Đề án Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng ngân hàng đối với hộ nông dân nghèo ở ngân hàng phục vụ người nghèo Việt Nam

Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng ngân hàng đối với hộ nông dân nghèo ở ngân hàng phục vụ người nghèo Việt Nam. A- Lời mở đầu Đói nghèo là một hiện tượng phổ biến của nền kinh tế thị trường, nó tồn tại một cách khách quan và nó là vấn đề có tính quy luật. Đặc biệt ở nước ta trong quá trình chuyển đổi từ một nền kinh tế quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trườngvới xuất phát điểm thấp thì tình trạng đói nghèo lại càng không thể tránh khỏi thậm trí còn trầm trọng và gay gắt hơn. Đói nghèo không phải là cá biệt mà đã trở thành hiện tượng phổ biến ở khắp các vùng trong phạm vi toàn quốc từ thành thị đến nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng, vùng dân tộc thiểu số . Trong những năm qua, thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng đã đưa nền kinh tế đất nước đạt được những thành tựu đáng kể. Trước hết là sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn, năng xuất và sản lượng các sản phẩm trồng trọt và chăn nuôi tăng khá nhanh. Từ một nước phải lo nhập khẩu lương thực, nước ta đã trở thành nước xuất khẩu gạo đứng thứ hai trên thế giới. Cơ cấu sản phẩm nông nghiệp nói riêng và cơ cấu sản xuất nông thôn nói chung đã từng bước chuyển dịch hướng tới phát triển một nền nông nghiệp hàng hoá, đồng thời đã xuất hiện nhiều mô hình mới trong sản xuất nông nghiệp và dịch vụ ở nông thôn như: Các làng nghề truyền thống, các trang trại, các tổ hợp dịch vụ . Đời sống của người nông dân dần đước cải thiện về mọi mặt. Song cùng với sự phát triển đó sự phân hoá giữa giàu nghèo có xu hướng ngày càng tăng, một bộ phận dân cư vươn lên làm ăn có hiệu quả trong cơ chế thị trường thu nhập cao trở lên giàu có, bên cạnh đó không ít người do môi trường điều kiện tự nhiên, khí hậu khắc ngiệt, địa hình phức tạp thiên tai mất mùa . và nhiều nguyên nhân khác dẫn tới ngưỡng cửa đói nghèo. Một trong những yêu cầu bức súc hiện nay đang là vấn đề nổi cộm lên như một trở ngại lớn đối với hộ nông dân nghèo là thiếu vốn phục vụ cho sản xuất nhất là vốn cho các hộ nông dân nghèo có điều kiện sản xuất nhưnh đang trong tình trạng thiếu vốn, nghèo đói. Để giải quyết vấn đề đó nhà nước đã co những chính sách thích đáng nhằm mục tiêu xoá đói giảm nghèo và ngân hàng phục vụ người nghèo đã ra đời va được thành lập theo nghị định số: 525/TTg, ngày 31 tháng 8 năm 1995 của Thủ tướng chính phủ và quyết định số: 230/QĐ-NHg, ngày 01 tháng 9 năm 1995 của Thống đốc ngân hàng nhà nước Việt Nam. Tuy nhiên để ngân hàng hoạt động có hiệu quả thì phải cần có nhiều điều kiện như vốn lớn muốn như vậy thì phải có những chính sách, những biện pháp huy động vốn cụ thể bên cạnh những phương hướng hoạt động cụ thể, cách thức triển khai hoạt động như thế nào cho đạt hiệu quả nhất đó. Xuất phát từ những vấn đề đó, qua tìm hiểu và tra cứu em đã lựa chọn đè tài này: “Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng ngân hàng đối với hộ nông dân nghèo ở ngân hàng phục vụ người nghèo Việt Nam”làm đề tài đề án môn học của em. Trong đề án này chủ yếu về những vấn đề lý luận của việc thực hiện các chính sách và thể lệ cho vay đối hộ nông dân nghèo. Do còn hạn chế trong việc nghiên cứu cho nên đề tài chỉ chuyên về lý luận, ít thực tế chủ yếu tập trung vào vấn đề huy động vốn đầu tư tín dụng đối với hộ nông dân nghèo. Đề tài được chia thành 3 phần: A- Lời mở đầu B- Nội dung I) Hiệu quả tín dụng đối với người dân nghèo. II) Hoạt động của ngân hàng người nghèo và hiệu quả tín dụng của ngân hàng người nghèo đối với hộ nông dân nghèo. III) Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng của ngân hàng người nghèo đối với hộ nông dân nghèo. C- Kết luận. Do còn nhiều hạn chế trong nghiên cứu và tìm tòi cho nên bài viết còn rất nhiều hạn chế, không tránh khỏi khuyết điểm. Do vây em rất mong được các thầy cô và các ban bổ sung và đóng góp ý kiến để em có thể hoàn thiện đề tài này hơn nữa và giúp em hiểu sâu hơn về vấn đề này. Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô đã giúp đỡ em hoàn thành đề án này Mục lục Trang A- Lời mở đâu: 2-4 B- Nội dung I- Hiệu quả tín dụng đối với người dân nghèo. 1- Thực trạng của họ nông dân nghèo. 2- Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với hộ nông dân nghèo. 3- Hiệu quả tín dụng. II- Hoạt động của ngân hàng người nghèo và hiệu quả tín dụng của ngân hàng người nghèo đối với ho nông dân nghèo. 1- Ngân hàng người nghèo (NHNg). 2- Hiệu quả tín dụng của ngân hàng người nghèo đối với hộ nông dân nghèo. III- Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng của ngân hàng người nghèo đối với hộ nông dân nghèo. 1- Những giải pháp về huy động vốn. 2- Những biện pháp về cho vay đối với hộ nông dân nghèo. C- Kết luận. 28

25 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1473 | Lượt tải: 0

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề án Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng ngân hàng đối với hộ nông dân nghèo ở ngân hàng phục vụ người nghèo Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

§Ò ¸n: Lý thuyÕt tµi chÝnh- tiÒn tÖ §Ò tµi: Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo ë ng©n hµng phôc vô ngêi nghÌo ViÖt Nam. Lêi më ®Çu §ãi nghÌo lµ mét hiÖn tîng phæ biÕn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nã tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan vµ nã lµ vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt. §Æc biÖt ë níc ta trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ mét nÒn kinh tÕ quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêngvíi xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp th× t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo l¹i cµng kh«ng thÓ tr¸nh khái thËm trÝ cßn trÇm träng vµ gay g¾t h¬n. §ãi nghÌo kh«ng ph¶i lµ c¸ biÖt mµ ®· trë thµnh hiÖn tîng phæ biÕn ë kh¾p c¸c vïng trong ph¹m vi toµn quèc tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n, nhÊt lµ vïng s©u, vïng xa, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng, vïng d©n téc thiÓu sè... Trong nh÷ng n¨m qua, thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi do §¶ng khëi xíng ®· ®a nÒn kinh tÕ ®Êt níc ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. Tríc hÕt lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, n¨ng xuÊt vµ s¶n lîng c¸c s¶n phÈm trång trät vµ ch¨n nu«i t¨ng kh¸ nhanh. Tõ mét níc ph¶i lo nhËp khÈu l¬ng thùc, níc ta ®· trë thµnh níc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø hai trªn thÕ giíi. C¬ cÊu s¶n phÈm n«ng nghiÖp nãi riªng vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng th«n nãi chung ®· tõng bíc chuyÓn dÞch híng tíi ph¸t triÓn mét nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸, ®ång thêi ®· xuÊt hiÖn nhiÒu m« h×nh míi trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n nh: C¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, c¸c trang tr¹i, c¸c tæ hîp dÞch vô... §êi sèng cña ngêi n«ng d©n dÇn ®íc c¶i thiÖn vÒ mäi mÆt. Song cïng víi sù ph¸t triÓn ®ã sù ph©n ho¸ gi÷a giµu nghÌo cã xu híng ngµy cµng t¨ng, mét bé phËn d©n c v¬n lªn lµm ¨n cã hiÖu qu¶ trong c¬ chÕ thÞ trêng thu nhËp cao trë lªn giµu cã, bªn c¹nh ®ã kh«ng Ýt ngêi do m«i trêng ®iÒu kiÖn tù nhiªn, khÝ hËu kh¾c ngiÖt, ®Þa h×nh phøc t¹p thiªn tai mÊt mïa... vµ nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c dÉn tíi ngìng cöa ®ãi nghÌo. Mét trong nh÷ng yªu cÇu bøc sóc hiÖn nay ®ang lµ vÊn ®Ò næi cém lªn nh mét trë ng¹i lín ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo lµ thiÕu vèn phôc vô cho s¶n xuÊt nhÊt lµ vèn cho c¸c hé n«ng d©n nghÌo cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nhnh ®ang trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn, nghÌo ®ãi. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã nhµ níc ®· co nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch ®¸ng nh»m môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ ng©n hµng phôc vô ngêi nghÌo ®· ra ®êi va ®îc thµnh lËp theo nghÞ ®Þnh sè: 525/TTg, ngµy 31 th¸ng 8 n¨m 1995 cña Thñ tíng chÝnh phñ vµ quyÕt ®Þnh sè: 230/Q§-NHg, ngµy 01 th¸ng 9 n¨m 1995 cña Thèng ®èc ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam. Tuy nhiªn ®Ó ng©n hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× ph¶i cÇn cã nhiÒu ®iÒu kiÖn nh vèn lín muèn nh vËy th× ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, nh÷ng biÖn ph¸p huy ®éng vèn cô thÓ bªn c¹nh nh÷ng ph¬ng híng ho¹t ®éng cô thÓ, c¸ch thøc triÓn khai ho¹t ®éng nh thÕ nµo cho ®¹t hiÖu qu¶ nhÊt ®ã. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã, qua t×m hiÓu vµ tra cøu em ®· lùa chän ®Ì tµi nµy: “Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo ë ng©n hµng phôc vô ngêi nghÌo ViÖt Nam”lµm ®Ò tµi ®Ò ¸n m«n häc cña em. Trong ®Ò ¸n nµy chñ yÕu vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn cña viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ thÓ lÖ cho vay ®èi hé n«ng d©n nghÌo. Do cßn h¹n chÕ trong viÖc nghiªn cøu cho nªn ®Ò tµi chØ chuyªn vÒ lý luËn, Ýt thùc tÕ chñ yÕu tËp trung vµo vÊn ®Ò huy ®éng vèn ®Çu t tÝn dông ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. §Ò tµi ®îc chia thµnh 3 phÇn: Lêi më ®Çu Néi dung HiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi ngêi d©n nghÌo. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng ngêi nghÌo vµ hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng ngêi nghÌo ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng ngêi nghÌo ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. KÕt luËn. Do cßn nhiÒu h¹n chÕ trong nghiªn cøu vµ t×m tßi cho nªn bµi viÕt cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ, kh«ng tr¸nh khái khuyÕt ®iÓm. Do v©y em rÊt mong ®îc c¸c thÇy c« vµ c¸c ban bæ sung vµ ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn ®Ò tµi nµy h¬n n÷a vµ gióp em hiÓu s©u h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy Môc lôc Trang A- Lêi më ®©u: 2-4 B- Néi dung HiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi ngêi d©n nghÌo. Thùc tr¹ng cña hä n«ng d©n nghÌo. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. HiÖu qu¶ tÝn dông. II- Ho¹t ®éng cña ng©n hµng ngêi nghÌo vµ hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng ngêi nghÌo ®èi víi ho n«ng d©n nghÌo. Ng©n hµng ngêi nghÌo (NHNg). HiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng ngêi nghÌo ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. III- Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng ngêi nghÌo ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. Nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ huy ®éng vèn. Nh÷ng biÖn ph¸p vÒ cho vay ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. 6-27 6 6 9 11-16 12 12 16-27 18 18 21 C- KÕt luËn. 28 B- NéI DUNG I) HiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi ngêi d©n nghÌo: 1) Thùc tr¹ng cña hé n«ng d©n nghÌo: - NghÌo lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c cã ®iÒu kiÖn tho¶ m·n mét phÇn nhu cÇu tèi thiÓu c¬ b¶n cña cuéc sèng vµ cã møc sèng thÊp h¬n møc sèng trung b×nh cña céng ®ång xÐt trªn mäi ph¬ng diÖn. - NghÌo tuyÖt ®èi lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c kh«ng cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu tèi thiÓu nh»m duy tr× cuéc sèng. Nhu cÇu tèi thiÓu lµ nh÷ng ®¶m b¶o ë møc ®é tèi thiÓu nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu vÒ ¨n, ë, mÆc, nhµ ë vµ nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy nh v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, ®i l¹i giao tiÕp. - NghÌo t¬ng ®èi lµ t×nh tr¹ng cña mét bä phËn d©n c cã møc sèng trung b×nh díi møc trung b×nh cña ®Þa ph¬ng ®ang xÐt. - §ãi lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c cã møc sèng díi møc tèi thiÓu vµ thu nhËp kh«ng ®ñ ®¶m b¶o cho nhu cÇu vÒ vËt chÊt ®Ó duy tr× cuéc sèng. §ã lµ nh÷ng hé d©n c hµng n¨m thiÕu ¨n, ®øt b÷a tõ 1 ®Õn 2 th¸ng thêng ph¶i vay nî cña céng ®ång vµ thiÕu kh¶ n¨ng chi tr¶ céng ®ång. ChuÈn mùc nghÌo ®ãi trªn ®Þa bµn thµnh thÞ vµ n«ng th«n (Do Bé lao ®éng vµ th¬ng binh x· héi quy ®Þnh): §Þa bµn Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi Lo¹i hé Kg g¹o/th¸ng §ång/ th¸ng NghÌo t¬ng ®èi 20 60000 N«ng th«n NghÌo tuyÖt ®èi 16 48000 §ãi 13 39000 NghÌo tu¬ng ®èi 25 75000 Thµnh thÞ NghÌo tuyÖt ®èi 20 60000 §ãi 15 45000 Tõ nh÷ng kh¸i niÖm vµ chuÈn mùc ®ã chóng ta cã thÓ nhËn thÊy ®îc thùc tr¹ng cña hé n«ng d©n nghÌo hiÖn nay, ®ã lµ chóng ta hiÖn nay cã kho¶ng 20% hé ®ãi nghÌo trong ®ã 90% ë n«ng th«n. §ã mét tû lÖ kh«ng nhá trong khi níc ta ®ang tõng bíc thùc hiÖn CNH-H§H, tng bíc ®æi míi tû lÖ ngêi giµu ngµy cµng t¨ng th× hé nghÌo ®ãi v·n kh«ng gi¶m lµm cho kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hé giµu nghÌo chÝnh v× vËy mµ §ang vµ chÝnh phñ ®· vµ ®ang cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc hiÖn tr¹ng trªn. §ãi nghÌo lµ hËu qu¶ ®an xen cña nhiÒu nhãm c¸c yÕu tè. Mét sè c¸c chuyªn gia quèc tÕ ®· ®a ra nguyªn nh©n dÉn ®Õn ®ãi nghÌo lµ: - Nhãm nguyªn nh©n do b¶n th©n ngêi nghÌo: N«ng dan thiÕu vèn s¶n xuÊt thêng r¬ivµo vßng luÈn quÈn, s¶n xuÊt yÕu kÐm, lµm kh«ng ®ñ ¨n, ph¶I ®I lµm thuª, ®I vay ®Ó ®¶m b¶o cuéc sèng tèi thiÓu hµng ngµy. V× vËy hä kh«ng ®ñ vèn ®Ó t¸I s¶n xuÊt, muèn vay vèn ng©n hµng th× kh«ng ®ñ tµI s¶n thÕ chÊp, hä chØ tr«ng chê vµo sù gióp ®ì cña bµ con hµng xãm, cña céng ®ång. Nhng sù gióp ®ì nµy chØ rÊt nhá bÐ so víi nhu cÇu chonªn ngêi n«ng d©n ph¶I b¸n lóa non hoÆc vay nÆng l·I hoÆc øng tríc s¶n phÈm. thiÕu vèn s¶n xuÊt lµ nguyªn nh©n chñ yÕu nhÊt vµ nã lµ mét lùc c¶n lín h¹n chÕ sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ n©ng cao ®êi soãng cña c¸c hé n«ng d©n nghÌo. C¸c hé n«ng d©n nghÌo thêng thiÕu kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc lµm ¨n, lam lò quanh n¨m, b¸n mÆt cho ®Êt b¸n lng cho trêi, h¬n n÷a ph¬ng ph¸p canh t¸c cæ truyÒn ®· ¨n s©u vµo tiÒm thøc cña hä, hä thêng bÞ c¸ch ly víi thÕ giíi bªn ngoµI v× hä sèng n¬I hÎo l¸nh, giao th«ng ®i l¹I khã kh¨n, thiÕu ph¬ng tiÖn th«ng tin, con c¸I kh«ng ®îc häc hµnh. Nh÷ng ®IÒu ®ã ®· lµm cho hé nghÌo kh«ng thÓ n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, kh«ng øng dông ®îc nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo canh t¸c, kh«ng cã kinh nghiÖm vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh. Ngêi n«ng d©n nghÌo vÉn mang ®Ëm t tëng ngµy xa mong cã ®ö c¶ nÕp tÎ cho nªn sinh ®Î nhiÒu, søc khoÎ yÕu l¹i kh«ng ®îc ch¨m sãc tö tÕ cho nªn kh«ng ®ö søc lµm kinh tÕ. HiÖn t¹i mét ngêi trong ®ä tuæi lao ®éng cña hé nghÌo ph¶i nu«I tõ 2 ®Õn 3 con, sè hé nghÌo thuéc diÖn chÝnh s¸ch tû lÖ Ýt, phÇn lín lµ ngêi giµ vµ trÎ em, ngêi lµm th× Ýt mµ ngêi ¨n th× nhiÒu, ®ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn thu nhËp thÊp, ®êi sèng gÆp nhiÒu khã kh¨n, kh«ng ®ñ søc lµm kinh tÕ. Do qua tóng thiÕu, nî nÇn d©y da cho nªn hä ®· ph¶I b¸n ®Êt canh t¸c hoÆc bÞ kª biªn thu håi, dÉn ®Õn kh«ng cã hoÆc cã rÊt Ýt ®Êt ®ai ®Ó canh t¸c nªn còng lµm cho gia ®×nh lu«n tóng thiÕu gÆp nhiÒu khã kh¨n. Do thu nhËp thÊp cho nªn ngêi nghÌo thêng hay bi quan, kh«ng n¨ng ®éng trong cuéc sèng, hay r¬I vµo tinh tr¹ng cê b¹c, rîu chÌ, nghiÖn hót hoÆc trë thµnh cöu v¹n lµm thuª lµm mín. - Nhãm nguyªn nh©n do m«i trêng tù nhiªn, x· héi: §iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt ®· t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña c¸c hé n«ng d©n. ë nh÷ng vïng cã thêi tiÕt khÝ hËu kh¾c nghiÖt nh thiªn tai, lò lôt, h¹n h¸n, dÞch bÖnh, mÊt mïa, ®Êt ®ai c»n cçi, ®Þa h×nh phøc t¹p, vïng xa x«i hÎo l¸nh, ®êng giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n, c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm... lµ nh÷ng vïng cã nhiÒu hé nghÌo ®ãi nhÊt. MÆt kh¸c, n«ng th«n níc ta cßn ph¶i g¸nh chÞu hËu qu¶ cña chiÕn tranh, ®©y còng lµ nguyªn nh©n g©y lªn nghÌo ®ãi. Ngoµi ra, ë n«ng th«n cßn cã vïng l¹c hËu, ®iÒu kiÖn vËt chÊt c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm, c¸c thñ tôc tËp qu¸n l¹c hËu võa g©y tèn kÐm võa l·ng phÝ nªn ®· dÉn hä ®Õn nghÌo ®ãi. - Nhãm nguyªn nh©n do c¬ chÕ chÝnh s¸ch: Trung ¬ng còng nh ®Þa ph¬ng cha cã chÝnh s¸ch ®Çu t c¬ së h¹ tÇng thÝch ®¸ng, nhÊt lµ ë c¸c vïng nói cao, vïng s©u, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng, thiÕu tÝnh ®ång bé, u ®·i khuyÕn khÝch s¶n xuÊt, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, thiÕu sù tæ chøc ch¨m lo cña céng ®ång x· héi víi ngêi nghÌo. C¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn nghÌo ®ãi nãi trªn nã cã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau lµm cho t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo ë tõng vïng thªm trÇm träng, khiÕn cho c¸c hé nghÌo ®ãi khã cã thÓ vît qua, nÕu nhµ níc kh«ng cã chÝnh s¸ch, nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu riªng ®èi víi hé nghÌo, vïng nghÌo. 2) Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi hé nghÌo: TÝn dông ng©n hµng lµ mèi quan hÖ vay mîn gi÷a c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n. Thùc tÕ cho thÊy tÝn dông ng©n hµng kÝch thÝch sù t¨ng trëng kinh tÕ, gia t¨ng tÝch tô vèn ®Ó ®Çu t vao qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m n©ng cao l¬i nhuËn cho toµn bé nÒn kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, tÝn dông ng©n hµng gi÷ mét vai trß quan träng thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau ®©y: -TÝn dông ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vèn ®Ó duy tr× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc, ®ång thêi gãp phÇn ®Çu t ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. TÝn dông ng©n hµng lµ ®ßn bÈy thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vèn vµ tËp trung s¶n xuÊt. -TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô tµi trî cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn vµ ngµnh mòi nhän ®¶m b¶o tèt nhÊt yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn. -TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn t¸c ®éng ®Õn viÖc t¨ng cêng chÕ ®é hach to¸n kinh tÕ cña c¸c doanh ngiÖp. TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ víi níc ngoµi. Nh chóng ta biÕt, n«ng ngiÖp n«ng th«n níc ta cã mét vai trß vµ vÞ trÝ quan träng ®Æc biÖt, v× vËy tr«ng nh÷ng n¨m gÇn ®©y, §¶ng vµ chÝnh phñ ta ®· rÊt chó träng tËp trung ®Çu t trong n«ng nghiÖp n«ng th«n, ®Èy m¹nh CNH-H§H trong n«ng th«n, n©ng cao ®êi sèng ngêi d©n ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c hé nghÌo ®ãi (chñ yÕu ë trong khu vùc n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa), muèn lµm nh÷ng ®iÒu nµy §¶ng vµ chÝnh phñ ta ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch yªu ®·i ®èi víi c¸c hé ®ãi nghÌo, ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch nh: hç trî c¸c hé nghÌo ®ãi vÒ vèn th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng ®Æc biÖt lµ ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n mµ cô thÓ lµ ng©n hµng phôc vô ngêi nghÌo. §Êt níc ta ®ang tõng ngµy ®æi míi, tõng bíc v¬n lªn hoµ nhËp cïng thÕ giíi nhng tû lÖ nghÌo ®ãi ë níc ta cßn cao cho nªn vÊn ®Ò ®©u t ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò gi¶m bít tû lÖ c¸c hé nghÌo ®ãi cña níc ta lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc ta. ChÝnh v× vËy mµ tÝn dông ng©n hµng cã vai trß hªt søc quan träng trong vÊn ®Ò gi¶m bít tû lÖ c¸c hé nghÌo ®ãi trong c¶ níc. NhËn thøc ®Çy ®ñ vai trß quan träng cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, t¹i Héi nghÞ lÇn thø V kho¸ VII cña §¶ng ®· chØ râ “Khai th¸c ph¸t triÓn c¸c nguån tÝn dông cña nhµ níc vµ nh©n d©n t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng tû lÖ hé n«ng d©n ®îc vay vèn s¶n xuÊt, u tiªn cho c¸c hé nghÌo, vung nghÌo vay vèn ®Ó s¶n xuÊt”. Mét nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng, æn ®Þnh mçi khi trong x· héi vÉn cßn tån t¹i tû lÖ hé nghÌo ®ãi kh¸ cao. Do vËy ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ãi nghÌo ®· vµ ®ang trë thµnh mét yªu cÇu cÊp b¸ch kh«ng chØ vÒ mÆt ph¬ng diÖn kinh tÕ mµ cßn c¶ vÒ ph¬ng diÖn x· héi. §Çu n¨m 1998 ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ mét trong 7 ch¬ng tr×nh quèc gia. ViÖc t¨ng cêng huy ®éng vèn trong vµ ngoµi níc. §ßi hái ph¶i x©y dùng vµ ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu h¬n ®Ó gi¶i quyÕt gi¶m sè hé nghÌo ®ãi nhanh h¬n t¨ng sè hé giµu vµ lµm thay ®æi bé mÆt n«ng th«n. ChÝnh v× vËy mµ vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi hé nghÌo lµ v« cïng quan träng trong t×nh h×nh ngµy nay. 3) HiÖu qu¶ tÝn dông: HiÖu qu¶ tÝn dông cã nghÜa lµ ph¸t triÓn viÖc cho vay ®èi víi c¸c hé nghÌo nh»m gióp ®ì ngêi d©n nghÌo c¶i thiÖn ®îc ®êi sèng, tho¸t ra c¶nh ®ãi nghÌo, gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo xuèng møc thÊp nhÊt. §ã chÝnh lµ kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi c¸c ng©n hµng phôc vô cho ngêi nghÌo nh ng©n hµng ngêi nghÌo hay ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam, cßn hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi tõng ng©n hµng kh¸c nhau th× cã nh÷ng kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò nµy. Trong ®Ò ¸n nµy lµ nãi vÒ hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi c¸c hé nghÌo nªn kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ tÝn dông chñ yÕu liªn quan tíi vÊn ®Ò lµ gióp ®ì ngêi nghÌo c¶i thiÖn cuéc sèng vµ h¬n n÷a ng©n hµng ngêi nghÌo lµ ng©n hµng chÝnh s¸ch nh»m gióp ®ì ngêi nghÌo c¶i thiÖn cuéc sèng theo ®Þnh híng cña nhµ níc. §Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ tÝn dông víi møc cao nhÊt thêng th× cã nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng lµm hiÖu qu¶ tÝn dông kh«ng ®¹t ®îc kÕt qu¶ theo nh mong muèn trong ®ã cã mét sè c¸c nh©n tè nh: §Êt níc ta lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn, ®i lªn tõ mét níc thuÇn n«ng nghiÖp, l¹i ph¶i tr¶i qua 2 cuéc chiÕn tranh bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ cho nªn vÒ c¬ b¶n ®iÓm xuÊt ph¸t cña níc ta lµ rÊt kÐm, ®êi sèng cña nh©n d©n cßn rÊt kÐm. §Êt níc ta lµ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu cã nhiÒu s«ng ng¹ch, c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm, giao th«ng thuû bé kÐm ph¸t triÓn dÉn ®Õn trong c«ng t¸c tÝn dông gÆp nhiÒu khã kh¨n ®Ëc biÖt lµ c¸c vïng s©u, vïng xa d©n c sèng tha thít. Do níc ta lµ mät níc thuéc khu vùc «n ®íi giã mïa nªn n¨m nµo còng cã b·o m¹nh ®æ bä vµo g©y khã kh¨n cho ®êi sèng nh©n d©n, ¶nh hëng tíi c«ng t¸c tÝn dông, ®ång vèn tÝn dông cho d©n vay trong trêng hîp nµy cã nguy c¬ mÊt ®iÒu nµy còng ¶nh hëng tíi hiªu qu¶ tÝn dông. Tr×nh ®é d©n trÝ cha cao khi hä nh©n ®îc vèn tÝn dông hä kh«ng biÕt lµm sao cho cã lîi ®ã lµ ®iÒu rÊt thiÖt thßi cho chóng ta ®Æc biÖt lµ cho tÝn dông ng©n hµng, do thiÕu hiÓu biÕt nhiÒu ngêi cßn cha biÕt ®Õn tÝn dông vay vèn, khi cã vèn trong tay ngêi d©n kh«ng d¸m m¹nh d¹n ®Çu t kinh doanh, kh«ng d¸m cÇm tiÒn ®a vµo kinh doanh chÊp nhËn rñi ro. §ã lµ nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng mét c¸ch kh¸ch quan tíi hiÖu qu¶ tÝn dông cãn nh÷ng nh©n tè chñ quan ®ã lµ nh÷ng chÝnh s¸ch ®èi víi tÝn dông, c¬ chÕ qu¶n lý kÐm hiÖu qu¶. VÒ chÝnh s¸ch ®èi víi tÝn dông cha ®ång bé cßn béc lé nhiÒu s¬ hë kÐm linh ho¹t kh«ng ®¸p øng ®îc c¬ chÕ thÞ trêng, c¬ chÕ qu¶n ký yÕu kÐm dÉn ®Õn trêng hîp mét sè c¸n bé yÕu kÐm ®¹o ®øc lîi dông chiÕm ®o¹t tµi s¶n cña c«ng, qu¶n lý kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶, kh«ng m¹nh d¹n ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chÝnh s¸ch trong c«ng viÖc II) Ho¹t ®éng cña ng©n hµng ngêi nghÌo vµ hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng ngêi nghÌo ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo: 1) Ng©n hµng ngêi nghÌo (NHNg): NHNg ®îc thµnh lËp gåm cã Héi ®ång qu¶n trÞ ®øng ®Çu lµ chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ vµ c¸c thµnh viªn cña héi ®ång, ngêi ®øng ra qu¶n lý trùc tiÕp lµ tæng gi¸m ®èc NHNg vµ ban Tæng gi¸m ®èc, Tæng kiÓm so¸t Héi ®ång qu¶n trÞ, NHNg ®îc thµnh lËp ë tÊt c¶ c¸c tØnh trong c¶ níc, ë mçi tØnh l¹i cã nhiÒu chi nh¸nh ë c¸c huyÖn, quËn vµ ngêi l·nh ®¹o ë c¸c tØnh lµ gi¸m ®èc NHNg cïng ban l·nh ®¹o ng©n hµng. Cïng víi m« h×nh ®Æc thï, cã Héi ®ång qu¶n trÞvµ Ban ®¹i diÖn Héi ®ång qu¶n trÞ c¸c cÊp, ®· tËp hîp ®îc søc m¹nh tæng hîp c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ x· héi vµ ®«ng ®¶o céng ®ång d©n c tõ mäi miÒn ®Êt níc gãp tiÒn, gãp søc ph¸t huy tinh thÇn t¬ng th©n t¬ng ¸i cña d©n téc ta.TÝnh ®Õn nay NHNg ®îc thµnh lËp ë hÇu hÕt c¸c tØnh trong c¶ níc vµ ho¹t ®éng cã nhiÒu hiÖu qu¶. Sau gÇn 5 n¨m thµnh lËp vµ ho¹t ®éng, NHNg võa kiÖn toµn bé m¸y ho¹t ®éng vµ x©y dùng c¬ chÕ nghiÖp vô, võa triÓn khai c¸c ho¹t ®éng huy ®éng vèn vµ cho vay nhng còng ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ trong viÖc cung cÊp vèn tÝn dông tíi nh÷ng hé nghÌo thiÕu vèn s¶n xuÊt kinh doanh. KÕt qu¶ ®ã thÓ hiÖn: VÒ nguÇn vèn: TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2000, tæng nhuån vèn cña NHNg ®¹t 5.015 tû ®ång so víi nguån vèn tõ khi thµnh lËp vµ chuyÓn giao tõ Quü cho vay u ®·i hé nghÌo chuyÓn sang lµ 521 tû ®ång th× nguån vèn ®· t¨ng lªn 4496 tû ®ång víi kÕt cÊu nguån vèn chñ yÕu lµ nguån vèn vay tõ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh 2.602 tû ®ång chiÕm 55,9% tæng nguån vèn vay vèn Ng©n hµng nhµ níc (chiÕm 18%), vèn vay Tæ chøc níc ngoµi (Quü OPEC chiÕm 1,7%), vèn nhËn dÞch vô uû th¸c (chiÕm 1%), vèn tõ ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng chuyÓn sang (chiÕm 6,7%) vµ mét phÇn nhá tõ vèn huy ®éng trong céng ®ång d©n c. VÒ kÕt qu¶ cho vay: Víi tæng nguån vèn nªu trªn, NHNg ®· thùc hiÖn cung cÊp tíi phÇn lín c¸c hé nghÌo cã nhu cÇu vay vèn trªn ph¹m vi toµn quèc. TÝnh ®Õn ngµy 30/9/2000, ®· cã h¬n 5,3 triÖu lît hé nghÌo nhËn ®îc vèn vay tÝn dông tõ NHNg víi tæng sè tiÒn lµ 8.396 tû ®ång. NhiÒu hé nghÌo lµ d©n téc thiÓu sè còng ®· ®îc vay vèn víi d nî lµ 733 tû ®ång chñ yÕu lµ ngêi d©n téc Tµy, Nïng, Th¸i, Mêng, Kh¬ me... VÒ ®èi tîng phôc vô: Lµ nh÷ng hé gia ®×nh nghÌo cã søc lao ®éng, cã kh¶ n¨ng tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh nhng thiÕu vèn. Hé nghÌo ®îc nhËn diÖn theo chuÈn mùc ph©n lo¹i do Bé Lao ®éng Th¬ng Binh vµ X· héi c«ng bè tõng thêi kú, c¸c ®èi tîng nµy cha ®îc vay vèn ë c¸c toá chøc tÝn dông. C¸c h« gia ®×nh nghÌo thuéc diÖn chÝnh s¸ch x· héi nh giµ c¶ neo ®¬n, tµn tËt, kh«ng cã søc lao ®éng, hoÆc c¸c gia ®×nh nghÌo gÆp rñi ro bÖnh tËt, thiªn tai, thiÕu ¨n do Quü x· héi cña Ng©n s¸ch Nhµ níc tµi trî. Nh÷ng hé nµy kh«ng thuéc ®èi tîng ®îc vay vèn cña NHNg. Hé nhÌo vay vèn NHNg ph¶i thùc sù s¶n xuÊt kinh doanh dich vô, kh«ng ®îc sö dông vèn vay vµo môc ®Ých tiªu dïng, sinh ho¹t, ch÷a bÖnh, cøu ®ãi, tæ chøc héi hÌ, ch¬i ®Ò, nghiÖn hót... ¦u ®·i vÒ l·i suÊt cho vay: Nhà níc cã chÝnh s¸ch u ®·i vÒ l·i suÊt cho vay ®èi víi ngêi nghÌo, NHNg cho hé nghÌo vay vèn víi l·i suÊt thÊp h¬n l·i suÊt cho vay cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, Quü tÝn dông nh©n d©n. NHNg cho vay cung 1 møc l·i suÊt cho c¸c lo¹i cho vay kh¸c nhau(ng¾n h¹n, trung h¹n). L·i suÊt cho vay hé nghÌo vïng 3(Theo quy ®Þnh cña Uû ban D©n téc vµ miÒn nói) ®îc gi¶m 0,1% so víi l·i suÊt cho vay th«ng thêng. L·i suÊt nî qu¸ h¹n b»ng 130% l·i suÊt cho vay ghi trªn sæ vay vèn. (ThÊp h¬n so víi l·i suÊt nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng th¬ng m¹i lµ b»ng 150% l·i suÊt cho vay th«ng thêng). L·i suÊt cho vay ®îc thay ®æi theo tng thêi kú do chÝnh phñ quy ®Þnh c¨n cø sù thay ®æi mÆt b»ng l·i suÊt chung trªn thÞ trêng. Trong 5 n¨m qua, ®· cã 5 lÇn th©y ®æi theo híng h¹ l·i suÊt cho vay ®èi víi hé nghÌo tõ møc l·i suÊt 1,2%/th¸ng h¹ xuèng 1%/th¸ng; 0,8%/th¸ng vµ hiÖn nay ®ang ¸p dông lµ 0,7%/th¸ng, riªng ®èi víi hé nghÌo vïng III ®îc vay l·i suÊt 0,6%/th¸ng vµ ®Òu thÊp h¬n l·i suÊt cho vay hiÖn hµnh cña c¸c NHTM vµ Hîp t¸c x· tÝn dông. VÒ quy ®Þnh møc cho vay tèi ®a: Khi míi thµnh lËp NHNg: møc cho vay tèi ®a kh«ng qu¸ 2,5 triÖu ®ång/hé. HiÖn nay, ®iÒu chØnh n©ng lªn tèi ®a kh«ng qu¸ 3 triÖu ®ång/hé. Riªng ®èi víi nh÷ng hé nghÌo ®Çu t cho ch¨n nu«i ®¹i gia sóc, tr«ng c©y ¨n qu¶, c©y c«ng nghiÖp, mua s¾m c«ng cô, nu«i trång ®¸nh b¾t h¶i s¶n, kinh doanh ngµnh nghÒ, ®îc vay vèn tèi ®a ®Õn 5 triÖu ®«ng/hé phï hîp víi t¨ng trëng nguån vèn cña NHNg vµ quy m« sö dông vèn ®èi víi hé nghÌo VÒ thêi h¹n cho vay: ViÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n cho vay c¨n cø vµo chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ tr¶ nî cña ngêi vay nhng tèi ®a kh«ng qu¸ 60 th¸ng. Hé nghÌo ®îc vay vèn nhiÒu lÇn cho ®Õn khi tho¸t khái ngìng nghÌo theo chuÈn mùc ph©n lo¹i cña Bé lao ®éng th¬ng binh x· héi. Thêi h¹n cho vay trung h¹n tèi ®a 36 th¸ng, nay ®îc nghiªn cøu ¸p dông thêi h¹n tèi ®a 60 th¸ng. Ngoµi ra, NHNg cßn ¸p dông c¸c h×nh thøc cho vay lu vô, gia h¹n nî. VÒ thñ tôc cho vay: Thñ tôc cho vay hé nghÌo ®¬n gi¶n. Hé nghÌo vay vèn kh«ng ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n. Hé nghÌo chØ ph¶i ®iÒn vµo ®¬n xin vay theo mÉu ®· ®îc ng©n hµng in s½n. Trong ®¬n nªu râ môc ®Ých vay tiÒn, sè tiÒn xin vay vµ cam kÕt cña hé vay vèn ®èi víi ng©n hµng. C¸c quy ®Þnh kh¸c: Hé nghÌo vay vèn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tr¶ gèc vµ l·i ®Çy ®ñ theo ®óng thêi h¹n ®· cam kÕt víi ng©n hµng. Hé nghÌo vay vèn chØ ph¶i tr¶ kho¶n l·i vay theo l·i suÊt vay vèn ®íc NHNg c«ng bè theo tõng thêi ®iÓm cô thÓ, kh«ng ph¶i tr¶ thªm bÊt kú mét kho¶n phÝ nµo kh¸c. ViÖc tr¶ l·i cã thÓ tr¶ theo th¸ng hoÆc quý tuú theo sù tho¶ thuËn cña ng©n hµng víi ngêi vay vèn. NHNg kh«ng tÝnh l·i cha tr¶ ®Ó nhËp vµo gèc. Nõu l·i cha thu ®îc cña kú tríc chuyÓn sang thu vµo kú kÕ tiÕp. NHNg ph¸t tiÒn vay trùc tiÕp cho nh÷ng hé nghÌo n»m trong danh s¸ch ®· ®îc tæ b×nh nghÞ vµ ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. ChÝnh s¸ch xö lý rñi ro: Nhµ níc cã chÝnh s¸ch xö lý rñi ro ®Ó hç trî hé nghÌo vay vèn gÆp rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng nh thiªn tai, ho¶ ho¹n, dich bÖnh... g©y thiÖt h¹i ®Õn tµi s¶n cña hé vay vèn trong ®ã cã vèn vay ng©n hµng. Nh÷ng trêng hîp rñi ro nµy dï x¶y ra trªn diÖn réng hay trªn diÖn hÑp, dï kho¶n vay ®Õn h¹n hoÆc cha ®Õn h¹n sÏ ®îc NHNg xö lý tuú theo møc ®é thiÖt h¹i. Trêng hîp hé nghÌo vay vèn cha tr¶ ®îc nî do nguyªn nh©n s¶n xuÊt ra cha tiªu thô ®îc s¶n phÈm th× NHNg cho gia h¹n nî ®Õn khi hé nghÌo b¸n ®îc s¶n phÈm tr¶ nî ng©n hµng. Nhng tèi ®a kh«ng qu¸ 60 ngµy. 2) HiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng ngêi nghÌo ®èi víi c¸c hé thuéc diÖn ®ãi nghÌo: TÝn dông ng©n hµng lµ mèi quan hÖ vay mîn gi÷a ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n. NHNg ®îc thµnh lËp nh»m môc ®Ých gióp c¸c hä nghÌo vît lªn khã kh¨n tho¸t ra khái c¶nh ®ãi nghÌo hoµ nhËp víi cuéc sèng nhng bªn c¹nh ®ã nã còng ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých kinh doanh thu lîi nhuËn nhng víi møc thÊp. ChÝnh v× vËy mµ khi nãi ®Õn hiÖu qu¶ tÝn dông cña NHNg chóng ta ph¶i nãi tíi vÊn ®Ò sö dông vèn vµ hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn ®ã nh thÕ nµo thu ®îc lîi nhuËn cao hay thÊp. Cho ®Õn nay sau 5 n¨m ®îc thµnh lËp NHNg cã tæng sè vèn ban ®Çu lµ 521 tû ®ång vµ b©y giê lµ 5015 tû ®ång nh v©y sau 5 n¨m ®îc thµnh lËp NHNg ®· ®a tæng nguån vèn cña m×nh t¨ng thªm gióp ng©n hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n, tèt h¬n. Thu l·i cho vay vÉn lµ kho¶n thu chÝnh, duy nhÊt cña NHNg nªn vÉn ®îc NHNg c¸c cÊp tÝch cùc khai th¸c nh»m gi¶m bít c¨ng th¼ng vÒ kinh phÝ ho¹t ®éng còng nh t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc sö lý mét sè vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña NHNg, tæng sè l·i thu ®îc trong n¨m 2000 lµ 325 tû t¨ng 15,6% so víi n¨m 1999, tû lÖ thu l·i b×nh qu©n toµn quèc ®¹t 86,6% t¨ng 1,6% so víi n¨m 1999. Thu l·i tõ tiÒn göi ®©y lµ kho¶n l·i ph¸t sinh tõ sè vèn t¹m thêi nhµn rçi ®ang trªn tµi kho¶n tiÒn göi t¹i NHNo. Tæng thu l·i tiÒn göi lµ 5,2 tû ®ång n¨m 2000. HÖ sè sö dông vèn trong n¨m 2000 b×nh qu©n c¶ n¨m lµ 92,6%. Nãi hiÖu qu¶ tÝn dông còng lµ nãi ®Õn vÊn ®Ò ®· cho vay ®îc bao nhiªu tiÒn trong 1 n¨m vµ nã ®· cã t¸c dông g× gióp c¸c hé nghÌo ®ãi chÝnh v× vËy mµ khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tÝn dông cña NHNg chóng ta thêng nh×n vµo kÕt qu¶ nµy, thËt kÝch lÖ lµ cho ®Õn nay sau 5 n¨m thµnh lËp nãi chung lµ trong thêi gian ng¾n nhng víi sù ho¹t ®éng cã g¾ng vµ cã hiÖu qu¶ NHNg hµng n¨m cho c¸c ®èi tîng thuéc diÖn ®îc vay vèn vay vèn víi sè tiÒn hµng tû ®«ng mçi n¨m nh n¨m 2000 doanh sè cho vay laf 2171 tû ®ång trong ®ã doanh sè cho vay quý IV lµ 724 tû ®ång, chiÕm tû träng 33,4% doanh sè cho vay c¶ n¨m. Doanh sè thu nî ®¹t 1364 tû ®ång, trong ®ã doanh sè thu nî quý IV lµ 452 tû ®ång, chiÕm tû träng 33,1% doanh sè thu nî c¶ n¨m. §Õn ngµy 31/12/2000, tæng d nî cho vay hé nghÌo ®¹t 4704 tû ®ång, t¨ng 807 tû ®«ng(20,7%) so víi n¨m 1999, trong ®ã quý IV t¨ng 326 tû ®ång, chiÕm tû träng 40,4% trong tæng sè d nî c¶ n¨m vµ ®¹t 89,4% kÕ ho¹ch n¨m 2000. HiÖn cã gÇn 2,5 triÖu hé thuéc 208 ngµn tæ vay vèn cßn d nî NHNg. D nî b×nh qu©n mét hé lµ 1880 ngµn ®ång, t¨ng so víi n¨m ®Çu tiªn ho¹t ®éng (1996) lµ 500 ngµn ®ång/hé vµ t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 200 ngµn ®ång/ hé. TÝnh ®Õn ngµy 30/9/2000, ®· cã h¬n 5,3 triÖu hé nghÌo nhËn ®îc vèn tÝn dông tõ NHNg víi tæng sè tiÒn lµ 8396 tû ®ång. Víi sè vèn vay hé nghÌo ®· ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh, chñ yÕu lµ ®Çu t vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, th©m canh t¨ng vô, më réng ngµnh nghÒ, c¶i thiÖn ®êi sèng vµ n©ng cao thu nhËp ®Ó tr¶ nî ng©n hµng víi doanh sè thu nî ®¹t 4017 tû ®ång. HiÖn cßn 2467 ngµn hé d nî ng©n hµng víi sè tiÒn 4379 tû ®ång, b×nh qu©n mçi hé d nî tíi 1,7 triÖu dång. Trong doanh sè cho vay nãi trªn, ng©n hµng ®· thùc hiÖn cung cÊp tÝn dông tíi c¶ nh÷ng hé nghÌo ë vïng III, d nî hé nghÌo ë khu vùc III lµ 487 tû ®ång víi 280 ngµn hé cßn d nî, trong ®ã cho vay hé nghÌo ë c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n miÒn nói, vïng s©u, vïng xa theo QuyÕt ®Þnh 135/1998/Q§-TTg ngµy 31/7/1998 cña Thñ tíng ChÝnh phñ lµ 324 tû ®ång víi 183 ngµn hé d nî tÝnh ®Õn n¨m 2000 tû lÖ hé nghÌo ®ãi trong c¶ níc cßn 11% gi¶m xuèng rÊt nhiÒu so víi tríc ®©y thÓ hiÖn ®îc chÝnh s¸ch cho vay ®èi víi hé nghÌo ®¹t ®îc kÕt qu¶ tèt, ®êi sèng ngêi d©n ®îc c¶i thiÖn nhiÒu, gióp nhiÒu hé trë l¹i cuéc s«ng hoµ nhËp víi céng ®ång. Thêi gian qua, tÝn dông NHNg ®· tËp trung ®Çu t cho hé nghÌo thùc sù cã hiÖu qu¶, gãp phÇn t¹o viÖc lµm, thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, chuyÓn dich c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, æn ®Þnh c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho d©n nghÌo. §Õn nay, theo b¸o c¸o cña c¸c chi nh¸nh vèn NHNg ®· gãp phÇn gióp cho 425 ngµn hé tho¸t khái ngìng nghÌo ®ãi, v¬n lªn hoµ mhËp víi céng ®ång. III) Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông cña NHNg ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. Gi¶i ph¸p vÒ huy ®éng vèn: §Ó NHNg cã thÓ ph¸t triÓn bÒn v÷ng th× cÇn ph¶i cã mét nguån vèn t¬ng ®èi lín. Muèn vËy ph¶i tËp trung mäi nguån vèn tµi trî g¾n víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mµ l©u nay ®ang ®îc c¸c bé, c¸c ngµnh, c¸c cÊp, tæ chøc ®oµn thÓ quÇn chóng qu¶n lý vÒ mét ®Çu mèi lµ NHNg qu¶n lý vµ cho vay. Kh«ng thÓ tån t¹i m·i t×nh tr¹ng nhiÒu ch¬ng tr×nh hç trî vèn cho n«ng nghiÖp n«ng th«n, cho môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mµ ngêi nghÌo l¹i thiÕu vèn s¶n xuÊt, Cho nªn ph¶i chó träng viÖc huy ®éng vèn, b¶o toµn vÇ kh«ng ngõng ph¸t triÓn nguån vèn v× NHNg ho¹t ®éng v× môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng v× môc tiªu lîi nhuËn. - §èi víi nguån vèn tõ ng©n s¸ch: §Ó tõng bíc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, Nhµ níc cÇn ph¶i dµnh mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trong c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch hµng n¨m ®Ó lËp c¸c quü tµi trî cho ch¬ng tr×nh dù ¸n quèc gia nh: Quü gi¶i quyÕt viÖc lµm, quü b¶o trî n«ng nghiÖp, quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo... Thùc tÕ cho thÊy, viÖc hç trî vèn cho ngêi nghÌo víi h×nh thøc cÊp ph¸t cña ng©n s¸ch sÏ kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, t¹o t©m lý mong chê û l¹i ®èi víi ngêi nghÌo vµ sè vèn sÏ kh«ng ®îc sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt mµ chØ ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng. §Ó vèn tµi trî cña Nhµ níc sö dông ®óng môc ®Ých, ®óng ®èi tuîng vµ ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ cÇn ph¶i thùc hiÖn th«ng qua kªnh tÝn dông. V× vËy, Nhµ níc nªn cã kÕ ho¹ch vµ ph¬ng ¸n chuyÓn sè vèn tµi trî hµng n¨m vÒ ph¸t triÓn n«ng th«n theo c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, gi¶i quyÕt viÖc lµm...qua hÖ thèng NHNg ®Ó qu¶n lý vµ cho vay víi mét møc l·i suÊt thèng nhÊt th× míi ph¸t huy tèt hiÖu qu¶ c¸c ch¬ng tr×nh. - §èi víi nguån vèn tµi trî cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n, nguån vèn ®èng gãp quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc, trong d©n c vµ céng ®ång nh÷ng ngêi nghÌo ®Ó kh«ng ngõng ph¸t triÓn quü cho vay, t¹o ®iÒu kiÖn cho NHNg ho¹t ®éng chñ ®éng h¬n. Ngoµi nguån vèn ®ãng gãp b¾t buéc cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, NHNg cã thÓ huy ®éng nguån vèn tµi trî tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ tµi chÝnh, tÝn dông vµ c¸ nh©n trong níc vµ ngoµi níc,nguån vèn nµy ®îc h×nh thµnh tõ viÖc trÝch mét phÇn vèn kinh doanh, nguån vèn nhµn rçi cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®Ó tµi trî theo c¸c ch¬ng tr×nh nh©n ®¹o, tõ thiÖn hoÆc cho vay víi l·i suÊt u ®·i v× môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. §Ó kh¬i t¨ng nguån vèn nµy NHNg cÇn ph¶i : + Thùc hiÖn tèt h¬n n÷a viÖc cho vay hé n«ng d©n nghÌo tõ quü cho vay u ®·i hé nghÌo vµ c¸c nguån vèn tµi trî theo ch¬ng tr×nh dù ¸n cña ChÝnh phñ. + Phèi kÕt hîp chÆt chÏ víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, ban xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, c¸c c¬ quan h÷u quan ®Ó x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n cã tÝnh kh¶ thi nh»m thu hót c¸c nguån vèn tµi trî c¶ trong vµ ngoµi níc. + Cïng víi c¸c c¬ quan ®oµn thÓ, tæ chøc hiÖp héi tuyªn truyÒn vËn ®éng mäi c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc, mäi tÇng líp nh©n d©n, c¸c tæ chøc x· héi, c¸c doanh nghiÖp... H·y v× ngêi nghÌo mµ ®ãng gãp vµo quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, coi ®ã lµ l¬ng t©m vµ tr¸ch nhiÖm cña toµn x· héi. - §èi víi nguån vèn huy ®éng tiÒn göi tiÕt kiÖm cña hé n«ng d©n: Nguån vèn t¨ng trëng th«ng qua huy ®éng tõ nhiÒu kªnh nhueng kh«ng thÓ ®¸p øng nÕu nh NHNg kh«ng huy ®éng ®îc tiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n, nhng nÕu huy ®éng vèn theo l·i suÊt thÞ trêng ®Ó cho vay u ®·i lµ chuyÖn nghÞch lý.BiÖn ph¸p ë ®©y lµ Nhµ níc ph¶i cã c¬ chÕ xö lý l·i suÊt thÝch hîp. NhiÒu quan ®iÓm cho r»ng hé n«ng d©n nghÌo kh«ng thÓ gi÷ tiÕt kiÖm ®îc v× møc thu nhËp cña hä qu¸ thÊp l¹i ph¶i dµnh ®a phÇn cho ¨n uèng, sinh ho¹t, thuèc men... th× llµm g× cßn tiÒn göi tiÕt kiÖm n÷a, nhng còng cã quan ®iÓm cho r»ng hé nghÌo vÉn cã tiÒn ®Ó göi tiÕt kiÖm v×: B¶n chÊt ngêi n«ng d©n ViÖt Nam lµ cÇn cï vµ tiÕt kiÖm, hä vÉn thêng dµnh dôm tiÕt kiÖm chót vèn ch¾t chiu ®Ó ®Ò phßng lóc gi¸p h¹t, mÊt mïa hoÆc c¸c nhu cÇu ®ét xuÊt kh¸c. S¶n xuÊt vµ c¸c ngµnh nghÒ phô ë n«ng th«n cã tÝnh thêi vô, thu nhËp cña ngêi n«ng d©n l¹i mang tÝnh tæng hîp, ngoµi thu nhËp chÝnh hä cßn thu nhËp thêng xuyªn c¸c nghÒ phô nh t¨ng gia mí rau, con gµ... hä cã thÓ tÝch kuü ®îc tõ ®ã. Nõu coi viÖc gi÷ tiÒn tiÕt kiÖm nh mét ®iÒu kiÖn b¾t buéc ®Ó ®îc vay tiÒn Ng©n hµng th× sÏ khuyÕn khÝch hé n«ng d©n ®Ó dµnh tiÒn göi. Kinh nghiÖm thùc tÕ cho thÊy hÇu hÕt c¸c ch¬ng tr×nh tÝn dông cÊp cho ngêi nghÌo ®¹t kÕt qu¶ kh«ng ph¶i do viÖc gi¶m l·i suÊt, mµ do t¹o ®îc nhiÒu c¬ héi lµm ¨n cho ngêi nghÌo, do kiÓm so¸t kh¾t khe viÖc sö dông vèn, g¾n viÖc huy ®éng tiÕt kiÖm b¾t buéc th«ng qua tæ nhãm víi tÝn dông ®Ó t¹o ý thøc tiÕt kiÖm trong toµn d©n. §Ó t¹o thªm nguån vãn cho vay ë khu vùc n«ng th«n, cÇn ph¶i cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch, c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®ã lµ: + Ph¶i tËp trung mäi cè g¾ng ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng tiÒn tÖ, thÞ trêng vèn ë n«ng th«n, NHNg ph¶i cã chi nh¸nh ho¹t ®éng ë ®Þa bµn n«ng th«n, ccµn ®æi míi ph¬ng thøc ho¹t ®éng, c¶i tiÕn c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn phï hîp víi ®iÒu kiÖn ë n«ng th«n ®Î khuyÕn khÝch hä ®Õn víi ng©n hµng. Cã c¬ chÕ khuuyÕn khÝch b¨ng vËt chÊt thÝch hîp víi tõng chi nh¸nh, tõng c¸n bé tham gia huy ®éng vèn vµ cho vay ë tËn lµng, ë vïng s©u, vïng xa, phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ quÇn chóng tuyªn truyÒn vËn ®éng nh©n d©n tham gia göi tiÒn tiÕt kiÖm vµo ng©n hµng. + Thùc hiÖn c¬ chÕ bï lç thÝch hîp, kÞp thêi cho NHNg ®Ó thùc hiÖn viÖc cho vay theo møc l·i suÊt u ®·i mµ ph¶i sö dôngnguån vèn huy ®éng. + Thùc hiÖn phueoeng thøc huy ®éng vèn tiÕt kiÖm b¾t buéc vµ tiÕt kiÖm tù nguyÖn v× hai ph¬ng thøc nµy lµ yÕu tè quan träng trong viÖc ®éng viªn vµ thu hót nguån vèn tÝch luü cña hé n«ng d©n nghÌo, nh»m kh¬i t¨ng nguån vèn u ®·i ®Ó tiÕp tôc më réng diÖn cho vay vµ møc cho vay cña NHNg. Nh÷ng biÖn ph¸p vÒ cho vay ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ NghÞ quyÕt trung ¬ng §¶ng, NHNg cÇn ph¶i cã nh÷ng ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ ®èi víi viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ nong nghiÖp n«ng th«n. HÖ thèng ng©n hµng c©nf cã nh÷ng nç lùc t¨ng cêng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn t¹i ®Þa bµn díi nhiÒu h×nh thøc. §Æc biÖt lµ NHNg ph¶i thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc huy ®éng vèn t¹i ®Þa ph¬ng víi l·i suÊt rÎ ®Ó cã ®ñ vèn tgùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ lín cña §¶ng nh»m ®Èy nhanh tiÕn bé c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸, ®ång thêi tËp trung vèn vÒ khu vùc n«ng th«n ®Ó t¨ng cêng cho c¸c ngµnh nghÒ N«ng- L©m nghiÖp vµ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, dich vô kh¸c ph¸t triÓn. Thùc hiÖn nhiÖm vô trªn, NHNg cÇn ph¶i lu«n chó träng ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t, phÊn ®Êu gi¶m d nî qu¸ h¹n ë møc thËp nhÊt gãp phÇn cñng cè vµ lµm m¹nh ho¸ hÖ thèng ng©n hµng. §Ó ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña NHNg trong thêi gian tíi cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p vÒ cho vay ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo sau: 2.1. X¸c ®inh ®èi tîng cho vay: §èi tîng phôc vô cña NHNg lµ nh÷ng hé nghÌo thiÕu vèn s¶n xuÊt, kinh doanh nhng ph¶i cã n¨ng lùc s¶n xuÊt. HiÖn nay theo th«ng b¸o cña Bé lao ®éng th¬ng binh- x· héi: “VÒ viÖc: X¸c ®Þnh chuÈn mùc hé ®ãi nghÌo cho n¨m 1997-1998(chuÈn mùc tèi thiÓu)”. - Hé nghÌo lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi hµng th¸ng quy ®æi ra g¹o vµ gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng: + Díi 25 Kg g¹o (t¬ng ®¬ng 90000 ®ång) ë thµnh thÞ. + Díi 20 Kg g¹o (t¬ng ®¬ng 70000 ®ång) ë n«ng th«n, ®ång b»ng vµ trung du. + Díi 15 Kg g¹o (t¬ng ®¬ng 55000 ®ång) ë n«ng th«n miÒn nói vµ h¶i ®¶o. - Hé ®ãi lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi hµng th¸ng quy ®æi ra g¹o vµ gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng: Díi 13 Kg g¹o (t¬ng ®¬ng 45000 ®ång). 2.2. X¸c ®inh ®iÒu kiÖn cho vay: Hé n«ng d©n nghÌo muèn vay vèn NHNg th× ph¶i héi ®ñ ®iÒu kiÖn sau ®©y: + Hé vay vèn ph¶i cã tªn trong danh s¸ch hé nghÌo do Ban xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë x·, phêng, thÞ trÊn ®Ò nghÞ, ®îc Chñ tÞch UBND x· së t¹i xÐt duyÖt, chuyÓn lªn Ban ®¹i diÖn Héi ®ång qu¶n trÞ NHNg quËn, huyÖn, thÞ xa phª duyªt. + Hé nghÌo ph¶i cã hé khÈu thêng tró t¹i ®Þa ph¬ng n¬i chi nh¸nh NHNg ®ãng trô së. + Hé nghÌo vay vèn kh«ng ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n nhng ph¶i lµ thµnh viªn tæ t¬ng trî hoÆc tæ tiÕt kiÖm vµ vay vèn. Trêng hîp kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña tæ th× ph¶i ®îc mät tæ chøc chÝnh trÞ x· héi c¬ së bao l·nh b»ng tÝn chÊp (gäi t¾t lµ tæ tÝn chÊp). + Chñ hé vµ ngêi thõa kÕ hîp ph¸p lµ ngêi ®¹i diÖn cña hé gia ®×nh chÞu tr¸ch nhiÖm vay vèn vµ tr¶ nî ng©n hµng. + Hé nghÌo tr¶ hÕt nî lÇn tríc míi ®îc xÐt duyÖt cho vay lÇn sau. + Hé nghÌo kh«ng cßn nî vay c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông kh¸c. + Hé nghÌo chÊp nhËn quy ®Þnh nghiÖp vôcho vay cña NHNg vµ chÞu sù kiÓm so¸t cña NHNg tõ khi nhËn tiÒn vay cho ®Õn khi tr¶ hÕt nî gèc vµ l·i. §ång thêi cam kÕt thùc hiÖn ®Çy ®ö c¸c lo¹i tiÒn göi b¾t buéc. 2.3. L·i suÊt cho vay ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo: - §Ó gióp ®ì cho hé n«ng d©n nghÌo ph¸ triÓn s¶n xuÊt nªn hä vay vèn víi l·i suÊt u ®·i, cµng thÊp cµng tèt. - Nªn cho hé nghÌo vay vènvíi l·i suÊt thÞ trêng, b×nh ®¼ng nh c¸c ®èi tîng kh¸ch hµng kh¸c, vÊn ®Ò dÆt ra lµ hé nghÌo nhËn ®îc vèn vay mét c¸ch kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ thuËn tiÖn, hanj chÕ hé nghÌo ph¶i vay nÆng l·i. Trªn thùc tÕ cã hai quan ®iÎm nh trªn, mâi quan ®iÓm ®Òu cã u, nhîc ®iÓm riªng cña nã. NÕu cho vay vèn víi l·i suÊt u ®·i vµ kh«ng cã l·i rÊt dÔ t¹o ra cho hä t©m lý ch©y ú, û l¹i, tr«ng chê vµo sù tµi trî cña nhµ níc tiÒn vay sÏ kh«ng sö dông vµo s¶n xuÊt, hiÖu qu¶ thÊp dÉn ®Õn kh«ng tr¶ ®îc nî. Ngîc l¹i nÕu cho vay vèn víi l·i suÊt thÞ trêng th× hä sÏ thiÕu ®iÒu kiÖn vµ c¬ héi v¬n lªn. V× vËy ë níc ta hiÖn nay l·i suÊt cho vay ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo lµ 0,6%, thÊp h¬n l·i suÊt cho vay ®èi víi c¸c ®èi tîng kh¸c chØ cao h¬n chót Ýt so víi l·i suÊt huy ®éng. 2.4. Møc cho vay, lo¹i vµ thêi h¹n cho vay: + Møc cho vay: C¨n cø vµo nhu cÇu vèn cña hé nghÌo ®Çu t cho s¶n xuÊt kinh doanh theo mïa vô hoÆc dù ¸n vµ vèn tù lùc cña c¸c hé ®Ó x¸c ®Þnh møc vèn cho vay ®èi víi hé nghÌo (møc vay tèi ®a hiÖn nay lµ 5 triÖu ®ång/hé) víi møc cho vay hiÖn nay, NHNg cÇn ®Çu t vµo c¸c ®èi tîng: Gièng c©y trång, vËt nu«i, ph©n bãn thuèc trõ s©u, thøc ¨n gia sóc gia cÇm, mua s¾m c«ng cô lao ®éng nhá... + Lo¹i vµ thêi h¹n cho vay: Môc tiªu chÝnh cña viÖc cho hé n«ng d©n nghÌo vay vèn lµ ®Ó gióp hä duy tr× s¶n xuÊt, æn ®Þnh ®êi sèng, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. V× vËy, NHNg chØ nªn ¸p dông lo¹i cho vay ng¾n h¹n vµ cho vay trung h¹n, kh«ng nªn ¸p dông cho vay dµi h¹n. - Cho vay ng¾n h¹n: Thêi h¹n cho vay phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt cña tõng lo¹i c©y trång vËt nu«i, ngµnh nghÒ nhng tèi ®a kh«ng qu¸ 12 th¸ng. - Cho vay trung h¹n: Thêi h¹n cho vay tõ 12 th¸ng ®Õn 36 th¸ng tuú thuéc vµo chu kú s¶n xuÊt cña tõng ®èi tîng vay cô thÓ. §èi tîng chñ yÕu lµ mua s¾m c«ng cô lao ®éng, ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt nh: tr©u, bß cµy kÐo, sinh s¶n, ®µo ao th¶ c¸, trång c©y l©u niªn... 2.5. Quy tr×nh vµ thñ tôc cho vay: + CÇn c¶i tiÕn c¸c c¬ chÕ, thñ tôc vµ h×nh thøc cho vay theo híng ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn, nhanh chãng, ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o ®îc c¸c yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o qu¶n lý tiÒn vay vµ thu håi nî, c¶i tiÕn c¬ chÕ qu¶n lý tríc khi cho vay vµ trong qu¸ tr×nh sö dông tiÒn vay, g¾n tr¸ch nhiÖm cña ngêi cho vay víi thu håi nî ®Ó ®¶m b¶o toµn vèn vµ gi¶m bít tæn thÊt trong cho vay. + Cïng víi viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé ng©n hµng nãi chung vµ c¸n bé tÝn dông nãi riªng vÒ hiÓu biÕt thÊu ®¸o c¸c quy ®Þnh trong ho¹t ®éng ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông hé nghÌo nãi riªng, t¨ng vêng c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc trong ho¹t ®éng tÝn dông. 2.6. ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tÝn chÊp trong viÖc cho vay hé n«ng d©n nghÌo: + Trong quy ®Þnh nghiÖp vô cho vay cña NHNg kh«ng ph¶i ¸p dông tµi s¶n thÕ chÊp mµ ph¶i ¸p dông tÝn chÊp bëi v×: ®¹i bé phËn n«ng d©n nghÌo kh«ng cã tµi s¶n g× ®¸ng kÓ ®Ó thÕ chÊp. §iÒu kiÕnèng cña hä bã hÑp trong luü tre lµng, hä g¾n bã mËt thiÕt vµ quqn hÖ rµng buéc víi xãm lµng, cïng ®øc tÝnh tèt ®Ñp, ch©n thËtcña ngêi lao ®éngvµ phong tùc tËp qu¸n ë lµng x·, th«n xãm buéc hä ph¶i sèng víi ch÷ tÝn, chØ trõ trêng hîp gÆp rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng, cßn khi cã thÝ nhËp hä ®Òu tr¶ nî sßng ph¼ng. §Ó thùc hiÖn tèt viÖc cho vay hé n«ng d©n nghÌo vay vèn th«ng qua tæ tÝn chÊp, NHNg cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau: + Cho vay qua tæ nhãm t¬ng trî: C¸c thµnh viªn ph¶i tù lµm ®¬n xin vay vèn Ng©n hµng göi cho tæ trëng tæ t¬ng trî. Toµn tæ häp b×nh xÐt c«ng khai hé nghÌo ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn vµ lËp danh s¸ch hé nghÌo ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn tr×nh ban xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, UBND x· x¸c nhËn vµ göi ng©n hµng. C¸n bé ng©n hµng thÈm ®Þnh vµ xem xÐt cho vay... + Thùc hiÖn tÝn chÊp th«ng qua chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng x¸c nhËn vµ ®¶m b¶o. HiÖn nay ë n«ng th«n chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng (x·, th«n) g¾n bã chÆt chÏ víi n«ng d©n nªn hä cã thÓ trùc tiÕp ®«n ®èc ngêi vay tr¶ nî ng©n hµng ®óng h¹n c¶ l·i vµ gèc. 2.7. Ph¬ng thøc cho vay: HiÖn nay NHNg ®ang thùc hiÖn cho vay trùc tiÕp tíi hé n«ng d©n nghÌo cã sù phèi hîp víi chÝnh quyÒn x·, phêng vµ c¸c tæ t¬ng trî vay vèn. Nhng trong t¬ng lai ®Ó tiÕt gi¶m chi phÝ cho vay vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hé n«ng d©n nghÌo ®îc vay vèn mét c¸ch kÞp thêi vµ thuËn lîi còng nh lµm gi¶m bít khèi lîng c«ng viÖc cña c¸n bé tÝn dông mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng tÝn dông. NHNg ph¶i tiÕn tíi thùc hiÖn cho vay hé n«ng d©n nghÌo th«ng qua tæ chøc trung gian theo h×nh thøc b¸n bu«n nh nhãm liªn ®íi tr¸ch nhiÖm (Dù ¸n SUCS). Môc ®Ých cña viÖc thµnh lËp c¸c nhãm liªn ®íi tr¸ch nhiÖm nµy lµ nh»m thiÕt lËp mét mang líi ch©n rÕt cho NHNg vµ NHNg sÏ tiÕn hµnh cho vay b¸n bu«n th«ng qua mét hÖ thèng nµy. Cô thÓ: + Nhãm ph¶i ®îc thµnh lËp theo nguyªn t¾c tù nguyÖn d©n chñ b×nh ®¼ng cïng cã lîi vµ ph¶i ®îc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn vµ cho phÐp ho¹t ®éng. + Mçi nhãm cã trung b×nh kho¶ng 50 thµnh viªn c¸c thµnh viªn bÇu ra mét trëng nhãm, 1 th ký kiªm thñ quü vµ mét kÕ to¸n nhãm. + C¸c thµnh viªn tham gia nhãm cã nghÜa vô ®ãng gãp vµo kho¶n tiÕt kiÖm ban ®Çu vµ tiÕt kiÖm b¾t buéc (hµng th¸ng) vµ kh«ng ®îc nhãm tr¶ l·i, sè tiÒn ®ã nhãm sÏ göi vµo tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng vµ ®îc ng©n hµng tr¶ l·i theo møc l·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n tuú theo tõng thêi kú. Kho¶n tiÒn tiÕt kiÖm nµy sÏ ®îc bæ sung dÇn vµo nguån vèn tù cã cña nhãm sau nµy vµ ®©y còng chÝnh lµ néi dung tµi s¶n thÕ chÊp cña nhãm ®èi víi ng©n hµng v× hµng th¸ng ng©n hµng sÏ thu l·i tiÒn vay cña nhãm b»ng c¸ch trÝch trªn tµi kho¶n tiÒn göi cña nhãm t¹i ng©n hµng. + NHNg cho nhãm vay theo l·i suÊt hiÖn hµnh mµ ng©n hµng ®ang ¸p dông cho vay trùc tiÕp tíi hé nghÌo. Nhãm sÏ cho c¸c thµnh viªn vay víi møc l·i suÊt cao h¬n. Møc l·i suÊt ph¶i tÝnh to¸n sao cho ®ñ bï ®¾p chi phÝ hµnh chÝnh, tr¶ tiÒn thï lao cña ban qu¶n trÞ nhãm vµ ®Ó dµnh mét phÇn cho viÖc thµnh lËp c¸c quü cña nhãm. + Nhãm ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm trîc ng©n hµng trong c«ng viÖc ®«n ®èc c¸c thµnh viªn tr¶ nî ®óng h¹n, nÕu cã thµnh viªn nµo kh«ng tr¶ ®îc nî th× ph¶i trÝch quü rñi ro ®Ó tr¶ thay. §iÒu nµy sÏ t¹o ra mét sù kiÓm so¸t x· häi vµ liªn ®íi tr¸ch nhiÖm rÊt cao trong néi bé nhãm, gãp phÇn h¹n chÕ bít hiÖn tîng nî ®äng d©y da khã ®ßi lµm t¨ng chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng. Tãm l¹i: §Ó gi¶i quyÕt c¬ b¶n vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, bªn c¹nhviÖc hç trî vèn cÇn ph¶i gi¶i quyÕt mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò kh¸c nh: H¹n chÕ sù thay ®æi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng vµ h¹ tÇng c«ng nghÖ n«ng th«n, vÊn ®Ò ruéng ®Êt, kinh tÕ trang tr¹i, ph¸t huy hiÖu qu¶ c«ng t¸c khuyÕn n«ng, vÊn ®Ò y tÕ, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, chÝnh s¸ch b¶o hiÓm thÊt nghiÖp, vÊn ®Ò gióp ®ì lÉn nhau trong céng ®ång n«ng th«n... Mét khi chóng ta cha cã mét c¬ chÕ, chÝnh s¸ch huy ®éng ®ñ nguån vèn, biÖn ph¸p kiÓm so¸t sö dông nguån vèn vµ m« h×nh tæ chøc kh¶ dông th× ho¹t ®éng cña NHNg cha thÓ ®¶m ®¬ng ®îc chøc n¨ng tÝn dông víi hé n«ng d©n nghÌo. C- KÕt luËn: Tõ nh÷ng nhËn thøc c¬ b¶n vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, néi dung ®Ò ¸n ®· hoµn thµnh c¬ b¶n nh÷ng néi dung sau ®©y: - §· kh¸i qu¸t ho¸ ®îc thùc tr¹ng nghÌo ®ãi trªn ®Êt níc ta vµ vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi hé n«ng d©n nghÌo. - Nªu lªn nh÷ng ho¹t ®äng c¬ b¶n vÒ ng©n hµng ngêi nghÌo ®ång thêi còng nªu lªn ®îc hiÖu qu¶ tÝn dông mµ ng©n hµng ®· lµm ®îc trong 5 n¨m qua, nã ®· gióp c¸c hé n«ng d©n nghÌo ®ãi vît qua c¶nh nghÌo ®ãi nh thÕ nµo. - Trong ®Ò ¸n ®· nªu lªn mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n vÒ huy ®äng vèn vµ ph¬ng thøc cho vay ®èi víi c¸c hä n«ng d©n nghÌo. Víi mong muèn cña em lµ ®ãng gãp mét phÇn nhá nh÷ng kiÕn thøc lý luËn vµ thùc tÕ vÒ ®Ò tµi nghiªn cøu nhng ®©y lµ mét ®Ò tµi míi mÎ, phøc t¹p võa mang tÝnh thêi sù võa cã tÝnh l©u dµi, viÖc thu thËp tµi liÖu cã liªn quan l¹i cã h¹n, tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng nghiªn cøu cßn nhiÒu h¹n chÕ, cho nªn trong ®Ò ¸n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt vµ sai lÇm cÇn ®îc söa ®æi vµ bæ sung tiÕp. V× vËy em rÊt mong ®îc sù gãp ý vµ chØ b¶o cña c¸c thÇy c«vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt vÒ ®Ò tµi nµy ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Danh môc tµi liªu tham kh¶o Tµi liÖu tËp huÊn tæ vay vèn- cña NHNg. Tµi liÖu héi nghÞ triÓn khai nghiÖp vô NHNg n¨m 2001. TËp chÝ ng©n hµng Tµi chÝnh doanh nghiÖp NghÞ quyÕt trung ¬ng IV(kho¸ VIII) vµ vÊn ®Ò tÝn dông N«ng nghiÖp- n«ng th«n.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

DA202.doc