Đề án Kế hoạch và giải pháp huy động vốn đầu tư trong nước của Việt Nam

Lêi nãi ®Çu Huy ®éng vµ tËp trung nguån vèn trong n­íc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®ang trë thµnh mét bé ph©n chñ yÕu trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña n­íc ta, bëi lÏ nhu cÇu vèn ®Çu t­ trong n­íc cµng trë nªn bøc thiÕt trong ®iÒu kiÖn khoa häc kü thuËt tiÕn bé vµ sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ngµy cµng s©u réng. ViÖt Nam tiÕn hµnh x©y dùng CNXH tõ ®iÓm xuÊt ph¸t rÊt thÊp trong khi ®ã l¹i cÇn mét kho¶n vèn lín ®Ó ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng céng phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi l©u dµi. MÆt kh¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc 2001 - 2010 chØ râ "®­a n­íc ta khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn; n©ng cao râ rÖt ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn cña nh©n d©n; t¹o nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp theo h­íng hiÖn ®¹i…". §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu chóng ta cÇn ph¶i huy ®éng ®­îc mét nguån vèn lín ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. VÊn ®Ò huy ®éng vµ tËp trung nguån vèn trong n­íc lµ mét ®Ò tµi réng vµ nã cÇn cã sù ®Çu t­ nghiªn cøu cña nhiÒu nhµ kinh tÕ, nhµ qu¶n lý nhµ chÝnh trÞ. §Ò tµi nµy lµ mét trong nh÷ng h­íng t×m tßi nh»m bËt më c¸c tiÒm n¨ng vÒ vèn tiÒn mÆt, vèn søc ng­êi, vèn tµi nguyªn… vµ huy ®éng tèi ®a nguån vèn ®ã cho sù th¨ng tiÕn cña mçi c¸ nh©n, mçi doanh nghiÖp vµ c¶ nÒn kinh tÕ. §Ò tµi: "KÕ ho¹ch vµ gi¶i ph¸p huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc cña ViÖt Nam" nh»m gãp phÇn nhá bÐ luËn gi¶i nhu cÇu vÒ vèn ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung. §Ò tµi ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh huy ®éng vµ tËp trung vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ViÖt Nam MÆc dï rÊt cè g¾ng nh­ng kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt em mong muèn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« trong Khoa ®Ó ®Ò tµi cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS. Ph¹m Ngäc Linh ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. Ch­¬ng I: Lý luËn chung I- Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­, kÕ ho¹ch khèi l­îng vèn ®Çu t­ vµ vèn ®Çu t­ 1- Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ Ho¹t ®éng ®Çu t­ ®­îc hiÓu lµ c¸c ho¹t ®éng lµm t¨ng thªm (bao hµm c¶ nghÜa kh«i phôc) uy m« cña tµi s¶n quèc gia Tµi s¶n quèc gia ®­îc ph©n chia thµnh 2 nhãm lµ tµi s¶n quèc gia s¶n xuÊt (gäi lµ vèn s¶n xuÊt) vµ tµi s¶n quèc gia phi s¶n xuÊt. §Çu t­ vèn (ho¹t ®éng ®Çu t­ vèn) lµ qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t­ nh»m duy tr× tiÒm lùc s½n cã hoÆc t¹o ra tiÒm lùc míi, tiÒm lùc lín h¬n cho s¶n xuÊt - kinh doanh - dÞch vô vµ sinh ho¹t ®êi sèng x· héi. 2- Kh¸i niÖm kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ - KÕ ho¹ch khèi l­îng vèn ®Çu t­ lµ mét bé phËn trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, nã x¸c ®Þnh quy m« c¬ cÊu tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ x· héi cÇn cã vµ c©n ®èi víi c¸c nguån b¶o ®¶m nh»m thùc hiÖn môc tiªu t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi kú khoa häc 3- Kh¸i niÖm vèn ®Çu t­ Vèn ®Çu t­ lµ tiÒn tÝch luü cña x· héi, cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô lµ tiÕt kiÖu cña d©n vµ vèn huy ®äng tõ c¸c nguån kh¸c ®­îc ®­a vµo sö dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi nh»m duy tr× tiÒm lùc s½n cã vµ duy tr× tiÒm lùc míi cho nÒn s¶n xuÊt x· héi H×nh thøc h÷u hiÖu, cña vèn ®Çu t­ d­íi 2 d¹ng: Vèn ®Çu t­ s¶n xuÊt vµ vèn ®Çu t­ phi s¶n xuÊt II- Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ ho¹ch huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam 1- NhiÖm vô cña kÕ ho¹ch huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc 1.1. X¸c ®Þnh nhu cÇu khèi l­îng vèn ®Çu t­ x· héi cÇn cã kú kÕ ho¹ch §Ó thùc hiÖn ®­îc nhiÖm vô nµy, ®iÒu c¬ b¶n lµ ph¶i dùa vµo kÕ ho¹ch t¨ng tr­ëng c¸c môc tiªu ®Æt ra vÒ t¨ng tr­ëng GDP kú kÕ ho¹ch. Theo tÝnh to¸n ®Ó ®Æt ®­îc môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n h»ng n¨m thêi kú 2001 - 2005 lµ 7,5 th× nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ tÝnh theo m« h×nh Harrod - Damras lµ 200 ngµn tû ®ång t­¬ng ®­íng 30 tû USD 1.2. X¸c ®Þnh tû lÖ c¬ cÊu vèn ®Çu tu theo ngµnh theo c¸c lÜnh vùc ®èi t­îng, khu vùc ®Çu t­ vµ xu h­íng, chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong thêi gian tíi. C¬ cÊu t¨ng tr­ëng nhanh trªn c¬ së h­íng ngo¹i tr­íc ®©y cña mét sè n­íc §«ng ¸ vµ §«ng Nam ¸ cßn h¹n chÕ Trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ vµ héi nhËp nh­ hiÖn nay nÒn kinh tÕ mçi n­íc ph¶i t¨ng c­êng c¹nh tranh ®Ó xuÊt khÈu, bëi lÏ nÒn kinh tÕ héi nhËp kh«ng ph©n biÖt thÞ tr­êng trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Thùc hiÖn ®æi míi võa qua ë n­íc ta vµ kinh nghiÖm quèc tÕ cho thÊt mét quèc gia kh«ng chØ theo ®uæi mét môc tiªu ®­îc thÓ hiÖn ë mét lo¹i c¬ cÊu kinh tÕ nµo ®ã. §Ó cã c¬ cÊu phï hîp cho qu¸ tr×nh CNH - H§H ®Êt n­íc th× ®ßi hái ph¶i ph©n tÝch ®Æc ®iÓm tù nhiªn kinh tÕ x· héi trong n­íc, bèi c¶nh quèc tÕ t×m ra mét c¬ cÊu phï hîp víi ®Êt n­íc m×nh. Trong b­íc chuyÓn ®æi c¬ cÊu tõ nµy ®Õn n¨m 2020 cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng ®Ó t¹o ra ®­îc c¸c ngµnh mòi nhän, c¸c vïng ®éng lùc cho ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu th× cÇn thiÕt ph¶i cã vèn ®Çu t­, vèn gióp cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu mét c¸ch nhanh chãng vµ cã hiÖu qu¶ bÒn v÷ng  B¶ng 1: C¬ cÊu ngµnh ®Õn 2010 vµ 2020 nh­ sau: N¨m 2000 2010 2020 C¬ cÊu GDP (%) 1000 1000 1000 N«ng nghiÖp 24 15,5 7 C«ng nghiÖp vµ x©y dùng 35,2 42,2 45 DÞch vô 40,8 42 49 Nguån: Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ VËy ®Ó ®¶m b¶o cho c¬ cÊu ngµnh ®­îc thùc hiÖn ®óng th× cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch vèn hîp lý, ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu chuyÓn dÞch 1.3. X¸c ®Þnh nguån ®¶m b¶o vèn ®Çu t­ cã thÓ trong kú kÕ ho¹ch a- §èi víi nguån vèn trong n­íc Trong nh÷ng n¨m tíi vèn cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc kh«ng lín, trong khi nguån vèn tiÒm n¨ng trong c¸c tÇng líp nh©n d©n ch­a thÓ x¸c ®Þnh ®­îc. Tuy nhiªn nÕu cã chÝnh s¸ch ®óng th× sÏ huy ®éng ®­îc vµ sÏ chiÕm tû träng ngµy cµng t¨ng trong tæng vèn ®Çu t­. Cïng víi viÖc huy ®éng vèn trong d©n, cÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña khu vùc Nhµ n­íc Theo tÝnh to¸n vµ dù b¸o ban ®Çu, kh¶ n¨ng huy ®éng c¸c nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn trong 5 n¨m tíi vµo kho¶ng 830 - 850 ngh×n tû ®ång (theo gi¸ n¨m 2000) t­¬ng ®­¬ng 59 - 61 tû USD, t¨ng kho¶ng 11 - 12%/n¨m, trong ®ã nguån vèn trong n­íc chiÕm kho¶ng 2/3. Tû lÖ ®Çu t­ so víi GDP chiÕm kho¶ng 31 - 32%, ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ 7,4%/n¨m b- Vèn n­íc ngoµi Vèn ODA trong nh÷ng n¨m tíi phô thuéc vµo quan hÖ gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc, vèn ODA coi trong sö dông cho c¸c lÜnh vùc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ vèn FDI chóng ta ®· ®Èy m¹nh viÖc thu hót vèn FDI chóng ta ®· ®Èy m¹nh viÖc thu hót vèn FDI th«ng qua c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo c¸c khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ suÊt 2- Vai trß cña vèn ®Çu t­ trong n­íc 2.1. Vai trß cña vèn trong n­íc ®èi víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001 - 2010 ®· x¸c ®Þnh môc tiªu: "®­a GDP n¨m 2010 lªn Ýt nhÊt gÊp ®«i n¨m 2000. N©ng cao râ rÖt hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ, ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu tiªu dïng thiÕt yÕu, mét phÇn ®¸ng kÓ nhu cÇu tiªu dïng thiÕt yÕu, mét phÇn ®¸ng kÓ nhu cÇu s¶n xuÊt vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø IX chØ ra: §­a GDP n¨m 2005 gÊp 2 lÇn so víi n¨m 1995, gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng - l©m - ng­ nghiÖp t¨ng 4,8%/n¨m, c«ng nghiÖp t¨ng 13% /n¨m dÞch vô t¨ng 7,5%/n¨m. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu trªn th× tû lÖ tÝch luü néi ®Þa sÏ cã kh¶ n¨ng n©ng lªn 28 - 30% GDP. Trong ®ã tÝch luü tõ khu vùc ng©n s¸ch kho¶ng 6% th× khu vùc d©n c­ doanh nghiÖp 22 - 24% GDP C¸c nhµ khoa häc còng dù tÝnh r»ng c¬ cÊu ngµnh trong GDP cña ViÖt Nam vµo n¨m 2020 nh­ sau: N«ng nghiÖp chiÕm 15 - 20% GDP cßn c«ng nghiÖp vµ dÞch vô chiÕm 80 - 85% GDP. Theo nhiÒu tÝnh to¸n cho thÊy ®Õn n¨m 2020 c¬ cÊu cña s¶n phÈm xuÊt khÈu nh­ sau: 10 - 15% s¶n phÈm s¬ cÊp, 85 - 90% s¶n phÈm chÕ biÕn l©m nghiÖp. Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu chiÕm kho¶ng 25 - 30 GDP.§Ó nh÷ng nôc tiªu trë thµnh hiÖn thùc. Trong thêi gian tíi ViÖt Nam cÇn cã mét nguån vèn lín ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ më réng quy m« s¶n xuÊt, trong ®ã nguån vèn trong n­íc lµ chñ yÕu 2.2. C¸c nguån h×nh thµnh vèn ®Çu t­ trong n­íc C¬ së h×nh thµnh vèn ®Çu t­. theo JRQ. Kynes ®ã lµ tõ nguån tiÕt kiÖm «ng cho r»ng: Tæng ®Çu t­ = Tæng tiÕt kiÖm Trong nÒn kinh tÕ, hµng n¨m ng­êi ta ®Òu t¹o ra mét khèi l­îng gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ dÞch vô cuèi cïng häi lµ tæng s¶n phÈm quèc d©n GDP tuú theo môc ®Ých kh¸c nhau. Mét trong nh÷ng c¸ch x¸c ®Þnh GDP lµ c¨n cø vµo môc ®Ých sö dông cña nã, theo c¸ch nµy GDP ®­îc chia thµnh 2 bé phËn chÝnh TiÕt kiÖm quèc d©n (Su) Tiªu dïng quèc d©n (C) => GDP = Su + C (1) TiÕt kiÖm lµ nguån giµnh cho ®Çu t­. Theo c«ng thøc (1) th× tiÕt kiÖm t¨ng sÏ lµm cho chªnh lÖch gi÷a GDP vµ tiªu dïng C cµng lín Su = GDP - C C¨n cø vµo c«ng thøc (1) ta còng cã thÓ khai th¸c nguån vèn ®Çu t­ b»ng cc¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch sö dông tiÕt kiÖm vµo môc ®Ých ®Çu t­. HÖ sè tiÕt kiÖm ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: S = Su Y = I Y Trong ®ã: S: HÖ sè tiÕt kiÖm Y: Tæng s¶n phÈm quèc d©n Su: Møc ®Çu t­ a) Nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc Nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ nguån ®Çu t­ ®­îc lÊy tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc Ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c kho¶n thu cña Nhµ n­íc bao gåm: Nguån thu tõ thuÕ vµ lÖ phÝ Nguån viÖn trî tõ n­íc ngoµi Nguån thu tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc Nguån thu tõ viÖc cho thuª ®Êt Nguån thu tõ viÖc cho vay nî C¸c kho¶n chi tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc chñ yÕu chi cho c¸c môc ®Ých sau: Chi th­êng xuyªn: §¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña Nhµ n­íc nh­ cho viÖc tr¶ l­¬ng; chi cho tr¶ nî ®Ðn h¹n... Chi bÊt th­êng: Kho¶n chi xÈy ra bÊt th­êng mµ ChÝnh phñ kh«ng thÓ l­êng tr­íc ®­îc nh­ chiÕn tranh, thiªn tai... Chi cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn Nh­ vËy, cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ®­îc thùc hiÖn sau chi th­êng xuyªn. Do vËy ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguån thu cho ng©n s¸ch ®Ó cã thÓ thùc hiÖn c¸c chi phÝ th­êng xuyªn vµ chi cho ho¹t ®éng ®Ç t­. §Çu t­ ph¸t triÓn tõ ng©n s¸ch chÝnh lµ tËp trung x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ®ång thêi n©ng cao tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, t¸c ®éng ®Õn nhiÒu mÆt cña nÒn kinh tÕ b) Nguån vèn d©n c­ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi §©y lµ nguån vèn ®¸ng kÓ trong tæng c¸c nguån vèn cã thÓ dïng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Nguån vèn nµy chñ yÕu lµ c¸c kho¶n tiÕt kiÖm trong d©n tiÒn mua c«ng tr¸i, tÝn phiÕu, kho b¹c Nhµ n­íc, tiÒn ®ang dù tr÷ trong d©n... Qua thùc tÕ ®iÒu tra thèng kª ë hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi ng­êi ta cho r»ng nguån vèn ®Çu t­ trong d©n lµ rÊt lín h¬n nhiÒu so víi nguån vèn tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ thèng kª ViÖt Nam th× l­îng vèn trong d©n ®­îc huy ®éng cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ë ViÖt Nam cßn qu¸ Ýt. Nh­ng l¹i ®­îc dïng ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc bu«n b¸n, dÞch vô hay s¶n xuÊt lao ®éng nhá lÎ... §ã lµ nh÷ng lÜnh vùc rñi ro Ýt vßng quay cña vèn nhanh Do vËy, cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó thu hót nguån vèn nµy phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ vÒ tiÕt kiÖm vµ tr¸i phiÕu. c) Nguån vèn tÝn dông ng©n hµng §©y lµ nguån vèn ®­îc huy ®éng th«ng qua hÖ thèng c¸c ng©n hµng. ng©n hµng sÏ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô nhËn göi tiÒn vµ dïng tiÒn nµy cho vay ®Ó thùc hiÖn ®Çu t­. §©y lµ nguån huy ®éng vèn rÊt lín. Tuy nhiªn ®ång thêi víi viÖc vay nguån vèn nµy th× nhµ ®Çu t­ ph¶i tr¶ mét kho¶n l·i suÊt tiÒn vay. §©y còng chÝnh lµ nh©n tè thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t­ cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn cã mét thùc tr¹ng lµ sè l­îng tiÒn göi ë c¸c ng©n hµng qu¸ lín trong khi l­îng tiÒn nµy ch­a ®­îc ®Çu t­ hoÆc cho vay vµ c¸c dù ¸n ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Nguån vèn tÝn dông ng©n hµng lµ mét nguån vèn lín nh­ng ®Ó ph¸t huy hiÖn qu¶ nguån vèn nµy cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng trong ®iÒu kiÖn cho vay qu¶n lý tèt c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ c¸o, cã kh¶ n¨ng bï ®¾p c¸c kho¶n vay tÝn dông d) nguån vèn tù cã cña doanh nghiÖp Nguån vèn nµy ®­îc h×nh thµnh tõ sù gãp vèn cña chñ doanh nghiÖp ®Ó thµnh lËp vµ duy tr× ho¹t ®éng cña C«ng ty. Nguån vèn nµy ®­îc chia thµnh 2 phÇn: Mét phÇn dïng lµm quü dù tr÷, phÇn cßn l¹i ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh 3 1uü chÝnh nh­ sau: + Quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh + Quü dù tr÷ dù phßng + Quü phóc lîi khen th­ëng Nguån bæ sung vµo vèn cña doanh nghiÖp ®­îc lÊy tõ quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c doanh nghiÖp còng cã thÓ ®Çu t­ lµm t¨ng vèn b»ng quü kkhÊu hao c¬ b¶n hoÆc cã thÓ dïng kho¶n tiÒn ®Ó chi tr¶ cho cæ ®«ng, kh¸ch hµng. 2.3. ý nghÜa cña vÊn ®Ò huy ®éng vèn trong n­íc Kinh nghiÖm trong n­íc vµ quèc tÕ ®· chØ ra r»ng c¸c nguån vèn tõ bªn ngoµi lµ rÊt quan träng nhÊt lµ ë giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nguån vèn tÝch luü trong n­íc cßn thÊp nh­ ë n­íc ta. nh­ng nguån vèn trong n­íc ®ãng vai trß chñ ®·ouats ph¸t tõ quan ®iÓm ph¸t huy néi lùc ®¶m b¶o sù bÒn v÷ng Ngoµi viÖc tËp trung nguån vèn b»ng tiÒn mÆt chóng ta cßn ph¶i khai th¸c h÷u hiÖu c¸c nguån lùc tù nhiªn nh­: VÞ trÝ ®Þa lý, khÝ hËu, ®Êt ®a rõng biÓn, tµi nguyªn thiªn nhien…. ®Æc biÖt lµ biÕt khai th¸c nguån lùc x· héi nh­ nguån lao ®éng dåi dµo cã tr×nh ®é cao, gi¸ rÎ so víi c¸c n­íc trong khu vùc ChÝnh nh÷ng ®iÒu ®ã chøng tá r»ng vøi nh÷ng nguån lùc kinh tÕ cña ®Êt n­íc hiÖn nay chóng ta hoµn toµn cã kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn huy ®éng tËp trung ®­îc nguån vèn trong n­íc nh»m gãp phÇn ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Ó tiÕn hµnh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tuy nhiªn tiÒm n¨ng th× cßn nhiÒu nh­ng chóng ta cã nh÷ng gi¶i ph¸p huy ®éng vµ tËp trung nguån vèn nh­ thÕ nµo ®Ó tung ®ång vèn vµo dßng chu chuyÓn cña nÒn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ nhÊt III- Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc vÒ viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc 1- Kinh nghiÖm cña Trung Quèc Khu vùc t­ nh©n, bao gåm hÖ c¸ thÓ vµ doanh nghiÖp t­ nh©n cã vai trß ngµy cµng quan träng trong nÒn kinh tÕ Trung Quèc. Tr­íc n¨m 1985, s¶n l­îng c«ng nghiÖp cña khu vùc t­ nh©n chiÕm tû lÖ kh«ng ®¸ng kÓ trong tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp mÆc dï lao ®éng trong khu vùc nµy ®· chiÕm kho¶ng 2% tæng lao ®éng phi n«ng nghiÖp n¨m 1981. Trong giai ®o¹n 1991 - 1997 vèn ®Çu t­ cña khu vùc t­ nh©n chiÕm kho¶ng 15 - 17% nh­ng viÖc vay vèn l¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n, l­îng vèn vay chØ chiÕm kho¶ng 0,87% tæng d­ nî cña c¸c ng©n hµng Tõ nh÷ng n¨m 90, Trung Quèc ®· tiÕn hµnh qu¸ tr×nh t­ nh©n ho¸, giai ®o¹n 95 - 98 t­ nh©n ho¸ víi tèc ®é rÊt nhanh vµ tÊt nhiªn ®· nhanh chãng nhËn ®­îc nh÷ng chØ trÝch m¹nh mÏ kh«ng chØ tõ phÝa nh÷ng ng­êi cã khuynh h­íng ta mµ cßn tõ phÝa c¸c nhµ khoa häc. Bªn c¹nh ®ã Trung Quèc cßn thùc hiÖn viÖc më cöa thÞ tr­êng cho doanh nghiÖp t­ nh©n, ®Æc biÖt lµ më cöa khu vùc tµi chÝnh v× lý do: Thø nhÊt, ®ã vµ vÊn ®Ò ®èi xö b×nh ®¼ng gi÷a c¸c lo¹i h×nh së h÷u Thø hai, Trung Quèc cÇn nhiÒu ng©n hµng nhá cung cÊp vèn cho doanh nghiÖp võa vµ nhá, mµ phÇn lín trong sè ®ã lµ doanh nghiÖp t­ nh©n Thø ba, c¸c ng©n hµng t­ ng©n kh«ng chÞu sù can thiÖp cña ChÝnh phñ vÒ c¸c chÝnh s¸ch cho vay nh­ ng©n hµng quèc doanh 2- KhuyÕn khÝch ®Çu t­ ë Malaysia KÓ tõ khi chÊm døt chñ nghÜa thùc d©n ®Õn nay ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nãi riªng ë Malaysia ®· thay ®æi 3 lÇn: - Giai ®o¹n 1957 - 1970 Malaysia chñ tr­¬ng chuyÓn tõ chÝnh s¸ch mËu dÞch tù do nhËp khÈu hµng phÕ phÈm, sang b¶o hé kinh tÕ d©n téc ë møc võa ph¶i, ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu - Giai ®o¹n 1970 - 1980, Malaysia chuyÓn sang c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vÒ xuÊtkhÈu - trong ®ã chó träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ. BiÖn ph¸p c¬ b¶n ®ã lµ tiÕp tôc thu hót m¹nh vèn n­íc ngoµi vµ kÝch thÝch ho¹t ®éng cña t­ b¶n trong n­íc - Tõ 1980 ®Õn nay Malaysia chñ tr­¬ng c«ng nghiÖp ho¸ dùa vµo nguån tµi nguyªn trong n­íc vµ chó träng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng sö dông nhiÒu vèn vµ kü thuËt cao, tiÕp tôc khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµo xuÊt khÈu. §¹o luËt thóc ®Èy ®Çu t­ ®­îc ban hµnh n¨m 1986 thay thÕ cho luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ n¨m 1968. C¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch cña Malaysia kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó. §ã lµ miÔn gi¶m c¸c lo¹i thuÕ khÊu trõ khái c¨n cø trÝnh thuÕ c¸c chi phÝ ®Çu t­. KhÊu hao nhanh, t¸i ®Çu t­… ®­îc tÝnh gÊp ®«i c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn b¶o hiÓm vèn, ®µo t¹o tay nghÒ vµ kiÕn thøc qu¶n lý, chuyÓn giao ®æi míi c«ng nghÖ. Ch­¬ng II: Néi dung kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ T×nh h×nh huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc giai ®o¹n 2001 - 2005 I- Néi dung kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ 1- X©y dùng nhu cÇu khèi l­îng vèn ®Çu t­ x· héi a- Tæng nhu cÇu khèi l­îng vèn ®Çu t­ Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mçi quèc gia vèn ®Çu t­ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Nhu cÇu vèn ®Çu t­ víi qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ cã thÓ tÝnh to¸n theo m« h×nh Hassod - Domas, ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tû lÖ tiÕt kiÖn ®Çu t­ vµ hÖ sã ICOR cña nÒn kinh tÕ S g = K Trong ®ã: g: Tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m cña tæng s¶n phÈm quèc d©n S: Tû lÖ tÝch luü K: HÖ sè gia t¨ng vèn s¶n l­îng C«ng thøc trªn thÓ hiÖn tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ (g) lµ mét ®¹i l­îng tû lÖ thuËn víi tû lÖ tÝch luü trong GDP (s) vµ tû lÖ nghÞch víi hÖ sè ICOR (k). nÕu gäi K lµ hÖ sè gia t¨ng vèn s¶n l­îng ®Çu ra th× hÖ sè nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: K = DK DY => DY = 1 K x DK Trong ®ã: DK: Møc vèn s¶n xuÊt gia t¨ng Nh­ vËy: HÖ sè ICOR sÏ phô thuéc vµo n¨ng suÊt vèn, phô thuéc vµo tèc ®é trang bÞ vèn trªn lao ®éng vµ sù gia t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong nÒn kinh tÕ. NÕu n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh h¬n so víi tèc ®é trang bÞ vèn th× hÖ sè ICOR sÏ kh«ng t¨ng mµ gi÷ ë møc ®é thÊp Dùa vµo m« h×nh Harrod - Domar vµ môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ giai ®o¹n 2001 - 2005 lµ 7,5, ­íc tÝnh nhu cÇu vèn ®Çu t­ nguån trong n­íc kho¶ng 70% th× nguån n­íc ngoµi kho¶ng 30%, b) X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm cña nÒn kinh tÕ kú kÕ ho¹ch Môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ lú k + 1 YK+1 = Y=k + DYKH YKH = YK + 1 K (IK - s. KK) Gkh = SK K - s. Kk SK = K (gkh + s.K) Trong ®ã: Yk vµ YK+1: Thu nhËp kÕ ho¹ch cña nÒn kinh tÕ n¨m K vµ n¨m K + 1 KK: Tæng vèn s¶n xuÊt n¨m kÕ ho¹ch s: HÖ sè khÊu hao K: HÖ sè ICOR IK: Nhu cÇu tiÕt kiÖm kú gèc cña kÕ ho¹ch (k+1) Tõ c«ng thøc trªn ta thÊy, ®Ó ®¶m b¶o môc tiªu t¨ng tr­ëng giai ®o¹n 2001 - 2005 lµ 7,5%/n¨m GDP ®­îc t¹o ra trong 5 n¨m vµo kho¶ng 2650 - 2660 ngh×n tû ®ång, th× tæng quü tiªu dïng dù b¸o t¨ng kho¶ng 5,5%/n¨m, tû lÖ tÝch luü néi ®Þa kho¶ng 28 - 30% GDP. Trong ®ã tõ khu vùc ng©n s¸ch kho¶ng 6% GDP, tõ khu vùc d©n c­ doanh nghiÖp kho¶ng 22 - 24% GDP c) Ph©n chia tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ theo ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng Tæng nguån vèn ®Çu t­ toµn x· héi sÏ ®­îc ®Þnh h­íng ®Çu t­ vµo mét sè ngµnh vµ lÜnh vùc chñ yÕu nh­ sau: - TiÕp tôc tËp trung ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp, n©ng tû lÖ ®Çu t­ lªn ®¹t kho¶ng 13% tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi. - §Çu t­ vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÊt lµ c¸c ngµnh mòi nhän, ®Ó t¨ng lùc s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh mét sè s¶n phÈm hµng ho¸, dù kiÕm tû träng chiÕm kho¶ng 44% ®Çu t­ toµn x· héi - §Çu t­ cho lÜnh vùc giai th«ng vËn t¶i, b­u ®iÖn kho¶ng 15% vèn ®Çu t­ toµn x· héi - §Çu t­ vµo c¸c ngµnh khoa häc vµ c«ng nghÖ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o y tÕ, v¨n ho¸ x· héi kho¶ng 8% vèn ®Çu t­ toµn x· héi - §Çu t­ vµo c¸c ngµnh khai th¸c nh­ c«ng nghiÖp, cÊp tho¸t n­íc kho¶ng 20% Nhµ n­íc cã thÓ trùc tiÕp vµ chñ ®éng bè trÝ theo c¬ cÊu chiÕn l­îc b×nh qu©n h»ng n¨m vµo kho¶ng 35 - 39%. Tæng vèn 65 - 70% trong tæng nguån vèn ®Ó tËp trung ®Çu t­ cho mét sè lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµo kho¶ng 30 - 35% kÕt cÊu h¹ tÇng x· héi B¶ng 2: Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn 5 n¨m 2001 - 2005 theo ngµnh kinh tÕ §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n tû ®ång (gi¸ n¨m 2000) Ngµnh kinh tÕ 2001-2005 2001 2002 2003 2004 2005 Tæng sè 840 145,6 163,3 170,3 176,8 189 1. C«ng nghiÖp, x©y dùng 369,6 62,6 71 74,9 78,5 82,4 2. N«ng nghiÖp, thuû lîi l©m nghiÖp, thuû s¶n 109,2 17,9 20,7 22,1 23,3 25 3- Giao th«ng, b­u ®iÖn 126 22,3 24,5 25,5 26,3 27,3 4- Nhµ ë, c«ng céng cÊp n­íc dÞch vô 95,4 15,7 18,8 19,4 20 20,5 5- Khoa häc c«ng nghÖ, m«i tr­êng 7,8 1,1 1,3 1,4 1,4 1,6 7- Y tÕ, x· héi 26,8 5,8 5,4 5,4 5,5 5,7 8- V¨n ho¸ th«ng tin, thÓ thao 14 2,3 2,7 2,9 3 3,1 9- Qu¶n lý Nhµ n­íc, an ninh quèc phßng 26,6 4,7 5,1 5,3 5,6 5,9 10- C¸c ngµnh kh¸c 23,8 5,8 5,7 5 4,6 3,8 Nguån: Bé kÕ ho¹ch & ®Çu t­ Nh­ vËy c¬ cÊu ®Çu t­ ®· ®­îc ®iÒu chØnh theo h­íng ®Èy m¹nh h¬n viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng, chó träng huy ®éng m¹nh mÏ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn m¹nh mÏ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ §èi víi c¸c vïng kinh tÕ môc tiªu ®Æt ra lµ tÊt c¶ c¸c vïng trong c¶ n­íc ph¶i ®­îc ph¸t triÓn c©n ®èi, hµi hoµ, ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh hç trî lÉn nhau nh»m thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong tõng vïng l·nh thæ vµ trong toµn bé nÒn kinh tÕ -x· héi B¶ng 3: Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn 5 n¨m 2001 - 2005 ph©n theo vïng kinh tÕ §¬n vÞ: Ngh×n tû ®ång (gi¸ n¨m 2000) Vïng kinh tÕ 2001-2005 2001 2002 2003 2004 2005 Tæng sè 840 145,6 163,3 170,3 176,8 184 1- Vïng nói phÝa B¾c 68,9 11,6 13,1 14 14,9 15,5 2- Vïng §ång B»ng S«ng Hång 205,8 35,2 39,8 41,7 43,6 45,4 3. Vïng B¾c Trung Bé 67,2 11,2 12,9 13,5 14,4 15,3 4- Vïng Duyªn H¶i MiÒn Trung 104,2 17,2 19,9 21,3 22,3 23,6 5- Vïng T©y Nguyªn 43,7 7,1 8,2 8,9 9,5 10 6- Vïng §«ng Nam Bé 222,5 41,6 44,7 45,1 45,1 46 7- Vïng §ång b»ng S«ng Cöu Long 127,7 21,7 24,7 25,9 27,1 28,2 Nguån: Tæng côc Thèng kª Nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn x· héi dù kiÕn thu hót vµo c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c kho¶ng 8,2 ®Çu t­ toµn x· héi, c¸c tØnh vïng §ång b»ng S«ng Hång kho¶ng 24,5% c¸c tnhr vïng B¾c Trung Bé kho¶ng 8%, c¸c tØnh Duyªn H¶i MiÒn Trung kho¶ng 12,4%, c¸c tØnh T©y Nguyªn kho¶ng 5,2%, c¸c tØnh §«ng Nam Bé kho¶ng 26,5%, c¸c tØnh T©y Nam Bé kho¶ng 15,2%. Nh­ vËy h­íng ®iÒu chØnh chung lµ t¨ng vèn ®Çu t­ vµo c¸c vïng cßn khã kh¨n ®ång thêi gi¶m t­¬ng ®èi nguån vèn ®Çu t­ trong c¸c vïng kinh tÕ §«ng Nam Bé vµ ®ång b»ng S«ng Hång 2- C©u ®èi nhu cÇu víi c¸c nguån ®¶m b¶o vèn ®Çu t­ x· héi Môc tiªu cña ViÖt Nam kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 - 2005 lµ ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n h»ng n¨m 7,5%, nhu cÇu ®Çu t­ toµn x· héi kho¶ng 55 - 57 tû USD, nguån vèn trong n­íc kho¶ng 70%, ®­îc tËp trung vµo c¸c nhiÖm vô sau: - X©y dùng míi, c¶i t¹o n©ng cÊp, më réng, ®Çu t­ chiÒu s©u, duy tu b¶o d­ìng c¸c c«ng tr×nh thuéc h¹ tÇng kinh tÕ - §Çu t­ x©y dùng míi vµ duy tr× b¶o d­ìng c¸c c«ng tr×nh thuéc h¹ tÇng x· héi - §Çu t­ thùc hiÖn "ChiÕn l­îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr­ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo"… Nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc bao gåm: Id = Ig + Ie + Ih Trong ®ã: Id: Tæng vèn ®Çu t­ trong n­íc Iy: Vèn tõ khu vùc Nhµ n­íc Ie: Vèn tõ c¸c doanh nghiÖp Ih: Vèn tõ c¸c hé gia ®×nh NÕu chØ tÝnh riªng nguån ng©n s¸ch vµ vèn tÝn dông Nhµ n­íc th× dù kiÕn sÏ ®Çu t­ lµ 387,7 ngh×n tû ®ång, chiÕm 43% tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn. NÕu theo ph©n lo¹i hîp h¬n th× víi tæng sè 387,7 ngh×n tû ®ång, cã kho¶n vèn tõ nguån hç trî chÝnh thøc ODA lµ 137,2 ngh×n tû ®ång chiÕm 35% tæng vèn ®Çu t­ c«ng céng vµ nh­ vËy vèn do tÝch luü cña ng©n s¸ch thuéc nguån vèn trong n­íc chØ cho ®Çu t­ míi vµ duy tu b¶o d­ìng chiÕm 65%. B¶ng 4: Nguån vèn ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ c«ng céng n¨m 2001 - 2005 §¬n vÞ: ngh×n tû ®ång (gi¸ n¨m 2000) 2001 - 2005 Tæng sè 550 Trong ®ã: Vèn trong n­íc 412,8 1- Vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc 216,5 Trong ®ã: Vèn trong n­íc 142,5 2-Vèn chi th­êng xuyªn duy tu b¶o d­ìng c«ng tr×nh c«ng céng tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc 51,8 3- Vèn tÝn dông Nhµ n­íc 119,4 Trong ®ã: Vèn trong n­íc 71,2 4- Vèn cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc 162,3 Trong ®ã: Vèn trong n­íc 147,3 Nguån: Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ Tæng nguån vèn thuéc ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ c«ng nghiÖp trong 5 n¨m vµo kho¶ng 550 ngh×n tû, gÊp gÇn 1,7 lÇn do víi 5 n¨m tr­íc, chiÕm trªn 62% tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn. NÕu chØ kÓ vèn trùc tiÕp cña ng©n s¸ch vµ tÝn dông th× chiÕm 43% tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn. II- T×nh h×nh huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc 1- T×nh h×nh huy ®éng vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc Tæng sè vèn ®Çu t­ ®­îc huy ®éng ®­a vµo nÒn kinh tÕ trong 5 n¨m 2001 - 2005 (tÝnh theo gi¸ n¨m 2000) ®¹t kho¶ng 976 ngh×n tû ®ång, b»ng kho¶ng 118,2% dù kiÕn kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ gÊp 1,76 lÇn so víi 5 n¨m 1996 - 2000 cô thÓ lµ: ChØ tiªu Tæng vèn (ngh×n tû ®ång) C¬ cÊu (%) Tæng ®Çu t­ x· héi 976 100 Trong ®ã: (1) Vèn ®Çu t­ thuéc khu vùc Nhµ n­íc 528 54,1 - Vèn tÝn dông ®Çu t­ cña Nhµ n­íc 219,9 22,5 - Vèn tÝn dông ®Çu t­ cña Nhµ n­íc 130,2 13,3 - Vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc 178,2 18,3 (2) Vèn ®Çu t­ cña khu vùc t­ nh©n vµ d©n c­ 259,3 26,6 (3) Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 161,9 16,6 (4) Nguån kh¸c 26,4 2,7 Nguån: Bé kÕ ho¹ch & ®Çu t­ Nguån vèn ®Çu t­ cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc, bao gåm c¶ vèn tÝch luü cña nguån thu trong n­íc cña ng©n s¸ch vµ vèn ODA viÖn trî kh«ng hoµn l¹i hoÆc vèn vay ®­a vµo ng©n s¸ch. Tæng céng vèn tõ ng©n s¸ch trong 5 n¨m kho¶ng 219,9 ngh×n tû ®ång chiÕm 22,5% vèn ®Çu t­ x· héi Vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc chØ ®Çu t­ míi rÊt h¹n chÕ cho doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ kh«ng ®Çu t­ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cña khu vùc doanh nghiÖp nµy. Nguån vèn ng©n s¸ch ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ c«ng céng; t¸c ®éng nhiÒu chiÒu ®Õn viÖc thu hót c¸c nguån vèn kh¸c. Trong n¨m 2005 kÕ ho¹ch chi ®Çu t­ ph¸t triÓn t¨ng 11,5% so víi thùc hiÖn n¨m 2004, t­ng øng víi 50.000 tû ®ång. Trong sè gÇn 45.000 tû ®ång vèn ®Çu t­ qua qua ng©n s¸ch n¨m 2004 th× cã kho¶ng 20.000 tû ®ång tÝn phiÕu ®Êu thÇu th«ng qua hÖ thèng tæ chøc tÝn dông mµ nguån gèc lµ vay d©n; N¨m 2005, ­íc tÝnh nguån vèn huy ®éng b»ng c¸c lo¹i tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu, c«ng tr¸i sÏ vµo kho¶ng trªn 35.000 ®û ®ång. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ t×nh tr¹ng ®Çu t­ dµn tr¶i, ®Çu t­ ph©n t¸n, chèng thÊt tho¸t, l·ng phÝ, tham «, tiªu cùc trong thùc hiÖn vèn ®Çu t­ Nhµ n­íc. 2- Vèn tÝn dông ng©n hµng ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ §èi víi nguån vèn tÝn dông Nhµ n­íc: Bao gåm c¶ vèn tÝch luü cña nguån thu trong n­íc thuéc ng©n s¸ch vµ vèn ODA vay ®Ó cho vay l¹i. Tæng céng vãn tÝn dông Nhµ n­íc trong 5 n¨m dù kiÕn trªn 130,2 ngh×n tû ®ång, chiÕm 13,3% tæng ®Çu t­ x· héi. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam cßn yÕu kÐm vµ hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh nh­ hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cßn ch­a ®ñ søc ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ hoÆc x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt míi víi c«ng nghÖ theo h­íng hiÖn ®¹i th× viÖc hç trî ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp b»ng vèn tÝn dông ®Çu t­ cña Nhµ n­íc lµ rÊt cÇn thiÕt. B¶ng 5: Dù kiÕn vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc §¬n vÞ: Ngh×n tû ®ång (gi¸ n¨m 20000 2001-2005 2001 2002 2003 2004 2005 Tæng sè vèn tÝn dông 119,4 20,7 22,8 23,9 25,4 26,6 1- C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh 116 20,4 22,4 23,1 24,5 25,6 2- C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých 3,4 0,3 0,4 0,8 0,9 1 TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã thÓ tiÕp cËn nguån vèn tÝn dông ®Çu t­ cña Nhµ n­íc, nÕu cã nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ cã hiÖu qu¶, ®­îc th«ng qua thÈm ®Þnh cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng Trong n¨m 2004 vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2005 ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã sù c¹nh tranh thùc sù s«i ®éng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖcña hÖ thèng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ tæ chøc tÝn dông ®Ó huy ®éng vèn trong x· héi ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ. §ã lµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng, c¸c s¶n phÇm huy ®éng, c¬ chÕ khuyÕn m¹i, c«ng t¸c tiÕp thÞ... Song, tèc ®é huy ®éng chØ ®¹t kho¶ng 23%, d­ nî cho vay t¨ng gÇn 27% so víi n¨m 2004 Nh×n chung trong hÖ thèng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, do t×nh h×nh c©n ®èi vèn khÈn tr­¬ng vµ ®Ó kiÓm so¸t chÊt l­îng tÝn dông nªu c¸c chi nh¸nh tËp trung cho c¸c hé lµm kinh tÕ trang tr¹i, hé nu«i trång Thuû s¶n, ch¨n nu«i vay. 3. Nguån vèn trong d©n cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. a. Nguån h×nh thµnh. Vèn trong d©n chÝnh lµ l­îng gi¸ trÞ míi do lao ®éng cña con ng­êi s¸ng t¹o ra ®­îc tÝch luü l¹i nã bao gåm: Thø nhÊt, tiÒn tÝch luü vµ tiÕt kiÖm cña d©n. TiÕt kiÖm cña d©n cø phô thuéc vµo thu nhËp vµ chi tiªu cña hé gia ®×nh. Thu nhËp cña hé gia ®×nh bao gåm thu nhËp cã thÓ sö dông ( DI) vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c. Thø hai, Nguån tiÒn di chuyÓn tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam, nguån nµy h×nh thµnh do c¸c luång tiÒn sau: Nh÷ng ng­êi lao ®éng hîp t¸c n­íc ngoµi mang vÒ: ViÖt KiÒu göi vÒ cho th©n nh©n trong n­íc. C¸c hé chuyªn gia, l­u häc sinh vµ céng ®ång ng­êi ViÖt Nam ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi, göi vµ mang tiÒn vÒ n­íc. b. H­íng sö dông vµ h×nh thøc tån t¹i Nguån tÝch luü vµtiÕt kiÖm cña d©n ®­îc sö dông theo nhiÒu h­íng lùa chän theo h­íng nµo lµ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè. Kh¶ n¨ng vÒ nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é qu¶n lý kinh doanh, hoµn c¶nh gia ®×nh, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, sù æn ®Þnh cña ®ång tiÒn ….. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y vèn trong d©n ®­îc sö dông theo h­íng chñ yÕu sau: Mét lµ, ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh nh­ thµnh lËp doanh nghiÖp t­ nh©n, C«ng ty TNHH, C«ng ty cæ phÇn, hé n«ng d©n ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ng­êi lµm nghÒ thñ c«ng, dÞch vô….. NÕu mäi ng­êi d©n ®Òu ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ th× ®©y lµ h­íng ®Çu t­ tÝch cùc nhÊt . §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua møc s¶n l­îng hµng ho¸ vµ GDP t¨ng cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Hai lµ, mét sè ng­êi cã vèn lín dïng ®Ó kinh doanh bÊt ®éng s¶n, khi hä ®· qua ®­îc nhµ vµ ®Êt th× sè vèn ®ã tån t¹i d­íi d¹ng tµi s¶n khi hä ®· mua ®­îc nhµ vµ ®Êt. Cßn khi chñ mua nã cã thÓ tån t¹i d­íi d¹ng vµng, ngo¹i tÖ, giÊy b¹c ng©n hµng hoÆc sè d­ tiÕt kiÖm t¹i ng©n hµng. Ba lµ, göi tiÒn vµo ng©n hµng hoÆc cho vay ®Ó lÊy l·i môc ®Ých cña h­íng ®Çu t­ nµy lµ ®Ó lÊy l·i môc ®Ých cña h­íng ®Çu t­ nµy lµ ®Ó lÊy l·i . TiÒn tiÕt kiÖm th­êng ®Ó göi vµo Ng©n hµng Th­¬ng M¹i, kho b¹c Nhµ n­íc, quü tÝn dông nh©n d©n …. Hä göi tiÒn vµo ®©u lµ tuú thuéc vµo ®é tin cËy vµ tæ chøc tÝn dông, møc l·i xuÊt cña ng©n hµng ®Ò ra. Bèn lµ, tiÒn tÝch luü ®Ó x©y nhµ ë, mua s¾m tµi s¶n tiªu dïng cã gi¸ trÞ lín, ®Çu t­ cho con c¸i häc hµnh. TÝch luü ®Ó sö dông theo h­íng nµy tån t¹i b»ng hiÖn vËt. N¨m lµ, tÝch luü tiÒn d­íi d¹ng ®Ó giµnh ch­a cã môc ®Ých. Sö dông . H­íng nµy th­êng cã ë nh÷ng ng­êi cã ý ®å chØ cÊt gi÷ cña c¸i hoÆc ch­a x¸c ®­îc h­íng sö dông cã lîi nhÊt. Sè tiÒn tÝch luü chñ yÕu lµ vµng, USD vµ mét sè tµi cã gi¸ trÞ cao nh­ mua nhµ ®Êt, xe…. Trong n¨m gÇn ®©y, ngµnh ng©n hµng nãi riªng vµ c¸c c¬ quan tµi chÝnh nãi chung ®· nhiÒu lÇn c¶i tiÕn h×nh thøc vµ néi dung huy ®éng nguån vèn nµy. ViÖc huy ®éng nguån vèn trong d©n ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ tuy nhiªn chñ yÕu lµ l­îng tiÒn tiÕt kiÖm göi vµo c¸c ng©n hµng mµ ch­a cã nhiÒu dù ¸n trùc tiÕp ®Çu t­. Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2005, ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn ViÖt Nam th­êng xuyªn tæ chøc c¸c chiÕn dÞch huy ®éng vèn víi quy m« lín nh­: Huy ®éng tiÕt kiÖm dù th­ëng ®ît II/2005 víi tængtrÞ gi¸ gi¶i th­ëng lªn tíi 5,5 tû ®ång. TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 6/2005 tæng nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn ViÖt Nam ®¹t 6.585 tû ®ßng, chØ t¨ng cã 2% so víi cuèi n¨m 2005. Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam huy ®éng ®­îc kho¶ng 124.000 tû ®ång. Theo tÝnh to¸n cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ, dù b¸o r»ng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn thêi kú 2001 - 2005 cña khu vùc d©n c­ vµ t­ nh©n lµ 188,8 ngh×n tû ®ång (gi¸ n¨m 2000) N¨m 2005 cã kho¶ng trªn 45 ngh×n doanh nghiÖp t­ nh©n míi thµnh lËp víi tæng sè vèn trªn 110 ngh×n tû ®ång 4- T×nh h×nh huy ®éng vèn ®Çu t­ qua nguån vèn tù cã cña doanh nghiÖp §èi víi c¸c doanh nghiÖp dù tån t¹i vµ ph¸t triÓn phô thuéc vµo ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp hay víi c¸ch kh¸c, sù sèng cßn cña doanh nghiÖp phô thuéc vµo hiÖu qu¶ kinh doanh vµ viÖc huy ®éng vèn cho t¨ng tr­êng vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp. Nhê cã chÝnh s¸ch ®æi míi vµ hoµn thiÖn luËt doanh nghiÖp luËt hîp t¸c x·… trong nh÷ng n¨m qua sè l­îng c¸c doanh nghiÖp tham gia ®¨ng ký thµnh lËp kh«ng ngõng t¨ng lªn, tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2004 ®· cã kho¶ng 106 ngh×n doanh nghiÖp ®¨ng ký thµnh lËp míi víi sè vèn ®¨ng ký, 198,2 ngh×n tû ®ång t¨ng 44,1% vÒ vèn ®¨ng ký Tû träng ®Çu t­ cña doanh nghiÖp d©n doanh, trong n­íc liªn tôc t¨ng vµ v­ît cao h¬n vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc B¶ng 6: Sè doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng 2000 2001 2002 Tæng sè 42.288 51.680 62.908 1- Khu vùc Nhµ n­íc 5759 5355 5364 2- Khu vùc ngoµi quèc doanh 35.004 43.319 55.236 - Hîp t¸c x· 3.237 3696 4104 - Doanh nghiÖp t­ nh©n 20.548 22.777 24.794 - C«ng ty TNHH 10.458 16.291 23.486 - C«ng ty cæ phÇn 757 1595 2829 3- Khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 1525 2011 2308 Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam Sè doanh nghiÖp trùc tiÕp ®ang ho¹t ®éng t¨ng 22% n¨m, t¨ng chñ yÕu ë khu vùc ngoµi quèc doanh 25,6% n¨m trong ®ã t¨ng nhanh nhÊt lµ C«ng ty cæ phÇn 93,3% C«ng ty TNHH 49,9%. Nh×n chung l­îng vèn ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ cho më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng B¶ng 7: Vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc qua c¸c n¨m §¬n vÞ: Ngh×n tû ®ång TH 2001 TH 2002 TH 2003 TH 2004 ­íc TH 46,7 18,5 29,2 33,5 40,4 46,7 Nguån: Dù th¶o kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006 - 2010 Nguån vèn nµy ®­îc huy ®éng tõ kh©u c¬ b¶n ®Ó l¹i, lîi nhuËn sau thuÕ vµ c¸c kho¶n ®Çu t­ kh¸c cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt kinh doanh XÐt theo ngµnh kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp tËp trung chñ yÕu ë khu vùc dÞch vô 56,9% riªng th­¬ng nghiÖp, kh¸ch s¹n, nhµ hµng 43,9%, tiÕp ®Õn lµ khu vùc c«ng nghiÖp - x©y dùng 37,7%. Nh­ng t¨ng nhanh nhÊt lµ doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng t¨ng 40,1%/n¨m Nh×n chung, c¸c doanh nghiÖp ®· ®ãng gãp rÊt lín vµo tû träng GDP. N¨m 2001, doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®ãng gãp 30,6%, doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh gãp 8,8% III- KÕt luËn B­íc vµo kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 - 2005 bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi n­íc ta vÉn ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n vèn cã cña nÒn kinh tÕ cã tr×nh ®é thÊp VÒ thµnh tùu: NÒn kinh tÕ ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¶ n¨ng cao, c¬ cÊu kinh tÕ ®· cã b­íc chuyÓn dÞch theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Huy ®éng ®­îc nguån lùc nhÊt lµ nguån lùc trong d©n t¨ng nhanh Bªn c¹nh ®ã, cßn nh÷ng h¹n chÕ nh­ NghÞ quyÕt cña §¶ng cßn chËm vµ ch­a ®ång bé ch­a t¹o ®­îc m«i tr­êng s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh. Gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhÊt lµ gi÷a kinh tÕ Nhµ n­íc víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó khuyÕn khÝch vµ khai th¸c nguån lùc ph¸t triÓn. Nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc, vèn tÝn dông, Nhµ n­íc ch­a thËt sù t¹o có huých m¹nh ®Ó kÐo theo c¸c thµnh phÇn ph¸t triÓn ChÝnh v× vËy, trong nh÷ng n¨m tíi §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Èy ®Çu t­ vµ thu hót ®­îc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t­ cã hiÖu qu¶. Ch­¬ng III §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p khai th¸c huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc giai ®o¹n 2006 - 2010 I- Tæng nhu cÇu huy ®éng vèn ®Çu t­ 1- Tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ a- C¨n cø Trong v¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc kÇn thø IX chØ râ môc tiªu cña chiÕn l­îc 10 n¨m 2001 - 2010 lµ: "§­a n­íc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn, n©ng cao râ rÖt ®êi sèng vËt chÊt v¨n ho¸, tinh thÇn cña nh©n d©n, t¹o nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp theo h­íng hiÖn ®ai ho¸..." Môc tiªu cô thÓ cña chiÕn l­îc lµ ®­a GDP n¨m 2010 lªn Ýt nhÊt gÊp ®«i n¨m 2000 æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ lµnh m¹nh vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ, béi chi ng©n s¸ch, l¹m ph¸t, nî n­íc ngoµi ®­îc kiÓm so¸t trong giíi h¹n an toµn vµ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn t¨ng tr­ëng. §Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc, tÝch luü néi bé Ýt nhÊt nhÊt ph¶i ®¹t trªn 30%. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu trªn viÖc ph¸t huy cao ®é nguån vèn trong n­íc ®ång thêi tranh thñ c¸c nguån vèn bªn ngoµi vµ sö dông chóng cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, cÇu ®Ò xuÊt vµ thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p hÕt søc cô thÓ vµ ®ång bé. b) Nhu cÇu §Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn vµ ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ 7,5 - 8%, tû lÖ ®Çu t­ trªn GDP trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006 - 2010 ph¶i t¨ng so víi trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006 - 2010 ph¶i t¨ng so víi 5 n¨m 2001 - 2005, tõ 35% lªn 37 - 38%. Tæng sè vèn ®Çu t­ toµn x· héi trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006 - 2010 theo gi¸ n¨m 2005 ®¹t kho¶ng 1850 - 1960 ngh×n tû ®ång, t­¬ng ®­¬ng víi 117 - 124 tû USD, t¨ng kho¶ng 8%/n¨m, ®¶m b¶o ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®Ò ra. Trong tæng nguån vèn ®Çu t­ toµn x· héi, ®Çu t­ tõ nguån vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc dù kiÕn ®¹t kho¶ng 410 ngh×n tû ®ång, chiÕm 22% tæng nguån vèn ®Çu t­ toµn x· héi; ®Çu t­ tõ nguån vèn tÝn dông ­u ®·i cña Nhµ n­íc dù kiÕn ®¹t kho¶ng 166 - 176 ngh×n tû ®ång, chiÕm 9% ®Çu t­ tõ nguån vèn cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc dù kiÕn ®¹t kho¶ng 336 - 356 ngh×n tû ®ång, chiÕm kho¶ng 18,2%, ®Çu t­ tõ nguån ®¹t 568 - 607 ngh×n tû ®ång, chiÕm kho¶ng 30,7 - 31%, ®Çu tõ tõ nguån vèn trùc tiÕp n­íc ngoµi dù kiÕn ®¹t 253 - 278 ngh×n tû ®ång t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 16 - 17,5 tû USD ChiÕm kho¶ng 13,7% - 14,2%; ®Çu t­ b»ng c¸c nguån vèn kh¸c dù kiÕn ®¹t 118 - 128 ngh×n tû ®ång chiÕm kho¶ng 13,7% - 14,2%; ®Çu t­ b»ng c¸c nguån vèn kh¸c dù kiÕn ®¹t 118 - 128 ngh×n tû ®ång, chiÓm 6,4% Trong nguån vèn ®Çu t­ toµn x· héi, dù kiÕn nguèn vèn trong n­íc chiÕm kho¶ng 72% nguån vèn n­íc ngoµi chiÕm kho¶ng 28%. §Çu t­ cho lÜnh vùc kinh tÕ dù kiÕn chiÕm kho¶ng 70% tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi; trong ®ã ®Çu t­ cho ngµnh n«ng l©m, ng­ nghiÖp chiÕm 13,4; c«ng nghiÖp 11,9%, ®Çu t­ cho lÜnh vùc x· héi chiÕm 27,2%. 2- KÕ ho¹ch huy ®éng vèn trong n­íc a) Huy ®éng vèn trung h¹n vµ dµi h¹n trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹iho¸ cña n­íc ta ®· vµ ®ang diÔn ra s©u s¾c vµ toµn diÖn do vËy ®ßi hái mét l­îng vèn trung vµ dµi h¹n rÊt lín vµ cÇn thiÕt. ChÝnh v× vËy chóng ta cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó huy ®éng l­îng vèn trung vµ dµi h¹n nµy: Thø nhÊt, x©y dùng c¸c møc l·i suÊt tiÒn göi trung vµ dµi h¹n hîp lý Thø hai, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh th¸c huy ®éng trong d©n, t¹o lËp ®­îc ®é tin cËy ®èi víi d©n chóng th«ng qua viÖc phèi hîp víi c¸c C«ng ty b¶o hiÓm. Dù kiÕn tæng tÝch luü 5 n¨m ®¹t 2334 ngh×n tû ®ång b»ng kho¶ng 39% GDP. Tæng tiÕt kiÖm néi ®Þa 5 n¨m ®¹t kho¶ng1925 ngh×n tû ®ång, tû lÖ tiÕt kiÖm néi ®Þa trong GDP t¨ng tõ 30,6% n¨m 2005 lªn 33,1% n¨m 2010. b) Huy ®éng vµ sö dông qua hÖ thèng ng©n hµng C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ng©n hµng tiÕt kiÖm c¸c quü tiÕt kiÖm céng ®ång, ng©n hµng ph¸t triÓn, thÞ tr­êng chøng kho¸n… t¹o ®iÒu kiÖm cho c¸c chñ doanh nghiÖp vay vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn ®iÒu hµnh l·i suÊt theo h­íng: Gi¶m l·i suÊt cho vay ®Ó khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vay tiÒn ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ nh÷ng lÜnh vùc rñi ro cao, Ýt nhµ ®Çu t­ tham gia. N©ng cao tÝnh æn ®Þnh cña l·i suÊt tÝn dông vµ tû lÖ l·i suÊt æn ®Þnh ph¶i thÊp h¬n tû lÖ l¹m ph¸t. II- Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc 1- Thùc hµnh chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm ®Ó t¨ng tÝch luü vèn 1.1- TiÕt kiÖm trong khu vùc Nhµ n­íc TiÕt kiÖm cña ChÝnh phñ = thu - chi §Ó tiÕt kiÖm, ChÝnh phñ cÇn c¶i c¸ch l¹i chÝnh s¸ch thuÕ ®Ó më réng c¸c kho¶n thu hîp lý, gi¶m c¸c kho¶n chi, ch­a thËt sù cÇn thiÕt, ®Þnh kiªn l¹i bé m¸y Nhµ n­íc, tinh gi¶m biªn chÕ Nghiªm cÊm c¸c c¬ quan Nhµ n­íc dïng tiÒn Nhµ n­íc ®Ó mua s¾m trang thiÕt bÞ ®¾t tiÒn « t«, ¸p dông chÕ ®é c«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú. Gi¶m trî cÊp c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ Nhµ n­íc lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶. 1.2. TiÕt kiÖm trong c¸c doanh nghiÖp H¹n chÕ l·ng phÝ vµ thÊt tho¸t do tham nhòng trong khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, b¸n ®Êu thÇu, cho thuª doanh nghiÖp Nhµ n­íc c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi quèc doanh cÇn n©ng cao tiÕt kiÖm trong qu¸ tr×nh sö dông vèn, vËt t­, nguyªn liÖu nhµ x­ëng. S¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc song ph¶i phï hîp víi tõng ®iÒu kiÖn, ®Æc thï cña c¸c vïng ®Ó tr¸nh ®Çu t­ vèn dµi tr¶i, ph©n t¸n dÔ thÊt tho¸t. 1.3. TiÕt kiÖm trong d©n c­ - Gi¶m tû träng chi tiªu, chi tiªu hîp lý trong gia ®×nh. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t¹o m«i tr­êng ®Çu t­. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn cã chÝnh s¸ch tÝch cùc vÒ thñ tôc, l·i suÊt hÊp dÉn ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi d©n göi tiÕt kiÖm 2- TiÕp tôc ®æi míi vµ thu hót nguån vèn ®Çu t­ qua c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian Th«ng qua thÞ tr­êng tµi chÝnh mµ tiÕt kiÖm ®­îc chuyÓn ®Õn c¸c nhµ ®Çu t­ a) §æi míi vµ chÊn chØnh ho¹t ®éng hÖ thèng ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông * VÒ l·i suÊt: Gi¶m l·i suÊt cho vay khuyÕn khÝch ®Çu t­, ®ång thêi t¨ng l·i suÊt tiÒn göi ®Ó thu hót vèn nhµn rçi. * Trong mét thÞ tr­êng tµi chÝnh, sù vËn hµnh cña c¶ hai kªnh trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp sÏ bæ sung cho nhau, t¹o kh¶ n¨ng, sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, hÖ thèng tµi chÝnh cÇn ph¶i tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ chuyÓn ®æi phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, nh»m biÕn hÖ thèng tµi chÝnh thµnh trung t©m thu hót vµ ph©n bè c¸c nguån vèn ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ héi nhËp quèc tÕ b) T¨ng c­êng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n trong d©n §Ó huy ®éng ®­îc nguån vèn trong d©n c¸c ng©n hµng cÇn x©y dùng c¸c møc l·i suÊt tiÒn göi trung vµ dµi h¹n hîp lý, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng 3- TiÕp tôc ®æi míi vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc a) CÇn ®Èy nhanh s¾p xÕp vµ ®æi míi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc Nªn tæ chøc c¸c doanh nghiÖp theo h­íng gi¶m sù cång kÒnh cña bé m¸y qu¶n lý Ph¶i h­íng c¸c doanh nghiÖp theo h­íng chuyªn m«n ho¸, trªn c¬ së ®ã sÏ ®æi míi c«ng nghÖ th× vèn ®Çu t­ míi Ýt, chi phÝ s¶n xuÊt míi hÊp dÉn vµ cã l·i. Ph¶i t¨ng c­êng vai trß cña héi ®ång qu¶n trÞ víi t­ c¸ch lµ ®¹i diÖn chñ së h÷u t¹i doanh nghiÖp ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. T¨ng c­êng mèi quan hÖ gi÷a ChÝnhphñ víi c¸c doanh nghiÖp b) Thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc T¹o "s©n ch¬i" b×nh ®¼ng gi÷a doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ C«ng ty cæ phÇn vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng kinh doanh vëi v× chÝnh s¸ch ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay cÇn cã nh÷ng ­u ®·i t¹o nªn nhiÒu lîi thÕ nh­: Cã hÖ thèng th«ng tin chÝnh x¸c 4- TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn ng©n s¸ch Nhµ n­íc a) Huy ®éng ®Çu t­ cho ph¸t triÓn qua ng©n s¸ch Nhµ n­íc b»ng c¸ch t¨ng thu ng©n s¸ch. CÇn thùc hiÖn viÖc c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ vµ phÝ lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o nu«i d­ìng nguån thu, khuyÕn khÝch s¶n xuÊt, c«ng b»ng x· héi. §¶m b¶o tÝnh râ rµng vµ æn ®Þnh cña s¾c thuÕ, c¶i tiÕn h×nh thøc thu phÝvµ lÖ phÝ qua ng©n s¸ch Nhµ n­íc. N©ng cao n¨ng lùc cña bé m¸y qu¶n lý thuÕ. b) T¨ng quy m« ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch vµ sö dông ®óng h­íng vèn vay Bªn c¹nh viÖc chèng thÊt thu vµ tiÕt kiÖm chi th­êng xuyªn chóng ta ph¶i qu¶n lý tèt nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch; triÖt ®Ó xo¸ bá bao cÊp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc th«ng qua ng©n s¸ch; thùc hiÖn x· héi ho¸ c¸c lÜnh vùc x· héi c) N©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý cÊp vµ ph¸t kiÓm so¸t chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc - X¸c ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh cÊp ph¸t vµ kiÓm so¸t chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc - Sím ban hµnh ®ång bé vµ hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p lý vÒ c«ng t¸c cÊp ph¸t vµ kiÓm so¸t chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc Thùc hiÖn nghiªm chØnh c«ng t¸c kiÓm to¸n Nhµ n­íc 5- T¨ng c­êng ®Çu tu t­ ng©n §Ó t¨ng c­êng ®Çu t­ t­ nh©n, Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p - Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch Nhµ n­íc khuyÕn khÝch ®Çu t­ t­ nh©n - Coi träng më réng thÞ tr­êng trong n­íc vµ cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËntt khu vùc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. - Hç trî qu¸ tr×nh ®æi míi vµ chuyÓn giao kü thuËt c«ng nghÖ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp - CÇn cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ viÖc sö dông mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh 6- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu Nhµ n­íc dµi h¹n Ng­êi ph¸t hµnh tr¸i phiÕu dµi h¹n lµ Nhµ n­íc nªn sÏ ®­îc nh©n d©n tin t­ëng mua tr¸i phiÕu ViÖc thu hót vèn dµi h¹n b»ng tr¸i phiÕu Nhµ n­íc sÏ lµm gi¶m ¸p lùc cña søc mua x· héi do ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc chèng l¹m ph¸t cã hiÖu qu¶ v÷ng chøc h¬n. ViÖc thu hót vèn dµi h¹n nh­ vËy cßn cho phÐp Nhµ n­íc n¾m trong tay mét l­îng vèn rÊt lín ®Ó cã thÓ gi¶i quyÕt vèn cho c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm bæ sung vèn cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®ang lµm ¨n cã hiÖu qu¶ 7- §Èy m¹nh viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ThÞ tr­êng chøng kho¸n n­íc ta cßn yÕu kÐm ch­a khuyÕn khÝch ®­îc c¸c thµnh phÇn tham gia ®Çu t­. ChÝnh v× vËy, thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho d©n c­ vµ c¸c tæ chøc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn gióp cho d©n c­ vµ c¸c tæ chøc bá vèn ra ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp thu hót ®­îc vèn t¹o ra sù c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp KÕt luËn Vèn ®Çu t­ lµ yÕu tè vËt chÊt quyÕt ®Þnh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Trong ®ã, nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc lu«n lu«n ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu t­ x· héi cña mét quèc gia. Môc tiªu cña chiÕn l­îc 2004 - 2010 lµ GDP n¨m 2010 lªn Ýt nhÊt gÊp ®«i n¨m 2000, ®¶m b¶o tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ ®¹t 30% GDP; §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu cÇn ph¶i cã mét nguån vèn vèn lín ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ®Çu t­ . Vèn ®Çu t­ kh«ng chØ lµ c¬ së t¹o ra vèn s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ mµ nã cßn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc ®Çu t­ theo chiÒu s©u, hiÖn ®¹i ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: Lý luËn chung 2 I- Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­, kÕ ho¹ch khèi l­îng vèn ®Çu t­ vµ vèn ®Çu t­ 2 1- Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ 2 2- Kh¸i niÖm kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ 2 3- Kh¸i niÖm vèn ®Çu t­ 2 II- Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ ho¹ch huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam 3 1- NhiÖm vô cña kÕ ho¹ch huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc 3 1.1. X¸c ®Þnh nhu cÇu khèi l­îng vèn ®Çu t­ x· héi cÇn cã kú kÕ ho¹ch 3 1.2. X¸c ®Þnh tû lÖ c¬ cÊu vèn ®Çu t­ 3 1.3. X¸c ®Þnh nguån ®¶m b¶o vèn ®Çu t­ cã thÓ trong kú kÕ ho¹ch 4 a- §èi víi nguån vèn trong n­íc 4 b- Vèn n­íc ngoµi 4 2- Vai trß cña vèn ®Çu t­ trong n­íc 5 2.1. Vai trß cña vèn trong n­íc ®èi víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 2.2. C¸c nguån h×nh thµnh vèn ®Çu t­ trong n­íc 6 a) Nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc 7 b) Nguån vèn d©n c­ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi 7 c) Nguån vèn tÝn dông ng©n hµng 8 d) nguån vèn tù cã cña doanh nghiÖp 8 2.3. ý nghÜa cña vÊn ®Ò huy ®éng vèn trong n­íc 9 III- Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc vÒ viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc 10 1- Kinh nghiÖm cña Trung Quèc 10 2- KhuyÕn khÝch ®Çu t­ ë Malaysia 10 Ch­¬ng II: Néi dung kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ T×nh h×nh huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc giai ®o¹n 2001 - 2005 12 I- Néi dung kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ 12 1- X©y dùng nhu cÇu khèi l­îng vèn ®Çu t­ x· héi 12 a- Tæng nhu cÇu khèi l­îng vèn ®Çu t­ 12 b- X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm cña nÒn kinh tÕ kú kÕ ho¹ch 13 c- Ph©n chia tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ theo ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng 14 2- C©n ®èi nhu cÇu víi c¸c nguån ®¶m b¶o vèn ®Çu t­ x· héi 17 II- T×nh h×nh huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc 18 1- T×nh h×nh huy ®éng vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc 18 2- Vèn tÝn dông ng©n hµng ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ 20 3. Nguån vèn trong d©n cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. 21 a- Nguån h×nh thµnh. 21 b- H­íng sö dông vµ h×nh thøc tån t¹i 22 4- T×nh h×nh huy ®éng vèn ®Çu t­ qua nguån vèn tù cã cña doanh nghiÖp 24 III- KÕt luËn 25 Ch­¬ng III: §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p khai th¸c huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc giai ®o¹n 2006 - 2010 27 I- Tæng nhu cÇu huy ®éng vèn ®Çu t­ 27 1- Tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ 27 a- C¨n cø 27 b- Nhu cÇu 27 2- KÕ ho¹ch huy ®éng vèn trong n­íc 28 a- Huy ®éng vèn trung h¹n vµ dµi h¹n trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay 28 b- Huy ®éng vµ sö dông qua hÖ thèng ng©n hµng 29 II- Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc 29 1- Thùc hµnh chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm ®Ó t¨ng tÝch luü vèn 29 1.1- TiÕt kiÖm trong khu vùc Nhµ n­íc 29 1.2. TiÕt kiÖm trong c¸c doanh nghiÖp 30 1.3. TiÕt kiÖm trong d©n c­ 30 2- TiÕp tôc ®æi míi vµ thu hót nguån vèn ®Çu t­ qua c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian 30 a- §æi míi vµ chÊn chØnh ho¹t ®éng hÖ thèng ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông 30 b- T¨ng c­êng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n trong d©n 31 3- TiÕp tôc ®æi míi vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc 31 a- CÇn ®Èy nhanh s¾p xÕp vµ ®æi míi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc 31 b- Thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc 31 4- TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn ng©n s¸ch Nhµ n­íc 31 a- Huy ®éng ®Çu t­ cho ph¸t triÓn qua ng©n s¸ch Nhµ n­íc b»ng c¸ch t¨ng thu ng©n s¸ch. 31 b- T¨ng quy m« ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch vµ sö dông ®óng h­íng vèn vay 32 c- N©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý cÊp vµ ph¸t kiÓm so¸t chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc 32 5- T¨ng c­êng ®Çu tu t­ ng©n 32 6- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu Nhµ n­íc dµi h¹n 33 7- §Èy m¹nh viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n 33 KÕt luËn 34