Đào tạo nghề cho người lao động ở tỉnh Phú Thọ

y vµ häc. Tãm l¹i, do ng©n s¸ch dµnh cho ®µo t¹o nghÒ thÊp nªn mét sè tr­êng, trung t©m ®µo t¹o nghÒ kh«ng cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi trang thiÕt bÞ cho ngµnh häc hoÆc cã ®Çu t­ chuyÓn ®æi th× rÊt chËm ch¹p vµ kh«ng ®¸ng kÓ. V× vËy, thùc hiÖn môc tiªu ®µo t¹o gÆp nhiÒu khã kh¨n, ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng vµ quy m« ®µo t¹o, g©y trë ng¹i cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. 2.4. Néi dung - ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o Trong thêi gian qua, c¸c tr­êng ®· tËp trung c¶i tiÕn, ®æi míi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o nh»m ®¸p øng ®­îc phÇn nµo sù thay ®æi ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ. - Do nhu cÇu cña ng­êi häc, cña nÒn kinh tÕ c¸c tr­êng vµ c¸c trung t©m GDTX ®· liªn kÕt ®Ó ®µo t¹o c¸c líp trung häc, nghÒ víi c¸c h×nh thøc chuyªn tu, t¹i chøc ... c¸c ngµnh nghÒ ®µo t¹o chñ yÕu lµ: kinh tÕ, ngo¹i ng÷, tin häc, trång trät, ch¨n nu«i, thó ý, ho¸ chÊt, giÊy, c«ng nghiÖp thùc phÈm, x©y dùng, c¬ khÝ, may mÆc... - C¸c tr­êng ®µo t¹o trung häc nghÒ n¨m häc 1998-1999 cã 1.300 häc sinh ®ang theo häc, ®©y lµ bËc ®µo t¹o míi trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n võa d¹y v¨n ho¸ võa häc nghÒ. BËc häc nµy cÇn ®­îc tuyªn truyÒn s©u réng ®Î thu hót ®­îc nhiÒu ng­êi häc, ph©n luång ®µo t¹o vµ gi¶m g¸nh nÆng cho PTTH. - D¹y nghÒ ng¾n h¹n ®· ph¸t triÓn vÒ sè l­îng: Trung t©m DVVL (së L§-TBXH), trung t©m DVVL (qu©n khu II). C¸c c¬ së d¹y nghÒ nh­: Côc qu¶n lý xe m¸y, tØnh ®oµn thanh niªn... b­íc ®Çu cã sù ®Çu t­ vÒ ®éi ngò c¸n bé, c¬ së vËt chÊt ph­¬ng thøc ®µo t¹o nªn ®· thu hót ®­îc nhiÒu ng­êi theo häc. - Mét sè c¬ së vËt chÊt ®· kÕt hîp ®Ó ®µo t¹o nghÒ nh­: c«ng ty may xuÊt khÈu, c«ng ty giÇy da, c«ng ty sø Thanh hµ... NhiÒu ng­êi häc xong ®· ký hîp ®ång lao ®éng víi c«ng ty. §©y lµ m« h×nh ®µo t¹o nghÒ kÕt hîp víi sö dông ®ang ®­îc c¸c ngµnh khuyÕn khÝch më réng. Song ho¹t ®éng ®µo t¹o ë c¸c c«ng ty trªn ®Òu xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thiÕu lao ®éng nªn thêi gian ®µo t¹o kÕt hîp víi kÕt cÊu néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cßn bÊt hîp lý, do ®ã míi chØ h×nh thµnh ®­îc mét sè kü n¨ng lao ®éng cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt nªn hiÖu qu¶ lao ®éng thÊp. KÕ ho¹ch ®µo t¹o ®· hîp lý gi÷a lý thuyÕt vµ thùc hµnh. KÕt cÊu ch­¬ng tr×nh cã sù liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c bËc ®µo t¹o nghÒ vµ gi÷a c¸c m«n häc. Tuy nhiªn ®iÒu kiÖn d¹y vµ häc nh­: gi¸o tr×nh, thiÕt bÞ, thãi quen nghÒ nghiÖp vµ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ nªn kÕt qu¶ cßn thÊp. HÇu hÕt c¸c c¬ së d¹y nghÒ ch­a chñ ®éng biªn so¹n ®­îc néi dung ch­¬ng tr×nh vµ gi¸o tr×nh ®µo t¹o. Do kh«ng ®ñ ®éi ngò gi¸o viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ s­ ph¹m cÇn thiÕt nªn c¸c c¬ së d¹y nghÒ chñ yÕu sö dông ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cña c¸c tr­êng kh¸c cã sù ®iÒu chØnh, c¶i tiÕn cho phï hîp víi môc tiªu ®èi t­îng vµ thêi gian ®µo t¹o. Gi¸o tr×nh vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o phôc vô cho d¹y vµ häc cßn thiÕu. Môc tiªu, néi dung, ch­¬ng tr×nh, h×nh thøc, ph­¬ng thøc vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o chËm ®æi míi. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ngµnh ®µo t¹o ®· cã nh÷ng nç lùc lín nh»m ®æi míi c¸c néi dung ®ã. B­íc ®Çu ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh song cßn ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vµ yªu cÇu ®Æt ra. 2.5. Sö dông lao ®éng sau ®µo t¹o §èi víi c¸c häc viªn häc nghÒ th× nh÷ng ng­êi ®­îc häc nghÒ ng¾n h¹n vµ nh÷ng ng­êi ®­îc båi d­ìng phæ cËp nghÒ (chñ yÕu lµ bµ con n«ng d©n, lao ®éng thuÇn n«ng) hÇu hÕt th­êng lµm ®óng theo ngµnh nghÒ ®µo t¹o. Hä gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Þa ph­¬ng, n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång vËt nu«i, hä cßn cã thÓ tù t¹o viÖc lµm víi nh÷ng nghÒ ®· ®­îc ®µo t¹o ë c¸c c¬ së d¹y nghÒ. Nh­ng ®èi víi lùc l­îng c«ng nh©n kü thuËt, nh©n viªn nghiÖp vô ®­îc ®µo t¹o dµi h¹n th× sau khi kÕt thóc kho¸ ®µo t¹o nghÒ, hä kh«ng dÔ dµng t×m ®­îc chç lµm viÖc thÝch hîp. Theo b¸o c¸o (ch­a ®Çy ®ñ) cña Së c«ng nghiÖp, x©y dùng, giao th«ng vËn t¶i, n«ng l©m nghiÖp, th­¬ng m¹i, y tÕ vµ 25 doanh nghiÖp cña Trung ­¬ng ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh: sè lao ®éng ®­îc ®µo t¹o ra ®ang lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®óng ngµnh nghÒ ®µo t¹o chiÕm 81,5%, cßn l¹i 18,5% lµm viÖc kh«ng ®óng ngµnh nghÒ ®µo t¹o (trong ®ã: ®¹i häc, cao ®¼ng chiÕm 4,6%, trung häc chuyªn nghiÖp vµ t­¬ng ®­¬ng chiÕm 7,6%; c«ng nh©n kü thuËt vµ t­¬ng ®­¬ng chiÕm 6,2%). Sè lao ®éng ®µo t¹o ra ph©n bæ kh«ng t­¬ng øng gi÷a c¸c vïng trong tØnh, lao ®éng qua ®µo t¹o tËp trung chñ yÕu ë thµnh phè, thÞ x·, khu c«ng nghiÖp tËp trung; n«ng nghiÖp n«ng th«n vµ c¸c khu vùc miÒn nói chØ chiÕm kho¶ng 6%. Sè lao ®éng ®µo t¹o ra vµo c¸c c¬ quan nhµ n­íc vµ tù t×m ®­îc viÖc lµm chiÕm kho¶ng 60%, cßn 40% lµ kh«ng t×m ®­îc viÖc lµm (sè liÖu ®iÒu tra lao ®éng viÖc lµm cña Ban chØ ®¹o Trung ­¬ng trªn ®Þa bµn tØnh n¨m 1998). Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµylµ do: - Tr×nh ®é häc viªn sau khi kÕt thóc kho¸ ®µo t¹o nghÒ ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu vÒ lao ®éng. - Sù mÊt c©n ®èi gi÷a l­îng häc viªn ®­îc ®µo t¹o so víi nhu cÇu thùc tÕ cña thÞ tr­êng. X¶y ra sù mÊt c©n ®ãi nµy lµ do: + Th«ng tin vÒ thÞ tr­êng lao ®éng kh«ng th«ng suèt víi thùc tÕ ®Ó c¸c c¬ së d¹y nghÒ cã hÓ ®iÒu chØnh ®­îc l­îng häc viªn ®Çu vµo. + Cã sù chång chÐo gi÷a c¸c ngµnh nghÒ ®µo t¹o g©y ra sù d­ thõa lao ®éng ë mét sè ngµnh nghÒ. + ThÞ tr­êng lao ®éng cã sù biÕn ®éng trong kho¶ng thêi gian mµ häc viªn nhu cÇu lao ®éng vÒ mét ngµnh nghÒ ®µo t¹o t¹i thêi ®iÓm häc viªn b¾t ®Çu häc nghÒ kh¸c víi nhu cÇu t¹i thêi ®iÓm häc viªn kÕt thóc kho¸ häc vµ b¾t ®Çu ®i t×m viÖc lµm. - §µo t¹o nghÒ ch­a g¾n víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, víi chiÕn l­îc kinh tÕ vïng, ch­a g¾n víi s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng søc lao ®éng. - ViÖc më réng trµn lan c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o còng lµ mét nguyªn nh©n g©y ra t×nh tr¹ng trªn. C¸c tr­êng, c¸c ngµnh häc... më réng hoÆc thu hót chØ tiªu tuyÓn sinh tuú ý, theo thÞ hiÕu cña ng­êi häc dÉn tíi t×nh tr¹ng cã nh÷ng chuyªn ngµnh kh¸c ®· thiÕu l¹i cµng thiªó. - C¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch theo häc nh÷ng ngµnh häc, khèi ngµnh häc mµ x· héi cÇn nh­ng b¶n th©n ®èi t­îng kh«ng muèn theo häc ch­a hiÖu qu¶. - ViÖc më réng trµn lan c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o Mét sè chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®· ban hµnh ®Õn nay cã nh÷ng ®iÓm kh«ng cßn phï hîp hoÆc thiÕu v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ nªn ch­a khuyÕn khÝch c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c¸c c¬ së s¶n xuÊt còng nh­ trong c¸c c¬ quan nhµ n­íc, trong c¸c tÇng líp x· héi còng nh­ c¸c c¬ së, tæ chøc trong häc tËp båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, chuyªn m«n kü thuËt hoÆc tù trang bÞ cho m×nh mét nghÒ nµo ®ã. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn lµ do c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cßn ch­a ®­îc quan t©m tho¶ ®¸ng, tõ tr­íc n¨m 1998 m¶ng ®µo t¹o nghÒ cßn thuéc hÖ thèng gi¸o dôc - ®µo t¹o, chÞu sù qu¶n lý cña Bé Gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ nã ch­a ®­îc nhËn thøuc ®óng møc vÒ tÇm quan träng vµ cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn nh­ mét chiÕn l­îc trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o nguån nh©n lùc. Qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®µo t¹o nghÒ ë tØnh Phó Thä do Së Gi¸o dôc - ®µo t¹o qu¶n lý chØ cã 2 chuyªn viªn thuéc phßng Gi¸o dôc chuyªn nghiÖp theo dâi vµ chØ ®¹o, c¸c néi dung qu¶n lý nhµ n­íc kh«ng ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ, hiÖu lùc qu¶n lý gi¶m. Tuy nhiªn, sau khi m¶ng ®µo t¹o nghÒ ®­îc t¸ch ra vµ nã trùc thuéc Bé Lao ®éng - th­ong binh - x· héi, c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ ®­îc quan t©m h¬n, c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o nghÒ ®ang dÇn ®­îc h×nh thµnh tiÕn tíi hoµn thiÖn, gãp phÇn ph¸t triÓn c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ. III. NhËn xÐt chung vÒ ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng tØnh Phó Thä Thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi , c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh Phó Thä ®· cã sù chuyÓn dÞch quan träng: c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn. NhiÒu ngµnh nghÒ míi, c«ng nghÖ míi vµ lÜnh vùc míi ®· xuÊt hiÖn. Thùc tÕ ®ã ®ßi hái nguån nh©n lùc ph¶i ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng cña s¶n xuÊt. Cïng víi nh÷ng kÕt qu¶ vÒ sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o, c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu: - B×nh qu©n hµng n¨m ®· ®µo t¹o ®­îc kho¶ng 7 ngµn ng­êi cã tr×nh ®é nghÒ nhÊt ®Þnh phôc vô cho c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt. Trong ®ã, tr­êng hîp d¹y nghÒ chÝnh quy ®µo t¹o kho¶ng 4.000 ng­êi; c¸c c¬ së d¹y nghÒ ®µo t¹o kÌm cÆp bªn c¹nh xÝ nghiÖp, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ ®µo t¹o kho¶ng 2.700 ng­êi; c¸c c¬ së d¹y nghÒ t­ nh©n, c¸c lµng nghÒ... ®µo t¹o kho¶ng 300 ng­êi gióp ng­êi lao ®éng tù t¹o ®­îc viÖc lµm, nhiÒu ng­êi trë thµnh thî bËc cao, c«ng nh©n lµnh nghÒ. - §ang h×nh thµnh mét hÖ thèng c¬ së ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ ®a së h÷u phï hîp víi c¬ chÕ míi. §· thùc hiÖn ®­îc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc d¹y nghÒ. - Tuy cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n nh­ng Phó Thä ®· cè g¾ng s¾p xÕp vµ t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt, ®éi ngò gi¸o viªn, néi dung ®µo t¹o. V× vËy, c«ng t¸c ®µo t¹o ®· cã sù chuyÓn h­íng theo nhu cÇu thùc tÕ cña s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng lao ®éng. - C¬ cÊu ®µo t¹o ®ang dÇn chuyÓn dÞch theo h­íng hîp lý h¬n phôc vô kÞp thêi viÖc x©y dùng ®éi ngò c¸n bé cña tØnh theo NghÞ quyÕt TW3 kho¸ VIII. Tuy nhiªn tr­íc yªu cÇu ®æi míi cña nÒn kinh tÕ, yªu cÇu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô sù nghiÖp CNH-H§H cña tØnh, c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò: - Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng cßn h¹n chÕ: lao ®éng ®µo t¹o ch­a cã sù thèng nhÊt gi÷a c¬ quan ®µo t¹o víi ®¬n vÞ sö dông dÉn ®Õn mÊt c©n ®èi gi­· cung vµ cÇu (thõa vÒ c¸c ngµnh th­¬ng m¹i, kÕ to¸n nh­ng l¹i thiÕu ngµnh ®iÖn tö, tin häc, kü thuËt s¶n xuÊt). - Ch­a cã chiÕn l­îc dµi h¹n, ®ång bé cho c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc. §µo t¹o ch­a toµn diÖn, ch­a phï hîp víi nhu cÇu sö dông. Quy m«, hÖ thèng ®µo t¹o cßn ph©n t¸n, nhá bÐ, hiÖu qu¶ thÊp. ChÊt l­îng ®µo t¹o ch­a cao, n¨ng lùc thùc hµnh yÕu, tû lÖ c«ng nh©n kü thuËt bËc cao cßn thÊp. Sö dông lao ®éng sau ®µo t¹o míi ®¹t kho¶ng 60%. Ch­a cã chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n trong viÖc sö dông vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc. - C¸c c¬ së ®µo t¹o, d¹y nghÒ yÕu kÐm c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng: c¸c trang thiÕt bÞ thiÕu thèn, l¹c hËu, cò kü, ph©n bè ch­a hîp lý, cã n¬i cã ngµnh cßn qu¸ Ýt, thËm chÝ kh«ng cã nhÊt lµ vïng nói, vïng s©u, xa, khu vùc n«ng th«n. C¸c c¬ së d¹y nghÒ ng¾n h¹n cña mét sè ngµnh chØ ®ñ n¨ng lùc ®µo t¹o nghÒ tr×nh ®é thÊp (mang tÝnh chÊt phæ cËp nghÒ). §éi ngò gi¸o viªn d¹y nghÒ chuyªn nghiÖp bÞ ph©n t¸n vµ gi¶m dÇn, tr×nh ®é kh«ng ®­îc n©ng cao ®Ó ®¸p øng víi sù ph¸t triÓn cña kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. - Qu¶n lý sö dông ®µo t¹o ch­a tèt nhÊt lµ viÖc ®Þnh h­íng cho c¸n bé sau ®µo t¹o vÒ n«ng th«n ch­a ®­îc chó träng. - Tuy b­íc ®Çu ®· ®a sè së h÷u h×nh thøc d¹y nghÒ nh­ng ch­a huy ®éng ®­îc c¸c nguån lùc, ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ ch­a ®­îc x· héi ho¸, ho¹t ®éng d¹y nghÒ vÉn dùa vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ chñ yÕu. - HÖ thèng chÝnh s¸ch ®èi víi lÜnh vùc ®µo t¹o nghÒ cßn thiÕu hoÆc ch­a cã, tõ n¨m 1996 sau khi Bé LuËt lao ®éng ra ®êi míi cã chÝnh s¸ch ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò häc nghÒ theo quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng. Song ®iÒu nµy ch­a ®ñ m¹nh ®Ó thóc ®Èy vµ khuyÕn khÝch ng­êi d¹y vµ häc. Qu¸ tr×nh ®µo t¹o nguån nh©n lùc cña tØnh Phó Thä còng n»m trong bèi c¶nh chung cña c¶ n­íc. §óng nh­ Héi nghÞ BCH TW 2 kho¸ VIII ®· ®¸nh gi¸: "Gi¸o dôc chuyªn nghiÖp, nhÊt lµ ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt cã lóc suy gi¶m, mÊt c©n ®èi lín vÒ c¬ cÊu, tr×nh ®é trong ®éi ngò lao ®éng ë nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt. Quy m« ®µo t¹o hiÖn nay qu¸ nhá bÐ, tr×nh ®é thiÕt bÞ l¹c hËu kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu CNH-H§H". PhÇn ba Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ ë tØnh Phó Thä I. Quan ®iÓm, ph­¬ng h­íng chung, môc tiªu c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ 1. Mét sè quan ®iÓm chñ ®¹o: 1.1. N©ng cao vai trß ®µo t¹o nghÒ. - Ph¶i thùc sù coi ®µo t¹o nghÒ lµ mét nhiÖm vô träng t©m trong viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, ®ång thêi coi ®µo t¹o nghÒ còng lµ n©ng cao d©n trÝ, båi d­ìng nh©n tµi cho ®Êt n­íc. §µo t¹o nghÒ ph¶i ®­îc t¨ng nhanh c¶ vÒ quy m«, chÊt l­îng, hiÖu qu¶ vµ t¹o ra c¬ cÊu lao ®éng hîp lý h¬n cho thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Ph¸t triÓn ®µo t¹o nghÒ ph¶i g¾n víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc trong tõng giai ®o¹n, g¾n víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ, c¸c vïng kinh tÕ, vïng d©n c­, víi tõng ®Þa ph­¬ng, g¾n víi thÞ tr­êng søc lao ®éng theo quan hÖ cung cÇu. - Nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý vÒ môc tiªu, néi dung, ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o nghÒ, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hÖ thèng tr­êng vµ trung t©m d¹y nghÒ, cÊp ph¸t b»ng, chøng chØ, ®Þnh h­íng vµ h­íng dÉn ®èi víi c¸c c¬ së d¹y nghÒ quy m« nhá. 1.2. X· héi ho¸ ®µo t¹o nghÒ. - Thùc hiÖn x· héi ho¸ ®µo t¹o nghÒ nh»m thu hót mäi nguån nh©n lùc trong vµ ngoµi tØnh cho c¸c ho¹t ®éng ®µo t¹o nghÒ. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®µo t¹o nghÒ vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng­êi lao ®éng cã c¬ héi häc nghÒ, t×m kiÕm viÖc lµm. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o, lo¹i h×nh tr­êng líp. Ng­êi häc nghÒ vµ ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®ãng gãp theo ph­¬ng ch©m Nhµ n­íc vµ nh©n d©n cïng lµm. - Bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong ®µo t¹o nghÒ, ®¸p øng yªu cÇu ®µo t¹o cho ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng, cÇn ®Çu t­ cã träng ®iÓm ®Ó t¹o nªn mét bé phËn ®µo t¹o nghÒ chÊt l­îng cao lµm chuÈn mùc vµ ®Î ®µo t¹o t®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt, nh©n viªn nghiÖp vô cã kh¶ n¨ng tham gia c¹nh tranh trong thÞ tr­êng lao ®éng trong n­íc. - Song song víi viÖc ®Èy m¹nh ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, ph¶i coi träng vµ t¨ng c­êng l·nh ®¹o nghÒ cho lao ®éng n«ng th«n mµ chñ yÕu lµ ®µo t¹o ng¾n h¹n c¸c nghÒ trång trät, ch¨n nu«i, ®¸nh b¾t thuû s¶n, s¬ chÕ, chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n n«ng, l©m, ng­ nghiÖp vµ c¸c nghÒ truyÒn thèng. 1.3. §µo t¹o g¾n víi sö dông. §µo t¹o nghÒ g¾n víi gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ch­a cã viÖc lµm, t¹o viÖc lµm míi cho nh÷ng ng­êi lao ®éng mÊt viÖc lµm trong qu¸ tr×nh s¾p xÕp l¹i lao ®éng vµ cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. 1.4. T¨ng c­êng ng©n s¸ch cho ®µo t¹o nghÒ. Nhµ n­íc vµ ®Þa ph­¬ng c¸c cÊp t¨ng ng©n s¸ch ®Çu t­ cho ®µo t¹o nghÒ ®ång thêi cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ hîp lý, ®Èy m¹nh x· héi ho¸ ®Ó huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc. Nguån ng©n s¸ch Nhµ n­íc tËp trung ®Çu t­ cho c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng ë n«ng th«n. 2. Ph­¬ng h­íng : - Phèi hîp chÆt chÏ vµ tranh thñ sù gióp ®ì cña c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp, c¸c tr­êng d¹y nghÒ cña Trung ­¬ng, c¸c c¬ së d¹y nghÒ trong c¶ n­íc vµ trªn ®Þa bµn tØnh nh»m ®µo t¹o, båi d­ìng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, gi¸o viªn vµ c«ng nh©n kü thuËt, nh©n viªn nghiÖp vô cña tØnh. T¹o m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ng­êi lao ®éng cã kiÕn thøc, cã tr×nh ®é chuyªn m«n ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi. - TiÕp tôc x©y dùng m¹ng l­íi c¬ së d¹y nghÒ ®a së h÷u, x· héi ho¸ c«ng t¸c d¹y nghÒ, truyÒn nghÒ g¾n viÖc d¹y nghÒ lµm nßng cèt ®Ó x©y dùng vµ kh«i phôc c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, h­íng dÉn cho ng­êi lao ®éng øng dông c¸c tiÕn bé KHKT vµo s¶n xuÊt, tr­íc hÕt lµ trong lÜnh vùc n«ng l©m ng­ nghiÖp, kinh tÕ trang tr¹i phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n. - §µo t¹o nguån nh©n lùc ph¶i g¾n víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ phï hîp víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trªn ®Þa bµn tØnh. - Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m kh«ng chØ ®µo t¹o nghÒ ë trong c¸c tr­êng chuyªn nghiÖp, c¸c c¬ së d¹y nghÒ mµ ph¶i ®µo t¹o trong suèt qu¸ tr×nh lao ®éng. Ngoµi viÖc häc giái lý thuyÕt , häc viªn ph¶i giái thùc hµnh vµ vËn dông vµo ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Kh«ng nh÷ng hiÓu biÕt thµnh th¹o mét nghÒ mµ ng­êi lao ®éng cßn biÕt nhiÒu nghÒ, am hiÓu nh÷ng kiÕn thøc kh¸c nh­: luËt ph¸p, ngo¹i ng÷, tin häc..... 3. Môc tiªu ®µo t¹o nghÒ : §µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn vµ tiÒn ®Ò ®¶m b¶o nguån nh©n lùc phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña tØnh. Do ®ã ph¶i më réng quy m« vµ n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®µo t¹o d¹y nghÒ. Ph¶i hÕt søc coi träng vµ båi d­ìng lùc l­îng lao ®éng giái, cã tr×nh ®é kü n¨ng nghÒ nghiÖp t¹o s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, ®ñ søc qu¶n lý vµ vËn hµnh nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi mµ quy ho¹ch tæng thÓ ®Õn n¨m 2010 cña tØnh ®Ò ra. 3.1 Môc tiªu tæng qu¸t : - T¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó ng­êi lao ®éng cã c¬ héi lùa chän ngµnh nghÒ, ph¸t huy ®­îc n¨ng lùc së tr­êng cña ng­êi lao ®éng. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n kü thuËt, nh©n viªn nghiÖp vô theo tinh thÇn NghÞ quyÕt 05/NQ-TW cña Ban th­êng vô tØnh uû vÒ ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®Õn n¨m 2010. - C«ng t¸c ®µo t¹o d¹y nghÒ ph¶i t¹o ra ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung, ®Æc biÖt lµ ë n«ng th«n vµ ®¸p øng cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ cña tØnh. Cung cÊp ngµy cµng nhiÒu lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt, ngo¹i ng÷, tin häc, qu¶n lý cho lÜnh vùc hîp t¸c quèc tÕ vÒ lao ®éng, cho c¸c c«ng ty liªn doanh, cho c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung. N©ng dÇn c¬ cÊu sè l­îng, chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña tØnh ®Õn n¨m 2010 tiÕn tíi c¬ cÊu : 1 ®¹i häc - 4 trung häc - 10 c«ng nh©n kü thuËt vµ ®¹t tiªu chuÈn lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cña tØnh tõ 35 - 38% so víi tæng nguån lao ®éng. 3.2 Môc tiªu cô thÓ tõng giai ®o¹n : Trong giai ®o¹n 1997 - 2000 song song víi viÖc ®µo t¹o ®¸p øng nhu cÇu lao ®éng cho c¸c ngµnh ®ång thêi chó träng ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng kü thuËt cho n«ng l©m nghiÖp. Trong giai ®o¹n nµy ®· ®µo t¹o míi 25 ngµnh lao ®éng, b×nh qu©n mçi n¨m kho¶ng 8 ngµn ng­êi (d¹y nghÒ chÝnh quy 4 ngµn) . §­a tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o tõ 16% n¨m 1997 lªn 20% n¨m 2000. ChØ tiªu N¨m 2000 Giai ®o¹n 2001 - 2005 Giai ®o¹n 2006 - 2010 1. Lao ®éng trong ®é tuæi cã kh¶ n¨ng lao ®éng 629,2 705,6 748,5 Trong ®ã : Cã CMKT 132,5 193,5 272 Chia ra : - §H,C§,Trªn §H 18,5 20 21 - THCN vµ t­¬ng ®­¬ng 34,5 45 62 - CNKT vµ t­¬ng ®­¬ng 79,0 128,5 188 2. Tû träng lao ®éng cã CMKT so víi nguån lao ®éng (%) 20 27 35 3. Tû träng lao ®éng ®· qua ®µo t¹o nghÒ so víi nguån lao ®éng (%) 12 17,5 23,5 Trong giai ®o¹n 2001 - 2005 ®µo t¹o míi lµ 49,5 ngµn ng­êi (trong ®ã d¹y nghÒ chÝnh quy kho¶ng 26 ngµn ng­êi), b×nh qu©n mçi n¨m ®µo t¹o nghÒ cho kho¶ng 10 ngµn lao ®éng. Trong giai ®o¹n 2006 - 2010 ®µo t¹o míi lµ 59,5 ngµn lao ®éng (trong ®ã ®µo t¹o chÝnh quy kho¶ng 29 ngµn ng­êi) , b×nh qu©n mçi n¨m ®µo t¹o nghÒ cho kho¶ng 11,9 ngµn lao ®éng. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nh­ trªn, ®ßi hái tØnh Phó Thä ph¶i cã sù cè g¾ng, nç lùc rÊt lín trong c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ. Do ®ã, Phó Thä ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n ngay tõ b©y giê. II. Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ ë tØnh Phó Thä §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc ®µo t¹o vµo tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt, chóng ta ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò cã tÝnh chiÕn l­îc ®èi víi c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ cña tØnh. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t tØnh cÇn tËp trung gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò chñ yÕu sau: 1. CÇn nhanh chãng s¾p xÕp, bè trÝ c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ. §Ó lµm ®­îc viÖc nµy, tr­íc hÕt cÇn tiÕn hµnh khÈn tr­¬ng mét sè c«ng viÖc: - Rµ so¸t l¹i ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng cña tõng tr­êng (kÓ c¶ c«ng lËp vµ d©n lËp) trªn tÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn, trong ®ã ®Æc biÖt chó träng ®Õn c¸c vÊn ®Ó: + MÆt b»ng cña nhµ tr­êng + HÖ thèng phßng häc vµ c¸c thiÕt bÞ phôc vô cho gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu. + HÖ thèng c¸c c¬ së lµm viÖc cña c¸n bé gi¸o viªn. + Sè l­îng vµ chÊt l­îng ®éi ngò gi¸o viªn. + HÖ thèng th­ viÖn, th«ng tin t­ liÖu + HÖ thèng gi¸o tr×nh, tµi liÖu tham kh¶o phôc vô gi¶ng d¹y, nghiªn cøu häc tËp cña gi¸o viªn vµ häc sinh... Tõ sù ph©n tÝch ®ã t×m ra ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña tõng tr­êng, tõng c¬ së ®µo t¹o nghÒ ®Ó cã h­íng xö lý cho phï hîp. - Th«ng qua viÖc ®iÒu tra x· héi häc ®èi víi sè häc viªn ®· tèt nghiÖp ra tr­êng còng nh­ ®èi víi c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ sö dông sè häcviªn do c¸c tr­êng ®µo t¹o ra ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch thùc chÊt chÊt l­îng ®µo t¹o cña c¸c tr­êng trong thêi gian võa qua. Trªn c¬ së ®ã x©y dùng kÕ ho¹ch s¾p xÕp, bè trÝ l¹i c¸c tr­êng vµ trung t©m ®µo t¹o phï hîp víi yªu cÇu cña tØnh. ViÖc bè trÝ, s¾p xÕp l¹i hÖ thèng c¸c tr­êng rÊt phøc t¹p, bëi lÏ nã ®ông ch¹m ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò lín nh­: + §Êt ®ai ®Ó x©y dùng tr­êng së. + Tµi chÝnh ®Ó x©y dùng tr­êng, mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc d¹y vµ häc. + ViÖc lµm cña c¸n bé, gi¸o viªn, vÞ trÝ cña mçi con ng­êi trong c¸c tr­êng vµ thu nhËp cña hä. Do ®ã, kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¾p xÕp mét c¸ch å ¹t b»ng c¸c mÖnh lÖnh hµnh chÝnh ®¬n thuÇn, mµ ph¶i cã sù lùa chän, lµm thö ®Ó rót kinh nghiÖm, lµm tõ thÊp ®Õn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p. Do ®iÒu kiÖn, ng©n s¸ch, v× vËy tr­íc m¾t kh«ng nªn thµnh lËp qu¸ nhiÒu tr­êng, chØ thµnh lËp thªm nh÷ng tr­êng khi cã nhu cÇu ë c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, khu c«ng nghiÖp,... §iÒu quan träng h¬n lµ cñng cè, t¨ng c­êng n©ng cÊp cho c¸c tr­êng ®Ó më réng quy m«, ho¹t ®éng hÕt c«ng suÊt, n©ng cao chÊt l­îng. Cô thÓ nh­ sau: - H×nh thµnh c¸c tr­êng träng ®iÓm: §©y lµ hÖ thèng x­¬ng sèng cña ngµnh nh»m môc ®Ých ®µo t¹o kü thuËt viªn vµ CNKT lµnh nghÒ yªu cÇu ph¸t triÓn cña tØnh. C¸c tr­êng nµy sÏ gi÷ vai trß nßng cèt cña hÖ thèng c¸c tr­êng c«ng lËp bªn c¹nh viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o nghÒ nghiÖp kh¸c. §Ó khai th¸c c¸c ®iÒu kiÖn hiÖn cã, tØnh nªn giao cho c¸c tr­êng träng ®iÓm nhiÖm vô d¹y nghÒ, båi d­ìng, tËp huÊn chuyÓn giao kü thuËt nh­ sau: + Tr­êng d¹y nghÒ Phó Thä. §©y lµ tr­êng träng ®iÓm ®µo t¹o ®a ngµnh víi quy m« th­êng xuyªn tõ 600 - 800 häc sinh/n¨m. Tr­êng cung cÊp c«ng nh©n kü thuËt cã chÊt l­îng cao ®¹t chuÈn quèc gia ®Ó phôc vô nhu cÇu khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm c¸c ngµnh kinh tÕ, kü thuËt cã thÕ m¹nh cña tØnh. + Tr­êng trung häc N«ng l©m: Lµ tr­êng träng ®iÓm thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o n«ng d©n, cÇn ®­îc n©ng cao tr×nh ®é gi¸o viªn, ®æi míi néi dung c«ng ty, nhÊt lµ ph­¬ng ph¸p tæ chøc ®µo t¹o ®Ó phï hîp víi lao ®éng cña n«ng d©n. + Tr­êng trung häc kinh tÕ: Nghiªn cøu ®Ó ®µo t¹o mét sè nghÒ th­¬ng m¹i, dÞch vô; dÞch vô ¨n uèng, qu¶n lý nhµ hµng, kh¸ch s¹n, nh©n viªn du lÞch... Hµng n¨m tr­êng tuyÓn sinh tõ 80 - 100 häc sinh vµo häc nghÒ chÝnh quy, tæ chøc d¹y nghÒ ng¾n h¹n, båi d­ìng nh©n viªn nghiÖp vô kü thuËt, n©ng d¹y nghÒ h¬n 300 l­ît ng­êi. + Tr­êng Trung häc y tÕ: Cñng cè vµ më réng nhãm nghÒ kü thuËt viªn y, d­îc phôc vô chÕ biÕn d­îc phÈm, d­îc liÖu, s¶n xuÊt thuèc y häc cæ truyÒn ®¸p øng yªu cÇu lao ®éng kü thuËt y tÕ cho hÖ thèng ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n. - X©y dùng mét sè c¬ së d¹y nghÒ l­u ®éng ®¸p øng nhu cÇu häc tËp nghÒ nghiÖp cña c¸c vïng s©u, vïng xa vµ vïng nói cao ®¶m b¶o sù c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng t¹o c¬ héi cho mäi ng­êi cã mong muèn häc tËp nghÒ. 2. X©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn ®µo t¹o nghÒ: Gi¸o viªn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng ®µo t¹o, viÖc x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn d¹y nghÒ lµ qu¸ tr×nh liªn tôc, ph¶i ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn. 2.1. §¸p øng yªu cÇu vÒ sè l­îng gi¸o viªn. Ph¶i cã kÕ ho¹ch dù b¸o nhu cÇu gi¸o viªn ë tõng huyÖn, tõng vïng.. ®Ó tØnh cã ®Þnh h­íng tr­íc nhu cÇu tuyÓn sinh ë tõng tr­êng, tõng m«n còng nh­ cã sù c©n ®èi ë tÇm vÜ m« b¶o ®¶m ®ñ sè l­îng gi¸o viªn tr­íc tõng n¨m häc. §a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®µo t¹o - båi d­ìng gi¸o viªn mét c¸ch cã hiÖu qu¶, kÕt hîp hîp lý gi÷a ®µo t¹o chÝnh quy vµ ®µo t¹o t¹i chøc. CÇn ph¶i cã chØ tiªu ®µo t¹o ®éi ngò gi¸o viªn theo ®Þa chØ (ngµnh, vïng, huyÖn) dùa trªn quy ho¹ch tæng thÓ cña sù ph¸t triÓn gi¸o dôc theo tõng giai ®o¹n. KÕt hîp gi¶i ph¸p c¬ b¶n l©u dµi víi gi¶i ph¸p t×nh thÕ, nhÊt thêi (ký hîp ®ång víi nh÷ng gi¸o viªn nghØ h­u cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cã t©m huyÕt nghÒ nghiÖp tiÕp tôc gi¶ng d¹y...). Cã chÝnh s¸ch , chÕ ®é bæ nhiÖm vµ ph©n phèi ®ång bé sao cho ®éi ngò gi¸o viªn cã thÓ hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô d¹y häc ®óng víi chuyªn m«n ®µo t¹o cña m×nh. TiÕn hµnh ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i ®éi ngò gi¸o viªn, gi¶m sè c¸n bé hµnh chÝnh ®Ó t¨ng thªm c¸n bé gi¶ng d¹y cã tr×nh ®é vµ ®¶m b¶o c¬ cÊu, chñng lo¹i ®¸p øng yªu cÇu ®µo t¹o nghÒ trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. 2.2. N©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò gi¸o viªn. §ßi hái cÇn quan t©m ®ång bé tõ tuyÓn chän - ®µo t¹o trong c¸c tr­êng s­ ph¹m - ®Èy m¹nh c«ng t¸c båi d­ìng gi¸o viªn th­êng xuyªn trong c¸c tr­êng ®µo t¹o. Gi¸o viªn d¹y nghÒ ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n, thµnh th¹o vÒ thùc hµnh ®Ó cã thÓ d¹y lý thuyÕt kÕt hîp víi thùc hµnh. Båi d­ìng n©ng cao tay nghÒ cho gi¸o viªn lµ nhiÖm vô th­êng xuyªn, cã nh­ thÕ viÖc d¹y nghÒ míi ®¶m b¶o chÊt l­îng. VÒ c«ng nghÖ míi, h­íng båi d­ìng c«ng nghÖ míi cho gi¸o viªn tËp trung vµo nh÷ng c«ng nghÖ ®· vµ sÏ ¸p dông vµo ®Þa ph­¬ng, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, vËt liÖu míi trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. C¸c tr­êng, c¬ së d¹y nghÒ cÇn chñ ®éng phèi hîp víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt ®Ó ®µo t¹o, më c¸c líp båi d­ìng vÒ c«ng nghÖ míi cho c¸c gi¸o viªn d¹y nghÒ. VÒ ngo¹i ng÷: ngo¹i ng÷ lµ mét yªu cÇu x· héi trong thêi kú më cöa, môc tiªu trong n¨m n¨m tíi ph¶i phÊn ®Êu 100% gi¸o viªn d¹y nghÒ biÕt ngo¹i ng÷ trong ®ã 40% tr×nh ®é B, 5 - 10% thµnh th¹o ®Î giao tiÕp ®­îc. VÒ tin häc: Do sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ th«ng tin ®­îc sö dông ngµy cµng réng r·i trong gi¸o dôc ®µo t¹o, tin häc sÏ ®­îc ®µo t¹o chÝnh kho¸ trong c¸c tr­êng ®Ó ng­êi c«ng nh©n cã thÓ sö dông thµnh th¹o nã nh­ lµ mét ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt. Muèn vËy, båi d­ìng tin häc cho gi¸o viªn ph¶i ®i tr­íc mét b­íc. T¨ng c­êng båi d­ìng phÊn ®Êu tõ nay ®Õn n¨m 2005 cã 80% gi¸o viªn ®¹t tr×nh ®é chuÈn; 30% cã tay nghÒ bËc 6/7 - 7/7 hoÆc t­¬ng®­¬ng ®èi víi gi¸o viªn thùc hµnh, 100% gi¸o viªn d¹y nghÒ ®­îc phæ cËp tin häc trong ®ã 15 - 20% cã kh¶ n¨ng sö dông tin häc vµo bµi gi¶ng vµ qu¶n lý. C¸c h×nh thøc båi d­ìng gi¸o viªn bao gåm: - Båi d­ìng dµi h¹n: thêi gian kÐo dµi trªn 1 n¨m, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. - Båi d­ìng ng¾n h¹n: lµ h×nh thøc phæ biÕn, båi d­ìng ph­¬ng ph¸p s­ ph¹m c«ng nghÖ míi, ngo¹i ng÷, tin häc.v.v... th­êng ®­îc tæ chøc t¹i c¬ së hoÆc trong c¸c ®ît båi d­ìng hÌ. - Båi d­ìng qua héi th¶o, héi gi¶ng: Héi gi¶ng ®­îc tæ chøc th­êng xuyªn hµng n¨m ®Ó gi¸o viªn ®­îc thÓ hiÖn n¨ng lùc s­ ph¹m, kü n¨ng gi¶ng d¹y, häc tËp kinh nghiÖm cña ®ång nghiÖp. Héi th¶o nh»m båi d­ìng chuyªn m«n nghiÖp vô theo chuyªn ®Ò nh­ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc qu¶n lý häc sinh... Ngoµi ra cßn cã h×nh thøc nh­ tù båi d­ìng, tham quan vµ thùc tËp c¶ trong vµ ngoµi n­íc. §Ó cã thÓ x©y dùng ®­îc ®éi ngò gi¸o viªn d¹y nghÒ ®¸p øng ®ñ yªu cÇu vÒ sè l­îng, b¶o ®¶m chÊt l­îng ®ßi hái Nhµ n­íc ph¶i ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é ®·i ngé tho¶ ®¸ng nh»m ph¸t huy tiÒm n¨ng vµ nhiÖt huyÕt cña ®éi ngò nµy. 2.3. §æi míi hÖ thèng chÝnh s¸ch ®èi víi ®éi ngò gi¸o viªn d¹y nghÒ. §éi ngò gi¸o viªn, cho dï ë bËc häc nµo, hä lµ ng­êi ®¹i diÖn cho trÝ tuÖ cña d©n téc. Do ®ã, vÒ nguyªn t¾c hä ph¶i ®­îc x· héi tr©n träng. Sù tr©n träng ë ®©y kh«ng ph¶i chØ trªn ph­¬ng diÖn tinh thÇn lµ ®­îc x· héi t«n vinh mµ cßn ph¶i ®­îc tr©n träng trong ph©n phèi vµ thô h­ëng c¸c quyÒn lîi vËt chÊt, tr­íc m¾t lµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng. HÖ thèng tiÒn l­¬ng cña chóng ta hiÖn nay cßn nhiÒu bÊt cËp. tiÒn l­¬ng cña chóng ta kh«ng ®ñ nu«i sèng b¶n th©n ng­êi gi¸o viªn chø ch­a nãi g× ®Õn chuyÖn nu«i sèng gia ®×nh hä. hÖ thèng tiÒn l­¬ng cñachóng ta ®· lµm cho ®éi ngò c¸n bé kh«ng toµn t©m, toµn ý víi c«ng viÖc mµ hä g¸nh v¸c. Song nã l¹i lµ c¬ së ®Î ra nhiÒu tiªu cùc trong x· héi. Trong t×nh h×nh chung ®ã, ®éi ngò gi¸o viªn lµ nh÷ng ng­êi cã møc thu nhËp thÊp vµ cã cuéc sèng ®¹m b¹c nhÊt trong hÖ thèng viªn chøc Nhµ n­íc. ChÝnh v× thÕ mµ c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc còng ®· x©m nhËp vµ ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ trong hÖ thèng gi¸o dôc - ®µo t¹o nãi chung vµ ®µo t¹o nghÒ nãi riªng. - TiÒn l­¬ng ch­a khuyÕn khÝch ng­êi ta lµm viÖc theo kh¶ n¨ng vµ còng ch­a khuyÕn khÝch ng­êi tµi giái C¬ cÊu lao ®éng cña n­íc ta hiÖn nay ®ang cã sù bÊt hîp lý nghiªm träng. §Ó cã ®­îc c¬ cÊu lao ®éng hîp lý tr­íc hÕt ph¶i cã chiÕn l­îc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®óng, tøc lµ mét bé phËn lín häc sinh khi tèt nghiÖp THCS ph¶i chuyÓn sang häc nghÒ, ®Ó ®Õn kho¶ng tuæi 18 hä thùc sù cã mét nghÒ v÷ng ch¾c, cã thÓ tù kiÕm sèng ®Î nu«i m×nh vµ gia ®×nh trong t­¬ng lai. ChØ nh÷ng em häc kh¸ giái míi ®­îc chuyÓn sang häc THPT, sau ®ã chuyÓn lªn ®¹i häc, trung häc hoÆc häc nghÒ. Ph¶i cã hÖ thèng l­¬ng phï hîp, tøc lµ ph¶i xÕp møc l­¬ng khëi ®iÓm cao cho c«ng nh©n kü thuËt, tøc lµ tiÒn l­¬ng nµy b¶o ®¶m cho ng­êi c«ng nh©n kü thuËt còng cã møc l­¬ng ®ñ nu«i sèng m×nh vµ gia ®×nh. - Nªn xem xÐt l¹i hÖ sè l­¬ng cña ngµnh gi¸o dôc. CÇn cã mét hÖ thèng thèng nhÊt do gi¸o dôc - ®µo t¹o. Sau ®ã, tuú tÝnh chÊt cña tõng cÊp häc, tuú ®iÒu kiÖn cña tõng vïng (thµnh phè, n«ng th«n, trung du, miÒn nói...) ®Ó cã mét møc phô cÊp riªng. Møc phô cÊp nµy lµ phÇn mÒm, chØ ®­îc h­ëng khi ®ang lµm viÖc t¹i ®ã, khi chuyÓn ®i n¬i kh¸c sÏ ®­îc h­ëng møc phô cÊp ®· quy ®Þnh t¹i n¬i ®Õn. Nh­ vËy sÏ c«ng b»ng vµ hîp lý h¬n. * ChÝnh s¸ch båi d­ìng ®èi víi ®éi ngò gi¸o viªn §Ó cã ®­îc nh÷ng sinh viªn giái, tÊt yÕu ph¶i cã ®éi ngò gi¸o viªn giái. Ng­êi gi¸o viªn kh«ng nh÷ng ph¶i giái vÒ chuyªn m«n mµ cßn ph¶i giái vÒ tin häc, vÒ ngo¹i ng÷ vµ ph¶i lµ ng­êi cã t­ c¸ch ®¹o ®øc tèt, thùc sù lµ tÊm g­¬ng cho häc sinh noi theo. Muèn cã ®­îc nh÷ng ng­êi thµy nh­ vËy, bªn c¹nh sù nç lùc cña b¶n th©n mçi gi¸o viªn, Nhµ n­íc còng cÇn cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o, båi d­ìng tho¶ ®¸ng. Trong chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc kh«ng cã mét kho¶n ®Çu t­ nµo dµnh cho viÖc båi d­ìng thùc tÕ cho gi¸o viªn ®µo t¹o nghÒ. §©y lµ ®iÒu bÊt hîp lý, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc nghiªn cøu sím cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc. Hµng n¨m, trong kinh phÝ cÊp cho c¸c tr­êng ph¶i cã mét kho¶n dµnh cho viÖc båi d­ìng kiÕn thøc thùc tÕ cho gi¸o viªn. §­¬ng nhiªn, c¸c tr­êng còng cÇn ph¶i xem xÐt l¹i quy m« ®µo t¹o hiÖn nay. V× l­¬ng cña gi¸o viªn qu¸ thÊp, ngoµi tiÒn l­¬ng ra, ng­êi gi¸o viªn kh«ng biÕt lµm g× thªm ®Ó kiÕm tiÒn nu«i gia ®×nh vµ b¶n th©n, tr­íc thùc tr¹ng ®ã, ®Ó t¨ng thu nhËp cho gi¸o viªn, buéc c¸c tr­êng ph¶i t¨ng quy m« ®µo t¹o, nhiÒu n¬i më qu¸ kh¶ n¨ng cña m×nh (vÒ gi¶ng ®­êng, vÒ gi¸o viªn, vÒ gi¸o tr×nh vµ tµi liÖu). §Ó cã thu nhËp, gi¶i quyÕt nhu cÇu thiÕt yÕu cña cuéc sèng, kh«ng Ýt gi¸o viªn ®· ph¶i gi¶ng liªn tôc 3 ca trong mçi ngµy. Gi¸o viªn kh«ng cßn thêi gian ®i thùc tÕ, ®äc tµi liÖu tham kh¶o vµ nghiªn cøu khoa häc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. Râ rµng nÕu Nhµ n­íc kh«ng sím gi¶i quyÕt mét c¸ch c¨n b¶n chÕ ®é ®·i ngé víi gi¸o viªn nãi chung, gi¸o viªn ®µo t¹o nghÒ nãi riªng, c¸c tr­êng kh«ng tÝnh to¸n kü quy m« ®µo t¹o cña m×nh cø ch¹y theo sè l­îng nh­ hiÖn nay, th× sù xuèng cÊp vÒ chÊt l­îng ®µo t¹o lµ ®iÒu khã tr¸nh khái. + Cã chÝnh s¸ch cung cÊp th«ng tin cho ®éi ngò gi¸o viªn ®µo t¹o nghÒ. C¸c gi¸o viªn ®µo t¹o nghÒ ngoµi viÖc truyÒn thô cho ng­êi häc nh÷ng kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n cßn ph¶i båi d­ìng cho ng­êi häc nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ chñ nghÜa M¸c-Lª nin, c¸c chÝnh s¸ch lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc... ChÝnh v× thÕ gi¸o viªn ®µo t¹o nghÒ còng rÊt cÇn ®­îc cung cÊp th«ng tin. §¸ng tiÕc lµ tõ l©u nay Nhµ n­íc ch­a cã chÝnh s¸ch cung cÊp th«ng tin cho ®éi ngò gi¸o viªn ®µo t¹o nghÒ. C¸c b¶n tin tham kh¶o néi bé, c¸c th«ng t­, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, c«ng b¸o... c¸c c¸n bé ®oµn thÓ c¸c c¬ së th× ®­îc cung cÊp rÊt ®Çy ®ñ trong khi hµng lo¹t gi¸o viªn nãi chung, gi¸o viªn ®µo t¹o nghÒ nãi riªng kh«ng hÒ ®­îc cung cÊp. §©y còng lµ ®iÒu bÊt hîp lý, cÇn cã sù söa ®æi. * ChÝnh s¸ch khen th­ëng Khen th­ëng lµ h×nh thøc ghi nhËn c«ng lao cña ng­êi lao ®éng tõ ®ã ®éng viªn hä tÝch cùc trong lao ®éng, c«ng t¸c, häc tËp. ViÖc tÆng huy ch­¬ng v× sù nghiÖp gi¸o dôc thùc chÊt còng lµ nh»m môc ®Ých ®ã. Tuy nhiªn, ®Ó nhËn ®­îc huy ch­¬ng nµy, nam giíi ph¶i cã 30 n¨m, n÷ giíi ph¶i cã 25 n¨m lµm viÖc trong nghÒ. Do ®iÒu kiÖn lÞch sö ®Ó l¹i, nh÷ng ng­êi cã sè n¨m nh­ quy ®Þnh ®a phÇn ®· vÒ h­u hoÆc s¾p vÒ h­u, v× thÕ t¸c dông ®éng viªn cßn h¹n chÕ. 3. Ph¸t triÓn, ®æi míi néi dung vµ h×nh thøc ®µo t¹o. §åi míi quy tr×nh, néi dung ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o theo h­íng mÒm ho¸, ®a d¹ng ho¸ ch­¬ng tr×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho l­u th«ng, ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng lao ®éng ®a d¹ng vµ t¹o c¬ héi häc tËp cho thanh niªn. Sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn trong d¹y häc nh»m n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nh­mg vÉn ®¶m b¶o tÝnh truyÒn thèng, kÕ thõa, ph¸t triÓn trªn mét nÒn häc vÊn réng. Lo¹i bá nh÷ng néi dung kh«ng thiÕt thùc, bæ sung nh÷ng néi dung cÇn thiÕt theo h­íng ®¶m b¶o kiÕn thøc c¬ b¶n, cËp nhËt víi tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, t¨ng n¨ng lùc hµnh nghÒ, n¨ng lùc tù häc phï hîp víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ. Néi dung, ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch gi¶ng d¹y ®èi víi ®µo t¹o nghÒ dµi h¹n ®­îc thèng nhÊt qu¶n lý vµ biªn so¹n cña Tæng côc d¹y nghÒ (Bé lao ®éng - Th­¬ng binh -X· héi) VÒ ph­¬ng thøc ®µo t¹o cÇn kÕt hîp vµ ph©n c«ng gi÷a nhµ tr­êng víi c¬ së s¶n xuÊt. Nhµ tr­êng ®µo t¹o cho ng­êi c«ng nh©n cã mét c¸i “nÒn” vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng nghÒ nghiÖp, cã t¸c ph«ng c«ng nghiÖp, kü thuËt lao ®éng, biÕt c¸ch øng xö trong s¶n xuÊt. Cßn ë c¬ së s¶n xuÊt h­íng dÉn vÒ vËn hµnh, quy tr×nh, quy ph¹m, kü thuËt, tiªu chuÈn s¶n phÈm... Nhµ n­íc, c¸c tr­êng vµ c¬ së ®µo t¹o nghÒ cÇn tËp trung x©y dùng mét sè ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o theo h­íng: - PhÇn c¬ b¶n cho tÊt c¶ c¸c ngµnh, nghÒ - Mét sè nghÒ phæ biÕn cÇn cã néi dung chuÈn. - PhÇn c¬ së (chñ yÕu lµ phÇn cøng) cho mét sè ngµnh, nghÒ phæ biÕn vµ nh÷ng ngµnh nghÒ mói nhän ®· tiÕp cËn víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña tØnh. Theo ®ã x©y dùng c¸c chuÈn ®¸nh gi¸. - PhÇn chuyªn m«n, thÝch øng cho c¸c c¬ së sö dông nh©n lùc ®¶m b¶o hoÆc c¨n cø vµo c¸c hîp ®ång ®µo t¹o. - CÇn x©y dùng mét trung t©m x©y dùng ch­¬ng tr×nh (bé phËn ®ñ m¹nh ®Ó x©y dùng néi dung ch­¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa cho ®µo t¹o nghÒ nghiÖp ). - Ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ph¶i g¾n víi s¶n xuÊt. §Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu øng dông ph­¬ng ph¸p d¹y nghÒ theo m«®un ®µo t¹o ng¾n h¹n vµ thÝ ®iÓm cho mét sè nghÒ dµi h¹n. - CÇn ®Æc biÖt chó ý tíi h×nh thøc ®µo t¹o l¹i ®éi ngò lao ®éng trong khi ®ang tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. Tõ nay ®Õn n¨m 2010 ®µo t¹o nghÒ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng theo 2 h­íng: - §µo t¹o nghÒ dµi h¹n §µo t¹o dµi h¹n (bao gåm c¶ ®µo t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i) ®Ó cã ®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt, nh©n viªn nghiÖp vô lµnh nghÒ ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ sö dông thµnh th¹o c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. TËp trung ®Çu t­ c¸c ®iÒu kiÖn cho d¹y nghÒ ®Ó n¨m 2005 ®¹t chuÈn quèc gia vÒ chÊt l­îng ®µo t¹o nghÒ. H×nh thøc ®µo t¹o nµy chñ yÕu tËp trung t¹i c¸c tr­êng d¹y nghÒ, líp d¹y nghÒ bªn c¹nh doanh nghiÖp. - §µo t¹o vµ ®a d¹ng ho¸ ®µo t¹o nghÒ b»ng nhiÒu h×nh thøc: Tæ chøc theo líp, d¹y kÌm cÆp trong doanh nghiÖp, truyÒn nghÒ.. ®Ó rÌn luyÖn kü n¨ng hµnh nghÒ; tËp huÊn chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ truyÒn l¹i cho ng­êi häc nghÒ nh÷ng c«ng nghÖ míi, nh÷ng bÝ quyÕt nghÒ nghiÖp. N©ng dÇn chÊt l­îng d¹y nghÒ ng¾n h¹n ®Ó cã kh¶ n¨ng hµnh nghÒ sau khi ®µo t¹o. §µo t¹o ng¾n h¹n ph¶i b¸m s¸t c¸c nhu cÇu hiÖn t¹i cña x· héi. Thêi gian qua lo¹i h×nh d¹y nghÒ ng¾n h¹n ®· cã nh÷ng ®ãng gãp nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ ®¶m b¶o cuéc sèng cho ng­êi lao ®éng víi nh÷ng ®èi t­îng thËt ®a d¹ng: häc sinh phæ th«ng, th«i bá häc; bé ®éi xuÊt ngò, lao ®éng hîp t¸c quèc tÕ trë vÒ; mét sè ng­êi thuéc diÖn tÖ n¹n x· héi ®· hoµn l­¬ng... Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, c«ng t¸c d¹y nghÒ cho n«ng d©n vµ n«ng th«n còng lµ mét m¶ng quan träng. Ch­a bao giê n«ng d©n cÇn khoa häc kü thuËt vµ n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt nh­ b©y giê. ViÖc kh«ng ngõng båi d­ìng kü thuËt vµ c«ng nghÖ sinh häc míi sÏ gãp phÇn t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn vÒ n«ng l©m nghiÖp cña tØnh nhµ. §èi víi ®µo t¹o nghÒ ë n«ng nghiÖp, n«ng th«n th× cã thÓ t¹o dùng ®­îc nh÷ng trung t©m huÊn luyÖn vµ chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt n«ng nghiÖp ngay t¹i ®Þa ph­¬ng b»ng nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau. C¸ch d¹y c¸ch häc ë ®©y kh«ng gièng víi c¸c tr­êng d¹y nghÒ tËp trung ë thµnh phè. Do ®ã kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®Çu t­ tèn kÐm, x©y dùng nhµ cöa to ®Ñp, mua ph­¬ng tiÖn ®i l¹i ®¾t tiÒn, thËm chÝ cã thÓ lÊy ngay mét trang tr¹i, mét ®iÓn h×nh s¶n xuÊt giái lµm ®iÓm ®Çu t­ thªm ®Ó biÕn thµnh c¬ së d¹y nghÒ cho n«ng d©n quanh vïng. NÕu lµm ®­îc th× ®©y cã thÓ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p th¸o gì khã kh¨n vÒ vèn ®Çu t­ x©y dùng hµng ngh×n c¬ së d¹y nghÒ cho n«ng d©n ë kh¾p c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng. D­íi mét khÝa c¹nh kh¸c, d¹y nghÒ ng¾n h¹n cßn cã vai trß n©ng cao chÊt l­îng nguån lao ®éng vµ tao ®µ ®Ó ®­a ng­êi lao ®éng vµo nh÷ng ch­¬ng tr×nh bæ tóc nghÌ, ®Æt hä lªn nh÷ng bËc thî ngµy mét cao h¬n. Tuy nhiªn xÐt vÒ mÆt l©u dµi viÖc ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu tr­íc m¾t cña nÒn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng mµ cßn cÇn cã sù chuÈn bÞ cho t­¬ng lai l©u dµi, dùa trªn nh÷ng dù b¸o cã c¬ së khoa häc. 4. T¨ng c­êng nguån lùc vÒ tµi chÝnh ViÖc n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nãi chung, ®µo t¹o nghÒ nãi riªng phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè nh­: - Tr×nh ®é cña ®éi ngò gi¸o viªn - C¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho viÖc gi¶ng d¹y, nghiªn cøu vµ häc tËp. - Kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cña ng­êi häc - C¬ cÊu néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y.v.v... Trong t×nh h×nh cña Phó Thä, hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt gi÷ vÞ trÝ hÕt søc quan träng. §Ó cho c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ cã ®­îc c¬ së vËt chÊt kü thuËt t­¬ng xøng víi nhu cÇu ph¸t triÓn ®ßi hái Phó Thä ph¶i n©ng møc ®Çu t­ cho c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ h¬n n÷a. ChØ cã n©ng møc ®Çu t­ th× c¸c tr­êng míi cã ®iÒu kiÖn ®æi míi ch­¬ng tr×nh, trang thiÕt bÞ vµ x©y dùng thªm c¸c së vËt chÊt kü thuËt cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc gi¶ng d¹y vµ häc tËp, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng gi¶ng ®­êng, chç lµm viÖc cho gi¸o viªn, hÖ thèng th­ viÖn, thiÕt bÞ thùc hµnh. TÊt nhiªn, nguån ®Çu t­ nµy ph¶i ®a d¹ng. Ph¶i ®­îc lÊy tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­ ng©n s¸ch Nhµ n­íc, c¸c kho¶n ®ãng gãp cña ng­êi häc, cña ng­êi sö dông lao ®éng... §Ó thùc hiÖn môc tiªu c«ng t¸c d¹y nghÒ trong nh÷ng n¨m tíi vµ quy ho¹ch m¹ng l­íi c¬ së d¹y nghÒ, dù b¸o nh­ cÇu vÒ tµi chÝnh nh­ sau: N¨m Tæng sè tiÒn ®Çu t­ cho c¬ së d¹y nghÒ Chia ra Tæng sè ThiÕt bÞ X©y dùng c¬ b¶n Chi ®µo t¹o §¬n vÞ thµnh lËp míi Më réng quy m« cña c¸c tr­êng hiÖn cã Tæng sè ThiÕt bÞ X©y dùng c¬ b¶n Chi ®µo t¹o Tæng sè ThiÕt bÞ X©y dùng c¬ b¶n Chi ®µo t¹o 2000 9,7 2,2 3,3 4,2 5,0 1,7 3,3 0 4,7 0,5 0 4,2 2001-2005 86,5 40 16 30,5 48 30 10 8,0 38,5 10,0 6,0 22,5 2006-2010 109.5 56,0 16 37,5 18,0 6,0 6,0 6,0 91,5 50,0 10,0 31,5 ( Nguån: Phßng §µo t¹o nghÒ-Së Lao ®éng- TB&XH Phó Thä) Huy ®éng nguån lùc ®µo t¹o nghÒ bao gåm: Ng©n s¸ch Nhµ n­íc quyÕt ®Þnh sè 50/1999/Q§-TTg ngµy 24/3/199 c¶u Thñ t­íng ChÝnh phñ quy ®Þnh t¨ng tû lÖ Ng©n hµng Nhµ n­íc cho ®µo t¹o nghÒ trong tæng Ng©n s¸ch cho Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lªn 6,5% vµo n¨m 1999 vµ 7,3% vµo n¨m 2000. §Ó ®¹t ®­îc tû lÖ trªn, Ng©n s¸ch Phó Thä chi cho ®µo t¹o nghÒ n¨m 2000 tõ 10 - 12 tû ®ång (n¨m 1998 chi cho d¹y nghÒ 60 triÖu ®ång vµ n¨m 1999 lµ 315 triÖu ®ång). + Vèn ®Çu t­ cho x©y dùng c¬ b¶n ®èi víi c¬ së d¹y nghÒ thµnh lËpmíi vµ cñng cè n©ng cÊp c¬ së d¹y nghÒ hiÖn cã hµng n¨m kho¶ng tõ 2,0 ®Õn 3,2 tû ®ång. + Kinh phÝ th­êng xuyªn thùc hiÖn chØ tiªu d¹y nghÒ hµng n¨m kho¶ng 5,0 ®Ðn 5,5 tû ®ång. + Vèn ch­¬ng tr×nh môc tiªu hµng n¨m kho¶ng 3,0 - 3,5 tû ®ång. Tranh thñ khai th¸c nguån vèn ch­¬ng tr×nh môc tiªu th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ ®µo t¹o nghÒ tõ Ng©n s¸ch Trung ­¬ng ®Ó hç trî cho ho¹t ®éng ®µo t¹o nghÒ cña ®Þa ph­¬ng. §Ó ®Çu t­ cã hiÖu qu¶, tõ nay ®Õn n¨m 2005 Ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®Çu t­ cã träng ®iÓm vµo x©y dùng míi tr­êng d¹y nghÒ Phó Thä vµ cñng cè n©ng cÊp phôc vô cho d¹y nghÒ cña tr­êng Trung häc n«ng l©m, trung häc kinh tÕ Phó Thä, Trung t©m d¹y nghÒ huyÖn, thÞ tr­íc m¾t do c¸c huyÖn thÞ tù c©n ®èi. - C¸c nguån ùc tõ x· héi ho¸ ®µo t¹o nghÒ. + C¸c kho¶n ®ãng gãp cña ng­êi häc theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Hµng n¨m huy ®éng tõ nguån nµy kho¶ng 2 - 3 tû ®ång. + C¸c kho¶n ®ãng gãp b»ng tiÒn vµ hiÖn vËt cña c¸c tæ chøc kinh tÕ cö ng­êi ®i häc. + C¸c kho¶n thu tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô ë c¸c x­ëng tr­êng, thu håi vËt t­ phÕ liÖu tö s¶n phÈm thùc tËp. + C¸c kho¶n thu tõ c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña n­íc ngoµi d­íi mäi h×nh thøc cña ChÝnh phñ vµ tæ chøc phi chÝnh phñ. §Çu t­ tho¶ ®¸ng cho viÖc x©y dùng hÖ thèng gi¸o tr×nh ®¶m b¶o tÝnh khoa häc vµ hiÖn ®¹i. §Ó ®µo t¹o nh÷ng c«ng nh©n kü thuËt cã chÊt l­îng cao chóng ta ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò, song ®iÒu cã tÝnh chÊt mÊu chèt lµ ph¶i cã mét hÖ thèng gi¸o tr×nh tèt, võa ®¶m b¶o tÝnh khoa häc, võa s¨t hîp víi ®iÒu kiÖn l¹i võa mang tÝnh hiÖn ®¹i. HÖ thèng gi¸o tr×nh dïng ë c¸c tr­êng ®µo t¹o hiÖn nay ®· ®­îc ®æi míi kh¸ nhiÒu, song vÉn ch­a ®­îc hoµn chØnh. Mét sè gi¸o tr×nh cã ®­îc c¶i tiÕn, ®æi míi, song trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn vÉn cßn l¹c hËu, ch­a theo kÞp ®­îc sù thay ®æi cña khoa häc, kü thuËt, m¸y mãc thiÕt bÞ. ChÝnh v× vËy, viÖc tËp trung ®Çu t­ ®Ó cho c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng gi¸o tr×nh phï hîp víi sù thay ®æi cña m¸y mãc thiÕt bÞ, khoa häc kü thuËt lµ mét ®ßi hái bóc xøc hiÖn hay. §Ó sím cã ®­îc hÖ thèng thèng gi¸o tr×nh cã chÊt l­îng lµ c¬ së cho viÖc gi¶ng d¹y ë tÊt c¶ c¸c tr­êng, c¬ së ®µo t¹o nghÒ, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc nªn cã sù ®Çu t­ tho¶ ®¸ng ®Ó tËp hîp c¸c nhµ khoa häc, c¸c chuyªn gia cña tõng chuyªn ngµnh ®Ó so¹n ra gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y cho c¸c chuyªn ngµnh ®ã. Tæng céng c¸c kho¶n thu tõ Ng©n s¸ch vµ c¸c kho¶n thu tõ x· héi ho¸ lµ nguån lùc tµi chÝnh ®¶m b¶o cho c«ng t¸c d¹y nghÒ cña tØnh Phó Thä. 5. Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch qu¶n lý Nhµ n­íc. 5.1. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc trong lÜnh vùc ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ. T¨ng c­êng vai trß l·nh ®¹o cña c¸c cÊp uû ®¶ng, chÝnh quyÒn ®èi víi c«ng t¸c ®µo t¹o, d¹y nghÒ. Ph¶i coi c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu ®Ó cã quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, cã biÖn ph¸p qu¶n lý vÇ c¸c chÝnh s¸ch t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, huy ®éng mäi nguån lùc thùc hiÖn x· héi ho¸ c«ng t¸c ®µo t¹o, d¹y nghÒ. §¶m b¶o sù liªn th«ng gi÷a gi¸o dôc phæ th«ng víi c¸c c¬ së ®µo t¹o, d¹y nghÒ; t¨ng c­êng viÖc h­íng nghiÖp cho häc sinh cuèi cÊp phæ th«ng trung häc, phæ th«ng c¬ së, ®éng viªn häc sinh ®i vµo häc nghÒ cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña tØnh, cã lîi cho chÝnh m×nh vµ x· héi. Thµnh lËp phßng ®µo t¹o nghÒ thuéc Së Lao ®éng - TBXH ®Ó thèng nhÊt qu¶n lý Nhµ n­íc trªn ®Þa bµn theo NghÞ ®Þnh 33/1998/N§-CP ngµy 23/5/1998 cña ChÝnh Phñ. ë c¸c huyÖn, thµnh thÞ ph¶i cã ng­êi chuyªn tr¸ch lµm c«ng t¸c ®µo t¹o, d¹y nghÒ n»m trong phßng L§TBXH. 5.2. VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch. UBND tØnh rµ so¸t, bæ xung vµ ban hµnh quy ®Þnh chÕ ®é ®èi víi ng­êi häc (tËp trung, t¹i chøc, tr­êng cña trung ­¬ng), chÝnh s¸ch thu hót nh©n tµi vÒ tØnh lµm viÖc, chÕ ®é th­ëng häc sinh tèt nghiÖp lo¹i xuÊt s¾c (®­îc ph©n c«ng bè trÝ theo nguyÖn väng c«ng t¸c...). ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nh÷ng ng­êi ®i häc n©ng cao. §iÒu tra n¾m nguyÖn väng, n¨ng khiÕu cña c¸c häc sinh ë c¸c tr­êng phæ th«ng ®Ó göi ®i häc ë c¸c tr­êng quèc gia vµ cã chÝnh s¸ch thu hót c¸c ®èi t­îng nµy sau khi tèt nghiÖp ra tr­êng vÒ tØnh. §Ó gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng trong n«ng nghiÖp (n«ng th«n) theo tinh thÇn NghÞ quyÕt 5 cña Bé chÝnh trÞ cÇn cã mét sè chÕ ®é chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî ®èi víi n«ng th«n, ®èi víi c¸c lµng nghÒ ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ®èi víi ph¸t triÓn tiÓu c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp trong n«ng th«n. Cã biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o vÒ lµm viÖc ë n«ng th«n, miÒn nói (vïng s©u, vïng xa). KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n më c¸c c¬ së d¹y nghÒ ë c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp ®µo t¹o c«ng nh©n ®¶m b¶o yªu cÇu cña tiÕn bé kü thuËt vµ ®æi míi c«ng nghÖ cô thÓ tõng doanh nghiÖp. V× ®©y lµ ph­¬ng thøc ®µo t¹o rÎ, kinh tÕ vµ cã nhiÒu tiÒm n¨ng. Më réng quan hÖ hîp t¸c d¹y nghÒ ®Ó tiÕp nhËn c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña khu vùc vµ héi nhËp thÕ giíi, thùc hiÖn tèt viÖc qu¶n lý khai th¸c vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc ®èi víi c«ng t¸c d¹y nghÒ. Thùc hiÖn tèt ph©n luång vµ liªn th«ng trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n. §Èy m¹nh th«ng tin tuyªn truyÒn b»ng mäi h×nh thøc ®i ®«i víi c¸c biÖn ph¸p chØ ®¹o ®Ó thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng ph©n luång vµ liªn th«ng trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n t¹o ra c¬ cÊu lao ®éng hîp lý, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong gi¸o dôc ®µo t¹o, gi¶m ¸p lùc ®èi víi c¸c tr­êng THPT, THCN, cao ®¼ng vµ ®¹i häc. ChÝnh s¸ch ®èi víi c¸c c¬ së d¹y nghÒ. - ChÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ thu nhËp ®èi víi c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ ngoµi c«ng lËp. - ¦u tiªn quyÒn sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng c¬ së d¹y nghÒ hoÆc cho thuª ®Êt, thuª nhµ x­ëng ®Ó më c¬ së d¹y nghÒ víi gi¸ ­u ®·i. - C¸c c¬ së d¹y nghÒ ®­îc phÐp mua c¸c trang thiÕt bÞ cò, ®­îc thanh lý cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó lµm thiÕt bÞ gi¶ng d¹y vµ thùc hµnh. ChÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi cã b»ng hoÆc chøng chØ nghÒ: TØnh cã quy ®Þnh ­u tiªn ng­êi cã b»ng hoÆc chøng chØ nghÒ ®­îc vay vèn ®Ó t¹o viÖc lµm ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo thñ tôc ®­îc duyÖt. C¸c c¬ së s¶n xuÊt, ngoµi sö dông lao ®éng cã chÝnh s¸ch ­u tiªn nh÷ng ng­êi cã b»ng, chøng chØ nghÒ vµo lµm viÖc. C¸c ngµnh c¸c cÊp th­êng xuyªn phèi hîp tæ chøc phong trµo luyÖn tay nghÒ, thi thî giái, tuú theo ®iÒu kiÖn cã chÕ ®é d·i ngé, t«n vinh nh÷ng ng­êi thî giái, ng­êi “cã bµn tay vµng”. III. Mét sè kiÕn nghÞ: 1. §Ò nghÞ ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh vÒ viÖc quy ®Þnh chi tiÕt thùc hiÖn Bé luËt lao ®éng vµ LuËt gi¸o dôc vÒ d¹y nghÒ. HiÖn nay, d¹y nghÒ ®ang chÞu sù ®iÒu chØnh cña NghÞ ®Þnh 90/CP ngµy 15/12/1995 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vµ h­íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña Bé luËt lao ®éng vÒ häc nghÒ vµ NghÞ ®Þnh sè 90/CP ngµy 24/11/1993 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh c¬ cÊu khung cña hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n, hÖ thèng v¨n b»ng, chøng chØ vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cña n­íc Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam. ngµy 11/12/1998 Chñ tÞch n­íc Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam cã lÖnh c«ng bè LuËt gi¸o dôc, v× vËy cÇn thiÕt ph¶i cã mét NghÞ ®Þnh quy ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt thùc hiÖn Bé luËt lao ®éng vµ LuËt gi¸o dôc vÒ d¹y nghÒ. NghÞ ®Þnh sÏ quy ®Þnh chi tiÕt c¸c lo¹i h×nh c¬ së d¹y nghÒ, c¸c ®iÒu kiÖn thµnh lËp, thñ tôc thµnh lËp c¸c lo¹i h×nh c¬ së d¹y nghÒ, tr×nh ®é chuÈn cña gi¸o viªn, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ së d¹y nghÒ, c¸c nguån tµi chÝnh ®Çu t­ cho c¬ së d¹y nghÒ, c¬ chÕ cÊp ph¸t vµ qu¶n lý sö dông Ng©n s¸ch Nhµ n­íc cho ®µo t¹o d¹y nghÒ. 2. §Ò nghÞ Bé Lao ®éng th­¬ng binh X· héi ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh, Th«ng t­ h­íng dÉn NghÞ ®Þnh nãi trªn vµ NghÞ ®Þnh sè 73/1999/N§-CP vÒ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch x· héi ho¸ ®èi víi c¸c ho¹t ®éng trong lÜnh vùc gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸, thÓ dôc... 3. Ng©n s¸ch chi cho ®µo t¹o nghÒ vèn ®· thÊp nh­ng ë cÊp tØnh viÖc ph©n bæ tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn chØ tiªu d¹y nghÒ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. §Ò nghÞ Bé Lao ®éng - TBXH cã th«ng b¸o phª duyÖt chØ tiªu ®µo t¹o nghÒ hµng n¨m sím h¬n (n¨m 1999 ®Õn cuèi th¸ng 3 Bé míi th«ng b¸o trong khi ë tØnh ®Çu th¸ng 1 ®· cã quyÕt ®Þnh giao chØ tiªu ®µo t¹o nghÒ) vµ cã c¬ chÕ kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc ph©n bæ thùc hiÖn nguån lùc tµi chÝnh cho d¹y nghÒ. 4. Tæ chøc bé m¸y c«ng t¸c qu¶n lý vÒ ®µo t¹o nghÒ ë cÊp huyÖn thÞ hiÖn nay cßn ®ang rÊt khã kh¨n. C¸c phßng Tæ chøc L§XH chØ cã 1 ng­êi kiªm nhiÖm lµm c«ng t¸c nµy. MÆt kh¸c tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña ®éi ngò c¸n bé cßn nhiÒu bÊt cËp víi yªu cÇu nhiÖm vô hiÖn nay. §Ò nghÞ Ban tæ chøc chÝnh quyÒn cã chØ tiªu biªn chÕ chÝnh thøc lµm c«ng t¸c qu¶n lý, theo dâi ®µo t¹o nghÒ ë cÊp huyÖn, thÞ x·. 5. §Çu t­ cho d¹y nghÒ ®óng víi yªu cÇu vµ nhiÖm vô ®­îc giao: T¹i QuyÕt ®Þnh sè 50/1999/Q§-TTg ngµy 23/3/1999 cña Thñ t­íng chÝnh phñ quy ®Þnh tû lÖ ng©n s¸ch Nhµ n­íc cho ®µo t¹o nghÒ trong tæng ng©n s¸ch cho gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lªn 6,5% vµo n¨m 1999 vµ 7,3% vµo n¨m 2000. C¨n cø theo quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ th× chØ tiªu ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc; ®Ò nghÞ trung ­¬ng quan t©m ®Çu t­ cho d¹y nghÒ ®Þa ph­¬ng th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu... 6. §µo t¹o nghÒ ng¾n h¹n ph¸t triÓn, sè l­îng ®µo t¹o ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu häc nghÒ trong nh©n d©n vµ thanh niªn, tuy nhiªn ch­¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch ®µo t¹o cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ chuyªn m«n còng nh­ thêi gian. §Ò nghÞ Bé cã h­íng dÉn riªng quy ®Þnh vÒ x©y dùng môc tiªu ch­¬ng tr×nh d¹y nghÒ ng¾n h¹n, ®ång thêi s­u tÇm giíi thiÖu m·u mét sè néi dung ch­¬ng tr×nh cña mét sè nhãm ngµnh nghÒ ®Ó c¸c c¬ së d¹y nghÒ tham kh¶o. K£T LU¢N Nguån nh©n lùc hiÖn cã ë Phó Thä cßn ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu vµ ®ßi hái cña thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Trong bèi c¶nh cã nh÷ng thêi c¬n thuËn lîi vµ nh÷ng khã kh¨n th¸ch thõc ®an xen, cïng t¸c ®éng lªn nÒn kinh tÕ x· héi. Phó Thä ph¶i bøt ph¸ v­ît lªn theo b­íc ®i riªng cu¶ m×nh b»ng chiÕn l­îc tËn dông nh©n c«ng. Muèn vËy viÖc n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc lµ mét néi dung, mét tiÒn ®Ò c¬ b¶n ®Ó n©ng cao hiªô qu¶ sö dông. Nh÷ng vÉn ®Ò bøc xóc nhÊt cña viÖc n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc hiÖn nay lµ më réng quy m« ®µo t¹o trªn c¬ së ®a d¹ng c¸c nguån vèn ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®µo t¹o, ph¸t triÓn ®æi míi néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu nguån nh©n lùc theo h­íng CNH-H§H, ®µo t¹o vµ x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn, c¸n bé qu¶n lý vµ chuyªn gia giái h­íng tíi môc tiªu cung cÊp nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng cao, ®¸p øng yªu cÇu vµ ®ßi hái cña thÞ tr­êng . §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu t¹o ra mét lùc l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é häc vÊn cao cã kü n¨ng nghÒ nghiÖp ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc thay ®æi nhanh chãng vµ ®a d¹ng cña thÞ tr­êng lao ®éng ViÖt Nam khi nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng vµ ®a d¹ng ho¸, Phó Thä ph¶i thùc hiÖn ®ång bé vµ cã hiÖu qu¶ hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p . Thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng, c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh Phó Thä ®· cã sù chuyÓn dÞch theo h­íng tiÕn bé c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn, khu c«ng nghiÖp míi ®­îc h×nh thµnh, thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, nhiÒu ngµnh nghÒ míi, c«ng nghÖ míi vµ lÜnh vùc míi xuÊt hiÖn. Thùc tÕ ®ã ®ßi hái nguån nh©n lùc ph¶i ®­îc ph¸t triÓn ®¸p øng yªu cÇu vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. C«ng t¸c d¹y nghÒ ph¶i ®­îc ®Èy m¹nh vµ t¨ng c­êng nh»m n©ng cao chÊt l­îng nguån lao ®éng lµ yªó tè gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp CNH - H§H cña tØnh Phó Thä Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TS. Mai Quèc Ch¸nh vµ c¸c c« chó Së lao ®éng Th­¬ng binh X· héi tØnh Phó Thä ®· gióp ®ì nhiÖt t×nh ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Tuy nhiªn do kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt ch¾c ch¾n cßn nhiÒu sai sãt v× v©þ em mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c«, c¸c c« chó ®Ó em cã thÓ häc hái n©ng cao kiÕn thøc cho b¶n th©n.