Chuyên đề Tổ chức công tác Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm với việc tăng cường quản trị doanh nghiệp tại Công ty cổ phần SMC Composite

së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm, chiÕm tõ 80- 85% trong tæng gi¸ trÞ vµ th­êng æn ®Þnh trong mçi lo¹i s¶n phÈm cña c«ng ty. Nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, c¨n cø vµo vai trß vµ t¸c dông cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt th× nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty ®­îc chia thµnh 3 lo¹i: Nguyªn vËt liÖu chÝnh: nhùa SMC, PA, ABS, PC... Nguyªn vËt liÖu phô :gio¨ng, bu l«ng, ®ai èc, vá hép c¸t t«ng, bao b× PE, má then kho¸ nh«m... Nhiªn liÖu: x¨ng dÇu, than, cñi ... Tuy nhiªn, kÕ to¸n chØ theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt tån nguyªn vËt liÖu trong TK 125 mµ kh«ng t¸ch riªng ra cho tõng kho¶n môc. Nguyªn vËt liÖu cña c«ng ty ®­îc qu¶n lý ë c¸c kho, viÖc nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu ®­îc theo dâi chÆt chÏ th«ng qua nhiÖm vô s¶n xuÊt cô thÓ lµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh thu mua nguyªn vËt liÖu do phßng cung tiªu ®¶m nhËn. C¨n cø vµo ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm, phßng cung tiªu lËp kÕ ho¹ch thu mua vµ kÝ kÕt hîp ®ång víi nhµ cung cÊp. Nguyªn vËt liÖu mua vÒ tr­íc khi nhËp vµo kho ®­îc phßng KCS kiÓm tra vÒ sè l­îng, chÊt l­îng vµ chñng lo¹i..., nÕu ®¹t yªu cÇu th× tiÕn hµnh nhËp kho vµ phßng cung tiªu viÕt phiÕu nhËp kho. Gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp kho bao gåm gi¸ thùc tÕ trªn ho¸ ®¬n vµ c¸c kho¶n chi phÝ thu mua kh¸c nh­: chi phÝ vËn chhuyÓn, chi phÝ bèc rì, chi phÝ cÇu ®­êng... ViÖc xuÊt vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc theo dâi vµ qu¶n lý chÆt chÏ dùa trªn c¬ së nhiÖm vô s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch ®Æt ra hµng th¸ng. KÕ ho¹ch nµy ®­îc chi tiÕt theo nhiÖm vô s¶n xuÊt tõng ngµy. Khi cã nhu cÇu ph¸t sinh cÇn dïng ®Õn nguyªn vËt liÖu th× c¸c ph©n x­ëng c¨n cø vµo sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu ®Ó lËp phiÕu xin lÜnh vËt t­. Phßng cung tiªu c¨n cø vµo phiÕu nµy ®Ó viÕt phiÕu xuÊt kho vËt liÖu cho s¶n xuÊt. Gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong k× ®­îc ghi theo gi¸ h¹ch to¸n, cuèi th¸ng kÕ to¸n vËt t­ c¨n cø vµo c¸c chøng tõ: phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, vµ b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho trong th¸ng theo c«ng thøc: Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt dïng trong th¸ng = Gi¸ trÞ NVL xuÊt kho theo gi¸ h¹ch to¸n ´ HÖ sè gi¸ vËt liÖu. Gi¸ thøc tÕ vËt liÖu + Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho ®Çu kú nhËp kho trong kú HÖ sè gi¸ = ------------------------------------------------------ Gi¸ h¹ch to¸n vËt + Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu liÖu tån kho ®Çu kú nhËp kho trong kú ViÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trong th¸ng ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶ng kª sè 3- B¶ng tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ nguyªn vËt liÖu vµ dông cô. Sau khi tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thùc tÕ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô xuÊt dïng trong th¸ng, kÕ to¸n vËt liÖu lËp b¶ng ph©n bæ sè 2- “ B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô " chi tiÕt theo c¸c lo¹i s¶n phÈm. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ cho th¸ng ®ã. BiÓu sè 1 Doanh nghiÖp: C«ng ty cæ phÇn B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu SMC Composite. C«ng cô dông cô Th¸ng 12 n¨m 1999 Ghi cã c¸c TK §èi t­îng sö dông Tµi kho¶n 152 Tµi kho¶n 153 HT TT HT TT TK 621 + Hßm A + hßm B + Hßm C TK 627 + Hßm A + Hßm B + Hßm C XuÊt b¸n nguyªn vËt liÖu 632 Chi phÝ b¸n hµng TK 641 Chi phÝ qu¶n lý DN TK 642 137.439.049 243.095.434 238.973.961 397.300 702.659 694.515 80.380.182 412.500 1.618.255 135.927.220 240.421.385 236.345.248 392.930 694.817 686.988 79.496.000 411.635 1.609.265 Ngµy... ...th¸ng ... ...n¨m 1999 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng (ký, hä tªn ) (ký, hä tªn) KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. ë c«ng ty cé phÇn SMC Composite, tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ theo thêi gian vµ theo giê c«ng s¶n xuÊt s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®­îc tr¶ cho bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp vµ qu¶n lý ph©n x­ëng. Møc l­¬ng theo thêi gian tr¶ cho c¸n bé qu¶n lý ®­îc dùa trªn møc l­¬ng c¬ b¶n cña nhµ n­íc qui ®Þnh (tr­íc ®©y lµ 144.000 ®ång mét th¸ng nay lµ 188.000 ®ång mét th¸ng), hÖ sè cÊp bËc cña tõng ng­êi vµ sè ngµy c«ng thùc tÕ lµm viÖc. Møc l­¬ng ngµy tr¶ Møc l­¬ng c¬ b¶n ´ hÖ sè cÊp bËc cho CNV theo cÊp bËc = ----------------------------------------- 26 ngµy c«ng TiÒn l­¬ng thêi gian Møc l­¬ng ngµy tr¶ Sè ngµy c«ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn = cho c«ng nh©n viªn ´ thùc tÕ lµm viÖc trong th¸ng theo cÊp bËc trong th¸ng Møc l­¬ng 1 ngµy Møc l­¬ng 1 giê = ------------------------ 8 giê L­¬ng phô cña c«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh lµ l­¬ng mµ c«ng nh©n viªn ®­îc h­ëng trong thêi gian nghØ viÖc theo chÕ ®é qui ®Þnh cña Nhµ n­íc (nghi lÔ, TÕt, phÐp...) §Ó h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622- “ Chi phÝ nh©n c«ng thùc tiÕp” vµ c¸c chøng tõ gèc: b¶ng chÊm c«ng, phiÕu nghØ èm, nghØ thai s¶n, phiÕu giao nép s¶n phÈm ... B¶ng chÊm c«ng do tæ tr­ëng gi÷, theo dâi t×nh h×nh thùc tÕ lµm viÖc cña nh©n viªn trong tæ. Cuèi th¸ng ng­êi chÊm c«ng ký vµo b¶ng chÊm c«ng vµ ®em b¶ng nµy cïng víi b¸o c¸o lao ®éng vµ s¶n l­îng lªn phßng kÕ to¸n ®Ó thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ lµm c¬ së lËp b¶ng thanh to¸n l­¬ng cho c«ng nh©n viªn. B¶ng thanh to¸n l­¬ng khi lËp xong ph¶i ®­îc kÕ to¸n tr­ëng vµ gi¸m ®èc ký duyÖt, ®©y lµ c¨n cø ®Ó thñ quü ph¸t l­¬ng cho c«ng nh©n viªn. Cuèi th¸ng, dùa vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng (biÓu sè 2), kÕ to¸n lËp “B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng ” (BiÓu sè 3). 1.3.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp cho toµn c«ng ty sau ®ã ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ s¶n xuÊt chung cña c«ng ty bao gåm nh÷ng kho¶n sau: BiÓu sè 2 B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng §¬n vÞ: C«ng ty cæ phÇn SMC Composite Th¸ng 12 n¨m 1999 Hä vµ tªn BËc l­¬ng L­¬ng s¶n phÈm L­¬ng thêi gian nghØ viÖc, ngõng viÖc h­ëng 100% l­¬ng NghØ viÖc, ngõng viÖc h­ëng ... %l­¬ng L­¬ng lµm thªm Phô cÊp thuéc quü l­¬ng Phô cÊp kh¸c Tæng sè T¹m øng Cßn ®­îc lÜnh Sè s¶n phÈm Sè tiÒn Sè c«ng Sè tiÒn Sè c«ng Sè tiÒn Sè c«ng Sè tiÒn Sè tiÒn Ký nhËn Sè tiÒn Ký nhËn NguyÔn lan Anh Chu BÝch Ch©m Lª V¨n C­êng ... ... 537.120 500.100 439.200 16 1/2 - 15 1/2 560.300 - 526.400 6 1/2 21 4 1/2 134.300 403.900 76.000 2 5 6 11.000 27.700 32.200 26.600 - 27.000 14.440 43.200 14.400 746.600 474.800 676.000 200.000 300.000 200.000 514.400 142.000 450.600 Céng 65 1/2 10.071.403 960.095 416.000 389.000 196.000 12.032.498 3.650.000 8.382.498 KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n tr­ëng (ký ) ( ký ) Hä vµ tªn Hä vµ tªn Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng.(TK 6271 ) Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô s¶n xuÊt.(TK 6272 ) Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh.(TK 6274) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.( TK 6275 ) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng cho s¶n xuÊt.(TK 6276) Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn.(TK 6278 ) * KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng. ë c«ng ty cæ phÇn SMC Composite, chi phÝ nh©n viªn bao gåm: + Chi phÝ tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn ë c¸c ph©n x­ëng. + 50 % chi phÝ tiÒn l­¬ng cña c¸n bé qu¶n lý ë v¨n phßng. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n l­¬ng phÇn ®Þnh ko¶n: Nî TK 6271 5925000 Cã TK 334 5925000 ®Ó vµo b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo kho¶n môc chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng. Do lµ c«ng ty cæ phÇn nªn ë c«ng ty kh«ng cã sö dông TK 338. * KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô s¶n xuÊt . Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô dïng cho ph©n x­ëng lµ ®å dïng b¶o hé lao ®éng, chi phÝ vËt t­ xuÊt dïng cho söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ ph©n x­ëng... Tuy nhiªn do kh«ng muèn sù chªnh lÖch qu¸ nhiÒu gi÷a c¸c th¸ng nªn kÕ to¸n ®· tËp hîp vµo TK 142- chi phÝ chê ph©n bæ. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo sè liÖu ë b¶ng ph©n bæ phÇn ®Þnh kho¶n: Nî TK 6272 1744735 Cã TK 1422 1744735 ®Ó ghi vµo môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung. * Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty tõ khi thµnh lËp ®Õn nay hÇu nh­ Ýt cã sù thay ®æi t¨ng gi¶m, hoÆc cã thay ®æi nh­ng víi sè l­îng kh«ng ®¸ng kÓ. Ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ë c«ng ty lµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu. Møc khÊu hao trÝch hµng n¨m dùa vµo nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh vµ thêi h¹n sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh ®ã. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo tû lÖ khÊu hao ®· ®­îc cÊp trªn duyÖt y ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó tÝnh ra møc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hµng th¸ng. Nguyªn gi¸ TSC§ ´ Tû lÖ khÊu hao Møc khÊu hao th¸ng = ----------------------------------------------- 12 th¸ng §Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo th¸ng, kÕ to¸n lËp b¶ng khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo th¸ng ( BiÓu sè 4). BiÓu sè 3: §¬n vÞ: C«ng ty cæ phÇn SMC Composite B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng Th¸ng 12 n¨m 1999 Ghi cã §èi t­îng TK 334 - ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn TK 335 Tæng céng TK 622 - chi phÝ NCTT + Hßm A+ Hßm B+ Hßm C TK 627 - chi phÝ SXC + Hßm A+ Hßm B+ Hßm C 12.032.498 2.669.431 4.721.558 4.641.508 5.925.000 1.314.472 2.324.973 2.285.555 12.032.498 5.925.000 17.957.498 17.957.498 Ng­êi lËp b¶ng Hµ néi ngµy 31/12/1999 ( ký) ( ký ) Hä vµ tªn Hä vµ tªn BiÓu sè 4: §¬n vÞ: C«ng ty cæ phÇn SMC Composite B¶ng khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Th¸ng 12 n¨m 1999 ChØ tiªu Toµn doanh nghiÖp TK 627 TK 641 TK 642 Nguyªn gi¸ KhÊu hao Hßm A Hßm B Hßm C Tæng Sè KH ®· trÝch th¸ng tr­íc Sè KH trÝch trong th¸ng nµy + Nhµ x­ëng + VËt kiÕn tróc + M¸y mãc thiÕt bÞ + Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i + Dông cô qu¶n lý 4.864.161.805 4.864.161.805 2.105.000.000 1.000.467.283 1.106.614.000 402.168.419 249.912.103 40.552.635 40.552.635 17.541.667 8.337.227 9.221.783 3.351.403 2.100.555 8.998.382 15.915.896 15.638.357 30.738.409 9.814.226 Céng 4.864161805 40.552.635 Ng­êi lËp biÓu Hµ néi ngµy ... th¸ng ... n¨m 1999 (ký ) KÕ to¸n tr­ëng Hä vµ tªn ( ký ) Hä vµ tªn BiÓu sè 5: §¬n vÞ: C«ng ty cæ phÇn SMC Composite B¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo s¶n phÈm Th¸ng 12 n¨m 1999 S¶n phÈm TK 6271 TK 6272 TK 6274 TK 6275 TK 6278 Céng TK 627 Hßm A Hßm B Hßm C 1.314.416 2.324.875 2.285.709 392.930 694.817 686.988 8.998.382 15.915.896 15638.375 468.309 826.924 814.267 246.291 434.892 428.237 11.420.238 20.197.404 19.853.558 Céng 5.925.000 1.774.735 40.552.635 2.109.500 1.109.420 51.471.290 BiÓu sè 6: §¬n vÞ : C«ng ty cæ phÇn SMC Composite NhËt ký chøng tõ sè 7 PhÇn I: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn doanh nghiÖp. Ghi cã c¸c TK Ghi nî c¸c TK TK 152 TK 142 TK 214 TK 334 TK 621 TK 622 TK 627 NKCT sè 1, 2, 10 ... Tæng cp Ph¸t sinh TK141 TK 154 + Hßm A + Hßm B + Hßm C TK 621 + Hßm A + Hßm B + Hßm C TK 622 + Hßm A + Hßm B + Hßm C TK 627 + Hßm A + Hßm B + Hßm C 612.693.853 135.927.220 240.421.248 236.345.248 1.774.735 392.930 694.817 686.988 40.552.635 8.998.382 15.915.896 15.638.357 12.320.498 2.669.431 4.721.558 4.641.508 5.925.000 1.314.472 2.324.973 2.285.555 612.639.853 135.927.220 240.421.385 236.345.248 12.320.498 2.669.431 4.721.558 4.641.508 51.471.290 1.109.420 246.420 434.892 428.237 2.109.500 468.309 826.924 814.267 676.197.641 621.693.853 12.032.498 51.471.290 Tæng 614.468.588 40.552.635 17.957.498 612.693.853 12.032.498 51.471.290 1.109.420 2.109.500 BiÓu sè 8. NhËt ký chøng tõ sè 7 PhÇn II: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè Th¸ng 12 n¨m 1999 Tªn c¸c TK chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh YÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Lu©n chuyÓn kh«ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Tæng céng chi phÝ NVL TiÒn l­¬ng & phô cÊp KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c NVL, c«ng cô Céng TK 154 TK 631 TK 142 TK 335 TK 621 TK 622 TK 627 ... ... 612.693.853 12.032.498 5.925.000 40.552.635 2.109.420 1.109.420 1.774.735 612.693.853 12.032.498 51.471.290 Céng th¸ng Luü kÕ tõ ®Çu n¨m KÕ to¸n ghi sæ KÕ to¸n tæng hîp Hµ néi ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1999 ( Ký) ( Ký ) KÕ to¸n tr­ëng Hä vµ tªn Hä vµ tªn ( ký ) Hä vµ tªn Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh phÇn ®Þnh kho¶n: Nî TK 6274 40.552.635 Cã TK 214 40.552.635 vµ bªn nî cña tµi kho¶n 009 ®Ó lµm c¨n cø ghi vµo kho¶n môc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung. * Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cuØa c«ng ty bao gåm c¸c kho¶n chi tiªu vÒ ®iÖn, n­íc. C¸c kho¶n chi nµy th­êng ®­îc thanh to¸n b»ng tiÒn göi Ng©n hµng. §èi víi tiÒn n­íc th× chi phÝ th¸ng nµo tÝnh vµo chi phÝ trùc tiÕp cho th¸ng ®ã. §èi víi tiÒn ®iÖn th× ®­îc h¹ch to¸n theo ph­¬ng thøc gèi ®Çu, nghÜa lµ chi phÝ tiÒn ®iÖn th¸ng tr­íc ®­îc tÝnh vµo th¸ng sau. ViÖc h¹ch to¸n tiÒn ®iÖn nh­ vËy lµ kh«ng chÝnh x¸c v× chi phÝ tiÒn ®iÖn ph¸t sinh mçi th¸ng lµ kh¸c nhau. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cña toµn c«ng ty sau ®ã ph©n bæ cho c¸c s¶n phÈm theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cña s¶n phÈm ®ã. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tæng hîp thµnh b¶ng chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cho th¸ng ®ã vµ lÊy tæng céng phÇn ®Þnh kho¶n: Nî TK 6276 1917727 Nî TK 133 191773 Cã TK 112 2109500 ®Ó ghi vµo b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung th¸ng 12 n¨m 1999. * Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. §©y lµ kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt ë ph©n x­ëng nh­ chi phÝ båi d­ìng ca ®ªm, chi phÝ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, chi phÝ héi häp tiÕp kh¸ch ë c¸c ph©n x­ëng... Kho¶n chi phÝ nµy còng tËp hîp chung cho toµn c«ng ty sau ®ã míi ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cña s¶n phÈm ®ã. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n gi¸ thµnh c¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 1 vµ NhËt ký chøng tõ sè 10 phÇn cã liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt chung ( TK 627 ) ®Ó ghi vµo b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung b»ng ®Þnh kho¶n: Nî TK 627 1109420 Cã TK 111 1109420 Sau khi tËp hîp xong c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo s¶n phÈm.( BiÓu sè 5 ). VÝ dô ®èi víi s¶n phÈm håm c«ng t¬ A: 51471290 Chi phÝ s¶n xuÊt chung = -------------------´ 135927220 = 11418997 ph©n bæ cho s¶n phÈm A 612693853 §©y chÝnh lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.4. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Sau khi h¹ch to¸n chi phÝ liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo 3 kho¶n môc: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ s¶n xuÊt chung. C¸c kho¶n môc nµy tËp hîp vµo bªn nî cña Tk 154 – “ Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang .” ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . C«ng viÖc nµy ®­îc kÕ to¸n thùc hiÖn vµo cuèi th¸ng. C¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ sè 1, sè 2, b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn: KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Nî TK 154 612693853 - S¶n phÈm A 135927220 - S¶n phÈm B 240421385 - S¶n phÈm C 236345248 Cã TK 621 612693853 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Nî TK 154 12.032.498 - S¶n phÈm A 2.669.431 - S¶n phÈm B 4.721.558 - S¶n phÈm C 4.641.508 Cã TK 621 12.032.498 KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nî TK 154 51.471.290 - S¶n phÈm A 11.418.997 - S¶n phÈm B 20.197.361 - S¶n phÈm C 19.854.932 Cã TK 621 51.471.290 Cuèi th¸ng, sau khi ®· cã ®Çy ®ñ chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo s¶n phÈm kÕ to¸n lËp NhËt ký chøng tõ sè 7 ( biÓu sè 6 & 7 ). 1.5. C«ng t¸c tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ë C«ng ty cæ phÇn SMC Composite. Do ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ë c«ng ty lµ phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc nªn c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang ë c«ng ty lµ t­¬ng ®èi phøc t¹p. Cuèi th¸ng mçi ph©n x­ëng tiÕn hµnh kiÓm kª nhËp kho b¸n thµnh phÈm vµ thµnh phÈm hoµn thµnh ®ång thêi x¸c ®Þnh sè s¶n phÈm dë dang ë tõng ph©n x­ëng ®ã. Nh­ vËy, cuèi kú sau mçi giai ®o¹n c«ng nghÖ chÕ biÕn mçi ph©n x­ëng ph¶i tÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang mét lÇn. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®­îc ¸p dông ë c«ng ty lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn, nghÜa lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh n»m trong s¶n phÈm ®ã vµ 50 % chi phÝ chÕ biÕn. Gi¸ trÞ = Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh + 50 % chi phÝ SPDD n»m trong SPDD chÕ biÕn Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú kÕ to¸n tÝnh ®­îc sè ph¸t sinh gi¶m cña TK 154 theo c«ng thøc: Sè ph¸t sinh gi¶m = Sè d­ ®Çu kú + Sè ph¸t sinh t¨ng - Sè ph¸t sinh gi¶m vµ tiÕn hµnh lËp NhËt ký chøng tõ sè 7 (BiÓu sè 6 vµ 7) dùa vµo c¸c NhËt ký chøng tõ cã liªn quan. Sau khi lËp xong NhËt ký chøng tõ sè 7, kÕ to¸n tiÕn hµnh vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 621(BiÓu sè 8), TK 622 (BiÓu sè 9 ), TK 627 (BiÓu sè 10) vµ TK 154 (BiÓu sè 11). TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn SMC Composite. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. C«ng viÖc ®Çu tiªn cña toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh lµ x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh . Do c«ng ty cæ phÇn SMC Composite cã qui tr×nh c«ng nghÖ gåm nhiÒu b­íc chÕ biÕn liªn tôc vµ cã b¸n thµnh phÈm nªn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi cïng vµ b¸n thµnh phÈm ë c¸c giai ®o¹n. §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh lµ : hßm, c¸i... PhÇn hµnh kÕ to¸n ë c«ng ty ®· tÝch cùc hoµn thµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh trong tõng th¸ng. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. Còng xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ë c«ng ty ®· nªu ë trªn nªn c«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã b¸n thµnh phÈm. Cuèi th¸ng cac ph©n x­ëng kiÓm tra kho b¸n thµnh phÈm vµ s¶n phÈm hoµn thµnh (ë giai ®o¹n cuèi cïng) ®ång thêi x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi th¸ng . Do hßm c«ng t¬ ®­îc l¾p r¸p tõ nhiÒu bé phËn kh¸c nhau nh­ vá hßm, n¾p hßm, n¾p ®Èy, n¾p che, thanh «m, gu l«ng, g«ng, thanh kÌm...nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®­îc tÝnh b»ng tæng gi¸ thµnh cña c¸c b¸n thµnh phÈm vµ c¸c vËt liÖu ®· qua chÕ biÕn. VÝ dô nh­ tÝnh gi¸ thµnh cña hßm C qua c¸c b­íc: N¾p C Th©nC BiÓu sè 9: Sæ c¸i TK 621 N¨m 1999 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã Ghi nî TK 621 Ghi cã c¸c TK §¦ nî víi TK nµy Th¸ng 1 Th¸ng 2 ... ... Th¸ng 12 Céng NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 152) ... ... 612.693.853 Céng ph¸t sinh nî 612.693.853 Céng ph¸t sinh cã 612.69.853 Sè d­ cuèi th¸ng Nî Cã KÕ to¸n ghi sæ Hµ néi ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1999 ( ký ) KÕ to¸n tr­ëng Hä vµ tªn ( ký ) BiÓu sè 10: Sæ c¸i TK 622 N¨m 1999 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã Ghi nî TK 622 Ghi cã c¸c TK ®èi øng nî víi TK nµy Th¸ng 1 Th¸ng 2 ... ... Th¸ng 12 Céng NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 334) ... ... 12.032.498 Céng ph¸t sinh nî 12.032.498 Céng ph¸t sinh cã 12.032.498 Sè d­ cuèi th¸ng Nî Cã KÕ to¸n ghi sæ Hµ néi ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1999 ( ký ) KÕ to¸n tr­ëng Hä vµ tªn ( ký ) Hä vµ tªn BiÓu sè 11: Sæ c¸i TK 627 N¨m 1999 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã Ghi nî TK 627 Ghi cã c¸c TK ®èi øng nî víi TK nµy Th¸ng 1 Th¸ng 2 ... ... Th¸ng 12 Céng NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 142) NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 214) NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 334) NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 111) NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 112) ... ... 1.774.735 40.552.635 5.925.000 1.109.420 2.109.500 Céng ph¸t sinh nî 51.471.290 Céng ph¸t sinh cã 51.471.290 Sè d­ cuèi th¸ng Nî Cã KÕ to¸n ghi sæ Hµ néi ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1999 ( ký ) KÕ to¸n tr­ëng Hä vµ tªn ( ký ) BiÓu sè 12: Sæ c¸i TK 154 N¨m 1999 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã Ghi nî TK 627 Ghi cã c¸c TK ®èi øng nî víi TK nµy Th¸ng 1 Th¸ng 2 ... ... Th¸ng 12 Céng NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 621) NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 622) NhËt ký chøng tõ sè 7 (cã TK 627) ... ... 612.693.853 12.032.498 51.471.296 Céng ph¸t sinh nî 676.197.641 Céng ph¸t sinh cã 676.197.641 Sè d­ cuèi th¸ng Nî Cã KÕ to¸n ghi sæ Hµ néi ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1999 ( ký ) KÕ to¸n tr­ëng Hä vµ tªn ( ký ) Cuèi th¸ng, sè l­îng n¾p, th©n cã thÓ nhiÒu Ýt kh¸c nhau, ®¸p øng ®ñ ®Ó l¾p ®Æt hoµn chØnh mét hßm c«ng t¬, tuy nhiªn vÉn thõa mét sè s¶n phÈm ch­a hoµn thµnh mµ do thiÕu mèt sè chi tiÕt phô kh¸c. Do cuèi th¸ng 12 kh«ng cã s¶n xuÊt c¸c lo¹i b¸n thµnh phÈm mµ chØ thiªn vÒ hoµn thiÖn nh÷ng s¶n phÈm dë dang th¸ng tr­íc ®Ó l¹i, nªn sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ®­îc em lÊy vµo th¸ng 8 vµ th¸ng 9 n¨m 1999.(BiÓu sè 13-14). Trong th¸ng 12, tõ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ®Ó s¶n xuÊt c¸c b¸n thµnh phÈm, kÕ to¸n tËp hîp l¹i thµnh 3 kho¶n môc chi phÝ chÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ cho c¸c hßm c«ng t¬ A, B, C (BiÓu sè 15, 16, 17). H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm víi viÖc t¨ng c­êng qu¶n trÞ doanh nghiÖp t¹i c«ng ty cæ phÇn SMC Composite. Gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu chÊt l­îng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nÕu gi¶m ®­îc gi¸ thµnh mµ gi¸ b¸n l¹i kh«ng ®æi th× sÏ lµm t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi viÖc t¨ng c­êng qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ thùc chÊt lµ c«ng t¸c qu¶n trÞ gi¸ thµnh. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ sÏ gióp cho ng­êi qu¶n lý cã c¬ së ®Ó ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n kÞp thêi. HiÖn naû c«ng ty, viÖc qu¶n lý chi phÝ hoµn toµn dùa vµo ®Þnh møc chi phÝ do phßng kÕ ho¹ch ®Æt ra cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Cuèi kú tÝnh ®­îc gi¸ thµnh th× tÝnh to¸n vµ so s¸nh tû lÖ gi÷a c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ so s¸nh víi ®Þnh møc, nÕu cã sai lÖch nhiÒu th× yªu cÇu phßng ban gi¶i tr×nh cô thÓ. MÆc dï cã hÖ thèng ®Þnh møc chi phÝ nh­ng c«ng ty ch­a lËp b¶ng kÕ ho¹ch gi¸ thµnh , ®iÒu nµy lµm h¹n chÕ phÇn nµo c«ng t¸c qu¶n trÞ gi¸ thµnh, v× nÕu cã gi¸ thµnh kÕ ho¹ch tøc lµ ®· cã sù nghiªn cøu vÒ thÞ truêng , vÒ nhu cÇu... vµ do ®ã cã biÖn ph¸p ®Ó hoµn thµnh ®­îc kÕ ho¹ch ®Æt ra. Nh­ vËy, quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý sÏ thiÕu chÝnh x¸c. Do ch­a cã b¶ng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch nªn c«ng viÖc qu¶n lý cña c«ng ty chñ yÕu d­ak vµo gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c quý tr­íc vµ ®Þnh møc chi phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Ph©n tÝch so s¸nh c¸c kho¶n môc trong gi¸ thµnh ®Ó biÕt ®­îc gi¸ thµnh t¨ng hay gi¶m lµ do kho¶n môc nµo ®Ó tõ ®ã ®­a ra biÖn ph¸p kh¾c phôc. VÝ dô, ph©n tÝch gi¸ thµnh theo kho¶n môc chi phÝ cña 3 lo¹i s¶n phÈm chñ yÕu cña c«ng ty nh­ sau: Qh10B,Q11B,Q12B, Z10B, Z11B, Z12B lÇn lù¬t lµ khèi l­îng vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña hßm c«ng t¬ B qua c¸c th¸ng 10, 11, 12 n¨m 1999. Q10C, Q11C, Q12C, Z10C,Z11C, Z12C l lÇn lù¬t lµ khèi l­îng vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña hßm c«ng t¬ C qua c¸c th¸ng 10, 11, 12 n¨m 1999. Nh×n vµo b¶ng ta thÊy quy m« s¶n xuÊt cña c¸c hßm c«ng t¬ trong c¸c th¸ng lµ kh«ng æn ®Þnh, ®iÒu nµy còng thËt dÔ hiÎu v× s¶n phÈm cña c«ng ty s¶n BiÓu sè 13: PhiÕu tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. B¸n thµnh phÈm: Th©n hßm C Sè l­îng : 45 c¸i Th¸ng 8 n¨m 1999. Kho¶n môc Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú Chi phÝ ph¸t sinh trong th¸ng Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi th¸ng Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Chi phÝ NVLTT Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC 10.348.285 - 62.695 - 1.746.594 5.645.579 - - - 10.348.285 1.746.594 5.708.274 229.962 38.813 126.851 Tæng 10.410.980 7.392.173 17.803.153 395.626 BiÓu sè 14: PhiÕu tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. B¸n thµnh phÈm: N¾p hßm C Sè l­îng : 165 c¸i Th¸ng 9 n¨m 1999. Kho¶n môc Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú Chi phÝ ph¸t sinh trong th¸ng Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi th¸ng Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Chi phÝ NVLTT Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC - - - 8.000.000 7.121.154 38.524.960 - - - 8.000.000 7.121.154 38.524.960 48.485 43.159 233.485 Tæng BiÓu sè 15: B¶ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. Th¸ng 12 n¨m 1999 Tªn s¶n phÈm: Hßm A- Hßm c«ng t¬ 1 pha Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh: 714 hßm Kho¶n môc chi phÝ CPSXKD dë dang ®Çu kú CPSXKD ph¸t sinh trong kú CPSXKD dë dang cuèi kú Gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô trong kú Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Chi phÝ NVLTT Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC - - - 135.927.220 2.669.431 11.418.648 - - - 135.927.220 2.669.431 11.418.997 190.374 3.739 15.993 Tæng - 150.015.648 - 150.015.648 210.106 BiÓu sè 16 B¶ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. Th¸ng 12 n¨m 1999 Tªn s¶n phÈm: Hßm B- Hßm 2 c«ng t¬ 1 pha Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh: 669 hßm Kho¶n môc chi phÝ CPSXKD dë dang ®Çu kú CPSXKD ph¸tsinh trong kú CPSXKD dë dang cuèi kú Gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô trong kú Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Chi phÝ NVLTT Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC - - - 240.421.385 4.721.558 20.197.361 - - - 240.421.385 4.721.558 20.197.361 359.374 7.058 30.190 Tæng - 265.340.304 - 265.340.304 396.622 BiÓu sè 17 B¶ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. Th¸ng 12 n¨m 1999 Tªn s¶n phÈm: Hßm C- Hßm 4 c«ng t¬ 1 pha Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh: 578 hßm Kho¶n môc chi phÝ CPSXKD dë dang ®Çu kú CPSXKD ph¸t sinh trong kú CPSXKD dë dang cuèi kú Gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô trong kú Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Chi phÝ NVLTT Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC - - - 236.345.248 4.641.508 19.854.932 - - - 236.345.248 4.641.508 19.584.932 408.902 8.030 34.351 Tæng - 260.841.689 - 260.841.689 451.283 BiÓu sè18: B¶ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. S¶n phÈm : Hßm B Kho¶n môc chi phÝ Th¸ng 10 (Q1oB =394 hßm) Th¸ng 11 (Q11B =271 hßm ) Th¸ng 12 (Q12B = 669 hßm ) Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (Z10B ) Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (Z11B ) Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (Z12B ) Chi phÝ NVLTT Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC 144.365.540 5.157.785 16.111.448 366.410 13.091 40.892 99.001.720 3.153.233 16.261.752 365.320 11.636 60.006 240.421.385 4.721.558 20.197.361 359.374 7.058 30.190 Tæng 165.634.773 420.393 118.416.705 436.962 265.340.304 369.622 BiÓu sè18 B¶ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. S¶n phÈm : Hßm C Kho¶n môc chi phÝ Th¸ng 10 (Q1oC =482 hßm) Th¸ng 11 (Q11C =578 hßm ) Th¸ng 12 (Q12C = 578 hßm ) Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (Z10C ) Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (Z11C ) Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (Z12C ) Chi phÝ NVLTT Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC 235.040.070 5.738.692 27.678.850 487.635 11.906 57.425 313.528.899 9.985.985 51.499.401 542.438 17.277 89.099 236.345.248 4.641.508 19.854.932 408.902 8.030 34.351 Tæng 268.457.612 556.966 375.014.285 648.814 260.841.689 451.283 xuÊt ra lµ theo ®¬n ®Æt hµng, nÕu cã nhiÒu ®¬n ®Æt hµng th× s¶n xuÊt nhiÒu vµ ng­îc l¹i. §iÒu ®¸ng quan t©m lµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng hßm c«ng t¬ trong c¸c th¸ng. NhËn thÊy r»ng ®èi víi hßm c«ng t¬ B, gi¸ thµnh ®¬n vÞ th¸ng 11 cao h¬n th¸ng 10, nh­ng gi¸ thµnh th¸ng 12 l¹i thÊp h¬n th¸ng 11, cã nghi· lµ gi¸ thµnh ®· ®­îc ®iÒu chØnh theo h­íng tÝch cùc.T­¬ng tù ®èi víi hßm c«ng t¬ C. Víi sè liÖu trªn b¶ng gi¸ thµnh s¶n phÈm th× ch­a thÓ ®­a ra mét kÕt luËn g× vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ gi¸ thµnh, ch­a biÕt ®­îc gi¸ thµnh t¨ng hay gi¶m lµ do nguyªn nh©n nµo... §Ó hiÓu râ nguyªn nh©n vÒ vÊn ®Ò nµy ta ph©n tÝch gi¸ thµnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ th«ng qua b¶ng gi¸ thµnh theo kho¶n môc (BiÓu 19, 20). Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty, nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín (chiÕm kho¶ng 85 %) chøng tá nguyªn vËt liÖu cã vai trß v« cïng quan träng do vËy qu¶n lý tèt kho¶n môc nµy lµ rÊt cÇn thiÕt. Còng chÝnh v× vËy, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp chiÕm mét tû träng kh«ng lín l¾m trong mçi hßm c«ng t¬. Chi phÝ s¶n xuÊt chung tuy cã ®é lín kh¸c nhau nh­ng nã cã vai trß rÊt quan träng , thiÕu mét trong nh÷ng kho¶n môc nµo còng kh«ng t¹o ra s¶n phÈm ®­îc. Ta xÐt hßm c«ng t¬ B. Kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Th¸ng 11 chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cña mçi hßm ®· gi¶m ®i -1.090® vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña mçi hßm trong th¸ng 12 ®· gi¶m ®i so víi th¸ng 11 lµ -5.946® tøc lµ ®· gi¶m so víi th¸ng 10 lµ -7.036®. §iÒu nµy chøng tá ®èi víi s¶n phÈm lµ hßm c«ng t¬ B, c«ng ty ®· cã hiÖu qu¶ trong viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông chóng. Sù gi¶m nµy lµ ë møc ®é cho phÐp, nh­ng nÕu chªnh lÖch gi÷a c¸c th¸ng lµ qu¸ lín th× cÇn xem xÐt v× nã sÏ liªn quan ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: C«ng ty ®· thµnh c«ng trong viÖc gi¶m bít chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, ®iÒu ®ã chøng tá lµ qua thêi gian, tay nghÒ cña c«ng nh©n ®· t¨ng lªn nªn n¨ng suÊt lao ®éng cña hä còng cao h¬n, vµ ch¾c r»ng c«ng ty ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tÝch cùc lµm viÖc. Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ kho¶n môc chi phÝ khã kiÓm so¸t nhÊt, nã biÕn ®éng thÊt th­êng trong tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm. Nguyªn nh©n cña sù t¨ng gi¶m nµy th× cã rÊt nhiÒu, nh­ng ta cã thÓ dÔ hiÓu nã do mét sè nguyen nh©n chñ yÕu sau ®©y: + Tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ ch­a phï hîp v× cã nh÷ng kho¶n môc kh«ng thuéc chi phÝ s¶n xuÊt chung nh­ng l¹i ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. BiÓu sè 19: B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc. S¶n phÈm: Hßm B Kho¶n môc chi phÝ Th¸ng 10 Th¸ng 11 Th¸ng 12 Chªnh lÖch Z10B % Z11B % Z12B % Z11B – Z10B Z12B – Z11B CPNVLTT CPNCTT CPSXC 366.410 13.091 40.892 87,16 3,11 9,73 365.320 11.636 60.006 81,54 2,66 15,8 359.374 7.058 30.190 90,6 1,78 7,62 -1.090 -1.455 19.114 -5.946 -4.578 -29.816 Tæng 420.393 100 436.962 100 396.622 100 16.569 -40.340 BiÓu sè 20: B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc. S¶n phÈm: Hßm C Kho¶n môc chi phÝ Th¸ng 10 Th¸ng 11 Th¸ng 12 Chªnh lÖch Z10C % Z11C % Z12C % Z11C – Z10C Z12C – Z11C CPNVLTT CPNCTT CPSXC 487.635 11.096 57.524 87,55 1,99 10,46 542.438 17.277 89.099 83,6 2,66 13,74 408.902 8.030 34.351 90,6 1,78 7,62 54.803 6.181 31.674 -133.536 -2.247 -54.748 Tæng 556.966 100 648.814 100 451.283 100 92.658 -190.531 Khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong tõng th¸ng lµ kh¸c nhau. §Ó hiÓu râ vÒ vÊn ®Ò nµy ta l¹i nãi vÒ chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi trong chi phÝ s¶n xuÊt chung. Khi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong mét th¸ng nhiÒu th× chi phÝ cè ®Þnh cho mçi s¶n phÈm lµ Ýt ®i. Ng­îc l¹i, khi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra Ýt ®i th× mçi s¶n phÈm l¹i ph¶i chÞu mét l­îng chi phÝ cè ®Þnh nhiÒu h¬n( do cã cïng chi phÝ cè ®Þnh vµ ph©n bæ ®Òu). §ã còng lµ lý do t¹i sao gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña c¸c hßm c«ng t¬ ë trong th¸ng 11 l¹i cao h¬n th¸ng 10 vµ th¸ng 12. ThÊy ®­îc ®iÒu ®ã, ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i tÝch cùc h¬n n÷a trong viÖc t×m ®­îc c¸c nguån cÇu s¶n phÈm cña c«ng ty ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ s¶n xuÊt chung, vµ khi cã nhiÒu s¶n phÈm s¶n xuÊt ra th× c«ng ty cã thÓ gi¶m bít gi¸ b¸n mµ l·i suÊt cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm vÉn cao h¬n . Ta lÇn l­ît ®i vµo cô thÓ: Trong th¸ng 11: + Hßm c«ng t¬ B: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm ®· t¨ng lªn 16.569® lµm tæng gi¸ thµnh cña c¸c hßm B t¨ng lªn: 16569 ´ 271 =4.490.199® . §ã lµ do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè sau: Nguyªn vËt liÖu trong mçi s¶n phÈm gi¶m -1.090® lµm tæng gi¸ thµnh gi¶m 271´ ( -1.090) = -295.390® TiÒn l­¬ng cho mçi s¶n phÈm gi¶m -1.455® lµm cho tæng gi¸ thµnh gi¶m 271´ ( -1.445) = -394.305® Chi phÝ s¶n xuÊt chung cho mçi s¶n phÈm t¨ng 19.114® lµm cho tæng gi¸ thµnh t¨ng 271´ 19.117 = 51.179.894® + Hßm c«ng t¬ C: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm ®· t¨ng lªn 92.658® lµm tæng gi¸ thµnh cña c¸c hßm C t¨ng lªn: 578 ´ 92.658 = 53.556.324® . §ã lµ do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè sau: Nguyªn vËt liÖu trong mçi s¶n phÈm t¨ng 54.803® lµm tæng gi¸ thµnh t¨ng 578 ´ 54.803 = 31.676.134® TiÒn l­¬ng cho mçi s¶n phÈm t¨ng 6.181® lµm cho tæng gi¸ thµnh t¨ng 578 ´ 6.181 = 3.752.618® Chi phÝ s¶n xuÊt chung cho mçi s¶n phÈm t¨ng 31.674® lµm cho tæng gi¸ thµnh t¨ng 578 ´ 31.674 = 18.307.572® Trong th¸ng 12: + Hßm c«ng t¬ B: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm ®· gi¶m -40.340® lµm tæng gi¸ thµnh cña c¸c hßm B gi¶m ®i: 669 ´ (-40.340 ) = -26.987.460® . §ã lµ do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè sau: Nguyªn vËt liÖu trong mçi s¶n phÈm gi¶m -5.946® lµm tæng gi¸ thµnh gi¶m 669 ´ ( -5.946) = -3.977.874® TiÒn l­¬ng cho mçi s¶n phÈm gi¶m -4.578® lµm cho tæng gi¸ thµnh gi¶m 669 ´ ( -4.578) = -3.062.682® Chi phÝ s¶n xuÊt chung cho mçi s¶n phÈm gi¶m -29.816® lµm cho tæng gi¸ thµnh gi¶m 669 ´ (-29.816) = -19.946.904® + Hßm c«ng t¬ C: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm ®· gi¶m -190.531® lµm tæng gi¸ thµnh cña c¸c hßm C gi¶m ®i: 578 ´ (-190.531) = -110.126.918® . §ã lµ do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè sau: Nguyªn vËt liÖu trong mçi s¶n phÈm gi¶m -133.536® lµm tæng gi¸ thµnh t¨ng 578 ´ (-133.536) = -77.183.808® TiÒn l­¬ng cho mçi s¶n phÈm gi¶m -2.247® lµm cho tæng gi¸ thµnh gi¶m 578 ´ (-2.247) = -1.298.766® Chi phÝ s¶n xuÊt chung cho mçi s¶n phÈm gi¶m -54.748® lµm cho tæng gi¸ thµnh gi¶m 578 ´ (-54.748) = -31.644.344® Qua ph©n tÝch trªn cã thÓ thÊy r»ng ë c«ng ty sù chªnh lÖch vÒ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm lµ xuÊt hiÖn nhiÒu ë chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Trong thùc tÕ sù t¨ng gi¸ do chi phÝ s¶n xuÊt chung t¨ng lµ ®iÒu cã thÓ nghÜ ®Õn nh­ng t¨ng do chi phÝ nguyªn vËt liÖu th× ®ã lµ ®iÒu bÊt b×nh th­êng. Do vËy c«ng ty nªn chó träng t×m hiÓu nguyªn nh©n g©y ra t¨ng gi¶m c¸c kho¶n môc chi phÝ b»ng c¸ch qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh, ®ã lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn SMC Composite. NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn SMC Composite. Môc tiªu cuèi cïng cña c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng lµ lîi nhuËn. V× vËy ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nµy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc thi nhiÒu biÖn ph¸p ®ång bé qu¶n lý kinh tÕ, kü thuËt...Song mét trong nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n ®­îc nhiÒu doanh nghiÖp quan t©m ®· thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ h¬n c¶ lµ tiÕt kiÖm chi phÝ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm trªn c¬ së ®¶m b¶o kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Tuy nhiªn muèn tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®iÒu tr­íc tiªn mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ®ã lµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt bá ra, tÝnh ®óng gi¸ thµnh s¶n phÈm, tõ ®ã ph©n tÝch tæng hîp vµ ®Ò ra biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Muèn vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hîp lý, khoa häc trªn c¬ së tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, vËt t­, tiÒn l­¬ng... §©y lµ nh÷ng chøng tõ ban ®Çu rÊt cÇn thiÕt cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty cæ phÇn SMC Composite, ®­îc tiÕp xóc víi thùc tÕ cong t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty, cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc trang bÞ ë tr­êng, víi kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ em xin ®­îc nªu lªn mét sè nhËn xÐt cña m×nh vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng t¹i c«ng ty. Nh÷ng ­u ®iÓm ®¹t ®­îc. Thø nhÊt, ­u ®iÓm lín nhÊt trong c«ng t¸c h¹ch to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ c«ng ty ®ang ¸p dông lµ kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo tõng th¸ng. Víi kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ vËy nã ®¶m b¶o cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho c¸c nhµ qu¶n lý, gióp cho viÖc lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ gi¸ b¸n s¶n phÈm hµng th¸ng ®­îc chÝnh x¸c, hîp lý h¬n theo c¸c ko¶n môc chi phÝ tõ ®ã gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã víi sè liÖu gi¸ thµnh thùc tÕ ®­îc tÝnh ra hµng th¸ng sÏ gióp c¸c nhµ qu¶n lý ra ®­îc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong viÖc ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng. Nã lµm cho gi¸ b¸n s¶n phÈm cña c«ng ty phï hîp víi gi¸ c¶ thÞ tr­êng, tõ ®ã sÏ t¨ng nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm dÉn ®Õn sù hiÖu qu¶ h¬n trong kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Thø hai, bé m¸y kÕ to¸n ë c«ng ty ®· vµ ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o chøc n¨ng cung cÊp kÞp thêi th«ng tin cÇn thiÕt cho gi¸m ®èc vµ c¸c bé phËn cã liªn quan. Thµnh c«ng nµy tr­íc hÕt lµ do sù cè g¾ng v­ît bËc cña ®éi ngò c¸n bé phßng kÕ to¸n c«ng ty víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cao. ChØ víi 4 ng­êi ®¶m nhËn mét khèi l­îng c«ng viÖc t­¬ng ®èi lín: tõ ghi chÐp sæ s¸ch, lËp b¸o c¸o, kiÓm kª hµng ho¸ ®Õn viÖc giao dÞch víi kh¸ch hµng, cÊp trªn... Thø ba, c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt ë c«ng ty ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng, hîp lý, khuyÕn khÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian vµ theo s¶n phÈm, c¸c ®Þnh møc tiÒn l­¬ng cho tõng lo¹i s¶n phÈm vµ ®Þnh møc tiÒn l­¬ng cho tõng giê c«ng s¶n xuÊt ®­îc x©y dùng chi tiÕt tû mØ gióp cho viÖc tÝnh l­¬ng dÔ dµng chÝnh x¸c, ng­êi c«ng nh©n cã thÓ tù m×nh biÕt ®­îc kÕt qu¶ lao ®éng. Ngoµi ra tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm chØ ®­îc tÝnh khi s¶n phÈm hoµn thµnh ®óng quy c¸ch chÊt l­îng ®­îc kiÓm nghiÖm ®· t¹o cho ng­êi lao ®éng ý thøc ®­îc tÇm quan träng cña chÊt l­îng c«ng viÖc, gi¶m ®­îc chi phÝ cho s¶n phÈm háng. Thø t­, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng s¶n phÈm, phï hîp vãi ®Æc ®iÓm cña c«ng ty vÒ c«ng nghÖ, vÒ tÝnh chÊt t¹o ra s¶n phÈm, vÒ yªu cÇu qu¶n lý còng nh­ kh¶ n¨ng, tr×nh ®é cña kÕ to¸n. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm, ®iÒu nµy lµm t¨ng c­êng hiÖu qu¶ cña th«ng tin gi¸ thµnh ®èi víi c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. MÆc dï c«ng ty s¶n xuÊt nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau víi khèi l­îng lín song viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho tõng mÆt hµng vÉn ®¶m b¶o chÝnh x¸c do c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®­îc tæ chøc mét c¸ch hîp lý. Thø n¨m, c«ng ty ®· sö dông tiªu thøc ph©n bæ hîp lý, phï hîp, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c víi chi phÝ cÇn ph©n bæ nhÊt lµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. PhÇn chi phÝ s¶n xuÊt chung tiÓu kho¶n “nguyªn vËt liÖu c«ng cô dông cô”, c«ng ty ®· ph©n bæ ®Òu cho c¸c th¸ng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng th¸ng nµy chÞu qu¸ nhiÒu mµ th¸ng sau l¹i ph¶i chÞu Ýt. Do ®ã kÕ ®Ó tËp hîp kho¶n môc nµy, kÕ to¸n ®· ®­a vµo TK 142 - chi phÝ chê ph©n bæ. C¸ch h¹ch to¸n nh­ vËy lµ hîp lý. Nh×n chung c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty ®· phÇn lín ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý xÐt trªn c¶ hai khÝa c¹nh: tu©n thñ chuÈn mùc kÕ to¸n vµ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng ty. Tuy nhiªn, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty ®ang cßn trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n, vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn ®­îc kh¾c phôc. Nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Thø nhÊt, vÒ h×nh thøc sæ kÕ to¸n lµ “NhËt ký chøng tõ” nh­ c«ng ty ®ang ¸p dông hiÖn nay lµ ch­a phï hîp. Bêi v× mÆc dï h×nh thøc sæ “NhËt ký chøng tõ ”lµ mét h×nh thøc sæ tiÕn bé khoa häc nhÊt hiÖn nay nh­ng nã chØ ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi khèi l­îng lín, nhiÒu lo¹i mÆt hµng. Víi qui m« s¶n xuÊt nh­ hiÖn nay th× ¸p dông h×nh thøc sæ nµy lµ kh«ng cÇn thiÕt. Thø hai, trong c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo kiÓu chøc n¨ng cã ­u ®iÓm lµ n©ng cao tr×nh ®é cña tõng nh©n viªn kÕ to¸n nh­ng l¹i h¹n chÕ kh¶ n¨ng tæng hîp cña tõng nh©n viªn. NÕu cã ng­êi nµo ph¶i nghØ v× mét lý do nµo ®ã th× nh÷ng ng­êi cßn l¹i ph¶i ®¶m nhËn c«ng viÖc cña ng­êi ®i v¾ng, c«ng viÖc qu¸ søc sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n. Thø ba, hiÖn nay theo qui ®Þnh th× chØ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh nµo ®­a vµo s¶n xuÊt th× míi trÝch khÊu hao. Tuy nhiªn hiÖn nay ë c«ng ty, cã mét sè tµi s¶n cè ®Þnh ®· sö dông tr­íc ®©y nh­ng v× mét lý do nµo ®ã, ®Õn nay ch­a ®ù¬c tiÕp tôc ®­a vµo sö dông. MÆc dï vËy, kÕ to¸n vÉn tÝnh khÊu hao cho tµi s¶n nµy, nh­ vËy lµ kh«ng ®óng quy ®Þnh vµ cßn lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ ®ã còng lµ mét lý do ®éi gi¸ thµnh cña c¸c s¶n phÈm lªn. Thø t­, sau khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ph¶i ph©n tÝch c¸c chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó t×m r anguyªn nh©n lµm t¨ng gi¶m gi¸ thµnh tõ ®ã t×m ra biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó h¹ gi¸ thµnh. §©y lµ môc tiªu quan träng cña mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong viÖc qu¶n trÞ doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Thùc tÕ c«ng ty ch­a x©y dùng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho s¶n phÈm v× vËy viÖc ph©n tÝch th«ng tin chi phÝ vµ gi¸ thµnh phÇn nao bÞ h¹n chÕ. Nghiªn cøu ®Ó x©y dùng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch phï hîp lµ mét vÊn ®Ò cÇn ph¶i thùc hiÖn sím. Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn SMC Composite. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kinh doanh cã l·i lµ môc tiªu mµ c¸c doanh nghiÖp ®Òu h­íng tíi. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i gi¸p s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh sö dông vËt t­, tµi s¶n, tiÒn vèn, vµ lao ®éng mät c¸ch cã hiÖu qu¶, trªn c¬ së tæ chøc ngµy cµng hîp lý c¸c qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tõ ®ã, cung cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ kÞp thêi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho c¸c nhµ qu¶n lý ®Ó ra quyÕt ®Þnh mét c¸ch tèi ­u nhÊt nh»m phÊn ®Êu tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. ë n­íc ta hiÖn nay, tiÕt kiÖm ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc coi lµ quèc s¸ch. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, thùc hiÖn tiÕt kiÖm biÓu hiÖn cô thÓ b»ng: tiÕt kiÖm triÖt ®Ó c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu, n¨ng l­îng, m¸y mãc thiÕt bÞ... th«ng qua mét sè biÖn ph¸p nh­ tËn dông hÕt c«ng suÊt cña m¸y moc thiÕt bÞ, ®æi míi qui tr×nh c«ng nghÖ ... TiÕt kiÖm chi phÝ trong ph¹m vi doanh nghiÖp ®ång nghÜa víi viÖc t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. §ång thêi, yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ nãi chung, c«ng t¸c kÕ to¸n nãi riªng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch chÝnh x¸c. Sù chÝnh x¸c nµy thÓ hiÖn ë tÊt c¶ c¸c b­íc tõ viÖc tæ chøc ghi chÐp ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ trung thùc c¸c lo¹i chi phÝ tíi viÖc tÝnh to¸n c¸c chi phÝ ®ã b»ng tiÒn ®¶m b¶o ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ ®ã ®óng thêi kú, ®óng ®Þa ®iÓm chÞu phÝ. Chóng ta biÕt r»ng gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt l­îng ho¹t ®«ng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÝnh ®óng , tÝnh ®ñ chØ tiªu gi¸ thµnh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh c¬ cÊu s¶n phÈm hîp lý, khai th¸c sö dông tiÒm n¨ng tiÒm tµng cña doanh nghiÖp. §ång thêi, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gÝa b¸n s¶n phÈm, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao vµ lµ c¨n cø x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, tõ ®ã tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng l·i gi¶ lç thËt nh­ trong mét sè doanh nghiÖp hiÖn nay. MÆt kh¸c, cïng víi chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n coi lµ mèi quan t©m hµng ®Çu. PhÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qu¶ kinh doanh vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn, sau khi t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty, cã thÓ thÊy r»ng hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c«ng ty nãi riªng. Tuy nhiªn, ®Ó tiÕn tíi hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× mçi doanh nghiÖp ph¶i n¾m v÷ng c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh nµy. ViÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i dùa trªn c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: C¸c chÕ ®é vÒ hÖ thèng c¸c ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n do Bé tµi chÝnh quy ®Þnh. Thùc hiÖn ®óng qui ®Þnh vÒ c¸c biÓu mÉu kÕ to¸n chøng tõ kÕ to¸n vµ c¸c tµi kho¶n sö dông. VËn dông ®­îc yªu cÇu thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cã thÓ rót ng¾n , thay ®æi ®­îc c«ng t¸c kÕ to¸n cho phï hîp, ®ång thêi kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh chung. §¶m b¶o ®­îc tÝnh kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc . Mét sè ý kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty. Tr­íc nh÷ng tån t¹i nªu trªn, viÖc t×m ra mét ph­¬ng h­íng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ rÊt cÇn thiÕt. Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty, trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c ®· nªu ë trªn, em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ sau: Thø nhÊt, víi quy m« s¶n xuÊt nh­ hiÖn nay, c«ng ty nªn ¸p dông h×nh thøc sæ “NhËt ký chung ” lµ hîp lý nhÊt. V¶ l¹i, trong c¬ chÕ hiÖn nay, ®a sè c¸c doanh nghiÖp ®· ¸p dông vi tÝnh vµo trong lÜnh vùc kÕ to¸n, cho nªn h×nh thøc “ NhËt ký chung ” lµ phï hîp v× nã gi¶m thiÓu ®­îc c¸c lo¹i sæ s¸ch giÊy tê, mµ ®ã lµ môc tiªu cña c¸c doanh nghiÖp. Thø hai, ®èi víi tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, ®Ó ®¶m b¶o cho mäi kÕ to¸n viªn kh«ng nh÷ng chuyªn s©u vÒ phÇn hµnh c«ng viÖc ®­îc giao mµ cßn cã kh¶ n¨ng tæng hîp n¾m b¾t ®­îc toµn bé c¸c c«ng viÖc kÕ to¸n cña c«ng ty th× C«ng ty cÇn t¹o ®iÒu kiÖn b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau ®Ó båi d­ìng thªm nghiÖp vô tæng hîp cho kÕ to¸n cña C«ng ty. §©y lµ tiÒn ®Ò cho sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n, cã thÓ kiªm nhiÖm khi cÇn thiÕt. §iÒu nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm v× phÇn hµnh nµy cÇn sè liÖu cung cÊp bëi c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n ®Ó tiÕn hµnh tæng hîp, tÝnh to¸n. Thø ba, chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô dïng chung cho bé phËn s¶n xuÊt t¹i c«ng ty ®­îc h¹ch to¸n chung vµo TK 6272. ®iÒu nµy lµ ch­a hîp lý v× ch­a ph¶n ¸nh ®­îc cô thÓ chi phÝ c«ng cô dông cô dïng chung cho s¶n xuÊt. Do vËy, c«ng ty nªn t¸ch riªng kho¶n môc nµy ra vµ h¹ch to¸n vµo TK 6273 – “Chi phÝ c«ng cô dông cô ”. Thø t­, hoµn thiÖn sæ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. HiÖn nay, c¸c chØ tiªu trªn sæ tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng ty ch­a ®­îc s¾p xÕp mét c¸ch hîp lý. ChØ tiªu chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú ch­a cho biÕt chi phÝ s¶n xuÊt cña kh©u chÕ biÕn chuyÓn sang n»m trong s¶n phÈm dë dang lµ bao nhiªu. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nay, theo em, c«ng ty nªn sö dông mÉu sæ sau ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. BiÓu 21. ThÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ThÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. S¶n phÈm: Kh©u : Th¸ng n¨m: STT ChØ tiªu CPNVLTT CPNCTT CPSXC Tæng CP NVLC CP NL CP §L I 1 2 II 1 2 III IV V1 2 VI VII Chi phÝ SXDD ®Çu kú Giai ®o¹n tr­íc Giai ®o¹n nµy CPSX ph¸t sinh trong kú Giai ®o¹n tr­íc chuyÓn sang Giai ®o¹n nµy C¸c kho¶n CP lµm gi¶m Z Tæng CPSXSP Chi phÝ SXDD cuèi kú Giai ®o¹n tr­íc Giai ®o¹n nµy Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm C¸c chØ tiªu trong thÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë trªn ®­îc s¾p xÕp mét c¸ch hîp lý. ThÎ tÝnh gi¸ thµnh trªn thÓ hiÖn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c chØ tiªu chñ yÕu trong qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nh­ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú, chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú, chi phÝ s¶n xuÊt trong kú, gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm... ThÎ còng cho biÕt cô thÓ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú, cuèi kú, chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cña giai ®o¹n tr­íc vµ cña giai ®o¹n nµy. ®ång thêi, nã còng gióp cho c«ng viÖc ph©n chØ tiªu chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Thø n¨m, vÒ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu hÕt søc quan träng, nÕu tÝnh to¸n ®óng ®¾n, chÝnh x¸c sÏ lµ c¬ së tèt cho c¸c nhµ qu¶n lý ra quyÕt ®Þnh kinh doanh. Ph©n tÝch nghiªn cøu t×m c¸ch h¹ ®­îc gi¸ thµnh mµ chÊt l­îng kh«ng ®æi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n phÈm ®ã cã søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng vµ tõ ®ã thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn vÒ cho doanh nghiÖp. §Ó ph©n tÝch th«ng tin chi phÝ vµ gi¸ thµnh mét c¸ch chÝnh x¸c th× cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm. §©y sÏ lµ c¨n cø, ®iÓm mèc ®Ó so s¸nh xem thùc tÕ cao h¬n kÕ ho¹ch bao nhiªu, vµ tõ ®ã t×m ra biÖn ph¸p ®¹t ®­îc kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, t×m ra ®­îc nguyªn nh©n g©y t¨ng gi¶m gi¸ thµnh, trªn c¬ së ®ã ng­êi qu¶n lý sÏ ®­a ra c¸ch xö lý tèt nhÊt. Nh­ vËy c«ng ty nªn nghiªn cøu x©y dùng gi¸ thµnh cho s¶n phÈm ®Ó phôc vô cho viÖc ph©n tÝch gi¸ thµnh thuËn lîi h¬n. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy cã thÓ lËp b¶ng ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ sau: B¶ng ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm. S¶n phÈm: STT Kho¶n môc chi phÝ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®¬n vÞ s¶n phÈm Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ s¶n phÈm Chªnh lÖch Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi 1 2 3 Chi phÝ NVLTT - chi phÝ NVL chÝnh - chi phÝ VL phô Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC Tæng Thø s¸u, øng dông m¸y vi tÝnh vµo kÕ to¸n. Mét vÊn ®Ò n÷a g©y ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n lµ khèi l­îng c«ng viÖc qu¸ lín. Víi ®éi ngò c¸n bé ®­îc tinh gi¶n nh­ng vÉn ®¶m nhiÖm ®Çy ®ñ c¸c c«ng viÖc cña c«ng t¸c kÕ to¸n. thªm vµo ®ã, t×nh h×nh tæ chøc sæ lµ h×nh thøc NhËt ký chøng tõ ®ßi hái c«ng viÖc kÕ to¸n ph¶i rÊt c«ng phu, viÖc ghi chÐp cÇn rÊt nhiÒu thêi gian. Thùc tÕ nµy ®«i khi trë nªn qu¸ søc ®èi víi ®éi ngò c«ng nh©n viªn phßng kÕ to¸n, ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng cung cÊp th«ng tin cña bé phËn nµy. §Ó kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng trªn c«ng ty nªn ¸p dông kÕ to¸n m¸y. V× lµm kÕ to¸n m¸y sÏ gi¶m bít khèi l­îng c«ng viÖc cho nh©n viªn kÕ to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n viªn kÕ to¸n lµm nh÷ng c«ng viÖc kh¸c cÇn thiÕt h¬n, tr¸nh nhµm ch¸n trong c«ng viÖc. MÆt kh¸c sö dông kÕ to¸n m¸y th× kh¶ n¨ng cung cÊp th«ng tin nhanh h¬n, chÝnh x¸c h¬n gióp cho nhµ qu¶n lý cã th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Ó ra quyÕt ®Þnh tèi ­u, gãp phÇn n©ng cao vai trß cña kÕ to¸n qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp. KÕt luËn Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu lý luËn thùc tiÔn t¹i C«ng ty cæ phÇn SMC Composite vÒ c«ng t¸c h¹chto¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, cho chóng ta thÊy viÖc nghiªn cøu ®æi míi vµ tæ chøc hîp lý trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong qu¶n lý kinh tÕ. ViÖc tÝnh ®óng, ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÞp thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm mét mÆt lµ c¬ sá ®Ó nghiªn cøu phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, ®em l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, mÆt kh¸c lµ c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ vµ kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn SMC Composite em nhËn thÊy c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty ®· phÇn nµo ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ®æi míi vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n nghÖp vô ë c«ng ty cïng víi kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng em ®· ®­a ra mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh c« gi¸o cïng toµn thÓ c¸c chÞ ë phßng kÕ to¸n ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. MÆc dï rÊt cè g¾ng, nh­ng do thêi gian cã h¹n vµ tr×nh ®é nghiªn cøu kh«ng cao nªn bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a.