Công tác quản trị nhân sự tại công ty Máy Tính Việt Nam I

«ng ty rÊt phøc t¹p, kh¸ch hµng vµ thÞ tr­êng lu«n cã sù lùa chän, thÞ tr­êng lu«n bÞ c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, doanh nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµi vµ c¸c h·ng lín trªn thÕ giíi... Nh­ng c«ng ty chñ ®éng nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng, n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu tiªu thô hµng ho¸, nhu cÇu vÒ ph­¬ng tiÖn phôc vô vµ ®Æc biÖt lµ tËn dông ®­îc nhu cÇu tiªu thô c¸c lo¹i m¸y, c¸c linh kiÖn ®iÖn tö mµ c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp, c«ng ty trong n­íc s¶n xuÊt ®­îc. Trªn c¬ së ®ã c«ng ty cã kÕ hä¹ch khai th¸c më réng nguån hµng, ký kÕt c¸c hîp ®ång nhËp khÈu víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Víi c¸c kh¸ch hµng chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty kinh doanh, s¶n xuÊt, l¾p r¸p c¸c linh kiÖn thµnh mét s¶n phÈm hoµn chØnh, c¸c phÇn mÒm tin häc phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh. Cho nªn c«ng ty lu«n ®¶m b¶o c¸c nguån nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸ ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng ®­îc c«ng ty rÊt chó träng vµ lu«n gi÷ ch÷ tÝn vÒ chÊt l­îng, chñng lo¹i, sè l­îng, gi¸ c¶ nªn ®­îc kh¸ch hµng rÊt tÝn nhiÖm. §©y còng lµ c¸ch ®Ó c«ng ty duy tr× thÞ tr­êng truyÒn thèng cña m×nh. Ngoµi ra c«ng ty cßn ®ang nghiªn cøu nhu cÇu tiªu dïng cña mét sè n­íc trong khu vùc ch©u ¸, ch©u ¢u, Mü ®Ó më réng thÞ tr­êng ra n­íc ngoµi. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn chÝnh lµ do c«ng ty biÕt lùa chän vµ kh¼ng ®Þnh mÆt hµng kinh doanh, nguån hµnh kinh doanh cña nh÷ng n¨m hiÖn t¹i còng nh­ l©u dµi gióp cho doanh nghiÖp cã mét h­íng ®i thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay vµ sau nµy.. 3.4. §Æc ®iÓm vÒ nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty Nh÷ng n¨m ®Çu thµnh lËp, c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc kinh doanh v× thiÕu vèn, ch­a cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng ®Ó huy ®éng c¸c nguån vèn phôc vô cho kinh doanh. Tæng sè vèn kinh doanh: 1. 228. 940. 116 VND Trong ®ã: + Vèn cè ®Þnh: 432. 757. 429 VND + Vèn l­u ®éng: 796. 182. 687. VND - Tµi s¶n cè ®Þnh do t¸ch ra tõ Tæng c«ng ty nªn phÇn lín tµi s¶n cè ®Þnh ®Òu tõ Tæng c«ng ty chuyÓn sang c«ng ty lµm vèn cè ®Þnh. TSC§ c«ng ty gåm: + Nhµ lµm viÖc: 2. 800 + Nhµ kho x­ëng: 1. 400 m2 - Bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh: + Tµi s¶n cè ®Þnh /Tæng sè tµi s¶n %: 38,89 + Tµi s¶n l­u ®éng/Tæng sè tµi s¶n%: 61, 11 Qua 5 n¨m ho¹t ®éng tæng sè vèn kinh doanh cña c«ng ty vµo n¨m 1998 lµ: 3. 514. 023. 449 tÝnh cho ®Õn cuèi n¨m 2000 lµ 3. 815. 749. 449 t¨ng 3,1 lÇn. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nµy c«ng ty ®· thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh chiÕn l­îc vÒ vèn vµ nguån vèn nh­ sau: - TÝnh to¸n c©n nh¾c, sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån vèn hiÖn cã b»ng c¸ch ®Çu t­ vµo nh÷ng mÆt hµng, h¹ng môc ®em l¹i hiÖu qu¶ cao víi thêi gian thu håi vèn nhanh nhÊt cã thÓ. - Huy ®éng tèi ®a c¸c nguån vèn tõ bªn ngoµi ®Ó ®­a vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi chi phÝ thÊp nhÊt. Nguån vèn huy ®éng chñ yÕu lµ vay ng©n hµng, mua tr¶ chËm... hµng n¨m c«ng ty vÉn ph¶i huy ®éng vèn tõ vay ng©n hµng vµ c¸c nguån kh¸c. Do ®ã vÊn ®Ò lËp kÕ ho¹ch huy ®éng vèn vµ sö dông vèn cña c«ng ty lµ hÕt søc quan träng, nã liªn quan ®Õn toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. Thùc tr¹ng vÒ tµi chÝnh cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: BiÕu sè 1: B¶ng tãm t¾t t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty 1998 - 2000 C¸c chØ tiªu 1998 1999 2000 Tµi s¶n A. Tµi s¶n l­u ®éng 16. 108. 914. 212 5. 664. 782. 477 8. 679. 567. 367 -TiÒn 710. 089. 285 436. 863. 007 1. 005. 019. 074 -C¸c kho¶n thu kh¸c 6. 831. 316. 622 2. 103. 860. 293 2. 331. 592. 892 -Hµng tån kho 6. 303. 892. 094 1. 780. 721. 118 4. 240. 938. 336 -TSL§ kh¸c 2. 194. 790. 684 1. 339. 338. 059 950. 616. 315 -Chi sù nghiÖp 68. 825. 527 0 147. 400. 750 -§Çu ng¾n h¹n 0 4. 000. 000 4. 000. 000 B. Tµi s¶n cè ®Þnh 3. 369. 052. 463 3. 163. 307. 256 2. 891. 987. 545 Tæng tµi s¶n 19. 477. 966. 675 8. 828. 089. 733 11. 571. 554. 912 Nguån vèn A. Nî ph¶i tr¶ 15. 207. 587. 602 4. 598. 934. 475 7. 713. 984. 212 -Nî ng¾n h¹n 14. 976. 383. 602 4. 338. 268. 975 7. 547. 780. 212 -Nî dµi h¹n 231. 204. 000 166. 204. 000 166. 204. 000 -Nî kh¸c 0 94. 461. 500 0 B Nguån vèn CSH 4. 270. 379. 073 4. 229. 155. 258 3. 857. 570. 700 -Nguån vèn KD 3. 732. 580. 217 3. 846. 638. 515 3. 815. 570. 700 Tæng nguån vèn 19. 477. 966. 675 8. 828. 089. 733 11. 571. 554. 912 (Nguån: b¸o c¸o tæng kÕt cuèi n¨m cña c«ng ty) Qua b¶ng trªn ta thÊy, nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû lÖ lín trong tæng sè nguån vèn ë giai ®o¹n 1998-2000 (tõ 34%-35%) tøc lµ møc ®é ®éc lËp vÒ mÆt tµi chÝnh cña c«ng ty còng lín. Tû xuÊt tù tµi trî n¨m 1998 lµ 0,21 n¨m 1999 lµ 0,48 n¨m 2000 lµ 0,33. §iÒu ®ã chøng tá ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh tèt cña c«ng ty vÉn ph¶i dùa vµo nguån vèn bªn ngoµi kho¶ng 65%. Nh­ng xÐt thÊy qua c¸c n¨m, kh¶ n¨ng ®éc lËp vÒ tµi chÝnh ®ang cã xu h­ãng t¨ng dÇn vµ t¹o thuËn lîi cho c«ng viÖc kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi. II. T×nh h×nh qu¶n lý nh©n sù t¹i c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I 1. Thùc tr¹ng vÒ ®éi ngò lao ®éng t¹i c«ng ty Trong thêi kú c¬ chÕ kinh tÕ bao cÊp c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i ®Òu cã bé m¸y cång kÒnh, ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Bëi vËy, khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÖm vô ®Çu tiªn ®Æc biÖt quan träng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ cè g¾ng s¾p xÕp l¹i bé m¸y tæ chøc vµ lùc l­îng lao ®éng sao cho ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt. C«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I kh«ng n»m ngoµi nhiÖm vô ®ã vµ viÖc s¾p xÕp l¹i c¬ cÊu nh©n sù lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña c«ng ty. Mét vµi n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn vµ ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ng­êi lao ®éng lµm viÖc t¹i c«ng ty ®ßi hái còng ph¶i cã tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n ngµy cµng cao. §øng tr­íc yªu cÇu nµy trong 3 n¨m 1998, 1999. 2000 ngoµi viÖc ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I cßn tuyÓn mét sè l­îng lín lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ vµo lµm viÖc t¹i c¸c phßng ban c¸c trung t©m vµ c¸c chi nh¸nh cña c«ng ty. V× vËy, sè l­îng lao ®éng còng t¨ng lªn tõ 60 ng­êi n¨m 1998 lªn tíi 98 ng­êi n¨m 1999 vµ 99 ng­êi n¨m 2000. N¨m 1998-1999 lµ thêi kú ph¸t trتn m¹nh vÒ sè l­îng lao ®éng cña c«ng ty do c«ng ty tróng thÇu dù ¸n tin häc víi c«ng ty ®iÖn lùc I nªn ®· tuyÓn sè l­îng lín lao ®éng. Tuy nhiªn, sù biÕn ®éng vÒ lao ®éng chØ diÔn ra chñ yÕu ë khèi l­îng lao ®éng trùc tiÕp, cßn khèi qu¶n lý th× t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Qua b¶ng biÓu sè 2 trªn ta thÊy: Nh×n chung sè l­îng lao ®éng cña c«ng ty biÕn ®éng chñ yªó vµo n¨m 1998 vµ 1999 t¨ng tõ 60 ng­êi lªn 98 ng­êi. T­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ 38% n¨m 2000 so víi n¨m 1999 sè l­îng lao ®éng t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ lµ 1 ng­êi. §Ó xem xÐt kü vÊn ®Ò nµy ta ®i s©u nghiªn cøu vµo tõng bé phËn: + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: N¨m 1999 so víi 1998 t¨ng 1 ng­êi n¨m 2000 t¨ng thªm 1 ng­êi tû lÖ t¨ng 3%, viÖc t¨ng nµy do c«ng ty muèn bï vµo chç khuyÕt thiÕu cña n¨m 1999 vµ n¨m 2000. + Phßng kinh doanh: N¨m 1999 so víi n¨m 1998 sè nh©n viªn t¨ng 3 ng­êi tû lÖ t¨ng 8% viÖc t¨ng nµy do c«ng ty më réng thÞ tr­êng kinh doanh do ®ã bé phËn nµy cÇn tuyÓn thªm nh©n viªn n¨m 2000 kh«ng cã sù biÕn ®éng vÒ nh©n lùc ë bé phËn nµy. + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: n¨m 1999 so víi n¨m 1998 sè nh©n viªn t¨ng 1 ng­êi tû lÖ t¨ng 2% viÖc t¨ng nµy lµ do c«ng ty më réng thi tr­êng kinh doanh, do ®ã bé phËn nµy cÇn tuyÓn thªm nh©n viªn ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh to¸n cña c«ng ty. N¨m 2000 kh«ng cã sù biÕn ®éng vÒ nh©n sù ë bé phËn nµy. + Trung t©m tin häc vµ Chi nh¸nh TPHCM: n¨m 1999 so víi n¨m 1998 sè nh©n viªn t¨ng 14 ng­êi tû lÖ t¨ng 28% vµ chi nh¸nh TPHCM lµ 14 ng­êi tû lÖ t¨ng 28% viÖc t¨ng lµ do c«ng ty më réng thÞ tr­êng kinh doanh, do ®ã bé phËn nµy cÇn tuyÓn thªm kü s­ tin häc ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc kinh doanh vÒ phÇn mÒm tin häc. N¨m 2000 kh«ng cã sù biÕn ®éng nh©n sù ë Trung t©m tin häc vµ chi nh¸nh TPHCM. Víi c¸ch bè trÝ lao ®éng nh­ vËy trong nh÷ng n¨m qua ®· phÇn nµo phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Qua b¶ng biÓu sè 3 trªn ta thÊy: lùc l­îng lao ®éng cña c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I lµ kh¸ æn ®Þnh trong ®ã lao ®éng n÷ chiÕm 16%. VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n th×: trung cÊp chiÕm 5%, cao ®¼ng chiÕm 9%, tr×nh ®é ®¹i häc chiÕm tû lÖ 66% trong ®ã ®¹i häc qu¶n lý chiÕm 23%, kü s­ tin häc chiÕm 43%. Trªn ®¹i häc chiÕm tû lÖ 19% ®iÒu ®ã cho thÊy tr×nh ®é vµ chÊt l­îng lao ®éng cña c«ng ty ë møc ®é kh¸ cao trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i ë n­íc ta hiÖn nay. §é tuæi b×nh qu©n cña CBCNV toµn c«ng ty lµ d­íi 35 tuæi cã thÓ nãi c«ng ty cã mét ®éi ngò lao ®éng kh¸ trÎ, cã chÊt l­îng chuyªn m«n tr×nh ®é cao. MÆc dï vËy, trong mÊy n¨m gÇn ®©y c«ng ty vÉn tæ chøc cö c¸n bé ®i häc tËp båi d­ìng thªm vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n ë c¸c tr­êng trong n­íc vµ n­íc ngoµi, tæ chøc nhiÒu ®oµn ®i tham quan, kh¶o s¸t kinh nghiÖm ë n­íc ngoµi. Víi mét ban l·nh ®¹o giµu kinh nghiÖm, biÕt sö dông hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Ó ®éng viªn nh©n viªn cña m×nh hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao vµ bè trÝ ng­êi mét c¸ch hîp lý nªn trong nh÷ng n¨m qua c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Ngoµi ra c«ng ty cßn tæ chøc líp häc vÒ ®­êng lèi lý luËn chÝnh trÞ ®¶ng CSVN cho nh÷ng ng­êi cã c¶m t×nh ®¶ng ®Ó kÕt n¹p hä, v× hiÖn nay ®éi ngò ®¶ng viªn trong c«ng ty kh¸ thÊp chØ cã 14 ng­êi trong ®ã ®· nhiÒu ng­êi s¾p nghØ h­u cho nªn cÇn ph¶i ®µo t¹o båi d­ìng ®éi ngò kÕ cËn. Tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸: §éi ngò lao ®éng c«ng ty trong nh÷ng n¨m võa qua ®· cã sù tr­ëng thµnh chãng mÆt, n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã, ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty ph¸t triÓn kinh doanh nh÷ng mÆt hµng, c¸c lÜnh vùc míi cã hiÖu qu¶ ®Ó kh«ng ngõng ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña thÞ tr­êng. 2. TuyÓn dông lao ®éng t¹i c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I TuyÓn dông lao ®éng lµ mét tiÕn tr×nh thu hót nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Õn ®¨ng ký, nép ®¬n t×m viÖc lµm. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, viÖc tuyÓn dông lao ®éng c«ng ty vÉn ®­îc thùc hiÖn do nhu cÇu më réng quy m« s¶n xuÊt, thay thÕ vÞ trÝ khuyÕt thiÕu do thùc tÕ c¬ chÕ ph¸t sinh vµ do thay thÕ nh÷ng ng­êi nghØ h­u,thuyªn chuyÓn c«ng t¸c hoÆc bÞ th«i viÖc. §Þnh h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi (giai ®o¹n 2001- 2005- 2010) Trong nh÷ng n¨m tíi c«ng ty cã kÕ ho¹ch më réng s¶n xuÊt nªn cÇn ph¶i tuyÓn thªm mét sè l­îng lao ®éng míi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh trong nh÷ng n¨m tíi. Nhu cÇu tuyÓn míi cña c«ng ty: + Dù b¸o n¨m 2001 tæng sè tuyÓn 3 ng­êi, chia ra ®¹i häc 3 ng­êi trong ®ã ®¹i häc qu¶n lý 1 ng­êi, 2 kü s­ vi tÝnh. + 2001- 2005 tæng sè cÇn tuyÓn 4 ng­êi trong ®ã c¶ 4 ng­êi ®Òu ®¹i häc qu¶n lý. + 2005-2010 sè cÇn tuyÓn 6 ng­êi trong ®ã 4 kü s­ vi tÝnh 1 ®¹i häc qu¶n lý 1 nh©n viªn phôc vô. Ph­¬ng ph¸p vµ tr×nh tù tuyÓn dông: Trong nh÷ng n¨m qua, ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông lao ®éng th­êng ®¬n gi¶n nh­ ®¨ng b¸o t×m ng­êi hoÆc con em trong c«ng ty hËu qu¶ lµ tæ chøc cø ph×nh lªn vµ lµm ¨n thiÕu hiÖu qu¶. Do ®ã tuyÓn dông nh©n viªn lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p mµ tr­íc ®ã nhµ l·nh ®¹o c«ng ty ph¶i ph©n tÝch c«ng viÖc vµ ho¹ch ®Þnh tµi nguyªn nh©n lùc mét c¸ch cô thÓ. VÒ tr×nh ®é tuyÓn dông: Sau khi ph©n tÝch c«ng viÖc, x¸c ®Þnh nh÷ng chç khiÕm khuyÕt lao ®éng ®ång thêi x¸c ®Þnh tiªu chuÈn lao ®éng cÇn tuyÓn c«ng ty tiÕn hµnh theo c¸c b­íc sau: B­íc 1: ChuÈn bÞ c«ng t¸c tuyÓn dông, x¸c ®Þnh tiªu chuÈn nh©n viªn cÇn tuyÓn vµ héi ®ång tuyÓn dông. B­íc 2: Th«ng b¸o tuyÓn dông. Trong ghi râ sè l­îng vµ tiªu chuÈn cÇn tuyÓn. B­íc 3: Thu thËp nghiªn cøu hå s¬ nh»m ghi l¹i nh÷ng th«ng tin chñ yÕu vÒ häc vÊn, kinh nghiÖm, møc ®é lµnh nghÒ cña c¸c øng cö viªn. B­íc 4: Pháng vÊn ®èi víi nh©n viªn gi¸n tiÕp, cßn ®èi víi nh©n viªn trùc tiÕp cho thö c«ng viÖc nh»m x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kh¶ n¨ng cña nh©n viªn so víi tiªu chuÈn tuyÓn dông. B­íc 5: Kh¸m søc khoÎ. B­íc 6: QuyÕt ®Þnh tuyÓn dông. Tr­ëng phßng hµnh chÝnh ®Ò nghÞ gi¸m ®èc ra quyÕt ®Þnh ký hîp ®ång, trªn hîp ®ång ghi râ vÒ thêi gian, chøc vô vµ møc l­¬ng lao ®éng ®­îc h­ëng. C«ng ty cÇn chó ý tíi h×nh thøc tuyÓn dông cña m×nh sao cho phï hîp víi tÝnh chÊt c«ng viÖc. ViÖc sö dông lao ®éng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn lîi nhuËn cña c«ng ty, ®¶m b¶o kh«ng ®Ó d­ thõa lao ®éng g©y ra t×nh tr¹ng lóc thõa lóc thiÕu, tèn kÐm rÊt nhiÒu chi phÝ cho c«ng ty. Båi d­ìng vµ ®µo t¹o nh©n sù t¹i c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I Chñ tr­¬ng cña c«ng ty: Båi d­ìng vµ ®µo t¹o nh©n lùc nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i thiÕu khuyÕt trong c«ng ty vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn sö dông lao ®éng cã hiÖu qu¶. Thùc tÕ ®µo t¹o båi d­ìng lao ®éng trong c«ng ty + §µo t¹o n¨ng lùc qu¶n trÞ: BiÓu sè 4: C¸c h×nh thøc ®µo t¹o ë c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I N¨m 1998 1999 2000 Cö ®i häc ®ai häc t¹i chøc 2 5 7 Cö ®i häc trªn ®¹i häc 0 4 5 Nh×n nhËn mét c¸ch tæng qu¸t toµn c«ng ty cho thÊy l­îng ng­êi cö ®i häc kh«ng nhiÒu. Nh­ng qua b¶ng trªn còng cho chóng ta thÊy sè ng­êi ®­îc cö ®i häc qua c¸c n¨m còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Nh÷ng ng­êi mµ c«ng ty cö ®i häc ®Òu lµ nh÷ng nh©n viªn trÎ n¨ng næ vµ cã n¨ng lùc trong c«ng viÖc. Môc ®Ých cña c«ng ty cö hä ®i häc nh»m n©ng cao kiÕn thøc nghiÖp vô cho mçi c¸ nh©n trong c«ng ty kiÕn thøc vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng còng nh­ khoa häc kü thuËt. Bëi v× ngµnh m¸y tÝnh lµ mét trong nh÷ng ngµnh kü thuËt c«ng nghÖ cao. C«ng nh©n cña ngµnh nµy lu«n ph¶i tiÕp cËn víi th«ng tin vÒ thµnh tùu khoa häc tiªn tiÕn cña thÕ giíi. Cho nªn ®ßi hái vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n ch­a ®ñ mµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷, khoa häc qu¶n lý còng rÊt cÇn cho ®«Þ ngò c¸c bé chuyªn m«n. ChÝnh c«ng t¸c ®µo t¹o ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho hä cã kh¶ n¨ng hoµ nhËp víi c¬ chÕ thi tr­êng, víi xu h­íng ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc vµ thÕ giíi. + §µo t¹o t¹i chç: Ngoµi h×nh thøc cö ®i häc bªn ngoµi ®¶m b¶o viÖc lµm cho hä sau khi häc xong cã chç lµm æn ®Þnh ®Ó hä yªn t©m ®i häc. Hµng n¨m c«ng ty më c¸c cuéc héi th¶o t¹i c«ng ty nh»m n©ng cao hiÓu biÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò chuyªn m«n cho c¸c bé trong c«ng ty. Më c¸c líp ngo¹i ng÷, c¸c líp båi d­ìng nghiÖp vô cña c¸c phßng ban, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc cña tõng bé phËn sao cho phï hîp víi sù thay ®æi chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc. Tãm l¹i viÖc båi d­ìng vµ ®µo t¹o lao ®éng ë c«ng ty cho thÊy xu h­íng ®æi míi cña c«ng ty lµ phï hîp víi thùc tÕ kinh tÕ ViÖt Nam. §Æc biÖt lµ c«ng ty bao cÊp cho c¸c bé ®i häc ®¶m b¶o cho hä yªn t©m häc tËp tèt, cã viÖc lµm sau khi häc xong ®ã lµ yÕu tè kÝch thÝch hä yªn t©m häc tèt, n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o vµ hä ®em hÕt kh¶ n¨ng phôc vô c«ng ty. §©y còng lµ mét ®iÒu thÓ hiÖn n¨ng lùc qu¶n trÞ cña c«ng ty t­¬ng ®èi tèt. 3. TiÒn l­¬ng ë c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I L­¬ng bæng lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc kÝch thÝch con ng­êi lµm viÖc h¨ng h¸i nh­ng còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y tr× trÖ, bÊt m·n bá c«ng ty. L­¬ng bæng vµ ®·i ngé chØ lµ mét phÇn th­ëng mµ c¸ nh©n nhËn ®­îc ®Ó ®æi lÊy søc lao ®éng cña m×nh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, còng nh­ c¸c c«ng ty kh¸c vÊn ®Ò tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng, lu«n g©y sù chó ý cho toµn bé c¸c bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty. Trong ®iÒu kiÖn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh vÊn ®Ò tæ chøc tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng ph¶i phï hîp víi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nhµ n­íc, ®ång thêi ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh cña c«ng ty. HiÖn nay, c«ng ty còng cã thay ®æi vÒ tæ chøc tiÒn l­¬ng ®ã lµ ¸p dông míi vµo c«ng ty. Vai trß tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng ®­îc n©ng cao. C¸c ®iÒu kiÖn vµ c¨n cø xÐt th­ëng, tÝnh th­ëng ®­îc x©y dùng tèt h¬n. BiÓu sè 5: T×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn qua mét sè n¨m C¸c chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 1998 1999 2000 1. Tæng doanh thu TriÖu ®ång 79. 614 42. 748 37. 898 2. Tæng quü l­¬ng TriÖu ®ång 451 592 648 3. Sè lao ®éng Ng­êi 60 98 99 4. Thu nhËp b×nh qu©n th¸ng/ng­êi Ngh×n ®ång 627 503 546 Tõ sè liÖu trªn ta cã nhËn xÐt: Thu nhËp cña c«ng ty n¨m 1999 thÊp h¬n so víi n¨m 1998, do n¨m 1999 sè lao ®éng t¨ng lªn ®¸ng kÓ vµ c«ng viÖc kinh doanh cña c«nh ty n¨m 1999 kh«ng ®­îc thuËn lîi nhiÒu dù ¸n kinh doanh kh«ng thùc hiÖn ®­îc. N¨m 2000 c«ng viÖc kinh doanh cña c«ng ty còng cã tiÕn triÓn l­¬ng b×nh qu©n còng t¨ng nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ, nh­ng ®iÒu ®ã còng kÝch thÝch tinh thÇn c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty h¨ng h¸i h¬n trong c«ng viÖc kinh doanh n¨m 2001. Ban l·nh ®¹o c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I còng nhËn thøc râ lµ muèn thóc ®Èy s¶n xuÊt, ®¹t lîi nhuËn cao, muèn ®éng viªn nh©n viªn, muèn ®·i ngé nh©n viªn, ban l·nh ®¹o ph¶i kÝch thÝch b»ng vËt chÊt tinh thÇn. VËt chÊt bao gåm tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng. Tinh thÇn bao gåm giÊy khen, ho¹t ®éng tham quan du lÞch, vui ch¬i gi¶i trÝ. C«ng ty hiÖn nay ®· ¸p dông chÕ ®é tuÇn lµm viÖc 40 giê. ViÖc c¸n bé c«ng nhan viªn ®­îc nghØ thªm mét ngµy gióp hä phÊn khëi lµm viÖc h¨ng h¸i h¬n trong 5 ngµy lµm viÖc. §Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt lao ®éng, b¶o vÖ søc khoÎ ®êi sèng tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng, c«ng ty cßn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét bé phËn chi phÝ gåm c¸c kho¶n KPC§, BHXH, BHYT. BHXH ®­îc trÝch ®Ó trî cÊp cho tr­êng hîp nh©n viªn t¹m thêi hay vÜnh viÔn mÊt søc lao ®éng nh­ èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, mÊt søc nghØ h­u. BHYT sö dông ®Ó tµi trî cho viÖc phßng, ch÷a bÖnh vµ ch¨m lo søc khoÎ cho CBCNV. KPC§ ®Ó phôc vô chi tiªu cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn ë c¸c cÊp (lµ tæ chøc cña giíi lao ®éng, cã nhiÖm vô ch¨m lo, b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng­êi lao ®éng. ViÖc trÝch quü BHXH, BHYT, KPC§ t¹i c«ng ty theo tû lÖ: BHXH 15% tÝnh theo quü l­¬ng c¬ b¶n céng víi 5% trõ vµo l­¬ng nh©n viªn. BHYT 2% tÝnh theo quü l­¬ng c¬ b¶n céng víi 1% trõ vµo l­¬ng nh©n viªn. KPC§ 2% tÝnh theo quü l­¬ng thùc chi. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo c«ng viÖc: C«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®èi víi ng­êi lao ®éng trùc tiÕp lµm ra s¶n phÈm trong c«ng ty. TiÒn l­¬ng cña bé phËn nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®¬n ®Æt hµng mµ c«ng ty nhËn ®­îc. TiÒn l­¬ng cña c«ng ty ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: ViÖc x¸c ®Þnh ®¬n gi¸, quü l­¬ng c«ng ty phô thuéc vµo c¸c ®¬n ®Æt hµng nhËn ®­îc. §¬n gi¸ ®­îc quy ®Þnh lµ m% víi gi¸ trÞ c«ng viÖc. Quü l­¬ng = m% * gi¸ trÞ c«ng viÖc ®­îc giao Sau khi kÕt thóc c«ng viÖc tæng sè tiÒn l­¬ng ®­îc thanh to¸n theo c«ng thøc trªn. Cã tæng quü l­¬ng th× kÕ to¸n sÏ thanh to¸n cho mçi ng­êi mét c¸ch riªng, lóc nµy ®¬n gi¸ c«ng viÖc, khèi l­îng c«ng viÖc, tiÒn l­¬ng cña mçi nh©n viªn cßn phô thuéc vµo ngµy c«ng thùc tÕ vµ hÖ sè l­¬ng. HÖ sè l­¬ng cßn phô thuéc vµo møc ®é ®ãng gãp b¶o hiÓm x· héi, cÊp bËc, th©m niªn cña mçi ng­êi tõng ngµy c«ng thùc tÕ vµ hÖ sè l­¬ng tÝnh ra ngµy c«ng hÖ sè cña hä. Ngµy c«ng hÖ sè cña hä = ngµy c«ng thùc tÕ cña hä * hÖ sè tÝnh l­¬ng cña hä. Tæng hîp ngµy c«ng hÖ sè cña tÊt c¶ thµnh viªn trong c«ng ty ta cã tæng ngµy c«ng hÖ sè. §¬n gi¸ 1 ngµy c«ng hÖ sè = Ngoµi tiÒn l­¬ng ng­êi lao ®éng ®­îc tr¶ nh­ c¸ch tÝnh ë trªn ng­êi lao ®éng cßn ®­îc c¸c kho¶n tiÒn kh¸c nh­ tiÒn nghØ c¸c ngµy lÔ, nghØ phÐp, l­¬ng h­ëng nh÷ng ngµy nµy lµ 100% b»ng l­¬ng c¬ b¶n. NhËn xÐt h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo c«ng viÖc §¬n gi¸ ®­îc quy ®Þnh lµ mét sè phÇn tr¨m mang tÝnh cè ®Þnh nªn ch­a ph¶n ¸nh ®óng nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng, n¨ng xuÊt cña ng­êi lao ®éng cã thÓ lªn nh­ng ®¬n gi¸ vÉn nh­ cò. VÒ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña tõng ng­êi trong c«ng ty t­¬ng tù nh­ x¸c ®Þnh trong h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®Òu phô thuéc vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng cña hä. ¦u ®iÓm:ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy ®em l¹i sù tù chñ cho c«ng ty trong viÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng, g¾n tr¸ch nhiÖm mçi c¸ nh©n vµo tËp thÓ ng­êi lao ®éng, mäi ng­êi cïng cè g¾ng gióp ®ì häc hái lÉn nhau. Nh­îc ®iÓm: Do hÖ sè tÝnh l­¬ng ë nh÷ng vÞ trÝ lµm viÖc kh¸c nhau, hÖ sè cßn phô thuéc vµo nh÷ng th«ng sè nh­ ®ãng BHXH, cÊp bËc. Do ®ã mang tÝnh b×nh qu©n, trong tËp thÓ nc­êi lao ®éng cã ng­êi lµm Ýt lµm nhiÒu nh­ng ®Òu h­ëng l­¬ng nh­ nhau, ng­êi lao ®éng û vµo nhau, cã ng­êi chØ ®i lµm cho ®ñ ngµy c«ng mÆc dï c«ng viÖc hä lµm rÊt Ýt. TÊt c¶ g©y ra kh«ng khÝ kh«ng tèt trong tËp thÓ, l·ng phÝ søc lao ®éng. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian: C«ng ty m¸y tÝnhViÖt Nam I ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®èi víi c¸c ®èi t­îng sau: + C¸n bé qu¶n lý. + Nh©n viªn thuéc c¸c phßng ban. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ë c«ng ty lµ chÕ ®é th¶ l­¬ng ®¬n gi¶n. TiÒn thêi gian do cÊp bËc vµ thêi gian thùc tÕ quyÕt ®Þnh. TiÒn l­¬ng thêi gian cã ba lo¹i: L­¬ng giê, l­¬ng ngµy, l­¬ng th¸ng. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc l­¬ng ngµy. §Ó tÝnh thêi gian cho ng­êi ®­îc h­ëng l­¬ng theo thêi gian ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc xuÊt l­¬ng ngµy vµ sè giê lµm viÖc thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng ®ã. §èi víi chøc vô qu¶n lý c«ng ty Gi¸m ®èc hÖ sè: 5,2 Phã gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr­ëng lµ 4,2 vµ 3,94. Cßn l¹i c¸c nh©n viªn kh¸c cña c«ng ty møc l­¬ng ®­îc h­ëng tÝnh theo c«ng thøc: Møc l­¬ng = (144*hÖ sè)/26*ngµy c«ng 1th¸ng Nh­ vËy tuú theo th©m niªn c«ng t¸c vµ tr×nh ®é cña mçi ng­êi kh¸c nhau. Nh­ng riªng ®èi víi tr­ëng phã phßng ®­îc h­ëng phô cÊp tr¸ch nhiÖm. Tr­ëng phßng: 118000/th¸ng Phã phßng: 102000/th¸ng Ph­¬ng ph¸p tÝnh l­¬ng c¬ b¶n theo cÊp bËc t¹i c«ng ty nh­ trªn qua ®ã ®Ó chi tr¶ l­¬ng cho hä vµ cßn cã t¸c dông ®Ó tÝnh viÖc thùc hiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch cña ng­êi lao ®éng sau nµy. Trong c«ng ty hiÖn nay viÖc thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng chia lµm 3 kú: - Kú thø nhÊt: T¹m øng ®Çu th¸ng C¸c phßng ban viÕt giÊy lªn phßng tæ chøc cña c«ng ty. Sau khi ®­îc xÐt duyÖt c¸c nh©n viªn tiÒn l­¬ng lªn phßng kÕ to¸n nhËn tiÒn l­¬ng t¹m øng cho nh©n viªn c¸c phßng ban cña m×nh. Sè tiÒn t¹m øng cho ng­êi lao ®éng chñ yÕu c¨n cø vµo ngµy c«ng thùc tÕ cña hä. Ai cã sè ngµy c«ng nhiÒu sÏ t¹m øng nhiÒu vµ ng­îc l¹i. - Kú thø hai: T¹m øng gi÷a th¸ng. C¸ch tÝnh t­¬ng tù nh­ kú ®Çu. - Kú thø ba: quyÕt to¸n cuèi th¸ng. Sè tiÒn quyÕt to¸n cña mçi phßng ban chÝnh lµ phÇn tiÒn cßn l¹i sau khi lÊy tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña mçi ph©n x­ëng phßng ban trõ ®i sè t¹m øng ®Çu th¸ng vµ gi÷a th¸ng cho mçi bé phËn. C¸c phßng ban sau khi nhËn ®­îc phÇn quyÕt to¸n nµy sÏ tr¶ nèt cho ng­êi lao ®éng. Sè tiÒn quyÕt to¸n mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc sÏ b»ng tæng sè tiÒn l­¬ng thôc tÕ cña ng­êi lao ®éng trõ ®i sè tiÒn t¹m øng tr­íc ®ã. NhËn xÐt h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian: Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn viÖc tr¶ l­¬ng cho c¸c bé qu¶n lý, nh©n viªn v¨n phßng, chØ c¨n cø vµo cÊp bËc theo quy ®Þnh nªn cã nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm sau: ¦u ®iÓm: H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®i lµm ®Çy ®ñ, ngµy c«ng chÕ ®é trong th¸ng. Nh­îc ®iÓm: Do c¸ch tÝnh l­¬ng chØ c¨n cø vµo cÊp bËc ngµy c«ng thùc tÕ nhËn ®­îc ch­a g¾n víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, chÊt l­îng c«ng viÖc. TiÒn th­ëng:TiÒn th­ëng lµ mét phÇn thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ®ãng gãp mét phÇn c¶i thiÖn sinh ho¹t hµng ngµy cña ng­êi lao ®éng. Nã cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng xuÊt cña ng­êi lao ®éng. Nguån tiÒn th­ëng cña c«ng ty hiÖn nay chØ bao gåm quü khen th­ëng ®­îc trÝch ra tõ mét phÇn lîi nhuËn s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Ph¹m vi xÐt th­ëng: Ph¹m vi ¸p dông tiÒn th­ëng theo quy ®Þnh cña chÕ ®é ph©n phèi lîi nhuËn ®èi víi mäi ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt, ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp ®· thùc hiÖn chÕ ®é thanh to¸n ®éc lËp cã kÕ ho¹ch ph©n phèi lîi nhuËn vµ ®­îc trÝch quü khen th­ëng tõ lîi nhuËn theo chÕ ®é quy ®Þnh. §èi t­îng xÐt th­ëng: TÊt c¶ nh÷ng ng­êi lao ®éng cña c«ng ty c¶ nh÷ng ng­êi lao ®éng theo hîp ®ång mµ cã thµnh tÝch ®ãng gãp vµo viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña c«ng ty. Nh÷ng ng­êi thuéc c¸c tr­êng hîp: - Nh÷ng ng­êi vi ph¹m kû luËt hoÆc x©m ph¹m tµi s¶n cña c«ngty bÞ kû luËt c¶nh c¸o toµn c«ng ty trë lªn. - Nh÷ng ng­êi vi ph¹m luËt ®©ng trong thêi gian kû luËt. - Nh÷ng ng­êi cã quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm nh­ng ®Ó x¶y ra tai n¹n lao ®éng hoÆc háng m¸y mãc thiÕt bÞ. §iÒu kiÖn xÐt th­ëng: C«ng ty thùc hiÖn xÐt th­ëng hµng th¸ng riªng xÐt th­ëng th¸ng 12 sÏ kÕt hîp víi tæng kÕt c¶ n¨m. Hµng th¸ng c¸c phßng ban trong c«ng ty sÏ häp mÆt mét lÇn ®Ó bÇu b×nh, xÕp lo¹i c¸c bé, c«ng nh©n viªn. C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn trªn tuú theo møc ®é nÆng nhÑ mµ ng­êi lao ®éng sÕp lo¹i A hoÆc B. Cßn nÕu sai ph¹m nghiªm träng th× c¾t th­ëng nh­ trong tr­êng hîp ¨n c¾p vËt t­, s¶n phÈm hoÆc ®¸nh c·i nhau. C¸ch ph©n phèi tiÒn th­ëng ë c«ng ty hiÖn nay: C¨n cø vµo t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty, gi¸m ®èc c«ng ty quyÕt ®Þnh trÝch quü khen th­ëng tõ lîi nhuËn cña c«ng ty. HiÖn nay, c«ng ty chØ cã mét c¸ch ph©n phèi tiÒn th­ëng ®ã lµ h×nh thøc b×nh bÇu lo¹i A, lo¹i B. Møc tiÒn th­ëng phô thuéc vµo kÕt qu¶ kinh doanh. HiÖn nay, møc tiÒn th­ëng lo¹i A lµ 95000 lo¹i B lµ 65000. Nh÷ng th¸ng c«ng ty cã nhiÒu ®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång kinh doanh th× møc tiÒn th­ëng cao h¬n nh­ng nh×n chung møc tiÒn th­ëng cña c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I cßn thÊp h¬n so víi c¸c c«ng ty kh¸c cïng ngµnh, nã ch­a thùc sù trë thµnh ®ßn bÈy ®Ó kÝch thÝch ng­êi lao ®éng. NhËn xÐt: - ViÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc th­ëng nh­ trªn kh«ng ph¸t huy ®­îc hÕt t¸c dông kÝch thÝch ng­êi lao ®éng t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng. MÆt kh¸c, viÖc ph©n phèi tiÒn th­ëng nh­ trªn cßn ch­a thùc sù ph©n phèi theo lao ®éng mµ nã mang tÝnh chÊt b×nh qu©n. Do viÖc b×nh bÇu cã sù bao che n©ng ®ì nªn thùc sù ch­a ph¶n ¸nh ®óng nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Nh­ vËy tiªu chuÈn xÐt th­ëng nh­ trªn ch­a phï hîp, viÖc tr¶ l­¬ng ch­a thùc sù t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, c«ng t¸c tr¶ th­ëng ch­a ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ cña nã Do ®ã muèn tiÒn th­ëng thùc sù kÝch thÝch ng­êi la ®éng vµ ph©n phèi theo n¨ng lùc tõng ng­êi th× c«ng ty ph¶i më ra nhiÒu møc th­ëng kh¸c nhau nh­: th­ëng v­ît kÕ ho¹ch, th­ëng tiÕt kiÖm vËt t­, cã nh÷ng ph¸t minh ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho c«ng ty. Qua viÖc ph©n tÝch h×nh tr¶ l­¬ng vµ ph©n phèi tiÒn th­ëng còng nh­ c¸c kho¶n phô cÊp, mÆc dï cßn mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nh­ng nh×n chung tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng còng t¨ng lªn. Møc xö ph¹t ®èi víi ng­êi lao ®éng trong c«ng ty: Trong c«ng ty, gi¸m ®èc lµ ng­êi cã quyÒn cao nhÊt ®­a ra quyÕt ®Þnh xö ph¹t ®èi víi tõng c¸c bé c«ng nh©n viªn th«ng qua héi ®ång xÐt xö kû luËt cña c«ng ty. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kû luËt theo bé luËt lao ®éng hiÖn hµnh vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c cña së lao ®éng th­¬ng binh x· héi ®Ó thùc hiÖn. Trªn c¬ së ®ã c«ng ty cô thÓ ho¸ tõng møc ph¹t cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng ty nh»m môc ®Ých c¶nh c¸o vµ gi¸o dôc lµ chÝnh, qua ®ã thiÕt lËp mét nÒ nÕp trong s¶n xuÊt. §èi víi c¸c tæ chøc kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm hoÆc bÞ h­ háng s¶n phÈm th× c«ng ty sÏ ph¹t tiÒn. §èi víi ng­êi lao ®éng ®i lµm muén t¸i diÔn qu¸ 3 lÇn th× c«ng ty sÏ trõ vµo l­¬ng. §èi víi CBCNV vi ph¹m ATVSL§ bÞ sö ph¹t nÆng c¸ biÖt cã tr­êng hîp cho nghØ viÖc. §Ó n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, tÊt c¶ nh÷ng ng­êi lµm mÊt tµi s¶n lín th× cã thÓ bÞ truy tè tr­íc ph¸p luËt. Nh»m qu¶n lý tÇm vÜ m«, l·nh ®¹o c«ng ty cho toµn thÓ CBCNV vµ giao cho c¸c tr­ëng phßng, phã phßng h­íng dÉn cho ng­êi lao ®éng hiÓu vµ lµm viÖc cã hiÖu qu¶. Nh×n chung trong 3 n¨m l¹i ®©y, CBCNV trong c«ng ty ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt h¬n n÷a víi viÖc thay ®æi c¬ chÕ thi tr­êng nªn CBCNV trong c«ng ty ®· chÊp hµnh nghiªm tóc nh÷ng néi quy ®· ®Ò ra hoµn thµnh kÕ ho¹ch. Tuy nhiªn, c«ng ty vÉn cã nh÷ng vi ph¹m lao ®éng ®· vi ph¹m lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh nh­ng kh«ng nhiÒu. Vµ c«ng ty ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi nh»m cñng cè, t¨ng c­êng kû luËt lao ®éng, c¶i thiÖn ®êi sèng CBCNV lµm cho hiÖu qu¶ sö dông ngµy cµng tèt h¬n. 4. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ, kÕt hîp víi qu¸ tr×nh ph©n tÝch t×nh h×nh nh©n sù t¹i c«ng ty thêi gian qua cho ta thÊy: C«ng ty ®· biÕt ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p qu¶n trÞ vµ ®· mang l¹i kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. ViÖc tuyÓn dông ®¸o t¹o vµ khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®· ®­îc c«ng ty quan t©m lµm cho hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng ë c«ng ty t¨ng lªn. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè h¹n chÕ. 4.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· dÇn hoµn thiÖn vµ phï hîp h¬n víi sù thay ®æi ®ang chuyÓn sang lµ c«ng ty cæ phÇn. Khi ®­îc c«ng nhËn lµ c«ng ty cæ phÇn kh«ng cßn lÖ thuéc vµo nhµ n­íc nh­ r­íc n÷a nh­ng c«ng ty kh«ng c¶m thÊy v× thÕ mµ ¶nh h­ëng mµ c¶m thÊy tr¸ch nhiÖm t¨ng lªn sÏ gióp cho minh n¨ng ®éng h¬n, s¸ng t¹o ®­îc tèt h¬n. C¸c phßng ban ngµy cµng ph¸t huy tèt ®­îc chøc c¨ng, nhiÖm vô, ý thøc vµ thi hµnh kû luËt vµ tr¸ch nhiÖm lu«n lu«n ®­îc ®¸nh gi¸ tèt. C«ng ty ®· ph¸t huy ®­îc sù liªn kÕt gi÷a c¸c c¸ nh©n lao ®éng, gi÷a cÊp d­íi vµ cÊp trªn qua ®ã nghiªn cøu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Qua b¶ng sau ta cã thÓ thÊy mét sè chØ tiªu ®¹t ®­îc trong hai n¨m (1999-2000): BiÓu sè 6: Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c«ng ty trong 2 n¨m (1999 - 2000) C¸c chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh N¨m Chªnh lÖch 1999/2000 1999 2000 T¨ng gi¶m Tû lÖ % 1. Tæng doanh thu TriÖu ®ång 42. 748 37. 898 - 4850 12,79% 2. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ TriÖu ®ång 1060 942 - 118 12,71% 3. Tæng sè thuÕ nép TriÖu ®ång 974 928 - 46 4,95% 5. Lîi nhuËn rßng TriÖu ®ång 86 14 - 72 514,28% 6. Tæng quü l­¬ng TriÖu ®ång 592 648 + 56 109,45% 7. Tæng sè lao ®éng Ng­êi 98 99 + 1 101,02% 8. N¨ng xuÊt L§BQ Tr®/ng­êi 436,204 382,808 - 53,396 13,94% 9. Nguån vèn kinh doanh TriÖu ®ång 3. 514 3. 615 + 101 102,87% Qua sè liÖu trªn ta thÊy: Quü l­¬ng cña c«ng ty t¨ng 9,45%. Nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty t¨ng 2,87%. §iÒu ®ã chøng tá c«ng ty ®· cã biÖn ph¸p qu¶n lý tèt vèn kinh doanh, c¶i thiÖn møc l­¬ng b×nh qu©n cho CBCNV. Bªn c¹nh ®ã chÊp hµnh ®óng nghÜa vô víi nhµ n­íc. 4.2. Mét sè h¹n chÕ. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ tèt ®Ñp mµ c«ng ty ®· cè g¾ng ®¹t ®­îc th× còng kh«ng tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÕu sãt, sai lÇm trong c«ng t¸c qu¶n ly s¶n xuÊt kinh doanh. Qua sè liÖu trªn cho ta thÊy: - Doanh thu n¨m 1999 lµ: 42. 748 triÖu ®ång ®Õn n¨m 2000 lµ: 37. 898 triÖu ®ång ; tû lÖ gi¶m 12,79%. - Lîi nhuËn tr­íc thuÕ n¨m 1999 lµ: 1060 triÖu ®ång ®Õn n¨m 2000lµ: 942 triÖu ®ång ; tû lÖ gi¶m 12,71%. - Lîi nhuËn rßng n¨m 1999 lµ 86 triÖu ®ång ®Õn n¨m 2000 lµ 14 triÖu ®ång gi¶m h¬n 5 lÇn. Do dù ¸n kinh doanh tin häc víi C«ng ty §iÖn Lùc I tróng thÇu n¨m 1998 kh«ng thùc hiÖn ®­îc giai ®o¹n II trong n¨m 1999. Bëi vËy C«ng ty cÇn ph¸t triÓn nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ mÆt tiªu cùc. Trong tuyÓn dông lao ®éng trong nh÷ng n¨m qua c«ng ty ch­a tæ chøc thi tuyÓn mµ chØ dùa vµo v¨n b»ng hå s¬ xin viÖc, quen biÕt tõ ®ã nhËn vµo lµm. Kh«ng cã sù s¸t h¹ch vµ kiÓm tra vÒ chuyªn m«n do ®ã lao ®éng cã thÓ ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn chÊt l­îng c«ng viÖc vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng viÖc pháng vÊn vµ tr¾c nghiÖm lµ hÕt søc quan träng nh­ng ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc do ®ã kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc hÕt n¨ng lùc c¸ nh©n còng nh­ chuyªn m«n. Bëi vËy C«ng ty cÇn ph¸t triÓn nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ mÆt tiªu cùc. PhÇn iii Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù T¹i c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I I. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn vµ nhiÖm vô c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I. 1. Ph­íng h­íng ph¸t triÓn kinh doanh §Êt n­íc ta ngµy nay, ®ang tõng b­íc ®i lªn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ®Êt n­íc. §Ó theo kÞp tr×nh ®é c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi ®ßi hái ph¶i cã sù ph¸t triÓn cña con ng­êi c¶ vÒ chÊt lÉn chÊt l­îng. C«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I còng ®ang ph¸t triÓn ®óng theo xu h­¬ng ®ã. Trong thÞ tr­êng néi ®Þa n¬i cã sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c c«ng ty trong n­íc,vµ bªn c¹nh ®ã lµ c¸c h·ng lín cña n­íc ngoµi còng c¹nh tranh quyÕt liÖt. Tr­íc t×nh h×nh ®ã c«ng ty ®· ®Ò ra môc tiªu vµ nhiÖm vô nh­ sau: - §Çu tiªn c«ng ty sÏ chó träng vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm cã tÝnh n¨ng ®a dông h¬n. - Khi hoµn thµnh chÊt môc tiªu chÊt l­îng, lÊy ®­îc uy tÝn kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc sÏ më réng quy m« s¶n xuÊt lín h¬n n÷a. HiÖn nay c«ng ty rÊt chó träng tíi c¸c tØnh vïng trung du, miÒn nói,vïng s©u vïng xa vµ c¸c n­íc Lµo,Campuchia. - N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh b»ng c¸nh c¶i tiÕn c«ng nghÖ, m¸y mãc ph­¬ng tiÖn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm gi¶m thiÓu chi phÝ, kh«ng ngõng ®Èy m¹nh c«ng t¸c kinh doanh tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o. - Phßng s¶n xuÊt kinh doanh cÇn cã nh÷ng chiÕn l­îc hiÖu qu¶ vÒ maketting, më réng thÞ tr­êng, t×m hiÓu s©u s¾c vÒ ®èi thñ c¹nh tranh t×m ra c¸c nh­îc ®iÓm cña hä vµ biÕn nh­îc ®iÓm ®ã thµnh ­u ®iÓm cña m×nh. - C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, s¾p xÕp hîp lý ®éi ngò c¸n bé vµ lao ®éng trùc tiÕp sao cho phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt. CÇn t¹o ra d©y chuyÒn s¶n xuÊt khÐp kÝn tõ A tíi Z. CÇn tËp trung s¶n xuÊt ë mét n¬i ®Ó tr¸nh l·ng phÝ vÒ thêi gian vµ chi phÝ. - VÖ sinh m«i tr­êng ®¶m b¶o an toµn lao ®éng lµ vÊn ®Ò thiÕt yÕu, rÊt quan träng bëi v× ng­êi lao ®éng th­êng xuyªn tiÕp xóc víi m«i tr­êng lao ®éng. - T¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, t¨ng nh÷ng kho¶n trî cÊp khen th­ëng... v... v... - Thùc hiÖn tèt nghÜa vô kinh tÕ, ph¸p luËt, chÝnh trÞ, x· héi. Cã thÓ trÝch mét phÇn l·i ñng hé quÜ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, gia ®×nh th­¬ng binh liÖt sÜ. 2. NhiÖm vô cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù Trong qu¶n trÞ nh©n sù, c«ng ty ®Ò ra nh÷ng môc tiªu cô thÓ kh«ng chØ chó träng riªng ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn quan t©m tíi mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi, gi÷a s¶n xuÊt víi con ng­êi. V× vËy c«ng ty cÇn ph¶i cö nh÷ng ng­êi cã n¨ng lôc ®i ®µo t¹o chuyªn m«n , sau ®ã nhËp c¸c thiÕt bÞ, c«ng nghÖ míi ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc qu¶n trÞ. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ hay kh«ng hoµn toµn phô thuéc vµo kÕt qu¶ cña c«ng viÖc ®µo t¹o ®ã. a. Mèi quan hÖ gi÷a chiÕn l­îc vµ ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc TÊt c¶ c¸c nhµ qu¶n lý ®Æc biÖt lµ ®éi ngò qu¶n lý nªn ®­a ra chiÕn l­îc vÒ nguån nh©n lùc bëi v× vÊn ®Ò ®ã lµ tr¸ch nhiÖm lµ nhiÖm vô quan träng nhÊt. Nh­ng cã nhiÒu nhµ qu¶n lý kh¸c ®­a ra r»ng viÖc qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét c¸i g× ®ã ph¶i lµm sau tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc kh¸c ®· hoµn thµnh. H¬n n÷a, c¸c nhµ qu¶n lýcña c«ng ty nªn thµnh lËp phßng tæ chøc qu¶n lý vÒ qu¶n trÞ nh©n sù. Vai trß cña phßng nh©n sù ph¶i gióp ®ì c¸cho¹t ®éng cho c¸c nhµ qu¶n lý trong c«ng viÖc ph¸t triÓn kÕ ho¹ch vÒ nh©n lùc. Quy tr×nh nµy ®ßi hái cã sù cè g¾ng tham gia cña c¸c nhµ qu¶n lý bé phËn vµ c¸c phßng ban kh¸c. Nãi chung phßng tæ chøc cung cÊp nh÷ng m« h×nh, ®éng lùc, sù trî gióp cho c«ng viÖc qu¶n lý cña c¸c phßng ban kh¸c. Tuy nhiªn c¸c nhµ qu¶n lý ë c¸c phßng ban kh¸c ph¶i cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Mét trong nh÷ng c¸ch tèt nhÊt ®Ó thóc ®Èy cã hiÖu qu¶ gi÷a qu¶n trÞ nh©n sù vµ c¸c qu¶n lý kh¸c lµ ph¶i: - Lµm trong s¹ch bé m¸y tæ chøc. - Ph¶i cã sù nhiÖt t×nh h¨ng say lao ®éng cña c¸c bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. - Cã kÕ ho¹ch hµnh ®éng râ rµng bao gåm viÖc ph¸t triÓn vµ ®µo t¹o con ng­êi. Ngoµi ra nã cßn lµ nÒn t¶ng ®Ó liªn kÕt c¸c mèi quan hÖ trong c«ng viÖc gi÷a nh©n viªn vµ nhµ qu¶n lý. Nh÷ng ng­êi qu¶n lý nh©n sù thùc hiÖn phËn sù cña m×nh gièng nh­ ng­êi cè vÊn. Trong c¸c chiÕn l­îc vµ dù ¸n kinh doanh c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tr¶ lêi nh÷ng th¾c m¾c trong s¶n xuÊt. Mét ®iÒu quan träng kh¸c lµ sù chØ huy cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý ®øng ®Çu ph¶i cã sù râ rµng®èi víi ng­êi qu¶n lý cÊp d­íi vµ ng­êi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt. Quy tr×nh trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn X¸c ®Þnh tõng phÇn c¸c môc tiªu tæ chøc hoÆc nh÷ng thµnh phÇn ®Æc biÖt cña tæ chøc X¸c ®Þnh nh÷ng n¨ng lùc vµ muèn cÇn ®¹t ®­îc môc tiªu (nhu cÇu vÒ nguån nh©n lùc) X¸c ®Þnh thªm nh÷ng ®ßi hái vÒ nguån nh©n lùc d­íi sù ¶nh h­ëng cña nguån nh©n lùc hiÖn nay Ph¸t triÓn c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®Ó ®¸p øng sù cÇn thiÕt cña nguån nh©n lùc b. NhiÖm vô cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù. Nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®Ò ra, c«ng ty m¸y tÝnh ViÖt Nam I kh«ng chØ chó träng ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh mµ cßn quan t©m ®Æc biÖt tíi c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù. ViÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, s¸ng t¹o ra nh÷ng ph¸t minh, më réng quy m« ¸p dông c¸c lo¹i khoa häc c«ng nghÖ míi ra sao lîi nhuËn ®¹t tíi møc nµo, tÊt c¶ ®Òu phô thuéc vµo yÕu tè con ng­êi -®éi ngò c¸n bé c«ng ty, ng­êi lao ®éng. Qua t×nh h×nh trªn c«ng ty ®· ®­a ra mét sè nhiÖm vô cô thÓ cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong n¨m tíi lµ: - Gi¸m ®èc cã quyÒn tuyÓn dông hoÆc chÊm døt hîp ®ång lao ®éng cho thi viÖc theo yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty vµ ph¶i phï hîp víi Bé LuËt Lao §éng. - Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng xÐt thÊy cÇn bæ xung lao ®éng, c«ng ty sÏ tuyÓn dông nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc, tr×nh ®é vµ cã kh¶ n¨ng hoµn thµnh c«ng viÖc mµ c«ng ty cÇn (tiªu chuÈn tuyÓn dông cho tõng lo¹i c«ng viÖc c«ng ty sÏ cô thÓ ho¸ b»ng v¨n b¶n khi cã nhu cÇu tuyÓn dông. - §¸nh gi¸ l¹i thùc tr¹ng ®éi ngò c¸n bé nh»m t¹o ra ®Þnh h­íng ®µo t¹o, ph¸t triÓn phï hîp víi c¬ chÕ hiÖn nay. - CÇn thiÕt ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é ®Ó cËp nhËp nh÷ng kiÕn thøc, khoa häc míi nhÊt cña thÕ giíi hoÆc cã thÓ göi ra n­íc ngoµi ®µo t¹o lùc l­îng nßng cèt. - Phèi hîp víi n­íc ngoµi trong viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ, ph©n phèi s¶n phÈm më réng thÞ tr­êng. - Cã chÕ ®é khen th­ëng, trî cÊp kÞp thêi tho¶ ®¸ng. - CÇn ®Èy m¹nh c¸c phong trµo cña c«ng ty nh­: thÓ thao v¨n nghÖ, tæ chøc c«ng ®oµn, ®oµn thanh niªn, héi phô n÷. - Trong n¨m tíi sÏ chän ra nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc chuyªn m«n, cã phÈm chÊt chÝnh trÞ cao ®­a ®i ®µo t¹o thªm ®ã lµ nguån bæ xung cho ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý sau nµy. II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao viÖc sö dông nh©n lùc. 1. §èi víi nhµ qu¶n lý. Mét phong c¸ch l·nh ®¹o chuÈn hay mét ph­¬ng ph¸p l·nh ®¹o tèi ­u nhÊt th× kh«ng cã. Nh­ng ®èi víi nhµ qu¶n lý th× còng cÇn ph¶i cã nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh ®ã lµ: * PhÈm chÊt chÝnh trÞ. - Cã ý chÝ vµ cã kh¶ n¨ng lµm giµu cho c«ng ty, cho x· héi cho b¶n th©n - BiÕt ®¸nh gi¸ hËu qu¶ c«ng viÖc, ®¸nh gi¸ con ng­êi vµ sù kiÖn xung quanh theo tiªu chuÈn chÝnh trÞ. - V÷ng vµng, kتn ®Þnh trong c«ng viÖc. * N¨ng lùc chuyªn m«n. - Ph¶i hiÓu s©u s¾c nhiÖm vô, môc tiªu, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty do m×nh phô tr¸ch. - BiÕt l­êng tr­íc mäi t×nh huèng x¶y ra vµ ph¶i cã gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt ®óng ®¾n. - BiÕt dèn ®óng tiÒm lùc vµo c¸c kh©u xung yÕu, biÕt tËn dông c¬ héi, thêi c¬ thuËn lîi. * N¨ng lùc tæ chøc. - Cã ãc quan s¸t, tÝnh tæ chøc cao. - Chan hoµ, cëi më c«ng b»ng víi mäi ng­êi. * §¹o ®øc c«ng t¸c - V÷ng vµng, tù chñ, trung thùc, kiªn ®Þnh trong lËp tr­êng quan ®iÓm. 2. VÊn ®Ò tæ chøc sö dông lao ®éng. Trong c«ng ty, nha qu¶n lý bÊt luËn lín hay nhá c«ng viÖc xÐt cho cïng lµ x©y dùng vµ ph¸t triÓn sù hîp t¸c gi÷a cÊp qu¶n lý vµ ng­êi lao ®éng. TiÒn b¹c, m¸y mãc trang thiÕt bÞ vµ vËt liÖu mµ tæ chøc cã sÏ chØ lµ nh÷ng vËt chÊt kh«ng sinh s¶n ®­îc nÕu kh«ng cã ®éi ngò s½n sµng suy nghÜ liªn kÕt víi nhau ®Ó sö dông chóng. Sau ®©y lµ 10 lêi khuyªn trong c«ng t¸c træ chøc: 1. QuyÒn h¹n giao cho mçi qu¶n trÞ viªn ph¶i râ rµng b»ng v¨n b¶n. 2. QuyÒn h¹n ph¶i c©n xøng víi tr¸ch nhiÖm. 3. Mäi sù thay ®æi vÒ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm ®Òu ph¶i cã ý kiÕn tham gia cña ng­êi phô tr¸ch. 4. Mçi mét thµnh viªn cña tæ chøc chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc cña m×nh ®èi víi ng­êi qu¶n lý. 5. MÖnh lÖnh ban ra cho mét ng­êi nµo th× ph¶i qua ng­êi qu¶n lý trùc tiÕp cña ng­êi ¸y. 6. Nªn phª b×nh cÊp d­íi ë chç riªng t­, kh«ng nªn phª b×nh ng­êi nµo tr­íc mÆt nhiÒu ng­êi kh¸c. 7. Tr¸nh c¸c cuéc c·i cä tranh chÊp gi÷a c¸c qu¶n trÞ viªn vµ gi÷a c¸c nh©n viªn thõa hµnh. 8. N©ng bËc n©ng l­¬ng, th­ëng ph¹t mét nh©n viªn nµo th× ph¶i cã ý kiÕn trùc tiÕp tõ ng­êi qu¶n lý ng­êi ®ã . 9. Kh«ng mét ng­êi ®ã ®ãng vai trß võa lµ trî lý, võa lµ kÎ phª b×nh ng­êi kh¸c. 10. CÇn gióp ®ì mçi ng­êi ®Ó hä tù kiÓm tra lÊy c«ng viÖc cña m×nh thay v× hä bÞ kiÓm tra th­êhg xuyªn. Qu¶n trÞ viªn hµng ®Çu ph¶i nhËn tr¸ch nhiÖm tèi hËu vÌ n¨ng xuÊt lao ®éng vµ viÖc sö dông tèi ­u nguån lùc cña m×nh chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tinh thÇn ®ång ®éi, sù trung thµnh vµ sù tho¶i m¸i cña mäi ng­êi d­íi quyÒn. Qu¶n trÞ viªn ë bÊt kú cÊp bËc nµo còng ph¶i cã kh¶ n¨ng biÕt: - T¹i sao ng­êi d­íi quyÒn lµm viÖc kh«ng hiÖu qu¶. - §­a ra biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Ó duy tr× tinh thÇn nh©n viªn d­íi quyÒn ®¹t n¨ng xuÊt cao. HiÖn nay viÖc sö dông lao ®éng ë c«ng ty cßn nhiÒu h¹n chÕ. Trong n¨m tíi cÇn tinh gi¶m bé m¸y biªn chÕ b»ng c¸ch: - Nh÷ng ng­êi ®Õn tuæi nghØ h­u, kh«ng ®ñ søc khoÎ c«ng ty nªn gi¶i quyÕt chÕ ®é cho hä mét c¸ch hîp t×nh hîp lý. - Kiªn quyÕt th¶i håi nh©n viªn kh«ng lµm ®­îc, vi ph¹m kû luËt. §èi víi nh©n viªn ®ang lµm viÖc hiÖn nay c«ng tycã c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Ó duy tr× tinh thÇn lµm viÖc cao nh­ lµ: - Quan t©m ®Õn n¨ng lùc vµ quyÒn lîi. - Giao c«ng viÖc phï hîp víi n¨ng lùc cña mçi ng­êi. - T¹o cho nh©n viªn niÒm h·nh diÖn trong c«ng viÖc vµ hoµn tÊt c«ng viÖc ®­îc giao. - Th­ëng xøng ®¸ng vÒ mÆt tµi chÝnh, th¨ng cÊp th¨ng bËc, l­¬ng th¸ng. Khi tiÕn hµnh ph©n c«ng lao ®éng c«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh theo b­íc sau: - X¸c ®Þnh c¸c lo¹ lao ®éng trong toµn c«ng ty c¨n cø vµo quy tr×nh nghiÖp vô. - Quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô quyÒn h¹n cho tõng bé phËn vµ tõng ng­êi lao ®éng ®­îc ph©n c«ng. - Khi tiÕn hµnh ph©n c«ng lao ®éng ph¶i cã sù tham gia ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c phßng ban vµ cña ng­êi lao ®éng. 3. VÒ ph©n tÝch c«ng viÖc CÇn ph©n tÝch l¹i c«ng viÖc trong toµn c«ng ty sau mçi n¨m ho¹t ®éng ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu hiÖn t¹i vÒ sè l­îng chÊt l­îng c¬ cÊu lao ®éng. Sau ®ã so s¸nh víi sè l­îng, chÊt l­îng vµ c¬ cÊu lao ®éng cña n¨m ®Êy, mÆt nµo m¹nh th× tiÕp tôc ph¸t huy, mÆt nµo ch­a ®­îc th× kh¾c phôc vµ tiÕp tôc söa ch÷a. Lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng ty nªn ¸p dông c«ng t¸c ®Þnh møc s¶n xuÊt phï hîp sao cho c©n b»ng cung cÇu theo tõng mïa vô chu kú... Ph©n tÝch c«ng viÖc kh«ng chØ chung chung cña c¸c cÊp qu¶n lý trong c«ng ty mµ ®ßi hái mçi ng­êi lao ®éng còng ph¶i tù m×nh ph©n tÝch c«ng viÖc m×nh lµm. 4. C«ng t¸c tuyÓn dông nh©n viªn. Trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông c«ng ty cßn dùa vµo yªu cÇu thùc tÕ cña m×nh th«ng qua kÕt qu¶ ph©n tÝch c«ng viÖc mét c¸ch khoa häc ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu tuyÓn dông mét c¸ch chÝnh x¸c. C«ng ty nªn lËp ra mét kÕ ho¹ch tuyÓn dông sao cho phï hîp (bao gåm c¸c b­íc nh­: nhËn ®¬n, pháng vÊn, kiÓm tra thö tay nghÒ) Lao ®éng biªn chÕ vµ lao ®éng hîp ®ång ph¶i sao cho hîp lý ®Ó tr¸nh tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ mµ l¹i sö dông ®­îc hiÖu qu¶ lao ®éng, tuyÓn chän ph¶i tØ mØ vµ cã khoa häc. · §èi víi viÖc tuyÓn chän c¸n bé qu¶n lý c«ng ty. NghÒ ®iÒu khiÓn lµ nghÒ khã kh¨n vµ tÕ nhÞ h¬n bao giê hÕt. Do ®ã ta cÇn cã c¸c b­íc: B­íc 1 X¸c ®Þnh ®èi t­îng ®­îc tuyÓn chän ë mçi cÊp, mçi phßng ban. B­íc 2 TuyÓn chän b»ng c¸ch th¨m dß ý kiÕn, bá phiÕu c«ng khai, nÕu tuyÓn bªn ngoµi th× ph¶i cã héi ®ång xÐt duyÖt. B­íc 3 Nghiªn cøu x¸c ®Þnh, b»ng cÊp, lý lÞch, n¨m kinh nghiÖm. B­íc 4 Tham kh¶o ý kiÕn chuyªn gia. Mét nhµ qu¶n trÞ hiÖn ®¹i ph¶i héi ®ñ n¨ng lùc sau: 1. Lµ ng­êi n¾m v÷ng khoa häc qu¶n lý, s¸ng suèt cã tÝnh kû luËt cao 2. Lµ ng­êi lµm cho ng­êi kh¸c tin t­ëng v× ißng nhiÖt t×nh h¨ng say vµ lËp tr­êng v÷ng vµng. 3. Cã mét ®éng lùc cho sù trung thµnh vµ lßng phÊn khëi l¹c quan. 4. Lµ mét chÊt xóc t¸c cho tinh thÇn vËn ®éng ph¸t trتn. 5. Lµ mét ng­êi gi¶n dÞ vµ cã t­ t­ëng tèt biÕt nh÷ng nh­îc ®iÓm cña m×nh vµ biÕt c¸ch kh¾c phôc vµ tù båi d­ìng. 6. Lµ ng­êi chØ huy biÕt nÊm v÷ng vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cã t×nh cã lý, cã mét tÊm lßng biÕt ®èi xö lÞch sù vµ khÐo lÐo víi tÊt c¶ mäi ng­êi. 7. Lµ mét ng­êi mµ ai còng kÝnh nÓ vµ t«n träng trong c«ng viÖc. · §èi víi viÖc tuyÓn chän c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. B­íc 1 - X¸c ®Þnh nhu cÇu tuyÓn. - LËp ra c¸c v¨n b¶n cÇn quy ®Þnh vÒ tuyÓn lao ®éng. - LËp danh s¸ch sè ng­êi, chÊt l­îng tay nghÒ, chuyªn m«n. - LËp danh s¸ch héi ®ång tuyÓn dông. - Ph©n tÝch vÞ trÝ c«ng t¸c cÇn tuyÓn (tæ tr­ëng, tæ phã, c«ng nh©n) B­íc 2 Th«ng b¸o réng r·i b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (b¸o, ®µi, truyÒn h×nh, phßng tuyÓn nh©n viªn) B­íc3 Thu thËp nghiªn cøu hå s¬. TÊt c¶ hå s¬ ®uîc s¾p xÕp theo tr×nh tù thêi gian göi ®Õn ph©n lo¹i tr×nh ®é sÏ tiÖn dông trong viÖc nghiªn cøu. B­íc4 KiÓm tra s¸t h¹ch, tr¾c nghiÖm. - Thùc hiÖn viÖc kiÓm tra s¸t h¹ch cô thÓ d­íi d¹ng lµm lu«n trªn m¸y. - Pháng vÊn ®Ó hiÓu biÕt vÒ sù nhËn thøc nhanh nh¹y trong x­ lý th«ng tin B­íc 5 Kh¸m søc khoÎ. Sau khi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè trªn, cÇn cã sù kiÓm tra søc khoÎ bëi v× c«ng viÖc ®ßi hái mçi ng­êi ph¶i cã ®ñ søc khoÎ ®Ó lµm viÖc ®¹t n¨ng xuÊt cao. B­íc 6 QuyÕt ®Þnh tuyÓn dông. Sau khi lùa chän nh÷ng ng­êi ®¹t yªu cÇu, nÕu v­ît qua møc cho phÐp th× cã thÓ lÊy tõ cao xuèng thÊp, nÕu thiÕu th× kh«ng nªn tuyÓn thªm nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng. 5. §µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é lao ®éng. Muèn thùc hiÖn môc tiªu c¬ b¶n kh¸c tr­íc hÕt ta ph¶i thùc hiÖn môc tiªu con ng­êi. Víi sù thay ®æi ®Õn chãng mÆt hiÖn nay cñ thÞ tr­êng c«ng ty cÇn n¾m b¾t ®­îc thêi c¬, ®Èy lïi nh÷ng khã kh¨n, ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o nh»m t¹o ra tiÒm lôc míi vÒ con ng­êi cho c«ng ty. C«ng t¸c ®µo t¹o lµ hÕt søc cÇn thiÕt nh­ng tr¸nh t×nh tr¹ng ®µo t¹o å ¹t, chi phÝ cao mµ hiÖu qu¶ l¹i thÊp. Ng­êi ®­îc ®µo t¹o ph¶i ®¸p øng nhu cÇu sau: - Ph¶i lµ ng­êi cã n¨ng lùc cã tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é nhËn thøc cao, cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t vµ xö lý th«ng tin nhanh chãng kÞp thêi. - Ph¶i cã kinh nghiÖm, cã th¸i ®é nghiªm tóc, gi÷ g×n phÈm chÊt chÝnh tri trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c. - Cã ®¹o ®øc, cã søc khoÎ, cã lßng nhiÖt t×nh s¸ng t¹o. - Trung thµnh víi c«ng ty, sau khi ®­îc ®µo t¹o sÏ lµm viÖc theo sù ph©n c«ng bè trÝ cña c«ng ty. Nh÷ng ng­êi qu¶n lý cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao mu«n ®i häc ®Ó n©ng cao kiÕn thøc tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu khoa häc trªnthÕ giíi c«ng ty sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèt ®Ó hä yªn t©m c«ng t¸c häc hµnh. Cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhµ tr­êng ®Ó cã thÓ gi¸m s¸t ®­îc t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ häc tËp cña hä. Nh»m ®¸p øng nhu cÇu tr­íc m¾t th× nªn ¸p dông h×nh thøc ®µo t¹o t¹i c«ng ty mêi c¸c ®èi t¸c kinh doanh hay c¸c gi¶ng viªn n­íc ngoµi gi¶ng d¹y. Ngoµi ra c«ng ty nªn ¸p dông c¸c h×nh thøc ®µo t¹o kh¸c nh­: - Tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o khoa häc: C«ng ty mêi c¸c chuyªn gia kinh tÕ, kü thuËt cïng toµn thÓ nh÷ng c¸n bé c«ng ty tham dù ®Ò xuÊt c¸c ý kiÕn cïng nhau ®­a ra gi¶i ph¸p hîp lý cã hiÖu qu¶. Tæ chøc buæi kiÓm nhËn c¸c dù ¸n mµ c¸c thµnh viªn trong c«ng ty nghiªn cøu. - Qua c¸c th¸ng, quý, n¨m ®­a ra nh÷ng g­¬ng ®iÓn h×nh trong c«ng t¸c vµ s¶n xuÊt nh»m t¹o ra kh«ng khÝ thi ®ua s«i næi lµm cho c¸c nh©n viªn c¶m thÊy c«ng viÖc ®­îc quan t©m, chó träng khuyÕn khÝch hä phÊn ®Êu cho c«ng ty. MÆt kh¸c nh×n vµo g­¬ng ®iÓn h×nh hä cã thÓ häc hái kinh nghiÖm tù hoµn thiÖn m×nh. Tæ chøc tham quan häc hái c¸c c«ng ty kinh doanh cïng ngµnh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. §©y lµ h×nh ®µo t¹o c¸n bé qu¶n trÞ kh¸ cã hiÖu qu¶, sÏ gióp hä thÊy ®­îc nh÷ng yÕu kÐm trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh häc tËp kinh nghiÖm ®Ó ®iÒu hµnh doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao. 6. ChÝnh s¸nh ®·i ngé ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng lµ kho¶n thu nhËp chÝnh cña ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng b×nh qu©n hiÖn nay vÉn ch­a cao tuy mét phÇn nµo ®ã ®¸p øng ®­îc ®iÒu kiÖn sinh ho¹t tèi thiÓu. Trong nh÷ng n¨m tíi c«ng ty quyÕt ®Þnh sÏ t¨ng l­¬ng, t¨ng thu nhËp cho c«ng nh©n viªn. Ngoµi tiÒn l­¬ng ra cßn cã c¸c kho¶n trî cÊp, phô cÊp chøc vô, quü khen th­ëng ®­îc lËp ra vµ ngµy cµng t¨ng ®Ó th­ëng cho nh÷ng ng­êi lao ®éng giái, tiªn tiÕn, nh÷ng s¸ng kiÕn ph¸t minh ®­îc ¸p dông thùc tÕ. Mét phÇn lîi nhuËn cã thÓ trÝnh ra lËp quü phóc lîi. Quü nµy cã thÓ chia ®Òu b×nh qu©n cho toµn bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty kÞp thêi hoµn thµnh kÕ ho¹ch, tæng kÕt cuèi n¨m, ngµy lÔ, ngµy tÕt t¹o kh«ng khÝ phÊn khëi chung trong c«ng ty. Trong ®ã mét quü phóc lîi sö dông tæ chøc th¨m quan du lÞch, thÓ thao v¨n nghÖ, th¨m hái ng­êi èm, ®¸m c­íi sinh nhËt. Bªn c¹nh lËp c¸c quü c«ng ty ph¶i cã nh÷ng cuéc kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú ch¨m lo b¶o vÖ an toµn cho ng­êi lao ®éng ®Ó hä an t©m trong lao ®éng. VËn ®éng mäi ng­êi tÝch cùc tham gia c¸c phong trµo thi ®ua, th©m gia sinh ho¹t ®oµn. Song song víi viÖc khen th­ëng c«ng ty cÇn cã nh÷ng h×nh thøc kû luËt nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng ai vi ph¹m néi quy, ®iÒu lÖ, ph¶i ®Ò ra c¸c møc ph¹t phï hîp víi tõng lo¹i. Tr¸nh t×nh tr¹ng thiªn vÞ, xÐt xö kh«ng v« t­ dÉn ®Õn sô bÊt m·n cña ng­êi lao ®éng. Nh÷ng ai cã kh¶ n¨ng ph¶i ®­îc cÊt nh¾c kÞp thêi vµ ®­a hä lªn ph¶i cã ®éi ngò bæ xung kÞp thêi ph¶i trÎ ho¸ dÇn ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý. §èi víi gia ®×nh khã kh¨n khi vÒ h­u cÇn cã sù trä gióp ngoµi ra t¹o ®iÒu kiÖn cho con c¸i hä lµm viÖc trong c«ng ty nÕu ®ñ tr×nh ®é vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c. KÕt luËn VÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®­îc ®Ò ra trong qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ cÊu qu¶n lý trong nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay ViÖc nghiªn cøu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vÒ nh©nh sô trong c«ng ty nh»m tõng b­íc hoµn thiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®Ó cho bé m¸y ngµy cµng gän nhÑ h¬n tr¸nh ®­îc d­ thõa kh«ng ®¸ng cã, ho¹t ®éng ngµy cµng hiÖu qu¶ sÏ lµm cho viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é tiÒn l­¬ng hîp lý víi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. B»ng hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lôc, ban l·nh ®¹o cho nh©n viªn cã c¶m gi¸c m×nh thùc sù cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn vµ c«ng viÖc cña m×nh thùc sù ®¸ng ®­îc t«n träng. Qua viÖc t×m hiÓu nghiªn cøu lÝ luËn, thùc hiÖn vµ hiÓu viÖc qu¶n lý con ng­êi cña c«ng ty m¸y tÝnh VN I t«i nhËn thÊy r»ng cïng víi sù thay ®æi cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, viÖc c¹nh tranh x¶y ra gay g¾t trong c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai lÇm khã kh¨n nh­ng c«ng ty ®· biÕt ®oµn kÕt, x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n v÷ng m¹nh vÒ tr×nh ®é, tinh thÇn ngµy cµng tiÕn tíi sù qu¶n lý khoa häc hiÖn ®¹i kh«ng nh÷ng ph¸t triÓn kÞp xu h­íng cña nÒn kinh tÕ trong n­íc mµ cßn häc hái kinh nghiÖm tõ n­íc ngoµi c¶i tiÕn c«ng nghÖ, ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi c«ng t¸c lµm viÖc n©ng cao chÊt l­îng cña ng­êi lao ®éng. T¹o ra m«i tr­êng lµn viÖc tho¶i m¸i cho ng­êi lao ®éng, t¹o ra mèi quan hÖ b×nh ®¼ng, t«n träng lÉn nhau gi÷a mäi ng­êi. Khai th¸c tèi ®a kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng, t¨ng c­êng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch, ®éng viªn c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn. Quan t©m båi d­ìng nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc, cã phÈm chÊt tèt. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Qu¶n trÞ nh©n sù: NguyÔn H÷uTh©n. 2. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp: PGS-PTS. LªV¨n T©m. 3. Qu¶n trÞ nguån nh©n lùc: Paul Hersey Ken Blanc Hard. 4. Båi d­ìng vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò nh©n lùc trong ®iÒu kiÖn míi: GS-TS NguyÔn Minh §­êng. 5. T×m hiÓu ph¸p lÖnh c¸n bé, c«ng chøc. NXB ChÝnh trÞ Quèc gia- 1998. 6. ChØ tiªu vµ chØ sè ph¸t triÓn con ng­êi: Nguyªn Qu¸n. Môc lôc