Đề án Giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh cho ngành da giầy Việt Nam trước thềm hội nhập

ph­¬ng thøc khuyÕn khÝch viÖc tiªu thô s¶n phÈm b»ng c¸ch tÆng th­ëng , b¸n h¹ gi¸ , b¸n gi¸ ®Æc biÖt , gi¸ ­u ®·i .. Sù khuyÕn m¹i ®­îc thõa nhËn lµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ , mÆc dï cã nh÷ng chi phÝ khuyÕn m¹i kh¸ cao nh­ng lîi Ých thu ®­îc tõ viÖc nµy l¹i lín . II . Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh . 1 . Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp . §ã lµ kh¶ n¨ng ,n¨ng lùc mµ doanh nghiÖp cã thÓ tù duy tr× vÞ trÝ cña nã mét c¸ch l©u dµi vµ n©ng cÊp vÞ trÝ ®ã lªn . V× vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®­îc ®o l­êng b»ng chØ tiªu tæng hîp bao gåm chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ chØ tiªu ®Þnh l­îng . NhËn thøc ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng tøc lµ biÕt ®­îc kh¶ n¨ng cña m×nh , c¸i mµ m×nh cã thÓ ®¹t ®­îc , kh¶ n¨ng cña ®èi thñ c¹nh tranh hay ®ã lµ sù bÕt m×nh ,biÕt ta trong kinh doanh . 2 . TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh . T¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ t¹o ra ngµy cµng nhiÒu h¬n c¸c ­u thÕ vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt : Gi¸ c¶ , gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm , uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng ... Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan . C¸c doanh nghiÖp tham gia vµo thÞ tr­êng ®Òu phaØo chÊp nhËn c¹nh tranh . TÝnh c¹nh tranh ngµy cµng trë lªn gay g¾t h¬n khi viÖc tham gia vµo thÞ tr­êng , vµ rót lui khái thÞ tr­êng lµ dÔ dµng . Lóc nµy mét thÞ tr­êng cã rÊt nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cïng tham gia cung cÊp s¶n phÈm nh­ : Doanh nghiÖp nhµ n­íc , doanh nghiÖp t­ nh©n , c«ng ty cæ phÇn ,c«ng ty TNHH .. TÊt c¶ ®Òu cè g¾ng thhu lîi nhuËn cao cho m×nh , cèng hiÕn tèt h¬n s¶n phÈm cña m×nh . N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ n©ng cao søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm . V× vËy ph¶i sö dông tæng hîp c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau nh­ : §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm , gi¶m gi¸ thµnh , ®æi míi kü thuËt , c«ng nghÖ ... Tãm l¹i : N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ mét tÊt yÐu kh¸ch quan . 3 . C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cu¶ doanh nghiÖp . a > YÕu tè kh¸ch quan . - M«i tr­êng nÒn kinh tÕ quèc d©n : + C¸c nh©n tè chÝnh trÞ , ph¸p luËt : ChÝnh trÞ æn ®Þnh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn kinh tÕ , khuyÕn khÝch sù ®Çu t­ , t¹o sù yªn t©m trong ®Çu t­ . HÖ thèng ph¸p luËt t¹o m«i ttr­êng ®Çu t­ thuËn lîi ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng trong c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp . + Nh©n tè khoa häc c«ng nghÖ : Khoa häc c«ng nghÖ t¸c ®éng ®Õn chi phÝ c¸ biÖt cña doanh nghiÖp , t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng tèt . D­íi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ c¸c s¶n phÈm bÞ l·o ho¸ nhanh chãng , vßng ®êi bÞ rót ng¾n . Phµn th¾ng th­êng nghiªng vÒ nh÷ng doanh nghiÖp cã tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ , khoa häc c«ng nghÖ cao h¬n . + Nh©n tè v¨n ho¸ x· héi : Phong tôc tËp qu¸ , thÞ hiÕu , thãi quen tiªu dïng , tÝn ng­ìng , t«n gi¸o ... ¶nh h­ëng ®Õn c¬ cÊu cña nhu cÇu thÞ tr­êng . Do ®ã t¸c ®éng ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . + C¸c nh©n tè tù nhiªn : VÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi ,tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó , khÝ hËu tèt ...t¹o m«i truêng tù nhiªn thuËn l¬i ®ª doanh nghiÖp ho¹t ®éng . - M«i tr­êng ngµnh : + Kh¸ch hµng : Nh÷ng kh¸ch hµng mua s¶n phÈm cña mét ngµnh nµo ®ã cã thÓ lµm gi¶m lîi nhuËn cña ngµnh ®ã b»ng c¸ch yªu cÇu chÊt l­îng s¶n phÈm cao h¬n hoÆc dÞch vô sau b¸n hµng nhiÒu h¬n hay cã thÓ dïng doanh nghiÖp nµy chèng l¹i doanh nghiÖp kia . Nh­ v¹y kh¸ch hµng còng t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp . + Sè l­îng c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh : Sè l­îng c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh vµ c¸c ®èi thñ ngang søc t¸c ®éng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh . C¸c ngµnh cã mét hoÆc vµi doanh nghiÖp th­êng cã c­êng ®é c¹nh tranh Ýt h¬n bëi doanh nghiÖp thèng lÜnh ®ãng vai trß lµ ng­êi chØ ®¹o gi¸ . Nh­ng nÕu ngµnh chØ bao gåm mét sè doanh nghiÖp cã quy m« t­¬ng ®­¬ng nhau th× c­êng ®é c¹nh tranh sÏ cao . Khi ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp hoÆc lµ sÏ t¨ng lªn hoÆc sÏ thÊp ®i . C¹nh tranh còng sÏ trë nªn c¨ng th¼ng trong c¸c ngµnh cã sè l­îng lín doanh nghiÖp , v× khi ®ã mét sè doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng c­êng c¹nh tranh mµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c kh«ng nhËn thÊy ngay ®­îc . Do ®ã viÖc nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh lµ mét c«ng viÖc cÇn thiÕt . + Søc Ðp cña s¶n phÈm thay thÕ : S¶n phÈm thay thÕ ra ®êi lµ mét tÊt yÕu , nã nh»m ®¸p øng sù biÕn ®éng cña nhu cÇu thÞ tr­êng theo h­íng ngµy cµng ®a d¹ng phong phó vµ cao cÊp h¬n . S¶n phÈm thay thÕ lu«n lu«n ®­îc s¶n xuÊt trªn nh÷ng d©y truyÒn kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn h¬n , do ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao h¬n . MÆc dï ph¶i chÞ sù chèng tr¶ cña c¸c s¶n phÈm bÞ thay thÕ nh­eng c¸c s¶n phÈm thay thÕ cã nhiÒu ­u ®iÓm nªn sÏ dÉn ®Õn tranh giµnh thÞ tr­êng víi c¸c s¶n phÈm bÞ thay thÕ . + Sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng m«i giíi : M«i gií lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng . Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nã lµ mét nghÒ kinh doanh cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn m«i tr­êng kinh doanh . M«i gií cµng ph¸t triÓn cµng lµm th«ng tin còng nh­ thÞ tr­êng ®­îc th«ng suèt . NÕu doanh nghiÖp cã quan hÖ th­êng xuyªn víi c¸c nhµ m«i gií th× hä n¾m b¾t ®­îc kÞp thêi c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng . Tõ ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh . b > Yªó tè chñ quan : - Nguån nh©n lùc : Nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp c«ng nghiÖp th­êng bao gåm : + Ban gi¸m ®èc doanh nghiÖp : Lµ nh÷ng c¸n bé qu¶n lý ë cÊp c©o nhÊt trong doanh nghiÖp , v¹ch ra chiÕn l­îc , trùc tiÕp ®iÒu hµnh , tæ chøc thùc c«ng viÖc kinh doanh , cã thÓ nãi chÊt l­îng ®iÒu hµnh , qu¶n lý cña ban gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . + §éi ngò c¸n bé qu¶ lý : Nh÷ng ng­êi qu¶ lý chñ chèt cã kinh nghiÖm c«ng t¸c , phong c¸ch qu¶ lý , kh¶ n¨ng ra quyÕt ®Þnh , hiÓu biÕt vÒ kinh doanh lµ mét lîi thÕ lín cho danh nghiÖp . §iÒu nµy sÏ thuËn lîi khi ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cã ®Çy nhiÖt huyÕt , nhiÒu ý t­ëng s¸ng t¹o . + §éi ngò c¸n bé qu¶n lý chung gian , ®èc c«ng vµ c«ng nh©n : Nguån c¸n bé cña mét doanh nghiÖp ph¶i ®ång bé , tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n , lßng h¨ng h¸i say mª l¶m viÖc t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp . §©y lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng . Muèn cã ®­îc ®iÒu nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé , c«ng nh©n, ph©n chia bËc thî , cã chÕ ®é khen th­ëng , kû luËt thÝch ®¸ng . - Nguån lùc vËt chÊt vµ tµi chÝnh . + M¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ : T×nh tr¹ng m¸y mãc , thiÕt bÞ c«ng nghÖ ¶nh h­ëng mét c¸ch s©u s¾c tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp , nã thÓ hiÖn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mét doanh nghiÖp , t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm , lµ yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Mét doanh nghiÖp cã hÖ tnèng trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i th× s¶n phÈm s¶n xuÊt ra sÏ cã chÊt l­îng cao gi¸ thµnh h¹ vµ ng­îc l¹i mét doanh nghiÖp víi hÖ thèng trang thiÕt bÞ , m¸y mãc cò kü , l¹c hËu th× s¶n phÈm s¶n xuÊt ra sÏ cã chi phÝ cao h¬n , chÊt l­îng thÊ h¬n dÉn ®Õn gi¸ b¸n cao , ng­êi tiªu dïng khã lßng chÊp nhËn . + T×nh tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp : Doanh nghiÖp cã tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh sÏ cã nhiÒu kh¶ n¨ng cho viÖc ®æi míi , ®Çu t­ míi c«ng nghÖ , nh÷ng doanh nghiÖp Ýt vèn sÏ khã kh¨n trong c¹nh tranh . PhÇn II : T×nh h×nh c¹nh tranh cña ngµnh Da- giÇy VN. I . T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ngµnh . 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn . Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¬ chÕ thÞ tr­êng , chÝnh s¸ch më cöa cña nhµ n­íc . Trong nh÷ng n¨m qua ,trong nÒn kinh tÕ nãi chung vµ trong ngµnh Da - giÇy nãi riªng ®ang tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×ng doanh nghiÖp , nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau , cïng ho¹t ®éng ®an xen , võa c¹nh tranh , võa hîp t¸c . Tõ mét ngµnh kinh tÕ kü thuËt khiªm tèn , non trÎ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Õn n¨m 1987 ngµnh da-giÇy míi trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ kü thuËt ®éc lËp . Trong nh÷ng n¨m 80 ngµnh Da - giÇy viÖt nam ®· cã sù ph¸t triÓn ®¸ng kÓ ( trõ ngµnh da) . Th«ng qua sù hîp t¸c víi c¸c n­íc Liªn x« (cò ) vµ §«ng ¢u . Sau khi Liªn x« ( cò ) vµ khèi c¸c n­íc §«ng ¢u tan gi· toµn bé ch­¬ng tr×nh hîp t¸c gia c«ng mò giÇy víi c¸c n­íc nµy còng chÊm døt , s¶n xuÊt cña ngµnh bÞ ch÷ng l¹i do kh«ng ®­îc ®Çu t­ ®ång bé ®Ó s¶n xuÊt , c¬ së vËt chÊt l¹c hËu . §©y lµ giai ®o¹n khã kh¨n nhÊt trong sù ph¸t triÓn cña ngµnh Da - giÇy . lóc nµy ngµnh Da - giÇy ViÖt nam chuyÓn sang thêi kú ph¸t triÓn míi , tiÕp nhËn sù chuyÓn dÞch s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm giÇy- dÐp tõ c¸c n­íc trong khu vôc ®Ó xuÊt khÈu nh»m khai th¸c lîi thÕ mµ ViÖt nam cã ®­îc . §ã lµ lùc l­îng lao ®éng dåi dµo , trÎ , khoÎ , tiÕp thu nhanh, tiÒn c«ng lao ®éng cßn thÊp , ch­a bÞ c¸c n­íc nhËp khÈu giÇy dÐp khèng chÕ vµ ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan (GSP ) nÕu ®¸p øng ®ñ tiªu chuÈn mµ hä yªu cÇu . §Ó khai th¸c tiÒm n¨ng , lîi thÕ ®ã . ChØ tõ n¨m 1993 ®Õn nay , ngµnh Da - giÇy ViÖt nam ( gåm tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ) ®· tËp trung søc ®Çu t­ , khai th¸c mäi nguån vèn b»ng nhiÒu h×nh thøc , ®Çu t­ c¸c c¬ së s¶n xuÊt c¸c lo¹i giÇy dÐp cho xuÊt khÈu vµ nhê cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt cñat nhµ n­íc th«ng qua luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam, cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh Da - giÇy thÕ giíi vµ khu vôc tõ n¨m 1992 ngµnh Da - giÇy ViÖt nam b¾t ®Çu tiÕp nhËn sù chuyÓn dÞch c«ng nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp vµ c¸c s¶n phÈm b»ng da tõ Hµn Quèc , §µi loan .. Ngµnh Da - giÇy ViÖt nam thùc sù b­íc sang giai ®o¹n míi víi tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh . Do vËy ngµnh Da - giÇy ngµy nay ®· trë thµnh mét ngµnh cã søc ph¸t triÓn m¹nh , kim ng¹ch xuÊt khÈu lín cïng ngµnh DÖt -may ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ chung cña ®Êt n­íc . Sù ph¸t triÓn cña x· héi , theo ®ã ngµnh Da - giÇy ngµy cµng ®­îc quan t©m , ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ cã vÞ chÝ xøng ®¸ng ttrong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng ViÖt nam . Tuy nhiªn , hiÖn nay ngµnh s¶n xuÊt Da - giÇy n­íc ta cßn lÖ thuéc vµo nhiÒu ®èi t¸c n­íc ngoµi do chñ yÕu lµm gia c«ng , hiÖu qu¶ kinh tÕ cßn thÊp.H¬n n÷a s­ thiÕu hiÓu biÕt vÒ luËt th­¬ng m¹i quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp da-giay trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ vÊn ®Ò hÕt søc bÊt æn,kÕt qu¶ lµ Ngành da giày ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi phã víi viÖc bÞ EC ®Ò xuÊt ®­a ra ¸p thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Kh«ng nh÷ng thÕ, ngµnh hµng nµy còng ®ang ph¶i ®èi diÖn víi t×nh tr¹ng… c«ng nh©n liªn tôc ®×nh c«ng. §iÒu nµy ®· khiÕn c¸c doanh nghiÖp da giµy…. "trë ®i m¾c nói, trë l¹i m¾c s«ng" . 2 . Kết qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña ngµnh Da – giÇyViệt Nam trong mét sè n¨m gÇn ®©y 2.1. Nh÷ng thµnh tùu mµ ngµnh da-giÇy ®¹t ®­îc C«ng nghiÖp Da - giÇy lµ ngµnh s¶n xuÊt g¾n liÒn víi nhu cÇu mÆc vµ thêi trang , ngµnh nµy cã vÞ trÝ quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ . Lµ ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng , cung cÊp nhiÒu s¶n phÈm tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu . §©y còng lµ ngµnh kinh tÕ cã kh¶ n¨ng khai th¸c nguån nguyªn liÖu trong n­íc , cã lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng xuÊt khÈu lín , thu nhiÒu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc . TÝnh ®Õn n¨m 1998 ngµnh c«ng nghiÖp Da - giÇy ViÖt nam cã 196 doanh nghiÖp trong ®ã : + C¸c doanh nghiÖp thuéc së h÷u nhµ n­íc : 109 ®¬n vÞ . + C¸c doanh nghiÖp cã së h÷u tËp thÓ vµ së h÷u c¸ nh©n ; 34 ®¬n vÞ . + C¸c doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi : 39 ®¬n vÞ . + C¸c doanh nghiÖp liªn doanh : 14 ®¬n vÞ Do cã nh÷ng tiÒm n¨ng ®ã vµ do cã sù ®Çu t­ s¶n xuÊt hîp lý cña nhµ n­íc , ngµnh ®· cã n¨ng lùc s¶n xuÊt trªn 300 triÖu ®«i giÇy dÐp c¸c lo¹i , thu hót lùc l­îng lao ®éng kho¶ng 300 ngh×n ng­êi , ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n¨m trªn 50% , t¨ng 8,48 lÇn tõ 118 triÖu USD n¨m 1993 nªn 100.822. 000 USD n¨m 1998 , 6th¸ng ®Çu n¨m 1999 ®¹t 624 triÖu USD ®øng thø 3 sau c¸c ngµnh dÇu khÝ vµ dÖt may . N¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh Da - giÇy ViÖt nam ( theo vèn ®Çu t­ thùc hiÖn ) lµ : Chñng lo¹i s¶n phÈm tæng sè ( x 1000 ) ph©n bæ theo d¹ng doanh nghiÖp quèc doanh ngoµi quèc doanh cã vèn §TNN GiÇy dÐp c¸c lo¹i (®«i) Tói ,cÆp c¸c lo¹i (®«i) Da thuéc c¸c lo¹i (sqft) 301.100 26.570 17.000 125.650 9.000 8.500 70.550 2.770 7.500 140.910 14.800 1.000 Đến hết năm 2002, toàn Ngành đã đầu tư nâng năng lực sản xuất lên 470 triệu đôi giầy dép các loại, cặp túi xách 37 triệu chiếc, da thuộc thành phẩm 32 triệu sqft. Sau khi Hiệp định thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ được ký kết, nhiều doanh nghiệp trong Ngành đã tập trung đầu tư nâng cao năng lực sản xuất và phát triển sản phẩm, đặc biệt, các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài và liên doanh. Một số doanh nghiệp giầy có quy mô lớn như Công ty Pou Yuen, Công ty Giầy Sao vàng, Công ty Liên doanh Chí Hùng, Công ty Pacific Đồng Nai, Công ty General Shoe Bình Dương, Công ty Giầy Quế Bằng Thủ Đức... đều có chiến lược mở rộng sản xuất. Bên cạnh sự phát triển của các doanh nghiệp giầy, các doanh nghiệp thuộc da cũng đầu tư phát triển mạnh. Phần lớn các cơ sở hiện có đều mở rộng năng lực sản xuất, đầu tư bổ sung thêm máy móc thiết bị để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Tỷ trọng da thuộc thành phẩm cung cấp cho các doanh nghiệp giầy xuất khẩu tăng lên đáng kể- trên 50% sản lượng sản xuất và tiếp tục gia tăng trong thời gian tới. Có thêm 3 doanh nghiệp thuộc da đã và đang được xây dựng và đưa vào sản xuất trong năm 2002- 2003 gồm Công ty TNHH Samwoo (100% vốn nước ngoài) tại Khu CN Nhơn Trạch, Đồng Nai; Công ty Hào Dương tại Khu Công nghiệp Hiệp Phước và 1 công ty thuộc da khác của Hàn Quốc được đầu tư tại Đồng Nai. Ba công ty này có quy mô lớn, đang trong giai đoạn đầu tư và dự kiến sẽ nhập nguyên liệu từ nước ngoài về sản xuất thành phẩm tại Việt Nam. Ngoài ra, nhiều cơ sở thuộc da mới ra đời tại khu vực chuyên thuộc da tại quận Tân Bình (TP. Hồ Chí Minh). Trong năm 2002, số doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài đầu tư sản xuất nguyên phụ liệu giầy đã tăng thêm hơn 40 doanh nghiệp. Các doanh nghiệp này có quy mô không lớn, song đã từng bước đáp ứng nhu cầu nguyên phụ liệu cho các doanh nghiệp giầy tại Việt Nam. Từ cuối năm 2002 và đầu năm 2003, công tác thị trường và xúc tiến thương mại được Chính phủ quan tâm với mục tiêu hỗ trợ, thúc đẩy gia tăng kim ngạch xuất khẩu của cả nước, tranh thủ các lợi thế và tăng cường quảng bá sản phẩm, hình ảnh về ngành công nghiệp trên thị trường quốc tế. Để hỗ trợ các doanh nghiệp, Hiệp hội Da Giầy Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động thuộc chương trình xúc tiến thương mại trọng điÓm n¨m 2003, trong đó đã phối hợp tổ chức thành công Triển lãm Quốc tế Da Giầy Việt Nam 2003 tại TP. HCM, tổ chức đoàn khảo sát thị trường Mỹ, đoàn tham gia trưng bày sản phẩm tại Hội chợ Giầy Quốc tế GDS 96 tại Đức, tổ chức đoàn các doanh nghiệp Da Giầy khảo sát thị trường nguyên phụ liệu tại Trung Quốc. Đồng thời, triển khai thực hiện một số nội dung về xây dựng cơ sở dữ liệu, xây dựng trang web... Hiệp hội cũng tăng cường mở rộng các mối quan hệ hợp tác quốc tế với các Hiệp hội chuyên ngành trong khu vực và trên thế giới, phối hợp trao đổi các thông tin chuyên ngành. Với những thành công đó tính ®Õn th¸ng 10 n¨m 2003 ,Toµn ngµnh da giÇy viÖt nam ®· ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 1,81 tû USD ,t¨ng 22,65% so víi cïng kú n¨m 2002.Có thể nói, ®©y lµ mét n¨m hoạt động mạnh mẽ của Hiệp hội Da Giầy Việt Nam trong nỗ lực tạo điều kiện cho các doanh nghiệp quảng bá thương hiệu của mình thông qua các hình thức tham quan, học hỏi cũng như trao đổi thông tin với thị trường quốc tế. Năm 2004, kim ngạch xuất khẩu giầy dép và cặp túi xách các loại đạt 2,91 tỷ USD, đứng thứ 3 sau Dầu khí và Dệt may, sản lượng 420- 430 triệu đôi giầy dép các loại, 35- 36 triệu chiếc cặp, túi xách các loại, 31- 32 triệu sqft da thuộc thành phÈm, víi sè l­îng lao động trong ngành là 450.000- 455.000 người ®· gi¶i quyÕt ®­îc c«ng ¨n viÖc lµm cho mét tû lÖ lao ®éng t­¬ng ®èi lín ®em l¹i thu nhËp, ®¶m b¶o ®êi sèng cho mäi ng­êi. Trong những năm qua, ngành Da-Giầy VN có tốc độ phát triển cao với kim ngạch xuất khẩu hàng năm tăng bình quân trên 20% so với cùng kỳ năm trước. Bước sang năm 2005, SXKD của các doanh nghiệp trong Ngành có một số biến động và thay đổi so với năm 2004, cụ thể: Ngay những tháng đầu năm đơn hàng giảm mạnh, đặc biệt tháng 2 và 3/2005. Tuy nhiên, từ cuối tháng 4 đầu tháng 5/2005, số đơn hàng tăng lên nhiều, một phần do chuyển dịch mùa vụ, một phần do ảnh hưởng của Trung Quốc có các chính sách mạnh hơn đối với sự phát triển của ngành Da- Giầy (Nâng mức lương tối thiểu của người lao động, kiểm soát chặt chẽ hơn về việc thực hiện các yêu cầu về trách nhiệm xã hội của DN (TNXHDN)...). Một số đối tác có nhà máy sản xuất ở Trung Quốc đang có xu hướng chuyển dịch đơn hàng về Việt Nam và các nước khác trong khu vực; Cơ cấu sản phẩm có sự biến động: Các đơn hàng giầy vải được duy trì trở lại, đặc biệt các loại giầy vải cao cấp (Có mũ giầy từ da thật) và giầy vải thời trang. Các loại dép sandal và dép đi trong nhà có mẫu mã đa dạng, phong phú hơn. Tỷ trọng giầy thể thao và giầy nữ có mũ từ da thật ngày càng gia tăng. 2.2. Nh÷ng khã kh¨n vµ h¹n chÕ cña ngµnh da giÇy ViÖt Nam Víi sù nç lùc cao trong nh÷ng n¨m qua,ngµnh da–giµy viÖt nam ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng da-giµy thÕ giíi, tuy nhiªn ngµnh da-giµy vÉn cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ ®Æc biÖt trong t­¬ng lai: Trong năm 2003, các mặt hàng chủ yếu có sự biến động lớn về cơ cấu. Cụ thể là giầy thể thao và giầy nữ có tốc độ gia tăng cao, riêng giầy vải ngày càng thu hẹp sản lượng xuất khẩu, sản lượng da thuộc thành phẩm và các loại nguyên phụ liệu gia tăng nhanh (do nhu cầu phục vụ cho xuất khẩu gia tăng nhanh và có nhiều đối tác nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực này, đặc biệt các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài). Tuy nhiên, các loại giầy da thời trang thông dụng chưa được nhiều doanh nghiệp quan tâm phát triển, chủ yếu vẫn do các cơ sở nhỏ sản xuất để phục vụ nhu cầu nội địa. Sáu tháng đầu năm 2004, tình hình sản xuất - kinh doanh của Công ty Da Giầy Việt Nam đạt mức thấp. Giá trị tổng sản lượng đạt 43%, doanh thu đạt 41% kế hoạch năm. Nguyên nhân là do sản xuất trì trệ tại hai đơn vị phụ thuộc là Nhà máy Da Vinh và Xí nghiệp Sản xuất Dịch vụ Thương mại Da Giầy. Tuy nhiên, kim ngạch xuất nhập khẩu vẫn đạt 53% và 56% kế hoạch năm. Về lĩnh vực sản xuất, trong số 3 thành viên của Công ty, chỉ có Nhà máy Giầy Phúc Yên giữ được mức tăng trưởng khá, đạt 50% kế hoạch được giao về chỉ tiêu giá trị tổng sản lượng.Nhà máy Da Vinh, sau 2 tháng đầu năm sản xuất trì trệ, do không có vốn để mua nguyên liệu và hoá chất, các tháng tiếp theo đã có những cố gắng tạo nguồn vốn để mua nguyên liệu.Riêng Xí nghiệp sản xuất Dịch vụ Thương mại Da Giầy tình hình sản xuất - kinh doanh vẫn trì trệ. Giá trị sản xuất sản xuất công nghiệp mới chỉ đạt 17% kế hoạch năm. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngành Da Giầy gặp nhiều khó khăn trong vấn đề lao động. Tại các doanh nghiệp, sức ép lao động ngày một gia tăng vì sự chuyển dịch lao động từ doanh nghiệp này sang doanh nghiệp khác, một phần lao động thôi việc sau khi có gia đình Sự thiếu hụt nghiêm trọng về lao động ở hầu hết các DN (Mức biến động tới trên 35%). Lực lượng lao động trẻ khan hiếm, tuyển dụng mới rất khó khăn và công nhân mới thường phải qua đào tạo một thời gian nhất định mới có thể bố trí vào dây chuyền sản xuất, đặc biệt công nhân may. Những bất cập trên đã và đang gây sức ép lớn đối với các DN., chính sách khuyến khích xuất khẩu lao động đã thu hút nhiều lực lượng lao động trẻ cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn lao động. Mức biến động về lao động lên rất cao, có doanh nghiệp tới trên 40%. Sự biến động trên làm cho các doanh nghiệp rất “bí” trong việc bố trí sản xuất, giao hàng đúng hạn và vì thế, chất lượng sản phẩm còng bÞ ¶nh h­ëng . Với ngành da giày, sức ép thời gian giao hàng là rất lớn, khi công nhân bỏ việc hàng loạt thì thời gian chờ quá dài sẽ càng tăng thiệt hại cho DN. Cụ thể, tại Cty TNHH giày Sao Vàng (Hải Phòng), sau 5 ngày đình công (16 - 22/02006), Cty này giảm sản lượng 100.000 đôi sản phẩm, quy thành tiền là 2 triệu USD, tương đương gần 32 tỷ VND. Đó là chưa tính tới các khoản thiệt hại về nguyên liệu sản xuất, phạt chậm hợp đồng, uy tín DN bị tổn hại...Nguyên nhân của vấn đề này là một phần do các doanh nghiệp có mức thu nhập rất chênh lệch, một phần do sức ép giãn ca và một số chính sách mới liên quan tới lao động chưa đồng bộ và sát với điều kiện thực tế của các doanh nghiệp và Ngành đã làm cho người lao động chưa thực sự yên tâm gắn bó với doanh nghiệp. Việc nâng mức lương tối thiểu từ 210.000đ lên 290.000đ đã làm tăng quỹ lương và tổng mức nộp của doanh nghiệp, nhưng cũng phần nào làm người lao động yên tâm hơn với mức thu nhập của mình. Ngoài ra, trong vấn đề lao động, công tác đào tạo, tuyển dụng cũng còn nhiều bất cập. Người lao động làm việc tại các doanh nghiệp Da Giầy hầu hết chỉ được đào tạo theo hình thức kèm cặp, sau đó thực hành trên các dây chuyền sản xuất, chưa có trường lớp, trung tâm nào chuyên đào tạo lao động cho ngành Da Giầy, do đó, trình độ tay nghề và nhận thức của người lao động còn rất thấp, năng suất lao động chưa cao. Với những khó khăn như vậy, ngành Da Giầy cần có những giải pháp thiết thực và hiệu quả Chuẩn bị cho kế hoạch mới Trong những năm gần đây cơn lốc WTO diễn ra ngày càng quyết liệt, điều đó đã tạo ra một sự thay đổi lớn trong thương mại quốc tế,sự thiếu hiểu biết luật thương mại quốc tế của các doanh nghiệp da-giày việt nam đã được đánh đổi bằng hàng loạt khó khăn khi xuất khẩu da-giày ra nước ngoài, đặc biệt là vụ kiện bán phá giá sản phẩm da-giày của liên minh châu âu (EU) gần đây nhất :Ngày 23/2/2006, Cao ủy Thương mại EU Peter Mandleson đã công bố mức thuế suất chống phá giá áp đặt đối với giầy da nhập khẩu từ Việt Nam và Trung Quốc. Theo đó, từ 7/4/2006, EC sẽ áp thuế 4,8% đối với giầy nhập khẩu từ Trung Quốc và 4,2% đối với giày nhập khẩu từ Việt Nam. Sau đó, từ 2/6, mức thuế sẽ tăng lên 9,7% đối với giày Trung Quốc và 8,4% đối với giày Việt Nam. Tiếp đó, từ 17/7, mức thuế sẽ lên 14,5% đối với giày Trung Quốc và 12,6% đối với Việt Nam. Cuối cùng, từ 25/9/2006, mức thuế sẽ được áp dụng là 19,4% đối với giày Trung Quốc và 16,8% đối với giày của Việt Nam. Sự kiện này đã và đang đặt ngành Da-Giày Việt Nam vào một tình huống cực kỳ khó khăn. sau khi EU khởi kiện, kim ngạch xuất khẩu da giày của Việt Nam vào EU đã giảm sút, trong khi thị trường Mỹ đã bắt đầu tăng lên và khả năng Mỹ sẽ là thị trường nhập khẩu da giày của Việt Nam thay thế cho EU.Hiện nay, thị trường Mỹ đã chiếm khoảng trên 20% cơ cấu xuất khẩu của ngành Giày dép. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng mới tiếp cận thị trường này, nên chúng ta vẫn còn cơ hội để mở rộng thị trường. Tuy nhiên trong khoảng 2 năm tới đây, ngành Da Giày sẽ gặp nhiều khó khăn, bởi không thể nhanh chóng chuyển đổi thị trường. Kim ngạch xuất khẩu sang các nước EU trong 4 tháng đầu năm hầu như không tăng so với cùng kỳ năm 2004, đạt 550 triệu USD. Riêng xuất khẩu sang thị trường ý và Tây Ban Nha có dấu hiệu gia tăng hơn so với năm 2004 (ý và Tây Ban Nha là 2 quốc gia khởi xướng đề xuất EU thực hiện những biện pháp nhằm hạn chế nhập khẩu giầy dép từ Trung Quốc). Ngay sau khi quy định này được thực hiện (từ 1/2/2005), nhập khẩu giầy dép từ Trung Quốc vào 2 thị trường này giảm hẳn, thay vào đó, nhập khẩu giầy dép từ Việt Nam đã tăng lên. Lợi thế này sẽ tiếp tục trong thời gian tới. Tuy nhiên, quy định này chưa hạn chế được việc xuất khẩu của Trung Quốc sang một số nước: Đức, Pháp và một số quốc gia khác thuộc EU. Sức ép về việc thực hiện tốt các yêu cầu về môi trường, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và không sử dụng (hoặc hạn chế hàm lượng) các hóa chất độc hại ngày càng tăng buộc các DN Da- Giầy VN phải đáp ứng để duy trì và mở rộng các đơn hàng. Sau hơn 10 năm đầu tư phát triển và hợp tác sản xuất với các DN Việt Nam, nhiều đối tác nước ngoài đã và đang có xu hướng tách ra xây dựng mới các DN 100% vốn nước ngoài với quy mô lớn và cơ sở hạ tầng khang trang. Đồng thời, với tiến trình cổ phần theo yêu cầu của Chính phủ, các DNNN (trung ương và địa phương) ngày càng thu hẹp sản xuất, chuyển sang công ty cổ phần hoặc công ty TNHH một thành viên. Hiện tại, phần lớn các loại đế giầy, vải các loại (cho giầy vải), một số nguyên liệu như tấm đế 1, keo dán phụ liệu khác... được đầu tư trong nước. Riêng các loại nguyên liệu mũ giầy (da, giả da, da nhân tạo, da váng tráng PU...) mới sản xuất trong nước một sản lượng rất thấp, phần lớn còn lại phải nhập khẩu (từ Đài Loan, Hàn Quốc và Trung Quốc). Gần đây, một số DN quan tâm đầu tư cho lĩnh vực thuộc da (Công ty Hào Dương, Công ty Priner, Công ty Green Tech...), nâng sản lượng da thuộc trong nước lên đáng kể. Tuy nhiên, khâu chau chuốt, hoàn thiện vẫn còn nhiều hạn chế. Đồng thời với sự gia tăng sản lượng giầy dép xuất khẩu hàng năm, số lượng da thuộc phải nhập khẩu vẫn rất lớn (trên 200 triệu Sqft/năm). Như vậy các doanh nghiệp da-giày việt nam đang phải đứng trên hàng loạt những khó khăn.Ngành da-giày việt nam cần phải có những giải pháp khôn khéo và linh hoạt để chủ động đối phó với tình hình trước mắt và cần phải có kế hoạch phục vụ cho một sự phát triển ổn định lâu dài. II . Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh Da - giÇy ViÖt nam ®èi víi yªu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ cho xuÊt khÈu . 1 . Sö dông c¸c c«ng cô c¹nh tranh . Trong qu¸ tr×nh ®èi phã víi n¨ng lùc c¹nh tranh cã nhiÒu c«ng cô c¹nh tranh kh¸c nhau cã thÓ thµnh c«ng nh»m v­ît lªn c¸c ®èi thñ kh¸c vµ ®«i khi mét h·ng cã thÓ theo ®uæi nhiÒu h¬n mét chiÕn l­îc c¹nh tranh vµ coi tÊt c¶ c¸c c«ng cô c¹nh tranh ®ã lµ môc tiªu c¬ b¶n cña m×nh . viÖc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ bÊt cø mét chiÕn l­îc nµo còng ®Òu ®ßi hái t©m huyÕt cña toµn tËp thÓ vµ nh÷ng s¾p xÕp tæ chøc h­íng vÒ nã . Nh­ng nh÷ng yÕu tè ®ã rÊt dÔ bÞ ph©n t¸n nÕu mét h·ng l¹i cïng mét lóc theo ®uæi nhiÒu môc tiªu . Sau ®©y xin giíi thiÖu 3 c«ng cô c¹nh tranh c¬ b¶n cña ngµnh : a> T×nh h×nh c¹nh tranh trªn c¸c ®o¹n thÞ tr­êng . C¸c n­íc vµ khu vùc cã møc tiªu thô vµ nhËp khÈu giÇy dÐp l¬n trªn thÕ giíi mµ ViÖt nam cã lîi thÕ x©m nhËp lµ EU, MÜ , NhËt b¶n . HiÖn nay EU lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu chñ yÕu c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt nam , chiÕm xÊp xØ 80% kim ng¹ch . Chóng ta cÇn cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng nµy , khai th¸c tèi ®a c¸c ­u ®·i mµ thÞ tr­êng nµy cßn dµnh cho ViÖt nam (ch­a bÞ qu¶ lý b»ng h¹n ng¹ch , ®­îc h­ëng ­u ®Éi thuÕ quan b»ng 70% møc thuÕ b×nh th­êng nÕu ®¶m b¶o tiªu chuÈn mµ hä yªu cÇu . T¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ kinh doanh trùc tiÕp víi c¸c nhµ nhËp khÈu EU , mét vÊn ®Ò ®ang ®­îc EU quan t©m . NhËt b¶n lµ thÞ tr­êng cã nhu cÇu nhËp khÈu hµng n¨m kho¶ng 350 triÖu ®«i giÇy dÕp tõ n­íc ngoµi . HiÖn nay kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt nam vµo NhËt b¶n chØ chiÝem kho¶ng 7-8% tæng kim ng¹ch , nh­ng chóng ta cã kh¶ n¨ng t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy trong nh÷ng n¨m s¾p tíi . MÜ lµ n­íc cã nhu cÇu tiªu thô vµ nhËp khÈu giÇy dÕp lín nhÊt thÕ giíi , hµng n¨m nhËp khÈu kho¶ng 1,4 tû ®«i giÇy dÐp c¸c lo¹i trÞ gi¸ kho¶n 14 -15 tû USD . HiÖn nay ViÖt nam míi ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu sang MÜ n¨m 1998 trªn 110 triÖu USD chiÕm trªn 10% kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn ngµnh . NÕu cã hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i vµ quy chÕ tèi huÖ quèc , nÕu c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ®¸p øng ®­îc c¸c ®ßi hái cña thÞ tr­êng vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh th× chóng ta cã thÓ xuÊt khÈu gi©ú dÐp sang MÜ víi kim ng¹ch kh«ng thua kÐm vµo EU , thËm chÝ cã thÓ cao h¬n . Ngoµi ra , c¸c khu vùc thÞ tr­êng thÕ giíi kh¸c nh­ Trung §«ng , BÊc ¢u , óc , Liªn x« (cò ) ... vµ c¶ thÞ tr­êng néi ®Þa víi trªn 80 triÖu d©n trong nh3÷ng n¨m tíi còng sÏ lµ c¸c thÞ tr­êng ®¸ng quan t©m vµ cã thÓ ph¸t triÓn . b > T×nh h×nh c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ . Gi¸ c¶ lµ mét c«ng cô c¹nh tranh cÇn ®­îc sö dông linh ho¹t trªnc¸c thÞ tr­êng kh¸c nhau . ®Ó ®¹t ®­îc sù thµnh c«ng trong viÖc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ tøc lµ ph¶i h¹ ®­îc chi phÝ . Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy yªu cÇu x¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt , kÕt hîp ®­îc gi÷a quy m« vµ tÝnh hiÖu qu¶ , theo ®uæi viÖc gi¶m chi phÝ tõ kinh nghiÖm . KiÓm so¸t chÆt chÏ chi phÝ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp , t«i thiÓu ho¸ chi phÝ vÒ nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn , chi phÝ b¸n hµng , qu¶ng c¸o ... §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã ph¶i chó ý tíi viÖc kiÓm so¸t chi phÝ , cã ®­îc chi phÝ thÊp h¬n so víi ®èi thñ c¹nh tranh , chi phÝ thÊp mang l¹i tû lÖ lîi nhuËn cao h¬n møc b×nh qu©n trong ngµnh bÊt chÊp sù hiÖn diªn cu¶ c¸c lùc l­îng c¹nh tranh m¹nh mÏ , t¹o mét bøc t­êng che ch¾n chèng l¹i sù ganh ®ua cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh , bëi v× chi phÝ tÊp h¬n th× vÉn cã thÓ kiÕmm ®­îc lîi nhuËn ngay c¶ khi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®· nÐn toµn bé lîi nhuËn vµo cuéc tranh ®ua nµy . Chi phÝ thÊp tr¸nh khái søc Ðp nh÷ng kh¸ch hµng lín , t¹o ra hµng rµo tre ch¾n quyÒn lùc cña ng­êi cung cÊp . Nh­ vËy khÈ n¨ng chi phÝ thÊp th­êng ®Æt hä vµo vÞ trÝ thuËn lîi h¬n so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tr­íc sù th©m nhËp cña c¸c mặt hµng thay thÕ . Tãm l¹i : H¹ thÊp gi¸ thµnh t¹o ®iÒu kiÖn chñ động trong viÖc trang bÞ gi¸ , víi møc gi¸ thÊp vÉn duy tr× ®­¬c lîi nhuËn vµ lµm t¨ng søc canh tranh c> T×nh h×nh c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm . ChÊt l­îng s¶n phÈm lµ vÊm ®Ò quan träng mµ hÇu hÕt mäi thµnh viªn tham gia c¹nh tranh ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn . ChÊt l­îng lµ công cô c¹nh tranh quan träng . Gi÷a c¹nh tranh vµ chÊt l­îng cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt , thóc ®Èy lÉn nhau , Sù c¹nh tranh cµng khèc liÖt ®ßi hái chÊt l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô cµng ph¶i cao vµ ng­¬c l¹i chÊt lượng cµng cao th× c¹nh tranh cµng khèc liÖt . §èi víi c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh Da - giÇy còng vËy , chØ cã nh÷ng doanh nghiÖp cã chÊt l­îng ®ược c¶i thiÖn liªn tôc th× míi cã thÓ th¾ng lîi l©u dµi trªn th­¬ng tr­êng . Vµ ®¨c biÖt c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn khèc liÖt h¬n khi chuyÓn tõ kinh doanh ë ®Þa ph­¬ng sang kinh doanh trong toµn quèc kinh doanh trung khu vùc vµ tiÕn tíi lµ kinh doanh trªn toµn cÇu . V× vËy ®Ó tham gia vµo cuéc ch¬i , giµnh th¾ng lîi tøc lµ thu ®­îc lîi nhuËn , ®ßi häi ph¶i cã chÊt l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô cao h¬n . S¶n phÈm cña ngµnh Da - giÇy ch­a bÞ c¸c n­íc nhËp khÈu giÇy dÐp khèng chÕ b»ng h¹n ng¹ch vµ ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan nÕu c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt nam ®aps øng ®­îc tiªu chuÈn mµ hä yªu cÇu . Lµm ®­îc ®iÒu nµy th× ch¾c ch¾n s¶n phÈm giÇy dÐp cña ngµnh sÏ cã mÆt ë hÇu kh¾p c¸c thÞ tr­êng lín nh­ MÜ ,EU ,NhËt b¶n , B¾c ¢u ... 2 . C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh HiÖn nay , tuy cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn , cã lîi thÕ trong xuÊt khÈu , ngµnh Da - giÇy ViÖt nam vÉn cßn nhá bÐ so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi . Tuy ®· ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao trong xuÊt khÈu nh­ng s¶n l­îng hµng xuÊt khÈu n¨m 1998 cña ViÖt nam chØ ®¹t mét tû lÖ kh«ng ®¸ng kÓ so víi c¸c n­íc trong khu vùc . ®iÒu nµy lµ do t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu nguyªn nh©n , nh­ng theo ®¸nh gi¸ cña Tæng c«ng ty Da - giÇy ViÖt nam th× gåm c¸c yÕu tè sau : - Nh©n tè khoa häc c«ng nghÖ : Khoa häc c«ng nghÖ rÊt cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña x· héi . §Çu t­ cho khoa häc c«ng nghÖ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao , tuy t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt , t¨ng gi¸ thµnh nh­ng tèc ®é t¨ng cña gi¸ b¸n nhanh h¬n so víi tèc ®é t¨ng gi¸ thµnh nªn thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn . Nh×n chung cã thÓ thÊy r»ng , c¸c thiÕt bÞ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt Da - giÇy ë n­íc ta hiÖn nay hÇu hÕt ®­îc s¶n xuÊt trong kho¶ng 5-10 n¨m qua , theo c«ng nghÖ b¨ng t¶i dµi , tèc ®é chËm , tiªu thô nhiÒu nguyªn liÖu , Ýt kÕt hîp ®­îc nhiÒu nguyªn c«ng trªn mét ®Çu m¸y , tr×nh ®ä tù ®éng ho¸ thÊp , chÊt l­îng ch­a cao . T¹i c¸c doanh nghiÖp cã 100% vèn n­íc ngoµi nhiÒu lo¹i ®Ð giÇy thÓ thao ®­îc s¶n xuÊt b»ng c¸c hÖ thèng m¸y mãc kh¸ tèt . C¸c thiÕt bÞ ë khu vùc thuéc da còng ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i , thÕ hÖ . Trõ mét c«ng ty lín ®­îc ®Çu t­ ®ång bé hÖ thèng thiÕt bÞ vµ phô tïng hiÖn ®¹i , c¸c c¬ së cßn l¹i th­êng chØ ®Çu t­ bæ sung tõ c¸c thiÕt bÞ cò cña §µi Loan , H«ng K«ng vaaf hiÖn ®¹i ho¸ tõng phÇn mét sè thiÕt bÞ cña CH Sec, Italia ... C¸cthiÕt bÞ m¸y mãc tèt (kho¶ng 40% tæng sè m¸y ) tËp chung ë c¸c c¬ së lín , lo¹i trung b×nh ( 30% ) n»m gi¶i r¸c ë c¸c c¬ së trung b×nh , nhá vµ c¸c hé gia ®×nh . Tãm l¹i : §Ó cã thÓ thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh Da - giÇy ViÖt nam trong giai ®o¹n 2000-2010 vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng héi nhËp cña ngµnh vµ sù ph¸t triÓn chung trong khu vùc chóng ta cÇn lùa chän ph­¬ng hø¬ng hiÖn ®¹i ho¸ thiÕt bÞ , ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó n©ng c©o chÊt l­îng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh . - Nguyªn phô liÖu : §èi víi ngµnh Da - giÇy , gi¸ trÞ nguªn vËt liÖu chiÕm tû träng 70% gi¸ thµnh trngong khi tiÒn c«ng chØ chiÕm 10-15% . HiÖn nay , 80% nguyªn phô liÖu kÓ c¶ ho¸ chÊt phôc vô cho ngµnh Da - giÇy , phô thuéc vµo n­íc ngoµi . mét sè doanh nghiÖp t4rong n­íc ®· ®Çu t­ mua s¾m d©y truyÒn thuéc da hiÖn ®¹i , nh­ng l¹i thiÕu nguyªn liÖu da ®óng tiªu chuÈn do nghÒ ch¨n nu«i tr©u , bß ®Ó lÊy da ch­a ®­îc quy ho¹ch, vµ ®Çu t­ ®óng quy tr×nh , kü thuËt riÕt mæ , lét da b¶o qu¶n da sèng cßn rÊt thñ c«ng , chøa nãi ®Õn ch¸t l­îng da sèng thÊp , máng , nhiÒu t× vÕt . ViÖc thùc hiÖn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc da ( t¨ng tõ 4% (thuÕ doanh thu tr­íc ®©y ) lªn 10% lµm cho c¸c doanh nghiÖp thuéc da vèn ®· nhiÒu khã kh¨n l¹i cµng khã kh¨n h¬n v× kh«ng ®­îc khÊu trõ ®Çu vµo . Hµng n¨m , ngµnh Da - giÇy ViÖt nam vÉn ph¶i nhËp víi sè l­îng lớn c¸c lo¹i da Boxcalf , da nhung , da v¸ng tr¸ng P U, da lãt cho giÇy thÓ thao , giÇy n÷ cao cÊp . Gi¶ da còng vËy , mét sè doanh nghiÖp t¹i TP . Hå ChÝ Minh mçi n¨m míi s¶n xuÊt ®­îc trªn 4 triÖu mÐt vu«ng vµ cßn ph¶i nhËp thªm hµng triÖu yard . C¸c nguyªn phô liÖu kh¸c nh­ ®Õ , ho¸ chÊt , d©y kÐo , kho¸ còng th­êng ph¶i nhËp . Tõ n¨m 1997 ®Õn nay , ViÖt nam ®· nhËp gÇn 385 triÖu USD nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt Da - giÇy mçi n¨m , t¨ng h¬n 100 triÖu USD so víi c¸c n¨m tr­íc . T×nh tr¹ng nµy ®· lµm cho gi¸ thµnh nguyªn liÖu ngµy cµng t¨ng g©y khã kh¨n cho c¸c hé s¶n xuÊt Da - giÇy thñ c«ng . Ngµnh Da - giÇy ph¶i nhËp nguyªn phô liÖu. vËt t­ nhËp 1996 (USD ) 1997 (USD) 97/96 da c¸c lo¹i gi¶ da c¸c lo¹i ®Õ giÇy vµ c¸c bé phËn c¸c nguyªn liÖu kh¸c tæng céng 31.629.564 1.517.599 9.600.510 243.901.803 286.649.476 59.539.206 4.476.571 34.625.571 287.252.652 385.893.455 1,88 2,95 3,61 1,18 1,35 N¨m 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Gi¸trÞ nguyªn phô liÖu nhËp(000 USD) Gi¸ trÞ xuÊt khÈu (1.000 USD ) Tû lÖ gi¸ trÞ NPl nhËp/xuÊt (%) 286.650 533.800 53,7 385.894 964.540 40 468.778 1.000.882 46,8 Tãm l¹i : NÕu gi¶i quyÕt tèt viÖc s¶n xuÊt ®­îc nguyªn phô liÖu trong n­íc ngµnh Da - giÇy sÏ chñ ®éng vÒ viÖc thùc hti m©ò còng nh­ s¶n xuÊt sÏ gi¶m bít t×nh tr¹ng ph¶i chê nhÈp vËt t­ ®©y ®ñ hoÆc thiÕu hôt vËt t­ trong s¶n xuÊt .Vµ nÕu ®Çu t­ s¶n xuÊt ®­îc nguyªn phô liÖu kh«ng nh÷ng tiÕt kiÖm ®­îc ngo¹i tÖ mµ cßn gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu c«ng ¨n ,viÖc lµm , t¹o ®­îc sù æn ®Þnh lín cho x· héi . -ThÞ tr­êng tiªu thô : Do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ch­a chÊm døt , nªn thÞ tr­êng ngµnh Da - giÇy vÉn cßn bÞ ¶nh h­ëng . Khã kh¨n ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi lµ ®¬n ®Æt hµng míi ch­a nhiÒu , thÞ tr­êng cò vÉn ch­a æn ®Þnh , cßn ë thÞ tr­êng trong n­íc th× c¸c s¶n phÈm cña Hµn Quèc ,Th¸i lan , Hång C«ng ... ®· lÉn s©n v× s¶n phÈm cña hä ®¸p øng ®­îc thÞ hiÕu tiªu dïng cña ng­êi ViÖt nam vèn " chuéng m¸c ngo¹i " nh­ng ­a gi¸ rÎ . ë TP. Hå ChÝ Minh , mét sè c¬ së chuyªn ®ãng giÇy cao cÊp nh­ VINAgiÇy , V¹n Lý , Long Thµnh , th× cã kh¸ch quen lµ nh÷ng ng­êi lín tuæi kh«ng thÝch mÉu m· cÇu kú , cßn c¸c c¬ së nhá hoÆc míi më chØ s¶n xuÊt cÇm cù cho qua ngµy , ë mét sè n¬i c¸c lo¹i giÇy thêi trang cña c¸c n­íc ASEAN ®­îc ­u tiªn bÇy b¸n . T×nh tr¹ng hµng nhËp lËu , hµng gi¶ vÉn ®ang lµ nçi lo lín cña c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc dï cho c¸c ngµnh , c¸c cÊp h÷u quan ®ang nç lùc tèi ®a ®Ó b¶o hé . Bªn c¹nh ®ã , ®iÒu ®¸ng quan t©m lo ng¹i lµ hÇu hÕt c¸c gi©y chuyÒn s¶n xuÊt ph¶i lµm mäi c«ng ®o¹n lªn tèc ®é chËm . Dï cã nhiÒu c¬ së nhËn ®­îc ®¬n ®Æt hµng lín còng kh«ng ®¸p øng ®­îc . mét sè c¬ së vèn ®· cã thÞ phÇn , cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hîp lý th× ®a phÇn vÉn ë quy m« nhá , s¶n phÈm tiªu thô chËm , ph¶i gia c«ng theo ý kh¸ch hµng hoÆc ph¶i ®em ký göi cho c¸c cña hiÖu nhá . Do ®ã , ®ång vèn quay vßng chËm vµ dÉn ®Õn thiÕu vèn ®Çu t­ dÉn ®Õn s¶n xuÊt chËm , mÊt thÞ tr­êng , kÐm kh¶ n¨ng c¹nh tranh . Tãm l¹i : NÕu gi¶y quyÕt tèt vÊn ®Ò tiªu thô , nhµ n­íc cã biÖn ph¸p sö lý c­¬ng quyÕt h¬n víi hµng nhËp lËu , hµng gi¶ , th× ch¾c ch¾n r»ng thÞ tr­êng tiªu thô cña ngµnh Da - giÇy ViÖt nam sÏ kh«ng cßn t×nh tr¹ng "®Çu ch¼ng xu«i , ®u«i ch¼ng lät ". - §éi ngò lao ®éng : Con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ c¹nh tranh . §©y lµ vÊn ®Ò mµ hiÖn nay ngµnh Da - giÇy ViÖt nam rÊt quan t©m . §Ó gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh x©y dùng mét ngµnh c«ng nghiÖp ®Ých thùc ë ViÖt nam cÇn ph¶i coi träng h¬n n÷a yÕu tè con ng­êi . 3 . §¸nh gi¸ chung vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh . Sau mét thêi gian dµi tån t¹i vµ ph¸t triÓn ngµnh Da - giÇy ViÖt nam ®· tr¶i qua bioÕt bao nhiªu th¨ng trÇm , thö th¸ch ®Ó tån t¹i trong c¹nh tranh , v­¬n lªn ®Ó ph¸t triÓn . Trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn ®i lªn ®ã ngµnh ®· biÕt tËn dông , ph¸t huy mäi nguån lùc s½n cã ®Ó ph¸t triÓn ®i lªn vµ ®· thu ®­îc mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ . Tuy nhiªn , sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n , tån t¹i . Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh ®­îc ®¸nh gi¸ s¬ bé qua mét sè chØ tiªu sau ®©y : a > Nh÷ng ­u ®iÓm : - S¶n phÈm vµ chÊt l­îng s¶n phÈm : Trong mét sè n¨m gÇn ®©y , nhê cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ hîp lý cña nhµ n­íc ngµnh Da - giÇy ViÖt nam c¬ b¶n ®­îc ®Çu t­ , ®æi míi vÒ c«ng nghÖ . Tõ ®ã trong s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cña ngµnh ®­îc phong phó vµ ®a d¹ng h¬n . MÆt kh¸c so víi tr­íc kia mÉu m· , nh·n hiÖu , kiÓu d¸ng cña s¶n phÈm ®· kh¸ h¬n rÊt nhiÒu , t¨ng kh¶ n¨ng hÊp dÉn kh¸ch hµng trpong vµ ngoµi n­íc . - Gi¸ b¸n s¶n phÈm ; Víi mét n­íc cã lùc l­îng lao ®éng dåi dµo , trÎ , khoÎ , tyÕp thu nhanh , tiÒn c«ng lao ®éng thÊp . Nh÷ng ®iÒu trªn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh gia c«ng , s¶n xuÊt , tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ dÉn ®Õn thuËn lîi cho viÖc t¨ng lîi nhuËn , gi¶m ®­îc gi¸ b¸n , ®ãng gãp vµo viÖc thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm . - Tæ chøc tiªu thô : Víi nÒn kinh tÕ më , víi quan niÖm : " ViÖt nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc ..." , quan hÖ cña ngµnh víi nhiÒu n­íc cã thÞ tr­êng tiªu thô lín nh­ : MÜ , NhËt B¶n , EU , ... ®­îc lèi l¹i , t¹o nªn nh÷ng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm lín cña ngµnh Da - giÇy ViÖt nam . b > Nh÷ng mặt cßn tån t¹i . - S¶n phÈm vµ chÊt l­îng s¶n phÈm : S¶n phÈm cña ngµnh Da - giÇy ViÖt nam nãi chung vµ c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp nãi riªng tuy ®a d¹ng , phong phó vÒ chñng lo¹i nh­ng chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm b×nh d©n ch­a cã nhiÒu s¶n phÈm cao cÊp , râ rµng lµ ngµnh cßn ch­a cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn ®o¹n thÞ tr­êng . S¶n phÈm chñ yÕu yiªu thô ë thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng khu vùc c¸c thÞ tr­êng tiªu thô kh¸c nh­ :MÜ ,NhËt ,EU ...cßn rÊt Ýt cÇn khai ht¸c triÖt ®Ó nh÷ng thÞ tr­êng nµy . - ChÊt l­îng s¶n phÈm ch­a thËt ®éc ®¸o ®Ó ng­êi tiªu dïng cã thÓ cã Ên t­îng ®¹c biÖt , mÉu m· , kiÓu d¸ng cßn ®¬n ®iÖu ch­a ®¸p óng ®­îc yªu cÇu cña nh÷ng kh¸ch hµng khã ttÝnh , cã nhiÒu tiÒn . - Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng , nghiªn cøu s¶n phÈm , thiÕt kÕ kiÓu d¸ng, mÉu m· míi ch­a ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn dÉn ®Õn s¶n phÈm lu«n ®¬n ®iÖu , Ýt cã sù thay ®æi mÉu m· , kiÓu d¸ng t¹o ra sù nhµm tr¸n cña ng­êi tiªu dïng . PhÇn III : Mét sè gi¶i ph¸p §Ó cã thÓ tiÕp tôc ph¸t triÓn , héi nhËp vµ c¹nh tranh , ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo c¸c thÞ tr­êng cßn bá ngá nh»m ®¹t môc tiªu t¨ng tr­ëng vµo nh÷ng n¨m tíi , ngµnh c«ng nghiÖp Da - giÇy ViÖt nam cÇn tËp chung vµo mét sè gi¶i ph¸p chÝnh sau ®©y. 1. §Çu t­ c¸c c¬ së s¶n xuÊt giÇy dÐp . - §èi víi c¸c c¬ së hiÖn cã : Cñng cè c¸c c¬ së s¶n xuÊt hiÖn cã b»ng c¸ch ®Çu t­ chiÒu s©u , ®æi míi c¸c trang thiÕt bÞ , ®Æc biÖt ë mét sè c«ng ®o¹n quan träng lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ kiÓu d¸ng s¶n phÈm , bè chÝ s¾p xÕp l¹i quy m« nhµ x­ëng cho phï hîp víi yªu cÇu c«ng nghÖ kÓ c¶ ph­¬ng ¸n di rêi bè chÝ l¹i c¸c c¬ së ph©n t¸n , manh món vµo c¸c khu tËp trung cã c¬ së h¹ tÇng hoµn chØnh . KÕt hîp víi ®Çu t­ chiÒu s©u , bè chÝ l¹i s¶n xuÊt , cã thÓ më réng s¶n xuÊt ®Ó cã quy m« lín h¬n ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng . Bªn c¹nh ®ã cÇn quan t©m cñng cè c¸c mÆt qu¶n lý , ®iÒu hµnh , ®Æc biÖt cÇn tiÕn tíi ¸p dông hÖ thèng qu¶n ký chÊt l­îng ISO 9000 . - §Çu t­ c¸c c¬ së míi : §Ó ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng , khai th¸c c¸c lîi thÕ cña ViÖt nam , ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Æc biÖt xuÊt khÈu vµo c¸c thÞ tr­êng míi , bªn c¹nh viÖc ®Çu t­ chiÒu s©u cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c c¬ së s¶n xuÊt hiÖn cã , cÇn t¨ng c­êng x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­ míi theo yêu cÇu ®­îc ®óc kÕt tõ qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn cungf víi sù ®ßi hái cña thÞ tr­êng , c¸c c¬ së s¶n xuÊt chØ nªn tËp trung ë c¸c vïng thuËn lîi vÒ giao th«ng vËn t¶i , cung øng vËt t­ vµ giao nhËn hµng ho¸ , cã c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng ®¸p øng c¸c dÞch vô qu¶n lý , ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ... C¸c c¬ së míi nµy ph¶i ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña kh¸ch hµng , nhÊt lµ nh÷ng thÞ tr­êng míi mµ chóng ta ®ang quan t©m , vÒ quy m« nhµ x­ëng , m¸y mãc , thiÕt bÞ vµ tr×nh ®é qu¶n lý . Cã thÓ h×nh thµnh mét sè côm c«ng nghiÖp giÇy dÐp trong ®ã cã c¸c c¬ së s¶n xuÊt giÇy dÐp quy m« lín vµ mét sè c¬ së c¸c vËt liÖu lµm giÇy . 2 . §Çu t­ c¸c c¬ së s¶n xuÊt c¸c lo¹i vËt t­ nguyªn phô liÖu lµm giÇy. Nhiều nguyên liệu nhập khẩu phục vụ cho ngành da-giày được sản xuất từ Trung Quốc, song giá cả nhập khẩu chính ngạch vẫn rất cao, do đó, các DN phải nhập qua nước thứ 3 (Đài Loan, Hàn Quốc). Hệ thống cung ứng trong nước hiện còn đang rất yếu. Hầu hết nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc đều qua con đường tiểu ngạch. Giá nguyên liệu trong nước còn rất cao. Do đó, việc xây dựng khu giao dịch nguyên liệu Da- Giầy thực sự cần thiết. Nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng chính trong các sản phẩm Da- Giầy (chiếm tới 68-75% tổng chi phí sản xuất hoặc giá thành sản phẩm), do đó nguyên vật liệu có vai trò rất quan trọng thúc đẩy sự phát triển của toàn ngành, gia tăng kim ngạch xuất khẩu. Điều này đòi hỏi các DN chủ động khi ra mẫu chào hàng, tìm kiếm và khai thác tối đa nguyên liệu trong nước sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian, chi phí. Đánh giá được khả năng nguồn hàng để cân đối trong qúa trình sản xuất và cam kết giao sản phẩm đúng thời hạn. Chủ động trong chuyển đổi phương thức sản xuất (từ gia công sang tự sản xuất). Hạn chế chi phí phát sinh do thiếu vật tư nguyên liệu, cân đối đồng bộ trong qúa trình sản xuất và giao hàng... NÕu lµm ®­îc ®iÒu nµy sÏ t¹o kh¶ n¨ng chñ ®éng trong cung øng vËt t­ nguyªn phô liÖu , t¹o thªm viÖc lµm vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ , ®¸p øng c¸c ®ßi hái vÒ tiªu chuÈn mµ bªn nhËp khÈu yªu cÇu ®Ó ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan . Tr­íc m¾t cÇn tËp chung cñng cè , s¾p xÕp hoµn thiÖn c¸c c¬ së thuéc da hiÖn cã ®Ó khai th¸c n¨ng lùc thiÕt bÞ ®· ®­îc ®Çu t­ phôc vô kÞp thêi cho nhu cÇu s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ tiªu thô néi ®Þa. CÇn cã ph­¬ng ¸n vÒ cung øng nguån nguyªn liÖu da cho c¸c c¬ së thuéc da . §èi víi c¸c lo¹i vËt t­ nguyªn liÖu chÝnh kh¸c kh«ng ph¶i da nh­ v¶i , gi¶ da , ... sÏ phèi hîp víi c¸c ngµnh liªn quan nh­ ngµnh nhùa , ngµnh dÖt ... ®Çu t­ c¸c c¬ së hoÆc cñng cè , ph¸t triÓn c¸c c¬ së hiÖn cã ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña ngµnh giÇy . §èi víi c¸c lo¹i phô liÖu kh¸c cÇn ®­îc quan t©m ®Çu t­ vµ cã thÓ ®Çu t­ nhanh h¬n v× kh«ng ®ßi hái quy m« lín , song cÇn cã sù phèi hîp vµ th«ng tin ®Ó tr¸ng t×nh tr¹ng ®Çu t­ d­ thõa so víi nhu cÇu . ViÖc ®Çu t­ c¸c c¬ së s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu lµm giÇy lµ bøc thiÕt vµ khã kh¨n h¬n ®Çu t­ lµm giÇy , ®ßi hái vèn lín ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ mÉu mèt , chñng lo¹i do kh¸ch hµng ®Æt . Do ®ã cÇn khuyÕn khÝch gäi ®Çu t­ n­íc ngoµi tËp chung vµo lÜnh vùc nµy . 3 . §Çu t­ khao häc ,c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o con ng­êi . §Ó gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh x©y dùng mét ngµnh c«ng nghiÖp ®Ých thùc cña ViÖt nam cÇn coi träng viÖc ®µo t¹o con ng­êi vÒ khoa häc kü thuËt , vÒ qu¶n lý , ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh . Tr­íc m¾t cÇn ®µo t¹o mét ®éi ngò c¸n bé kü thuËt vµ qu¶n lý tinh th«ng ®Ó cã thÓ lµm chñ trong qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt t¹i c¸c doanh nghiÖp , quan t©m ®µo t¹o c¸c nhµ t¹o mÉu vµ ph¸t triÓn mÉu , am hiÓu s©u s¾c thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng t¹i c¸c n­íc nhËp khÈu trªn c¬ biÕt së kÕt hîp c¸c chÊt liÖu nguyªn vËt liÖu ®Ó t¹o ra c¸c mÉu m· ®­îc ­a chuéng ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm cho t­ng ®èi t­îng tiªu dïng . Muèn vËy , ngµnh Da - giÇy cÇn cã mét sè c¬ së ®µo t¹o hoÆc ph¶i kÕt hîp víi mét sè tr­êng ®Ó ®µo t¹o ®ång thêi tranh thñ khai th¸c c¸c nguån nh©n lùc ®­îc ®µo t¹o tõ c¸c ®èi t¸c vµ tæ chøc n­íc ngoµi . 4 . KiÕn nghÞ víi nhµ n­íc và các bộ ngành có liên quan. Các cơ quan cấp trên cần co chính sách hỗ trợ Ngành thu hút đầu tư vào lĩnh vực nguyên phụ liệu, đặc biệt nguyên liệu mũ giầy (khuyến khích các DN nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực này, có các ưu đãi dành riêng cho các DN đầu tư vào lĩnh vực nguyên phụ liệu...). Đồng thời, Chính phủ hỗ trợ để Ngành nhanh chóng xây dựng các khu giao dịch nguyên phụ liệu (tại Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương), tạo điều kiện để các DN chủ động khai thác vật tư trong nước, giảm chi phí nhập khẩu, khuyến khích các đối tác đưa nguyên vật liệu vào Việt Nam... Tạo điều kiện để Ngành có điều kiện xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, ưu tiên cho Ngành được thực hiện các dự án ODA về đào tạo, khuyến khích các đối tác đầu tư vào lĩnh vực này. Hỗ trợ để Hiệp hội và các DN tham gia chương trình XTTM trọng điểm quốc gia giai đoạn 2006-2008, với các nội dung thúc đẩy thiết thực hơn để Ngành hỗ trợ các DN gia tăng kim ngạch XK. Tạo điều kiện để Hiệp hội có đội ngũ cán bộ chuyên trách đảm bảo thực hiện các hoạt động hỗ trợ DN được tốt và hiệu quả hơn - Trªn c¬ së quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh Da - giÇy ®Õn n¨m 2010 sÏ ®­îc Bé C«ng nghiÖp vµ ChÝnh Phñ phª duyÖt , ®Ò nghÞ nhµ n­íc chØ ®¹o c¸c ®Þa ph­¬ng thùc hiÖn ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh Da - giÇy theo ®óng h­íng vµ theo quy ho¹ch vïng , t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngµnh htùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn , tr¸nh ®Çu t­ tù ph¸t kÐm hiÖu qu¶ . - §Ò nghÞ ChÝnh Phñ hoµn thiÖn c¬ chÕ tæ chøc tæng c«ng ty vµ cã gi¶i ph¸p hç trî cïng víi sù lç lùc cña tæng c«ng ty ®Ó b¶o ®¶m vai trß chñ ®¹o trong toµn ngµnh Da - giÇy ViÖt nam . - §èi víi ngµnh Da - giÇy , thêi h¹n vay vèn ®Çu t­ trong kÕ ho¹ch cÇn tõ 7-10 n¨m . ChØ víi thêi h¹n nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp míi cã ®iÒu kiÖn hoµn tr¶ vèn vay mµ kh«ng ph¶i chiÕm dông tõ nguån kh¸c . Do vËy , ®Ò nghÞ nhµ n­íc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch cho phï hîp . - Thêi gian qua , nhµ n­íc ®· ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p hç trî cho c¸c doanh nghiÖp cña ngµnh gÆp khã kh¨n , ®Æc biÖt khã kh¨n vÒ vèn . Nh­ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®­îc chuyÓn vèn vay tõ trung h¹n sang dµi h¹n , cho vay ®¶o nî ë mét sè doanh nghiÖp , cÊp bæ sung vèn l­u ®éng ... Trong thêi gian tíi , ®Ò nghÞ nhµ n­íc tiÕp tôc xem xÐt , ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n cè ®Þnh , t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thùc sù ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng th× míi cã thÓ x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp nµy . §Æc biÖt ®Ò nghÞ nhµ n­íc tiÕp tôc hç trî cho c¸c doanh nghiÖp ngµnh thuéc da ®Ó v­ît qua giai ®o¹n c¨ng th¼ng vÒ vèn hiÖn nay , cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn , n©ng cao hiÖu qu¶ c¹nh tranh . - §Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc ®Ò nghÞ nhµ n­íc cã biÖn ph¸p kiªn quyÕt vµ cã hiÖu qu¶ ng¨n trÆn hµng nhËp lËu tõ Trung Quèc , ®ång thêi cã biÖn ph¸p hç trî ngµnh Da - giÇy trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng míi . Lêi kÕt TriÓn väng ph¸t triÓn cña ngµnh Da - giÇy trong nh÷ng n¨m tíi lµ to lín . Bªn c¹nh ®ã , chóng ta cßn kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®Ó ®­a ngµnh Da - giÇy trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp v÷ng m¹nh cã ®ñ kh¶ n¨ng héi nhËp vµ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ trªn thÞ tr­êng thÒ giíi vµ khu vùc . §Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu chiÕn l­îc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc , ngoµi sù hç trî cña tõng doanh nghiÖp trong ngµnh , vai trß ChÝnh Phñ th«ng qua viÖc qu¶n lý vÜ m« b»ng ph¸p luËt , b»ng c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ vµ c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ... lµ rÊt quan träng. Ngµnh Da - giÇy chØ cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng môc tiªu chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu trong sù liªn kÕt h÷u c¬ víi c¸c ngµnh kh¸c , ®ång thêi dùa vµo kh¶ n¨ng b¶o hé hîp lý cña nhµ n­íc tr­íc c¸c biÕn ®éng cña kinh tÕ thÕ giíi . ThËp kû tíi høa hÑn nhiÒu thêi c¬ ph¸t triÓn , song còng ®an xen nhiÒu thö th¸ch lín vÒ vèn , thÞ tr­êng , khao häc c«ng nghÖ , tr×nh ®é qu¶n lý . §©y còng lµ thêi kú mang l¹i c¬ héi ph¸t triÓn míi trong ngµnh Da - giÇy ViÖt nam. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Phan §×nh §é : “ Ngµnh Da - GiÇy ViÖt Nam cÇn lµm g× ®Ó héi nhËp quèc tÕ ” C«ng nghiÖp sè 17/99. 2. Ch©u HuÖ CÈm : “Ngµnh Da - GiÇy ViÖt Nam thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ” C«ng nghiÖp sè 17/99. 3. PTS. NguyÔn ChÝ H¹nh : “ §æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ngµnh Da - GiÇy ViÖt Nam ” C«ng nghiÖp 17/99. 4. NguyÔn Hång Liªn : “ Gi¶i quyÕt tèt nguyªn phô liÖu cho Ngµnh Da - GiÇy ViÖt Nam vÊn ®Ò cÊp b¸ch vµ l©u dµi ” C«ng nghiÖp 17/99. 5. Di Linh : “ §Çu vµo - ®Çu ra cho Da giÇy thñ c«ng Thµnh phè Hå ChÝ Minh ” C«ng nghiÖp 17/99. 6. TrÇn V¨n Kinh, TrÇn Mai H­¬ng : “ N©ng cao søc c¹nh tranh kinh nghiÖm n­íc ngoµi vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam ” C«ng nghiÖp 19/99. 7. Hoµn T©m TÞnh : “ T×m lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Ó gi÷ v÷ng thÞ tr­êng trong n­íc vµ thµnh c«ng khi héi nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ ” Kinh tÕ Ph¸t triÓn 110/99. 8. Th¹c sü TrÇn ThÞ BÝch Nga : “ Nh÷ng th¸ch thøc, triÓn väng vµ kh¶ n¨ng n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng hãa ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hiÖp ®Þnh hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ dÞch vô ASEAN ” Kinh tÕ Ph¸t triÓn 107/99. 9. PTS. Hoµng ThÞnh L©m : “ V× sao kh¶ n¨ng c¹nh tranh xuÊt khÈu cña hµng ho¸ vµ doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn cßn yÕu kÐm? ” C«ng nghiÖp 7/99. 10. Th¹c sü Ph¹m ThÞ ViÖt Nga : “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp Da - GiÇy ViÖt Nam ” Ph¸t triÓn kinh tÕ 108/99. 11. PGS.TS NguyÔn ThiÖn Nh©n : “ Doanh nghiÖp cã c«ng nghÖ l¹c hËu lµm sao c¹nh tranh ®­îc víi c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn h¬n ”. Ph¸t triÓn kinh tÕ 112/2000. 12. PGS. TS NguyÔn KÕ TuÊn : “ Mét sè biÖn ph¸p gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ thÞ tr­êng tiªu thô cña c¸c doanh nghiÖp ”. C«ng nghiÖp 4/98. 13. GS. PTS NguyÔn §×nh Phan : “ Ph¸t triÓn thÞ tr­êng s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë n«ng th«n trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n ”. C«ng nghiÖp 9/99. Môc lôc Trang