Công tác theo dõi thi hành pháp luật hiện nay thực trạng và giải pháp

Soá 3/2017 - Naêm thöù Möôøi Hai 81 CÔNG TÁC THEO DÕI THI HÀNH PHÁP LUẬT HIỆN NAY THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Nguyễn Quốc Tuấn1 Tóm tắt: Hoạt động theo dõi thi hành pháp luật đã và đang là một yêu cầu cấp bách và là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, mang tính chiến lược trước yêu cầu hội nhập kinh tế - quốc tế, đẩy mạnh cải cách tư pháp, cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đảm bảo quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân. Bài viết đề cập thực trạng và các giải pháp trong công tác theo dõi thi hành pháp luật hiện nay. Từ khóa: Hiến pháp; Bộ Chính trị; Thi hành pháp luật. Ngày nhận bài: 10/3/2017; Ngày hoàn thành biên tập: 18/4/2017; Ngày duyệt đăng: 1/6/2017 Abstract: Monitoring the implementation of law is activity “to consider, assess the reality of implemation of law, making recommendations to implement solutions to enhance effectiveness of law implemation and finalization of legal system”. The activity of monitoring law implementation has been an urgent demand and it is one of key duties with strategic feature before requirement of international- economic integration, promoting legal reform, administrative reform, building Viet Nam law-governed state of socialism,ensuring human rights, legitimate rights and interests of organizations and individuals. The article mentions reality and solutions for the activity of law implementation nowadays. Keywords: Constitutions; Political Bureau; law implementation. Date of receipt: 10/3/2017; Date of revision: 18/4/2017; Date of approval: 1/6/2017 Kết luận số 01-KL/TW ngày 04/4/2016 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 48-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 đã chỉ rõ “Xây dựng và hoàn thiện pháp luật phải gắn với tổ chức thi hành pháp luật củng cố các thiết chế thi hành pháp luật, bảo đảm pháp luật vừa là công cụ quản lý xã hội, vừa là công cụ để nhân dân kiểm tra, giám sát việc thi hành pháp luật”. Bên cạnh những quy định mang tính căn bản của Hiến pháp 2013, hệ thống thể chế về theo dõi thi hành pháp luật hiện nay đang được điều chỉnh cụ thể bởi các văn bản pháp lý ở tầm Nghị định do Chính phủ ban hành và một số văn bản quy định chi tiết thi hành như: Nghị định số 59/2012/NĐ-CP ngày 23/7/2012 của Chính phủ quy định về theo dõi tình hình thi hành pháp luật, có hiệu lực kể từ ngày 01/10/2012; Thông tư 14/2014/TT-BTP hướng dẫn Nghị định số 59/2012/NĐ-CP về theo dõi thi hành pháp luật do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành. Ngoài ra, các quy định về theo dõi thi hành pháp luật còn được đề cập rải rác trong các văn bản quy định về chức năng, nhiệm vụ và tổ chức của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và tại các chương, điều, khoản có liên quan trong các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành, các văn bản về cải cách và kiểm soát thủ tục hành chính, về kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật. Qua gần 5 năm thực hiện Nghị định số 59/2012/NĐ-CP về theo dõi thi hành pháp luật, hoạt động theo dõi thi hành pháp luật đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, có vị trí, vai trò rất lớn trong công cuộc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền, phát huy dân chủ trong đời sống xã hội, đảm bảo quyền con người, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều tồn tại hạn chế cần phải đề ra các giải pháp khắc phục, đẩy mạnh hoạt động này trong thời gian tới. 1 Thạc sỹ, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Hà Tĩnh HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP 82 1. Một số tồn tại, hạn chế trong công tác theo dõi thi hành pháp luật hiện nay Quá trình triển khai thực hiện theo dõi thi hành pháp luật thời gian qua đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế, cụ thể là: Thứ nhất, thể chế pháp luật theo dõi thi hành pháp luật chưa đáp ứng được yêu cầu của hoạt động này trên thực tế. Khoản 1 Điều 99 Hiến pháp năm 2013 quy định Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ có trách nhiệm “ Tổ chức thi hành và theo dõi việc thi hành pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực trong phạm vi toàn quốc”. Có thể nói đây là quy định mang tính căn bản đặt nền móng cho công tác thi hành pháp luật ở nước ta trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo. Tuy nhiên, thể chế pháp luật về theo dõi thi hành pháp luật hiện nay mới ở tầm Nghị định và các văn bản hướng dẫn thi hành. Mặt khác, Nghị định 59/2012/NĐ- CP, Thông tư số 14/2014/TT-BTP và các văn bản hướng dẫn thi hành bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế, chưa đủ để thúc đẩy, theo dõi thi hành pháp luật là công cụ pháp lý quan trọng trong việc kiểm soát quyền lực nhà nước, đảm bảo việc tuân thủ pháp luật của các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Cụ thể: Một là, về phạm vi, trách nhiệm theo dõi thi hành pháp luật. Nghị định 59 /2012/NĐ-CP chỉ quy định phạm vi trách nhiệm theo dõi thi hành pháp luật chung cho các đầu mối theo dõi. Trong khi đó chất lượng của công tác này còn đòi hỏi hiệu quả của việc theo dõi trực tiếp ở từng lĩnh vực quản lý nhà nước, đòi hỏi sự đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở Hai là, về nội dung theo dõi tình hình thi hành pháp luật. Theo quy định của Nghị định 59/2012/NĐ- CP, Thông tư số 14/2014/TT-BTP thì các cơ quan có thẩm quyền sẽ theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên cơ sở xem xét, đánh giá ba nội dung về tình hình ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành văn bản quy phạm pháp luật; tình hình bảo đảm các điều kiện cho thi hành pháp luật; tình hình tuân thủ pháp luật. Thực tiễn công tác theo dõi thi hành pháp luật cho thấy việc xem xét, đánh giá tình hình thi hành pháp luật gặp rất nhiều khó khăn do lĩnh vực theo dõi rộng, các tiêu chí theo dõi, đánh giá còn chung chung, không cụ thể; việc theo dõi, đánh giá vẫn được thực hiện dựa trên quản lý công việc mà chưa dựa vào kết quả đầu ra của hoạt động theo dõi thi hành pháp luật. Một số nội dung đánh giá như: “Tính kịp thời, đầy đủ trong thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền” hay “Tính chính xác, thống nhất trong hướng dẫn áp dụng pháp luật và trong áp dụng pháp luật của cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền”, “Mức độ tuân thủ pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân” hay “Tác động của hoạt động tập huấn, phổ biến pháp luật đến ý thức tuân thủ và mức độ nâng cao nhận thức của người dân, của các cơ quan, tổ chức và người dân” là những tiêu chí mang tính chất định tính, rất khó thực hiện việc đánh giá chính xác, khách quan, khoa học về tình hình thi hành pháp luật. Ba là, về tiếp nhận và xử lý thông tin về tình hình thi hành pháp luật, các cơ quan theo dõi thi hành pháp luật đang thực hiện việc thu thập thông tin từ các nguồn chủ yếu sau: Phương tiện thông tin đại chúng; phản ánh, kiến nghị của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; đánh giá, kiến nghị của các hiệp hội, doanh nghiệp; từ kết quả của cơ quan giám sát, điều traTuy nhiên, thông tin thu thập được trong thời gian qua từ các nguồn nêu trên là rất hạn ít, thậm chí có cơ quan, đơn vị không nhận được thông tin nào.Việc xử lý thông tin sau tiếp nhận chưa kịp thời, khoa học và triệt để. Bốn là, cơ chế phối hợp chưa hiệu quả, chưa có quy định về cách thức tổ chức công tác phối hợp theo dõi tình hình thi hành pháp luật nên quá trình thực hiện công tác này còn thiếu sự tham gia, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức có liên quan, giữa các cơ quan thực hiện chức năng quản lý theo ngành, lĩnh vực với các cơ quan có thẩm quyền chung, giữa trung ương và địa phương, giữa các cơ quan hành chính với cơ quan thuộc hệ thống tư pháp Năm là, cơ chế Cộng tác viên theo dõi thi hành pháp luật được quy định trong Thông tư số 14/2014/TT của Bộ Tư pháp chỉ quy định chung, Soá 3/2017 - Naêm thöù Möôøi Hai 83 chưa được hướng dẫn cụ thể về hình thức, cách thức phối hợp, kinh phí để thực hiện công tác này nên khó triển khai phối hợp và huy động sự tham gia của các cơ quan, tổ chức tham gia hoạt động theo dõi thi hành pháp luật. Vì vậy, chưa phát huy hiệu quả vai trò của các Đoàn thể, các tổ chức trong xã hội, cá nhân về cung cấp thông tin và tham gia vào xử lý thông tin về tình hình thi hành pháp luật. Thứ hai, trong tổ chức thực hiện công tác theo dõi thi hành pháp luật các cơ quan còn nhiều lúng túng, chưa thật sự bài bản, chưa có sự thống nhất, đồng bộ và chưa đi vào nền nếp. Cụ thể: Một là, lãnh đạo các ngành, các cấp chưa nhận thức đúng, đầy đủ về vị trí, vai trò, ý nghĩa của công tác theo dõi thi hành pháp luật, do đó chưa quan tâm đến việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ này. Trong nhiều trường hợp, việc triển khai thực hiện chỉ là mang tính hình thức, đối phó với kiểm tra của cơ quan nhà nước cấp trên mà chưa thực sự hướng tới mục đích của công tác theo dõi là phát hiện các vướng mắc, bất cập trong thi hành pháp luật để kiến nghị các giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành và hoàn thiện hệ thống pháp luật. Hai là, quá trình triển khai thực hiện Nghị định số 55/2011/NĐ-CP còn tồn tại vướng mắc về việc kiện toàn tổ chức pháp chế do đó ảnh hưởng đến công tác theo dõi thi hành pháp luật của các Bộ, ngành và địa phương. Một số cơ quan, đơn vị chưa quan tâm đúng mức đối với công tác pháp chế nên đã không bố trí kịp thời cán bộ có đủ năng lực, kinh nghiệm để làm công tác pháp chế, theo dõi thi hành pháp luật cũng như chưa có biên chế để bổ sung đội ngũ này Ba là, các Bộ, ngành, địa phương nhìn chung vẫn còn thụ động, thiếu linh hoạt, sáng tạo, lúng túng trong việc triển khai thực hiện công tác theo dõi thi hành pháp luật. Việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ theo dõi thi hành pháp luật ở nhiều Bộ, ngành, địa phương thời gian qua còn nặng tính hình thức, đối phó. Bốn là, việc xử lý kết quả theo dõi thi hành pháp luật chưa được quan tâm, chú trọng thực hiện. Cơ quan nhận được kiến nghị thực hiện không đầy đủ, hoặc không thực hiện việc xử lý theo yêu cầu của cơ quan theo dõi thi hành pháp luật (bao gồm các biện pháp ban hành các văn bản quy định chi tiết, sửa đổi, bổ sung, thay thế văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền hoặc biện pháp chấn chỉnh trong việc áp dụng pháp luật không chính xác...); nhiều trường hợp khi phát hiện những hạn chế, sai sót, bất cập trong thi hành pháp luật, cơ quan theo dõi thi hành pháp luật không có biện pháp xử lý mà chỉ rút kinh nghiệm; việc theo dõi, đôn đốc, nắm thông tin về việc xử lý kết quả theo dõi thi hành pháp luật trên thực tế chưa được thực hiện hoặc thực hiện còn mang tính hình thức. Do vậy, mục đích của công tác theo dõi thi hành pháp luật chưa đạt được hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước đối với công tác này. Năm là, kết quả huy động sự tham gia của nhân dân, các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội trong công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật chưa thực sự sâu rộng, chưa phát huy được đầy đủ sự tham gia và phản biện từ cộng đồng xã hội trong quá trình tổ chức thi hành pháp luật. 2. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế Những tồn tại, hạn chế nêu trên do một số nguyên nhân chủ quan, khách quan sau: - Chưa có giải pháp đột phá trong việc nâng cao nhận thức của các ngành, các cấp về vị trí, vai trò của công tác theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật; xây dựng các tiêu chí theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật; xây dựng tiêu chí theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật khách quan, khoa học; nâng cao năng lực cán bộ, kiện toàn tổ chức bộ máy theo dõi thi hành pháp luật. Chưa có cơ chế phối hợp hiệu quả trong việc triển khai, thực hiện công tác theo dõi thi hành pháp luật giữa các cơ quan nhà nước với nhau, giữa cơ quan hành pháp với cơ quan tư pháp, giữa cơ quan nhà nước với các tổ chức chính trị, chính trị- xã hội và tổ chức xã hội- nghề nghiệp. - Theo dõi thi hành pháp luật là nhiệm vụ mới được Chính phủ giao cho Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành, địa phương thực hiện, thể chế pháp luật ở tầm Nghị định đã bộc lộ nhiều bất cập hạn chế, HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP 84 dẫn đến khó khăn trong triển khai theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật; - Thực tiễn triển khai công tác theo dõi thi hành pháp luật trong gần 5 năm qua cho thấy sự cần thiết phải có các công cụ, phương tiện hỗ trợ (về từng lĩnh vực, địa bàn và đối tượng cụ thể thông qua phiếu khảo sát, tọa đàm, phỏng vấn trực tiếp)2 và các hình thức phù hợp khác hoạt động theo dõi thi hành pháp luật (bảo đảm về tổ chức, biên chế, kinh phí và các điều kiện khác cho thi hành pháp luật)3. Hiện nay, Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành, địa phương thiếu các công cụ, phương tiện hữu hiệu để thực hiện công tác theo dõi, đánh giá việc thi hành pháp luật một cách chính xác, hiệu quả và khoa học. Việc theo dõi, đánh giá chủ yếu dựa trên hành lang pháp lý của Nghị định 59/2012/NĐ-CP với quy định về các tiêu chí theo dõi, đánh giá còn chưa rõ ràng, cụ thể, gây khó khăn trong việc theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật. - Số lượng biên chế hành chính của nhiều địa phương hạn hẹp và không được tăng thêm theo chủ trương chung của Đảng và Nhà nước, trong khi đó việc điều chuyển, bố trí, bổ sung biên chế làm công tác pháp chế nói chung và theo dõi thi hành pháp luật nói riêng còn gặp nhiều khó khăn. - Việc đầu tư kinh phí dành cho công tác theo dõi thi hành pháp luật còn chưa thỏa đáng. Kết quả tổng hợp cho thấy, nhiều Bộ, ngành, địa phương chưa bố trí kinh phí riêng bảo đảm cho công tác theo dõi thi hành pháp luật, mà trích từ các khoản kinh phí phục vụ các hoạt động pháp chế khác hoặc từ công tác kiểm tra chấp hành pháp luật với nguồn kinh phí rất hạn hẹp và thường được bố trí chậm so với yêu cầu triển khai công việc được giao. - Việc kiểm tra công tác theo dõi thi hành pháp luật chưa được thực hiện thường xuyên, do đó chưa kịp thời chấn chỉnh những sai sót, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, chưa phát hiện, kịp thời động viên, khuyến khích và nhân rộng những điển hình góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực theo dõi tình hình thi hành pháp luật. 3. Một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả công tác theo dõi thi hành pháp luật Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác theo dõi thi hành pháp luật hiện nay, theo tác giả cần phải thực hiện một số giải pháp trọng tâm, cơ bản sau đây: Một là, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành về vị trí, vai trò của công tác theo dõi thi hành pháp luật. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác theo dõi thi hành pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền về vị trí, vai trò của công tác theo dõi thi hành pháp luật, từ đó tạo chuyển biến căn bản trong nhận thức và hành động của đội ngũ lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, đội ngũ cán bộ, công chức trong quá trình tổ chức thực thi các quy định của pháp luật, thực hiện nhiệm vụ công vụ được giao. Hai là, gắn theo dõi thi hành pháp luật với xây dựng và hoàn thiện pháp luật. Thi hành pháp luật phải là một yếu tố cấu thành của hệ thống pháp luật, chứ không thuần túy chỉ là một công cụ, giải pháp thực hiện pháp luật. Việc theo dõi tình hình thi hành pháp luật phải được thực hiện ngay từ khi luật, pháp lệnh được ban hành. Để thực hiện được yêu cầu này, hoạt động theo dõi tình hình thi hành pháp luật phải từng bước chuyển từ đánh giá theo quy trình sang đánh giá theo tiêu chí tác động đầu ra (tức là đánh giá dựa trên kết quả). Hoạt động theo dõi thi hành pháp luật giúp đánh giá toàn diện, đầy đủ hiệu lực, hiệu quả của một văn bản quy phạm pháp luật cụ thể, của từng ngành luật cụ thể, cũng như của toàn hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật. Thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm sử dụng hợp lý, hiệu quả, nhanh chóng, thiết thực các kết quả của hoạt động theo dõi thi hành pháp luật trong hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật và thực thi luật pháp. 2 Trích khoản 1 Điều 13 Nghị định số 59/2012/NĐ-CP Về Theo dõi thi hành pháp luật 3 Trích Mục b, khoản 1 Điều 14 Nghị định số 59/2012/NĐ-CP Về Theo dõi thi hành pháp luật Soá 3/2017 - Naêm thöù Möôøi Hai 85 Ba là,gắn theo dõi thi hành pháp luật với kiểm soát quyền lực nhà nước, bảo đảm thực thi quyền con người, quyền công dân theo đúng tinh thần của Hiến pháp năm 2013. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tổ chức thi hành pháp luật; tăng cường công tác quản lý nhà nước, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, đặc biệt là vi phạm trong giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức, cá nhân; tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của các cơ quan dân cử và các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, các cơ quan báo chí và người dân đối với công tác tổ chức thi hành pháp luật. Bốn là, tiếp tục kiện toàn và đổi mới về tổ chức, bộ máy, biên chế làm công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật. Cần đổi mới về tổ chức bộ máy, biên chế làm công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, đáp ứng được yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Các Bộ, ngành ở Trung ương cần bố trí đủ cán bộ chuyên trách về theo dõi thi hành pháp luật tại Vụ Pháp chế, trong khi các địa phương cần thành lập Phòng Pháp chế tại 14 Sở, ngành theo đúng quy định của Nghị định 55/2011/NĐ-CP. Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu việc thành lập tổ chức bộ máy chuyên trách làm nhiệm vụ theo dõi thi hành pháp luật từ Trung ương đến địa phương, cũng như bố trí biên chế, kinh phí hoạt động cho lực lượng này. Năm là, tăng cường năng lực đội ngũ làm công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật. Việc tăng cường, nâng cao năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ làm công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật phải gắn liền với việc bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất đạo đức cho đội ngũ này. Bên cạnh việc tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, Nhà nước cần có những chính sách thỏa đáng về cơ chế, chế độ ưu tiên, thu hút đối với những người làm công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật, đồng thời, cần có sự đầu tư đầy đủ, toàn diện về cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, tạo ra môi trường thuận lợi trong việc tổ chức triển khai hoạt động theo dõi tình hình thi hành pháp luật. Sáu là, đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động theo dõi tình hình thi hành pháp luật. Nội dung theo dõi thi hành pháp luật cần tiếp tục được nghiên cứu, rà soát để tránh sự dàn trải, trùng lặp như hiện nay. Bên cạnh đó, các tiêu chí đánh giá cần phải cụ thể, sát với thực tế. Xây dựng mô hình Cộng tác viên trong lĩnh vực theo dõi thi hành pháp luật; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng, kiểm tra và theo dõi thi hành pháp luật; thu hút sự hỗ trợ nguồn lực từ các tổ chức quốc tế; quy định cụ thể, rõ ràng về thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc xử lý kết quả theo dõi thi hành pháp luật. Bảy là, tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý thông tin về tình hình thi hành pháp luật, từ đó kịp thời đề xuất, kiến nghị các giải pháp để giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cũng như chấn chỉnh các sai phạm, đảm bảo việc thực thi pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động theo dõi thi hành pháp luật. Đổi mới về cơ chế phối hợp trong hoạt động theo dõi tình hình thi hành pháp luật. Cần gắn trách nhiệm của cá nhân Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang Bộ và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp trong theo dõi thi hành pháp luật trên cả hai phương diện kết quả tích cực và những hậu quả xảy ra do thực hiện hoặc không thực hiện theo dõi thi hành pháp luật. Tám là, cần sớm nghiên cứu xây dựng, ban hành Luật theo dõi thi hành pháp luật. Luật này phải đáp ứng được một số yêu cầu, đòi hỏi sau đây: Luật theo dõi thi hành pháp luật cần phải được đặt trong tinh thần của Hiến pháp năm 2013 và bối cảnh Đảng ta chuyển hướng chỉ đạo chiến lược trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; phải đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN; đáp ứng yêu cầu bảo đảm và phát huy dân chủ trong đời sống xã hội; đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế; phải gắn với vấn đề kiểm soát quyền lực nhà nước, bảo đảm thực thi quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp 2013; Luật phải xác định rõ ràng phương thức, nội dung, địa vị pháp lý, trách nhiệm cụ thể của từng chủ thể trong hoạt động theo dõi thi hành pháp luật, phân định rõ khái niệm thi hành pháp luật và theo dõi thi hành pháp luật... (Xem tiếp trang 90)