Đề án Công tác kế toán chi phí sản xuất và tổng hợp tính giá thành sản phẩm trong Doanh nghiệp

LỜI MỞ ĐẦU Trong xu hướng chung của sự phát triển, đặc biệt là trong những ngành sản xuất đã phải có những sách lược cũng như chiến lược của riêng mình, nhằm tránh khỏi sự đào thải khắc nghiệt của nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, để làm được điều này thì không phải là một vấn đề dễ dàng, nhất là trong bối cảnh nước ta đang trong thời kì hội nhập và phát triển vẫn còn nhiều vấn đề khúc mắc và bỡ ngỡ. Để đánh giá một cách chính xác mức độ tăng trưởng của nền kinh tế, cần phải dựa trên nhiều yếu tố khách quan cũng như chủ quan. Nhưng có một điều có thể khẳng định được chắc chắn đó là trình độ quản lý của chúng ta đã được nâng cao cả về chất cũng như lượng. Điều này có nghĩa là chúng ta đã dần nhận thức ra được vai trò và tầm quan trọng của nền kinh tế thị trường trong sự hội nhập cũng như phát triển đóng một vai trò lớn như thế nào. Giá thành là một chỉ tiêu rất quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, giá thành có thể đánh giá được chất lượng của sản phẩm có tốt hay không, hơn nữa giá thành cũng là một chỉ tiêu để kiểm tra việc sử dụng vốn và nguyên vật liệu có hiệu quả hay không. Tuy nhiên, để cạnh tranh các sản phẩm trên thị trường hiện nay thì các doanh nghiệp phải làm sao hạ được giá thành xuống một cách thấp nhất mà chất lượng của sản phẩm vẫn tốt và đem lại lợi nhuận cao nhất. Sau 1 thêi gian kiÕn tËp t¹i C«ng ty 20, víi sù h­íng dÉn cña c« gi¸o NguyÔn ThÞ Ngäc Lan,em ®· chän nghiªn cøu vµ viÕt §Ò ¸n m«n häc: “C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tæng hîp tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong Doanh nghiÖp”. KÕt cÊu cña ®Ò tµi gåm 3 phÇn: PhÇn I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tæng hîp tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong Doanh nghiÖp. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n Chi phÝ s¶n xuÊt vµ tæng hîp tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty 20. PhÇn III: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n Chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty 20. PhÇn I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tæng hîp tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong Doanh nghiÖp. I. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i chi phÝ: 1. Kh¸i niÖm: Chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ Doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong 1 thêi kú nhÊt ®Þnh. 2. Ph©n lo¹i chi phÝ: Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè: + YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu,nhiªn liÖu,c«ng cô dông cô:VËt liÖu chÝnh,vËt liÖu phô,nhiªn liÖu,c«ng cô dông cô,...Doanh nghiÖp sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh. + YÕu tè chi phÝ nh©n c«ng:tiÒn l­¬ng,phô cÊp lương vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng. + YÕu tè chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. + YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ®iÖn, n­íc,... + YÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: tiÒn tiÕp kh¸ch, héi nghÞ,. Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc trong gi¸ thµnh: + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung. + Chi phÝ b¸n hµng. + Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Ph©n lo¹i chi phÝ theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh: + Chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. + Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. + Chi phÝ kh¸c. Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn: + Chi phÝ s¶n phÈm. + Chi phÝ thêi kú. Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ víi khèi l­îng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh: + Chi phÝ biÕn ®æi: lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi theo khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh. + Chi phÝ cè ®Þnh: lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi theo khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh. II. Gi¸ thµnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh 1. Kh¸i niÖm: Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá có liên quan tới khối lượng sản phẩm đã hoàn thành trong kỳ. 2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh: Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu: +) Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi b­íc vµo kú s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ cña kú tr­íc vµ c¸c chi phÝ dù tÝnh cña kú kÕ ho¹ch. +) Gi¸ thµnh ®Þnh møc: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh còng ®­îc tÝnh tr­íc khi b­íc vµo kú s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. +) Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®­îc tÝnh sau khi kÕt thóc kú s¶n xuÊt kinh doanh dùa trªn c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh vµ sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ (theo kho¶n môc chi phÝ): +) Gi¸ thµnh s¶n xuÊt: Lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x­ëng hay tæ, ®éi s¶n xuÊt. +)Gi¸ thµnh toµn bé: Lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp. 3. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: 3.1. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh c¬ b¶n: Tuú theo tÝnh chÊt s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän vµ ¸p dông 1 trong c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sau: 3.1.1. Ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n: Th­êng ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n,chu k× s¶n xuÊt ng¾n,khèi l­îng s¶n xuÊt ra nhiÒu,mang tÝnh chÊt hµng lo¹t,kh«ng cã hoÆc cã Ýt s¶n phÈm dë dang. Theo ph­¬ng ph¸p nµy,chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cho ®èi t­îng nµo th× kÕ to¸n tËp hîp hÕt cho ®èi t­îng ®ã.Cuèi kú tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tổng chi phí phát sinh + chênh lệch giá trị spdd cuối kì và đầu kì Zđv sp= ------------------------------------------------------------------------------- Khối lượng sản phẩm hoàn thành 3.1.2. Ph­¬ng ph¸p tæng céng: Th­êng ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp mµ viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm gåm nhiÒu chi tiÕt hoÆc bé phËn chi tiÕt t¹o thµnh.Theo ph­¬ng ph¸p nµy: Tæng Zsp= Zchi tiÕt 1 + Zchi tiÕt 2 + ....+ Zchi tiÕt n 3.1.3.Ph­¬ng ph¸p hÖ sè: Th­êng ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp mµ trong cïng 1 qu¸ tr×nh s¶n xuÊt víi cïng nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo,cïng 1 l­îng lao ®éng nh­ng t¹o ra c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau vµ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng kh«ng t¸ch riªng ra ®­îc. Theo ph­¬ng ph¸p nµy quy ®æi c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau vÒ 1 lo¹i s¶n phÈm gèc tõ ®ã tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gèc vµ tõ gi¸ thµnh s¶n phÈm gèc tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i. Z®v s¶n phÈm tõng lo¹i = Z®v s¶n phÈm gèc x hÖ sè Tổng Zttế các loại sản phẩm Z đv sp gốc= ---------------------------------------- x 100 Tổng khối lượng sản phẩm gốc Tæng khèi l­îng s¶n phÈm gèc = Tæng( Khèi l­îng s¶n phÈm x hÖ sè) 3.1.4. Ph­¬ng ph¸p tØ lÖ: Th­êng ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong cïng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,cïng nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo víi 1 l­îng lao ®éng nh­ng t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã phÈm cÊp kh¸c nhau vµ chi phÝ cho tõng lo¹i kh«ng t¸ch riªng ra ®­îc. Theo ph­¬ng ph¸p nµy,gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ s¶n phÈm sÏ ®­îc tÝnh b»ng c¸ch c¨n cø vµo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ tØ lÖ gi¸ thµnh. Zthùc tÕ ®¬n vÞ tõng lo¹i = ZkÕ ho¹ch ®¬n vÞ tõng lo¹i x TØ lÖ gi¸ thµnh Tổng Zttế các loại sản phẩm Tỉ lệ Z = ------------------------------------------------ x 100 Tổng Zkê hoạch các loại sản phẩm 3.1.5. Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ s¶n phÈm phô: Th­êng ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong cïng 1 qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bªn c¹nh nh÷ng s¶n phÈm chÝnh cßn s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm phô b¸n ra ngoµi.V× vËy gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh sÏ gi¶m bëi gi¸ trÞ s¶n phÈm phô. Zspchính = Giá trị spdd đầu kì + Các chi phí phát sinh - Giá trị sp phụ - Giá trị sp dd cuối kỳ 3.1.6. Ph­¬ng ph¸p liªn hîp: Th­êng ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh,do tÝnh chÊt s¶n phÈm ph¶i kÕt hîp 2 hay nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trªn.Cã thÓ kÕt hîp ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp víi ph­¬ng ph¸p hÖ sè hoÆc ph­¬ng ph¸p tØ lÖ hoÆc ph­¬ng ph¸p tæng céng víi ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ s¶n phÈm phô hoÆc ph­¬ng ph¸p tØ lÖ hoÆc ph­¬ng ph¸p hÖ sè. 3.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ¸p dông trong 1 sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu: 3.2.1. Doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n: V× khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra nhiÒu,chñng lo¹i mÆt hµng Ýt nªn chi phÝ ph¸t sinh cho ®èi t­îng nµo ®­îc tËp hîp trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã ®Ó ®Õn cuèi k× tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp.Trong 1 sè tr­¬ng hîp cã thÓ kÕt hîp ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp víi ph­¬ng ph¸p tØ lÖ hoÆc ph­¬ng ph¸p hÖ sè. 3.2.2.Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng: S¶n xuÊt theo tõng ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch,mang tÝnh ®¬n chiÕc nh­ c¸c doanh nghiÖp ®ãng tµu,chÕ t¹o m¸y.Trong c¸c doanh nghiÖp nµy ë cïng 1 thêi ®iÓm cã thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®ång thêi nhiÒu ®¬n ®Æt hµng kh¸c nhau nh­ng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ nh÷ng s¶n phÈm cña ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh cßn ®¬n ®Æt hµng ch­a hoµn thµnh th× cuèi k× tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: + Chi phÝ trùc tiÕp: Ph¸t sinh cho ®¬n ®Æt hµng nµo th× kÕ to¸n tËp hîp trùc tiÕp cho ®¬n ®Æt hµng ®ã theo chøng tõ gèc. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung: sau khi tËp hîp toµn ph©n x­ëng th× kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ®¬n ®Æt hµng theo tiªu thøc thÝch hîp. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh chủ yÕu: lµ ph­¬ng ph¸p liªn hîp,ph¶i tËp hîp ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ víi ph­¬ng ph¸p hÖ sè hoÆc ph­¬ng ph¸p tØ lÖ.Trong 1 sè tr­êng hîp cã thÓ ph¶i kÕt hîp c¶ ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô(nÕu cã). 3.2.3.C¸c doanh nghiÖp ¸p dông hÖ thèng ®Þnh møc: Zttế = Zđịnh mức +(-) Chênh lệch do thay đổi định mức +(-) Chênh lệch so với định mức 3.2.4. Doanh nghiÖp cã tæ chøc bé phËn s¶n xuÊt phô: Trong c¸c doanh nghiÖp cã tæ chøc bé phËn s¶n xuÊt phô chñ yÕu lµ ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt chÝnh ngoµi ra nã cßn ®Ó t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ cung cÊp ra bªn ngoµi ®Ó t¨ng doanh thu cho doanh nghiÖp. ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt phô còng ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ sö dông Tµi kho¶n 621,622,627 (chi tiÕt s¶n phÈm phô).Cuèi k× c¸c chi phÝ s¶n xuÊt còng ®­îc tæng hîp vÒ TK 154(chi tiÕt s¶n phÈm phô)®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.Tuy nhiªn viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt phô cßn tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn,ph©n x­ëng s¶n xuÊt phô víi nhau. +) Gi÷a c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt phô kh«ng cã sù phô thuéc lÉn nhau:ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt phô ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. +) Gi÷a c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt phô cã sù phôc vô ®¸ng kÓ lÉn nhau: ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo 1 trong 3 c¸ch sau: C1: Dïng ph­¬ng ph¸p ®¹i sè: Gäi gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt phô lµ c¸c Èn sè (x,y,z) tõ ®ã lËp ph­¬ng tr×nh hoÆc hÖ ph­¬ng tr×nh ®¹i sè råi gi¶i ph­¬ng tr×nh,hÖ ph­¬ng tr×nh t×m Èn sè. C2 :Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ lÉn nhau theo gi¸ thµnh ®¬n vÞ ban ®Çu: +B1: Tính Tổng chi phí ban đầu Z đvị ban đầu = -------------------------------- Số lượng ban đầu +B2: Tính giá trị sản phẩm phụ lẫn nhau theo Z đvị ban đầu +B3: Tổng chi phí ban đầu + Giá trị được phục vụ - giá trị đã phục vụ Z đvị mới = ---------------------------------------------------------------------- Số lượng ban đầu -số lượng đã phục vụ -số lượng tiêu thụ nội bộ +B4: Tính giá trị mà các phân xưởng sản phẩm phụ phục vụ cho các bộ phận theo Zđvị mới. C3: Phương pháp phân bổ lẫn nhau 1 lần theo Zkế hoạch: Tương tự như cách 2. 3.2.5. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt kiÓu phøc t¹p, chÕ biÕn liªn tôc ViÖc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu b­íc chÕ biÕn(nhiÒu c«ng ®o¹n s¶n xuÊt),ë mçi b­íc chÕ biÕn t¹o ra c¸c b¸n thµnh phÈm(trõ b­íc cuèi cïng) vµ b¸n thµnh phÈm cña b­íc nµy lµ ®èi t­îng chÕ biÕn cña b­íc sau.Gi÷a c¸c b­íc chÕ biÕn ®­îc s¾p xÕp tr­íc sau theo 1 tr×nh tù nhÊt ®Þnh t¹o thµnh 1 d©y chuyÒn khÐp kÝn.§Æc biÖt ë c¸c doanh nghiÖp nµy chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh th­êng ®­îc ®­a vµo c«ng ®o¹n chÕ biÕn ®Çu tiªn. Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp theo kho¶n môc chi phÝ ë tõng b­íc chÕ biÕn.ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th­êng ®­îc ¸p dông theo ph­¬ng ph¸p liªn hîp.Cô thÓ: KÕt hîp ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ víi ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô vµ ph­¬ng ph¸p hÖ sè hay tØ lÖ. Tuy nhiªn cßn tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm tõng doanh nghiÖp,viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ ¸p dông 1 trong 2 ph­¬ng ¸n: ph­¬ng ¸n ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ë tõng b­íc chÕ biÕn vµ ph­¬ng ¸n ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ë tõng b­íc chÕ biÕn. Ph­¬ng ¸n ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ë tõng b­íc Th­êng ®­îc ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kiÓu phøc t¹p,chÕ biÕn liªn tôc nh­ng cã tiªu thô b¸n thµnh phÈm ra ngoµi hoÆc b¸n thµnh phÈm cã ý nghÜa kinh tÕ lín. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh: Theo ph­¬ng ¸n nµy, ®Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thµnh phÈm ë b­íc cuèi cïng th× ph¶i tÝnh ®­îc gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ë c¸c b­íc tr­íc råi kÕt chuyÓn tuÇn tù theo tõng b­íc chÕ biÕn.Theo tr×nh tù sau: CF NVLchính + CF chế biến b1 - giá trị sp dd b1 = Tổng Zbán thành phẩm b1 Tổng Z BTP b1 + CFchế biến b2 - gía trị spdd b2 = Tổng Zbán thành phẩm b2 …………… Tổng ZBTP b(n-1) + CF chế biến bước n - giá trị spdd bước n = Tổng Zthành phẩm Ph­¬ng ¸n ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh cña b¸n thµnh phÈm: Ph­¬ng ¸n nµy th­êng ®­îc ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kiÓu phøc t¹p,chÕ biÕn liªn tôc nh­ng kh«ng tiªu thô b¸n thµnh phÈm ra ngoµi hoÆc b¸n thµnh phÈm kh«ng cã ý nghÜa lín ®èi víi nÒn kinh tÕ hoÆc doanh nghiÖp kh«ng cã nhu cÇu th«ng tin vÒ b¸n thµnh phÈm ë tõng b­íc chÕ biÕn. Theo ph­¬ng ¸n nµy,chi phÝ hoÆc tõng b­íc ®­îc kÕt chuyÓn song song theo kho¶n môc vµo gi¸ thµnh thµnh phÈm b­íc cuèi cïng.(không có Z của bán thành phẩm) Tổng Z thành phẩm CF NVL chÝnh trong Zthµnh phÈm CF chÕ biÕn b1 trong Zthµnh phÈm CF chÕ biÕn b2 trong Zthµnh phÈm ....................................................... CF chÕ biÕn bn trong Zthµnh phÈm III. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: 1. §èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ hay thùc chÊt x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh,tËp hîp chi phÝ. C¨n cø x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: +C¨n cø vµo qu¸ tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt: *S¶n xuÊt gi¶n ®¬n: Đèi t­îng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ s¶n phÈm hay toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt(nÕu s¶n xuÊt 1 thø s¶n phÈm) hoÆc cã thÓ lµ nhãm s¶n phÈm(nÕu s¶n xuÊt nhiÒu thø s¶n phÈm) trong cïng 1 qu¸ tr×nh. *S¶n xuÊt phøc t¹p: §èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm,c¸c giai ®o¹n chÕ biÕn hay ph©n x­ëng,bé phËn s¶n xuÊt. +C¨n cø vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt: *S¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ khèi l­îng nhá:®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ c¸c ®¬n ®Æt hµng riªng biÖt. *S¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng lín:®èi t­îng tËp hîp chi phÝ phô thuéc vµo quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt,cã thÓ lµ s¶n phÈm,nhãm s¶n phÈm,chi tiÕt hay nhãm chi tiÕt. 2. Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: 2.1. Tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt: B1: Më sæ hoÆc thÎ h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ.Sæ ®­îc më riªng cho tõng TK 621, TK622, TK627, TK154, TK631. B2: TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú cã liªn quan tíi tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n. B3: Tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh theo tõng néi dung thuéc tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n vµo cuèi kú lµ c¬ së tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ång thêi lËp thÎ tÝnh gi¸ thµnh. 2.2.Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ: B1: TËp hîp c¸c chi phÝ trùc tiÕp theo tõng ®èi t­îng. B2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cho tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ trªn c¬ së khèi l­îng lao vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô. B3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung. B4: KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tæng hîp tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty 20 I. §«i nÐt vÒ C«ng ty 20: Công ty 20 - Bộ quốc phòng là một cơ sở công nghiệp hậu cần được thành lập năm 1957. Quá trình hình thành và phát triển của công ty gắn liền với quá trình phát triển của ngành quân trang Quân đội nói riêng và nghành công nghiệp may mặc nói chung Ngày 12/12/1992 Bộ Quốc Phòng ra quyết định số 47/BQP chuyển xí nghiệp May 20 thành Công ty May 20, Công ty May 20 là doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Tổng cục Hậu cần có tư cách pháp nhân đầy đủ, hạch toán độc lập, có tài khoản và con dấu riêng tại các ngân hàng. Trụ sở giao dịch chính của Công ty đặt tại Phường Phương Liệt - Quận Thanh Xuân – Hà Nội Từ 17/03/1998, Công ty may 20 được Bộ Quốc Phòng ra quyết định số 3191998 QĐ- QP chính thức đổi tên thành Công ty 20 để phù hợp với nhu cầu phát triển của Công ty. Theo quyết định này Công ty được phép sản xuất hàng may mặc, trang thiết bị ngành may, hàng dệt kim. Xuất nhập khẩu sản phẩm vật tư, thiết bị phục vụ sản xuất, các mặt hàng công ty được phép sản xuất. Sản xuất, kinh doanh hàng dệt, nhuộm. Kinh doanh vật tư, thiết bị, nguyên liệu, hoá chất phục vụ ngành Dệt, nhuộm... Hiện nay, Công ty 20 có 8 xí nghiệp thành viên, 06 phòng nghiệp vụ, 01 trường đào tạo may, 01 trường Mầm Non, 01 Chi nhánh tại Thành Phố Hồ Chí Minh, 01 xí nghiệp thương mại quản lý hệ thống 27 đại lý, cửa hàng tiêu thụ sản phẩm từ Bắc đèo Hải Vân trở ra với hơn 4000 CBCNV. Trong 49 năm xây dựng và trưởng thành, Công ty 20 đã xây dựng nên bề dày truyền thống, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đảm bảo quân trang cho Quân đội trong kháng chiến cũng như hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh thời kỳ đổi mới nên Công ty 20 - Bộ Quốc Phòng đã 2 lần vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Đơn vị anh hùng lao động” năm 1989 và năm 2001. 1. Chức năng và nhiệm vụ sản xuất hiện nay của Công ty - Nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Công ty là sản xuất các mặt hàng dệt may phục vụ Quốc Phòng theo kế hoạch hàng năm và dài hạn của TCHC – BQP. - Đào tạo thợ bậc cao ngành may cho BộQuốc Phòng theo kinh phí được cấp. - Sản xuất kinh doanh các mặt hàng dệt – may đáp ứng yêu cầu trong nước và xuất khẩu. - Nghiên cứu và có quy hoạch đầu tư, chiến lược phát triển Công ty về ngành nghề sản xuất kinh doanh, về sản phẩm, công nghệ và con người cũng như thị trường và cơ cấu quản lý. - Sử dụng có hiệu quả mọi nguồn vốn, tài sản mà Nhà nước, Tổng Cục Hậu Cần - Bộ Quốc Phòng giao cho Công ty. - Đảm bảo chăm lo đời sống cho cán bộ công nhân viên, về vật chất và tinh thần, thực hiện đúng luật lao động. - Sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất mà Tổng Cục Hậu Cần - Bộ Quốc Phòng giao cho. 2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Hiện nay, Công ty 20 có 19 đầu mối đơn vị, trong đó có 6 xí nghiệp may (3 xí nghiệp may xuất khẩu, 3 xí nghiệp may quân trang) 2 xí nghiệp dệt (dệt kim và dệt vải), 1 xí nghiệp thương mại, 6 phòng nghiệp vụ, 1 trung tâm đào tạo may, 1 trường mầm non, 1 chi nhánh tại Thành Phố Hồ Chí Minh, một trung tâm nghiên cứu mẫu mốt thời trang (quản lý 27 đại lý, cửa hàng từ Bắc đèo Hải Vân trở ra). Tổng số CBCNV của Công ty là 4027 CBCNV, trong đó lao động nữ chiếm 87% (do đặc thù ngành dệt may nói chung). Sơ đồ: Mô hình cơ cấu tổ chức của Công ty 20 GIÁM ĐỐC CÔNG TY 20 xí nghiệp may 1 xí nghiệp may 3 xí nghiệp may 5 xí nghiệp may 6 xí nghiệp may 7 xí nghiệp may 8 xí nghiệp may 9 xí nghiệp thương mại trung tâm nghiên cứu mẫu môt thời trang chi nhánh phía nam PGĐ KINH DOANH PGĐ SẢN XUẤT PGĐ KỸ THUẬT PGĐ CÔNG TY PHONG TỔ CHỨC S.XUẤT PHÒNGKỸ THUẬT CÔNG NGHỆ PHÒNG TÀI CHINH KẾ TOÁN TRƯỜNG MẦM NON TRUNG TÂM DẠY NGHỀ PHÒNG CHÍNH TRỊ VĂN PHÒNG CÔNG TY PHÒNG KINH DOANH 3. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán và công tác kế toán. 3.1. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán: Xuất phát từ đặc điểm sản xuất kinh doanh và quản lý của Công ty, bộ máy kế toán được tổ chức theo hình thức tập trung. Bộ máy kế toán được tập trung nghĩa lầ phòng tài vụ Công ty cũng là phòng kế toán trung tâm thực hiện toàn bộ công tác kế toán ở Công ty cũng là phòng kế toán trung tâm thực hiện toàn bộ công tác kế toán ở Công ty từ xử lý chứng từ, ghi sổ kế toán tổng hợp, sổ kế toán chi tiết đến việc lập báo cáo kế toán. Phòng kế toán tài vụ có nhiệm vụ là hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện thu nhập xử lý các thông tin kế toán ban đầu, thực hiện chế độ hạch toán và quản lý tài chính theo đúng chế độ và quy định của Bộ tài chính. Phòng kế toán tài vụ gồm 10 người và được tổ chức như sau : Sơ đồ: Bộ máy kế toán Công ty 20 Kế toán trưởng (Trưởng phòngTCKT) Phó phòng TCKT Kế toán vật tư và lương Kế toán thanh toán và ngân hàng KÕ to¸n c«ng nî vµ gi¸ thµnh Kế toán TSCĐ và XDCB Kế toán thành phẩm và kế toán thuế Thủ quỹ Cuối tháng, nhân viên thống kê Xí nghiệp lập báo cáo nhập, xuất, tồn nguyên vật liệu và báo cáo chế biến nguyên vật liệu, báo cáo thành phẩm, báo cáo thanh toán lương để chuyển lên phòng kế toán tài vụ của Công ty. Về mặt quản lý nhân viên thống kế chịu sự quản lý của giám đốc Xí nghiệp, về mặt nghiệp vụ chuyên môn do kế toán trưởng hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra. 3.2. Chế độ kế toán Công ty áp dụng: Công ty 20 áp dụng chế độ kế toán ban hành theo quyết định 114/TC/QĐ/CĐKT ngày 1/1/1995 do Bộ quốc phòng, Bộ Tài chính ký. Công ty hoạch toán tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. Nhờ đó, kế toán theo dõi phản ánh một cách thường xuyên liên tôc và có hệ thống tình hình xuất, nhập tồn kho trên các sổ sách kế toán . Phương pháp tính giá thực tế hàng xuất kho là phương pháp đơn vị bình quân gia quyền. Kế toán TSCĐ theo phương pháp khấu hao đều. Kế toán chi tiết nguyên vật liệu được hạch toán theo phương pháp sổ số dư. Công ty thực hiện tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ. II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty 20: 1 Đặc điểm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm của Công ty: Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm tại Công ty trải qua nhiều bước, chu kỳ sản xuất ngắn, chi phí sản xuất phát sinh liên tục. Để tổ chức tốt công tác kế toán tập hợp CPSX và tính giá thành sản phẩm, đáp ứng đầy đủ, trung thực và kịp thời Công ty phải tiến hành phân loại chi phí, quản lý chặt chẽ các định mức chi phí, tiết kiệm chi phí nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Phục vụ cho công tác tính giá thành, chi phí sản xuất của Công ty được chia ra làm các khoản mục chi phí sau: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuÊt chung. 2. Thực trạng kế toán chi phí sản xuất tại Công ty. 2.1. Hệ thống chứng từ sử dụng: Công ty đã đăng ký sử dụng hầu hết các chứng từ do Bộ tài chính ban hành.Danh mục chứng từ kế toán bao gồm: Chứng từ lao động tiền lương, Chứng từ hàng tồn kho, Chứng từ bán hàng, Chứng từ về tiền tệ, Chứng từ về tài sản cố định. 2.2. Hình thức sổ kế toán: Hiện nay Công ty đang sử dụng hình thức kế toán Nhật ký chung. Hệ thống sổ kế toán của Công ty đang áp dụng gồm: Sổ kế toán tổng hợp: Sổ Nhật ký chung, các sổ nhật ký chuyên dùng ( Sổ Nhật ký thu tiền, sổ Nhật ký mua hàng, sổ Nhật ký bán hàng) và sổ cái các tài khoản. Sổ kế toán chi tiết: Sổ chi tiết các tài khoản 152,153,131,331,... mở theo yêu cầu quản lý của Công ty. 2.3. Trình tự ghi sổ kế toán: Hằng ngày căn cứ vào chứng từ kinh tế phát sinh để ghi sổ, trước hết ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ Nhật ký chung. Sau đó từ Nhật ký chung theo thứ tự thời gian rồi từ sổ Nhật ký chung ghi vào sổ cái theo các tài khoản kế toán phù hợp. Các nghiệp vụ liên quan, cuối tháng từ sổ Nhật ký chuyên dùng ghi vào sổ cái. Các chứng từ cần hạch toán chi tiết ngoài việc ghi vào sổ Nhật ký chung hoặc sổ Nhật ký chuyên dùng đồng thời được ghi vào sổ kế toán chi tiết. Cuối tháng lập bảng tổng hợp số liệu chi tiết từ các sổ kế toán chi tiết. Căn cứ vào sổ cái lập bảng cân đối phát sinh ( vào cuối tháng). Sau khi đã kiểm tra, đối chiếu đúng khớp số liệu ghi trên sổ cái và bảng tổng hợp số liệu chi tiết, được dùng để làm báo cáo tài chính. 2.4. Đối tượng kế toán chi phí sản xuất: Do đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm tại Công ty có quy trình chế biến phức tạp kiểu liên tục, bao gồm nhiều giai đoạn công nghệ cấu thành. Mặt khác, kết quả sản xuất của từng giai đoạn không có giá trị sử dụng ngay mà chỉ có sản phẩm hoàn thành ở giai đoạn cuối cùng với xác định là thành phẩm và có giá trị sử dụng. H¬n n÷a, sè l­îng s¶n phÈm c«ng ty s¶n xuÊt trong kú lµ rÊt lín nh­ng l¹i ®­îc ph©n chia thµnh mét sè nhãm s¶n phÈm nhÊt ®Þnh. §Ó ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ, c«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ tõng nhãm s¶n phÈm. 2.5. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất: Hiện nay, Công ty 20 áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên để hạch toán chi phí sản xuất. Cuối kỳ kế toán tập hợp và phân bố chi phí sản xuất cho từng loại sản phẩm và từng phân xưởng căn cứ vào bảng định mức nguyên vật liệu, bảng phân bổ tiền lương BHXH, bảng tập hợp chi phí sản xuất chung. Chứng từ gốc về chi phí và các bảng phân bổ Nhật ký mua hàng Nhật ký chi tiền Nhật ký chung Sổ chi phí sản xuất kinh doanh Sổ cái TK 621,622,627 154,152... Bảng cân đối số phát sinh Bảng tính giá thành và các bảng tổng hợp chi phí Báo cáo tài chính QUY TRÌNH HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Quan hệ đối chiếu 2.5.1. Hạch toán chi phí NVL trực tiÕp: Công ty sử dụng TK 621. * Nguyên vật liệu chính: + Các loại vải (đối với ngành may): vải Gabađin len rêu nội, vải Gabađin len be, vải katê mộc, vải katê sĩ lâm, vải phim mộc... + Các loại sợi (đối với ngành dệt): sợi Ne 32 côtton chải thô, sợi ACC 32, sợi trục hồ... + NVL khác: Bông 100g/m2, mêx 1010, bạt mộc... * Vật liệu phụ: chỉ trắng 60/3, khuy bay rêu 11 ly, ken nút, khoá nhựa, chun 1cm, nhãn Công ty 20, nhãn cỡ... * Nhiên liệu: dầu Diezen, xăng Mogar 90, xăng Mogar 92, dầu máy, dầu F0 nhiệt trị cao. * Phụ tùng: băng ép méc, cước dán thoi 8448590, băng da, cặp treo Go ngắn, cáp treo Go dài, lược dệt, đầu tay đập... Bao bì: Túi đựng tất quân trang, túi xách tay công ty, túi PF 94x60... Chi phí nguyên vật liệu được tập hợp trực tiếp cho từng nhóm sản phẩm. Để tập hợp chi phí này, kế toán sử dụng tài khoản 621 và các sổ kế toán: Sổ nhật ký chung, sổ cái tài khoản 621, sổ chi tiết tài khoản 621. Biểu 2.8:TỔNG CỤC HẬU CẦN Công ty 20 SỔ CÁI TÀI KHOẢN Tài khoản 621-Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Từ ngày 01/02/2006 đến ngày 28/02/2006 Chứng từ Diễn giải TK đ/c Số phát sinh Ngày Số Nợ Có 01/02 9/2 Thanh toán tiền khai thác vật tư đÓ sản xuất hàng tuỳ viên 1111 68.095.000 01/02 7/1 Nhập trả lại hàng của PX7/9 do vào nhầm mã vật tư 1522 10.940.116 01/02 7/1 Nhập trả lại hàng của PX30/9 do xuất quá 1521 18.493.577 03/02 1/2 Xuất theo lệnh sản xuất số 452-áo ấm nam CB nam LQ (3220 cái) 1521 302.999.599 03/02 1/2 Xuất theo lệnh sản xuất số 452 -áo ấm CB nam LQ (3220 cái) 1522 13.570.242 03/02 2/2 Xuất vật tư theo lệnh sản xuất số 441-quần len nam (6070 cái) 1521 579.870.580 03/02 2/2 Xuất vật tư theo lệnh sản xuất số 441-quần len nam (6070 cái) 12.878.189 03/02 3/2 Xuất vật tư theo lệnh sản xuất số 453-QPCS nam LQ (5000 bộ) 1521 312.500.000 03/02 3/2 Xuất vật tư theo lệnh sản cuất số 453-QPCS nm LQ (5000 bộ) 1522 19.404.000 ........................... 28/02 9981 K/c chi phí vật liệu hàng QP từ TK 62111->TK15411 15411 99.991.026.335 28/02 9981 K/c chi phí vật liệu hàng QP từ TK62112->TK15412 15412 5.428.718.640 28/02 9982 K/c chi phí vật liệu hàng kinh tế từ TK62123-> TK154232 154232 215.590.500 Tổng số phát sinh 3.480.117.257 3.480.117.257 Số dư cuối kỳ 2.5.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp: Công ty sử dụng TK 622. Hiện nay ở Công ty 20, công nhân sản xuất được hưởng lương sản phẩm theo đơn giá khoán do phòng tổ chức sản xuất kết hợp với phòng kỹ thuật xây dựng. Dựa vào quy trình công nghệ, năng suất lao động và yêu cầu bậc thợ của sản phẩm, đơn giá được xây dựng theo mặt bằng tiền lương quy định của Công ty. Đối với hàng quốc phòng, chủ yếu là các mặt hàng truyền thống đơn giá lương tương đối ổn định, riêng hàng xuất khẩu và hàng kinh tế việc xây dựng đơn giá còn phụ thuộc vào đơn giá ký với khách hàng và tỷ giá hối đoái từng thời kỳ. Đơn giá công nhân sản xuất các mặt hàng áp dụng chung cho các xí nghiệp. Cuối tháng, kế toán căn cứ vào phiếu nhập kho thành phẩm báo cho các tổ trưởng lập bảng cân đối theo số lượng nhập kho của từng tổ và tính tổng số lương sản phẩm của công nhân sản xuất được hưởng trong tháng theo công thức: Tiền lương sản phẩm được hưởng trong tháng = Số lượng sản phẩm nhâp kho x Đơn giá tiền lương sản phẩm Đối với mức lương tổ trưởng được hưởng trong tháng được tính theo công thức: Lương Sản phẩm = Đơn giá Lương tổ trưởng x Số sản phẩm hoàn thành trong tháng của tổ phụ trách Căn cứ vào bảng cân đối sản phẩm, bảng chấm công, phiếu nghỉ hưởng BHXH, kế toán tính tiền lương sản phẩm và các khoản tiền lương khác như nghỉ phép, nghỉ lễ, nghỉ ốm đau, thai sản... được tính thêm 30% phụ cấp quốc phòng. Đồng thời tính thu 5% BHXH, 1% BHYT trên lương cơ bản theo chế độ nhà nước quy định vào bảng thanh toán tiền lương. Mức lương bậc thợ quy định tại Công ty 20 là: ( Bậc= Hệ số của bậc x Lương cơ bản ) Bậc 1: Hệ số 1,4 x 350.000= 490.000đ BËc 2: Hệ số 1.58 x 350.000= 553.000đ - Bậc 3: Hệ số 1.78 x 350.000= 623.000đ Bậc 4: Hệ số 2.01 x 350.000= 703.000đ Bậc 5: Hệ số 2.54 x 350.000= 889.000đ Bậc 6: Hệ số 3.27 x 350.000= 1.144.500đ 2.5.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung: Công ty sử dụng TK 627. Kế toán chi phí nhân viên phân xưởng: Hiện nay ở Công ty 20 áp dụng trả 100% tiền lương theo hệ số chức danh công việc cho khối hành chính. Lương cơ bản chỉ áp dụng để tính BHXH và các khoản lương khác theo chế độ. Cuối tháng kế toán xí nghiệp xác định tổng số sản phẩm của khối gián tiếp được hưởng trong tháng theo công thức: Tiền lương sản phẩm = Tiền lương sản phẩm của x Tỷ lệ trích Khối gián tiếp công nhân sản xuất Tỷ lệ trích tiền lương khối gián tiếp do phòng tổ chức sản xuất xây dựng. Tỷ lệ này biến động từ 10% - 15%. Sau khi tính xong cho từng người căn cứ vào bảng phân bổ tiền lương tháng 02 kế toán vào chi phí sản xuất chung trên sổ Nhật ký chung và sổ cái tài khoản TK 627 Hạch toán chi phí nguyên vật liệu: Trình tự hạch toán khoản chi phí vật liệu dùng cho quản lý phân xưởng được thực hiện tương tự như trình tự hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Hạch toán chi phí khấu hao TSCĐ Để khấu hao TSCĐ, công ty sử dụng phương pháp khấu hao đường thẳng, dựa vào nguyên giá TSCĐ và số năm tính khấu hao để tính khấu hao hàng năm và tính được khấu hao hàng tháng, sau đó phân bổ cho chi phí khấu hao sản xuất chung cho từng sản phẩm. Cụ thể: Máy móc thiết bị dệt may: tỷ lệ khấu hao 14% Nhà xưởng, kho tàng : tỷ lệ khấu hao 7% Thiết bị văn phòng : tỷ lệ khấu hao 14% Phương tiện vận tải : tỷ lệ khấu hao 12% Kế toán căn cứ vào tỷ lệ khấu hao đã được qui định và nguyên giá của các loại tài sản tính ra mức khấu hao hàng tháng để tính vào chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm của Xí nghiệp theo công thức: Mức khấu hao tháng = Nguyên giá TSCĐ x tỷ lệ khấu hao 12 tháng Kế toán chi phí dịch vụ mua ngoài: Căn cứ vào các chứng từ: hoá đơn GTGT thu tiền điện, nước, điện tín, điện thoại của nhà cung cấp, hợp đồng thuê máy móc, thiết bị…kế toán nhập số liệu vào Sổ nhật ký chung và Sổ cái TK 627 Kế toán chi phí khác bằng tiền: Các khoản chi phí này được các xí nghiệp tập hợp theo sự phân cấp của Công ty. Căn cứ vào các chứng từ gốc như phiếu thu, phiếu chi, giấy báo nợ, hoá đơn GTGT.... kế toán nhập số liệu vào phân hệ kế toán tương ứng. Sau khi kết thúc quá trình nhập liệu, số liệu được cập nhật trên các phiếu kế toán tự động chuyển lên sổ nhật ký chung, sổ cái tài khoản TK 627 2.5.4. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn Công ty 20: Để tổng hợp chi phí sản xuất Công ty 20 sử dụng tài khoản 154. Do đối tượng tập hợp chi phí là từng nhóm sản phẩm nên tài khoản 154 cũng được mở chi tiết theo từng nhóm sản phẩm đó. 3. Phương pháp tính giá thành sản phẩm: . Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ: Công ty 20 đánh giá sản phẩm dở dang mỗi tháng 1 lần, trên cơ sở kiểm kê khối lượng sản phẩm dở dang thực tế của từng loại sản phẩm ở các Xí nghiệp báo cáo lên phòng Tài chính - kế toán.Công ty áp dụng phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp còn các chi phí khác tính hết cho sản phẩm hoàn thành. Đối với spdd dưới dạng nguyên liệu được tính theo công thức: Giá trị sp dở = Số lượng nguyên x Đơn giá thực tÕ dang cuối kỳ liệu chưa cắt nguyên liệu Đối với spdd dưới dạng bán thành phẩm được tính theo công thức: Giá trị sp dở dang cuối kỳ = Số lượng BTP cuối kỳ x Định mức tiêu hao NVL x Đơn giá thực tế nguyên liệu Cuối tháng căn cứ vào số liệu báo cáo của các xí nghiệp kế toán tính được giá trị sản phảm dở dang cuối kỳ của toàn Công ty. Ph­¬ng ph¸p tính giá thành Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, trình độ quản lý kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Công ty 20 mỗi một sản phẩm đều được hình thành dựa trên các định mức nguyên vật liệu và định mức nhân công khác nhau, do vậy đối tượng tính giá thành được xác định là từng sản phẩm hoàn thành nhập kho. Cùng với việc xác định đối tượng tính giá thành, do quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm ở Công ty 20 là quy trình sản xuất phức tạp kiểu liên tục, số lượng sản xuất lớn nhưng chu kỳ sản xuất ngắn nên để đảm bảo tính giá thành mạnh nhanh, kịp thời, phục vụ tốt cho cho công tác quản lý, Công ty 20 đã xác định kỳ tính giá thành là từng tháng. Công ty 20 áp dụng phương pháp tính giá thành giản đơn (Phương pháp trực tiếp) theo công thức: Tổng giá thành sản xuất = Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ - Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ Giá thành đơn vị = Tổng giá thành sản phẩm hoàn thành Khối lượng sản phẩm hoàn thành Đối với hàng gia công xuất khẩu: Nguyên vật liệu chính, phụ do khách hàng cung cấp công ty chỉ có nhiệm vụ may gia công, vì vậy không hạch toán gia trị nguyên vật liệu vào giá thành sản phẩm mà chỉ hạch toán chi phí sản xuất bao gồm: chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung. Đối với hàng kinh tế: Đây là những mặt hàng sản xuất mang tính cạnh tranh gay gắt trong cơ chế thị trường, để ký được hợp đồng kinh tế với khách hàng và chiếm lĩnh thị trường, sản phẩm của công ty phải đạt chất lượng cao và giá thành hạ. Đòi hỏi kế toán tập hợp chi phí sản xuất cho giám đốc công ty có những quyết định đúng đắn, mang lại hiệu quả cao cho công ty. Sau khi tổng hợp được toàn bộ chi phí phát sinh trong kỳ và xác định được toàn bộ giá thành sản phẩm dở dang cuối kỳ, căn cứ vào sổ chi tiết theo dõi giá thành kế toán tiến hành tæng hợp số phát sinh cho từng đối tượng tính giá thành nhập kho.  PhÇn III: KIẾN NGHỊ NHẰM hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty 20 1. Đánh giá thực trạng kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: 1.1. Ưu điểm: Về tổ chức bộ máy kế toán: Bộ máy kế toán tổ chức gọn nhẹ nhưng hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu của công việc và phát huy được năng lực chuyên môn của từng người. Đội ngũ cán bộ kế toán đều trẻ, năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao nên luôn nhanh chóng thích ứng với chế độ kế toán mới và các ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác kế toán. Nhờ vậy, phòng tài chính kế toán luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đó là cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, giúp lãnh đạo công ty đánh giá được hiệu quả sản xuất kinh doanh trong kỳ và đề ra phương hướng sản một cách nhanh chóng và hợp lý. Về hình thức kế toán áp dụng: Việc áp dụng hình thức nhật ký chung trong điều kiện công ty đã sử dụng phần mềm kế toán là hoàn thành hợp lý vì nó đảm bảo yêu cầu chính xác, nhanh chóng của việc xử lý và cung cấp thông tin kế toán. Về hệ thống sổ kế toán: Hệ thống sổ của Công ty 20 hiện nay tương đối hoàn chỉnh, điều này giúp cho việc theo dõi, quản lý chi tiết các thông tin về các nghiệp vụ phát sinh, từ đó đảm bảo cung cấp thông tin một cách đầy đủ theo từng yêu cầu quản lý của công ty như các bên liên quan. 1.2. Những tồn tại: Về phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ: Mặc dù chi phí nguyên vật liệu chính của Công ty 20 chiếm tỷ trọng lớn và số lượng sản phẩm dở dang đầu kỳ tương đối đồng đều với số lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ, nhưng nếu xét với số lượng sản phẩm dở dang lớn thì việc công ty đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tính ổn định của giá thành sản phẩm. Vì đối với những bán thành phẩm, chi phí bỏ ra không chỉ là chi phí vật liệu chính mà còn bao gồm cả chi phí vật liệu phụ, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung, do đó nếu chỉ tính chi phí nguyên vật liệu chính vào giá trị sản phẩm dở dang , còn các chi phí khác tính hết vào giá thành sản phẩm trong kỳ thì sẽ làm giá thành các sản phẩm giữa các kỳ được xác định không đúng với chi phí thực tế phát sinh để sản xuất các sản phẩm đó, từ đó sẽ làm kết quả kinh doanh giữa các kỳ cũng không ổn định. 2. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty 20. Với nhận thức về công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty 20, kết hợp với những lý luận kế toán đã được học, em xin đưa ra một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty 20 như sau: Về việc xác định lại đối tượng tập hợp chi phí sản xuất: Việc công ty tập hợp chi phí sản xuất theo từng nhóm sản phẩm: sản phẩm quốc phòng , sản phẩm kinh tế, sản phẩm gia công xuất khẩu,..về cơ bản chỉ đáp ứng được yêu cầu quản lý, theo dõi và hạch toán kết quả sản xuất kinh doanh theo từng loại hoạt động sản xuất kinh doanh, mà chưa đảm bảo được yêu cầu quản lý và sử dụng chi phí ở các xí nghiệp, không thể có căn cứ để so sánh năng lực sản xuất giữa các xí nghiệp, không thể xác định đựoc nhân tố tích cực, tiêu cực trong quá trình sản xuất kinh doanh. Để khắc phục hạn chế này, theo em công ty nên xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là từng nhóm sản phẩm ở từng xí nghiệp. Khi đó, đối tượng tập hợp chi phí sản xuất sẽ được chia thành các nhóm sau: nhóm sản xuất ở xí nghiệp 1 (trong đó chia thành: nhóm sản phẩm quốc phòng – đo may, nhóm sản phẩm quốc phòng – hàng loạt....), nhóm sản phẩm ở xí nghiệp 3 (trong đó chia thành: nhóm sản phẩm quốc phòng - hàng loạt, nhóm sản phẩm xuất khẩu – capital...), nhóm sản phẩm sản xuất ở xí nghiệp 5.... Theo em, với việc xác định đối tượng chi phí như vậy vừa đảm bảo yêu cầu theo dõi và hạch toán kết quả kinh doanh theo từng loại hoạt động, vừa đảm bảo yêu cầu theo dõi chi phí ở từng xí nghiệp.Với việc xác đÞnh đối tượng tập hợp chi phí sản xuất như vậy thì để tập hợp các khoản chi phí phát sinh trong kỳ, các TK 621, 622, 154 cũng cần được mở chi tiết theo các đối tượng này. Cụ thể là: các tài khoản này được mở chi tiết cấp 2 là theo xí nghiệp, cấp 3 là nhóm hàng, cấp 4 là nhóm sản phẩm... Riêng TK 627 được mở chi tiết cấp 1 theo tài khoản mục chi phí sản xuất chung, cấp 2 theo xí nghiệp, cấp 3 theo nhóm hàng, cấp 4 là nhóm sản phẩm.... VÒ việc đánh giá sản phẩm dở dang:Hiện nay công ty đánh giá thành sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp. Theo em, để phản ánh chính xác giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ, phản ánh đúng chi phí thực tế trong gia thành sản phẩm công ty nên đánh giá sản phẩm dở dang theo phương pháp sản phẩm tương đương. Khi đó, các chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp được tính hết vào giá trị sản phẩm dở dang. Phương pháp tính giá sản phẩm dở dang theo ước lượng sản phẩm hoàn thành tương đương. 2.1. Quy đổi sản phẩm dở dang về sản phẩm tương đương. Số lượng = Số lượng x Mức độ Sản phẩm tương đương sản phẩm dở dang hoàn thành Mức độ hoàn thành ỏ đây được đánh giá dựa trên khối lượng sản phẩm dở dang, định mức tiêu hao nguyên liệu đơn giá xuất tương ứng. Chẳng hạn mức độ hoàn thành với: Sản phẩm làm dở dang dạng nguyên vật liêu là : 25% Sản phẩm làm dở dưới dạng thành phẩm là: 75% 2.2. Phân bổ chi phí sản xuất cho sản phẩm dở dang + Phân bổ chi phí nguyên vật liệu (CF NVL) chính trực tiếp: Tính cho sản phẩm dở dang và sản phẩm hoàn thành là như nhau theo công thức: CF NVL chính trực tiếp phân bổ cho sp dở dang = CF NVL chính đầu kỳ + CFNVL chính P/s trong kỳ x Sản phẩm dở dang cuối kì không qui đổi Số lượng sp hoàn thành + Số lượng sp dở dang không quy đổi + Phân bổ chi phí chế biến cho sản phẩm dở dang chi phí chế biến gồm: CF NVL phụ trực tiếp, CF nhân công trực tiếp, CF sản xuất chung CF chế biến phân bổ cho sản phẩm dơ dang = CF chế biến đầu kỳ + CF chế biến p/s trong kỳ x Số lượng sp dở dang qui đổi Số lượng sp hoàn thành + Số lượng sp dở dang qui đổi 2.3. Tổng hợp chi phí sản xuất phân bổ cho sản phẩm dở dang Giá trị sp dở dang cuối kỳ = CF NVL chính trực tiếp phân bổ cho sp dở dang + CF chê biến phân bổ cho sản phẩm dở dang Muốn vậy cuối mỗi tháng, các xí nghiệp cần kiểm kê và đánh giá mức độ hoàn thành của sản phẩm dở dang, sau đó chuyển tài liệu kiểm kê lên phòng tài chính kế toán để xác định mức độ phân bổ chi phí nhân công, chi phí sản xuất chung cho các sản phẩm dở dang. KẾT LUẬN Trước yêu cầu ngày càng chặt chẽ của thị trường, đòi hỏi mỗi doanh nghiệp luôn phải hoàn thiện, cải tiến tổ chức công tác kế toán. Do đó, tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm luôn là vấn đề quan tâm của các nhà quản lý, đặc biệt là những người làm công tác kế toán. Giữa lý thuyết đã học và sự vận dụng chúng vào thực tế luôn có một sự vận dụng linh hoạt, song phải tôn trọng các điều lệ, quy định hiện hành, đảm bảo được hai yêu cầu song song của kế toán là vừa đảm bảo tính chính xác, hợp lý, vừa đơn giản công tác kế toán. Qua thời gian kiến tập tại Công ty 20, đã giúp em có được kiến thức thực tế về chuyên nghành kế toán – tài chính. Đồng thời, qua công tác kế toán tại Công ty, em thấy rằng quy mô Công ty rất lớn, ngành nghề kinh doanh đa dạng, phong phú, thị trường rộng khắp. Đặc biệt, với công tác kế toán được tổ chức qui củ, đội ngũ cán bộ, nhân viên có trình độ chuyên môn cao, làm việc nhiệt tình và có trách nhiệm với công việc. Tuy nhiên ở một số khâu, một số phần việc còn một số tồn tại nhất định. Với những tồn tại này, nếu Công ty sớm có biện pháp hoàn thiện thì chắc chắn công tác kế toán còn phát huy được tác dụng hơn nữa đối với sự phát triển của Công ty. Công ty trải qua 50 năm xây dựng và trưởng thành nên số vốn cố định và vốn lưu động của Công ty rất lớn, thị trường mạnh, chính điều đó đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất kinh doanh và phát triển thương hiệu của Công ty lan rộng khắp trong và ngoài nước. Mục lục Trang Tr­êng §¹i häc C«ng §oµn Khoa Qu¶n TrÞ Kinh Doanh §Ò ¸n M«n Häc §Ò tµi: Công tác kế toán chi phí sản xuất và tổng hợp tính giá thành sản phẩm trong Công ty 20. Gi¸o viªn h­íng dÉn: NguyÔn ThÞ Ngäc Lan Sinh viªn thùc hiÖn : §Æng ThÞ Hång V©n Líp : Q12K4 Hµ Néi,ngµy 8 th¸ng 5 n¨m 2007