Đề án Các nhân tố ảnh hưởng tới động lực và tạo động lực

Lêi më ®Çu Tõ c¬ chÕ tËp trung–bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc lµ sù ®æi míi s¸ng suèt cña ®¶ng ta. Thùc tÕ gÇn 20 n¨m cho thÊy nÒn kinh tÕ ®· cã nh÷ng b­íc khëi s¾c ®¸ng ghi nhËn. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang ®øng lªn kh¼ng ®Þnh m×nh trong c¬ chÕ míi, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o h¬n trong nh÷ng b­íc ph¸t triÓn cña m×nh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù c¹nh tranh kh¾c nghiÖt, c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc mét c¸ch bÒn v÷ng cÇn quan t©m tíi tÊt c¶ c¸c kh©u tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm. §Ó lµm tèt nh÷ng c«ng viÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ng­êi lao ®éng giái vµ h¨ng say lµm viÖc v× doanh nghiÖp cña m×nh. VËy lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ®­îc ®éng lùc ®«Ý víi ng­êi lao ®éng? C©u hái nµy lu«n ®­îc ®Æt ra ®èi víi bÊt kú nhµ qu¶n lý nµo muèn giµnh th¾ng lîi trªn th­¬ng tr­êng. Trong ph¹m vi néi dung ®Ò ¸n nµy em muèn ®­a ta mét sè häc thuyÕt, quan ®iÓm cïng nh÷ng thùc tiÔn ®· cã ®Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò nµy. Do ch­a cã ®iÒu kiÖn quan s¸t thùc tiÔn ë c¸c doanh nghiÖp nªn nh÷ng vÊn ®Ò em nªu chØ mang tÝnh lý thuyÕt nh­ng nh÷ng vÊn ®Ò nµy ®· ®­îc c¸c nhµ khoa häc hµnh vi ®óc kÕt tõ thùc tiÔn. KÕt cÊu ®Ò ¸n ®­îc tr×nh bÇy theo bè côc sau: Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn chung vÒ viÖc t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. Ch­¬ng 2: C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn t¹o ®éng lùc ®èi víi ng­êi lao ®éng. Ch­¬ng 3: Tæ chøc tèt c¸c yÕu tè t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. Ch­¬ng 1: cë lý luËn chung vÒ viÖc t¹o ®éng lùc ®èi víi ng­êi lao ®éng. I. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n. 1.§éng lùc lµ g×? Ho¹t ®éng cña con ng­êi lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých. V× vËy c¸c nhµ qu¶n lý lu«n t×m c¸ch ®Ó tr¶ lêi c©u hái lµ t¹i sao ng­êi lao ®éng l¹i lµm viÖc. §Ó tr¶ lêi ®­îc cho c©u hái nµy c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i t×m hiÓu vÒ ®éng lùc cña ng­êi lao ®éng vµ t×m c¸ch t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. VËy ®éng lùc lµ g×? §éng lùc lµ sù khao kh¸t vµ tù nguyÖn cña con ng­êi ®Ó n©ng cao mäi nç lùc cña m×nh nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu hay kÕt qu¶ cô thÓ nµo ®ã. Nh­ vËy ®éng lùc xuÊt ph¸t tõ b¶n th©n cña mçi con ng­êi. Khi con ng­êi ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau, víi nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m lý kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng môc tiªu mong muèn kh¸c nhau. ChÝnh v× nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy nªn ®éng lùc cña mçi con ng­êi lµ kh¸c nhau v× vËy nhµ qu¶n lý cÇn cã nh÷ng c¸ch t¸c ®éng kh¸c nhau ®Õn mçi ng­êi lao ®éng. 2.T¹o ®éng lùc lµ g×? §©y lµ vÊn ®Ò thuéc lÜnh vùc qu¶n trÞ cña mçi doanh nghiÖp. C¸c nhµ qu¶n trÞ trong tæ chøc muèn x©y dùng c«ng ty, xÝ nghiÖp m×nh v÷ng m¹nh th× ph¶i dïng mäi biÖn ph¸p kÝch thÝch ng­êi lao ®éng h¨ng say lµm viÖc, ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. §©y lµ vÊn ®Ò vÒ t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. VËy t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng ®­îc hiÓu lµ tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p cña nhµ qu¶n trÞ ¸p dông vµo ng­êi lao ®éng nh»m t¹o ra ®éng c¬ cho ng­êi lao ®éng vÝ dô nh­: thiÕt lËp nªn nh÷ng môc tiªu thiÕt thùc võa phï hîp víi môc tiªu cña ng­êi lao ®éng võa tho¶ m·n ®­îc môc ®Ých cña doanh nghiÖp, sö dông c¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn… VËy vÊn ®Ò quan träng cña ®éng lùc ®ã lµ môc tiªu. Nh­ng ®Ó ®Ò ra ®­îc nh÷ng môc tiªu phï hîp víi nhu cÇu, nguyÖn väng cña ng­êi lao ®éng, t¹o cho ng­êi lao ®éng sù h¨ng say, nç lùc trong qu¸ tr×nh lµm viÖc th× nhµ qu¶n lý ph¶i biÕt ®­îc môc ®Ých h­íng tíi cña ng­êi lao ®éng sÏ lµ g×. ViÖc dù ®o¸n vµ kiÓm so¸t hµnh ®éng cña ng­êi lao ®éng hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc th«ng qua viÖc nhËn biÕt ®éng c¬ vµ nhu cÇu cña hä. Nhµ qu¶n trÞ muèn nh©n viªn trong doanh nghiÖp cña m×nh nç lùc hÕt søc v× doanh nghiÖp th× hä ph¶i sö dông tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®èi víi ng­êi lao ®éng ®ång thêi t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng hoµn thµnh c«ng viÖc cña hä mét c¸ch tèt nhÊt. KhuyÕn khÝch b»ng vËt chÊt lÉn tinh thÇn, t¹o ra bÇu kh«ng khÝ thi ®ua trong nh©n viªn cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. C¸c nhµ qu¶n trÞ ®· tõng nãi “Sù thµnh b¹i cña c«ng ty th­êng phô thuéc vµo viÖc sö dông hîp lý nh©n viªn trong doanh nghiÖp nh­ thÕ nµo”. II. Mét sè häc thuyÕt vÒ t¹o ®éng lùc. ThuyÕt c¸c cÊp bËc nhu cÇu cña Maslow. Th«ng th­êng hµnh vi cña con ng­êi t¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã ®­îc quyÕt ®Þnh bëi nhu cÇu m¹nh nhÊt cña hä. Theo Maslow nhu cÇu cña con ng­êi ®­îc s¾p xÕp theo thø tù gåm 5 cÊp bËc kh¸c nhau. Khi nh÷ng nhu cÇu cÊp thÊp ®· ®­îc tho¶ m·n th× sÏ n¶y sinh ra c¸c nhu cÇu míi cao h¬n. HÖ thèng thang bËc nhu cÇu cña Maslow: Tù kh¼ng ®Þnh m×nh Nhu cÇu t«n träng Nhu cÇu x· héi Nhu cÇu an toµn Nhu cÇu sinh lý Nhu cÇu sinh lý. §©y lµ nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n nhÊt cña con ng­êi nh­: ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i. Nhu cÇu nµy th­êng ®­îc g¾n chÆt víi ®ång tiÒn, nh­ng tiÒn kh«ng ph¶i lµ nhu cÇu cña hä mµ nã chØ lµ ph­¬ng tiÖn cÇn cã ®Ó hä tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu. §ång tiÒn cã thÓ lµm cho con ng­êi tho¶ m·n ®­îc nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau, v× vËy c¸c nhµ qu¶n lý lu«n nhËn biÕt ®­îc r»ng ®¹i ®a sè nh÷ng ng­êi cÇn viÖc lµm ®Òu nhËn thÊy “tiÒn” lµ thø quyÕt ®Þnh. Hä lu«n quan t©m tíi hä sÏ nhËn ®­îc c¸i g× khi hä lµm viÖc ®ã. Nhu cÇu an toµn. Mét sè nhµ nghiªn cøu nhu cÇu nµy cña Maslow vµ cho r»ng nhu cÇu an toµn kh«ng ®ãng vai trß nhiÒu trong viÖc t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng nh­ng thùc tÕ l¹i hoµn toµn ng­îc l¹i. Khi ng­êi lao ®éng vµo lµm viÖc trong doanh nghiÖp hä sÏ quan t©m rÊt nhiÒu ®Õn c«ng viÖc cña hä thùc chÊt lµ lµm g×, ®iÒu kiÖn lµm viÖc ra sao, c«ng viÖc cã th­êng xuyªn x¶y ra tai n¹n hay kh«ng. Sù an toµn kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ tai n¹n lao ®éng mµ nã cßn lµ sù b¶o ®¶m trong c«ng viÖc, c¸c vÊn ®Ò vÒ b¶o hiÓm x· héi, trî cÊp, h­u trÝ Nhu cÇu x· héi. Khi nh÷ng nhu cÇu vÒ sinh lý vµ an toµn ®· ®­îc tho¶ m·n ë mét møc ®é nµo ®ã th× con ng­êi n¶y sinh ra nh÷ng nhu cÇu cao h¬n, lóc nµy nhu cÇu x· héi sÏ chiÕm ­u thÕ. Ng­êi lao ®éng khi sèng trong mét tËp thÓ hä muèn hoµ m×nh vµ chung sèng hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ v¬Ý c¸c thµnh viªn kh¸c trong tËp thÓ, hä lu«n cã mong muèn coi tËp thÓ n¬i m×nh lµm viÖc lµ m¸i Êm gia ®×nh thø hai. ChÝnh v× nhu cÇu nµy ph¸t sinh m¹nh mÏ vµ cÇn thiÕt cho ng­êi lao ®éng nªn trong mçi tæ chøc th­êng h×nh thµnh nªn c¸c nhãm phi chÝnh thøc th©n nhau. C¸c nhãm nµy t¸c ®éng rÊt nhiÒu ®Õn ng­êi lao ®éng, nã cã thÓ lµ nh©n tè tÝch cùc t¸c ®éng ®Õn ng­êi lao ®éng lµm hä t¨ng n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ lao ®éng nh­ng nã còng cã thÓ lµ nh©n tè lµm cho ng­êi lao ®éng ch¸n n¶n kh«ng muèn lµm viÖc. VËy c¸c nhµ qu¶n lý cÇn ph¶i biÕt ®­îc c¸c nhãm phi chÝnh thøc nµy ®Ó t×m ra ph­¬ng thøc t¸c ®éng ®Õn ng­êi lao ®éng hiÖu qu¶ nhÊt. Nhu cÇu ®­îc t«n träng. Nhu cÇu nµy th­êng xuÊt hiÖn khi con ng­êi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh, nã th­êng g¾n víi c¸c ®éng c¬ liªn quan ®Õn uy tÝn vµ quyÒn lùc. Uy tÝn lµ mét c¸i g× ®ã v« h×nh do x· héi dµnh cho mét c¸ nh©n nµo ®ã. Uy tÝn d­êng nh­ cã ¶nh h­ëng tíi møc ®é thuËn tiÖn vµ tho¶i m¸i mµ ng­êi ta cã thÓ hy väng trong cuéc sèng. QuyÒn lùc lµ c¸i lµm cho mét ng­êi cã thÓ ®em l¹i sù b»ng lßng hoÆc tíi c¸c ¶nh h­ëng kh¸c. Nhu cÇu tù kh¼ng ®Þnh m×nh. Theo Maslow th× ®©y lµ nhu cÇu rÊt khã cã thÓ nhËn biÕt vµ x¸c minh, vµ con ng­êi tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu nµy theo nhiÒu c¸ch rÊt kh¸c nhau. Trong doanh nghiÖp nhu cÇu nµy ®­îc thÓ hiÖn chÝnh lµ viÖc ng­êi lao ®éng muèn lµm viÖc theo chuyªn m«n, nghiÖp vô, së tr­êng cña m×nh vµ ë møc cao h¬n ®Êy chÝnh lµ mong muèn ®­îc lµm mäi viÖc theo ý thÝch cña b¶n th©n m×nh. Lóc nµy nhu cÇu lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng chØ víi môc ®Ých lµ hä sÏ ®­îc thÓ hiÖn m×nh, ¸p dông nh÷ng g× mµ hä ®· biÕt, ®· tr¶i qua vµo c«ng viÖc hay nãi ®óng h¬n lµ ng­êi ta sÏ cho nh÷ng ng­êi kh¸c biÕt “tÇm cao” cña m×nh qua c«ng viÖc. Trong hÖ thèng nhu cÇu nµy Maslow ®· s¾p xÕp theo thø tù tõ thÊp ®Õn cao vÒ tÇm quan träng nh­ng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn x· héi cô thÓ th× thø tù nµy cã thÓ sÏ bÞ ®¶o lén ®i vµ nh­ng nhu cÇu nµo ®· ®­îc tho¶ m·n th× nã sÏ kh«ng cßn t¸c dông t¹o ®éng lùc n÷a. ThuyÕt kú väng cña Victor-Vroom. Häc thuyÕt nµy ®­îc V.Vroom x©y dùng dùa trªn mét sè yÕu tè t¹o ®éng lùc trong lao ®éng nh­: tÝnh hÊp dÉn cña c«ng viÖc, mèi liªn hÖ gi÷a kÕt qu¶ vµ phÇn th­ëng, mèi liªn hÖ gi÷a sù nç lùc quyÕt t©m víi kÕt qu¶ lao ®éng cña hä V.Vroom ®· ®Æt mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng trong mét t­¬ng quan so s¸nh víi nhau, v× vËy ®Ó vËn dông lý thuyÕt nµy vµo trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ®ßi hái nhµ qu¶n trÞ ph¶i cã tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. Khi con ng­êi nç lùc lµm viÖc hä sÏ mong ®îi mét kÕt qu¶ tèt ®Ñp cïng víi mét phÇn th­ëng xøng ®¸ng. NÕu phÇn th­ëng phï hîp víi nguyÖn väng cña hä th× nã sÏ cã t¸c ®éng t¹o ra ®éng lùc lín h¬n trong qu¸ tr×nh lµm viÖc tiÕp theo. Kú väng cña ng­êi lao ®éng cã t¸c dông t¹o ®éng lùc rÊt lín cho ng­êi lao ®éng, nh­ng ®Ó t¹o ®­îc kú väng cho ng­êi lao ®éng th× ph¶i cã ph­¬ng tiÖn vµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn nã. Nh÷ng ph­¬ng tiÖn nµy chÝnh lµ c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý, ®iÒu kiÖn lµm viÖc… mµ doanh nghiÖp ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng. §Æc biÖt doanh nghiÖp khi thiÕt kÕ c«ng viÖc cho ng­êi lao ®éng ph¶i thiÕt kÕ ®ñ cao ®Ó hä ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng cña m×nh nh­ng còng ph¶i ®ñ thÊp ®Ó hä nh×n thÊy kÕt qu¶ mµ hä cã thÓ ®¹t ®­îc. Häc thuyÕt vÒ sù c«ng b»ng cña Stacy Adams. C«ng b»ng lµ yÕu tè quan t©m ®Æc biÖt cña ng­êi lao ®éng, hä lu«n so s¸nh nh÷ng g× hä ®· ®ãng gãp cho doanh nghiÖp víi nh÷ng g× mµ hä nhËn ®­îc tõ doanh nghiÖp, ®ång thêi hä cßn so s¸nh nh÷ng g× mµ hä nhËn ®­îc víi nh÷ng g× mµ ng­êi kh¸c nhËn ®­îc. ViÖc so s¸nh nµy cã thÓ lµ gi÷a c¸c c¸ nh©n kh¸c nhau trong cïng mét ®¬n vÞ, tæ chøc hoÆc gi÷a c¸c ®¬n vÞ kh¸c nhau, nh­ng quan träng h¬n c¶ vÉn lµ sù so s¸nh trong cïng mét ®¬n vÞ v× trong cïng mét ®¬n vÞ th× mäi ng­êi sÏ biÕt vÒ nhau râ h¬n vµ nã lµ yÕu tè ®Ó mäi ng­êi so s¸nh vµ thi ®ua lµm viÖc. Tuy nhiªn ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo th× t¹o c«ng b»ng trong vµ ngoµi doanh nghiÖp ®Òu lµ vÊn ®Ò khã kh¨n vµ phøc t¹p. Khi t¹o c«ng b»ng trong néi bé doanh nghiÖp sÏ thóc ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ h¬n nh»m lµm t¨ng n¨ng suÊt, cßn khi t¹o ®­îc c«ng b»ng ngoµi doanh nghiÖp th× sÏ gióp cho ng­êi lao ®éng g¾n bã víi doanh nghiÖp h¬n. Nh­ng sù c«ng b»ng mµ nhµ qu¶n trÞ t¹o ra cho ng­êi lao ®éng cã ®­îc ng­êi lao ®éng c¶m nhËn ®­îc hay kh«ng l¹i lµ c¸c vÊn ®Ò thuéc vÒ viÖc t¹o lËp c¸c chÝnh s¸ch cña ng­êi lao ®éng. Do viÖc c¶m nhËn sù c«ng b»ng thuéc vµo ý chÝ chñ quan cña ng­êi lao ®éng cho nªn khi thiÕt lËp nªn c¸c chÝnh s¸ch nhµ qu¶n trÞ cÇn quan t©m, tham kh¶o ý kiÕn cña ng­êi lao ®éng ®Ó c¸c chÝnh s¸ch sÏ gÇn gòi h¬n ®èi víi ng­êi lao ®éng. III. Vai trß cña t¹o ®éng lùc. Qua nghiªn cøu mét sè häc thuyÕt, quan ®iÓm qu¶n trÞ trªn ta thÊy ®­îc ®éng lùc cã vai trß quan träng trong viÖc quyÕt ®Þnh hµnh vi ng­êi lao ®éng. Ng­êi lao ®éng sÏ cã nh÷ng hµnh vi tÝch cùc trong viÖc hoµn thiÖn m×nh th«ng qua c«ng viÖc. §éng lùc thóc ®Èy hµnh vi ë hai gãc ®é tr¸i ng­îc nhau ®ã lµ tÝch cùc vµ tiªu cùc. Ng­êi lao ®éng cã ®éng lùc tÝch cùc th× sÏ t¹o ra ®­îc mét t©m lý lµm viÖc tèt, lµnh m¹nh ®ång thêi còng gãp phÇn lµm cho doanh nghiÖp ngµy cµng v÷ng m¹nh h¬n. T¹o ®éng lùc lu«n lµ vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi mçi nhµ qu¶n lý. ChÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng cã phï hîp hay kh«ng? Bè trÝ c«ng viÖc cã hîp lý hay kh«ng? C«ng viÖc cã lµm tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng hay kh«ng?… TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè nµy quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc h¨ng h¸i lµm viÖc hay tr× trÖ bÊt m·n dÉn ®Õn tõ bá doanh nghiÖp mµ ®i cña ng­êi lao ®éng. Ch­¬ng 2: c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn t¹o ®éng lùc ®èi víi ng­êi lao ®éng. I YÕu tè thuéc vÒ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng. Nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng. Con ng­êi ë mét kho¶ng kh«ng gian nhÊt ®Þnh lu«n cã nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau, trong nh÷ng nhu cÇu ®ã nhu cÇu nµo ®· chÝn muåi sÏ lµ ®éng c¬ m¹nh nhÊt quyÕt ®Þnh hµnh vi cña hä vµ khi nhu cÇu ®ã ®· ®­îc tháa m·n th× nã sÏ kh«ng cßn lµ ®éng c¬ thóc ®Èy con ng­êi lµm viÖc n÷a mµ lóc nµy nhu cÇu míi xuÊt hiÖn sÏ ®ãng vai trß nµy. VÝ dô mét c«ng nh©n b×nh th­êng cã ­íc muèn trë thµnh mét ®èc c«ng vµ anh ta sÏ cè g¾ng lµm viÖc hÕt søc ®Ó trë thµnh mét ®èc c«ng nh­ng khi anh ta ®· trë thµnh ®èc c«ng råi th× nhu cÇu nµy sÏ kh«ng cã t¸c dông thóc ®Èy anh ta lµm viÖc n÷a mµ nhu cÇu thóc ®Èy anh ta lµm viÖc m¹nh h¬n sÏ lµ mong muèn ®­îc trë thµnh tæ tr­ëng cña anh ta. Nh­ vËy con ng­êi ë nh÷ng vÞ trÝ x· héi kh¸c nhau, nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c nhau th× hä sÏ n¶y sinh ra c¸c nhu cÇu kh¸c nhau. Theo quan ®iÓm cña qu¶n trÞ Marketing th× c¸c nhµ qu¶n trÞ lu«n t×m c¸c biÖn ph¸p qu¶n trÞ thÝch hîp ®Ó gîi më nh÷ng nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng, khuyÕn khÝch hä nç lùc lµm viÖc t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm tho¶ m·n kh¸ch hµng. §ã chÝnh lµ bÝ quyÕt cña sù thµnh c«ng. Gi¸ trÞ c¸ nh©n. Gi¸ trÞ c¸ nh©n ë ®©y cã thÓ hiÓu lµ tr×nh ®é, h×nh ¶nh cña ng­êi ®ã trong tæ chøc hay x· héi. Tuú theo quan ®iÓm gi¸ trÞ kh¸c nhau cña mçi c¸ nh©n mµ hä sÏ cã nh÷ng hµnh vi kh¸c nhau, khi ng­êi lao ®éng ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau trong tæ chøc th× thang bËc gi¸ trÞ c¸ nh©n cña hä còng thay ®æi dï nhiÒu hay Ýt. VÝ dô khi ta xem xÐt nh÷ng ng­êi nhiÒu ý chÝ, giµu tham väng vµ cã lßng tù träng cao th× viÖc x©y dùng cho m×nh mét h×nh ¶nh ®Ñp lµ rÊt quan träng bëi v× hä lu«n muèn kh¼ng ®Þnh m×nh qua c«ng viÖc. §Æc ®iÓm tÝnh c¸ch. TÝnh c¸ch con ng­êi lµ sù kÕt hîp c¸c thuéc tÝnh t©m lý c¬ b¶n vµ bÒn v÷ng cña con ng­êi. Nã ®­îc biÓu thÞ thµnh th¸i ®é, hµnh vi cña con ng­êi ®èi víi b¶n th©n, gia ®×nh, b¹n bÌ, ®ång nghiÖp vµ ®èi víi c¶ x· héi nãi chung. Nh­ vËy tÝnh c¸ch kh«ng ph¶i lµ do di truyÒn mµ nã chÝnh lµ hiÖu qu¶ t¸c ®éng cña sù gi¸o dôc, rÌn luyÖn cña b¶n th©n vµ sù t¸c ®éng gi¸n tiÕp cña m«i tr­êng mµ ng­êi ®ã ®­îc sèng vµ lµm viÖc trong ®ã. C¸c nhµ qu¶n trÞ khi biÕt ®­îc tÝnh c¸ch cña mçi ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp m×nh th× nã sÏ lµ c¬ së ®Ó hä t×m ra c¸ch ®èi xö vµ sö dông tèt h¬n. TÝnh c¸ch gåm hai ®Æc ®iÓm c¬ b¶n lµ ®¹o ®øc vµ ý chÝ: VÒ ®¹o ®øc: §ã chÝnh lµ tÝnh ®ång lo¹i, lßng vÞ tha hay tÝnh Ých kû, tÝnh trung thùc hay dèi tr¸, cÈn thËn hay cÈu th¶, ch¨m chØ hay l­êi biÕng… VÒ ý chÝ: §ã lµ tÝnh c­¬ng quyÕt hay nhu nh­îc, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm hay ®ïn ®Èy tr¸ch nhiÖm, cã tÝnh ®éc lËp hay phô thuéc… TÝnh c¸ch con ng­êi còng lµ yÕu tè c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn hµnh vi hay øng xö cña ng­êi nµo ®ã. VÝ dô khi gÆp khã kh¨n hay trë ng¹i trong c«ng viÖc th× ng­êi cã tÝnh ®éc lËp vµ d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm sÏ xem ®ã lµ mét ®éng lùc ®Ó quyÕt t©m lµm viÖc tèt h¬n cßn nÕu lµ ng­êi kh«ng d¸m ®èi diÖn víi tr¸ch nhiÖm, sèng phô thuéc vµo ng­êi kh¸c th× hä sÏ run sî tr­íc sù khã kh¨n nµy vµ hä cã thÓ sÏ bá dë chõng c«ng viÖc hoÆc ®i t×m mét ng­êi d¸m ®øng ra chÞu tr¸ch nhiÖm hé hä. Kh¶ n¨ng, n¨ng lùc cña mçi ng­êi. Kh¶ n¨ng hay cßn gäi lµ n¨ng khiÕu lµ nh÷ng thuéc tÝnh c¸ nh©n gióp con ng­êi cã thÓ lÜnh héi mét c«ng viÖc, mét kü n¨ng hay mét lo¹i kiÕn thøc nµo ®ã ®­îc dÔ dµng vµ khi hä ®­îc ho¹t ®éng ë lÜnh vùc ®ã th× kh¶ n¨ng cña hä sÏ ®­îc ph¸t huy tèi ®a, kÕt qu¶ thu ®­îc sÏ cao h¬n nh÷ng ng­êi kh¸c. N¨ng lùc võa lµ yÕu tè di truyÒn võa lµ kÕt qu¶ cña sù rÌn luyÖn. N¨ng lùc lµ c¬ së ®Ó t¹o ra kh¶ n¨ng cña con ng­êi. N¨ng lùc ®­îc thùc hiÖn vµ tr­ëng thµnh chñ yÕu trong thùc tÕ. Trong c¸c lo¹i n¨ng lùc cña con ng­êi th× quan träng nhÊt lµ n¨ng lùc tæ chøc vµ n¨ng lùc chuyªn m«n. Ng­êi lao ®éng cã thÓ cã mét tr×nh ®é chuyªn m«n rÊt tèt nh­ng nÕu hä chØ ®­îc s¾p xÕp ®Ó lµm nh÷ng c«ng viÖc ngang b»ng víi tr×nh ®é hiÖn cã th× n¨ng lùc cña hä còng ch­a ®­îc ph¸t huy hÕt søc v× ng­êi lao ®éng lµ con ng­êi mµ con ng­êi th× hä lu«n muèn t×m tßi, häc hái ®Ó n©ng cao tÇm hiÓu biÕt cña m×nh lªn. V× vËy trong thùc tÕ qu¸ tr×nh lao ®éng nhµ qu¶n trÞ lu«n ph¶i thiÕt kÕ c«ng viÖc, bè trÝ nh©n lùc sao cho ng­êi lao ®éng cã ®iÒu kiÖn ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc chuyªn m«n cña m×nh. §ång thêi trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, nÕu cã thÓ ®­îc th× nhµ qu¶n trÞ nªn thiÕt lËp nªn mét kh«ng gian cho ng­êi lao ®éng ®Ó hä tù tæ chøc n¬i lµm viÖc sao cho hîp lý víi hä nhÊt. §¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc nh©n viªn lµ c¬ së ®Ó nhµ qu¶n lý sö dông tèt nhÊt nh©n viªn trong doanh nghiÖp. Mét ng­êi lao ®éng sÏ tho¶i m¸i h¬n khi hä ®­îc giao nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ n¨ng lùc cña hä v× hä biÕt ®­îc ch¾c ch¾n r»ng hä sÏ hoµn thµnh ®­îc c«ng viÖc ®ã ë møc tèt nhÊt. Ng­îc l¹i khi ph¶i ®¶m nhËn nh÷ng c«ng viÖc ngoµi kh¶ n¨ng hoÆc nh÷ng c«ng viÖc mµ hä biÕt ch¾c r»ng nÕu hä cè g¾ng còng kh«ng thùc hiÖn c«ng viÖc Êy ®­îc tèt th× sÏ rÊt dÔ g©y nªn t©m lý bÊt m·n cña ng­êi lao ®éng víi tæ chøc, doanh nghiÖp. II. C¸c yÕu tè bªn ngoµi. YÕu tè thuéc vÒ c«ng viÖc. TÝnh hÊp dÉn cña c«ng viÖc. Ng­êi lao ®éng sÏ c¶m thÊy thÕ nµo khi nhËn ®­îc mét c«ng viÖc kh«ng nh­ mong muèn cña hä, ng­îc l¹i hä sÏ c¶m thÊy nh­ thÕ nµo khi nhËn ®­îc mét c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng, së tr­êng cña hä… nh÷ng vÊn ®Ò nµy sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng v× vËy nhµ qu¶n trÞ cÇn quan t©m ®Õn nhu cÇu, kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng ®Ó võa t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng ph¸t huy kh¶ n¨ng cña hä võa t¹o ra ®­îc sù tho¶ m·n ®èi víi ng­êi lao ®éng. TÝnh hÊp dÉn cña c«ng viÖc t¹o nªn sù tho¶ m·n ®èi víi c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng. Sù tho¶ m·n sÏ ®­îc thÓ hiÖn ë th¸i ®é cña ng­êi ®ã trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. TÝnh hÊp dÉn cña c«ng viÖc lµ mét kh¸i niÖm kh¸ réng, ®èi víi ng­êi lao ®éng nã kh«ng chØ lµ mét c«ng viÖc nh­ mong muèn mµ nã cßn lµ sù kiÓm so¸t ®èi víi c«ng viÖc, sù ñng hé cña l·nh ®¹o trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, nh÷ng phÇn th­ëng, trî cÊp ®èi víi c«ng viÖc… TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò nµy cã t¸c dông t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Khi ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng, së tr­êng cña hä th× hä sÏ ph¸t huy n¨ng lùc lµm viÖc cña hä mét c¸ch tèi ®a dï nh÷ng ®iÒu kiÖn dï b×nh th­êng nhÊt. Nhµ qu¶n trÞ cÇn dùa vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m lý c¸ nh©n, tÝnh c¸ch cña ng­êi lao ®éng ®Ó s¾p xÕp c«ng viÖc cho phï hîp víi hä. Nh÷ng c«ng viÖc cã tÝnh th¸ch thøc sÏ lµ ®éng c¬ tèt cho ng­êi lao ®éng. Ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp sÏ c¶m thÊy tho¶ m·n, tho¶i m¸i h¬n khi chÝnh s¸ch doanh nghiÖp nh­ l­¬ng, th­ëng, trî cÊp, phóc lîi phï hîp víi nhu cÇu cña hä. VÝ dô khi xem xÐt hÖ thèng ph©n phèi thu nhËp ta ph¶i chó ý ®Õn nhu cÇu c«ng viÖc, cÊp ®é kü n¨ng cña c¸ nh©n vµ nh÷ng tiªu chuÈn ph©n phèi trong céng ®ång, tõ ®ã sÏ t¹o ra ®­îc sù c«ng b»ng trong c«ng viÖc vµ trong doanh nghiÖp. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i nhu cÇu vËt chÊt tån t¹i ë tÊt c¶ mäi ng­êi lao ®éng, cã ng­êi thÝch tiÒn nh­ng cã ng­êi l¹i kh«ng ph¶i lµ nh­ vËy cã thÓ nhu cÇu cña hä sÏ lµ sù tù do trong c«ng viÖc, muèn ®­îc ®i nhiÒu…v× vËy nhµ qu¶n lý ph¶i dùa vµo ®Æc ®iÓm cña mçi c¸ nh©n ®Ó thiÕt kÕ lªn mét c«ng viÖc phï hîp nhÊt. Kh¶ n¨ng th¨ng tiÕn. Th¨ng tiÕn lµ qu¸ tr×nh mét ng­êi lao ®éng ®­îc chuyÓn lªn mét vÞ trÝ cao h¬n trong doanh nghiÖp, viÖc nµy th­êng ®­îc ®i kÌm víi viÖc lîi Ých vËt chÊt cña ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc t¨ng lªn ®ång thêi c¸i t«i cña hä còng ®­îc th¨ng hoa. Nh­ vËy th¨ng tiÕn còng lµ mét nhu cÇu thiÕt thùc cña ng­êi lao ®éng v× sù th¨ng tiÕn t¹o c¬ héi cho sù ph¸t triÓn c¸ nh©n, t¨ng ®Þa vÞ, uy tÝn còng nh­ quyÒn lùc cña ng­êi lao ®éng. ChÝnh s¸ch vÒ sù th¨ng tiÕn cã ý nghÜa trong viÖc hoµn thiÖn c¸ nh©n ng­êi lao ®éng ®ång thêi ®èi víi doanh nghiÖp nã lµ c¬ së ®Ó gi÷ g×n vµ ph¸t huy lao ®éng giái vµ thu hót lao ®éng kh¸c ®Õn víi doanh nghiÖp. Trªn thÕ giíi hiÖn nay ®· cã rÊt nhiÒu nhµ khoa häc hµnh vi quan t©m ®Õn vÊn ®Ò më réng c«ng viÖc hay ®a d¹ng ho¸ c«ng viÖc. Lµm phong phó c«ng viÖc nghÜa lµ ®· dÇn dÇn n©ng cao tr¸ch nhiÖm, ph¹m vi vµ yªu cÇu c«ng viÖc. Môc ®Ých cña ch­¬ng tr×nh nµy lµ lµm cho nh©n viªn ®a n¨ng, ®a dông h¬n ®Ó khi cÇn thiÕt hä cã thÓ lµm nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nhau. Ngoµi ra ch­¬ng tr×nh nµy còng më réng c¬ héi cho nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng g×n gi÷ chøc qu¶n trÞ sau nµy bëi v× th¨ng tiÕn nhiÒu khi còng ®­îc xem xÐt nh­ mét qu¸ tr×nh thö viÖc, nÕu ng­êi lao ®éng kh«ng ®­îc ®¸p øng c«ng viÖc nhanh nhÊt, trong qu¸ tr×nh lµm viÖc hä kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña c«ng viÖc th× hä sÏ bÞ chuyÓn xuèng c«ng viÖc kh¸c. 1.3 Quan hÖ trong c«ng viÖc. §©y chÝnh lµ nhu cÇu x· héi cña ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. M«i tr­êng lµm viÖc trong doanh nghiÖp lu«n ®­îc c¸c c¸ nh©n trong doanh nghiÖp quan t©m vµ ®Ó ý v× m«i tr­êng lµm viÖc lµ yÕu tè chñ yªu liªn quan ®Õn sù thuËn tiÖn c¸ nh©n vµ nã còng lµ nh©n tè gióp ng­êi lao ®éng hoµn thiÖn tèt nhiÖm vô cña hä. M«i tr­êng lµm viÖc bao gåm c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt vµ nh÷ng ng­êi lao ®éng xung quanh m«i tr­êng ®ã. §iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt bao gåm nh÷ng yÕu tè nh­: ®iÒu kiÖn lµm viÖc, vÊn ®Ò vÒ tæ chøc n¬i lµm viÖc, m¸y mãc trang thiÕt bÞ kü thuËt trong doanh nghiÖp… vµ nh÷ng ng­êi lao ®éng xung quanh chÝnh lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng trong vµ ngoµi doanh nghiÖp, mèi quan hÖ gi­a nh÷ng ng­êi nµy còng ¶nh h­ëng lín ®Õn sù thùc hiÖn c«ng viÖc cña c«ng nh©n. Trong con ng­êi th× tÝnh x· héi lµ rÊt cao v× vËy ng­êi lao ®éng trong tæ chøc lu«n muèn cã ®­îc m«i quan hÖ tèt víi mäi ng­êi trong cïng mét tæ chøc ®ã. Nhu cÇu quan hÖ th­êng bao gåm mét phÇn cña nhu cÇu tù träng mµ muèn tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu tù träng th× c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i t×m c¸ch tho¶ m·n nã tõ bªn ngoµi, vµ nhu cÇu tù träng chØ thÓ hiÖn râ nhÊt khi ng­êi lao ®éng tån t¹i trong mét tæ chøc v× vËy th«ng th­êng hä mong muèn ®­îc lµ thµnh viªn cña mét nhãm x· héi nµo ®ã, cã thÓ lµ chÝnh thøc hoÆc phi chÝnh thøc. VÝ dô ®èi víi nhiÒu ng­êi nh÷ng t­¬ng t¸c mang tÝnh c«ng viÖc gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc tho¶ m·n nhu cÇu b¹n bÌ vµ quan hÖ x· héi. C¸c yÕu tè thuéc vÒ tæ chøc ChÝnh s¸ch qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Qu¶n trÞ nh©n lùc võa lµ mét khoa häc võa lµ mét nghÖ thuËt. TÝnh khoa häc thÓ hiÖn ë viÖc c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i biÕt n¾m v÷ng nh÷ng ®Æc ®iÓm vèn cã cña con ng­êi ®Ó cã thÓ x©y dùng nªn c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý hîp lý dùa trªn c¬ së vËn dông c¸c quy luËt kh¸ch quan. Vµ nãi qu¶n trÞ nh©n lùc lµ mét nghÖ thuËt v× c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i biÕt lùa chän vµ kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý thÝch hîp v× mçi c¸ nh©n con ng­êi ®Òu cã sù kh¸c biÖt lÉn nhau vÒ nhu cÇu, th¸i ®é, nhËn thøc, ®Æc ®iÓm t©m sinh lý. Nh­ vËy chÝnh s¸ch qu¶n lý cña doanh nghiÖp ph¶i bao gåm nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau v× mét chÝnh s¸ch qu¶n lý cña doanh nghiÖp t¸c ®éng rÊt nhiÒu ®Õn th¸i ®é, hµnh vi cña ng­êi lao ®éng. ¥ mét khÝa c¹nh nµo ®ã ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu bëi chÝnh s¸ch qu¶n lý, c¸ch c­ sö cña l·nh ®¹o trong doanh nghiÖp. VÝ dô: kh«ng cã chÝnh s¸ch lu©n chuyÓn c«ng viÖc th× sÏ rÊt dÔ g©y ®Õn sù nhµm ch¸n trong c«ng viÖc cho ng­êi lao ®éng, kh«ng cã chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn th× ng­êi lao ®éng sÏ kh«ng cã c¬ héi th¨ng tiÕn nh­ vËt sÏ mÊt ®i mét phÇn ®éng c¬ cña ng­êi lao ®éng, mét thµnh tÝch ®¹t ®­îc mµ kh«ng cã th­ëng hoÆc mét lêi khen ngîi th× sÏ lµm gi¶m sù nç lùc tiÕp theo cña ng­êi lao ®éng… RÊt nhiÒu vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra ®Ó cho thÊy sù ¶nh h­ëng cña chÝnh s¸ch ®Õn ng­êi lao ®éng. ViÖc qu¶n trÞ sÏ cã hiÖu qu¶ nhÊt khi c¸c nhµ qu¶n trÞ biÕt kÕt hîp ®óng ®¾n, nhuÇn nhuyÔn vµ linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ. §ã chÝnh lµ nghÖ thuËt trong qu¶n trÞ hay nãi râ h¬n nã chÝnh lµ tµi nghÖ cña chñ thÓ qu¶n trÞ nãi riªng vµ c¸c nhµ l·nh ®¹o nãi chung. HÖ thèng tr¶ c«ng trong doanh nghiÖp. VÊn ®Ò m×nh sÏ nhËn ®­îc g× khi thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc, nhiÖm vô cña m×nh ®­îc hÇu hªt mäi ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp quan t©m. V× vËy c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i thÊy r»ng viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô vµ sù tho¶ m·n cña ng­êi lao ®éng cã thÓ hoµn thiÖn b»ng viÖc x©y dùng mét chÕ ®é tr¶ l­¬ng tr¶ th­ëng hîp lý. L­¬ng bæng vµ ®·i ngé lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc kÝch thÝch con ng­êi lµm viÖc h¨ng h¸i nh­ng ng­îc l¹i nã còng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè g©y nªn sù tr× trÖ, bÊt m·n hoÆc cao h¬n ®ã lµ sù rêi bá c«ng ty mµ ®i cña ng­êi lao ®éng. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy phô thuéc vµo n¨ng lùc qu¶n lý vµ tr×nh ®é cña c¸c cÊp qu¶n trÞ. VËy lµm thÕ nµo ®Ó l­¬ng, th­ëng trë thµnh ®éng lùc ®èi víi ng­êi lao ®éng. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p dïng ®Ó kÝch thÝch. Nguyªn t¾c kÝch thÝch b»ng tiÒn l­¬ng. TiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng cã nghÜa tiÒn l­¬ng ph¶i ®ñ ®Ó cho ng­êi lao ®éng nu«i sèng b¶n th©n anh ta vµ gia ®×nh anh ta ë møc tèi thiÓu. §©y lµ ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt mµ chñ doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng, cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn tèi thiÓu gióp ng­êi lao ®éng t¹o ra sù h¨ng h¸i cho chÝnh hä trong qu¸ tr×nh lao ®éng. TiÒn l­¬ng ph¶i chiÕm tõ 70% ®Õn 80% trong tæng sè thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng ph¶i g¾n chÆt víi sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng mµ ng­êi lao ®éng ®· cèng hiÕn, cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o ®­îc sù c«ng b»ng trong ph©n phèi s¶n phÈm x· héi tõ ®ã sinh ra lßng tin vµ sù cè g¾ng tõ ng­êi lao ®éng v× hä ®· thÊy ®­îc nh÷ng g× hä nhËn ®­îc phï hîp víi nh÷ng g× mµ hä ®· ®ãng gãp vµo cho doanh nghiÖp. TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng ®· hao phÝ. Cã nghÜa lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp ph¶i thiÕt lËp nªn mét hÖ thèng ®Þnh møc lao ®éng cho tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc trong doanh nghiÖp vµ ph¶i giao c¸c chØ tiªu ®ã cho c¸c c¸ nh©n ng­êi lao ®éng. §©y lµ nguyªn t¾c g¾n tiÒn l­¬ng víi lao ®éng ®Ó ®¶m b¶o ®­îc sù c«ng b»ng trong ph©n phèi. Nguyªn t¾c kÝch thÝch b»ng th­ëng. TiÒn th­ëng ph¶i chiÕm tõ 20% ®Õn 30% tæng thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. Khi tiÒn th­ëng ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c nµy th× nã sÏ g¾n ng­êi lao ®éng víi n¨ng suÊt lao ®éng. Nh­ng nÕu tiÒn th­ëng qu¸ cao th× sÏ dÉn ®Õn viÖc ng­êi lao ®éng sÏ ch¹y theo tiÒn th­ëng dÉn ®Õn viÖc gi¶m sù kÝch thÝch cña tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp. Sè l­îng tiÒn th­ëng ph¶i cã ý nghÜa víi cuéc sèng, tøc lµ nã ph¶i tho¶ m·n ®­îc mét mong muèn nµo ®ã cña ng­êi lao ®éng, mong muèn cµng lín th× tÝnh kÝch thÝch cña tiÒn th­ëng sÏ cµng m¹nh. TiÒn th­ëng ph¶i c¨n cø cô thÓ liªn quan ®Õn sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng hoÆc viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng vµ tiÒn th­ëng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè vËt chÊt ®èi víi ng­êi lao ®éng. VËn dông thµnh c«ng chÝnh s¸ch nµy lµ mét trong nh÷ng yÕu tè hµng ®Çu trong viÖc t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. §iÒu kiÖn lµm viÖc. Qu¸ tr×nh lao ®éng bao giê còng ®­îc diÔn ra trong mét m«i tr­êng s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. M«i tr­êng s¶n xuÊt kh¸c nhau cã c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau t¸c ®éng ®Õn ng­êi lao ®éng. Nh­ vËy ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña mçi ng­êi lao ®éng rÊt phong phó vµ ®a d¹ng vµ mçi mét m«i tr­êng lµm viÖc, mét ®iÒu kiÖn lµm viÖc ®Ò t¸c ®éng rÊt nhiÒu ®Õn ng­êi lao ®éng vµ nã t¸c ®éng ®Õn hä theo nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. §iÒu kiÖn t©m sinh lý lao ®éng: §ã lµ c¸c vÊn ®Ò vÒ søc tËp trung tinh thÇn, nhÞp ®é, tÝnh ®¬n ®iÖu cña c«ng viÖc. §iÒu kiÖn nµy t¸c ®éng ®Õn søc khoÎ vµ sù høng thó cña ng­êi lao ®éng. §iÒu kiÖn thÈm mü: ViÖc bè trÝ vµ trang trÝ kh«ng gian lµm viÖc lµm ¶nh h­ëng tíi t©m lý tho¶i m¸i hay kh«ng tho¶i m¸i cña ng­êi lao ®éng. §iÒu kiÖn t©m lý x· héi: §iÒu kiÖn nµy liªn quan ®Õn bÇu kh«ng khÝ cña nhãm hay c¶ doanh nghiÖp, kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn t¸c ®éng ®Õn viÖc ph¸t huy s¸ng kiªn, c¸c phong trµo thi ®ua trong doanh nghiÖp. T¸c phong l·nh ®¹o cña c¸c nhµ qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp còng ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn ®iÒu kiÖn nµy. §iÒu kiÖn vÒ chÒ ®é lµm viÖc, nghØ ng¬i. X©y dùng t«t chÕ ®é lµm viÖc vµ nghØ ng¬i hîp lý sÏ ®¶m b¶o cho viÖc t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó gi¶m tai n¹n lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng lao ®éng. Ch­¬ng 3: tæ chøc tèt c¸c yÕu tè ®Ó t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng. TuyÓn dông lµ mét ho¹t ®éng then chèt trong ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n lùc, nã lµ mét ho¹t ®éng thu hót ng­êi lao ®éng ë nh÷ng nguån lao ®éng kh¸c nhau ®Õn ®¨ng ký nép ®¬n t×m viÖc lµm vµ nhê ®ã cã thÓ trë thµnh c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp. Mét sè nhµ khoa häc qu¶n trÞ cho r»ng tuyÓn dông bao gåm tuyÓn chän vµ sö dông lao ®éng nh­ng theo gi¸o tr×nh chung th× tuyÓn dông bao gåm hai ho¹t ®éng chÝnh lµ tuyÓn mé vµ tuyÓn chän. TuyÓn mé. TuyÓn mé chØ lµ ho¹t ®éng thu hót ng­êi lao ®éng ®Õn víi doanh nghiÖp ®Ó ®¨ng ký nép ®¬n tr­íc khi xÐt duyÖt cho ng­êi lao ®éng ®­îc thi vµo doanh nghiÖp. TuyÓn mé chØ lµ b­íc ®Çu trong qu¸ tr×nh thu hót nh©n viªn vµo doanh nghiÖp. B­íc nµy ch­a ®ãng vai trß quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña tiÕn tr×nh tuyÓn dông. Cã rÊt nhiÒu nguån cung cÊp øng viªn cho doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh tuyÓn mé nh­:nguån bªn ngoµi bao gåm: tuyÓn qua c¸c h×nh thøc qu¶ng c¸o, tuyÓn ng­êi th«ng qua c¸c trung t©m dÞch vô; vµ c¸c nguån bªn trong lµ tuyÓn ng­êi ngay tõ bªn trong néi bé doanh nghiÖp… Nguån bªn trong néi bé doanh nghiÖp: nguån nµy ®­îc ®¸nh gi¸ qua nh÷ng thµnh tÝch, kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. Khi tuyÓn ë nh÷ng nguån nµy ta cã lîi thÕ lµ ®· ®¸nh gi¸ ®­îc lßng trung thµnh cña ng­êi lao ®éng ®èi víi doanh nghiÖp, th¸i ®é nghiªm tóc, trung thùc, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. V× hä ®· tõng lµ nh©n viªn trong doanh nghiÖp nªn hä sÏ thuËn lîi h¬n, dÔ dµng h¬n trong viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc nhÊt lµ trong thêi gian ®Çu khi míi ë c­¬ng vÞ míi. Nguån bªn ngoµi doanh nghiÖp: §©y lµ qu¸ tr×nh thu hót ng­êi lao ®éng vµo doanh nghiÖp tõ ë bªn ngoµi nh­ sinh viªn cña c¸c tr­êng ®¹i häc hay nh©n viªn cña c¸c c«ng ty kh¸c. Nh÷ng ng­êi lao ®éng ®­îc tuyÓn chän theo ph­¬ng ph¸p nµy cã thÓ th«ng qua c¸c nguån nh­: trung t©m t×m viÖc lµm, qu¶ng c¸o, tõ c¸c tr­êng ®¹i häc hoÆc cã thÓ ë c¸c nguån kh¸c nh­ tõ sù giíi thiÖu cña c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng hoÆc do øng viªn tù ®éng ®Õn xin viÖc lµm. TuyÓn chän Lµ qu¸ tr×nh lùa chän nh÷ng ng­êi phï hîp víi c«ng viÖc nhÊt trong nh÷ng ng­êi ®­îc lùa chän th«ng qua qua tr×nh tuyÓn mé. TuyÓn chän tèt sÏ lµ ®iÒu kiÖn trung t©m quyÕt ®Þnh sù th¾ng lîi cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, nã gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra thuËn tiÖn h¬n, gi¶m thiÖt h¹i rñi ro vµ ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n lùc sÏ thuËn tiÖn h¬n. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc lµ sù ®¸nh gi¸ cã hÖ thèng vµ chÝnh thøc t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng trong quan hÖ so s¸nh gi÷a viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng ®èi víi c¸c tiªu thøc ®· ®­îc x©y dùng tõ tr­íc trong doanh nghiÖp vµ c¶ qu¸ tr×nh th¶o luËn vÒ sù ®¸nh gi¸ vÒ c«ng viÖc ®ã víi nh÷ng ng­êi liªn quan. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu ho¹t ®éng qu¶n trÞ kh¸c cña doanh nghiÖp nh­: Doanh nghiÖp ph¶i x©y d­ng lªn mét b¶n m« t¶ vµ ph©n tÝch c«ng viÖc thËt chÝnh x¸c, x©y dùng ®Þnh møc c«ng viÖc hîp lý nh­ng ®ång thêi b¶n m« t¶ vµ ph©n tÝch c«ng viÖc nµy còng ph¶i ®¬n gi¶n ®Ó cho ng­êi lao ®éng hiÓu ®­îc chÝnh x¸c nhÊt lµ hä ph¶i lµm g× ®èi víi c«ng viÖc cña hä. C¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i ®µo t¹o c¸c c¸n bé ®¸nh gi¸ ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ ®­îc thùc hiÖn chÝnh x¸c nhÊt. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc liªn quan ®Õn vÊn ®Ò tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. ViÖc tr¶ l­¬ng sÏ dùa trªn viÖc ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc v× vËy ®¸nh gi¸ ®óng l­îng lao ®éng ®· hao phÝ lµ vÊn ®Ò träng t©m t¹o nªn sù c«ng b»ng trong nhËn thøc cña ng­êi lao ®éng vµ kÝch thÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc gióp ng­êi lao ®éng ®¸nh gi¸ b¶n th©n vµ tù hoµn thiÖn m×nh. Th«ng qua ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ®Ó nhËn biÕt ®­îc nhu cÇu ®µo t¹o vµ thùc hiÖn ®­îc c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc trong tæ chøc. Hoµn thiÖn tèt c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc b»ng viÖc x©y dùng c¸c tiªu chuÈn, ®Þnh møc c«ng viÖc chÝnh x¸c ®óng khoa häc, c¸c th«ng tin dïng ®¸nh gi¸ ph¶i chÝnh x¸c. Th«ng qua ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc cã sù trao ®æi gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng. Ng­êi lao ®éng chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng viÖc cña m×nh, khi hä nhËn ®­îc mét c«ng viÖc ®­îc giao hä rÊt cÇn biÕt c«ng viÖc Êy sÏ lµm nh­ thÕ nµo víi nh÷ng tiªu chuÈn nµo th× ®­îc coi lµ ®· hoµn thµnh c«ng viÖc vµ víi møc ®é nµo th× ®­îc coi lµ hoµn thµnh xuÊt s¾c c«ng viÖc ®­îc giao. Nh÷ng ®iÒu nµy nhµ qu¶n trÞ ph¶i th«ng b¸o mét c¸ch râ rµng ®Õn ng­êi lao ®éng. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ®­îc ¸p dông ë tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. Trong c¸c c«ng ty hoÆc tËp ®oµn lao ®éng lín th× nã ®­îc coi lµ mét phÇn cña qu¸ tr×nh trao ®æi lao ®éng vµ ®­îc sö dông ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc ng­êi lao ®éng cã ®­îc tiÕp tôc lµm viÖc n÷a hay lµ sÏ bÞ sa th¶i, hoÆc ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc th¨ng tiÕn hay chuyÓn xuèng c«ng viÖc thÊp h¬n. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Kinh nghiÖm cña c¸c c«ng ty trªn thÕ giíi ®· cho thÊy r»ng c«ng ty nµo chó ý ®Õn viÖc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn nh©n viªn trong c«ng ty th× rÊt thµnh c«ng trong kinh doanh. §µo t¹o bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých n©ng cao tay nghÒ hay kü n¨ng cña mét c¸ nh©n víi mét c«ng viÖc mµ hiÖn t¹i hä ®ang lµm. Ph¸t triÓn bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh»m chuÈn bÞ cho c«ng nh©n viªn c¸c kü n¨ng tr×nh ®é ®Ó hä ®ñ søc theo kÞp c¬ cÊu cña tæ chøc khi nã thay ®æi vµ ph¸t triÓn. Nh­ vËy thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ mét yªu cÇu cña doanh nghiÖp khi muèn ®¸p øng c¸c xu thÕ chung cña sù ph¸t triÓn cña x· héi. HiÖn nay tèc ®é thay ®æi cña tÊt c¶ mäi vÊn ®ª diÔn ra chãng mÆt víi sù x©m nhËp cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, c«ng nghÖ th«ng tin… sù thay ®æi nµy ®· t¸c ®éng ®Õn d©y chuyÒn s¶n xuÊt, cung c¸ch qu¶n lý cña c¸c cÊp l·nh ®¹o vµ c¶ suy nghÜ, quan ®iÓm cña mäi ng­êi trong doanh nghiÖp. C¸c h×nh thøc ®µo t¹o nh­ ®µo t¹o míi, ®µo t¹o l¹i, n©ng cao tay nghÒ nghiÖp vô cho ng­êi lao ®éng sÏ mét phÇn ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña c«ng viÖc vµ mét phÇn sÏ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu th¨ng tiÕn cña ng­êi lao ®éng. §µo t¹o nh©n lùc lµ vÊn ®Ò chung cña toµn x· héi vµ ®èi víi mét c«ng ty th× nã còng lµ mét yªu cÇu mang tÝnh chiÕn l­îc qu¶n lý. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ “ c¸c nhu cÇu ®µo t¹o cña doanh nghiÖp lµ c¸c nhu cÇu nµo” “ Doanh nghiÖp muèn thùc hiÖn môc tiªu g× th«ng qua c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn”. Tuú theo tõng môc tiªu ®µo t¹o cô thÓ còng nh­ dùa vµo ®èi t­îng cÇn ®­îc ®µo t¹o hay ph¸t triÓn th× sÏ lùa chän ®­îc c¸c h×nh thøc ®µo t¹o thÝch hîp. §èi víi c¸n bé qu¶n lý hay chuyªn viªn th× h×nh thøc ®µo t¹o phï hîp nhÊt lµ viÖc tæ chøc ra héi nghÞ, th¶o luËn, ®iÓn qu¶n trÞ, thùc tËp sinh… §©y lµ lóc ®Ó c¸n bé chuyªn viªn n©ng cao nghiÖp vô vµ trao ®æi chuyªn m«n. §èi víi c«ng nh©n th× cã thÓ sö dông h×nh thøc ®µo t¹o t¹i chç, sö dông c¸c bµi thuyÕt tr×nh hoÆc cã thÓ lu©n phiªn n¬i lµm viÖc … Hoµn thiÖn c«ng t¸c thï lao lao ®éng. C¸c vÊn ®Ò vÒ thï lao lao ®éng lµ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc lÜnh vùc cña c¸c chuyªn viªn nh©n sù. C¸c vÊn ®Ò vª thï lao lao ®éng liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c trong tæ chøc. TiÒn l­¬ng lµ mét phÇn cña chi phÝ kinh doanh do vËy nã lu«n ®­îc tÝnh to¸n vµ qu¶n lý chÆt chÏ. Thùc chÊt cña tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng vµ ®­îc tÝnh to¸n dùa trªn søc lao ®éng hao phÝ. VËy lµm thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®­îc l­îng lao ®éng hao phÝ, vÊn ®Ò nµy l¹i liªn quan ®Õn ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc vµ c«ng viÖc so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ cña viÖc ®¸nh gi¸ víi ®Þnh møc lao ®éng ®· ®­îc x©y dùng trong doanh nghiÖp. §èi víi ng­êi lao ®éng th× thï lao lao ®éng lµ thu nhËp tõ qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä. ë x· héi ngµy nay ®Æc biÖt lµ ë x· héi ViÖt Nam th× tiÒn l­¬ng ®ang lµ phÇn thu nhËp chÝnh cña ng­êi lao ®éng, do vËy nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn møc sèng cña ng­êi lao ®éng. PhÊn ®Êu n©ng cao thu nhËp lµ môc ®Ých chung cña mäi ng­êi lao ®éng, môc ®Ých nµy chÝnh lµ ®éng lùc ®Ó ng­êi lao ®éng ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña m×nh. ViÖc tr¶ thï lao lao ®éng ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng nguyªn t¾c cña nã nh­ sau: TiÒn l­¬ng tr¶ ngang nhau cho nh÷ng lao ®éng nh­ nhau. §¶m b¶o t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng b×nh qu©n. §¶m b¶o mèi quan hÖ hîp lý vÒ tiÒn l­¬ng gi÷a nh÷ng ng­êi lao ®éng lµm c¸c nghÒ kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. TÊt c¶ c¸c nguyªn t¾c trªn nÕu ®­îc ®¶m b¶o th× míi t¹o nªn ®­îc sù c«ng b»ng vÒ tr¶ l­¬ng trong néi bé doanh nghiÖp còng nh­ c«ng b»ng so víi bªn ngoµi doanh nghiÖp. KÕt luËn. Con ng­êi lµ trung t©m cña mäi ho¹t ®éng x· héi , do vËy kh«ng lo¹i trõ bÊt cø mét tæ chøc nµo nÕu tæ chøc ®ã muèn ho¹t ®éng ®­îc tèt th× ph¶i quan t©m ®Õn vÊn ®Ò con ng­êi. Mét doanh nghiÖp muèn ph¸t triÓn tèt th× ph¶i chó träng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc. Do ®Æc ®iÓm nhu cÇu, tÝnh c¸ch, t©m sinh lý cña mçi ng­êi lµ kh¸c nhau nªn trong c«ng t¸c qu¶n trÞ ®ßi hái c¶ tÝnh khoa häc vµ tÝnh nghÖ thuËt. T¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m cña c¸c nhµ qu¶n trÞ trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc vµ sù thµnh c«ng cña nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng chung cña doanh nghiÖp. Trong thêi kú tr­íc do ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi quyÕt ®Þnh nªn viÖc t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng chØ tËp trung khuyÕn khÝch b»ng vËt chÊt nh­ng ngµy nay ®êi sèng x· héi ®· ngµy cµng ®­îc n©ng cao vµ c¶i thiÖn nªn vÊn ®Ò quan t©m cña con ng­êi kh«ng ph¶i chØ cã mçi nhu cÇu vËt chÊt mµ cßn cã c¶ nhu cÇu tinh thÇn. HiÖn t¹i c¸c yÕu tè tinh thÇn ®ãng vai trß hÕt søc to lín trong viÖc t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hai yÕu tè nµy lµ ch×a kho¸ thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o. Qu¶n trÞ nguån nh©n lùc – TrÇn Kim Dung, 1998 Qu¶n trÞ nh©n sù – NguyÕn Høu Th©n, 1998. Qu¶n trÞ nh©n lùc – Ph¹m §øc Thµnh Qu¶n trÞ häc c¨n b¶n – JamesH. Dounelly. JR JamesL. Gibson, John M. IANCEVICH, 2001 Bµi gi¶ng m«n häc hµnh vi tæ chøc – bé m«n qu¶n trÞ nh©n lùc, m«n häc hµnh vi tæ chøc. 6. Kinh tÕ Sµi Gßn. Sè 48/2001. 7. Nghiªn cøu kinh tÕ. Sè 12/ 1999. 8. ThÞ tr­êng lao ®éng Sè 3,4/1999 Sè 2/2000 Môc lôc. Trang Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn chung vÒ t¹o ®éng lùc ®èi víi ng­êi lao ®éng 2 I. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n 2 1. §éng lùc lµ g×? 2 2. T¹o ®éng lùc lµ g×? 2 II. Mét sè häc thuyÕt vÒ t¹o ®éng lùc 3 1. ThuyÕt cÊp bËc nhu cÇu cña Maslow 3 1.1 Nhu cÇu sinh lý 4 1.2 Nhu cÇu an toµn 4 1.3 Nhu cÇu x· héi 4 1.4 Nhu cÇu ®­îc t«n träng 4 1.5 Nhu cÇu tù kh¼ng ®Þnh m×nh 5 2. ThuyÕt kú väng cña Victor. Vroom 5 3. Häc thuyÕt vÒ sù c«ng b»ng cña Stacy Adam 6 Ch­¬ng 2: C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn t¹o ®éng lùc ®èi víi ng­êi lao ®éng 7 I. YÕu tè thuéc vÒ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng 7 1. Nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng 7 2. Gi¸ trÞ c¸ nh©n 8 3. §Æc ®iÓm tÝnh c¸ch 9 4. Kh¶ n¨ng, n¨ng lùc c¸ nh©n 9 II. C¸c yÕu tè bªn ngoµi 10 1. YÕu tè thuéc vÒ c«ng viÖc 10 1.1 TÝnh hÊp dÉn cña c«ng viÖc 10 1.2 Kh¶ n¨ng th¨ng tiÕn 11 1.3 Quan hÖ trong c«ng viÖc 12 2. C¸c yÕu tè thuéc vÒ tæ chøc 12 2.1 ChÝnh s¸ch qu¶n lý cña doanh nghiÖp 12 2.2 HÖ thèng tr¶ c«ng trong doanh nghiÖp 13 2.2.1 Nguyªn t¾c kÝch thÝch b»ng tiÒn l­¬ng 14 2.2.2 Nguyªn t¾c kÝch thÝch b»ng th­ëng 14 2.3 §iÒu kiÖn lµm viÖc 14 Ch­¬ng 3: Tæ chøc tèt c¸c yÕu tè ®Ó t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng 16 I. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng 16 1. TuyÓn mé 16 2. TuyÓn chän 17 II. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc 17 III. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn 18 IV. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thï lao lao ®éng 19 KÕt luËn 21 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 22 lý luận chung về tạo động lực đối với người lao động và Các nhân tố ảnh hưởng đến tạo động lực đối với