LỜI NÓI ĐẦU
Cùng với việc mở rộng nền kinh tế thị trường trong những năm qua Đảng và nhà nước ta đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, đa dạng hoá các loại hình sở hữa và mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại với nước ngoài. Thêm vào đó sự đổi mới sâu sắc về cơ chế quản lý đã làm cho nền kinh tế nước ta có những bước đi vững chắc và đã từng bước hoà nhập với xu thế phát triển của thế giới. Với tư cách là công cụ quản lý, kế toán gắn liền với hoạt động kinh tế xã hội, kế toán đảm nhiệm chức năng cung cấp thông tin hữu ích cho các quyết định kinh tế.
Trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, tiêu thụ đóng vai trò đặc biệt quan trọng để tạo ra nguồn tiền và các khoản tương tương đương tiền trong tương lai cho doanh nghiệp, quyết định sự tồn vong và phát triển của doanh nghiệp. Thông qua quá trình tiêu thụ mới biết được quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đạt kết quả ra sao? Lãi lỗ như thế nào?
Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp là những chi phí không thể thiếu để thúc đẩy quá trình tiêu thụ. Người xưa có câu “Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm, việc xác định đúng và quản lý chi phí tiết kiệm hợp lý sẽ giúp nhà quản lý doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả. Vậy cần tổ chức hạch toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp như thế nào để xác định được kết quả hoạt động kinh doanh hợp lý, đánh giá đúng chất lượng và hiệu quả kinh doanh? Đây là một vấn đề mà mọi doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đều rất chú trọng.
Xuất phát từ nhận thức trên, em đã lựa chọn đề tài “Tổ chức hạch toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp với việc xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh” để tìm hiểu và nghiên cứu.
Mục đích nghiên cứu là để nắm bắt được cách thức hạch toán từ đó làm rõ bản chất của đề tài. Không đi vào lối mòn của việc sao chép lại những bản mẫu đề án đã có, hi vọng qua quá trình tự tìm hiểu đề tài sẽ tích luỹ được đôi chút kiến thức phục vụ cho công việc sau này.
Trên cơ sở phạm vi đề tài nghiên cứu, bản đề án này gồm 2 chương:
Chương I : Lý luận chung về tổ chức hạch toán chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp với việc xác định kết quả hoạt động kinh doanh hợp lý.
Chương II : Vận dụng chuẩn mực kế toán mới về việc ghi nhận chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp với việc xác định kết quả kinh doanh hợp lý trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh.
21 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1747 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề án Tổ chức hạch toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp với việc xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lêi nãi ®Çu
Cïng víi viÖc më réng nÒn kinh tÕ thÞ trêng trong nh÷ng n¨m qua §¶ng vµ nhµ níc ta ®· ®Ò ra nhiÒu chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh së h÷a vµ më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi níc ngoµi. Thªm vµo ®ã sù ®æi míi s©u s¾c vÒ c¬ chÕ qu¶n lý ®· lµm cho nÒn kinh tÕ níc ta cã nh÷ng bíc ®i v÷ng ch¾c vµ ®· tõng bíc hoµ nhËp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thÕ giíi. Víi t c¸ch lµ c«ng cô qu¶n lý, kÕ to¸n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi, kÕ to¸n ®¶m nhiÖm chøc n¨ng cung cÊp th«ng tin h÷u Ých cho c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, tiªu thô ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng ®Ó t¹o ra nguån tiÒn vµ c¸c kho¶n t¬ng t¬ng ®¬ng tiÒn trong t¬ng lai cho doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh sù tån vong vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Th«ng qua qu¸ tr×nh tiªu thô míi biÕt ®îc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®¹t kÕt qu¶ ra sao? L·i lç nh thÕ nµo?
Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thÓ thiÕu ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiªu thô. Ngêi xa cã c©u “KhÐo ¨n th× no, khÐo co th× Êm’, viÖc x¸c ®Þnh ®óng vµ qu¶n lý chi phÝ tiÕt kiÖm hîp lý sÏ gióp nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp sö dông nguån vèn mét c¸ch hiÖu qu¶. VËy cÇn tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp nh thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hîp lý, ®¸nh gi¸ ®óng chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh? §©y lµ mét vÊn ®Ò mµ mäi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu rÊt chó träng.
XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn, em ®· lùa chän ®Ò tµi “Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp víi viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh” ®Ó t×m hiÓu vµ nghiªn cøu.
Môc ®Ých nghiªn cøu lµ ®Ó n¾m b¾t ®îc c¸ch thøc h¹ch to¸n tõ ®ã lµm râ b¶n chÊt cña ®Ò tµi. Kh«ng ®i vµo lèi mßn cña viÖc sao chÐp l¹i nh÷ng b¶n mÉu ®Ò ¸n ®· cã, hi väng qua qu¸ tr×nh tù t×m hiÓu ®Ò tµi sÏ tÝch luü ®îc ®«i chót kiÕn thøc phôc vô cho c«ng viÖc sau nµy.
Trªn c¬ së ph¹m vi ®Ò tµi nghiªn cøu, b¶n ®Ò ¸n nµy gåm 2 ch¬ng:
Ch¬ng I : Lý luËn chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp víi viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hîp lý.
Ch¬ng II : VËn dông chuÈn mùc kÕ to¸n míi vÒ viÖc ghi nhËn chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp víi viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh hîp lý trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh.
Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ tæ chøc Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp víi viÖc x¸c ®Þnh KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hîp lý.
Nh÷ng nguyªn t¾c h¹ch to¸n chi phÝ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hîp lý
Ph¶i ph©n ®Þnh ®îc chi phÝ, thu nhËp vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh
Ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm:
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh: lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt – kinh doanh chÝnh vµ s¶n xuÊt – kinh doanh phô.
Ho¹t ®éng tµi chÝnh: Lµ ho¹t ®éng ®Çu t vÒ vèn vµ ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n, dµi h¹n víi môc ®Ých kiÕm lêi.
Ho¹t ®éng kh¸c: Lµ ho¹t ®éng xÈy ra ngoµi dù kiÕn cña doanh nghiÖp
T¬ng øng víi nh÷ng lo¹i h×nh ho¹t ®éng kinh doanh trªn lµ nh÷ng lo¹i thu nhËp mµ doanh nghiÖp cã ®îc:
Thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh
Thu nhËp tµi chÝnh
Thu nhËp kh¸c
Ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu
Thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm chuyÓn giao quyÒn së h÷u vÒ s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô. Nãi c¸ch kh¸c, thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm ngêi mua tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn nî vÒ lîng hµng ho¸, vËt t ®· ®îc ngêi b¸n chuyÓn giao.
Ph¶i n¾m v÷ng néi dung vµ c¸ch x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn doanh thu, chi phÝ vµ kÕt qu¶.
Tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ VAT, néi dung cña c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn chi phÝ, doanh thu vµ kÕt qu¶ cã sù kh¸c nhau. §èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, trong chi phÝ kh«ng bao gåm sè thuÕ VAT ®Çu vµo. T¬ng tù, chØ tiªu doanh thu b¸n hµng, thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, thu nhËp kh¸c còng nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n, doanh thu hµng b¸n tr¶ l¹i lµ gi¸ b¸n hoÆc thu nhËp cha cã VAT ®Çu ra ph¶i nép (kÓ c¶ c¸c kho¶n phô phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n – nÕu cã). Ngîc l¹i, ®èi víi c¸c c¬ së tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ®èi víi c¸c ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ VAT, trong chi phÝ bao gåm c¶ thuÕ VAT ®Çu vµo vµ trong doanh thu (hay thu nhËp) gåm c¶ VAT, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®Çu ra (kÓ c¶ c¸c kho¶n phô phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n – nÕu cã). V× thÕ. c¸c chØ tiªu vÒ doanh thu hµng b¸n, gi¶m gi¸, doanh thu hµng b¸n tr¶ l¹i... ®Òu bao gåm c¶ thuÕ VAT ®Çu ra.
KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng:
Kh¸i niÖm:
Chi phÝ b¸n hµng lµ toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô trong kú nh chi phÝ bao gãi, vËn chuyÓn, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, chµo hµng...
Tµi kho¶n sö dông:
KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 641 – Chi phÝ b¸n hµng ®Ó ph¶n ¸nh, tËp hîp vµ kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô.
Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh trong kú
Bªn Cã:
C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ b¸n hµng
KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng.
TK 641 kh«ng cã sè d vµ ®îc chi tiÕt theo c¸c tiÓu kháan.
TK641(1) : Chi phÝ nh©n viªn
TK641(2) : Chi phÝ vËt liÖu
TK641(3) : Chi phÝ dông cô, ®å dïng
TK641(4) : Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK641(5) : Chi phÝ b¶o hµnh
TK641(7) : Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK641(8) : Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
TÝnh ra tiÒn l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng, ®ãng gãi, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, bèc dì s¶n phÈm tiªu thô:
Nî TK 641 (6411)
Cã TK 334
TrÝch BHXH, KPC§ vµ b¶o hiÓm Y tÕ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng ph¸t sinh trong kú tÝnh vµo chi phÝ:
Nî TK 641 (6412)
Cã TK 152: (chi tiÕt tiÓu kho¶n)
C¸c chi phÝ vÒ dông cô, ®å dïng phôc vô cho viÖc tiªu thô:
Nî TK 641 (6413)
Cã TK 153: XuÊt dïng víi gi¸ trÞ nhá
TrÝch khÊu hao TSC§ ë bé phËn b¸n hµng
Nî TK 641 (6414)
Cã TK 214
Chi phÝ b¶o hµnh thùc tÕ ph¸t sinh (trêng hîp kh«ng trÝch tríc):
Nî TK 641 (6415)
Cã TK 111,112: Chi phÝ b»ng tiÒn
Cã TK 152: Chi vËt liÖu söa ch÷a
Cã TK155: Chi s¶n phÈm ®æi cho kh¸ch hµng
Cã TK 334,338....C¸c chi phÝ kh¸c.
Gi¸ dÞch vô mua ngoµi liªn quan ®Õn hµng b¸n:
Nî TK 641 (6417): TrÞ gi¸ dÞch vô mua ngoµi
(Nî TK 1331: ThuÕ VAT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ
Cã TK 331: Tæng gi¸ thanh to¸n
Chi phÝ theo dù to¸n tÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng trong kú:
Nî TK 641 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n)
Cã TK 142 (1421)/TK242: Ph©n bæ dÇn chi phÝ tr¶ tríc
Cã TK 335: TrÝch tríc chi phÝ ph¶i tr¶ theo kÕ ho¹ch vµ chi phÝ b¸n hµng.
C¸c chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh trong kú:
Nî TK 641 (6418)
Cã TK liªn quan (111,112...)
C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ b¸n hµng (phÕ liÖu thu håi, vËt t xuÊt dïng kh«ng hÕt):
Nî TK liªn quan (111,138...)
Cã TK 641.
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu ph¶n ¸nh qua s¬ ®å (S¬ ®å 1)
s¬ ®å kÕ to¸n tæng qu¸t chi phÝ b¸n hµng
(S¬ ®å 1)
TK 641
TK334, 338 TK 111,112,1388...
TËp hîp chi phÝ nh©n viªn C¸c kho¶n thu håi ghi
b¸n hµng chi phÝ b¸n hµng
KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng trõ vµo thu nhËp trong kú hay ®a vµo chi phÝ chê kÕt chuyÓn ®Ó ®¶m b¶o phï hîp gi÷a chi phÝ vµ doanh thu
TK152
TËp hîp chi phÝ vËt liÖu TK 911
bao b× Trõ vµo kÕt qu¶
Tk214 kinh doanh trong kú
Chi phÝ c«ng cô b¸n hµng (NÕu chi phÝ nhá hoÆc
(lo¹i ph©n bæ mét lÇn) chu kú kinh
doanh ng¾n)
TK1421,242
TK1422,242
Ph©n bæ dÇn chi phÝ tr¶ tríc §a vµo
Chi phÝ chê
TK335 kÕt chuyÓn
TrÝch tríc chi phÝ (nÕu chi phÝ kÕt
ph¶i tr¶ theo kÕ ho¹ch lín hoÆc víi chuyÓn
doanh trõ vµo
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi b»ng tiÒn kh¸c
TK331,111,112 nghiÖp cã thu
chu kú nhËp
Gi¸ kh«ng kinh doanh
thuÕ GTGT dµi)
TK1331
thuÕ
GTGT
KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:
Kh¸i niÖm:
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp mµ kh«ng t¸ch riªng ra ®îc cho bÊt kú mét ho¹t ®éng nµo. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i nh chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ chi phÝ chung kh¸c.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ lo¹i chi phÝ gi¸n tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ®îc lËp dù tÝnh (lËp dù to¸n) vµ qu¶n lý chi tiªu tiÕt kiÖm hîp lý. Do liªn quan ®Õn mäi ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp nªn cuèi kú cÇn ®îc tÝnh to¸n, ph©n bæ, kÕt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh hîp lý. Trêng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã chu kú s¶n xuÊt dµi, trong kú kh«ng cã hoÆc cã Ýt s¶n phÈm tiªu thô, hoÆc doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã biÕn ®éng lín vÒ lîng hµng ho¸ dù tr÷ gi÷a kú th× chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp còng cÇn tÝnh to¸n, ph©n bæ cho s¶n phÈm hµng hãa cßn l¹i cha tiªu thô cuèi kú.
Tµi kho¶n sö dông:
KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 642 – Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó ph¶n ¸nh, tËp hîp vµ kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng chung cña c¶ doanh nghiÖp.
Bªn Nî: TËp hîp toµn bé chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã:
C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
TK 642 cuèi kú kh«ng cã sè d vµ ®îc chi tiÕt thµnh c¸c tiªu kho¶n:
TK642(1) : Chi phÝ nh©n viªn
TK642(2) : Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý
TK642(3) : Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng
TK642(4) : Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK642(5) : ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ
TK642(6) : Chi phÝ dù phßng
TK 642(7) : Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK642(8) : Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cña tõng ngµnh, tõng doanh nghiÖp, TK 642 cã thÓ ®îc më thªm mét sè tiÓu kho¶n kh¸c ®Ó theo dâi c¸c néi dung, yÕu tè chi phÝ thuéc qu¶n lý doanh nghiÖp.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n.
VÒ c¬ b¶n, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp h¹ch to¸n t¬ng tù nh chi phÝ b¸n hµng. Qu¸ tr×nh tËp hîp vµ kÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý ®îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å (S¬ ®å 2).
s¬ ®å kÕ to¸n tæng qu¸t chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
(S¬ ®å 2)
TK 642
TK334, 338 TK 111,112,1388...
TËp hîp chi phÝ nh©n viªn C¸c kho¶n thu håi ghi
qu¶n lý doanh nghiÖp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý trõ vµo thu nhËp trong kú hay ®a vµo chi phÝ chê kÕt chuyÓn ®Ó ®¶m b¶o phï hîp gi÷a chi phÝ vµ doanh thu
TK152
TËp hîp chi phÝ vËt liÖu TK 911
qu¶n lý Trõ vµo kÕt qu¶
TK 153
Chi phÝ dông cô qu¶n lý
doanh nghiÖp (lo¹i ph©n bæ 1 lÇn)
Tk214 kinh doanh trong kú
Chi khÊu hao TSC§ (NÕu chi phÝ nhá hoÆc
dïng cho qu¶n lý doanh nghiÖp chu kú kinh
doanh ng¾n)
TK242
Ph©n bæ dÇn chi phÝ tr¶ tríc TK1422,242
TK139 §a vµo
TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi Chi phÝ chê
TK335 kÕt chuyÓn
TrÝch tríc chi phÝ (nÕu chi phÝ kÕt
ph¶i tr¶ theo kÕ ho¹ch lín hoÆc víi chuyÓn
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi b»ng tiÒn kh¸c
TK331,111,112 doanh trõ vµo
nghiÖp cã thu
Gi¸ kh«ng chu kú nhËp
thuÕ GTGT kinhdoanh
TK1331 dµi)
thuÕ
GTGT
KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
Kh¸i niÖm vµ tµi kháan sö dông:
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ kÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô. KÕt qu¶ ®ã ®îc tÝnh b»ng c¸ch so s¸nh gi÷a mét bªn lµ doanh thu thuÇn (doanh thu sau khi trõ c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ tiªu thô ®Æc biªt, thuÕ xuÊt khÈu) víi gi¸ vèn hµng tiªu thô, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ ®îc biÓu hiÖn qua chØ tiªu lîi nhuËn (hoÆc lç) vÒ tiªu thô.
Th«ng thêng, cuèi kú kinh doanh hay sau mçi th¬ng vô, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh. C«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn trªn tµi kho¶n 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. §©y lµ tµi kho¶n dïng ®Ó x¸c ®Þnh toµn bé kÕt qu¶ kinh doanh, kÕt cÊu cña nã nh sau:
Bªn Nî:
Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh liªn quan ®Õn hµng tiªu thô (Gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp)
Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ bÊt thêng.
KÕt chuyÓn kÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
Bªn Cã:
Tæng sè doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô trong kú
Tæng sè doanh thu thuÇn ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng bÊt thêng.
KÕt chuyÓn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
Tr×nh tù h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®îc thÓ hiÖn b»ng s¬ ®å (S¬ ®å 3)
s¬ ®å kÕ to¸n tæng qu¸t x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanhs
TK 632 TK 911 TK 511,512
KÕt chuyÓn gi¸ vèn KÕt chuyÓn
hµng tiªu thô trong kú doanh thu thuÇn
kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
TK 641,642
Trõ vµo thu TK 421
trong kú KÕt chuyÓn lç vÒ tiªu thô
TK1422
chê kÕt KÕt
chuyÓn chuyÓn
KÕt chuyÓn l·i vÒ tiªu thô
Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:
Trong nh÷ng h×nh thøc h¹ch to¸n kÕ to¸n, h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ ®îc ¸p dông rÊt phæ biÕn ®èi víi mäi lo¹i quy m« doanh nghiÖp, kÕ cÊu sæ s¸ch ®¬n gi¶n dÔ ghi chÐp nªn phï hîp víi c¶ ®iÒu kiÖn lao ®éng thñ c«ng vµ kÕ to¸n m¸y. Trong chuyªn ®Ò nµy xin lÊy h×nh thøc h¹ch to¸n kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ ®Ó ¸p dông cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
S¬ ®å tæ chøc h¹ch to¸n h×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ Ghi sæ
(S¬ ®å 4)
Ghi chó:
Ghi hµng ngµy (®Þnh kú) :
Ghi vµo cuèi th¸ng (hoÆc ®Þnh kú) :
§èi chiÕu, kiÓm tra :
Chøng tõ gèc
Chøng tõ ghi sæ
Sæ quü
Sæ chi tiÕt
B¶ng tæng hîp chi tiÕt
B¸o c¸o kÕ to¸n
B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n
Sæ c¸i
H×nh thøc chøng tõ ghi sæ gåm c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n chñ yÕu sau ®©y:
Sæ c¸i
Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ
B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh c¸c tµi kho¶n (b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n)
C¸c sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i sö dông Ýt nhÊt nh÷ng sæ tæng hîp sau:
Sæ tæng hîp:
Chøng tõ ghi sæ: ®îc lËp trªn c¬ së chøng tõ gèc hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng lo¹i cã cïng néi dung kinh tÕ. Chøng tõ gèc ®îc lËp hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú (3-5 ngµy, hoÆc l©u h¬n, tuú møc ®é ph¸t sinh nghiÖp vô nhiÒu hay Ýt.)
Chøng tõ ghi sæ
Sè :…..
Ngµy…..th¸ng ….. n¨m….
DiÔn gi¶i
Sè hiÖu TK
Sè tiÒn
Ghi chó
Nî
Cã
1
2
3
4
5
Céng
KÌm theo …….. chøng tõ gèc
Ngµy….th¸ng…..n¨m…
KÕ to¸n lËp KÕ to¸n trëng
(Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn)
Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ: lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo thêi gian ®ång thêi dïng ®Ó qu¶n lý chøng tõ ghi sæ, kiÓm tra, ®èi chiÕu víi b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh. §Æc ®iÓm: Sæ nµy do kÕ to¸n tæng hîp ghi trªn c¬ së chøng tõ ghi sæ do kÕ to¸n phÇn hµnh chuyÓn ®Õn, vµ:
Tæng sè tiÒn trªn = Tæng PS Nî (Tæng PS Cã) = TængPS Nî(Tæng PS Cã)
“Sæ ®¨ng kýCT-GS” cña mäi TK trªn “sæ c¸i” cña mäi TK trªn “BC§SPS”
Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ
N¨m ….
Chøng tõ ghi sæ
Sè tiÒn
Chøng tõ ghi sæ
Sè tiÒn
Sè hiÖu
Ngµy th¸ng
Sè hiÖu
Ngµy th¸ng
1
2
3
1
2
3
Céng
Céng luü kÕ tõ ®Çu th¸ng
Sæ c¸i: lµ sæ tæng hîp ®Ó ghi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tµi kho¶n ®· ®îc trong chÕ ®é tµi kho¶n kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp. Sè liÖu trªn Sæ c¸i ®îc dïng ®Ó ®èi chiÕu sè liÖu víi bé phËn kÕ to¸n chi tiÕt vµ lµ c¨n cø ®Ó lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. Sæ c¸i ®îc kÕ to¸n tæng hîp ghi trªn c¬ së c¸c chøng tõ ghi sæ ®· ®îc vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ.
Sæ c¸i
N¨m…..
Tªn TK……. Sè hiÖu………
NT ghi sæ
Chøng tõ ghi sæ
DiÔn gi¶i
Sè hiÖu TK ®èi øng
Sè tiÒn
Sè hiÖu
Ngµy th¸ng
Sè d ®Çu kú
Céng PS trong kú
Sè d cuèi kú
Ch¬ng II
VËn dông nh÷ng chuÈn mùc kÕ to¸n míi vÒ viÖc ghi nhËn chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp víi viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh hîp lý.
Ta vÉn biÕt lîi nhuËn lµ thíc ®o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc x¸c ®inh lîi nhuËn lµ Doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ Chi phÝ. §Ó cã ®îc kÕt qu¶ kinh doanh hîp lý cÇn xuÊt ph¸t tõ chi phÝ hîp lý vµ doanh thu hîp lý.
Kh¸i niÖm
Theo “HÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam” do Bé tµi chÝnh ph¸t hµnh th¸ng 1-2003, c¸c yÕu tè Doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ ®îc ®Þnh nghÜa nh sau:
Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c:
Lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®îc trong kú kÕ to¸n ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng thêng vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp, gãp phÇn lµm t¨ng vèn chñ së h÷u, kh«ng bao gåm kho¶n gãp vèn cña cæ ®«ng hoÆc chñ së h÷u.
Chi phÝ:
Lµ tæng gi¸ trÞ c¸c kho¶n lµm gi¶m lîi Ých kinh tÕ trong kú kÕ to¸n díi h×nh thøc c¸c kho¶n tiÒn chi ra, c¸c kho¶n khÊu trõ tµi s¶n, hoÆc ph¸t sinh c¸c kho¶n nî dÉn ®Õn lµm gi¶m vèn chñ së h÷u, kh«ng bao gåm c¸c kho¶n ph©n phèi cho cæ ®«ng hoÆc chñ së h÷u.
Chi phÝ bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh th«ng thêng cña doanh nghiÖp nh: Gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, chi phÝ l·i tiÒn vay vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho c¸c bªn sö dông tµi s¶n sinh ra lîi tøc, tiÒn b¶n quyÒn…. Nh÷ng chi phÝ nµy ph¸t sinh díi d¹ng tiÒn vµ c¸c kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn, hµng tån kho, khÊu hao m¸y mãc, thiÕt bÞ.
Chi phÝ kh¸c lµ chi phÝ bao gåm c¸c chi phÝ ngoµi c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh th«ng thêng cña doanh nghiÖp, nh: chi phÝ vÒ thanh lý, nhîng b¸n tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c kho¶n tiÒn bÞ kh¸ch hµng ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång,…
§iÒu kiÖn ghi nhËn chi phÝ hîp lý
Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh (bao gåm c¶ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ) vµ c¸c chi phÝ kh¸c ®îc ghi nhËn trong kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh khi c¸c kho¶n chi phÝ nµy lµm gi¶m bít lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai cã liªn quan ®Õn viÖc gi¶m bít tµi s¶n hoÆc t¨ng nî ph¶i tr¶ vµ chi phÝ nµy ph¶i ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy, víi ®Çy ®ñ chøng tõ chøng thùc nghiÖp vô ®· ph¸t sinh.
C¸c chi phÝ ®îc ghi nhËn trong kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c phï hîp gi÷a doanh thu vµ chi phÝ (theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh).
Lîi Ých kinh tÕ dù kiÕn thu ®îc trong nhiÒu kú kÕ to¸n cã liªn quan ®Õn doanh thu vµ thu nhËp kh¸c ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch gi¸n tiÕp th× c¸c chi phÝ liªn quan ®îc ghi nhËn trong kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së ph©n bæ theo hÖ thèng hoÆc theo tû lÖ.
Mét kho¶n chi phÝ ®îc ghi nhËn ngay vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú khi chi phÝ ®ã kh«ng ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ trong c¸c kú sau.
§iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu vµ thu nhËp kh¸c hîp lý
Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c ®îc ghi nhËn trong kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khi thu ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai cã liªn quan tíi sù gia t¨ng vÒ tµi s¶n hoÆc gi¶m bít nî ph¶i tr¶ vµ gi¸ trÞ gia t¨ng ®ã ph¶i x¸c ®Þnh ®îc mét c¸ch ®¸ng tin cËy.
kÕt luËn
Trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n th× kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét kh©u kÕ to¸n quan träng, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tuy chØ lµ mét phÇn trong chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh nhng lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp th¬ng m¹i . §Æc biÖt trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp, h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp chÝnh x¸c lµ c¨n cø cho ph©n tÝch vµ ho¹ch ®Þnh dù ¸n, ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Qua qu¸ tr×nh häc tËp ë trêng vµ thêi gian t×m hiÓu tµi liÖu, s¸ch vë vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc sù chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o, em ®· hoµn thµnh ®Ò tµi“Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp víi viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh”.
§Ò tµi nµy tuy ph¹m vi nghiªn cøu t¬ng ®èi hÑp, míi chØ xin ®a ra mét sè ý kiÕn mang tÝnh gîi ý nhng lµ sù t×m tßi cña b¶n th©n. V¶ l¹i, nÕu biÕt qu¶n lý tèt chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp sÏ gióp doanh nghiÖp kinh doanh hiÖu qu¶ h¬n, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Nãi chung, vÒ mÆt lý luËn ®Ò tµi ®· tr×nh bµy mét c¸ch cã hÖ thèng c¸c vÊn ®Ò chñ yÕu liªn quan ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶ lý doanh nghiÖp trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. §Ò tµi ®· nªu lªn ý nghÜa, sù cÇn thiÕt còng nh nhiÖm vô cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp . §ång thêi còng ®a ra tr×nh tù vµ s¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh.
Do kiÕn thøc vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn cßn h¹n chÕ nªn ®Ò tµi nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nhiÒu thiÕu sãt. KÝnh mong sù th«ng c¶m vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy gi¸o, c« gi¸o ®Ó chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy, c« gi¸o Khoa kÕ to¸n vµ ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o ®· híng dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 70690.DOC