Đề án Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động trong các doanh nghiệp công nghiệp tại Việt Nam

mÆt dÔ dµng) ë mét møc nhÊt ®Þnh theo quy m« vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nhu cÇu dù tr÷ tiÒn trong c¸c doanh nghiÖp th«ng th­êng lµ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu giao dÞch hµng ngµy nh­: mua s¾m hµng ho¸, v©t liÖu, thanh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt. ChÝnh v× vËy doanh nghiÖp cÇn: -X¸c ®Þnh møc vèn b»ng tiÒn hîp lý nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cho doanh nghiÖp. -Qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n thu, chi b»ng tiÒn ®Ó tr¸nh viÖc thÊt tho¸t vèn. NÕu doanh nghiÖp cã sè d­ vèn b»ng tiÒn, b»ng ngo¹i tÖ th× cÇn tiÕn hµnh quy ®æi theo tû gi¸ hèi ®o¸i cña liªn ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o kÕ to¸n vµ thùc hiÖn bót to¸n ®iÒu chØnh l¹i khi cã sù chªnh lÖch vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i ë thêi ®iÓm ®Çu n¨m vµ cuèi kú. 2.3.2 Qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu: Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®Ó b¸n ®­îc hµng ho¸ c¸c doanh nghiÖp th­êng chÊp nhËn cho kh¸ch hµng nî l¹i. ViÖc quyÕt ®Þnh cho kh¸ch hµng chiÕm dông vèn, doanh nghiÖp cã thÓ xem xÐt tõ c¸c khÝa c¹nh: møc ®é uy tÝn, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng, t×nh tr¹ng tµi chÝnh tæng qu¸t cña doanh nghiÖp... Nãi chung ®èi víi mçi chÝnh s¸ch b¸n chÞu doanh nghiÖp cÇn ®¸nh gi¸ kü theo c¸c th«ng sè chñ yÕu sau: + Sè l­îng s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô dù kiÕn tiªu thô ®­îc. + Gi¸ b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô. + C¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh thªm do viÖc t¨ng c¸c kho¶n nî. + C¸c kho¶n chiÕt khÊu chÊp nhËn + Thêi gian thu håi nî b×nh qu©n ®èi víi c¸c kho¶n nî. §Ó nhanh chãng thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i thu, h¹n chÕ viÖc ph¸t sinh c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt hoÆc rñi ro, doanh nghiÖp cÇn coi träng c¸c biÖn ph¸p sau: C¸c doanh nghiÖp khi øng tiÒn tr­íc hoÆc b¸n chÞu cho kh¸ch hµng ph¶i xem xÐt kü kh¶ n¨ng thanh to¸n trªn c¬ së hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt gi÷a c¸c bªn vµ tu©n theo c¸c quy ®Þnh trong bé luËt d©n sù. Cã sù rµng buéc chÆt chÏ trong hîp ®ång b¸n hµng. NÕu v­ît qu¸ thêi h¹n thanh to¸n theo hîp ®ång th× ®­îc thu l·i thuÕ t­¬ng øng nh­ l·i suÊt qu¸ h¹n cña ng©n hµng. C¸c kho¶n c«ng nî ph¸t sinh ph¶i cã chøng tõ hîp lÖ. Doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn ®«n ®èc vµ ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó thu håi c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n ph¶i thu. 2. 3.3 Qu¶n lý hµng tån kho Hµng tån kho dù tr÷ ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ NVL, SPDD,TP cßn ®èi víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i chñ yÕu lµ hµng ho¸ ®Ó b¸n. Mçi lo¹i dù tr÷ cã ®Æc ®iÓm riªng.Do ®ã cÇn cã biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp ®èi víi tõng lo¹i dù tr÷. ViÖc qu¶n lý vèn dù tr÷ hµng ho¸ ®Ó b¸n trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i vÒ c¬ b¶n còng gièng nh­ qu¶n lý vèn dù tr÷ NVL trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. §Ó qu¶n lý tèt lo¹i vèn nµy cÇn phèi hîp nhiÒu biÖn ph¸p tõ kh©u mua s¾m, vËn chuyÓn vµ dù tr÷ ë kho. X¸c ®Þnh ®óng ®¾n l­îng hµng tån kho cÇn thiÕt theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: _ X¸c ®Þnh møc dù tr÷ cÇn thiÕt vÒ NVL chÝnh: Dù tr÷ cÇn thiÕt NVL chÝnh trong k× = Sè ngµy dù tr÷ vÒ NVL chÝnh x Møc tiªu dïng bq 1 ngµy vÒ chi phÝ NVL n¨m kÕ ho¹ch. Sè ngµy dù tr÷ cÇn thiÕt vÒ NVL chÝnh lµ sè ngµy kÓ tõ lóc doanh nghiÖp bá tiÒn ra mua cho ®Õn khi ®­a NVL vµo s¶n xuÊt. HoÆc lµ sè ngµy c¸ch nhau gi÷a 2 lÇn nhËp kho NVL vµ sè ngµy dù tr÷ b¶o hiÓm. Møc tiªu dïng vÒ chi phÝ NVL chÝnh b×nh qu©n 1 ngµy n¨m kÕ ho¹ch ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy tæng chi phÝ NVL chÝnh trong n¨m kÕ ho¹ch chia cho sè ngµy trong n¨m (360 ngµy). - X¸c ®Þnh dù tr÷ vÒ s¶n phÈm dë dang: Ds = Pn ´ Ck ´ Hs Trong ®ã: Ds: Sè ngµy dù tr÷ SPDD Pn: Chi phÝ s¶n xuÊt b×nh qu©n 1 ngµy trong kú Ck: Chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm Hs: HÖ sè s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o Tæng chi phÝ SX trong kú (S gi¸ thµnh SP) Chi phÝ s¶n xuÊt = b×nh qu©n 1 ngµy Sè ngµy trong kú (360 ngµy) Chu kú s¶n xuÊt lµ kho¶ng thêi gian kÓ tõ khi ®­a NVL vµo s¶n xuÊt cho ®Õn khi SP ®­îc s¶n xuÊt xong vµ hoµn thµnh c¸c thñ tôc nhËp kho. HÖ sè s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o lµ tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a gi¸ thµnh b×nh qu©n SP ®ang chÕ t¹o vµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt SP. - X¸c ®Þnh dù tr÷ thµnh phÈm cÇn thiÕt: Dtp = Ztp ´ Ntp Trong ®ã: Dtp: sè dù tr÷ cÇn thiÕt vÒ thµnh phÈm trong kú Ztp: gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm hµng ho¸ b×nh qu©n mçi ngµy kú kÕ ho¹ch Ntp: Sè ngµy dù tr÷ vÒ TP. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña SP hµng ho¸ b×nh qu©n mçi ngµy = S gi¸ thµnh s¶n xuÊt SP hµng ho¸ c¶ n¨m chia cho sè ngµy trong n¨m (360 ngµy). Sè ngµy dù tr÷ TP lµ sè ngµy kÓ tõ lóc TP nhËp kho cho ®Õn khi xuÊt kho ®­a ®i tiªu thô. Ngoµi c¸ch x¸c ®Þnh dù tr÷ HTK nªu trªn, ta cßn cã thÓ x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp, x¸c ®Þnh theo ®¬n ®Æt hµng. §èi víi doanh nghiÖp cã quy m« nhá, cã thÓ x¸c ®Þnh theo kinh nghiÖm hoÆc theo møc trung b×nh cña ngµnh, hoÆc tÝnh theo tû lÖ trªn doanh thu. X¸c ®Þnh vµ lùa chän ng­êi cung øng thÝch hîp. Doanh nghiÖp cÇn c©n nh¾c c¸c nguån cung øng vµ ng­êi cung øng. Môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc trong viÖc lùa chän lµ gi¸ c¶ thÊp, nh÷ng ®iÒu kho¶n th­¬ng l­îng thuËn lîi (thêi gian vµ ®Þa ®iÓm giao hµng, ®iÒu kiÖn ®­îc h­ëng tÝn dông th­¬ng m¹i). Th­êng xuyªn theo dâi sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng vËt t­ hµng ho¸. Tõ ®ã dù ®o¸n vµ quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh kÞp thêi viÖc mua s¾m NVL hoÆc hµng ho¸ cã lîi cho doanh nghiÖp tr­íc sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. §©y lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó b¶o toµn vèn cho doanh nghiÖp. Lùa chän c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn thÝch hîp, gi¶m bít chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì. Tæ chøc tèt viÖc dù tr÷, b¶o qu¶n NVL hoÆc hµng ho¸, ¸p dông th­ëng ph¹t vËt chÊt ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ mÊt m¸t hao hôt qu¸ møc vËt t­ hµng ho¸. Th­êng xuyªn kiÓm tra n¾m v÷ng t×nh h×nh dù tr÷, ph¸t hiÖn kÞp thêi t×nh tr¹ng vËt t­ hµng ho¸ bÞ ø ®äng, cã biÖn ph¸p gi¶i phãng nhanh sè vËt t­ ®ã ®Ó thu håi vèn. TiÕn hµnh lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Theo th«ng t­ sè 64TC/TCDN, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸, sè l­îng tån kho thùc tÕ cña tõng lo¹i vËt t­, hµng ho¸ ®Ó x¸c ®Þnh møc dù phßng theo c«ng thøc sau: Møc dù phßng gi¶m gi¸ L­îng vËt t­ tån Gi¸ h¹ch to¸n Gi¸ thùc tÕ trªn VËt t­, HH cho n¨m kÕ = kho gi¶m gi¸ t¹i ´ trªn sæ kÕ - thÞ tr­êng t¹i ho¹ch, n¨m BC t¹i thêi ®iÓm 31/12 to¸n thêi ®iÓm 31/12 Gi¸ thùc tÕ trªn thÞ tr­êng cña c¸c lo¹i vËt t­ hµng ho¸ tån kho bÞ gi¶m gi¸ t¹i thêi ®iÓm 31/12 lµ gi¸ cã thÓ mua hoÆc b¸n trªn thi tr­êng. ViÖc lËp dù phßng ph¶i tiÕn hµnh riªng cho tõng lo¹i vËt t­, hµng ho¸ bÞ gi¶m gi¸ vµ tæng hîp vµo b¶ng kª chi tiÕt kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ HTK cña doanh nghiÖp. B¶ng kª lµ c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. 2.3.4 Qu¶n lý hµng tån kho Chi phÝ tr¶ tr­íc lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn nhiÒu chu kú kinh doanh nªn ®­îc ph©n bæ vµo gi¸ thµnh SP cña nhiÒu chu kú kinh doanh nh­: Chi phÝ SCL TSC§, chi phÝ c¶i tiÕn kü thuËt... doanh nghiÖp nªn x©y dùng mét ®Þnh møc vÒ chi phÝ tr¶ tr­íc, muèn vËy ph¶i lËp kÕ ho¹ch SCL TSC§. Nhu cÇu vèn vÒ chi phÝ tr¶ tr­íc cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Nhu cÇu vèn vÒ chi phÝ tr¶ tr­íc trong k× = Sè chi phÝ tr¶ tr­íc ®Çu k× + Sè chi phÝ tr¶ tr­íc dù kiÕn ph¸t sinh trong k× - Sè chi phÝ tr¶ tr­íc dù kiÕn ph©n bæ vµo gi¸ thµnh SP 2.3.5 c¸ch x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§: Theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: - + Nhu cÇu VL§ = Møc dù tr÷ C¸c kho¶n ph¶i C¸c kho¶n hµng tån kho thu cña kh¸chhµng ph¶i tr¶ Trong ®ã: *) X¸c ®Þnh dù tr÷ HTK (®· tr×nh bµy ë phÇn trªn) *) X¸c ®Þnh c¸c kho¶n nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng: Nî ph¶i thu cña Thêi h¹n trung Doanh thu tiªu kh¸ch hµng dù = b×nh cho kh¸ch ´ thô b×nh qu©n kiÕn trong kú hµng nî 1 ngµy *) X¸c ®Þnh kho¶n nî ph¶i tr¶: x = Nî ph¶i tr¶ kú tr¶ tiÒn Gi¸ trÞ NVL hoÆc hµng ho¸ mua vµo ng­êi cung cÊp trung b×nh b×nh qu©n 1 ngµy trong kú(lo¹i mua chÞu) - Theo ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp: Nhu cÇu VL§ = Tû lÖ nhu cÇu VL§/DTT ´ Doanh thu thuÇn  Møc dù tr÷ HTK C¸c kho¶n ph¶i C¸c kho¶n ph¶i Tû lÖ nhu cÇu b×nh qu©n tr¶ b×nh qu©n thu b×nh qu©n VL§/DTT = + - Doanh thu thuÇn Doanh thu thuÇn Doanh thu thuÇn 3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt ViÖc x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng lµ c¬ së t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông VL§ trong doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ rÊt phøc t¹p vµ ®a d¹ng nh­ng chung quy l¹i ng­êi ta ph©n thµnh hai lo¹i: 3.1. Nhãm nh©n tè cã thÓ l­îng ho¸ ®­îc 3.1.1 Doanh thu trong kú: Cïng mét l­îng VL§, nÕu nh­ doanh thu trong kú cµng cao th× hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ tèt vµ ng­îc l¹i. NÕu doanh thu trong kú thÊp th× hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ kÐm. Tõ ®ã cã thÓ thÊy r»ng viÖc t¨ng doanh thu hay t¨ng møc l­u chuyÓn hµng ho¸ lµ môc tiªu ph©n ®Êu cña mäi doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn viÖc t¨ng møc l­u chuyÓn hµng ho¸ cã thÓ kÐo theo chi phÝ kinh doanh t¨ng. Nh­ng nÕu tèc ®é t¨ng doanh thu lín h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ th× vÉn ®¶m b¶o cã l·i tøc lµ viÖc sö dông vèn l­u ®éng cã hiÖu qu¶. 3.1.2 Chi phÝ kinh doanh: Cã thÓ hiÓu chi phÝ kinh doanh lµ ®¶m b¶o tèt nhÊt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, trªn c¬ së sö dông hîp lý tiÕt kiÖm mäi nguån vËt t­, tiÒn vèn, søc lao ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a trong khu«n khæ ph¸p luËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp. §Ó qu¶n lý tèt chi phÝ kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh lµ h×nh thøc ho¸ tiÒn tÖ tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu vÒ chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp, phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú kÕ hoÆch, cïng c¸c biÖn ph¸p phÊn ®Êu thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã, kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ nh÷ng môc tiªu phÊn ®Êu cña ®¬n vÞ, ®ång thêi còng lµ c¨n cø ®Ó ®¬n vÞ c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh, thùc hiÖn chÕ ®é tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng ho¸, t¨ng lîi nhuËn, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cho doanh nghiÖp trong kú. NÕu tæng sè vèn l­u ®éng sö dông b×nh qu©n trong kú lµ mét sè cè ®Þnh. Khi tæng chi phÝ thùc tÕ ®· chi trong kú t¨ng (gi¶m) sÏ trùc tiÕp lµm cho hÖ sã sinh lêi cña VL§ trong kú ®ã gi¶m (t¨ng) tøc lµ hiÖu qu¶ sö dông VL§ gi¶m (t¨ng). 3.1.3 L­îng tiÒn mÆt tån quü §©y lµ bé phËn VL§ gióp doanh nghiÖp thanh to¸n víi kh¸ch hµng, tËn dông thêi c¬ trong kinh doanh, giao dÞch víi ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông. NÕu l­îng tiÒn nµy nhá h¬n møc trung b×nh cÇn thiÕt th× kh«ng ®ñ ®Ó doanh nghiÖp chi tiªu trong nh÷ng ngµy kh«ng giao dÞch víi ng©n hµng. Cßn nÕu l­îng tiÒn nµy lín h¬n møc trung b×nh cÇn thiÕt th× sÏ g©y ra thõa tiÒn trong quü, l·ng phÝ vèn. 3.1.4 Møc dù tr÷ hµng ho¸: §Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh ®­îc liªn tôc, th­êng xuyªn, tèc ®é quay vèn nhanh, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã møc dù tr÷ hµng ho¸ phï hîp víi quy m« kinh doanh. NÕu vèn dù tr÷ hµng ho¸ thùc tÕ nhá h¬n møc tèi thiÓu cÇn thiÕt th× doanh nghiÖp sÏ thiÕu hµng ®Ó b¸n ra, ho¹t ®éng b¸n hµng bÞ gi¸n ®o¹n, doanh thu ®¹t ®­îc kh«ng ®­îc tèi ®a, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ kh«ng tèt. Cßn nÕu dù tr÷ hµng ho¸ thùc tÕ lín h¬n møc dù tr÷ cao nhÊt th× hµng ho¸ bÞ ø ®äng trong kho g©y l·ng phÝ vèn mÆc dï doanh thu cã thÓ ®¹t ®­îc nh­ dù tÝnh. 3.1.5 Tèc ®é lu©n chuyÓn cña VL§: Víi møc lîi nhuËn ®¹t ®­îc ë mçi vßng quay vèn lµ cè ®Þnh. Tæng lîi nhuËn ®¹t ®­îc trong kú sÏ phô thuéc vµo sè vßng quay vèn ë kú kinh doanh ®ã. Nh­ vËy tæng lîi nhuËn trong mçi kú kinh doanh trªn mét l­îng VL§ cho biÕt tr­íc cã quan hÖ t­¬ng quan tû lÖ thuËn víi sè vßng quay cña VL§ trong kú ®ã. 3.2. C¸c nh©n tè kh«ng thÓ l­îng ho¸ ®­îc §ã lµ nh÷ng nh©n tè mang tÝnh ®Þnh tÝnh vµ møc ®é t¸c ®éng cña chóng ®èi víi hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ kh«ng thÓ tÝnh ®­îc. VL§ cña doanh nghiÖp trong cïng mét lóc ®­îc ph©n bè trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vµ biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Trong qu¸ tr×nh vËn dông ®ã VL§ chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè lµm ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. 3.2.1 XÐt vÒ mÆt kh¸ch quan HiÖu qu¶ sö dông VL® cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng cña mét sè nh©n tè sau: + L¹m ph¸t: Do t¸c ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã l¹m ph¸t lµ cho søc mua cña ®ång tiÒn sôt gi¶m hay gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i vËt t­ hµng ho¸ t¨ng lªn... V× vËy nÕu doanh nghiÖp kh«ng ®iÒu chØnh kÞp thêi gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i tµi s¶n ®ã th× sÏ lµm cho VL§ gi¶m dÇn theo tèc ®é tr­ît gi¸ cña tiÒn tÖ. + Rñi ro: Do rñi ro bÊt th­êng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ c¸c doanh nghiÖp th­êng gÆp ph¶i trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, cïng c¹nh tranh... Khi kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh, søc mua cã h¹n th× cµng lµm t¨ng kh¶ n¨ng rñi ro cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn ph¶i gÆp nhiÒu rñi ro do thiªn tai g©y ra nh­: ho¶ ho¹n, b·o lôt... mµ c¸c doanh nghiÖp khã cã thÓ tr¸nh ®­îc. + YÕu tè s¶n xuÊt tiªu dïng: chu kú, tÝnh thêi vô cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi møc l­u chuyÓn hµng ho¸. Nh÷ng hµng ho¸ cã chu kú s¶n xuÊt dµi vèn hµng ho¸ lín sÏ lµm cho tèc ®é chu chuyÓn VL§ chËm vµ ng­îc l¹i bªn c¹nh sù ph©n bæ hµng ho¸ gi÷a n¬i s¶n xuÊt vµ tiªu dïng còng ¶nh h­ëng tíi tèc ®é chu chuyÓn hµng ho¸. NÕu sù ph©n bè nµy lµ hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn rót ng¾n thêi gian l­u th«ng hµng ho¸, t¨ng tèc ®é chu chuyÓn t¨ng hiÖu qu¶ sö dông VL§. + Nhu cÇu thÞ tr­êng, gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô. Trong thÞ tr­êng c¹nh tranh hoµn h¶o, nhu cÇu vÒ thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô lµ nh÷ng biÕn sè rÊt khã x¸c ®Þnh. Sù thay ®æi cña còng còng ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ viÖc sö dông vèn hay lîi nhuËn thu ®­îc cña doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n, cã sù biÕn ®éng lín vÒ søc mua ®èi víi mét hµng ho¸ nµo ®ã mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh. NÕu søc mua mÆt hµng nµy gi¶m doanh nghiÖp sÏ ®¹t møc doanh thu vµ lîi nhuËn thÊp lµm cho hiÖu qu¶ sö dông VL§ thÊp. Ng­îc l¹i doanh nghiÖp sÏ ®¹t ®­îc møc doanh thu vÒ lîi nhuËn cao h¬n. + Gi¸ c¶ còng t¸c ®éng t­¬ng tù nh­ vËy, sù thay ®æi gi¸ c¶ cã thÓ cho sù biÕn ®éng ®ét ngét cña nhu cÇu hoÆc sè l­îng cung øng. Gi¸ c¶ thay ®æi sÏ lµm t¨ng lªn hoÆc gi¶m ®i møc ®é l·i mµ doanh nghiÖp thu ®­îc trªn mét ®¬n vÞ hµng ho¸ tiªu thô. + C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ n­íc: §Ó th­c hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ n­íc, nhµ n­íc ®­a ra chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hî ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ phï hîp víi tõng thêi kú, giai do¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. + C¸c chÝnh s¸ch thuÕ, ®©y lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ n­íc, thuÕ cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× ®©y lµ kho¶n chi phÝ b¾t buéc. NÕu nhµ n­íc ®ãng thuÕ thÊp ®èi víi ngµnh kinh doanh cña doanh nghiÖp th× lîi nhuËn thu ®­îc nhiÒu h¬n, doanh nghiÖp cã xu h­íng më réng quy m« kinh doanh. Ng­îc l¹i víi møc thuÕ cao, lîi nhuËn gi¶m, doanh nghiÖp kh«ng muèn më réng quy m« kinh doanh mµ cßn thu hÑp dÇn quy m« ho¹t ®éng. Bªn c¹nh chÝnh s¸ch thuÕ cßn cã c¸c chÝnh s¸ch kh¸c ¶nh h­ëng tíi viÖc kinh doanh nh­ chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu, chÝnh s¸ch thuéc tiªu chuÈn... 3.2.2 XÐt vÒ mÆt chñ quan §ã lµ nh÷ng nh©n tè chñ quan cña chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp lµm ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông VL§ còng nh­ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng: Do x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§ thiÕu chÝnh x¸c dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thõa hoÆc thiÕu vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. ViÖc lùa chän ph­¬ng ¸n ®Çu t­: Lµ mét nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp ®Çu t­ s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô chÊt l­îng cao, mÉu m· phï hîp víi thÞ hiÕu cña ng­êitiªu dïng, ®ång thêi cã gi¸ thµnh h¹ th× doanh nghiÖp thùc hiÖn ®­îc qu¸ tr×nh tiªu thô nhanh, t¨ng vßng quay VL§. Ng­îc l¹i s¶n phÈm hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp lµm ra cã chÊt l­îng kÐm, kh«ng phï hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng dÉn ®Õn hµng ho¸ s¶n xuÊt ra kh«ng tiªu thô ®­îc lµm cho VL§ bÞ ø ®äng, hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp. Tr×nh ®é tæ chøc nh©n sù trong doanh nghiÖp. ViÖc tæ chøc nh©n sù cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp. NÕu bè trÝ ®óng ng­êi ®óng viÖc, mäi ho¹t ®éng diÔn ra mét c¸ch nhÞp nhµng, ¨n khíp víi nhau, ng­êi qu¶n lý kh«ng ph¶i mÊt thêi gian chØnh ®èn, nh¾c nhë nh©n viªn cña m×nh. Nh­ng nÕu bè trÝ ng­êi kh«ng ®óng vÞ trÝ th× c¸c ho¹t ®éng kh«ng thÓ diÔn ra mét c¸ch b×nh th­êng ®­îc. Khi mäi ho¹t ®éng ®· nhÞp nhµng th× ch¾c ch¾n mäi hiÖu qu¶ sÏ ®¹t ®­îc vµ hiÖu qu¶ sö dông c¸c yÕu tè dÇn ®¹t ®Õn møc ®é tèi ­u v.v.. Uy tÝn trong kinh doanh: Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¹o dùng cho m×nh ch÷ tÝn trong kinh doanh. Cã nh­ vËy doanh nghiÖp míi ®Èy nhanh ®­îc tiªu thô hµng ho¸, thuËn lîi trong viÖc tham gia c¸c hîp ®ång kinh doanh, t¹o ®­îc nhiÒu mèi lµm ¨n tèt ®Ñp, t¹o dùng ®­îc uy tÝn trªn thÞ tr­êng. Tr×nh ®é tæ chøc l­u chuyÓn hµng ho¸: §Ó ®­a hµng ho¸ ®Õn ®­îc tay ng­êi tiªu dïng, doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ph¶i bá ra mét l­îng chi phÝ nµo ®ã vµ tæ chøc mét quy tr×nh mua vµo, dù tr÷, b¸n ra. Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn b»ng c¸ch gi¶m chi phÝ vµ n©ng sè vßng vèn quya th× ph¶i tæ chøc tèt qu¸ tr×nh mua vµo, dù tr÷ vµ b¸n ra. Quy tr×nh nµy ®­îc quyÕt ®Þnh bëi tr×nh ®é tæ chøc l­u chuyÓn hµng ho¸ cña doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng c¬ giíi ho¸. Trªn ®©y lµ nh÷ng nh©n tè chñ yÕu lµm ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tæ chøc vµ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra cßn cã thÓ cã c¸c nguyªn nh©n kh¸c ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn qu¸ tr×nh n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. §Ó h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi hiÖu qu¶ tæ chøc vµ sö dông vèn l­u ®éng. C¸c doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu xem xÐt mét c¸ch kü l­ìng sù ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè t×m ra nguyªn nh©n nh»m ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Èy m¹nh viÖc tæ chøc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®ång vèn mang l¹i là cao nhÊt. PHẦN II: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI Như đã nêu ở phần I, việc sử dụng hiệu quả vốn lưu động là vô cùng quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Việc xác định và vạch ra phương hướng rõ ràng, cụ thể là nhiệm vụ hàng đầu đối với các nhà quản trị. Tuy nhiên, để phát huy được tất cả những tiềm năng, đồng thời nâng cao được hiệu quả tối đa khi sử dụng vốn lưu động tại Việt Nam vẫn luôn là bài toán khó. Có thể kể đến các doanh nghiệp đã thành công trong kinh doanh hay nói cách khác là họ đã sử dụng hiệu quả vốn nói chung và vốn lưu động nói riêng. Sau đây là thực trạng vốn và tình hình sử dụng vốn lưu động của các doanh nghiệp công nghiệp Hà Nội: Nếu ví doanh nghiệp như một cơ thể sống thì vốn chính là máu của doanh nghiệp. Vốn cung cấp các “dưỡng chất” để một doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay tình trạng chung là thiếu vốn, chính nguyên nhân này đã khiến cho các doanh nghiệp của chúng ta gặp nhiều khó khăn trong cạnh tranh trên thị trường. Hà Nội là thành phố có số lượng  doanh nghiệp khá lớn ở tất cả các ngành kinh tế quốc dân. Số doanh nghiệp hiện đang hoạt động trên địa bàn Thủ đô là 15.596 doanh nghiệp, chiếm 19,2% số doanh nghiệp của cả nước và gần bằng 60% tổng số doanh nghiệp hoạt động trên vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng. So với các ngành nghề khác, nhìn chung các doanh nghiệp công nghiệp hoạt động tương đối có hiệu quả. Theo số liệu thống kê năm 2005 của Cục Thống kê Thành phố thì tỷ suất lợi nhuận trên vốn bình quân của doanh nghiệp công nghiệp là 4,63%, cao hơn bình quân chung của các doanh nghiệp trên địa bàn (3,57%). Các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn Hà Nội có thể chia ra làm 3 nhóm chính với các đặc thù về vốn khác nhau: - Nhóm các doanh nghiệp Nhà nước: bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Trung ương và doanh nghiệp địa phương. - Nhóm các doanh nghiệp ngoài Nhà nước bao gồm hợp tác xã, doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH và công ty cổ phần (không có vốn đầu tư nước ngoài hoặc có cổ phần của nước ngoài chiếm dưới 50%). - Nhóm các công ty có vốn đầu tư nước ngoài: bao gồm các doanh nghiệp liên doanh và các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. 1. Quy mô vốn Doanh nghiệp nhà nước: Các doanh nghiệp công nghiệp Nhà nước  tuy chỉ chiếm 11% tổng số doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn Hà Nội nhưng chiếm tới 60% tổng số vốn. Vốn bình quân của các doanh nghiệp này là 142 tỷ đồng. Các doanh nghiệp công nghiệp Nhà nước có số vốn lớn (trên 100 tỷ) chủ yếu tập trung vào các doanh nghiệp do Trung ương quản lý như các Tổng Công ty 90, 91. Các doanh nghiệp địa phương có số vốn trong khoảng từ 10 tỷ đến 100 tỷ; các doanh nghiệp có vốn lớn hơn 100 tỷ chỉ chưa đến 10 doanh nghiệp. Doanh nghiệp ngoài Nhà nước: Các doanh nghiệp công nghiệp ngoài Nhà nước chiếm tới 82% về số lượng nhưng chỉ chiếm 15,5% vốn của các doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn. Vốn trung bình của một doanh nghiệp công nghiệp ngoài nhà nước là 6 tỷ đồng. Các doanh nghiệp ngoài nhà nước tập trung trong một số ngành công nghiệp chế biến như: sản xuất thực phẩm, đồ uống, may mặc; xuất bản, in ấn, sao ghi; sản xuất nhựa; sản xuất sản phẩm kim loại. Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài: tập trung trong ngành công nghiệp chế biến, không tham gia công nghiệp khai mỏ và sản xuất điện nước và chủ yếu ở những ngành sản xuất có hàm lượng chất xám cao như: chế tạo và lắp ráp thiết bị điện tử, ô tô, xe gắn máy, sản xuất thiết bị, dây và cáp điện... Số lượng các doanh nghiệp này không nhiều (chỉ chiếm 7% tổng số doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn Hà Nội) nhưng phần lớn là các doanh nghiệp có quy mô vốn vừa đến lớn. Bình quân vốn của một doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong ngành công nghiệp chế biến là 96 tỷ đồng trong khi doanh nghiệp nhà nước là 94 tỷ đồng và doanh nghiệp ngoài nhà nước là 6 tỷ. Điều này cho thấy ưu thế vượt trội về quy mô sản xuất cũng như khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài lớn hơn hẳn các doanh nghiệp trong nước cùng ngành. Đây là tình trạng chung không chỉ riêng ở Hà Nội mà còn ở các thành phố lớn khác như thành phố Hồ Chí Minh. Nhìn chung các doanh nghiệp công nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài Nhà nước có quy mô vốn không lớn nên khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước cũng như thị trường xuất khẩu chưa cao. Lý do cơ bản dẫn đến tình trạng này là do trình độ quản lý còn yếu kém và đặc biệt là khả năng huy động vốn còn nhiều hạn chế. Hình thức thức công ty cổ phần vẫn chưa thực sự phổ biến nên nguồn huy động vốn mà các doanh nghiệp chú trọng nhất cho đến nay vẫn là vay vốn ngân hàng. Tuy nhiên, vay được vốn ngân hàng cũng không phải là một điều dễ dàng đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài nhà nước do nhiều lý do cả chủ quan lẫn khách quan như: không có tài sản thế chấp, lãi suất ngân hàng quá cao, dự án kinh doanh của doanh nghiệp có rủi ro cao và trong các khoản vay trước doanh nghiệp trả nợ không đúng hạn. 2. Cơ cấu vốn Vốn cố định của một doanh nghiệp công nghiệp Hà Nội chiếm từ 29% đến 62% tuỳ theo ngành nghề và trung bình trong cả ngành là 45%, thấp hơn tỉ trọng vốn cố định của các doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh khoảng 10%. Bảng 1 dưới đây cho thấy tỷ trọng vốn cố định trong các doanh nghiệp công nghiệp Hà Nội. Bảng 1: Tỷ trọng vốn cố định trong doanh nghiệp STT Ngành 31/12/2003 31/12/2004 I 1 2 3 4 5 6 7 Những ngành có tỉ trọng vốn cố định lớn Công nghiệp khai thác mỏ SX thiết bị truyền thông, nghe nhìn SX thuỷ tinh, SP thuỷ tinh, gốm sứ, VLXD SX thực phẩm đồ uống Dệt SX giấy và sản phẩm giấy SX phương tiện vận tải khác 62% 60% 44% 40% 49% 43% 41% 59% 64% 47% 42% 46% 43% 40% II 1 2 3 4 Những ngành có tỉ trọng vốn cố định nhỏ Xuất bản, in sao bản ghi SX hoá chất và SP hoá chất SX máy móc thiết bị SX máy móc và thiết bị điện 29% 29% 34% 34% 29% 32% 30% 39% Như vậy, nhìn chung, quy mô cũng như tỷ trọng vốn cố định của các doanh nghiệp công nghiệp Hà Nội không cao. Những ngành cần có trang thiết bị hiện đại như sản xuất máy móc thiết bị, phương tiện vận tải chuyên dùng, sản xuất thiết bị điện, tỷ trọng tài sản cố định rất thấp, chỉ chiếm khoảng 1/3 tổng tài sản. So với TP Hồ Chí Minh  thì tỉ trọng vốn cố định của các doanh nghiệp công nghiệp Hà Nội nhỏ hơn. Điều này thể hiện trình độ trang thiết bị  và công nghệ của các doanh nghiệp công nghiệp Hà Nội còn nhiều hạn chế, đặc biệt là ở khu vực ngoài nhà nước. Chính vì vậy, các doanh nghiệp công nghiệp Hà Nội mới chỉ dừng lại ở việc gia công, lắp ráp máy móc, trang thiết bị chứ chưa tự mình sản xuất. 3. Hiệu quả sử dụng vốn và nguồn vốn Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư: thường được tính dựa trên doanh thu hoặc lợi nhuận so với vốn đầu tư trong năm. Những chỉ tiêu này càng lớn thì có nghĩa là doanh nghiệp càng hoạt động càng hiệu quả. Trong hai chỉ tiêu trên, chỉ tiêu lợi nhuận so với tổng vốn đầu tư phản ánh trực tiếp mức độ lợi nhuận của doanh nghiệp hơn do có những doanh nghiệp mặc dù bán được nhiều hàng hoá nhưng mức lãi cũng không lớn và do đó hoạt động cũng không có hiệu quả. Bảng 2 cho thấy hiệu quả sử dụng vốn đầu tư của các doanh nghiệp công nghiệp trong năm 2004. Bảng 2: Tình hình Lợi nhuận/Vốn của các doanh nghiệp công nghiệp 2004 STT Ngành Toàn ngành DNNN DN ngoài NN DN FDI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 SX thực phẩm đồ uống Dệt May trang phục, thuộc, nhuộm SX giấy và sản phẩm giấy Xuất bản, in sao bản ghi SX hoá chất và SP hoá chất SX sản phẩm từ cao su và plastic SX thuỷ tinh, SP thuỷ tinh, gốm sứ, VLXD SX các SP từ kim loại SX máy móc thiết bị SX máy móc và thiết bị điện SX thiết bị truyền thông, nghe nhìn SX xe có động cơ, rơ moóc SX phương tiện vận tải khác 8.39% 3.50% 3.82% 0.30% 5.33% 7.80% 0.60% 2.39% 2.03% -0.52% 5.99% 4.98% 16.77% 5.90% 13.64% 3.55% 3.93% 2.48% 5.68% 6.83% 2.92% 1.71% 0.99% -1.91% 3.93% 1.57% 1.56% 3.96% 0.98% 1.69% 0.74% 0.63% -1.09% 9.47% -0.35% 5.11% 1.74% 3.00% 1.53% 6.56% 3.77% 0.44% 5.80% 11.29% 8.39% -8.70% -0.01% 12.38% -4.28% 4.17% 3.88% -0.98% 9.93% 6.15% 21.71% 7.83% Hiệu quả sử dụng vốn lưu động: được xác định thông qua hai chỉ tiêu là hệ số sinh lợi vốn lưu động và vòng quay vốn lưu động. Hệ số sinh lợi vốn lưu động được tính bằng tỷ số giữa lợi nhuận và vốn lưu động bình quân. Hiệu quả sử dụng vốn cố định được thể hiện thông qua chỉ tiêu hệ số sinh lời vốn cố định tính bằng Lợi nhuận/Bình quân vốn cố định. Chỉ tiêu này của các doanh nghiệp Hà Nội là 8,67%, cao hơn của các doanh nghiệp công nghiệp TP Hồ Chí Minh. Trong số các doanh nghiệp trên địa bàn thì doanh nghiệp Nhà nước có hệ số sinh lời  vốn cố định cao nhất Bảng 3: Hệ số sinh lợi vốn lưu động trong một số ngành công nghiệp tại Hà Nội STT Ngành I 1 2 3 4 5 6 7 8 9 II Toàn ngành Công nghiệp chế biến    SX thực phẩm, đồ uống    May trang phục, thuộc, nhuộm    SX giấy và sản phẩm giấy    SX hoá chất và SP hoá chất    SX SP từ cao su và plastic    SX máy móc thiết bị    SX thiết bị truyền thông, nghe nhìn    SX xe có động cơ, rơ moóc    SX phương tiện vận tải khác SX và phân phối điện nước 7.30% 6.65% 14.17% 6.28% 0.52% 11.17% 1.23% -0.76% 13.21% 25.01% 9.88% 13.19% Tuy nhiên, đây không hẳn là một dấu hiệu đáng mừng bởi hệ số sinh lời của vốn cố định cao lại xuất phát từ nguyên nhân là giá trị còn lại của tài sản cố định nhỏ do những tài sản này đã được sử dụng và khấu hao trong nhiều năm. Trong tương lai, nếu trang thiết bị không được đổi mới thì các doanh nghiệp công nghiệp Hà Nội sẽ rất khó cạnh tranh với các doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh, chưa nói đến các doanh nghiệp nước ngoài. Hiện tại, Hà Nội đang dành rất nhiều ưu tiên cho các doanh nghiệp công nghiệp, đặc biệt với sự thay đổi mở rộng địa giới hành chính ngày 01/08/2008 vừa qua đã giúp Hà Nội có nhiều tiềm lực về vốn, đất đai cũng như nguồn nhân lực. Hứa hẹn sẽ đưa Hà Nội trở thành thành phố dẫn đầu cả nước về phát triển công nghiệp. Vấn đề sử dụng hiệu quả nguồn vốn lưu động vẫn luôn đặt ra cho các nhà quản trị, làm sao để chúng ta có thể tận dụng tối đa nguồn vốn lưu động hay nói cách khác chính là chúng ta sử dụng hiệu quả đồng vốn mà mình bỏ ra. Để nắm rõ hơn về tình hình sử dụng vốn lưu động tại các doanh nghiệp công nghiệp hiện nay, em xin đi vào phân tích một doanh nghiệp cụ thể đó là Công ty Dệt vải Công nghiệp Hà Nội: C«ng ty dÖt v¶i c«ng nghiÖp lµ mét doanh nghiÖp quèc doanh Trung ¦¬ng thuéc bé C«ng nghiÖp qu¶n lý, trùc thuéc tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam. Tªn gäi: C«ng ty dÖt v¶i C«ng nghiÖp – Hµ Néi Tªn giao dÞch quèc tÕ: Ha Noi Industrial Canvas Textile Company Tªn viÕt t¾t: Haicatex Trô së chÝnh: 93 ®­êng LÜnh Nam- Mai §éng- QuËn Hai Ba Tr­ng- Hµ Néi 4. Tình hình sử dụng vốn lưu động tại Công ty Dệt vải Công nghiệp Hà Nội: 4.1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty: *ThuËn lîi: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c«ng ty kh«ng ngõng ph¸t triÓn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. C¸c mÆt hµng cña c«ng ty dÇn ®­îc thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc chÊp nhËn. Gãp phÇn n©ng cao kÕt qu¶ nµy lµ do trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cã nh÷ng thuËn lîi sau: -C«ng ty cã trô së t¹i Hµ Néi, víi 1 vÞ trÝ thuËn lîi ®· t¹o ®iÒu kiÖn tèt ®Ó c«ng ty ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh. Trong nh÷ng n¨m qua s¶n phÈm cña c«ng ty chiÕm lÜnh thÞ tr­êng khu vùc phÝa b¾c. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty ®· më réng thÞ tr­êng ra c¸c n­íc b¹n hµng. -Tuy quy m« cña c«ng ty ë møc võa nh­ng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é cao, æn ®Þnh vÒ sè l­îng. -Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc nªn c«ng ty nhËn ®­îc sù ­u ®·i cña nhµ n­íc: ®­îc miÔn gi¶m thuÕ, ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ vèn, chÝnh s¸ch chÕ ®é kh¸c. *Khã kh¨n: Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cã nh÷ng khã kh¨n lµ: -Khã kh¨n thø nhÊt lµ thiÕu vèn kinh doanh: §©y lµ khã kh¨n lín nhÊt mµ c«ng ty gÆp ph¶i hiÖn nay. ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng kh«ng cßn sù bao cÊp vÒ vèn, mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tù chñ kinh doanh ®¶m b¶o cã l·i hµng n¨m, nhu cÇu vÒ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty rÊt lín, trong khi ®ã nguån vèn ng©n s¸ch cÊp, vèn tù bæ sung ch­a ®¸p øng ®ñ. Do ®ã c«ng ty ph¶i vay vèn tõ c¸c ng©n hµng víi chi phÝ sö dông vèn cao. Chi phÝ sö dông vèn cña c«ng ty t¨ng lªn ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm do ®ã gi¶m sù c¹nh tranh cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. -Khã kh¨n thø hai lµ m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt l¹c hËu. §­îc ®Ó l¹i tõ thêi bao cÊp cho nªn t×nh tr¹ng kü thuËt cña m¸y mãc thiÕt bÞ nµy cò kü, l¹c hËu, c«ng suÊt thÊp, tiªu tèn nhiÒu nguyªn vËt liÖu. M¸y mãc cña c«ng ty ®a sè tõ nh÷ng n¨m 60 sau thêi gian dµi cho ®Õn nay bÞ h­ háng nhiÒu. §©y lµ mét khã kh¨n ®èi víi c«ng ty trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh nh­ hiÖn nay. ¶nh h­ëng cña nh©n tè nµy lµm gi¶m n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm vµ t¨ng chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. 4.2.Vèn l­u ®éng vµ nguån vèn l­u ®éng cña c«ng ty: 4.2.1.Nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty: §Ó thÊy râ quan hÖ gi÷a vèn vµ nguån vèn cña c«ng ty ta xem xÐt biÓu sè 3. B¶ng 3: Vèn vµ nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty cuèi n¨m 2006 vµ 2007. §¬n vÞ: 1000 ®ång C¸c chØ tiªu N¨m 2006 N¨m 2007 T¨ng gi¶m Gi¸ trÞ % Gi¸ trÞ % I.Vèn kinh doanh II.Nguån vèn kinh doanh 1.Vèn chñ së h÷u 2. Nî ph¶i tr¶ -Nî ng¾n h¹n -Nî kh¸c 15.690.328 15.690.328 11.240.267 4.450.078 3.639.198 810.880 100 100 71,64 28,36 23,19 4,97 22.431.081 22.431.081 15.363.411 7.067.670 6.792.105 338.564 100 100 68,49 31,51 30,28 1,23 Tõ b¶ng trªn ta cã: N¨m 2006: Tæng nî 4.450.078 HÖ sè nî = = = 0,2836 Tæng tµi s¶n 15.690.328 Vèn chñ së h÷u 11.240.267 HÖ sè vèn = = = 0.7164 Chñ së h÷u Tæng tµi s¶n 15690328 ® NhËn xÐt: Sù chªnh lÖch gi÷a hÖ sè nî n¨m 2006 vµ n¨m 2007 lµ kh«ng ®¸ng kÓ vµ t­¬ng ®èi thÊp = 0.2836 ® Vèn mµ c«ng ty ®Çu t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu lµ tõ nguån vèn chñ së h÷u cô thÓ n¨m 2006 tæng gi¸ trÞ vèn chñ së h÷u lµ 11.240.267 ngh×n ®ång (chiÕm 71,64% vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp) vµ n¨m 2007 vèn chñ së h÷u lµ 15.363.411 ngh×n ®ång (chiÕm 68,49% vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp). Tõ sù ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng tÝnh æn ®Þnh nguån vèn kinh doanh cao v× vËy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng ty tæ chøc huy ®éng vèn phôc vô nhu cÇu ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng ty. 4.2.2. Nguån vèn l­u ®éng cña c«ng ty: VL§ lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò, th­êng xuyªn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®¬n vÞ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. Víi mçi quy m« s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c cÇn cã l­îng VL§ nhÊt ®Þnh vµ t­¬ng øng víi tõng doanh nghiÖp kh¸c nhau. C«ng ty DÖt v¶i c«ng nghiÖp Hµ Néi lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc cã nguån VL§ bao gåm: nî ng¾n h¹n vµ nguån VL§ th­êng xuyªn. VL§ cña c«ng ty tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2007 lµ 52.223.188 ngh×n ®ång. Trong ®ã: + Vèn b»ng tiªn: 4.298.535 ngh×n ®ång + C¸c kho¶n ph¶i thu: 29.481.203 ngh×n ®ång + Hµng tån kho: 17.285.013 ngh×n ®ång + TSL§ kh¸c: 1.158.437 ngh×n ®ång. B¶ng 4: Nguån vèn l­u ®éng cña c«ng ty tÝnh ®Õn 31/12/2007 §¬n vÞ: 1000® ChØ tiªu 31/12/07 % ChØ tiªu 31/12/07 % A. TSL§ I.TiÒn 1.TiÒn mÆt tån quü 2.TGNH II. C¸c kho¶n ph¶i thu 1.Ph¶i thu kh¸ch hµng 2.Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 3.C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c III.Hµng tån kho 1.Hµng mua ®i ®­êng 2.NVL tån kho 3.CCDC tån kho 4.Chi phÝ SXKD dë dang 5.Thµnh phÈm tån kho 6.Hµng ho¸ tån kho IV.TSL§ kh¸c 1.T¹m øng 2.Chi phÝ tr¶ tr­íc 3.Chi phÝ chê kÕt chuyÓn 4.TS thiÕu chê xö lý 5.C¸c kho¶n thÕ chÊp, ký c­îc, ký quü ng¾n h¹n. 52.223.188 4.298.535 8908 4298627 29.481.203 28.705.903 227.940 547.358 17.285.013 0 4.476.284 180.076 4.352.715 7013.356 1.262.580 1.158.437 197.619 824.645 110.000 0 26.172 100 8,231 56,45 33,01 2,21 B.Nguån vèn l­u ®éng I.Nguån VL§ t¹m thêi 1.Nî ng¾n h¹n -Vay NH -Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n -ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép -C¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c. 2. Nî kh¸c II.Nguån VL§ th­êng xuyªn 52.223.188 46.426.204 46.087.640 33.094.933 10.775.408 365.604 111.259 338.564 5.796.984 100 89 11 Nh­ vËy, t×nh h×nh VL§ cña c«ng ty chñ yÕu tËp trung vµo c¸c kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho, biÓu hiÖn nµy lµ b×nh th­êng ë c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh. Sè VL§ cña c«ng ty ®­îc h×nh thµnh tõ 2 nguån. + Nguån vèn t¹m thêi: 46.426.204 (ngh×n ®ång) chiÕm % VL§ + Nguån vèn Nguån vèn Gi¸ trÞ cßn lao ®éng = kinh doanh - l¹i cña th­êng xuyªn th­êng xuyªn TSC§ = 36.858.291 - 3.1061.307 = 5.796.984 (ngh×n ®ång). Nh­ vËy, nguån VL§ th­êng xuyªn cña c«ng ty lµ 5.796.984 chiÕm 11% VL§ cña c«ng ty ® Tû lÖ nµy lµ Ýt. 4.2.3 T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông VL§: B¶ng 5: KÕt cÊu VL§ cña c«ng ty §¬n vÞ: 1000 ®ång ChØ tiªu 31/12/2006 % 31/12/2007 % T¨ng gi¶m I.TiÒn II.C¸c kho¶n ph¶i thu III.Hµng tån kho IV. TSL§ kh¸c 1.297.504 27.190.703 13.151.665 1.014.648 3,04 63,75 30,83 2,38 4.298.535 29.481.203 17.285.013 1.158.437 8,23 56,45 33,1 2,22 +3.001.031 +2.290.500 +4.133.348 +143.789 Céng 42.654.520 100 52.223.188 100 +9.568.668 ® NhËn xÐt: Qua b¶ng 5 ta thÊy: + Vèn b»ng tiÒn t¹i thêi ®iÓm ngµy 31/12/2007 lµ 4.298.535 ngh×n ®ång chiÕm 8,23% VL§ t¨ng so víi thêi ®iÓm 31/12/2006 lµ 3.001.031 ngh×n ®ång. + C¸c kho¶n ph¶i thu t¹i thêi ®iÓm 31/12.2007 lµ 29.481.203 ngh×n ®ång chiÕm 56,45% VL§ t¨ng 2.290.500 ngh×n ®ång so víi 31/12/2006; trong ®ã chñ yÕu c«ng ty thu tõ kh¸ch hµng mua s¶n phÈm. + Vèn ë kh©u dù tr÷ cña c«ng ty tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2007 lµ 17.285.013 ngh×n ®ång chiÕm 33,1% VL§ t¨ng 4.133.348 ngh×n ®ång so víi thêi ®iÓm 31/12/2006. + TSL§ kh¸c chñ yÕu lµ c¸c kho¶n t¹m øng n¨m 2007 t¨ng 143.789 ngh×n ®ång ® thth thÓ hiÖn sù quan t©m cña c«ng ty trong qu¶n lý thu håi t¹m øng lµ ch­a nhiÒu. Qua xem xÐt t×nh t×nh VL§ cña c«ng ty cho thÊy VL§ cña n¨m 2007 t¨ng so víi n¨m 2006 lµ kh¸ cao cô thÓ t¨ng 9.568.668 ngh×n ®ång. Tuy nhiªn con sè nµy ®­îc ®­a ra ®ßi hái c«ng ty cßn ph¶i nç lùc nhiÒu h¬n n÷a. XÐt vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c«ng ty: T×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®ã. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c«ng ty më réng thÞ tr­êng, chó träng vµo n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm th× t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp, thÓ hiÖn qua kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. C¨n cø vµo sè liÖu b¶ng vµ tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu: Tæng sè BL§ HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi = Tæng sè nî ng©n hµng 42.654.520 + Sè ®Çu n¨m = = 1.175 (lÇn) 36.391.983  52.223.188 + Sè cuèi n¨m = =1,113 (lÇn) 46.087.640 Qua sè liÖu trªn cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi cña c«ng ty ch­a tèt l¾m. ChØ sè nµy gi¶m ®i so víi ®Çu n¨m do hµng tån kho t¨ng lªn. Tæng sè BL§ - Hµng tån kho HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh = Sè nî ng¾n h¹n 42.654.520 - 13.151.665 + Sè ®Çu n¨m = = 0.81 (lÇn) 36.391.983 52.223.188 - 17.285.013 + Sè cuèi n¨m = = 0.76 (lÇn) 46.087.640 HÖ sè thanh to¸n nhanh cña c«ng ty vµo cuèi n¨m 2007 thÊp h¬n so víi ®Çu n¨m 2007. Suy ra, t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty n¨m 2007 kh«ng tèt. 4.3.HiÖu qu¶ sö dông cña c«ng ty mét sè n¨m qua (2005 - 2006). HiÖu qu¶ sö dông VL§ cña c«ng ty DÖt v¶i c«ng nghiÖp Hµ Néi trong mét sè n¨m qua ®· cã nh÷ng thµnh tÝch nhÊt ®Þnh, tuy vËy vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc, xem xÐt. HiÖu qu¶ c«ng t¸c tổ chøc sö dông VL§ cña c«ng ty ®­îc biÓu hiÖn cô thÓ nh­ sau: Doanh lîi vèn: §©y lµ mét sè chØ tiªu tæng hîp dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi cña mét ®ång vèn ®Çu t­, chØ tiªu nµy cßn ®­îc gäi lµ tû lÖ hoµn vèn ®Çu t­. Tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ cña doanh nghiÖp ®­îc ph©n tÝch vµ ph¹m vi so s¸nh mµ ng­êi ta lùa chän lîi nhuËn tr­íc thuÕ vµ l·i hoÆc lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó so s¸nh víi tæng sè tµi s¶n cã. §¬n vÞ: 1000® Lîi nhuËn thuÇn Doanh lîi vèn = Tæng tµi s¶n 3.870.903 N¨m 2005 = = 0.07 55.812.630 4.565.379 N¨m 2006 = = 0.06 70.980.667 Lîi nhuËn thuÇn * Søc sinh lêi cña VL§ = Vèn cè ®Þnh bq 3.870.903 N¨m 2005 = = 0.51 7.546.978 4.565.379 N¨m 2006 = = 0.59 7.641.157 Doanh thu thuÇn Søc s¶n xuÊt cña VC§ = VC§ bq 51.500.017 N¨m 2005 = = 6.82 7.546.978  65.412.752 N¨m 2006 = = 8.56 7.641.157 Nh©n xÐt: Søc s¶n xuÊt cña VC§ n¨m 2006 ®· t¨ng 1,74 so víi n¨m 2005. N¨m 2005 cø mét ®ång VC§ bq t¹o ra 6,82 ®ång doanh thu. Cßn n¨m 2006 cø mét ®ång VC§ bq t¹o ra 8,56 ®ång doanh thu. Lîi nhuËn thuÇn * Søc sinh lêi cña VL§ = Vèn cè ®Þnh bq 3.870.903 N¨m 2005 = = 0.67 5.776.879 4.565.379 N¨m 2006 = = 0.81 5.598.543 NhËn xÐt: Nh­ vËy møc sinh lêi cña VL§ n¨m 2006 t¨ng 0.14 so víi n¨m 2005 cã ý nghÜa lµ n¨m 2005 cø mét ®ång VL§ ®­a vµo kinh doanh ®em l¹i 0,67 ®ång lîi nhuËn. §Õn n¨m 2006 th× mét ®ång VL§ t¹o ra 0.81 lîi nhuËn cao h¬n n¨m 2005. Tæng doanh thu thuÇn Søc s¶n xuÊt cña VL§ = VC§ b×nh qu©n 51.500.017 N¨m 2005 = = 8.91 5.776.879 65.412.752 N¨m 2006 = = 11.6 5.598.543 NhËn xÐt: Søc s¶n xuÊt cña VL§ b×nh qu©n n¨m 2006 cao h¬n n¨m 2005 lµ 2,96 cã nghÜa: N¨m 2005 cø mét ®ång VL§ b×nh qu©n ®­a vao kinh doanh ®em l¹i 8.91 ®ång doanh thu. §Õn n¨m 2006 cø mét ®ång ®­a vµo kinh doanh ®em l¹i 11,6 ®ång doanh thu. Tæng doanh thu thuÇn * Vßng quay cña VL§ = VL§ b×nh qu©n N¨m 2005: 8.91 N¨m 2006: 11.6. NhËn xÐt: Qua chØ tiªu nµy cho thÊy tèc ®é lu©n chuyÓn cña VL§ n¨m 2006 cao h¬n so víi n¨m 2005 lµ 2,92. * Thêi gian cña 360 mét vßng = lu©n chuyÓn Vßng quay VL§ 360 N¨m 2005 = = 40.4 ngµy. 8.91 360 N¨m 2006 = = 31 ngµy. 11.6 NhËn xÐt: Qua chØ tiªu trªn ta thÊy ®Ó VL§ lu©n chuyÓn ®­îc mét vßng n¨m 2005 lµ 40.4 ngµy trong khi ®ã n¨m 2006 gi¶m 31 ngµy tøc lµ n¨m 2006 ®· gi¶m so víi n¨m 2005 lµ 9,4 ngµy.  VL§ b×nh qu©n *HÖ sè ®¶m nhiÖm VL§ = Tæng doanh thu thuÇn 5.776.879 N¨m 2005 = = 0.11 51.500.017 4.565.379 N¨m 2006 = = 0.08 65.442.752 NhËn xÐt: HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn cho biÕt sè VL§ tiÕt kiÖm trong n¨m 2006 nhiÒu h¬n 2005. Bëi v× n¨m 2005 ®Ó cã mét ®ång lu©n chuyÓn cÇn 0.11 ®ång VL§ nh­ng ®Õn n¨m 2006 lµ mét ®ång lu©n chuyÓn cÇn 0.08 ®ång VL§ gi¶m 0.03 ®ång Lîi nhuËn thuÇn * HÖ sè doanh lîi cña vèn kinh doanh = Vèn kinh doanh Vèn kinh doanh ë ®©y cã thÓ lµ toµn bé nguån vèn hoÆc chØ tÝch riªng nguån vèn vay tuú thuéc vµo môc ®Ých ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lîi cña toµn bé nguån vèn ®· ®­îc ph©n tÝch râ ë trªn. V× vËy, ta ®i s©u vµo ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lêi vèn chñ së h÷u nh­ sau: 3.870.903 N¨m 2005 = = 0.29 13.323.857 4.565.379 N¨m 2006 = = 0.34 13.240.297 NhËn xÐt: So s¸nh hÖ sè doanh lîi cña vèn chñ së h÷u n¨m 2006 t¨ng 0,05 so víi n¨m 2005. 4.4. Mét sè vÊn ®Ò ®Æt ra trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ sö dông VL§ cña c«ng ty DÖt v¶i c«ng nghiÖp Hµ Néi. * ¦u ®iÓm: Chñ ®éng trong viÖc sö dông vèn chiÕm dông. Trong ho¹t ®éng kinh doanh khai th¸c triÖt ®Ó vÒ lîi thÕ cñ m×nh vÒ thÞ tr­êng kinh doanh réng. Tæ chøc tèt c«ng t¸c vay vèn vµ thanh to¸n víi ng©n hµng. * Nh­îc ®iÓm: Tån t¹i trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông VL§ trong c«ng ty. ViÖc huy ®éng vèn, sö dông c¸c nguån VL§. Nguån vèn th­êng xuyªn ®Çu t­ cho VL§ nhë, vèn ®Çu t­ cho ho¹t ®éng kinh doanh Ýt -> vèn vay nhiÒu -> lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông VL§. ViÖc qu¶n lý hµng tån kho cßn nhiÒu h¹n chÕ Ch­a khai th¸c hÕt ®­îc tiÒm n¨ng cña thÞ tr­êng. 5. Một số số liệu thống kê của ngành công nghiệp: Trong những năm gần đây tại Hà Nội có rất nhiều các công ty tư nhân, các doanh nghiệp nhỏ và vừa gia nhập ngành công nghiệp. Tuy nhiên, do đặc điểm vốn ít, thêm vào đó là công tác quản lý vốn lưu động chưa tốt nên các doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp nhiều khó khăn trước các đối thủ cạnh tranh. Theo số liệu của Tổng cục thống kê, ta có thể thấy được giá trị sản xuất công nghiệp của kinh tế cá thể và giá trị sản xuất công nghiệp của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài: PHẦN III: GIÁI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CÔNG NGHIỆP Tiền chính là nhựa sống của một công ty. Nếu dòng tiền bị ảnh hưởng thì khả năng duy trì hoạt động, tái đầu tư và đáp ứng các yêu cầu về vốn cũng bị đẩy vào tình trạng xấu. Nắm rõ được tình hình nguồn tiền của công ty là điều tối quan trọng để tiến hành ra quyết định. Trong đó đánh giá tình hình nguồn tiền củsa doanh nghiệp dựa trên việc quản lý vốn lưu động của doanh nghiệp đó là một trong các biện pháp tốt. Hiện tại các doanh nghiệp của chúng ta đang tìm mọi phương pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động, để tận dụng tối đa vốn đầu tư, không để cho dòng tiền bị ứ đọng, gây ra lãng phí. Chúng ta hãy xét một ví dụ đơn giản: một công ty sản xuất nước sốt cho món mì spaghett sử dụng $100 để mua cà chua, hành, tỏi, hạt tiêu..., nhập kho. Một tuần sau, công ty đã chế biến các thành phần này thành nước sốt và xuất kho. Tuần sau đó công ty kiểm tra xem hàng đã tới tay khách hay chưa. Như vậy lượng tiền trị giá $100 đã bị đọng trong vòng hai tuần chính là vốn lưu động của công ty. Nếu công ty thu hồi tiền từ khách hàng càng nhanh thì càng sớm tiến hành quay vòng sản xuất, mua các nguyên liệu mới để tiếp tục sản xuất. Nếu nguyên liệu mua về tồn trong kho cả tháng thì công ty sẽ bị đọng vốn trong thời gian đó và không thể sử dụng lượng tiền này để thanh toán các hóa đơn và các hoạt động đầu tư khác. Vốn lưu động cũng sẽ bị đặt trong  tình trạng xấu nếu khách hàng không thanh toán đúng hạn hoặc nhà cung cấp đòi tiền gấp. Ngoài ra, những khoản nợ ngắn hạn cũng có vai trò không kém phần quan trọng bởi nó tạo thành một nghĩa vụ trong ngắn hạn của các tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp. Những dạng nợ ngắn hạn thường gặp là nợ ngân hàng và hạn mức tín dụng. Tài khoản phải thu (tài sản ngắn hạn); Hàng lưu kho (tài sản ngắn hạn), Tài khoản phải trả (nghĩa vụ nợ ngắn hạn) Khả năng quản lý vốn lưu động của doanh nghiệp càng tốt thì nhu cầu vay  nợ càng giảm. Ngay cả khi doanh nghiệp có tiền nhàn rỗi thì việc quản lý vốn lưu động cũng rất cần thiết vì nó đảm bảo rằng lượng vốn nhàn rỗi này sẽ được đầu tư một cách hiệu quả nhất cho nhà đầu tư. Đối với các doanh nghiệp Việt Nam, sẽ là không thừa nếu các nhà đầu tư xem xét đến hiệu quả quản lý vốn lưu động của các công ty. Mỗi doanh nghiệp có thể đưa ra một con số doanh thu tuyệt vời, giá trị tài sản lớn, quy mô vốn đồ sộ... tuy nhiên độ lớn của các con số này không nói lên tất cả, và cũng không có nghĩa là doanh nghiệp đang nắm giữ rất nhiều tiền trong tay. Tiền của doanh nghiệp có thể đọng ở các khoản phải thu, vốn của doanh nghiệp biết đâu lại có lượng lớn là các khoản phải trả... Vì vậy xem xét một cách cẩn trọng các thông tin, chỉ số của doanh nghiệp trong đó có hoạt động quản lý vốn lưu động sẽ vô cùng có lợi cho bất cứ ai có ý định tiến hành đầu tư. Một trong những giải pháp tốt nhất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động chính là quản lý tốt vốn lưu động. Các nhà quản trị có thể quản lý cũng như đánh giá tình hình sử dụng vốn lưu động của mình thông qua chỉ số DSO: Các nhà đầu tư nên xem xét các công ty có sự chú trọng tới việc quản trị chuỗi cung cấp để đảm bảo rằng việc đầu tư của mình là tối ưu. DSO là  một chỉ số tốt để đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý vốn lưu động của doanh nghiệp, nhiều nhà phân tích thường sử dụng hệ số DSO-Days Sales Outstanding. DSO tính số ngày trung bình một doanh nghiệp cần để thu hồi tiền sau mỗi giao dịch bán hàng. Công thức tính DSO như dưới đây: Account Receivables: Tài khoản phải thu; Total Credit Sales: Tổng doanh thu trả chậm; Number of Days: Tổng số ngày thu hồi toàn bộ doanh thu trả chậm. DSO cao nghĩa là doanh nghiệp mất nhiều gian để lấy được doanh thu về tài khoản mình, ngược lại DSO thấp cho thấy năng lực quản lý các khoản trả chậm của doanh nghiệp là tốt.  Bên cạnh đó, tốc độ lưu chuyển hàng tồn kho cũng là một công cụ hiệu quả để đánh giá hiệu quả quản lý vốn lưu động của doanh nghiệp. Tỷ lệ này cho ta biết tốc độ bán hàng của doanh nghiệp, được tính bằng cách chia giá vốn hàng bán cho tổng giá trị hàng tồn kho (Cost of goods sold /Inventory). Nhìn chung, nếu tỉ lệ này ở mức cao tức là doanh nghiệp đang kinh doanh tốt. Đối với các nhà đầu tư, tốt hơn hết là nên so sánh tỉ lệ này với các  công ty khác. Ví dụ xét trong một ngành có tốc độ lưu chuyển hàng tồn kho 6 lần/năm, công ty nào chỉ đạt được tốc độ lưu chuyển 4 lần/năm có nghĩa là hoạt động kém hiệu quả so với các công ty đối thủ. Một ví dụ điển hình : Dell - một trong những nhà cung cấp máy tính hàng đầu thế giới đã sớm nhận ra rằng cách tốt nhất để tăng giá trị cổ phiếu chính là quan tâm đến quản lý vốn lưu động. Hệ thống quản lý chuỗi cung cấp hàng đầu thế giới đảm bảo cho Dell có một tỷ lệ DSO thấp. Tốc độ lưu chuyển hàng tồn kho được cải thiện giúp làm tăng đáng kể dòng tiền. Các nhân tố này đã mang lại lợi nhuận khổng lồ cho Dell đồng thời tăng niềm tin của các nhà đầu tư đối với hãng. à Như vậy, quản lý vốn lưu động tốt sẽ giúp cho các doanh nghiệp nâng cao được hiệu quả sử dụng vốn lưu động. Một nhà quản trị thành công chính là người có thể quản lý tốt tình hình sử dụng vốn lưu động của công ty mình. Việc làm này không những tạo ra cho doanh nghiệp một nguồn vốn thường xuyên giúp luân chuyển sản xuất mà còn giúp doanh nghiệp cạnh tranh tốt trên thị trường, phát triển doanh nghiệp. KẾT LUẬN Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động không chỉ đơn thuần là giải quyết các vấn đề hàng tồn kho, hàng dự trữ mà hơn thế đó còn là việc giải quyết các vấn đề về quản lý vốn, sử dụng vốn sao cho hiệu quả đạt được là cao nhất. Vốn lưu động quyết định giá trị cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường, một doanh nghiệp sẽ không thể phát triển mạnh nếu họ không sử dụng tốt các nguồn vốn lưu động của mình. Hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam hầu hết đều gặp khó khăn trong vấn đề vốn. Vốn ít khiến các doanh nghiệp của chúng ta gặp nhiều khó khăn trong cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài. Vì vậy việc sử dụng hiệu quả vốn lưu động là vấn đề cần thiết và cấp bách đối với các doanh nghiệp hiện nay. Đã có rất nhiều các giải pháp được đưa ra nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động, thế nhưng việc áp dụng phương pháp nào, lựa chọn phương án nào là do quyết định của các nhà lãnh đạo sao cho phương án đó là phù hợp nhất với doanh nghiệp của mình. Xuất phát từ thực tế các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, em đã chọn đề tài “ Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động trong các doanh nghiệp công nghiệp tại Việt Nam” làm đề án môn học của mình. Trong quá trình nghiên cứu, do hạn chế về nhận thức và thời gian nên đề án sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Mong thầy cô thông cảm và giúp đỡ. Em xin chân thành cảm ơn! TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Chủ biên: PGS. TS. Phạm Thị Gái - Nhà xuất bản Thống kê 2. Giáo trình Quản trị tài chính doanh nghiệp Tác giả: TS. Vũ Huy Hào – Đàm Văn Huệ - Phạm Long - NXB Thống kê năm 2006 3. Phân tích Tài chính doanh nghiệp Tác giả: Josette Peyrard NXB Thống kê 4. Thời báo kinh tế các số. 5. Tạp chí Ngân hàng 6. Tạp chí Tài chính 7. Các Website: www.webketoan.vn www.vietbao.vn www.vneconomy.vn www.gso.gov.vn www.saga.vn www.blogsach.com www.dictionary.bachkhoatoanthu.gov.vn MỤC LỤC Trang Lời mở đầu 1 Kết cấu đề án môn học 2 Phần 1: Những vấn đề cơ bản về vốn và hiệu quả sử dụng vốn của các doanh 3 nghiệp 1.Tổng quan về vốn lưu động và vai trò của nó đối với nền kinh tế: 3 Khái niệm vốn lưu động 3 1.2 §Æc ®iÓm vèn l­u ®éng 5 1.3 Ph©n lo¹i vèn l­u ®éng 5 1.4 KÕt cÊu vèn l­u ®éng vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng 7 2. HiÖu qu¶ sö dông vèn vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn 7 2.1 Quan ®iÓm hiÖu qu¶ sö dông vèn 7 2.2 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn 8 2.3 C¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp 10 3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt 17 3.1. Nhãm nh©n tè cã thÓ l­îng ho¸ ®­îc 17 3.2. C¸c nh©n tè kh«ng thÓ l­îng ho¸ ®­îc 19 Phần II: Thực trạng tình hình sử dụng vốn lưu động tại các doanh nghiệp công nghệp Hà Nội 23 1. Quy mô vốn 24 2. Cơ cấu vốn 25 3. Hiệu quả sử dụng vốn và nguồn vốn 27 4. Tình hình sử dụng vốn lưu động tại Công ty Dệt vải Công nghiệp 30 Hà Nội 5. Một số số liệu thống kê của ngành công nghiệp 42 Phần III: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại các doanh nghiệp công nghiệp 45 Kết luận 48 Tài liệu tham khảo 49