lời mở đầu
Chúng ta đang chủ trương xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ đi đôi với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế. Muốn thực hiện được mục tiêu đã đề ra thì năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nói chung cũng như của từng doanh nghiệp, từng sản phẩm nói riêng phải không ngừng được nâng cao. Thực chất cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước là phần lớn các doanh nghiệp nông nghiệp. Muốn nâng cao được sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam thì cổ phần hoá một bộ phận các doanh nghiệp nhà nước(DNNN) được coi là một trong những giải pháp quan trọng. Đảng và Nhà Nước ta đã chủ trương thực hiện quá trình này từ đầu thập niên 90, cho đến nay thì đã trải qua bốn giai đoạn. Giai đoạn 1992-1996 thực hiện thí điểm theo quyêt định số 220/HĐBT của Hội Đồng Bộ Trưởng (nay là Chính Phủ). Giai đoạn 1996-1998 triển khai thực hiện cổ phần hoá một bộ phận DNNN theo tinh thần Nghị Định 28/CP của Chính Phủ. Giai đoạn 1998-2001 đẩy mạnh cổ phần hoá DNNN theo Nghị Định 44/1998/NĐ_CP. Giai đoạn mới, giai đoạn tiếp tục đẩy mạnh cổ phần hóa theo Nghị định số 64/2002/NĐ-CP. Cổ phần hoá DNNN là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta nhằm huy động thêm nguồn vốn của xã hội vào sản xuất kinh doanh, tạo động lực mạnh mẻ, cơ chế quản lí năng động nhằm sử dụng hiệu quả nguồn vốn của Nhà nước cung cấp như của toàn xã hội, nhằm tăng sức cạnh tranh của các doanh nghiệp trên trường quốc tế. Sau hơn 10 năm thực hiện với kết quả tích cực chủ trương ngày càng có sức sống, cơ chế chính sách ngày càng được điều chỉnh, bổ sung hợp lí hơn và hoàn thiện hơn. Cổ phần hoá DNNN là một nhu cầu, một thực tế khách quan trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Các công ty cổ phần sẻ là loại hình doanh nghiệp phổ biến do thu hút được nguồn vốn rộng rãi trong xã hội, tách được quyền sở hữu vốn và quyền sử dụng vốn trong sản xuất kinh doanh. Xét một cách toàn diện thì cổ phần hoá DNNN đã đem lại lợi ích rõ rệt cho người lao động, cổ đông, Nhà nước và xã hội. Thông qua cổ phần hoá vốn Nhà nước không những được đảm bảo mà còn được tăng thêm. DNNN có nhiều cơ hội huy động vốn trong xã hội để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng sản xuất. Sau 3 năm triển khai thực hiện nghị quyết lần thứ 3 hội nghị ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX về tiếp tục sắp xếp đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN việc thực hiện cổ phần hoá nói riêng và đổi mới DNNN nói chung đã có những chuyển biến tích cực. Các cơ chế chính sách được ban hành đã sớm phát huy được hiệu quả, tạo ra được động lực quan trọng và kết quả đáng ghi nhận trong tiến trình cổ phần hoá DNNN. Tuy nhiên qua quá trình cổ phần hoá DNNN đã xuất hiện nhiều tồn tại hạn chế cần sớm được khắc phục ., tốc độ cổ phần hoá đang diễn ra khá chậm mà một trong những nguyên nhân chủ yếu chính là những “rào cản”, vì thế việc xác định cụ thể chính xác những “rào cản” trong tiến trình cổ phần hoá DNNN là hết sức cần thiết để từ đó đưa ra những giải pháp hợp lí nhằm hạn chế bớt những “rào cản” làm chậm tiến trình cổ phần hoá DNNN nói riêng cũng như chiến lược phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước ta nói chung.
Lời mở đầu
Nội dung
I). Cổ phần hóa và cổ phần hóa DNNN
1.Cổ phần hóa
2.Cổ phần hóa DNNN
II) Cơ sở lí luận và thực tiễn cổ phần hóa DNNN
1.Cơ sở lí luận
2.Thực tiễn cổ phần hóa DNNN
III). Tiến trình cổ phần hóa DNNN
1.Giai đoạn 1
2.Giai đoạn 2
3.Giai đoạn 3
4.Giai đoạn 4
IV). Đánh giá chung về quá trình cổ phần hóa DNNN ở Việt Nam
1.Những thành tựu
1.1.Những thành tựu mang tính định lượng
1.2.Thành tựu của cổ phần hóa DNNN đối với hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cổ phần hóa và tác động của nó tới việc giải quyết công ăn việc làm cho người lao động
1.2.1.Về hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sau khi tiến hành cổ phần hóa
1.2.2.Về huy động vốn
1.2.3.Về giải quyết công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người lao động
2.Những hạn chế
2.1.Tốc độ cổ phần hóa chậm.
2.2.Cổ phần hóa chưa được thực hiện đều khắp trong tất cả các lĩnh vực17
2.3.Cơ chế chính sách cho các doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa chưa đầy đủ
2.4.Sự chỉ đạo của các cấp còn thiếu sự kiên quyết và còn chưa sâu sát kịp thời
2.5.Công tác tuyên truyền, vận động cung cấp những kiến thức cần thiết về cổ phần hóa còn bị xem nhẹ
2.6.Những hạn chế, trì trệ từ phía doanh nghiệp
VI). Mục tiêu của cổ phần hóa DNNN ở Việt Nam
VII). Giải pháp đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN ở Việt Nam
1.Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện chế độ chính sách để thúc đẩy tiến trình cổ phần hóa DNNN
2.Mở rộng đề co các biện pháp kinh tế, hạn chế thu hẹp các biện pháp tài chính
3.Giải quyết dứt điểm các khoản nợ tồn đọng của các DNNN sau khi cổ
phần hóa
4.Quán triệt một cách sâu rộng trong toàn thể cán bộ, Đảng viên và người lao động về tính tất yếu phải cổ phần hóa
5.Những giải pháp khác
Kết luận
Tài liệu tham khảo
31 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1603 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề án Cổ phần hóa và cổ phần hóa Doanh Nnghiệp Nhà Nước, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
n xuÊt hµng tiªu dïng kh«ng thuéc lo¹i thiÕt yÕu, xÝ nghiÖp dÞch vô trang bÞ kÜ thuËt thÊp, bÞ thua lç thêng xuyªn. Nh÷ng biÖn ph¸p c¶i c¸ch t¬ng ®èi cã gi¸ trÞ ®ét ph¸ ®îc qui ®Þnh trong quyÕt ®Þnh sè 21/H§BT ngµy 14-11-1987 cña héi ®ång bé trëng. NÕu tÝnh vÒ sè lîng c¸c v¨n b¶n ®îc ban hµnh th× vÊn ®Ò ®æi míi DNNN chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu trong hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt ë níc ta. QuyÕt ®Þnh 21/H§BT ®· ®Ò cËp tíi viÖc tiÕn hµnh thÝ ®iÓm cæ phÇn hãa DNNN vµ giao cho bé tµi chÝnh chñ tr×. Nhng do ®iÒu kiÖn thÞ trêng cha ph¸t triÓn, tån t¹i qu¸ l©u trong c¬ chÕ cñ nªn tõ Trung ¬ng ®Õn c¬ së cha hiÓu hÕt vÊn ®Ò phøc t¹p nµy do ®ã cha thèng nhÊt vÒ quan ®iÓm. ë giai ®o¹n nµy th× cæ phÇn hãa lµ mét vÊn ®Ò míi ®èi víi thùc tiÔn qu¶n lÝ DNNN ë níc ta. §Çu n¨m 1990 trªn c¬ së ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sau 5 n¨m ®æi míi, Héi ®ång bé trëng ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 143/H§BT ngµy 10/5/1990 vÒ chñ tr¬ng nghiªn cøu lµm thö xÝ nghiÖp quèc doanh sang c«ng ty cæ phÇn. Tuy vËy ®Õn n¨m 1992 c¶ níc cha cæ phÇn hãa ®îc doanh nghiÖp nµo. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ quyÕt ®Þnh 143/H§BT cña Héi ®ång bé trëng ®Æt ra qu¸ nhiÒu môc tiªu kh«ng râ rµng dÔ g©y hiÓu nhÇm ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng. §Õn ®¹i héi XII §¶ng ta l¹i chñ tr¬ng thùc hiÖn quan ®iÓm: “ khÈn tr¬ng s¾p xÕp l¹i vµ ®æi míi qu¶n lÝ kinh tÕ quèc d©n. Cho thuª, chuyÓn h×nh thøc së h÷u hoÆc gi¶i thÓ c¸c c¬ së thua lç kÐo dµi vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng v¬n lªn”. §¹i héi ®· chØ rá: “®èi víi nh÷ng c¬ së kh«ng cÇn gi÷ h×nh thøc quèc doanh, cÇn chuyÓn h×nh thøc kinh doanh, h×nh thøc së h÷u hoÆc gi¶i thÓ, ®ång thêi gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ ®êi sèng cho ngêi lao ®éng. Khuynh híng coi nhÑ kinh tÕ quèc doanh, muèn t nh©n hãa trµn lan, cho r»ng chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng ph¶i t h÷u hãa tÊt c¶ c¸c t liÖu s¶n xuÊt lµ sai lÇm. Tuy nhiªn nÕu duy tr× vµ ph¸t triÓn kinh tÕ quèc doanh mét c¸ch trµn lan, kÐo dµi c¬ chÕ bao cÊp còng kh«ng ®óng”. Cæ phÇn hãa DNNN cã thÓ chia thµnh 4 giai ®o¹n chÝnh:
1. Giai ®o¹n thø nhÊt(1992-gi÷a n¨m 1998): Nh»m thÓ chÕ hãa NghÞ quyÕt §¹i héi XII cña §¶ng, Héi ®ång bé trëng ®· ra quyÕt ®Þnh sè 202/Q§-H§BT chØ ®¹o tiÕp tôc triÓn khai tiÕp tôc tiÕn hµnh cæ phÇn hãa DNNN b»ng viÖc chuyÓn thÝ ®iÓm mét sè DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn. §©y ®îc coi lµ mét mèc trong tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa DNNN ë níc ta, ®¸nh dÊu tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa ®ang ®îc xóc tiÕn vµ ®ang trong giai ®o¹n thÝ ®iÓm. §Ó thùc hiÖn NghÞ quyÕt nµy theo chØ thÞ sè 84/TTg ngµy 4/3/1993 cña Thñ tíng ChÝnh phñ ®· chän 7 doanh nghiÖp, ®ång thêi còng giao cho c¸c bé, c¸c tØnh c¸c thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng chän 1 ®Õn hai doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh thÝ ®iÓm cæ phÇn hãa. TriÓn khai thùc hiÖn theo tinh thÇn chØ thÞ cña Thñ tíng ChÝnh phñ c¸c bé ,nghµnh, ®Þa ph¬ng ®· th«ng b¸o ®Õn tõng doanh nghiÖp ®Ó c¸c doanh nghiÖp tù nguyÖn tiÕn hµnh thÝ ®iÓm chuyÓn doanh nghiÖp m×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn. Cuèi n¨m 1993 ®· cã 30 doanh nghiÖp ®¨ng kÝ thùc hiÖn thÝ ®iÓm cæ phÇn hãa nhng v× nhiÒu lÝ do mµ c¶ 7 doanh nghiÖp ®· ®¬c ChÝnh phñ chän vµ nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c xin rót lui hoÆc kh«ng tiÕp tôc lµm thö. §iÒu nµy ®· ®Æt chóng ta tríc nh÷ng khã kh¨n lín vµ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c trong qu¸ tr×nh thÝ ®iÓm cæ phÇn hãa §¶ng ta ®· chñ tr¬ng: “ ®Ó thu hót thªm c¸c nguån vèn, t¹o ®éng lùc, ng¨n chÆn tiªu cùc, thóc ®Èy DNNN lµm ¨n cã hiÖu qu¶ cÇn thùc hiÖn c¸c h×nh thøc cæ phÇn hãa cã møc ®é phï hîp víi tÝnh chÊt vµ lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh; Trong ®ã Nhµ níc chiÕm tû lÖ cæ phÇn chi phèi” . Héi NghÞ gi÷a nhiÖm k× khãa XII §¶ng ta ®· ®Æt ra yªu cÇu: ¸p dông tõng bíc v÷ng ch¾c viÖc b¸n mét tû lÖ cæ phÇn cho c«ng nh©n viªn chøc lµn viÖc t¹i doanh nghiÖp; ThÝ ®iÓm viÖc b¸n mét phÇn cæ phÇn, cæ phiÕu cña mét sè DNNN cho mét sè tæ chøc vµ c¸ nh©n ngoµi doanh nghiÖp; Trªn c¬ së cæ phÇn hãa tæ chøc Héi ®ång qu¶n trÞ gåm ®¹i diÖn cho së h÷u nhµ níc, së h÷u c«ng nh©n vµ së h÷u vµ c¸c chñ së h÷u kh¸c... MÆc dï cã sù chØ ®¹o sÝt sao cña §¶ng víi quan diÓm râ rµng nhng kÕt qu¶ thu ®îc kh«ng cao, tíi th¸ng 4/1996 chØ cã 5 doanh nghiÖp chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn trong ®ã 2 trong tæng sè 61 tØnh thµnh vµ 3 trong sè 7 bé cã doanh nghiÖp cæ phÇn hãa. C¶ 5 doanh nghiÖp nµy ®Òu lµ nh÷ng doanh nghiÖp nhá, s¶n xuÊt hµng hãa vµ dÞch vô trong nh÷ng lÜnh vùc kh«ng quan träng. Cã thÓ nãi giai ®o¹n thÝ ®iÓm cæ phÇn hãa DNNN ®· khj«ng ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nh mong ®îi, tèc ®é cæ phÇn hãa qu¸ chËm vµ cßn qu¸ nhiÒu nh÷ng víng m¾c khã kh¨n cÇn ®îc th¸o gì vµ rót kinh nghiÖm.
2. Giai ®o¹n 2( gi÷a n¨m 1996-gi÷a n¨m1998): §©y lµ giai ®o¹n võa lµm võa rót kinh nghiÖm ®Ó t¹o hµnh lang ph¸p lÝ cho c¸c doanh nghiÖp khi cæ phÇn hãa, hay nãi c¸ch kh¸c ®©y lµ giai ®o¹n më réng cæ phÇn hãa. Víi kinh nghiÖm sau 4 n¨m tiÕn hµnh thÝ ®iÓm cæ phÇn hãa vµ tríc nhu cÇu vÒ vèn cña c¸c DNNN, ngµy 7/5/1996 ChÝnh phñ ®· chñ tr¬ng më réng cæ phÇn hãa b»ng NghÞ ®Þnh 28/CP víi nh÷ng qui ®Þnh râ rµng, ®Çy ®ñ vµ cô thÓ h¬n vÒ viÖc chuyÓn mét sè DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn. Sau h¬n 2 n¨m thùc hiÖn tÝnh ®Õn th¸ng 6/1998 c¶ níc ®· tiÕn hµnh cæ phÇn hãa ®îc 25 DNNN. ViÖc triÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 25/CP vÉn cßn kh¸ nhiÒu víng m¾c bÊt cËp nh ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp, chÕ ®é u ®·i cho doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng sau cæ phÇn hãa..., ®©y chÝnh lµ nh÷ng rµo c¶n bíc ®µu lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa, tuy nhiªn nÕu nh×n nhËn mét c¸ch kh¸ch quan th× cæ phÇn hãa trong giai ®o¹n nµy còng ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan.
3. Giai ®o¹n 3(1998-2001): Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu cña giai ®o¹n më réng cæ phÇn hãa, §¶ng ta ®· chñ tr¬ng chñ tr¬ng ®Èy m¹nh tèc ®é cæ phÇn hãa DNNN. Héi nghÞ Trung ¬ng 4 khãa XIII ®· yªu cÇu: §èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ Nhµ níc kh«ng cÇn n¾m gi÷ 100% vèn, cÇn lËp kÕ ho¹ch cæ phÇn hãa t¹o ®éng lùc thóc ®Èy doanh nghiÖp ph¸t triÓn, lµm ¨n cã hiÖu qu¶ ph¸t huy tèt nguån lùc hiÖn cã. TiÕn hµnh thÝ ®iÓm b¸n cæ phÇn cho ngêi níc ngoµi, khuyÕn khÝch n«ng d©n tham gia s¶n xuÊt nguyªn liÖu cung øng cho c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp , tham gia mua cæ phÇn ë c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n... Tõ thùc tiÔn kinh nghiÖm ngµy 4/4/1997 Bé ChÝnh trÞ ra th«ng b¸o sè 63TB/TW “ ý kiÕn cña Bé ChÝnh trÞ vÒ tiÕp tôc triÓn khai tÝch cùc vµ v÷ng ch¾c cæ phÇn hãa DNNN”. Nh»m thùc hiÖn quan ®iÓm cña §¶ng ngµy 29/6/1998 ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP thay thÕ cho c¸c v¨n b¶n vÒ cæ phÇn hãa tríc ®ã, cïng víi chØ thÞ 20/CT-TTg ngµy 21/4/1998 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ ®Èy m¹nh s¾p xÕp vµ ®æi míi DNNN. NghÞ ®Þnh nµy lµ mét bíc tiÕn lín trong viÖc ®Èy nhanh tèc ®é cæ phÇn hãa, h¹n chÕ bít ®îc nh÷ng bÊt cËp trong c¸c v¨n b¶n chØ ®¹o thùc hiÖn tríc ®ã. NghÞ ®Þnh nµy ®· bíc ®Çu cho nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan, ®Õn 6 th¸ng cuèi n¨m 1998 ®· cã 90 DNNN ®îc cæ phÇn hãa gÊp h¬n 3 lÇn kÕt qu¶ cña nh÷ng n¨m tríc ®ã, ®Æc biÖt n¨m 1999 c¶ níc cæ phÇn hãa ®îc h¬n 240 doanh nghiÖp. §¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng nµy mét phÇn lµ nhê ë sù chØ ®¹o, gi¸m s¸t, ®«n ®èc cña c¸c c¬ quan, ban , nghµnh tõ Trung ¬ng ®Õn c¬ së. Trong vßng hai n¨m c¸c c¬ quan Nhµ níc ®· ban hµnh 15 v¨n b¶n híng dÉn th¸o gì nh÷ng víng m¾c khã kh¨n trong cæ phÇn hãa. Nhng ®Õn n¨m 2000 c¶ níc chØ cæ phÇn hãa ®îc 155 doanh nghiÖp vµ bé phËn doanh nghiÖp ®¹t 26% kÕ ho¹ch. Sù ch÷ng l¹i cña cæ phÇn hãa cã nhiÒu nguyªn nh©n nhng mét trong sè c¸c nguyªn nh©n chÝnh vÉn lµ nh÷ng bÊt cËp vÒ chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ ph¸p lÝ. Tríc t×nh h×nh ®ã Héi nghÞ Trung ¬ng 3 khãa IX vÒ s¾p xÕp ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ doanh nghiÖp Nhµ níc ®· x¸c ®Þnh: ph¶i kiªn quyÕt ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Ó doanh nghiÖp cã c¬ cÊu hîp lÝ vµ theo ®ã th× cæ phÇn hãa DNNN ®îc x¸c ®Þnh lµ kh©u t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN.
4. Giai ®o¹n 4( giai ®o¹n míi): Theo tinh thÇn NghÞ quyÕt Trung ¬ng khãa IX ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 64/2002/N§-CP nh»m thay thÕ NghÞ ®inh 44/1998/N§-CP, ®ång thêi ra quyÕt ®Þnh sè 50/2002/Q§-CP vÒ ban hµnh tiªu chÝ, danh môc ph©n lo¹i DNNN vµ mét sè v¨n b¶n chØ ®¹o thùc hiÖn kh¸c nh»m tõng bíc th¸o gì nh÷ng víng m¾c cña c¸c v¨n b¶n tríc ®ã, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa. ChÝnh phñ ®· tËp trung chØ ®¹o c¸c bé, c¸c tØnh, c¸c tæng c«ng ty rµ so¸t, s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp, x©y dùng ®Ò ¸n ®æi míi n©ng cao hiÖu qu¶ cña DNNN trong mét sè ngµnh, lÜnh vùc then chèt cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. B»ng c¸c h×nh thøc s¸p nhËp, hîp nhÊt, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n, giao b¸n, kho¸n, cho thuª vµ cæ phÇn hãa. Tõ 2001-2003 cæ phÇn hãa ®îc 979 doanh nghiÖp, riªng 2003 lµ 611 doanh nghiÖp vµ bé phËn doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa. C¸c doanh nghiÖp cæ phÇn hãa chØ chiÕm 6% tæng sè vèn cña DNNN, víi tèc ®é, sè lîng vµ møc ®é cæ phÇn hãa nh vËy th× cæ phÇn hãa cha thùc sù t¹o ®îc nh÷ng chuyÓn biÕn c¬ b¶n trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN nh NghÞ quyÕt Trung ¬ng 3 khãa IX ®· ®Ò ra. Bíc sang n¨m 2004 Héi nghÞ Trung ¬ng 9 khãa IX ®· ®Ò ra nh÷ng ®iÓm rÊt míi vµ rÊt quan träng trong chñ tr¬ng ®æi míi s¾p xÕp l¹i DNNN: “ kiªn quyÕt ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn hãa vµ më réng diÖn c¸c DNNN cÇn cæ phÇn hãa kÓ c¶ nh÷ng doanh nghiÖp lín vµ mét sè tæng c«ng ty lµm ¨n cã hiÖu qu¶, g¾n víi viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu vµ tham gia niªm yÕt trªn thÞ trêng chøng kho¸n gi¸ trÞ DNNN ®îc cæ phÇn hãa, trong ®ã cã gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, vÒ nguyªn t¾c ph¶i do thÞ trêng quyÕt ®Þnh. ViÖc mua b¸n cæ phiÕu ph¶i c«ng khai trªn thÞ trêng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng cæ phÇn hãa khÐp kÝn trong néi bé doanh nghiÖp”.
Cho ®Õn nay tuy cßn nhiÒu khã kh¨n nhng kÕt qu¶ cæ phÇn hãa ®· phÇn nµo ph¶n ¸nh ®îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh.
Giai đoạn
Số DN cổ phần hoá
Thí điểm (1992 – giữa 1996)
5
Mở rộng thí điểm theo Nghị định 28/CP (giữa 1996 - giữa 1998)
25
Đẩy mạnh cổ phần hoá theo Nghị định 44/1998/NĐ-CP (1998-2001)
745
Tiếp tục đẩy mạnh cổ phần hoá theo Nghị định 64/2002/NĐ-CP
2002
164
2003
611
Tổng
1550
Nguån: tõ ban chØ ®¹o ®æi míi vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp
Sè doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa trong 2 n¨m 2002 vµ 2003 t¬ng ®¬ng víi giai ®o¹n 1998-2001. tuy nhiªn kªt qu¶ cßn nhiÒu h¹n chÕ, sè doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa kh«ng ®¹t môc tiªu ®Ò ra, riªng 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004 chØ ®¹t ®îc 16% kÕ ho¹ch ( chØ tiªu ®Ò ra trong n¨m nay lµ cæ phÇn hãa ®îc 1770 ®¬n vÞ).
IV). §¸nh gi¸ chung vÒ qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa DNNN ë ViÖt Nam.
Cæ phÇn hãa DNNN lµ mét chñ tr¬ng lín cña §¶ng. MÊy n¨m tríc diÔn biÕn kh¸ chËm ch¹p. §Õn héi NghÞ lÇn thø 9 Héi nghÞ Trung ¬ng khãa IX §¶ng ta ®· chñ tr¬ng ®Èy nhanh tiÕn ®é, vµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng viÖc ®ã. Thùc tiÔn cæ phÇn hãa ®ang b¾t ®Çu diÔn ra s«i ®éng, qu¸ tr×nh diÔn ra kh«ng ®¬n gi¶n võa cã nh÷ng thuËn lîi võa cã nh÷ng khã kh¨n phøc t¹p, tuy nhiªn sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn chñ tr¬ng ®æi míi doanh nghiÖp th× cæ phÇn hãa DNNN ®· cã ®îc nh÷ng thµnh c«ng vµ nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh.
1.Nh÷ng thµnh tùu.
1.1. Nh÷ng thµnh tùu mang tÝnh ®Þnh lîng.
Chñ tr¬ng cæ phÇn hãa DNNN ®· ®îc thùc hiÖn ë níc ta h¬n 10 n¨m qua. Cho ®Õn nay th× c¶ níc ®· cæ phÇn hãa ®îc 1790 DNNN. Trong 10 th¸ng cña n¨m 2003 th× trong sè 766 DNNN thùc hiÖn viÖc chuyÓn ®æi th× cã 425 doanh nghiÖp cæ phÇn hãa (nguån t ban ®æi míi vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp). Tõ thùc tiÔn cã thÓ thÊy cæ phÇn hãa lµ h×nh thøc chuyÓn ®æi së h÷u chiÕm u thÕ trong qu¸ tr×nh ®æi míi s¾p xÕp l¹i DNNN.
Tõ n¨m 1992 ®Õn th¸ng 6 n¨m 1998 c¶ níc ®· cæ phÇn hãa ®îc 30 DNNN. Trong ®ã cã 5 doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa theo c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thÝ ®iÓm qui ®inh t¹i quyÕt ®Þnh 202/CT cña Héi ®ång bé trëng, 25 doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 28/CP cña ChÝnh phñ. C¸c doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa trong thêi gian nµy nh×n chung ®Òu cã nh÷ng tiÕn bé vÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶. Cæ phÇn hãa ®· thu hót ®îc mét nguån vèn kh¸ lín trong x· héi t¹o ®îc ®éng lùc tèt cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn, ph¸t huy tÝch cùc tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng. Tõ ®ã gãp phÇn lµm t¨ng ng©n s¸ch ChÝnh phñ, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ®ång thêi kh¾c phôc bít ®îc nh÷ng tiªu cùc trong c¸c doanh nghiÖp.
Tõ 2/6/1998 ®Õn 31/12/1999 ®· cã thªm 340 DNNN vµ bé phËn DNNN ®îc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn. Riªng trong n¨m 1999 ®· cã 250 doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn. Nh×n chung sau khi NghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP ra ®êi cæ phÇn hãa DNNN ®· ®¹t ®îc nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ. NghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP ®· quy ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp cæ phÇn hãa mét c¸ch râ rµng vµ cô thÓ h¬n; Cã sù quan t©m h¬n ®Õn ngêi lao ®éng ®Æc biÖt lµ ngêi lao ®éng nghÌo. ChÝnh ®©y lµ nguyªn nh©n khiÕn chñ tr¬ng cæ phÇn hãa trë nªn hÊp dÉn h¬n ®èi víi doanh nghiÖp còng nh ngêi lao ®éng.
Tõ th¸ng 1/2000 ®Õn cuèi th¸ng 11/2002 c¶ níc ®· cæ ph©n hãa ®îc 523 doanh nghiÖp, ®a tæng sè doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa lªn 907 doanh nghiÖp. N¨m 2002 ®· cã 427 DNNN ®îc s¾p xÕp l¹i trong ®ã 164 doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa. N¨m 2003 cã 766 doanh nghiÖp ®îc s¾p xÕp l¹i b»ng 48% so víi kÕ ho¹ch, trong ®ã cã 425 doanh nghiÖp vµ bé phËn doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa. Vµ cho ®Õn nay th× ®· cã 1.790 doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc cæ phÇn hãa. Nh vËy cµng vÒ sau th× tèc ®é cæ phÇn hãa cµng ®îc ®Èy m¹nh vµ cµng vÒ sau th× quy m« c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc cæ phÇn hãa hoÆc chuyÓn ®æi díi h×nh thøc kh¸c cµng lín. Tríc kia c¶ níc cã kho¶ng 12.000 DNNN phÇn lín c¸c DNNN cã quy m« vèn rÊt nhá vµ chiÕm lÜnh hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. h¬n 10 n¨m qua chóng ta ®· s¾p xÕp ®iÒu chØnh cßn l¹i kho¶ng 5.000 doanh nghiÖp, tuy hiÖu qu¶ cha cao, cha t¬ng xøng víi vÞ trÝ tiÒm n¨ng cña nã nhng c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®· cã nh÷ng ®ãng gãp to lín cho nÒn kinh tÕ quèc d©n: 63,8%GDP, 63% ng©n s¸ch, 72% kim ng¹ch xuÊt khÈu, trong khi 120.000 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh kÓ c¶ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi chØ ®ãng gãp 20%GDP, 15% nguån thu ng©n s¸ch, 12,5% kim ng¹ch xuÊt khÈu. Trong ®iÒu kiÖn ®ã th× cæ phÇn hãa DNNN lµ mét gi¶i ph¸p tèt ®Ó ph¸t huy hiÖu qu¶ khu vùc kinh tÕ quèc doanh, thÓ hiÖn lµ mét khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng, dêng cét cña nÒn kinh tÕ. Qua kh¶o s¸t 500 doanh nghiÖp ®· cæ phÇn hãa trªn 1 n¨m cho thÊy : vèn ®iÒu lÖ t¨ng 50%, doanh thu t¨ng 60%, lîi nhuËn tríc thuÕ t¨ng 13,7%, nép ng©n s¸ch t¨ng 45%, thu nhËp cña ngêi lao ®éng t¨ng 63%, cæ tøc trung b×nh lµ 15,5%, sè lao ®«ngb t¨ng 23%. Tríc n¨m 2003 sè DNNN ®îc cæ phÇn hãa cã vèn trªn 10 tû chØ chiÕm 7,9% th× n¨m 2003 lµ 15%. §©y chÝnh lµ nh÷ng con sè b¸o hiÖu nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc cña tiÕn tr×nh cæ ph©n hãa DNNN.
1.2. Thµnh tùu cña cæ phÇn hãa DNNN ®èi víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cæ phÇn hãa vµ t¸c ®éng cña nã tíi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
Bªnh c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ vÒ mÆt sè lîng ®· ®îc ®Ò cËp ë trªn viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng cæ phÇn hãa DNNN cßn ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ quan träng vÒ mÆt kinh tÕ x· héi.
1.2.1. VÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sau khi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa.
XÐt mét c¸ch tæng thÓ th× phÇn lín c¸c DNNN sau khi chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn ®Òu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n tríc. Qua b¸o c¸o cña c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn hãa sau khi ho¹t ®éng ®îc mét n¨m th× doanh thu b×nh qu©n cña c¸c doanh nghiÖp t¨ng gÇn gÊp hai lÇn so víi tríc khi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa kÓ c¶ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç. §iÓn h×nh nh c«ng ty GEMADEPT khi bíc vµo cæ phÇn hãa vèn Nhµ níc chØ cã 1,2 tû ®ång ®îc ®¸nh gi¸ lªn thµnh 6 tû ®ång, sau b¶y n¨m ho¹t ®éng theo m« h×nh míi tæng sè vèn ®· lªn tíi 140 tû ®ång; Hay nh c«ng ty b«ng B¹ch TuyÕt n¨m 1999 ®¹t 86 tû ®ång, gÊp 1,5 lÇn so víi sè doanh thu tríc khi thùc hiÖn cæ phÇn hãa lµ 55 tû ®ång n¨m 1998. Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp t¨ng b×nh qu©n h¬n hai lÇn, cæ tøc b×nh qu©n ®¹t tõ 1-2% mét th¸ng. Vèn cña doanh nghiÖp t¨ng gÇn 2,5 lÇn so víi tríc khi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa. ChÝnh nhê ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ c¸c DNNN thùc hiÖn cæ ph©n hãa chÝnh lµ nh÷ng c«ng ty cæ phÇn ®Çu tiªn niªm yÕt trªn thÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt Nam. ®iÒu nµy lµm t¨ng uy tÝn còng nh vÞ thÕ cña c¸c DNNN ®îc cæ phÇn hãa trªn th¬ng trêng, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp nµy cã ®îc mét chæ ®øng tèt trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang trong ®µ héi nhËp vµ ph¸t triÓn.
1.2.2. VÒ huy ®éng vèn .
ViÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng cæ phÇn hãa DNNN ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp thu hót ®îc mét nguån vèn lín trong x· héi ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. ChØ tÝnh riªng 370 DNNN ®îc cæ phÇn hãa tÝnh ®Õn ngµy 31/12/1999 th× t¹i thêi ®iÓm cæ phÇn hãa gi¸ trÞ phÇn vèn Nhµ níc cña c¸c doanh nghiÖp nµy lµ 1.349 tû ®ång qua cæ phÇn hãa ®· thu hót thªm ®îc 1.432 tû ®ång , ®ång thêi Nhµ níc còng thu ®îc 714 tû ®ång. PhÇn vèn Nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn hãa ®Òu t¨ng tö 10-15% so víi gi¸ trÞ ghi trªn sæ s¸ch. ChØ tÝnh riªng thµnh phè Hµ Néi cuèi n¨m 1998 ë 30 doanh nghiÖp ®· cæ phÇn hãa th× gi¸ trÞ phÇn vèn cña Nhµ níc lµ 80,8 tû ®ång, t¨ng thªm 1,5 tû ®ång so víi gi¸ trÞ ghi trªn sæ s¸ch kÕ to¸n, thµnh phè Hå ChÝ Minh sau khi ®¸nh gi¸ l¹i 10 doanh nghiÖp tiÕn hµnh cæ phÇn hãa th× gi¸ trÞ lªn tíi 80 tû ®ång t¨ng thªm 34 tû ®ång...Nh vËy khi thùc hiÖn cæ phÇn hãa phÇn vèn cña Nhµ níc trong c¸c c«ng ty cæ phÇn kh«ng nh÷ng kh«ng mÊt ®i mµ cßn t¨ng thªm mét lîng rÊt ®¸ng kÓ, phÇn vèn nhµn rçi mµ c¸c doanh nghiÖp huy ®éng ®îc tõ ngoµi x· héi cóng rÊt lín. Chóng ta l¹i nãi tíi c«ng ty b«ng B¹ch TuyÕt nh mét doanh nghiÖp ®iÓn h×nh cña cæ phÇn hãa, sau khi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa sè lîng lao ®éng t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i lµ 205 ngêi so víi 198 tríc khi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa, thu nhËp b×nh qu©n lµ 3,2 triÖu ®ång/ngêi/th¸ng vµ l·i cæ tøc n¨m 1998 lµ 7%. Tãm l¹i cæ phÇn hãa ®· ®em l¹i lîi Ých cho c¸c doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn, ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp vµ c¸c cæ ®«ng gãp vèn vµo doanh nghiÖp.
1.2.3. VÒ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng.
Cæ phÇn hãa lµ mét gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶ tÝch cùc ®èi víi c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi. ViÖc c¸c c«ng ty cæ phÇn lµm ¨n hiÖu qu¶ ph¸t ®¹t ®· t¹o c¬ héi lín vÒ viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Khi ®ang lµm ¨n cã hiÖu qu¶, nguån vèn huy ®éng ®îc lín th× c¸c doanh nghiÖp nµy cã xu híng më réng qui m« s¶n xuÊt, ®Çu t thªm nhiÒu m¸y mãc trang thiÕt bÞ... Do më réng s¶n xuÊt nªn sè lao ®éng ë c¸c doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn cæ phÇn hãa t¨ng b×nh qu©n 12%, riªng c«ng ty cæ phÇn c¬ ®iÖn l¹nh thµnh phè Hå ChÝ Minh(REE) sè lao ®éng t¨ng tõ 334 ngêi lªn 731 ngêi, c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu Long An sè lao ®éng t¨ng tõ 900 ngêi lªn 1.280 ngêi. Vµ cã nhu cÇu tuyÓn thªm lao ®éng ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa th× viÖc lµm vµ thu nhËp cña ngêi lao ®éng ®Òu ®îc ®¶m b¶o æn ®Þnh vµ cã xu híng t¨ng lªn. Sè lao ®éng trë thµnh cæ ®«ng cña doanh nghiÖp cæ phÇn chiÕm tû lÖ kh¸ lín, riªng trong n¨m 2003 58% sè cæ phÇn trong c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ®Òu do nh÷ng lao ®éng chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp nµy n¾m gi÷. TÝnh ®Õn 30/10/2003 quü hç trî lao ®éng d«i d ®· cÊp 409,63 tû ®ång hç trî cho 387 doanh nghiÖp, gi¶i quyÕt 14.579 lao ®éng d«i d. Thu nhËp b×nh qu©n cña lao ®éng lµm viÖc trong c¸c c«ng ty cæ phÇn t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 20%, ®iÓn h×nh lµ c«ng ty cæ phÇn ®¹i lÝ liªn hiÖp vËn chuyÓn thu nhËp b×nh qu©n cña lao ®éng xÝ nghiÖp nµy ®· t¨ng gÇn 3 lÇn so víi tríc khi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa tõ 1,4 triÖu ®ång lªn 4 triÖu ®ång/ngêi /th¸ng (n¨m 1999). Víi chñ tr¬ng cæ phÇn hãa, víi c¬ chÕ chÝnh s¸ch míi ngêi lao ®éng thùc sù trë thµnh chñ nh©n cña c¸c c«ng ty cæ phÇn. ChÝnh nhê vËy hä ®· n©ng cao ®îc tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o, ý thùc kØ luËt còng nh t×nh thÇn tr¸ch nhiÖm nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt ®èi víi c«ng viÖc cung nh ®èi víi thµnh c«ng cña c¸c doanh nghiÖp tõ ®ã lµm cho s¶n lîng, chÊt lîng, doanh thu , lîi nhuËn, tÝch lòy vèn t¨ng ®¸ng kÓ sau mçi n¨m ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
TiÕn tr×nh cæ phÇn hãa ®· t¹o mét sè lîng kh«ng nhá c¸c c«ng ty cæ phÇn, tÝnh ®Ðn nay c¶ níc ®· cã kho¶ng 1790 c«ng ty cæ phÇn ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c DNNN ®îc cæ phÇn hãa.ViÖc cæ phÇn hãa ®· cã hiÖu øng kh¸ tÝch cùc ®èi víi viÖc thµnh lËp míi DNNN. T×nh tr¹ng thµnh lËp c¸c DNNN trµn lan ®· diÔn ra trong nhiÒu n¨m tríc ®ã ®· ®îc kh¾c phôc, trong ba n¨m 2001-2003 c¶ níc chØ thµnh lËp 59 DNNN hÇu hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp ë c¸c lÜnh vùc nh dÇu khÝ, n¨ng lîng nguyªn tö, s¶n xuÊt c¬ khÝ. N¨m 2003 th× sè DNNN cã l·i chiÕm 77,2%, tæng sè nép ng©n s¸ch Nhµ níc lµ 87.000 tû ®ång , nî xÊu 8,5%.
2. Nh÷ng h¹n chÕ.
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng th× viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng cæ phÇn hãa ®· béc lé nhiÒu h¹n chÕ. Nh÷ng h¹n chÕ yÕu kÐm cña DNNN cã nguyªn nh©n kh¸ch quan, nhng chñ yÕu lµ do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan.
2.1. H¹n chÕ lín nhÊt cña viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng cæ phÇn hãa lµ tèc ®é cæ phÇn hãa cßn chËm. Trong nhiÒu n¨m qua kÓ tõ khi chóng ta b¾t ®µu tiÕn hµnh cæ phÇn hãa DNNN th× tèc ®é cæ phÇn hãa diÔn ra kh¸ chËm mµ nh mét sè nhµ ph©n tÝch kinh tÕ ®· nãi lµ cæ phÇn hãa ®ang diÔn ra víi tèc ®é rïa bß. Theo dù kiÕn trong ba n¨m tõ 200-2002 c¶ níc sÎ tiÕn hµnh cæ phÇn hãa 1.056 DNNN nhng ®Õn th¸ng 12/2002 th× chóng ta chØ thùc hiÖn ®îc gÇn 50% so víi dù kiÕn. Bé th¬ng m¹i ®· ®Ò ra kÕ ho¹ch cæ phÇn hãa 7 doanh nghiÖp nhng kÕt qu¶ chØ thùc hiÖn ®îc 1 doanh nghiÖp; ChØ tiªu ®Ò ra trong n¨m 1999 lµ cæ phÇn hãa 12 doanh nghiÖp nhng thùc tÕ chØ thùc hiÖn ®îc 5 doanh nghiÖp, n¨m 2000 chØ thùc hiÖn ®îc cæ phÇn hãa ë 8 doanh nghiÖp trong khi chØ tiªu ®Ò ra lµ 19 doanh nghiÖp. Sang n¨m 2001 t×nh h×nh cßn xÊu h¬n khi chØ cæ phÇn hãa ®îc 5 doanh nghiÖp so víi 19 doanh nghiÖp ®· ®Ò ra, thËm chÝ trong n¨m 2002 chØ tiÕn hµnh cæ phÇn hãa ®îc 4 doanh nghiÖp. Nh vËy trong suèt 5 n¨m triÓn khai nghµnh th¬ng m¹i chØ cæ phÇn hãa ®îc 23 doanh nghiÖp chØ ®¹t 20% so víi kÕ ho¹ch n¨m. §©y chØ lµ nh÷ng con sè ®iÓn h×nh cong thùc tÕ th× cßn rÊt nhiÒu bé, nghµnh cßn rÊt chËm trong viÖc s¾p xÕp ®æi míi DNNN.
2.2. ViÖc thùc hiÖn cæ phÇn hãa cha ®îc thùc hiÖn ®Òu kh¾p trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc , chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp trong thuéc c¸c nghµnh c«ng nghiÖp, th¬ng m¹i vµ x©y dùng, do ®ã sè doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa kh«ng cao vµ c¸c doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn hãa chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. MÆt kh¸c Nhµ níc vÉn gi÷ l¹i mét tû lÖ ®¸ng kÓ cæ phÇn cña m×nh trong c¸c c«ng ty cæ phÇn nªn nh×n chung viÖc cæ phÇn hãa cha t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn ®Õn c¬ cÊu vèn Nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiÖp, c¸c c«ng ty cæ phÇn chñ yÕu ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c DNNN cã quy m« nhá ®îc cæ phÇn hãa.
N¨m
1999
2000
2001
2002
2003
Tæng sè doanh nghiÖp ®· cæ phÇn hãa
370
250
288
242
213
Quy m«
Díi 10 tû
327
89%
224
90%
244
86%
187
78%
172
81%
Trªn 10 tû
43
11%
26
10%
44
14%
55
22%
41
11%
Mét sè DNNN sau khi cæ phÇn hãa cha cã chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, cha thùc sù tÝch cùc tuyªn truyÒn kªu gäi sù ®ãng gãp nguån vèn ngoµi x· héi vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh daonh cña m×nh, cha thùc hiÖn ®æi míi c«ng nghÖ trang thiÕt bÞ kÜ thuËt mµ chØ chó träng vµo tiÕt kiÖm gi¶m gi¸ thµnh ®Ó t¨ng lîi nhuËn, chia cæ tøc. Míi chØ chó träng ®Õn lîi Ých tríc m¾t mµ cha cã chiÕn lîc ph¸t triÓn l©u dµi. ChÝnh v× thÕ mµ bªn c¹nh nh÷ng doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn lµn ¨n cã hiÖu qu¶ th× vÉn cã nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç, kÐm hiÖu qu¶. V× thÕ mµ ®· cã mét sè doanh nghiÖp sau khi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa ®· biÕn mÊt trªn th¬ng trêng. MÆc dï sè lîng doanh nghiÖp nµy kh«ng nhiÒu nhng ®©y chÝnh lµ nh÷ng tÝn hiÖu kh«ng tèt lµm c¶n trë ®Õn tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa, ¶nh hëng ®Õn uy tÝn doanh nghiÖp cæ phÇn hãa.
2.3. C¬ chÕ chÝnh s¸ch cho doanh nghiÖp sau cæ phÇn hãa cha ®Çy ®ñ,viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi víi ngêi lao ®éng cßn nh÷ng bÊt cËp. V× thÕ cha thùc sù t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn. Khi chuyÓn tõ c¬ chÕ doanh nghiÖp Nhµ níc sang ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp kh«ng Ýt c¸n bé qu¶n lÝ vÉn ®iÒu hµnh c«ng ty theo ph¬ng thøc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña DNNN, cha chuyÓn sang ®iÒu lÖ vµ luËt c«ng ty, lóng tóng trong x¸c ®Þnh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y c«ng ty vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña c«ng ty cæ phÇn. DNNN sau khi cæ phÇn hãa bÞ k× thÞ ph©n biÖt ®èi xö nh: khã vay vèn, bÞ chÝnh c¸c c«ng ty mÑ c¹nh tranh chÌn Ðp. Quan hÖ tµi chÝnh sau khi cæ phÇn hãa thiÕu minh b¹ch, thñ tôc ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp nãi chung cßn rêm rµ, thêng kÐo dµi, ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp thêng thÊp h¬n thùc tÕ g©y tæn thÊt kh«ng nhá cho Nhµ níc. VÉn cßn hiÖn tîng cæ ®«ng chuyÓn nhîng cæ phiÕu tù do kh«ng ®óng luËt vµ ®iÒu lÖ mµ c«ng ty kh«ng kiÓm so¸t ®îc. Cha cã híng dÉn quy chÕ tµi chÝnh, chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng nªn nhiÒu doanh nghiÖp vÉn vËn dông c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp Nhµ níc. Vµ thùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng ®ñ kinh phÝ ®Ó gi¶i quyÕt chÝnh s¸ch cho ngêi lao ®éng. ChÝnh v× vËy sè lîng lao ®éng ®îc gi¶i quyÕt chÕ ®é sau khi DNNN chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn vÉn cßn rÊt thÊp. §©y còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng rµo c¶n chÝnh trong tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa DNNN.
2.4. Sù chØ ®¹o cña c¸c cÊp cßn thiÕu sù kiªn quyÕt vµ cha s©u s¸t kÞp thêi, cßn nÆng vÒ kªu gäi ®éng viªn chung chung, cha ®i s©u kh¶o s¸t t×nh h×nh, cha x©y dùng ch¬ng tr×nh, ®Ò ¸n cã c¨n cø vµ kh¶ thi cho tõng doanh nghiÖp cô thÓ víi tiÕn ®é, lé tr×nh, bíc ®i. Cha kiÓm tra ,®¸nh gi¸ vµ cã biÖn ph¸p th¸o gì kÞp thêi nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c ph¸t sinh. C«ng t¸c tæng kÕt, ®óc rót kinh nghiÖm vµ nh©n réng nh÷ng mÉu h×nh tiªn tiÕn vÒ cæ phÇn hãa ë c¸c nghµnh ®Þa ph¬ng cha ®îc quan t©m chØ ®¹o tÝch cùc, cha cã søc thuyÕt phôc réng r·i [PGS.TS Hå Träng Viªn- nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra tõ thùc tiÔn cæ phÇn hãa DNNN).
2.5. C«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa vÉn cßn bÞ xem nhÑ, nªn cha t¹o ra ®îc sù quan t©m hëng øng tÝch cùc cña x· héi. Mét sè c¸n bé, c«ng nh©n cha cã ®îc nh÷ng hiÓu biÕt cÇn thiÕt vÒ c«ng ty cæ phÇn do ®ã cßn do dù, cha thùc sù ñng hé vµ tham gia tÝch cùc vµo c¸c c«ng ty cæ phÇn nªn ®· g©y ra nh÷ng l·ng phÝ ®¸ng tiÕc vÒ nguån lùc, lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa. Tû lÖ b¸n cæ phÇn trong x· héi cßn thÊp vµ cha thµnh quy ®Þnh b¾t buéc, cæ phÇn hãa cßn mang tÝnh néi bé. Toµn bé qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa kh«ng ®îc c«ng khai trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, thiÕu nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i c«ng bè c«ng khai tõng bíc cæ phÇn hãa, nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu lîi thÕ kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã ph¸p luËt cßn khèng chÕ tû lÖ tèi ®a ®îc mua cæ phÇn, ®èi víi c¸ nh©n lµ kh«ng qu¸5-10%, ®èi víi ph¸p nh©n kh«ng qu¸ 10-20%. §©y chÝnh lµ nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc mua cæ phÇn cña ngêi lao ®éng lÉn c¸c c¸ nh©n c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi muèn ®Çu t vµo doanh nghiÖp.
2.6. Nh÷ng h¹n chÕ, tr× trÖ tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp, nhiÒu gi¸m ®èc doanh nghiÖp Nhµ níc t×m c¸ch nÐ tr¸nh, tr× kÐo cæ phÇn hãa v× sî mÊt nh÷ng ®Æc quyÒn , ®Æc lîi ®ang cã. NhiÒu c«ng nh©n kh«ng muèn cæ phÇn hãa v× nhiÒu rñi ro vµ dÔ mÊt viÖc lµm...NhiÒu doanh nghiÖp Nhµ níc tuy ®· ®îc chØ ®Þnh cæ phÇn hãa nhng ®ang rèi bêi bëi nîi ph¶i tr¶, nî khã ®ßi, kÜ thuËt c«ng nghÖ l¹c hËu, tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lÝ cßn nhiÒu yÕu kÐm... nªn cha thÓ tiÕn hµnh cæ phÇn hãa ®îc ngay. C¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é tr¸ch nhiÖm cæ phÇn hãa cßn nhiÒu bÊt cËp...[PGS.TS Hå TrängViªn-nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra tõ thùc tiÔn cæ phÇn hãa DNNN].
Víi t c¸ch lµ h×nh thøc chuyÕn ®æi së h÷u DNNN chñ yÕu, viÖc cæ phÇn hãa chËm ®· ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn qu¸ tr×nh s¾p xÕp lai DNNN ë níc ta, ¶nh hëng kh«ng nhá tíi nh÷ng chØ tiªu chung cña nÒn kinh tÕ.
V). Môc tiªu cña cæ phÇn hãa DNNN ë ViÖt Nam.
Trong h¬n 10 n¨m qua §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· thùc hiÖn nhiÒu chñ tr¬ng, biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN. Trong bèi c¶nh thÕ giíi cã nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p, nÒn kinh tÕ cßn nhiÒu khã kh¨n nhng DNNN vÉn ®øng v÷ng, vît qua nhiÒu thö th¸ch gãp phÇn quan träng vµo sù nghiÖp ®æi míi vµ ph¸t triÓn ®Êt níc, thÓ hiÖn lµ ®Çu tµu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ®a níc ta ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ – x· héi, chuyÓn sang thêi k× c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn th× cæ phÇn hãa DNNN ®îc coi lµ h×nh thøc chuyÓn ®æi së h÷u chñ yÕu, tÝnh tÊt yÕu cña nã thÓ hiÖn ë lÝ luËn, thùc tiÔn còng nh nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan mµ gi¶i ph¸p nµy ®em l¹i, vµ trong nhiÒu n¨m tíi th× gi¶i ph¸p nµy vÉn lµ lùa chän hµng ®Çu cña níc ta. NÕu ®Æt gi¶i ph¸p nµy trong bèi c¶nh hiÖn nay sÎ cµng thÊy râ h¬n tÝnh cÊp b¸ch cña nã. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a cæ phÇn hãa DNNN b¾t nguån tõ nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh sau:
Do nÒn kinh tÕ níc ta vÉn cha tho¸t khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn nªn ¸p lùc c¶i c¸ch DNNN trë nªn nÆng nÒ h¬n, c¨n cø vµo tû lÖ nghÌo ®ãi vµ c¸c chØ sè ph¸t triÓn kh¸c th× níc ta vÉn n»m trong danh s¸ch c¸c quèc gia chËm ph¸t triÓn. Theo b¸o c¸o ph¸t triÓn thÕ giíi th× ViÖt Nam ®ang n»m trong sè c¸c níc cã thu nhËp thÊp víi tæng thu nhÊp quèc d©n lµ 34,9 tû USD vµ b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ 430 USD.
Toµn cÇu hãa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· trë thµnh xu thÕ bao trïm chi phèi toµn bé sù ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi cña mçi quèc gia vµ quan hÖ quèc tÕ. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong bèi c¶nh hiÖn nay kh«ng chØ ®¬n thuÇn giíi h¹n trong ph¹m vi c¾t gi¶m thuÕ quan mµ ®· ®îc më réng ra tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Ðn chÝnh s¸ch kinh tÕ th¬ng m¹i, nh»m môc ®Ých më cöa thÞ trêng cho hµng hãa vµ dÞch vô, laäi bá c¸c rµo c¶n h÷u h×nh vµ v« h×nh ®èi víi trao ®æi th¬ng m¹i. ®¬ng nhiªn ®èi víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn, kinh tÕ cßn yÕu kÐm, doanh nghiÖp cßn nhá bÐ, søc c¹nh tranh cßn thÊp, tr×nh ®é qu¶n lÝ Nhµ níc vµ kinh doanh cßn h¹n chÕ th× héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng chØ cã c¬ héi mµ cßn cã c¶ khã kh¨n thö th¸ch, thËm chÝ khã kh¨n lµ rÊt lín. §èi víi níc ta hiÖn nay vÊn ®Ò ®Æt ra hiÖn nay kh«ng ph¶i lµ héi nhËp hay kh«ng héi nhËp mµ lµ lµm thÕ nµo ®Ó héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o lîi Ých d©n téc, n©ng cao ®îc søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. B¸o c¸o chÝnh trÞ vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· nhÊn m¹nh quan ®iÓm: “Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, ®ång thêi tranh thñ nguån lùc bªn ngoµi ®Ó ph¸t triÓn nhanh, cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých d©n téc, gi÷ g×n an ninh quèc gia, ph¸t huy b¶n s¾c vµ v¨n hãa d©n téc,b¶o vÖ m«i trên sinh th¸i”. N©ng cao søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, cña doanh nghiÖp vµ hµng hãa lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng nhÊt ®Ó héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖu qu¶ thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c môc tiªu cña chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi 2001_2010. tuy nhiªn h¹n chÕ lín nhÊt cña nÒn kinh tÕ níc ta nãi chung còng nh c¸c doanh nghiÖp nãi riªng lµ søc c¹nh tranh cßn yÕu kÐm, chËm ®îc c¶i thiÖn. Søc c¹nh tranh vµ n¨ng lùc qu¶n lÝ doanh nghiÖp cßn yÕu...vµ theo lé tr×nh th× chóng ta ®ang chñ tr¬ng xóc tiÕn ®Ó cã thÓ gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) vµo n¨m 2005. Nh vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i c¹nh tranh ®Ó tån t¹i, c¹nh tranh ngay chÝnh trÞ trêng néi ®Þa vµ c¶ ë thÞ trêng quèc tÕ. Vµ thùc tÕ ®ã ®· ®Æt ra yªu cÇu lµ DNNN cÇn ®îc tiÕp tôc s¾p xÕp ®æi míi ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ søc c¹nh tranh, thùc sù lµ chñ lùc trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
TiÕn ®é cæ phÇn hãa trong nh÷ng n¨m võa qua tuy cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn song so víi yªu cÇu ®æi míi th× nã vÉn cha ®¸p øng ®îc. Trong giai ®o¹n tíi §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· chñ tr¬ng ®Èy m¹nh h¬n n÷a c¶i c¸ch DNNN th«ng qua cæ phÇn hãa. NghÞ quyÕt Héi nghÞ trung ¬ng §¶ng khãa IX ®· nhÊn m¹nh: “ tiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ khu vùc DNNN, träng t©m lµ cæ phÇn hãa m¹nh h¬n n÷a...”, “ ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn hãa, më réng diÖn c¸c DNNN cÇn cæ phÇn hãa, kÓ c¶ mét sè tæng c«ng ty vµ doanh nghiÖp lín trong c¸c nghµnh nh ®iÖn lùc, luyÖn kim, c¬ khÝ, hãa chÊt, ph©n bãn, xi m¨ng, x©y dùng, vËn t¶i ®êng bé, dêng s«ng, hµng kh«ng, hµng h¶i, viÔn th«ng, ng©n hµng, b¶o hiÓm”.
NghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø ba Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng khãa IX vÒ tiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN ®· chØ râ môc tiªu 10 n¨m 2001-2010 lµ “ s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña DNNN ®Ó DNNN gãp phÇn quan träng b¶o ®¶m c¸c s¶n phÈm, dÞch vô c«ng Ých thiÕt yÕu cña x· héi vµ nhu cÇu cÇn thiÕt cña quèc phßng, an ninh, lµ lùc lîng nßng cèt ®Èy nhanh t¨ng trëng kinh tÕ vµ t¹o nÒn t¶ng cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa”.
Môc tiªu cæ phÇn hãa DNNN lµ nh»m; T¹o ra lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nhiÒu chñ së h÷u, sö dông cã hiÖu qu¶ vèn, tµi s¶n cña Nhµ níc vµ huy ®éng thªm vèn x· héi vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh. T¹o ®éng lùc m¹nh mÎ vµ c¬ chÕ qu¶n lÝ n¨ng ®éng, ph¸t huy vai trß lµm chñ thùc sù cña ngêi lao ®éng, cña cæ ®«ng vµ t¨ng cêng sù gi¸m s¸t cña x· héi ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp; B¶o ®¶m hµi hßa lîi Ých cña c¸c ®èi tîng tõ ngêi lao ®éng, doanh nghiÖp cho ®Õn Nhµ níc. Cæ phÇn hãa trong thêi gian qua chñ yÕu diÔn ra ®èi víi c¸c DNNN cã quy m« nhá, kh«ng cã t¸c ®éng lín tíi c¬ cÇu vèn, ®Çu t còng nh vÞ thÕ cña c¸c DNNN trong nÒn kinh tÕ. VÊn ®Ò kh«ng chØ bæ sung ®èi tîng cæ phÇn hãa mµ cÇn m¹nh d¹n tiÕn hµnh cæ phÇn hãa c¸c DNNN lín, c¸c tæng c«ng ty mµ Nhµ níc kh«ng cÇn n¾m gi÷ 100% vèn, kh«ng cÇn n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi... ®Ó cæ phÇn hãa c¸c tæng c«ng ty cÇn v¹ch râ c¸ch thøc tiÕn hµnh, viÖc cæ phÇn hãa toµn bé tæng c«ng ty ph¶i dÇn dÇn tõng bíc mét, kh«ng nãng véi chñ quan, g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh tæ chøc l¹i tæng c«ng ty theo m« h×nh c«ng ty mÑ-c«ng ty con vµ tËp ®oµn kinh tÕ. Nªn ¸p dông c¸c h×nh thøc cæ phÇn hãa, chuyÓn sang c«ng ty TNHH mét thµnh viªn hoÆc s¸t nhËp thµnh ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc tæng c«ng ty; §èi víi c¸c liªn doanh ®· h×nh thµnh tõ tríc khi cæ phÇn hãa th× tïy theo c¬ cÊu vèn së h÷u cña tæng c«ng ty mµ trë thµnh c«ng ty con hoÆc c«ng ty liªn kÕt.
Bªn c¹nh ®ã cÇn thÞ trêng hãa gi¸ trÞ tµi s¶n DNNN thùc hiÖn cæ phÇn hãa ®Ó tõ ®ã cã c¸i nh×n kh¸ch quan h¬n vÒ doanh nghiÖp, vÒ c¸c nguån lùc hiÖn cã cña doanh nghiÖp tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®æi míi doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ h¬n.
Kh¾c phôc t×nh tr¹ng cæ phÇn hãa khÐp kÝn trong néi bé trong doanh nghiÖp, më réng ®èi tîng mua cæ phÇn sao cho cæ phÇn hãa trë thµnh mét chñ tr¬ng mang tÝnh x· héi, ®¹i chóng s©u réng, thu hót ®îc sù ñng hé vµ tham gia nhiÖt t×nh cña ngêi d©n.
§a ra c¸c biÖn ph¸p xö kÝ kiªn quyÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç, kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®éc quyÒn kh«ng cÇn thiÕt cña mét sè DNNN,Xãa bá sù b¶o hé bÊt hîp lÝ vµ t×nh tr¹ng bao cÊp nh khoanh nî, gi¶m nî, xãa nî, bï lç, u ®·i vÒ vay vèn, tÝn dông, bï lç...®èi víi c¸c DNNN. §Ó tõ ®ã t¹o m«i trêng kinh doanh lµnh m¹nh b×nh ®¼ng, t¹o nÒn t¶ng c¬ së cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
ViÖc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch DNNN th«ng qua h×nh thøc cæ phÇn hãa ®· ®îc ChÝnh phñ x¸c ®Þnh theo mét lé tr×nh cô thÓ.
H×nh thøc
2003
2004
2005
Tæng
Cæ phÇn hãa
907
765
394
2066
C¸c tØnh
582
454
214
1250
C¸c bé
259
222
128
609
C¸c tæng c«ng ty
66
89
52
207
B¸n, kho¸n, s¸t nhËp, giao
495
108
20
623
C¸c tØnh
385
71
14
470
C¸c bé
70
14
3
87
C¸c tæng c«ng ty
40
23
3
66
C¸c biÖn ph¸p kh¸c
57
17
17
91
Tæng sè
1459
890
431
2780
Cho ®Õn nay ®· cã 104 ®Ò ¸n tæng thÓ vÒ s¾p xÕp ®æi míi DNNN giai ®o¹n 2002-2005. Trong tæng sè 4.722 DNNN hiÖn cã sÎ tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i 2.791 doanh nghiÖp; Nhµ níc sÎ n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi ë 1.042 DNNN vµ n¾m gi÷ cæ phÇn ë 1.011 doanh nghiÖp mµ Nhµ níc cã cæ phÇn, 738 DNNN kh¸c ®îc gi¶i thÓ, ph¸ s¶n, cho thuª, kho¸n kinh doanh. Cßn l¹i 1.931 DNNN mµ Nhµ níc n¾m gi÷ 100% vèn sÎ tËp trung vµo c¸c doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc c«ng Ých, c¸c doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc ®éc quyÒn, c¸c tæng c«ng ty lín vµ c¸c doanh nghiÖp lín cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Doanh nghiÖp Nhµ níc sÎ tËp trung vµo nh÷ng nghµnh, lÜnh vùc then chèt, ®Þa bµn quan träng, tham gia ho¹t ®éng vµo nh÷ng nghµnh, lÜnh vùc mµ c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c kh«ng muèn tham gia ho¹t ®éng hoÆc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng. Qui m« cña DNNN sÎ ®îc c¶i thiÖn, 100% DNNN cã quy m« võa vµ nhá víi vèn b×nh qu©n lµ 71,55 tû ®ång t¨ng gÊp 3,1 lÇn so víi thêi ®iÓm 2001; Víi nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra th× cæ phÇn hãa DNNN ®· vµ ®ang trë thµnh mét h×nh thøc phæ biÕn, chñ yÕu ®Ó tiÕn hµnh s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña DNNN thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt Trung ¬ng §¶ng khãa IX, hoµn thµnh chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi giai ®o¹n2001-2010.
VI). Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh cæ phÇn hãa DNNN ë ViÖt Nam.
Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, ®Æc biÖt lµ nhiÖm vô hai n¨m 2004-2005 ChÝnh phñ ®· x¸c ®Þnh cæ phÇn hãa DNNN lµ nhiÖm vô träng t©m cÇn ®îc triÓn khai nghiªm tóc vµ ®ång bé, ®ång thêi coi cæ phÇn hãa lµ kh©u quan träng, lµ h×nh thøc chñ yÕu t¹o chuyÓn biÕn c¬ b¶n trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN. Qua h¬n 10 n¨m thùc hiÖn qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa c¸c DNNN ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh c«ng ®¸ng khÝch lÖ, nhiÒu DNNN ®· ®øng v÷ng, b¾t ®Çu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. MÆc dï ®· cã nhiÒu ®æi míi quan träng, nhiÒu bíc tiÕn ®¸ng kÓ trong nhiÒu lÜnh vùc nhng cho ®Õn nay th× hÖ thèng DNNN vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n; TiÕn tr×nh cæ phÇn hãa qu¸ chËm so víi chØ tiªu, kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra, nhiÒu DNNN sau khi cæ phÇn hãa ®· vÊp ph¶i nh÷ng trë ng¹i, khã kh¨n lín ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp...thùc tiÔn ®ßi hái ph¶i ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p lín nh»m ®Èy nhanh tèc ®é cæ phÇn hãa còng nh gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng víng m¾c cña c¸c doanh nghiÖp sau cæ phÇn. Sau ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p chÝnh :
1.TiÕp tôc ®æi míi, hoµn thiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa DNNN.
VÒ ®èi tîng vµ h×nh thøc cæ phÇn hãa sÎ më réng ra toµn tæng c«ng ty Nhµ níc vµ hÇu hÕt c¸c nghµnh c¸c lÜnh vùc quan träng mµ tríc ®©y Nhµ níc vÉn n¾m ®éc quyÒn nh ng©n hµng, luyÖn kim, hãa chÊt, bu chÝnh-viÔn th«ng, ®iÖn lùc...§Ó cæ phÇn hãa tæng c«ng ty th× tríc hÕt cÇn lµm rá c¸ch thøc tiÕn hµnh. Tæng c«ng ty lµ tËp hîp c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp vµ phô thuéc, trong khi ®èi tîng cæ phÇn hãa tõ tríc ®Õn nay lµ c¸c DNNN ®éc lËp, doanh nghiÖp thµnh viªn cña tæng c«ng ty hoÆc mét ®¬n vÞ bé phËn cña doanh nghiÖp ®éc lËp. V× thÕ cÇn ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn hãa dÇn dÇn tõng bíc mét vµ nªn theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. Sau khi tæ chøc l¹i vµ chuyÓn ®æi c¸c thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp míi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa tæng c«ng ty hay c«ng ty mÑ. H×nh thøc cæ phÇn hãa sÎ vÉn gi÷ nguyªn nhng cã bæ sung thªm nh÷ng qui ®Þnh ®Ó t¨ng cêng tÝnh hiÖu qu¶ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín vµ c¸c tæng c«ng ty.
Thùc hiÖn c¬ chÕ ®Êu thÇu gi¸ trÞ tµi s¶n DNNN khi cæ phÇn hãa thay cho ®Þnh gi¸ b»ng héi ®ång .NÕu sö dông ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ th× cÇn sö dông c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian, cÇn tiÕn hµnh ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp theo gi¸ thÞ trêng nh»m h¹n chÕ bít nh÷ng thÊt tho¸t kh«ng ®¸ng cã còng nh h¹n chÕ bít sù can thiÖp cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ níc, n©ng cao tÝnh minh b¹ch, c«ng khai vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ®¹i diÖn chñ së h÷u vèn Nhµ níc t¹i doanh nghiÖp.
Kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp trong viÖc x©y dùng vµ phª duyÖt ph¬ng ¸n cæ phÇn hãa vµ ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa, cÇn x©y dùng mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp trong mét m«i trêng kinh doanh lµnh m¹nh. ®¶m b¶o sau khi cæ phÇn hãa c¸c c«ng ty cæ phÇn vÉn cã c¸c quyÒn lîi b×nh ®¼ng nh c¸c doanh nghiÖp cha cæ phÇn. Nhµ níc cÇn ban hµnh quy chÕ vÒ tæ chøc qu¶n lÝ c¸c DNNN sau khi cæ phÇn hãa cho phï hîp víi luËt c«ng ty. Thùc hiÖn viÖc thi tuyÓn, cö tuyÓn theo chÕ ®é hîp ®ång lao ®éng ®Ó chän c¸c thµnh viªn l¶nh ®¹o c«ng ty thay cho viÖc bæ nhiÖm cña c¬ quan chñ qu¶n nh ®èi víi DNNN tríc ®ã.
Kh«ng h¹n chÕ møc mua cæ phÇn lÇn ®Çu cña mäi ®èi tîng trong c¸c DNNN thùc hiÖn cæ phÇn hãa, u tiªn ®èi víi c¸c ®èi tîng lµ ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp, khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t cã tiÒm n¨ng vÒ vèn, c«ng nghÖ, kinh nghiÖm qu¶n lÝ. §©y lµ mét gi¶i ph¸p hÕt søc quan träng ®Ó t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn thùc sù trong c¸c doanh nghiÖp sau cæ phÇn hãa.
Më réng viÖc b¸n cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n cho ngêi s¶n xuÊt vµ cung cÊp nguyªn liÖu; Nh»m t¹o nªn sù liªn minh v÷ng ch¾c gi÷a doanh nghiÖp vµ ngêi cung cÊp nguyªn liÖu, b¶o ®¶m sù vËn hµnh liªn tôc ph¸t huy hiÖu qu¶ cña m¸y mãc trang thiÕt bÞ...ngoµi ra cÇn tuyªn truyÒn s©u réng chñ tr¬ng cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp vµ cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót nh÷ng nhµ ®Çu t chiÕn lîc.
2. Më réng ®Ò cao c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, h¹n chÕ thu hÑp c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh trong thùc hiÖn cæ phÇn hãa DNNN. C«ng khai minh b¹ch vÒ tµi chÝnh sao cho c¸c cæ ®«ng thÊy ®îc m×nh thËt sù lµ ngêi chñ vÒ së h÷u, ph©n phèi, qu¶n lÝ mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty, cæ ®«ng ®îc biÕt, ®îc bµn, ®îc lµm v× lîi Ých cña c«ng ty nãi chung còng nh lîi Ých cña chÝnh m×nh nãi riªng.
VÊn ®Ò quan träng hiÖn nay lµ ph¶i gi¶m yÕu tè hµnh chÝnh vµ t¨ng yÕu tè thÞ trêng trong c«ng t¸c ®Þnh gi¸ vµ b¸n cæ phÇn. V× vËy cÇn ®a thªm c¸c yÕu tè thÞ trêng vµo trong c¸c quy ®Þnh vÒ qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa nh: thùc hiÖn viÖc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp th«ng qua c¸c tæ chøc tµi chÝnh ®éc lËp, ®Êu gi¸ cæ phiÕu ë trung t©m giao dÞch chøng kho¸n lÉn trong néi bé doanh nghiÖp. Nh vËy gi¸ trÞ doanh nghiÖp sÎ do ngêi mua quyÕt ®Þnh, thËm chÝ c¶ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cñng sÎ ®îc gi¸n tiÕp x¸c nhËn. Nãi c¸ch kh¸c ph¶i chuyÓn tõ viÖc c¬ quan Nhµ níc ®Þnh gi¸ sang ngêi mua ®Þnh gi¸. ViÖc tÝnh gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt vµo gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp th× cÇn x¸c ®Þnh rá doanh nghiÖp ®ã lùa chän h×nh thøc giao ®Êt hay thuª ®Êt. Trong trêng hîp giao ®Êt th× gi¸ trÞ cña cña doanh nghiÖp cæ phÇn hãa b¾t buéc ph¶i tÝnh c¶ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt vµ gi¸ trÞ nµy ph¶i s¸t víi gi¸ chuyÓn nhîng trªn thÞ trêng vµ phï hîp víi luËt ®Êt ®ai.
3. Gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c kho¶n nî tån ®äng cña c¸c DNNN sau khi cæ phÇn hãa. Chñ yÕu b»ng c¸ch thuyÕt phôc c¸c chñ nî trë thµnh c¸c cæ ®«ng cña c«ng ty. ®¬n gi¶n hãa thñ tôc giÊy tê, c«ng ®o¹n thùc hiÖn cæ phÇn hãa nh»m h¹n chÕ bít nh÷ng phiÒn hµ, tiªu cùc nhÊt lµ vÒ ®¨ng kÝ, ®Þnh gi¸ vµ c«ng chøng tµi s¶n, ph¸t hµnh vµ chuyÓn nhîng cæ phiÕu... cÇn t¨ng cêng tæ chøc vµ n¨ng lùc l¶nh ®¹o cña c¬ së §¶ng cña DNNN sau cæ phÇn hãa nhÊt lµ c«ng t¸c tæ chøc vµ c¸n bé qu¶n lÝ c«ng ty, ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc quÇn chóng: c«ng ®oµn, ®oµn thanh niªn, héi phô n÷ trong lao ®éng s¶n xuÊt vµ tham gia qu¶n lÝ gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c«ng ty cæ phÇn.
4. Qu¸n triÖt mét c¸ch s©u réng trong toµn thÓ c¸n bé, §¶ng viªn vµ ngêi lao ®éng vÒ tÝnh tÊt yÕu, sù cÇn thiÕt vµ t¸c dông cña cæ phÇn hãa DNNN ; Trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ cña c«ng ty cæ phÇn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, lµm râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸n bé qu¶n lÝ kinh tÕ, nhÊt lµ ®èi víi c¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp. Mçi doanh nghiÖp thùc hiÖn cæ phÇn hãa ph¶i x¸c ®Þnh thêi gian ®Ó hoµn thµnh viÖc chuyÓn ®æi, ®éng viªn, kÝch thÝch b»ng lîi Ých kinh tÕ ®èi víi ngêi lao ®éng tham gia cæ phÇn hãa DNNN.
5. Nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸c.
n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n. ThÞ trêng chøng kho¸n ra ®êi lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa DNNN. ThÞ trêng chøng kho¸n ra ®êi vµo th¸ng 7 n¨m 2000 ®· cã t¸c ®éng m¹nh mÎ tíi tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa DNNN. Th«ng qua ho¹t ®éng cña trung t©m chøng kho¸n, thÞ trêng chøng kho¸n ®· bíc ®Çu híng sù quan t©m cña ®«ng ®¶o quÇn chóng vµ c¸c nhµ ®©u t vµo c¸c DNNN tiÕn hµnh cæ phÇn hãa. ThÞ trêng chøng kho¸n gióp c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn ®îc víi c¸c nguån vèn trong x· héi më réng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp, ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n gióp cho cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn hãa cã t×nh thanh to¸n cao h¬n nhiÒu . nh vËy ®Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa cÇn thiÕt ph¶i khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn hãa tham gia niªm yÕt, nhng tríc hÕt thÞ trêng chøng kho¸n ph¶i ®a ra ®îc nh÷ng chÝnh s¸ch hÊp dÉn thu hót c¸c nhµ ®Çu t víi c¸c ho¹t ®éng nµy.
§iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®èi víi lao ®éng d«i d ë c¸c doanh nghiÖp s¾p xÕp l¹i theo híng cã thêi h¹n, t¹o ®îc sù yªn t©m cña ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn hãa còng nh c¸c doanh nghiÖp s¾p cæ phÇn hãa ; bæ sung quy ®Þnh vÒ khèng chÕ lao ®éng ®îc ¸p dông chÝnh s¸ch lao ®éng d«i d, cïng víi chÝnh s¸ch u ®·i vÒ thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng h¬n nh»m duy tr× æn ®Þnh x· héi.
§iÓm mÊu chèt ®¶m b¶o cho th¾ng lîi cña chñ tr¬ng ®Èy m¹nh cæ phÇn hãa DNNN ë níc ta hiÖn nay tËp trung ë bé m¸y, c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc l¶nh ®¹o. qu¶n lÝ c¸c DNNN ®îc cæ phÇn hãa.
KÕt luËn
S¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu bøc thiÕt cña §¶ng vµ Nhµ níc ta hiÖn nay. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®· cã lóc ViÖt Nam ®i theo con ®êng kÕ ho¹ch hãa tËp trung, coi viÖc lÊy quan hÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t tiÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. V× thÕ ®· cã qu¸ nhiÒu DNNN ®îc thµnh lËp ë nhiÒu nghµnh, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. Trong qu¶n lÝ kinh tÕ Nhµ níc giao chØ tiªu s¶n xuÊt vµ cung øng thiªt bÞ cho doanh nghiÖp, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®Òu ®îc Nhµ níc b¶o trî vµ tiªu thô theo mét møc gi¸ nhÊt ®Þnh... cïng víi nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c, cã chñ quan, cã kh¸ch quan th× ®Çu nh÷ng n¨m 80 nÒn kinh tÕ ViÖt Nam r¬i vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng. tríc thùc tÕ nµy t¹i ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI ®· më ra con ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr¬ng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lÝ Nhµ níc. Doanh nghiÖp Nhµ níc lu«n ®ãng vai trß chñ ®¹o trong ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, thùc tiÔn trong nhiÒu n¨m qua d· chøng minh nh vËy, tuy nhiªn trong mÊy n¨m gÇn ®©y c¸c DNNN ®· béc lé nh÷ng khiÕm khuyÕt cÇn ph¶i ®îc kh¾c phôc kÞp thêi. ChÝnh v× thÕ tõ tríc ®Õn nay vÊn ®Ò s¾p xÕp, ®æi míi DNNN ®Ó lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy trë thµnh ®éng lùc chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ lu«n ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta chó träng s¾p xÕp vµ vÊn ®Ò nµy cµng trë nªn cÊp b¸ch khi níc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. Cæ phÇn hãa ®· ®îc triÓn khai c¸ch ®©y h¬n 10 n¨m tõ nh÷ng bíc ®i thö nghiÖm cho ®Õn ¸p dông nã mét c¸ch réng r·i, s©u réng trong c¸c nghµnh c¸c lÜnh vùc. Tuy nhiªn trong nhiÒu n¨m triÓn khai thùc hiÖn bëi nhiÒu lÝ do mµ kÕt qu¶ cæ phµn hãa kh«ng ®îc nh chØ tiªu kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra. Bëi thÕ viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn nh©n lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p hîp lÝ nh»m gi¶i quyÕt, h¹n chÕ bít nh÷ng “rµo c¶n” ®a cæ phÇn hãa trë thµnh mét chñ tr¬ng mang tÝnh x· héi cao, ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan hoµn thµnh nhiÖm vô chiÕn lîc mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®· giao phã. Néi dung cña ®Ò ¸n lµ ®Ò cËp ®Õn tÝnh cÊp thiÕt ph¶i triÓn khai thùc hiÖn viÖc ®æi míi, s¾p xÕp, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN mµ h×nh thùc chñ yÕu lµ cæ phÇn hãa DNNN, ®Ò cËp ®Õn nh÷ng nguyªn nh©n lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa vµ gi¶i ph¸p kh¾c phôc; néi dung ®Ò ¸n ch¾c cßn nhiÒu thiÕu sãt mong ®îc sù gãp ý cña c« gi¸o.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Cæ phÇn hãa DNNN- nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thùc tiÔn cña PGS-TS Lª Hång H¹nh ( 1/2004 )
2. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra tõ thùc tiÔn cæ phÇn hãa DNNN cña PGS-TS Hå Träng Viªn.
3. Cæ phÇn hãa DNNN mÊy vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thùc tiÔn cña NguyÔn Minh Th«ng, phã trëng ban thêng trùc ban chØ ®¹o ®æi míi vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp.
4. Trang web cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam.
5. Trang web cña Bé tµi chÝnh, Bé kÕ ho¹ch ®Çu t, tæng côc thèng kª.
6. T¹p chÝ thÞ trêng chøng kho¸n _ sè 1,2/2003
7. T¹p chÝ céng s¶n – sè 3/2004
8. T¹p chÝ c«ng nghiÖp ViÖt Nam - sè 5(103)/2005
9. T¹p chÝ qu¶n lÝ Nhµ níc – th¸ng 9 n¨m 2002
10. Tµi chÝnh doanh nghiÖp – th¸ng 6 n¨m 2004
11. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ – sè 32
12. V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI .
13. V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX.
14. LuËt doanh nghiÖp vµ luËt DNNN
Vµ mét sè tµi liÖu tham kh¶o kh¸c.
Môc lôc
Lêi më ®Çu 1
Néi dung 3
I). Cæ phÇn hãa vµ cæ phÇn hãaDNNN 3
1.Cæ phÇn hãa 3
2.Cæ phÇn hãa DNNN 3
II) C¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn cæ phÇn hãa DNNN 4
1.C¬ së lÝ luËn 4
2.Thùc tiÔn cæ phÇn hãa DNNN 6
III). TiÕn tr×nh cæ phÇn hãa DNNN 8
1.Giai ®o¹n 1 9
2.Giai ®o¹n 2 10
3.Giai ®o¹n 3 10
4.Giai ®o¹n 4 11
IV). §¸nh gi¸ chung vÒ qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa DNNN ë ViÖt Nam 12 1.Nh÷ng thµnh tùu 13
1.1.Nh÷ng thµnh tùu mang tÝnh ®Þnh lîng 13
1.2.Thµnh tùu cña cæ phÇn hãa DNNN ®èi víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cæ phÇn hãa vµ t¸c ®éng cña nã tíi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng 14
1.2.1.VÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sau khi tiÕn hµnh cæ phÇn hãa 14
1.2.2.VÒ huy ®éng vèn 15
1.2.3.VÒ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng 15
2.Nh÷ng h¹n chÕ 16
2.1.Tèc ®é cæ phÇn hãa chËm. 16
2.2.Cæ phÇn hãa cha ®îc thùc hiÖn ®Òu kh¾p trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc17
2.3.C¬ chÕ chÝnh s¸ch cho c¸c doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn hãa cha ®Çy ®ñ 18
2.4.Sù chØ ®¹o cña c¸c cÊp cßn thiÕu sù kiªn quyÕt vµ cßn cha s©u s¸t kÞp thêi 18
2.5.C«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ cæ phÇn hãa cßn bÞ xem nhÑ 18
2.6.Nh÷ng h¹n chÕ, tr× trÖ tõ phÝa doanh nghiÖp 19
VI). Môc tiªu cña cæ phÇn hãa DNNN ë ViÖt Nam 19
VII). Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh cæ phÇn hãa DNNN ë ViÖt Nam 23
1.TiÕp tôc ®æi míi, hoµn thiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa DNNN 23
2.Më réng ®Ò cao c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, h¹n chÕ thu hÑp c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh 24
3.Gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c kho¶n nî tån ®äng cña c¸c DNNN sau khi cæ
phÇn hãa 25
4.Qu¸n triÖt mét c¸ch s©u réng trong toµn thÓ c¸n bé, §¶ng viªn vµ ngêi lao ®éng vÒ tÝnh tÊt yÕu ph¶i cæ phÇn hãa 25
5.Nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸c 25
KÕt luËn 27
Tµi liÖu tham kh¶o 28
Bé gi¸o dôc & ®µo t¹o
Trêng §¹I häc kinh tÕ quèc d©n
Khoa ktnn&ptnt
®Ò ¸n
®Ò tµi:
cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc ë viÖt nam
Sinh viªn :
Ph¹m Xu©n Hïng
Líp :
KTNN&PTNT K44
Khoa :
KTNN&PTNT
Gi¶ng viªn híng dÉn
TS.Vò ThÞ Minh
-Hµ néi 26/11/2005-
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- DA136.doc