Đề án Nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các khu công nghiệp tập trung Hà Nội

Lêi nãi ®Çu CNH - H§H ®Êt n­íc lµ xu h­íng tÊt yÕu cña n­íc ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ tËp trung, bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. Hßa nhËp víi xu h­íng chung ®ã Hµ Néi còng ®ang tõng b­íc c¶i thiÖn m×nh trong c«ng cuéc ®æi míi. Nh©n d©n Hµ Néi ®ang nç lùc lao ®éng vµ d¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu trªn mäi lÜnh vùc. NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, tèc ®é t¨ng GDP trung b×nh hµng n¨m giai ®o¹n 2001-2000 lµ 11,6%, hai n¨m 2001-2002 lµ 10,2% ®êi sèng d©n c­ ®­îc c¶i thiÖn, thu nhËp ®Çu ng­êi t¨ng 3,2 lÇn so víi n¨m 190. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®ã lµ do trong nh÷ng n¨m qua ban l·nh ®¹o thµnh phè Hµ Néi ®· x¸c ®Þnh ®óng vai trß cña c«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ cña c¸c khu c«ng nghiÖp vµ kh¼ng ®Þnh khu c«ng nghiÖp lµ mét c«ng cô dÆc biÖt lµ cña c¸c khu c«ng nghiÖp vµ kh¼ng ®Þnh khu c«ng nghiÖp lµ mét c«ng cô ®Ó thùc hiÖn CNH - H§H ®Êt n­íc. Trong qu¸ tr×nh nµy tõ n¨m 1995, Hµ Néi ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ cho phÐp thµnh lËp BQL khu c«ng nghiÖp vµ chÕ xuÊt nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c khu c«ng nghiÖp vµ chÕ xuÊt t¹i thñ ®«. Qua h¬n 7 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng ®Õn nay, Hµ Néi ®· h×nh thµnh 5 khu c«ng nghiÖp tËp trung míi. Theo b¸o c¸o míi nhÊt cña c¸c khu c«ng nghiÖp nµy cã nhiÖm vô thu hót vèn ®Çu t­ c«ng nghiÖp, sö dông cã hiÖu qu¶ tµi nguyªn, h×nh thµnh c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän vµ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Theo b¸o c¸o míi nhÊt cña BQL khu c«ng nghiÖp vµ chÕ xuÊt Hµ néi, c¸c khu c«ng nghiÖp ®· thu hót ®­îc 56 dù ¸n ®Çu t­ víi tæng vèn ®¨ng ký 596.560.877 USD vµ 105,937 tû ®ång, diÖn tÝch thuª ®Êt 1.164.275m2 ®¹t tû lÖ lÊp ®Çy 53% tæng sè quü ®Êt ®· x©y dùng h¹ tÇng, kü thuËt. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸c khu c«ng nghiÖp vÉn m¾c ph¶i mét sè khã kh¨n yÕu kÐm. §ã lµ vÒ thu hót vèn ®Çu t­, vÒ lao ®éng, vÒ m«i tr­êng, vÒ nhµ ë cña c«ng nh©n viªn. Do ®ã dÉn ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c khu c«ng nghiÖp ch­a cao. ChÝnh v× vËy em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung Hµ Néi”. §Ò tµi gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn chung Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng cña c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung trªn ®Þa bµn Hµ Néi Ch­¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c khu c«ng nghiÖp Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o Ng« ThÞ Hoµi Lam ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m 2004 Sinh viªn Vò ThÞ Ph­¬ng Th¶o I. C¬ së lý luËn 1. Khu c«ng nghiÖp Khu c«ng nghiÖp lµ khu tËp trung c¸c doanh nghiÖp. Khu c«ng nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, cã ranh giíi ®Þa lý x¸c ®Þnh kh«ng cã d©n c­ sinh sèng, do ChÝnh phñ hoÆc Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Trong khu c«ng nghiÖp cã thÓ cã doanh nghiÖp chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghÖ cao. Doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp, gåm doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ doanh nghiÖp dÞch vô. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp. Doanh nghiÖp dÞch vô khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp, dÞch vô s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh (trõ tr­êng hîp cã quy ®Þnh riªng cho tõng lo¹i ban qu¶n lý) lµ c¬ quan qu¶n lý trùc tiÕp c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt trong ph¹m vi ®Þa lý hµnh chÝnh cña mét tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng hoÆc ban qu¶n lý trªn ®Þa bµn liªn tØnh hoÆc Ban qu¶n lý mét khu c«ng nghiÖp (tr­êng hîp c¸ biÖt) hoÆc Ban qu¶n lý khu c«ng nghÖ cao do Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp cã nghÜa vô: - Tu©n thñ ph¸p luËt, ®iÒu lÖ qu¶n lý khu c«ng nghiÖp, quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc giÊy phÐp ®Çu t­, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. - §¨ng ký víi Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh: sè l­îng, khèi l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ tiªu thô tõ thÞ tr­êng trong n­íc (®èi víi doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp), sè l­îng phÕ phÈm, phÕ liÖu cßn gi¸ trÞ th­¬ng m¹i tõ doanh nghiÖp chÕ xuÊt b¸n vµo thÞ tr­êng trong n­íc vµ hµng hãa tõ thÞ tr­êng trong n­íc ®­îc mua chuyÓn vµo doanh nghiÖp chÕ xuÊt (®èi víi doanh nghiÖp chÕ xuÊt). §èi víi doanh nghiÖp khu c«ng nghÖ cao, ngoµi viÖc ®¨ng ký c¸c néi dung nªu trªn, tïy theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp cßn ph¶i ®¨ng ký viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ cao. NghÞ quyÕt TW (khãa VIII) cña §¶ng cã ghi: “Ph¸t triÓn tõng b­íc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, nghiªn cøu x©y dùng thÝ ®iÓm mét vµi ®Æc khu kinh tÕ, khu mËu dÞch tù do ë nh÷ng ®Þa bµn ven biÓn cã ®iÒu kiÖn”. §ã lµ nh÷ng ®Þnh h­íng rÊt quan träng cho viÖc x©y dùng, ph¸t triÓn vµ më réng c¸c khu c«ng nghiÖp ë n­íc ta trong t×nh h×nh hiÖn nay. Khu c«ng nghiÖp lµ c«ng cô cña chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp nh»m thóc ®Èy c«ng nghiÖp hãa h­íng vÒ xuÊt khÈu, ®ång thêi còng lµ ®Þa bµn ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc CNH, H§H trªn ph¹m vi l·nh thæ nhÊt ®Þnh. Khu c«ng nghiÖp ®èi víi n­íc ta cßn lµ vÊn ®Ò míi mÎ, nh­ng qua mÊy n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn, nã trë thµnh nh©n tè rÊt quan träng gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu CNH, H§H. 2. Ph©n lo¹i c¸c khu c«ng nghiÖp Cã thÓ c¨n cø vµo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau  C¨n cø vµo môc ®Ých s¶n xuÊt, ng­êi ta chia ra khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt. Khu c«ng nghiÖp bao gåm c¸c c¬ së s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp ®Ó tiªu thô néi ®Þa vµ xuÊt khÈu. Khu chÕ xuÊt lµ mét d¹ng cña khu c«ng nghiÖp chuyªn lµm hµng xuÊt khÈu. ‚ Theo møc ®é míi - cò, khu c«ng nghiÖp chia lµm 3 lo¹i: - C¸c khu c«ng nghiÖp cò x©y dùng trong thêi kú bao cÊp (tõ tr­íc khi cã chñ tr­¬ng x©y dùng khu chÕ xuÊt n¨m 1990) nh­ khu c«ng nghiÖp Th­îng §×nh - Hµ Néi, khu c«ng nghiÖp ViÖt Tr×, khu c«ng nghiÖp Gang thÐp Th¸i Nguyªn v.v... - C¸c khu c«ng nghiÖp c¶i t¹o, h×nh thµnh trªn c¬ së cã mét sè xÝ nghiÖp ®ang ho¹t ®éng. - C¸c khu c«ng nghiÖp xuÊt hiÖn trªn ®Þa bµn míi (hiÖn cã kho¶ng 20). ƒ Theo tÝnh chÊt ®ång bé cña viÖc x©y dùng, cÇn t¸ch riªng 2 nhãm khu c«ng nghiÖp ®· hoµn thµnh vµ ch­a hoµn thµnh ®Çy ®ñ c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c c«ng tr×nh b¶o vÖ m«i tr­êng nh­ hÖ thèng th«ng tin, giao th«ng néi khu, c¸c c«ng tr×nh cÊp ®iÖn, cÊp n­íc, tho¸t n­íc m­a, n­íc th¶i, c¸c nhµ m¸y xö lý n­íc th¶i, chÊt th¶i r¾n, bôi khãi v.v... „ Theo t×nh tr¹ng cho thuª, cã thÓ chia sè khu c«ng nghiÖp thµnh ba nhãm cã diÖn tÝch cho thuª ®­îc lÊp kÝn d­íi 50%, trªn 50% vµ 100%. (C¸c tiªu thøc 3 vµ 4 chØ lµ t¹m thêi: khi x©y dùng hoµn chØnh, ®ång bé tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh vµ cho thuª hÕt diÖn tÝch th× 2 tiªu thøc ®ã kh«ng cÇn sö dông n÷a). … Theo quy m«, h×nh thµnh 3 lo¹i khu c«ng nghiÖp: lín, võa vµ nhá. C¸c chØ tiªu ph©n bæ quan träng nhÊt cã thÓ chän lµ diÖn tÝch tæng sè doanh nghiÖp, tæng sè vèn ®Çu t­, tæng sè lao ®éng vµ tæng gi¸ trÞ gia t¨ng. C¸c khu c«ng nghiÖp lín ®­îc thµnh lËp ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng chÝnh phñ. C¸c khu c«ng nghiÖp võa vµ nhá thuéc quyÒn quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch UBND tØnh, thµnh phè. Trong giai ®o¹n ®Çu hiÖn nay ta chó träng x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp võa vµ nhá ®Ó sím khai th¸c cã hiÖu qu¶. † Theo tr×nh ®é kü thuËt: cã thÓ ph©n biÖt - C¸c khu c«ng nghiÖp b×nh th­êng, sö dông kü thuËt hiÖn ®¹i ch­a nhiÒu. - C¸c khu c«ng nghiÖp cao, kü thuËt hiÖn ®¹i thuéc ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän nh­ c«ng nghÖ ®iÖn tö, c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc v.v... lµm ®Çu tµu cho sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi dµi h¹n. ‡ Theo chñ ®Çu t­, cã thÓ chia thµnh 3 nhãm: - C¸c khu c«ng nghiÖp chØ gåm c¸c doanh nghiÖp, dù ¸n ®Çu t­ trong n­íc. - C¸c khu c«ng nghiÖp hçn hîp bao gåm c¸c doanh nghiÖp, dù ¸n ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. - C¸c khu c«ng nghiÖp chØ gåm c¸c doanh nghiÖp, c¸c dù ¸n 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ˆ Theo tÝnh chÊt cña thùc thÓ kinh tÕ x· héi, cÇn ph©n biªt 2 lo¹i: - C¸c khu c«ng nghiÖp thuÇn tóy chØ x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ biÕn s¶n phÈm, kh«ng cã khu vùc d©n c­. - C¸c khu c«ng nghiÖp nµy dÇn dÇn sÏ trë thµnh thÞ trÊn, thÞ x· hay thµnh phè vÖ tinh. §ã lµ sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña c¸c khu c«ng nghiÖp. ‰ Theo tÝnh chÊt ngµnh c«ng nghiÖp cã Cã thÓ liÖt kª theo c¸c ngµnh cÊp I, nh­ khu chÕ biÕn n«ng l©m h¶i s¶n, khu c«ng nghiÖp khai th¸c quÆng, dÇu khÝ, hãa dÇu, ®iÖn tö, tin häc, khu c«ng nghiÖp ®iÖn, n¨ng l­îng, khu c«ng nghiÖp phôc vô vËn t¶i, khu c«ng nghiÖp vËt liÖu x©y dùng v.v... Š Theo l·nh thæ ®Þa lý: ph©n chia c¸c khu c«ng nghiÖp theo ba miÒn B¾c, Trung, Nam, theo c¸c vïng kinh tÕ x· héi (hoÆc theo c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm); vµ theo c¸c tØnh thµnh ®Ó phôc vô cho viÖc khai th¸c thÕ m¹nh cña mçi vïng, lµm cho kinh tÕ x· héi cña c¸c vïng ph¸t triÓn t­¬ng ®èi ®ång ®Òu, gãp phÇn b¶o ®¶m nÒn kinh tÕ quèc d©n ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ c«ng nghiÖp nãi riªng trong thÕ kû 21 sÏ ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu míi, nh©n vËt míi, t¹o ra nh÷ng ®Æc tr­ng míi cho bé m¨t c¸c khu c«ng nghiÖp. 3. Vai trß cña c¸c khu c«ng nghiÖp. - Thu hót vèn ®Çu t­ c«ng nghiÖp. - Sö dông cã hiÖu qu¶ tµi nguyªn. - H×nh thµnh c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän. - Thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. 4. §Æc ®iÓm cña c¸c khu c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi Hµ Néi cã 5 khu c«ng nghiÖp tËp trung ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt theo NghÞ ®Þnh 36/CP ngµy 24/4/1997.  Khu c«ng nghiÖp Sµi §ång B - H×nh thøc vèn ®Çu t­: 100% vèn ViÖt Nam do C«ng ty Hanel qu¶n lý. - Gi¸ thuª ®Êt cã h¹ tÇng: tõ 50-60USD/m2/n¨m. - PhÝ qu¶n lý h¹ tÇng: tõ 0,55-0,8 USD/m2/n¨m. - Ph­¬ng thøc thanh to¸n: tõ 2-4 lÇn/50 n¨m. - Tæng diÖn tÝch: 97 ha. - §Êt khu c«ng nghiÖp: 79 ha - §· x©y dùng h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp: 48,57 ha. - §· cho thuª: 48,58 ha (100%) ‚ Khu c«ng nghiÖp Néi Bµi - H×nh thøc ®Çu t­: Liªn danh gi÷a C«ng ty x©y dùng c«ng nghiÖp vµ TËp ®oµn Renong (Malaixia) - Gi¸ cho thuª ®Êt cã h¹ tÇng: tõ 45-55 USD/m2/n¨m. - PhÝ qu¶n lý h¹ tÇng: tõ 0,8-1 USD/m2/n¨m - Ph­¬ng thøc thanh to¸n: 2 lÇn/42 n¨m - Tæng diÖn tÝch: 197 ha. - §Êt khu c«ng nghiÖp: 100 ha. - §Êt ®· x©y dùng h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp: 30,5 ha. - §· cho thuª: 10,3 ha (38%). ƒ Khu c«ng nghiÖp Th¨ng Long - H×nh thøc ®Çu t­: Liªn doanh gi÷a C«ng ty c¬ khÝ §«ng Anh vµ TËp ®oµn Sumitomo (NhËt) - Gi¸ thuª ®Êt cã h¹ tÇng: tõ 70-85 USD/m2/n¨m. - PhÝ qu¶n lý h¹ tÇng: tõ 1-1,2 USD/m2/n¨m. - Ph­¬ng thøc thanh to¸n: 1 lÇn /50 n¨m - Tæng diÖn tÝch: 121 ha - §Êt ®· x©y dùng h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp: 84,7 ha - §· cho thuª: 33 ha (38%). „ Khu c«ng nghiÖp §µi T­ - H×nh thøc ®Çu t­: 100% vèn n­íc ngoµi. - Gi¸ thuª ®Êt cã h¹ tÇng: tõ 60-65 USD/m2/n¨m - PhÝ qu¶n lý h¹ tÇng: tõ 0,5-0,8 USD/m2/n¨m. - Ph­¬ng thøc thanh to¸n: 1 lÇn / 50 n¨m. - Tæng diÖn tÝch: 40 ha. - §· x©y dùng h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp: 32 ha. - §· cho thuª: 5 ha (15%). … Khu c«ng nghiÖp Daewoo - Hanel (Khu c«ng nghiÖp Sµi §ång A0. - H×nh thøc ®Çu t­: Liªn doanh gi÷a C«ng ty ®iÖn tö Hanel vµ tËp ®oµn Daewoo (Hµn Quèc). - Tæng diÖn tÝch: 407 ha. - §Êt ®· x©y dùng khu c«ng nghiÖp: 197 ha. - Ch­a triÓn khai gi¶i phãng mÆt b»ng do ®èi t¸c n­íc ngoµi gÆp khã kh¨n vÒ vèn. B¶ng 1: C¸c Khu c«ng nghiÖp tËp trung trªn ®Þa bµn Hµ Néi (tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2000) TT KCN N¨m thµnh lËp §Þa ph­¬ng H×nh thøc ®Çu t­ DiÖn tÝch (ha) LÜnh vùc, ngµnh nghÒ ®Çu t­ Dù ¸n Vèn ®Çu t­ (tr.USD) 1 KCN Sµi §ång B 1996 Gia L©m ViÖt Nam 97/79 SP ®iÖn tö vµ c¸c ngµnh kh«ng g©y « nhiÏm m«i tr­êng 23 289 2 KCN Néi Bµi 1995 Gia L©m Malaysia-ViÖt Nam 197/100 SP c¬ khÝ, m¸y mãc thuéc ®Þa bµn khuyÕn khÝch FDI 4 40,4 3 KCN Hµ Néi - §µi T­ 1995 Gia L©m §µi Loan 121/84,7 - - 6,21 4 KCN Daewoo-Hanel 1997 Gia L©m Hµn Quèc – ViÖt Nam 407/197 - - 6,21 5 KCN Th¨ng Long 1996 §«ng Anh NhËt B¶n – ViÖt Nam 121/84,7 SP ®iÖn, ®iÖn tö, viÔn th«ng vµ tiªu dïng 2 9,40 Nguån: Së KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ Hµ Néi II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña khu c«ng nghiÖp Hµ Néi 1. T×nh h×nh ho¹t ®éng a. T×nh h×nh ®Çu t­ vµo c¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003. (VietNamNet) - §Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c khu c«ng nghiÖp, thêi gian qua Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt Hµ Néi ®· x©y dùng ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t­ cho n¨m 2003 vµ c¸c n¨m tiÕp theo (2003-2005). Khu c«ng nghiÖp tËp trung: 6 th¸ng ®Çu n¨m nay Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp - khu chÕ xu¸t ®· cÊp 02 giÊy phÐp ®Çu t­ míi cho 2 C«ng ty víi tæng vèn ®¨ng ký lµ 28.117.000 USD, ®ã lµ: + C«ng ty TNHH KYOEL Manufaturing ViÖt Nam vµo Khu c«ng nghiÖp Néi Bµi víi tæng vèn ®¨ng ký lµ 4.850.000 USD, diÖn tÝch thuª ®Êt 100.000m2. + C«ng ty TNHH Matsushita Home Appliances ViÖt Nam vµo khu c«ng nghiÖp Th¨ng Long víi tæng vèn ®Çu t­ ®¨ng ký lµ 23.267.000 USD, diÖn tÝch thuª ®Êt lµ 50.000m2. Còng cã 07 giÊy phÐp ®iÒu chØnh cña c¸c C«ng ty TNHH Volex ViÖt Nam, Toa ViÖt Nam, Ohara Plastics ViÖt Nam, d©y thÐp Kawa Mua, Bót ch× Mitsubishi (KCN Th¨ng Long), Armtrong ViÖt Nam, United Motor (KCN Néi Bµi) víi tæng vèn ®Çu t­ t¨ng thªm 4.527.000 USD. Nh­ vËy, 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003 tæng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c KCN tËp trung ®¹t 32.644.000 USD. Khu (côm) c«ng nghiÖp võa vµ nhá: TiÕn ®é x©y dùng h¹ tÇng vµ quü ®Êt cho thuª kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµo ®Çu t­. 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003 cã 73 dù ¸n ®Çu t­ vµo c¸c khu (côm) c«ng nghiÖp võa vµ nhá víi sè vèn ®¨ng ký 668,05 tû VN§, diÖn tÝch thuª ®Êt 321.521m2. Sè dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµo c¸c KCN tËp trung ®Õn hÕt th¸ng 6/2003 lµ 59 dù ¸n (54 dù ¸n cã ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ 5 dù ¸n cã vèn ®Çu t­ trong n­íc). Trong ®ã: - 31 dù ¸n ®· ®i vµo s¶n xuÊt th¸ng ®Çu n¨m 2003. - 16 dù ¸n ®ang triÓn khai. - 12 dù ¸n ch­a triÓn khai. C¸c khu (côm) c«ng nghiÖp ®· cã 22 doanh nghiÖp ®i vµo ho¹t ®éng. Doanh thu tõ c¸c doanh nghiÖp trong KCN tËp trung 6 th¸ng ®Çu n¨m ­íc ®¹t 22,9 triÖu USD (t¨ng 97% so víi cïng kú n¨m 2002). - Nép thuÕ ­íc ®¹t 8,5 triÖu USD (t¨ng 49% so víi cïng kú n¨m 2002). Mét sè doanh nghiÖp vÉn duy tr× s¶n xuÊt æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng kh¸ so víi cïng kú n¨m 2002 ®ã lµ: C«ng ty Cannon ViÖt Nam (gÊp 59 lÇn), C«ng ty Sumi Hanel (+28%), Daewoo Hanel (+7%), Orion Hµ Néi kim lo¹i (+5%)... Bªn c¹nh ®ã còng cã mét vµi doanh nghiÖp cã biÓu hiÖn ch÷ng l¹i do thu hÑp vÒ thÞ tr­êng tiªu thô vµ mÆt hµng s¶n xuÊt nh­: C«ng ty TNHH ®Ìn h×nh Orion Hanel (-22%), s¶n phÈm thÐp ViÖt Nam (-11%)... Tõ ®Çu n¨m ®Õn nay, Ban qu¶n lý KCN - KCX Hµ Néi ®· phª duyÖt 177 giÊy phÐp nhËp khÈu víi trÞ gi¸ 417.914.150 USD. Trong ®ã: - Tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu: 166.461.312 USD (t¨ng 138% so víi cïng kú n¨m 2002). - Tæng gi¸ trÞ nhËp khÈu: 216.743.668 USD (t¨ng 127% so víi cïng kú n¨m 2002). Cïng víi viÖc më réng vµ ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m«, vèn ®Çu t­, c¸c KCN trªn ®Þa bµn thµnh phè ®· t¹o viÖc lµm míi cho 11.833 ng­êi (t¨ng 85,18% so víi cïng kú n¨m 2002). Trong ®ã, lao ®éng trong n­íc lµ 11.593 ng­êi (t¨ng 89% so víi cïng kú n¨m 2002); lao ®éng n­íc ngoµi cã 240 ng­êi t¨ng (25% so víi cïng kú n¨m 2002). §Õn nay Ban qu¶n lý ®· ra quyÕt ®Þnh thõa nhËn néi quy lao ®éng cho 16 doanh nghiÖp, ®ang h­íng dÉn vµ chuÈn bÞ ra quyÕt ®Þnh cho 6 C«ng ty vÒ néi quy lao ®éng; 5 doanh nghiÖp ®· cã quyÕt ®Þnh thõa nhËn tháa ­íc lao ®éng tËp thÓ. Trong c¸c KCN ®· cã 15 c«ng ®oµn c¬ së víi tæng sè 7.142 ®oµn viªn. Tõ nay ®Õn cuèi n¨m bªn c¹nh viÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ vµo c¸c KCN cña Hµ N«i, ban qu¶n lý c¸c KCN - KCX thµnh phè sÏ tËp trung gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c vÊn ®Ò tån t¹i cña c¸c KCN tËp trung, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng h¬n. §ång thêi cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn c¸c khu (côm) c«ng nghiÖp võa vµ nhá, b¶o ®¶m nhu cÇu vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Ban qu¶n lý c¸c KCN - KCX Hµ Néi còng ®ang nghiªn cøu, ¸p dông ®Ò tµi ISO 9000-2000 vµo ho¹t ®éng Ban qu¶n lý; Hoµn chØnh c¸c quy chÕ, quy ®Þnh vÒ qu¶n lý theo c¬ chÕ “mét cöa, t¹i chç”, c«ng khai vµ ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc hµnh chÝnh vÒ tiÕp nhËn vµ gi¶i quýet c¸c yªu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­, ®¶m b¶o nhanh chãng, ®óng quy ®Þnh. Thªm 9 dù ¸n c«ng nghiÖp ®i vµo ho¹t ®éng t¹i Hµ Néi Tõ ®Çu n¨m ®Õn nay, c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh c«ng nghiÖp Hµ Néi ®· ®­a 9 dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng, b­íc ®Çu ®· ph¸t huy hiÖu qu¶ kinh tÕ. Cã 6 dù ¸n víi tæng møc ®Çu t­ lµ 18 doanh nghiÖp chuyÓn tiÕp tõ tr­íc n¨m 2003 sang. Trong tæng sè 13 dù ¸n vµ h¹ng môc ®Çu t­ víi tæng sè vèn ®Çu t­ 215,49 tû ®ång, ®­îc c¸c doanh nghiÖp lËp trong 6 th¸ng ®Çu n¨m nay, ®· cã 3 dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng (Vietnam Economy). b. VÒ t×nh h×nh ®Çu t­ cho x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho doanh nghiÖp. HiÖn nay, viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cña c¶ 5 khu c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi ®Òu do C«ng ty ph¸t triÓn c¬ së h¹ tµng KCN thùc hiÖn. ViÖc huy ®éng vèn cña c¸c C«ng ty nµy tïy thuéc vµo tõng KCN. Cã thÓ lµ liªn doanh víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ c¸c KCN Néi Bµi, Daewoo - Hanel, Th¨ng Long, còng cã thÓ lµ 100% vèn cña n­íc ngoµi nh­ KCN Hµ Néi - §µi T­. Cho ®Õn nay chØ cã C«ng ty ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng KCN Sµi §ång B ho¹t ®éng t­¬ng ®èi hiÖu qu¶ víi h×nh thøc huy ®éng nguån vèn hoµn toµn trong n­íc. Do h¹n chÕ vÒ nguån vèn nªn ph­¬ng ch©m cña C«ng ty lµ thùc hiÖn x©y dùng theo h×nh thøc “cuèn chiÕu”, võa x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, võa cho thùc tÕ lÊy vèn t¸i ®Çu t­ tiÕp. Víi ph­¬ng ch©m nµ, C«ng ty ®· thu ®­îc kÕt qu¶ kh¸ kh¶ quan. Trong khi ®ã 4 KCN cßn l¹i ®Òu cã sù tham gia gãp vèn cña phÝa n­íc ngoµi nh­ng kÕt qu¶ l¹i Ýt kh¶ quan h¬n víi nhiÒu lý do cã c¬ së h¹ tÇng t­¬ng ®èi tèi nh­ng vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò ch­a thèng nhÊt víi thµnh phè nh­ chÝnh s¸ch ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho khu ®Þnh c­ míi v.v... Cßn KCN Hµ Néi - §µi T­ 100% vèn cña §µi Loan l¹i cã tèc ®é triÓn khai chËm. KCN nµy ®­îc cÊp giÊy phÐp tõ n¨m 1995 nh­ng ph¶i ®Õn n¨m 1997 míi gi¶i phãng xong mÆt b»ng vµ hiÖn ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ thñ tôc ®Çu t­ do ch­a hiÓu râ m«i tr­êng ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. c. VÒ ®èi t¸c cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo KCN Mét ®iÒu ®Æc biªt ë ®©y lµ trong tæng sè 33 dù ¸n ®· ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµo c¸c KCN ë Hµ Néi l¹i kh«ng cã mét dù ¸n nµo 100% vèn trong n­íc. Toµn bé c¸c dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp hÖin nay chØ lµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¸c nhµ ®Çu t­ nµy chñ yÕu ®Õn tõ c¸c quèc gia ë Ch©u ¸ nh­ NhËt B¶n, Hµn Quèc, Malaixia... Trong khi ®ã, c¸c nhµ ®Çu t­ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn cã nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i vÉn ch­a cã mÆt t¹i c¸c KCN nµy. V× vËy chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p hç trî vµ ­u ®·i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ t¹i c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. d. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Mét sè KCN ®i vµo ho¹t ®éng ®· mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt lµ KCN Sµi §ång B, trong ®ã cã 5 doanh nghiÖp liªn doanh víi Hanel ®¹t 240 triÖu USD, cßn 3 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ 100% cña n­íc ngoµi. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong khu CN ®· ®ãng gãp thiÕt thùc lµm t¨ng tû träng CN trong GDP cña thµnh phè. C«ng nghiÖp Hµ néi chiÕm 10% GDP cña c¶ n­íc vµ 32% GDP cña Hµ N«i. Khu CN ®· thùc sù lµ n¬i tiÕp cËn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, ph­¬ng ph¸p tæ chøc qu¶n lý tiªn tiÕn vµ c¬ së h¹ tÇng hoµn chØnh, lµ yÕu tè quan träng võa thóc ®Èy tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, võa n©ng cao søc c¹nh tranh cña CN Hµ Néi. Theo thèng kª míi nhÊt tõ ban qu¶n lý KCN & CX Hµ Néi ®Õn nay ®· xÐt duyÖt 30 giÊy phÐp nhËp khÈu, 40 giÊy chøng nhËn xuÊt khÈu, ®­a tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu ñca doanh nghiÖp ®¹t 155.021.590 USD, gi¸ trÞ nhËp khÈu 202.126.752 USD. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu nh­ ®Ìn h×nh mµu, s¸ng ®iÖn tö, ti vi mµu, tñ l¹nh, biÕn ¸p, d©y dÉn cho « t«, ba l«, tói s¸ch. C¸c mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu lµ m¸y mãc, vËt t­ x©y dùng c¬ b¶n, nguyªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt v.v... 2. Nh÷ng tån t¹i.  VÒ thu hót vèn ®Çu t­ C¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc cßn nhiÒu bÊt cËp, thiÕu ®ång bé vµ linh ho¹t. ChÝnh s¸ch vÒ gi¸ thuª ®Êt vµ c¸c ­u ®·i ®Çu t­ kh¸c trong khu c«ng nghiÖp ®ang lµ bµi toµn khã ®Ó vËn dông triÓn khai cô thÓ theo luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®­îc Quèc héi söa ®æi. H¬n n÷a, chóng ta thiÕu vèn trong viÖc x©y dùng h¹ tÇng c¸c khu c«ng nghiÖp. Víi c¬ chÕ hiÖn hµnh, vèn trong n­íc cho x©y dùng h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp chñ yÕu tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Mçi dù ¸n khu c«ng nghiÖp l¹i ph¶i thµnh lËp mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc kinh doanh h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp ®¶m nhËn qu¶n lý vèn ng©n s¸ch cÊp. Trong khi ®ã c¸c doanh nghiÖp trong n­íc thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c muèn gãp vèn ®Çu t­ vµo h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp vµ kinh doanh h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp th× c¬ chÕ l¹i ch­a cho phÐp. HiÖn t­îng “kho¸n tr¾ng” hoÆc thiÕu gi¸m s¸t chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan qu¶n lý doanh nghiÖp ®èi víi gi¶i quyÕt chi phÝ ®Òn bï vµ x©y dùng h¹ tÇng cña c¸c c«ng ty x©y dùng h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp ®· chi phÝ gi¶i phãng mÆt b»ng, x©y dùng h¹ tÇng lªn cao dÉn ®Õn møc gi¸ cho thuª ®Êt gåm c¶ chi phÝ h¹ tÇng cßn qu¸ cao 5USD/m. Trong khi c¸c khu c«ng nghiÖp ë c¸c n¬i kh¸c chØ b»ng 30% so víi ë Hµ Néi. Mét trong nh÷ng tån t¹i n÷a lµ Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi vµ Së c«ng nghiÖp Hµ Néi ch­a cã c¸c biÖn ph¸p giíi thiÖu, tiÕp thÞ, thu hót vèn ®Çu t­, ch­a cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®·i ngé hîp lý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp do ®ã ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp, nh¸t lµ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. VD nh­ c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc khi ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp ®Òu ph¶i ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn nh­ nhau, nh­ng c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi l¹i ®­îc ­u tiªn h¬n thuÕ lîi tøc so víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. ‚ VÊn ®Ò m«i tr­êng C¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi ®­îc h×nh thµnh kh¸ sím vµ ®· ph¸t huy t¸c dông trong x©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ phôc vô chiÕn ®Êu b¶o vÖ tæ quèc. Nh­ng do nh÷ng giíi h¹n vÒ mÆt lÞch sö ®Õn nay c¸c khu c«ng nghiÖp ®ã kh«ng cßn phï hîp, ®ßi hái mét c¸ch lµm míi. Mét sè khu c«ng nghiÖp tËp trung: Th­îng §×nh, Mai §éng, VÜnh Tuy; nh÷ng khu c«ng nghiÖp nµy kh«ng ®­îc quy ho¹ch vµ x©y dùng ®ång bé, c«ng nghÖ l¹c hËu, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm vµ kh«ng cã gi¶i ph¸p b¶o vÖ m«i tr­êng. C¸c nhµ m¸y trong khu c«ng nghiÖp xen lÉn víi khu d©n c­, nhµ ë, nhµ trÎ, tr¹m x¸, c¬ së dÞch vô... nªn ®· n¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò nan gi¶i, ph¶i xö lý tèn kÐm vµ l©u dµi. HiÖn nay, Hµ Néi cã 5 khu c«ng nghiÖp tËp trung. Theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t gÇn ®©y, m«i tr­êng Hµ Néi thËt sù ®¸ng lo ng¹i, chÊt l­îng kh«ng khÝ t¹i 5 quËn néi thµnh vµ 3 huyÖn ven nét cã nång ®é CO2 vµ nång ®é bôi ë tÊt c¶ c¸c n¬i kh¶o s¸t ®Òu v­ît qu¸ tiªu chuÈn cho phÐp 1-3 lÇn. Riªng ë c¸c khu c«ng nghiÖp Th­îng §×nh, V¨n §iÓn, Mai §éng b× « nhiÔm CO2 víi nång ®é gÊp 19 - 20 lÇn tiªu chuÈn cho phÐp vµo mïa hÌ vµ 8-16 lÇn vµo mïa ®«ng. Hµm l­îng bôi l¬ löng ë c¸c khu c«ng nghiÖp nµy ®Òu t¨ng tõ 2,58-3,28 lÇn. Cã thÓ nãi t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng ®· lµm ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn søc kháe cña d©n c­. Theo sè liÖu kh¶o s¸t, sè ca m¾c bÖnh ë khu vùc Th­îng §×nh cao gÊp 3 lÇn so víi nh÷ng khu vùc kh¸c. Khu c«ng nghiÖp Th­îng §×nh cã 45 nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, mçi ngµy th¶i ra 30.000m3 chÊt th¶i láng kh«ng qua xö lý xuèng s«ng T« LÞch. Nh­ vËy, mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®Æt ra lµm thÕ nµo ®Ó thùc hiÖn CNH - H§H mµ vÉn b¶o vÖ ®­îc m«i tr­êng sèng, m«i tr­êng ®« thÞ trong lµnh cho c¶ hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. Con ®­êng duy nhÊt lµ h×nh thµnh nh÷ng khu c«ng nghiÖp míi víi nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé. ƒ VÊn ®Ò nhµ ë §©y lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò bøc thiÕt trong c¸c khu c«ng nghiÖp cña n­íc ta hiÖn nay vµ c¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi còng ®ang m¾c ph¶i nh÷ng h¹n chÕ nh­ vËy. §ã lµ viÖc x©y dùng c¸c khu d©n c­ c¹nh c¸c khu c«ng nghiÖp ®Ó tiÖn cho c«ng nh©n ®Õn lµm viÖc n¬i c¸c nhµ m¸y t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp. Kh«ng nh÷ng thÕ trong c¸c khu d©n c­ ®ã cã rÊt nhiÒu nhµ trä ®­îc t­ nh©n x©y cho c«ng nh©n thuª. Nh­ng gi¸ thuª l¹i rÊt cao, v× thÕ g©y khã kh¨n cho c«ng nh©n lµm viÖc t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp. Ngoµi ra hiÖn nay trong c¸c khu d©n c­ viÖc x©y dùng c¸c khu chî, tr­êng häc, nhµ th­¬ng, s©n thÓ thao, c¸c khu c©y xanh... ch­a ®­îc hoµn thµnh. D©n c­ t¹i c¸c khu vùc n«ng s¶n ch­a ®­îc h­ëng mét kh«ng khÝ trong lµnh. „ Lùc l­îng lao ®éng trong c¸c khu c«ng nghiÖp Cho ®Õn nay c¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi ®· thu hót ®­îc 9.332 lao ®éng nh­ng hÇu hÕt lµ lao ®éng trÎ (®é tuæi d­íi 35 chiÕm trªn 90%) vµ ch­a qua ®µo t¹o. Tr×nh ®é häc vÊn vµ tay nghÒ cã thÓ kh¸i qu¸t nh­ sau: (tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2003) Tr×nh ®é Sè l­îng (ng­êi) Tû träng (%) - §H vµ trªn §H 401 4,3 - Kü thuËt viªn 410 4,4 - C«ng nh©n kü thuËt 2911 31,2 - Lao ®éng gi¶n ®¬n 5610 60,1 Nguån: Së KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ thµnh phè Nh×n chung, sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng lao ®éng t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp trong thêi gian qua cßn mang tÝnh tù ph¸t. Lùc l­îng c«ng nh©n hÇu nh­ ch­a chuÈn bÞ ®Çy ®ñ ®Ó tham gia vµo mét m«i tr­êng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i c¶ vÒ tr×nh ®é tay nghÒ t¸c phong c«ng nghiÖp vµ ngay c¶ viÖc thÝch nghi víi v¨n hãa ®a d¹ng cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®Õn tõ nhiÒu quèc gia. §iÒu nµy do nhiÒu nguyªn nh©n nh­: Sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c khu c«ng nghiÖp ®i kÐm theo ®ã lµ nhu cÇu lao ®éng t¨ng ®ét biÕn. Trong khi ®ã lao ®éng n«ng nghiÖp t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng xung quanh ®Þa bµn khu c«ng nghiÖp ®· dÇn vµo c¸c khu c«ng nghiÖp. Hµnh trang cña c¸c c«ng nh©n khi xin vµo lµm viÖc t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp chñ yÕu lµ søc lao ®éng trÎ. Môc tiªu tr­íc m¾t cña hä lµ kiÕm sèng víi bÊt cø ngµnh nghÒ g×, hÇu nh­ b¶n th©n ch­a cã ®Þnh h­íng vÒ nghÒ nghiÖp râ rµng. - HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong c¸c khu c«ng nghiÖp ®Òu thuéc c¸c ngµnh nh­ dÖt, da, may, ®iÖn tö, l¾p r¸p cã nhu cÇu cÇn nhiÒu lao ®éng gi¶n ®¬n nh»m sö dông lîi thÕ gia c«ng thÊp t¹i ViÖt Nam. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp chØ cÇn nguån lao ®éng cã mét tr×nh ®é v¨n hãa nhÊt ®Þnh sau khi tuyÓn dông sÏ tæ chøc ®µo t¹o t¹i chç ®Ó ®ñ tr×nh ®é kü thuËt lµm mét c«ng viÖc cô thÓ theo ®Æc thï t¹i tõng doanh nghiÖp. - ThÞ tr­êng lao ®éng t¹i Hµ Néi nh×n chung ch­a hoµn thµnh do ®ã c¶ vÒ phÝa doanh nghiÖp lªn nhiÒu c«ng nh©n ch­a ®­îc t­ vÊn ®Çy ®ñ trong qu¸ tr×nh tuyÓn chän lao ®éng. C¸c trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm cña c¸c khu c«ng nghiÖp ch­a ph¸t huy tèt vai trß xóc tiÕn viÖc lµm. C¸c tr­êng d¹y nghÒ trªn ®Þa bµn ch­a th©m nhËp vµo c¸c khu c«ng nghiÖp ®Ó n¾m râ nhu cÇu ngµnh nghÒ cÇn ®¸p øng ®Ó cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o phï hîp. Ho¹t ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi thêi gian qua ®· ®ãng gãp tÝch cùc trong viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Tuy nhiªn t×nh h×nh ®µo t¹o lùc l­îng lao ®éng cßn nhiÒu bÊt cËp, mÊt c©n ®èi gi÷a môc tiªu t¨ng tr­íc m¾t vµ l©u dµi cña khu c«ng nghiÖp. ViÖc thiÕu hôt lùc l­îng c«ng nh©n cã tr×nh ®é kü thuËt tay nhgÒ cao sÏ h¹n chÕ viÖc thu hót c¸c doanh nghiÖp vµo khu c«ng nghiÖp. Tr­íc m¾t c¬ cÊu ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu tËp trung vµo c¸c ngµnh nghÒ nhiÒu lao ®éng, kh«ng cã chuyªn m«n kü thuËt nh­ dÖt, da, may ®Ó sö dông lîi thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ. Tuy nhiªn, vÒ l©u dµi ®Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng CNH - H§H th× nhu cÇu lao ®éng cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt kü thuËt cao sÏ gia t¨ng. NÕu ban qu¶n lý kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc quy ho¹ch ®µo t¹o l©u dµi lùc l­îng c«ng nghiÖp kü thuËt th× khi lîi thÕ so s¸nh vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ kh«ng cßn søc hÊp dÉn th× c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi vµo c¸c khu c«ng nghiÖp sÏ kh«ng cßn n÷a. … VÊn ®Ò qu¶n lý Tõ phÝa thµnh phè Hµ Néi ch­a cã c¸c biÖn ph¸p hç trî trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ngoµi hµng rµo khu c«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn hÖ thèng dÞch vô hç trî cho ho¹t ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp. C¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c khu d©n c­, khu ®« thÞ vµ c¸c dÞch vô ®i kÌm nh­ hç trî trong viÖc gi¶m gi¸ cung øng ®iÖn n­íc, giao th«ng, viÔn th«ng ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së h¹ tÇng x· héi nh­ c¸c trung t©m th­¬ng m¹i, tr­êng häc, bÖnh viÖn. Thµnh phè cÇn ph¶i cho phÐp c¸c khu c«ng nghiÖp cã quyÒn tù chñ trong viÖc tuyÓn dông vµ sa th¶i lao ®éng hoÆc ®Þnh h­íng cho c¸c khu c«ng nghiÖp ®Æt hµng ®µo t¹o lao ®éng ë c¸c tr­êng d¹y nghÒ. Thµnh phè cÇn ph¶i t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ vµ khuyÕn khÝch ®Çu t­, chØ kÕt hîp gi÷a nguån vèn trong n­íc vµ ngoµi n­íc ®Ó x©y dùng h¹ tÇng cho c¸c khu c«ng nghiÖp. VÉn cßn cã quan niÖm sai lÇm lµ nhÊt thiÕt ph¶i cã nguån vèn cña n­íc ngoµi th× dù ¸n míi hiÖu qu¶ vµ kh¶ thi cao. Tõ phÝa Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp: c¸c c¸n bé qu¶n lý tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cßn kÐm, ch­a ®­îc ®µo t¹o mét c¸ch cã hÖ thèng. Ban qu¶n lý ch­a chñ ®éng vµ tÝch cùc vËn ®éng thu hót ®Çu t­, ®­a nh÷ng dù ¸n hÊp dÉn ®Çu t­, ch­a cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp trong viÖc t×m kiÕm c¸c nguån ®Çu t­ hoÆc tiªu thô hµng hãa. Tãm l¹i, viÖc ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp cña Hµ Néi trong thêi gian qua ®· t¹o ra m¹ng l­íi vÖ tinh thóc ®Èy kinh tÕ cña Hµ Néi vµ c¸c vïng l©n cËn ph¸t triÓn. Tuy nhiªn viÖc ph¸t triÓn ®ã ch­a t­¬ng xøng víi kh¶ n¨ng hiÖn thùc, ch­a thÓ hiÖn hÕt tiÒm n¨ng cña c¸c khu c«ng nghiÖp. C«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp ch­a ®¸p øng ®­îc tæ chøc ph©n bæ lùc l­îng s¶n xuÊt, ch­a s¸t víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ vµ ch­a theo kÞp víi nhu cÇu ph¸t triÓn. Tæ chøc qu¶n lý ch­a thèng nhÊt, chøc n¨ng hç trî cßn yÕu. C¬ chÕ qu¶n lý tuy ®· ®­îc c¶i thiÖn nh­ng vÉn cßn chång chÐo, thñ tôc phøc t¹p. C¸c gi¶i ph¸p ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng chËm trÔ, lµm cho thêi gian x©y dùng kÐo dµi. C¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng g©y thiÖt h¹i cho chñ ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng vµ bá lì c¬ héi thu hót ®Çu t­. C«ng t¸c tiÕp thÞ vËn ®éng ®Çu t­ ch­a ®­îc chó träng nªn viÖc ph¸t huy t¸c dông cña khu c«ng nghiÖp cßn h¹n chÕ. ViÖc cung cÊp lao ®éng cã tay nghÒ cßn thÊp xa so víi nhu cÇu. Bªn c¹nh t×nh tr¹ng thÓ chÕ thiÕu ®ång bé ®iÒu ®¸ng chó ý h¬n lµ viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt ch­a nghiªm, gi÷a ý t­ëng cña ph¸p luËt vµ viÖc thùc thi ph¸p luËt cßn kho¶ng c¸ch lín. VËy nguyªn nh©n s©u xa cña viÖc ph¸t triÓn chËm trÔ nµy lµ do ®©u? II.3. Mét sè nguyªn nh©n g©y c¶n trë ho¹t ®éng cña khu c«ng nghiÖp Hµ Néi * Nguyªn nh©n c¸c khu c«ng nghiÖp ch­a hÊp dÉn doanh nghiÖp trong n­íc Theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t míi ®©y cña Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt Hµ Néi, cã tíi 68,7% doanh nghiÖp ®­îc hái ®Òu tr¶ lêi lµ ®ang gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt, kinh doanh. Lý do c¸c doanh nghiÖp ch­a t×m ®Õn víi c¸c khu chÕ xuÊt ®Ó thuª l¹i ®Êt lµ do hÇu hÕt c¸c chñ doanh nghiÖp d©n doanh ®Òu cho r»ng viÖc thuª l¹i ®Êt trong c¸c khu c«ng nghiÖp cßn lµ ®iÒu xa xØ ®èi víi hä. Ngoµi ra kh«ng ph¶i c¸c doanh nghiÖp kh«ng muèn vµo c¸c khu c«ng nghiÖp, n¬i cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp kh«ng muèn lo ®Õn chuyÖn ®¶m b¶o m«i tr­êng cho ng­êi d©n sèng xung quanh mµ do qu m« s¶n xuÊt vµ doanh nghiÖp cßn nhá, kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh cßn h¹n chÕ, nÒn ®µnh tËn dông mÆt b»ng s½n cã. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n n÷a lµ c¸c ­u ®·i vÒ gi¸ thuª ®Êt trong c¸c khu c«ng nghiÖp ch­a ®Õn ®­îc víi doanh nghiÖp. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, gi¸ thuª ®Êt trong c¸c khu c«ng nghiÖp do chñ ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng vµ doanh nghiÖp xin thuª l¹i ®Êt tù tháa thuËn trong hîp ®ång. §iÒu nµy cã nghÜa lµ, khi Nhµ n­íc gi¶m gi¸ cho thuª ®Êt trong khu c«ng nghiÖp th× ng­êi ®­îc h­ëng ®Çu tiªn lµ chñ ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp. Cßn sau ®ã, viÖc gi¶m hay kh«ng gi¸ thuª l¹i ®Êt cho c¸c doanh nghiÖp trong khu c«ng nghiÖp lµ quyÒn cña c¸c chñ ®Çu t­. Mäi vÊn ®Ò kh¸c lµ viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cßn qu¸ chËm ch¹p. GiÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp hiÖn hµnh, doanh nghiÖp ®­îc phÐp dïng giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®Ó gãp vèn ®Çu t­ hoÆc thÕ chÊp t¹i ng©n hµng ®Ó vay. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp vµo thuª l¹i ®Êt trong c¸c khu c«ng nghiÖp sau khi ®· bá ra nhiÒu vèn ®Ó ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt cho s¶n xuÊt kinh doanh, vÉn ®ang ph¶i dµi h¬i ®îi ®­îc cÊp sæ ®á ®Ó thÕ chÊp vay vèn tõ ng©n hµng. * ViÖc t¹o nguån lao ®éng cho c¸c doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp th­êng bÞ ®éng do ch­a ®¶m b¶o chÊt l­îng, trõ khu c«ng nghiÖp Sµi §ång B h×nh thµnh h¼n mét trung t©m ®µo t¹o lao ®éng th× hÇu hÕt c¸c khu c«ng nghiÖp kh¸c ®Òu ch­a cã kÕ ho¹ch ®Ço t¹o nguån nh©n lùc ®Ó cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp. H¬n n÷a tõ phÝa thµnh phè Hµ Néi còng ch­a cã nh÷ng biÖn ph¸p hç trî, gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp trong viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc do ®ã c¸c khu c«ng nghÖp tr×nh ®é c«ng nghiÖp cã tay nghÒ kü thuËt, v¨n hãa thÊp chñ yÕu míi chØ lµ tèt nghiÖp trung b×nh. * Sù thiÕu kinh nghiÖm trong qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp lµm gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nã * ChÝnh s¸ch ®èi xö ®èi víi doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp ch­a c«ng b»ng, ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp trong n­íc. VD nh­ c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc khi ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp ®Òu ph¶i ®¸p øng nh÷ng ®iÒu kiÖn nh­ nhau, nh­ng c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi nªn ®­îc ­u tiªn h¬n vÒ thuÕ lîi tøc so víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. * Do gi¸ thuª ®Êt t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp nµy cßn cao h¬n c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nªn ch­a nhËn ®­îc sù h­ëng øng cña c¸c nhµ ®Çu t­, ®Æc biªt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc. Ngoµi ra, nhiÒu ®Þa ph­¬ng cßn miÔn gi¶m tiÒn thue ®Êt, hoÆc cho phÐp thanh to¸n tiÒn chËm hoÆc miÔn phÝ qu¶n lý v.v... Cßn ®èi víi c¸c khu c«ng nghiÖp t¹i Hµ N«i, tiÒn thuª ®Êt chØ ®­îc thanh to¸n kÌm 1 hoÆc 2 lÇn. II.4. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ Hµ Néi nãi riªng * Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong x©y dùng vµ ho¹t ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi - Gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ nãi chung vµ c«ng nghiÖp cña thñ ®« nãi riªng, cho dï míi chØ cã 14 dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng nh­ng ®· ®¹t doanh thu kho¶ng 140 triÖu USD, chiÕm trªn 30% gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña khu vùc cã vèn FDI trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Ngoµi ra c¸c khu c«ng nghiÖp cßn gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t triÓn c¸c vïng n«ng th«n, ngo¹i thµnh cña thñ ®«. Sù ra ®êi cña c¸c khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu an c­ l¹c nghiÖp cho c¸c doanh nghiÖp cïng c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ hÊp dÉn, thñ tôc nhanh chãng nªn ®· thu hót ®­îc nhiÒu dù ¸n, ®ãng gãp tÝch cùc cho kinh tÕ cña thñ ®«. - Gãp phÇn ph¸t triÓn mÆt hµng, më réng thÞ tr­êng, thóc ®Èy ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng. Hµng hãa ®­îc s¶n xuÊt trong c¸c khu c«ng nghiÖp t¹i Hµ Néi ®¹t chÊt l­îng cao kh«ng chØ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kh¸ch hµng trong n­íc, mµ cßn th©m nhËp vµo mét sè thÞ tr­êng khã tÝnh nh­ NhËt B¶n, EU vµ Hoa Kú. Víi 14 trong tæng sè 3361 doanh nghiÖp cña c¶ Hµ Néi nh­ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña nã kh«ng ngõng t¨ng vµ lu«n chiÕm tû träng cao. N¨m 1998, kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 93,9 triÖu USD (chiÕm 30,6%) th× n¨m 1999 ®¹t 107,5 triÖu USD (chiÕm 35,7%) vµ chØ riªng 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 ®¹t 165,4 triÖu USD chiÕm (35,7%). - Gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc n«ng th«n, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Do hÇu hÕt c¸c khu c«ng nghiÖp ®Òu n»m ë khu vùc ngo¹i thµnh nªn nã kh«ng chØ gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ ë khu vùc nµy, n©ng cao thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng mµ cßn ph¸ vì tÝnh khÐp kÝn cña lµng, x·, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ cho ng­êi d©n ë ®Þa ph­¬ng vµ lµm gi¶m bít ®­îc sù c¸ch biÖt víi c¸c khu vùc kh¸c. Ngoµi ra c¸c khu c«ng nghiÖp t¹i Hµ Néi ®· t¹o ra kho¶ng 3.800 chç lµm viÖc trùc tiÕp vµ hµng chôc ngµn viÖc lµm gi¸n tiÕp kh¸c. - H×nh thµnh c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän, t¨ng c­êng ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ gãp phÇn thùc hiÖn CNH - H§H thñ ®«. C¸c nhãm ngµnh hµng ph¶i kÓ ®Õn lµ c¸c nhãm mÆt hµng cao cÊp, bao gåm ®Ìn h×nh mµu, sóng ®iÖn tö, ti vi mµu, tñ l¹nh, m¸y ¶nh, m¸y tr¾c ®Þa... Nhãm hµng phôc vô d©n dông gåm ba l«, tói s¸ch, s¶n phÈm s¬n mµi... vµ nhãm hµng thay thÕ nhËp khÈu bao gåm bao b× c¸c t«ng phôc vô cho ®ãng gãi xuÊt khÈu. - §· cã nhiÒu dù ¸n xin më réng quy m« s¶n xuÊt nh­ c«ng ty Orvon - Hanel, Zamil Steel, Daewoo - Hanel vµ C«ng ty c«ng nghiÖp T©n ¸. - Gãp phÇn h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr­êng. C¸c khu c«ng nghiÖp ra ®êi víi hÖ thèng xö lý chÊt th¶i ®­îc trang bÞ ®ång bé vµ thuËn lîi cho c¸c nhµ m¸y míi ho¹t ®éng hiÖu qu¶, võa t¹o ®iÒu kiÖn di rêi c¸c nhµ m¸y cò, gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr­êng nhÊt lµ c¸c khu vùc cã ®«ng d©n c­ sinh sèng nh­ Th­îng §×nh, Hai Bµ Tr­ng. - Ngoµi ra, c¸c khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi cßn t¹o lËp ®­îc mét sè c¬ së h¹ tÇng hiÖn ®¹i, t¹o ®iÒu kiÖn cho l­u th«ng hµng hãa, ph¸t triÓn kinh tÕ vïng, ®ãng gãp cho ph¸t triÓn chung cña c¶ n­íc. III. Gi¶i ph¸p 1. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi 1.1. C¸c gi¶i ph¸p tõ phÝa thµnh phè Hµ Néi  Hç trî trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ngoµi hµng rµo khu c«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn hÖ thèng dÞch vô hç trî cho ho¹t ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp. ViÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c khu d©n c­, khu ®« thÞ vµ c¸c dÞch vô ®i kÌm nh­ hç trî trong viÖc gi¶m gi¸ cung øng ®iÖn, n­íc, giao th«ng viÔn th«ng, ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së h¹ tÇng x· héi nh­ c¸c trung t©m th­¬ng m¹i, tr­êng häc, bÖnh viÖn... lµ nhiÖm vô cña thµnh phè. ‚ C¸c gi¶i ph¸p hç trî c¸c khu c«ng nghiÖp vÒ ®Êt Së c«ng nghiÖp Hµ Néi CN c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch hç trî c¸c khu côm c«ng nghiÖp. - TiÒn thuª ®Êt: (cho ®Çu t­ FDI) + Gi¸ thuª ®Êt ¸p dông ®èi víi ®Êt ®« thÞ (lo¹i 1) Tèi thiÓu: 1 USD/m2/n¨m Tèi ®a: 12 USD/m2/n¨m + Gi¸ thuª ®Êt ¸p dông ®èi víi ®Êt kh«ng thuéc ®Êt ®« thÞ Tèi thiÓu: 06, USD/m2/n¨m Tèi ®a: 7,2 USD/m2/n¨m + §èi víi c¸c khu vùc sau: Gia L©m, §øc Giang, V¨n §iÓn, CÇu DiÔn Tèi thiÓu: 0,35 USD/m2/n¨m Tèi ®a: 4,2 USD/m2/n¨m + §èi víi c¸c khu vùc sau: §«ng Anh, Yªn Viªn, Sãc S¬n Tèi thiÓu: 0,18 USD/m2/n¨m Tèi ®a: 1,08 USD/m2/n¨m + §èi víi c¸c khu vùc bªn trong liÒn kÒ khu ®« thÞ: Tèi thiÓu: 0,06 USD/m2/n¨m Tèi ®a: 0,6 USD/m2/n¨m + §èi víi ®Êt ë c¸c khu vùc kh¸c kh«ng thuéc c¸c ®iÒu kiÖn trªn ng­êi cã thÈm quyÒn ®Ó quyÕt ®Þnh gi¸ thuª ®Êt lµ UBND thµnh phè Hµ Néi. * ViÖc gi¶m vµ miÔn tiÒn thuª ®Êt (®èi víi ®Çu t­ FDI) a. MiÔn thuÕ ®Êt: Trong thêi gian gãp vèn x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­ ®­îc miÔn tiÒn thuª ®Êt. §èi víi c¸c dù ¸n khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµ ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t­ sÏ ®­îc miÔn tiÒn thuª ®Êt trong thêi gian 7 n¨m (thêi gian miÔn cã thÓ ®­îc kÐo dµi tïy theo quyÕt ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn vµ t×nh h×nh hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp). C¸c dù ¸n cã sù ngõng viÖc t¹m thêi hoÆc kÐo dµi thêi gian thùc hiÖn dù ¸n ®­îc phÐp miÔn tr¶ tiÒn thuª ®Êt. b. Gi¶m tiÒn thuª ®Êt - Khi thuª ®Êt trong giai ®o¹n 5 mµ tr¶ tiÒn thuª ®Êt 1 lÇn, ®­îc gi¶m 5% tiÒn thuª ®Êt ph¶i tr¶ cho c¶ giai ®o¹n 5 n¨m. - NÕu thêi gian thuª trªn 5 n¨m mµ tr¶ tiÒn thuª ®Êt 1 lÇn th× ®­îc gi¶m thªm 1% cho mçi n¨m sau thêi gian 5 n¨m, song tæng sè gi¶m kh«ng v­ît qó 25% cña tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ trong c¶ giai ®o¹n thuª. - NÕu tr¶ tiÒn thuª ®Êt 1 lÇn trong thêi gian trªn 30 n¨m ®­îc gi¶m 30% tiÒn thuª ®Êt ph¶i tr¶. ViÖc gi¶m ®­îc ¸p dông tõ ngµy kÕt thóc viÖc miÔn tiÒn thuª ®Êt. ƒ Gi¶i ph¸p vÒ cung øng lao ®éng: - Thµnh phè cÇn ph¶i ®Çu t­ ph¸t triÓn sè l­îng c¸c tr­êng d¹y nghÒ, song song ®ã lµ viÖc ®æi míi néi dung, ph­¬ng ph¸p, ngµnh nghÒ ®µo t¹o trong ®ã cÇn quan t©m kh¶o s¸t ®Õn nhu cÇu lao ®éng cÇn cung øng cña c¸c khu c«ng nghiÖp. T¹i thµnh phè hiÖn nay lao ®éng §¹i häc vµ trªn ®¹i häc kho¶ng 4,3%, kü thuËt vien chiÕm 4,4%, c«ng nh©n kü thuËt chiÕm 31,2%, lao ®éng gi¶n ®¬n chiÕm 60,1%, viÖc ®µo t¹o lùc l­îng cã chuyªn m«n kü thuËt thêi gian qua ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu lao ®éng ngµy cµng cao. Tæng Côc d¹y nghÒ cÇn phèi hîp víi c¸c ®Þa ph­¬ng vµ ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp x©y dùng c¸c danh môc ngµnh nghÒ ®µo t¹o hiÖn nay trong t­¬ng lai nhá s¶n xuÊt phÇn mÒm, c¬ ®iÖn tö. CÇn c¶i tiÕn néi dung vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o theo h­íng ®i s©u n©ng cao kh¶ n¨ng thùc hµnh ®èi víi ®èi t­îng c«ng nh©n kü thuËt, kinh tÕ hiÖn hµnh nghÒ. Néi dung ®µo t¹o kü thuËt viªn ph¶i kh¸c víi ®µo t¹o kü s­, chØ nªn ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt viªn ®Ó ®¸p øng víi c«ng viÖc ®­îc giao thay v× ®µo t¹o thµnh kü s­ nh­ng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng, ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng “nöa thÇy, nöa thî”. §Èy m¹nh ®µo t¹o lùc l­îng kü s­ c«ng nghÖ nh»m thÝch nghi víi t×nh h×nh s¶n xuÊt cña c¸c khu c«ng nghiÖp. Bªn c¹nh viÖc ®µo t¹o nghÒ, cÇn ®µo t¹o vÒ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cho lao ®éng nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng giao tiÕp tèi thiÓu cho c«ng nh©n. C¸c tr­êng d¹y nghÒ cÇn n¾m thong tin vÒ chÊt l­îng tay nghÒ c«ng nh©n sau khi ®µo t¹o ra tr­êng ®Ó cã kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh, bæ sung néi dung ®µo t¹o cho phï hîp. - §a d¹ng hãa h×nh thøc huy ®éng vèn ®Ó x©y dùng vµ ho¹t ®éng khu c«ng nghiÖp, ph¶i kÕt hîp gi÷a nguån vèn ®Ó x©y dùng vµ hîp ®ång khu c«ng nghiÖp, ph¶i kÕt hîp gi÷a nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho c¸c khu c«ng nghiÖp, kh«ng nªn cã quan niÖm sai lÇm lµ nhÊt thiÕt ph¶i cã nguån vèn cña n­íc ngoµi th× dù ¸n míi hiÖu qu¶ vµ kh¶ thi cao h¬n. VD nh­ khu c«ng nghiÖp Sµi §ång B hßan toµn sö dông vèn trong n­íc, do C«ng ty Hanel ®Çu t­ nh­ng l¹i ®¹t hiÖu qu¶ rÊt cao. Trong khi ®ã khu c«ng nghiÖp Hµ Néi ®­îc ®Çu t­ theo h×nh thøc 100% vèn cña §µi Loan ®­îc cÊp giÊy phÐp tõ n¨m 1995 nh­ng ®Õn n¨m 1999 chØ cã 4 dù ¸n xin thuª ®Êt ho¹t ®éng. - T¨ng c­êng sù ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ n­íc cho Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp. Sù ph©n cÊp ë ®©y nªn tiÕn hµnh ®ång bé vµ toµn diÖn h¬n, cô thÓ cã thÓ giao toµn bé. C¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng ngoµi hµng rµo khu c«ng nghiÖp nh­ hÖ thèng ®iÖn n­íc, ®­êng giao th«ng, c©y xanh, xö lý chÊt th¶i b¶o vÖ m«i tr­êng, c¸c khu th­¬ng m¹i, tr­êng häc, bÖnh viÖn... còng ch­a ®­îc xö lý ®ång bé, nh­ng l¹i thiÕu sù trî gióp cña thµnh phè. - Do gi¸ thuª ®Êt t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp nµy cßn cao h¬n c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nªn ch­a nhËn ®­îc sù h­ëng øng cña c¸c nhµ ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc. Gi¸ thuª ®Êt b×nh qu©n cña c¸c khu c«ng nghiÖp t¹i Hµ Néi lµ 1,6 USD/m2/n¨m céng víi phÝ qu¶n lý kho¶ng 0,5-0,8 USD. Trong khi ®ã, khu c«ng nghiÖp T©n T¹o cã gi¸ thuª ®Êt chØ kho¶ng 1 USD/m2/n¨m, cßn gi¸ thuª ®Êt b×nh qu©n c¸c khu c«ng nghiÖp kh¸c dao ®éng trong kho¶ng 0,1-0,5 USD/m2/n¨m. Ngoµi ra, nhiÒu ®Þa ph­¬ng cßn miÔn gi¶m tiÒn thuª ®Êt, hoÆc cho phÐp thanh to¸n tiÒn thuª ®Êt chËm, hoÆc miÔn phÝ qu¶n lý... cßn ®èi víi c¸c khu c«ng nghiÖp t¹i Hµ Néi, tiÒn thuª ®Êt chØ cã thÓ thanh to¸n lµm 1 hoÆc 2 lÇn. - ViÖc t¹o nguån lao ®éng cho c¸c doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp th­êng bÞ ®éng do ch­a ®¶m b¶o chÊt l­îng. Trõ khu c«ng nghiÖp Sµi §ång B h×nh thµnh h¼n mét trung t©m ®µo t¹o lao ®éng, th× hÇu hÕt c¸c khu c«ng nghiÖp trong c¶ n­íc ch­a cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc ®Ó cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp. - Ngoµi ra, cßn ph¶i kÓ ®Õn mét sè h¹n chÕ vÒ mÆt qu¶n lý Nhµ n­íc nh­ vÊn ®Ò ch­a thèng nhÊt gi÷a c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, c¬ chÕ ph©n cÊp, uû quyÒn thiÕu ®ång bé vµ ch­a nhÊt qu¸n, thêi gian gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc hµnh chÝnh vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh cßn chËm. - Sù thiÕu kinh nghiÖm trong qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp lµm gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nã. - ChÝnh s¸ch ®èi xö ®èi víi doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp ch­a c«ng b»ng, ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. VÝ dô nh­ c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc khi ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp ®Òu ph¶i ®¸p øng nh÷ng ®iÒu kiÖn nh­ nhau, nh­ng c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi l¹i ®­îc ­u tiªn h¬n vÒ thuÕ lîi tøc so víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. (4) §a d¹ng ho¸ h×nh thøc huy ®éng vèn ®Ó x©y dùng vµ ho¹t ®éng khu c«ng nghiÖp: Ph¶i kÕt hîp gi÷a nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho c¸c khu c«ng nghiÖp. Kh«ng nªn cã quan niÖm sai lÇm lµ nhÊt thiÕt ph¶i cã nguån vèn cña n­íc ngoµi th× dù ¸n míi hiÖu qu¶ vµ kh¶ thi cao h¬n. VÝ dô nh­ tr­êng hîp cña khu c«ng nghiÖp Sµi §ång B hoµn toµn sö dông vèn trong n­íc, do c«ng ty Hanel ®Çu t­ nh­ng l¹i ®¹t hiÖu qu¶ cao. Trong khi ®ã, khu c«ng nghiÖp Hµ Néi - §¹i Tõ ®­îc ®Çu t­ theo h×nh thøc 100% vèn cña §µi Loan ®­îc cÊp giÊy phÐp tõ n¨m 1995 nh­ng ®Õn nay chØ cã 4 dù ¸n xin thuª ®Êt ho¹t ®éng, hay khu c«ng nghiÖp NOMURA ë H¶i Phßng cã vÞ trÝ rÊt thuËn lîi, c¬ së h¹ tÇng hiÖn ®¹i nh­ng hiÖu qu¶ khai th¸c còng kh«ng cao. NÕu khu c«ng nghiÖp nµo ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶ th× cho phÐp chuyÓn ®æi c¬ cÊu së h÷u. (5) T¨ng c­êng sù ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ n­íc cho Ban qu¶n lý (BQL) c¸c khu c«ng nghiÖp. Sù ph©n cÊp ë ®©y nªn tiÕn hµnh ®ång bé vµ toµn diÖn h¬n, cô thÓ cã thÓ giao toµn bé chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ FDI cho Ban qu¶n lý vµ khu c«ng nghiÖp, ®ång thêi ®©y lµ ®Çu mèi gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc vµo khu c«ng nghiÖp. M« h×nh ®· ®­îc mét sè ®Þa ph­¬ng ¸p dông thµnh c«ng nh­ H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, Thanh Ho¸. (6) §èi xö b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc khu ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp, cho phÐp h­ëng nh÷ng quyÒn lîi vµ nghÜa vô nh­ nhau. §Æc biÖt, thµnh phè nªn khuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp trong néi thµnh di dêi vµo trong c¸c khu c«ng nghiÖp ®Ó ho¹t ®éng nh­ lµ cÊp tÝn dông, hoÆc miÔn gi¶m thuÕ… (7) C¸c biÖn ph¸p hç trî kh¸c: §Ó kh¾c phôc mét phÇn khã kh¨n ban ®Çu cho c¸c dù ¸n khi ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp t¹i Hµ Néi, thµnh phè cã thÓ häc hái kinh nghiÖm ë mét sè ®Þa ph­¬ng kh¸c nh­ chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh b»ng viÖc miÔn, gi¶m phÇn thuª mµ thµnh phè ®­îc h­ëng cho c¸c doanh nghiÖp, hoÆc cho phÐp thanh to¸n chi phÝ sö dông ®Êt lµm nhiÒu lÇn, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u ®Êt l©u dµi cho mçi doanh nghiÖp ®Çu t­u vµo khu c«ng nghiÖp vµ ®ång thêi cho phÐp hoÆc cã quyÒn thÕ chÊp ®Ó huy ®éng vèn trong ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt, cÇn chØ thÞ cho c¸c c¬ quan chøc n¨ng phèi hîp chÆt chÏ víi ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng khã kh¨n vÒ mÆt hµnh chÝnh, ®Æc biÖt lµ thñ tôc h¶i quan cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm ho¸ ngay t¹i doanh nghiÖp. 1.2. C¸c gi¶i ph¸p tõ phÝa c¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi (1) Kh«ng ngõng hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý khu c«ng nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cho c¸n bé qu¶n lý, cã thÓ c¸n bé qu¶n lý sang c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c, thËm chÝ ra n­íc ngoµi ®Ó häc tËp vµ tÝch luü kinh nghiÖm. (2) Chñ ®éng t¹o nguån lao ®éng cho c¸c doanh nghiÖp trong khu c«ng nghiÖp, b»ng c¸ch më c¸c líp ®µo t¹o huÊn luyÖn tay nghÒ cho lao ®éng ®Þa ph­¬ng, ®¶m b¶o cung cÊp lao ®éng cã chÊt l­îng cho c¸c doanh nghiÖp th× c¸c doanh nghiÖp míi yªn t©nm ®Çu t­ vµo c¸c khu c«ng nghiÖp. (3) Tranh thñ c¸c mèi quan hÖ cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn cã ®Ó thu hót thªm c¸c dù ¸n kh¸c… §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã, tr­íc tiªn c¸c khu c«ng nghiÖp ph¶i cung cÊp nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng hiÖu qu¶, hç trî c¸c doanh nghiÖp vÒ tiªu thô hµng ho¸, hoÆc t×m kiÕm c¸c nguån ®Çu vµo. (4) Chñ ®éng vµ tÝch cùc vËn ®éng thu hót ®Çu t­, ®­a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m hÊp dÉn ®Çu t­. C¸c khu c«ng nghiÖp cã thÓ th«ng qua thµnh phè mµ kiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc cho gi¶m gi¸ thuª ®Êt ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh víi c¸c khu c«ng nghiÖp ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c. Ngoµi ra, cÇn thµnh lËp c¸c ®oµn kªu gäi, vËn ®éng thu hót vèn ®Çu t­ ë n­íc ngoµi hoÆc xóc tiÕn thiÕt lËp m¹ng l­íi th«ng tin vÒ c¸c khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi, ch¼ng h¹n nh­ viÖc x©y dùng trang WEB trªn Internet… (5) §Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng trong khu c«ng nghiÖp theo h×nh thøc ®Çu t­ cuèn chiÕu, ®ång thêi kÕt hîp gi÷a x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ kªu gäi vèn ®Çu t­ ®Ó tr¸nh l·ng phÝ vèn ®Çu t­. Thùc tÕ còng ®· chøng minh m« h×nh theo kiÓu cuèn chiÕu nµy thµnh c«ng ®èi víi c¸c khu chÕ xuÊt T©n ThuËn (TP HCM) vµ khu c«ng nghiÖp Sµi §ång B (Hµ Néi). §Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu kinh tÕ, x· héi mµ §¹i héi §¶ng bé thµnh phè míi ®Ò ra th× viÖc ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp tËp trung cã mét vai trß rÊt quan träng. Tuy nhiªn, cÇn sím cã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn khu vùc nµy, tr¸nh hiÖn t­îng ®Çu t­ trµn lan, kÐm hiÖu qu¶. §ång thêi cÇn qu¸n triÖt quan ®iÓm lµ ­u tiªn ph¸t triÓn vÒ chÊt h¬n lµ ph¸t triÓn vÒ l­îng cña c¸c khu c«ng nghiÖp ®Ó c¸c khu c«ng nghiÖp ë thñ ®« nãi chung cã vÞ trÝ t­¬ng xøng víi tÇm vãc cña thñ ®« trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH - H§H ®Êt n­íc… KÕt luËn Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t, c¸c khu c«ng nghiÖp cña n­íc ta ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña m×nh trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña Hµ Néi nãi riªng vµ cña c¶ n­íc nãi chung. Nã kh«ng nh÷ng thóc ®Èy kinh tÕ cña Hµ Néi vµ c¶ n­íc ph¸t triÓn mµ cßn t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®ã lµ do trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh, x©y dùng vµ ph¸t triÓn, Nhµ n­íc, UBND TPHN vµ Ban Qu¶n lý khu c«ng nghiÖp ®· x¸c ®Þnh ®óng ®­îc vai trß quan träng cña c¸c khu c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó tõ ®ã tËp trung gi¶i quyÕt khã kh¨n nh»m tËp trung vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. V× vËy, c¸c khu c«ng nghiÖp cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· kh«ng ngõng kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vÒ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, bé m¸y qu¶n lý, t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p hÊp dÉn ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng v.v.. ®Ó tõ ®ã tõng b­íc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña khu c«ng nghiÖp. Trong ®Ò tµi nµy em chØ xin nªu ra mét sè biÖn ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n cã thÓ ¸p dông cã hiÖu qu¶ cña c¸c khu c«ng nghiÖp. Qua nghiªn cøu ®Ò tµi trªn ®· ngµy cµng cã hiÓu biÕt h¬n vÒ c¸c khu c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam nãi chung vµ c¸c khu c«ng cña Hµ Néi nãi riªng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o Ng« ThÞ Hoµi Lam ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Danh s¸ch tµi liÖu tham kh¶o Tªn s¸ch: Nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghÖ cao. Khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp víi c¬ héi ®Çu t­ cña n­íc ta. Tªn b¸o, t¹p chÝ: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn hn (cn 13/01) VÒ c¸c h­íng ­u tiªn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ trªn ®Þa bµn Hµ Néi (KTDB 7/01) C¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi ®ng chê c¸c nhµ ®Çu t­ (CS SK 12/2000) Qu¶n lý Nhµ n­íc c¸c khu c«ng nghiÖp: Thµnh c«ng vµ bÊt cËp (CN 12/03) Ph¸t triÓn qu¶n lý khu c«ng nghiÖp - Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn (CN 8/2002) Cho thuª ®Êt t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp, c¬ chÕ nµo phï hîp h¬n. Khu c«ng nghiÖp Hµ Néi thùc tÕ vµ triÓn väng ph¸t triÓn (NCLL10/1999) C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Hµ Néi thêi kú 2001-2010 (CN 3/2000) Mét sè biÖn ph¸p ®µo t¹o lùc l­îng c«ng nh©n cho c¸c khu c«ng nghiÖp (PTKT 123/01) C¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi ®ang chê c¸c nhµ ®Çu t­ (CS SK 12/2000) C¸c th«ng tin tõ Së c«ng nghiÖp Hµ Néi C¸c th«ng tin lÊy tõ trang Wed socongnghiep.hanoi.vnn.vn. Môc lôc