Đánh giá hiệu quả kinh doanh ở các doanh nghiệp nhà nước sau khi chuyển thành các công ty CP

Öp chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu Long An, xÝ nghiÖp söa ch÷a vµ ®ãng míi tµu thuyÒn B×nh §Þnh... Tõ khi chuyÓn sang ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc CTCP th× s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, cã tiÕn bé vÒ mäi mÆt. Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp còng nh­ ng­êi lao ®éng ®Òu cã lîi: §èi víi c¸c doanh nghiÖp ( Sè liÖu cña 18 doanh nghiÖp) Vèn b×nh qu©n t¨ng 45,0%/n¨m Doanh thu b×nh qu©n t¨ng 56,9%/ n¨m Lîi nhuËn t¨ng b×nh qu©n 70,2%/n¨m Nép ng©n s¸ch t¨ng b×nh qu©n 98,0%/n¨m Thu nhËp cña ng­êi L§ t¨ng b×nh qu©n 20,0%/n¨m Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu 19,1%/n¨m Tû suÊt lîi nhuËn trªn Vèn 74,6%/ n¨m §èi víi Nhµ n­íc Do s¶n xuÊt ph¸t triÓn, doanh thu t¨ng, lîi nhuËn t¨ng nªn tiÒn thuÕ cña c¸c CTCP nép cao h¬n khi cßn lµ DNNN . Ngoµi ra, Nhµ n­íc cßn thu ®­îc 37.724 triÖu ®ång tõ c¸c nguån sau: TiÒn thu vÒ b¸n cæ phÇn: 30.207 triÖu ®ång PhÇn lîi tøc tõ cæ phÇn : 6.995 triÖu ®ång L·i tiÒn vay mua chÞu cæ phÇn cña CBCNV 552 triÖu ®ång ( ®ã lµ ch­a kÓ sè tiÒn CBCNV trong c¸c CTCP mua chÞu cæ phiÕu lµ 14.794 triÖu ®ång sau 5 n¨m ph¶i tr¶ Nhµ n­íc) §èi víi ng­êi lao ®éng vµ x· héi Thu nhËp cña ng­êi lao ®éng cao h¬n khi cßn lµ quèc doanh tõ 1,5 ®Õn 2 lÇn ch­a kÓ nguån thu tõ lîi tøc cæ phÇn kho¶ng 22-24%/n¨m ( trong khi ®ã sè tiÒn mua cæ phÇn mµ göi tiÕt kiÖm còng chØ cã l·i suÊt tèi ®a lµ 12%/n¨m ) Ngoµi sè lao ®éng cò, c¸c CTCP ®· thu hót thªm h¬n 1000 lao ®éng ngoµi x· héi vµo lµm viÖc. Do ho¹t ®éng cña c¸c CTCP cã hiÖu qu¶ nªn tèc ®é tÝch luü vèn cña doanh nghiÖp còng kh¸ nhanh, gi¸ trÞ cæ phiÕu t¨ng tõ 1,5 ®Õn 2 lÇn sau 1 ®Õn 2 n¨m ho¹t ®éng. Ch¼ng h¹n nh­ : - CTCP §¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn t¨ng gi¸ cæ phiÕu lªn 7 lÇn sau 4 n¨m ho¹t ®éng - CTCP C¬ ®iÖn l¹nh t¨ng gi¸ cæ phiÕu lªn 6 lÇn còng s¸u 4 n¨m ho¹t ®éng. 2.HiÖu qu¶ kinh tÕ ë mét sè c«ng ty ®iÓn h×nh §Ó râ h¬n cã thÓ lÊy sè liÖu ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ cña mét sè CTCP ë giai ®o¹n nµy nh­ sau: 2.1/C«ng ty VIFICO: C«ng ty cæ phÇn ViÖt Phong (VIFICO) cã nguån gèc tõ nhµ m¸y thùc phÈm gia sóc Vifico cña tËp ®oµn m¹i b¶n. Khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng xÝ nghiÖp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn, nguyªn liÖu, thÞ tr­êng... §­îc Bé NN & ph¸t triÓn n«ng th«n vµ Bé Tµi chÝnh ®ång ý th¸ng 7/1995 xÝ nghiÖp ®· chuyÓn thµnh CTCP Vifico nh­ hiÖn nay víi tû lÖ cæ phÇn lµ: cæ phÇn Nhµ n­íc gi÷ l¹i 30%, b¸n cho CBCNV 50%, b¸n cho nh©n d©n 20%. Sau mét n¨m CPH, c«ng ty ®· ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n h¼n tr­íc khi CPH thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu: Doanh thu 62 tû ®ång t¨ng 122,9% L·i 6,5tû ®ång t¨ng 153 % Nép ng©n s¸ch 3,5 tû ®ång t¨ng 118 % ( Ngoµi ra Nhµ n­íc cßn thu ®­îc cæ tøc lµ 469.992 triÖu ®ång) Lao ®éng t¨ng lªn153 ng­êi ( Trong ®ã 90 lµ thuéc diÖn biªn chÕ chÝnh thøc, cßn l¹i lµ hîp ®ång) Thu nhËp b×nh qu©n trªn 1 triÖu ®ång/th¸ng Cæ tøc 3,3% cæ phÇn/th¸ng 2.2/XÝ nghiÖp c¬ ®iÖn l¹nh XÝ nghiÖp c¬ ®iÖn l¹nh ®­îc thµnh lËp vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së cña xÝ nghiÖp liªn hiÖp thiÕt bÞ l¹nh trùc thuéc Së c«ng nghiÖp TP Hå ChÝ Minh. Trong t×nh h×nh ®æi míi ë n­íc ta, Ban gi¸m ®èc vµ tËp thÓ ng­êi lao ®éng ®· m¹nh d¹n h­ëng øng lµm thÝ ®iÓm CPH DNNN . Theo quyÕt ®Þnh chÝnh thøc sè 615/TC/Q§/CPH ngµy 27/8/1993 xÝ nghiÖp ®· trë thµnh CTCP víi tæng gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ 16.017.913.986 ®ång. §Õn ngµy 10/10/1993 c«ng ty ®· ph¸t hµnh hÕt 160.000 cæ phiÕu víi mÖnh gi¸ 100.000 ®ångVN . KÕt qu¶ b­íc ®Çu ®¸ng phÊn khëi : - Doanh thu t¨ng tõ 46.597 triÖu ®ång lªn 307.095 triÖu ®ång trong vßng 4 n¨m kÓ tõ n¨m 1993 ®Õn n¨m 1996 , t¨ng 6,59 lÇn. - Huy ®éng thªm nhiÒu vèn kinh doanh ®Ó ph¸t triÓn c«ng ty: tõ n¨m 1993 ®Õn n¨m 1996 vèn kinh doanh t¨ng tõ 16.295 triÖu lªn 49.921 triÖu ®ång ( gÊp 3 lÇn ) chñ yÕu lµ do b¸n cæ phiÕu vµ trÝch lîi nhuËn ®Ó ®Çu t­. - CTCP C¬ ®iÖn l¹nh ®· chia l·i cho cæ ®«ng víi tû lÖ l·i trªn vèn kho¶ng 30%/n¨m, tû lÖ nµy cao h¬n nhiÒu so víi l·i göi tiÕt kiÖm vµ l·i cho vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh . 2.3/XÝ nghiÖp ®ãng míi vµ söa ch÷a tµu thuyÒn B×nh §Þnh TiÒn th©n lµ xÝ nghiÖp c¬ khÝ tµu thuyÒn, lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp trùc thuéc Së thuû s¶n víi nhiÖm vô ®ãng míi vµ söa ch÷a c¸c lo¹i tµu ®¸nh c¸ b»ng vá gç. Sau khi viÖc thÈm ®Þnh vµ c«ng nhËn gi¸ trÞ tµi s¶n cña DN lµ 1.150.000.000 ®ång th× CTCP ®· chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng ngµy 1/7/1996 víi sè l­îng cæ phiÕu b¸n ra theo ®iÒu lÖ lµ 11.500 t­¬ng øng víi sè cæ ®«ng lµ 82 ng­êi. Trong ®ã :CBCNV lµ 26 cæ ®«ng chiÕm 11,16% vèn; Nhµ n­íc n¾m 51% sè phiÕu; ngoµi c«ng ty lµ 38% sè phiÕu. Sau mét n¨m ho¹t ®éng doanh thu ®¹t ®­îc lµ 3 tû ®ång, so víi tr­íc khi cæ phÇn ho¸ th× cã nhiÒu tiÕn bé . 3. Mét sè kÕt qu¶ kh¸c T¹i TP Hå ChÝ Minh trong n¨m 1997 còng ®· hoµn thµnh chuyÓn 4 DNNN sang CTCP, ®ã lµ : kh¸ch s¹n Sµi Gßn; Trung t©m nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt ho¸ mü phÈm; XÝ nghiÖp s¬n B¹ch TuyÕt; C«ng ty b«ng B¹ch TuyÕt. HÇu hÕt, c¸c DNNN ®· cæ phÇn ho¸ ë TP HCM ®Òu ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kh¸ tÝch cùc, hiÖu qu¶ kinh doanh cao h¬n nhiÒu so víi giai ®o¹n tr­íc khi CPH . §©y lµ mét kªt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Nh×n chung, cæ phÇn ho¸ DNNN lµ mét chñ tr­¬ng ®æi míi hÕt søc hîp lÝ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta. Mét sè doanh nghiÖp lµm ¨n kh¸ ph¸t triÓn nh­: C«ng ty sø B¸t trµng; C«ng ty giµy Hµ Néi; C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Namsimex. Cã nh÷ng doanh nghiÖp tr­íc CPH gÆp nhiÒu khã kh¨n, lµm ¨n thua lç th× sau mét n¨m CPH ®· cã ®ñ viÖc lµm æn ®Þnh, c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp tin t­ëng h¬n, kÕt qu¶ kinh doanh kh¸ h¬n truíc. §ã lµ: C«ng ty xe kh¸ch H¶i Phßng; c«ng ty tµu thuyÒn B×nh §Þnh, c«ng ty giµy HiÖp An; c«ng ty ®å méc Hµ Néi. GÇn ®©y, mét sè c«ng ty lín ( doanh nghiÖp 90,91 ) còng cã nh÷ng chuyÓn ®éng míi nh­: ph©n x­ëng may vá bao xi m¨ng cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n ®· trë thµnh CTCP bao b× BØm S¬n vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Sang ®Õn n¨m 2000, theo Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, ®· cã 11 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· tiÕn hµnh CPH ( trong ®ã cã 3 doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi) . C¸c doanh nghiÖp nµy ®Òu ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n, dÞch vô vµ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ ®Òu kinh doanh cã l·i cao. 4. Ph©n tÝch mét vÝ dô cô thÓ Tuy kh«ng thÓ thèng kª c¸c con sè cô thÓ vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c CTCP nh­ng còng cã thÓ lÊy kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét CTCP ë Hµ Néi trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 lµm vÝ dô cho thÊy nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ ®¸ng khÝch lÖ. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Tõ ngµy 01/04/2001 ®Õn ngµy 30/06/2001 ( ®¬n vÞ : ®ång) ChØ tiªu §Çu kú Trong kú Cuèi kú Tæng doanh thu 7.721.607.276 11.673.180.854 19.394.788.180 C¸c kho¶n gi¶m trõ 6.900.000 6.900.000 Doanh thu thuÇn 7.714.707.276 11.673.180.854 19.387.888.130 Gi¸ vèn hµng b¸n 7.377.885.305 11.220.517.116 18.598.402.421 Lîi tøc gép 336.821.971 452.663.738 789.485.709 Chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ qu¶n lý DN 322.244.963 358.730.145 680.975.108 Lîi tøc thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh 14.577.008 93.933.593 108.510.601 Lîi tøc tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh 63.423.000 121.666.479 185.089.479 Lîi tøc bÊt th­ßng 63.100.000 42.430.383 105.530.383 Tæng lîi tøc tr­íc thuÕ 14.254.008 14.697.497 28.915.505 Nguån: Chi côc qu¶n lý doanh nghiÖp Hµ Néi. Trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: Tæng tµi s¶n cuèi kú = Tæng nguån vèn cuèi kú = 44.470.045.858 Nh­ vËy, so víi ®Çu kú t¨ng 13.295.455.710 Trong ®ã vèn tù cã = 2.916.827.025, vèn vay = 41.553.218.833 Tõ ®ã, cã thÓ tÝnh mét sè hiÖu qu¶ kinh doanh nh­ sau: Doanh lîi vèn kinh doanh: Doanh lîi = Møc l·i rßng = 0,7% VKD Tæng VKD chØ tiªu nµy cho thÊy 1 ®ång vèn bá ra kinh doanh doanh nghiÖp thu ®­îc 0,007 ®ång lîi nhuËn. Sè vßng quay cña vèn kinh doanh: Sè vßng quay = Tæng doanh thu = 0.44 ( vßng) cña VKD Tæng VKD chØ tiªu nµy cho thÊy vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp l­u chuyÓn kh¸ nhanh. §iÒu ®ã chøng tá doanh nghiÖp kinh doanh kh¸ linh ho¹t vµ hiÖu qu¶ trªn thÞ tr­êng. HiÖu qu¶ kinh doanh theo chi phÝ kinh doanh: HiÖu qu¶ kinh doanh = Tæng doanh thu = 100,6% tÝnh theo chi phÝ KD Tæng chi phÝ chØ tiªu nµy cho thÊy doanh nghiÖp kinh doanh lµ cã l·i v× 1 ®ång chi phÝ bá ra cho 1 s¶n phÈm th× thu vÒ ®­îc h¬n 1 ®ång. Tæng sè thuÕ ph¶i nép cho Nhµ n­íc lµ 774.801.276 kÓ tõ ®Çu n¨m . Tuy nh÷ng sè liÖu ch­a tÝnh ®­îc mét sè chØ tiªu ®Æc thï cña CTCP nh­ doanh lîi vèn cæ phÇn; tû suÊt lîi nhuËn cæ phiÕu... nh­ng nã ®· ph¶n ¸nh phÇn nµo hiÖu qu¶ kinh doanh lµ kh¸ tèt th«ng qua chØ tiªu doanh thu , lîi nhuËn tr­íc thuÕ, doanh lîi vèn kinh doanh, sè vßng quay cña vèn... 5.Mét sè nhËn ®Þnh b­íc ®Çu. Nh­ vËy, tõ thùc tÕ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c DNNN ®­îc CPH cã thÓ rót ra nhËn ®Þnh sau: * KÕt qu¶ kinh doanh ë c¸c CTCP lµ c¬ së ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng, chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn h×nh thøc CTCP vµ CPH mét sè bé phËn DNNN lµ ®óng ®¾n, nh÷ng môc tiªu ®Æt ra khi cæ phÇn lµ thÝch hîp vµ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. * Khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, ngoµi vèn cña Nhµ n­íc( th­êng chiÕm 30% tæng gi¸ trÞ) , vèn cßn ®­îc huy ®éng nhê vµo viÖc b¸n cæ phÇn cho c¸c ®èi t­îng trong vµ ngoµi c«ng ty. Nhê vËy mµ viÖc ®Çu t­ vµo chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ ®­îc thùc hiÖn gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh t¹o thªm nhiÒu lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. * Gi¶i quyÕt mét phÇn nµo kh©u thiÕu vèn, doanh nghiÖp ®· phÇn nµo m¹nh d¹n ®Çu t­ nh»m n©ng cao tr×nh ®é kÜ thuËt c«ng nghÖ , cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn râ rµng tõ ®ã lµm n©ng cao hiÖu qu¶ ®ång vèn kinh doanh, còng nh­ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt hay nãi ®óng h¬n lµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®em l¹i lîi Ých cho ng­êi tiªu dïng vµ còng lµ ®em l¹i doanh thu còng nh­ uy tÝn cho doanh nghiÖp * QuyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng ®ång thêi lµ cæ ®«ng g¾n víi quyÒn lîi cña c«ng ty,ng­êi lao ®éng mét mÆt lµm viÖc víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao v× quyÒn lîi cña m×nh, mÆt kh¸c còng yªu cÇu H§QT, Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ph¶i chØ ®¹o vµ l·nh ®¹o c«ng ty ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ®Ó lîi nhuËn ®­îc cao h¬n. * Qu¶n trÞ doanh nghiÖp trong CTCP víi vai trß §¹i héi cæ ®«ng cña H§QT lµ mét ph­¬ng ph¸p qu¶n lý d©n chñ, thÓ hiÖn ®­îc quyÒn lµm chñ trùc tiÕp cña ng­êi lao ®éng vµ ng­êi chñ së h÷u víi doanh nghiÖp. Víi c¸ch qu¶n trÞ c«ng khai tµi chÝnh ®Çy ®ñ sÏ h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc, t¹o ®­îc lßng tin vµ thuËn lîi còng nh­ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña gi¸m ®èc, CBCNV. * CPH lµ chuyÓn së h÷u DNNN sang së h÷u cña nhiÒu cæ ®«ng, t¹o ®iÒu kiÖn b¶o toµn vèn cña Nhµ n­íc thªm vµo ®ã cßn lµm t¨ng tû suÊt lîi nhuËn trªn ®ång vèn kh¸ cao. Tõ ®ã, Nhµ n­íc cã thªm ®­îc vèn ®Ó ®Çu t­ còng nh­ tÝch luü ®­îc mét phÇn nµo. Tãm l¹i §a sè c¸c CTCP míi chØ ho¹t ®éng trong ph¹m vi ®Þa ph­¬ng. C¸c h×nh thøc ®Æt chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c hoÆc më réng ra n­íc ngoµi ch­a ph¸t triÓn. ¦íc tÝnh cã kho¶ng 8,9% c«ng ty cã v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi, ch­a cã c«ng ty nµo cã chi nh¸nh t¹i n­íc ngoµi. Quy m« lao ®éng trung b×nh cña mét CTCP lµ 130 ng­êi . Tû lÖ lao ®éng th­êng xuyªn cña c¸c c«ng ty lµ 86,9%, trong ®ã sè lao ®éng qu¶n lý chiÕm 12,2% tæng sè lao ®éng cña c«ng ty. §Æc biÖt, ph¶i kÓ ®Õn tr×nh ®é lao ®éng ë c¸c c«ng ty cæ phÇn lµ kh¸ cao: 41,8% lµ c«ng nh©n kü thuËt ®­îc ®µo t¹o chuyªn m«n ë c¸c cÊp ®¹i häc, cÊp trung häc vµ c¶ trªn ®¹i häc. Thu nhËp b×nh qu©n cña mét lao ®éng trùc tiÕp th­êng lµ 600.000 ®ång/ th¸ng, cña mét c¸n bé qu¶n lý lµ 700.000 ®ång/th¸ng. Trong sè c¸c c«ng ty ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt, ®a sè ®Òu kÕt hîp c¶ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ c«ng nghÖ cæ truyÒn. §ã lµ nhê cã vèn kinh doanh ®­îc huy ®éng réng r·i nªn c«ng ty më réng ®­îc n¨ng lùc s¶n xuÊt tõ ®ã lµm hiÖu qu¶ kinh doanh ngµy cµng tèt. 6.Nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ: Tuy nhiªn, c¸c c«ng ty cæ phÇn cã chØ sè hiÖu qu¶ kinh doanh cao nh­ vËy lµ kh«ng cã nghÜa c«ng ty kh«ng cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ . Cã nhiÒu lý do kh¸c nhau ®Ó nãi lªn sù h¹n chÕ trong viÖc më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . Theo nh­ sè liÖu ®iÒu tra cña ViÖn nghiªn cøu Qu¶n trÞ kinh doanh Hµ Néi th× c¸c nguyªn nh©n chñ yÕu tËp trung : Nguyªn nh©n CTCP ch­a më réng n¨ng lùc s¶n xuÊt. Nguyªn nh©n Tû lÖ ý kiÕn(%) 1. ThiÕu nguyªn vËt liÖu trong n­íc 12.2 2. ThiÕu nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu 2,4 3. ThiÕu vèn 31,7 4. ThÞ tr­êng trong n­íc h¹n chÕ 31,7 5. ThÞ tr­êng n­íc ngoµi cßn ch­a cã hoÆc rÊt h¹n chÕ 17,1 6. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cao 7,3 7. N¨ng lùc c«ng ty cßn h¹n chÕ 9.8 8. ChÝnh s¸ch, luËt ph¸p ch­a thËt sù phï hîp, ch­a khuyÕn khÝch ph¸t triÓn 36,6 9. C¸c nguyªn nh©n kh¸c 7,3 Nguån: ViÖn nghiªn cøu QTKD Hµ Néi. C¸c nguyªn nh©n nµy ®· Ýt nhiÒu ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. ThÞ tr­êng h¹n chÕ khiÕn doanh nghiÖp khã më réng quy m«, còng nh­ vÊn ®Ò vÒ ®Çu vµo lµm cho doanh nghiÖp ph¶i tèn nh÷ng chi phÝ ®¸ng lÏ ra kh«ng cÇn thiÕt. ViÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm gÆp nhiÒu khã kh¨n do gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn qu¸ cao nªn gi¸ b¸n ch­a phï hîp víi ng­êi tiªu dïng khiÕn doanh thu kh«ng cao. Nh­ vËy, kh«ng cÇn ph¶i b×nh luËn nhiÒu vÒ c¸c nguyªn nh©n g©y c¶n trë CTCP ph¸t triÓn. Nh­ng vÊn ®Ò næi cém lªn vÉn lµ: ChÝnh s¸ch ph¸p luËt ch­a thËt sù phï hîp vµ ch­a khuyÕn khÝch nªn c¸c CTCP cßn dÌ chõng trong viÖc kinh doanh, v× lµ nh÷ng c«ng ty míi ®­îc thµnh lËp mäi trang thiÕt bÞ còng nh­ c¸c vÊn ®Ò kh¸c cßn thiÕu thèn, quy m« ch­a d¸m më réng, ch­a thËt sù cã ph­¬ng ¸n chiÕn l­îc l©u dµi. C«ng t¸c ®Çu vµo còng nh­ ®Çu ra khã x¸c ®Þnh tr­íc mét thÞ tr­êng ®­îc më réng, còng nh­ vÊn ®Ò c¹nh tranh gay g¾t vÉn cßn bì ngì ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp.Thªm vµo ®ã lµ vÊn ®Ò cæ phÇn cßn nhiÒu tranh c·i v× tû lÖ cæ phÇn mµ Nhµ n­íc ®­a ra ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu mua cæ phiÕu cña ng­êi lao ®éng còng nh­ c¸c nhµ ®Çu t­ khiÕn l­îng vèn huy ®éng t­ëng nh­ nhiÒu mµ kh«ng nhiÒu. ChÝnh v× vËy, khi ®­îc hái ý kiÕn, c¸c cæ ®«ng trong c¸c CTCP hä ®Òu mong muèn §¶ng & Nhµ n­íc ta cã nh÷ng chÝnh s¸ch thËt sù æn ®Þnh ®Ó hä thËt sù yªn t©m ph¸t triÓn më réng kinh doanh nh»m ®em l¹i lîi Ých chung cho doanh nghiÖp, CBCNV, còng nh­ lµm giµu cho x· héi. PhÇn III: Gi¶i ph¸p vµ mét sè kiÕn nghÞ nh»m thóc ®Èy vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë c¸c c«ng ty cæ phÇn. Trong bèi c¶nh xu h­íng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang diÔn ra m¹nh mÏ hiÖn nay, ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc xu thÕ héi nhËp kinh tÕ, v× vËy vÊn ®Ò ®æi míi c¬ cÊu doanh nghiÖp cµng ph¶i ®­îc thùc hiÖn nhanh chãng nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®Êt n­íc. Tuy r»ng tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta diÔn ra trong 10 n¨m qua cã nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kh¶ quan nh­ng nã vÉn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng mÆt h¹n chÕ ë mét sè kh©u trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng nh­ vÊn ®Ò lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng kinh tÕ cña c¸c CTCP . Tõ nh÷ng nh×n nhËn ®ã, qua nghiªn cøu em xin ®­îc ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p còng nh­ lµ mét sè kiÕn nghÞ ®Ó : Thø nhÊt , ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ DNNN. Thø hai , n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ë c¸c CTCP trong thêi gian tíi. I : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ DNNN. 1.CÇn t¹o sù thèng nhÊt vÒ nhËn thøc, quan ®iÓm vÒ chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ mét bé phËn DNNN tõ Trung ­¬ng ®Õn c¬ së. Ph¶i cã sù quan t©m, l·nh ®¹o cña cÊp uû §¶ng vµ chÝnh quyÒn míi ®Èy nhanh ®­îc tiÕn ®é cæ phÇn ho¸. C¸c cÊp uû §¶ng vµ chÝnh quyÒn ph¶i qu¸n triÖt, tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch trong nh©n d©n chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vÒ cæ phÇn ho¸ DNNN. §ã lµ CPH xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn cña DNNN nh»m huy ®éng vèn bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp ®Ó ®Çu t­ më réng ngµnh nghÒ, t¹o thªm viÖc lµm, ph©n c«ng l¹i lao ®éng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng tÝch luü cho doanh nghiÖp, ®ãng gãp cho ng©n s¸ch vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. Tæ chøc §¶ng vµ chÝnh quyÒn t¹i doanh nghiÖp ®­îc CPH ph¶i n¾m v÷ng chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, tr¸nh t×nh tr¹ng kh«ng hiÓu s©u dÉn ®Õn nh÷ng lo ng¹i CPH sÏ lµm mÊt chñ quyÒn cña Nhµ n­íc, lµm mÊt vai trß cña nÒn kinh tÕ quèc doanh... ViÖc thùc hiÖn CPH lµ mét chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nh»m s¾p xÕp l¹i khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. Nã kh«ng ph¶i lµ mét gi¶i ph¸p t×nh thÕ mµ lµ mét ph­¬ng thøc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ cho thÝch nghi víi sù vËn ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. Do ®ã chñ tr­¬ng CPH ph¶i ®­îc chñ ®éng gi¶i quyÕt tõ phÝa Nhµ n­íc, kh«ng thÓ chØ dùa vµo sù tù nguyÖn cña c¸c doanh nghiÖp. Ph¶i tuyªn truyÒn chñ tr­¬ng CPH s©u réng trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, gi¶i m¾c nh÷ng th¾c m¾c dï nhá cña ng­êi lao ®éng t¹i doanh nghiÖp. Kh«ng chØ tuyªn truyÒn chung mµ cßn ph¶i xuèng tËn c¬ së, tiÕp xóc víi ng­êi lao ®éng vµ c¶ gi¸m ®èc cña hä. Khi ng­êi lao ®éng nhËn thøc ®­îc vµ l·nh ®¹o doanh nghiÖp quyÕt t©m th× tiÕn ®é CPH sÏ nhanh. 2.T¹o m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ, ®ång bé vÒ CPH. Cæ phÇn ho¸ DNNN còng cã nghÜa lµ b¸n ®i mét phÇn tµi s¶n Nhµ n­íc cã gi¸ trÞ lín hµng chôc ngµn tû ®ång. VËy liÖu NghÞ ®Þnh 44/1998/N§ vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cña Bé Tµi chÝnh, cña ban ®æi míi doanh nghiÖp TW cã ®ñ tÇm cì vµ søc m¹nh ph¸p lÝ ®Ó ®iªu chØnh hay ph¶i cã v¨n b¶n ph¸p luËt cao h¬n ( ch¼ng h¹n nh­ LuËt kinh tÕ cæ phÇn ) ? HiÖn khi ch­a cã luËt, Nhµ n­íc giao nhiÖm vô cho Ban chØ ®¹o cæ phÇn hãa TW tËp trung chØ ®¹o c¸c tØnh, thµnh phè vµ c¸c bé th­êng xuyªn theo dâi, n¾m ch¾c t×nh h×nh, gióp c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh CPH vµ ho¹t ®éng thuËn lîi. TiÕn hµnh bæ sung, söa ®æi c¸c v¨n b¶n luËt cã liªn quan. Thµnh lËp uû ban quèc gia vÒ cæ phÇn ho¸ DNNN do mét phã Thñ t­íng lµm chñ tÞch, Bé tµi chÝnh lµm phã chñ tÞch th­êng trùc, c¸c bé liªn ngµnh lµm uû viªn. Uû ban quèc gia CPH ®­îc quyÒn vµ nghÜa vô gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn CPH theo luËt . Tõ Ban ®æi thµnh Uû ban ®ång nghÜa víi c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tæ chøc bé m¸y... ®Ó t­¬ng øng víi hai nhiÖm vô c¬ b¶n lµ: - Tæ chøc thùc hiÖn c¸c NghÞ ®Þnh trªn c¬ së luËt CPH; - Nghiªn cøu, ®Ò xuÊt söa ®æi, bæ sung kÞp thêi c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é liªn quan ®Õn CPH. - Uû ban sÏ tù gi¶i thÓ khi hoµn thµnh nhiÖm vô lÞch sö cña nã. - Coi träng thùc tiÔn ViÖt Nam, n©ng cao chÊt l­îng x©y dùng ph¸p luËt, lµ mét yÕu tè rÊt quan träng ®Ó cho CPH ®­îc ®Èy nhanh.Sù ®æi míi trong t­ t­ëng theo nguyªn t¾c: “ §iÒu g× kh«ng cÊm th× doanh nghiÖp ®­îc lµm” kh¸c h¼n tr­íc ®©y c¸i g× cho lµm míi ®­îc lµm nªn nã t¹o nªn trë ng¹i lín khi luËt vËn hµnh trong cuéc sèng. 3. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn CPH Do ë n­íc ta phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ®­îc h×nh thµnh tõ quèc h÷u ho¸ c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n nªn hÇu nh­ kh«ng cã chi phÝ ®Êt trong c¬ cÊu vèn ®Çu t­.Do ®ã khi tÝnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó CPH hÇu nh­ bá qua phÇn gi¸ trÞ sö dông ®Êt. Gi¸ trÞ doanh nghiÖp gåm hai phÇn: a.Gi¸ trÞ thùc cña doanh nghiÖp X¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp ®Ó CPH lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng vµ phøc t¹p, lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho tiÕn ®é CPH chËm. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®· gÆp mét sè khã kh¨n nh­ thiÕt bÞ nhµ x­ëng thêi bao cÊp tÝnh qu¸ rÎ, gi¸ trÞ ®Êt kh«ng tÝnh vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp, gi¸ trÞ cßn l¹i cña thiÕt bÞ , gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña tµi s¶n th× dùa vµo c¨n cø nµo ®Ó tÝnh? Theo th«ng t­ sè 104/1998/TT-BTV cña Bé tµi chÝnh ngµy 18/07/1998 ®· h­íng dÉn ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp nh­ sau: G = åGi*T Trong ®ã: G: Tæng gi¸ trÞ néi t¹i cña doanh nghiÖp Gi: Tæng gi¸ thÞ tr­êng cña tõng lo¹i tµi s¶n t¹i thêi ®iÓm CPH ( i = 1,2,3,...,n ) T: Gi¸ trÞ sö dông cßn l¹i cña tµi s¶n (%) §èi víi tµi s¶n lµ vèn b»ng tiÒn tÝnh theo sè d­ b»ng tiÒn ®· kiÓm quü, ®· ®èi chiÕu t¹i thêi ®iÓm x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp. §èi víi nî ph¶i thulµ c¸c kho¶n nî ®· ®­îc ®èi chiÕu x¸c nhËn; ®èi víi c¸c kho¶n chi phÝ dë dang th× tÝnh theo sè d­ chi phÝ thùc tÕ trªn sæ kÕ to¸n; ®èi víi tµi s¶n ký quü, ký c­îc ng¾n h¹n vµ dµi h¹n th× tÝnh theo sè d­ thùc tÕ trªn sæ kÕ to¸n ®· ®­îc ®èi chiÕu, x¸c nhËn t¹i thêi ®iÓm x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp... Mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ khi mäi kh¶ n¨ng sinh lîi ®Òu ®­îc tÝnh b»ng tiÒn vµ ®­îc biÓu hiÖn mét c¸ch tæng qu¸t b»ng lîi nhuËn hoÆc thu nhËp. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ng­êi ta th­êng so s¸nh l·i suÊt sÏ nhËn ®­îc víi l·i suÊt göi tiÕt kiÖm, tû lÖ l¹m ph¸t , tøc lµ: L·i suÊt cæ phiÕu > = L·i suÊt tiÕt kiÖm + tû lÖ l¹m ph¸t Khi mµ CPH Nhµ n­íc sÏ bÞ gi¶m vèn th× nªn chän ph­¬ng ¸n kh¸c nh­ gi¶i thÓ, b¸n, cho thuª, s¸t nhËp... b. Gi¸ trÞ sö dông ®Êt HiÖn nay, nÕu tÝnh ®ñ yÕu tè ®Êt sÏ kÐo gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp lªn rÊt cao, khã b¸n ®­îc cæ phiÕu. VÝ dô : CTCP C¬ ®iÖn l¹nh (REE) t¹i TP Hå ChÝ Minh nÕu tÝnh theo b¶n gi¸ ®Êt míi, víi diÖn tÝch 40.000m2 sÏ cã gi¸ trÞ 35 tû ®ång thay v× 3,2 tû ®ång nh­ hiÖn nay ( trong tæng gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh lµ 16 tû ®ång) VËy c¸ch tèt nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nªn thuª quyÒn sö dông ®Êt cña Nhµ n­íc vµ khÊu hao tr¶ dÇn. Cã thÓ cã hai c¸ch tÝnh gi¸ trÞ ®Êt nh­ sau: Gi¸ trÞ ®Êt ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ coi nh­ gãp vèn cña nhµ n­íc vµo c«ng ty cæ phÇn. Gi¸ trÞ nµy ®­îc ®iÒu chØnh theo thêi gi¸ cø 5 n¨m 1 lÇn nh»m ®¶m b¶o hai ®iÒu kiÖn: mét lµ, gi¸ trÞ ®Êt ph¶i lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo th«ng lÖ quèc tÕ; hai lµ, kh«ng thay ®æi quyÒn së h÷u ®Êt( theo luËt ®Þnh). Cã x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ®Êt nh­ng kh«ng gép vµo gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp ®Ó CPH, coi nh­ Nhµ n­íc cho thuª. GÝa trÞ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp ph¶i tÝnh khÊu hao tr¶ dÇn hµng n¨m. 4.MÖnh gi¸ cæ phiÕu vµ ®èi t­îng mua cæ phiÕu MÖnh gi¸ cæ phiÕu ®­îc ®em b¸n sÏ quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng thu håi phÇn vèn cña Nhµ n­íc. ViÖc x¸c ®Þnh mÖnh gi¸ vµ sè l­îng cæ phiÕu ®em b¸n cã quan hÖ mËt thiÕt víi gi¸ trÞ doanh nghiÖp, ®Õn c¸c yÕu tè lîi thÕ vµ liªn quan ®Õn t­¬ng lai cña doanh nghiÖp ®­îc CPH. X¸c ®Þnh gi¸ cæ phiÕu ph¶i t­¬ng ®èi hÊp dÉn víi cæ ®«ng vµ kh«ng lµm thiÖt h¹i ®Õn doanh nghiÖp. §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p vµ tÕ nhÞ. Gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®em b¸n MÖnh gi¸ cæ phiÕu = ----------------------------------------- Sè cæ phiÕu ph¸t hµnh Trong thùc tÕ, viÖc x¸c ®Þnh sè l­îng cæ phiÕu ph¸t hµnh cßn khã h¬n x¸c ®Þnh mÖnh gi¸ cæ phiÕu. Do ®ã, ta tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®em b¸n Sè cæ phiÕu = --------------------------------------- MÖnh gi¸ cæ phiÕu ViÖc b¸n cæ phiÕu cho ai còng lµ vÊn ®Ò cã nhiÒu ý kiÕn. V× ph¶i ®¹t c¶ 3 môc tiªu : chuyÓn ®æi së h÷u ; thu håi vèn; t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng lµm chñ thùc sù , nªn cã nhiÒu ý kiÕn tr¸i ng­îc nhau. Theo ý kiÕn cña riªng em :Tr­íc hÕt nªn b¸n cho CBCNV trong doanh nghiÖp vµ còng nªn dµnh mét tû lÖ nhÊt ®Þnh ®Ó b¸n ra bªn ngoµi nh»m thu hót nh÷ng tµi n¨ng kinh doanh míi, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ, t¹o søc m¹nh c¹nh tranh, ph¸t huy c¸c ­u ®iÓm cña CTCP. ChÝnh viÖc b¸n cæ phiÕu cho CBCNV lµ t¹o ra sù ­u ®·i cho ng­êi lao ®éng, møc ­u ®·i ®­îc quy ®Þnh theo NghÞ ®Þnh 44/1998/N§. §Æc biÖt ng­êi lao ®éng nghÌo còng ®­îc mua cæ phÇn theo gi¸ ­u ®·i, nÕu cæ phÇn ho¸ mµ mÊt viÖc sÏ ®­îc gi¶i quyÕt theo nh÷ng quy ®Þnh hiÖn hµnh cña ChÝnh phñ. Tuy nhiªn, theo em, khi doanh nghiÖp n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh sÏ t¨ng thªm viÖc lµm còng nh­ thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Lîi Ých ®ã míi lµ c¬ b¶n, l©u dµi chø kh«ng ph¶i ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng ­u ®·i nhiÒu hay Ýt. Cßn ®èi víi “ gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ®­îc mua cæ phiÕu ­u ®·i kh«ng v­ît qu¸ møc cæ phÇn b×nh qu©n cña c¸c cæ ®«ng trong doanh nghiÖp” ( kho¶n 5, ®iÒu 8, nghÞ ®Þnh 28/CP), chÝnh ®Òu nµy lµm gi¶m nhÑ lßng nhiÖt t×nh cña ban gi¸m ®èc doanh nghiÖp vµ t­íc bá nh÷ng quyÒn lîi chÝnh ®¸ng mµ hä ®­îc h­ëng nh­ nh÷ng ng­¬i lao ®éng b×nh th­êng. V× vËy ®Ò nghÞ bá quy ®Þnh nµy vµ nªn cã chÝnh s¸ch ®·i ngé ®èi víi ban qu¶n lÝ, nhÊt lµ ë nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶. 5. Ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i, c«ng ty tµi chÝnh, c«ng ty b¶o hiÓm, ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®ã lµ nh÷ng c«ng cô ®¾c lùc gióp tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ DNNN nhanh h¬n. Chñ tr­¬ng h×nh thµnh vµ ®­a ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n (TTCK) ë n­íc ta ®· cã tõ n¨m 1996. §Õn viÖc ra ®êi cña Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc tiÕp theo lµ sù ra ®êi cña Trung t©m nghiªn cøu khoa häc vµ båi d­ìng nghiÖp vô vÒ chøng kho¸n vµ TTCK, cuèi cïng ®Õn n¨m 2000 , Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n ®Çu tiªn ®· ®i vµo ho¹t ®éng tõ ®ã t¹o lßng tin cña cæ ®«ng vµo c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. Bëi v× khi cæ phiÕu cña c«ng ty ®­îc niªm yÕt t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n th× khi cÇn tiÒn mÆt hoÆc gi¶m lßng tin ®èi víi c«ng ty mµ m×nh mua cæ phÇn, cæ ®«ng cã thÓ b¸n ngay cæ phÇn mµ m×nh cã t¹i TTCK. CTCP vµ TTCK lµ “ hai ng­êi b¹n ®ång hµnh” vèn cã quan hÖ nh©n qu¶ víi nhau. C¸i nä lµ tiÒn ®Ò ®Ó c¸i kia tån t¹i vµ ph¸t triÓn, t¹o nªn thÞ tr­êng vèn. §iÒu nµy gióp lµm lµnh m¹nh ho¸ nÒn tµi chÝnh quèc gia vµ lµ mét biÓu hiÖn cô thÓ “ søc khoΔ cña nÒn kinh tÕ. Khi thÞ tr­êng cã chøng kho¸n, vèn nhµn rçi cña x· héi sÏ ®­îc thu hót vµo ®Çu t­. ThÕ nh­ng tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2000 c¶ n­íc cã gÇn 400 CTCP mµ chØ cã 4 c«ng ty cã cæ phiÕu niªm yÕt t¹i Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. Ph¶i ch¨ng lµ qu¸ Ýt? VËy lµm thÕ nµo ®Ó thóc ®Èy sù s«i ®éng t¹i TTCK? HiÖn nay Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc ®ang gÊp rót x©y dùng mét thÞ tr­êng phi tËp trung ( OTC ) cã nghÜa lµ thÞ tr­êng kh«ng tËp trung mét trung t©m nµo mµ giao dÞch th¼ng víi nhau, gi÷a c¸c c«ng ty chøng kho¸n víi nhau vµ giao dÞch mua b¸n c¸c lo¹i chøng kho¸n. Nã cã tÝnh tÝch cùc v× t¹o ra cho ng­êi ®Çu t­ c¬ héi mua b¸n cæ phiÕu cña m×nh vµ t¹o sù th«ng tho¸ng cña vèn ®Çu t­. Tuy nhiªn, quy ®Þnh chØ ®­îc b¸n cæ phiÕu DNNN cæ phÇn hãa theo ®óng mÖnh gi¸ ®· lµm c¶n trë s«i ®éng cña TTCK . Bëi v× ng­êi mua th× nhiÒu mµ ng­êi b¸n kh«ng muèn b¸n do cßn chê ngang gi¸, mµ ®Ó ngang gi¸ ®­îc th× gi¸ cæ phiÕu cña hä ph¶i t¨ng gÊp 4 lÇn ( ®èi víi cæ phiÕu ®­îc chia cæ tøc 2%/th¸ng) v× khi t¨ng 2 lÇn th× sè tiÒn b¸n ®­îc nÕu ®em göi ng©n hµng míi chØ ®­îc 1/ 2 sè cæ tøc ®­îc chia ( nÕu l·i suÊt ng©n hµng lµ 0,6%/th¸ng). Sù ra ®êi cña Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n t¹o nªn sù bÊt c«ng lµ c«ng ty ngoµi quèc doanh ®­îc b¸n theo gi¸ thÞ tr­êng cao h¬n nÕu hä cã uy tÝn vµ ®· tõng chia cæ tøc cao, cßn DNNN cæ phÇn ho¸ vÉn bÞ rµng buéc kh«ng ®­îc b¸n theo gi¸ thÞ tr­êng mÆc dï cã uy tÝn cao vµ ho¹t ®éng tèt. VËy mong r»ng quy ®Þnh chØ b¸n cæ phiÕu DNNN cæ phÇn ho¸ theo ®óng mÖnh gi¸ sÏ ®­îc ®iÒu chØnh l¹i theo quy luËt thÞ tr­êng ®Ó khái mÊt ®i vèn cæ phÇn d«i ra do uy tÝn cña hä t¹o nªn. 6. VÒ quyÒn ®¹i diÖn chñ së h÷u vèn Nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸. Nh»m b¶o ®¶m sau khi CPH c¸c doanh nghiÖp thùc thi “ c¬ chÕ qu¶n lÝ Nhµ n­íc “ theo ®óng luËt c«ng ty, ngo¹i trõ c¸c DNNN n¾m cæ phÇn ®Æc biÖt, Nhµ n­íc chØ gi÷ 2 cæ ®«ng lµm ®¹i diÖn: - Mét lµ, ®¹i diÖn cña côc qu¶n lÝ vèn nay lµ côc qu¶n lÝ doanh nghiÖp ( c«ng ty tµi chÝnh) - Hai lµ, ®¹i diÖn c¬ quan chñ qu¶n. Khi tiÕn hµnh §¹i héi cæ ®«ng ®Ó bÇu H§QT, hoÆc gi¸m ®èc ( tæng gi¸m ®èc) doanh nghiÖp, ®¹i diÖn Nhµ n­íc chØ bá 2 phiÕu kh«ng tuú thuéc vµo sè vèn cña Nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp nhiÒu hay Ýt . Nh­ vËy, lo¹i trõ kh¶ n¨ng Nhµ n­íc dïng quyÒn khèng chÕ ®Ó cö ng­êi vµo H§QT hay gi¸m ®èc theo ý ®å riªng, th× viÖc tiÕn hµnh nh­ vËy b¶o ®¶m quyÒn d©n chñ réng r·i trong bÇu cö. §Ò nghÞ Nhµ n­íc nhanh chãng chÊm døt c¬ quan chñ qu¶n, ®Ó doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp sè 13/1999/QH 10. Khi ®ã, ®¹i diÖn vèn cña Nhµ n­íc chØ cßn mét cña Bé tµi chÝnh. 7.VÒ chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ C¨n cø nghÞ ®Þnh 44/1998/N§-CP th× doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn hãa ®­îc h­ëng hai néi dung ­u ®·i: Thø nhÊt, lµ miÔn thuÕ tr­íc b¹ khi chuyÓn së h÷u tõ DNNN sang CTCP ; Thø hai, lµ gi¶m 50% thuÕ lîi tøc 2 n¨m liªn tiÕp sau khi chuyÓn sang ho¹t ®éng theo LuËt c«ng ty. Nh÷ng néi dung cßn l¹i vÒ thùc chÊt kh«ng cã g× ®¸ng gäi lµ ­u ®·i. Nhµ n­íc nªn cã nh÷ng chÝnh s¸ch thËt sù ­u ®·i h¬n cho c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn nh­: * Gi¶m møc thuÕ thu nhËpCTCP thÊp h¬n c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c . * MiÔn thuÕ thu nhËp cho phÇn lîi nhuËn dïng ®Ó t¸i ®Çu t­. * Khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó CPH nªn theo gi¸ “ thuËn mua võa b¸n”, kh«ng nªn qu¸ nÆng vÒ bªn nµo. * Kh«ng nªn h¹n chÕ sè l­îng cæ phÇn b¸n cho c«ng nh©n viªn ( trõ giíi l·nh ®¹o doanh nghiÖp) vµ cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Sè tiÒn thu ®­îc do b¸n cæ phiÕu nªn ­u tiªn ®Çu t­ l¹i cho doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p còng nh­ vµi kiÕn nghÞ nhá nh»m thóc ®Èy hay ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN vµ kh¾c phôc phÇn nµo nh÷ng bøc xóc trong qu¸ tr×nh triÓn khai. II: C¸c biÖn ph¸p n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh ë c¸c CTCP HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét c«ng cô ®Ó ®­a ra viÖc lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh tèi ­u; ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra tõ ®ã nhËn râ ®­îc c¸c ­u nh­îc ®iÓm cña doanh nghiÖp;®ång thêi ®¸nh gi¸ ®­îc tr×nh ®é lµm viÖc cña CBCNV. Nh­ vËy, t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng sö dông c¸c nguån lùc còng nh­ n©ng cao hiÖu qu¶ x· héi hay lµ ®em l¹i lîi Ých nhiÒu h¬n cho c¶ doanh nghiÖp, Nhµ n­íc, ng­êi lao ®éng vµ x· héi. Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ®· cã rÊt nhiÒu tµi liÖu nªu lªn c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, c¸c gi¶i ph¸p ®ã chñ yÕu gåm: 1. T¨ng c­êng qu¶n trÞ chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng më cöa vµ ngµy cµng héi nhËp víi khu vùc vµ Quèc tÕ võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp, võa lµm cho tÝnh biÕn ®éng cña m«i tr­êng ngµy cµng lín h¬n. §Æc biÖt khi mµ c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i quèc tÕ ®­îc ký kÕt gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi ngµy cµng xo¸ ®i c¸c rµo c¶n thuÕ quan ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, nhËp khÈu. §iÒu nµy ®ßi hái , trong khi quyÕt ®Þnh vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa cùc kú quan träng, nh»m ®Þnh h­íng c¸c môc tiªu kinh doanh, ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¸t triÓn ®óng h­íng vµ cã hiÖu qu¶ trong m«i tr­êng kinh doanh ®Çy biÕn ®éng. 1.1/ Ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh C«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh ph¶i ®­îc thiÕt lËp mét c¸ch hoµn chØnh theo quy tr×nh 8 b­íc : 1.1.1 / X¸c ®Þnh nhiÖm vô, môc tiªu chiÕn l­îc hiÖn t¹i. C«ng t¸c nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i biÕt râ n¨ng lùc cña m×nh hay nãi c¸ch kh¸c lµ ph¶i biÕt m×nh lµ ai? m×nh ®ang ë ®©u hay lµ ®ang kinh doanh trong ®iÒu kiÖn m«i tr­êng nh­ thÕ nµo? Tõ ®ã thiÕt lËp môc tiªu thËt cô thÓ râ rµng, c¸c môc tiªu ®ã cã tÝnh kh¶ thi ®­îc H§QT th«ng qua vµ chÊp nhËn. 1.1.2/ Ph©n tÝch c¸c nguån lùc. C¸c doanh nghiÖp tr­íc khi thùc hiÖn c¸c môc tiªu cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i c¸c nguån lùc mµ m×nh ®ang sö dông hÇu hÕt c¸c nguån lùc ®ã lµ: - nguån nh©n lùc; - nguån lùc vÒ tµi chÝnh; - nguån lùc vÒ trang thiÕt bÞ mµ m×nh cã ; - vÊn ®Ò c«ng nghÖ th«ng tin ngµy nay còng lµ mét nguån lùc cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc ®ã thµnh c«ng lµ viÖc biÕt c¸ch phèi hîp c¸c nguån lùc ®ã l¹i, thªm vµo ®ã lµ viÖc duy tr× c¸c nguån lùc nµy trong hiÖn t¹i vµ ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. HÇu hÕt ë c¸c doanh nghiÖp nguån lùc ®­îc ph©n tÝch chñ yÕu lµ vèn hay tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Do vËy ®Ó ph©n tÝch nguån lùc nµy cã mét c«ng cô rÊt h÷u hiÖu ®ã lµ ma trËn BCG (Boston Consuting Group) .§©y lµ ma trËn x¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp th«ng qua vÊn ®Ò t¨ng tr­ëng thÞ phÇn. Ngoµi ra nªn kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch chuçi gi¸ trÞ bëi ®©y lµ nguån gèc ®Ó lùa chän lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 1.1.3/ Th¨m dß m«i tr­êng. ViÖc th¨m dß m«i tr­êng kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng b­íc kh¸ quan träng trong vÊn ®Ò ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bëi ë ®©y c¸c doanh nghiÖp míi thÊy ®­îc hÕt nh÷ng nguy c¬ còng nh­ nh÷ng c¬ héi cña m×nh trong m«i tr­êng kinh doanh nh­ c¸c vÊn ®Ò vÒ: l¹m ph¸t ; l·i suÊt ; t¨ng tr­ëng kinh tÕ quèc d©n; tû gi¸ hèi ®o¸i ; chÝnh trÞ luËt ph¸p ; khoa häc kÜ thuËt c«ng nghÖ; v¨n ho¸ x· héi...Bªn c¹nh ®ã nghiªn cøu ®­îc m«i tr­êng néi bé bªn trong còng ®¸ng ph¶i quan t©m, v× ®ã lµ nh÷ng c¬ së trùc tiÕp t¹o nªn hiÖu qu¶ kinh doanh. M«i tr­êng néi bé doanh nghiÖp bao gåm c¸c vÊn ®Ò sau ®Ó quan t©m: - VÊn ®Ò qu¶n lÝ vËt t­ ®èi víi CTCP s¶n xuÊt - Ph©n tÝch vÒ c«ng t¸c nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp gäi t¾t lµ R&D - Ho¹t ®éng Marketing gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo vÊn ®Ò t¨ng doanh thu cña doanh nghiÖp. - C¸c vÊn ®Ò qu¶n lÝ vÒ nh©n lùc, c¬ cÊu tæ chøc. - §Æc biÖt lµ c¸c vÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh v× ë ®©y CTCP cã tµi chÝnh liªn quan ®Õn nhiÒu ng­êi nªn c«ng t¸c th¨m dß tµi chÝnh rÊt quan träng ... 1.1.4/Dù ®o¸n c¸c biÕn cè cã thÓ x¶y ra Tõ viÖc th¨m dß m«i tr­êng doanh nghiÖp ®· x¸c ®Þnh ®­îc phÇn nµo c¸c c¬ héi còng nh­ nh÷ng ®iÓm m¹nh mµ m×nh cã . Do vËy viÖc dù ®o¸n c¸c biÕn cè lµ ®­¬ng nhiªn . §èi víi c¸c CTCP th× biÕn cè chñ yÕu tËp trung ë c¸c vÊn ®Ò vÒ cæ phÇn cæ tøc vµ nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. V× vËy CTCP cÇn ph¶i theo dâi th­êng xuyªn ho¹t ®éng cña TTCK ë trong n­íc vµ c¶ quèc tÕ. §Ó dù b¸o c¸c biÕn cè CTCP nªn ph©n tÝch m«i tr­êng theo m« h×nh 5 lùc l­îng. §èi thñ tiÒm n¨ng Nhµ cung cÊp C¸c c«ng ty c¹nh tranh Kh¸ch hµng S¶n phÈm thay thÕ Qua m« h×nh nµy , doanh nghiÖp cã thÓ ph©n tÝch ®­îc c¸c mèi ®e do¹ tõ c¸c ®èi thñ tiÒm n¨ng, nhµ cung cÊp , kh¸ch hµng, c¸c s¶n phÈm thay thÕ vµ c¸c c«ng ty trong ngµnh. Céng thªm ®ã lµ kÕt hîp ma trËn SWOT ®Ó thiÕt lËp c¸c ®iÓm m¹nh víi c¬ héi , ®iÓm m¹nh víi nguy c¬, ®iÓm yÕu víi c¬ héi, ®iÓm yÕu víi nguy c¬. Tõ ®ã ph¸t triÓn nh÷ng mÆt tèt , h¹n chÕ hay th¸o bá nh÷ng tån t¹i vµ t×m ra c¸i may trong c¸i rñi , t×m bÉy trong nh÷ng c¸i t­ëng nh­ rÊt tèt. 1.1.5/ Lùa chän c¸c chiÕn l­îc §©y lµ kh©u träng yÕu,lùa chän ®óng chiÕn l­îc sÏ mang l¹i thµnh c«ng hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp vµ ng­îc l¹i nÕu chän sai sÏ dÉn ®Õn thÊt b¹i . C«ng ty sÏ chän chiÕn l­îc t¨ng tr­ëng, chiÕn l­îc æn ®Þnh hay chiÕn l­îc c¾t gi¶m kinh doanh cho c«ng ty m×nh hoµn toµn ph¶i dùa vµo nh÷ng ph©n tÝch ë trªn ®Ó quyÕt ®Þnh. Víi c¸c CTCP cßn vÊn ®Ò më réng vèn, huy ®éng vèn th«ng qua b¸n cæ phiÕu v× vËy sè l­îng cæ phiÕu cÇn b¸n ra cña c«ng ty cµng ph¶i ®­îc c©n nh¾c kü l­ìng vµ ph¶i ®­îc sù nhÊt trÝ th«ng qua cña H§QT. Víi nh÷ng c«ng ty cã môc tiªu t¨ng quy m«, t¨ng doanh thu, còng nh­ lîi nhuËn th× nªn m¹nh d¹n chän chiÕn l­îc t¨ng tr­ëng. Cßn hÇu hÕt c¸c c«ng ty ®Òu chän chiÕn l­îc æn ®Þnh v× c¸c CTCP nµy míi ho¹t ®éng nÕu chän chiÕn l­îc t¨ng tr­ëng th× tèn rÊt nhiÒu chi phÝ cho viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng... §èi víi chiÕn l­îc c¾t gi¶m th× c¸c CTCP hiÖn nay ch­a cÇn ¸p dông v× chiÕn l­îc nµy chØ dµnh cho c¸c c«ng ty ë vµo vÞ trÝ “ tiÕn tho¸i l­ìng nan” 1.1.6/X©y dùng chiÕn l­îc thay thÕ. Tr­íc m«i tr­êng th­êng xuyªn biÕn ®éng, th× chiÕn l­îc ®· ®­îc lùa chän ch­a h¼n ®· gióp ®­îc doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶. V× vËy ph¶i cã chiÕn l­îc dù phßng ®Ó cã thÓ tËn dông c¬ héi hoÆc phßng tr¸nh nguy c¬ khi cã nh÷ng rñi ro bÊt th­êng x¶y ra mÆc dï ®iÒu nµy ®· ®­îc dù b¸o tr­íc. 1.1.7/X¸c ®Þnh c¸c nhiÖm vô nh»m thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc ®· chän. CÇn ph¶i thiÕt lËp c¸c ch­¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch cho viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc ®­îc ®ång bé vµ hoµn chØnh. C¸i cÇn quan t©m lín nhÊt ë ®©y lµ ph¶i s¾p xÕp lµm sao cho c¸c phßng ban trong doanh nghiÖp thùc hiÖn chiÕn l­îc mét c¸ch thèng nhÊt, nhÞp nhµng, phèi hîp ¨n ý víi nhau. Tõ ®ã ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ, râ rµng trong viÖc thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc ®· ®Ò ra. 1.1.8/ X©y dùng c«ng t¸c kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸. Trong c«ng ty cæ phÇn th× viÖc kiÓm tra lµ kh¸ quan träng, bëi mçi ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty liªn quan tíi c¸c cæ ®«ng nªn c¸c cæ ®«ng ®ßi hái ph¶i cã c«ng t¸c kiÓm tra trong viÖc lùa chän chiÕn l­îc vµ c«ng t¸c triÓn khai. ChÝnh v× vËy viÖc x©y dùng mét hÖ thèng kiÓm tra lµ rÊt x¸c ®¸ng trong c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ CTCP. 1.2/ C¸c chiÕn l­îc chÝnh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh §Ó t¨ng doanh thu th× ph¶i gi¶m chi phÝ, ph¶i kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm ®Ó b¸n ®­îc nhiÒu vµ më réng thÞ phÇn . Tõ nh÷ng nÐt c¬ b¶n nh­ vËy ®· h×nh thµnh nªn c¸c chiÕn l­îc: dÉn ®Çu vÒ chi phÝ; kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm vµ träng t©m ho¸. Môc tiªu cña c¸c chiÕn l­îc nµy ®­îc thÓ hiÖn ngay ë tªn gäi cña nã.§Æc ®iÓm , ­u nh­îc ®iÓm cña c¸c chiÕn l­îc nay ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: DÉn ®Çu vÒ chi phÝ Kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm Träng t©m ho¸ ThÞ tr­êng Ýt NhiÒu Ýt Sù kh¸c biÖt ho¸ vÒ s¶n phÈm ThÊp Cao HoÆc cao hoÆc thÊp N¨ng lùc ®Æc biÖt cÇn chó träng Qu¶n trÞ s¶n xuÊt Qu¶n trÞ NVL R&D Marketing Mäi n¨ng lùc Nh­ vËy lùa chän chiÕn l­îc nµo th× tuú thuéc vµo t×nh h×nh cña doanh nghiÖp Êy. 2. QuyÕt ®Þnh møc s¶n xuÊt vµ x¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn. Mäi doanh nghiÖp ®Òu cã môc tiªu bao trïm l©u dµi lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn.C¸c CTCP còng kh«ng ngo¹i trõ nh­ vËy ngoµi viÖc lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao tû lÖ cæ tøc vµ thu nhËp cho mäi ng­êi . C«ng thøc ®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn ë c¸c doanh nghiÖp ®Òu phæ biÕn MC = MR vµ ®iÓm hoµ vèn lµ ®iÓm cã: FC Q = --------------- P – AVC Trong ®ã MC lµ chi phÝ kinh doanh biªn ®Ó s¶n xuÊt ra 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm. MR lµ doanh thu biªn thu ®­îc tõ 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm Q lµ l­îng ®¬n vÞ s¶n phÈm t¹i ®iÓm hoµ vèn FC lµ chi phÝ kinh doanh cè ®Þnh P lµ gi¸ b¸n 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm AVC lµ chi phÝ biÕn ®æi b×nh qu©n ®Ó s¶n xuÊt 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm. Tõ quyÕt ®Þnh møc s¶n xuÊt cho doanh nghiÖp, ch¾c ch¾n doanh nghiÖp sÏ kh«ng bÞ ®i ®Õn bÞ thõa hay thiÕu s¶n phÈm s¶n xuÊt ra vµ æn ®Þnh lîi nhuËn cña m×nh. Tuy nhiªn cÇn tÝnh ®Õn nh÷ng lo¹i hµng ho¸ mang tÝnh mïa vô, vµ mang t©m lÝ thÞ hiÕu nhÊt thêi mµ doanh nghiÖp cÇn tÝnh to¸n thêi c¬ ®Ó ®em l¹i lîi nhuËn cao nhÊt. 3. Ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ t¹o ®éng lùc cho ®éi ngò lao ®éng kÕt hîp víi c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ hÖ thèng th«ng tin. Lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng­êi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh. Do ®ã ®ßi hái doanh nghiÖp : * x©y dùng c¬ cÊu lao ®éng tèi ­u, ®¶m b¶o ®ñ viÖc lµm trªn c¬ së ph©n c«ng vµ bè trÝ lao ®éng hîp lÝ phï hîp víi n¨ng lùc, së tr­êng vµ nguyÖn väng cña mçi ng­êi. * Khi giao nhiÖm vô ph¶i x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng nhiÖm vô cña mçi ng­êi còng nh­ quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm. * Ph¶i chó träng ®Õn c«ng t¸c vÖ sinh c«ng nghiÖp vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ an toµn lao ®éng còng nh­ t¹o ®iÒu kiÖn lµm viÖc lµnh m¹nh cho hä. * Mét mÆt n÷a lµ cÇn t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng víi c¸c h×nh thøc khen th­ëng x¸c ®¸ng, kÞp thêi còng nh­ kû luËt nghiªm minh t¹o m«i tr­êng c«ng b»ng cho mçi thµnh viªn. * §èi víi CTCP ng­êi lao ®éng ë ®©y còng cã thÓ lµ 1 cæ ®«ng do vËy cÇn ph¶i g¾n tr¸ch nhiÖm cña hä víi quyÒn lîi hay lîi tøc mµ hä sÏ ®­îc h­ëng sau nµy. * Bé m¸y qu¶n trÞ cña CTCP nhÊt thiÕt ph¶i tr¸nh t×nh tr¹ng kång kÒnh nhiÒu ban bÖ nh­ tr­íc. Víi mét bé m¸y qu¶n trÞ gän nhÑ nh­ vËy th× ngoµi nh÷ng ng­êi trong H§QT th× nh÷ng c¸n bé qu¶n lý ph¶i ®­îc s¾p xÕp ®óng vÞ trÝ phï hîp víi tr×nh ®é chuyªn m«n ngay tõ khi c«ng ty tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ nh»m b¶o ®¶m tÝnh linh ho¹t, n¨ng ®éng tr­íc nh÷ng thay ®æi cña m«i tr­êng kinh doanh. * Còng nh­ ng­êi lao ®éng, c¸c c¸n bé qu¶n lý còng ®­îc x¸c ®Þnh râ rµng chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh ®ång thêi cÇn lµm râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña mçi c¸ nh©n ë tõng vÞ trÝ ®­îc quy ®Þnh ë trong ®iÒu lÖ cña c«ng ty. Tuy nhiªn nh÷ng quy ®Þnh nµy kh«ng ®­îc lµm c¶n trë sù s¸ng t¹o mµ ph¶i cã nguyªn t¾c ph¸t huy tÝnh chñ ®éng cña hä. * ThiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin lµ nhiÖm vô kh«ng thÓ thiÕu ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng vµ sù ®oµn kÕt trong c«ng ty. Do vËy c¸c th«ng tin cÇn ph¶i ®­îc cung cÊp th­êng xuyªn ®èi víi lo¹i phæ biÕn vµ cung cÊp ®óng ®Þa chØ víi lo¹i th«ng tin néi bé. C¸c th«ng tin ph¶i lu«n ®­îc cËp nhËt nhÊt lµ ph¶i phï hîp víi lÜnh vùc c«ng ty ®ang kinh doanh sao cho c¸c th«ng tin vÉn b¶o ®¶m ®­îc chi phÝ kinh doanh trong viÖc thu thËp xö lý . 4. Ph¸t triÓn c«ng nghÖ kü thuËt Mét lÝ do khiÕn cho c¸c CTCP dÉn ®Õn lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ lµ do c«ng nghÖ kü thuËt l¹c hËu cò kü nªn n¨ng suÊt thÊp, chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng tèt... Sau khi chuyÓn ®æi, do yªu cÇu ®ßi hái b¾t buéc c¸c CTCP ph¶i ®Çu t­ ®æi míi thiÕt bÞ, n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ ®Ó ph¸t triÓn l©u dµi. §Ó quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ cÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò: * Thø nhÊt, ph¶i dù ®o¸n cung- cÇu trªn thÞ tr­êng, tÝnh c¹nh tranh, nguån lùc cÇn thiÕt liªn quan ®Õn lo¹i hµng ho¸ doanh nghiÖp sÏ ®Çu t­. * Thø hai, ph¶i ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ lùa chän c«ng nghÖ phï hîp. C¸c tr­êng hîp c«ng nghÖ lçi thêi, thiÕt bÞ b·i r¸c, g©y « nhiÔm m«i tr­êng... ®Òu ®· Èn chøa nguy c¬ sö dông kh«ng cã hiÖu qu¶ cña chóng trong t­¬ng lai. * Thø ba, ph¶i cã gi¶i ph¸p huy ®éng vµ sö dông vèn ®óng ®¾n. NÕu dù ¸n ®æi míi thiÕt bÞ kh«ng ®­îc b¶o ®¶m bëi c¸c ®iÒu kiÖn huy ®éng vèn vµ sö dông vèn còng ®Òu chøa ®ùng nh÷ng nguy c¬ thÊt b¹i, kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn nay, c¸c h­íng chñ yÕu nh»m ®æi míi vµ ph¸t triÓn kü thuËt c«ng nghÖ lµ: - N©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý c«ng nghÖ kü thuËt, tõng b­íc hoµn thiÖn qu¶n trÞ ®óng ®Þnh h­íng chÊt l­îng theo tiªu chuÈn ISO 9000. - Nghiªn cøu,®¸nh gi¸ ®Ó cã thÓ chuyÓn giao c«ng nghÖ mét c¸ch cã hiÖu qu¶, tiÕn tíi lµm chñ c«ng nghÖ vµ cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o c«ng nghÖ míi. - Nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ vµ nhËp c¸c lo¹i thiÕt bÞ m¸y mãc phï hîp víi tr×nh ®é kü thuËt, n¨ng lùc tµi chÝnh; tõng b­íc qu¶n trÞ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn cã. - Nghiªn cøu sö dông vËt liÖu míi vµ vËt liÖu thay thÕ theo nguyªn t¾c nguån lùc dÔ kiÕm h¬n, rÎ tiÒn h¬n vµ vÉn b¶o ®¶m chÊt l­îng s¶n phÈm. - Nghiªn cøu vµ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin tin häc trong mäi lÜnh vùc qu¶n lÝ kü thuËt vµ mäi ho¹t ®éng qu¶n trÞ s¶n xuÊt kh¸c. 5. T¨ng c­êng vµ më réng quan hÖ cÇu nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ x· héi. Cïng víi sù ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr­êng, sù phô thuéc gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi thÞ tr­êng còng nh­ gi÷a c¸c doanh nghiÖp v¬i nhau cµng chÆt chÏ. Doanh nghiÖp nµo biÕt khai th¸c tèt thÞ tr­êng còng nh­ c¸c quan hÖ b¹n hµng doanh nghiÖp ®ã cã c¬ héi ph¸t triÓn kinh doanh. Muèn ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao, doanh nghiÖp ph¶i biÕt tËn dông c¬ héi, h¹n chÕ khã kh¨n, tr¸nh c¸c c¹m bÉy... Muèn vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i: * Gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng lµ ®èi t­îng duy nhÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i tËn tuþ phôc vô th«ng qua ®ã doanh nghiÖp míi cã c¬ héi thu ®­îc lîi nhuËn. * T¹o sù tÝn nhiÖm, uy tÝn vµ danh tiÕng cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. ChÝnh uy tÝn, danh tiÕng lµ c¸i “ kh«ng ai cã thÓ mua ®­îc” nh­ng l¹i lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o l©u dµi cho mäi doanh nghiÖp. * Gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ víi c¸c ®¬n vÞ tiªu thô, cung øng, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh cã liªn quan kh¸c... §©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ gi¶m ®­îc chi phÝ kinh doanh sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo. * Gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ víi c¸c c¬ quan qu¶n lý vÜ m« v× chØ trªn c¬ së nµy mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp míi cã thÓ thuËn lîi , hiÖu qu¶ kinh doanh míi g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ x· héi. * Thùc hiÖn nghiªm chØnh luËt ph¸p lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh bÒn v÷ng. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ CTCP nãi riªng. Ngoµi ra em xin nªu mét sè kiÕn nghÞ nh­ sau: 1.C¸c CTCP tr­íc hÕt ph¶i nhanh chãng thèng nhÊt vµ ®iÒu chØnh hîp lý bé m¸y qu¶n trÞ, ®ång thêi bÇu ra H§QT lµ nh÷ng ng­êi kh«ng chØ cã sè l­îng cæ phiÕu cao mµ cßn ph¶i lµ ng­êi cã tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ c¸c lÜnh vùc kinh doanh,luËt ph¸p... 2. CTCP ngoµi nh÷ng n¨ng lùc hiÖn cã cña m×nh nh­ vèn, c«ng nghÖ kü thuËt... cßn ph¶i biÕt n©ng cao ph¸t huy c¸c n¨ng lùc Êy ngµy cµng ph¸t triÓn. 3. CTCP ph¶i hiÓu râ n¾m b¾t luËt ph¸p ®Ó kinh doanh ®óng luËt . C¹nh ®ã còng ph¶i biÕt chç s¬ hë cña ph¸p luËt mµ luån l¸ch kinh doanh sao cho thu vÒ kho¶n lîi nhuËn tèi ®a. 4. Ph¶i biÕt øng dông c¸c nghÖ thuËt qu¶n trÞ mét c¸ch kh«n khÐo nh­ nghÖ thuËt dïng ng­êi, nghÖ thuËt øng dông c¸c mÑo vÆt vµo trong s¶n xuÊt mµ kh«ng lµm thay ®æi ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm vµ lµm gi¶m c¸c chi phÝ v« nghÜa. 5. §Æc biÖt ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i trÝ, thi ®ua khÝch lÖ tinh thÇn lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng v× hä cã nh÷ng s¸ng t¹o mµ c«ng ty cã thÓ sö dông.§ång thêi dÇn dÇn ®­a c¸c c«ng nghÖ d©y chuyÒn vµo s¶n xuÊt nh»m n©ng cao n©ng suÊt lao ®éng vµ phÇn nµo gi¶i phãng bít sù nÆng nhäc cho ng­êi lao ®éng nh­ng kh«ng cã nghÜa lµ sa th¶i hä khi d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®­îc sö dông. 6. C¸c CTCP ph¶i dÇn dÇn ®i vµo c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ mµ ®­îc c¶ thÕ giíi øng dông, ®Æc biÖt ph¶i ¸p dông ISO 9000 vµ ISO 14000 ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm tõ ®ã míi më réng ®­îc thÞ tr­êng quèc tÕ v× c¸c chøng chØ ISO lµ giÊy phÐp th«ng hµnh cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng thÕ giíi. 7. C¸c chiÕn l­îc ®­îc ®Þnh ra th× ph¶i nhÊt thiÕt thùc hiÖn chóng mét c¸ch linh ho¹t nhÊt, khÐo lÐo nhÊt sao cho c¸c chiÕn l­îc Êy ph¸t huy hÕt c«ng suÊt hay ­u ®iÓm mµ nã vèn cã. 8. Mét ®iÓm cÇn nhÊn m¹nh n÷a lµ cÇn ph¶i n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Muèn vËy th× ngoµi n©ng cao c¸c c«ng nghÖ kü thuËt, ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc râ rµng th× cÇn ph¶i : - Cã chÝnh s¸ch gi¸ c¶ hîp lý vµ do ®ã t×m mäi biÖn ph¸p gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ kh«ng lµm gi¶m chÊt l­îng s¶n phÈm. - Cã chiÕn l­îc Marketing thËt tèt ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm, xóc tiÕn b¸n hµng vµ t×m ra lç trèng trªn thÞ tr­êng ®Ó tiÕp cËn nã mét c¸ch nhanh chãng. - Tæ chøc tèt dÞch vô sau b¸n hµng vµ linh ho¹t trong ph­¬ng thøc thanh to¸n. - §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng cao. 9.Ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng, b¹n hµng ë ®©y doanh nghiÖp cÇn ph¶i b¶o ®¶m ch÷ TÝn v× ®ã lµ mét trong nh÷ng ®iÓm gióp cho doanh nghiÖp kinh doanh thµnh c«ng. 10. Vµ mét ®iÒu cuèi cïng em xin ®­îc kiÕn nghÞ lµ c¸c CTCP cÇn th¶o ra mét bé luËt qu¶n trÞ kinh doanh sao cho hîp víi ®¹o ®øc. V× ngµy nay xu h­íng trªn thÕ giíi lu«n ñng hé c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hîp ®¹o lý con ng­êi, nh÷ng chuÈn mùc lÏ ph¶i ngµy cµng ®­îc t«n vinh v× vËy nhÊt thiÕt doanh nghiÖp ph¶i cã triÕt lý kinh doanh phï hîp víi ®¹o ®øc x· héi, phï hîp víi t«n gi¸o, phong tôc tËp qu¸n ®Þa ph­¬ng v¨n ho¸ tõng vïng . Thªm vµo ®ã lµ vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng sèng trong s¹ch. KÕt luËn Chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· ®­îc vµ ®ang ®­îc tiÕp tôc thùc hiÖn trong c¸c n¨m qua b­íc ®Çu ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. C¸c kÕt qu¶ Êy lµ mét trong nh÷ng dÊu hiÖu ®æi míi cña nÒn kinh tÕ n­íc ta khi cã thªm bé mÆt cña c¸c c«ng ty cæ phÇn. Tr­íc nh÷ng g× ®· vµ ®ang lµm ®­îc trong c«ng cuéc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc thÞ chñ tr­¬ng cæ phÇn hãa DNNN ®· gãp mét phÇn nµo ®¸ng kÓ ®Ó chøng tá b­íc ®i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta hoµn toµn lµ cã tiÕn bé, tuy r»ng vÉn ph¶i c«ng nhËn vÉn cßn mét sè thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh triÓn khai vµ cßn nh÷ng tån t¹i trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nªn hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc kh«ng ®­îc nh­ mong muèn. Nh­ng nh÷ng kÕt qu¶ ®ã thËt sù lµ nh÷ng chuyÓn biÕn kh¾c phôc c¸c hËu qu¶ cña nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp vµ lµ bµn ®¹p v÷ng ch¾c cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn sù nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lÝ cña Nhµ n­íc. Tr­íc ng­ìng cöa hoµ nhËp AFTA vµ WTO, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta cÇn ph¶i chñ ®éng ®èi phã víi mäi t×nh thÕ sao cho cã lîi nhÊt ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc nhµ. §iÒu ®ã ®ßi hái §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam. ViÖc tham gia vµo thÞ tr­êng quèc tÕ lµ mét th¸ch thøc còng nh­ mét vËn héi míi ®èi víi ViÖt Nam Víi ®Ò tµi nghiªn cøu nµy em ®· cã bµi häc bæ Ých cho viÖc nghiªn cøu tiÕp bµi luËn v¨n sau nµy vµ ®­îc hiÓu râ h¬n c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ xung quanh em gióp em cã kiÕn thøc réng vµ s©u h¬n n÷a khi trë thµnh nhµ qu¶n trÞ gia. Tµi liÖu tham kh¶o 1- S¸ch chuyªn ngµnh QTKDTH 2- S¸ch ho¹ch dÞnh chiÕn l­îc vµ ph¸t triÓn kinh doanh doanh nghiÖp 3- S¸ch luËt kinh doanh 4- S¸ch ®æi míi kinh tÕ ViÖt Nam - thùc tr¹ng vµ triÓn väng cña §Æng §øc §¹o 5- S¸ch cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc (c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh) cña ViÖn Hµnh chÝnh Quèc gia 6- S¸ch cæ phÇn ho¸ vµ chuyÓn doanh nghiÖp Nhµ n­íc sang C«ng ty cæ phÇn cña §oµn V¨n H¹nh 7- C¸c t¹p chÝ thêi b¸o - Thêi b¸o kinh tÕ - T¹p chÝ tµi chÝnh - T¹p chÝ con ng­êi vµ sù kiÖn - v.v... Môc lôc Lêi më ®Çu 1 PhÇn I: Nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ cæ phÇn ho¸ 3 I- Cæ phÇn ho¸ 3 1- C«ng ty cæ phÇn (CTCP) 3 2- §Æc ®iÓm cña CTCP 3 3- C¬ cÊu tæ chøc vµ ®iÒu hµnh CTCP 4 4- ViÖc ph©n chia lîi nhuËn trong CTCP 4 II- T¹i sao c¸c doanh nghiÖp ph¶i cæ phÇn ho¸ 5 1- Thùc tr¹ng c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc tr­íc khi cæ phÇn 5 2- Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy 6 III- Môc tiªu cña Nhµ n­íc khi tiÕn hµnh CPH 8 PhÇn II: Nh×n nhËn cña kÕt qu¶ lao ®éng cña c¸c CTCP 9 I- Néi dung cæ phÇn ho¸ 9 II- Qu¸ tr×nh triÓn khai cæ phÇn ho¸ 10 1- Giai ®o¹n thÝ ®iÓm 1992 - 1995 11 2- Giai ®o¹n më räng tõ n¨m 1996 ®Õn nay 11 3- Nh÷ng tån t¹i trong qu¸ tr×nh triÓn khai c«ng t¸c CPH 12 4- Mét sè biÖn ph¸p c¬ l­îc ®Ó ®Èy m¹nh CPH DNNN 14 III: Mét sè hiÖu qu¶ kinh doanh b­íc ®Çu cña c¸c CTCP 14 1- C¸c kÕt qu¶ b­íc ®Çu 15 2- HiÖu qu¶ kinh tÕ ë mét sè C«ng ty ®iÓn h×nh 16 3- Mét sè hiÖu qu¶ kh¸c 17 4- Ph©n tÝch mét vÝ dô cô thÓ 17 5- Mét sè nhËn ®Þnh b­íc ®Çu 19 6- Nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ 20 PhÇn III: Gi¶i ph¸p vµ mét sè kiÕn nghÞ nh»m thóc ®Èy vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë c¸c C«ng ty cæ phÇn 22 I- Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy nhan tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc 22 1- CÇn t¹p sù thèng nhÊt vÒ nhËn thøc, quan ®iÓm vÒ chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ 22 2- T¹o m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ, ®«ng bé vÒ CPH 23 3- X¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn CPH 23 4- MÖnh gi¸ cæ phiÕu vµ ®èi t­îng mua cæ phiÕu 25 5- Ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i, C«ng ty tµi chÝnh, C«ng ty b¶o hiÓm, ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®ã lµ nh÷ng c«ng cô ®¾c lùc gióp tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc nhanh h¬n 26 6- VÒ quyÒn ®¹i diÖn chñ së h÷u Nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ 27 7- VÒ chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh ®«i víi doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ 27 II- C¸c biÖn ph¸p n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh ë c¸c CTCP 28 1- T¨ng c­êng qu¶n trÞ chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp 28 2- QuyÕt ®Þnh møc s¶n xuÊt vµ x¸c ®Þnh ®iÓm hµo vèn 31 3- Ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ t¹o ®«ng lùc cho ®éi ngò lao ®éng kÕt hîp víi c«ng t¸c qu¶n lý vµ hÖ th«ng th«ng tin 32 4- Ph¸t triÓn c«ng nghÖ kü thuËt 33 5- T¨ng c­êng vµ më réng quan hÖ cÇu nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ x· héi 33 Mét sè kiÕn nghÞ 34 KÕt luËn 36 Tµi liÖu tham kh¶o 36