Chuyên đề Tổ chức hạch toán kế toán tài sản cố định tại công ty khai thác công trình thuỷ lợi hoà bình

ng gi¶m 4.H¹ch to¸n söa ch÷a TSC§. TSC§ ®­îc sö dông l©u dµi vµ ®­îc cÊu thµnh bëi nhiÒu bé phËn chi tiÕt kh¸c nhau. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c bé phËn chi tiÕt cÊu thµnh TSC§ bÞ hao mßn, h­ háng kh«ng ®Òu nhau. Do vËy ®Ó kh«i phôc kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña TSC§ ®¶m b¶o an toµn trong s¶n xuÊt kinh doanh, cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a, thay thÕ nh÷ng bé phËn chi tiÕt cña tµi s¶n bÞ hao mßn h­ háng cã ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña TSC§. C¸c chi phÝ söa ch÷a gåm: Kho¶n ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ thÇu söa ch÷a, chi phÝ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n söa ch÷a, chi phÝ vËt liÖu sö dông cho ®¬n vÞ thÇu söa ch÷a. c¸c kho¶n chi phÝ nµy ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña bé phËn sö dông nã. Tr×nh tù h¹ch to¸n: a.H¹ch to¸n söa ch÷a th­êng xuyªn TK 111, 112, 152, 153.. TK 627, 641, 642 (1) TK 334, 338 (2) TK 331 (3) Ghi chó: (1): Chi phÝ tù söa ch÷a. (2): Chi phÝ l­¬ng, b¶o hiÓm cho c«ng nh©n söa ch÷a. (3): Thuª ngoµi söa ch÷a. b.H¹ch to¸n söa ch÷a lín TSC§ theo kÕ ho¹ch TK 111, 112, 152.. TK 2413 TK 335 TK 627, 641, 642 (2a) (1) (3) (4b) TK 331 (2b) (4a) Ghi chó: (1) : Thùc hiÖn trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín. (2) : Chi phÝ thùc tÕ söa ch÷a lín ph¸t sinh. (3) : KÕt chuyÓn chi phÝ söa ch÷a. (4a): TrÝch thõa (ghi gi¶m chi phÝ) (4b):TrÝch thiÕu (ghi thªm) c.H¹ch to¸n söa ch÷a lín ngoµi kÕ ho¹ch TK 111,112,152,334 TK 2143 TK 142 TK 627,641,642 (1a) TK 331 (2) (3) (1b) Ghi chó: (1a): TËp hîp chi phÝ söa ch÷a lín tù lµm. (1b): Chi phÝ söa ch÷a lín thuª ngoµi ph¶i tr¶ ng­êi nhËn thÇu. (2) : Khi c«ng viÖc hoµn thµnh ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§. (3) : KÕt chuyÓn nguån. 5.H¹ch to¸n TSC§ ®i thuª vµ cho thuª. Mäi doanh nghiÖp hiÖn nay môc tiªu ho¹t ®éng lµ lîi nhuËn, ®Ó d¹t ®­îc ®iÒu nµy kh«ng chØ h¹ch to¸n tèt mµ cßn cÇn qu¶n lý t«t mäi mÆt vÒ tµi s¶n cña doanh nghiÖp trong ®ã cã TSC§. NhiÒu khi c«ng viÖc cÇn TSC§ cho s¶n xuÊt l¹i kh«ng cã vµ ng­îc l¹i. Do ®ã ®Ó gi¶i quyÕt viÖc nµy doanh nghiÖp cã thÓ ®i thuª nh÷ng tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ch­a cÇn ®Õn, ®iÒu nµy sÏ ®em l¹i lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ tiÕt kiÖm cho doanh nghiÖp, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh hd kinh doanh diÔn ra b×nh th­êng. TSC§ ®i thuª ë hai d¹ng sau: - TSC§ ®i thuª ho¹t ®éng: TSC§ ®i thuª vÒ chØ dïng trong thêi gian ng¾n, c«ng ty chØ cã quyÒn sö dông, trrg thêi gian sö dông ®¬n vÞ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n, qu¶n lý TSC§ nµy. TSC§ ®i thuª tµi chÝnh: Thùc chÊt lµ thuª vèn, ®©y lµ TSC§ ch­a thuª quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp nh­ng doanh nghiÖp cã nghÜa vô tr¸ch nhiÖm ph¸p lý, qu¶n lý, b¶o d­ìng gi÷ g×n vµ sö dông nh­ TSC§ cña doanh nghiÖp. 5.1.H¹ch to¸n TSC§ thuª ho¹t ®éng a. §èi víi ®¬n vÞ ®i thuª. KÕ to¸n sö dông TK 001- Tµi s¶n thuª ngoµi vµ 1 sè TK kh¸c nh­ TK 627,641,642,331,111 S¬ ®å:h¹ch to¸n TSC§ thuª ho¹t ®éng t¹i bªn ®i Thuª. TK 111,112 TK 627,641,642 Chi phÝ thuª TSC§ ph¶i tr¶ TK 111,112 TK 142 TK 672,641,642 TËp hîp ph¶i ph©n bæ Khi ph©n bæ vµo chi phÝ chi phÝ ph¶i tr¶ do s¶n xuÊt kinh doanh thuª TSC§ b. §èi víi ®¬n vÞ cho thuª Khi cho thuª TSC§ theo ph­¬ng thøc thuª hµng ho¹t ®éng kÕ to¸n kh«ng ghi gi¶m TSC§ h÷ h×nh trªn TK 211. Khi thu tiÒn vÒ cho thuª ghi lµ thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. C¸c chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn cho thuª (khÊu hao TSC§, c¸c chi phÝ kh¸c) ®­îc coi lµ chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. S¬ ®å h¹ch to¸n TSC§ thuª ho¹t ®éng t¹i bªn cho thuª. TK 111,112,152 TK 635 Chi phÝ vÒ cho thuª TSC§ (khÊu hao TSC§ vµ c¸c chi phÝ kh¸c) TK 515 TK 111,112 Thu nhËp vÒ cho thuª tµi chÝnh 5.2. H¹ch to¸n TSC§ thuª tµi chÝnh. a. TSC§ ë ®¬n vÞ ®i thuª: §¬n vÞ ®i thuª chØ cã quyÒn sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®· ký trong hîp ®ång. §ång thêi ph¸t nghÜa vô ph¶i tr¶ sè tiÒn thuª bao gåm tr¶ c¶ gèc lÉn k·i khi thuª- ghi t¨ng TSC§ cña doanh nghiÖp. Nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau khi kÕt thóc thêi h¹n thuÕ. Tr­êng hîp trong hîp ®ång thuª ®· x¸c ®Þnh phÇn l·i thuª TSC§. Nguyªn gi¸ = Tæng gi¸ trÞ hîp ®ång thuª - Sè l·i thuª. Khi sö dông TSC§ thuª ph¶i thùc hiÖn khÊu hao vµ ph©n bæ l·i vµo chi phÝ. §Þnh kú ph¶i tr¶ tiÒn thuª cã thÓ bao gåm c¶ gèc lÉn l·i. C¨n cø vµo c¸c biªn b¶n giao nhËn TSC§ vµ c¸c chøng tõ cã liªn quan kÕ to¸n më sæ, thÎ chi tiÕt TSC§... S¬ ®å h¹ch to¸n TSC§ ®i thuª tµi chÝnh TK 111,112 TK 211,213 (4c) TK 342 TK 212 (1a) (4a) TK 142 TK 641,642,627 (1b) (2a) TK 214 (5) TK 2141,2143 TK 2142 (4b) (2b) TK 111,112 TK 342 (3) Ghi chó: (1): KÕt chuyÓn nguyªn gi¸ TSC§ vµ tiÒn l·i vµo nî dµi h¹n. (2): TÝnh chi phÝ thuª vµ h¹ch to¸n khÊu hao vµo chi phÝ kinh doanh. (3): Hµng kú ph¶i tr¶ tiÒn thuª cho bªn cho thuª. (4): ChuyÓn giao quyÒn së h÷u TSC§. (4a): ChuyÓn nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh thµnh TSC§ h÷u h×nh. (4b): ChuyÓn hao mßn. (4c): Chi thªm tiÒn mua TSC§. b.H¹ch to¸n TSC§ ë ®¬n vÞ cho thuª. TSC§ cho thuª tµi chÝnh thùc chÊt lµ mét kho¶n vèn b»ng hiÖn vËt cho bªn ngoµi thuª. Thu tiÒn cho thuª ®­îc coi lµ thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, c¸c chi phÝ g¾n víi viÖc cho thuª lµ: chi phÝ khÊu hao TSC§ cho thuª, c¸c chi phÝ kh¸c ®­îc coi lµ chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. S¬ ®å: H¹ch to¸n TSC§ cho thuª tµi chÝnh. TK 213 TK 228 TK 635 (1a) (3) (4) TK 214 TK 515 TK 111,112 (1b) (2) (5) (6) Ghi chó: (1): Xo¸ sæ TSC§. (2): §Þnh kú nhËn ®­îc tiÒn vÒ cho thuª tµi chÝnh. (3): Chi phÝ vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh. (4): Gi¸ trÞ ®Çu t­ ch­a thu håi- chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. (5): Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. (6): NhËn l¹i TSC§. PhÇn II Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi hoµ b×nh I. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi hoµ b×nh 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. Ngµy 20 th¸ng 11 n¨m 1991 Héi ®ång Bé tr­ëng nay lµ ChÝnh phñ cã NghÞ ®Þnh 388/H§BT nh»m tæ chøc c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh cô thÓ ho¸ chñ tr­¬ng ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý cña ®¶ng. Còng ®ång thêi thùc hiÖn chñ tr­¬ng c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ n­íc. Nh»m tËp trung qu¶n lý ®Çu míi c¸c c«ng tr×nh thuû lîi trªn ph¹m vi toµn tØnh ®Æc biÖt lµ qu¶n lý hÖ thèng c«ng tr×nh hå Khang Trµo, hÖ thèng hå §åi V­ng vµ hÖ thèng C«ng tr×nh hå §Çm Bµi trong t­¬ng lai, n©ng cao hiÖu qu¶ phôcv vô s¶n xuÊt tr­íc m¾t vµ l©u dµi trªn ®Þa bµn tØnh. Së thuû lîi( Nay lµ Së N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng Th«n) ®· lËp ®Ò ¸n thµnh lËp C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh vµ ®· ®­îc Bé tr­ëng Bé Thuû Lîi(nay lµ Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng Th«n) ®ång ý t¹i Th«ng b¸o sè: 284TB/TN ngµy 31/10/1994. Tõ nh÷ng c¬ së trªn ngµy 21/11/1994 UBND TØnh Hoµ B×nh cã QuyÕt ®Þnh Sè 689Q§/UB vÒ viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp nhµ n­íc: C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi TØnh Hoµ B×nh vµ QuyÕt ®Þnh sè 782Q§/UB ngµy 27/12/1994 cña UBND TØnh Hoµ B×nh vÒ viÖc s¾p xÕp l¹i ngµnh thuû n«ng TØnh Hoµ B×nh. C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi TØnh Hoµ B×nh chÞu sù qu¶n lý nhµ n­íc Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n. Ngµnh nghÒ kinh doanh C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh cã giÊy phÐp kinh doanh sè 109717 ngµy 20/01/1995 cña Së KÕ Ho¹ch §Çu T­ tØnh Hoµ B×nh cÊp víi ngµnh nghÒ kinh doanh sau: + Khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi( m· sè 0303) + Tu bæ söa ch÷a th­êng xuyªn, x©y dùng c«ng tr×nh thuû lîi nhá trong ph¹m vi qu¶n lý cña C«ng ty ®­îcph©n cÊp (m· sè 020101) - Ph¹m vi ho¹t ®éng trong toµn tØnh Hoµ B×nh vµ trong hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh thuéc C«ng ty qu¶n lý, hiÖn nay C«ng ty qu¶n lý khai th¸c phôc vô t­íi cho 9/10 huyÖn thÞ cã chi nh¸nh khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi ë 9 huyÖn. Trong nh÷ng n¨m qua víi nç lùc cè g¾ng cña tËp thÓ c¸n bé C«ng ty ®Æc biÖt h¬n lµ ban l·nh ®¹o cña C«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ qua mét sè nh÷ng chØ tiªu sau: C¸c chØ tiªu ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c b¶ng sau: (§VT: 1.000 ®ång) N¨m ChØ tiªu 2001 2002 2003 Tæng doanh thu 39. 375. 684 41. 356. 254 45. 775. 485 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 42.250 44.750 47. 000 Lîi nhuËn sau thuÕ 29. 265 32. 236 35. 500 ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 15. 225 16. 550 18. 400 Tæng nép ng©n s¸ch 245. 583 248. 184 256. 654 2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty. C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû loÞ Hoµ B×nh cã chøc n¨ng lµ Doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng theo ph­¬ng thøc h¹ch to¸n lÊy thu bï chi, ®­îc Nhµ n­íc cÊp vèn cè ®Þnh, vèn l­u ®éng, ®­îc vay ng©n hµng ®Ó ho¹t ®éng. Lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp tù chñ vÒ tµi chÝnh. C«ng ty cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu riªng theo quy ®Þnh t¹i nghÞ ®Þnh 62CP ngµy 22/09/1993 cña ChÝnh phñ vµ ®­îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. C«ng ty cã nhiÖm vô quyÒn h¹n thùc hiÖn theo ph¸p lÖnh khai th¸c vµ b¶o vÖ c«ng tr×nh thuû lîi theo nghÞ ®Þnh sè 98 ngµy 27/12/1995 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh viªvj thi hµnh ph¸p lÖnh khai th¸c vµ b¶o vÖ c«ng r×nh thuû lîi. NhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng ty ®­îc UBND tØnh Hoµ B×nh giao t¹i nghÞ quyÕt 689 Q§/UB ngúa 21/11/1994 lµ: + Khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®Ó t­íi tiªu, tiªu n­íc phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. + Tu bæ söa ch÷a c«ng tr×nh thuû lîi trong ph¹m vi qu¶n lý cña C«ng ty ®­îc ph©n cÊp. + Lµm chñ ®Çu t­ trùc tiÕp qu¶n lý dù ¸n söa ch÷a, n©ng cÊp c«ng trÝnh trùc thuéc C«ng ty. 3. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ x· héi s¶n xuÊt l­¬ng thùc ®Ó cung cÊp cho cuéc sèng. Do vËy viÖc t­íi tiªu lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, trªn c¬ së thu l¹i tµi s¶n lµ thu thuû lîi phÝ ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ cho phï hîp dùa theo nh÷ng quy ®Þnh cña nhµ n­íc, ph¸t huy mäi nguån lùc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cung cÊp kÞp thêi, ®Çy ®ñ vÒ nhu cÇu t­íi tiªu ®¶m b¶o thêi vô, n©ng cao s¶n l­îng n«ng nghiÖp. M« h×nh quy tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh ®­îc tr×nh bµy b»ng s¬ ®å sau: S¬ ®å quy trinh c«ng nghÖ. Gi¸m ®èc Chi nh¸nh l¹c Thuû Chi nh¸nh Kim B«i Chi nh¸nh T©n L¹c Chi nh¸nh L¹c S¬n Chi nh¸nh L­¬ng S¬n Ghi chó: Quan hÖ chØ ®¹o Quan hÖ trao ®æi 4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cu¶ C«ng ty. §øng ®Çu bé m¸y c«ng ty lµ gi¸m ®èc, Gi¸m ®èc cã nhiÖm vô tæ chøc ®iÒu hµnh c«ng ty theo chÕ ®é thñ tr­ëng theo quy ®Þnh nhiÖm vô quyÒn h¹n gi¸m ®èc doanh nghiÖp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm toµn diÖn tr­íc ph¸p luËt vµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn vÒ kÕt qu¶ mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh ®­îc tr×nh bµy víi s¬ ®å sau: S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty Gi¸m ®èc Chi nh¸nh l¹c Thuû Chi nh¸nh Kim B«i Chi nh¸nh T©n L¹c Chi nh¸nh L¹c S¬n Chi nh¸nh L­¬ng S¬n Phã gi¸m ®èc Phong tæ chøc hµnh chÝnh Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng kÕ ho¹ch kü thuËt Ghi chó: Quan hÖ chØ ®¹o Quan hÖ trao ®æi *. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c¸c phßng ban trong C«ng ty + Gi¸m ®èc c«ng ty: Lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc cÊp trªn vÒ mäi ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc vµ sù ph¸t triÓn cña C«ng ty. + Phã gi¸m ®èc c«ng ty: Lµ ng­êi gióp viÖc trùc tiÕp cho Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c«ng t¸c kü thuËt cho c«ng ty, tæ chøc nghiªn cøu øng dông khoa häc míi ¸p dông s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, lµ ng­êi trù tiÕp ®iÒu hµnh s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch gióp cho gi¸m ®èc cung øng ®¶m b¶o vËt t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Cã chøc n¨ng gióp viÖc cho gi¸m ®èc vÒ tÊt c¶ c«ng viÖc liªn quan ®Õn tæ chøc hµnh chÝnh cña c«ng ty. Lµm c¸c c«ng viÖc ®èi néi, ®èi ngo¹i, vµ ®µo t¹o c¸n bé c«ng nh©n viªn theo yªu cÇu cña c«ng viÖc, s¾p xÕp ®iÒu ®éng theo quyÕt ®Þnh cña gi¸m ®èc víi toµn thÓ c¸n c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, mÆt kh¸c ch¨m lo ®Õn ®êi sèng cña c«ng nh©n. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Cã tr¸ch nhiÖm tham m­u cho gi¸m ®èc trong lÜnh vùc tµi chÝnh doanh nghiÖp, chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh tµi chÝnh kÕ to¸n trong c«ng ty, cã tr¸ch nhiÖm ghi chÐp, tÝnh to¸n ph¶n ¸nh kÞp thêi chÝnh x¸c t×nh h×nh biÕn ®éng lu©n chuyÓn cña vèn vµ tµi s¶n cña c«ng ty trong kú b¸o c¸o, ®ång thêi trªn c¬ së sè liÖu b¸o c¸o, ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña C«ng ty. + Phßng kÕ ho¹ch kü thuËt: Cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng kÕ ho¹ch, tõng kú s¶n xuÊt,b¸o c¸o tiÕn ®é thùc hiÖn vµ x©y dùng c¬ b¶n. 4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh. a. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc qu¶n lý cña ®¬n vÞ bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh ®­îc tæ chøc theo h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung, tøc lµ toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n tõ viÖc tËp trung chøng tõ ®Õn viÖc ghi sæ chi tiÕt , tæng hîp sè liÖu, lËp b¸o c¸o vµ kiÓm tra b¸o c¸o ®Òu ®­îc thùc hiÖn t¹i phßng kÕ to¸n cña C«ng ty. C¸c chi nh¸nh ë c¸c huyÖn chØ bè trÝ mçi chi nh¸nh 1 nh©n viªn kÕ to¸n theo dâi b¸o sæ. Phßng kÕ to¸n cã nhiÖm vô thùc hiÖn kiÓm tra toµn bé c«ng t¸c thèng kª, kÕ to¸n trong ph¹m vi toµn c«ng ty, gióp gi¸m ®èc tæ chøc tèt c«ng t¸c th«ng tin kinh tÕ vµ ph©n tÝch c¸c häat ®éng kinh tÕ ®ång th¬× h­íng dÉn chØ ®¹o vµ kiÓm tra c¸c bé phËn trong c«ng ty thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu, chÕ ®é h¹ch to¸n vµ chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh ë c«ng ty. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh ®­îc thÓ hiÖn d­íi s¬ ®å sau: Thñ kho kiªmthñ quü KÕ to¸n vËt t­, TSC§ KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn vµ tiÒn l­¬ng KÕ to¸n tr­ëng Nh©n viªn kÕ to¸n c¸c chi nh¸nh KÕ to¸n tæng hîp vµ tÝnh gÝa thµnh Ghi chó: Quan hÖ chØ ®¹o Quan hÖ phèi hîp *. Néi dung c«ng viiÖc kÕ to¸n. - KÕ to¸n tr­ëng: Phô tr¸ch chung chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc vÒ mäi ho¹t ®éng cña phßng còng nh­ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña c«ng ty cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n thèng kª trong c«ng ty phï hîp víi chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh cña c«ng ty. Thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ c«ng t¸c tµi chÝnh, kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña c¸c lo¹i hîp ®ång, tæ chøc c«ng t¸c kiÓm kª ®Þnh kú theo quy ®Þnh, trùc tiÕp chØ ®¹o ph©n c«ng gi¸m s¸t nghiÖp vô ®èi víi tõng c¸n bé chÞu tr¸ch nhiÖm tõng phÇn hµnh cña m×nh. - KÕ to¸n vËt t­ tµi s¶n cè ®Þnh: Ph¶n ¸nh sè l­îng hiÖn cã, gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng vËt t­, s¶n phÈm hµng ho¸. Vµ ph¶n ¸nh c¸c sè l­îng hiÖn cã vÒ nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao mßn , gi¸ trÞ hiÖn cã cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ t×nh h×nh biÕn ®éng tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng t¸c ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶nvµ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh t¹i ®¬n vÞ. - KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn vµ tiÒn l­¬ng: Ph¶n ¸nh sè liÖu hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng c¸c lo¹i vèn b»ng tiÒn cña c«ng ty gåm tiÒn mÆt. Ngo¹i tÖ vµ c¸c chøng chØ cã gi¸. Vµ ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n­íc. §ång thêi n¾m ch¾c t×nh h×nh biªn chÕ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty trªn c¸c mÆt: Sè l­îng,hä vµ tªn tõng ng­êi, c¸c kho¶n khÊu trõ vµo l­¬ng; thanh to¸n ®Çy dñ, ®óng kÞp thêi cho c¸n bé c«ng nh©n viªn; gi÷ sæ chi tiÕt vÒ thanh to¸n tiÒn l­¬ng. - KÕ to¸n tæng hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh: TËp hîp c¸c chøng tõ ®· thùc hiÖn, tiÕn hµnh kiÓm tra ph©n lo¹i, chØnh lý tr×nh kÕ to¸n tr­ëng duyÖt; Gi÷ sæ tæng hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh, ®«n ®èc c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh thùc hiÖn c«ng viÖc. - Thñ kho kiªm thñ quü. Cã tr¸ch nhiÖnm vÒ sè l­îng hµng nhËp trong kho vµ ®èi chiÕu víi kÕ to¸n vËt t­ nguyªn vËt liÖu. Theo dâi qóa tr×nh thu chi tiÒn mÆt, lËp b¸o c¸o thu chi hµng th¸ng. ë c¸c c¸c chi nh¸nh cã nh©n viªn kÕ to¸n cã nhiÖm vô theo dâi tËp hîp tÊt c¶ c¸c chi phi s¶n xuÊt ph¸t sinh, tæng hîp sè liÖu vµ lËp b¸o c¸o g­Ø vÒ phßng tµi vô c«ng ty. b. H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông ë c«ng ty. §Ó ph¸t huy vai trß cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c qu¶n lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù vµ ph­¬ng ph¸p ghi chÐp nhÊt ®Þnh, tøc lµ doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc hÝnh thøc sæ kÕ to¸n cho phï hîp t¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh h×nh thøc kÕ to¸n hiÖn nay c«ng ty ¸p dông lµ h×nh thøc” nhËt ký chøng tõ” sö dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña chÕ ®é thÓ lÖ kÕ to¸n ban hµnh theo Q§ 1141/TC – C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi ChÝnh. HÖ thèng sæ kÕ to¸n bao gåm: + Sæ kÕ to¸n tæng hîp: C¸c b¶ng kª, b¶ng tæng hîp, sæ c¸i tµi kho¶n. +Sæ kÕ to¸n chi tiÕt: Do yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty ®¬n vÞ sö dông sæ kÕ to¸n chi tiÕt TSC§, sæ chi tiÕt vËt liÖu, sæ chi tiÕt thu chi. S¬ ®å tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ t¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû l¬Þ Hoµ b×nh Chøng tõ gèc (b¶ng ph©n bæ) B¶ng kª Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt NhËt ký chøng tõ Sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp sè liÖu Ghi chó: ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra II. Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ t¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi hoµ b×nh. 1. T×nh hinh chung vÒ c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ ë c«ng ty. Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ph©n lo¹i TSC§. TSC§ cña c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi hoµ b×nh lµ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh rÊt ®Æc thï, kh¸c víi c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c. V× nã hÇu hÕt lµ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi b»ng ®Êt ®¸, bª t«ng cèt thÐp, x©y l¸t, …..vµ c¸c m¸y mäc thiÕt bÞ. HÇu hÕt tµi s¶n cè ®Þnh thuéc c«ng tr×nh thuû lîi nh­ hå, ®Ëp, kªnh m­¬ng. HiÖn nay nhµ n­íc quy ®Þnh trÝch khÊu hao, mµ chØ trÝch kh©u hao nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh thuéc c«ng tr×nh thuû l­äi nh­: C¸c lo¹i m¸y b¬m cã c«ng suÊt d­íi 8.000 m3/h. + NÕu c¨n cø vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn, ®Æc tr­ng kü thuËt vµ kÕt cÊu tµi s¶n cè ®Þnh th× ®­îc chia ra tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh vµ v« h×nh. Nh­ng t¹i c«ng ty hiÖn nay chØ cã lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh. + NÕu ph©n lo¹i theo quyÒn së h÷u: TSC§ tù cã vµ TSC§ thuª ngoµi th× nay c«ng chi cã 1 lo¹i TCS§ ®ã lµ tµi s¶n cè ®Þnh tù cã coi nh­ ng©n s¸ch cÊp. + NÕu theo yÕu tè kinh tÕ th× TSC§ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ TSC§ dïng ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh, th× lo¹i dïng ngoµi s¶n xuÊt chØ cã ®Êt ®ai kho¶ng 7000m2 lµm v¨n phßng c«ng ty vµ c¸c chi nh¸nh cë c¸c huyÖn. *. TSC§ h÷u h×nh cña c«ng ty ®­îc ph©n nhá theo kÕt cÊu cña tuÌng nhãm TSC§ nh­ sau: Nhµ cöa vËt kiÕn tróc: Khu nhµ 3 tÇng khÐp kÝn víi 388m2 (trô së chÝnh cña c«ng ty) 9v khu nhµ ë cña 9 chi nh¸nh huyÖn(v¨n phßng ®¹i diÖn cña c«ng ty) 10 khu nhµ tr¹m qu¶n lý vËn hµnh c«ng tr×nh thuû lîi cë c¸c chi nhÊnh T­êng dµo b¶o vÖ c¬ quan Ga ra «t«. Nhµ kho cña chi nh¸nh khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi huyÖn Kim B«i vµ L¹c s¬n. + ph­¬ng tiÖn vËn t¶i thiÕt bÞ truyÒn dÉn. ¤t« con phôc vô l·nh ®¹o. §­êng d©y h¹ thÕ cÊp ®iÖn sinh ho¹t(chi nh¸nh L¹c S¬n) Xe m«t« phôc vô c«ng t¸c. HÖ thèng ®iÖn tho¹i. + C«ng tr×nh thuû lîi: (Hå, ®Ëp kªnh m­¬ng chÝnh) tæng sè: 206 c«ng tr×nh. Tæng sè c«ng tr×nh thuû lîi cña c«ng ty ®· ®¶m b¶o t­íi cho 19.530 ha cña toµn tØnh. Lo¹i c«ng tr×nh l¬n nhÊt cho 600ha nh­ Khang Trµo huyÖn L¹c S¬n vµ t­¬ng lai t¬Ý ®©y c«ng ty sÏ tiÕp nhËn bµn giao c«ng tr×nh hå chøa n­íc §Çm bµi huyÖn Kú S¬n víi diÖn tÝch t­íi cho h¬n 600ha. + M¸y mãc thiÕt bÞ c¸c lo¹i. - M¸y b¬m c«ng suÊt 1000m3/h: 10 c¸i - §éng c¬ ®iÖn 33KWh: 5 c¸i - M¸y biÕn ¸p c¸c lo¹i: 5 c¸i - ThiÕt bÞ thuû lu©n: 7 c¸i - M¸y vi tÝnh: 2 c¸i - M¸y ®iÌu hoµ: 2 c¸i - C«ng t¬ ba pha: 5 c¸i - C«ng t¬ 1 pha: 100 c¸i + Tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c: Lµ lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×h ch­a s¾p xÕp vµo mét trong c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh nãi trªn. *. TSC§ ®­îc ph©n lo¹i: TrÝch khÊu hao vµ ch­a trÝch khÊu hao. + TSC§ ph¶i trÝch khÊu hao: nh­ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn víi tæng nguyªn gi¸: 1.304.339.534®. + TSC§ ch­a ph¶i trÝc khÊu hao: Nh­ hå ®Ëp, kªnh m­¬ng, cèng c¸c lo¹i v¬Ý tæng sè 206 hÖ thèng c«ng tr×nh, nguyªn gi¸ lµ: 16.810.033.387®. Ngoµi ra cßn 7000m2 ®Êt còng kh«ng tÝnh khÊu hao. *. TSC§ ph©n theo yÕu tè sö dông. + Tµi s¶n cè ®Þnh chê thanh lý: - Nh­ m¸y biÕn ¸p 560Kwa cña tr¹m b¬m Thanh L­¬ng Kim B«i - Nhµ tËp thÓ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. - T­êng rµo cña c¬ quan chi nh¸nh. 1.2 C«ng t¸c qu¶n lý TSC§. Môc ®Ých ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ sè l­îng, chÊt l­îng lµ gi¸ trÞ cña TSC§. Gi¸m ®èc chÆt chÏ t×nh h×nh sö dông thanh lý vµ söa ch÷a TSC§. + Tæ chøc kho tµng bÕn b·i(vá bao che), hµnh lang b¶o vÖ c«ng tr×nh: Nh÷ng TSC§ lµ m¸y mãc thiÕt bÞ ®Òu ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ, cã kho tµng b¶o qu¶n, ®èi víi TSC§ ®Ó ngoµi trêi ®Òu cã b·i vµ hµng rµo b¶o vÖ. §èi víi TSC§ lµ c«ng tr×nh thuû lîi hoÆc ®­êng d©y dÉn ®iÖn, ®­êng d©y th«ng tin ®Òu quy ®Þnh hµnh lang b¶o vÑ mét c¸ch nghiªm ngÆt. + Néi quy, quy chÕ b¶o qu¶n sö dông vµ chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt. - C«ng ty ®· ban hµnh ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña c«ng ty theo ®iÒu lÖ mÉu cña nhµ n­íc vµ ®· ®­îc chñ tÞch UBND tØnh phª duyÖt ngµy 12/05/1994. - Quy chÕ ho¹t ®éng cña c«ng ty do gi¸m ®èc c«ng ty ban hµnh ngµy 30/6/1995. - Quy ®Þnh ph©n cÊp cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc c«ng ty vÒ qu¶n lý ®iÒu hµnh trong toµn c«ng ty. - Quy ®Þnh vÒ söa ch÷a th­êng xuyªn TSC§. - Quy ®Þnh vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng c«ng t¸c kÕ to¸n(trong ®ã cã kÕ to¸n TSC§). - Néi quy kû luËt vµ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt vµ ®­îc Së lao ®éng TB – XH ra quyÕt ®Þnh thõa nhËn. - TÊt c¶ nh÷ng néi dung qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý sö dông TSC§ ®· ®­îc thÓ chÕ ho¸ vµ tuyªn truyÒn s©u réng cho ®Õn CBCNV. §Æc biÖt, ®· cam kÕt rÊt chi tiÕt trong b¶n ký tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ gi÷a gi¸m ®èc doanh nghiÖp(ng­êi sö dông lao ®éng) víi chñ tÞch c«ng ®oµn doanh nghiÖp(®¹i diÖn hîp lý cho nh÷ng ng­êi lao ®éng). +HÖ thèng ®Þnh møc: Lµ C«ng ty míi thµnh lËp, nªn ch­a x©y dùng ®­îc hÖ thèng ®Þnh møc néi bé mµ hoµn toµn tu©n thñ theo hÖ thèng ®inh møc cña nhµ n­íc do Bé Tµi ChÝnh ban hµnh. + Thñ tôc giao nhËn TSC§: - Khi cã quyÕt ®Þnh cÊp cã thÈm quyÒn giao TSC§ cho doanh nghiÖp hoÆc doanh nghiÖp ®Çu t­ mua s¾m TSC§. …th× ®Òu ph¶i lËp biªn b¶n giao nhËn TSC§(theo mÉu cña Bé Tµi ChÝnh quy ®Þnh theo mÉu sè 01 – TSC§, ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1141- CT/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995). Sau ®ã kÕ to¸n TSC§ vµo thÎ TSC§(t¹i mÉu sè 02 – TSC§ ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè: 1141- CT/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi ChÝnh). - NÕu lµ TSC§ söa ch÷a lín xong ®­a vµo sö dông: Th× lËp Biªn b¶n giao nhËn TSC§ söa ch÷a lín hoµn thµnh(t¹i mÉu sè 04 – TSC§ ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè: 1141- CT/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi ChÝnh). 1.3. §Þnh gi¸ TSC§. §Þnh gi¸ TSC§ lµ dïng tiÒn: ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña TSC§ theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. a. Nguyªn giÊ TSC§. Lµ toµn bé c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc mua s¾m x©y dùng TSC§, kÓ c¶ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, l¾p ®Æt ch¹y thö tr­íc khi sö dông TSC§. Nguyªn gi¸ TSC§ = Gi¸ mua trªn ho¸ ®¬n + Chi phÝ tr­íc khi sö dông + Nguyªn gi¸ TSC§ tù chÕ hoÆc míi ®­îc x©y dùng, x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ thùc tÕ hoÆc gi¸ quyÕt to¸n c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao. + Nguyªn gi¸ TSC§ nhËn liªn doanh, gi¸ do héi ®ång liªn doanh ®Þnh gi¸. + Nguyªn gi¸ TSC§ ®­îc cÊp ph¸t lµ gi¸ ghi trªn Biªn b¶n giao nhËn céng víi chi phÝ tiÕp nhËn tr­íc khi sö dông. + Nguyªn gi¸ TSC§ ®­îc tÆng x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña c¸c TSC§ t­¬ng ®­¬ng. + Chó ý: Nguyªn gi¸ TSC§ kh«ng ®­îc thay ®æi trong suèt thêi gian sö dông, nã chØ ®­îc x¸c ®Þnh mét lÇn khi t¨ng TSC§ lo¹i trõ c¸c tr­êng hîp sau: - Do ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. - L¾p gi¸p trang thiÕt bÞ thªm bé phËn. - Th¸o dì mét sè bé phËn. - Do söa ch÷a n©ng cÊp c¶i t¹o lµm t¨ng n¨ng lùc vµ kÐo dµi thêi gian h÷u dông cña m¸y mãc thiÕt bÞ. b. Gi¸ trÞ cßn l¹i: Lµ phÇn gi¸ trÞ ch­a ®­îc thu håi cña TSC§. Gi¸ trÞ cßn l¹i = Nguyªn gi¸ - Gi¸ trÞ hao mßn T¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh: Thêi ®iÓm 31/03/2003 Nguyªn gi¸ TSC§ = 18.254.185.054® Gi¸ trÞ hao mßn = 1.449.925.411® VËy Gi¸ trÞ cßn l¹i = 16.804.259.640® + KÕ to¸n h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 214: 1.449.925.411 Nî TK 811: 16.804.259.640 Cã TK211: 18.254.185.054 c. §¸nh gi¸ TSC§ cña doanh nghiÖp. ViÖc ®¸nh gi¸ TSC§ do nhµ n­íc quy ®Þnh chung 5 n¨m mét lÇn(cã v¨n b¶n) Theo c«ng thøc: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ sau khi ®¸nh gi¸ l¹i = Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ tr­íc khi ®¸nh gi¸ l¹i x Nguyªn gi¸ míi Nguyªn gi¸ cò Qua b¶ng tæng hîp TSC§ trªn cho ta thùc tÕ doanh nghiÖp: TSC§ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh chiÕm 99,23% trªn toµn bé tæng nguyªn gi¸ TSC§ cña doanh nghiÖp chØ cã 0,77% nguyªn gi¸ ®ang chê thanh lý TSC§ ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cã(riªng ®Êt ®ai mÆt b»ng ch­a cã chñ tr­¬ng cña c¬ quan thÈm quyÒn). Qua ®Æc thï s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh ta thÊy ®Æc ®iÓm ë ®©y TSC§ cña doanh nghiÖp chñ yÕu lµ c«ng tr×nh thuû lîi chiÕm 92% n»m ph©n t¸n trªn kh¾p 9 huyÖn cña tØnh Hoµ B×nh. V× vËy tÇm quan träng cña TSC§ chñ yÕu nµy sÏ quyÕt ®Þnh rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cho ®Õn 30/04/2003 TSC§ cña doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ cßn l¹i chung lµ; 92,1%: Trong ®ã TSC§ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh cßn 92,4%. - Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ lµ nhµ cöa: 49,2%. - Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ lµ m¸y mãc thiÕt bÞ: 61,2%. - Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ lµ thiÕt bÞ truyÒn dÉn, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i: 97%. §Æc biÖt TSC§ lµ c«ng tr×nh thuû lîi cßn l¹i 95% ®iÒu nµy lµ bÊt hîp lý. V× c«ng tr×nh thuû lîi kh«ng ®­îc trÝch khÊu hao mét c¸ch ®Çy ®ñ cho nªn nguyªn nh©n c«ng tr×nh thuû lîi bÞ xuèng cÊp mét c¸ch nghiªm träng nh­ hiÖn nay lµ cã c¬ së, do kh«ng nguån khÊu hao ®Ó ®¹i tu n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh thñy lîi mµ chØ nhê c¸c nguån vèn hç trî qua ®Çu t­ XDCB(vèn kÕ ho¹ch tËp chung hµng n¨m) kh«ng chñ ®éng vµ kh«ng hîp lý vÒ mÆt qu¶n lý, sö dông cña c¸c doanh nghiÖp. III.Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ë c«ng ty khai c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh. 1. Tæ chøc kÕ to¸n t¨ng TSC§ t¹i C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh. TSC§ lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng c¬ b¶n chñ yÕu cña doanh nghiÖp ®Ó ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh vËn ®éng vµ sè hiÖn cã cña TSC§ h÷u h×nh, th«ng qua viÖc theo dâi ph¶n ¸nh kÞp thêi chÝnh x¸c cã hÖ thèng nh»m gióp cho ban l·nh ®¹o c«ng ty ®­a ra quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c, kÞp thêi trong viÖc ®Çu t­, söa ch÷a m¸y mãc còng nh­ tu t¹o l¹i mét c¸c kÞp thêi. *. Tµi kho¶n sö dông. - Tµi kho¶n 211:” TSC§ h÷u h×nh”( theo dâi chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng trªn tµi kho¶n cÊp 2 tõ tµi kho¶n 211.2 ®Õn tµi kho¶n 211.8). + TK 211.2: Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc. + TK 211.3: M¸y mãc, thiÕt bÞ. + TK 211.4: Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn. + TK 211.5: ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý. + TK 211.8: TSC§ h÷u h×nh kh¸c. - TK 214:” Hao mßn TSC§” chi tiÕt trªn TK 214.1 vµ 214.2. *. Chøng tõ h¹ch to¸n. + Biªn b¶n giao nhËn, biªn b¶n thanh lý TSC§. + Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, ho¸ ®¬n cña bªn b¸n,bèc dì…. + PhiÕu thu chi tiÒn mÆt. + GiÊy b¸o n¬, b¸o tõ ng©n hµng. *. Sæ s¸ch h¹ch to¸n. - C¸c sæ dïng ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt TSC§ gåm: + Sæ chi tiÕt TSC§ theo dâi chi tiÕt theo tõng lo¹i TSC§ vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m nguyªn gi¸, khÊu hao, gi¸ trÞ cßn l¹i. + ThÎ TSC§. + B¶ng kª ph©n lo¹i. Song song víi viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt, tµi s¶n cè ®Þnh cßn ®­îc theo dâi, h¹ch to¸n tæng hîp trªn sæ h¹ch to¸n tæng hîp tµi s¶n cè ®Þnh. Tuy hiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n, nh­ng trªn thùc tÕ sæ s¸ch kÕ to¸n TSC§ cña c«ng ty chØ bao gåm c¸c sæ sau: + B¶ng ph©n bæ sè 3, b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§. + Sæ TSC§. + Sæ theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§. + Sæ tæng hîp khÊu hao TSC§. + Sæ c¸i Ghi Nî TK 211,214,212,214…. + NhËt ký chøng tõ ghi Cã tµi kho¶n 211, 212, 214….. Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh trªn sæ cña c«ng ty ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Ngµy 30/05/2003 ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ho¹t ®éng phôc vô mïa mµng c«ng ty trang bÞ thªm mét m¸y næ. M¸y næ ®­îc mua b»ng tiÒn mÆt vµ ®­îc ®Çu t­ b»ng quü ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh B¶ng kª ph©n lo¹i Ghi Nî TK 211: 7.800.000® Ghi Cã TK111: 7.800.000® Ngµy 30/05/2003 §vt:1000® Chøng tõ Néi dung Sè tiÒn PhiÕu chi 159 Mua m¸y næ cho chi nh¸nh Kim B«i 7.800.000 Tæng 7.800.000 §ång thêi ghi t¨ng nguån vèn: Nî TK 414: 7.800.000® Cã TK 411: 7.800.000® Tõ b¶ng kª ph©n lo¹i kÕ to¸n lËp thÎ tµi s¶n cè ®Þnh. C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh M·u sè: 02 - TSC§ ThÎ tµi s¶n cè ®Þnh Sè: 03 Ngµy 30/05/2003 C¨n cø vµo biªn b¶n sè: 347 Tªn, ký hiÖu, m· hiÖu, quy c¸ch tµi s¶n cè ®Þnh: M¸y næ. SH: 047 N­íc s¶n xuÊt(x©y dùng): NhËt, n¨m s¶n xuÊt 1998 Bé phËn qu¶n lý sö dông: Chi nh¸nh Kim B«i, n¨m sö dông 2003 C«ng xuÊt diÖn tÝch: §×nh chØ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh nµy……Lý do….. §vt:1000® SHCT Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh Gi¸ trÞ hao mßn Ngµy th¸ng sö dông DiÔn gi¶i Nguyªn gi¸ N¨m Gi¸ trÞ hao mßn Céng dån Pc 159 30/05/2003 M¸y næ 7.800.000 Tæng 7.800.000 Tõ thÎ tµi s¶n cè ®Þnh cuèi th¸ng kÕ to¸n vµo sæ theo dâi t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh Sæ theo dâi t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh §vt:1000® Chøng tõ Tªn TSC§ §vt sl TSC§ t¨ng TSC§ gi¶m SH Nt ®­a vµo sö dông Nguyªn gi¸ Nguån sd Bé phËn sd NG KH GTCL ……… 159 30/2/03 M¸y næ ch 01 7.800.000 414 KB«i 2. H¹ch to¸n gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh. HiÖn nay, sè m¸y mãc c«ng ty l¹c hËu vµ kh«ng cßn phï hîp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, mÆt kh¸c mät sè tµi s¶n cè ®Þnh cã thêi gian sö dông l©u dµi nªn bÞ háng… V× vËy, sè tµi s¶n nµy cÇn thanh lý hoÆc ®iÒu chuyÓn cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c ®Ó lo¹i bá ®Ó thu håi vèn t¸i ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ míi cho phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi nh÷ng tµi s¶n kh«ng cÇn dïng, ®Ó cã kÕ ho¹ch xö lý sè tµi s¶n cè ®Þnh nµy, kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng tæng hîp thiÕt bÞ cÇn thanh lý trong n¨m vµ b¶ng kª chi tiÕt thiÕt bÞ cÇn thanh lý kÌm theo ®¬n g­Ø c¬ quan cã thÈm quyÒn ®Ó xin thanh lý. C¸c chøng tõ gèc dïng lµm c¨n cø ghi sæ bao gåm: + B¶ng tæng hîp thiÕt bÞ cÇn thanh lý. + B¶ng kª chi tiÕt thiÕt bÞ cÇn thanh lý. + Biªn b¶n thanh lý nh­îng b¸n TSC§. Qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh trªn sæ t¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: §Çu n¨m 2003 c«ng ty lµm thñ tôc xin thanh lý 02 tµi s¶n cè ®Þnh, tr×nh tù lËp thñ tôc hß s¬ xin thanh lý nh­ sau: KÕ to¸n c¨n cø vµo hiÖn tr¹ng TSC§ lËp b¶ng tæng hîp xin thanh lý TSC§: * B¶ng tæng hîp xin thanh lý TSC§. * B¶ng phô lôc chi tiÕt 02 ®¬n vÞ TSC§ xin thanh lý. Hai b¶ng nµy ®­îc göi kÌm ®¬n xin thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh lªn c¸c c¬ quan cÊp trªn vÒ sè tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc thanh lý trªn, gi¸m ®èc c«ng ty cho thµnh lËp ban thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh gåm ®¹i diÖn phßng kÕ to¸n vµ ®¹i diÖn c¸c bé phËn sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, ban nµy chÞu tr¸ch nhiÖm lËp biªn b¶n thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh vµ tæ chøc viÖc thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. Phô lôc chi tiÕt ®¬n vÞ TSC§ xin thanh lý §vt:1000® Stt Tªn tµi s¶n cè ®inh Nguyªn gi¸ Gi¸ trÞ cßn l¹i I Nguån ng©n s¸ch cÊp 181.690.524 78.120.624 1 M¸y biÕn thÕ 31.690.524 16.391.124 2 «t« 155.000.000 61.729.500 Biªn b¶n thanh lý tscd Sè 217 C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh sè 45 ngµy 17/2/2003 cña gi¸m ®èc c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh vÒ viÖc thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. I./ Ban thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh gåm: ¤ng: NguyÔn V¨n T¹o §¹i diÖn Côc thuÕ Hoµ B×nh lµ tr­ëng ban ¤ng: NguyÔn TiÕn Dòng §¹i diÖn bªn mua Uû viªn ¤ng: Lª Ngäc Hïng §¹i diÖn bªn b¸n Uû viªn II./ TiÕn hµnh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. - Tªn, ký m· hiÖu, quy c¸ch, cÊp b»ng h¹ng t¸i s¶n cè ®Þnh: M¸y biÕn thÕ, sè hiÖu A6. - N­íc s¶n xuÊt(x©y dùng): NhËt. - N¨m s¶n xuÊt (x©y dùng): 1981 - N¨m ®­a vµo sö dông: 1995 Sè thÎ:193 - Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh: 31.690.524® - Gi¸ trÞ hao mßn t¹i thêi ®iÓm thanh lý: 15.299.400® - Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh: 16.391.124® II./ KÕt luËn cña ban thanh lý: Ngµy 20 th¸ng 02 n¨m 2003 Tr­ëng ban thanh lý KÕ to¸n c¨n cø vµo biªn b¶n thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó ghi gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh. Nî TK 214: 15.299.400® Nî TK 811: 16.391.124® Cã TK211: 31.690.524® C¨n cø phiÕu chi sè 125 vÒ sè tiÒn chi phÝ thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh kÕ to¸n ghi: Nî TK 811: 12.000.000® Cã TK111: 12.000.000® C¨n cø vµo phiÕu thu vÒ sè tiÒn thu do thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111: 27.500.000® Cã TK 711: 25.000.000® Cã TK 333.1: 2.500.000® Sau khi thanh lý kÕt thóc kÕ to¸n ghi gi¶m thÎ tµi s¶n cè ®Þnh. ThÎ tµi s¶n cè ®Þnh Sè 19 Ngµy 17/05/1981 C¨n cø vµo biªn b¶n sè 217. Tªn, m· ký hiÖu, quy c¸ch tµi s¶n cè ®Þnh: M¸y biÕn thÕ. Sè hiÖu A6. N­íc s¶n xuÊt(x©y dùng): NhËt. N¨m s¶n xuÊt 1981 Bé phËn sö dông: Tr¹m Kim B«i, n¨m sö dông 1995 C«ng xuÊt diÖn tÝch thiÕt kÕ. ®×nh chØ sö dông ngµy 06/02/2003 lý do ch¸y háng §vt:1000® SHCT Nguyªn gi¸ TSC§ Gi¸ trÞ hao mßn N- T - N DiÔn gi¶i Nguyªn gi¸ N¨m GTHM Céng dån PC183 17/05/1981 M¸y bthÕ 31.690.524 1981 …… 1995 15.299.400 C¨n cø vµo thÎ tµi s¶n cè ®Þnh, cuèi th¸ng kÕ to¸n vµo sæ t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh. C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh Sæ theo dâi t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh §vt:1000® Chøng tõ Tªn TSC§ ®vt sl TSC§ t¨ng TSC§ gi¶m SH Tgsd Ng Nsd Bé phËn NG KH GTCL ……. 20/2/03 Thanh lý 2 TSC§ M¸y biÕn thÕ ch 01 31.690.524 15.299.400 16.391.124 «t« ch 01 155.000.000 93.270.500 61.729.500 Tæng 186.690.524 108.569.900 78.120.624 Cuèi th¸ng c¨n cø vµo c¸c nghiÖp vô t¨ng gi¶m TSC§ tõ c¸c b¶ng kª ph©n lo¹i TSC§ vµ thÎ TSC§, kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo nhËt ký chøng tõ. C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh NhËt ký chøng tõ sè 09 Ghi Cã TK 211: TSC§ h÷u h×nh Th¸ng 02/2003 §vt: 1000® Chøng tõ DiÔn gi¶i Ghi Cã TK 211 Ghi Nî c¸c TK SH NT TK 214 TK 811 .. …. 03/03 Thanh lý 2 TSC§ 186.690.524 108.569.900 78.120.624 Tæng céng 186.690.524 108.569.900 78.120.624 Tõ nhËt ký chøng tõ sè 9 ta trÝch sæ c¸i trong th¸ng 02 n¨m 2003 nh­ sau: C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh Sæ c¸i TK 211- TSC§ h÷u h×nh Sè d­ ®Çu th¸ng 02 lµ: Nî: 18.254.185.054® §vt:1000® Ghi cã c¸c TK, ®èi øng Nî TK 211 Th¸ng 01 Th¸ng 02 .. … Th¸ng 12 Céng TK 111 TK 112 7.800.000 7.800.000 Céng sè PS Nî 7.800.000 7.800.000 Tæng sè PS Cã 186.690.524 186.690.524 Luü kÕ Nî 7.800.000 7.800.000 Luü kÕ Cã 186.690.524 186.690.524 Sè d­ Nî 18.254.185.054 18.075.294.530 18.075.294.530 Sè d­ Cã 3. H¹ch to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. C¨n cø ®Ó kÕ to¸n tÝnh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ chÕ ®é qu¶n lý khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 507 cña Bé Tµi ChÝnh. HiÖn nay TSC§ cña c«ng ty ®­îc tÝnh khÊu hao, ®­îc tÝnh theo tû lÖ sau: + M¸y mãc, thiÕt bÞ 13%/n¨m. + Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 15%/n¨m. + Nhµ cöa 7% ®Õn 8%/ n¨m. + ThiÕt bÞ v¨n phßng 13%/n¨m. + TSC§ kh¸c, c«ng tr×nh 6% ®Õn 8% /n¨m Hµng th¸ng c«ng ty tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh nªn còng ®ång thêi tÝnh khÊu hao. Tuy nhiªn viÖc tÝnh khÊu hao vÉn dùa trªn c¬ së: TSC§ t¨ng gi¶m trong th¸ng th× th¸ng sau míi tÝnh vµ trÝch khÊu hao h¹c th«i kh«ng trÝch khÊu hao. Hµng th¸ng kÕ to¸n tÝnh khÊu hao b»ng c«ng thøc: Møc khÊu hao TSC§ trong th¸ng nµy = Møc khÊu hao c¬ b¶n th¸ng tr­íc + Møc khÊu hao c¬ b¶n t¨ng trong th¸ng - Møc khÊu hao c¬ b¶n gi¶m trong th¸ng Trong ®ã: Møc khÊu hao c¬ b¶n cña TSC§ t¨ng gi¶m trong th¸ng = Nguyªn gi¸ TSC§ x Tû lÖ khÊu hao n¨m 12 th¸ng B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao do kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh lËp vµo cuèi th¸ng lµm c¬ së cho viÖc tÝnh khÊu hao ®­a vµo chi phÝ. Cô thÓ viÖc tÝnh khÊu hao TSC§ cña c«ng ty ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Th¸ng 02 n¨m 2003 c«ng ty mua mét m¸y næ cho chi nh¸nh Kim B«i cã nguyªn gi¸ lµ: 7.800.000®ång, viÖc tÝnh khÊu hao ®­îc tÝnh nh­ sau: Møc khÊu hao th¸ng = 7.800.000 x 13% = 84.500 12 th¸ng B¾t ®Çu tõ th¸ng 3 kÕ to¸n h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 627: 84.500 Cã TK214: 84.500 ®ång thêi ghi Nî TK 009: 84.500 Hµng th¸ng c¨n cø vµo thÎ TSC§, kÕ to¸n ghi sæ tæng hîp khÊu hao TSC§.(trÝch sæ tæng hîp khÊu hao TSC§ th¸ng 3 n¨m 2003) C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh Sæ tæng hîp khÊu hao TSC§ Th¸ng 03/2003 §vt:1000® Tªn TSC§ Sè thÎ Nguyªn gi¸ Gi¸ trÞ cßn l¹i Tû lÖ KH … Th¸ng 03 KH c¶ n¨m M¸y næ 147 7.800.000 0 13% 84.500 591.500 M¸y mãc,TB 666.009.115 387.904.402 13% Ph­¬ng tiÖn vt¶i,tbÞ truyÒn dÉn 81.302.015 76.874.127 15% 1.016.275 12.195.300 …… …… Tæng céng 755.111.130 464.778.529 1.100.775 12.786.800 Hµng th¸ng kÕ to¸n lËp b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao nh­ sau:(trÝch b¶ng ph©n bæ sau) C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ Th¸ng 03/2003 §vt:1000® ChØ tiªu Tû lÖ KH N¬i sö dông toµn DN TK 627 TK 641 TK 642 Nguyªn gi¸ Møc KH I. KH trÝch th¸ng tr­íc 200.847.214 192.913.325 8.033.889 II. KhÊu hao t¨ng trong th¸ng 1. M¸y næ 13% 7.800.000 84.500 84.500 III. KhÊu hao gi¶m trong th¸ng 186.690.524 1. M¸y biÕn thÕ 13% 31.690.524 343.314 343.314 2. «t« 15% 155.000.000 1.937.500 1.937.500 I.V.KH th¸ng(I+II-III) 198.650.900 192.654.511 6.096.389 Tõ b¶ng ph©n bæ khÊu hao kÕ to¸n vµo nhËt ký chøng tõ. C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh NhËt ký chøng tõ sè 07 Ghi Cã TK 214: “ Hao mßn TSC§” Th¸ng 03/2003 §vt:1000® Chøng tõ DiÔn gi¶i Ghi Cã TK 214 Ghi Nî c¸c tµi kho¶n SH NT TK 627 TK 641 TK 642 KH TSC§ 198.650.900 192.654.511 6.096.389 Tæng céng 198.650.900 192.654.511 6.096.389 C«ng ty KTCT thuû lîi Hoµ B×nh Sæ c¸i TK 214: “ Hao mßn TSC§” Sè d­ ®Çu th¸ng 02/2003 Cã: 1.449.925.414® §vt:1000® Ghi Cã c¸c TK, ®èi øng Nî TK 214 Th¸ng 01 Th¸ng 02 Th¸ng 03 .. … Céng TK 211 108.569.900 108.569.900 Céng sè PS Nî 108.569.900 108.569.900 Tæng sè PS Cã 198.650.900 198.650.900 Luü kÕ Nî 108.569.900 108.569.900 Luü kÕ Cã 198.650.900 198.650.900 Sè d­ Nî Sè d­ Cã 1.540.006.414 1.540.006.414 Cïng víi viÖc h¹ch to¸n TSC§ hµng n¨m theo ®Þnh kú, c«ng ty tiÕn hµnh kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ vµo ®Çu mçi n¨m h¹ch to¸n. Tr­íc mçi ®ît kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§, c«ng ty lËp ban chØ ®¹o kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§, tËp trung, bçi d­ìng c¸n bé, x¸c ®Þnh ®èi t­îng kiÓm kª chÝnh x¸c( cè phan tæ theo ®Þa ®iÓm sö dông), chuÈn bÞ biÓu mÉu b¸o c¸o, dù tr÷ kinh phÝ. Phßng kÕ to¸n c«ng ty cã nhiÖm vô chuÈn bÞ chøng tõ, sæ s¸ch vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Ó chuÈn bÞ cho c«ng ty tæng hîp sè liÖu sau khi tiÕn hµnh kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ cïng víi hÖ thèng biÓu mÉu b¸o c¸o. Khi tiÕn hµnh kiÓm kª, ban chØ ®¹o kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ cña c«ng ty cã nhiÖm vô lËp biªn b¶n kiªm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. KÕt qu¶ kiªm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ ®­a vµo b¶ng kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ vµ b¶ng tæng hîp kiªm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. KÕt qu¶ kiªm kª ®­îc xö lý theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n ®· nªu ë phÇnI, mÆt kh¸c ®­îc ph©n tÝch ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ cña c«ng ty. PhÇn III mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n tsc® t¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi hoµ b×nh I.NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ ChÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ th«ng th­¬ng víi n­íc ngoµi, métmÆt t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty ph¸t huy hÕt kh¨ n¨ng tiÒm lùc cña m×nh, mÆt kh¸c l¹i ®¹t c«ng ty tr­íc nh÷ng thö th¸ch lín lao. §ã lµ sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Muèn ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, c«ng ty ®· kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶, chÊt l­îng vµ ®æi míi c¶i tiÕn c¸c c«ng tr×nh, quy tr×nh c«ng nghÖ. Sau nhiÒu n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn, cho ®Õn nay c«ng ty ®· t¹o cho m×nh ®­îc niÒm tin trong ngµnh n«ng nghiÖp cña tØnh. Cã ®­îc kÕt qu¶ ®ã lµ nhê sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n. ViÖc s¾p xÕp tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ ®­îc c«ng ty rÊt chó träng. Song song víi viÖc nµy, c«ng ty còng s¾p xÕp hîp lý ho¸ qu¸ tr×nh kinh doanh vµ kÕ ho¹ch khai th¸c, t¨ng tÝch luü vµ dÇn dÇn n©ng cao chÊt l­îng ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trªn c¬ së quy m« vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña c«ng ty, c«ng ty ®· tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n theo m« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n tËp trung. Phßng kÕ to¸n thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n, tõ viÖc thu nhËn, xö lý chøng tõ, ghi sæ kÕ to¸n ®Õn viÖc lËp b¸o c¸o kÕ to¸n, ph©n tÝch t×nh h×nh kinh doanh cña ®¬n vÞ vµ kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n toµn ®¬n vÞ. Do khèi l­îng c«ng viÖc lín sè nh©n viªn kÕ to¸n l¹i tinh gi¶m nªn mét nh©n viªn ph¶i ®¶m nhËn nhiÒu c«ng viÖc, tuy nhiªn víi h×nh thøc c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n nµy viÖc kiÓm tra xö lý th«ng kÕ to¸n ®­îc tiÕn hµnh kÞp thêi, chÆt chÏ, cung cÊp kÞp thêi nhanh chãng toµn bé th«ng tin vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cho l·nh ®aä, lµ c¬ së ®Ó c¸c cÊp l·nh ®¹o ra c¸c quyÕt ®Þnh kiÓm tra vµ chØ ®¹o s¸t sao c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty. Ngoµi ra, viÖc ph©n c«ng lao ®éng chuyªn m«n ho¸, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c nh©n viªn kÕ to¸n. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n gän nhÑ sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ h¹ch to¸n, gi¶m ®­îc chi phÝ qu¶n lý chung cña doanh nghiÖp. H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ mµ c«ng ty ¸p dông lµ mét h×nh thøc phæ biÕn ®­îc ¸p dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp. H×nh thøc nµy thÝch hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña ®¬n vÞ cã nhiÒu chi nh¸nh, tæ ®éi vµ yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty. Bëi v× c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh ch­a cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh nªn h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ ®­îc coi lµ tèi ­u trong ®iÒu kiÖn kÕ to¸n thñ c«ng. Nãi chung c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty ®· vËn dông ®óng chÕ ®é kÕ to¸n cña nhµ n­íc, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý, ph¸t huy ®­îc vai trß cña kÕ to¸n – c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ quan träng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i cña c«ng ty. Víi ®éi ngò kÕ to¸n lµnh nghÒ, cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao th× viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nh­ hiÖn nay lµ hîp lý. Nã thóc ®Èy qóa tr×nh n©ng cao tay nghÒ cña nh©n viªn kÕ to¸n, n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn qu¸ tr×nh c¬ giíi ho¸, vi tÝnh ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty sau nµy. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý TSC§, ®Ó thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, mét ®ßi hái cÊp b¸ch ®èi víi c¸c doanh nghiÖp noi chung vµ C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi nãi riªng lµ c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶o theo dâi chÆt chÏ, ph¶n ¸nh mäi tr­êng hîp biÕn ®éng t¨ng, gi¶m TSC§. KÕ to¸n TSC§ tuy chØ lµ mét phÇn h¹ch to¸n cña c«ng t¸c kÕ to¸n, nh­ng qua ®ã ta cã thÓ n¾m ®­îc t×nh h×nh sö dông vèn cè ®Þnh cña c«ng ty. NhiÒu n¨m qua c«ng ty lu«n quan t©m ®Õn viÖc ®æi míi, n©ng cÊp TSC§, cñng cè vè cè ®Þnh nh»m ®¸p øng vµ phôc vô kÞp thêi mïa mµng cho nh©n d©n ®­îc tèt h¬n, ®ång thêi víi viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§. Qu¶n lý lý vèn vµ nguån vèn cè ®Þnh lu«n lu«n ®i ®«i víi nhau mµ h¹ch to¸n kÕ to¸n sö dông nh­ mét biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh ®Ó b¶o vÖ TSC§ vµ b¶o tån vèn cè ®Þnh cho c«ng ty. MÆc dï vËy, qua thùc tr¹ng qu¶n lý TSC§ cña c«ng ty ta thÊy vÉn cßn nhiÒu v­íng m¾c cÇn ®­îc gi¶i quyÕt. NhiÒu khÝa c¹nh trong c«ng t¸c h¹ch to¸n cÇn ®­îc gi¶i quyÕt, nhiÒu khÝa c¹nh trong c«ng t¸c h¹ch to¸n cÇn ®­îc n©ng cao h¬n n÷a ®Ó n©ng cao chÊt l­¬ng qu¶n lý vèn cè ®Þnh vµ hiÖu qu¶ sö dông TSC§. II. mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n TSC§ t¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi hoµ b×nh. Trªn c¬ së t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay ë c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh, vÒ quy tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n noi chung ®· ®¹t yªu cÇu. Mét sè ph­¬ng ph¸p c¶i tiÕn c¸ch thøc lµm viÖc, tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ®· ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao. Nh÷ng ­u ®iÓm ®ã cÇn ®­îc gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy trong thêi gian tíi. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm ®¹t ®­îc vÉn cßn tån t¹i ch­a hîp lý cÇn ph¶i hoµn thiÖn, cñng cè h¬n n÷a nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ ë c«ng ty. 1. C«ng t¸c tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, tæ chøc qu¶n lý chung. §èi víi tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n: §Ó ®¶m b¶o cho mäi kÕ to¸n viªn kh«ng nh÷ng chuyªn s©u vÒ phÇn hµnh c«ng viÖc ®­îc giao mµ cßn cã kh¶ n¨ng tæng hîp, n¾m b¾t ®­îc toµn bé c«ng viÖc kÕ to¸n cña c«ng ty th× c«ng ty cÇn t¹o ®iÒu kiÖn b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau ®Ó båi d­ìng thªm nghiÖp vô, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. §©y lµ mét vÊn ®Ò lín, vÊn ®Ò ®Ó t¹o ra sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n, cã thÓ kiªm nhiÖm thay thÕ khi cÇn thiÕt. ViÖc qu¶n lý bé phËn nh©n viªn kÕ to¸n thèng kª lµm nhiÖm vô h¹ch to¸n ban ®Çu ghi chÐp, cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. Cïng víi viÖc n©ng cao tr×nh ®é, quyÒn lîi, g¾n tr¸ch nhiÖm víi c¸c th«ng tin ®­a ra ®Ó ®¶m b¶o sè liÖu thèng kª ®­îc cung cÊp kÞp thêi chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ nãi riªng. C«ng ty nªn cã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi c¸c bé phËn, phßng ban, c¸ nh©n trong viÖc b¶o qu¶n,b¶o ®¶m an toµn cho tµi s¶n cè ®Þnh tr¸nh mÊt m¸t h­ háng. Th­ëng cho c¸c c¸ nh©n, tËp thÓ trong viÖc b¶o qu¶n sö dông tèt TSC§ vµ ph¹t nh÷ng tr­êng hîp b¶o qu¶n vËn hµnh kh«ng ®óng quy ®Þnh vµ kh«ng cã tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c b¶o qu¶n. 2. §èi víi viÖc huy ®éng vèn ®Ó ®Çu t­ mua s¾m TSC§, ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng ty cÇn ph¶i huy ®éng thªm ë c¸c nguån ®Çu t­ míi nh­: + Vay c¸c ®èi t­îng ngoµi ng©n hµng. + Thuª TSC§ ë c¸c ®¬n vÞ kh¸c. + Lùa chän ph­¬ng thøc thuª mua. 3. VÒ trÝch khÊu hao: HiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông theo quyÕt ®Þnh 507/TCDT, theo t«i c«ng ty ¸p dông quyÕt ®Þnh 507/TCDT lµ tèt nh­ng cã mét sè ®iÒu quy ®Þnh kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c«ng ty, cã thÓ ®Ò nghÞ møc khÊu hao vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p khÊu hao sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cu¶ c«ng ty v× ph¶n ¸nh hao mßn thùc tÕ cña TSC§ vµo gi¸ thµnh cña s¶n phÈm nªn tÝnh khÊu hao qu¸ cao sÏ lµm ®éi gi¸ b¸n hoÆc thÊp qu¸ sÏ ¨n vµo vèn cña c«ng ty, ®ã lµ nguyªn nh©n thÊt tho¸t vèn cè ®Þnh. B©y giê ®· cã quy ®Þnh vÒ trÝch khÊu hao sè 166/1999/Q§ - BTC ngµy 30/12/1999 vÒ ban hµnh chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao TSC§ trong doanh nghiÖp nhµ n­íc sÏ cã ¶nh h­ëng tíi ph­¬ng ph¸p khÊu hao vµ khung tû lÖ khÊu hao cña c«ng ty, do vËy c«ng ty cÇn thay ®æi c¶i tiÕn ®Ó phï hîp thùc tÕ cña ®¬n vÞ m×nh trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. 4. C«ng ty nªn thµnh lËp quü khÊu hao c¬ b¶n: Sau khi s¶n phÈm ®­îc tiªu thô, sè tiÒn khÊu hao ®­îc trÝch l¹i, tÝch luü thµnh quü khÊu hao TSC§. Quü khÊu hao ®ã cã kh¶ n¨ng dïng ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng TSC§ biÓu hiÖn ë chç c«ng ty sÏ sö dông linh ho¹t quü khÊu hao ®­îc tÝch luü hµng n¨m nh­ mét nguån tµi chÝnh bç xung cho c¸c môc ®Ých ®Çu t­ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cã doanh lîi nh­ng dùa trªn nguyªn t¾c hoµn l¹i ®­îc quü hoÆc nhê nguån nµy c«ng ty cã thÓ ®Çu t­ míi TSC§ ë nh÷ng n¨m sau trªn mét quy m« lín h¬n hoÆc trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i h¬n. Do ®ã quü khÊu hao cßn ®­îc coi lµ mét nguån tµi chÝnh quan träng ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng tµi s¶n cè ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. 5. C«ng ty nªn lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a TSC§. V× trong qu¸ tr×nh sö dông, TSC§ bÞ hao mßn vµ h­ háng cÇn ph¶i söa ch÷a, thay thÕ ®Ó kh«i phôc n¨ng lùc ho¹t ®éng. NÕu chØ söa ch÷a cã tÝnh chÊt b¶o qu¶n, b¶o d­ìng th­êng xuyªn hoÆc thay thÕ mét vµi chi tiÕt nhá cña TSC§th× chi phÝ söa ch÷a Ýt nªn ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña ký ph¸t sinh nghiÖp vô söa ch÷a. Nh­ng nÕu c«ng ty söa ch÷a lín cã tÝnh chÊt thay thÕ nh÷ng bé phËn chñ yÕu cña TSC§ th× chi phÝ söa ch÷a lín, do vËy c«ng ty cÇn ph¶i lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a TSC§ ®Ó trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Bëi v× viÖc söa ch÷a lín kh«ng xÈy ra th­êng xuyªn, nÕu cø ®Ó ®Õn lóc chi phÝ söa ch÷a ph¸t sinh th× míi tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh th× lóc ®ã chi phÝ s¶n xuÊt qu¸ lín lµm ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do vËy c«ng ty cÇn thiÕt ph¶i lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a lín TSC§. KÕ ho¹ch söa ch÷a TSC§, kÕ to¸n trÝch tr­íc chi phÝ tõng th¸ng th«ng qua TK 335”chi phÝ ph¶i tr¶” hµng th¸ng kÕ to¸n ghi: Nî TK 627,641,642: chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh Cã TK 335: chi phÝ ph¶i tr¶ + Sau khi cã kÕ ho¹ch söa ch÷a TSC§, nÕu c«ng ty thuª ngoµi khi hoµn thµnh c«ng tr×nh bµn giao ph¶n ¸nh sè tiÒn ph¶ tr¶ theo hîp ®ång cho ng­êi nhËn thÇu söa ch÷a lín. Nî TK 241.3 : Chi phÝ söa ch÷a thùc tÕ. Nî TK 133 : ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Cã TK 331: Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ng­êi nhËn thÇu. NÕu do doanh nghiÖp tù lµm th× tËp hîp chi phÝ söa ch÷a thùc tÕ chi ra theo c«ng tr×nh. Nî TK 241.3: : Chi phÝ söa ch÷a thùc tÕ. Cã TK (111,112,152,214,334,338….) :sè tiÒn ph¶i thanh to¸n 7. VÊn ®Ò øng dông tin häc vµo c«ng t¸c kÕ to¸n: C«ng ty nªn chó ý tíi viÖc nghiªn cøu x©y dùng mét bé m¸y kÕ to¸n thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn trang thiÕt bÞ vµ øng dông m¸y tÝnh ®Ó cã thÓ ph¸t huy tèi ®a vai trß cña kÕ to¸n trong viÖc qu¶n lý c«ng ty. ViÖc øng dông vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n ®Ó thu nhËn, xö lý cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n lý nhanh chãng kÞp thêi cµng lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch. Do vËy nªn c«ng ty cÇn sím quan t©m tiÕn hµnh trang thiÕt bÞ cho phßng kÕ to¸n cµng sím cµng tèt.. KÕt luËn Tµi s¶n cè ®Þnh lµ c¬ së vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi mäi quèc gia mäi nªn kinh tÕ. ViÖc theo dâi, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ lµ nhiÖm vô quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n TSC§. Tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ kh«ng chØ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ mµ cßn cã ý nghÜa thiÕt thùc trong qu¸ tr×nh ®Þnh h­íng vµ ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ph¹m vi cã h¹n chuyªn ®Ò ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n TSC§ theo c¸c tr­êng hîp t¨ng gi¶m, khÊu hao, kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§, ®ång thêi ph¶n ¸nh t×nh h×nh h¹ch to¸n, thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông TSC§ t¹i c«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh. Trong nh÷ng n¨m qua, nh÷ng g× mµ c«ng ty ®¹t ®­îc kh«ng lµ nhá, c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty ®· kÒ vai s¸t c¸nh bªn nhau vµ ®· t¹o ®­îc niÒm tin trong nh©n d©n còng nh­ ban l·nh ®¹o cña tØnh Hoµ B×nh. Tuy nh÷ng khã kh¨n tån t¹i ch­a ph¶i lµ ®· hÕt ®ßi hái c«ng ty ph¶i nç lùc h¬n n÷a ®Ó kh¾c phôc vµ hoµn thiÖn. Trªn c¬ sá ph©n tÝch vµ vËn dông lý luËn, chuyªn ®Ò ®· ®­a ra gi¶i ph¸p hoµn thiÖn, mét mÆt lµ cÇn cã sù hç trî cña nhµ n­íc, mét mÆt lµ sù s¸ng t¹o linh ho¹t, nghiªm tóc vµ cè g¾ng kh«ng ngõng cña c«ng ty trong qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n. Do thêi gian thùc tËp vµ tr×nh ®é hiÓu biÕt cã h¹n nªn ch¾c ch¾n bµi viÕt cña em sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt trong c©u v¨n còng nh­ tõ ng÷ ®­a ra, nªn em rÊt mong nhËn ®­îc sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c thÇy c«, c¸c c« chó trong C«ng ty vµ c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa Kinh tÕ gióp em hoµn thiÖn chuyªn ®Ò còng nh­ nhËn thøc, hiÓu biÕt cña m×nh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n Ban gi¸m ®èc, c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng kÕ to¸n C«ng ty khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi Hoµ B×nh, c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa Kinh tÕ, vµ sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña C« gi¸o ®· gióp em hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò nµy.