Đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn đối với sự nghiệp công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn huyện Gia Lâm
Đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn đối với sự nghiệp công nghiệp hoá- hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn huyện Gia LâmMỤC LỤC Trang Lời nói đầu CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG I.1. Đầu tư phát triển : 8 I.1.1.Khái niệm, vai trò đầu tư phát triển: 8 I.1.2. Nguồn vốn đầu tư phát triển: 9 I.1.3.Vai trò của đầu tư với sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội của đất nước. 10 I.1.3.a.Về lý luận 10 I.1.3.b.Đầu tư phát triển trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước: 12 I.2. Công nghiệp hóa, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn- xu hướng phát triển tất yếu 17 I.2.1. Khái niệm công nghiệp hoá- hiện đại hoá 17 I.2.2. Sự cần thiết thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông thôn: 18 I.2.3. Khái niệm công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn: 20 I.2.4. Những điều kiện cần thiết để thực hiện thành công CNH- HĐH nông thôn, nông nghiệp. 21 I.2.4.a. Điều kiện về vốn 21 I.2.4.b.Hoàn thiện các công trình kết cấu hạ tầng nông thôn, các công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp: 22 I.2.4.c.Điều kiện trang bị kỹ thuật và chuyển giao công nghệ: 23 I.2.4.d.Về cơ chế chính sách: 23 I.2.4.e.Nhân tố con người: 24 I.3. Vai trò của đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn với sự nghiệp CNH- HĐH nông thôn, nông nghiệp: 24 I.3.1. Khái niệm cơ sở hạ tầng, cơ sở hạ tầng nông thôn 24 I.3.1.a. Khái niệm: 24 I.3.1.b. Đặc điểm của cơ sở hạ tầng nói chung: 26 I.3.1.c. Phân loại cơ sở hạ tầng: 27 I.3.2.Vai trò của cơ sở hạ tầng nông thôn đối với sự phát triển kinh tế- xã hội. 28 I.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển cơ sở hạ tầng: 30 I.3.3.a.Nhân tố tự nhiên môi trường: 30 I.3.3.b. Nhân tố văn hoá- xã hội: 31 I.3.3.c. Nhân tố kinh tế- dịch vụ: 31 I.3.3.d. Nhân tố khoa học kỹ thuật- công nghệ: 31 I.3.4. Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn phục vụ sự nghiệp CNH- HĐH nông thôn, nông nghiệp: 32 I.3.5.Điều kiện để có cơ sở hạ tầng- sự cần thiết phải tăng cường vốn đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn: 34 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ CƠ SỞ HẠ TẦNG NÔNG THÔN HUYỆN GIA LÂM ĐỐI VỚI SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA – HIỆN ĐẠI HÓA NÔNG THÔN, NÔNG NGHIỆP II.1.Giới thiệu địa bàn nghiên cứu 37 II.1.1.Vị trí địa lý: 37 II.1.2. Hiện trạng phát triển kinh tế xã hội: 38 II.1.2.a.Đánh giá vị trí, chức năng: 38 II.1.2.b. Thực trạng phát triển kinh tế xã hội: 39 II.2.Thực trạng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng trong CNH - HĐH nông nghiệp, nông thôn huyện Gia Lâm: 41 II.2.1.Tình hình thực hiện huy động vốn và sử dụng vốn cho đầu tư phát triển cơ cở hạ tầng huyện: 41 II.2.1.a.Tình hình tiết kiệm và đầu tư: 41 II.2.1.b. Nguyên nhân của những yếu kém 45 II.2.2. Đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuât và hạ tầng cơ sở: 48 II.2.2.a.Tình hình đầu tư mạng lưới điện: 48 II.2.2.b.Tình hình đầu tư hệ thống giao thông huyện: 52 II.2.2.c.Tình hình đầu tư hệ thống thuỷ lợi: 55 II.2.3.Đánh giá kết quả và hiệu quả đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng huyện: 58 II.2.4.Sự phát huy tác dụng của các công trình cơ sở hạ tầng nông thôn hiện có: 66 II.3.Những tồn tại trong công cuộc đầu tư cho cơ sở hạ tầng huyện: 71 II.3.1.Những tồn tại: 71 II.3.2.Ảnh hưởng của cơ sở hạ tầng nông thôn đến phát triển kinh tế huyện: 74 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẦU TƯ CƠ SỞ HẠ TẦNG PHỤC VỤ SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HOÁ- HIỆN ĐẠI HOÁ NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN HUYỆN GIA LÂM 76 III.1. Phương hướng và mục tiêu phát triển kinh tế xã hội huyện đến năm 2010 theo hướng công nghiệp hoá- hiện đại hoá và đô thị Hoá. 76 III.1.1.Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội huyện: 76 Quan điểm chủ đạo: 76 III.1.2.Dự báo xu hướng phát triển trên địa bàn huyện: 77 III.1.3.Phương hướng phát triển: 77 III.1.3.a.Yêu cầu phát triển: 77 III.1.3.b.Lựa chọn cơ cấu: 77 III1.4.Định hướng và mục tiêu phát triển các ngành và lĩnh vực: 80 III.1.4.a.Công nghiệp: 80 III.1.4.b.Thương mại- du lịch- dịch vụ: 80 III.1.4.c. Nông nghiệp: 81 III.1.5.Nhiệm vụ và định hướng hoàn thiện phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp trong công nghiệp hoá- hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn huyện: 84 III.1.5.a.Căn cứ đưa ra định hướng: 84 III.1.5.b.Phương hướng chung: 85 III.1.5.c.Nhiệm vụ và định hướng: 87 III.1.5.d.Nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng: 89 III.2. Các giải pháp cần thực hiện nhằm phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng nông thôn huyện Gia Lâm phục vụ quá trình CNH- HĐH. 91 III.2.1.Giải pháp về quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội huyện Gia Lâm: 92 III.2.2.Các giải pháp nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư : 92 III.2.2.a. Cải tiến chính sách tạo vốn: 93 III.2.2.b. Cải tiến cơ chế huy động vốn: 94 III.2.2.c. Cải tiến cơ chế hoàn vốn: 99 III.2.2.d. Giải pháp về sử dụng vốn: 99 III.2.2.e. Giải pháp về tín dụng 100 III.2.2.f. Huy động nguồn vốn nước ngoài: 101 III.2.3. Một số giải pháp khác: 102 III.2.3.a.Các giải pháp về chính sách phát triển nguồn nhân lực: 102 III.2.3.Các giải pháp về kỹ thuật công nghệ: 104 KẾT LUẬN: 107
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn đối với sự nghiệp công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn huyện Gia Lâm, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Môc lôc
Trang
Lêi nãi ®Çu 6
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung 8
I.1. §Çu t ph¸t triÓn : 8
I.1.1.Kh¸i niÖm, vai trß ®Çu t ph¸t triÓn: 8
I.1.2. Nguån vèn ®Çu t ph¸t triÓn: 9
I.1.3.Vai trß cña ®Çu t víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt níc. 10
I.1.3.a.VÒ lý luËn 10
I.1.3.b.§Çu t ph¸t triÓn trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc: 12
I.2. C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n- xu híng ph¸t triÓn tÊt yÕu 17
I.2.1. Kh¸i niÖm c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ 17
I.2.2. Sù cÇn thiÕt thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n: 18
I.2.3. Kh¸i niÖm c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n: 20
I.2.4. Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng CNH- H§H n«ng th«n, n«ng nghiÖp. 21
I.2.4.a. §iÒu kiÖn vÒ vèn 21
I.2.4.b.Hoµn thiÖn c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n, c¸c c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp: 22
I.2.4.c.§iÒu kiÖn trang bÞ kü thuËt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ: 23
I.2.4.d.VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch: 23
I.2.4.e.Nh©n tè con ngêi: 24
I.3. Vai trß cña ®Çu t c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n víi sù nghiÖp CNH- H§H n«ng th«n, n«ng nghiÖp: 24
I.3.1. Kh¸i niÖm c¬ së h¹ tÇng, c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n 24
I.3.1.a. Kh¸i niÖm: 24
I.3.1.b. §Æc ®iÓm cña c¬ së h¹ tÇng nãi chung: 26
I.3.1.c. Ph©n lo¹i c¬ së h¹ tÇng: 27
I.3.2.Vai trß cña c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. 28
I.3.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng: 30
I.3.3.a.Nh©n tè tù nhiªn m«i trêng: 30
I.3.3.b. Nh©n tè v¨n ho¸- x· héi: 31
I.3.3.c. Nh©n tè kinh tÕ- dÞch vô: 31
I.3.3.d. Nh©n tè khoa häc kü thuËt- c«ng nghÖ: 31
I.3.4. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ níc ta vÒ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n phôc vô sù nghiÖp CNH- H§H n«ng th«n, n«ng nghiÖp: 32
I.3.5.§iÒu kiÖn ®Ó cã c¬ së h¹ tÇng- sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng cêng vèn ®Çu t cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n: 34
Ch¬ng 2:
Thùc tr¹ng ®Çu t c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n
huyÖn Gia L©m ®èi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa –
hiÖn ®¹i hãa n«ng th«n, n«ng nghiÖp huyÖn 37
II.1.Giíi thiÖu ®Þa bµn nghiªn cøu 37
II.1.1.VÞ trÝ ®Þa lý: 37
II.1.2. HiÖn tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi: 38
II.1.2.a.§¸nh gi¸ vÞ trÝ, chøc n¨ng: 38
II.1.2.b. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi: 39
II.2.Thùc tr¹ng ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng trong CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n huyÖn Gia L©m: 41
II.2.1.T×nh h×nh thùc hiÖn huy ®éng vèn vµ sö dông vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn c¬ cë h¹ tÇng huyÖn: 41
II.2.1.a.T×nh h×nh tiÕt kiÖm vµ ®Çu t: 41
II.2.1.b. Nguyªn nh©n cña nh÷ng yÕu kÐm 45
II.2.2. §Çu t c¬ së vËt chÊt kü thu©t vµ h¹ tÇng c¬ së: 48
II.2.2.a.T×nh h×nh ®Çu t m¹ng líi ®iÖn: 48
II.2.2.b.T×nh h×nh ®Çu t hÖ thèng giao th«ng huyÖn: 52
II.2.2.c.T×nh h×nh ®Çu t hÖ thèng thuû lîi: 55
II.2.3.§¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng huyÖn: 58
II.2.4.Sù ph¸t huy t¸c dông cña c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n hiÖn cã: 66
II.3.Nh÷ng tån t¹i trong c«ng cuéc ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng huyÖn: 71
II.3.1.Nh÷ng tån t¹i: 71
II.3.2.¶nh hëng cña c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ huyÖn: 74
Ch¬ng 3:
Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p ®Çu t c¬ së h¹ tÇng
phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸
n«ng nghiÖp, n«ng th«n huyÖn Gia l©m 76
III.1. Ph¬ng híng vµ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi huyÖn ®Õn n¨m 2010 theo híng c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®« thÞ Ho¸. 76
III.1.1.Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi huyÖn: 76
Quan ®iÓm chñ ®¹o: 76
III.1.2.Dù b¸o xu híng ph¸t triÓn trªn ®Þa bµn huyÖn: 77
III.1.3.Ph¬ng híng ph¸t triÓn: 77
III.1.3.a.Yªu cÇu ph¸t triÓn: 77
III.1.3.b.Lùa chän c¬ cÊu: 77
III1.4.§Þnh híng vµ môc tiªu ph¸t triÓn c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc: 80
III.1.4.a.C«ng nghiÖp: 80
III.1.4.b.Th¬ng m¹i- du lÞch- dÞch vô: 80
III.1.4.c. N«ng nghiÖp: 81
III.1.5.NhiÖm vô vµ ®Þnh híng hoµn thiÖn ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trong c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n huyÖn: 84
III.1.5.a.C¨n cø ®a ra ®Þnh híng: 84
III.1.5.b.Ph¬ng híng chung: 85
III.1.5.c.NhiÖm vô vµ ®Þnh híng: 87
III.1.5.d.Nhu cÇu ®Çu t c¬ së h¹ tÇng: 89
III.2. C¸c gi¶i ph¸p cÇn thùc hiÖn nh»m ph¸t triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n huyÖn Gia L©m phôc vô qu¸ tr×nh CNH- H§H. 91
III.2.1.Gi¶i ph¸p vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi huyÖn Gia L©m: 92
III.2.2.C¸c gi¶i ph¸p nh»m thu hót nguån vèn ®Çu t : 92
III.2.2.a. C¶i tiÕn chÝnh s¸ch t¹o vèn: 93
III.2.2.b. C¶i tiÕn c¬ chÕ huy ®éng vèn: 94
III.2.2.c. C¶i tiÕn c¬ chÕ hoµn vèn: 99
III.2.2.d. Gi¶i ph¸p vÒ sö dông vèn: 99
III.2.2.e. Gi¶i ph¸p vÒ tÝn dông 100
III.2.2.f. Huy ®éng nguån vèn níc ngoµi: 101
III.2.3. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c: 102
III.2.3.a.C¸c gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: 102
III.2.3.C¸c gi¶i ph¸p vÒ kü thuËt c«ng nghÖ: 104
KÕt luËn: 107
Lêi nãi ®Çu
T tëng chØ ®¹o xuyªn suèt cña chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ViÖt Nam tõ tríc ®Õn nay lµ t¹o ra tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao, chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó bíc vµo thÕ kû XXI mét c¸ch thuËn lîi. §Æc biÖt trong lÇn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX chóng ta ®· ®a ra môc tiªu: §Õn n¨m 2020 ra søc phÊn ®Êu ®a níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp.
Níc ta víi nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, chñ yÕu dùa vµo n«ng nghiÖp th× viÖc thùc hiÖn môc tiªu ®Ò ra lµ khã kh¨n nhng kh«ng ph¶i lµ kh«ng thùc hiÖn ®îc. §ã lµ trong nÒn kinh tÕ chóng ta cÇn ph¶i cã ®îc c¸c yÕu tè néi sinh bëi v× c¸c yÕu tè nµy quyÕt ®Þnh ®Õn qu¸ tr×nh t¨ng trëng kinh tÕ. C¸c yÕu tè néi sinh trªn ®îc h×nh thµnh tõ c¸c lo¹i h×nh ®Çu t bæ trî mµ ®Æc biÖt lµ ®Çu t vµo c¬ së h¹ tÇng. Mét hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn m¹nh sÏ t¹o c¬ së vËt chÊt cho viÖc thùc hiÖn ®êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña §¶ng vµ ChÝnh phñ.
Gia L©m lµ mét trong n¨m huyÖn ngo¹i thµnh Hµ Néi, cã nhiÒu tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ trong x©y dùng vµ ph¸t triÓn vµnh ®ai kinh tÕ ven ®«, lµ n¬i giao lu huyÕt m¹ch kinh tÕ gi÷a c¸c tØnh, ®Æc biÖt n»m trªn trôc tam gi¸c Hµ Néi- H¶i Phßng- Qu¶ng Ninh rÊt thuËn lîi trong viÖc tiÕp cËn th«ng tin, c«ng nghÖ tiªn tiÕn phôc vô cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nhÊt lµ c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ tõ ®ã n©ng cao ®êi sèng n«ng d©n b»ng viÖc quy ho¹ch, híng n«ng d©n tíi s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô cho nu cÇu thñ ®«, ®a ®¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh n«ng s¶n cao cÊp. Do ®ã viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n theo híng phôc vô c«ng ngiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ vÉn lµ vÊn ®Ò cÇn ®îc quan t©m
C¸c lý thuyÕt kinh tÕ ®Òu coi ®Çu t ®ãng mét vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, lµ ch×a kho¸ cña sù t¨ng trëng vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, nh»m t¹o thÕ vµ lùc ®Ó ®a níc ta hoµ nhËp vµo céng ®ång quèc tÕ trong thÕ kû XXI.
Nh vËy ®Ó qu¸n triÖt t tëng chØ ®¹o cña §¶ng, cña Nhµ níc, thùc hiÖn môc tiªu c«ng b»ng x· héi, gi¶m kho¶ng c¸ch gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n… ®· ®Ò ra trong §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX th× chiÕn lîc ®Çu t vµo c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n lµ nhiÖm vô quan träng. NhËn thøc ®îc tÝnh cÊp thiÕt cña vÊn ®Ò nµy t«i xin ®îc bµy tá nh÷ng suy nghÜ cña m×nh th«ng qua ®Ò tµi: “§Çu t c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n ®èi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n huyÖn Gia L©m”. b¶n chuyªn ®Ò thùc tËp sÏ tËp trung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n huyÖn Gia L©m trong nh÷ng n¨m qua, tõ ®ã thÊy ®îc nh÷ng thµnh tùu vµ nh÷ng tån t¹i cÇn ph¶i ®æi míi. Trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn cho lÜnh vùc nµy. Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, ®Ò tµi gåm c¸c néi dung sau:
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ®Çu t, c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ vai trß cña ®Çu t c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n, n«ng nghiÖp huyÖn Gia L©m.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n huyÖn Gia L©m ®èi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n, n«ng nghiÖp huyÖn.
Ch¬ng III: Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p ®Çu t c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®aÞ ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n huyÖn Gia L©m.
§îc sù híng dÉn tËn t×nh cña PGS.TS NguyÔn Ngäc Mai vµ c¸c c¸n bé chuyªn viªn Phßng KÕ ho¹ch huyÖn Gia L©m b¶n chuyªn ®Ò ®· ®îc hoµn thµnh. Tuy nhiªn, do thêi gian, kinh nghiÖm vµ tr×nh ®é cã h¹n bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p thÓ hiÖn. VËy kÝnh mong thµy c«, c¸c b¹n ®¸nh gi¸ vµ gãp ý ®Ó b¶n chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung
***********************
§Çu t ph¸t triÓn :
I.1.1.Kh¸i niÖm, vai trß ®Çu t ph¸t triÓn:
§Çu t theo nghÜa th«ng thêng nhÊt cã thÓ ®îc hiÓu lµ sù hy sinh nguån lùc ë hiÖn t¹i nh»m ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ cã lîi trong t¬ng lai. Tuy nhiªn, chØ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t nh»m t¹o ra tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ, lµm t¨ng tiÒm lùc SXKD vµ mäi ho¹t ®éng x· héi kh¸c, lµ ®iÒu kiÖn chñ yÕu ®Ó t¹o viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cña mäi ngêi d©n trong x· héi míi ®îc gäi lµ ®Çu t ph¸t triÓn.
Xem xÐt ®Çu t ph¸t triÓn, c¸c lý thuyÕt kinh tÕ, c¶ lý thuyÕt kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ lý thuyÕt kinh tÕ thÞ trêng ®Òu coi ®Çu t ph¸t triÓn lµ nh©n tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, lµ ch×a kho¸ cña sù t¨ng trëng. Thùc vËy, lµ mét yÕu tè chiÕm tû träng lín trong tæng cÇu cña toµn bé nÒn kinh tÕ (24-28% c¬ cÊu tæng cÇu cña tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi- sè liÖu cña WB ) sù t¨ng lªn cña ®Çu t sÏ lµm tæng cÇu t¨ng lªn trong ng¾n h¹n vµ khi c¸c thµnh qu¶ cña ®Çu t ph¸t huy t¸c dông, c¸c n¨ng lùc s¶n xuÊt míi ®i vµo ho¹t ®éng th× tæng cung, ®Æc biÖt tæng cung dµi h¹n t¨ng lªn kÐo theo s¶n lîng tiÒm n¨ng t¨ng, gi¸ c¶ gi¶m tõ ®ã cho phÐp t¨ng tiªu dïng. T¨ng tiªu dïng, ®Õn lît m×nh l¹i tiÕp tôc kÝch thÝch s¶n xuÊt h¬n n÷a. S¶n xuÊt ph¸t triÓn lµ nguån gèc c¬ b¶n ®Ó t¨ng tÝch luü, ph¸t triÓn x· héi, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng n©ng cao ®êi sèng cña mäi thµnh viªn trong x· héi. Díi t¸c ®éng cña ®Çu t c¸c ph¶n øng d©y chuyÒn x¶y ra lµm cho nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, tèc ®é t¨ng trëng ngµy cµng cao. Lý thuyÕt J. Manard Keynes vÒ ®Çu t vµ m« h×nh sè nh©n chøng minh ®iÒu trªn.
Bªn c¹nh ®ã, víi sù t¸c ®éng kh«ng ®ång ®Òu cña ®Çu t ®Õn tæng cung, tæng cÇu ®· lµm cho sù thay ®æi cña ®Çu t cïng mét lóc võa lµ yÕu tè duy tr× sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ võa lµ yÕu tè ph¸ vì sù æn ®Þnh. §iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ trong ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ cÇn ph¶i thÊy hÕt t¸c ®éng 2 mÆt ®Ó ®a ra chÝnh s¸ch nh»m h¹n chÕ t¸c ®éng xÊu, ph¸t huy t¸c ®éng tÝch cùc, duy tr× sù æn ®Þnh cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
I.1.2. Nguån vèn ®Çu t ph¸t triÓn:
Con ®êng c¬ b¶n vµ quan träng vÒ l©u dµi ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng lµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm ë c¶ trong s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ më nguån vèn ®Ó ®Çu t ngoµi tiÕt kiÖm trong níc cßn cã thÓ huy ®éng vèn tõ níc ngoµi trong trêng hîp tiÕt kiÖm kh«ng ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t, th©m hôt tµi kho¶n v·ng lai .
Tõ ®©y cã thÓ chØ ra c¸c híng chÝnh trong nguån ®Çu t ph¸t triÓn:
( Nguån trong níc : bao gåm tÝch luü tõ n¨ng suÊt, vèn tÝch luü cña c¸c doanh nghiÖp, tiÕt kiÖm cña d©n c.
( Nguån vèn ®Çu t cña c¸c c¬ së : vèn ng©n s¸ch cÊp, vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, vèn tù cã, vèn liªn doanh, liªn kÕt .
( Vèn huy ®éng tõ níc ngoµi .
Trong c¶ 3 nguån trªn th× vèn huy ®éng tõ níc ngoµi ®ãng vai trß quan träng, trong nh÷ng bíc ®i ban ®Çu nã chÝnh lµ nh÷ng c¸i “hÝch” ®Çu tiªn cho sù ph¸t triÓn, t¹o tÝch luü ban ®Çu tõ trong níc cho ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ. Nhng nÕu xÐt vÒ l©u dµi nguån vèn ®¶m b¶o cho sù t¨ng trëng kinh tÕ mét c¸ch liªn tôc, ®a ®Êt níc ®Õn sù phån vinh mét c¸ch ch¾c ch¾n vµ kh«ng phô thuéc l¹i lµ nguån vèn trong níc . §©y chÝnh lµ nÒn t¶ng ®Ó tiÕp thu vµ ph¸t huy t¸c dông cña vèn ®Çu t níc ngoµi. §Ò cËp ®Õn sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n VN trong giai ®o¹n hiÖn nay cã nhiÒu khÝa c¹nh cÇn ph¶i quan t©m : ®Êt ®ai, kü thuËt, con ngêi, vèn, m«i trêng .. trong ®ã vèn tiÒn tÖ lµ mét trong nh÷ng nh©n tè hÕt søc quan träng, nh mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò kh«ng thÓ thiÕu ®îc. ThiÕu vèn sÏ kh«ng cã c¬ héi - kh«ng cã tiÒn ®Ò quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung, ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n nãi riªng. V× vËy, thu hót t¨ng cêng nguån vèn vµ sö dông mét c¸ch ®óng ®¾n sao cho n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lîi b¶o toµn, ph¸t triÓn cña ®ång vèn lµ mét viÖc lµm v« cïng cÇn thiÕt.
I.1.3.Vai trß cña ®Çu t víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt níc.
I.1.3.a.VÒ lý luËn
§Çu t víi t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.
Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ th× tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ phô thuéc vµo tû lÖ vèn ®Çu t. M« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ do c¸c nhµ kinh tÕ Roy-Harrod ngêi Anh vµ Evssey-Domar ngêi Hoa Kú nªu ra tõ nh÷ng n¨m 40 ®· chØ ra mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ nguån V§T:
Vèn ®Çu t
Møc t¨ng GDP = -------------------
ICOR
Nh vËy tèc ®é t¨ng trëng cña mçi quèc gia tû lÖ nghÞch víi hÖ sè ICOR vµ tû lÖ thuËn víi V§T. Mét nÒn kinh tÕ muèn gi÷ ®îc tèc ®é t¨ng trëng nhanh nhÊt thiÕt ph¶i ®îc ®Çu t tho¶ ®¸ng. Qu¸ tr×nh sö dông V§T gåm 2 giai ®o¹n vµ t¸c ®éng cña tõng giai ®o¹n còng kh¸c nhau:
Giai ®o¹n 1: Sù t¨ng lªn vÒ ®Çu t lµm cho nhu cÇu chi tiªu t¨ng, t¸c ®éng ®Õn tæng cÇu lµm t¨ng s¶n lîng, viÖc lµm vµ kÌm theo biÕn ®éng cña gi¸ c¶.Tuy nhiªn nhu cÇu cña qu¸ tr×nh ®Çu t t¹o ra chñ yÕu lµ c¸c nhu cÇu vÒ TLSX, c¸i mµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thiÕu. Do ®ã nhu cÇu xuÊt khÈu trong níc s¶n xuÊt ®Ó nhËp khÈu TLSX lµ mét tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, khi tÝch luü trong níc cßn thÊp, viÖc thu hót vèn ®Çu t tõ nguån vèn bªn ngoµi lµ cÇn thiÕt vµ t¹o ra sù t¨ng trëng râ rÖt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t .
Giai ®o¹n 2: §Çu t dÉn ®Õn t¨ng vèn vËt chÊt bao gåm tµi s¶n cè ®Þnh, hµng ho¸ tån kho cho s¶n xuÊt vµ c¸c tµi s¶n phi vËt chÊt. Vèn s¶n xuÊt t¨ng lµm t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, thóc ®Èy gia t¨ng s¶n lîng, n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt lîng hµng ho¸ s¶n xuÊt t¹o ra. §iÒu ®ã t¹o kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån thêi gian vµ lao ®éng. V× vËy, vèn trë thµnh mét yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta trong thêi ®iÓm hiÖn ®¹i. TÊt nhiªn vai trß vèn ®îc dùa trªn c¬ së vèn ®îc ®Çu t ®óng híng, ®îc qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ cho nhu cÇu chi tiªu t¨ng lªn .
Ngoµi ra ®Çu t cßn t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ t¨ng cêng kh¶ n¨ng khoa häc c«ng nghÖ cña ®Êt níc:
C«ng nghÖ cã thÓ cã tõ hai con ®êng: mét lµ tù nghiªn cøu ph¸t minh, hai lµ nhËp c«ng nghÖ tõ níc ngoµi. Cho dï b»ng con ®êng nµo th× vèn ®Çu t còng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt. Thùc tÕ ®· cho thÊy c«ng nghÖ lµ trung t©m cña c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i hãa nhng theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia c«ng nghÖ thÕ giíi th× c«ng nghÖ cña ViÖt nam l¹c hËu hµng vµi chôc n¨m so víi c¸c níc trªn thÕ giíi vµ trªn khu vùc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn ph¶i t¨ng cêng ®Çu t ®Ó nghiªn cøu c«ng nghÖ thÝch hîp cho tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
Qua kinh nghiÖm cña mét sè níc cho thÊy ®Ó cã tèc ®é t¨ng trëng nhanh th× ChÝnh phñ cÇn tËp trung ®Çu t vµo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ dÞch vô t¹o bíc ®ét ph¸ trong nÒn kinh tÕ sau ®ã quay l¹i ®Çu t vµo n«ng-l©m-ng nghiÖp. Cßn theo c¬ cÊu l·nh thæ, ®Çu t cã thÓ gi¶i quyÕt nh÷ng mÊt c©n ®èi trong ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c vïng, ChÝnh phñ tËp trung ®Çu t vµo nh÷ng khu vùc kÐm ph¸t triÓn nh vïng nói, vïng s©u, vïng xa..gióp c¸c khu vùc nµy tho¸t khái ®ãi nghÌo, ph¸t huy ®îc lîi thÕ cña m×nh .
I.1.3.b.§Çu t ph¸t triÓn trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc:
§Çu t ph¸t triÓn víi viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta
Trong nh÷ng n¨m 80, nÒn kinh tÕ níc ta r¬i vµo khñng ho¶ng trÇm träng, tÝch luü cña nÒn kinh tÕ gÇn nh kh«ng cã ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn. Vèn ®Çu t ph¸t triÓn chñ yÕu lµ tr«ng chê tõ bªn ngoµi b»ng viÖn trî vµ vay nî níc ngoµi, ®iÒu ®ã dÉn ®Õn qui m« s¶n xuÊt kh«ng ®îc më réng, c¬ cÊu kinh tÕ cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®æi míi, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi c¨ng th¼ng, ®êi sèng nh©n d©n khã kh¨n... Tõ n¨m 1986 ®Õn nay, sau h¬n 10 n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ ®· cã nhiÒu khëi s¾c, ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong viÖc æn ®Þnh kinh tÕ- x· héi. Tèc ®é t¨ng trëng G§P hµng n¨m giai ®o¹n 1991-1997 ®¹t møc trung b×nh 8,4%. Thùc tÕ nÒn kinh tÕ níc ta trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy mèi t¬ng quan mËt thiÕt gi÷a tû lÖ t¨ng trëng G§P víi tû lÖ t¨ng vèn ®Çu t ph¸t triÓn. Sù t¨ng trëng nhanh cña tæng vèn ®Çu t ph¸t triÓn trong nh÷nh n¨m 1992 (83,6%), n¨m 1993 (70,5%)... lµ c¬ së cho sù t¨ng trëng víi tèc ®é cao cña tæng s¶n phÈm quèc néi nh÷ng n¨m 1994 (8,8%), n¨m 1995 (9,5%) n¨m 1996 (9,3%). Sau thêi k× t¨ng trëng nhanh, tû lÖ t¨ng trëng vèn ®Çu t sau n¨m 1993 cã xu híng gi¶m t¬ng ®èi nhanh tõ 70,5% n¨m 1993 xuèng 28,7% n¨m 1994; 25,3% n¨m 1995; 19,8% n¨m 1996 vµ n¨m 1997 chØ cßn 15,7%, ®Æc biÖt n¨m 1998 gi¶m tíi 0,5%, nhng ®Õn n¨m 1999 ®· cã dÊu hiÖu phôc håi ®¹t xÊp xØ 7,9%. ChÝnh sù suy gi¶m vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña giai ®o¹n nµy b¸o hiÖu mét thêi kú t¨ng trëng chËm l¹i cña nÒn kinh tÕ. Tèc ®é t¨ng trëng GDP ®· gi¶m râ rÖt trong n¨m 1997 (8,8%), n¨m 1998 (5,8%) vµ n¨m 1999 chØ cßn 4,8%. NÕu chÝnh phñ kh«ng cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t¨ng trëng møc vèn ®Çu t hîp lý, ®¶m b¶o th«ng tho¸ng vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ®Çu t th× níc ta khã cã kh¶ n¨ng duy tr× ®îc tèc ®é t¨ng trëng n¨ng ®éng cña GDP trong thêi gian tíi. VÒ phÇn m×nh t¨ng trëng kinh tÕ lµ nh©n tè c¬ b¶n ®Ó t¨ng thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ®¶m b¶o tiÒm lùc ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ- v¨n ho¸- x· héi cña ®Êt níc.
§Çu t ph¸t triÓn vµ khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ.
Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc víi nguy c¬ lan réng toµn cÇu ®· ®îc h¹n chÕ nhng nh÷ng hËu qu¶ to lín mµ nã ®Ó l¹i ®ang lµm ®au ®Çu c¸c quèc gia lín trªn thÕ giíi, ®øng ®Çu lµ Mü, NhËt vµ Trung Quèc. C¸c tæ chøc tµi chÝnh th¬ng m¹i quèc tÕ ®ang tiÕn hµnh t×m kiÕm vµ thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p, híng ®i thÝch hîp nh»m cøu v·n nÒn kinh tÕ thÕ giíi ra khái nguy c¬ suy tho¸i toµn cÇu.
Cuéc khñng ho¶ng cña c¸c níc §«ng Nam ¸ vÒ thùc chÊt b¾t ®Çu tõ viÖc ®Çu t kÐm hiÖu qu¶, c¬ cÊu ®Çu t cã nhiÒu sai lÖch, kh«ng theo ®Þnh híng kÕ ho¹ch ®îc tÝnh to¸n khoa häc. Do kh«ng cã qui ho¹ch ®Çu t c¸c ngµnh nghÒ mét c¸ch ®ång ®Òu, trong mét thëi giai dµi c¸c nhµ ®Çu t chØ tËp trung vèn ®Çu t vµo c¸c ngµnh nghÒ ®em l¹i lîi Ých tøc thêi cao nh kinh doanh bÊt ®éng s¶n vµ dÞch vô....thêi gian thu håi vèn ng¾n. Vµ do vËy, c¸c nhµ ®Çu t chÊp nhËn vay kho¶n vèn ng¾n h¹n lín, trong khi ®ã Nhµ níc kiÓm so¸t t¬ng ®èi láng lÎo. C¸c kho¶n vèn nµy l¹i kh«ng cã nh÷ng tÝnh to¸n, thay ®æi kÞp thêi vÒ qui ho¹ch, chÝnh s¸ch ®Çu t, l·i xuÊt, tû gi¸...trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng tiªu thô vÉn cha ®îc më réng t¬ng øng nhÊt lµ thÞ trêng xuÊt khÈu, dÉn ®Õn viÖc ®Çu t qu¸ møc, ®ång vèn ®Çu t kh«ng ph¸t huy hiÖu qu¶ nh mong muèn. ViÖc qu¶n lý nî níc ngoµi kh«ng nhÊt qu¸n, kh¶ n¨ng kiÓm so¸t luång vay nî kÐm, thªm vµo ®ã lµ chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh trong khi hÖ thèng tiÒn tÖ yÕu kÐm, lµm cho qu¸ tr×nh ®Çu t kÐm hiÖu qu¶ ®· g©y ¸p lùc lµm bïng ph¸t sù ph¸ s¶n cña hµng lo¹t c¸c c«ng ty tµi chÝnh. Trªn thÕ giíi hiÖn nay, trong qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ bao trïm tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸- kinh tÕ- x· héi, t¸c ®éng trªn ®· g©y ra ph¶n øng d©y chuyÒn cã ¶nh hëng n¹nh mÏ ®Õn hÖ thèng tµi chÝnh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, ®ång thêi lµm mÊt lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t vµo t¬ng lai ph¸t triÓn cña ®Êt níc vµ khu vùc.
TÝnh chÊt tµi chÝnh khÐp kÝn cña ViÖt Nam ®· b¶o vÖ nÒn kinh tÕ tríc nh÷ng ¶nh hëng ban ®Çu cña cuéc khñng ho¶ng §«ng Nam ¸ nhng khi sù suy tho¸i cñc khu vùc trë nªn s©u s¾c th× c¸c nhµ ho¹nh ®Þnh chÝnh s¸ch nhËn thøc râ ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng lµ nghiªm träng. §iÒu ®ã ®· ®îc thÓ hiÖn th«ng qua hµng lo¹t c¸c ®iÒu chØnh vÒ chØ tiªu t¨ng trëng kinh tÕ, GDP xuèng møc 4- 6% n¨m 1998 vµ 1999 nhng trong thùc tÕ cßn thÊp h¬n. Trong nh÷ng n¨m qua 2/3 xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ sang c¸c níc §«ng ¸ vµ §«ng Nam ¸, 2/3 ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt nam cã nguån gèc tõ khu vùc nµy. ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc ®· lµm tèc ®é xuÊt khÈu gi¶m m¹nh tõ rÊt cao ( 30% hµng n¨m ) trong nh÷ng n¨m qua xuèng cßn 10% n¨m 1998. Nguån FDI gi¶m 40% trong nöa ®Çu n¨m 1998 vµ gi¶m h¬n 1 tû USD ( 4% GDP) cho c¶ n¨m. MÆc dï trong n¨m 1998 ®ång ViÖt nam ®· ph¸ gi¸ 18% so víi ®ång USD nhng ViÖt Nam vÉn cha giµnh ®îc lîi thÕ so víi c¸c níc trong khu vùc vµ kh«ng theo kÞp víi nh÷ng ®iÒu chØnh c¬ cÊu ë nh÷ng níc nµy. KÕt qu¶ lµ søc hÊp dÉn cña thÞ trêng ViÖt Nam víi thÞ trêng quèc tÕ vµ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi gi¶m sót ®¸ng kÓ.
§i t×m nguyªn nh©n cã thÓ thÊy r»ng cuéc khñng ho¶ng trong khu vùc b¾t nguån tõ khñng ho¶ng trong qu¸ tr×nh ®Çu t, nh÷ng sai lÇm trong qu¸ tr×nh ®Çu t lµm cho nguån vèn bÞ suy gi¶m tõ ®ã kÐo theo møc t¨ng trëng kinh tÕ còng gi¶m. ViÖc suy gi¶m nhanh chãng trong qu¸ tr×nh ®Çu t ®· lµm x¸o trén quan hÖ kinh tÕ- tµi chÝnh- tiÒn tÖ. §Ó khÊc phôc ®îc t×nh tr¹ng suy tho¸i kinh tÕ ®iÒu quan träng nhÊt lµ ph¶i chÊn chØnh, æn ®Þnh ®îc qu¸ tr×nh ®Çu t. Ph¶i cã nh÷ng híng ®i, gi¶i ph¸p thÝch hîp trong khu«n khæ mét chÝnh s¸ch ®Çu t hiÖu qu¶.
§Çu t ph¸t triÓn vµ c¸c vÇn ®Ò x· héi kh¸c
( §Çu t ph¸t triÓn vµ viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm:
§Çu t kh«ng nh÷ng cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc c¶i thiÖn thu nhËp cña c¸c tÇng líp nh©n d©n mµ cßn ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho sè lao ®éng t¨ng thªm trong x· héi. Ph©n tÝch t×nh h×nh lao ®éng níc ta trong giai ®o¹n 1991- 1999 cho thÊy mÆc dï tèc ®é t¨ng d©n sè qua c¸c n¨m cã xu híng gi¶m dÇn nhng lùc lîng lao ®éng trong nÒn kinh tÕ vÉn t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m (lîng lao ®éng t¨ng thªm hµng n¨m vÉn ë møc 1,2 triÖu ngêi). Víi con sè lao ®éng nh thÕ viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, ®¶m b¶o sù æn ®Þnh trong x· héi lµ mét ®iÒu kh«ng dÔ. ChÝnh viÖc ®Çu t vµ ®Çu t mét c¸ch hîp lý lµ mét ph¬ng ph¸p hiÖu qu¶ gãp phÇn gi¶i quyÕt bµi toµn khã nµy.
( §Çu t ph¸t triÓn vµ vÊn ®Ò l¹m ph¸t:
Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò vÜ m« quan träng cña nÒn kinh tÕ níc ta lµ møc l¹m ph¸t ph¶i thêng xuyªn ®îc khèng chÕ. L¹m ph¸t lµ mét nh©n tè cã ¶nh hëng lín vµ quyÕt ®Þnh ®Õn tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi. Víi ®Æc tÝnh kh«ng x¸c ®Þnh cña m×nh l¹m ph¸t cao lµm cho c¸c nhµ ®Çu t kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®ång vèn ®Çu t bá ra, dÉn ®Õn lµ nguyªn nh©n lµm mÊt lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t. Tuy nhiªn gi¶m ph¸t l¹i lµ mét yÕu tè tiªu cùc ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, chØ cã khèng chÕ ®îc l¹m ph¸t míi gióp nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®óng híng, n¨ng ®éng, lµ mét ®ßn bÈy kinh tÕ nh»m thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong viÖc ph©n phèi l¹i lao ®éng.
Qu¸ tr×nh ®Çu t ph¸t triÓn ®ãng vai trß rÊt lín trong viÖc khèng chÕ møc l¹m ph¸t. Qu¸ tr×nh ®Çu t diÔn ra s«i ®éng víi møc ®Çu t cao sÏ dÉn ®Õn t¨ng nhu cÇu hµng ho¸, vËt t, lao ®éng... phôc vô cho qu¸ tr×nh ®Çu t. T¨ng cÇu dÉn ®Õn t¨ng gi¸ c¶ s¶n phÈm, dÞch vô. Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh b×nh thêng ®©y lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t. Tèc ®é t¨ng vèn ®Çu t ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m 1992 (83,6%), n¨m 1993 (70,5%) t¬ng ®èi cao ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn møc l¹m ph¸t nh÷ng n¨m 1994 (14,4%), n¨m 1995 (12,7%). Sù gi¶m dÇn cña tèc ®é t¨ng trëng vèn ®Çu t trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ¶nh hëng vµ ph¸t huy t¸c dông ( ®¹t møc l¹m ph¸t thÊp nh÷ng n¨m 1996- 1999).
Theo kinh nghiÖm cña c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn khi møc ®é l¹m ph¸t qu¸ cao, ChÝnh phñ thêng cã chÝnh s¸ch h¹n chÕ qu¸ tr×nh ®Çu t, kh«ng khuyÕn khÝch qu¸ tr×nh ®Çu t trµn lan. Trong trêng hîp ngîc l¹i (t×nh tr¹ng thiÓu ph¸t nh ë ViÖt Nam hiÖn nay) ChÝnh phñ l¹i dïng nh÷ng ®ßn bÈy còng nh c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, më réng ho¹t ®éng ®Çu t.
Nh vËy, viÖc më réng hay th¾t chÆt qu¸ tr×nh ®Çu t sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn nhiÖm vô khèng chÕ møc l¹m ph¸t trong nÒn kinh tÕ. §Ó cã thÓ thùc hiÖn viÖc khèng chÕ møc l¹m ph¸t mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ- x· héi, trong ®ã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t ®ãng vai trß rÊt quan träng.
( §Çu t ph¸t triÓn vµ c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ- x· héi:
Néi dung cña c¸c ch¬ng tr×nh ®Çu t môc tiªu quèc gia ®îc thùc hiÖn b»ng nguån vèn ®Çu t ph¸t triÓn gåm cã ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, ®Þnh canh, ®Þnh c, hç trî ®ång bµo d©n téc khã kh¨n, ch¬ng tr×nh d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, ch¬ng tr×nh níc s¹ch vµ vÖ sinh m«i trêng... ®ãng vai trß quan träng trong viÖc cñng cè vµ b¶o vÖ an ninh quèc phßng, ng¨n ngõa vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ tÖ n¹n x· héi, vÒ ®ãi nghÌo, gi¶i quyÕt viÖc lµm, n©ng cao thu nhËp cho ngêi d©n, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i...
Chó träng ®Çu t vµ ®Çu t ®óng møc vµo c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia trªn gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi n¶y sinh trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, thùc hiÖn c«ng b»ng trong x· héi. MÆt kh¸c ®Çu t vµo nh÷ng ch¬ng tr×nh nµy sÏ gãp phÇn n©ng cao søc mua cña toµn x· héi, t¨ng tÝnh h÷u dông cña ®ång vèn ®Çu t, t¨ng tæng cÇu cña nÒn kinh tÕ, kÝch thÝch t¨ng trëng kinh tÕ. §Çu t vµo c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia nµy lµ xu híng mµ ChÝnh phñ c¸c níc ®ang híng tíi vµ nhËn ®îc sù ñng hé tÝch cùc cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi chÝnh quèc tÕ.
C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n- xu híng ph¸t triÓn tÊt yÕu
I.2.1. Kh¸i niÖm c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸
ThuËt ng÷ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ hiÖn kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò míi mÎ vµ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. CNH- H§H, mét néi dung ®ång thêi còng lµ mét biÖn ph¸p ®Ó ®a níc ta tõ mét níc ®ang ph¸t triÓn trë thµnh mét níc cã nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, n«ng nghiÖp tiªn tiÕn, x©y dùng ViÖt Nam trë thµnh mét níc d©n giµu, níc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh. Tuy nhiªn, c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i b¾t ®Çu tõ ®©u, theo híng nµo l¹i tuú thuéc vµo bèi c¶nh vµ môc tiªu cña mçi quèc gia. V× vËy cã r¸t nhiÒu quan ®iÓm vµ kh¸i niÖm kh¸c nhau, tuú theo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nçi quèc gia mµ ¸p dông nh thÕ nµo cho ®óng.
Theo tæ chøc ph¸t triÓn Liªn Hîp Quèc th× c«ng nghiÖp ho¸ ®îc coi lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, trong qu¸ tr×nh nµy mét bé phËn ngµy cµng t¨ng c¸c nguån cña c¶i quèc d©n ®îc ®éng viªn ®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu ngµnh ë trong níc víi kü thuËt hiÖn ®¹i. §Æc ®iÓm cña c¬ cÊu kinh tÕ nµy lµ cã mét bé phËn chÕ biÕn lu«n thay ®æi ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt vµ hµng tiªu dïng cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cho toµn bé nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao, b¶o ®¶m ®¹t tíi sù tiÕn bé vÒ kinh tÕ- x· héi. Kh¸c víi c¸c quan ®iÓm tríc, c¸ch hiÓu nµy cho thÊy c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng ®ång nhÊt víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp mµ lµ mét qu¸ tr×nh bao trïm toµn bé sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, nh»m ®¹t c¶ sù ph¸t triÓn kinh tÕ lÉn tiÕn bé x· héi.
NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø VII Ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng (kho¸ VII) kÕ thõa quan niÖm nµy coi: “ CNH- H§H lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ, x· héi, tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý tiªn tiÕn hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc- c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng xuÊt lao ®éng x· héi cao”.
Tãm l¹i, c«ng nghiÖp ho¸ lµ sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ, lµ qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi (c¶ c«ng nghiÖp - n«ng nghiÖp - dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi) tõ tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp lªn tr×nh ®é c«ng nghÖ cao, tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i vµ khi ®ã lùc lîng lao ®éng x· héi sÏ chuyÓn dÞch thÝch øng vÒ c¬ cÊu ngµnh nghÒ, tr×nh ®é tay nghÒ, häc vÊn. Tuy nhiªn, mét x· héi ®îc thõa nhËn lµ hiÖn ®¹i ho¸ th× tríc hÕt ph¶i lµ mét x· héi cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, thÓ hiÖn cao nhÊt ë nhÞp ®é t¨ng tæng s¶n phÈm chung vµ tÝnh theo ®Çu ngêi, cèt lâi cña nã lµ t¹o ra sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng CNH- H§H.
I.2.2.Sù cÇn thiÕt thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n:
CNH- H§H theo ®Þnh híng XHCN lµ nhiÖm vô trung t©m trong suèt thêi kú qu¸ ®é mµ thùc chÊt cña qu¸ trnhf nay lµ t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vËt chÊt kü thuËt cho chñ nghÜa x· héi.
Kinh nghiÖm thùc tÕ cña c¸c níc ®· tr¶i qua c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ trªn thÕ giíi chØ ra r»ng: nÕu kh«ng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp th× kh«ng mét níc nµo cã thÓ ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng víi tèc ®ä cao mét c¸ch l©u dµi ®îc. §iÒu nµy cµng ®óng víi ®Êt níc ta - xuÊt ph¸t ®iÓm tõ mét níc n«ng nghiÖp, hiÖn n«ng th«n vÉn lµ khu vùc réng lín víi gÇn 80% d©n sè sinh sèng, trªn 70% lùc lîng lao ®éng x· héi lµm viÖc, n«ng nghiÖp vÉn ®ãng mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu ®Ò ra trong qóa tr×nh CNH- H§H trong nh÷ng n¨m tiÕp theo th× viÖc thùc hiÖn CNH- H§H n«ng th«n ë níc ta lµ mét tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt níc. ChÝnh ®iÒu nµy míi cã thÓ kh¾c phôc ®îc dÇn dÇn kho¶ng c¸ch gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, t¹o ra sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu trong c¶ níc.
Néi dung cña qu¸ tr×nh CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh»m híng tíi:
Thóc ®Èy qóa tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ khu vùc n«ng th«n theo híng chung lµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp - n«ng nghiÖp - dÞch vô (hoÆc c«ng nghiÖp- dÞch vô- n«ng nghiÖp). Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng ë n«ng th«n, lao ®éng nhµn rçi ë n«ng nghiÖp sÏ chuyÓn sang c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, tõng bíc n©ng cao thu nhËp cho d©n c n«ng th«n, t¨ng kh¶ n¨ng tÝch luü cña n«ng d©n.
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë n«ng th«n nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ- x· héi ë n«ng th«n ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò lao ®éng, viÖc lµm ë n«ng th«n, ë ®©y vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc n©ng cao thu nhËp vµ tÝch luü cña ngêi d©n mµ cßn h¹n chÕ ®îc sù di d©n tù do tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ ®Ó t×m viÖc lµm g©y ra nh÷ng biÕn ®éng vÒ trËt tù x· héi, søc Ðp vÒ d©n sè ë c¸c thÞ x·, thÞ trÊn vµ c¸c thµnh phè lín.
CNH n«ng nghiÖp, n«ng th«n g¾n víi viÖc c¬ giíi ho¸ trong n«ng nghiÖp nh»m t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, gi¶i phãng søc lao ®éng cña ngêi n«ng d©n. Qu¸ tr×nh nµy cßn g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt vµo n«ng th«n, n«ng nghiÖp nh c¸c ngµnh chÕ biÕn l©m, n«ng s¶n, ®a c¸c gièng míi, kü thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt... Tõng bíc n©ng cao chÊt lîng n«ng s¶n hµng ho¸, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng trong níc vµ thÞ trêng quèc tÕ.
CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ n«ng th«n, ph¸t triÓn hoµn thiÖn kÕt cÊu h¹ tÇng trong n«ng th«n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp - dÞch vô trong n«ng th«n.
I.2.3.Kh¸i niÖm c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n:
CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo híng theo híng t¨ng dÇn tû träng cña c¸c ho¹t ®éng c«ng nghiÖp, dÞch vô, lµ qu¸ tr×nh thay ®æi c«ng nghÖ s¶n xuÊt tõ chñ yÕu cßn tù tóc, tËp qu¸n sèng cæ truyÒn sang c«ng nghÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn ®¹t hiÖu qu¶ cao ®i dÇn lªn hiÖn ®¹i víi tËp qu¸n sèng v¨n minh lµnh m¹nh cña nÒn v¨n minh c«ng nghiÖp mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc, trong ®ã thuû lîi ho¸, ®iÖn khÝ ho¸ vµ sinh häc ho¸ lµ nh÷ng néi dung then chèt nhÊt.
CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n tríc hÕt ph¶i ®îc b¾t ®Çu tõ nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c vÒ lîng vµ chÊt cña chÝnh b¶n th©n s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, nh»m t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vÒ nhiªn liÖu dåi dµo vµ n¨ng xuÊt lao ®éng cao, ®¶m b¶o cho viÖc h×nh thµnh, duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng c«ng nghiÖp chÕ biÕn. §ã còng lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng néi t¸c cña chÝnh b¶n th©n kinh tÕ n«ng th«n g¾n liÒn víi nh÷ng ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖ tù nhiªn vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tõng vïng cô thÓ. Qu¸ tr×nh vËn ®éng nµy lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña c¸c níc, t¹o m«i trêng thuËn lîi vµ gi÷ vai trß khuyÕn khÝch, thóc ®Èy sù vËn ®éng ®i nhanh ®óng híng vµ cã hiÖu qu¶.
I.2.4.Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng CNH- H§H n«ng th«n, n«ng nghiÖp.
I.2.4.a.§iÒu kiÖn vÒ vèn
§Ó thùc hiÖn CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n chóng ta cÇn mét lîng vèn kh¸ lín. Cã thÓ nãi vèn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña bÊt kú mét c«ng cuéc ®Çu t nµo vµ nã cµng trë nªn quan träng h¬n khi §¶ng vµ Nhµ níc ta thùc sù coi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ nhiÖm vô quan träng trong c«ng cuéc CNH- H§H ®Êt níc. Cã vèn chóng ta míi cã thÓ x©y dùng míi, c¶i t¹o, n©ng cÊp, duy tu vµ b¶o dìng thêng xuyªn, ®¶m bo¶ thùc hiÖn tèt cã kÕt qu¶ qu¸ tr×nh CNH- H§H n«ng th«n, n«ng nghiÖp: chuyÓn giao c«ng nghÖ g¾n liÒn víi víi trang bÞ m¸y mãc c«ng nghiÖ vµo khu vùc n«ng th«n, vµo lÜnh vùc n«ng nghiÖp, vèn ®Çu t cho viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp, vèn ®Çu t ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n, ®Çu t ®µo t¹o båi dìng nguån nh©n lùc…
Khu vùc n«ng th«n hiÖn nay gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t×m, thu hót vµ khai th¸c c¸c nguån vèn nh vèn trong d©n, vèn ®Çu t vµ cho vay cña níc ngoµi, c¸c nguån vèn tõ c¸c tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ ®îc ®Þnh híng cho n«ng th«n vµ mét sè nguån vèn kh¸c (quü tµi trî, quü hç trî quèc gia, hç trî t×m viÖc lµm..). HiÖn nay, trong tÊt c¶ c¸c nguån vèn ®Çu t vµo n«ng th«n vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc vÉn gi÷ vÞ trÝ quan träng (chiÕm trªn 10% tæng vèn ®Çu t hµng n¨m) trong ®ã hµng ngh×n tû ®ång lµ ®Çu t cho c¸c hÖ thèng, c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ®· t¹o ra c¸c ®Çu mèi quan träng ë khu vùc n«ng th«n. Tuy nhiªn, ®©y vÉn chØ lµ con sè Ýt ái so víi khu vùc réng lín cña khu vùc n«ng th«n.
Ngoµi vèn ®Çu t Nhµ níc th× vèn ®Çu t cña d©n c vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ- x· héi kh¸c còng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ hoµn thiÖn kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nguån vèn trong d©n c ®îc huy ®éng tèt h¬n vµ trë thµnh nguån ®Çu t kh¸ quan träng cho viÖc ®Çu t ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ë cÊp ®Þa ph¬ng vµ c¬ së, lµ nguån chñ yÕu ®Ó ®Çu t mua s¾m m¸y mãc, trang thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, khai hoang, c¶i t¹o ®Êt, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi nhá… Tuy nhiªn, xung quan vÊn ®Ò nµy cßn kh«ng Ýt khã kh¨n bëi thùc tÕ cho thÊy nhu cÇu vèn ®Çu t ë ®©y lµ rÊt lín, vît ra ngoµi kh¶ n¨ng cña ngêi d©n vµ cña b¶n th©n nÒn kinh tÕ n«ng th«n.
I.2.4.b.Hoµn thiÖn c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n, c¸c c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp:
KÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn CNH- H§H n«ng th«n, n«ng nghiÖp, cã t¸c ®éng m¹nh mÏ vµ tÝch cùc tíi qu¸ tr×nh thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ- x· héi n«ng th«n, më mang v¨n ho¸, x· héi vµ n©ng cao ®êi sèng cña d©n c.
Mét kÕt cÊu h¹ tÇng hoµn thiÖn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn c¬ b¶n, cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt vµ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. Nã t¸c ®éng tíi viÖc cung cÊp dÞch vô, c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt, ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc. §ång thêi b¶o ®¶m viÖc b¶o qu¶n, vËn chuyÓn, tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cho ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc thùc hiÖn tèt. H¬n thÕ n÷a, kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n hoµn thiÖn cßn phôc vô cho viÖc b¶o vÖ vµ c¶i t¹o ®Êt ®ai, phßng chèng thiªn tai dÞch bÖnh, c¶i t¹o hÖ thèng sinh th¸i vµ m«i trêng ë n«ng th«n.
I.2.4.c.§iÒu kiÖn trang bÞ kü thuËt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ:
N©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ kü thuËt, tiÕp nhËn vµ øng dông c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña qu¸ tr×nh CNH- H§H nãi chung vµ CNH- H§H n«ngnghiÖp, n«ng th«n nãi riªng. ChÝnh nhê qu¸ tr×nh nµy sÏ gióo cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh (t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm vµ dÞch vô víi chÊt lîng tèt h¬n, chi phÝ thÊp h¬n, lîi nhuËn cao h¬n), bëi trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng chÊt lîng vµ gi¸ thµnh ®îc coi lµ nh©n tè c¬ b¶n trong c¹nh tranh. §æi míi kü thuËt, c«ng nghÖ g¾n liÒn víi viÖc ®µo t¹o båi dìng, n©ng cao kiÕn thøc, tr×nh ®é tay nghÒ cña ngêi lao ®éng sÏ t¹o ®iÒu kiªn ®Ó ngêi n«ng d©n tiÕp cËn víi kü thuËt míi, lµm quen víi ph¬ng thøc s¶n xuÊt tiªn tiÕn, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý kinh doanh, tõng bíc thay ®æi ®iÒu kiªn lao ®éng, sinh ho¹t, lèi sèng, t¹o ®iÒu kiÖn lao ®éng s¶n xuÊt víi n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ h¬n, nÕp sèng v¨n minh tiÕn bé h¬n, tõng bíc thu hÑp kho¶ng c¸ch giµu nghÌo gi÷a khu vùc n«ng th«n vµ thµnh thÞ.
I.2.4.d.VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch:
§Ó thùc hiÖn cã kÕt qu¶ nh÷ng néi dung cña qu¸ tr×nh CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n cÇn ph¶i x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch t¸c ®éng ®ång bé vµo nÒn kinh tÕ quèc d©n nã chung vµ khu vùc n«ng th«n nãi riªng nh chÝnh s¸ch vÒ ®Êt ®ai, vÒ tiªu thô n«ng s¶n vµ cung øng vËt t, chÝnh s¸ch vÒ thuÕ vµ phÝ, chÝnh s¸ch vÒ vèn vµ tÝn dông, vÒ khoa häc c«ng nghÖ, chÝnh s¸ch ®Çu t, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, chÝnh s¸ch vÒ hîp t¸c ho¸… Mét chÝnh s¸ch ®ång bé vµ hoµn thiÖn sÏ lµ ®éng lùc ph¸t huy néi lùc, thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh CNH- H§H n«ng th«n, n«ng nghiÖp.
I.2.4.e.Nh©n tè con ngêi:
§©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng cã ¶nh hëng lín tíi ù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh CNH- H§H nãi chung. Båi dìng vµ ph¸t huy nh©n tè con ngêi võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn, nhÊt lµ trong thêi ®¹i ngµy nay - thêi ®¹i cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ th× chÊt lîng cña ngêi lao ®éng cµng ®îc coi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh b¹i cña sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ.
N©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ kü thuËt, kü n¨ng, kü x¶o cña ngêi lao ®éng sÏ gióp cho viÖc nhËn thøc, tiÕp thu vµ øng dung nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ tiÕn bé mét c¸ch thÝch hîp, nhanh chãng vµ cã hiÖu qu¶, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi d©n tiÕp cËn vµ lµm quen víi kü thuËt, ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt tiªn tiÕn, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Tõng bíc thay ®æi ®iÒu kiªn lao ®éng, ®iÒu kiÖn sinh ho¹t, lèi sèng t¹o ra nÕp sèng v¨n minh ë khu vùc n«ng th«n.
Vai trß cña ®Çu t c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n víi sù nghiÖp CNH- H§H n«ng th«n, n«ng nghiÖp:
I.3.1.Kh¸i niÖm c¬ së h¹ tÇng, c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n
I.3.1.a.Kh¸i niÖm:
C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng lµ cÆp thuËt ng÷ ®· xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam vµo nh÷ng n¨m 30 do c¸c ngµ nghiªn cøu lý luËn Macxit dÞch tõ c¸c tõ infracstructure vµ supettructure ra tiÕng ViÖt. Trong triÕt häc macxit, c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ (c¸c lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt) lµ nÒn t¶ng cã quan hÖ chÆt chÏ víi hinh th¸i kiÕn tróc thîng tÇng (chÝnh trÞ, ph¸p luËt, v¨n ho¸, t tëng).
Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, thuËt ng÷ infracstructure ®îc sö dông réng r·i trong nhiÒu lÜnh vùc khoa häc nh qu©n sù, giao th«ng, kiÕn tróc, x©y dùng, kinh tÕ vïng, quy ho¹ch vïng… víi c¸c kh¸i niÖm nhÊt ®Þnh. §iÒu gièng nhau c¨n b¶n cña c¸c kh¸i niÖm xoay quanh thuËt ng÷ nµy lµ sù nhËn thøc xuÊt ph¸t tõ nguån gèc la tinh cña thuËt ng÷ infracstructure (infa: ë díi, tÇng díi; structure: c¬ cÊu, kÕt cÊu, kiÕn tróc). §ã lµ nh÷ng cÊu tróc lµm nÒn t¶ng cho c¸c ®èi tîng, c¸c yÕu tè h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë trªn. GÇn ®©y kh¸i niÖm nµy ®îc lµm s¸ng tá h¬n. C¬ së h¹ tÇng lµ c¸c c«ng tr×nh vËt chÊt kü thuËt mµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña nã lµ nh÷ng dÞch vô cã chøc n¨ng phôc vô trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ d©n c, ®îc bè trÝ trªn mét ph¹m vi l·nh thæ nhÊt ®Þnh.
HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng bao gåm: ®êng s¸, h¶i c¶ng, s©n bay, kho tµng, nhµ m¸y, hÖ thèng truyÒn dÉn n¨ng lîng, m¹ng líi th«ng tin liªn l¹c, ®iÖn tÝn, ®iÖn b¸o, c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, thuû n«ng, hÖ thèng cÊp tho¸t níc, mµng líi thÞ trêng, chî bóa, hÖ thèng trêng häc, bÖnh viÖn, viÖn nghiªn cøu khoa häc…
C¬ së h¹ tÇng n«ng th«n lµ mét hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®îc tæ chøc thµnh c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ dÞch vô, c¸c c«ng tr×nh sù nghiÖp cã kh¶ n¨ng b¶o ®¶m sù di chuyÓn c¸c luång th«ng tin, vËt chÊt nh»m phôc vô nhu cÇu cã tÝnh phæ biÕn cña s¶n xuÊt ®¹i chóng, cña sinh ho¹t d©n c n«ng th«n nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi cao.
C¬ së h¹ tÇng n«ng th«n bao gåm: hÖ thèng giao th«ng ®êng bé, ®êng thuû, c¸c c«ng tr×nh bÕn b·i, cÇu cèng, c¸c c«ng tr×nh cung cÊp ®iÖn, cung cÊp níc, ®iÖn tho¹i, c¸c c¬ së trêng häc, y tÕ, v¨n ho¸, hÖ thèng cung øng vËt t kü thuËt, nguyªn nhiªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng ë n«ng th«n.
C¬ së h¹ tÇng nãi chung cã thuéc tÝnh cña hµng ho¸ c«ng céng vµ nã cã nh÷ng t¸c ®éng ngo¹i lai tÝch cùc ®èi víi sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy, c¬ së h¹ tÇng lµ mét trong nh÷ng ch¬ng tr×nh ®Çu t c«ng céng. Ch¬ng tr×nh ®Çu t c«ng c«ng thùc chÊt lµ mét ch¬ng tr×nh tæng thÓ c¸c nguån lùc b¶o ®¶m hµng ho¸ vµ dÞch vô c«ng céng cho toµn x· héi. §©y lµ mét bé phËn rÊt quan träng cña hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, t¹o lªn nÒn t¶ng ban ®Çu cho c¸c doanh nghiÖp quèc doanh vµ ngoµi quèc doanh còng nh hÖ thèng tæ chøc gi¸o dôc, y tÕ v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt… cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn thuËn lîi.
B¶n chÊt cña c¬ së h¹ tÇng lµ Ên ®Þnh lÖ phÝ vµo ngêi sö dông ®Ó bï ®¾p chi phÝ cung cÊp. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò thu håi vèn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ kh«ng ®îc ñng hé. V× vËy, nguån vèn ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng thêng lµ tõ thuÕ.
I.3.1.b.§Æc ®iÓm cña c¬ së h¹ tÇng nãi chung:
C¬ së h¹ tÇng vµ c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n ®Òu cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
Thø nhÊt: KÕt qu¶ c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng lµ dÞch vô phôc vô trùc tiÕp nhu cÇu s¶n xuÊt vµ ®êi sèng trªn ph¹m vi l·nh thæ ®ã.
Thø hai: C¬ së h¹ tÇng kh¸c víi khu vùc c«ng céng. C¬ së h¹ tÇng chØ lµ mét phÇn cña khu vùc c«ng céng, do c¶ ChÝnh phñ vµ t nh©n ®Çu t x©y dùng. Khu vùc c«ng céng do ChÝnh phñ ®Çu t.
Thø ba: C¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng ®ßi hái sè vèn ®Çu t lín, chñ yÕu thuéc vèn dµi h¹n thêi gian thu håi vèn l©u vµ vèn ®îc thu håi th«ng qua c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh¸c. V× vËy, khu vùc t nh©n kh«ng tÝch cùc tham gia x©y dùng c¬ së h¹ tÇng mµ chñ yÕu lµ ChÝnh phñ. Trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ®ßi hái ph¶i lµm tèt c«ng t¸c th¨m dß tµi nguyªn, thiªn nhiªn, ph¶i nghiªn cøu ph¬ng híng ph¸t triÓn l©u dµi cña vïng, cã nh vËy míi ®¶m b¶o hiÖu qu¶ sö dông c«ng tr×nh.
Thø t : C¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng sau khi ®îc x©y dùng sÏ cã thêi gian tån t¹i l©u dµi trªn ph¹m vi l·nh thæ vµ phôc vô l©u dµi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Bëi vËy, khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ph¶i c©n nh¾c, lùa chän c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn nhÊt ®Ó phôc vô l©u dµi cho ®êi sèng, lµm sao ®Ó c¸c c«ng tr×nh nµy kh«ng l¹c hËu so víi s¶n xuÊt.
I.3.1.c. Ph©n lo¹i c¬ së h¹ tÇng:
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng, chóng ta chia c¬ së h¹ tÇng thµnh hai lo¹i: c¬ së h¹ tÇng kü thuËt vµ c¬ sá h¹ tÇng x· héi.
C¬ së h¹ tÇng kü thuËt (c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, c¬ së h¹ tÇng s¶n xuÊt) lµ nh÷ng c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt nh bÕn c¶ng, ®iÖn, giao th«ng, s©n bay…
C¬ së h¹ tÇng x· héi: lµ nh÷ng c«ng tr×nh phôc vô ®êi sèng nh trêng häc, tr¹m x¸, bÖnh viÖn, c«ng viªn, c¸c n¬i vui ch¬i gi¶i trÝ…
Cã thÓ minh ho¹ viÖc ph©n lo¹i trªn b»ng s¬ ®å sau:
Tuy nhiªn, sù ph©n chia nµy chØ mang tÝnh t¬ng ®èi bëi v× mét c«ng tr×nh cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng kh¸c nhau nh giao th«ng, ®iÖn líi võa phôc vô ®êi sèng nh©n d©n vµ võa phôc vô quèc phßng. Gi÷a c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ vµ c¬ së h¹ tÇng x· héi cã mèi quan hÖ víi nhau. Mèi quan hÖ nµy ph¶n ¸nh quan hÖ gi÷a s¶n xuÊt vµ ®êi sèng: khi c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ ph¸t triÓn, s¶n xuÊt ph¸t triÓn, thu nhËp t¨ng, ®êi sèng x· héi ®îc n©ng cao, c¬ së h¹ tÇng x· héi ph¸t triÓn.
HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n còng ®îc chia lµm hai nhãm:
Nhãm 1: C¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ. §©y lµ tæ hîp cña c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, thuû lîi, cung cÊp vËt t nguyªn liÖu.
Nhãm 2: C¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng x· héi.
§©y lµ tæ hîp cña c¸c c«ng tr×nh vËt chÊt kü thuËt cã chøc n¨ng phôc vô ®êi sèng c d©n n«ng th«n nh c¸c c¬ së y tÕ, v¨n ho¸, trêng häc… Trong nhãm nµy c¬ së h¹ tÇng x· héi cßn ®îc ph©n chia theo nhu cÇu hoÆc nhãm nhu cÇu, theo ®èi tîng d©n c lùa chän nh÷ng ®èi tîng cÇn ®îc x· héi quan t©m ®Æc biÖt ®Ó x©y dùng c¬ së dÞch vô riªng. Trong x· héi nh÷ng ngêi ®ã thêng lµ nh÷ng ngêi giµ, ngêi tµn tËt, nh÷ng ngêi cã c«ng lín ®èi víi d©n téc vµ x· héi. Ngoµi ra, tuú theo chÕ ®é vµ hoµn c¶nh ®Æc biÖt mµ mçi níc cã nh÷ng u tiªn riªng theo chÕ ®é phôc vô tøc lµ theo ®ã ngêi sö dông c¬ së h¹ tÇng x· héi ph¶i tr¶ hay kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn.
Do ®iÒu kiÖn bÞ h¹n chÕ nªn trong bµi viÕt nµy kh«ng thÓ ®Ò cËp tíi tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi ®îc. §èi tîng ®îc ®Ò cËp s©u réng nhÊt ®ã lµ c¸c c«ng tr×nh cã ý nghÜa to lín võa phôc vô s¶n xuÊt võa phôc vô ®êi sèng nh©n d©n nh giao th«ng ®êng bé, cung cÊp ®iÖn, thuû lîi thuéc nhãm c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ.
I.3.2.Vai trß cña c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi.
C¬ së h¹ tÇng lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt quan träng, cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n còng nh sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu néi bé ngµnh n«ng nghiÖp.
C¬ së h¹ tÇng tèt sÏ lµ gióp gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt, gi¶m rñi ro, thóc ®Èy lu th«ng hµng ho¸ trong s¶n xuÊt kinh doanh n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh liªn quan trùc tiÕp tíi n«ng nghiÖp - khu vùc phôc thuéc rÊt nhiÒu vµo thiªn nhiªn.
C¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn sÏ t¸c ®éng ®Õn sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nhanh khu vùc n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, t¹o ra ®iÒu kiÖn c¹nh tranh lµnh m¹nh, t¨ng søc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi vµ søc huy ®éng nguån vèn trong níc vµo thÞ trêng n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Nh÷ng vïng cã c¬ së h¹ tÇng ®¶m b¶o sÏ lµ mét nh©n tè ®Ó thu hót nguån lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh trong s¶n xuÊt vµ më réng thÞ trêng n«ng th«n. Bëi c¬ së h¹ tÇng ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt cÇn thiÕt cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt thêng xuyªn vµ ph¸t triÓn.
C¬ së h¹ tÇng lµ ®iÒu kiÖn quan träng t¸c ®éng tíi viÖc ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt theo l·nh thæ. Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng trong c¶ níc, gãp phµn thùc hiÖn môc tiªu t¨ng trëng kinh tÕ g¾n víi c«ng b»ng x· héi. Bëi v×, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi kh«ng chØ thÓ hiÖ ë kh©u ph©n phèi kÕt qu¶ mµ nã cßn thÓ hiÖ ë chç t¹o ®iÒu kiÖn sö dông tèt n¨ng lùc cña m×nh, ®ã chÝnh lµ c¬ héi häc tËp, c¬ héi ®îc ch¨m lo søc khoÎ vµ ®Æc biÖt lµ c¬ héi ®îc lµm viÖc, tham gia vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi.
C¬ së h¹ tÇng n«ng th«n ph¸t triÓn sÏ t¨ng cêng ®îc kh¶ n¨ng giao lu hµng ho¸, thÞ trêng n«ng th«n ®îc më réng, kÝch thÝch kinh tÕ hé gia ®×nh t¨ng gia s¶n xuÊt, lµm thay ®æi bé mÆt n«ng th«n, thu nhËp cña c¸c hé n«ng d©n t¨ng, ®êi sèng n«ng d©n ®îc t¨ng cao, thùc hiÖn môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, gi¶m sù ph©n ho¸ giµu nghÌo gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n.
Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tµng n«ng th«n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tæ chøc tèt ®êi sèng x· héi trªn tõng ®Þa bµn, t¹o mét cuéc sèng tåt h¬n cho nh©n d©n, nhê ®ã mµ gi¶m ®îc dßng di d©n tù do tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ, gi¶m bít g¸nh nÆng cho thµnh thÞ.
Nãi tãm l¹i, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n lµ nh©n tè ®Æc biÖt quan träng, lµ kh©u then chèt ®Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ ®Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n nãi riªng. V× vËy, trong ®iÒu kiÖn khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh vò b·o, cÊu tróc nÒn kinh tÕ thÕ giíi thay ®æi ®· ®Æt ra nhu cÇu: C¬ së h¹ tÇng ph¶i ®i tríc mét bíc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ngµnh, c¸c vïng ph¸t triÓn.
I.3.3.C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng:
Chóng ta ®· biÕt c¬ së h¹ tÇng lµ c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña d©n c. ChÝnh v× vËy môc tiªu cña ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng lµ ®Ó phôc vô s¶n xuÊt, n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng d©n c. Song nÕu c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn qu¸ nhanh so víi nhu cÇu th× sÏ kh«ng ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶. Ngîc l¹i, nÕu ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng chËm h¬n, Ýt h¬n so víi s¶n xuÊt th× sÏ kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña s¶n xuÊt. Do ®ã, mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i x©y dùng mét c¬ cÊu hîp lý gi÷a ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng vµ ®Çu t cho s¶n xuÊt. Qua kinh nghiÖm thùc tÕ cho thÊy ®Ó ®¶m b¶o mèi quan hÖ th× kÕt cÊu h¹ tÇng ph¶i ®îc ph¸t triÓn nhanh h¬n s¶n xuÊt, tøc lµ ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng ph¶i t¨ng nhanh h¬n ®Çu t cho s¶n xuÊt, ®ã lµ quy luËt chung. Tuy nhiªn ë mçi níc kh¸c nhau, ®iÒu kiÖn kh¸c nhau th× tû lÖ trªn còng cã sù kh¸c nhau vµ sù kh¸c nhau vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy chÝnh lµ nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng.
KÕt cÊu h¹ tÇng bÞ ¶nh hëng bëi nhiÒu nh©n tè nhng chñ yÕu lµ nhãm bèn nh©n tè sau:
I.3.3.a.Nh©n tè tù nhiªn m«i trêng:
§iÒu kiÖn tù nhiªn m«i trêng cã ¶nh hëng mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc x©y dùng c¸c dù ¸n kÕt cÊu h¹ tÇng. Nh÷ng ¶nh hëng nµy x¶y ra sÏ mang c¶ tÝnh tÝch cùc vµ tiªu cùc, ®ã lµ:
¶nh hëng tíi h×nh thøc, quy m« kÝch thíc c«ng tr×nh. Tõ ®ã ¶nh hëng tíi khèi lîng vËt liÖu, vèn ®Çu t vµ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n.
¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ cña dù ¸n th«ng qua chi phÝ qu¶n lý, vËn hµnh, duy tu b¶o dìng hµng n¨m cña c¸c dù ¸n c«ng tr×nh. Nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn- m«i trêng thuËn lîi sÏ cho hiÖu qu¶ dù ¸n cao vµ ngîc l¹i nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn- m«i trêng xÊu sÏ cho hiÖu qu¶ dù ¸n th¸p.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
16254.DOC
