh c¸c nhãm nh­ sau - Gi¶i ph¸p vÒ ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh. Gi¶i ph¸p vÒ con ng­êi.. Gi¶i ph¸p vÒ th«ng tin. Gi¶i ph¸p vÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh. Gi¶i ph¸p vÒ trang thiÕt bÞ kü thuËt. 1. Gi¶i ph¸p vÒ ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh. 1.1. ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh hiÖn ®¹i §Ó n©ng cao chÊt l­îng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh h¬n n÷a ng©n hµng cÇn chó träng t¨ng c­êng ¸p dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i trªn c¬ së häc hái c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi vÒ ph­¬ng ph¸p tõ ®ã ¸p dông mét c¸ch s¸ng t¹o vµo thùc tÕ ViÖt Nam. §ång thêi mçi mét dù ¸n cã mét ®Æc thï riªng v× vËy cÇn ph¶i vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p mét c¸ch linh ho¹t sao cho phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn cña mçi dù ¸n ®i vay vèn. 1.2. Sö dông c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n. ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n lµ quan träng bËc nhÊt bëi ng©n hµng còng nh­ chñ ®Çu t­ ®Òu quan t©m hµng ®Çu ®Õn lîi nhuËn. Do ®ã ng©n hµng cÇn sö dông c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh mang tÝnh kh¸i qu¸t cao nh­ NPV, IRR, PI, PP,.. Ng©n hµng cÇn coi ®©y lµ c¸c chØ tiªu b¾t buéc cÇn ph¶i tÝnh to¸n trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n. §Æc biÖt ph¶i sö dông linh ho¹t hai chØ tiªu lµ NPV vµ IRR. Sö dông chØ tiªu NPV cã thÓ lùa chän c¸c dù ¸n theo nguyªn t¾c dù ¸n ®­îc lùa chän lµ dù ¸n mang l¹i gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn lín nhÊt trong khi ®ã chØ tiªu IRR nhiÒu khi cã thÓ dÉn tíi nh÷ng quyÕt ®Þnh kh«ng chÝnh x¸c khi lùa chän c¸c dù ¸n. Nh÷ng dù ¸n cã tû suÊt thu håi vèn néi bé cao nh­ng quy m« nhá th× cã thÓ ®em l¹i gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn nhá h¬n mét dù ¸n kh¸c cã tû suÊt thu håi vèn néi bé thÊp nh­ng ®em l¹i gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cao h¬n. Tiªu chuÈn gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn lµ mét tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi do ®ã NPV kh«ng thÓ hiÖn ®­îc møc ®é hiÖu qu¶, trong khi ®ã IRR lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ t­¬ng ®èi do ®ã nã thÓ hiÖn ®­îc møc ®é hiÖu qu¶ h¬n so víi NPV. NPV thõa nhËn râ rµng chi phÝ c¬ héi vÒ sö dông vèn ®­îc ¸p dông ®Ó tÝnh NPV cña dù ¸n nh­ng ph­¬ng ph¸p IRR l¹i ngÇm ®Þnh r»ng chi phÝ c¬ héi cña viÖc sö dông vèn b»ng IRR cña dù ¸n. V× vËy mµ râ rµng ph­¬ng ph¸p tÝnh NPV toµn diÖn h¬n. NÕu dù ¸n ®­îc tµi trî theo ph­¬ng ph¸p hçn hîp b»ng mét phÇn vèn tù cã vµ vay ng©n hµng th× chi phÝ tiÒn vay sÏ ®­îc tÝnh vµo lîi nhuËn tr­íc thuÕ. Khi tr¶ nî ng©n hµng theo niªn kim cè ®Þnh cã nghÜa lµ CF ( cash flow ) = LNST + KH + l·i ph¶i tr¶ Nh­ng CF nµy ph¶i dïng ®Ó tr¶ cho phÇn gèc tiÒn vay nªn chuçi CF nµy ph¶i trõ ®i phÇn gèc vay hoÆc gi¸ trÞ thay lý tµi s¶n nÕu cã råi míi hiÖn t¹i ho¸ ®Ó tÝnh NPV. NÕu dù ¸n ®­îc tµi trî b»ng toµn bé vèn tù cã th×: CF = LNST + KH. NÕu dù ¸n ®­îc tµi trî b»ng h×nh thøc leasing th× hµng n¨m ng­êi ®i thuª ph¶i tr¶: TiÒn thuª = KH + l·i tiÒn thuª. CF = LNST. Trong qu¸ tr×nh tÝnh chi phÝ cho dù ¸n ng©n hµng cÇn tÝnh ®Õn gi¸ trÞ cßn l¹i cña m¸y mãc thiÕt bÞ , gi¸ trÞ cßn l¹i nµy ph¶i tÝnh vµo chi phÝ nh­ng mang dÊu ©m. §èi víi nh÷ng dù ¸n cã hiÖu qu¶ nh­ng trong nh÷ng n¨m ®Çu dßng tiÒn cña dù ¸n bÞ ©m v× vèn ®Çu t­ tËp trung vµo nh÷ng n¨m ®Çu rÊt lín, doanh thu nh÷ng n¨m ®Çu l¹i bÐ do ®ã Së giao dÞch nªn tiÕp tôc xem xÐt cho vay ®Ó dù ¸n bï ®¾p vµo dßng tiÒn ©m , ng©n hµng sÏ thu nî vµo c¸c n¨m sau. 1.3. TÝnh l·i suÊt chiÕt khÊu . Trªn thùc tÕ c¸c dù ¸n hiÖn nay ë ViÖt Nam ®­îc tµi trî bëi nhiÒu nguån vèn, v× vËy ng©n hµng cÇn ¸p dông c¸ch tÝnh b×nh qu©n gia quyÒn l·i suÊt Trong ®ã : lµ l­îng vèn lÊy tõ nguån vèn thø i lµ l·i suÊt ph¶i tr¶ cho nguån vèn thø i r lµ l·i suÊt thÝch hîp cho dù ¸n Ng©n hµng cÇn ph¶i xem xÐt ®Õn møc ®é rñi ro ¶nh h­ëng ®Õn l·i suÊt nh­: tû lÖ l¹m ph¸t hµng n¨m , møc ®é rñi ro do thêi tiÕt, møc ®é l·i suÊt quy ®Þnh cho c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nhau… Trong nh÷ng n¨m mµ nguån vèn kham hiÕm ng©n hµng cã thÓ tÝnh tû lÖ chiÕt khÊu cao do chi phÝ vèn t¨ng vµ ng­îc l¹i tû lÖ chiÕt khÊu thÊp h¬n trong nh÷ng n¨m nguån vèn dåi dµo 1.4. VÊn ®Ò gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn . Qua vÝ dô vÒ thÈm ®Þnh ta thÊy r»ng ng©n hµng trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n thêi gian hoµn vèn ®· kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn ®©y lµ mét h¹n chÕ lín bëi gi¸ trÞ ®ång tiÒn ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau lµ kh«ng gièng nhau. V× vËy ng©n hµng cÇn tÝnh thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n theo c¸ch tÝnh cã sö dông tû lÖ chiÕt khÊu tóc lµ quy dßng tiÒn vÒ cïng mét thêi ®iÓm mµ th«ng th­êng lµ quy vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ sö dông l·i suÊt chiÕt khÊu chung. Lóc nµy thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n lµ thêi gian ®Ó : Trong ®ã: : tæng vèn ®Çu t­ ban ®Çu : luångtiÒn cña dù ¸n mang l¹i n¨m thø i n : thêi gian ho¹t ®éng cña dù ¸n. r : l·i suÊt chiÕt khÊu chung ¸p dông cho dù ¸n §©y lµ chØ tiªu quan träng gióp cho chñ ®Çu t­ dù tÝnh ®­îc thêi gian vèn ø ®éng vµ thêi ®iÓm b¾t ®Çu thu l·i. 1.5. TÝnh to¸n dßng tiÒn cña dù ¸n. Th«ng thuêng c¸c dù ¸n ngoµi gi¸ trÞ thu håi tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ nhµ x­ëng khi kÕt thóc dù ¸n cßn cã gi¸ trÞ thanh lý cña tµi s¶n. VÊn ®Ò mµ ng©n hµng quan t©m lµ kho¶n tr¶ nî cña doanh nghiÖp hµng n¨m nh­ng ph¶i lµ tiÒn mÆt hiÖn cã cña doanh nghiÖp chø kh«ng ph¶i lµ nguån lÊy tõ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hay lÊy tõ lîi nhuËn sau thuÕ v× ®ã chØ lµ nh÷ng sè liÖu tÝnh to¸n trªn sæ s¸ch kÕ to¸n mµ th«i. Tuy nhiªn nh÷ng con sè nµy ®«i khi kh«ng chÝnh x¸c . Trong dù ¸n ®Çu t­ th× dßng tiÒn trong n¨m ®Çu th­êng lµ ©m nh­ng dù ¸n cã hiÖu qu¶ nªn ng©n hµng ph¶i dùa vµo dßng tiÒn ë c¸c n¨m sau ®Ó bï ®¾p cho n¨m tr­íc. Ng©n hµng cÇn c¨n cø vµo dßng tiÒn mÆt vµo vµ dßng tiÒn mÆt ra cña dù ¸n ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc t×nh tr¹ng tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp . 1.6. Ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n. ViÖc ph©n tÝch ®é nhËy cña dù ¸n lµ x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè cña dù ¸n, trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ l¹i c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶. Tr«ng qu¸ tr×nh ph©n tÝch cÇn x¸c ®Þnh ®­îc biªn an toµn . Biªn an toµn nµy cµng lín th× dù ¸n cµng ch¾c ch¾n. §iÓm an toµn lµ ®iÓm mµ t¹i ®ã ho¹t ®éng cña dù ¸n cã thÓ chÊp nhËn ®­îc, nÕu thÊp h¬n th× dù ¸n kh«ng cã lîi. V× vËy ng©n hµng cÇn ph¶i dù kiÕn mét sè bÊt tr¾c cã thÓ x¶y ra ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc ®iÓm an toµn cho dù ¸n. Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n ng©n hµng cÇn chó träng mét sè yÕu tè nh­ sau: Sù gi¶m s¶n l­îng, Sù gi¶m ®¬n gi¸, c¸c yÕu tè thÞ tr­êng kh¸c,… §Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t­ trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro lµ ¸p dông tû lÖ chiÕt khÊu ®· ®iÒu chØnh rñi ro. Ng©n hµng nªn tiÕn hµnh theo c¸c b­íc nh­ sau: + TÝnh gi¸ trÞ kú väng EV: : X¸c suÊt biÕn ®æi :gi¸ trÞ cña biÕn sè i n: sè biÕn cè + TÝnh tû lÖ chiÕt khÊu ®iÒu chØnh theo sù rñi ro: R = R: tû lÖ chiÕt khÊu ®­îc ®iÒu chØnh theo sù rñi ro. r tû lÖ chiÕt khÊu ®­îc lùa chän ®Ó tÝnh to¸n. p: x¸c suÊt rñi ro. Tû lÖ chiÕt khÊu ®­îc ®iÒu chØnh khi cã l¹m ph¸t: RI = (1+r)(1+i)-1 Trong ®ã RI: tû lÖ chiÕt khÊu ®­îc ®iÒu chØnh theo l¹m ph¸t. R: tû lÖ chiÕt khÊu ®­îc lùa chän. I: tû lÖ l¹m ph¸t. 2. Gi¶i ph¸p vÒ th«ng tin. ChÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ phô thuéc vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng nguån th«ng tin thu ®­îc. Th«ng tin lµ nguån lùc lµ c¬ së ®Ó cã kÕt qu¶ thÈm ®Þnh tèt, cã thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro do thiÕu th«ng tin g©y nªn. V× vËy viÖc x©y dùng cñng cè ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin ®¶m b¶o cung cÊp chÝnh x¸c kÞp thêi, ®Çy ®ñ. Tr­íc hÕt ng©n hµng cÇn x©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin néi bé cã chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. Ng©n hµng ban hµnh mét quy chÕ th«ng tin ®Þnh kú cho c¸c bé phËn . Nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn dù ¸n ph¸i ®­îc cung cÊp mét c¸ch nhanh chãng ®Çy ®ñ vµ th«ng suèt trong toµn hÖ thèng . C¸c phßng ban ph¶i ®­îc trang bÞ hÖ thèng m¸y tÝnh hiÖn ®¹i . C¸c chi nh¸nh ph¶i tiÕn hµnh thu thËp c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vÒ mäi lÜnh vùc. C¸c th«ng tin nµy ph¶i ®­îc tËp hîp theo tõng ngµnh, tõng kh¸ch hµng… §Þnh kú c¸c chi nh¸nh sÏ tiÕn hµnh b¸o c¸o th«ng tin cho TW ®Ó tËp hîp thµnh mét ng©n hµng d÷ liÖu chung thèng nhÊt trong toµn hÖ thèng. Ng©n hµng nªn chó träng ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån cung cÊp th«ng tin. Bªn c¹nh ®ã cÇn tÝch cùc tiÕp cËn khai th¸c x©y dùng mèi quan hÖ th­êng xuyªn víi c¸c kh¸ch hµng, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c, c¸c bé ngµnh cã liªn quan.Trong thêi ®¹i ngµy nay ®Ó cã ®­îc th«ng tin chÊt l­îng cao ng©n hµng cã thÓ ph¶i chÊp nhËn mua c¸c th«ng tin hoÆc thuª c¸c chuyªn gia t­ vÊn ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh. 3. Gi¶i ph¸p vÒ con ng­êi. Thùc tÕ cho thÊy c¸c c¸n bé tÝn dông lµ nh÷ng ng­êi cã vai trß quan träng bËc nhÊt v× hä lµ ng­êi trùc tiÕp vµ ®Çu tiªn tiÕp xóc víi chñ dù ¸n, do ®ã cÇn ph¶i x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé cã ®Çu ãc nh¹y bÐn, cã tr×nh ®é n¨ng lùc , kinh nghiÖm, vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc, ph¸n ®o¸n ®­îc nh÷ng rñi ro tiÒm Èn vµ cã tÝnh quyÕt ®o¸n linh ho¹t ®Ó kh«ng bá lì c¬ héi Mçi c¸n bé ph¶i n¾m ch¾c quy tr×nh nghiÖp vô, ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh, ph©n tÝch c¸c chØ sè chØ tiªu tµi chÝnh. Ng©n hµng cÇn tËp trung vµo mét sè c«ng viÖc: 3.1. VÒ tuyÓn dông c¸n bé. Ng©n hµng cÇn cã chÝnh s¸ch tuyÓn dông c¸n bé hîp lý thu hót d­îc nh÷ng ng­êi cã n¨ng lù tr×nh ®é ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc vÒ ng©n hµng tµi chÝnh. §ång thêi cã chÝnh s¸ch thu hót c¸c chuyªn gia vµ c¸n bé thÈm ®Þnh giái lµm viÖc cho ng©n hµng hoÆc céng t¸c. 3.2 VÒ bè trÝ c¸n bé. Ng©n hµng cÇn c¨n cø vµn n¨ng lùc cña mçi ng­êi ®Ó bè trÝ ph©n c«ng vµo c¸c bé phËn cho hîp lý.C¸c phßng ban ph¶i phèi hîp nhÞp nhµng víi nhau ®Ó n©ng cao chÊt l­îng c«ng viÖc,bªn c¹nh ®ã ph¶i chó ý c©n nh¾c c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµo c¸c vÞ trÝ chñ chèt quan träng. 3.3. VÒ vÊn ®Ò ®·i ngé. Ngoµi c¸c chÕ ®é do nhµ n­íc quy ®Þnh, ng©n hµng nªn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i cho c¸n bé lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®Ó khuyÕn khÝch tr¸ch nhiÖm ý thøc. §­a ra c¸c chÕ ®é nh­ cho c¸n bé ®i nghØ m¸t, ®iÒu d­ìng, trî cÊp héc phÝ, hç trî tiÒn mua tµi liÖu, cã chÝnh s¸ch khen th­ëng ®óng mùc, còng cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng sai ph¹m g©y tæn thÊt cho ng©n hµng , nhµ n­íc. L·nh ®¹o ng©n hµng cÇn th­êng xuyªn kiÓm tra, bè trÝ hµi hoµ nh©n lùc ®Ó ph¸t huy h¬n n÷a thÕ m¹nh cña con ng­êi. 3.4. VÒ båi d­ìng ®µo t¹o c¸n bé. Ng©n hµng x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé b»ng c¸ch tæ chøc ra c¸c cuéc héi th¶o trao ®æi kinh nghiÖm. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé nh©n viªn héc thªm n©ng cao tr×nh ®é, thuª c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n­íc ®Õn trao ®æi nãi truyÖn. Cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé lµm viÖc. 4 . Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc ®iÒu hµnh. C«ng t¸c thÈm ®Þnh cã liªn quan ®Õn nhiÒu mÆt v× vËy cÇn cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c bé phËn trong hÖ thèng ng©n hµng ®Ó nh»m tiÕn tíi mét tæ chøc hiÖu qu¶ vµ an toµn.Do ®ã tr­íc m¾t cÇn xem xÐt mét sè h­íng nh­ sau: Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh mét c¸ch râ rµng c¨n cø vµo n¨ng lùc tr×nh ®é cña mçi c¸ nh©n, ph©n ®Þnh râ rµng tr¸ch nhiÖm cña tõng bé phËn . Cã th¸i ®é nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng c¸n bé kh«ng ®¸p øng ®­îc c«ng viÖc nh­: thuyªn chuyÓn c«ng t¸c, thay vÞ trÝ … Ng©n hµng nhanh chãng x©y dùng mét quy tr×nh thÈm ®Þnh b»ng v¨n b¶n, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña tõng bé phËn. Néi dung thÈm ®Þnh ph¶i ®­îc chuÈn t¾c vµ toµn diÖn .C¸c bé phËn lµm viÖc mét c¸ch ®ång lo¹t, phèi hîp chÆt chÏ víi nhau. Ng©n hµng cÇn ph¸t ®éng phong trµo nghiªn cøu khoa häc trong lÜnh vùc thÈm ®Þnh ®Ó ngµy cµng n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cÇn cã sù häc hái kinh nghiÖm thÈm ®Þnh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c. 5. Gi¶i ph¸p vÒ trang thiÕt bÞ kü thuËt. Ng©n hµng cÇn cã mét hÖ thèng trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i , ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ cho c¸c bé phËn.Thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i cña c«ng nghÖ th«ng tin v× vËy cÇn ¸p dông nh÷ng kü thuËt hiÖn ®¹i vµo trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh nh­: ph©n tÝch d÷ liÖu , truyÒn tin, khai th¸c th«ng tin…Nh­ vËy míi cã ®­îc nh÷ng th«ng tin tæng hîp vµ cã tÝnh chÝnh x¸c cao IV. Mét sè kiÕn nghÞ n©ng cao hiÖu qu¶ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông t¹i Së Giao DÞch I- Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam. Trong thêi gian thùc tËp võa qua t¹i Së giao I ®øng trªn gi¸c ®é lµ sinh viªn cña khoa Kinh TÕ §©ï T­ em ®· nghiªn cøu xem xÐt vÒ toµn bé ho¹t ®éng cña së ®Æc biÖt ®i s©u vµo nghiªn cøu c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông t¹i së giao dÞch I – NHCTVN. C«ng t¸c thÈm ®Þnh lµ mét kh©u ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng tÝn dông cña Së v× vËy chiÕn l­îc cña Së lµ ngµy cµng c¶i thiÖn n©ng cao c«ng t¸c thÈm ®Þnh .Em xin cã mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông nh­ sau: * VÒ phÝa nhµ n­íc: - Nhµ n­íc nªn chñ ®éng tiÕp cËn t­ vÊn cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng. §­a ra quy chÕ chungcho c¸c doanh nghiÖp khi cã ý t­ëng vÒ dù ¸n ®Ó tõ ®ã cã ph­¬ng ¸n hiÖu qu¶ nhÊt. - CÇn hç trî cho viÖc thµnh lËp c¸c c«ng ty t­ vÊn, c¸c chuyªn viªn vÒ thÈm ®Þnh. §­a ra c¸c tiªu chuÈn chung trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh vÒ thÞ tr­êng, kü thuËt … ®Ó ng©n hµng lµm c¬ së trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh. C¸c bé ngµnh cã liªn quan ph¶i phèi hîp víi nhau trong viÖc qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n cña chñ ®Çu t­ , xö lý nghiªm minh nh÷ng tr­êng hîp sai ph¹m gi¶m thiÓu thÊt tho¸t cho ng©n hµng. Nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng kinh doanh thua lç, kh«ng cã l·i th× nhµ n­íc nªn khuyÕn khÝch chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u hoÆc cho gi¶i thÓ, ph¸ s¶n doanh nghiÖp. ChÝnh phñ vµ c¸c bé ngµnh cã liªn quan ban hµnh ra c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh luËt, c¸c v¨n b¶n ph¸p lý ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng tÝn dông ®­îc an toµn: luËt kinh tÕ, luËt d©n sù… Liªn tôc hoµn thiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, kiÓm to¸n thèng nhÊtgióp cho viÖc h¹ch to¸n tµi chÝnh doanh nghiÖp ®­îc râ rµng, t¹o ®iÒu kiÖn gióp c¸n bé thÈm ®Þnh trong viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp. Thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p c¶i c¸ch hÖ thèng tæ chøc tÝn dông, n©ng cao kh¶ n¨ng ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh, thÈm ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ rñi ro cña c¸c bé ngµnh. X©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Hoµn thiÖn c¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i xuÊt, c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i, hÖ thèng thÞ tr­êng tiÒn tÖ thø cÊp, nghiÖp vô thÞ tr­êng më, x©y dùng hÖ thèng c¶nh b¸o sím trªn c¬ së thu thËp, ph©n tÝch c¸c th«ng tin ®Ó ®­a ra c¸c khuyÕn nghÞ hîp lý gióp cho c¸c ng©n hµng phßng chèng ®­îc nh÷ng rñi ro vÒ l·i suÊt, rñi ro nî…®¶m b¶o an toµn cho toµn hÖ thèng ng©n hµng vµ æn ®Þnh vÜ m«. C¬ cÊu l¹i tæ chøc bé m¸y NHTMQD nh»m lµm râ vµ t¨ng c­êng mèi quan hÖ gi÷a c¬ quan qu¶n lý vµ c¬ quan ®iÒu hµnh theo h­íng n©ng cao n¨ng lùc cña ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh trªn c¬ së c¬ cÊu l¹i c¸c phßng, ban nghiÖp vô. HiÖn nay viÖc gi¶i quyÕt nî tån ®äng lµ vÊn ®Ò hÕt søc bÊt cËp cña c¸c ng©n hµng.MÆc dï r»ng c«ng t¸c thÈm ®Þnh cã hiÖu qu¶ ®Õn mÊycòng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng rñi ro, sai sãt. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp vay nî còng kh«ng l­êng tr­íc ®­îc rñi ro mµ m×nh m¾c ph¶i nh­: thiªn tai, thÞ tr­êng tµi chÝnhkhu vùc … Do ®ã Nhµ n­íc cÇn cã biÖn ph¸p hç trî, xö lý sao cho ®¶m b¶o æn ®Þnh cho ng©n hµng bëi b¶n th©n ng©n hµng khã cã thÓ tù gi¶i quyÕt.V× vËy theo em ChÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh cÇn cã kÕ ho¹ch bï ®¾p thiÖt h¹i cho Ng©n hµng, x©y dùng m«i tr­êng ph¸p lý ®ñ m¹nh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Ng©n hµng xö lýc¸c tµi s¶n thÕ chÊp, tµi s¶n g¸n nî… *VÒ phÝa Ng©n hµng : §èi víi ng©n hµng kh¸ch hµng lµ cung cÊp nguån vèn cho ho¹t ®éng tÝn dông, ®ång thêi còng lµ ng­êi sö dông nguån vèn nµy nªn kh¸ch hµng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ho¹t ®éng king doanh cña ng©n hµng. Do vËy viÖc thiÕt lËp mèi quan hÖ tèt vµ l©u dµi víi kh¸ch hµng gióp Ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn n¾m v÷ng th«ng tin cã liªn quan tíi kh¸ch hµng, tõ ®ã cã ®èi s¸ch thÝch hîp ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong sù c¹nh tranh trªn c¬ së kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng kh¸ch hµng. ViÖc thiÕt lËp mèi quan hÖ tèt vµ l©u dµi víi kh¸ch hµng sÏ gióp Ng©n hµng ®¸nh gi¸ ®óng kh¸ch hµng, tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ thÈm ®Þnh.Th«ng qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn quan hÖ tÝn dông mét c¸ch th­êng xuyªn Ng©n hµng cã thÓ n¾m b¾t ®­îc nhiÒu th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. C¨n cø vµo t×nh h×nh sè d­ cña tµi kho¶n, Ng©n hµng sÏ biÕt ®­îc kh¶ n¨ng tiÒm tµng vµ chu kú sö dông tiÒn mÆt cña ng­êi vay tiÒn còng nh­ c¸c quan hÖ cña kh¸ch hµng víi c¸c kh¸ch hµng kh¸c trong viÖc mua nguyªn vËt liÖu, tiªu thô s¶n phÈm…§©y lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó thu thËp c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ cho viÖc thÈm ®Þnh,sµng läc th«ng tin, tr¸nh ®­îc rñi ro vÒ ®¹o ®øc… Thu hót vèn ®Ó cñng cè ®Çu vµo vµ më réng ®Çu ra theo ®óng yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Ng©n hµng cã quan hÖ l©u dµi víi kh¸ch hµng tõ ®ã cã thÓ huy ®éng ®­îc l­îng vèn lín tõ nguån tiÒn göi cña kh¸ch hµng, Ng©n hµng cã thÓ hiÓu râ ®­îc nhu cÇu tÝn dông cña kh¸ch hµng vÒ lo¹i tÝn dông, khèi l­îng tÝn dông, gi¸ c¶ cho vay ®Ó Ng©n hµng cã kÕ ho¹ch bè trÝ nguån vèn, kÞp thêi ®¸p øng nhu cÇu vèn tÝn dông cña kh¸ch hµng víi l·i suÊt thÊp do tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ trong viÖc thÈm ®Þnh, gi¸m s¸t kh¸ch hµng. §Ò ra chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp trong tõng thêi kú vµ xu h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng ng©n hµng trong t­¬ng lai ®Ó kh«ng ngõng thÝch nghi víi sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng,t×m kiÕm c¬ héi ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng. ThiÕt lËp bé ph©n tiÕp thÞ ®Ó nghiªn cøu thÞ tr­êng,xem xÐt ®¸nh gi¸ c¸c mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng,t×m hiÓu,th¨m dß kh¸ch hµng vÒ ®Æc ®iÓm,nhu cÇu thÞ hiÕu còng nh­ nh÷ng ®éng c¬ cña kh¸ch hµng trong viÖc lùa chän ng©n hµng ®Ó ®Ò xuÊt víi l·nh ®¹o nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch marketing cña Ng©n hµng nh­ : chÝnh s¸ch s¶n phÈm cho kh¸ch hµng,chÝnh s¸ch l·i suÊt.. Trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i phôc vô cho quan hÖ giao dÞch víi kh¸ch hµng,n¾m b¾t th«ng tin mét c¸ch nhanh chãng,chÝnh x¸c,thuËn tiÖn. N©ng cao tr×nh ®é,n¨ng lùc vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña c¸n bé tÝn dông.Chó träng c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng cho c¸n bé tÝn dông ®Ó chèng rñi ro ®¹o ®øc trong ho¹t ®éng tÝn dông.§Æc biÖt víi c¸n bé tÝn dông lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh cÇn ®­îc ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, kiÕn thøc vµ c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt cña c¸n bé thÈm ®Þnh:kü n¨ng t×m hiÓu,®iÒu tra;kü n¨ng ph©n tÝch;kü n¨ng ®µm ph¸n víi kh¸ch hµng… Gi¸m s¸t kh¸ch hµng vay,theo dâi rñi ro cã thÓ x¶y ra còng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông mµ môc ®Ých cuèi cïng lµ chÊt l­îng tÝn dông ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n .Muèn vËy cÇn ph¶i: +KiÓm tra ®Þnh kú dùa trªn c¬ së c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. +KiÓm tra th­êng xuyªn ,®ét xuÊt t¹i c¬ së cña kh¸ch hµng. +KiÓm tra viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp theo gi¸ trÞ,hiÖn vËt ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i. +Theo dâi t×nh h×nh chung cña ngµnh mµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng. +Thu nhËp c¸c th«ng tin kh¸c cã liªn quan ®Õn doanh nghiÖp,dù ¸n ®Çu t­ Nh­ vËy ng©n hµng sÏ n¾m ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh vµ sù biÕn ®æi trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp,n¾m ®­îc chu kú s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó cã kÕ ho¹ch gióp doanh nghiÖp vÒ vèn trong qu¸ tr×nh kinh doanh vµ thu nî kÞp thêi. Trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dï cã thµnh c«ng ®Õn mÊy th× nh÷ng sai sãt nhá sÏ khã tr¸nh khái do c¸c dù ¸n ®Çu t­ lu«n cã ®Æc tÝnh rñi ro cao.V× vËy theo em ng©n hµng cÇn cã mét bé phËn gi¸m s¸t nî.C¸c c¸n bé lµm viÖc trong bé phËn nµy sÏ lµ nh÷ng ng­êi kh«ng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho vay,thu nî,kh«ng liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh,quyÕt ®Þnh cho vay vµ cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc kinh nghiÖm ®Ó ®¶m b¶o träng tr¸ch mµ Ng©n hµng giao cho.Bé phËn gi¸m s¸t nî sÏ cã chøc n¨ng: +KiÓm tra vµ kiÓm ®iÓm chÊt l­îng tÝn dông,chÊt l­îng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh nh»m v¹ch ra ®iÓm m¹nh,®iÓm yÕu vµ rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi dù ¸n lµm mÊt vèn cña ng©n hµng. +TiÕn hµnh thanh tra,kiÓm tra ®Þnh kú c¸c dù ¸n ®Çu t­ tÝn dông ®· qua thÈm ®Þnh,nÕu ph¸t hiÖn ra sai sãt,v­íng m¾c th× lËp tøc cã biÖn ph¸p kh¾c phôc ng¨n ngõa rñi ro. +Ng©n hµng cÇn ®­a ra chÝnh s¸ch l·i xuÊt phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ t×nh h×nh chung cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ bëi nÕu l·i xuÊt cao th× mÆc dï dù ¸n cã ®em l¹i lîi Ých cho x· héi,thu ®­îc lîi nhuËn(NPV>0) nh­ng IRR l¹i thÊp so víi l·i suÊt cho vay th× sÏ g©p thiÖt h¹i cho chñ ®Çu t­ lÉn ng©n hµng,nÒn kinh tÕ x· héi. Ng©n hµng cÇn t¨ng c­êng viÖc ®µo t¹o båi d­ìng vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh . Lu«n trao ®æi häc hái kinh nghiÖm víi c¸c ng©n hµng kh¸c, ®ång thêi nghiªn cøu ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh. Ng©n hµng cÇn chuyªn m«n ho¸ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh ®Ó ph©n t¸ch râ c«ng viÖc cho tõng c¸n bé cã nh­ vËy míi ph¸t huy d­îc kh¨ n¨ng cña tõng c¸n bé ®ång thêi l¹i gióp cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh d­îc s©u h¬n, ch¾c ch¾n h¬n. Ng©n hµng ph¶i cã sù quan t©m ®Õn kh¸ch hµng, lu«n t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã t×m kiÕm nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng. CÇn cã chÝnh s¸ch l·i suÊt ­u ®·i ®èi víi c¸c kh¸ch hµng tèt víi c¸c ph­¬ng thøc thu l·i phï hîp, gi¶m tèi ®a c¸c thñ tôc phiÒn hµ, g©y khã kh¨n cho kh¸ch hµng vay vèn. * VÒ phÝa chñ ®Çu t­: C¸c chñ ®Çu t­ cÇn n©ng cao n¨ng lùc lËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ , thùc hiÖn theo ®óng quy chÕ thÈm ®Þnh ( nghÞ ®Þnh 52 cña chÝnh phñ vµ th«ng t­ 06 cña bé kÕ ho¹ch ) , ®¶m b¶o theo ®óng ph¸p luËt. Môc lôc