Đề án Thực trạng và giải pháp sử dụng vốn đầu tư cho nông nghiệp nông thôn

phần mở đầu Trước hết, nông nghiệp là ngành cung cấp các sản phẩm thiết yếu như lương thực, thực phẩm- nhu cầu thiết yếu cho con người. Đối với mỗi con người, để tồn tại và phát triển được thì điều đầu tiên và không thể thiếu được là phải ăn, sau đó mới có thể nói đến các hoạt động khác. Điều này cho ta thấy rõ được vai trò to lớn của nông nghiệp trong việc duy trì sự sống của con người, duy trì các hoạt động trong xã hội, nâng cao mức sống của người dân, góp phần đảm bảo sự ổn định an ninh, chính trị, xã hội của đất nước. Chính vì vậy, vấn đề an ninh lương thực đều được các quốc gia quan tâm một cách nghiêm túc.Thực tiễn lịch sử các nước trên thế giới đã chứng minh chỉ có thể phát triển kinh tế một cách nhanh chóng, chừng nào quốc gia đó đã có an ninh lương thực. Nếu không đảm bảo an ninh lương thực thì khó có sự ổn định về chính trị và thiếu sự đảm bảo cơ sở pháp lý, kinh tế cho sự phát triển, từ đó sẽ làm cho các nhà kinh doanh không yên tâm bỏ vốn vào đầu tư dài hạn ở Việt Nam trong những năm qua, Đảng và nhà nước đã quan tâm nhiều đến nông nghiệp “ coi trọng công nghiệp hoá- hiện đại hoá phát triển nông nghiệp là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng cả trước mắt và lâu dài, là cơ sở để ổn định tình hình kinh tế, chính trị xã hội, củng cố liên minh giai cấp ” và đã đạt được những thành tựu nhất định về mọi mặt. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cũng còn những vấn đề tồn tại cần được giải quyết và khắc phục như chuyển dịch cơ cấu trong nông nghiệp còn chậm, thị trường tiêu thụ còn gặp nhiều khó khăn, cơ sở hạ tầng yếu kém Chính vì vậy, nguy cơ tụt hậu của nền kinh tế nước ta rất đáng lo ngại. Song, để ngành nông nghiệp phát triển cần có sự đầu tư thoả đáng-vấn đề này rất bức xúc đối với nền kinh tế nước ta hiện nay. Như vậy, đầu tư và sử dụng vốn đầu tư có hiệu quả trong nông nghiệp có ý nghĩa rất to lớn, nhằm ổn định và phát triển kinh tế đất nước. Do đó em xin chọn đề tài: “Thực trạng và giải pháp sử dụng vốn đầu tư cho nông nghiệp nông thôn” qua đây em xin chân thành cảm ơn thầy TS. Đào Duy Cầu đã hướng dẫn em hoàn thành đề tài này Mục lục I/ phần mở đầu Phần I: Những vấn đề lý luận chung I. Một số vấn đề cơ bản 1. Khái niệm về đầu tư. 2 . Vai trò của kinh tế nông thôn 2.1 . Phát triển kinh tế nông thôn góp phần tạo ra những tiền đề quan trọng không thể thiếu bảo đảm thắng lợi cho tiến trình CNH - HĐH 2.2 . Phát triển kinh tế nông thôn sẽ tạo được quá trình CNH – HĐH tại chỗ 2.3 . Phát triển CNH-HĐH nông thôn tạo công ăn việc làm và xóa đói giảm nghèo 2.4 . Sự phát triển của kinh tế nông thôn sẽ tạo cơ sở vật chất cho sự phát triển văn hoá ở nông thôn . 2.5 . Sự phát triển của kinh tế nông thôn gắn liền với phát triển xã hội , văn hoá , chính trị và kiến trúc thượng tầng theo định hướng XHCN , sẽ dẫn đến thắng lợi của CNXH ở nông thôn , góp phần quyết định đến thắng lợi của CNXH trên đất nước ta . 3.Đặc điểm của vốn đầu tư nông nghiệp nông thôn II. nguồn vốn đầu tư cho nông nghiệp 1.Vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước. 2.Vốn đầu tư của các hộ nông dân. 3.Vốn đầu tư cho nông nghiệp thông qua hệ thống ngân hàng. 4.Vốn nước ngoài. III. Các hình thức đầu tư cho nông nghiệp và nông thôn 1.Đầu tư cho cơ sở hạ tầng 2.Đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp 3. Đầu tư nghiên cứu và triển khai tiến bộ kỹ thuật

44 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1480 | Lượt tải: 0

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề án Thực trạng và giải pháp sử dụng vốn đầu tư cho nông nghiệp nông thôn, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

n cßn t¨ng , nhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· biÕt vµ quan t©m ®Õn chÌ ViÖt Nam . §Æc biÖt lµ thÞ trêng Ir¾c vµ c¸c níc Trung §«ng . §ã lµ triÓn väng míi ®Ó ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam . Trong 20 n¨m qua diÖn tÝch trång chÌ ®· t¨ng gÊp ®«i , s¶n lîng chÌ bóp t¬i t¨ng tõ 135 ngµn tÊn n¨m 1986 lªn 513 ngµn tÊn n¨m 2005 . Gi¸ trÞ xuÊt khÈu chÌ bóp kh« còng t¨ng h¬n 6 lÇn tõ 15,5 triÖu USD n¨m 1986 lªn 105 triÖu USD n¨m 2005 . Híng ®Çu t vµo c©y chÌ trong nh÷ng n¨m tíi lµ æn ®Þnh diÖn tÝch 120 ®Õn 140 ngµn ha bè trÝ ë trung du miÒn b¾c , T©y Nguyªn , duyªn h¶i B¸c Trung Bé . §a nhanh c¸c gièng míi cã n¨ng suÊt cao vµo s¶n xuÊt , ¸p dông c¸c biÖn ph¸p s¶n xuÊt n«ng nghiÖp s¹ch, an toµn bÒn v÷ng , t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t nghiªm ngÆt viÖc sö dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt . B¶ng 5 : S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu chÌ 1986 1990 1995 2000 2004 2005(1) 2010(2) DiÖn tÝch (1000ha) 58 60 66 86 90 120 125 S¶n lîng chÌ bóp t¬i ( 1000tÊn) 135 145 180 314 487 513 650 XuÊt khÈu chÌ bóp kh« (1000tÊn) 11 16,1 18,8 55,7 99,4 105 120 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu (triÖu USD) 15,5 24,7 25,3 69,6 95,5 105 200 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn §iÒu : §iÒu lµ c©y dÔ trång , chÞu ®Êt xÊu , kh« h¹n a nãng , l¹i cã thÞ trêng tiªu thô lín . hiÖn nay níc ta cã kho¶ng 300 ngµn ha . c©y ®iÒu lµ c©y ®· t¹o ®îc bíc ®ét ph¸ vÒ n¨ng suÊt , t¨ng h¬n 2 lÇn tõ 4,9 t¹/ha lªn 10,1 t¹/ha trong vßng chØ trong 4 n¨m tõ 2001 ®Õn 2004 . XuÊt khÈu nh©n ®iÒu còng t¨ng nhanh trong vßng 10 n¨m trë l¹i ®©y . Gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®iÒu nh©n ®· t¨ng liªn tôc tõ 89 triÖu USD tõ n¨m 1986 lªn 486 triÖu USD n¨m 2005 . C©y ®iÒu ®· trë thµnh c©y xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo c¸c tØnh MiÒn Trung , Nam Trung Bé . Trong thêi gian tíi sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn c©y ®iÒu , chñ yÕu trång trªn c¸c ®åi träc , kÕt hîp ch¬ng tr×nh “ phñ xanh “ trªn c¸c vên ®åi cña c¸c hé n«ng d©n thuéc c¸c tØnh §«ng Nam Bé , T©y Nguyªn vµ duyªn h¶i Nam Trung Bé . TËp trung th©m canh vµ thay thÕ diÖn tÝch gièng ®iÒu cò b»ng gièng ®iÒu míi cã n¨ng suÊt , chÊt lîng cao . §Þnh híng tíi n¨m 2010 ®¹t diÖn tÝch 350 ngµn ha , xuÊt khÈu 150 ngµn tÊn ®iÒu nh©n víi gi¸ trÞ kho¶ng 670 triÖu USD . B¶ng 6 : S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu ®iÒu 1995 2000 2004 2005(1) 2010(2) DiÖn tÝch ( 1000ha) 189,4 195,5 282,3 300 350 S¶n lîng ®iÒu nh©n trong níc (1000tÊn) 20 32,5 85 105 150 XuÊt khÈu nh©n ®iÒu (1000tÊn) 19,8 34,2 105,1 100 150 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu (triÖu USD) 88,8 167,3 436 486 670 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn Hå tiªu : Hå tiªu còng lµ mét trong nh÷ng c©y cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao . Trong nh÷ng n¨m qua , diÖn tÝch còng nh s¶n lîng hå tiªu liªn tôc t¨ng . XuÊt khÈu hå tiªu t¨ng gÊp 30 lÇn trong 20 n¨m tõ 3,1 ngµn tÊn n¨m 1986 lªn 90 ngµn tÊn n¨m 2005 . Gi¸ trÞ xuÊt khÈu t¨ng 15 lÇn tõ 10,3 triÖu USD n¨m 1986 lªn 152,4 triÖu USD n¨m 2004 . §Õn n¨m 2010 , ®Þnh híng gi÷ quy m« diÖn tÝch lµ 53 ngµn ha , tËp trung th©m canh , n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm . Bè trÝ chñ yÕu ë T©y Nguyªn , §«ng Nam Bé vµ duyªn h¶i Nam Trung Bé . B¶ng 7 : S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hå tiªu 1986 1990 1995 2000 2004 2005(1) 2010(2) DiÖn tÝch (1000ha) 3,9 9,2 7 27,9 51,3 52 53 S¶n lîng (1000tÊn) 3,6 8,6 9,3 39,2 73,6 78 95 XuÊt khÈu (1000tÊn) 3,1 8,9 17,9 37 111,9 90 140 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu (triÖu USD) 10,3 13,8 38,9 145,9 152,4 120 210 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn Rau , qu¶ vµ hoa : ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn ®ù¬c nhiÒu lo¹i rau , qu¶ cã n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao vµ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn rau , qu¶ , hoa , c©y c¶nh hµng ho¸ víi quy m« lín vµ quanh n¨m ë c¸c vïng sinh th¸i . S¶n lîng rau , qu¶ , hoa cay c¶nh s¶n xuÊt qua c¸c n¨m t¨ng lªn , ®Õn nay níc ta ®· h×nh thµnh nhiÒu vïng rau , qu¶ ®Æc s¶n , hoa c©y c¶nh cã n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao nh vïng ®µo , m©n , m¬ , hång , cam, bëi ...ë vïng Trung du miÒn nói B¾c Bé ; Vïng døa ë ®ång b»ng S«ng Hång, ®ång b»ng s«ng Cöu Long ; Vïng ch«m ch«m , sÇu riªng , nh·n , v¶i , xoµi , m¨ng côt ... §«ng Nam Bé . §Æc biÖt vïng §µ L¹t , L©m §ång víi ®iÒu kiÖn m¸t mÎ quanh n¨m ®· t¹o nªn vïng c©y ¨n qu¶ , c¸c lo¹i rau , hoa ¸ nhiÖt ®íi , «n ®íi næi tiÕng cã n¨ng suÊt chÊt lîng cao . DiÖn tÝch trång c©y ¨n qu¶ , rau, hoa liªn tôc t¨ng . Kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ n¨m 2005 íc tÝnh ®¹t 250 triÖu USD t¨ng h¬n 5 lÇn so víi 46 triÖu USD n¨m 1986 . ThÞ trêng xuÊt khÈu rau qu¶ ®· ®îc më réng h¬n so víi tríc . Tuy nhiªn thÞ trêng kh«ng æn ®Þnh , sè lîng cßn nhá , ®ång thêi ph¶i xuÊt khÈu qua níc trung gian nªn gi¸ c¶ kh«ng æn ®Þnh vµ phô thuéc nhiÒu vµo trung gian . §Þnh híng trong nh÷ng n¨m tíi më réng diÖn tÝch 11 lo¹i c©y ¨n qu¶ cã lîi thÕ ; riªng ®èi víi nh·n , v¶i chØ trång míi b»ng c¸c gièng r¶i vô , chÊt lîng cao vµ c¶i t¹o vên t¹p . DiÖn tÝch c©y ¨n qu¶ ®Õn n¨m 2010 ®¹t 1 triÖu ha , tÇm nh×n n¨m 2020 kho¶ng 1,3 triÖu ha . Bè trÝ chñ yÕu ë trung du miÒn nói phÝa B¾c , ®ång b»ng s«ng Cöu Long , §«ng Nam Bé , ®ång b»ng s«ng Hång vµ mét sè vïng kh¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn . §Çu t ph¸t triÓn c¸c vïng s¶n xuÊt rau tËp trung theo c«ng nghÖ s¹ch , rau chÊt lîng cao , an toµn vÖ sinh thùc phÈm , ph¸t triÓn m¨ng , nÊm cho tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu . §Õn n¨m 2010 diÖn tÝch rau ®¹t 700 ngµn ha . §Þnh híng ®Õn n¨m 2020 kho¶ng 750 ngµn ha . Bè trÝ chñ yÕu ë ®ång b»ng s«ng Hång , §«ng Nam Bé , T©y Nguyªn , ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ mét sè vïng kh¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn . B¶ng 8 : S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ . 1986 1990 1995 2000 2004 2005(1) 2010(2) DiÖn tÝch rau (1000ha) 239 261 328 452,9 605 610 700 S¶n lîng rau (triÖu tÊn) 2,9 3,2 4,1 5,9 8,9 9,1 12 DiÖn tÝch c©y ¨n qu¶ (1000ha) 261 281 364 565 747 755 1.000 S¶n lîng tr¸i c©y (triÖu tÊn) 1,2 1,5 2,5 4,1 4,8 5 8,3 Gi¸ trÞ rau qu¶ xuÊt khÈu (triÖu USD) 46,1 52,3 56,1 213,6 178,8 250 800 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn MÝa ®êng : Ngµnh mÝa ®êng ViÖt Nam ®îc ph¸t triÓn m¹nh kÓ tõ khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 1 triÖu tÊn ®êng do NghÞ QuyÕt §¹i Héi §¶ng lÇn thø VIII ®Ò ra . H¬n mét thËp kû qua ®· cã nhiÒu ®ãng gãp cho nÒn kinh tÕ quèc d©n nhÊt lµ trªn mÆt tr©n n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n , gãp phÇn quan träng vµo c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo , chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë mét sè vïng ®· më thªm diÖn tÝch trång mÝa trªn 200.000 ha víi gÇn 50% gièng míi , ®a tæng diÖn tÝch mÝa c¶ níc lªn 300.000 ha t¹o viÖc lµm cho h¬n 1 triÖu lao ®éng n«ng nghiÖp vµ hµng v¹n lao ®éng lµm c«ng nghiÖp . §· më réng n©ng c«ng suÊt 8 nhµ m¸y ®êng , x©y dùng míi 34 nhµ m¸y , ®a tæng nhµ m¸y ®êng lªn 44 (kÓ c¶ 2 nhµ m¸y ®êng luyÖn ) , ®ñ n¨ng lùc ®Ó hµng n¨m chÕ biªn 12 – 15 triÖu tÊn mÝa nguyªn liÖu , s¶n xuÊt ra tõ 1,2 triÖu tÊn ®êng/n¨m trë lªn . Tõ n¨m 200 ®Õn nay vÒ c¬ b¶n ®· ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®êng tiªu dïng trong níc , víi trªn díi 1 triÖu tÊn ®êng/n¨m , chÊm døt c¶nh hµng n¨m ph¶i bá ra hµng tr¨m triÖu ®« la ®Ó nhËp ®êng . Trong nh÷ng n¨m tíi ®Þnh híng tËp trung ®Çu t x©y dùng vïng nguyªn liÖu b»ng gièng mÝa míi cã n¨ng suÊt , tr÷ lîng ®êng cao vµ th©m canh . §Çu t ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu phï hîp víi quy m« c«ng suÊt c¸c nhµ m¸y theo quy ho¹ch ®îc duyÖt cña c¸c ®Þa ph¬ng . B¶ng 9 : S¶n xuÊt mÝa vµ ®êng 1986 1990 1995 2000 2004 2005(1) 2010(2) DiÖn tÝch (1000ha) 125 130 225 302 287 290 290 N¨ng suÊt (t¹/ha) 397 376 476 498 553 560 750 S¶n lîng mÝa (triÖu tÊn) 4,97 5,4 10,71 15,04 15,88 16,24 21,75 S¶n lîng ®êng (1000tÊn) 345,9 375,7 283,1 1.210 1.200 1.000 1.719 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn c) Ch¨n nu«i . Ch¨n nu«i lµ ngµnh cã tiÒm n¨ng lín ë níc ta . TØ träng cña ch¨n nu«i trong toµn ngµnh n«ng nghiÖp t¨ng tõ 17,9& n¨m 1986 lªn 20% n¨m 2004 vµ tõng bíc trë thµnh mét ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ cã quy m« ngµy cµng cao trong n«ng nghiÖp . Ch¨n nu«i t¨ng vÒ quy m« ®µn vµ thay ®æi m¹nh vÒ chÊt lîng . Ph¬ng thøc tæ chøc ch¨n nu«i c«ng nghiÖp vµ b¸n c«ng nghiÖp ph¸t triÓn . §Æc biÖt ®· xuÊt hiÖn nhiÒu m« h×nh trang tr¹i øng dông tèt khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn , ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao . N¨ng suÊt vµ chÊt lîng cña c¸c s¶n phÈm ch¨n nu«i ( thÞt , s÷a , trøng ) ®îc n©ng cao . §µn lîn t¨ng b×nh qu©n 5%/n¨m , ®µn bß t¨ng gÇn 4%/n¨m , ®µn bß s÷a t¨ng tõ 3.910 con n¨m 1985 lªn gÇn 100 ngµn con n¨m 2004 , t¨ng b×nh qu©n h¬n 20%/n¨m . ChÊt lîng ®µn bß s÷a còng ®îc n©ng lªn râ rÖt , kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s÷a tõ 1880 – 2100 kg/chu kú n¨m 1985 lªn 3413 – 4000 kg/chu kú n¨m 2004 . S¶n lîng thÞt h¬i c¸c lo¹i t¨ng víi tèc ®é trªn 7%/n¨m cao h¬n tèc ®é t¨ng qui m« ®µn , do chÊt lîng ®µn gia sóc ®· ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ . §Þnh híng sÏ ph¸t triÓn c¸c lo¹i gia sóc , gia cÇm theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸ h×nh thµnh c¸c vïng ch¨n nu«i tËp trung h×nh thøc trang tr¹i , nu«i c«ng nghiÖp , g¾n víi c¸c c¬ së chÕ biÕn vµ xö lý chÊt th¶i * Lîn : TËp trung ph¸t triÓn ®µn lîn phï hîp víi tiªu dïng vµ kh¶ n¨ng ®Çu t cña tõng vïng . Ph¸t triÓn nu«i lîn chÊt lîng cao ë mét sè vïng cã lîi thÕ theo híng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp , ®¶m b¶o an toµn dÞch bÖnh , vÖ sinh m«i trêng . Sè lîng ®µn lîn ®Õn n¨m 2010 kho¶ng 35 – 40 triÖu con . * Bß : Ph¸t triÓn ®µn bß thÞt cã n¨ng suÊt cao , thÞt ngon , ®¸p øng nhu cÇu vÒ thÞt vµ da . §Õn n¨m 2010 sè lîng ®µn bß tõ 6,5 – 6,7 triÖu con , ®µn tr©u tõ 2,8 – 3 triÖu con . Ph©n lo¹i ®¸nh gi¸ ®Ó cã biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng ®µn bß s÷a hiÖn cã ; Ph¸t triÓn ®µn bß s÷a chñ yÕu ë ®Þa ph¬ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn , ®Õn n¨m 2010 ®¹t 200.000 con , trong ®ã 100.000 con bß c¸i v¾t s÷a , s¶n lîng s÷a t¬i 300.000 tÊn/n¨m . * Gia cÇm : Ph¸t triÓn ®µn gia cÇm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞt , trøng cho tiªu dïng trong níc . Ph¸t triÓn m¹nh ngµnh ch¨n nu«i gµ , vÞt chÊt lîng cao ®Ó xuÊt khÈu thÞt , trøng , l«ng . §Õn n¨m 2010 sè lîng gia cÇm kho¶ng 380 – 390 triÖu con . T¨ng cêng c«ng t¸c thó y , tõng bíc c¶i tiÕn ph¬ng thøc ch¨n nu«i ®Ó chèng vµ ng¨n ngõa dÞch bÖnh . B¶ng 10 : Ch¨n nu«i 1986 1990 1995 2000 2004 2005(1) 2010(2) ®µn tr©u (triÖu con) 2,7 2,8 2,9 2,8 2,8 2,9 3,1 ®µn bß (triÖu con) 2,8 3,1 3,6 4,1 4,9 5,2 6,7 ®µn lîn (triÖu con) 11,8 12,3 16,3 20,2 26,1 28 40,2 Gia cÇm (triÖu con) 99,9 107,4 142,1 196,1 218,2 245 390 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn d) L©m nghiÖp . Trong lÜnh vùc l©m nghiÖp , chuyÓn biÕn s©u s¾c nh©t lµ tõ l©m nghiÖp nhµ níc , chñ yÕu do quèc doanh qu¶n lý thùc hiÖn , lÊy khai th¸c gç rõng tù nhiªn lµm môc tiªu sang l©m nghiÖp x· héi ( d©n doanh ) , giao kho¸n rõng , ®Êt rõng cho c¸c hé qu¶n lý , g¾n tr¸ch nhiÖm ngêi b¶o vÖ qu¶n lý tµi nguyªn rõng víi lîi Ých do rõng ®a l¹i . KhuyÕn khÝch ®a d¹ng sinh häc rõng ( b¶o vÖ , phôc håi vµ ph¸t triÓn rõng ) cã nhiÒu tiÕn bé . Víi nhiÒu ch¬ng tr×nh nh ch¬ng tr×nh “327” , dù ¸n t¹o míi 5 triªu ha rõng , sau 10 n¨m ®· trång ®îc 1,5 triÖu ha rõng tËp trung , t×nh tr¹ng ph¸ rõng tù nhiªn gi¶m , mµu xanh ®· trë l¹i víi nhiÒu vïng ®Êt trèng ®åi träc . Ph¸t triÓn l©m nghiÖp ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc duy tr× b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i h¹n chÕ c¸c t¸c h¹i cña thiªn tai bÊt thêng x¶y ra trong thêi gian qua . L©m nghiÖp ®· tõng bíc chuyÓn tõ khai th¸c sö dông rõng gç tù nhiªn sang khai th¸c rõng gç trång , s¶n lîng gç khai th¸c rõng tù nhiªn ®· gi¶m tõ 300 ngµn m3 n¨m 2000 xuèng 200 ngµn m3 n¨m 2004 , gç rõng trång t¨ng tõ 800 ngµn m3 lªn gÇn 2 triÖu m3 . B¶ng 11 : L©m nghiÖp . 1987 1990 1995 2000 2004 2005(1) 2010(2) §é che phñ rõng (%) 27,7 28,4 29,5 33,2 36,7 37 44 Trång rõng tËp trung (1000ha) 150,9 100,3 209,6 196,4 195 195 200 Trång c©y ph©n t¸n (triÖu c©y) 408,6 400 253,5 300 201 210 500 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu l©m s¶n (triÖu USD) 62 103 114 288 1.207 1.500 2.000 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn e) Thuû lîi : Trong 20 n¨m ®æi míi , §¶ng vµ nhµ níc lu«n dµnh cho thuû lîi vÞ trÝ u tiªn ®Æc biÖt . DiÖn tÝch tíi vµ tiªu níc t¨ng liªn tôc vµ æn ®Þnh . Cho ®Õn nay , c¶ níc ®· cã 75 hÖ thèng thuû lîi lín , 800 hå ®Ëp lo¹i võa vµ lín , trªn 3.500 hå cã dung tÝch trªn 1 triÖu m3 níc vµ h¬n 5000 cèng tíi , tiªu lín , trªn 2000 tr¹m b¬m lín vµ hµng v¹n c«ng tr×nh thuû lîi võa vµ nhá . Tæng n¨ng lùc tíi trùc tiÕp ®¹t trªn 3,3 triÖu ha ,t¹o nguån cÊp níc cho trªn 1 triÖu ha , tiªu 1,4 triÖu ha , ng¨n mÆn 0,77 triÖu ha , c¶i t¹o chua phÌn 1,6 triÖu ha ®Êt canh t¸c n«ng nghiÖp vµ cÊp h¬n 5 tû m3/n¨m cho sinh ho¹t vµ c«ng nghiÖp . B¶ng 12 : DiÖn tÝch tíi vµ tiªu níc b»ng c¸c c«ng tr×nh thñy lîi . 1987 1990 1995 2000 2004 2005(1) 2010(2) DiÖn tÝch tíi níc (triÖu ha) 4,5 5,1 5,7 6,5 7 7,3 8,7 DiÖn tÝch tiªu níc (triÖu ha) 0,9 1,3 1,4 1,5 2,5 2,6 3 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn g) Khoa häc c«ng nghÖ . Khoa häc c«ng nghÖ ®ãng vai trß rÊt quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn n«ng nghiÖp . Nh÷ng kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh nu«i cÊy m« , nu«i cÊy ph«i ... ®· ®îc ¸p dông trong viÖc t¹o ra c¸c gièng c©y trång , vËt nu«i n¨ng suÊt cao , chÊt lîng tèt . C¸c nhµ khoa häc n«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· nhËp néi vµ lai t¹o ®îc c¸c gièng lóa cã n¨ng suÊt cao , phÈm chÊt tèt , phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt , t¹o ®iÒu kiÖn bè trÝ mïa vô , nÐ tr¸nh nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt bÊt thuËn ; C¸c gièng ng« lai , gièng ®Ëu , rau qu¶ míi ...gãp phÇn ®a d¹ng hãa c©y trång . Trong ch¨n nu«i , thµnh c«ng trong sinh ho¸ ®µn bß , s¶n xuÊt lîn híng n¹c , trong s¶n xuÊy gµ vÞt híng thÞt hoÆc híng trøng gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt . HiÖn 60% gièng c©y trång rõng kinh tÕ lµ gièng míi víi kü thuËt lai ghÐp , nu«i cÊy m« cho n¨ng suÊt cao . C¸c biÖn ph¸p kü thuËt míi ®îc ¸p dông réng r·i nh qu¶n lý dÞch h¹i tæng hîp (IPM) , phñ nil«ng ®Ó gi÷ Èm , chèng chuét ph¸ ho¹i , phñ nil«ng ®en cho chÌ tríc kú thu h¸i , nhµ líi , nhµ nil«ng trong s¶n xuÊt rau qu¶ an toµn v.v.. Theo ®¸nh gi¸ chung , tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ n«ng nghiÖp níc ta qua 20 n¨m ®æi míi ®îc xÕp vµo lo¹i kh¸ trong khu vùc , trong ®ã cã mét sè lÜnh vùc tiÕp cËn ®îc tr×nh ®é tiªn tiÕn cña thÕ giíi . B¶ng 13 : Khoa häc c«ng nghÖ . 1986-1990 1991-1995 1996-2000 2001-2005(1) 2006-2010(2) Tæng sè c«ng tr×nh nghiªn cøu ®· hoµn thµnh 130 106 124 166 115 Sè c«ng tr×nh ®îc ¸p dông vµo s¶n xuÊt 36 46 65 88 98 Sè gièng míi ®îc ®a vµo s¶n xuÊt : Trong ®ã : - gièng c©y -gièng con 64 58 6 97 87 10 148 131 17 96 81 15 310 300 10 (1) íc thùc hiÖn ; (2) dù kiÕn h) Ph¸t triÓn n«ng th«n . Nhê c¶i c¸ch kinh tÕ , thu nhËp vµ møc sèng cña c d©n n«ng th«n ®· ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ . TØ lÖ nghÌo ®ãi theo tiªu chÝ cña ViÖt Nam ®· gi¶m tõ 68% n¨m 1986 xuèng cßn 8% n¨m 2004 . KÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n ®· ®ù¬c c¶i thiÖn râ rÖt . Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra n¨m 2000 , 89,1% sè x· khu vùc n«ng th«n cã ®iÖn ; 94,6 sè x· cã ®êng «t« ®Õn trung t©m x· ; 98,9% sè x· cã trêng tiÓu häc ; 85,3 sè x· cã trêng trung häc c¬ së ; 98,7% sè x· cã tr¹m x¸ ; vµ 36% sè x· ®îc sö dông níc s¹ch , ®a tØ lÖ ngêi d©n n«ng th«n ®îc sö dông níc s¹ch lªn 46% . Nh×n chung , c¶i c¸ch kinh tÕ ®· t¹o bé mÆt míi cho khu vùc n«ng th«n , nghÌo ®ãi ®îc kiÓm so¸t , vµ n«ng d©n ngµy cµng kh¸ gi¶ h¬n . Ngµnh nghÒ n«ng th«n b¾t ®Çu ph¸t triÓn , nhiÒu nghÒ truyÒn thèng vµ lµng nghÒ truyÒn thèng ®îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn , thu hót lao ®éng nhµn rçi vµ t¨ng thu nhËp cho c d©n n«ng th«n , vµ t¹o nguån hµng xuÊt khÈu . C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn ®æi tõng bíc, theo híng ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ , c«ng nghiÖp vµ dÞch vô . i) Quan hÖ quèc tÕ . Ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®· ph¸t triÓn quan hÖ song ph¬ng víi 30 quèc gia vµ quan hÖ ®a ph¬ng víi gÇn 20 tæ chøc quèc tÕ vµ nhiÒu tæt chøc phi chÝnh phñ . Tõ chñ yÕu tranh thñ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i , nay ®· chuyÓn sang võa tranh thñ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i võa tranh thñ c¸c dù ¸n vèn vay. Ngµnh n«ng nghiÖp ®· tÝch cùc chñ ®éng tham gia c¸c ho¹t ®éng héi nhËp víi ASEAN , APEC , thùc hiÖn hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt nam – Hoa Kú vµ ®µm ph¸n gia nhËp WTO . §êng lèi ®æi míi còng t¹o ®iÒu kiÖn thu hót ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi vµo lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n . Tõ n¨m 1998 – 2003 ®· cã 781 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng ký trªn 3,8 tØ USD , trong ®ã 1,75 tØ USD ®îc thùc hiÖn . Lîng vèn viÖn trî chÝnh thøc ( ODA) dµnh cho ngµnh cã quy m« lín , ®Òu ®Æn trong nhiÒu n¨m. Mêi n¨m qua Bé N«ng NghiÖp – Ph¸t TriÓn N«ng Th«n ®· kÝ víi 41 nhµ tµi trî , 181 dù ¸n ph¸t triÓn víi tæng sè vèn 1,77 tØ USD chiÕm 8,23% tæng ODA c¶ níc , trong ®ã 700 triÖu USD lµ vèn kh«ng hoµn l¹i . B¶ng 14 : §Çu t níc ngoµi vµo ngµnh n«ng nghiÖp . 1988 1990 1995 2000 2003 2004 2005(*) C¸c dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp (FDI) Tæng sè dù ¸n 4 32 59 79 54 89 24 Tæng gi¸ trÞ (triÖu USD) 119 83 634 137 113 351 37 C¸c dù ¸n vèn viÖn trî chÝnh thøc (ODA) Tæng sè dù ¸n 3 3 12 31 46 44 14 Tæng gi¸ trÞ (triÖu USD) 2,4 2,0 211 184 936 352 121 (*) 6 th¸ng ®Çu n¨m 2005 3.1.2 Nh÷ng tån t¹i chñ yÕu trong n«ng th«n ViÖt Nam . Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ vÒ n«ng , l©m , thuû s¶n trong nh÷ng n¨m ®æi míi vµ nh÷ng tiÕn bé vÒ kÕt cÊu hù tÇng nh ®· ph©n tÝch ë trªn th× kinh tÕ n«ng th«n ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XXI còng cßn nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i cÇn quan t©m . ChuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n cßn chËm . C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n lµ quan hÖ tû lÖ gi÷a c¸c ngµnh , c¸c lÜnh vùc kinh tÕ cã quan hÖ h÷u c¬ víi nhau , t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau , lµm tiÒn ®Ò cho nhau ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn – kinh tÕ – x· héi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ë n«ng th«n . C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n hîp lý sÏ quyÕt ®Þnh viÖc khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn ®Êt ®ai , vèn , søc lao ®éng vµ c¶ c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã , quyÕt ®Þnh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë n«ng th«n , chuyÓn m¹nh kinh tÕ n«ng th«n sang kinh tÕ hµng ho¸ , quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng x· héi ho¸ s¶n xuÊt vµ lao ®éng , chuyÓn ngêi n«ng d©n tõ thuÇn n«ng sang ngêi n«ng d©n cña c¬ cÊu kinh tÕ míi . Tuy nhiªn tõ khi chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng , c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n ë níc ta tuy ®· cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh nhng nh×n chung sù chuyÓn dÞch cßn chËm , vµ vÒ c¬ b¶n nÒn kinh tÕ n«ng th«n níc ta vÉn lµ nÒn kinh tÕ thuÇn n«ng . T×nh tr¹ng l¹c hËu cña c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng thon biÓu hiÖn trªn c¸c mÆt : - C¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n vÉn cha tho¸t khái t×nh tr¹ng ®éc canh , tù cÊp tù tóc , tr×nh ®é s¶n xuÊt hµng ho¸ cßn thÊp , hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi cha cao . - C¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp , n«ng thon chuyÓn dÞch chËm vµ vÒ c¬ b¶n lµ thuÇn n«ng , tû träng ngµnh nghÒ dÞch vô cßn rÊt thÊp . C¸ch kÐo gi¸ gi÷a hµng n«ng s¶n vµ hµng c«ng nghiÖp dÞch vô cha t¬ng xøng vµ ngµy cµng c¸ch xa , trong khi ®ã sù ph©n bæ vèn ®Çu t hµng n¨m cña nhµ níc cha tho¶ ®¸ng ( h¬n 80% d©n sè n«ng th«n chØ nhËn ®îc trªn 10% tæng sè vèn ®Çu t , ngîc l¹i gÇn 20% d©n sè thµnh thÞ ®· nhËn ®îc gÇn 90% tæng vèn ®Çu t ) . Trong kinh tÕ n«ng th«n , c«ng nghÖ chÕ biÕn , dÞch vô cha ph¸t triÓn , do ®ã thiÕu sù thóc ®Èy , t¸c ®éng c¶i tiÕn c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n . - T¸c ®éng cña c«ng nghiÖp vµo n«ng nghiÖp cha râ nÐt , c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n yÕu kÐm , c¸c kh©u lµm ®Êt , vËn chuyÓn , thu ho¹ch , ra h¹t vÉn sö dông nhiÒu c«ng cô lao ®éng thñ c«ng vµ lao ®éng sèng nhÊt lµ ë duyªn h¶i MiÒn Trung vµ ®ång b»ng S«ng Hång . Do vËy chÊt lîng s¶n phÈm , n¨ng suÊt ruéng ®Êt , n¨ng suÊt lao ®éng n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , thuû s¶n cßn thÊp . - N«ng nghiÖp , ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp vÉn ph¸t triÓn t¸ch rêi , thiÕu sù kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau , gi¶m søc m¹nh céng hëng trong kinh tÕ thÞ trêng . C¬ cÊu n«ng nghiÖp cha g¾n víi c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ . Theo tæng ®iÒu tra n«ng th«n , n«ng nghiÖp , vµ thuû s¶n n¨m 2001 th× trong c¬ cÊu tæng thu vÒ 3 lÜnh vùc trªn chiÕm 75,6% , thu tõ c«ng nghiÖp , x©y dùng chiÕm 10,6% , cßn l¹i thu tõ dÞch vô chiÕm 13,8% .Trong c¬ cÊu tæng thu n«ng , l©m nghiÖp , thuû s¶n th× thu tõ n«ng nghiÖp chiÕm lín nhÊt , chiÕm 79,9% ; tõ thuû s¶n lµ 15,3% ; tõ l©m nghiÖp lµ 4,8% . Trong trång trät, viÖc trång c©y l¬ng thùc vÉn lµ chñ yÕu . NhiÒu c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m vµ hµng n¨m , c©y ¨n quû , c©y ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ hµng ho¸ cha ®îc chó träng ph¸t triÓn . Tû träng gi¸ trÞ s¶n lîng c©y c«ng nghiÖp trong toµn ngµnh trång trät vÉn thÊp , chØ chiÕm 10% tæng s¶n lîng n«ng nghiÖp . Trong tæng gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp , ngµnh trång trät vÉn chiÕm tû träng cao (73%) ngµnh ch¨n nu«i vÉn cßn thÊp , míi chiÕm 27% . C¬ së h¹ tÇng cßn yÕu kÐm . MÆc dï ®· h×nh thµnh ®îc mét sè vïng s¶n xuÊt tËp trung , chuyªn canh s¶n xuÊt hµng ho¸ nhng hiÖn t¹i c¸c yÕu tè phôc vô s¶n xuÊt nh ®iÖn , níc, kü thuËt , c«ng nghÖ vÉn thiÕt vµ kh«ng ®îc ®ång bé ... kÕt cÊu h¹ tÇng vµ vËt chÊt thÊp kÐm ®· lµm h¹n chÕ viÖc khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng , lîi thÕ cña ngµnh . Tríc hÕt lµ hÖ thèng thuû lîi : - HÖ thèng thuû lîi : HiÖn t¹i chñ yÕu chØ phôc vô cho s¶n xuÊt lóa , cha ®¸p øng phôc vô c©y trång kh¸c . NhiÒu vïng chuyªn canh c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy nh cµ phª , ®iÒu , hå tiªu ... ®ang thiÕu níc tíi trÇm träng lµm gi¶m n¨ng suÊt , chÊt lîng s¶n phÈm . C«ng t¸c ®Çu t cho thuû lîi mÆc dï ®· ®îc quan t©m nhng híng ®Çu t chØ tËp trung ë c¸c vïng thuËn lîi nh ®ång b»ng S«ng Hång vµ mét phÇn Duyªn h¶i MiÒn Trung . trong khi diÖn tÝch ®îc tíi níc chØ lµ 12,3% , Vïng nói vµ trung du B¾c Bé lµ 30,3% . T×nh tr¹ng kh« h¹n ë miÒn Trung , T©y Nguyªn , t×nh tr¹ng lò lôt ë ®ång b»ng S«ng Cöu Long ®· vµ ®ang g©y khã kh¨n cho s¶n xuÊt . §©y chÝnh lµ nguyªn nh©n chÝnh cho n¨ng suÊt c©y trång , vËt nu«i thÊp . HÖ thèng giao th«ng vËn t¶i trªn ®ång ruéng còng nh ®êng s¸ vËn chuyÓn tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô xÊu , t¨ng chi phÝ vµ thêi gian vËn chuyÓn , gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm , lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm . HiÖn b×nh qu©n 1km2 diÖn tÝch ®Êt n«ng th«n chØ cã 320m ®êng «t« , miÒn nói chØ ®¹t 100m , chñ yÕu lµ ®êng cÊp phèi , chÊt lîng thÊp . C¶ níc cã 515 x· trong sè 8930 x· cha cã ®êng «t« tíi trung t©m , 42% ®êng huyÖn lµ ®êng ®Êt , 58% ®êng x· lµ ®êng ®Êt kh«ng ®¶m b¶o cho vËn chuyÓn hµng ho¸ lín , cã 50% sè ®êng cÊp x· kh«ng thÓ ®i l¹i vµo mïa ma . HiÖn tr¹ng nµy lµ trë ng¹i rÊt lín cho phôc vô s¶n xuÊt hµng ho¸ n«ng nghiÖp nhÊt lµ vïng nói , vïng s©u , vïng xa , do chi phÝ vËn chuyÓn cao , chÊt lîng nguyªn liÖu cho chÕ biÕn kh«ng ®¶m b¶o . - HÖ thèng líi ®iÖn ®Õn nay ®· phñ kÝn 91,7% sè huyÖn trong c¶ níc , nhng sè hé ®îc dïng ®iÖn míi chiÕm gÇn 60% , ®Æc biÖt x· nghÌo chØ cã 20% sè hé dïng ®iÖn . S¶n lîng ®iÖn cho n«ng th«n míi chØ chiÕm 14% tæng s¶n lîng ®iÖn . §iÖn cung øng cho n«ng nghiÖp chñ yÕu chØ ®¸p øng yªu cÇu nhá cho thuû lîi , c¸c ho¹t ®éng xay x¸t g¹o , chÕ biÕn n«ng s¶n ... - C¬ khÝ ho¸ n«ng nghiÖp cßn h¹n chÕ . Do h¹ tÇng c¬ së n«ng nghiÖp n«ng th«n cßn thÊp kÐm , ®Êt canh t¸c chia nhá cho c¸c hé gia ®×nh nªn viÖc ®a c¬ khÝ ho¸ vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt lµ rÊt khã kh¨n nªn chñ yÕu lµ lao ®éng thñ c«ng . Mäi khã kh¨n kh¸c trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¬ khÝ n«ng nghiÖp lµ bµ con n«ng d©n vÉn cßn nghÌo , lao ®éng d«i thõa nhiÒu , trong khi ®ã ngµnh nµy ®ßi hái ph¶i ®Çu t rÊt lín , ë mét ®Þa ph¬ng sè lîng m¸y mãc cò cßn nhiÒu , mét sè kh«ng phï hîp , trang thiÕt bÞ chËm ®æi míi , hiÖu qu¶ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cßn thÊp , tr×nh ®é tay nghÒ lao ®éng cha ®îc ®µo t¹o do ®ã n¨ng suÊt thÊp . c) C¸c ho¹t ®éng dÞch vô cha phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp . Nh×n chung c¸c ho¹t ®éng nµy cßn cha ph¸t triÓn , kÐm hiÖu qu¶ , v× vËy cha hç trî ®¾c lùc cho s¶n xuÊt hµng ho¸ . - DÞch vô cung øng ph©n bãn vµ vËt t n«ng nghiÖp : HÖ thèng tæ chøc vµ quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t ®éng nµy cha hîp lý. - DÞch vô cung øng gièng c©y trång , vËt nu«i : C¸c c¬ së nhµ níc cha cung cÊp ®ñ mµ chñ yÕu do t nh©n ®¶m nhËn , cha qu¶n lý ®îc chÆt chÏ nªn chÊt lîng kh«ng ®¶m b¶o . DÞch vô vÒ vèn cßn nhiÒu yÕu kÐm : Do c¸c tæ chøc cung øng vèn cña nhµ níc cã quy m« vèn nhá , kh¶ n¨ng cung cÊp vèn yÕu , c¸c quy ®Þnh vÒ l·i suÊt thêi h¹n cho vay , ®iÒu kiÖn thÕ chÊp cßn bÊt cËp lµm cho kh«ng g¾n kÕt ®îc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp víi hé s¶n xuÊt . Sù ph©n ®Þnh gi÷a c¬ chÕ thÞ trêng vµ chÝnh s¸ch u ®·i tÝn dông cha râ rµng . MÆt kh¸c thÞ trêng tµi chÝnh n«ng th«n cha ph¸t triÓn nªn cha phôc vô ®¾c lùc cho s¶n xuÊt hµng ho¸ ë n«ng th«n . - DÞch vô nghiªn cøu vµ chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt cßn nhiÒu h¹n chÕ nh : ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së nghiªn cøu khoa häc cha g¾n víi thùc tiÔn vµ cha phôc vô kÞp thêi cho hé n«ng d©n . Ngîc l¹i quyÒn lîi cña c¸c c¬ së nghiªn cøu , cha ®îc tÝnh ®Õn mét c¸ch tho¶ ®¸ng . ChÊt lîng hµng ho¸ n«ng s¶n cha ®¸p øng ®îc thÞ trêng . - chÊt lîng hµng ho¸ n«ng s¶n cßn thÊp , chñng lo¹i mÆt hµng ®¬n ®iÖu , kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp . NhiÒu n«ng s¶n phÈm xuÊt khÈu d¹ng th« hoÆc qua s¬ chÕ , s¶n phÈm qua chÕ biÕn , tinh chÕ cha ®a d¹ng , chÊt lîng cha cao , lîng xuÊt cao song gi¸ trÞ thÊp . Bao b× mÉu m· cha ®îc c¶i tiÕn nhiÒu nªn thiÕu søc hÊp dÉn ®èi víi kh¸ch hµng . Trong khi ®ã gi¸ c¶ cao h¬n s¶n phÈm cïng lo¹i trªn thÞ trêng . XÐt trªn quan ®iÓm toµn diÖn , n¨ng suÊt vµ chÊt lîng hµng n«ng s¶n níc ta cßn thÊp , thua so víi c¸c níc kh¸c . HiÖn nay n¨ng suÊt lóa cña ViÖt Nam chØ b»ng 61% n¨g suÊt lóa cña Trung Quèc , thÊp xa so víi n¨ng suÊt lóa cña NhËt B¶n , Mü , Italia ... ; n¨ng suÊt cµ chua chØ ®¹t 60% vµ cao su ®¹t 60%-70% so víi thÕ giíi ... §¸ng chó ý chÊt lîng chiÒu s©u (phÈm cÊp) cña n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam rÊt khã rît ®uæi s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c níc ph¸t triÓn vµ c¸c níc trong khu vùc cã bÒ dµy s¶n xuÊt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu . Ch¼n h¹n go¹ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ ®¹o cña níc ta cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao so víi c¸c níc . HiÖn nay g¹o ViÖt Nam chiÕm 15%-18% thÞ phÇn thÕ giíi . Nhng ®ã chØ lµ sù næi tréi vÒ mÆt lîng , cßn vÒ phÈm cÊp ( h×nh d¸ng, kÝch thíc , thuû phÇn , h¬ng vÞ ...) g¹o ViÖt Nam thua kÐm g¹o Th¸i Lan . Bëi vËy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y khèi lîng g¹o t¨ng lªn ®¸ng kÓ song kim ng¹ch xuÊt khÈu l¹i kh«ng t¨ng lªn t¬ng øng . N¨m 2001 tæng lîng g¹o xuÊt khÈu ®¹t 3,73 triÖu tÊn nhng kim ng¹ch xuÊt khÈu còng chØ ®¹t 624,7 triÖu USD . Cµ phª ViÖt Nam cã h¬ng vÞ næi tiÕng thÕ giíi nhng h¹t nhá , chÊt lîng kh«ng ®ång ®Òu nªn gi¸ trÞ xuÊt khÈu l¹i chØ ®øng hµng thø t trªn thÕ giíi . Hå tiªu n¨m 2001 xuÊt khÈu 57 ngµn tÊn , kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 91,2 triÖu USD ®øng thø nhÊt trªn thÕ giíi nhng ë trong t×nh tr¹ng kh«ng ®¶m b¶o ®îc nguån hµng xuÊt khÈu . MÆt hµng rau qu¶ cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn lín nh bëi N¨m Roi , nh·n Hng Yªn ... cha ®îc khai th¸c tèt ®Ó xuÊt khÈu . Bªn c¹nh ®ã gi¸ c¶ n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cã xu híng gi¶m sót . Cµ phe gi¶m 25,8% , cao su gi¶m 15,8% ... cµng g©y c¨ng th¼ng trong cuéc c¹nh tranh hµng cïng lo¹i víi c¸c níc kh¸c . - C«ng nghÖ b¶o qu¶n trong t×nh tr¹ng cò kü , l¹c hËu dÉn tíi tæn thÊt sau thu ho¹ch lµ rÊt lín . Trong chÕ biÕn møc tiªu hao nguyªn liÖu cao , tû lÖ thu håi thµnh phÈm cßn thÊp , gi¸ thµnh cao , nhng chÊt lîng n«ng s¶n chÕ biÕn thÊp , cha ®¶m b¶o theo tiªu chuÈn quèc tÕ vÒ chÊt lîng ISO hay HACCP còng nh trong níc . HiÖn nay n«ng s¶n ë d¹ng th« chiÕm 70%-80% , tû lÖ s¶n phÈm qua chÕ biÕn míi chØ ®¹t møc díi 30% trong khi ®ã tû lÖ nµy ë c¸c níc khu vùc ASEAN ®¹t trªn 50% . e) VÒ thÞ trêng cho n«ng s¶n hµng ho¸ . - §èi víi thÞ trêng trong níc : chñ yÕu do t nh©n ®¶m nhiÖm , cha ®îc tæ chøc ®Ó t¹o thµnh thÞ trêng lµnh m¹nh . Ph¬ng thøc tiªu thô t¶n m¹n vµ kh«ng g¾n víi s¶n xuÊt . T×nh tr¹ng hé n«ng d©n võa s¶n xuÊt , võa lóng tóng trong tiªu thô s¶n phÈm diÔn ra phæ biÕn . Cha x©y dùng ®îc chiÕn lîc thÞ trêng n«ng s¶n néi ®Þa , viÖc s¶n xuÊt , tiÕp thÞ kh«ng theo kÞp tèc ®é t¨ng trëng s¶n xuÊt hµng ho¸ , nªn cha cã hiÖu qu¶ ®èi víi s¶n xuÊt. t×nh tr¹ng ø ®äng hµng ho¸ , khã tiªu thô , gi¸ c¶ kh«ng æn ®Þnh , nhiÒu khi suy gi¶m qu¸ thÊp kh«ng nh÷ng g©y thiÖt h¹i cho ngêi n«ng d©n mµ nhµ níc còng kh«ng ®îc lîi . C¬ chÕ chÝnh s¸ch thÞ trêng vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« lu«n thay ®æi lµm cho kh«ng Ýt doanh nghiÖp lóng tóng chuyÓn ®æi kh«ng kÞp vµ kh«ng ®Þnh híng ®îc ph¬ng híng ho¹t ®éng . HiÖn nay hµng nhËp lËu ( gièng c¸c lo¹i hoa qu¶ , thÞt c¸c lo¹i chÕ biÕn ... ) hµng gi¶ ®ang thao tóng , chÌn Ðp n«ng s¶n hµng ho¸ trªn thÞ trêng néi ®Þa . - §èi víi thÞ trêng xuÊt khÈu : + vÒ kh¸ch quan th× hiÖn nay nhiÒu níc trong khu vùc nh : Trung Quèc, Th¸i Lan , Indonexia ... ®ang thùc hiÖn chiÕn lîc ®Èy m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong ®ã cã ngµnh n«ng nghiÖp híng vÒ xuÊt khÈu vµ coi ®ã nh lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó tÝch luü vèn ban ®Çu phôc vô CNH - H§H . §a sè c¸c níc tËp trung søc ph¸t triÓn hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cã c¬ chÕ t¬ng ®ång víi ViÖt Nam . Thªm vµo ®ã c¸c níc trong khu vùc bíc vµo nÒn kinh tÕ thÞ trêng sím h¬n , dµy d¹n h¬n trong lÜnh vùc nµy . V× vËy lîi thÕ c¹nh tranh dang thuéc vÒ hä . §ã lµ bÊt lîi tÊt yÕu ®èi víi ViÖt Nam , mét níc vµo nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· ph¶i ®èi mÆt ngay víi toµn cÇu ho¸ kinh tÕ . + VÒ mÆt chñ quan : C«ng t¸c quy ho¹ch vïng n«ng s¶n xuÊt khÈu cha tèt . Chñ tr¬ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn vïng c©y chuyªn canh s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín lµ thèng nhÊt nhng viÖc tæ chøc thùc hiÖn cßn chËm vµ lóng tóng . NhiÒu ®Þa ph¬ng quy ho¹ch s¶n xuÊt kh«ng g¾n víi chÕ biÕn , víi thÞ trêng tiªu thô , kh«ng x¸c ®Þnh râ c©y con cã thÕ m¹nh nªn s¶n xuÊt hµng n«ng s¶n võa manh món võa trµn lan , võa nhiÒu ®èi tîng tham gia s¶n xuÊt chÊt lîng nguån nguyªn liÖu thÊp trong khi ®ã TW kh«ng s©u s¸t ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph¬ng bëi thÕ rÊt khã x©y dùng dù b¸o ®ù¬c kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña tõng lo¹i n«ng s¶n xuÊt khÈu . Thµnh thö chñ tr¬ng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ g¾n víi thÞ trêng cßn mang nÆng t×nh h×nh thøc . T¸c ®éng cña gi¶i ph¸p t¸i chÝnh víi n«ng nghiÖp nhÊt lµ ®èi víi hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cha ®ñ m¹nh , ®ång bé . Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nguån vèn ®Çu t t¨ng g¾n víi chñ tr¬ng më réng tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt , ¸p dông l·i suÊt u ®·i ... ®· thøc ®Èy n«ng nghiÖp t¨ng trëng æn ®Þnh . Tuy nhiªn nÕu ®em so s¸nh tiÒm n¨ng ph¸t triÓn , d©n sè vµ lùc lîng lao ®éng cïng nh møc ®ãng gãp vµo GDP cña khu vùc n«ng nghiÖp , n«ng th«n th× râ rµng tû lÖ vèn ®Çu t ph¸t triÓn ®èi víi khu vùc nµy lµ cha t¬ng xøng . Vèn ®Çu t Ýt môc tiªu ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng s¶n híng vÒ xuÊt khÈu cao . Do ®ã vèn ®Çu t bÞ xÐ lÎ manh món vµ dµn tr¶i kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu vèn ®Çu t ph¸t triÓn theo chiÒu s©u . C¬ cÊu vèn ®Çu t cha hîp lý chØ tËp trung ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ®Æc biÖt lµ thuû lîi . §Çu t cho chÕ biÕn n«ng s¶n còng nh c«ng nghÖ sinh häc ¸p dông cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cha ®îc chó träng . Do vËy n¨ng lùc chÕ biÕn hµng ho¸ n«ng s¶n cßn thÊp chØ cã 60% s¶n lîng chÌ , 40% s¶n lîng cµ phª ... qua chÕ biÕn cã chÊt lîng trung b×nh . §¹i bé phËn hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ s¶n phÈm nguyªn liÖu th« hoÆc s¬ chÕ dÉn ®Õn gi¸ trÞ s¶n phÈm xuÊt khÈu kh«ng cao . Bªn c¹nh ®ã chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu n«ng s¶n chØ míi chó träng tíi nh÷ng doanh nghiÖp lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu chó cha t¸c ®éng ®Õn ngêi lµm n«ng s¶n xuÊt khÈu . Nh vËy vÒ c¬ b¶n c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh míi chØ chó träng lµm t¨ng s¶n lîng xuÊt khÈu chø cha chó träng tíi chÊt lîng tõng mÆt hµng xuÊt khÈu . VÊn ®Ò khai th¸c , më réng vµ ph¸t triÓn hµng n«ng s¶n cßn thô ®éng , cha x©y dùng ®îc th¬ng hiÖu s¶n phÈm riªng cã , ngêi n«ng d©n mong chê kh¶ n¨ng tiÕp thÞ cña nhµ níc trong khi nh÷ng c¬ quan tiÕp thÞ cña nhµ níc l¹i thiÕu kinh nghiÖm còng nh kinh phÝ ®Ó tiÕp cËn më réng thÞ trêng . PhÇn II: mét sè gi¶i ph¸p huy ®éng nh»m sö dông cã HiÖu qu¶ vèn ®Çu t trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n Kinh nghiÖm tõ mét sè níc ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, n«ng nghiÖp gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng vµ chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu GDP. V× vËy, vÊn ®Ò ®Çu t cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ ¶nh hëng cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung, t¨ng trëng kinh tÕ ë khu vùc n«ng th«n nãi riªng ®îc c¸c níc hÕt søc quan t©m. Trong nh÷ng n¨m võa qua, nhiÒu níc, nhÊt lµ c¸c níc trong khu vùc ®· thu ®îc nhiÒu thµnh tô trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n . Nguyªn nh©n thµnh c«ng phÇn lín do cã chÝnh s¸ch ®Çu t hîp lý vµ hiÖu qu¶. Cã thÓ kÓ ra díi ®©y mét sè kinh nghiÖm rót ra tõ thùc tÕ qu¸ tr×nh ®Çu t ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë c¸c níc ®ã: §Çu t trùc tiÕp tõ ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nh÷ng s¶n phÈm cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi quèc gia nh c©y l¬ng thùc, c©y xuÊt khÈu, c©y ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ cao...Vèn ®Çu t ®îc sö dông ®Ó chuyÓn giao c«ng nghÖ míi, ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn hoÆc gièng míi cã n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. T¨ng m¹nh ®Çu t cho khoa häc-kü thuËt, ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng vµ ®a vÒ c¬ së ®Ó ph¸t huy t¸c dông. ë In®«nªxia, n¨m 1998 cã28000 c¸n bé khuyÕn n«ng. Chi phÝ cho c«ng t¸c khuyÕn n«ng chiÕm 21% chi ng©n s¸ch hµng n¨m cña Bé N«ng nghiÖp. Ngµy nay, khoa häc-kü thuËt ®· lµ mét bé phËn cña lùc lîng s¶n xuÊt. V× vËy, t¨ng trëng kinh tÕ, ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp còng ph¶i b¾t ®Çu tõ khoa häc-kü thuËt. §ã lµ ph¬ng thøc ®Çu t sím ®em l¹i hiÖu qu¶ nhÊt. Giai ®o¹n 1966-1985, ®Çu t cho khoa häc-kü thuËt n«ng nghiÖp cña Mü t¨ng 5,4 lÇn, tõ 560 triÖu USD lªn 2.248 triÖu USD, ®ã chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®a n¨ng suÊt lao ®éng n«ng nghiÖp Mü lªn ®øng hµng ®Çu thÕ giíi trong nhiÒu n¨m. Mét lao ®éng n«ng nghiÖp Mü s¶n xuÊt ®ñ l¬ng thùc, thùc phÈm cho 60 ngêi trong mét n¨m. Coi träng ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n, t¹o ®iÒu kiÖn trao ®æi hµng ho¸, lu th«ng gi÷a c¸c khu vùc trong nÒn kinh tÕ. Khai hoang vµ x©y dùng c¸c khu kinh tÕ míi nh»m tæ chøc di d©n. C¬ cÊu l¹i s¶n xuÊt lµm t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi riªng vµ cho nÒn kinh tÕ nãi chung. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch bï gi¸, trî gi¸, gi¶m thuÕ... cho vËt t, hµng hãa phôc vô s¶n xuÊt vµ ®Çu ra cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. ChÝnh s¸ch ®ã t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thu nhËp, t¨ng kh¶ n¨ng ®Çu t cña hé n«ng d©n. Nhµ níc bï lç phÇn chªnh lÖch gi¸, chªnh lÖch l·i suÊt tõ hÖ thèng ng©n hµng Nhµ níc. Mét sè Nhµ níc cßn cã biÖn ph¸p ®Ó c¸c ng©n hµng th¬ng tÝn cho n«ng d©n vay vèn víi møc quy ®Þnh 5% tæng sè vèn huy ®éng hµng n¨m (sau 1986 lµ 14% ë Th¸i Lan). T¹i quèc gia nµy cßn cã ch¬ng tr×nh ®Æc biÖt cho vay tÝn dông b»ng hiÖn vËt, ®Æc biÖt chó träng hç trî ®Çu t cho hé n«ng d©n nghÌo . Trong ®Çu t vèn cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, lý luËn vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn c¸c níc ®Òu chØ ra r»ng kh«ng thÓ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp t¸ch rêi c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n. Bëi vËy, quèc gia nµo còng ®Çu t m¹nh cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, c¸c dÞch vô phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Trong khu vùc n«ng th«n, c«ng nghiÖp ®îc kÕt hîp víi n«ng nghiÖp t¹o nªn c¬ cÊu hoµn chØnh vµ thèng nhÊt. §ång thêi ®Èy m¹nh ®Çu t më réng thÞ trêng tiªu thô n«ng s¶n vµ hµng ho¸ s¶n xuÊt t¹i ®Þa bµn n«ng th«n bao gåm: x©y dùng hÖ thèng chî n«ng th«n, tæ chøc m¹ng líi thu mua n«ng s¶n tõ c¸c hé s¶n xuÊt, x©y dùng hÖ thèng kho tµng bÕn b·i ®Ó dù tr÷, b¶o qu¶n vµ s¬ chÕ n«ng s¶n... Nh÷ng kinh nghiÖm trªn cã tÝnh chÊt tham kh¶o cho qu¸ tr×nh ®Çu t ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë ViÖt Nam. Tuy nhiªn, mçi quèc gia cã mét híng ®i kh¸c nhau, cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t ph¸t triÓn kh¸c nhau. ViÖc thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng níc, ph¸t huy néi lùc vµ lîi thÕ so s¸nh ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. §Çu t cho n«ng nghiÖp ë Trung Quèc giai ®o¹n 1988-1991 N¨m Vèn ®Çu t (NDT) Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc 1988 15,84 100,0 1989 17,40 109,8 1990 19,16 126,2 1991 24,25 159,7 Nguån: §Çu t trong N«ng nghiÖp-thùc tr¹ng vµ triÓn väng, NXB ChÝnh trÞ quèc gia-1995 Mét sè gi¶i ph¸p Gi¶i ph¸p vÒ huy ®éng vèn 1. X©y dùng chÝnh s¸ch huy ®éng vèn ®Çu t theo m« h×nh tæng hîp nguån lùc, gåm tÊt c¶ mäi nguån vèn trong vµ ngoµi níc, trong ®ã nguån vèn trong níc lµ quyÕt ®Þnh, nguån t¹i chç lµ c¬ b¶n, nguån bªn ngoµi (tõ níc ngoµi, tõ ®Þa ph¬ng kh¸c) lµ rÊt quan träng. Nguån vèn ng©n s¸ch lµ nguån vèn “dÉn ®êng, dän ®êng, nÒn t¶ng” cña mäi c«ng cuéc ®Çu t vµo n«ng nghiÖp n«ng th«n. Do ®ã ph¶i tiÕt kiÖm, b¶o toµn, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cña nguån vèn nµy. TËp trung ®Çu t, c¶i t¹o, x©y dùng, n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng n«ng nghiÖp n«ng th«n tõ nguån vèn ng©n s¸ch, nguån vèn ODA vµ c¸c nguån tµi trî u ®·i kh¸c. X©y dùng nh÷ng dù ¸n ®Çu t tæng thÓ vµo n«ng nghiÖp ®Ó cø mét ®ång vèn ng©n s¸ch ®Çu t ph¶i kÐo theo, thu hót hµng tr¨m, ngµn lÇn vèn cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Riªng ®èi víi ®Çu t níc ngoµi, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cô thÓ t¬ng øng vµ thÝch hîp víi tõng h×nh thøc ®Çu t. Víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt lµ: §Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t trªn c¬ së chñ ®éng x©y dùng c¸c dù ¸n ®Ó kªu gäi ®Çu t. NghÜa lµ thùc hiÖn thu hót ®Çu t mét c¸ch chñ ®éng, kh«ng thô ®éng ngåi chê c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµo t×m hiÓu c¬ héi vµ lÜnh vùc ®Çu t. C¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, t¨ng ®é hÊp dÉn ®Çu t vµo n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n b»ng nh÷ng u ®·i t¹o ®éng lùc thùc sù m¹nh mÏ h¬n. Gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng mèi quan hÖ gi÷a an ninh vµ quèc phßng trong viÖc thu hót ®Çu t vµo n«ng nghiÖp n«ng th«n ®Æc biÖt lµ ®Çu t vµo vïng s©u vµ vïng xa, vïng d©n téc, miÒn nói. Lùa chän h×nh thøc ®Çu t thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n Víi c¸c nguån vèn ODA: So víi c¸c môc tiªu ®Çu t kh¸c, môc tiªu ®Çu t cho n«ng nghiÖp n«ng th«n cã thÓ thuËn lîi h¬n v× n»m trong môc tiªu u tiªn cña c¸c nhµ tµi trî. C¸c vÊn ®Ò sau ®©y ®îc coi lµ quan träng nhÊt ®Ó thu hót nguån tµi trî nµy: N©ng cao n¨ng lùc lËp vµ qu¶n lý dù ¸n, h×nh thµnh c¸c dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi cao trong nh÷ng lÜnh vùc bøc xóc cña n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ViÖt nam vµ sù quan t©m cña c¸c nhµ tµi trî. ChuÈn bÞ tèt nguån vèn ®èi øng vµ c¸c ®iÒu kiÖn triÓn khai dù ¸n. §ã lµ ®iÒu thiÕt yÕu b¶o ®¶m gi¶i ng©n ®óng kú h¹n c¸c nguån tµi trî. Chó träng c«ng t¸c qu¶n lý triÓn khai dù ¸n, b¶o ®¶m cho nguån vèn ®îc sö dông theo ®óng môc tiªu cña dù ¸n vµ theo ®óng nh÷ng g× ®· cam kÕt. 2. X©y dùng chÝnh s¸ch ®Çu t tÝn dông cho n«ng nghiÖp võa thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ trêng võa tu©n thñ sù ®iÒu tiÕt qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc. Tu©n thñ nguyªn t¾c tÝn dông trong sù kÕt hîp hµi hoµ víi ®Çu t cho n«ng nghiÖp n«ng th«n theo quy ho¹ch kÕ ho¹ch cã träng t©m, träng ®iÓm, coi träng hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vÒ l©u dµi, kh¾c phôc t tëng ch¹y theo lîi Ých côc bé, kinh doanh ®¬n thuÇn tríc m¾t. Tõng bíc tiÕn tíi xo¸ bá mäi bao cÊp qua con ®êng tÝn dông, lÊy tÝn dông lµ ph¬ng thøc ®Çu t chñ yÕu mäi nguån vèn, ph©n biÖt rµnh râi tµi trî chÝnh s¸ch x· héi víi ®Çu t tÝn dông kinh doanh. 3. Ph¸t huy vai trß ®ßn bÈy l·i suÊt tÝn dông mét c¸ch hîp lý vµ linh ho¹t, gi¶m nhÑ g¸nh nÆng l·i suÊt cho n«ng nghiÖp, n«ng d©n. C¶i thiÖn n©ng l·i suÊt tiÒn göi VN§ ®Ó thu hót nguån néi lùc trong níc h¬n viÖc chó träng vay nî níc ngoµi ®a ®Õn g¸nh nÆng nî ngo¹i tÖ chång chÊt. KiÖn toµn c¬ chÕ tÝn dông vµ tõng bíc ¸p s¸t l·i suÊt thÞ trêng, sö dông ®ång tiÒn tÝn dông ®Þnh híng s¶n xuÊt kinh doanh, ®¸p øng kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ nhu cÇu vèn cña n«ng d©n, h¹n chÕ nh÷ng ®ång tÝn dông “Ph¸t chÈn” Ýt ái, thñ tôc tiÕp nhËn vèn nhiÒu kh©u, l·i suÊt thùc bÞ t¨ng do phô phÝ lín. 4. Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch u ®·i tÝch cùc ho¹t ®éng tÝn dông dµi h¹n trong n«ng nghiÖp, chuyÓn dÇn tõ bï lç do “bao cÊp” l·i suÊt sang trî gi¸ l©u dµi mét sè mÆt hµng n«ng s¶n chiÕn lîc, miÔn gi¶m hoÆc gi·n thuÕ cho hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp - n«ng th«n; thËm chÝ cã chÝnh s¸ch u ®·i râ rµng ®èi víi bÊt kú ch¬ng tr×nh ®Çu t nµo cña mäi tæ chøc kinh tÕ doanh nghiÖp, t nh©n trong vµ ngoµi níc vµo n«ng nghiÖp, phôc vô xuÊt khÈu, tù c©n ®èi ngo¹i tÖ t¹o nguån thu hót ngo¹i tÖ lín. 5. KÕt hîp nguyªn t¾c tÝn dông víi c«ng cô tµi chÝnh kh¸c (Nh níi láng thuÕ, phÝ, bï lç l·i suÊt, trî gÝa hµng n«ng s¶n, cÊp ®ñ vèn lu ®éng, linh ho¹t tû gi¸ hèi ®o¸i... ) ®Ó gi¶m rñi ro, b¶o toµn vèn tÝn dông ng©n hµng. T¨ng cêng thanh tra, gi¸m s¸t viÖc ®Çu t vèn trong n«ng nghiÖp, ®¶m b¶o chÊt lîng mäi quy tr×nh thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt, ph©n bæ, sö dông vèn ®Çu t … C¶i tiÕn, ®a d¹ng ho¸ ph¬ng thøc cho vay vµ thanh to¸n nh»m vöa rót ng¾n qu·ng ®êng vËn ®ång cña ®ång vèn ®Õn ®óng c¸c ®Þa chØ ®Çu t, võa tiÕt kiÖm ®ång vèn, gi¶m chi phÝ tÝn dông; phßng ngõa tèt rñi ro b»ng c¸ch ph¸t huy tÝn dông ®ång tµi trî theo dù ¸n, tÝn dông khÐp kÝn, hoµn chØnh theo quy tr×nh t¨ng trëng c©y trång, vËt nu«i; quy tr×nh vËt t - s¶n xuÊt - thu mua - chÕ biÕn - tiªu thô - xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸; tÝn dông tËp thÓ, hç trî ®Õn tõng HTX, tæ, ®éi, ®oµn thÓ … 6. TiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng tæ chøc ®Çu t vèn trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n thu hót sù tham gia cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc, trong ®ã kinh tÕ ®Çu t vèn ng©n s¸ch, vèn tÝn dông tËp trung (Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý) ®ãng vai trß chñ ®¹o. Thèng nhÊt c¸c lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông n«ng th«n theo mét sè ®Þnh chÕ thÝch hîp hoµn c¶nh, ®Þa bµn cô thÓ: Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ng©n hµng cÊp tÝn dông dµi h¹n (chñ yÕu ph¸t hµnh tr¸i phiÕu dµi h¹n), ng©n hµng ngêi nghÌo, ng©n hµng (quü) tµi trî xuÊt khÈu n«ng s¶n, quü tÝn dông nh©n d©n vµ mét sè quü ®Çu t tÝn dông kh¸c … TËp trung qu¶n lý c¸c nguån vèn ®Çu t th«ng qua ph¸t triÓn thÞ trêng vèn n«ng th«n cã sù tham gia c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ b×nh ®¼ng cña mäi thµnh viªn. KiÖn toµn hµnh lang ph¸p lý cho tæ chøc vµ ho¹t ®éng ®Çu t tÝn dông n«ng th«n. X©y dùng c¬ chÕ ®Çu t thÝch hîp víi tÝnh chÊt nguån vèn ®Çu t. 2.2 Gi¶i ph¸p nh»m sö dông vèn cã hiÖu qu¶ 1. T¨ng cêng ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë n«ng th«n t¹o ®iÒu kiÖn tiÕn lªn CNH - H§H nh ®êng giao th«ng, ®iÖn, thuû lîi, trêng häc ... chó ý c¸c vïng cao, vïng s©u, vïng xa. Thù hiÖn tèt c¸c c«ng tr×nh môc tiªu quèc gia liªn quan ®Õn n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, ch¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm, ch¬ng tr×nh khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng. Sö dông nguån vèn cña c¸c ch¬ng tr×nh cã hiÖu qu¶ cao nhÊt, thóc ®Èy nhanh n¨ng lùc s¶n xuÊt n«ng l©m ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n. T¨ng vèn ®Çu t ®Ó n©ng cÊp, ®ång thêi t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c c¸c c«ng tr×nh hiÖn cã, tËp trung vèn hoµn thµnh c¸c c«ng tr×nh x©y dùng dë dang ®Ó sím ®i vµo sö dông, bè trÝ vèn ®Çu t døt ®iÓm ®èi víi c«ng tr×nh míi thËt sù cÊp b¸ch vµ cã hiÖu qu¶ cao. ViÖc bè trÝ vèn ®ñ liÒu lîng ph¶i g¾n liÒn víi viÖc t¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý vèn. 2. Chó träng ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, g¾n ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn. §Çu t n©ng cÊp c¸c khu b¶o qu¶n chÕ biÕn, vËn chuyÓn n«ng phÈm ®Õn n¬i tiªu thô ®Ó gi¶m tæn thÊt, h hao, l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, n©ng cao chÊt lîng, t¹o thªm gi¸ trÞ gia t¨ng, hoµ nhËp vµ më réng thÞ phÇn n«ng phÈm ViÖt Nam trªn thÞ trêng khu vùc vµ quèc tÕ. Nhu cÇu thÞ trêng thÕ giíi ®ang rÊt cÇn nhiÒu lo¹i hµng ho¸ n«ng s¶n chÕ biÕn cña ta. §©y còng chÝnh lµ con ®êng ng¾n nhÊt, trùc tiÕp nhÊt ®a tiÕn bé kü thuËt c«ng nghÖ vµo phôc vô s¶n xuÊt hµng ho¸ n«ng nghiÖp, lµ nÒn t¶ng cho sù h×nh thµnh nhanh chãng thªm nhiÒu nghµnh nghÒ phô, dÞch vô n«ng nghiÖp - n«ng th«n gãp phÇn tÝch cùc chuyÓn dÞch m¹nh mÏ c¬ cÊu trong n«ng nghiÖp n«ng th«n, gi¶I quyÕt viÖc lµm, n©ng cao thu nhËp cña d©n c n«ng th«n. 3. TËp trung vèn cho ngµnh mòi nhän ®Ó thóc ®Èy n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n (nh:Thuû lîi, c«ng nghÖ sinh häc hiÖn ®¹i vÒ gièng, b¶o ®¶m c©y trång vËt nu«i cã n¨ng suÊt cao nhÊt, chÊt lîng tèt nhÊt …) ph¸t triÓn c«ng nghÖ chÕ biÕn g¾n víi ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu ®Æc biÖt chó ý gi÷a cung vµ c©ï, kh¶ n¨ng cung cÊp nguån nguyªn liÖu vµ c«ng suÊt c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn, tr¸nh sù chång chÐo l·ng phÝ, ®ång thêi ®Èy m¹nh c«ng t¸c xuÊt khÈu n«ng s¶n. 4. Tæ chøc tèt thÞ trêng tiªu thô n«ng phÈm trong vµ ngoµi níc c¨n b¶n dùa vµo viÖc ®Çu t n©ng cao chÊt lîng, mÉu m· s¶n phÈm theo tiªu chuÈn quèc tÕ vµ khu vùc nhng chøa ®ùng b¶n s¾c ViÖt Nam. X©y dùng hÖ thèng cung øng dÞch vô vËt t hîp lý, tæ chøc tèt c«ng t¸c nghiªn cøu, tiÕp thÞ, xóc tiÕn th¬ng m¹i … Cã nh vËy míi gi¶i quyÕt ®îc “®Çu ra” ®ang rÊt khã kh¨n, bÞ lÐp vÕ vµ thua thiÖt cña hµng n«ng s¶n ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng ngoµi níc. 5. T¨ng cêng ®Çu t cho ®µo t¹o, båi dìng nguån nh©n lùc n«ng th«n mµ kh©u then chèt lµ c¸n bé huyÖn, x· gåm c¶ qu¶n lý hµnh chÝnh lÉn kinh tÕ vµ kü thuËt. §©y lµ lùc lîng nßng cèt mµ th«ng qua ®ã c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n cña §¶ng, Nhµ níc míi ®Õn ®îc víi n«ng d©n, phôc vô lîi Ých cña céng ®ång n«ng th«n.6. T¨ng cêng qu¶n lý nhµ níc vÒ c¸c nguån vèn ®Çu t trong n«ng nghiÖp, ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ níc cïng víi kinh tÕ hîp t¸c x· trë thµnh nÒn t¶ng, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô ë n«ng th«n, khuyÕn khÝch mäi ngêi cã vèn, kinh nghiÖm qu¶n lý, ®Çu t hoÆc liªn kÕt kinh doanh t¹o c¸c h×nh thøc kinh tÕ hçn hîp cã hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, chÕ biÕn n«ng, l©m thuû s¶n vµ dÞch vô ë n«ng th«n KÕt luËn Mét lÇn n÷a cÇn kh¼ng ®Þnh r»ng n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n chiÕm vÞ trÝ rÊt quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc, ®Æc biÖt lµ trong sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc hiÖn nay. §¶ng vµ Nhµ níc ta ®Æc biÖt coi träng CNH-H§H n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, coi ®ã lµ nÒn t¶ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, æn ®Þnh chÝnh trÞ. v× vËy, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ rÊt cÇn thiÕt. §Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng nh»m ®¶m b¶o an toµn l¬ng thùc quèc gia, t¨ng n«ng s¶n xuÊt khÈu vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, ®a d¹ng ho¸ n«ng nghiÖp th× cÇn ph¶i cã sù ®Çu t tho¶ ®¸ng trong lÜnh vùc nµy. Trong thêi gian qua, tuy chóng ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n nhng còng cßn tån t¹i mét sè mÆt h¹n chÕ cÇn ®îc kh¾c phôc. V× vËy, ®Ó tiÕp tôc thu hót vµ sö dông c¸c nguån vèn ®Çu t cho n«ng nghiÖp n«ng th«n cã hiÖu qu¶ , kh¾c phôc nh÷ng víng m¾c trªn th× cÇn sù hîp t¸c kh«ng chØ cña Nhµ níc mµ cña tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ cña tÊt c¶ mäi ngêi d©n. Chóng ta hy väng r»ng, trong nh÷ng n¨m tíi, nÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam sÏ thùc hiÖn tèt chiÕn líc ph¸t triÓn do nghÞ quyÕt cña §¶ng ®· ®Æt ra, vèn ®Çu t cho n«ng nghiÖp sÏ kh«ng ngõng t¨gn c¶ vÒ quy m« vµ tû träng, t¬ng xøng víi vÞ thÐ cña nã cho nÒn kinh tÕ vµ gÆt h¸i ®îc nh÷ng thµnh c«ng míi. Cßn trong nh÷ng thËp niªn tíi, n«ng nghiÖp ViÖt Nam sÏ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, bÒn v÷ng, cïng víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung tiÕn lªn, héi nhËp víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi Tµi liÖu tham kh¶o 1.Gi¸o tr×nh kinh tÕ n«ng nghiÖp - §H KTQD 2002 2.§Çu t trong n«ng nghiÖp, thùc tr¹ng vµ triÓn väng, NXB chÝnh trÞ quèc gia, 1995 3.N«ng nghiÖp ViÖt Nam bíc vµo thÕ kû 21, NXB chÝnh trÞ quèc gia – 1998 4.Gi¸o tr×nh kinh tÕ ®Çu t, §H KTQD – 1998 5.T¹p chÝ Tµi chÝnh 4/1999, 6/2001, 4/2002 6.T¹p chÝ Ng©n hµng 1,2,4,12/2001 7.Th«ng tin tµi chÝnh 8/1999, 7/2001, 4,7/2002 8.Nghiªn cøu vµ trao ®æi 1/1999 9.T¹p chÝ con sè vµ sù kiÖn 1,2/2001 10.B¸o §Çu t, Nghiªn cøu kinh tÕ, Kinh tÕ dù b¸o 11. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi chÝnh s¸ch thuÕ cña Ng« V¨n Giang . Nh÷ng vÊn ®Ò Kinh TÕ ThÕ Giíi – sè 5(109)/2005 12. §Ó khoa häc vµ c«ng nghÖ trë thµnh ®éng lùc trùc tiÕp thóc ®Èy CNH -H§H ë ViÖt Nam cña Lu §øc Kh¶i : T¹p chÝ Kinh TÕ vµ Dù B¸o - sè 3/2005 – 13. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ®Þnh híng CNH – H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n – NXB ChÝnh trÞ quèc gia . 14. Bµi cña phã thñ tíng NguyÔn TÊn Dòng vÒ CNH – H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n – webside 15. TËp 36 “ Bµn vÒ thuÕ l¬ng thùc “ b¶n tiÕng ViÖt – NXB Maxc¬va . 16. N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh tùu trong 20 n¨m ®æi míi vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn - webside 17. Mét sè vÊn ®Ò vÒ CNH – H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam – Th¹c sÜ NguyÔn ThÞ Minh T©m – t¹p chÝ ph¸t triÓn sè 32 . 18. Nh÷ng tån t¹i chñ yÕu trong kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n hiÖn nay – TS Phan Huy §êng – t¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn . Môc lôc I/ phÇn më ®Çu PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung I. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n 1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t. 2 . Vai trß cña kinh tÕ n«ng th«n 2.1 . Ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n gãp phÇn t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng kh«ng thÓ thiÕu b¶o ®¶m th¾ng lîi cho tiÕn tr×nh CNH - H§H 2.2 . Ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n sÏ t¹o ®îc qu¸ tr×nh CNH – H§H t¹i chç 2.3 . Ph¸t triÓn CNH-H§H n«ng th«n t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo 2.4 . Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n sÏ t¹o c¬ së vËt chÊt cho sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ ë n«ng th«n . 2.5 . Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n g¾n liÒn víi ph¸t triÓn x· héi , v¨n ho¸ , chÝnh trÞ vµ kiÕn tróc thîng tÇng theo ®Þnh híng XHCN , sÏ dÉn ®Õn th¾ng lîi cña CNXH ë n«ng th«n , gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®Õn th¾ng lîi cña CNXH trªn ®Êt níc ta . 3.§Æc ®iÓm cña vèn ®Çu t n«ng nghiÖp n«ng th«n II. nguån vèn ®Çu t cho n«ng nghiÖp 1.Vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc. 2.Vèn ®Çu t cña c¸c hé n«ng d©n. 3.Vèn ®Çu t cho n«ng nghiÖp th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng. 4.Vèn níc ngoµi. III. C¸c h×nh thøc ®Çu t cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n 1.§Çu t cho c¬ së h¹ tÇng 2.§Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 3. §Çu t nghiªn cøu vµ triÓn khai tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt 4. C¸c h×nh thøc ®Çu t kh¸c PhÇn III: mét sè gi¶i ph¸p huy ®éng nh»m sö dông cãHiÖu qu¶ vèn ®Çu t trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n 1.Kinh nghiÖm tõ mét sè níc 2.Mét sè gi¶i ph¸p 2.1 Gi¶i ph¸p vÒ huy ®éng vèn 2.2 Gi¶i ph¸p nh»m sö dông vèn cã hiÖu qu¶ III/ KÕt luËn Bé gi¸o dôc & ®µo t¹o Trêng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa ktnn&ptnt ®Ò ¸n ®Ò tµi: thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p sö dông vèn ®Çu t cho n«ng nghiÖp n«ng th«n Sinh viªn : Vò TiÕn Quúnh Líp : NN44 Khoa : KTNN&PTNT Gi¶ng viªn híng dÉn : Ph¹m träng cÇu -Hµ néi 26/11/2005-

Các file đính kèm theo tài liệu này:

DA143.doc