PHẦN MỞ ĐẦU
Có thể nói xây dựng là ngành kinh tế có truyền thống lâu đời, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Nó góp phần tạo ra hạ tầng có sở cho xã hội, thúc đẩy sự phát triển của các ngành khác. Đồng thời xây dựng cũng là ngành đóng góp một phần không nhỏ vào thu nhập quốc dân, tạo công ăn việc làm cho người lao động, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân.
Trong những năm gần đây với chính sách đổi mới cơ chế và “Mở cửa”, nền kinh tế nói chung và ngành xây dựng nói riêng đã có những chuyển biến cả về chất và lượng. Thị trường hàng hoá bắt đầu hình thành và đi kèm với nó là yếu tố cạnh tranh xuất hiện như một tất yếu khách quan và ngày càng trở nên gay gắt. Điều này đòi hỏi các nhà doanh nghiệp cần phải có sự thay đổi trong sản xuất kinh doanh cũng như quản lý.
Và với chức năng là công cụ quản lý, công tác kế toán cũng cần phải được hoàn thiện.
Đặc biệt trong lĩnh vực xây lắp, hiện nay chủ yếu áp dụng phương thức đấu thầu. Để thắng thầu các doanh nghiệp xây lắp cần phải tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao nhưng giá thành phải thấp để đảm bảo có lãi. Muốn vậy phải quản lý chặt chẽ chi phí và tính toán chính xác giá thành sản phẩm do kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm. Thông tin vè chi phí và tính giá thành sản phẩm do kế toán cung cấp sẽ giúp các nhà quản lý phân tích, đánh giá tính hình sử dụng vật tư, lao động, tiền vốn và tình hình thực hiện kế hoạch giá thành để từ đó có quyết định phù hợp.
Nhận thức rõ vai trò của hoạt động xây lắp, hiểu được tầm quan trọng của công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm, trong thời gian thực tạp tại Công ty Xây Lắp và Thi công cơ giới Sông Đà 9 tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài “Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm ở công ty xây lắp và thi công cơ giới Sông Đà 9.
Chương I: Lý luận chung về kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong doanh nghiệp xây lắp .
Chương II: Thực tế tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp ở Công ty xây lắp và thi công cơ giới Sông Đà 9.
Chương III: Những nhận xét và kiến nghị để hoàn thiện tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính gía thành sản phẩm ở Công ty xây lắp và thi công cơ giới Sông Đà 9.
57 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1430 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm ở công ty xây lắp và thi công cơ giới Sông Đà 9, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú sö dông tµi kho¶n 631 (gi¸ thµnh s¶n xuÊt) ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Cßn tµi kho¶n 154 chØ dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë ( chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh) ®Çu kú vµ cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë.
§èi víi viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng c¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp lµ c¸c chøng tõ xuÊt kho mµ l¹i c¨n cø vµo gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån ®Çu kú, gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp trong kú vµ kÕt qu¶ kiÓm kª cuèi kú ®Ó tÝnh to¸n.
TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gÝa thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gÝa thùc tÕ
= + -
NVL xuÊt dïng NVL tån ®Çu kú NVL nhËp trong kú NVL tån cuèi kú
Cßn viÖc tËp hîp còng gièng nh ë doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú cã thÓ m« t¶ trong s¬ ®å díi ®©y ( H×nh 5)
KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú
TK 154 TK 631
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ c«ng tr×nh dë dang ®Çu kú
TK 622
KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 623
KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng trùc tiÕp
TK 611 TK 621
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL, CCDC k/c chi phÝ NVL
Sö dông mét kú trùc tiÕp
TK 627
k/c chi phÝ SX chung
H×nh 5: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú
1.4.2 Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang:
Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, s¶n phÈm dë dang cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh hay khèi lîng x©y l¾p dë dang trong kú cha ®îc bªn chñ ®Çu t nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n.
§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ tÝnh , x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cho khèi lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú ph¶i chÞu. ViÖc ®¸nh gi¸ chÝnh c¸c s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. Tuy nhiªn do tÝnh chÊt phøc t¹p cña ho¹t ®éng x©y l¾p mµ trong doanh nghiÖp x©y l¾p viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ rÊt phøc t¹p vµ khã cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c tuyÖt ®èi. §Ó ®¸nh gi¸ ®óng s¶n phÈm dë dang cÇn ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi bé phËn kü thuËt vµ bé phËn tæ chøc lao ®éng x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang mét c¸ch chÝnh x¸c.
§èi víi c¸c ®¬n vÞ quy ®Þnh s¶n phÈm x©y l¾p chØ bµn giao thanh to¸n sau khi ®· hoµn thµnh toµn bé, trong kú kÕ to¸n, mäi c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh cha bµn giao thanh to¸n ®Òu ®îc coi lµ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang, toµn bé chi phÝ ®· ph¸t sinh thuéc c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã ®Òu coi lµ chi phÝ s¶n phÈm dë dang. Khi c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh ®îc bµn giao thanh to¸n th× toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh míi ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm.
NÕu nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh bµn giao thanh to¸n theo tõng giai ®o¹n x©y dùng, l¾p ®Æt, th× nh÷ng giai ®o¹n x©y dùng dë dang cha bµn giao thanh to¸n lµ s¶n phÈm dë dang. Khi ®ã c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau ®Ó ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang:
1.4.2.1 Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ dù to¸n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL
=
=
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL dë + dang ®Çu kú
+
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL thùc hiÖn trong kú
x
Chi phÝ dù to¸n cña
KLXL
dë dang cuèi kú
Chi phÝ dù to¸n cña KLXL hoµn thµnh bµn giao trong kú
+
Chi phÝ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú
Dë dang cuèi kú
1.4.2.2 Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi lîng hoµn thµnh t¬ng ®¬ng:
Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Chi phÝ thùc tÕ cña LXL
=
Chi phÝ thùc tÕ cña LXL dë + dang ®Çu kú
+
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL thùc hiÖn trong kú
x
Chi phÝ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú ®· chuyÓn
dë dang cuèi kú
Chi phÝ dù to¸n cña KLXL hoµn thµnh bµn giao trong kú
+
Chi phÝ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú ®· chuyÓn theo s¶n lîng hoµn thµnh t¬ng ®¬ng
theo s¶n lîng hoµn thµnh t¬ng ®¬ng
1.4.2.3 Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo gi¸ trÞ dù to¸n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL
=
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL dë dang ®Çu kú
+
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL thùc hiÖn trong kú
x
Gi¸ trÞ dù to¸n cñ
dë dang cuèi kú
Gi¸ trÞ dù to¸n
cñ KLXL hoµn thµnh bµn giao trong kú
+
Gi¸ trÞ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú
KLXL dë dang cuèi kú
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p:
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ ph¬ng ph¸p sö dông sè liÖu vÒ chi phÝ x©y l¾p ®Ó tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm x©y l¾p ®· hoµn thµnh theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh trong kú tÝnh gi¸ thµnh ®· ®îc x¸c ®Þnh. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c«ng tr×nh. Tuú theo ®Æc ®iÓm cñ tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®oãi tîng tÝnh gi¸ tnhµnh mµ kÕ to¸n sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp. Th«ng thêng trong doanh nghiÖp x©y l¾p, kÕ to¸n thêng ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sau ®©y:
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n;
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng;
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc:
1.4.3.1 Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n ( Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp):
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay v× s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thêng trïng víi ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. H¬n n÷a ph¬ng ph¸p nµy còng cho phÐp cung cÊp kÞp thêi sè liÖu gi¸ thµnh trong mçi kú b¸o c¸o, c¸ch tÝnh l¹i ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn.
§èi víi nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao th× chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cña c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ. Trêng hîp c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh toµn bé nhng cã khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ:
Gi¸ thµnh thùc tÕ cña KLXL hoµn thµnh bµn giao
=
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL dë dang ®Çu kú
+
Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú
-
Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL së dang cuèi kú
NÕu c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh cã thiÕt kÕ kh¸c nhau, dù to¸n kh¸c nhau nhng cïng thi c«ng trªn mét ®Þa ®iÓm, do mét ®éi c«ng tr×nh ®¶m nhËn mµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn qu¶n lý theo dâi viÖc sö dông chi phÝ riªng cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh th× nh÷ng lo¹i chi phÝ ®· tËp hîp trªn toµn bé c«ng tr×nh ®Òu ph¶i ph©n bæ cho c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh.
Khi ®ã gi¸ thµnh thùc tÕ cña h¹ng môc c«ng tr×nh sÏ lµ:
Zi = Gdti x H
Trong ®ã: H: Tû lÖ ph©n bæ gi¸ thµnh thùc tÕ (H = C/Gdt x 100%)
C: Tæng chi phÝ thùc tÕ cña c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh
Gdt: Tæng gi¸ trÞ dù to¸n cña tÊt c¶ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh
Gdti: Gi¸ trÞ dù to¸n cña h¹ng môc c«ng tr×nh i
1.4.3.2 Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng:
Ph¬ng ph¸p nµy qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ thµnh ®îc thùc hiÖn theo tr×nh tù c¸c bíc sau:
B1: TÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm x©y l¾p
Gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm x©y l¾p ®îc tÝnh to¸n c¨n cø vµo c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh vµ c¸c dù toans chi phÝ ®îc duyÖt. Nã bao gåm gi¸ thµnh ®Þnh møc cña c¸c bé phËn chi tiÕt cÊu thµnh nªn s¶n phÈm x©y l¾p hoÆc gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
B2: X¸c ®Þnh sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc
Do gi¸ thµnh ®Þnh møc s¶n phÈm x©y l¾p ®îc tÝnh theo c¸c ®Þnh møc hiÖn hµnh nªn khi c¸c ®Þnh møc nµy thay ®æi gi¸ thanhf ®Þnh møc cÇn ph¶i ®îc tÝnh to¸n l¹i. ViÖc thay ®æi ®Þnh møc thêng ®îc tiÕn hµnh vµo ®Çu th¸ng do ®ã tÝnh to¸n sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc chØ cÇn tiÕn hµnh cho sè s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú v× chi phÝ tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú (cuèi kú tríc) vÉn ®îc tÝnh theo ®Þnh møc cò.
Sè thay ®æi ®Þnh møc = §Þnh møc míi - §Þnh møc cò
B3: X¸c ®Þnh chªnh lÖch tho¸t ly ®Þnh møc vµ nguyªn nh©n g©y ra chªnh lÖch ®ã
Chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc lµ sè chªnh lÖch do tiÕt kiÖm hoÆc vît chi trong qu¸ tr×nh thi c«ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tuú thuéc c¸c kho¶n môc chi phÝ mµ x¸c ®Þnh c¸c tho¸t ly ®Þnh møc:
Tho¸t ly ®Þnh møc = Chi phÝ thùc tÕ - Chi phÝ ®Þnh møc
Sau khi x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh ®Þnh møc, chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc vµ do tho¸t ly ®Þnh møc gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p sÏ ®îc tÝnh nh sau:
Gi¸ thµnh
thùc tÕ
=
Gi¸ thµnh
®Þnh møc
±
Chªnh lÖch do thay
®æi ®Þnh møc
±
Chªnh lÖch do
tho¸t ly ®Þnh møc
§©y lµ ph¬ng ph¸p cã nhiÒu u ®iÓm, nã còng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y l¾p lµ ®· x¸c ®Þnh ®îc c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt t¬ng ®èi hîp lý, chÕ ®é nµy cho phÐp kiÓm tra thêng xuyªn, kÞp thêi, chuÈn x¸c nh÷ng chi phÝ vît ®Þnh møc ngay tõ khi x¶y ra ®Ó cã biÖn ph¸p t¸c ®éng kÞp thêi, ®éng viªn mäi tiÒm n¨ng, phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Sau khi tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh theo ®Þnh kho¶n.
Nî TK 632
Cã TK 154 (631 - §èi víi ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú)
Ch¬ng II
T×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty x©y l¾p
vµ thi c«ng c¬ giíi s«ng ®µ 9
2.1 §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung vÒ C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9.
2.1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn:
C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi s«ng ®µ 9- Tæng c«ng ty X©y dùng s«ng ®µ lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 128/BXD- TCL§ ngµy 26/3/1993 cña Bé trëng bé x©y dùng. C«ng ty lµ mét tæ chøc kinh tÕ cã t c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ, cã con dÊu, h¹ch to¸n ®éc lËp, ®îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. HiÖn nay trô së chÝnh cña C«ng ty t¹i tÇng 7- Nhµ G10 Thanh Xu©n Nam- QuËn Thanh Xu©n- Thµnh phè Hµ Néi.
C«ng ty ®îc nhµ níc giao vèn vµ cã tr¸ch nhiÖm sö dông vèn cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi nhµ níc. HiÖn nay C«ng ty ®ang s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu s¶n phÈm x©y dùng kh¸c nhau nh:
- X©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông: X©y dùng c¶i t¹o trô së c¬ quan, trêng häc, n¹o vÐt b»ng c¬ giíi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng.
- X©y dùng c«ng nghiÖp: X©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, thuû ®iÖn, x©y dùng kü thuËt h¹ tÇng- ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp, ®êng d©y tr¹m biÕn ¸p, c¸c c«ng tr×nh giao th«ng.
Trong xuèt qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, C«ng ty ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi h¬n 1000 c¸n bé c«ng nh©n viªn lµnh nghÒ giµu kinh nghiÖm. C¸c c«ng tr×nh C«ng ty tham gia x©y dùng ®· ®îc kh¸ch hµng, chñ ®Çu t thõa nhËn ®¹t chÊt lîng x©y dùng cao nh: Nhµ m¸y Thuû §iÖn Hoµ B×nh, Nhµ m¸y Thuû ®iÖn Yaly, Nhµ m¸y Thuû ®iÖn S«ng Hinh.
Mét sè chØ tiªu C«ng ty ®· ®¹t ®îc tong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
.
ChØ tiªu
N¨m 1997
N¨m1998
N¨m 1999
6 th¸ng ®Çu n¨m 2000
Gi¸ trÞ SL thùc hiÖn
145.862.123.722
256.806.866.000
82.086.808.000
38.933.955.000
Doanh thu
136.3211.636.810
266.724.132.093
67.839.707.109
24.994.848.367
C¸c kho¶n nép NS
7.091.368.257
11.303.399.309
608.3423.081
875.168.214
Lîi nhuËn
8.938.420.206
2.390.706.074
7.263.987.099
136.911.477
Thu nhËp b×nh qu©n
950000
1500000
900000
850.000
2.1.2 §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ.
Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p cã tÝnh ®Æc thï nªn mçi c«ng tr×nh ®Òu ®îc thiÕt kÕ vµ ®îc lËp dù to¸n riªng. Tuy nhiªn c¸c c«ng tr×nh ®Òu tr¶i qua c¸c giai ®o¹n thi c«ng nh: Kh¶o s¸t thiÕt kÕ, san nÒn gi¶i phãng mÆt b»ng, ®µo ®Êt ®ãng cäc ( nÕu c«ng tr×nh ph¶i gia cè mãng), thi c«ng phÇn th« ( x©y, ®æ bª t«ng), giai ®o¹n hoµn thiÖn ( tr¸t, èp, l¸t, trang trÝ néi thÊt)
Ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ
LÖnh khëi c«ng c«ng tr×nh
C¸c biÖn ph¸p an toµn vµ trang bÞ b¶o hé L§
Gi¶i phãng mÆt b»ng, chuÈn bÞ l¸n tr¹i
Tæ chøc t¹i c«ng tr×nh
ChuÈn bÞ NVL
ChuÈn bÞ biÖn ph¸p thi c«ng
S¬ ®å ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ
2.1.3 §Æc ®iÓm vÒ c«ng t¸c qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt, bé m¸y qu¶n lý.
HiÖn nay c«ng ty cã mét xÝ nghiÖp vµ 3 chi nh¸nh ®¹i diÖn n»m r¶i r¸c trªn c¸c ®Þa bµn nh: Hµ T©y, Gia Lai, L©m §ång, Hµm ThuËn. §Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng, bé m¸y cña c«ng ty ®îc tæ chøc díi d¹ng trùc tuyÕn, bé m¸y qu¶n lý gän, nhÑ theo c¬ chÕ mét thñ trëng.
Ban Gi¸m ®èc
Chi nh¸nh 901
P.Gi¸m ®èc Kü thuËt thi c«ng
Phßng tµi chÝnh K .to¸n
Phßng vËt t C¬ giíi
Chi nh¸nh 19-8
Phßng tæ chøc hµnh chÝnh
Phßng kinh tÕ kü thuËt
Phã Gi¸m ®èc kinh tÕ
P.Gi¸m ®èc vËt t c¬ giíi
XN x©y l¾p &TCCG
S«ng §µ 903
Chi nh¸nh 902
S¬ ®å m« h×nh tæ chøc qu¶n lý
HiÖn nay C«ng ty cã h¬n 1000 c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc trong c¸c bé phËn kh¸c nhau. §øng ®Çu lµ Gi¸m ®èc- ngêi gi÷ vai trß l·nh ®¹o chung toµn C«ng ty, lµ ngêi ®¹i diÖn hîp ph¸p cña C«ng ty tríc ph¸p luËt, ®¹i diÖn cho quyÒn lîi cña CBCNV trong toµn C«ng ty. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc lµ 3 Phã gi¸m ®èc: 1 Phã gi¸m ®èc kinh tÕ, 1 Phã gi¸m ®èc kü thuËt thi c«ng, 1 Phã gi¸m ®èc vËt t- c¬ giíi, ngoµi ra cßn cã c¸c phßng ban chøc n¨ng: Phßng tæ chøc- hµnh chÝnh, Phßng tµi chÝnh- kÕ to¸n, Phßng kinh tÕ- Kü thuËt, Phßng vËt t- C¬ giíi. Díi C«ng ty lµ c¸c chi nh¸nh, xÝ nghiÖp trùc thuéc: Chi nh¸nh 19-8, chi nh¸nh 901, chi nh¸nh 902, xÝ nghiÖp x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 903.
2.1.4 §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9:
§Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh còng nh tr×nh ®é cña ®éi ngò kÕ to¸n, c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty ®îc tæ chøc theo h×nh thøc võa tËp trung, võa ph©n t¸n. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty gåm mét kÕ to¸n trëng, mét phã kÕ to¸n trëng vµ 6 nh©n viªn kÕ to¸n. KÕ to¸n trëng lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc, ®ång thêi lµ ng¬× gióp gi¸m ®èc trong c«ng t¸c tµi chÝnh, kÕ to¸n toµn C«ng ty lµ ngêi ®îc kÕ to¸n trëng uû quyÒn khi t¹m v¾ng mÆt, kÕ to¸n tæng hîp b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o qu¶n trÞ toµn C«ng ty, kÕ to¸n nhËt ký chung lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm trong viÖc nhËp c¸c chøng tõ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ theo híng dÉn h¹ch to¸n cña kÕ to¸n trëng hoÆc phã kÕ to¸n trëng, kÕ to¸n theo dâi thanh to¸n cã nhiÖm vô theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu ph¶i tr¶, kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn thùc hiÖn lËp phiÕu thu, phiÕu chi, uû nhiÖm chi vµ mét thñ quü.
KÕ to¸n trëng
Thñ quü
KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn
KÕ to¸n TSC§,VT
KÕ to¸n tæng hîp
KÕ to¸n theo dâi
thanh to¸n
KÕ to¸n theo dâi NKCT
Phã kÕ to¸n trëng
KÕ to¸n cña c¸c chi nh¸nh
XÝ nghiÖp 903
Chi nh¸nh 902
Chi nh¸nh 901
Chi nh¸nh 18 -9
S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n
HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông hÖ thèng tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n theo QuyÕt
®Þnh sè 1141/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé tµi chÝnh. Ngoµi c¸c tµi kho¶n tæng hîp, C«ng ty cßn më c¸c tµi kho¶n chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng ®èi tîng cÇn theo dâi chi tiÕt nh: c¸c tµi ®Ó theo dâi c¸c kho¶n cßn ph¶i thu cña kh¸ch hµng, tõng tµi s¶n cè ®Þnh c¸c kho¶n cÇn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng , chi phÝ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
§Ó thuËn lîi cho viÖc ¸p dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, C«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung
( theo s¬ ®å sau), h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ tÝnh trÞ gi¸ hµng xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt thêng ®îc tËp hîp theo tõng c«ng tr×nh thuËn lîi cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Hµng th¸ng C«ng ty tiÕn hµnh tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n.
Chøng tõ gèc
B¸o c¸o kÕ to¸n
B¶ng tæng hîp sè d chi tiÕt
Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt
Sæ nhËt ký chung
Sæ c¸i
B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh
Sæ nhËt ký ®Æc biÖt
Ghi chó: : Ghi hµng ngµy
: Ghi cuèi th¸ng hoÆc ®Þnh kú
S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chung:
: Quan hÖ ®èi chiÕu, kiÓm tra
Tr×nh tù:
Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc hîp lÖ lËp ®Þnh kho¶n råi ghi vµo sæ NhËt ký chung theo tr×nh tù thêi gian, sè liÖu ®ång thêi ®îc ghi vµo sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt t¬ng øng.
Trêng hîp cÇn më thªm NhËt ký ®Æc biÖt th× còng c¨n cø vµo chøng tõ gèc ®Ó ghi vµo NhËt ký ®Æc biÖt råi ghi vµo sæ c¸i.
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sæ, thÎ chi tiÕt kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp sè liÖu chi tiÕt .
C¨n cø vµo sæ c¸i lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh c¸c tµi kho¶n.
KiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ c¸i vµ b¶ng tæng hîp sè liÖu chi tiÕt.
Tæng hîp sè liÖu, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh.
2.2 T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9.
2.2.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p &TCCG S«ng §µ 9:
2.2.1.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty x©y l¾p vµ TCCG S«ng §µ 9.
C«ng ty x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé hao phÝ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ, chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty còng ®îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc:
C¨n cø vµo néi dung vµ tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc ph©n thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ nh: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ c«ng cô dông cô, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn.
C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ th× chi phÝ s¶n xuÊt trong C«ng ty còng ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung.
2.2.1.2 Gi¸ thµnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 ®îc x¸c ®Þnh lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chi ra cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao vµ ®· ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
C«ng ty còng ph©n biÖt gi¸ hµnh s¶n xuÊt thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ vµ gi¸ thµnh dù to¸n ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c h¹ch to¸n còng nh theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n cña C«ng ty.
2.2.2 §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9:
2.2.2.1 §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
Lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y l¾p, mét lÜnh vùc cã nh÷ng ®Æc thï riªng nªn ®Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Trªn m¸y vi tÝnh cña C«ng ty, mçi c«ng tr×nh cã mét m· riªng. C¸c tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt sÏ ®îc më chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh.
C«ng ty tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c kho¶n môc:
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
2.2.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p.
S¶n phÈm x©y l¾p cña C«ng ty ®îc thÞ trêng chÊp nhËn lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. Tuy nhiªn c¸c s¶n phÈm x©y l¾p thêng cã chu kú s¶n xuÊt dµi, kÕt cÊu phøc t¹p nªn cã thÓ bµn giao theo tõng c«ng viÖc hoµn thµnh. V× vËy mµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn thµnh.
2.2.3 KÕ to¸n tËp hîp c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty x©y l¾p vµ TCCG S«ng §µ 9.
2.2.3.1 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ kho¶n chi chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ( thêng chiÕm 70-80%).V× vËy viÖc h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ë C«ng ty bao gåm c¸c chi phÝ vÒ vËt liÖu chÝnh (g¹ch, ®¸, c¸t, sái, xi m¨ng, thÐp), vËt liÖu phô (d©y buéc, ®inh), thiÕt bÞ x©y dùng.
Ph¬ng ph¸p tËp hîp: C«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Tµi kho¶n sö dông: C«ng ty sö dông tµi kho¶n 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ ®îc më trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Do viÖc h¹ch to¸n ë tõng c«ng tr×nh lµ thèng nhÊt víi nhau cho nªn ®Ó cho viÖc nghiªn cøu vµ tr×nh bµy cã hÖ thèng, t«i xin lÊy mét c«ng tr×nh do C«ng ty thi c«ng: C«ng tr×nh Quèc lé 1A- ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n ®Ó minh ho¹ vµ sè liÖu ®îc lÊy ®Ó minh ho¹ lµ sè liÖu cña th¸ng 6/2000.
Qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau:
Khi cã nhu cÇu vÒ vËt t c¸n bé kyc thuËt sÏ lËp phiÕu xuÊt kho, trªn c¬ së khèi lîng c«ng viÖc vµ môc ®Ých c«ng viÖc x¸c ®Þnh cÇn lo¹i vËt t nµo, sè lîng bao nhiªu. PhiÕu xuÊt kho ®îc chñ nhiÖm c«ng tr×nh kiÓm tra kü, thñ kho xuÊt vËt t theo yªu cÇu vµ ghi vµo sè lîng thùc xuÊt kho. PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp thµnh 2 liªn: 1 liªn ®îc lu ë c«ng tr×nh, 1liªn ®îc thñ kho gi÷ l¹i ghi vµo thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho nh©n viªn kÕ to¸n ®éi ghi vµo cét ®¬n gi¸, thµnh tiÒn.
Sau khi ®· lËp phiÕu xuÊt nh©n viªn kÕ to¸n ®éi sÏ lËp b¸o c¸o tæng hîp xuÊt vËt t ( MÉu 2.1.1) vµ b¶ng kª nhËp xuÊt tån (MÉu 2.1.2), ®Õn cuèi th¸ng sÏ göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n. Do vËt t cña c«ng tr×nh nµo thi c«ng tr×nh Êy mua nªn nh©n viªn kÕ to¸n ®éi cã thÓ l¾p chÝnh x¸c ®¬n gi¸ vµo phiÕu nhËp xuÊt kho. ë phßng kÕ to¸n cña C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra l¹i tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña chøng tõ, ®Þnh kho¶n cña kÕ to¸n vµ vµo d÷ liÖu m¸y tÝnh theo c¸c b¶ng ghi, m¸y sÏ tù ®éng vµo NhËt ký chung vµ c¸c sæ c¸i, sæ chi tiÕt cã liªn quan theo m· ®èi tîng C«ng ty ®· ®¨ng ký.
VÝ dô: NghiÖp vô xuÊt kho nguyªn vËt liÖu cho c«ng tr×nh Quèc Lé 1A - ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n trong th¸ng 6/2000 sÏ ®îc vµo m¸y nh sau:
Sè chøng tõ: 19
Ngµy chøng tõ: 30/6/2000
Ngµy ghi sæ: 30/6/2000
Néi dung: XuÊt vËt t thi c«ng c«ng tr×nh Q.L1A ®oan-
Hµ Néi - L¹ng S¬n.
Sè tiÒn: 249.955.253
Nî TK 621 ( Chi tiÕt c«ng tr×nh QL1A-®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n)
Cã TK 152 ( Chi tiÕt kho t¹i c«ng tr×nh QL 1A- ®o¹n Hµ Néi- L¹ng S¬n)
§ång thêi m¸y còng cho phÐp vµo chi tiÕt cña tõng lo¹i vËt t cña tõng phiÕu xuÊt theo c¸c b¶ng ghi. C¸c nghiÖp vô kh¸c còng ®îc h¹ch to¸n t¬ng tù nªn trong c¸c phÇn cßn l¹i t«i xin tr×nh bµy theo c¸ch h¹ch to¸n th«ng thêng.
(Nî TK:
Cã TK:)
Cuèi th¸ng kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sang tµi kho¶n 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh.
MÉu sè 2.1.3
Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Tµi kho¶n 62101- C«ng tr×nh QL 1A ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n
Th¸ng 6 n¨m 2000
Sè d ®Çu kú:
Chøng tõ
Néi dung
TK
§¦
Ph¸t sinh trong kú
Sè d
Sè
Ngµy
Nî
Cã
Nî
Cã
4
12/6/00
Mua c¸t thi c«ng CT ®êng quèc lé1A
331
258.197.979
258.197.979
2
28/6/00
Mua c¸t thi c«ng CTQL1A
331
577.436.751
835.634.730
19
30/6/00
XuÊtb vËt t CT QL1A
152
246.955.235
1.082.589.983
28
30/6/00
KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp
154
1.082.589.983
2.2.3.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9, kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
C«ng nh©n trong C«ng ty cã hai lo¹i: C«ng nh©n trong danh s¸ch vµ c«ng nh©n ngoµi danh s¸ch. C«ng nh©n ngoµi danh s¸ch thêng lµ c«ng nh©n thuª ngoµi theo hîp ®ång ng¾n h¹n. Sè c«ng nh©n nµy khi hÕt hîp ®ång lao ®éng, nÕu cßn cÇn th× C«ng ty sÏ ký tiÕp hîp ®ång kh¸c. C«ng nh©n thi c«ng ë c¸c c«ng tr×nh ®îc chia thµnh c¸c tæ s¶n xuÊt nh: tæ c¬ giíi, tæ x©y dùng, C«ng ty kho¸n l¬ng theo c¸c tæ s¶n xuÊt.
HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông hai h×nh thøc tr¶ l¬ng: l¬ng thêi gian vµ l¬ng s¶n phÈm. Tuy nhiªn h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian chñ yÕu ¸p dông cho bé m¸y qu¶n lý, chØ ®¹o thi c«ng c«ng tr×nh cßn l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp sÏ ®îc kho¸n theo khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh.
C«ng nh©n trong danh s¸ch vµ c«ng nh©n ngoµi danh s¸ch khi tÝnh l¬ng ®Òu dùa trªn hîp ®ång lµm kho¸n. Tæ trëng tiÕn hµnh chÊm c«ng vµ cã x¸c nhËn cña kü thuËt, ®éi trëng duyÖt sau ®ã chuyÓn vÒ phßng tæ chøc hµnh chÝnh tæng hîp ®Ó duyÖt x¸c ®Þnh ®¬n gi¸. §¬n gi¸ tiÒn l¬ng lµ ®¬n gi¸ néi bé ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ®¬n gi¸ quy ®Þnh cña Nhµ níc, sù biÕn ®éng cña thi trêng vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng cña tõng c«ng tr×nh cô thÓ. Ch¼ng h¹n nh thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh ®ßi hái tr×nh ®é kü thuËt cao hoÆc c¸c c«ng tr×nh lµm víi níc ngoµi th× ®¬n gi¸ tiÒn c«ng tr¶ cho ngêi lao ®éng thêng cao h¬n gi¸ quy ®Þnh cña Nhµ níc. Sau khi ®· hoµn tÊt c¸c thñ tôc cÇn thiÕt, nh©n viªn kinh tÕ ®éi sÏ tÝnh to¸n chia l¬ng cho tõng c«ng nh©n theo bËc l¬ng hoÆc theo hÖ sè do tæ s¶n xuÊt bÇu vµ göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó lµm thñ tôc. Hîp ®ång lµm kho¸n sÏ ®îc lËp riªng cho c«ng nh©n trong danh s¸ch vµ c«ng nh©n ngoµi danh s¸ch.
Ph¬ng ph¸p tËp hîp:Còng nh chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Tµi kho¶n sö dông: C«ng ty sö dông tµi kho¶n 622 ®Ó tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh.
Tr×nh tù: Hµng th¸ng c¨n cø vµo c¸c hîp ®ång lµm kho¸n, kÕ to¸n sÏ lËp b¶ng ph©n tÝch l¬ng c«ng tr×nh ( MÉu 2.2.1) cho tõng c«ng tr×nh cô thÓ, sau ®ã c¨n cø vµo b¶ng ph©n tÝch l¬ng c«ng tr×nh ®Ó lËp b¶ng ph©n bæ l¬ng( MÉu 2.2.2) cho toµn C«ng ty.
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo c¸c b¶ng ph©n tÝch l¬ng c«ng tr×nh vµ b¶ng ph©n bæ l¬ng hµng th¸ng, kÕ to¸n lËp ®Þnh kho¶n.
C¨n cø vµo b¶ng ph©n tÝch l¬ng c«ng tr×nh, b¶ng ph©n bæ l¬ng th¸ng 6/2000 kÕ to¸n lËp ®Þnh kho¶n nh sau:
Nî TK 622 -C«ng tr×nh Quèc lé 1A: 141.723.000
Cã TK 334 ( 3341 52.680.000
Cã TK 334 ( 3342) 89.043.000
Cuèi th¸ng toµn bé chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sÏ ®îc kÕt chuyÓn sang TK 154 cña c«ng tr×nh.
Nî TK 154 141.723.000
Cã TK 622 141.723.000
MÉu sè:2.2.3
TrÝch sæ chi tiÕt 622- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Tµi kho¶n 62201- C«ng tr×nh Quèc Lé 1A
Th¸ng 6 n¨m 2000
Sè d ®Çu kú:
Chøng tõ
Néi dung
TK§¦
Ph¸t sinh trong kú
Sè d
Sè
Ngµy
Nî
Cã
Nî
Cã
9a
28/6/00
Ph©n bæ tiÒn l¬ng T6
3341
52680000
52380000
9b
28/6/00
Ph©n bæ tiªn l¬ng T6
3342
89043000
141723000
29
30/6/00
KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
154
141723000
141.723.000
141.723.000
Sè d cuèi kú:
2.2.3.3 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung:
C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9, chi phÝ s¶n xuÊt chung ë c¸c ®éi c«ng tr×nh bao gåm c¸c yÕu tè sau:
Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý:
Chi phÝ c«ng cô, dông cô
Chi phÝ khÊu hao TSC§
chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
Ph¬ng ph¸p tËp hîp: §èi víi c¸c ®éi qu¶n lý tõng c«ng tr×nh chi phÝ s¶n xuÊt chung sÏ ®îc tËp hîp trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh. Trêng hîp ®éi/ xÝ nghiÖp qu¶n lý nhiÒu c«ng tr×nh th× chi phÝ nµy sÏ ®îc tËp hîp cho c¸c ®éi/ xÝ nghiÖp sau ®ã sÏ ®îc ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo chi phÝ trùc tiÕp.
Tµi kho¶n sö dông: TÊt c¶ c¸c yÕu tè trªn ®Òu ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung chi tiÕt cho c¸c tµi kho¶n cÊp hai cho tõng yÕu tè chi phÝ.
Tr×nh tù kÕ to¸n sÏ ®îc thùc hiÖn theo c¸c yÕu tè chi phÝ sau:
2.2.3.2.1 Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi/ c«ng tr×nh/ xÝ nghiÖp:
Chi phÝ nµy bao gåm c¸c kho¶n l¬ng chÝnh, l¬ng phô, BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh theo tû lÖ % quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi nh: ®éi trëng, c¸n bé kü thuËt, thñ kho, nh©n viªn kinh tÕ ®éi, b¶o vÖ. Ngoµi ra chi phÝ nµy còng bao gåm c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Hµng th¸ng nh©n viªn kinh tÕ ®éi theo dâi vµ lËp b¶ng chÊm c«ng cho nh©n viªn qu¶n lý ®éi. Do C«ng ty ®· kho¸n cho c«ng tr×nh nªn viÖc tr¶ l¬ng cho nh©n viªn qu¶n lý thêng theo møc kho¸n l¬ng thêi gian. ViÖc tÝnh l¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý còng t¬ng tù nh tiÒn l¬ng cña nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt. C«ng ty chØ tiÕn hµnh trÝch BHX, BHYT theo l¬ng c¬ b¶n cña c«ng nh©n trong danh s¸ch: BHXH 20%( ngêi lao ®éng nép 5%), BHYT trÝch 3% ( ngêi lao ®éng nép 1%) Riªng KPC§ trÝch 2% trªn tæng quü l¬ng thùc tÕ ( c¶ c«ng nh©n trong danh s¸ch vµ hîp ®ång ng¾n h¹n) c¨n cø vµo c¸c b¶ng thanh to¸n l¬ng c«ng tr×nh, b¶ng ph©n bæ l¬ng vµ h¹ch to¸n chi phÝ tiÒn l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi.
Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n chi phÝ nµy kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 6721 ®îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh.
C«ng tr×nh Quèc Lé 1A Hµ Néi- L¹ng S¬n do xÝ nghiÖp 903 thi c«ng nªn chi phÝ nµy sÏ ®îc tËp h¬pj trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, c¨n cø vµo b¶ng ph©n tÝch tiÒn l¬ng c«ng tr×nh, b¶ng ph©n bæ l¬ng th¸ng 6/ 2000 kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh sau:
L¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý: 8.900.000 ®ång
Nî TK 6271 8.900.000
Cã TK 3341 8.900.000
TrÝch BHXH cña c«ng nh©n trong danh s¸ch (c¶ c«ng nh©n trùc tiÕp):
Nî TK 6271 4.428.064
Cã TK 3383 4.428.064
TrÝch BHYT cña c«ng nh©n trong danh s¸ch (c¶ c«ng nh©n trùc tiÕp)
Nî TK 6271 590.409
Cã TK 3384 590.409
TrÝch KPC§: Kinh phÝ c«ng ®oµn ®îc trÝch 2% tæng quü l¬ng thùc tÕ. C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ th¸ng 6/2000 tæng tiÒn l¬ng thùc tÕ lµ: 150.623.000 ®ång. Kinh phÝ c«ng ®oµn ®îc trÝch lµ:
2% x 150.623.000 = 3.012.460 ®ång
§Þnh kho¶n:
Nî TK 6271 3.041.460
Cã TK 3382 3.041460
Cuèi kú kÕt chuyÓn sang TK 154 cña tõng c«ng tr×nh.
Nî TK 154 16.930.933
Cã TK 6271 16.930.933
MÉu 2.4.1
TrÝch sæ chi tiÕt tµi kho¶n 6271- Chi phÝ nh©n c«ng
Tµi kho¶n 627101- Quèc Lé 1A - ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n
Th¸ng 6 n¨m 2000
Chøng tõ
Néi dung
TK§¦
Ph¸t sinh trong kú
Sè d
Sè
Ngµy
Nî
Cã
Nî
Cã
9c
28/6/00
Ph©n bæ tiÒn l¬ng
3341
8.900.000
8.900.000
9d
28/6/00
TrÝch BHXH T6
3383
4.428.064
13.328.064
9e
28/6/00
TrÝch BHYT T6
3384
590.409
13.918.473
9g
28/6/00
TrÝch KPC§ T6
3382
3.012.460
16.930.933
30
30/6/00
K/c chi phÝ nh©n c«ng
154
16.930.933
Céng ph¸t sinh 16.930.933 16.930933
Sè d cuèi kú:
2.2.3.2 Chi phÝ c«ng cô, dông cô:
Chi phÝ c«ng cô dông cô bao gåm chi phÝ CCDC xuÊt dïng cho ®éi x©y dùng. ViÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ CCDC xuÊt kho còng t¬ng tù nh NVL.
§èi víi nh÷ng CCDC cã gi¸ trÞ nhá nh: quÇn ¸o, mò, g¨ng tay, ñng, ®îc ph©n bæ mét lÇn khi xuÊt dïng CCDC. NÕu CCDC cã gi¸ trÞ lín, liªn quan ®Õn nhiÒu kú h¹ch to¸n th× tuú tõng trêng hîp cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p ph©n bæ 50% khi xuÊt dïng CCDC kÕ to¸n sÏ ph©n bæ 50% gi¸ trÞ thùc tÕ CCDC xuÊt kho, cßn l¹i khi nµo b¸o háng sÏ ph©n bæ nèt. Trêng hîp ph©n bæ nhiÒu lÇn:
Gi¸ trÞ mét Gi¸ trÞ CCDC - Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi íc tÝnh
=
lÇn ph©n bæ Sè lÇn íc tÝnh sö dông
§Ó h¹ch to¸n kho¶n chi phÝ nµy C«ng ty sö dông tµi kho¶n 6273 vµ më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh.
VÝ dô: Trong th¸ng 6/ 2000 cã phiÕu xuÊt kho sè 10 xuÊt dông cô b¶o hé lao ®éng trÞ gi¸ 350.000 ®ång. KÕ to¸n h¹ch to¸n:
Nî TK 627 (6273) 350.000
Cã TK 153 350.000
Cã nh÷ng c«ng cô cã gi¸ trÞ lín C«ng ty sÏ ph©n bæ dÇn. Ch¼ng h¹n mét bé giµn gi¸o PAN trÞ gi¸ kho¶ng 35.000.000 ®ång. ¦íc tÝnh thêi gian sö dông lµ 3 n¨m, phÕ liÖu thu håi kho¶ng 240.000 ®ång. C«ng ty tiÕn hµnh ph©n bæ nh sau:
Gi¸ trÞ mét 35.000.000 - 240.000
= = 965.000
lÇn ph©n bæ 36 th¸ng
Khi xuÊt kho dông cô ghi:
Nî TK 142 (1421) 35.000.000
Cã TK 153 35.000.000
Ph©n bæ:
Nî TK 627 (6273) 965.000
Cã TK 142 (1421) 965.000
§Ó theo dâi chÝnh x¸c TK 1421, C«ng ty ®· më chi tiÕt theo dâi tõng lo¹i CDCD lu©n chuyÓn ®Ó h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng c«ng tr×nh mét c¸ch chÝnh x¸c vµkÞp thêi. Tµi kho¶n 6273 còng nh c¸c tµi kho¶n kh¸c, cuèi quý còng ®îc kÕt chuyÓn tµi kho¶n 154.
MÉu 2.4.2
TrÝch sæ chi tiÕt tµi kho¶n 6273 - Chi phÝ c«ng cô dông cô
Tµi kho¶n 627301 - Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n
Th¸ng 6 n¨m 2000
Sè d ®Çu kú:
Chøng tõ
Néi dung
TK
§¦
Ph¸t sinh trong kú
Sè d
Sè
Ngµy
Nî
Cã
Nî
Cã
5
5/6/00
XuÊt CCDC T6
153
350.000
350.000
11
12/6/00
Ph©n bæ chi phÝ cèp pha
142
965.000
1.135.000
31
30/6/00
KÕt chuyÓn chi phÝ SXC
154
1.135.000
Céng ph¸t sinh 1.135.000 1.135.000
Sè d cuèi kú:
2.2.3.3.3 Chi phÝ khÊu hao TSC§:
Chi phÝ nµy bao gåm toµn bé kh©u hao m¸y thi c«ng cña C«ng ty. KÕ to¸n theo dâi vµ tÝnh khÊu hao m¸y thi c«ng. ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 sö dông ph¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh ®Ó khÊu hao TSC§. Tû lÖ khÊu hao ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së thêi gian sö dông vµ nguyªn gi¸ TSC§, tû lÖ nµy ®îc tÝnh ë møc trung b×nh cña QuyÕt ®Þnh 1066.
Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§
Tr×nh tù: KÕ to¸n c¨n cø vµo sæ chi tiÕt khÊu hao m¸y thi c«ng (MÉu 2.3.2) ®Ó h¹ch to¸n.
KÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK627 (6274) 169.056.667
Cã TK 214 169.056.667
MÉu 2.3.2
TrÝch sæ chi tiÕt tµi kho¶n 6274 - KhÊu hao TSC§
Tµi kho¶n 627401 - C«ng tr×nh Quèc Lé 1A - ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n
Th¸ng 6 n¨m 2000
Sè d ®Çu kú:
Chøng tõ
Néi dung
TK
§¦
Ph¸t sinh trong kú
Sè d
Sè
Ngµy
Nî
Cã
Nî
Cã
25
30/6/00
TrÝch khÊu hao TSC§ T6
214
169.056.667
169.056.667
31b
30/6/00
KÕt chuyÓn chi phÝ SXC
154
169.056.667
Céng ph¸t sinh 169.056.667 169.054.667
Sè d cuèi kú:
2.2.3.3.4 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi:
Chi phÝ nµy bao gåm c¸c lo¹i nh tiÒn ®iÖn tho¹i, ®iÖn, níc, chi phÝ thuª ngoµi m¸y, CCDC. C¸c chi phÝ nµy ph¸t sinh ®îc x¸c ®Þnh cho tõng c«ng tr×nh, vµ h¹ch to¸n vµo chi phÝ cña c«ng tr×nh ®ã. KÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n, biªn b¶n thanh lý hîp ®ång thuª m¸y, c«ng cô dông cô lËp b¶ng kª vµ h¹ch to¸n chi phÝ.
Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 6277 ®Ó h¹ch to¸n kho¶n chi phÝ nµy.
VÝ dô: C¨n cø vµo biªn b¶n thanh lý hîp ®ång thuª m¸y th¸ng 6/2000 cña Trêng c«ng nh©n ViÖt -X« víi sè tiÒn: 23.680.000 ®ång. KÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK 627 (6277) 23.680.000
Cã TK 331 23.680.000
Cuèi kú kho¶n chi phÝ nµy còng ®îc kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154 theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
MÉu 2.4.3
TrÝch sæ chi tiÕt TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
Tµi kho¶n 627701 - Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n
Th¸ng 6/2000
Sè d ®Çu kú:
Néi dung
TK
§¦
Ph¸t sinh trong kú
Sè d
Sè
Ngµy
Nî
Cã
Nî
Cã
15
12/6/00
Tr¶ tiÒn ®iªn tho¹i SX
111
450.000
450.000
16
12/6/00
Tr¶ tiÒn thuª xe
m¸y
331
23.680.000
24.130.000
31c
30/6/00
KÕt chuyÓn chi phÝ SXC
154
24.130.000
Céng ph¸t sinh 24.130.000 34.130.000
Sè d cuèi kú:
2.2.3.3.5 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c:
Chi phÝ nµy bao gåm nhiÒu kho¶n môc nh: Chi phÝ tiÕp kh¸ch, giao dÞch, in Ên tµi liÖu.
Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 6278 ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nµy.
VÝ dô: Chi phÝ tiÕp kh¸ch trong th¸ng 6/2000 cña C«ng tr×nh Quèc Lé 1A lµ: 4.500.000 ®ång. KÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK 627(6278) 4.500.000
Cã TK 111 4.500.000
MÉu 2.4.4
TrÝch sæ chi tiÕt Tµi kho¶n 6278 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
Tµi kho¶n 627801 - §êng Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n
Th¸ng 6 n¨m 2000
Sè d ®Çu kú:
Chøng tõ
Néi dung
TK
§¦
Ph¸t sinh trong kú
Sè d
Sè
Ngµy
Nî
Cã
Nî
Cã
17
13/6/00
Chi phÝ tiÕp kh¸ch
111
4.500.000
4.500.000
20
15/6/00
Ph©n bæ chi phÝ ®Êu thÇu T6
1421
15.000.000
19.500.000
31d
30/6/00
KÕt chuyÓn chi phÝ SXC
154
19.500.000
Céng ph¸t sinh 19.500.000 19.500.000
Sè d cuèi kú:
2.2.3.4 Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt cuèi th¸ng:
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 ®îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Do ®ã chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty ®îc tËp hîp cho tõng c«ng tr×nh.
§Ó phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh, c¸c kho¶n môc chi phÝ sÏ ®îc tËp hîp theo tõng th¸ng. Cô thÓ, trong th¸ng 6 n¨m 2000 c«ng tr×nh Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n ®· cã c¸c chi phÝ sau:
- Chi phÝ NVL trùc tiÕp( tËp hîp tõ sæ chi tiÕt TK 621): 1.082.589.983®
Chi phÝ NCTT ( tËp hîp tõ sæ chi tiÕt TK 627): 141.723.000®
-Chi phÝ s¶n xuÊt chung( tËp hîp tõ sæ chi tiÕt TK 627): 230.752.600®
Céng chi phÝ ph¸t sinh trong th¸ng 6: 1.455.065.583®
MÉu 2.5.1
TrÝch sæ chi tiÕt TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt KD dë dang
TK 15401 - C«ng tr×nh Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n
Th¸ng 6 n¨m 2000
Sè d ®Çu kú: 312.932.780®
Chøng tõ
Néi dung
TK§¦
Ph¸t sinh trong kú
Sè d
Sè
Ngµy
Nî
Cã
Nî
Cã
28
30/6/00
KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT
621
1.082.589.983
1.395.522.763
29
30/6/00
K/C chi phÝ NCTT
622
141.723.000
1.537.245.763
30
30/6/00
K/C chi phÝ NCTT
627
16.930.933
1.544.176.696
31
30/6/00
K/C chi phÝ CC-DC qu¶n lý ph©n xëng
627
1.135.000
1.555.176.696
30b
30/6/00
K/C chi phÝ khÊu hao TSC§
627
169.056.667
1.724.368.363
30c
30/6/00
K/C chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
627
24.130.000
1.748.498.363
30d
30/6/00
K/C chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
627
19.500.000
1.676.998.363
70
30/6/00
K/C gi¸ thµnh thùc tÕ
632
1.272.648.591
495.349.772
Céng ph¸t sinh 1.455.065.583 1.272.648.591
Sè d cuèi kú: 495.349.772
MÉu 2.5.2
TrÝch nhËt ký chung
Th¸ng 6 n¨m 2000
Ngµy ghi sæ
Chøng tõ
DiÔn gi¶i
TK
§¦
Sè ph¸t sinh
Sè
Ngµy
Nî
Cã
… …………..
30/6/00
28
30/6/00
K/C chi phÝ NVLTT
154
621
1.082.589.983..
1.082.589.983
30/6/00
29
30/6/00
K/C chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
154
622
141.723.000
141.723.000
30/6/00
30
30/6/00
K/C chi phÝ nh©n c«ng qu¶n lý ph©n xëng
154
6271
16.930.933
16.930.933
30/6/00
31
30/6/00
K/C chi phÝ CC-DC qu¶n lý ph©n xëng
154
6273
1.135.000
1.135.000
30/6/00
30b
30/6/00
K/C chi phÝ khÊu hao TSC§
154
6274
169.056.667
169.056.667
30/6/00
30c
30/6/00
K/C chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
154
6277
24.130.000
24.130.000
30/6/00
30d
30/6/00
K/C chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
154
6278
19.500.000
19.500.000
30/6/00
70
30/6/00
K/C gi¸ thµnh thùc tÕ th¸ng 6/2000
632
154
1.272.648.591
1.272.648.591
……………..
2.2.4 §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9
Do ®Æc ®iÓm thi c«ng c¸c c«ng trÜnh x©y dùng thêng mÊt nhiÒu thêi gian, gi¸ trÞ c«ng tr×nh lín, kÕt cÊu phøc t¹p nªn viÖc bµn giao thanh to¸n thêng ®îc tiÕn hµnh sau nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Tuú theo hîp ®ßng vµ khèi lîngt hi c«ng mµ c«ng ty cã thÓ bµn giao mét phÇn hay toµn bé khèi loùng x©y l¾p ®· hoµn thµnh. Tõ ®ã n¶y sinh yªu cÇu ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú còng nh cuèi kú. §Ó phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý vµ thuËn lîi cho c«ng t¸c kÕ to¸n, C«ng ty x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh theo th¸ng, cô thÓ vµo thêi ®iÓm cuèi mçi th¸ng. ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ®îc tiÕn hµnh dùa trªn c¬ së chi phÝ dù to¸n. Cuèi mçi th¸ng ®¹i diÖn cña phßng kü thuËt, kÕ ho¹ch cïng víi ®éi kü thuËt c«ng tr×nh, kÕ to¸n thèng kª tiÕn hµnh kiÓm kª ngay t¹i c«ng tr×nh, x¸c ®Þnh khèi lîng x©y l¾p cuèi kú cho tõng phÇn c«ng viÖc cña tõng c«ng tr×nh vµ tÝnh ra chi phÝ dù to¸n cña toµn bé khèi lîng dë dang ®ã.
Phßng kÕ to¸n sau khi nhËn ®îc b¶ng kiÓm kª khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú tõ phßng kÕ ho¹ch kü thuËt, tiÕn hµnh x¸c ®Þnh chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú theo c«ng thøc:
Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ
KLXL dë dang + KLXL dë dang
®Çu kú trong kú
Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ dù
cña KLXL dë = x to¸n KL
dang cuèi kú Chi phÝ dù to¸n Chi phÝ dù to¸n XL dë
KLXL hoµn thµnh + cña KLXL dë dang cuèi
bµn giao trong kú dang cuèi kú kú
Chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang ®Çu kú ( th¸ng) chÝnh lµ chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú ( th¸ng) tríc, ®©y chÝnh lµ sè d nî cña TK 154 ®Çu th¸ng nµy.
C«ng tr×nh 1A Hµ Néi - L¹ng S¬n, trong th¸ng 6 n¨m 2000 ®· bµn giao mét khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh, theo sè liÖu cña phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch vµ phßng kÕ to¸n .
- Chi phÝ dù to¸n khèi lîng bµn giao: 1.273.959.464®
- Chi phÝ dù to¸n khèi lîng XD dë dang : 495.860.000®
- Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú : 1.455.065.583® ( sè ph¸t sinh nî tµi kho¶n 154 trong th¸ng 6 cña C«ng tr×nh Quèc Lé 1A)
- Chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng XL dë dang ®Çu kú: 312.932.780®
Chi phÝ thùc tÕ cña 312.932.780 + 1.455.065.583
KLXL dë dang cuèi = x 495.860.000
cuèi kú 1.273.959.464 + 495.860.000
= 495.349.772
Chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú cña c¸c c«ng tr×nh chÝnh lµ sè d cña TK 154 cuèi th¸ng 6 vµ sÏ ®îc ph¶n ¸nh vµo b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh trong th¸ng cña C«ng ty.
2.2.5 TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9:
XuÊt ph¸t tõ viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cña C«ng ty lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc giai ®o¹n hoµn thµnh mµ C«ng ty cã c¸ch tÝnh gi¸ thµnh chophï hîp. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh theo th¸ng. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao trong quý ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
Gi¸ thµnh thùc Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ
tÕ cña KLXL = KLXL dë dang + ph¸t sinh - KLXL dë dang
h.thµnh bµn giao ®Çu kú trong kú cuèi kú
¸p dông c«ng thøc trªn vµo sè liÖu cô thÓ cña c«ng tr×nh Quèc Lé 1A Hµ Néi - L¹ng S¬n trong th¸ng 6/2000 ta cã:
- Chi phÝ thùc tÕ khèi lîng x©y l¾p dë dang ®Çu kú: 312.932.780®
- Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú: 1.455.065.583®
- Chi phÝ thùc tÕ KLXL dë dang cuèi kú: 495.349.772®
Gi¸ thµnh thùc tÕ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao trong th¸ng 6 cña c«ng tr×nh Quèc Lé 1A hµ Néi - L¹ng S¬n lµ:
312.932.780 + 1.455.065.583 - 495.349.772 = 1.272.648.591
KÕ to¸n h¹ch to¸n kÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ cña khèi lîng hoµn thµnh trong th¸ng 6 nh sau:
Nî TK 632 ( gi¸ vèn hµng b¸n) 1.272.648.591
Cã TK 154 1.272.648.591
§ång thêi kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn gi¸ vèn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þng kÕt qu¶ kinh doanh:
Nî TK 911 1.272.648.591
Cã TK 632 1.272.648.591
C¨n cø vµo sè liÖu cña TK 154 vµ TK 511, cuèi mçi th¸ng kÕ to¸n lÊy sè liÖu lËp b¸o c¸o chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
Ch¬ng III
Nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ ®Ó hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9
3.1 NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9:
3.1.1 Nh÷ng u ®iÓm :
KÓ tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu, v¬n lªn, më réng quy m«, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh kh«ng ngõng hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, trong ®ã cã c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n. MÆc dï trong nh÷ng n¨m qua Nhµ níc ®· cã nhiÒu thay ®æi trong chÕ ®é kÕ to¸n nhng C«ng ty ®· cã sù ¸p dông ®óng ®¾n kÞp thêi. Víi bé m¸y kÕ to¸n gän nhÑ, bè trÝ hîp lý, nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é, cã n¨ng lùc vµ nhiÖt t×nh, trung thùc, c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty hiÖn nay ®· ®îc tæ chøc kh¸ tèt ®Ó ®¸p øng theo yªu cÇu qu¶n lý.
Trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty ®· thÓ hiÖn nhiÒu u ®iÓm. Tríc hÕt lµ viÖc x¸c ®Þnh vµ ph©n phèi lo¹i chi phÝ kh¸ râ rµng còng nh x¸c ®Þnh ®óng ®¾n, hîp lý ®èi tîng tËp hîp vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®· gióp cho c«ng t¸c kÕ to¸n tiÕn hµnh dÔ dµng, chÝnh x¸c. MÆt kh¸c, C«ng ty ®· sö dông hÖ thèng chøng tõ vµ sæ s¸ch kÕ to¸n hîplý, ®óng chÕ ®é víi sù v©n dông s¸ng t¹o trong viÖc më c¸c sæ, thÎ chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh gióp cho viÖc tËp hîp chi phÝ ®îc râ rµng, chÝnh x¸c, cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin vµ gióp cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, qu¶n lý vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.
HiÖn nay C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung vµ sö dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n ®îc tiÕn hµnh ®¬n gi¶n h¬n. C¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c lo¹i vËt t ®Òu cã m· sè theo dâi riªng trªn m¸y vi tÝnh nªn viÖc tËp hîp chi phÝ ®îc tiÕn hµnh nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, gi¶m tèi thiÓu khèi lîng ghi chÐp, gi¶m nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, n©ng cao hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c kÕ to¸n.
3.1.2 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9:
Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm c¬ b¶n, c«ng t¸c kÕ to¸n vµ tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty cßn béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, tríc hÕt ph¶i t×m hiÓu kü lìng vÒ thùc tÕ, th©ý ®îc nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i, tõ ®ã cã gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn. Cã thÓ nãi trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn ®ã lµ:
3.1.2.1 Ph©n lo¹i chi phÝ.
HiÖn nay C«ng ty tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ thµnh c¸c yÕu tè vµ c¸c kho¶n môc chi phÝ. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ nh vËy lµ cÇn thiÕt cho c«ng t¸c kÕ to¸n. Tuy nhiªn, nÕu chØ ®¬n gi¶n ph©n lo¹i chi phÝ theo hai tiªu thøc trªn th× rÊt khã kh¨n trong c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ trong néi bé doanh nghiÖp. Ngoµi hai c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ trªn C«ng ty nªn ph©n lo¹i theo mét sè tiªu thøc kh¸c. Ch¼ng h¹n:
- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt c¨n cø vµo mèi quan hÖ cña chi phÝ víi quy tr×nh s¶n xuÊt ®Ó ph©n lo¹i chi phÝ thµnh chi phÝ c¬ b¶n vµ chi phÝ chung. Chi phÝ c¬ b¶n ë C«ng ty sÏ bao gåm: chi phÝ NVLTT, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ m¸y thi c«ng. §©y lµ nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nªn kh«ng thÓ c¾t gi¶m ®îc mµ cÇn ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó h¹ thÊp ®Þnh møc tiªu hao. Chi phÝ chung lµ chi phÝ qu¶n lý ë ®éi x©y dùng, lµ chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt chung, cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p tiÕt kiÖm triÖt ®Ó, ®ång thêi lo¹i trõ nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt.
- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt c¨n cø vµo mçi quan hÖ cña chi phÝ víi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®Ó ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt thµnh chi phÝ kh¶ biÕn, chi phÝ bÊt biÕn vµ chi phÝ hçn hîp. Chi phÝ kh¶ biÕn bao gåm: chi phÝ NVLTT, tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm, chi phÝ nhiªn liÖu dïng cho m¸y thi c«ng. Chi phÝ bÊt biÕn: khÊu hao TSC§, chi phÝ thuª m¸y thi c«ng, c«ng cô dông cô. Chi phÝ hçn hîp: chi phÝ ®iÖn tho¹i, tiÒn l¬ng nh©n viªn qu¶n lý. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt thµnh ®Þnh phÝ, biÕn phÝ vµ chi phÝ hçn hîp sÏ gióp cho C«ng ty x©y dùng m« h×nh chi phÝ trong mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ, s¶n lîng vµ lîi nhuËn. §ång thêi gióp cho C«ng ty cã c¸ch øng xö hîp lý gi÷a c¸c lo¹i chi phÝ. §èi víi biÕn phÝ cÇn ph¶i tiÕt kiÖm chi phÝ cho mét ®¬n vÞ khèi lîng s¶n phÈm còng nh tæng chi phÝ. §èi víi ®Þnh phÝ cÇn ph¶i n©ng cao hiÖu lùc cña chi phÝ nh: sö dông tèi ®a c«ng xuÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ hay ®èi víi chi phÝ hçn hîp còng cÇn ph¶i cã c¸ch øng sö thÝch hîp ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó yÕu tè ®inh phÝ vµ sö dông hîp lý ®èi víi yÕu tè biÕn phÝ.
Ngoµi ra C«ng ty cã thÓ ¸p dông mét sè c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nh ph©n lo¹i theo qu¸ tr×nh m« t¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ( chi phÝ ban ®Çu, chi phÝ biÓn ®æi), ph©n lo¹i chi phÝ theo thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Ó cã c¸ch øng xö cho phï hîp.
Tãm l¹i viÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau sÏ gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt h¬n vµ cã c¸ch øng sö hîp lý ®èi víi chi phÝ nh»m phôc vô cho môc ®Ých qu¶n lý tèi u chi phÝ s¶n xuÊt.
3.1.2.2 Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 trong qu¸ tr×nh thi c«ng thêng kÕt hîp hai h×nh thøc thñ c«ng vµ c¬ giíi. V× vËy viÖc h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng mh mét kho¶n môc chi phÝ riªng lµ rÊt cÇn thiÕt. MÆc dï vËy cho ®Õn nay doanh nghiÖp cßn h¹ch to¸n c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng c¸c tµi kho¶n kh¸c nh:
Nguyªn vËt liÖu phôc vô m¸y thi c«ng: nh phô tïng thay thÕ, x¨ng dÇu vµo TK 621.
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n vËn hµnh m¸y: ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 622
KhÊu hao TSC§ hµng th¸ng, chi phÝ söa ch÷a lín, söa ch÷a thêng xuyªn ®îc h¹ch to¸n vµo TK 627.
§Ó tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ, kh«ng bÞ lÉn lén víi c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cÊu thµnh nªn s¶n phÈm x©y l¾p nh c¸t, ®¸, sái C«ng ty nªn h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng nh chÕ ®é kÕ to¸n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®îc sö dông vµo TK cÊp 2 nh sau:
6231- Chi phÝ nh©n c«ng vËn hµnh m¸y thi c«ng
6232- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu phôc vô m¸y thi c«ng
6233- Chi phÝ sö dôn s¶n xuÊt phôc vô m¸y thi c«ng
6234- Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng
6237- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
6238- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
ViÖc h¹ch to¸n riªng m¸y thi c«ng vµo TK 623 sÏ gióp nhµ qu¶n lý qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ m¸y thi c«ng cña c¸c c«ng tr×nh. NhÊt lµ ®èi víi mét ®¬n vÞ cã khèi lîng xe m¸y thiÕt bÞ lín nh C«ng ty & TCCG S«ng §µ 9
KÕt luËn
Tæ chøc khoa häc vµ hîp lý c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng lµ c«ng viÖc khã kh¨n vµ phøc t¹p. Víi sùc gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o còng nh c¸c c¸n bé kÕ to¸n trong phßng tµi vô cña C«ng ty X©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 em ®· m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi " Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty X©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9". C¸c néi dung ®· ®îc tr×nh bµy vµ ph©n tÝch trong chuyªn ®Ò ®Ó cã thÓ tãm t¾t nh sau:
Chuyªn ®Ò ®· tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt lý luËn vÒ doanh ngiÖp x©y l¾p vµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, thÊy ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm x©y l¾p mét c¸ch hîp lý.
Chuyªn ®Ò tr×nh bµy mét c¸ch ®©y ®ñ vµ ng¾n gän thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p taÞ C«ng ty X©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 hiÖn nay. Trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan nh÷ng u ®iÓm còng nh nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty X©y l¾p & TCCG S«ng §µ .
Chuyªn ®Ò ®· hoµn thiÖn mét sè vÊn ®Ò chñ yÕu sau:
Ph©n lo¹i chi phÝ chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ C«ng ty.
Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Víi tr×nh ®é vµ thêi gian cã h¹n chuyªn ®Ò kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. T«i rÊt mong c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c C¸n bé trong phong Tµi chÝnh - kÕ to¸n cña C«ng ty còng nh c¸c b¹n quan t©m ®Õn ®Ò tµi nµy nãi riªng vµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi chung ®ãng gãp nhiÒu ý kiÕn ®Ó ngµy mét hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n trong c¬ chÕ míi cña ®Êt níc.
Mét lÇn n÷a t«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy c« ®Æc biÖt thÇy gi¸o Ng« Xu©n Tþ, c¸c b¸c, c¸c c«, chó, c¸c anh c¸c chÞ ë C«ng ty X©y l¾p &TCCG S«ng §µ 9 ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 20577.DOC