Chuyên đề Vấn đề tổ chức công tác nguyên vật liệu trong các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp

Lêi nãi ®Çu N©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh lµ môc tiªu cña bÊt kú doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo. §Æc biÖt trong giai ®o¹n c¹nh tranh quyÕt liÖt nh­ hiÖn nay, cã thÓ nãi vÊn ®Ò nµy mang tÝnh chÊt sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Bªn c¹nh viÖc chó träng c¸c yÕu tè ®Çu vµo nh­: Lao ®éng, vèn, c«ng nghÖ c¸c nhµ qu¶n lý ®Æc biÖt l­u t©m ®Õn yÕu tè nguyªn vËt liÖu bëi lÏ: - YÕu tè nguyªn vËt liÖu th­êng chiÕm tû träng chi phÝ rÊt lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt: trªn 60% do vËy nh÷ng biÕn ®éng vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - §Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cho s¶n xuÊt kinh doanh bÊt cø doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo còng cÇn ph¶i cã mét l­îng nguyªn vËt liªô dù tr÷. L­îng nguyªn liÖu tån kho bao nhiªu lµ hîp lý? B¶o qu¶n chóng nh­ thÕ nµo? Lµm thÕ nµo ®Ó ph©n phèi sè nguyªn vËt liÖu Êy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt cho c¸c bé phËn s¶n xuÊt? §©y lµ nh÷ng c©u hái lu«n ®­îc ®Æt ra ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý trong tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã ®· ®Æt ra cho c«ng t¸c qu¶n lý mét yªu cÇu rÊt cÊp thiÕt: ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. Sau mét thêi gian nghiªn cøu, häc hái, t×m hiÓu hÖ thèng kÕ to¸n n­íc ta, ®Æc ®iÓm cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt... Em xin tr×nh bµy chuyªn ®Ò :"VÊn ®Ò tæ chøc c«ng t¸c nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp". PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. PhÇn II: Thùc tr¹ng vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ViÖt Nam. Do thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, l­îng kiÕn thøc tÝch luü ®­îc ch­a nhiÒu chuyªn ®Ò nµy ch¾c ch¾n cã nhiÒu h¹n chÕ, thiÕu sãt. Em mong ®­îc sù chØ dÉn cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó cã c¸i nh×n ®Çy ®ñ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. PhÇn thø nhÊt Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. 1. Nguyªn vËt liÖu vµ tÇm quan träng cña nã trong qóa tr×nh s¶n xuÊt. * Nguyªn vËt liÖu lµ g×? Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi t­îng lao ®éng ®­îc biÓu hiÖn b»ng h×nh th¸i vËt chÊt khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu ®­îc chuyÓn mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. * §Æc ®iÓm, vÞ trÝ, tÇm quan träng: - Nguyªn vËt liÖu cïng víi c¸c yÕu tè: vèn, lao ®éng, c«ng nghÖ lµ lµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm vËt chÊt. - Lµ bé phËn thuéc tµi s¶n l­u ®éng, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. - ChÊt l­îng nguyªn vËt liÖu ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. - ViÖc cung øng nguyªn vËt liÖu ®óng sè l­îng, chñng lo¹i chÊt l­¬ng vµ ®óng lóc sÏ ®¸p øng ®­îc chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: tung ra thÞ tr­êng ®óng lo¹i s¶n phÈm, ®óng thêi ®iÓm sÏ t¹o ra ­u thÕ c¹nh tranh cho doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy viÖc qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu, qui ®Þnh møc dù tr÷ nguyªn vËt liÖu hîp lý trong mçi giai ®o¹n s¶n xuÊt kinh doanh lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt. Nh­ trªn ®· nãi: chi phÝ nguyªn vËt liÖu th­êng chiÕm tû träng rÊt lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt. ViÖc qu¶n lý, sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm, b¶o qu¶n tèt nguyªn vËt liÖu tån kho, gãp phÇn gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng n©ng cao ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh mµ cßn cã c¬ héi thu ®­îc lîi nhuËn cao. 2. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu: - XÐt theo vÞ trÝ t¸c dông cña nguyªn vËt liÖu ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ng­êi ta chia thµnh: + Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lo¹i nguyªn vËt liÖu nµy khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nã cÊu t¹o nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm. + VËt liÖu phô: Lo¹i nµy khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nã kÕt hîp víi nguyªn liÖu chÝnh lµm t¨ng thªm chÊt l­îng s¶n phÈm, kÝch thÝch thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng hoÆc lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh thuËn lîi. + Nhiªn liÖu + Phô tïng thay thÕ. + VËt liÖu x©y dùng + PhÕ liÖu Trong kÕ to¸n: Nguyªn vËt liÖu ®­îc ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 152 TK 1521: Nguyªn vËt liÖu chÝnh TK 1522: Nguyªn vËt liÖu phô TK 1523: Nhiªn liÖu TK 1524: Phô tïng thay thÕ - XÐt theo nguån nhËp nguyªn vËt liÖu + Nguyªn vËt liÖu mua ngoµi. + Nguyªn vËt liÖu ®­îc cÊp + Nguyªn vËt liÖu tù s¶n xuÊt gia c«ng + Nguyªn vËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh + Nguyªn vËt liÖu biÕu tÆng. 3. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu - VÒ nguyªn t¾c th× ®èi víi vËt liÖu nhËp kho: KÕ to¸n ph¶i theo dâi vµ ghi sæ theo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp. Tuy vËy trong c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh viÖc nhËp, xuÊt nguyªn liÖu diÔn ra hµng ngµy do vËy viÖc ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ rÊt phøc t¹p nªn hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp th­êng sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ®­a ra c¸ch tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ kh¸c nhau theo tõng tr­êng hîp cô thÓ. * Víi vËt liÖu mua ngoµi: = + · NÕu vËt liÖu dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm thuéc ®èi t­îng chÞu VAT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× gi¸ mua ghi tªn ho¸ ®¬n vµ gi¸ ch­a thuÕ vµ chi phÝ thu mua lµ ch­a cã VAT. · NÕu vËt liÖu dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm thuéc ®èi t­îng chÞu VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu VAT th× gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua lµ gi¸ bao gåm c¶ thuÕ VAT. * Víi vËt liÖu ®­îc cÊp ph¸t, biÕu tÆng, viÖn trî: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thÞ tr­êng. * Víi vËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh cña ®¬n vÞ kh¸c gÝa thùc tÕ lµ gi¸ do c¸c bªn liªn doanh tho¶ thuËn. §èi víi xuÊt nguyªn vËt liÖu: kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng ®Ó tiÕn hµnh ghi sæ, tuú vµo tõng tr­êng hîp vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp mµ kÕ to¸n cã thÓ tÝnh gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt theo mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau: · Ph­¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú + Gi¸ thùc tÕ v©t liÖu trong trong kú Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n = + · = x · Ph­¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: + = + · Ph­¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tr­íc: = x · Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc (ph­¬ng ph¸p FIFO). Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng vËt liÖu nhËp kho tr­íc sÏ ®­îc ­u tiªn xuÊt tr­íc, c¸c vËt liÖu tån cuèi kú sÏ lµ nh÷ng vËt liÖu mua vµo c¸c lÇn sau cïng trong kú. · Ph­¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr­íc (LIFO) Ph­¬ng ph¸p nµy ng­îc víi ph­¬ng ph¸p FIFO. · Ph­¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n: Víi ph­¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n sÏ sö dông gi¸ h¹ch to¸n hoÆc mét gi¸ æn ®Þnh nµo ®ã ®Ó theo dâi vËt liÖu xuÊt trong kú. §Õn cuèi kú kÕ to¸n tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ: + HÖ sè gi¸ = + Gi¸ thùc vËt liÖu xuÊt = Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu xuÊt x HÖ sè gi¸. · Ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: theo ph­¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n theo dâi chi tiÕt vËt liÖu cña tõng lÇn nhËp vµ khi xuÊt vËt liÖu sÏ biÕt ®­îc vËt liÖu xuÊt cña lÇn nhËp nµo vµ do vËy sÏ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt chÝnh lµ gi¸ mua cña tõng lÇn nhËp. II. KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu: 1. NhiÖm vô, yªu cÇu: - Ph¶i theo dâi vËt liÖu theo tõng lo¹i, tõng thø vËt liÖu c¶ vÒ sè l­îng còng nh­ gi¸ trÞ. - X¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu theo yªu cÇu t×nh h×nh ®Æc ®iÓm cô thÓ cña doanh nghiÖp vµ c¸c nguyªn t¾c chung do nhµ n­íc qui ®Þnh. - Víi mçi doanh nghiÖp cô thÓ tuú thuéc vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng, ngµnh nghÒ qui m« mµ lùa chän ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho. C«ng t¸c ghi sæ s¸ch, chøng tõ sö dông c¸c tµi kho¶n ... ph¶i phï hîp víi ph­¬ng ph¸p Êy. - Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, trung thùc sù biÕn ®éng nguyªn vËt liÖu trong kú h¹ch to¸n vµ vËt liÖu tån kho vµ cung cÊp sè liÖu chÝnh x¸c ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - §¸nh gi¸, ph©n tÝch nh÷ng thµnh tÝch vµ yÕu kÐm trong kh©u mua, xuÊt sö dông nguyªn vËt liÖu ®Ó rót kinh nghiÖm cho nh÷ng kú sau. - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nh©n viªn kiÓm to¸n hoµn thµnh c«ng viÖc khi cã c¸c ®ît kiÓm to¸n. 2. TiÕn hµnh kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu a. KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp qui m« lín, s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ cao, sö dông c¸c nguyªn vËt liÖu ®¾t tiÒn, viÖc b¶o qu¶n vµ theo dâi t×nh h×nh xuÊt nhËp nguyªn vËt liÖu hµng ngµy mét c¸ch thuËn lîi. Theo ph­¬ng ph¸p nµy t×nh h×nh nhËp, xuÊt vµ tån kho nguyªn vËt liÖu ®­îc ghi chÐp ph¶n ¸nh hµng ngµy theo tõng lÇn ph¸t sinh trªn TK 152 "Nguyªn vËt liÖu". + ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ ph¶n ¸nh kÞp thêi chÝnh x¸c t×nh h×nh nhËp, xuÊt vµ tån kho nguyªn vËt liÖu theo tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, cung cÊp kÞp thêi c¸c chØ tiªu kinh tÕ cÇn thiÕt phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý. + Nh­îc ®iÓm cña nã lµ c«ng viÖc ghi chÐp nhiÒu lÇn, lµm t¨ng tÝnh phøc t¹p cña c«ng t¸c kÕ to¸n. KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: - KÕ to¸n nhËp kho vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh VAT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. TH1: VËt liÖu t¨ng do mua ngoµi hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ: KÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng, biªn b¶n kiÓm nhËn vµ phiÕu nhËp kho ®Ó ghi bót to¸n. Nî 152: gi¸ mua ch­a VAT Nî 133: thuÕ VAT ®­îc khÊu trõ Cã 111: sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n Cã 112 Cã 141 Cã 331 Cã 311 Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp mua vËt liÖu ®­îc h­ëng chiÕt khÊu hµng mua (chiÕt khÊu thanh to¸n) do viÖc tr¶ tiÒn tr­íc thêi h¹n cho ng­êi b¸n th× kho¶n chiÕt khÊu mua ®­îc ghi vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. ChiÕt khÊu hµng mua Nî 111, 112, 331 Cã 711 TH2: VËt liÖu t¨ng do mua ngoµi, hµng vÒ tr­íc, ho¸ ®¬n ch­a vÒ: khi vËt liÖu vÒ thñ kho tiÕn hµnh nhËp kho vµ kÕ to¸n l­u phiÕu nhËp kho vµo tËp hå s¬ riªng gäi lµ tËp hå s¬ hµng ch­a cã ho¸ ®¬n. NÕu trong th¸ng ho¸ ®¬n vÒ th× kÕ to¸n ghi sæ gièng tr­êng hîp 1. NÕu ®Õn cuèi th¸ng ho¸ ®¬n vÉn ch­a vÒ nhËp kho th× kÕ to¸n ghi sæ theo gi¸ t¹m tÝnh: Gi¸ t¹m tÝnh Nî 152 Cã 331 Khi ho¸ ®¬n vÒ kÕ to¸n tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ t¹m tÝnh sang gi¸ thùc tÕ. · Kh¶ n¨ng 1: Gi¸ t¹m tÝnh lín h¬n gi¸ thùc tÕ - ghi ©m · Kh¶ n¨ng 2: Gi¸ t¹m tÝnh nhá h¬n gi¸ thùc tÕ - ghi bót to¸n bæ sung TH3: VËt liÖu t¨ng do mua ngoµi, ho¸ ®¬n vÒ, hµng ch­a vÒ: khi ho¸ ®¬n vÒ kÕ to¸n l­u ho¸ ®¬n vµo tËp hå s¬ hµng mua ®ang ®i ®­êng. NÕu trong th¸ng hµng vÒ th× kÕ to¸n ghi sæ gièng tr­êng hîp 1, nÕu ®Õn cuèi th¸ng vËt liÖu vÉn ch­a vÒ th× kÕ to¸n ghi: Nî 151 Nî 1331 Cã 331, 111, 112... Khi vËt liÖu vÒ nhËp kho kÕ to¸n sÏ thùc hiÖn h¹ch to¸n: Nî 152 Cã 151 + KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu sö dông s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu VAT hay chÞu VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. TrÞ gi¸ NVL theo gi¸ thanh to¸n Nî 152 Cã 111, 112, 331, 141, 311 + Nguyªn vËt liÖu ®­îc cÊp: c¨n cø vµo ho¸ ®¬n bªn cÊp kÕ to¸n ghi: TrÞ gi¸ v©t liÖu ®­îc cÊp Nî 152 Cã 411 + Nguyªn vËt liÖu tù s¶n xuÊt gia c«ng: Gi¸ thµnh NVL tù s¶n xuÊt gia c«ng Nî 152 Cã 154 + Nguyªn vËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh hoÆc viÖn trî, biÕu tÆng: TrÞ gi¸ NVL nhËp kho Nî 152 Cã 411 + Tr­êng hîp nguyªn vËt liÖu mua vµo nhËp kho ph¸t hiÖn thõa hay kiÓm kª kho nguyªn vËt liÖu ph¸t hiÖn thõa ch­a râ nguyªn nh©n: TrÞ gi¸ NVL thõa ch­a râ nguyªn nh©n Nî 152 Cã 3381 Khi x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n tuú theo nguyªn nh©n vµ c¸ch xö lý mµ ghi vµo c¸c TK cã liªn quan: Nî 3381: TrÞ gi¸ nguyªn liÖu thõa ®· x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n Cã 721: Thu nhËp bÊt th­êng Cã 152: Bªn b¸n xuÊt nhÇm m×nh tr¶ l¹i cho bªn b¸n Cã 331: Bªn b¸n xuÊt nhÇm ta mua nèt vµ bªn b¸n ®ång ý b¸n. + KÕ to¸n xuÊt kho nguyªn vËt liÖu. Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n ghi cã TK 152. Tuú theo tõng tr­êng hîp xuÊt mµ ghi nî c¸c TK cã liªn quan. (1) XuÊt kho nguyªn vËt liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh: Nî 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 627: Qu¶n lý ph©n x­ëng 641: Phôc vô qu¶n lý b¸n hµng TrÞ gi¸ NVL xuÊt dïng 642: Qu¶n lý toµn doanh nghiÖp 241: §Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n Cã 152 (2) XuÊt nguyªn vËt liÖu ®em gãp vèn liªn doanh: - Trong tr­êng hîp trÞ gi¸ vèn gãp theo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña héi ®ång qu¶n trÞ lín h¬n trÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®em gãp vèn: Nî 128, 222: trÞ gi¸ vèn gãp Cã 152: trÞ gi¸ thùc tÕ cña NVL Cã 412: chªnh lÖch - Cßn trong tr­êng hîp trÞ gi¸ vèn gãp theo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña héi ®ång qu¶n trÞ nhá h¬n trÞ gÝa thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®em gãp vèn: Nî 128, 222 Nî 412 Cã 152 (3) KiÓm kª nguyªn vËt liÖu thiÕu ch­a râ nguyªn nh©n: TrÞ gi¸ NVL thiÕu chê xö lý Nî 1381 Cã 152 - Khi x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n tuú theo nguyªn nh©n vµ c¸ch xö lý mµ ghi vµo c¸c TK liªn quan: Nî 1388 Nî 642 TrÞ gi¸ nguyªn liÖu thiÕu ®· x¸c ®Þnh Nî 821 ®­îc nguyªn nh©n Cã 1381 Kh¸i qu¸t t×nh h×nh nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu b»ng s¬ ®å tµi kho¶n (TÝnh thuÕ VAT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ) §¸nh gi¸ t¨ng §¸nh gi¸ gi¶m TK 412 ThiÕu ph¸t hiÖn qua kiÓm kª TK 1381 XuÊt thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn TK 154 XuÊt vèn gãp liªn doanh TK 128,222 CFQLDN, XDCB XuÊt: chi phÝ SXC, CFBH TK 627, 641, 642, 241 s¶n phÈm XuÊt trùc tiÕp chÕ t¹o TK 621 NhËn gãp vèn liªn doanh TK 128, 222 Ph¸t hiÖn thõa khi kiÓm kª NhËn cÊp ph¸t, biÕu tÆng nhËn TK 3381 nhËn liªn doanh cña ®¬n vÞ kh¸c NhËn cÊp ph¸t, biÕu tÆng nhËn nhËp kho trong kú nµy TK 411 nhËp kho trong kú nµy Hµng ®i ®­êng kú tr­íc vÒ TK 151 VËt liÖu t¨ng do mua ngoµi TK 152 VAT ®­îc khÊu trõ TK 1331 TK 111, 112, 331, 141 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng qu¸t vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn (TÝnh thuÕ VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp) TK 627, 641, 642 TK 151, 411, 222… TK 621 TK 152 TK 111, 112, 331, 141 nh©n kh¸c XuÊt ®Ó chÕ t¹o nh©n kh¸c s¶n phÈm (Tæng gi¸ trÞ thanh to¸n) T¨ng do mua ngoµi qu¶n lý PX, XDCB… XuÊt phôc vô b¸n VËt liÖu t¨ng do c¸c nguyªn b. KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Ph­¬ng ph¸p nµy do ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp qui m« nhá, s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ thÊp, sö dông c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu Ýt tiÒn nh­ng chñng lo¹i phøc t¹p viÖc theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt vµ b¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu khã kh¨n. - Theo ph­¬ng ph¸p nµy t×nh h×nh nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu ®­îc ph¶n ¸nh trªn TK 611: mua hµng. + ¦u ®iÓm: gi¶m bít ®­îc khèi l­îng ghi chÐp cña kÕ to¸n v× nhËp kho nguyªn liÖu ghi hµng ngµy theo tõng lÇn ph¸t sinh cßn xuÊt kho nguyªn liÖu hµng ngµy kh«ng ghi cuèi kú míi tÝnh vµ ghi mét lÇn. + Nh­îc ®iÓm lµ tÝnh chÝnh x¸c kh«ng cao. Tr×nh tù tiÕn hµnh: * §Çu kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i ®Çu kú: TrÞ gi¸ NVL cßn l¹i ®Çu kú Nî 611 Cã 152, 151 * Trong kú mua nguyªn vËt liÖu: - Sö dông s¶n xuÊt s¶n phÈm thuéc ®èi t­îng chÞu VAT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: Nî 611: Gi¸ mua NVL ch­a cã thuÕ VAT Nî 133: VAT ®­îc khÊu trõ Cã 111, 112, 331, 141, 311: Sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n. - Sö dông s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu VAT hoÆc chÞu thuÕ VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n Nî 611 Cã 111, 112, 331, 141, 311 * Cuèi kú kiÓm kª vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i cuèi kú TrÞ gi¸ NVL cßn l¹i cuèi kú Nî 152, 151 Cã 611 TÝnh vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trong kú: XuÊt = §Çu kú + NhËp trong kú - Cuèi kú TrÞ gi¸ NVL xuÊt dïng Nî 621, 627, 641... Cã 611 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú (TÝnh thuÕ VAT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ) Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng 621, 627, 641, 642 Gi¸ trÞ thiÕu hôt mÊt m¸t 138, 334, 821, 642 Gi¶m gi¸ ®­îc h­ëng TK 111, 112,331 Gi¸ trÞ vËt liÖu tån cuèi kú TK 151, 152 §¸nh gi¸ t¨ng vËt liÖu TK 411 cÊp ph¸t, tÆng VËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh khÊu trõ ThuÕ VAT ®­îc TK 411 TK 111, 112, 131 TK 1331 VËt liÖu mua trong kú kú ch­a sö dông Gi¸ trÞ vËt liÖu tån ®Çu TK 611 TK 151, 152 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu, dông cô theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. (TÝnh thuÕ VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp) Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, dông cô xuÊt dïng TK 621, 627 Gi¶m gi¸ ®­îc h­ëng vµ gi¸ trÞ hµng tr¶ l¹i TK 111, 112, 331 Gi¸ trÞ vËt liÖu dông cô t¨ng thªm trong kú TK 111, 112, 331, 411 Gi¸ trÞ vËt liÖu dông cô tån ®Çu kú, ch­a sö dông Gi¸ trÞ vËt liÖu, dông cô tån cuèi kú TK 151, 152, 153 TK 611 TK 151, 152 PhÇn thø hai Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp I. Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam hiÖn nay: Nh­ phÇn ®Çu ®· nãi viÖc tæ chøc h¹ch to¸n nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu lµ viÖc lµm thiÕt yÕu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. ViÖc tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu mét mÆt dùa vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp, mÆt kh¸c ph¶i c¨n cø vµo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay cña n­íc ta do Bé tµi chÝnh ban hµnh. Trong mçi giai ®o¹n nhÊt ®Þnh, tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña t×nh h×nh míi Bé tµi chÝnh còng cã nh÷ng bæ sung hoµn thiÖn, söa ®æi chÕ ®é kÕ to¸n vµ ®­a ra nh÷ng nh÷ng h­íng dÉn ®Ó c¸c doanh nghiÖp vËn dông cho phï hîp. Trªn thùc tÕ khi vËn dông chÕ ®é kÕ to¸n vµo viÖc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt n­íc ta gÆp nhiÒu thuËn lîi nh­ng bªn c¹nh ®ã kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n, bÊt cËp. * Nh÷ng thuËn lîi cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp khi vËn dông chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay vµo viÖc tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. - VÒ hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n: chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay ®­a ra mét hÖ thèng tµi kho¶n t­¬ng ®èi chi tiÕt, ®Çy ®ñ cho c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. VÝ dô cã nh÷ng tµi kho¶n chi tiÕt cho tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu: TK 1521: Nguyªn vËt liÖu chÝnh TK 1522: Nguyªn vËt liÖu phô TK 1523: Nhiªn liÖu TK 1524: Phô tïng thay thÕ. MÆt kh¸c khi nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p nµo? thanh to¸n b»ng g×?... ®Òu cã nh÷ng tµi kho¶n t­¬ng øng ®Ó ph¶n ¸nh. - Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cã 4 h×nh thøc kÕ to¸n, mçi h×nh thøc kÕ to¸n cã mét hÖ thèng sæ s¸ch riªng, cã ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm kh¸c nhau thÝch hîp víi tõng doanh nghiÖp cã qui m« vµ yªu cÇu qu¶n lý riªng. §iÒu nµy t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp khi lùa chän h×nh thøc phï hîp cho m×nh. Gióp thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng. - Cã c¸c m« h×nh tæ chøc bé m¸y c«ng t¸c kÕ to¸n kh¸c nhau ®Ó c¸c doanh nghiÖp tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý cña m×nh cã thÓ lùa chän ¸p dông. - Cã hai ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho: theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: khi kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu c¸c doanh nghiÖp tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña m×nh cã thÓ lùa chän 1 trong hai ph­¬ng ph¸p, ®©y còng lµ mét thuËn lîi. + KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp voÝ c¸c doanh nghiÖp qui m« lín, s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng mÆt hµng gi¸ trÞ cao, sö dông c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu ®¾t tiÒn, viÖc b¶o qu¶n vµ theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt nguyªn liÖu mét c¸ch thuËn lîi. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c. + KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: nh÷ng doanh nghiÖp qui m« nhá, s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng mÆt hµng gi¸ trÞ thÊp, sö dông c¸c lo¹i vËt liÖu Ýt tiÒn, chñng lo¹i phøc t¹p nªn lùa chän ph­¬ng ph¸p nµy. ¦u ®iÓm cña nã lµ gi¶m nhÑ khèi l­îng ghi chÐp kÕ to¸n. - Khi tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho kÕ to¸n cã thÓ lùa chän mét trong sè rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. Mçi ph­¬ng ph¸p cã nh÷ng ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm riªng doanh nghiÖp tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña m×nh, vÒ yªu cÇu qu¶n lý vµ tuú tõng thêi ®iÓm mµ lùa chän cho thÝch hîp. VÝ dô: + Ph­¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tr­íc cã ­u ®iÓm lµ gi¶m nhÑ c«ng t¸c kÕ to¸n nh­ng l¹i cã nh­îc ®iÓm lµ kh«ng ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c. Víi nh÷ng doanh nghiÖp sö dông nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu Ýt biÕn ®éng th× thÝch hîp víi ph­¬ng ph¸p nµy. + Ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: rÊt chÝnh x¸c nh­ng l¹i ®ßi hái nhiÒu c«ng søc, lµm t¨ng tÝnh phøc t¹p. ... - Mét nguyªn t¾c trong kÕ to¸n lµ c¸c con sè trong sæ s¸ch kh«ng ®­îc tÈy xo¸. Trong tr­êng nh©n viªn kÕ to¸n cã ghi nhÇm th× chÕ ®é kÕ to¸n còng ®­a ra c¸ch xö lý hîp lý. VÝ dô: Dïng bót to¸n ®á ®Ó xö lý phÇn chªnh lÖch thõa. - Liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch thuÕ: trong nghiÖp vô mua nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n còng ph©n ra lµm hai tr­êng hîp víi hai c¸ch ghi bót to¸n kh¸c nhau: + §èi víi nguyªn vËt liÖu sö dông ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm tïy thuéc ®èi t­îng chÞu VAT theo ph­¬ng ph¸p kh©ó trõ: con sè thÓ hiÖn trªn TK 152 lµ gi¸ mua ch­a VAT. + §èi víi nguyªn vËt liÖu sö dông ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm chÞu VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu VAT: con sè ghi trªn TK 152 lµ gi¸ ®· cã thuÕ. V× vËy doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm thuéc ®èi t­îng nµo th× h¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p ®ã. - Trong c¸c tr­êng hîp xuÊt kho nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n còng ®­a ra kh¸ ®Çy ®ñ, chi tiÕt c¸c tµi kho¶n ®Ó ph¶n ¸nh cho phï hîp víi tõng tr­êng hîp ch¼ng h¹n khi tham gia gãp vèn nguyªn vËt liÖu cã sù chªnh lÖch gi÷a trÞ gi¸ vèn gãp víi trÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu th× phÇn chªnh lÖch nµy ®­îc thÓ hiÖn trªn tµi kho¶n 412. - Tr­íc ®©y chÕ ®é kÕ to¸n n­íc ta cã hai lo¹i chiÕt khÊu: + ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i: mua nhiÒu, khèi l­îng lín ®­îc h­ëng chiÕt khÊu. + ChiÕt khÊu thanh to¸n: Do tr¶ tiÒn tr­íc thêi h¹n cho ng­êi b¸n vµ ®­îc h­ëng chiÕt khÊu. Sau ®ã chÕ ®é kÕ to¸n cã sù thay ®æi vÒ vÊn ®Ò nµy : hiÖn nay chØ cßn tån t¹i mét lo¹i chiÕt khÊu ®ã lµ chiÕt khÊu thanh to¸n vµ kho¶n chiÕt khÊu nµy (khi mua ®­îc h­ëng) ®­îc ghi vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. Cßn khi mua nhiÒu ®­îc h­ëng chiÕt khÊu th× ng­êi ta coi ®ã lµ gi¶m gi¸ hµng b¸n. §iÒu nµy còng t¹o thuËn lîi cho c«ng viÖc h¹ch to¸n v× nã lµm gi¶m ®­îc sù phøc t¹p. - ViÖc ph©n lo¹i chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ra thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau gióp kÕ to¸n theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng lo¹i mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n vµ phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý tèt h¬n. - Nhµ n­íc còng ®· ®­a ra nh÷ng qui ®Þnh vÒ tæ chøc kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n nh»m hoµn thiÖn, kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i cña tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, ®Ò cao tÝnh trung thùc trong c«ng t¸c nµy. * Nh÷ng khã kh¨n, bÊt cËp khi vËn dông chÕ ®é kÕ to¸n hiªn nay trong viÖc tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. - Mét nguyªn t¾c trong h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu lµ ph¶i theo dâi vËt liÖu theo tõng lo¹i, tõng thø vËt liÖu c¶ vÒ sè l­îng còng nh­ gi¸ trÞ. Trong thùc tÕ ë c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp n­íc ta hiÖn nay viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c nµy gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n: + ë c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn : c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu gÆp nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p v× c«ng viÖc ghi chÐp nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p v× c«ng viÖc ghi chÐp nhiÒu, ®ßi hái l­îng c«ng søc bá ra lín trong khi ë c¸c doanh nghiÖp l­îng nh©n viªn kÕ to¸n kh«ng nhiÒu mµ ngoµi nguyªn vËt liÖu th× phßng, ban kÕ to¸n cßn ph¶i theo dâi nhiÒu mÆt kh¸c n÷a. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam do h¹n chÕ vÒ vèn nªn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô tõ thu mua, b¶o qu¶n, xuÊt nguyªn vËt liÖu vµ theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng nguyªn vËt liÖu. YÕu tè con ng­êi víi tr×nh ®é chuyªn m«n, kü n¨ng kinh nghiÖm lµ yÕu tè ®Æc biÖt quan träng nh­ng nÕu thiÕu sù trî gióp cña c¸c c¬ së vËt chÊt, ph­¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i th× còng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong c«ng t¸c kÕ to¸n. + ë c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: do nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cuèi th¸ng míi tÝnh vµ ghi mét lÇn do vËy tÝnh chÝnh x¸c kh«ng cao: nguyªn vËt liÖu cã thÓ thiÕu hôt do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau mµ kÕ to¸n kh«ng thÓ theo dâi hÕt ®­îc: hao mßn, thiÕu hôt do t¸c ®éng cña m«i tr­êng, trong nh÷ng lÇn xuÊt dïng lÎ tÎ phôc vô cho c¸c môc ®Ých kh¸c. H¬n n÷a tÝnh trung thùc trong c¸c b¸o c¸o cña c¸c nh©n viªn còng lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i. - Mét khã kh¨n n÷a lµ trong c«ng viÖc lËp chøng tõ. Trong t×nh h×nh hiÖn nay cßn tån t¹i kh«ng Ýt tr­êng hîp nh÷ng chøng tõ lËp ra kh«ng hîp lÖ, nh÷ng nghiÖp vô kh«ng hîp lý... - Khã kh¨n vÒ nh©n lùc: trong giai ®o¹n hiÖn nay kh«ng ph¶i bÊt cø doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo còng cã ®ñ ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kinh nghiÖm, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t nhanh víi nh÷ng söa ®æi, nh÷ng h­íng dÉn cña nhµ n­íc míi ban hµnh. - Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi c¸c mèi quan hÖ trùc tiÕp liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu cßn ph¸t sinh mét sè quan hÖ kinh tÕ ph¸p lý ngoµi vèn doanh nghiÖp: vÝ dô nh­ hîp ®ång khi xuÊt nguyªn vËt liÖu thuª gia c«ng chÕ biÕn... c«ng viÖc nµy cã nh÷ng lóc lµm c¶n trë tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh doanh do sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn cã nhiÒu bÊt ®ång kÐo dµi. - ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ®èi víi yÕu tè nguyªn vËt liÖu còng gÆp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh: Ngoµi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm th× nguyªn vËt liÖu tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ b¸n hµng... nhiÒu lóc vôn vÆt, khã theo dâi... - Trong thêi buæi hiÖn nay cïng víi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ, chu kú sèng cña s¶n phÈm ngµy cµng rót ng¾n nhu cÇu cña kh¸ch hµng kh«ng ngõng thay ®æi, kh«ng ngõng n©ng cao. Do vËy chiÕn l­îc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®­îc c¸c doanh nghiÖp rÊt chó träng. Do ®ã sè l­îng vµ ®Æc biÖt lµ chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu kh«ng ngõng thay ®æi, biÕn ®éng. C¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o lµm sao cã ®­îc nguyªn vËt liÖu ®ñ sè l­îng, chñng lo¹i vµ chÊt l­îng vµo ®óng thêi ®iÓm thÝch hîp. §iÒu nµy ®Æt ra cho c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nh÷ng yªu cÇu cao h¬n, c«ng viÖc vÊt v¶ h¬n. II. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt: Chóng ta míi xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trong nh÷ng n¨m ®Çu ®æi míi chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng tù hµo. Sù thay ®æi vÒ c¬ chÕ qu¶n lý kÐo theo sù thay ®æi vÒ mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc tù chñ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n còng kh¸c nhiÒu so víi tr­íc. + Tr­íc ®©y trong thêi bao cÊp: nhµ n­íc cÊp vèn, c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®­a ra c¸c ®Þnh møc, lo¹i s¶n phÈm vµ c¸c doanh nghiÖp chØ cè g¾ng ®¹t ®­îc nh÷ng chØ tiªu nhµ n­íc giao. + Ngµy nay: c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng, chñ ®éng t×m kiÕm c¸c yÕu tè ®Çu vµo trong ®ã cã nguyªn vËt liÖu b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy chÕ ®é kÕ to¸n còng ph¶i cã sù thay ®æi cho phï víi t×nh h×nh míi. Nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tiÕn hµnh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nhµ n­íc ta kh«ng ngõng hoµn thiÖn, söa ®æi chÕ ®é kÕ to¸n. Tuy nhiªn nh­ trªn ®· nãi c¸c doanh nghiÖp cßn gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n khi ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n nµy. MÆt kh¸c trong hoµn c¶nh ®Êt n­íc cßn l¹c hËu xa so víi c¸c n­íc tiªn tiÕn, nguån vèn cßn nghÌo: chóng ta kh«ng thÓ ngay lËp tøc ®Çu t­ toµn bé c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n (trong ®ã cã kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu), chóng ta còng ch­a ®µo t¹o ®ñ nh­ng chuyªn gia kÕ to¸n giái, nh÷ng nh©n viªn kÕ to¸n tr×nh ®é cao ®Ó cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp. §©y lµ nguyªn nh©n khiÕn c¸c doanh nghiÖp cßn gÆp khã kh¨n trong tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng vµ trong c«ng t¸c nãi chung. Nh­ trªn ®· nãi : viÖc tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ mét c«ng viÖc v« cïng quan träng vµ khi ®· gÆp khã kh¨n, tr× trÖ sÏ ¶nh h­ëng lín tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, bÊt cËp trong c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt em xin ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn sau ®©y: - §Ó hoµn thiÖn chÕ ®é kÕ to¸n mét mÆt nhµ n­íc th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc häp, trao ®æi gi÷a c¸c chuyªn gia ®Çu ngµnh, mÆt kh¸c ®i s©u s¸t kiÓm tra t×nh h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c doanh nghiÖp ®Ó t×m ra nh÷ng bÊt cËp. - Tham kh¶o kinh nghiÖm cña c¸c n­íc kh¸c trong lÜnh vùc nµy, tiÕp thu cã chän läc ®Ó phï hîp víi hoµn c¶nh thùc tÕ n­íc ta. - Chó träng ®Çu ra cho gi¸o dôc, ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é cao, ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y hiÖn ®¹i øng dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ. - §Çu t­ nghiªn cøu khoa häc: viÕt ra ®­îc nh÷ng phÇn mÒm øng dông cã hiÖu qu¶ cao trong kÕ to¸n. - Nªn cã mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c tr­êng, c¸c trung t©m ®µo t¹o nh©n viªn kÕ to¸n. - §Çu t­, hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô tõ thu mua, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ®iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu: gi¶m ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc, thêi gian thùc hiÖn, b¶o ®¶m cung cÊp nh÷ng th«ng tin cã liªn quan mét c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c phôc vô tèt yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. - §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®ã lµ ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy mét mÆt ®Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt ®Ó b¶o qu¶n tèt nguyªn vËt liÖu, mét mÆt t¨ng c­êng qu¶n lý viÖc xuÊt nguyªn vËt liÖu, cuèi th¸ng khi ®¸nh gi¸, kiÓm tra t×nh h×nh nguyªn vËt liÖu cÇn lùa chän nh÷ng nh©n viªn cã kh¶ n¨ng , cã kinh nghiÖm vµ ®Æc biÖt lµ tÝnh trung thùc cao. Lu«n lu«n ®Ò cao tÝnh trung thùc, tù gi¸c cña c¸c thµnh viªn trong c«ng ty. Cã chÕ ®é khen th­ëng thÝch ®¸ng nh÷ng ng­êi lµm tèt, hoµn thµnh nhiÖm vô vµ còng thi hµnh kû luËt nÕu ph¸t hiÖn ra nh÷ng ai thiÕu tr¸ch nhiÖm, cè tÝnh nãi sai sù thËt. - Ngoµi bé phËn phßng ban kÕ to¸n th× l·nh ®¹o doanh nghiÖp vµ c¸c bé phËn qu¶n lý kh¸c cña doanh nghiÖp còng cÇn trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ kÕ to¸n ®Ó cã thÓ hiÓu ®­îc néi dung tr×nh bµy trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. - CÇn ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ kh©u mua nguyªn vËt liÖu, viÖc kiÓm so¸t, kiÓm tra sù chÝnh x¸c, hîp lÖ cña c¸c chøng tõ, ho¸ ®¬n ®Ó ®­a ra nh÷ng sè liÖu trung thùc, chÝnh x¸c. - Trong c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng: ngoµi nh÷ng ®ît tæ chøc kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n do doanh nghiÖp tæ chøc tiÕn hµnh th× nhµ n­íc còng nªn th­êng xuyªn tiÕn hµnh c«ng viÖc nµy vµ tiÕn hµnh c¸c ®ît kiÓm to¸n ®èi víi c¸c c«ng ty ®Ó kiÓm tra tÝnh trung thùc cña c¸c b¸o c¸o nh­: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. KÕt luËn KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lµ c«ng viÖc v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi mçi doanh nghiÖp. HiÖn nay c«ng viÖc nµy ë c¸c doanh nghiÖp cßn gÆp nh÷ng khã kh¨n bÊt cËp. Nhµ n­íc ta kh«ng ngõng bæ sung, hoµn thiÖn chÕ ®é kÕ to¸n ®Ó t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp. Sau mét thêi gian nghiªn cøu, ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o em ®· hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!