Đề án Một số vấn đề về tỷ giá hối đoái và chính sách tỷ giá hối đoái ở Việt Nam

¹i c¸c n­íc X· héi chñ nghÜa thêi kú kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Tû gi¸ hèi ®o¸i kÕ ho¹ch bao cÊp th­êng chªnh lÖch nhiÒu lÇn so víi tû gi¸ hèi ®o¸i thÞ tr­êng, kh«ng cã vai trß lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« ®èi víi xuÊt nhËp khÈu, lo¹i tû gi¸ hèi ®o¸i nµy ®­îc ¸p dông t¹i ViÖt Nam tr­íc n¨m 1989 3. Tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi tù do Theo chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i nµy, møc tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc quyÕt ®Þnh hoµn toµn bëi c¸c lùc l­îng cung cÊp cÇu vÒ ngo¹i tÖ. Trong hÖ thèng nµy chÝnh phñ gi÷ th¸i ®é thô ®éng, ®Ó cho thÞ tr­êng ngo¹i tÖ ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña ngo¹i tÖ - lo¹i tû gi¸ hèi ®o¸i nµy Ýt ®­îc ¸p dông v× c¸c thÞ tr­êng tiÒn tÖ th­êng kh«ng hoµn h¶o vµ do vËy lu«n cÇn cã vai trß can thiÖp cña nhµ n­íc 4. Tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi cã ®iÒu tiÕt Theo chÕ ®é nµy, chÝnh phñ kh«ng cam kÕt duy tr× mét tû lÖ cè ®Þnh víi ngo¹i tÖ, mµ th¶ næi ®ång tiÒn cña m×nh vµ cã biÖn ph¸p can thiÖp mçi khi thÞ tr­êng trë nªn (mÊt trËt tù) , hoÆc khi tû gi¸ hèi ®o¸i ®i chÖch xa møc thÝch hîp lo¹i tû gi¸ hèi ®o¸i nµy hiÖn ®ang ®­îc ¸p dông t¹i c¸c n­íc T­ B¶n Chñ NghÜa, n¬i mµ l¹m ph¸t ®¹t thÊp, c¸c thÞ tr­êng ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao. 5. Tû gi¸ hèi ®o¸i æn ®Þnh cã ®iÒu tiÕt Theo chÕ ®é nµy, chÝnh phñ kh«ng ®Ó ngo¹i tÖ tr«i næi tù do, mµ can thiÖp vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ b»ng c¸ch mua b¸n ngo¹i tÖ nh»m æn ®Þnh tû gi¸ qui ®Þnh. Sau mçi thêi gian nhÊt ®Þnh, møc tû gi¸ hèi ®o¸i l¹i ®­îc ®iÒu chØnh cho phï hîp vµ duy tr× æn ®Þnh. * LuËn cø lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i Sù qu¶n lý tèi ­u cña tû gi¸ hèi ®o¸i phô thuéc vµo c¸c môc tiªu kinh tÕ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, vµo nguån gèc cña c¸c c¬n sèc ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ ®Æc tr­ng c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ ®ang xÐt. V× vËy c¸c gi¶ thiÕt kh¸c nhau vÒ nh©n tè ®ã cã thÓ dÉn ®Õn sù thay ®æi vÒ møc ®é tèi ­u cña chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i. VÊn ®Ò tiªu chuÈn tèi ­u vÒ nguyªn t¾c cÇn ph¶i ®­îc cô thÓ ho¸. Trong thùc tÕ c¸c ph©n tÝch hiÖn ®¹i ®· tËp trung vµo tiªu chuÈn t­¬ng ®èi hÑp cña æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, ®­îc ®Þnh nghÜa lµ cùc tiÓu sai ph­¬ng cña tæng s¶n phÈm thùc, mÆt b»ng gi¸ hoÆc tiªu dïng thùc tr­íc c¬n sèt ngÉu nhiªn cã tÝnh chÊt t¹m thêi. Mét kÕt qu¶ quan träng cña nghiªn cøu lý thuyÕt lµ nãi chung tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh cùc ®oan lÉn tû gi¸ hoµn toµn linh ho¹t ®Òu kh«ng ph¶i lµ tèi ­u ®èi víi æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. ThËt vËy mét møc ®é t­¬ng ®èi cña sù linh ho¹t l¹i cã nhiÒu kh¶ n¨ng thµnh c«ng h¬n trong viÖc æn ®Þnh nÒn kinh tÕ khi cÇn ph¶n øng l¹i c¸c c¬n sèc ngÉu nhiªn. C¸c tû gi¸ hèi ®o¸i " cã qu¶n lý " hoÆc " cè ®Þnh linh ho¹t" trë thµnh chÕ ®é tû gi¸ phæ biÕn nhÊt ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, lo¹i c¬n sèc mµ nÒn kinh tÕ th­êng ph¶i ®èi phã trë thµnh vÊn ®Ò cèt lâi cÇn xem xÐt khi ®Þnh liÖu tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh hay ®iÒu chØnh. C¸c nghiªn cøu tr­íc ®©y ®· nhËn d¹ng mét sè tiªu chuÈn qu¶n lý ®Ó ph¶n øng l¹i c¸c c¬n sèc trong n­íc. C¸c c¬n sèc néi ®Þa ®ßi hái ¸p dông. Tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh hay linh ho¹t phô thuéc vµo c¬n sèc lµ tiÒn tÖ hay thùc tÕ khi c¬n sèc lµ tiÒn tÖ th× quan ®iÓm x­a nay lµ duy tr× tû gi¸ cè ®Þnh sÏ co hiÖu lùc h¬n trong viÖc æn ®Þnh tæng s¶n phÈm. V× cung tiÒn tÖ lµ biÕn néi sinh d­íi chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i, c¸c ®ét biÕn trong thÞ tr­êng tiÒn tÖ néi ®Þa ®¬n gi¶n sÏ ®­îc hÊp thô bëi thay ®æi cña dù tr÷ ngo¹i tÖ mµ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn cung cÇu cña thÞ tr­êng hµng ho¸, lµ n¬i quy ®Þnh møc ®é biÕn ®éng kinh tÕ. §æi l¹i khi c¬n sèc lµ thùc tÕ th× tû gi¸ hèi ®o¸i cÇn ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh æn ®Þnh tæng s¶n phÈm b»ng c¸ch t¹o nªn (hoÆc gi¶m) cÇu bªn ngoµi. Nãi chung, theo môc tiªu cña chÝnh s¸ch nh»m vµo æn ®Þnh tæng s¶n phÈm tr­íc c¸c c¬n sèc t¹m thêi th× tû gi¸ hèi ®o¸i cÇn ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh khi c¬n sèc xuÊt ph¸t tõ bªn ngoµi hoÆc tõ thÞ tr­êng. C¸c yªu cÇu khi lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i: mét sè tiªu chuÈn quy ®Þnh tû gi¸ phô thuéc vµo b¶n chÊt cña c¬n sèc lªn nÒn kinh tÕ còng nh­ ®Æc tr­ng c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ. Tuy vËy trong thùc tÕ khã mµ ¸p dông ®ã cho c¸c tr­êng hîp cô thÓ. C¸c khã kh¨n ®ã kh«ng nh÷ng lªn quan ®Õn c¸c vÊn ®Ò thùc tiÔn, sù nhËn biÕt nguån gèc c¸c c¬n sèc vµ c¸c ®Æc tr­ng c¬ cÊu mµ cßn liªn quan ®Õn m©u thuÉn tiÒm tµng gi÷a c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch kh¸c nhau. Tiªu chuÈn ®Ó lùa chän mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i thÝch hîp cßn phô thuéc vµo c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch do chÝnh phñ ®Æt ra. C¸c nghiªn cøu vÒ c¸c lîi thÕ cña tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh vµ linh ho¹t hÇu nh­ lµ dµnh cho tr­êng hîp mét nÒn kinh tÕ nhá kh«ng tr¶i qua l¹m ph¸t cao vµ nãi chung ë tr¹ng th¸i c©n b»ng ngo¹i vµ chÞu t¸c ®éng cña c¸c c¬n sèc t¹m thêi. C©n b»ng tËp trung vµo æn ®Þnh tæng s¶n phÈm, thay cho c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ lµm chøc n¨ng hÊp thô c¸c c¬n sèc, ®Ó triÖt tiªu t¸c ®éng cña c¸c thay ®æi ®ét biÕn lªn trªn tæng s¶n phÈm. Tuy vËy, m©u thuÉn cña chÝnh s¸ch cã thÓ x¶y ra khi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ còng ®­îc coi lµ môc tiªu chÝnh s¸ch. M©u thuÉn nµy ®Æc biÖt râ nÐt ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, lµ nh÷ng n­íc th­êng thiÕu dù tr÷ ngo¹i tÖ. NÕu vÞ trÝ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ t¹o nªn sù h¹n chÕ th× tû gi¸ hèi ®o¸i cÇn ph¶i ®­îc dïng nh­ lµ c«ng cô ®Ó t¹o môc tiªu c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ thay ®æi cho æn ®Þnh tæng s¶n phÈm. MÆt kh¸c khi l¹m ph¸t lµ vÊn ®Ò næi lªn hµng ®Çu th× tû gi¸ hèi ®o¸i cã thÓ lµ chøc n¨ng hç trî cho viÖc æn ®Þnh mÆt b»ng gi¸ c¶. V- Sù can thiÖp cña nhµ n­íc vµo tû gi¸ hèi ®o¸i: ViÖc thùc hiÖn mét chÕ ®é tû gi¸ linh ho¹t võa ph¶i cã sù kiÓm so¸t víi mét møc tû gi¸ gäi lµ tû gi¸ chÝnh thøc ®­îc c«ng bè bëi ng©n hµng nhµ n­íc, cïng víi mét biªn ®é quy ®Þnh cho c¸c møc tû gi¸ giao dÞch trªn thÞ tr­êng so víi tû gi¸ chÝnh thøc ®ßi hái chÝnh phñ nãi chung vµ ng©n hµng nhµ n­íc nãi riªng cÇn ph¶i cã sù can thiÖp ®iÒu phèi thÞ tr­êng ®Ó duy tr× biªn ®é quy ®Þnh trong ho¹t ®éng can thiÖp ®ã cÇn ph¶i chó ý mét sè vÊn ®Ò sau: + Ng©n hµng nhµ n­íc lu«n ph¶i x¸c ®Þnh m×nh lµ mét thµnh phÇn chñ chèt, th­êng trùc cña c¸c giao dÞch trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. + Trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh hÖ thèng tû gi¸ hèi ®o¸i nãi chung vµ thÞ tr­êng ngo¹i hèi nãi riªng, ng©n hµng nhµ n­íc cÇn cã sù ph©n tÝch râ rµng gi÷a hai chøc n¨ng: chøc n¨ng ng©n hµng ®¹i diÖn cho nhµ n­íc víi chøc n¨ng can thiÖp thÞ tr­êng. Trong ®ã chøc n¨ng ng©n hµng ®¹i diÖn cho nhµ n­íc lµ ®Ó thùc hÖn c¸c chøc n¨ng giao dÞch nh»m thanh to¸n c¸c kho¶n thu chi cña nhµ n­íc vµ giao dÞc t¨ng tÝch luü ngo¹i tÖ theo môc tiªu. cßn chøc n¨ng can thiÖp thÞ tr­êng lµ nh»m ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng. + Ng©n hµng nhµ n­íc ph¶i kh«ng ngõng chó träng viÖc x©y dùng vµ t¨ng c­êng bé khung cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng b»ng viÖc t¨ng sè l­îng thµnh viªn trªn thÞ tr­êng. Tõng b­íc cho c¸c tæ chøc tÝn dông kh«ng ph¶i lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i tham gia ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô nh­ kú h¹n ho¸n ®æi mÆc dï cã thÓ giíi h¹n ë viÖc c¸c giao dÞch nµy chØ ®­îc thùc hiÖn voÝ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ ng©n hµng nhµ n­íc. + Ng©n hµng nhµ n­íc vµ cac bé ngµnh ph¶i cã kÕ ho¹ch dù tÝnh tr­íc c¸c giao dÞch cña m×nh mét c¸ch cô thÓ vµ kh«ng ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c bËt ra khái thÞ tr­êng chÝnh thøc b»ng c¸ch c¸c giao dÞch cña nhµ n­íc kh«ng chØ ®­îc thùc hiÖn trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng mµ cßn ph¶i më réng giao dÞch trªn khu vùc tù do cña thÞ tr­êng. + Chó träng h¬n ®Õn viÖc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn c¸c c«ng cô cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ mµ tr­íc m¾t lµ c¸c nghiÖp vô ®ang hiÖn tån t¹i nh­ c¸c nghiÖp vô mua b¸n cã kú h¹n ngo¹i tÖ ho¸n ®æi...b»ng c¸c biÖn ph¸p cô thÓ nh­: ng©n hµng nhµ n­íc, c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm; tæ chøc b¸o c¸o båi d­ìng nghiÖp vô ng©n hµng, nghiªn cøu øng dông khoa häc c«ng nghÖ ng©n hµng, nªn gÊp rót tæ chøc c¸c líp båi d­ìng vÒ b¶n chÊt vµ kü thuËt c¸c nghiÖp vô hèi ®o¸i nãi riªng vµ nhÖm cô nµo ®ã nãi chung khi míi ®­îc ®­a vµo sö dông®Ó ®¶m b¶o mét sù nhËn thøc ®óng vÒ b¶n chÊt còng nh­ kü thuËt nghiÖp vô khi thùc hiÖn. + ViÖc can thiÖp cña ng©n hµng nhµ n­íc vµ nh»m vµo ®iÒu phèi c¸c quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng chø kh«ng nªn cã sù can thiÖp s©u vµo c¸c nghiÖp vô mang tÝnh kü thuËt cña thÞ tr­êng. + N©ng cao n¨ng lùc cho c¸c t¸c nh©n tham gia thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng th«ng qua mét sè biÖn ph¸p cô thÓ nh­: ®Æt m¹nh träng t©m vµo viÖc kh«ng ngõng ®æi míi hÖ thèng thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông vµ quan träng lµ ng©n hµng nhµ n­íc c¶ vÒ c¬ chÕ thanh to¸n vµ trang thiÕt bÞ kü thuËt ®Ó h¹n chÕ vÒ thanh to¸n qua nhiÒu : trung gian mµ tr­íc hÕt lµ hÖ thèng thanh to¸n néi bé cña chinhs c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông. + Bæ sung vµo c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ míi mét néi dung hÕt søc quan träng vµo ®Çu n¨m, ng©n hµng nhµ n­íc vµo c«ng bè tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa hµng n¨m, hµng quý trªn c¬ së ®iÒu chØnh møc tû gi¸ giao dÞch thùc tÐ b×nh qu©n cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ lieen ng©n hµng ®­îc x¸c lËp theo c¬ chÕ míi. Dùa vµo ®ã c¸c c¬ quan chøc n¨ng cã ®Çy ®ñ c¨n cø ®Ó x¸c lËp c©n ®ãi lín, vÜ m« cña nÒn kinh tÕ. + Môc ®Ých can thiÖp cña ng©n hµng trung ­¬ng kh«ng hoµn toµn gièng nhau, ®iÒu nµy phô thuéc vµo t×nh h×nh, ý ®å chiÕn l­îc cña mçi n­íc, ngay ë mét quèc gia th× môc ®Ých can thiÖp ë mçi thêi kú còng kh¸c nhau. §Ó thùc hiÖn ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i ®· vµ ®ang tån t¹i nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau, sau ®©y lµ mét vµi ph­¬ng ph¸p phæ biÕn: 1- Ph­¬ng ph¸p l·i suÊt chiÕt khÊu: §©y lµ ph­¬ng ph¸p th­êng ®­îc sö dông ®Ó ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ r­êng. Víi ph­¬ng ph¸p nµy, khi tû gi¸ hèi ®o¸i ®¹t ®Õn møc "b¸o ®éng" cÇn ph¶i can thiÖp th× ng©n hµng trung­¬ng n©ng cao l·i suÊt chiÕt khÊu. Do l·i suÊt chiÕt khÊu t¨ng, l·i suÊt cho vay trªn thÞ tr­êng còng t¨ng lªn. kÕt qu¶ lµ vèn vay ng¾n h¹n trªn thÞ tr­êng thÕ giíi sÏ dån vµo ®Ó thu l·i cao h¬n. Nhê thÕ mµ sù c¨ng th¼ng vÒ nhu cÇu ngo¹i tÖ sÏ bít ®i, tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng cã c¬ héi ®Ó t¨ng n÷a. Vµo n¨m 1971 ®Õn n¨m 1973 USD r¬i vµo khñng ho¶ng. Tæng thèng Mü Nich-x¬n ®· ph¶i ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p khÈn cÊp ®Ó cøu nguy cho USD banõg c¸ch t¨ng l·i suÊt chiÕt khÊu lªn rÊt cao ®Ó thu hót vèn ng¾n h¹n trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ quèc tÕ. Tuy nhiªn chÝnh s¸ch l·i suÊt chiÕt khÊu còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, v× quan hÖ gi÷a l·i suÊt vµ tû gi¸ chØ lµ quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i gi¸n tiÕp, chø kh«ng ph¶i quan hÖ trùc tiÕp nh©n qu¶. 2- C¸c nghiÖp vô thÞ tr­êng hèi ®o¸i: Th«ng qua c¸c nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p rÊt quan träng cña nhµ n­íc ®Ó gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn quèc gia. §©y lµ biÖn ph¸p trùc tiÕp t¸c ®éng vµo tû gi¸ hèi ®o¸i. §©y lµ ho¹t ®éng mang tÝnh chñ quan, do vËy viÖ lùa chän c¸c thêi ®iÓm cÇn mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng víi tû gi¸ nµo ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®iÒu chØnh cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh. §Ó n¾m ®­îc mét c¸ch ®Çy ®ñ t×nh h×nh cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng, nagú nay nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang tæ chøc c¸c thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ biÖn ph¸p nµy, mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cho bÊt kú quèc gia nµo lµ cÇn ph¶i th­êng xuyªn cã mét l­îng dù tr÷ ngo¹i tÖ d­ søc ®Ó can thiÖp vµo thi tr­êng khi cÇn thiÕt. 3- Quü dù tr÷ b×nh æn hèi ®o¸i: Trong ®iÒu kiÖn t×nh h×nh gi¸ c¶ thÞ tr­êng lu«n kh«ng æn ®Þnh, thËm chÝ x¶y ra nh÷ng biÕn ®éng lín, c¸c n­íc th­êng sö dông quü dù tr÷ b×nh æn hèi ®o¸i nh­ lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®Ó ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i. Nguån vèn ®Ó h×nh thµnh quü th­êng lµ: + Ph¸t hµnh tr¸i kho¸n kho b¹c b»ng tiÒn quèc gia. + Sö dông vµng ®Ó lËp quü dù tr÷ b×nh æn hèi ®o¸i. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, khi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ bÞ th©m hôt, quü sÏ ®­a vµng ra b¸n thu ngo¹i tÖ vÒ ®Ó c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n. 4- Vèn ®Ó ph¸ gi¸ ®ång tiÒn: Ph¸ gi¸ ®ång tiÒn lµ viÖc n©ng cao hoÆc hØam thÊp søc mua cña ®ång tiÒn ®èi víi c¸c ngo¹i tÖ. KÕt qu¶ cña ph¸ gi¸ ®ång tiÒn sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i. Trªn thÕ giíi, viÖc ph¸ gi¸ ®ång tiÒn th­êng ®­îc sö dông ë nh÷ng n­íc cã tiÒm lùc kinh tÕ dåi dµo, nh­ng ph¶i ®èi ®Çu víi suy tho¸i kinh tÕ ®i ®«i víi l¹m ph¸t trÇm träng. Trªn ®©y lµ mét sè c«ng cô mµ nhµ n­íc sö dông ®Ó t¸c ®éng vµo tû gi¸ hèi ®o¸i nh»m môc ®Ých cao nhÊt: duy tr× sù æn ®Þnh cña tû gi¸ hèi ®o¸i, æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn, kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, gãp phÇn vµo viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi ®· dù kiÕn. CH¦¥NG II: ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ë ViÖt nam I- Nh×n l¹i c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ VIÖt nam Trong quan hÖ víi c¸c n­íc thuéc khèi XHCN tr­íc ®©y, tû gi¸ cña ViÖt nam ®­îc tÝnh theo ®ång Róp clearing(sau nµy ®æi lµ róp chuyÓn kho¶n- transferable ruble) ®ång tiÒn ghi sæ dïng trong thanh to¸n mËu dÞch gi÷a c¸c n­íc thuéc khèi XHCN tù quy ®Þnh víi nhau ®Ó lµm sao cho tµi kho¶n c¸c bªn, sau khi trao ®æi ngo¹i th­¬ng theo khèi l­îng ®· ®­îc quy ®Þnh trong hiÖp ®Þnh ký kÕt vµo ®Çu n¨m th× cuèi n¨m kh«ng cßn sè d­. §Æc tr­ng cña chÕ ®é tû gi¸ ViÖt nam trong thêi kú nµy lµ cè ®Þnh, ®· béc lé nhiÒu mÆt bÊt hîp lý, nã kh«ng nh÷ng kh«ng thÓ hiÖn vai trß ®iÒu tiÕt tû gi¸ hèi ®o¸i trong viÖc c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n, ®iÒu tiÕt t¸i s¶n xuÊt mµ cßn k×m h·m c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n­íc ta lµ nghuyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tr× trÖ kinh tÕ trong mét thêi gian dµi. Tõ n¨m 1989 trë vÒ sau cho ®Õn nay, nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng chñ tr­¬ng vµ gi¶i ph¸p ®æi míi trong quan hÖ ®èi ngo¹i, vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ ®· tõng b­íc xo¸ bá c¬ chÕ ®éc quyÒnngo¹i th­¬ng, cho phÐp c¸c tæ chøc kinh tÕ ®­îc phÐp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp víi n­íc ngoµi. Sè l­îng c¸c c«ng ty ®­îc trùc tiÕp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu kh«ng ngõng t¨ng lªn, cïng víi viÖc më réng ngo¹i th­¬ng chÕ ®é tû gi¸ còng cã nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n; chuyÓn sang c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi b¶n th©n c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i ®· ®­îc nhanh chãng thay ®æi phï hîp víi bèi c¶nh thùc tÕ. Tõ mét c¬ chÕ ®a tû gi¸, mang nÆng tÝnh chñ quan bao cÊp, xa rêi víi thÞ r­êng; tû gi¸ hèi ®o¸i ®· ®­îc ®iÒu chØnh theo c¸c quan hÖ vµ ®iÒu kiÖn cña c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng. C¬ chÕ mét tû gi¸ linh ho¹t, cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc ®· ph¸t huy ®­îc vai trß võa lµ mét ph¹m trï kinh tÕ vËn ®éng theo quy luËt cung cÇu cña nÒn kinh tÕ võa lµ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« quan träng cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc ®· ¸p dông chÝnh s¸ch tû gi¸ linh ho¹t cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc nh­ng viÖc ®iÒu hµnh cña nhµ n­íc trong tõng n¨m cã kh¸c nhau, ta cã thÓ chia ra 3 giai ®o¹n: 1- Giai ®o¹n th¶ næi tû gi¸: 1989-1993 Trong giai ®o¹n nµy, tû gi¸ hèi ®o¸i VND/USD thÓ hiÖn qua b¶ng 1 d­íi ®©y: B¶ng 1: Tû gi¸ vµ l¹m ph¸t cña ViÖt nam qua c¸c n¨m 1989-1993 N¨m Tû gi¸ USD/VND L¹m ph¸t Gi¸ chÝnh thøc nhµ n­íc GÝa thÞ tr­êng tù do T¨ng gi¶m % 1989 4.200 4.570 +8,80 +34,70 1990 6.650 7.550 +13,50 +67,50 1991 12.720 12.550 - 0,02 +68,00 1992 10.720 10.550 - 0,02 +17,50 1993 10.835 10.736 - 0,01 +5,20 B¶ng sè liÖu trªn cho chóng ta thÊy, tû gi¸ VND/USD qua c¸c n¨m cã biÕn ®éng lªn xuèng. Tuy nhiªn tæng qu¸t mµ nãi, trong kho¶ng thêi gian nµy, tû gi¸ VND/USD cã khuynh h­íng t¨ng vµ ®­îc nhµ n­íc ®iÒu chØnh s¸t víi gi¸ thÞ tr­êng tù do, ®iÒu nµy chøng tá nhµ n­íc b¾t ®Çu th¶ næi tû gi¸, quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ ®· ®­îc quan t©m ®Çy ®ñ h¬n, tuy nhiªn sù th¶ næi tû gi¸ ®·: + KÝch thÝch t©m lý ®Çu c¬ ngo¹i tÖ, nh»m môc ®Ých h­ëng chªnh lÖch gi¸. + T×nh tr¹ng tû gi¸ th­êng xuyªn ®ét biÕn vµ thiÕu ngo¹i tÖ ®· g©y nªn nh÷ng c¬n sèc USD lµm mÊt æn ddÞnh nÒn kinh tÕ. + Qu¶n lý ngo¹i tÖ cña chÝnh phñ kh«ng ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn. + Nhµ n­íc kh«ng kiÓm so¸t ®­îc l­u th«ng ngo¹i tÖ. T×nh tr¹ng leo thang cña gi¸ ®ång §«la ®· kÝch thÝch t©m lý dù tr÷ §«la. Ngo¹i tÖ vèn ®· khan hiÕm l¹i kh«ng ®­îc dïng cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu mµ cßn bÞ bu«n b¸n vßng vÌo gi÷a c¸c tæ chøc trong n­íc. Mäi cè g¾ng qu¶n lý ngo¹i tÖ cña chÝnh phñ Ýt ®em l¹i kÕt qu¶, thËm chÝ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ vÒ qu¶n lý ngo¹i tÖ ®· bÞ mÊt hiÖu lùc ngay khi võa míi c«ng bè. Giai ®o¹n nµy, ng©n hµng kh«ng kiÓm so¸t ®­îc l­u th«ng ngo¹i tÖ. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, tõ n¨m 1992 chÝnh phñ ®· chän con ®­êng thay ®æi c¸ch qu¶n lý ngo¹i tÖ vµ ®æi míi c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i VND/USD. Néi dung chÝnh cña nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ nªu trªn lµ: + Thay thÕ biÖn ph¸p hµnh chÝnh, b¾t buéc c¸c ®¬n vÞkinh tÕ quèc doanh cã ngo¹i tÖ ph¶i b¸n cho ng©n hµng theo tû gi¸ Ên ®Þnh b¨ngf biÖn ph¸p kinh tÕ: më trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp vµ ng©n hµng trao ®æi mua b¸n ngo¹i tÖ víi nhau theo gi¸ tho¶ thuËn. + B·i bá h×nh thøc quy ®Þnh tû gi¸ nhãm hµng trong thanh to¸n ngo¹i th­¬ng gi÷a ng©n s¸ch víi c¸c tæ chøc kinh tÕ tham gia xuÊt nhËp khÈu. Thay vµo ®ã, trªn c¬ së tû gi¸ h×nh thµnh t¹i c¸c phiªn giao dÞch ngo¹i tÖ, ng©n hµng nhµ n­íc c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc. C¬ chÕ h×nh thµnh vµ qu¶n lý tû gi¸ hèi ®o¸i mÒm dÎo nh­ vËy céng víi sù can thiÖp ®iÒu tiÕt cña ng©n hµng nh¸ n­íc ®èi víi l­îng ngo¹i tÖ mua b¸n t¹i c¸c phiªn giao dÞch ®· gi¶i to¶ ®­îc t©m lý ®Çu c¬ ngo¹i tÖ, ng¨n ®­îc xu h­íng t¨ng qu¸ møc gi¸ §«la Mü trªn thÞ tr­êng. Tõ th¸ng 3/1992 gi¸ USD b¾t ®Çu gi¶m. 2- Giai ®o¹n cè ®Þnh tû gi¸ 1993 - 1996: B¶ng 2: L¹m ph¸t vµ tû gi¸ ViÖt nam qua c¸c n¨m 1993-1996 N¨m Tû gi¸ USD/VND So s¸nh % n¨m tr­íc Tèc ®é l¹m ph¸t 1993 10.835,00 100,00% 5,2% 1994 11.050,00 +1,98% 14,4% 1995 11.040,00 0% 12,7% 1996 11.060,00 +0,18% 4,5% (sè liÖu lÊy tõ tËp san khoa häc ng©n hµng th¸ng 7/1995 ®Õn th¸ng 12/1995 vµ tõ sè 1/1996 ®Õn th¸ng 12/1996 vµ tõ th¸ng 1/1997 ®Õn th¸ng 12/1997) Do tû gi¸ chÝnh thøc cña nhµ n­íc vµ tû gi¸ thÞ tr­êng tù do trong thêi gian nµy kh«ng chªnh lÖch nhiªï nªn chóng ta chän tû gi¸ chÝnh thøc cña nhµ n­íc lµm c¬ së tÝnh to¸n. qua b¶ng sè liÖu (b¶ng2), chóng ta thÊy tèc ®é t¨ng tû gi¸ hèi ®o¸i chËm h¬n tèc ®ä t¨ng cña l¹m ph¸t v× phô thuéc vµo quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ, vµo côm c¸c nh©n tè ®èi ngo¹i. ViÖc duy tr× tû gi¸ æn ®Þnh trong thêi gian dµi (1993 - 1996_ ®· kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc xuÊt khÈu ®· lµm cho ngo¹i th­¬ng kÐm ph¸t triÓn biÓu hiÖn cô thÓ qua b¶ng 3 sau ®©y: B¶ng 3: Sè liÖu xuÊt nhËp khÈu qua c¸c n¨m (®¬n vÞ tÝnh: triÖu USD) N¨m XuÊt khÈu NhËp khÈu So s¸nh 1 2 3 4 =3 - 2 1993 2.985 3.924 - 939 1994 4.054 5.825 - 1.771 1995 5.448,9 8.155,4 - 2.706,5 1996 7.255 11.143 - 3.888 (sè liÖu lÊy tõ nguån thêi b¸o kinh tÕ Sµi gßn cña UBND Thµnh phè HCM qua c¸c n¨m 1996-1997-1998) T×nh tr¹ng nhËp siªu liªn tôc trong giai ®o¹n nµy ®· t¸c ®éng xÊu ®Õn xuÊt khÈu vµ khuyÕn khÝch nhËp khÈu, g©y th©m hôt c¸n c©n th­¬ng m¹i dÉn tíi t×nh tr¹ng hÆc ph¶i tiªu gi¶m dù tr÷ ngo¹i hèi quèc gia, hÆc ph¶i vay nî n­íc ngoµi ®Ó bï ®¾p c¸n c©n thanh to¸n. Tuy c¬ cÊu nhËp khÈu cã thay ®æi, tû träng nhËp m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ nµy cµng t¨ng, nh­ng nhËp siªu vÉn kÐo dµi lµm ®Êt n­íc lón s©u vµo nî nÇn, khã kh¨n cho nÒn tµi chÝnh quèc gia. Trë l¹i b¶ng 2, ta thÊy qua 4 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc (1993 - 1996) tèc ®é l¹m ph¸t t¨ng tæng céng lµ 36,8% trong khi tû gi¸ VND so víi USD chØ t¨ng 2% ®­a ®Õn thùc tÕ gi¸ b¸n hµng néi ®Þa ®· t¨ng trªn 30% so víi hµng nhËp ngo¹i. Hµng nhËp ngo¹i ®· trë nªn rÎ h¬n vµ ®­îc nhËp vµo thÞ tr­êng n­íc ta víi sè l­îng lín c¹nh tranh víi hµng néi ®Þa, thÓ hiÖn qua sù gia t¨ng th©m hôt c¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m 1993-1996 tõ nhËp siªu 939 triÖu USD n¨m 1993 lªn 1,7 tû USD n¨m 1994 lªn 2,7 tû USD n¨m 1995 lªn 3,8 tû USD n¨m 1996 . §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, ngay tõ n¨m 1997 cho ®Ðn nay nhµ n­íc ®· cã nh÷ng chØ ®¹o: + ChØ ®¹o xö lý nî qu¸ h¹n tõ n¨m 1994, h¹n chÕ kÞp thêi t×nh tr¹ng më LC thanh to¸n trµn lan vµ cuèi n¨m 1996 th«ng qua khèng chÕ møc më LC At Sight lµ chñ yÕu, h¹n chÕ më LC tr¶ chËm, xem xÐt cho nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng cÇn thiÕt chñ yÕu lµ nh÷ng mÆt hµng vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, dùa vµo huy ®éng vèn trung vµ dai h¹n ngµy cµng ®­îc n©ng cao vµ huy ®éng vèn b»ng mäi biÖn ph¸p th«ng qua møc ký quü b¾t buéc. + §iÒu hµnh tû gi¸ linh ho¹t theo tÝn hiÖu cña thÞ tr­êng. 3- Qu¸ tr×nh ®i tíi mét chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i tù chñ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng (1992 - 1997) Vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m 1992, do kÕt qu¶ sù can thiÖp cña ng©n hµng nhµ n­íc vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, tû gi¸ VND/USD dÇn dÇn æn ®Þnh khiÕn cho l­îng ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp ®­îc gi¶i to¶ khái yÕu tè ®Çu c¬, h­íng m¹nh vµo kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. §ång thêi ngo¹i tÖ tõ bªn ngoµi vµonhiÒu nªn kinh doanh cung cÇu ngo¹i tÖ ®¶o ng­îc so víi cïng kú méi n¨m, gi¸ Dola gi¶m m¹nh, møc gi¸ phæ biÕn trªn thÞ tr­êng t­ nh©n Hµ néi n¨m 1993 lµ 10.300 ®Õn 10.400. T×nh tr¹ng gi¸ USD gi¶m m¹nh ®· ¶nh h­ëng xÊu ®Õn xuÊt khÈu vµ kÝch thÝch nhËp khÈu qu¸ møc, nªn ng©n hµng nhµ n­íc l¹i ph¶i can thiÖp nh»m t¨ng gi¸ ®ång USD. Trong hÇu hÕt c¸c phiªn giao dÞch cña quý I n¨m 1993, hÖ thèng ng©n hµng ph¶i mua Dola vµo nh»m ng¨n chÆn xu h­íng gi¶m gi¸ cña ®ång tiÒn nµy. Tõ th¸ng 3/1993 USD ®· lªn gi¸ dÇn vµ duy tr× xu h­íng lªn gi¸ mét c¸ch æn ®Þnh (ë ®©y nãi vÒ tû gi¸ danh nghÜa VND/USD). Th¸ng 10/1994 khi thÞ tr­êng ngo¹i tÖ ®· ph¸t triÓn ®Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh, xÐt trªn khÝa c¹nh ph¹m vi còng nh­ c¬ cÊu tæ chøc, hai trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ kh«ng cßn phï hîp. Sè l­îng ng©n hµng tham gia vµo giao dÞch t¨ng nhanh. Ph¹m vi vµ c­êng ®é giao dÞch còng ngµy cµng ph¸t triÓn vµ më réng. Tr­íc t×nh h×nh míi Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· cho phÐp thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn Ng©n hµng ra ®êi, thay thÕ ho¹t ®éng cña hai trung t©m giao dÞch. Bëi thÞ tr­êng liªn Ng©n hµng cã qui m« lín h¬n vµ mang tÝnh thÞ tr­êng kh¸ch quan, linh ho¹t h¬n, tû gi¸ hèi ®o¸i vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc còng cµng s¸t víi thùc tÕ h¬n. §ång thêi qua thÞ tr­êng, Ng©n hµng Nhµ n­íc cã thÓ b¾t n¾m ®­îc nhu cÇu tæng thÓ cña nÒn kinh tÕ vÒ ngo¹i tÖ trong tõng thêi kú, ®iÒu tiÕt kÞp thêi tû gi¸ hèi ®o¸i. Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· th«ng qua thÞ tr­êng liªn Ng©n hµng ®Ó n¾m b¾t tÝn hiÖu cña tû gi¸ hèi ®o¸i, sö dông tû gi¸ chÝnh thøc c«ng bè hµng ngµy vµ biªn ®é qui ®Þnh tû gi¸ giao dÞch cho c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµm c«ng cô hç trî, can thiÖp vµ ®iÒu hoµ h­íng tû gi¸ thÞ tr­êng theo môc tiªu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Thùc lùc cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ ngo¹i tÖ còng ®· t¨ng lªn, tû gi¸ ®· ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi kh¸ch quan søc mua cña ®ång tiÒn ViÖt Nam vµ quan hÖ cung - cÇu ngo¹i tÖ cña nÒn kinh tÕ, ®ñ ®iÒu kiÖn cho phÐp Ng©n hµng Nhµ n­íc dÇn dÇn níi h¬n ®èi víi c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸. Thùc tÕ tû gi¸ chÝnh thøc ®· ®­îc ®iÒu chØnh ngµy mét linh ho¹t, theo s¸t víi thùc tÕ vµ biªn ®é giao dÞch cho c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· ®­îc më réng liªn tôc ( tö # 0,5% , +_ 0,1% ®Õn #5% so víi tû gi¸ chÝnh thøc ) * Tãm l¹i tõ n¨m 1989, tû gi¸ hèi ®o¸i kÕ ho¹ch bao cÊp ®· bÞ xo¸ bá vµ chuyÓn sang tr¹ng th¸i næi cho ®Õn cuèi n¨m 1991. Tõ n¨m 1992 ®Õn nay, tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc h×nh thµnh theo ph­¬ng ph¸p æn ®Þnh cã ®iÒu chØnh, nh×n chung, tû gi¸ hèi ®o¸i ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn lín so víi tr­íc: chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ hèi ®o¸i qui ®Þnh vµ tû gi¸ hèi ®o¸i thÞ tr­êng ngµy cµng nhá ( ®iÒu ®ã chøng tá kh¶ n¨ng chi phèi cña Ng©n hµng trung ­¬ng ®èi víi tû gi¸ hèi ®o¸i ), møc tû gi¸ hèi ®o¸i ®· ph¶n ¸nh gi¸ trÞ ngo¹i tÖ vµ quan hÖ cung cÇu. Qua qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i vµ thùc tÕ nÒn kinh tÕ n­íc ta, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh tÝnh hîp lý t­¬ng ®èi kh¸ch quan cña chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh trong thêi gian qua lµ phï hîp víi qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, phï hîp víi thùc tÕ ViÖt Nam. Tuy nhiªn, víi xu h­íng ngµy cµng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng cÇn xem xÐt kü lîi vµ h¹n chÕ trong c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ hiÖn nay ®Ó ®­a ra gi¶i ph¸p tèi ­u trong thêi gian tíi. 4. Giai ®o¹n ®iÒu hµnh tû gi¸ linh ho¹t cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc tõ n¨m 1997 ®Õn nay. Giao dÞch trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn Ng©n hµng còng nh­ thÞ tr­êng ngo¹i tÖ nãi chung bÞ gi¶m sót. Thùc tÕ s¸u th¸ng cuèi n¨m 1997 nhu cÇu mua ngo¹i tÖ lu«n cao h¬n nhu cÇu b¸n ngo¹i tÖ vµ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng lóc ng­ng trÖ. Doanh sè mua 6 th¸ng cuèi n¨m 1997 ®¹t 2,5 tû USD, gi¶m 5% so víi 6 th¸ng ®Çu n¨m 1997, doanh sè b¸n ®¹t 2,6 tû USD gi¶m 1% so víi 6 th¸ng ®Çu n¨m 1997, nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng mua ®­îc ngo¹i tÖ ®· ph¶i mua víi gi¸ cao vµ chÞu lç rÊt lín do tû gi¸ t¨ng ®ét biÕn. Ngo¹i tÖ t¨ng gi¸ m¹nh ®· lµm t¨ng nhu cÇu vay vèn VN§ do l·i xuÊt thÊp h¬n vµ kh«ng chÞu rñi ro vÒ tû gi¸ ®· g©y mÊt c©n ®èi cung cÇu VN§ trªn thÞ tr­êng. Nhµ n­íc ta ®· më réng liªn ®é giao dÞch cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i tõ 1% ®Õn 5% råi ®Õn 10%. Nh÷ng gi¶i ph¸p nµy còng ®· kÞp thêi gãp phÇn gi¶m søc Ðp ®èi víi tû gi¸ hèi ®o¸i VN§ N¨m 1997 d­ nî LC ng¾n h¹n chØ cßn gÇn 700 triÖu US§ so víi 1,4 tû US§ vµo th¸ng 6 n¨m 1996. Tuy nhiªn cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ ë khu vùc ch©u ¸ ®· ¶nh h­ëng g©y søc Ðp VN§ do yÕu tè ®Çu c¬ cña thÞ t­êng, ®· ®Èy tû gi¸ ë thÞ tr­êng tù do t¨ng m¹nh cã lóc lªn ®Õn 14600 VN§/US§ Nh×n l¹i chÆng ®­êng ®· qua cã thÓ nãi r»ng n¨m 1997 lµ n¨m cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong tiÕn tr×nh ®æi míi vµ ph¸t triÓn cña hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam, mét n¨m víi nh÷ng khã kh¨n vµ thö th¸ch trªn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc MÆc dï cã nh÷ng tæn thÊt mÊt m¸t nh­ng ho¹t ®éng Ng©n hµng vÉn tiÕp tôc ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng, t¹o ®µ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Nh÷ng kÕt qu¶ næi bËt nµy ®­îc thÓ hiÖn qua mét sè néi dung. Gãp phÇn kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc thÊp.,Nh­ng vÉn ®¶m b¶o duy tr× t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë møc nhÊt ®Þnh. - Ng©n hµng nhµ n­íc ®· chñ ®éng tham m­u cho chÝnh phñ trong viÖc ®iÒu hµnh l­îng tiÒn cung øng trong tõng thêi kú thÝch hîp nh»m ®¸p øng tèt nhÊt yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ. ChÝnh s¸ch tû gi¸ ®· ®­îc ®iÒu chØnh tõng b­íc linh ho¹t, mét mÆt t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸ trÞ VN§ ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi x¸c thùc cung cÇu ngo¹i tÖ, gãp phÇn kiÒm chÕ l¹m ph¸t, mét mÆt ®¸p øng kh¶ n¨ng hç trî xuÊt khÈu mÆc dï gi¸ cao xu gi¶m 42% dÇu th« gi¶m 30% giÇy da vµ may mÆc còng ®ang gi¶m m¹nh, riªng mÆt hµng g¹o trong n¨m qua bÞ thiªn tai, lò lôt do c¬n b·o sè 5 g©y ra nh­ng ta vÉn cè g¾ng kh¾c phôc vµ nhanh chãng duyd tr× viÖc xuÊt khÈu g¹o -Nguyªn nh©n nhËp siªu trong thêi gian qua lµ do Ng©n hµng ®iÒu chØnh tû gi¸ bÞ ®«ng cøng, ®óng lµ tû gi¸ cã t¸c ®éng lín ®Õn xuÊt nhËp khÈu bëi nã lµ gi¸ c¶ cña ho¹t ®éng mua ( nhËp khÈu ) vµ ho¹t ®éng b¸n 9 xuÊt khÈu ). Tû gi¸ ®øng ( trªn thùc tÕ lµ gi¶m so víi biÕn ®éng gi¸ trong n­íc ) lµm cho b¸n còng rÎ mµ mua còng rÎ. B¸n rÎ sÏ kh«ng khuyÕn khÝch b¸n, mua rÎ sÏ khuyÕn khÝch mua. Mua th× ®­îc khuyÕn khÝch, b¸n th× bÞ h¹n chÕ, do ®ã ®­a ®Õn t×nh tr¹ng nhËp siªu. Ngoµi ra cßn nguyªn nh©n kh¸c n÷a lµ ®Þnh h­íng xuÊt khÈu yÕu, t×nh tr¹ng nhËp lËu trµn lan, trèn thuÕ ch­a ®­îc qu¶n lý chÆt. B­íc qua n¨m 1998, nh÷ng th¸ng tr­íc vµ sau TÕt, t×nh h×nh tû gi¸ hèi ®o¸i trong n­íc ngµy cµng trë nªn phøc t¹p, gi¸ USD mçi ngµy mét t¨ng, thËm chÝ cã ngµy thay ®æi gi¸ vµi lÇn ®iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn ®êi sèng kinh tÕ x· héi. NhiÒu doanh nghiÖp cè g¾ng gi÷ ngo¹i tÖ trong tµi kho¶n chê t¨ng gi¸ ®Ó kiÕm chªnh lÖch. Mét sè doanh nghiÖp kh¸c cã nhu cÇu ngo¹i tÖ ®Ó tr¶ nî, mua thiÕt bÞ hoÆc L/C ®Õn h¹n thanh to¸n nh­ng l¹i kh«ng gi¸m vay v× sî tû gi¸ ngo¹i tÖ t¨ng ®ét biÕn sÏ kh«ng tr¶ ®­îc nî. §ång ngo¹i tÖ ®ãng b¨ng, Ng©n hµng kh«ng mua kh«ng b¸n vµ cho vay b»ng ngo¹i tÖ ®­îc. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, chÝnh phñ ®· cã mét quyÕt ®Þnh ®óng nh»m kiÓm so¸t ngo¹i tÖ trªn l·nh thæ ViÖt Nam b»ng viÖc ban hµnh quyÕt ®Þnh 37/1998/ Q§- TTg ( ngµy 14/2/1998 ) " vÒ mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý ngo¹i tÖ " §©y lµ mét b­íc thµnh c«ng lín cña nhµ n­íc ta trong vÊn ®Ò qu¶n lý vµ kiÓm so¸t ngo¹i tÖ, nhanh chãng lµm gi¶m c¬n sèt tû gi¸ ngo¹i tÖ. Gi¸ USD ë thÞ tr­êng tù do h¬n mét th¸ng nay ®· gi¶m ®Õn møc thÊp, b×nh qu©n lµ 13.020 VN§/USD. Tû gi¸ thÞ tr­êng tù do, thÞ tr­êng cã tæ chøc ( thÞ tr­êng liªn ng©n hµng , ng©n hµng ) ®· s¸t l¹i gÇn nhau. HiÖn nay ng©n hµng ®· kiÓm so¸t ®­îc trªn 90% l­îng ngo¹i tÖ giao dÞch trªn thÞ tr­êng, ®· thu hót tõ nhiÒu nguån mét l­îng ngo¹i tÖ t¨ng thªm. II. Lîi thÕ vµ h¹n chÕ trong c¬ chÕ ®iÒu hµnh 1. Lîi thÕ C¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ trªn qui ®Þnh tû gi¸ chÝnh thøc t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng trung ­¬ng dÔ dµng kiÓm so¸t, ®iÒu tiÕt ®­îc thÞ tr­êng hèi ®o¸i. Tr­íc hÕt lµ thÞ tr­êng ngo¹i tÖ trªn Ng©n hµng. Biªn ®é giao ®ång quanh tû gi¸ chÝnh thøc lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu trong suèt giai ®o¹n võa qua giíi h¹n nµy mµ chóng ta ®· ®¹t sù æn ®Þnh t­¬ng ®èi cña tû gi¸ hèi ®o¸i trong nh÷ng n¨m qua, gãp phÇn kh«ng nhá ®Ó ®¹t môc tiªu æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng cho nÒn kinh tÕ - Th«ng qua tû gi¸ cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong biªn ®é qui ®Þnh. Ng©n hµng Nhµ n­íc cã thÓ dÔ dµng n¾m b¾t ®­îc diÔn biÕn cung - cÇu ngo¹i tÖ thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ, nhËn biÕt ®­îc xu h­íng vËn ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i ®Ó cã kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh kÞp thêi. Qui ®Þnh chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ mua vµ tû gi¸ b¸n cho c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i, ë mét møc ®é nµo ®ã, h¹n chÕ kh¶ n¨ng ®Çu c¬ tû gi¸ cña c¸c Ng©n hµng tr¸nh tr­êng hîp tû gi¸ mua vµ tû gi¸ b¸n qu¸ chªnh lÖch. - C¬ chÕ tû gi¸ thèng nhÊt ®· t¹o ra mét m«i tr­êng ph¸p lý v÷ng ch¾c cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - th­¬ng m¹i trong tæng ho¸ c¸c mèi quan hÖ cña nÒn kinh tÕ. §ång thêi tû gi¸ chÝnh thøc t¹o ra ®­îc mét c¬ së ph¸p lý, mang tÝnh chñ quyÒn cho ®ång tiÒn ViÖt Nam trong c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i. 2. H¹n chÕ - C¬ chÕ c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc hµng ngµy theo ph­¬ng ph¸p hiÖn t¹i, ®«i lóc tá ra cã nhiÒu khã kh¨n trong viÖc h­íng thÞ tr­êng, vËn ®éng theo môc tiªu Ng©n hµng Trung ­¬ng ®Æt ra. Bëi " NhÊt cö nhÊt ®éng " cña Ng©n hµng trung ­¬ng, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc tû gi¸ - mét lÜnh vùc cùc kú nh¹y bÐn, ®Òu t¹o cho thÞ tr­êng nh÷ng yÕu tè t©m lý tøc thêi. Tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña tû gi¸ thÞ tr­êng, viÖc thay ®æi tû gi¸ chÝnh thøc ë mét chõng mùc nµo ®ã kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ngay lËp tøc biªn ®é ®Ó cho phÐp c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ho¹t ®éng kinh doanh. Bëi lÏ nÕu thay ®æi tû gi¸ chÝnh thøc lín sÏ g©y ra nh÷ng yÕu tè t©m lý sai lÖch vÒ chÝnh s¸ch cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. Bªn c¹nh ®ã, Ng©n hµng trung ­¬ng còng kh«ng thÓ thay ®æi biªn ®é quy ®Þnh giíi h¹n tû gi¸ mua b¸n cña c¸c Ng©n hµng Trung ­¬ng th­êng xuyªn ®­îc. - ViÖc qui ®Þnh mét møc tû gi¸ chÝnh thøc nh­ hiÖn nay. Khi møc chªnh lÖch t­¬ng ®èi lín víi tû gi¸ giao dÞch cña c¸c Ng©n hµng Trung ­¬ng, vµ tû gi¸ thÞ tr­êng tù do, kh«ng cã ý nghÜa thùc tÕ. Mét mÆt sù chªnh lÖch trªn g©y ra nh÷ng yÕu tè t©m lý, kh«ng tÝch cùc bëi kh«ng ph¶i ng­êi d©n nµo còng hiÓu ®­îc c¬ chÕ qu¶n lý tû gi¸ hèi ®o¸i cña ta. MÆt kh¸c, khi tû gi¸ giao dÞch cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i vµ tû gi¸ thÞ tr­êng tù do æn ®Þnh trong biªn ®é qui ®Þnh, th× viÖc c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc hµng ngµy c¸ch xa møc tû gi¸ trung b×nh, trªn thùc tÕ kh«ng thÓ hiÖn vai trß qu¶n lý cña nã. - ViÖc qui ®Þnh mét møc tû gi¸ chÝnh thøc nh­ hiÖn nay, khi møc chªnh lÖch t­¬ng ®èi lín víi tû gi¸ giao dÞch cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i vµ tû gi¸ thÞ tr­êng tù do, kh«ng cã ý nghÜa thùc tÕ. Mét mÆt, sù chªnh lÖch trªn g©y ra nh÷ng yÕu tè t©m lý kh«ng tÝch cùc bëi kh«ng ph¶i ng­êi d©n nµo còng hiÓu ®­îc c¬ chÕ qu¶n lý tû gi¸ hèi ®o¸i cña ta. MÆt kh¸c, khi tû gi¸ giao dÞch cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ tû gi¸ thÞ tr­êng tù do æn ®Þnh trong biªn ®é qui ®Þnh th× viÖc c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc hµng ngµy c¸ch xa tû gi¸ trung b×nh, trªn thùc tÕ kh«ng thÓ hiÖn vai trß cña nã. - ViÖc sö dông tû gi¸ chÝnh thøc nh­ hiÖn nay ®Ó tÝnh thuÕ xuÊt nhËp khÈu tá ra cßn cã nhiÒu ®iÓm ch­a hîp lý, ch­a thÓ hiÖn ®­îc vai trß qu¶n lý vÜ m« vµ ®iÒu tiÕt ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Bëi lÏ khi tû gi¸ chÝnh thøc c¸ch biÖt víi tû gi¸ giao dÞch cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i vµ tû gÝa thÞ tr­êng tù do, th× tû gi¸ tÝnh thuÕ sÏ bÞ h¹n chÕ rÊt lín trong vai trß ®iÒu tiÕt lîi nhuËn thu ®­îc tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu. Chªnh lÖch vÒ tû gi¸ nµy sÏ t¹o ra bÊt b×nh ®¼ng trong quan hÖ th­¬ng m¹i, mét sè tr­êng hîp kh«ng t¹o ®­îc lîi thÕ trong c¹nh tranh ®èi ngo¹i vµ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. - Víi biªn ®é giao dÞch trong ph¹m vi 5% hiÖn nay viÖc qui ®Þnh møc chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ mua vµ b¸n tá ra ch­a hoµn toµn hîp lý ®èi víi c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Thø nhÊt, khi thÞ tr­êng hèi ®o¸i cã tÝnh chÊt ®éng, lu«n thay ®æi, trong khi ®ã c¸c giao dÞch l¹i liªn tôc diÔn ra, nªn qui ®Þnh møc chªnh lÖch chØ thÓ hiÖn mÆt qu¶n lý danh nghÜa, c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i khã cã thÓ tu©n thñ ®óng qui ®Þnh nµy ®­îc. Thø hai, khung qui ®Þnh chªnh lÖch nh­ vËy lµ t­¬ng ®èi chÆt chÏ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh. Bëi lÏ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ®· ph¶i x¸c ®Þnh chªnh lÖch tû gi¸ mua, b¸n ph¶i tuú theo vµo cung - cÇu cña mçi Ng©n hµng, tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng dù tÝnh vÒ lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng cña måi Ng©n hµng. Thùc chÊt qui ®Þnh chªnh lÖch tû gi¸ mua b¸n qu¸ chÆt chÏ nh­ vËy kh«ng khuyÕn khÝch ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng theo ®óng c¸c quan hÖ néi t¹i cña nã vµ phÇn nµo kh«ng t¹o ra mét m«i tr­êng c¹nh tranh hoµn h¶o trong kinh doanh IV: Môc tiªu nhiÖm vô vµ ®Þnh h­íng cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i 1. Môc tiªu Kh¸i qu¸t l¹i c¬ së ®Ó ho¹ch ®Þnh vµ x¸c ®Þnh môc tiªu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ViÖt Nam giai ®o¹n tíi bao gåm. - HiÖn tr¹ng kinh tÕ - tµi chÝnh n­íc ta ( trong ®ã quan träng nhÊt lµ tÝnh hîp lý cña tû gi¸ hiÖn hµnh, thùc tr¹ng ng©n s¸ch, tµi chÝnh, tiÒn tÖ, thÞ tr­êng tµi chÝnh, l¹m ph¸t , c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ...), tuy ®· ®­îc c¶i thiÖn mét b­íc c¨n b¶n, song vÉn cßn nhiÒu yÕu tè bÊt æn vµ xu h­íng tiÕp tôc lªn gi¸ cña ViÖt Nam ®ång t­¬ng ®èi râ nÐt. - TriÓn väng kinh tÕ tuy s¸ng sña, song môc tiªu vµ phôc vô chiÕn l­îc ViÖt Nam lµ rÊt nÆng nÒ, ®ßi hái b¶n lÜnh ®iÒu chØnh kinh tÕ vÜ m« ph¶i hÕt søc n¨ng ®éng, v÷ng vµng qu¸n triÖt ®Çy ®ñ c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng ­u tiªn. HiÖn tr¹ng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Æc biÖt lµ chiÕn l­îc më cöa nhanh trong bèi c¶nh quèc tÕ ®Çy biÕn ®éng vµ diÔn biÕn thÊt th­êng. Song yªu cÇu cña quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¶i cã hiÖu qu¶ æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c. Tuy nhiªn ®Ó n©ng cao luËn cø cho viÖc lùa chän môc tiªu, x¸c ®Þnh nhiÖm vô cô thÓ cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i chÝnh x¸c h¬n, tõ ®ã lùa chän gi¶i ph¸p, c«ng cô ®iÒu chØnh ®Ó ®¹t môc tiªu ®Ò ra cÇn nhËn thÊy. Thø nhÊt, ®èi t­îng, ph¹m vi ®iÒu chØnh, t¸c ®éng trùc tiÕp cña chÝnh s¸ch n»m trong lÜnh vùc tiÒn tÖ , c¸c quan hÖ tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong vµ ngoµi n­íc gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ. Tuy nhiªn, ®Þnh h­íng ®iÒu chØnh cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i cã ¶nh h­ëng ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ vÜ m« kh¸c ( nî n­íc ngoµi, ngo¹i th­¬ng FDI, huy ®éng vèn néi ®Þa, chiÒu h­íng vËn ®éng cña c¸c dßng vèn ). Song ®©y lµ c¸c hÖ qu¶ gi¸n tiÕp vµ hiÖu øng thùc tÕ cña sù ¶nh h­ëng nãi trªn cßn phô thuéc nhiÒu chÝnh s¸ch, yÕu tè kh¸c. Thø hai, víi t­ c¸ch vÒ mÆt ®èi ngo¹i cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tuy cã nh÷ng ®Æc thï riªng song hÖ thèng môc tiªu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Þnh h­íng phï hîp víi c¸c môc tiªu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn ( t­¬ng øng víi môc tiªu, nhiÖm vô kinh tÕ chiÕn l­îc giai ®o¹n 1996-2000 ) t¨ng ch­ëng nhanh, bÒn v÷ng , c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ th× chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã hai môc tiªu trung gian c¬ b¶n: Mét lµ, kiÒm chÕ v÷ng ch¾c l¹m ph¸t ë møc thÊp, kÐo l¹m ph¸t xuèng mét con sè. Hai lµ ph¸t triÓn hÖ thèng tµi chÝnh- tiÒn tÖ nh»m n©ng cao tû lÖ tÝch luü vµ ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ XÐt vÒ dµi h¹n, triÓn khai chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ h­íng vµo môc tiªu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch kinh tÕ * Nh÷ng môc tiªu chñ yÕu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ trong giai ®o¹n 2001-2005 bao gåm 1. Môc tiªu trùc tiÕp: th­êng xuyªn x¸c lËp vµ duy tr× tû gi¸ hèi ®o¸i c©n b»ng, æn ®Þnh dùa trªn søc mua thùc tÕ cña ViÖt Nam ®ång víi c¸c ngo¹i tÖ, t­¬ng quan cung cÇu trªn thÞ tr­êng 2. Môc tiªu chiÕn l­îc: kh«ng ngõng n©ng cao uy tÝn cña ViÖtNam ®ång trªn c¬ së æn ®Þnh v÷ng ch¾c gi¸ trÞ cña nã, sù t­¬ng ®ång hîp lý gi÷a gi¸ trÞ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i. 3. Phèi hîp víi chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®Èy lïi c¨n b¶n héi chøng §« la ho¸ nÒn kinh tÕ trªn c¬ së t¹o ra ®Çy ®ñ tiÒn ®Ò kinh tÕ, ph¸p chÕ ®Ó ViÖt Nam ®ång thùc hiÖn trän vÑn chøc n¨ng cña m×nh vµ t¨ng c­êng vai trß trong ®êi sèng kinh tÕ, nhÊt lµ trong l­u th«ng thanh to¸n vµ víi ph­¬ng c¸ch lµ ph­¬ng tiÖn tÝch luü tµi s¶n. 4. T¹o ra c¸c tiÒn ®Ò cÇn vµ ®ñ ®Ó më réng h×nh thøc, néi dung ph¹m vi chuyÓn ®æi cña ViÖtNam ®ång 5. T¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ lªn møc thÝch hîp vµ víi c¬ cÊu dù tr÷ ngo¹i tÖ hîp lý ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Së dÜ vÊn ®Ò uy tÝn cña ViÖt Nam ®ång ®­îc nhÊn m¹nh bëi nã cã ý nghÜa hÕt søc to lín trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn kinh tÕ , chÝnh trÞ, ®èi néi vµ ®èi ngo¹i, ®ång thêi g¾n víi hµng lo¹t vÊn ®Ò mang tÇm chiÕn l­îc. Trªn ph­¬ng diÖn lý thuyÕt lÉn thùc tÕ, sù mÊt uy tÝn cña ®ång b¶n tÖ ë bÊt kú quèc gia nµo bao giê còng lµ nguyªn nh©n cña c¸c biÕn ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh vµ ®Ó l¹i nhiÒu hËu qu¶ tiªu cùc khã l­êng. Râ rµng mét ®ång tiÒn mÊt uy tÝn tÊt yÕu sÏ lµm tæn th­¬ng ®Õn tÝch luü, ®Çu t­ néi ®Þa, lo¹i bá sù hÊp dÉn víi FDI, t¨ng nguy c¬ l¹m ph¸t, chi phÝ l·i xuÊt huy ®éng cao, nÕu trÇm träng cã thÓ bÞ t­íc bá chøc n¨ng, bÞ ®Èy ra khái hÖ thèng thanh to¸n t¹o ®iÒu kiÖn cho héi chøng §«la ho¸...Lµ mét n­íc míi ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ trÇm träng, siªu l¹m ph¸t, uy tÝn cña ViÖt Nam ®ång trong d©n chóng ch­a cao, ®· hiÓu c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho viÖc ®ång tiÒn bÞ mÊt uy tÝn giai ®o¹n võa qua. Do vËy viÖc nhËn thøc ®Çy ®ñ vÊn ®Ò n©ng cao uy tÝn cña ®ång tiÒn quèc gia còng chÝnh lµ mét t¸c nh©n trùc tiÕp vµo chiÕn l­îc vèn, chiÕn l­îc t¨ng tr­ëng nhanh , bÒn v÷ng cña n­íc ta. §èi víi mét quèc gia, chñ quyÒn tiÒn tÖ lµ tèi quan träng, t×nh tr¹ng §«la ho¸ nh÷ng n¨m qua ë ViÖt Nam g©y nhiÒu hÖ qu¶ tiªu cùc, song tr­íc ®©y chóng ta ch­a cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó sö lý triÖt ®Ó vÊn ®Ò nµy. Sau khi nÒn kinh tÕ ®· ra khái khñng ho¶ng hÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ ®· ®­îc c¶i thiÖn mét b­íc c¬ b¶n, c¸c tiÒn ®Ò cÇn vµ ®ñ cho thùc hiÖn chñ quyÒn tiÒn tÖ ®· xuÊt hiÖn. H¬n n÷a, viÖc x©y dùng chñ quyÒn tiÒn tÖ cßn lµ yªu cÇu ®ßi hái cÊp b¸ch tõ yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam giai ®o¹n tíi. NÒn kinh tÕ bÞ §«la ho¸ nghiªm träng, cã nghÜa lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña quèc gia ®ã bÞ phô thuéc v« h×nh vµo chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Mü, sù biÕn ®éng cña USD trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, ®ång thêi kh«ng cho phÐp n¾m, tÝnh to¸n kiÓm so¸t ®­îc khèi l­îng tiÒn tÖ trong l­u th«ng, néi tÖ bÞ t­íc ®o¹t chøc n¨ng, ®Æc biÖt lµ ph¹m vi ®iÒu chØnh cña Ng©n hµng Trung ­¬ng bÞ thu hÑp nghiªm träng ®iÒu chØnh l¹m ph¸t khã kh¨n, Ýt hiÖu qu¶. Lo¹i bá t×nh tr¹ng §«la ho¸, thùc hiÖn chñ quyÒn tiÒn tÖ tøc lµ t¹o ®iÒu kiÖn ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®éc lËp tù chñ, cã c¬ së v÷ng ch¾c, ®ång thêi cho phÐp kiÓm so¸t hiÖu qu¶ vÊn ®Ò l¹m ph¸t. ChÝnh v× tÇm quan träng nh­ vËy nªn vÊn ®Ò chñ quyÒn tiÒn tÖ ®­îc x¸c ®Þnh. Tuy nhiªn viÖc lo¹i bá n¹n §«la ho¸ lµ vÊn ®Ò phøc t¹p, ph¶i cã sù phèi hîp cña nhiÒu chÝnh s¸ch vµ môc tiªu ®Æt ra vµ chØ cã thÓ ®¹t ®­îc th«ng qua viÖc c¶i thiÖn c¸c chøc n¨ng cña ViÒtNam ®ång. §iÒu nµy ®ßi hái cÇn theo ®uæi mét chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ linh ho¹t, cã t¸c dông thóc ®Êy hÖ thèng c¶i c¸ch tµi chÝnh Ng©n hµng. Khi sù hÊp dÉn cña ViÖt Nam ®ång ®­îc ®¶m b¶o, nhu cÇu tÝch luü tµi s¶n, thanh to¸n b»ng USD ch¾c ch¾n sÏ gi¶m ®i ®¸ng kÓ Trong kinh tÕ thÞ tr­êng th× sù chuyÓn ®æi cña ®ång tiÒn lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu, tuy nhiªn sù kh¸c nhau lµ ë chç møc ®é, ph¹m vi vµ h×nh thøc chuyÓn ®æi. §èi víi c¸c n­íc ®ang chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng th× sù chuyÓn ®æi cña ®ång b¶n tÖ cã ý nghÜa rÊt lín, ngoµi nh÷ng lîi Ých kinh tÕ trong thanh to¸n, tèi ­u ho¸ sö dông ngo¹i tÖ, thu hót FDI...th× sù chuyÓn ®æi cña ®ång tiÒn cßn cã vai trß quan träng trong viÖc ®­a nÒn kinh tÕ hoµ nhËp vµo hÖ thèng bu«n b¸n ®Þa ph­¬ng, tham gia c¸c khèi kinh tÕ vµ thóc ®Èy sù chuyÓn chia c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng më cöa. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· câ mét sè chuyªn gia kinh tÕ kh¼ng ®Þnh, nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó VND trë thµnh ®ång tiÒn chuyÓn ®æi trªn l·nh thæ ViÖt nam c¬ b¶n ®· héi tô ®ñ vµ ®Ò nghÞ chÝnh phñ c«ng bè chÝnh thøc. H­íng toÜ sù chuyÓn dÞch hoµn toµn cña mét ®ång tiÒn lµ mét qu¸ tr×nh dµi tr¶i qua nhiÒu nÊc thang ë mçi nÊc thang chuyÓn ®æi ®ßi hái ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ t­¬ng øng. Trong lÞch sö thÕ giíi ch­a cã ®ång tiÒn nµo b­íc ngay ®Õn ng­ìng cöa chuyÓn ®æi tù do vµ kh«ng ph¶i ®ång tiÒn nµo còng cã thÓ v­¬n tíi sù chuyÓn ®æi tù do c¶ ë trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Víi thùc lùc, ®Þa vÞ kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay, trong t­¬ng lai gÇn th× vÊn ®Ò chuyÓn ®æi hoµn toµn chØ ®Æt ra trong ph¹m vi trªn l·nh thæ ViÖt nam. Tuy nhiªn, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy ngoµi c¸c ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ (uy tÝn ®iÒu hµnh qu¶n lý cña nhµ n­íc) x· héi, t©m lý (uy tÝn cña VND ®ñ m¹nh), ph¸p chÕ th× ph¶i héi tô ®ñu c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, trong ®ã quan träng nhÊt lµ nÒn kinh tÕ ®­îc cñng cè th­êng xuyªn vÒ thùc lùc, ph¸t triÓn æn ®Þnh,VND æn ®Þnh v÷ng ch¾c vÒ mÆt gi¸ trÞ, l¹m ph¸t æn ®Þnh ë møc rÊt thÊp, dù tr÷ ngo¹i chiÕn l­îc ®ñ m¹nh c¬ cÊu gi¸ c¶ kinh tÕ phï hîp víi c¬ cÊu quèc tÕ, thÞ tr­êng ngo¹i hèi tµi chÝnh hoµn chØnh vµ ph¸t triÓn, nÒn kinh tÕ thùc sù héi nhËp vµo thÕ giíi. Bªn c¹nh ®ãkhi c«ng bè chÝnh thøc tû gi¸ hèi ®o¸i cÇn cã hÖ thèng chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p hç trî ®Ó xö lý c¸c t×nh huèng bÊt tr¾c. Cuèi cïng, lµ quèc gia cã sè l­îng nî n­íc ngoµi lín, nù ®Õn h¹n ngµy cµng cao, nhu cÇu ngo¹i tÖ cña nÒn kinh tÕ gia t¨ng m¹nh, trong khi dù tr÷ ngo¹i tÖ cña n­íc ta ­íc kho¶ng ba th¸ng nhËp khÈu v× vËy chÝnh s¸ch ngo¹i tÖ cÇn ph¶i h­íng vµo môc tiªu t¨ng dù tr÷ngo¹i tÖ ë møc thÝch hîp víi c¬ cÊu hîp lý ®¶m b¶o nhu cÇu nhËp khÈu, tr¶ nî vµ sù can thiÖphiÖu qña cña nhµ n­íc khi cÇn thiÕt. HÖ thèng môc tiªu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i nªu trªn cã mèi quan hÖ néi t¹i thèng nhÊt h÷u c¬ hÕt søc chÆt chÏ víi nhau, trong ®ã môc tiªu chñ quyÒn tiÒn tÖ, chuyÓn ®æi chØ cã thÓ thùc hiÖn nÕu VND thùc sù cã uy tÝn cao, æn ®Þnh, n­îc l¹i, khi VND më réng néi dung h×nh thøc chuyÓn ®æi, môc tiªu chñ quyÒn tiÒn tÖ ®­îc thùc hiÖn sÏ cã t¸c ®éng rÊt lín trong viÖc cñng cè n©ng cao uy tÝn cña VND, t¨ng c­êng dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia, trong khi ®ã thùc lùc dù tr÷ ngo¹i tÖ l¹i lµ mét trong c¸c tiÒn dÒ quan träng ®Ó ®¶m b¶o duy tr× kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi VND, t¨ng c­êng sù ®iÒu chØnh cña nhµ n­íc trong lÜnh vùc ngo¹i tÖ. Thùc tiÔn nh÷ng n¨m quavµ lÞch sö thÕ giíi cho thÊy: cñng cè n©ng cao uy tÝn ®Þa vÞ cña ®ång tiÒn quèc gia trong ®êi sãng kinh tÕ x· héi lµ con ®­êng ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n­íc. 2- NhiÖm vô cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i: Ty cã nh÷ng nÐt chung, song nhiÖm vô cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ë mçi n­íc cã nh÷ng ®Æc thï riªng do hoµn c¶nh cô thÓ vµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ nÒn kinh tÕ ®ang tËp trung gi¶i quyÕt. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm næi bËt lµ tÝnh chÊt qu¸ ®é chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ diÔn ra ®ång thêi víi qu¸ tr×nh më réng hîp t¸c quèc tÕ, lµ qua tr×nh thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô chiÕn l­îc kinh tÕ hÕt søc nÆng nÒ. V× vËy, nhiÖm vô tæng thÓ cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i cña n­íc ta trong giai ®o¹n tíi lµ t¹o ra c¸c tiÒn ®Ò cÇn vµ ®ñ ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c nhiÖm vô môc tiªu ®· ®Æt ra, hç trù hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m« kh¸c, cô thÓ lµ: + T¹o ra c¬ së khoa häc, luËn cø v÷ng ch¾c cho sù hoµn thiÖn, thiÕt kÕ c¬ chÕ qu¶n lý, ®Þnh h­íng lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n ®iÒu chØnh hùop lý cho phÐp gi¶i quyÕt hµi hoµ c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ c¸c môc kinh tÕ vÜ m« á tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. T¨ng c­êng vµ ®¶m b¶o sù qu¶n lý hiÖu qu¶ tõ phÝa nhµ n­íc ®èi víi lÜnh vùc ngo¹i hèi. + Gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt t¸c ®éng tiªu cùc cña c¸c thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ vµ sù tæn th­¬ng ®èi víi nÌn kinh tÕ tr­íc c¸c có sèc bªn ngoµi qua c¸c kªnh tû gi¸, sù vËn ®éng cña c¸c luång ngo¹i tÖ vµ vèn. + T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ ph­¬ng diÖn thanh to¸n quan hÖ ngo¹i hèi cho ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®ång thêi hç trî cho c¶i c¸ch vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng më. + Bªn c¹nh môc tiªu dµi h¹n lµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, kiÒm chÐ l¹m ph¸t th× chÝnh s¸ch tû gi¸ cÇncã sù hç trî hîp lý cho môc tiªu khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, kiÓm so¸t nhËp khÈu, yªu cÇu phèi hîp c¸c chÝnh s¸ch. B¶n th©n tû gi¸ lµ hµm sè kinh tÕ vÜ m«, tøc lµ cïng mét lóc cã nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ®Õn nã, ng­îc l¹i nã còng t¸c ®éng l¹i ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ vÜ m« kh¸c, v× vËy ®Ó ®¹t c¸c môc tiªu, nhiÖm vô ®Æt ra nhÊt lµ trong thêi ®¹i quèc tÕ ho¸ thÞ tr­êng tµi chÝnh ®ang diÔn ra m¹nh mÏ, ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp hÕt søc ®ång bé vµ hiÖu qu¶ c¶u hµng lo¹t chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p kinh tÕ vÜ m«, trong ®ã quan träng nhÊt lµ: - ChÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý giao dÞchngo¹i hèi vµ c¬ së ph¸p lý cho viÖc ®iÒu hµnh lÜnh vùc ngo¹i tÖ. - Phèi hîp chÆt chÏ, hiÖu qu¶, ®ång bé, thèng nhÊt c¸c chÝnh s¸ch gi¶i ph¸p bé phËn trong lÜnh vùc tiÒn tÖ (chÝnh s¸ch tû gi¸, l·i suÊt, cung øng tiÒn tÖ) nh»m t¸c ®éng cã hiÖu qu¶ tõ nhiÒu h­íng vµo VND vµ ®¹t ®­îc t­¬ng quan hîp lý gi÷a gi¸ trÞ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña VND. - XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh tÕ hiÖn t¹i cña ®Êt n­íc ta, xu h­íng lªn gi¸ cña VND, quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ, ®Ó ®¶m b¶o kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn môc tiªu kinh tÕ vÜ m« kh¸c hÆc ¶nh h­ëng ë møc thÊp, th× viÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ cÇn ph¶i cã sù phèi hîp hiÖu qu¶ gi÷a c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tµi chÝnh, thu nhËp ngo¹i th­¬ng...vÝ dô ®Ó ng¨n ngõa xu h­íng lªn gi¸ cña VND, cÇn ®iÒu chØnh c¬ cÊu chi, thu hÑp th©m hôt ng©n s¸ch nhµ n­íc, nhÊt lµ vay nî n­íc ngoµi vµ lo¹i bá xu h­íng gia t¨ng l­¬ng, thu nhËp qu¸ cao, hÆc ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu cÇn ph¶i phèi hîp tû gi¸ víi c¸c gi¶i ph¸p thuÕ, tÝn dông... - Hoµn thiÖn hÖ thèng c«ng cô tµi chÝnh, tiÒn tÖ (c¶ gi¸n tiÕp vµ trùc tiÕp) viÖc hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng tæ chøc tµi chÝnh ®­îc tiÕn hµnh song song víi ph¸t triÓn hÖ thèng thÞ tr­êng tµi chÝnh nh»m n©ng cao n¨ng lùc, më réng ph¹m vi ®iÒu chØnh vÜ m« cña nhµ n­íc. 3- §Þnh h­íng ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i. 3.1 Mét sè vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn xö lý: Ttrong lÜnh vùc tû gÝa, tû gi¸ trong kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta cßn nhiÒu vÊn ®Ò vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ch­a ®­îc nghiªn cøu ®Çy ®ñ. §Ó cã ®­îc nh÷ng ®Þnh h­íng ®óng ®¾n, chØ dÉn phï hîp cho c«ng t¸c qu¶n lý, viÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i trong giai ®o¹n tíi còng nh­ x©y dùng mét chÝnh s¸ch chiÕn l­îc tû gi¸ hèi ®o¸i thùc sù tù chñ, phï hîp víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë n­íc ta vµ xu h­íng quèc tÕ ho¸ toµn cÇu ®ang diÔn ra s©u réng cÇn ph¶i: + TiÕn hµnh nghiªn cøu, tæng kÕt kÞp thêi kinh nghiÖm c¶i c¸ch qu¶n lý, ®iÒu chØnh tû gi¸ trong giai ®o¹n võa qua. + Nghiªn cøu x©y dùng c¬ së khoa häc, ph­¬ng ph¸p luËn cho viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa, tû gi¸ thùc tÕ, tû gi¸ c©n b»ng trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n­íc ta, chuÈn x¸c ho¸, hÖ thèng ho¸ dù liÖu kinh tÕ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tÝnh to¸n ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i(chØ sè l¹m ph¸t, hÖ sè gi¶m ph¸t, tÝnh x¸c thùc cña tµi kho¶n v·ng lai, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, vÊn ®Ò nî...) ®Ó cã ®­îc sù tr¶ lêi chÝnh x¸c tû gi¸ hèi ®o¸i hiÑn t¹i ®· phï hîp ch­a? nªn ®iÒu chØnh theo h­íng nµo? kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh trªn thùc tÕ ra sao? ®Æc biÖt lµ l­îng ho¸ ®­îc hËu qu¶ cña ®iÒu chØnh. + Theo dâi, ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng ®éng th¸i cña c¸c thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ, tõ ®ã x¸c diÞnh xu h­íng ph¸t triÓn c¸c thÞ tr­êng nµy trong t­¬ng lai ®Ó lµm c¬ së lùa chän hø¬ng tæ chøc, ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt nam, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn trong n­íc, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ lùa chän ph­¬ng ¸n ®iÒu chØnh phï hîp. + Thùc tiÔn thÕ giíi nhÊt lµ giai ®o¹n võa qua cho thÊy: sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ vµ c¸c ®ång tiÒn chñ chèt cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh tiÒn tÖ cña mét quèc gia (thu chi ng©n s¸ch nhµ n­íc, nî vµ thanh to¸n nî, sù vËn ®éng cña c¸c luång vèn ®µu t­) v× vËy viÖc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ, vai trß, xu h­íng ph¸t triÓn dµi h¹n còng nh­ ng¾n h¹n cña c¸c ®ång tiÒn chñ chèt cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. §iÒu nµy cã ý nghÜa trùc tiÕp ®Õn viÖc lùa chon ®ång tiÒn lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n trong c¸c hîp ®«ngf th­¬ng m¹i, tÝn dông, nhÊt lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n theo th­ßi h¹n tho¶ thuËn, lùa chän chiÕn l­îc vay (vay b»ng ®ång tiÒn nµo?) ph­¬ng ¸n, kÕ ho¹ch thanh to¸n nî vµ cuèi cïng lµ lùa chän lo¹i ngo¹i tÖ dù tr÷. ViÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu dù tr÷ cho phï hîp sÏ h¹n chÕ c¸c rñi ro do biÕn ®éng tû gi¸ g©y ra. §Ó cã ®­îc c¬ së luËn cø v÷ng ch¾c cho ®¸nnh gi¸ dù b¸o sù vËn ®éng cña c¸c ®ång tiÒn chñ chèt, ®ßi hái kh«ng chØ theo dâi sù biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng mµ quan träng lµ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng, xu h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Þa vÞ kinh tÕ chÝnh trÞ cña c¸c n­íc ®ã hÞn t¹i vµ trong t­¬ng lai. + Hoµn thiÖn ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c dù b¸o kinh tÕ tµi chÝnh ®Ó cã ®­îc nh÷ng ®¸nh gi¸ s¸t thùcphôc cô cho ®iÒu chØnh kinh tÕ vÜ m« nãi chung, ®iÒu chØnh tû gi¸ nãi riªng. + Cuèi cïng, ®Ó c«ng t¸c ®iÒu chØnh tû gi¸ phï hîp víi yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ, ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p tháa ®¸ng vÊn ®Ò sau: hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai gÇn nªn g¾n VND víi ®ång USD hay mét giá ngo¹i tÖ? Ph­¬ng ¸n nµo lµ hîp lý?. Trong giíi nghiªn cøu vµ ®iÒu hµnh ë n­íc ta hiÖn cã hai ý kiÕn ®Æt ra: ý kiÕn thø nhÊt cho r»ng: cÇn h¹n chÕ sù phô thuéc qu¸ møc cña VND vµo mét ®ång tiÒn n­íc ngoµi (cô thÓ lµ USD) do ®ã ph¶i x¸c ®Þnh tû gi¸ theo giá ngo¹i tÖ m¹nh. ý kiÕn htø hai kh«ng phñ nhËn xu h­íng trªn vµ cho r»ng: trong thêi gian tíi USD vÉn cßn vÞ trÝ quan träng trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ, do ®ã USD vÉn lµ ®ång tiÒn chñ yÕu ®Ó lµm c¬ së x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch tû gi¸ cña ViÖt nam. Thùc ra gi÷a hai ý kiÕn trªn kh«ng cã m©u thuÉn g× lín, theo chóng t«i, mÆc dï trong giai ®o¹n võa qua chóng ta ch­a cã quan hÖ ngo¹i th­¬ng trùc tiÕp víi Mü, song trªn 90% c¸c hîp ®ång th­¬ng m¹i cña ta ®­îc tÝnh to¸n b»ng USD, h¬n n÷a do vai trß cña USD trong ®êi sèng kinh tÕ n­íc ta vµ môc tiªu cña chiÕn l­îc æn ®Þnh ho¸ xÐt trªn ph­¬ng diÖn lý thuyÕt, thùc tiÔn th× viÖc g¾n VND víi USD trong giai ®o¹n võa qua lµ phï hîp, hiÖu qu¶, lµ gi¶i ph¸p kh«n ngoan. Tuy nhiªn b­íc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn míi, ®a ph­¬ng ho¸ cao ®é th× ph­¬ng ¸n chuyÓn sang ®Þnh gi¸ theo giá ngo¹i tÖ m¹nh, dùa trªn c¬ së m« h×nh l­îng vÒ ngo¹i th­¬ng nhiÒu chiÒu sÏ cã lîi thÕ h¬n cho kinh tÕ ®èi ngoaÞ: song dï sao ch¨ng n÷a trong giá ngo¹i tÖ tû träng cña USD vÉn lµ lín nhÊt. Nh×n tæng thÓ, viÖc g¾n víi giá ngo¹i tÖ sÏ gi¶m ®­îc sù rñi ro, bÊp bªnh do biÕn ®éng cña tû gi¸ song ph­¬ng g©y ra, thÝch hùop víi hiÖn thùc lµ tÝnh kh«ng thuÇn nhÊt trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, tr­íc hÕt lµ sù ®µn håi (co gi·n) gi¸ c¶ kh¸c nhau ®èi víi cung vµ cÇu theo c¸c nhãm hµng ho¸ kh¸c nhau. Tuy nhiªn, khi chuyÓn sang g¾n víi giá ngo¹i tÖ th× vÊn ®Ò quan träng lµ g¾n víi ®ång tiÒn nµo? víi träng sè lµ bao nhiªu?. Bªn c¹nh ®ã cÇn thÊy hÕt tÝnh phøc t¹p,