Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá

¸p luËt hoµn chØnh. Duy tr× m«i tr­êng chÝnh s¸ch «n hoµ vµ æn ®Þnh. §Çu t­ vµo d©n chóng vµ c¬ cÊu h¹ tÇng. B¶o vÖ mäi ng­êi d©n b»ng nhiÒu chÝnh s¸ch x· héi. - X©y dùng c¸c thÓ chÕ cho c¸c khu vùc nhµ n­íc cã n¨ng lùc. C¸c thÓ chÕ bÒn v÷ng ®­îc x©y dùng dùa trªn nh÷ng biÖn ph¸p kiÓm tra vµ c©n ®èi g¾n liÒn víi c¸c thÓ chÕ nhµ n­íc nßng cãt. §ã lµ nÒn t¶ng cña mét khu vùc nhµ n­íc cã hiÖu qu¶. Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã kh¶ n¨ng cao vÒ x©y dùng vµ phèi hîop chÝnh s¸ch. - KiÒm chÕ sù chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n cña Nhµ n­íc trong hµnh ®éng vµ bµi trõ tham nhòng. Nhµ n­íc muèn lµm viÖc cã hiÖu qu¶ cao th× cÇn ph¶i thiÕt lËp nu«i d­ìng nh÷ng c¬ chÕ mang l¹i cho c¬ quan nhµ n­íc sù mÒm dÎo vµ sù ho¹t ®éng v× lîi Ých chung, kiÒm chÕ hµnh vi ®éc ®o¸n tham nhòng trong nh÷ng c¸ch c­ xö víi doanh nghiÖp vµ ng­êi d©n. - §­a nhµ n­íc tíi gÇn d©n h¬n. T¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ quèc tÕ nh»m ph¸t triÓn nhu cÇu hîp t¸c quèc tÕ, më réng thÞ tr­êng, thu hót ®Çu t­ ®­a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. - Nhµ n­íc trong m« h×nh nµy ph¶i cã chiÕn l­îc cña chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh. Tr­íc hÕt lµ sù lùa chän chÝnh s¸ch quyÕt ®Þnh sù c©n ®èi gi÷a chÝnh s¸ch ®ãng cöa vµ më cöa t¹o ra sù thay ®æi râ rÖt ®èi víi chÝnh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi vÒ c¬ cÊu. TiÕp theo lµ sù xem xÐt m«i tr­êng vµ chÝnh s¸ch, thÓ hiÖn vai trß quan träng cña nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh thóc ®Èy ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. b. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo m« h×nh h­íng ngo¹i. M« h×nh h­íng ngo¹i lµ m« h×nh víi chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ph¸t triÓn theo h­íng ph¸t triÓn nhiÒu h¬n, cã thÓ thóc ®Èy th­¬ng m¹i vµ c¸c luång t­ b¶n ®æ vµo khuyÕn khÝch lîi nhuËn gi÷a viÖc s¶n xuÊt cho thÞ tr­êng trong n­íc hay thÞ trong ngoµi n­íc t¹o ra kh¶ n¨ng sinh l·i cao h¬n trong viÖc s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu. Cã hai lo¹i h×nh cña chiÕn l­îc kinh tÕ më cöa ®ã lµ: * Thø nhÊt: T¹o ra c¸c khuyÕn khÝc vÒ gi¸ c¶ mét c¸ch tÝch cùc theo h­íng cã lîi cho xuÊt khÈu. * Thø hai: T¹o ra sù trung lËp thÝch hîp vÒ gi¸ c¶ gi÷a s¶n xuÊt cho thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Tøc lµ chuyÓn c¸c khuyÕn khÝch theo h­íng cã lîi cho sù më cöa. §Æc ®iÓm cña chÝnh s¸ch h­íng ngo¹i ban ®Çu ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ h­íng vµo xuÊt khÈu nh÷ng hµng n«ng s¶n truyÒn thèng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu võa ph¶i ®Ó t¨ng nguån thu cho chÝnh phñ, nh»m n©ng cao c¬ së h¹ tÇng hç trî cho xuÊt khÈu. M« h×nh nµy ®­îc thùc hiÖn víi c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i thiªn vÒ ñng hé sù thay thÕ nhËp khÈu, t¹o mét biÓu thuÕ nhËp khÈu ®em l¹i nguån thu thÝch hîp mµ kh«ng cÇn b¶o hé m¹nh mÏ. Sau khi hoµn thµnh giai ®o¹n ®Çu cña viÖc thay thÕ nhËp khÈu c¸c n­íc ph¸t triÓn th­êng chuyÓn sang c¸c chÝnh s¸ch h­íng ngo¹i ®èi víi c¸c ngµnh chÕ t¹o m¸y. C¸ch tèt nhÊt lµ quan t©m ®Õn viÖc cung cÊp c¸c ®Çu vµo cho c¸c nhµ xuÊt khÈu trong khi c¬ së h¹ tÇng ch­a ®¸p øng ®Çy ®ñ. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu theo m« h×nh h­íng ngo¹i rÊt cã ý nghÜa ®èi víi thuÕ quan vµ c¸c h×nh thøc kh¸c cña chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch, chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« trong n­íc. ¦u tiªn cña m« h×nh nµy lµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®æi míi, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhanh, t¹o ra kh¶ n¨ng thÝch nghi cho nÒn kinh tÕ, t¸c ®éng tèt ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn dµi h¹n, cã t¸c dông tèt víi t¨ng GDP. Tuy nhiªn chiÕn ­lîcc nµy mang l¹i cho chÝnh phñ n­íc sö dông Ýt cã kh¶ n¨ng hµnh ®éng theo ý m×nh h¬n, cã t¸c dông xÊu ®èi víi c«ng nghÖ trong n­íc do ph¶i dùa vµo t­ liÖu s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ nhËp khÈu ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc nhá cã thu nhËp thÊp mµ kinh tÕ n­íc hä cã vÞ thÕ kh«ng thuËn lîi. Khi ®iÒu kiÖn quèc tÕ kh«ng thuËn lîi sÏ ®em l¹i ¶nh h­ëng xÊu cho kinh tÕ x· héi trong n­íc. c. ChuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo m« h×nh h­íng néi. Víi môc tiªu lµ ph¸t huy tÝnh chñ ®éng cña chÝnh phñ trong qu¶n lý kinh tÕ, ®¶m b¶o vµ duy tr× sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt truyÒn thèng d©n téc, nhiÒu n­íc ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo m« h×nh h­íng néi. M« h×nh h­íng néi lµ chÝnhh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cã xu h­íng h­íng néi, cã chiÕn l­îc ®ãng cöa nhiÒu h¬n. Nã khuyÕn khÝch theio h­íng s¶n xuÊt cho thÞ tr­êng trong n­íc, nhÊn m¹nh thay thÕ nhËp khÈu, tù tóc vÒ l­¬ng thùc vµ cã thÓ c¶ c¸c mÆt hµng phi mËu dÞch. Ban ®Çu chÝnh phñ sÏ lùa chän chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m thóc ®Èy tÝnh tù lùc quèc gia, ®Æc biÖt lµ t¨ng c­êng s¶n xuÊt l­¬ng thùc, c¸c n«ng s¶n, kho¸ng s¶n mµ chóng kh«ng ®­îc nhËp khÈu. C¸c biÓu thuÕ nhËp khÈu, quèc tÕ nhËp khÈu l­¬ng thùc ®­îc thùc hiÖn, chÝnh phñ còng ®¸nh thuÕ vµo hµng xuÊt khÈu nh»m n©ng cao nguån thu. C¸c chÝnh trªn sÏ ®em tíi sù më réng cho c¸c ngµnh n«ng nghiÖp nhá víi sù trî cÊp thÝch hîp, dÇn dÇn khuyÕn khÝch nÒn c«ng nghiÖp ho¸ thay thÕ nhËp khÈu. Bªn c¹nh chÝnh s¸ch hç trî chung hä cßn thùc hiÖn hç trî cã lùa chän cho nÒn c«ng nghiÖp ho¸ thay thÕ nhËp khÈu. M« h×nh nµy thùcc hiÖn nóp sau bøc t­êng b¶o hé mËu dÞch do ®ã t¹o ra søc Ðp vÒ c¹nh tranh h¬n, lµm cho c¬ cÊu s¶n xuÊt Ýt nh¹y bÐn h¬n, g©y sù tr× trÖ cho ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng tr­ëng GDP. 2.3. Nh÷ng quan niÖm vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ. Nh­ chóng ta ®· nªu phÇn trªn vÒ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ chóng ta thÊy søc Ðp vµ nhu cÇu cña thÞ tr­¬ngf, yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i thay thÕ, thay ®æi c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ gäi lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c, hîp lý h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh ph¶i ®­îc coi lµ ®iÓm träng yÕu mét néi dung c¬ b¶n l©u dµi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. NÕu x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch ®óng sÏ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao trong sù ph¸t triÓn. Ng­îc l¹i sÏ ph¶i tr¶ gi¸ ®Æt cho nh÷ng sù ph¸t triÓn vÒ sau. Trong sù ph¸t triÓn thêi ®¹i ngµy nay, sù thay ®æi nhanh chãng cña nhu cÇu thÞ tr­êng vµ tiÕn bé khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ ë c¸c n­íc ®Òu ®Æt ra vÊn ®Ò chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh. Riªng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh ph¶i lu«n lu«n g¾n liÒn víi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ t¹o lËp c¬ cÊu ngµnh phï hîp víi yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i ®Þnh vÞ ®­îc mét c¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ, x¸c ®Þnh hîp lý c¸c ngµnh mòi nhän, trong ®iÓm cho phï hîp víi mçi giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh thµnh c«ng hay thÊt b¹i phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh©u quyÕt ®Þnh chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch vµ tæ chøc thùc hiÖn môc tiªu nhiÖm vô ®· x¸c ®Þnh. ë ®©y nhµ n­íc cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ho¹ch ®Þnh chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, cßn c¸c doanh nghiÖp th× cã vai trß quyÕt ®Þnh viÖc thùc thi ph­¬ng h­íng nhiÖm vô chuyÓn dÞch. 2.4. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ. §èi víi c¬ cÊu kinh tÕ th× nã chÞu ¶nh h­ëng bëi nhiÒu nhãm nh©n tè, cã thÓ kÓ ra ®©y gåm nh÷ng nhãm nh­: - Nhãm nh÷ng nh©n tè chÝnh trÞ x· héi. - Nhãm nh÷ng nh©n tè mang tÝch chÊt xu h­íng vËn ®éng cña c¸c nÒn kinh tÕ. - Nhãm nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ kinh nghiÖm trong n­íc, quèc tÕ. - Nhãm nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ. - Nhãm nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ nh÷ng thùc tr¹ng chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ. ChÝnh v× thÕ viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ còng ph¶i chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè tõ c¸c nhãm nh©n tè trªn: ThÞ tr­êng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, c¸c nguån lùc, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c ña chÝnh phñ, kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng lÞch sö x· héi cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ v.v. ë ®©y, xin ®­îc nhÊn m¹nh nh÷ng yÕu tè sau: a. ThÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ nhu cÇu t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc lµ yÕu tè cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Çu tiªn tíi c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ. ChÝnh nhu cÇu, c¬ cÊu nhu cÇu vµ xu thÕ vËn ®éng cña chóng ®Æt ra nh÷ng môc tiªu cÇn v­¬n lªn ®Ó tho¶ m·n, lµ c¬ së ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thùc thi vµ hiÖu qu¶ ngµnh cña nÒn kinh tÕ. b. Nh÷ng ®Þnh h­íng chiÕn l­îc vµ vai trß qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña nhµ n­íc còng cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi viÖc h×nh thµnh c¬ cÊu ngµnh. Trong tr­êng hîp phã mÆc cho sù t¸c ®éng cña thÞ tr­êng th× sù h×nh thµnh c¬ cÊu ngµnh mong muèn sÏ qu¸ chËm, nhÊt lµ nh÷ng ngµnh bao gåm c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn hoÆc møc l·i thÊp. Ng­îc l¹i, nh÷ng ®Þnh h­íng thiÕu c¬ së kh¸ch quan hoÆc sù can thiÖp qu¸ s©u cña nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Òu dÉn tíi chç h×nh thµnh c¬ cÊu ngµnh kÐm hiÖu qu¶. c. T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc nghÖ cã ¶nh h­ëng nhiÒu mÆt ®Õn c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ. ë n­íc ta, yÕu tè nµy ®· thóc ®Èy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn mét sè ngµnh nh­ dÇu khÝ, ®iÖn tö, lµm thay ®æi quy m«, tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh chÕ biÕn, dÞch vô. d. C¸c nguånn lùcc vµ lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ mét c¸ch bÒn v÷ng, cã hiÖu qu¶. PhÇn II ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 1.1. Quan niÖm vÒ c«ng nghiÖp ho¸ §Ó thñ tiªu t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu, khai th¸c tèi ­u c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ, b¶o ®¶m nhÞp ®é t¨ng tr­ëng nhanh, æn ®Þnh, gi¶i quyÕt c¬ b¶n c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi bøc b¸ch, mçi quèc gia ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i vµ øng dông réng r·i c¸c ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt tiªn tiÕn cho tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n. Qu¸ tr×nh Êy g¾n víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, sù g¾n bã ë ®©y lµ g¾n bã h÷u c¬, chÆt chÏ. Trong thùc tÕ cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ ph¹m trï c«ng nghiÖp ho¸. Ta cã thÓ rót ra nhËn xÐt vÒ c«ng nghiÖp ho¸ nh­ sau: - Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nh»m thùc hiÖn hÖ thèng c¸c môc tiªu chø kh«ng ph¶i nh»m môc tiªu kinh tÕ - kü thuËt. Néi dung cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ lµ ®­a s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín, thùc hiÖn c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ vµ ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi. Do vËy, nã ®éng ch¹m ®Õn tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n chø kh«ng chØ riªng c«ng nghiÖp. - XÐt trong quan hÖ víi x©y dùng x· héi chñ nghÜa, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi thêi kú qu¸ ®é nªn khi kÕt thóc thêi kú qu¸ ®é nhiÖm vô träng t©m cña ph¸t triÓn kinh tÕ sÏ thay ®æi. Tuy r»ng c¸c quèc gia cïng thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ nh­ng môc tiªu vµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c quèc gia sÏ kh«ng gièng nhau do ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi vµ quan ®iÓm c«ng nghiÖp ho¸ kh¸c nhau. 1.2. B¶n chÊt c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸: ViÖc ®Þnh nghÜa vÒ c«ng nghiÖp ho¸ mét c¸ch kh¸i qu¸t kh«ng ph¶i lµ ®iÒu dÔ. Bëi thÕ chóng ta cÇn hiÓu mét c¸ch thèng nhÊt b¶n chÊt cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, trªn c¬ së vËn dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña mçi quèc gia. B¶n chÊt c«ng nghiÖp ho¸ bao hµm nh÷ng mÆt sau: * Thø nhÊt: C«ng nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô tÊt yÕu, mét quy luËt cã tÝnh phæ biÕn ®èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia ®Ó chuyÓn tõ tr¹ng th¸i l¹c hËu kÐm ph¸t triÓn vµ phô thuéc sang mét x· héi ph¸t triÓn vµ v¨n minh. * Thø hai: Môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ lµ b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nhanh, æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c, khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong n­íc ®Ó n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt - tinh thÇn cho d©n c­, x©y dùng x· héi v¨n minh c«ng nghiÖp. Môc tiªu nµy ®­îc thùc hiÖn dÇn tõng b­íc trong mçi giai ®o¹n cã môc tiªu ­u tiªn riªng. * Thø ba: C«ng nghiÖp ho¸ gåm nhiÒu néi dung kh¸c nhau, cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cã tÝnh phæ biÕn lµ: øng dông kü thuËt vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ®èi víi tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n tr­íc hÕt lµ nh÷ng ngµnh quan träng nhÊt: - X©y dùng nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nh»m khai th¸c, b¶o tån t¸i t¹o c¸c nguån lùc. §Æc biÖt lµ nh÷ng nguån lùc tù nhiªn mang l¹i. - X©y dùng c¬ cÊu ®a ngµnh. Sù c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng ®­îc xem xÐt trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ më ®Ó ph¸t huy lîi thÕ mçi n­íc. - Ph©n c«ng lao ®éng x· héi l¹i theo ngµnh vµ theo vïng. * Thø t­: C«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh quy luËt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mçi quèc gia. §Ó ®¸nh dÊu sù kÕt thóc cña qu¸ tr×nh réng lín phøc t¹p l©u dµi nµy cÇn cã nh÷ng tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh. * Thø n¨m: C«ng nghiÖp ho¸ còng chÝnh lµ hiÖn ®¹i ho¸. §Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu vµ néi dung c¬ b¶n ë trªn cÇn cã nh÷ng b­íc ®i ®iÒu kiÖn, gi¶i ph¸p thÝch øng. 1.3. C¬ së khoa häc viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ Ngµy nay cã nhiÒu häc thuyÕt kh¸c nhau vÒ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, muèn ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng CNH, H§H cÇn nghiªn cøu vËn dông nhiÒu häc thuyÕt kinh tÕ kh¸c nhau. Cã thÓ c¸c häc thuyÕt tiªu biÓu lµ: - Häc thuyÕt M¸c - Lªnin - ThuyÕt cÊt c¸nh cña W.Rostow - Häc thuyÕt Keynes 2. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n n­íc ta 2.1. §iÒu kiÖn vµ bèi c¶nh tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n Tr¶i qua nhiÒu n¨m kh«i phôc x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, b­íc ®Çu chóng ta ®· t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt quan träng ®Ó tiÕp tôc qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. TiÒn ®Ò ®ã kh«ng ph¶i chØ lµ ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý c«ng nh©n kü thuËt, c¬ së vËt chÊt kü thuËt trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n mµ cßn lµ hÖ thèng thÓ chÕ cÇn thiÕt ®· ®­îc x¸c lËp vµ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi. TiÒm n¨ng vÒ tµi nguyªn, lao ®éng cña ®Êt n­íc ch­a ®­îc khai th¸c sö dông tèt. §Êt n­íc ta n»m ë khu vùc cã sù ph¸t triÓn kinh tÕ n¨ng déng vµ nhanh h¬n so víi nhiÒu khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi. Thªm vµo ®ã cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi ph¸t triÓn nhanh nh­ vò b·o. Xu h­íng quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ diÔn ra m¹nh mÏ vµ cuèn hót c¸c quèc gia vµo guång m¸y kinh tÕ chung vµ ¶nh h­ëng lÉn nhau. Cïng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®ã chóng ta cßn ph¶i ®èi ®Çu víi khã kh¨n nh­: t×nh h×nh thÕ giíi khu vùc diÔn biÕn phøc t¹p, nhiÒu nh©n tè kh«ng æn ®Þnh trong quan hÖ quèc tÕ, n­íc ta cßn ë tr×nh ®é thÊp cña ph¸t triÓn kinh tÕ, ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt, møc sèng. V× thÕ qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ cña chóng ta sÏ lµ nh÷ng thêi c¬, ®iÒu kiÖn míi, vµ c¶ nh÷ng thö th¸ch gay g¾t to lín. 2.2. Ph­¬ng h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n Qu¸n triÖt nh÷ng quan ®iÓm chung vÒ c«ng nghiÖp ho¸ cho phï hîp víi yªu cÇu ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ mçi ngµnh, ph­¬ng h­íng c«ng nghiÖp ë n­íc ta lµ: a) C«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh l©u dµi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c¸c ngµnh kinh tÕ vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµy cµng hiÖn ®¹i nh»m thùc hiÖn môc tiªu cuèi cïng lµ thùc hiÖn "d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh". Trong hoµn c¶nh hiÖn nay c«ng nghiÖp ho¸ lµ con ®­êng duy nhÊt ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nhanh, v÷ng ch¾c, hiÖu qu¶. Khi nµo ®Êt n­íc ta trë thµnh mét n­íc giµu, hiÖn ®¹i, ph¸t triÓn th× khi ®ã nhiÖm vô c«ng ngghiÖ ho¸ míi ®­îc hoµn thµnh. HiÖn nay, chóng ta ®ang ë trong giai ®o¹n ®Çu cña c«ng nghiÖp ho¸ v× thÕ môc tiªu tr­íc m¾t lµ ®­a nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, hiÖu qu¶ cao, bÒn v÷ng ®i ®«i víi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc x· héi, b¶o ®¶m an nhinh quèc phßng c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, n©ng cao tÝch lòy néi bé nÒn kinh tÕ t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho b­íc ph¸t triÓn cao h¬n ë giai ®o¹n sau. b. Ph¸t triÓn ®ång thêi c¶ ba lÜnh vùc c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, dÞch vô trong hÖ thèng më víi c¬ cÊu n¨ng ®éng cã hiÖu qu¶ vµ chuyÓn dÞch theio h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c ngµnh thuéc ba lÜnh vùc trªn cã quan hÖ h÷u c¬ rµng buéc lÉn nhau trong sù ph¸t triÓn. C«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n cÇn thùc hiÖn theo h­íng: - Ph¸t triÓn nhanh vµ cã hiÖu qu¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt (c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp) vµ dÞch vô trong mét c¬ cÊu c«ng nghiÖp - n«ng nghiÖp - dÞch vô, võa khai th¸c tèt nguån lùc vµ lîi thÕ cña ®Êt n­íc, võa tham gia tèt vµo ph©n c«ng, hîp t¸c quèc tÕ. - N«ng nghiÖp ph¸t triÓn theo h­íng ®a d¹ng ho¸, cã n¨ng suÊt chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ngµy cµng cao, ®é bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ, sinh th¸i nh»m thùc hiÖn môc tiªu trùc tiÕp: ®¶m b¶o l­¬ng thùc, thùc phÈm cho tiªu dïng trong n­íc, nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn, s¶n phÈm cho xuÊt khÈu vµ t¹o ra thÞ tr­êng réng lín cho tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Theo h­íng trªn n«ng nghiÖp cÇn t¨ng c¶ vÒ chÊt vµ l­îng. - Ph¸t triÓn c«ng nghiÖ chÕ biÕn g¾n liÒn víi n«ng l©m ng­ nghiÖp ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, sinh th¸i, tµi nguyªn, gi¶m dÇn vµ tiÕn tíi chÊm døt xuÊt khÈu s¶n phÈm d­íi d¹ng nguyªn liÖu th«. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hµng tiªu dïng tho¶ m·n nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i hµng th«ng th­êng, t¨ng møc ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao cña nh©n d©n vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. ¦u tiªn ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt nh­ ®­êng s¸ cÇu cèng, ®iÖn n­íc… Phôc vô cho s¶n xuÊt ®êi sèng. Ph¸t triÓn cã träng t©m c¸c ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt t­ liÖu s¶n xuÊt, khai th¸c chÕ biÕn kho¸n s¶n viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng ®ßi hái ph¶i c©n nh¾c ®¶m b¶o phôc vô cã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt n«ng l©m ng­ nghiÖp, hµng tiªu dïng vµ xuÊt khÈu, tµi nguyªn thiªn nhiªn. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c ngµnh nµy ph¶i c¨n cø vµo hiÖu qu¶, kh¶ n¨ng ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng tranh thñ vèn, kü thuËt n­íc ngoµi. - Pht c¸c ngnµh, ho¹t ®éng dÞch vô víi mét c¬ cÊu ®a d¹ng chÊt l­îng ngµy cµng cao, tr×nh ®é v¨n minh, hiÖn ®¹i ®Ó khai th¸c tèt nhÊt mäi nguån lùc, g¾n liÒn, phôc vô tèt nhÊt c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt vµ cïng nã thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi. Ph¸t triÓn nhanh vµ ®i th¼ng vµo hiÖn ®¹i víi mét sè ho¹t ®éng dÞch vô. CÇn ­u tiªn, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c lo¹i dÞch vô mang l¹i hiÖu qu¶ cao khuyÕn khÝch c¸c htµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo dÞch vô. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, lÜnh vùc n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô trong c¬ cÊu chung cña nÒn kinh tÕ quèc d©n mµ lµ ph¶i t¹o ra sù thay ®æi vÒ chÊt trong c¬ cÊu tr×nh ®é pot cña mçi ngµnh. c. CNH c¸c ngnµh kinh tÕ quèc d©n ph¶i dùa trªn c¬ së ¸p dông nhanh chãng vµ cã hiÖu qu¶ tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, dÞch vô. - N©ng cao tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt vµ ®æi míi c«ng nghÖ trong tÊt c¶ c¸c ngµnh, lÜnh vùc nh»m t¹o ra nhiÒu hµng ho¸, dÞch vô tèt vÒ chÊt l­îng, chi phÝ gi¶m xuèng, lîi nhuËn cao h¬n, më réng ®­îc s¶n xuÊt t¨ng viÖc lµm. - KÕt hîp kü thuËt vµ c«ng nghÖ nhiÒu tr×nh ®é theo h­íng sö dông tèt kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn cã ch­a ®­îc khai th¸c sö dông tèt, hiÖn ®¹i ho¸ kü thuËt vµ c«ng nghÖ truyÒn thèng, tranh thñ ®i th¼ng vµo c«ng nghÖ kü thuËt hiÖn ®¹i ë n¬i cã nhu cÇu ®iÒu kiÖn. - Chó träng ¸p dông c«ng nghÖ mµ cã hiÖu qu¶ vÒ mÆt kü thuËt võa cã hiÖu qu¶ cao vÒ mÆt kinh tÕ, x· héi, m«i tr­êng. §ã lµ nh÷ng c«ng nghÖ hao Ýt vèn ®Çu t­, t¹o nhiÒu viÖc lµm, kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng. - Thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p tæ c­øc s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng khoa häc trong tæ chøc qu¶n lý qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Theo c¸c môc tiªu ph­¬ng h­íng trªn mçi lÜnh vùc, ngµnh ®Òu ph¶i n©ng c ao tr×nh ®é kü thuËt vµ c«ng nghÖ víi néi dung, b­íc ®i ph­¬ng thøc thùc hiÖn thÝch hîp, tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng vai trß vÞ trÝ, ®Æc ®iÓm cña tõng ngµnh, thËm chÝ tõng s¶n phÈm. Thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, ho¸ häc ho¸, sinh häc ho¸ lµ chñ yÕu, ®ång thêi tranh thñ ®i vµo kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®èi víi mét sè ngµnh, d©y chuyÒn, s¶n phÈm cã nhu cÇu, ®iÒu kiÖn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n cao. d. C«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n ph¶i thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín. Qu¸ t×nhh c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµm xuÊt hiÖn nhiÒu ngµnh nghÒ míi, lµm cho c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ cµng s©u s¾c, phong phó, tiÕn bé h¬n. Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cña cuéc khoa häc c«ng nghÖ vµ trong t×nh h×nh quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi, sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi tÊt yÕu ph¶i diÔn ra theo h­íng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín, thÓ hiÖn ë c¸c mÆt. - Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta theo hÖ thèng míi, lµm cho kinh tÕ n­íc ta cã thÓ hoµ nhËp vµo kinh tÕ thÕ giíi, tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ hîp t¸c quèc tÕ. Chó träng ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh, s¶n phÈm xuÊt khÈu ®ång thêi tranh thñ lîi thÕ so s¸nh vÒ tµi nguyªn, søc lao ®éng, vÞ trÝ ®Þa lý. - Ph¸t triÓn ®a d¹ng ngµnh nghÒ ®Ó tËn dông khai th¸c tèt mäi nguån lùc. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ dÞch vô ë thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc. CÇn tiÕn hµnh ph©n c«ng l¹i lao ®éng t¹i chç. §Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n; ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng l©m ng­ nghiÖp hµng tiªu dïng, hµng xuÊt khÈu. N©ng cao c¶i t¹o më réng x©y dùng míi cã träng ®iÓm kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ. 2.3. Quan ®iÓm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc ta. - Gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi më réng hîp t¸c quèc tÕ, ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i. Dùa vµo nguån lùc trong n­íc lµ chÝnh ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc bªn ngoµi. X©y dùng mét nÒn kinh tÕ më, hîp nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong n­íc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. - C«ng ngiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i theo ®Þnh h­íng XHCN, quan ®iÓm nµy xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt XHCN cña nÒn kinh tÕ. ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng XHCN. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng dùa trªn c¬ së chÕ ®é c«ng h÷u nh»m môc tiªu ph¸t triÓn. Quan ®iÓm nµy chi phèi tíi viÖc lùa chän c¸c lîi h×nh c¬ cÊu kinh tÕ mµ cßn chi phèi viÖc sö dông c¸c vÊn ®Ò nh­ chÝnh s¸ch. - C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o, tiÕn hµnh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Qua ®iÓm nµy kh¼ng ®Þnh râ h­íng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, cña c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ vµ vai trß cña nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. - LÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ng­êi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng. §éng viªn toµn d©n cÇn kiÖm x©y dùng ®Êt n­íc, kh«ng ngõng t¨ng tÝch luü cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. T¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n liÒn víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨n ho¸, gi¸o dôc, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng. - Khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ lµ ®éng lùc cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, kÕt hîp c«ng nghÖ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tranh thñ ®i nhanh vµo hiÖn ®¹i ë nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh. - LÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn lùa chän dù ¸n ®Çu t­ vµ c«ng nghÖ. §Çu t­ chiÒu s©u ®Ó khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc; s¶n xuÊt hiÖn cã. Trong ph¸t triÓn míi, ­u tiªn quy m« võa vµ nhá, c«ng nghÖ tiªn tiÕn t¹o nhiÒu viÖc lµm, thu håi vèn nhanh; ®ång thêi x©y dùng mét sè c«ng tr×nh quy m« lín, thËt cÇn thiÕt cã hiÖu qu¶. T¹o ra nh÷ng mòi nhän trong tõng b­íc ph¸t triÓn. TËp trung thÝch ®¸ng vµo c¸c lÜnh vùc, ngµnh mòi nhän. - Hoµn thiÖn kh«ng ngõng c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng tiÕn bé, tËn dông mäi thêi c¬ trong n­íc, quèc tÕ. Quan ®iÓm nµy ®ßi hái ph¶i thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch kh«ng ngõng c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng tiÕn bé phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi, ph¸t huy cao nhÊt mäi c¬ héi. 2.4. Nh÷ng ®iÒu kiÖn, biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n ë n­íc ta. a. Ph¸t triÓn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi c¸c mèi quan hÖ liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng, viÖc ®¶m b¶o quyÒn tù chñ kinh doanh cho c¸c hé gia ®×nh vµ doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh, thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, xu thÕ chuyªn m«n ho¸ vµ ®¹ng ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i tån t¹i ph¸t triÓn trong c¹nh tranh ®ßi hái ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi c¸c mèi quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c ngµnh thuéc c¸c htµnh phÇn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng… b. Thóc ®Èy nghiªn cøu øng dông kho¸ häc kü thuËt c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. C«ng nghiÖp ho¸ ®­îc thùc hiÖn nhanh hay chËm cã hay kh«ng hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao lµ tuú thuéc rÊt nhiÒu vµo ph¹m vi, nhÞp ®é, hiÖu qu¶ cña øng dông khoa häc c«ng nghÖ. Mçi ngµnh cÇn lùa chän cho m×nh ph­¬ng h­íng, néi dung tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ thÝch hîp, c¨n cø vµo môc tiªu ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, vèn, lao ®éng m×nh hiÖn cã tõ ®ã tÝnh to¸n hiÖu qu¶ toµn diÖn kinh tÕ, kü thuËt, x· héi, m«i tr­êng. Ph¸t triÓn s©u réng quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a khoa häc víi s¶n xuÊt, ®µo t¹o víi nghiªn cøu khoa häc vµ s¶n xuÊt. Tæ chøc l¹i c¸c viÖn nghiªn cøu c¸c tr­êng ®¹i häc theo h­íng tËp trung, kÕt hîp cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc g¾n khoa häc víi ®µo t¹o, g¾n nghiªn cøu vµ ®µo t¹o víi thÞ tr­êng. c. Ph©n bæ, sö dông ®µo t¹o, båi d­ìng lao ®éng cho c¸c ngµnh. Lao ®éng lµ yÕu tè trung t©m, lµ nguån lùc lín nhÊt, c¬ b¶n nhÊt trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë n­íc ta. Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kh«ng thÓ thµnh c«ng nÕu kh«ng cã sù quan t©m tíi sù ph©n bæ, sö dông ®µo t¹o lao ®éng. Cã ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp dùa trªn c¬ së c¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn ®a ngµnh, cã chiÕn l­îc, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸ch ngµnh, thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng hoµn thiÖn h¬n - x· héi ho¸ gi¸o dôc ®µo t¹o g¾n gi¸o dôc ®µo t¹o víi c«ng nghiÖp ho¸, víi chiÕn l­îc chó träng gi¸o dôc h­íng nghiÖp cho häc sinh, sinh viªn häc nghÒ. d. Huy ®éng nhiÒu nguån vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. Vèn lµ ch×a kho¸ ®Ó c«ng nghiÖp ho¸. Vèn cho viÖc c«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n cã thÓ nhiÒu hoÆc Ýt tuú thuéc vµo sù vËn ®éng c¬ chÕ huy ®éng, qu¶n lý, hiÖu qu¶ sö dông vèn. - Gi¶i quyÕt tèt quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn víi ®Çu t­, tiÕt kiÖm, tiªu dïng. T¨ng tû lÖ ®Çu t­ trong GNP lªn tíi 20% b»ng c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ. Huy ®éng mäi nguån vèn cã thÓ huy ®éng ®­îc. Khëi ®éng mäi nguån vèn trong n­íc, chó träng t¨ng c¶ sè l­îng, tû träng phÇn kh«ng ph¶i lµ vèn ng©n s¸ch cÊp. Thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi qua nhiÒu h×nh thøc, x©y dùng hoµn thiÖn luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ®Çu t­ trong tÊt c¶ c¸c khu: bè trÝ c¬ cÊu ®Çu t­, c¬ chÕ cÊp ph¸t vdµ cho vay vèn, x©y dùng c¬ b¶n, sö dông vèn vµ tµi s¶n. C¬ cÊu ®Çu t­ ph¶i g¾n phôc vô c¬ cÊu kinh tÕ, chó träng ®Çu t­ theo chiÒu s©u gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt bao cÊp qua ®Çu t­. e. §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ n©ng cao vai trß cña nhµ n­íc ®èi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ nhanh vµ cã hiÖu qu¶. C¬ chÕ qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ vai trß cña nhµ n­íc quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i, k×m h·m hoÆc thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. Nhµ n­íc cÇn ph¶i ®¶m b¶o quyÒn tù do kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n trong khu«n khæ luËt ph¸p. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh theo nguyªn t¾c hiÖu qu¶, tù nguyÖn, ®a d¹ng, ®an kÕt c¸c h×nh thøc së h÷u. T¹o ra sù æn ®Þnh chÝnh trÞ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Ph¸t huy vai trß ®Þnh h­íng, ®iÒu tiÕt, t¹o ra m«i tr­êng, ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt kinh doanh. T¹o sù nhÊt qu¸n thèng nhÊt trong c¸c chÝnh s¸ch. Nhanh chãng ®æi míi hÖ thèng bé m¸y qu¶n lý kinh tÕ x· héi cho phï hîp víi kinh tÕ thÞ tr­êng dùa trªn c¬ së n©ng cao quyÕn tù do kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng, n©ng cao vai trß cña nhµ n­íc ph¸p quyÒn ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc. Nhµ n­íc trung ­¬ng x©y dùng chiÕn l­îc, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng cïng nhµ n­íc qu¶n lý ®¶m b¶o c¸c vÊn ®Ò x· héi, m«i tr­êng kÕt cÊu h¹ tÇng cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. PhÇn III sù cÇn thiÕt chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 1.1. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh, xu h­íng chung cña khu vùc, thÕ giíi. Trong mÊy thÊp kû qua, c¸c n­íc vïng Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng ®· tËn dông kh¸ tèt nh÷ng lî thÕ so s¸nh ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña m×nh nªn ®· ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸c cao, lµm cho khu vùc nµy trë thµnh khu vùc ph¸t triÓn kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt trªn thÕ giíi. Nê ®ã, ®· xuÊt hiÖn nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp ho¸ míi, cã nh÷ng n­íc ®· ®øng vµo hµng ngò c¸c n­íc cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao. Cïng víi sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë c¸c n­íc nµy gi¸ nh©n c«ng ngµy cµng t¨ng ®· lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm do hä s¶n xuÊt ra bëi gi¸ thµnh t¨ng. C¸c n­íc nµy v× thÕ ph¶i t×m c¸ch chuyÓn mét phÇn c¸ch lÜnh vùc s¶n xuÊt khã c¹nh tranh sang c¸c n­íc kh¸c d­íi h×nh thøc ®©ï t­, chuyÓn giao c«ng nghÖ. C¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n l¹i cã nhu cÇu tiÕp nhËn c¸c c«ng nghÖ cã tr×nh ®é thÊp ®Ó tõng b­íc tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi, t¹o ra c¬ may, t¹i ®iÒu chÝnh hµnh vi vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ t r­êng thÕ giíi. Sù gÆp gì cung vµ cÇu c«ng nghÖ tr×nh ®é thÊp ®· thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ®Çu t­ trùc tiÕp vaß c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµm thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ ë c¸c n­íc nµy. - Sù thay ®æi nhanh chãng cña khoa häc c«ng nghÖ ®· t¹o ra nh÷n lÜnh vùc c«ng nghÖ míi, cã hiÖu qu¶ cao ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng nghÖ tiÕp kiÖm tµi nguyªn, b¶o vÖ m«i tr­êng. ViÖc thùc hiÖn c«ng nghÖ nµy tr­íc m¾t ch­a thu lîi nhuËn, nh­ng trong t­¬ng lai th× l¹i cã c­o së ®Ó tiµnh vÞ trÝ thèng trÞ hoÆc ¸p ®¶o thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. Tr­íc nh÷ng biÕn ®æi nhanh chãng trªn thÕ giíi ®ßi hái chóng ta ph¶i nhËn thøc râ ®Ó kh«ng bÞ l¹c hËu, ph¶i biÕt tËn dông nh÷ng lîi thÕ cña n­íc ®i sau ®Ó ph¸t triÓn, héi nhËp mµ kh«ng bÞ biÕn thµnh n¬i tiÕp nhËn nh÷ng c«ng nghÖ tr×nh ®é thÊp, bÞ lÖ thuéc vµo c¸c n­íc xuÊt khÈu c«ng nghÖ. ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng n­íc nghÌo trªn thÕ giíi, dï chóng ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong thêi gian qua. Song so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi chóng ta cÇn ph¶i phÊn ®Êu h¬n n÷a. Mét trong nh÷ng gi¶i php¸ quan träng ®ã chÝnh lµ ph¶i ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ ®Æc biÖt lµ c¬ cÊu ngµnh cho phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ trong n­íc vµ khu vùc, thÕ giíi theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 1.2. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu trong n­íc. Môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ x©y dùng n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn, phï hîp víi tr×nh dodä ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. Tõ nay ®Õn 2020 ra søc phÊn ®Êu ®­a n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. Víi môc tiªu trªn th× yªu cÇu lùc l­îng s¶n xuÊt cña chóng ta ®Õn lóc ®ã sÏ ®¹t tr×nh ®é kh¸ hiÖn ®¹i, phÇn lín lao ®éng thñ c«ng ®­îc thay thÕ b»ng lao ®éng sö dông m¸y mãc, ®iÖn khÝ ho¸ c¬ b¶n ®­îc thùc hiÖn trong c¶ n­íc, n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao h¬n so víi hiÖn nay. C«ng nghiÖp vµ dÞch vô sÏ ph¶i chiÕm tû träng rÊt lín trong GDP vµ lao ®éng x· héi dï n«ng nghiÖp vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh… Muèn thùc hiÖn ®­îc môc tieu ®Ò ra chóng ta kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c buéc ph¶i chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Æt biÖt lµ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ nh»m ®¸p øng ®­îc sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ sím ®­a ViÖt Nam héi nhËp vµo khu vùc vµ thÕ giíi t¹o cho chóng ta cã ®­îc chç ®øng vµ thÕ m¹nh trong thêi ®¹i Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ còng nh»m khai th¸c, tËn dông hÕt nh÷ng tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam. Thø nhÊt ®ã chÝnh lµ tiÒm n¨ng con ng­êi, cßn ng­êi ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ th«ng minh cÇn cï, ch¨m chØ, nhÉn n¹i, giíi trÎ cã ãc cÇu tiÕn, cã n¨ng lùc hÊp thô c¸i míi, thÝch øng víi hoµn c¶nh míi. H¬n n÷a víi d©n sè gÇn 80 triÖu d©n víi c¬ cÊu d©n sè tû lÖ thanh niªn cao thuËn lîi cho ph¸t triÓn. Víi tû lÖ lao ®éng n«ng th«n cao viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh còng tËn dông ®­îc nguån lao ®éng dåi dµo nµy. Thø hai lµ tµi nguyªn thiªn nhiªn, dï kh«ng ph¶i lµ n­íc giµu tµi nguyªn nh­ng víi sè l­îng võa ®ñ ®Ó cã thÓ trë thµnh nh÷ng tÝch luü ban ®Çu quan träng nh»m khëi ®éng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ cung cÊp nguyªn liÖu cho nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp giai ®o¹n sau. Víi bê biÓn dµi 3000km vµ vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi lµm cho chóng ta dÔ dµng tiÕp cËn ®­îc víi thÞ tr­êng thÕ giíi. - ViÖt Nam ®· gia nhËp AFTA, h­íng tíi gia nhËp WTO, viÖc tham gia c¸c tæ chøc nµy vÒ c¬ b¶n sÏ mang l¹i cho chóng ta nhiÒu c¬ héi, vµ còng cã nhiÒu th¸ch thøc. ViÖc tËn dông tèt c¸c c¬ héi vµ ®èi phã víi nh÷ng th¸ch thøc buéc chóng ta ph¶i cã chiÕn l­îc c«ng ngiÖp ho¸ ®óng ®¾n, cã sù chuyÓn dÞch kinh tÕ m¹nh mÏ nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn trong n­íc, ®­a hµng ho¸ cña chóng ta ®ñ søc c¹nh tranh ®èi víi hµng ho¸ cña c¸c n­íc kh¸c. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ h­íng vÒ xuÊt khÈu cña chóng ta cã ®­îc søc sèng ®Ó ph¸t triÓn lín m¹nh. 1.3. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu kh¸c - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ quèc d©n mang l¹i nhiÒu c¬ héi cho sù ph¸t triÓn kh«ng c«ng b»ng. Nh­ ta ®· biÕt ph¸t triÓn vµ x©y dùng x· héi c«ng b»ng lµ hai môc tiªu nhiÒu lóc tr¸i ng­îc nhau. ThÕ nµo lµ ph¸t triÓn kh«ng c«ng b»ng? cã nhiÒu kh¸i niÖm nh­ng ë ®©y cã thÓ hiÓu ®ã lµ sù rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ møc thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp, thµnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn sÏ ®­îc ph©n phèi ®Õn mäi ng­êi mét c¸ch tho¶ ®¸ng, c«ng b»ng. Ta thÊy chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh sÏ mang l¹i ®iÒu nµy mét c¸ch tèt nhÊt, bëi nã t¹o ra nhiÒu c¬ héi lµm viÖc vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®«ng ®¶o tÇng líp d©n chóng tiÕp cËn c¬ héi ®ã. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh theo h­íng CNH ®i liÒn víi ph¸t triÓn n«ng th«n n¬i cã ®¹i bé phËn lao ®éng, sinh sèng t¹i ®©y lµm cho møc sèng cña hä sÏ t¨ng lªn. - ViÖt Nam lµ mét n­íc ®i sau trong ph¸t triÓn, muèn ®uæi kÞp c¸c n­íc kh¸c mét c¸ch nhanh chãng th× cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n ®Ó ®èt giai ®o¹n muèn thÕ chóng ta cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸, ®ã chÝnh lµ ph¶i cã mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, ph¶i cã mét c¬ cÊu ngµnh ®ñ m¹nh s½n sµng tham gia ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. 2. Kinh nghiÖm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ mét sè n­íc: 2.1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë Malaixia Lµ mét n­íc giµnh ®éc lËp tõ n¨m 1957, Malaixia b¾t ®Çu b»ng mét nÒn kinh tÕ (tõ chç phô thuéc Anh Quèc) trong ®ã cã hai mÆt hµng chiÕm ­u thÕ lµ thiÕc vµ cao su. Liªn tiÕp tõ ®ã, nÒn kinh tÕ cña Malaixia liªn tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ réng r·i c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt vµ ®· ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh, trung b×nh tõ 7% ®Õn 8% hµng n¨m. S¶n l­îng GNP b×nh qu©n theo ®Çu ng­êi lµ 2000USD n¨m 1984. Danh môc c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cã thªm dÇu cä, gç, ca cao vµ h¹t tiªu. Kh«ng nh÷ng thÕ Malaixia cßn lµ n­íc s¶n xuÊt ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ cao su, thiÕc, dÇu cä vµ gç nhiÖt ®íi vµ lµ n­íc cã khèi l­îng xuÊt khÈu lín vÒ dÇu má vµ khÝ tù nhiªn ho¸ láng. B»ng nh÷ng chÝnh s¸ch thiÕt thùc nh»m thu hót ®Çu t­ n­íc goµi vµo ngµnh c«ng nghiÖp, sè l­îng hµng xuÊt khÈu t¨ng nhanh, nhÊt lµ vÒ c¸c linh kiÖn ®iÖn tö, hµng tiªu dïng ®å ®iÖn, s¶n phÈm dÖt vµ c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp kh¸c, gãp phÇn ®¸ng kÓ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Sau nh÷ng n¨m 1981-1982 (suy tho¸i kinh tÕ trªn kh¾p thÕ giíi), c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng cña Malaixia bÞ gi¶m gi¸, lµm gi¶m thu nhËp vµ ®Çu t­. Nhµ n­íc Malaixia ®· t×m c¸ch kÝch thÝch nÒn kinh tÕ vµ ®Èy nhanh t¨ng tr­ëng c«ng nghiÖp b»ng viÖc ®Çu t­ vµo mét sè dù ¸n c¬ së h¹ tÇng vµ c«ng nghiÖp nÆng. Chi tieu ChÝnh phñ t¨ng b»ng c¸ch ®i vay nî n­íc ngoµi ®Ó mua c¸c cæ phÇn cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi víi môc ®Ých cã ®iÒu kiÖn kiÓm so¸t c¸c c«ng ty lín cña n­íc ngoµi. Do vËy mµ nî n­íc ngoµi cña Malaixia tÝnh ®Õn n¨m 1984 ®· t¨ng tíi 15 tû ®« la. N¨m 1985-1986, do ¶nh h­ëng cña gi¸ dÇu má vµ dÇu cä trªn thÕ giíi gi¶m nhanh, s¶n l­îng GNP theo ®Çu ng­êi gi¶m xuèng cßn 1600 USD b×nh qu©n ®Çu ng­êi, th©m hôt lín trong ng©n s¸ch nhµ n­íc. ChÝnh phñ ®· ph¶i thay ®æi mét sè chÝnh s¸ch nh­ b·i bá mét vµi môc tiªu vµ chi tiªu vµ t¨ng tr­ëng trong kÕ ho¹ch lÇn thø 5 (1986-1990), chó träng h¬n vÒ khu vùc t­ nh©n, t­ nh©n ho¸ mét sè c«ng ty quèc doanh vµ cña chÝnh phñ; C«ng ty vËn t¶i biÓn quèc gia vµ hµng kh«ng quèc gia ®­îc b¸n mét phÇn cho c¸c nhµ ®Çu t­ th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. NÒn kinh tÕ Malaixia b¾t ®Çu ®­îc phôc håi tõ n¨m 1987 liªn tôc ®Õn 1989 nhê sù c¶i tiÕn vÒ gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ t¨ng tr­ëng trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. GDP thùc tÕ t¨ng 4,7% n¨m 1987; 9,5% n¨m 1988 vµ 7,7% n¨m 1989. Hµng xuÊt khÈu chiÕm h¬n 3/4 t¨ng tr­ëng, dÉn tíi c¸n c©n thanh to¸n d­ thõa, ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng lªn, nî n­íc ngoµi gi¶m. Vèn lµ n­íc cã nguån lùc vµ ®Êt ®ai dåi dµo, lùc l­îng lao ®éng cã häc vÊn tèt vµ m«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh, tiÕt kiÖm trong n­íc m¹nh t¹o ®ñ vèn cho ®Çu t­, ngoµi ra víi chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng cña Malaixia lµ cã triÓn väng tiÕp tôc vµ thÞnh v­îng. Tuy nhiªn, chÝnh phñ Malaixia vÉn lu«n ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó ®Ò phßng nh÷ng tæn th­¬ng do biÕn ®éng tõ bªn ngoµi. 2.2. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë Trung Quèc Trung Quèc lµ n­íc réng (thø ba trªn thÕ giíi) vµ ®«ng d©n c­ (lín nhÊt thÕ giíi). N¨m 1949, nhµ n­íc míi thµnh lËp, nÒn kinh tÕ bÞ ¶nh h­ëng nghiªm träng do hËu qu¶ cña chiÕn tranh kÐo dµi vµ l¹m ph¸t cao. ChÝnh phñ ®· ®Þnh ra nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m cñng cè quyÒn lùc, kh«i phôc trËt tù x· héi vµ kh¾c phôc t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp vµ n¹n ®ãi. §Õn n¨m 1952, hÇu hÕt nh÷ng vÊn ®Ò trªn ®· ®­îc gi¶i quyÕt. Sau ®ã ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh söa ®æi c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, ¸p dông m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung cña Liªn X«. Gi¶m møc ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo n«ng ngiÖp, kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt tËp trung vµo x©y dùng c«ng nghiÖp nÆng, ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp quèc phßng, phÇn lín trang thiÕt bÞ ®­îc nhËp tõ Liªn X«. Tõ n¨m 1957, Trung Quèc ®¹t møc t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ (5,7% hµng n¨m). NhiÒu ch­¬ng tr×nh thö nghiÖm cña cuéc "®¹i nh¶y vät" (1958-1960) nh­ tËp thÓ ho¸ n«ng th«n, lo¹i bá c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch vÒ tiÒn l­¬ng, v.v.. ®· ®em l¹i hËu qu¶ lµ mét cuéc suy tho¸i vµo ®Çu nh÷ng n¨m 60. Thêi kú nµy còng lµ thêi kú Liªn X« c¾t viÖn trî vµ rót chuyªn gia vÒ n­íc do x¶y ra mèi bÊt hoµ gi÷a hai n­íc X« - Trung. Trung Quèc ®· nhÊn m¹nh chÝnh s¸ch tù lùc tù c­êng vµ giµnh ®Çu t­ lín h¬n cho n«ng nghiÖp. TiÕp ngay sau ®ã lµ cuéc c¸ch m¹ng v¨n ho¸ (1966-1976) vµ hËu qu¶ cña nã ®· lµm h¹i nÒn kinh tÕ, ph¸ ho¹i nÒn ngo¹i th­¬ng vµ gÇn nh­ ®ãng cöa c¸c c¬ së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. N¨m 1975, ChÝnh phñ Trung Quèc ®· v¹ch ra mét lo¹t c¸c môc tiªu kinh tÕ míi nh»m ®­a Trung Quèc lªn vÞ trÝ hµng ®Çu vÒ kinh tÕ n¨m 2000. Ch­¬ng tr×nh "Bèn hiÖn ®¹i ho¸" víi môc tiªu t¨ng nhanh s¶n l­îng trong n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, khoa häc kü thuËt vµ quèc phßng. N¨m 1978, d­íi chÝnh quyÒn cña §Æng TiÓu B×nh, ch­¬ng tr×nh l¹i ®­îc kh¼ng ®Þnh l¹i víi kÕ ho¹ch 10 n¨m. Mét lo¹t c¸c nhµ m¸y hoµn chØnh ®­îc nhËp tõ ph­¬ng T©y, víi tiÒn ®Ò c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch kinh tÕ lµ lîi Ých cña ng­êi tiªu dïng, n¨ng suÊt kinh tÕ vµ sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ kh«ng thÓ t¸ch rêi ®­îc. Môc tiªu lµ t¨ng thu nhËp vµ tiªu dïng c¸ nh©n, ¸p dông nh÷ng hÖ thèng s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch vµ qu¶n lý míi. KÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø s¸u ®· c«ng bè nh÷ng cuéc c¶i c¸ch trong n«ng nghiÖp, quyÒn tù qu¶n, khuyÕn khÝch c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, gi¶m thuÕ ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp ngoµi quèc doanh, thóc ®Èy giao dÞch trùc tiÕp gi÷a hai doanh nghiÖp Trung Quèc vµ n­íc ngoµi. Nh÷ng cuéc c¶i c¸ch ®· ®em l¹i nhiÒu thµnh tùu to lín, thu nhËp quèc d©n, s¶n l­îng n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp t¨ng lªn 10% trong nh÷ng n¨m 80. Thu nhËp thùc tÕ b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña n«ng d©n t¨ng gÊp ®«i, cña ng­êi d©n thµnh thÞ t¨ng 43%. Trung Quèc ®· tù tóc s¶n xuÊt ®­îc ngò cèc, c¸c ngµnh s¶n xuÊt ë n«ng th«n në ré vµ t¨ng 23% s¶n l­îng n«ng nghiÖp, thu hót lao ®éng d­ thõa ë n«ng th«n. Nh÷ng cuéc c¶i c¸ch c«ng nghiÖp ®· lµm ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp nhÑ vµ hµng tiªu dïng s½n cã. §éi ngò l·nh ®¹o ®· ®æi míi trong ph­¬ng thøc qu¶n lý thÓ hiÖn trong viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh vµ hµnh chÝnh, sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a viÖc ®Þnh h­íng cña trung ­¬ng vµ s¸ng kiÕn cña ®Þa ph­¬ng ®· t¹o ra mét nÒn kinh tÕ víi hÖ thèng hµng ho¸ x· héi chñ nghÜa chÞu ¶nh h­ëng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, Trung Quèc còng cÇn ph¶i gi¶i quyÕt mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò nh­ tham nh÷ng, l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp th«ng qua c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó cã thÓ tiÕp tôc tiÕn b­íc v÷ng ch¾c trªn con ®­êng ph¸t triÓn. PhÇn IV C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta theo h­íng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. 1. CÇn rµ xÐt ®Ó ®iÒu chØnh hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt l­îng quy ho¹ch. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c vïng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 ®Õn nay, chóng ta ®· tËp trung x©y dùng quy ho¹ch vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn theo mét sè ngµnh träng ®iÓm nh­: Xi m¨ng, s¾t thÐp, dÖt may, thuû s¶n, da giÇy… cho mét sè vïng kinh tÕ träng ®iÓm nh­ vïng ®ång b»ng S«ng Hång, ®ång b»ng S«ng Cöu Long, vïng tam gi¸c kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung… Trªn c¬ së c¸c b¶n quy ho¹ch vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®ã nhiÒu dù ¸n lín quy m« quèc gia ®· ®­îc x©y dùng vµ thùc hiÖn: dù ¸n 327, dù ¸n quy ho¹ch hÖ thèng c¶ng biÓn, dù ¸n ph¸t triÓn c¸c khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp tËp trung, dù ¸n trång 5 triÖu ha rõng ®Õn n¨m 2010… Nh×n chung, c¸c b¶n quy ho¹ch chiÕn l­îc vµ dù ¸n nµy ®· gãp phÇn: - Qu¸n triÖt tinh thÇn vµ triÓn khai thùc hiÖn tèt h¬n ®­êng lèi chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch… cña §¶ng vµ Nhµ n­íc theo tinh thÇn NghÞ quyÕt c¸c §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, VII vµ VIII vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ngµnh, tõng vïng vµ tõng ®Þa ph­¬ng, ®Æc biÖt lµ quan ®iÓm kinh tÕ - x· héi n­íc ta ®Õn n¨m 2000 do §¹i héi toµn quèc lÇn thø VII th«ng qua. - Qu¸n triÖt c¸c thay ®æi cña t×nh h×nh ®Êt n­íc trong nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®æi míi vµ chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. - Qu¸n triÖt vµ cã c¸c ®iÒu chØnh cÇn thiÕt tr­íc c¸c biÕn ®éng lín trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc. - §Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c nhãm ngµnh lín cña nÒn kinh tÕ vµ gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu néi bé c¸c nhãm ngµnh, c¬ cÊu thµnh phÇn vµ c¬ cÊu vïng theo h­íng tÝch cùc, trong quü ®¹o chung chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo c¸c chñ tr­¬ng, ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. - Qu¸n triÖt c¸c t­ t­ëng, quan ®iÓm ®Þnh h­íng vµ môc tiªu cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n­íc ta trong thêi kú 2001 - 2010. Tr­íc m¾t, trong c¸c n¨m 1999, 2000 cÇn c¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc hiÖn chiÕn l­îc 1991 - 2000, vµo c ¸c yªu cÇu vµ bèi c¶nh thùc tÕ trong nh÷ng n¨m cuèi cïng cña thêi kú chiÕn l­îc vµ vµo c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch, dù b¸o chuÈn bÞ x©y dùng chiÕn l­îc ®Õn n¨m 2010 mµ thùc hiÖn viÖc ®iÒu chØnh c¸c môc tiªu, chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p thùc thi chiÕn l­îc. Trong rµ xÐt vµ ®iÒu chØnh c¸c chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ®· cã, cÇn chó träng néi dung cèt lâi lµ phôc vô chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n theo yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. - X¸c ®Þnh l¹i trËt tù vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña tõng ngµnh kinh tÕ, tõng vïng vµ thµnh phÇn kinh tÕ. Víi môc tiªu dù kiÕn ®Õn kho¶ng 2005 - 2010 c¬ b¶n biÕn n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. - §iÒu chØnh chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn, ph¶i chó träng c¶ c¸c quan hÖ theo ngµnh kinh tÕ - kü thuËt nh»m b¶o ®¶m qu¶n lý vµ ph¸t triÓn theo ngµnh, c¶i biÕn c¬ cÊu néi bé ngµnh vµ c¸c quan hÖ theo vïng vµ thµnh phÇn kinh tÕ c¬ cÊu lo¹i h×nh doanh nghiÖp trªn l·nh thæ vµ theo ngµnh ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng b¶o ®¶m tèc ®é ph¸t triÓn nhanh vµ yªu cÇu cña m« h×nh kinh tÕ h­íng ngo¹i. Nh­ vËy, môc tiªu ®iÒu chØnh chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¶i phôc vô chuyÓn dÞch c¶ 3 lo¹i c¬ cÊu trong giai ®o¹n s¾p tíi lµ c¬ cÊu ngµnh, c¬ cÊu vïng vµ c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ. 2. X¸c ®Þnh vµ tËp trung søc ph¸t triÓn c¸c ngµnh träng ®iÓm mòi nhän, c¸c ngµnh cÇn ­u tiªn ph¸t triÓn trong thêi kú s¾p tíi. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng héi nhËp trong thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®aÞi ho¸ ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh träng ®iÓm, ngµnh mòi nhän. Môc tiªu cña chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ lµ c¶i biÕn c¬ cÊu hiÖn t¹i, tiÕn tíi mét c¬ cÊu hîp lý, ®a ngµnh, trong ®ã h×nh thµnh c¸c ngµnh träng ®iÓm, mòi nhän, ph¸t triÓn bÒn v÷ng nh»m khai th¸c tèt néi lùc, tham gia cã hiÖu qu¶ vµo ph©n c«ng, hîp t¸c quèc tÕ. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn vµ yªu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, khi x¸c ®Þnh c¸c ngµnh mòi nhän träng ®iÓm, ngµnh cÇn ­u tiªn ph¸t triÓn ph¶i chó träng c¸c vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, cÇn hÕt søc coi träng tÝnh bÒn v÷ng cña sù ph¸t triÓn. Thø hai, lùa chän c¸c ngµnh träng ®iÓm mòi nhän ph¶i dùa trªn c¬ së hÖ thèng tiªu chuÈn phï hîp. 3. TËp trung nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh c¬ cÊu s¶n phÈm hîp lý. X¸c ®Þnh c¬ cÊu s¶n phÈm (c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ) hîp lý theo h­íng khai th¸c lîi thÕ ®Êt n­íc phï hîp víi tiÕn tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng héi nhËp lµ vÊn ®Ò cã tÝnh phæ biÕn trªn thÕ giíi. VÒ thùc tr¹ng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta, trong nh÷ng n¨m qua cã thÓ rót ra nhËn xÐt tæng qu¸t sau: C¶ vÒ ®Þnh h­íng thÞ tr­êng lÉn c¬ cÊu s¶n phÈm ë n­íc ta hiÖn nay ®ang ®an xen gi÷a c¸c thêi kú. §iÒu ®ã cã lý do tõ: - §iÓm xuÊt ph¸t cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta cßn thÊp, søc s¶n xuÊt (n¨ng lùc s¶n xuÊt) cña c¸c ngµnh vµ c¸c nhãm ngµnh kinh tÕ quèc d©n cßn yÕu kÐm l¹i ph©n bè ph©n t¸n. - Sù t×m kiÕm lîi thÕ cña n­íc ®i sau ®èi víi thÞ tr­êng "ng¸ch" hay "ph©n ®o¹n thÞ tr­êng phï hîp" cßn nhiÒu lóng tóng. - Sù ®µo th¶i tù nhiªn ®èi víi s¶n phÈm, do qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ cÊu s¶n phÈm diÔn ra chËm ch¹p. - sù tiÕp nhËn th«ng tin thÞ tr­êng, th«ng tin khoa häc kü thuËt, th«ng tin qu¶n lý cßn nhiÒu bÊt cËp. 4. T¨ng c­êng mét sè ®iÒu kiÖn chñ yÕu nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. §Ó thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo c¸c quan ®iÓm vµ ph­¬ng h­íng ®· x¸c ®Þnh cÇn ph¶i t¹o lËp vµ hoµn thiÖn nhiÒu ®iÒu kiÖn. ë ®©y chØ ®i vµo mét sè ®iÒu kiÖn chñ yÕu: - §æi míi c¬ cÊu vµ chÝnh s¸ch ®Çu t­ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. - Hoµn thiÖn mét sè chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, kh¾c phôc qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng vµ n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nguån nh©n lùc phôc vô chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. kÕt luËn ViÖt Nam ®i vµo thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc trïng víi víi thêi ®iÓm thÕ giíi ®ang diÔn ra nh÷ng thay ®æi lín vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. Xu thÕ hoµ hoµ b×nh vµ hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn ngµy cµng trë thµnh ®ßi hái bøc xóc; toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ®êi sèng kinh tÕ ®· trë thµnh mét trong nh÷ng xu thÕ ph¸t triÓn chñ yÕu cña quan hÖ quèc tÕ hiÖn ®¹i. Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®· vµ ®ang thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt ®­îc quèc tÕ ho¸ ngµy cµng cao. Nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ ngµnh tin häc, ®· d©n tíi sù h×nh thµnh nh÷ng m¹ng l­íi toµn cÇu nh­: "xa l« th«ng tin", "th­¬ng m¹i ®iÖn tö". §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c¸c n­íc ®Òu ph¶i nç lùc héi nhË vµo xu thÓ chung, ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch theo h­íng më cöa. Chóng ta còng nhËn thøc râ héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ thùc chÊt lµ cuéc ®Êu tranh phøc t¹p ®Ó gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, cñng cè an ninh chÝnh trÞ , gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc. Qu¸n triÖt ®Æc ®iÓm nµy lµ yÕu tè quan träng ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®óng h­íng vµ cã hiÖu qu¶. tµi liÖu tham kh¶o 1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh träng ®iÓm mòi nhän ë ViÖt Nam - NXB khoa häc x· héi - 1996 2. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn cña khu vùc vµ thÕ giíi - NXB chÝnh trÞ quèc gia - 1999. 3. Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ - §¹i häc KTQD - NXB - Hµ Néi - 2000 4. C¸c chuyÓn ®Ò nghiªn cøu qu¸n triÖt nghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø IX - NXB Qu©n ®éi nh©n d©n. môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 PhÇn I. Mét sè lý luËn vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n 2 1. Nh÷ng kh¸i niÖm chung vÒ c¬ cÊu kinh tÕ 2 1.1. Kh¸i niÖm c¬ cÊu 2 1.2. Kh¸i niÖm c¬ cÊu kinh tÕ 2 1.3. Ph©n lo¹i c¬ cÊu kinh tÕ 3 1.4. Vai trß cña c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ 6 2. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ quèc d©n 6 2.1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ 6 2.2. Mét sè m« h×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ 7 2.3. Nh÷ng quan niÖm vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ 11 2.4. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ 12 PhÇn II. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngnµh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 14 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 14 1.1. Quan niÖm vÒ c«ng nghiÖp ho¸ 14 1.2. B¶n chÊt c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 14 1.3. C¬ së khoa häc viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ 15 2. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n n­íc ta 16 2.1. §iÒu kiÖn vµ bèi c¶nh tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n 16 2.2. Ph­¬ng h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n 16 2.3. Quan ®iÓm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc ta 20 2.4. Nh÷ng ®iÒu kiÖn, biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n ë n­íc ta 21 PhÇn III. Sù cÇn thiÕt chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 24 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 24 1.1. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh, xu h­íng chung cña khu vùc, thÕ giíi 24 1.2. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu trong n­íc 25 1.3. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu kh¸c 26 2. Kinh nghiÖm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ mét sè n­íc 27 2.1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë Malaixia 27 2.2. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë Trung Quèc 28 PhÇn IV. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta theo h­íng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi 31 1. CÇn rµ xÐt ®Ó ®iÒu chØnh hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt l­îng quy ho¹ch chiÕn l­îc ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c vïng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng 31 2. X¸c ®Þnh vµ tËp trung søc ph¸t triÓn c¸c ngµnh träng ®iÓm mòi nhän, c¸c ngµnh cÇn ­u tiªn ph¸t triÓn trong thêi kú s¾p tíi 32 3. TËp trung nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh c¬ cÊu s¶n phÈm hîp lý 33 4. T¨ng c­êng mét sè ®iÒu kiÖn chñ yÕu nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi 34 KÕt luËn 35 Tµi liÖu tham kh¶o 36