Đề án Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong doanh nghiệp xây lắp theo phương thức khoán

Lêi nãi ®Çu Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc x©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh quan träng nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Qu¸ tr×nh ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu thÊt tho¸t, l·ng phÝ. §Ó tiÕp tôc t¨ng c­êng vµ ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­, h¹n chÕ thÊt tho¸t, l·ng phÝ trong ®Çu t­...,mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng ®Æt ra cho c¸c nhµ qu¶n lý lµ ph¶i cã ®ñ th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt.V× vËy h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p lµ mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch, cã ý nghÜa thiÕt thùc trong viÖc t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Tæ chøc s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ë n­íc ta hiÖn nay phæ biÕn theo c¸c ph­¬ng thøc kho¸n s¶n phÈm x©y l¾p cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së, c¸c tæ ®éi thi c«ng, ®©y lµ ph­¬ng thøc qu¶n lý thÝch hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. H¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó gióp cho c¸c ®¬n vÞ n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ vËt t­, nh©n c«ng, m¸y thi c«ng...lµ bao nhiªu so víi dù to¸n, tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n phÈm cã tÝnh hiÖu qu¶ cao.Yªu cÇu nµy thùc hiÖn ®­îc khi doanh nghiÖp qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt vµ n¾m b¾t nhanh th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt, th­êng xuyªn x¸c ®Þnh vµ x©y dùng ®Þnh møc kinh tÕ vµ kü thuËt sao cho phï hîp, chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ. XuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng ®ã, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu nghiªn cøu ®Ò tµi: “Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n”. Do kiÕn thøc cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch¾c ch¾n em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. V× vËy, rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o, ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy gi¸o. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS. NghiªmV¨n Lîi ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n. Bè côc cña ®Ò ¸n ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, gåm cã ba phÇn chÝnh: PhÇn I: Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo m« h×nh kho¸n. PhÇn II: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸, so s¸nh vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n. PhÇn III: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n. PhÇn I Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n. I.§Æc ®iÓm kinh doanh x©y l¾p vµ tæ chøc kinh doanh x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n. 1.§Æc ®iÓm vµ m« h×nh tæ chøc doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay: 1.1.§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt x©y l¾p vµ ¶nh h­ëng ®Õn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh: X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt mang tÝnh chÊt c«ng nghiÖp, cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt, kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c, nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy cã ¶nh h­ëng ®Õn qu¶n lý vµ h¹ch to¸n: + S¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc..., cã qui m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p, mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p l©u dµi, ¶nh h­ëng lín ®Õn m«i tr­êng sinh th¸i...Do vËy, viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c dù to¸n thiÕt kÕ, thi c«ng. + S¶n phÈm x©y l¾p ®­îc tiªu thô (b¸n) theo gi¸ dù to¸n hoÆc gi¸ tho¶ thuËn víi chñ ®Çu t­ (gi¸ tho¶ thuËn nµy còng ph¶i x¸c ®Þnh trªn mét dù to¸n c«ng tr×nh ) + S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt (xe m¸y thi c«ng, thiÕt bÞ vËt t­ ...) ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt s¶n phÈm. §Æc ®iÓm nµy lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n, thiÕt bÞ vËt t­, lao ®éng còng nh­ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt rÊt phøc t¹p v× chÞu ¶nh h­ëng t¸c ®éng cña m«i tr­êng, dÔ tæn thÊt h­ háng... + S¶n phÈm x©y l¾p ®­îc sö dông l©u dµi ¶nh h­ëng m«i tr­êng sinh th¸i, c¶nh quan. Sau khi hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p rÊt khã thay ®æi v× vËy viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tiÕn hµnh chÆt chÏ ®¶m b¶o cho c«ng tr×nh phï hîp dù to¸n thiÕt kÕ. 1.2. M« h×nh tæ chøc kinh doanh x©y l¾p phæ biÕn hiÖn nay. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p th­êng ®­îc tæ chøc kinh doanh theo m« h×nh sau ®©y: C«ng ty x©y l¾p XN thµnh viªn cã chøc n¨ng h¹ch to¸n ®éc lËp XN thµnh viªn hoÆc ®éi phô tr¸ch thuéc c«ng ty §éi XD §éi XD §éi XD 2.§Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: XuÊt ph¸t tõ quy ®Þnh vÒ lËp dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n lµ ph¶i lËp theo tõng h¹ng môc c«ng tr×nh vµ ph¶i ph©n tÝch theo tõng kho¶n môc chi phÝ còng nh­ ®Æc ®iÓm t¹i c¸c ®¬n vÞ nhËn thÇu, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: + H¹ch to¸n chi phÝ nhÊt thiÕt ph¶i ®­îc ph©n tÝch theo tõng kho¶n môc chi phÝ, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng c«ng tr×nh cô thÓ. Qua ®ã th­êng xuyªn so s¸nh, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ, xem xÐt nguyªn nh©n v­ît, hôt dù to¸n vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh. + §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ cã thÓ lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c ®¬n ®Æt hµng, c¸c giai ®o¹n cña h¹ng môc hay nhãm h¹ng môc...V× thÕ ph¶i lËp dù to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng h¹ng môc hay giai ®o¹n cña h¹ng môc. + Gi¸ thµnh c«ng tr×nh l¾p ®Æt thiÕt bÞ kh«ng bao gåm gi¸ trÞ b¶n th©n thiÕt bÞ do chñ ®Çu t­ ®­a vµo ®Ó l¾p ®Æt mµ chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ do doanh nghiÖp x©y l¾p bá ra cã liªn quan ®Õn x©y l¾p c«ng tr×nh. 3.Tæ chøc kinh doanh x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: Kho¸n gän lµ mét h×nh thøc qu¶n lý míi xuÊt hiÖn trong c¸c doanh nghiÖp ë n­íc ta.ViÖc kho¸n s¶n phÈm x©y l¾p ®­îc thùc hiÖn theo hai ph­¬ng thøc kho¸n: + Ph­¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: ®©y lµ ph­¬ng thøc ®ang ®­îc ¸p dông phæ biÕn ë c¸c doanh nghiÖp. Theo ph­¬ng thøc nµy ®¬n vÞ giao kho¸n kho¸n toµn bé gi¸ trÞ c«ng tr×nh cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n. §¬n vÞ nhËn kho¸n tù tæ chøc cung øng vËt t­, tæ chøc lao ®éng ®Ó tiÕn hµnh thi c«ng. Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao quyÕt to¸n sÏ ®­îc thanh to¸n toµn bé gi¸ trÞ c«ng tr×nh theo gi¸ nhËn kho¸n vµ nép cho ®¬n vÞ giao kho¸n mét sè kho¶n theo quy ®Þnh. §¬n vÞ giao kho¸n chØ lµ ng­êi cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ®øng ra ký kÕt c¸c hîp ®ång x©y dùng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®èi víi chÊt l­îng c«ng tr×nh. + Ph­¬ng thøc kho¸n gän kho¶n môc chi phÝ: Theo ph­¬ng thøc nµy ®¬n vÞ giao kho¸n chØ kho¸n c¸c kho¶n môc chi phÝ nhÊt ®Þnh (th­êng lµ tiÒn c«ng) cßn c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c do ®¬n vÞ tù chi phÝ, h¹ch to¸n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t kü thuËt, chÊt l­îng c«ng tr×nh. Ph­¬ng thøc nµy chØ ¸p dông cho c¸c tæ ®éi thi c«ng kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn tù cung øng vËt t­, gi¸m s¸t kü thuËt vµ ch­a thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ. Kho¸n gän lµ ph­¬ng thøc phæ biÕn gióp cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Gi¸ kho¸n gän bao gåm c¶ chi phÝ tiÒn l­¬ng, vËt liÖu, c«ng cô, dông cô, dông cô thi c«ng, chi phÝ nãi chung. §Ó thùc hiÖn kho¸n th× c¸c bªn tham gia vµo qu¸ tr×nh kho¸n ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau: Khi nhËn kho¸n, hai bªn (bªn giao kho¸n vµ bªn nhËn kho¸n) ph¶i lËp hîp ®ång giao kho¸n trong ®ã ghi râ néi dung c«ng viÖc, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi mçi bªn còng nh­ thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång. Khi hoµn thµnh c«ng tr×nh nhËn kho¸n, bµn giao, hai bªn lËp biªn b¶n thanh lý hîp ®ång. Cã thÓ nãi, ®Æc ®iÓm kinh doanh x©y l¾p vµ tæ chøc kinh doanh x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n cã nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng riªng khiÕn cho chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong ®iÒu kiÖn kho¸n x©y l¾p cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt. II.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: 1.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: 1.1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt: Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p lµ biÕn ®æi mét c¸ch cã ý thøc, cã môc ®Ých c¸c yÕu tè ®Çu vµo t¹o thµnh c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c s¶n phÈm, lao vô, phôc vô... Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong x©y l¾p biÓu hiÖn b»ng tiÒn, hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ mäi doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng vµ bµn giao s¶n phÈm x©y l¾p trong mét kú nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn trªn c¸c gãc ®é nghiªn cøu vµ qu¶n lý kh¸c nhau cã c¸c c¸ch thÓ hiÖn, c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ chi phÝ s¶n xuÊt: §èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ tæng sè tiÒn ph¶i bá ra ®Ó mua c¸c yÕu tè cÇn thiÕt t¹o ra s¶n phÈm hoÆc dÞch vô mang l¹i lîi Ých kinh tÕ cho doanh nghiÖp. §èi víi kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lu«n g¾n liÒn víi mét kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ ph¶i lµ chi phÝ thùc. Trong kÕ to¸n tµi chÝnh chi phÝ th­êng ®­îc ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Trong kÕ to¸n qu¶n trÞ kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p cã hai ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n chi phÝ vµ kÕt qu¶ ®­îc sö dông: ph­¬ng ph¸p ph©n phèi hoµn toµn chi phÝ, ph­¬ng ph¸p ph©n phèi mét phÇn chi phÝ (ph­¬ng ph¸p tÝnh ng­îc, ph­¬ng ph¸p dùa trªn sù ph©n chia chi phÝ thµnh ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ). Do vËy xem xÐt chi phÝ theo tõng gãc ®é lµ tiÒn ®Ò cña viÖc kiÓm tra ph©n tÝch chi phÝ, thóc ®Èy viÖc qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ ®Ó h­íng tíi tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. T¹i c¸c ®¬n vÞ kh¸c nhau th× ®Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh¸c nhau. Khi xem xÐt chi phÝ s¶n xuÊt th× chóng ta ph¶i quan t©m tíi ®èi t­îng cña nã. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n mµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®­îc tËp hîp theo ph¹m vi giíi h¹n ®ã. V× vËy ®èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p do nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm, vÒ tæ chøc s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm nªn ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th­êng ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. 1.2.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n: §¬n vÞ thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: * Chøng tõ : C¸c doanh nghiÖp x©y l¾p n­íc ta hiÖn nay vÉn ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ®­îc ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1864/1998/Q§/BTC ngµy 16/12/1998 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh. HÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n gåm cã chøng tõ b¾t buéc vµ chøng tõ h­íng dÉn. HÖ thèng chøng tõ doanh nghiÖp x©y l¾p gåm 36 chøng tõ : cã 21 chøng tõ b¾t buéc vµ 15 chøng tõ h­íng dÉn. ChÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n doanh nghiÖp x©y l¾p cßn quy ®Þnh cô thÓ mÉu biÓu tõng chøng tõ, ph­¬ng ph¸p lËp, thu nhËn, kiÓm tra ... §èi víi ®¬n vÞ giao kho¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ngoµi nh÷ng chøng tõ b¾t buéc do Bé Tµi chÝnh ban hµnh, (nh­: phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt vËt t­ theo ®Þnh møc, thÎ kho,..., b¶ng thanh to¸n l­¬ng,... phiÕu l­u, phiÕu chi,...)... ®¬n vÞ giao kho¸n cßn sö dông c¸c chøng tõ nh­: +Hîp ®ång giao kho¸n. +Biªn b¶n thanh lý hîp ®ång KÕ to¸n tr­ëng tæ chøc viÖc lËp chøng tõ kÕ to¸n cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ (nÕu lµ chi phÝ trùc tiÕp ), cßn nh÷ng chi phÝ chung th× lËp chøng tõ kÕ to¸n theo kho¶n môc chi phÝ chung. * Tµi kho¶n sö dông: HÖ thèng doanh nghiÖp x©y l¾p gåm 73 tµi kho¶n cÊp 1, 130 tµi kho¶n cÊp 2 vµ 6 tµi kho¶n cÊp 3. Ngoµi c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cßn 8 tµi kho¶n cÊp 1 vµ 2 tµi kho¶n cÊp 2 ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Do ®¬n vÞ h¹ch to¸n theo ph­¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh th× chi phÝ ph¸t sinh chØ gåm chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ giao dÞch... ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i cña ®¬n vÞ. Do ®ã, kÕ to¸n chi phÝ kh«ng cÇn sö dông TK 621,622,623, 627 mµ cã thÓ sö dông TK 642 ®Ó tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ thuéc néi dung chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, TK 632 ®Ó tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh t¹i ®¬n vÞ nh­ng kh«ng thuéc néi dung chi phÝ qu¶n lý vµ TK136 “Ph¶i thu néi bé” Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n: Khi øng vËt t­, tiÒn cho c¸c ®¬n vÞ nhËn kho¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 136 (1362. Chi tiÕt ®¬n vÞ nhËn kho¸n) Cã TK liªn quan (111, 112, 152,153, 311, 214...) Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ thuéc néi dung chi phÝ qu¶n lý kÕ to¸n ghi : Nî TK 642 Cã TK liªn quan Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ t¹i doanh nghiÖp kh«ng thuéc néi dung chi phÝ qu¶n lý, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632 Cã TK liªn quan * Sæ kÕ to¸n: Tuy theo quy m« kinh doanh, tr×nh ®é qu¶n lý kÕ to¸n vµ ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n, ®¬n vÞ giao kho¸n cã thÓ ¸p dông mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p ghi sæ kÕ to¸n theo c¸c h×nh thøc nh­: Chøng tõ ghi sæ, nhËt ký chung, nhËt ký - sæ c¸i vµ nhËt ký - chøng tõ. Danh môc c¸c sæ kÕ to¸n theo c¸c h×nh thøc ghi sæ còng t­¬ng tù nh­ chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông chung cho c¸c doanh nghiÖp. Ngoµi ra ®¬n vÞ cßn ph¶i më sæ chi tiÕt TK 136 theo tõng ®¬n vÞ nhËn kho¸n. §¬n vÞ thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc kho¸n gän kho¶n môc chi phÝ: * Chøng tõ: §¬n vÞ giao kho¸n còng sö dông chøng tõ gièng tr­êng hîp ®¬n vÞ thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. * Tµi kho¶n: Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp theo tõng ®¬n vÞ nhËn kho¸n vµ sö dông c¸c tµi kho¶n: + Tµi kho¶n 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” (CPNVLTT): Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô , nhiªn liÖu ...tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô dÞch vô. + Tµi kho¶n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”(CPNCTT):Bao gåm c¸c kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh , c«ng nh©n phôc vô thi c«ng (kÓ c¶ c«ng nh©n vËn chuyÓn, bèc dì vËt t­ trong ph¹m vi mÆt b»ng x©y l¾p vµ c«ng nh©n chuÈn bÞ thi c«ng vµ thu dän hiÖn tr­êng). Tµi kho¶n nµy kh«ng ph¶n ¸nh c¸c kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT mµ h¹ch to¸n vµo TK627 + Tµi kho¶n 623 “Chi phÝ m¸y thi c«ng”(CPMTC): Ph¶n ¸nh chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh theo ph­¬ng thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng võa b»ng m¸y. + Tµi kho¶n 627 “Chi phÝ s¶n xuÊt chung”(CPSXC): Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x­ëng s¶n xuÊt (kh«ng kÓ chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp). Ngoµi ra, khi tÝnh gi¸ thµnh chØ tiªu toµn bé sÏ bao gåm chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n xuÊt víi kho¶n môc chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. * Sæ kÕ to¸n ghi chÐp, tËp hîp chi phÝ gåm hai hÖ thèng sæ: +Sæ kÕ to¸n phôc vô kÕ to¸n tµi chÝnh (sæ kÕ to¸n tæng hîp):Tuú theo tõng h×nh thøc kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ¸p dông ®Ó cã hÖ thèng kÕ to¸n thÝch hîp nh­ng h×nh thøc nµo còng cã sæ C¸i tµi kho¶n tæng hîp, mçi tµi kho¶n kÕ to¸n chÝnh thøc ®­îc më mét sæ C¸i, vÝ dô TK 621, 622, 623, 627,154...®Òu ph¶n ¸nh mét chØ tiªu vÒ chi phÝ s¶n phÈm x©y dùng, nã sÏ cung cÊp c¸c chØ tiªu, th«ng tin ®Ó lËp b¸o c¸o vÒ tµi chÝnh, gi¸ thµnh. +Sæ kÕ to¸n phôc vô kÕ to¸n qu¶n trÞ (kÕ to¸n ph©n tÝch, kÕ to¸n chi tiÕt): Do trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ th­êng ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay theo tõng ®¬n ®Æt hµng mµ më sæ chi tiÕt tõng tµi kho¶n chi phÝ. 1.3.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n: §¬n vÞ x©y l¾p thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: *Chøng tõ: ¸p dông t­¬ng tù theo ®¬n vÞ giao kho¸n .* Tµi kho¶n: §èi víi ®¬n vÞ ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n 336, 621, 622, 623,627 (®ã lµ c¸c kho¶n môc chi phÝ trong ph¹m vi cña ®¬n vÞ m×nh ®Ó tiÕn hµnh thi c«ng c«ng tr×nh). * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n: Khi nhËn tiÒn, vËt t­ do ®¬n vÞ giao kho¸n øng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112, 152 Cã TK 336 Khi mua nguyªn vËt liÖu chuyÓn ®Õn tËn ch©n c«ng tr×nh, kh«ng qua kho, sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p : Nî TK 621(Chi tiÕt ®èi t­îng): Gi¸ mua kh«ng thuÕ GTGT Nî TK 133(1331):ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ Cã TK liªn quan (111, 112, 1421, 331...): Tæng gi¸ thanh to¸n Khi xuÊt kho ®­a vµo s¶n xuÊt thi c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621 Cã TK 152 Khi tÝnh l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ghi: Nî TK 622 Cã TK 334(3341): C«ng nh©n thuéc danh s¸ch cña DN Cã TK 334(3342): §¬n vÞ thuª lao ®éng ngoµi Khi ph¸t sinh chi phÝ m¸y thi c«ng kÕ to¸n ghi: Nî TK 623 (chi tiÕt theo tõng yÕu tè) Cã TK liªn quan Khi ph¸t sinh chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 (chi tiÕt theo tõng yÕu tè) Cã TK liªn quan * Sæ kÕ to¸n : Ngoµi c¸c sæ tæng hîp, sæ chi tiÕt ph¶n ¸nh chi phÝ theo quy ®Þnh doanh nghiÖp më sæ chi tiÕt TK 336 theo tõng ®¬n vÞ giao kho¸n vµ sæ theo dâi khèi l­îng x©y l¾p kho¸n gän theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.Trong ®ã, chi phÝ nh©n c«ng thùc tÕ cÇn chi tiÕt theo bé phËn thuª ngoµi vµ bé phËn chi phÝ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn cña ®¬n vÞ. Sè chªnh lÖch gi÷a chi phÝ thùc tÕ víi giao kho¸n lµ møc tiÕt kiÖm hoÆc v­ît chi cña ®¬n vÞ nhËn kho¸n. b) §¬n vÞ thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc kho¸n gän c¸c kho¶n môc chi phÝ: - Trong tr­êng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh, kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng th× viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p do ®¬n vÞ giao kho¸n thùc hiÖn. Do ®ã, ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng ph¶i tu©n theo chÕ ®é kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Trong tr­êng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n cã tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ph¶i tu©n thñ theo "chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p". - Do ®¬n vÞ kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng nªn c¸c kho¶n môc chi phÝ sÏ do ®¬n vÞ chñ ®Çu t­ tËp hîp. - VÒ chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n vµ chÕ ®é sæ kÕ to¸n còng t­¬ng tù nh­ chÕ ®é chøng tõ vµ sæ kÕ to¸n cña ®¬n vÞ giao kho¸n. 2.TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: 2.1.Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh x©y l¾p. * Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng s¶n phÈm x©y l¾p theo quy ®Þnh. S¶n phÈm x©y l¾p cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, giai ®o¹n thi c«ng x©y l¾p cã thiÕt kÕ vµ tÝnh dù to¸n riªng. Gi¸ thµnh hay h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc gi¸ thµnh c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi cïng cña s¶n phÈm x©y l¾p. * Theo thêi ®iÓm vµ nguån sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh, chØ tiªu tÝnh gi¸ thµnh trong x©y l¾p ®­îc chia ra: - Gi¸ thµnh dù to¸n: S¶n phÈm x©y l¾p cã gi¸ trÞ lín, thêi gian thi c«ng dµi mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, do ®ã c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®Òu cã gi¸ trÞ dù to¸n riªng. Nh­ vËy gi¸ thµnh dù to¸n lµ tæng c¸c chi phÝ dù to¸n. Gi¸ thµnh dù to¸n Gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p sau thuÕ ThuÕ VAT Thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tr­íc Gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p sau thuÕ : lµ chi phÝ cho c«ng t¸c x©y dùng l¾p r¸p c¸c kÕt cÊu kiÕn tróc, l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt...gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p bao gåm: chi phÝ trùc tiÕp, chi phÝ chung vµ thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tr­íc vµ thuÕ GTGT -Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®­îc xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ ë mét xÝ nghiÖp x©y l¾p nhÊt ®Þnh, trªn c¬ së biÖn ph¸p thi c«ng, c¸c ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ ¸p dông trong xÝ nghiÖp, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®­îc x¸c ®Þnh. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = Gi¸ thµnh dù to¸n - Møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n - Gi¸ thµnh thùc tÕ : Lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu hao phÝ thùc tÕ liªn quan ®Õn khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bao gåm chi phÝ ®Þnh møc, v­ît ®Þnh møc vµ c¸c chi phÝ kh¸c. Còng xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm x©y dùng c¬ b¶n ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y dùng. Gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p cßn ®­îc theo dâi trªn hai chØ tiªu: gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn thµnh quy ­íc. * Theo ph¹m vi cña chØ tiªu gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p l¹i chia ra gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh toµn bé. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm x©y l¾p chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng hay l¾p ®Æt. Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p céng víi c¸c chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho s¶n phÈm x©y l¾p. * §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh . X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ lao vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt...®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cho hîp lý. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th­êng trïng víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®ã cã thÓ lµ: c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. 2.2.TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n: * Theo ph­¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: + Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p chÝnh lµ gi¸ giao kho¸n. Gi¸ giao kho¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ thµnh dù to¸n. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ tæng sè c¸c chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh mét khèi l­îng s¶n phÈm x©y l¾p. Gi¸ thµnh dù to¸n ®­îc lËp tr­íc khi tiÕn hµnh x©y l¾p trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc thiÕt kÕ ®­îc duyÖt vµ khung gi¸ quy ®Þnh ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n hiÖn hµnh. + §èi t­îng tÝnh gi¸ lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh giao kho¸n + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc: Ph­¬ng ph¸p nµy vËn dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ­u viÖt cña nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch vµ trªn c¬ së hÖ thèng ®Þnh møc ®Ó qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm Gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm + Chªnh lÖch ®Þnh møc + Thay ®æi ®Þnh møc Gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm ®­îc c¨n cø vµo c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh ®Ó tÝnh. Tuú thuéc vµo tõng tr­êng hîp cô thÓ mµ gi¸ thµnh ®Þnh møc bao gåm gi¸ thµnh ®Þnh møc cña c¸c bé phËn, chi tiÕt cÊu thµnh nªn s¶n phÈm hoÆc gi¸ thµnh ®Þnh møc cña nöa thµnh phÈm cña tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ, tõng ph©n x­ëng tæng céng l¹i hoÆc còng cã thÓ tÝnh riªng cho s¶n phÈm. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n : Khi nhËn khèi l­îng x©y l¾p giao kho¸n néi bé do ®¬n vÞ nhËn kho¸n bµn giao, c¨n cø vµo gi¸ trÞ khèi l­îng x©y l¾p kho¸n néi bé (b¶ng kª khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh, phiÕu tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh...), kÕ to¸n ®¬n vÞ giao kho¸n ghi: Nî TK 154(1541. Chi tiÕt c«ng tr×nh ):Gi¸ trÞ giao kho¸n néi bé Nî TK 133(1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo t­¬ng øng (nÕu cã) Cã TK 136 (1362.Chi tiÕt ®¬n vÞ nhËn kho¸n): Tæng gi¸ trÞ x©y l¾p giao kho¸n néi bé ph¶i tr¶ Khi thanh to¸n víi ®¬n vÞ nhËn kho¸n, kÕ to¸n ghi: Thanh to¸n bæ sung sè thiÕu cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n: Nî TK 136(1362.Chi tiÕt ®¬n vÞ nhËn kho¸n ) Cã TK liªn quan (111,112.336...) Tr­êng hîp sè ®· t¹m øng lín h¬n sè ph¶i tr¶, phÇn chªnh lÖch kho thu håi, ghi: Nî TK liªn quan (111,112,334,1388...) Cã TK 136(1362.Chi tiÕt ®¬n vÞ nhËn kho¸n) * Theo ph­¬ng thøc kho¸n gän kho¶n môc chi phÝ: + Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ gi¸ thµnh thùc tÕ hoÆc gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng. + §èi t­îng h¹ch to¸n lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· ®­îc hoµn thµnh. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: Gi¸ thµnh tõng c«ng tr×nh theo ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch céng tÊt c¶ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp cho c«ng tr×nh. 2.3. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n: * Theo ph­¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: + Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ gi¸ thµnh thùc tÕ (ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ thµnh thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh bµn giao bµn giao khèi l­îng x©y l¾p mµ ®¬n vÞ nhËn kho¸n) + §èi t­îng h¹ch to¸n lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nhËn kho¸n. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh lµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n: Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi : Nî TK 154 Cã TK 621 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi : Nî TK154 Cã TK622 KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK154 CãTK623 KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ghi: Nî TK 154 Cã TK 627 C«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao thanh to¸n víi ®¬n vÞ giao kho¸n theo gi¸ nhËn kho¸n kÕ to¸n ghi: Nî TK136 (Gi¸ nhËn kho¸n cã thuÕ GTGT) Cã TK511(Gi¸ nhËn kho¸n kh«ng cã thuÕ GTGT) Cã TK 333(3331)ThuÕ GTGT Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632 Cã TK 154 * Theo ph­¬ng thøc kho¸n gän kho¶n môc chi phÝ: Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p do ®¬n vÞ giao kho¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3.Tæ chøc sæ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong kho¸n: Tuú thuéc vµo quy m« kinh doanh, tr×nh ®é kÕ to¸n vµ kh¶ n¨ng ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n mµ ®¬n vÞ giao, nhËn x©y l¾p cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc sæ kh¸c nhau ®Ó thÓ hiÖn khèi l­îng c«ng t¸c h¹ch to¸n c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p tæ chøc kinh doanh theo ph­¬ng thøc kho¸n gän kho¶n môc chi phÝ, viÖc tËp hîp, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p sÏ do ®¬n vÞ giao kho¸n thùc hiÖn. Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp tæ chøc kinh doanh theo ph­¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, ®¬n vÞ giao kho¸n sÏ kho¸n c«ng tr×nh cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n theo gi¸ giao kho¸n. V× vËy, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm x©y l¾p sÏ do ®¬n vÞ nhËn kho¸n ®¶m nhiÖm. H×nh thøc nhËt ký chung Chøng tõ gèc vÒ CP & c¸c b¶ng ph©n bæ NhËt ký chung Sæ CPSXKD (më riªng cho tõng TK) B¶ng tæng hîp chi tiÕt CPSX& tÝnh gi¸ thµnh Sæ c¸i c¸c TK621, 622, 623, 627,154 B¶ng C§. SPS B¸o c¸o tµi chÝnh H×nh thøc nhËt ký sæ c¸i Chøng tõ gèc vÒ CP & c¸c b¶ng ph©n bæ NhËt ký sæ c¸i TK621, 622, 623, 627, 154 B¸o c¸o tµi chÝnh Sæ chi tiÕt c¸c TK 621, 622, 623, 627, 154 B¶ng tæng hîp chi tiÕt CP SX & B¶ng tÝnh gi¸ thµnh H×nh thøc nhËt ký chøng tõ Chøng tõ gèc vÒ CPSX & c¸c b¶ng ph©n bæ 1, 2, 3 B¶ng kª sè 4 B¶ng kª sè 5 B¶ng kª sè 6 NhËt ký chøng tõ sè 7 ThÎ tÝnh gi¸ thµnh Sæ C¸i TK 621, 622, 623, 627, 154 B¸o c¸o tµi chÝnh Sæ ®¨ng ký CTGS H×nh thøc chøng tõ ghi sæ Chøng tõ gèc vÒ CP & c¸c b¶ng ph©n bæ CTGS Sæ CPSXKD B¶ng tæng hîp chi tiÕt CPSX & b¶ng tÝnh z Sæ C¸i TK621, 622 623, 627 ,154 B¸o c¸o TC B¶ng c©n ®èi SPS Ghi chó: ghi hµng ngµy Ghi cuèi kú ®èi chiÕu phÇn 2 §¸nh gi¸ vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n Kho¸n gän trong x©y l¾p lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng thøc tæ chøc s¶n xuÊt phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay.V× thÕ, x©y dùng m« h×nh vµ hoµn thiÖn m« h×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng thøc kho¸n gän cã ý nghÜa rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn ph­¬ng thøc qu¶n lý. Mét mÆt, nã gióp cho viÖc tæng kÕt vµ hoµn thiÖn m« h×nh kho¸n gän; mÆt kh¸c, nã còng cung cÊp c¸c th«ng tin chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c nhµ qu¶n lý trong viÖc ra quyÕt ®Þnh kinh doanh. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n ®· cã nhiÒu ­u ®iÓm nh­ng vÉn cßn nhiÒu tån t¹i. I.¦u ®iÓm cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: Ph­¬ng thøc kho¸n s¶n phÈm x©y l¾p cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së, c¸c tæ ®éi thi c«ng lµ ph­¬ng thøc qu¶n lý thÝch hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. Nã g¾n lîi Ých vËt chÊt cña ng­êi lao ®éng, tæ ®éi víi khèi l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm còng nh­ tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh. §ång thêi më réng quyÒn tù chñ vÒ h¹ch to¸n kinh doanh, lùa chän ph­¬ng thøc tæ chøc lao ®éng, tæ chøc thi c«ng, ph¸t huy kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña tõng ®éi. Nh­ vËy tæ chøc kinh doanh x©y l¾p theo m« h×nh kho¸n ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp x©y l¾p tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ gi¸n tiÕp gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, tr¸nh thÊt tho¸t, l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, n©ng cao quyÒn lµm chñ cña ng­êi lao ®éng...bªn c¹nh ®ã, viÖc giao kho¸n s¶n phÈm khiÕn cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n ph¶i g¾n tr¸ch nhiÖm vµ thùc hiÖn thi c«ng, b¶o ®¶m tiÕn ®é còng nh­ chÊt l­îng cña c«ng tr×nh... Nh­ng song song víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trªn, c¬ chÕ qu¶n lý theo m« h×nh kho¸n còng cßn tån t¹i nhiÒu nh­îc ®iÓm. II.Tån t¹i cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: C¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay ®ang tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n theo “chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p” do Bé Tµi chÝnh ban hµnh chÝnh thøc theo quyÕt ®Þnh 1864/1998/Q§-BTC ngµy 16/11/1998. Tuy nhiªn, chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp x©y l¾p ®­îc ban hµnh chØ lµ thiÕt lËp mét hµnh lang ph¸p lý, cßn chÊt l­îng kÕ to¸n sÏ phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, nh­: tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña c¸n bé kÕ to¸n, cña c¸n bé qu¶n lý, ®iÒu hµnh doanh nghiÖp x©y l¾p, ph­¬ng tiÖn vµ tæ chøc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n.Vµ chÕ ®é kÕ to¸n cßn nhiÒu bÊt cËp nh­: Thø nhÊt, viÖc quy ®Þnh tµi kho¶n h¹ch to¸n sö dông ë bé phËn nhËn kho¸n vµ bé phËn giao kho¸n ch­a ®­îc hîp lý, néi dung ph¶n ¸nh ch­a râ rµng, ch­a lét t¶ ®­îc b¶n chÊt ho¹t ®éng. Thø hai, ch­a chØ râ sæ s¸ch cÇn thiÕt ph¶i sö dông ë tõng bªn còng nh­ kÕt cÊu vµ néi dung sæ s¸ch. H¬n n÷a, víi c¸ch h¹ch to¸n hiÖn hµnh dÉn ®Õn nhiÒu tiªu cùc. Bé phËn nhËn kho¸n khi hoµn thµnh tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, nÕu tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ vËt t­, chi phÝ lao ®éng l¹i kh«ng ®­îc h­ëng sè chi phÝ tiÕt kiÖm nµy(trong tr­êng hîp kh«ng ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh vµ kh«ng cã bé m¸y kÕ to¸n riªng). Do ®ã th«ng th­êng c¸c bé phËn nhËn kho¸n cã xu h­íng kh«ng muèn tiÕt kiÖm chi phÝ hoÆc nÕu cã tiÕt kiÖm vËt t­ th× hä l¹i t×m c¸ch n©ng ®¬n gi¸ vËt t­ mua vµo, khai t¨ng l­îng vËt t­ sö dông, thËm chÝ sö dông c¸c ho¸ ®¬n gi¸... HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông c¬ chÕ kho¸n ch­a chó ý ®Õn biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch øng, thiÕu nh÷ng quy ®Þnh b»ng v¨n b¶n nªn chi phÝ lín h¬n møc kho¸n kh«ng ®­îc quyÕt to¸n c¸c kho¶n kh«ng thanh to¸n ®­îc kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo nî ph¶i thu néi bé, doanh nghiÖp thiÕu c¨n cø ®Ó quy tr¸ch nhiÖm cho ®éi nhËn kho¸n, nî qua nhiÒu n¨m kh«ng thu ®­îc ph¶i h¹ch to¸n sang nî khã ®ßi. Theo chÕ ®é kÕ to¸n, tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt kh«ng ®­îc tÝnh tr­íc. ChØ khi nµo viÖc nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh míi ghi vµo chi phÝ. Nh­ vËy, trong kú s¶n xuÊt kinh doanh nÕu sè c«ng nh©n nghØ phÐp lín sÏ dÉn tíi chi phÝ s¶n xuÊt trong kú nµy sÏ t¨ng lªn ®¸ng kÓ, ¶nh h­ëng tíi gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh. MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh ®Êu thÇu, thiÕt kÕ giao kho¸n tæ chøc thi c«ng..., doanh nghiÖp x©y l¾p cã khi cÇn nh÷ng chuyªn gia phôc vô x©y dùng c¬ b¶n. Nh­ng chi phÝ vÒ chuyªn gia l¹i kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ. Nh­ vËy víi doanh nghiÖp x©y l¾p lµ kh«ng hîp lý. Ngoµi ra viÖc kho¸n gän cßn cã hiÖn t­îng kho¸n tr¾ng, ®¬n vÞ giao kho¸n chØ quan t©m ®Õn c¸c kho¶n ph¶i thu ë ®¬n vÞ nhËn kho¸n ch­a gi¸m s¸t chÆt chÏ chi phÝ dÉn ®Õn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ kh«ng chÝnh x¸c mµ c¸c ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc kho¶n l·i do h¹ gi¸ thµnh. Mét yÕu tè n÷a còng ¶nh h­ëng tíi kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ viÖc qu¶n lý tiÒn t¹m øng, vay thi c«ng vÉn cßn s¬ hë. Tr­êng hîp nÕu ®¬n vÞ nhËn kho¸n cïng mét lóc thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh kh¸c nhau, mét sè ®éi tr­ëng x©y dùng ®¬n vÞ nhËn kho¸n ®· vay, øng tiÒn v­ît qu¸ khèi l­îng c«ng viÖc thùc hiÖn, råi chiÕm ®o¹t, sö dông chØ tiªu cho c¸c môc ®Ých kh¸c. Do ®ã, nÕu kh«ng qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n t¹m øng, chi phÝ s¶n suÊt sÏ cã thÓ t¨ng thªm v× ph¶i thªm mét kho¶n mÊt m¸t, dÉn ®Õn gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cao. H¬n n÷a, mét sè doanh nghiÖp x©y l¾p ®· ®iÒu chØnh gi¸ giao kho¸n ®Ó c©n ®èi kÕt qu¶ kinh doanh trong kú ®Ó ®iÒu chØnh lç l·i. Nh­ trªn ®· nãi, gi¸ giao kho¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ thµnh dù to¸n, tøc lµ trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc thiÕt kÕ vµ khung gi¸ x©y dùng c¬ b¶n hiÖn hµnh. Vµ nh­ vËy, gi¸ thµnh ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc, lîi nhuËn cña ®¬n vÞ giao kho¸n còng cã thÓ x¸c ®Þnh tr­íc. Do ®ã, mét sè doanh nghiÖp ®· cè t×nh tÝnh sai gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p giao kho¸n, vi ph¹m chÕ ®é kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo m« h×nh kho¸n. Nãi tãm l¹i ph­¬ng thøc kho¸n cßn nhiÒu tån t¹i nh­ng ®· gióp cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. III. ¸p dông kÕ to¸n qu¶n trÞ trong Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë doanh nghiÖp x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: Trong doanh nghiÖp x©y l¾p ®Ó thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng kinh doanh th× c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i lµm chñ ®­îc c¸c kh©u chi phÝ. §iÒu nµy c¸c doanh nghiÖp th«ng qua kÕ to¸n qu¶n trÞ cã mét hÖ thèng ®Þnh møc chi phÝ tiªu chuÈn hoµn h¶o dùa vµo ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc chi phÝ tiªu chuÈn (trong ®ã cã ph­¬ng ph¸p x©y dùng tõng kho¶n môc chi phÝ cô thÓ).Vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp x©y l¾p ®­îc coi lµ c«ng cô quan träng vµ cÇn thiÕt nh»m cung cÊp th«ng tin cho ng­êi qu¶n lý. Cã hai ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n chi phÝ vµ kÕt qu¶ sö dông chñ yÕu trong kÕ to¸n qu¶n trÞ kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p: ph­¬ng ph¸p ph©n phèi hoµn toµn chi phÝ, ph­¬ng ph¸p ph©n phèi mét phÇn chi phÝ. Hai ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc vËn dông tÊt c¶ c¸c bé phËn cña kÕ to¸n qu¶n trÞ kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p, theo tõng néi dung. Tuy nhiªn, néi dung cña ph­¬ng ph¸p ®­îc thÓ hiÖn râ nhÊt lµ trong tr­êng hîp kÕ to¸n qu¶n trÞ cho tõng hîp ®ång hay c«ng tr×nh x©y dùng, ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ dù thÇu cña hîp ®ång. Ph­¬ng ph¸p ph©n phèi mét phÇn chi phÝ (ph­¬ng ph¸p dùa trªn kh¶ n¨ng bï ®¾p ®Þnh phÝ,...) ®­îc x¸c ®Þnh gi÷a doanh thu vµ biÕn phÝ. ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn phÇn ®ãng gãp cña tõng hîp ®ång x©y dùng hoÆc tõng bé phËn cña doanh nghiÖp x©y l¾p lµ bao nhiªu ®Ó trang tr¶i ®Þnh phÝ vµ ®ãng gãp vµo lîi nhuËn chung cña toµn doanh nghiÖp. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nªn ¸p dông kÕ to¸n qu¶n trÞ cho c¸c hîp ®ång x©y dùng theo ph­¬ng ph¸p tÝnh ng­îc, ph­¬ng ph¸p dùa trªn sù ph©n chia chi phÝ thµnh ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ. Víi dù to¸n vÒ gi¸ thµnh s¶n xuÊt mµ ®¬n vÞ giao kho¸n cã møc gi¸ giao kho¸n cho c¸c doanh nghiÖp nhËn kho¸n.Vµ yÕu tè gi¸ thµnh ®· ®­îc x¸c ®Þnh tõ tr­íc nªn c¸c ®¬n vÞ giao kho¸n vµ ®¬n vÞ nhËn kho¸n cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc tr×nh ®é kü thuËt s¶n xuÊt, tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc lao ®éng vµ kiÓm tra møc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt tõ ®ã ®¸nh gi¸ hao phÝ hîp lý cña c¸c tæ ®éi s¶n xuÊt x©y dùng, thóc ®Èy h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé. Nh­ vËy kÕ to¸n qu¶n trÞ ®· ®­îc vËn dông nhiÒu vµo kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay. PhÇn 3 mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n Ph­¬ng h­íng chung ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ tiÕp tôc ph¸t huy nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi hiÖn cã, t×m c¸ch kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i nh»m ®¶m b¶o h¹ch to¸n võa ®óng chÕ ®é nhµ n­íc quy ®Þnh, võa ®¸p øng d­îc yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp. * Hoµn thiÖn tµi kho¶n h¹ch to¸n c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: Còng nh­ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (QuyÕt ®Þnh 1864/1998/Q§/BTC ngµy 16/12/1998 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh), t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n, kÕ to¸n sö dông TK1362 “Ph¶i thu vÒ gi¸ trÞ khèi l­îng x©y l¾p giao kho¸n néi bé”; cßn t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n, kÕ to¸n sö dông TK3362 “Ph¶i tr¶ vÒ khèi l­îng x©y l¾p nhËn kho¸n néi bé ”. Tªn gäi cña c¸c tµi kho¶n nh­ hiÖn nay, lµ kh«ng hîp lý bëi v× quan hÖ gi÷a ®¬n vÞ giao kho¸n (doanh nghiÖp x©y l¾p) víi ®¬n vÞ nhËn kho¸n (®¬n vÞ néi bé) lµ quan hÖ giao thÇu, nhËn thÇu vÒ ®¬n vÞ x©y l¾p hay nãi c¸ch kh¸c lµ quan hÖ mua, b¸n néi bé. Ng­êi b¸n ë ®©y lµ c¸c ®¬n vÞ néi bé nhËn thÇu x©y l¾p, cßn ng­êi mua lµ doanh nghiÖp x©y l¾p giao thÇu. Tuy nhiªn khi ®Æt tªn tµi kho¶n vµ quy ®Þnh ®¬n vÞ sö dông theo chÕ ®é hiÖn hµnh l¹i khiÕn ng­êi ta hiÓu ng­îc l¹i, ng­êi b¸n b©y giê l¹i lµ doanh nghiÖp giao kho¸n, cßn ng­êi mua l¹i lµ ®¬n vÞ nhËn kho¸n néi bé. Do ®ã ®Ó ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña ph­¬ng thøc kho¸n gän trong x©y l¾p, c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i thu vµ sè thanh to¸n bæ sung hay thu håi sè øng thõa liªn quan ®Õn kho¸n gän ph¶i ®­îc theo dâi ë tµi kho¶n ph¶i tr¶ néi bé chø kh«ng ph¶i t¹m øng. C¸c TK 1362, 3362 sÏ ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®¬n vÞ, tõng bé phËn giao kho¸n hoÆc nhËn kho¸n.Víi gi¶i ph¸p nµy b¶n chÊt cña ho¹t ®éng giao, nhËn kho¸n sÏ ®­îc ph¶n ¸nh râ rµng, th«ng tin sÏ ®­îc chÝnh x¸c h¬n. H¬n n÷a, dï bé phËn nhËn kho¸n cã ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh vµ cã tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng hay kh«ng còng kh«ng lµm t¨ng l­îng tµi kho¶n kh«ng cÇn thiÕt trong doanh nghiÖp. * Hoµn thiÖn hÖ thèng sæ s¸ch, chøng tõ kÕ to¸n liªn quan ®Õn kho¸n gän: Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, khi tiÕn hµnh kho¸n s¶n phÈm, kho¸n c«ng viÖc trong x©y l¾p, kÕ to¸n sö dông “Hîp ®ång giao kho¸n”(mÉu sè 08-L§TL). Cã thÓ nãi, ®©y lµ chøng tõ duy nhÊt ®Ò cËp ®Õn kho¸n s¶n phÈm trong x©y l¾p. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng sæ s¸ch h¹ch to¸n kho¸n trong x©y l¾p t¹i bªn nhËn kho¸n vµ bªn giao kho¸n kh«ng ®­îc ®Ò cËp ®Õn. ChÝnh v× vËy, ®Ó cã c¬ së h¹ch to¸n kho¸n gän trong x©y l¾p vµ c¬ së thanh to¸n khèi l­îng kho¸n gän còng nh­ h¹ch to¸n chi phÝ theo ph­¬ng thøc kho¸n th× ph¶i x©y dùng mÉu sæ h¹ch to¸n liªn quan ®Õn kho¸n gän ë tõng bªn “Biªn b¶n thanh lý hîp ®ång kho¸n gän”. X©y dùng vµ ban hµnh quy chÕ tµi chÝnh râ rµng, trong ®ã chØ râ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña tõng bªn (bªn giao kho¸n, bªn nhËn kho¸n) trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång giao, nhËn kho¸n néi bé. * Hoµn thiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng theo ph­¬ng thøc kho¸n gän trong s¶n phÈm x©y l¾p: C¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nªn trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ chi phÝ chuyªn gia phôc vô c«ng tr×nh nªn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung thµnh mét kho¶n chi phÝ hîp lÖ ®Ó tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Nh­ vËy sÏ võa ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh, võa ®¶m b¶o tÝnh hîp lý. Tuy nhiªn, kho¶n chi phÝ nµy cÇn ph¶i ®­îc kiÓm tra chÆt chÏ. * Hoµn thiÖn kÕ to¸n t¹i c¸c ®¬n vÞ giao, nhËn kho¸n: §Ó gi¸m s¸t chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt, t¹o diÒu kiÖn thuËn lîi cho x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ mét c¸ch chÝnh x¸c, ®¬n vÞ giao kho¸n chØ thùc hiÖn giao kho¸n khi: -§¬n vÞ nhËn kho¸n cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tæ chøc thi c«ng ®óng tiÕn ®é, ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh. -ChØ nªn thùc hiÖn “kho¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh” ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh nhá. Trong tr­êng hîp nµy, c«ng ty cÇn tÝnh to¸n cô thÓ, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c yÕu tè chi phÝ, tõ ®ã x¸c ®Þnh møc kho¸n cho phï hîp. Ngoµi ra, còng cÇn ph¶i quy ®Þnh râ møc t¹m øng, vay cña ®¬n vÞ nhËn kho¸n, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng t¹m øng, vay v­ît khèi l­îng c«ng viÖc thùc hiÖn, tiÒn t¹m øng vÒ mua s¾m thiÕt bÞ, vËt t­ ph¶i ®­îc qu¶n lý theo dâi vÒ hiÖn vËt t­¬ng xøng. -ChØ nªn kho¸n gän kho¶n môc chi phÝ víi nh÷ng c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín, trªn c¬ së tÝnh to¸n theo ®Þnh møc c¸c chi phÝ vËt t­, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, nh©n c«ng..., ®¬n vÞ giao kho¸n trùc tiÕp thùc hiÖn mua vËt t­, cung cÊp vËt t­ cho c«ng tr×nh theo tõng giai ®o¹n. Mét sè kho¶n chi phÝ vËt t­ phô, gi¸ trÞ thÊp, chi phÝ lÆt vÆt cã thÓ cho phÐp c¸c ®éi tù mua, tù chi vµ thanh quyÕt to¸n víi ®¬n vÞ giao kho¸n trªn c¬ së ho¸ ®¬n, chøng tõ hîp ph¸p, hîp lÖ. -Trong tr­êng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng, cÇn bè trÝ Ýt nhÊt mét nh©n viªn lµm c«ng t¸c thèng kª kÕ to¸n chÞu sù chØ ®¹o cña c«ng ty- ®¬n vÞ giao kho¸n ®¶m b¶o c«ng t¸c kÕ to¸n ban ®Çu t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n vµ chuyÓn chøng tõ vÒ ®¬n vÞ giao kho¸n. C¸c doanh nghiÖp x©y l¾p kh«ng nªn thùc hiÖn kho¸n tr¾ng c¸c c«ng tr×nh x©y l¾p vµ qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt. Theo em ®ã lµ mét sè ph­¬ng h­íng mµ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cÇn hoµn thiÖn ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. KÕt luËn Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ®iÒu kiÖn gióp c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã tæ chøc kinh doanh theo ph­¬ng thøc kho¸n tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®­îc tèt th× ®ßi hái viÖc tËp hîp chi phÝ ph¶i cã ®é chÝnh x¸c cao. C¸c chi phÝ ®ã ph¸t sinh liªn tôc vµ rÊt ®a d¹ng. Do ®ã, viÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh ng­îc l¹i c¸c kho¶n chi phÝ ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm, tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ, cã hiÖu qu¶ hay kh«ng mµ tõ ®ã ®Æt ra ®­îc c¸c chØ tiªu phÊn ®Êu nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× vËy c¸c ®¬n vÞ giao kho¸n vµ ®¬n vÞ nhËn kho¸n trong doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ, thèng nhÊt, quy ®Þnh râ rµng trong viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gióp tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p s¸t víi thùc tÕ h¬n bëi gi¸ thµnh s¶n phÈm víi chøc n¨ng th­íc ®o bï ®¾p chi phÝ, nÕu doanh nghiÖp tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh sÏ ®¶m b¶o tr¸nh ®­îc l·i gi¶, lç thËt hoÆc ng­îc l¹i lç gi¶, l·i thËt trong kinh doanh. Víi kiÕn thøc cã h¹n vµ thêi gian nghiªn cøu kh«ng dµi nªn ®Ò tµi nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt còng nh­ sù chÆt chÏ cña bµi viÕt. V× vËy em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp cña thÇy gi¸o ®Ó em cã dÞp bæ sung thªm kiÕn thøc . Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS.Nghiªm V¨n Lîi ®· h­íng dÉn gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµ Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 PhÇn I: Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh 3 gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n. I.§Æc ®iÓm kinh doanh x©y l¾p vµ tæ chøc kinh doanh x©y l¾p theo 3 ph­¬ng thøc kho¸n. 1.§Æc ®iÓm vµ m« h×nh tæ chøc doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay: 3 1.1.§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt x©y l¾p vµ ¶nh h­ëng ®Õn h¹ch to¸n 3 chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh: 1.2. M« h×nh tæ chøc kinh doanh x©y l¾p phæ biÕn hiÖn nay: 3 2.§Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n 4 phÈm x©y l¾p: 3.Tæ chøc kinh doanh x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: 4 II.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y 5 l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n. 1.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: 5 1.1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt: 5 1.2.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n: 7 1.3.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n: 8 2.TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: 11 2.1.Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh x©y l¾p. 11 2.2.TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n: 12 2.3. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n: 14 3.Tæ chøc sæ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 15 x©y l¾p trong kho¸n: phÇn 2: §¸nh gi¸ vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµtÝnh gi¸ thµnh 18 s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n I. ¦u ®iÓm cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n 19 phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: II.Tån t¹i cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n 19 phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: III. ¸p dông kÕ to¸n qu¶n trÞ trong Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ 21 s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë doanh nghiÖp x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n: PhÇn 3:mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 22 vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng thøc kho¸n KÕt luËn 25 Tµi liÖu tham kh¶o 1. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh KÕ to¸n tµi chÝnh. Chñ biªn TS. NguyÔn V¨n C«ng. §¹i häc KTQD. Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh, Hµ Néi 2003 2.Lý thuyÕt h¹ch to¸n kÕ to¸n, Chñ biªn TS.NguyÔn ThÞ §«ng. §¹i häc KTQD. Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh, Hµ Néi 11/1997 3.HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp x©y l¾p – nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy. Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh, Hµ Néi 1999 4.H¹ch to¸n kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i. Ph¹m Quang. §¹i häc KTQD. Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh, Hµ Néi 1999 5.H¹ch to¸n kÕ to¸n trong x©y dùng. Chñ biªn TS.NguyÔn §¨ng H¹c. Nhµ xuÊt b¶n x©y dùng, Hµ Néi 2001. 6.Gi¸o tr×nh KÕ to¸n qu¶n trÞ. Chñ biªn PGS.TS NguyÔn Minh Ph­¬ng. §¹i häc KTQD. Nhµ xuÊt b¶n lao ®éng- x· héi, Hµ Néi 2002 7.T¹p chÝ Tµi chÝnh 8.T¹p chÝ KÕ to¸n 9.T¹p chÝ KiÓm to¸n 10.T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn