Đề tài Ảnh hưởng của hoạt động du lịch đến việc duy trì và phát triển các sản phẩm thổ cẩm ở Sapa hiện nay

§¹i häc quèc gia hµ néi Tr­êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n Khoa x· héi häc * * * b¸o c¸o thùc tËp tªn ®Ò tµi: ¶nh h­ëng cña ho¹t ®éng du lÞch ®Õn viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë sapa hiÖn nay PhÇn Më ®Çu 1. Lý do lùa chän ®Ò tµi : B­íc vµo thÕ kû XXI, ViÖt Nam ®­îc chän lµ "§iÓm ®Õn cña thiªn niªn kû". Do ®ã, tiÒm n¨ng du lÞch ®· ®­îc §¶ng, Nhµ n­íc ta quan t©m ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn m¹nh trong thêi gian gÇn ®©y. Lµ mét trong 21 träng ®iÓm du lÞch cña ViÖt Nam, víi lÞch sö h×nh thµnh 100 n¨m, Sapa trë thµnh mét ®Þa danh du lÞch næi tiÕng, thu hót ®«ng ®¶o kh¸ch tham quan trong vµ ngoµi n­íc. N¨m 2003, l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn Sapa dù kiÕn ®¹t 85.000 l­ît ng­êi víi doanh thu tõ 45 ®Õn 50 tØ ®ång. T¹i ®¹i héi §¶ng bé tØnh Lµo Cai lÇn thø XII (n¨m 2000), chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®· x¸c ®Þnh: "Du lÞch, dÞch vô lµ ®ßn bÈy thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, nªn ph¸t triÓn kinh tÕ du lÞch lµ mét trong 27 ®Ò ¸n träng t©m cña tØnh giai ®o¹n 2000-2005". Trªn tinh thÇn cña §¹i héi §¶ng bé tØnh Lµo Cai lÇn thø XII, du lÞch Sapa thùc sù ®· trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Þa ph­¬ng. Du lÞch ph¸t triÓn ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc s¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c mÆt hµng thñ c«ng truyÒn thèng, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn s¶n phÈm thæ cÈm. Cã thÓ nãi ®©y lµ mÆt hµng ®­îc kh¸ch du lÞch rÊt quan t©m vµ ­a chuéng. C¸c s¶n phÈm thæ cÈm kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc phôc vô cho ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng mµ ®· ®­îc thay ®æi, c¶i tiÕn rÊt nhiÒu nh»m ®¸p øng nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi n­íc, ®em l¹i nguån thu nhËp ®¸ng kÓ cho ng­êi d©n. Cã rÊt nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau xung quanh viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm. LiÖu tr­íc trµo l­u "th­¬ng m¹i ho¸" å ¹t nh­ hiÖn nay, c¸c s¶n phÈm dÖt thæ cÈm cña ®Þa ph­¬ng cã cßn gi÷ ®­îc nh÷ng b¶n s¾c riªng vèn cã hay kh«ng ? Bªn c¹nh ®ã, mét vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ trong xu thÕ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ hiÖn nay chÝnh quyÒn vµ ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng cÇn ph¶i lµm g× ®Ó s¶n phÈm thñ c«ng nãi chung vµ s¶n phÈm dÖt thæ cÈm nãi riªng cã ®­îc thÞ tr­êng v÷ng m¹nh, cã nhiÒu c¬ héi ®Ó qu¶ng b¸ víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ Sapa? Nh÷ng lý do trªn cho thÊy viÖc ®Þnh h­íng vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm cña ®Þa ph­¬ng lµ vÊn ®Ò thiÕt thùc, ®ßi hái sù quan t©m cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn còng nh­ ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng. V× vËy, nghiªn cøu "¶nh h­ëng cña ho¹t ®éng du lÞch ®Õn viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë Sapa hiÖn nay" lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nh»m ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó s¶n phÈm thæ cÈm cña ®Þa ph­¬ng ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n. 2. ý nghÜa cña ®Ò tµi. 2.1. ý nghÜa lý luËn. B»ng viÖc t×m hiÓu thùc tÕ ®Þa ph­¬ng, víi viÖc vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p, lý thuyÕt ®· ®­îc häc, nghiªn cøu nµy gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n c¸c kiÕn thøc vÒ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu x· héi häc , bªn c¹nh ®ã cßn n©ng cao kh¶ n¨ng vËn dông c¸c lý thuyÕt cña x· héi häc vµo nghiªn cøu thùc tiÔn nh­: lý thuyÕt c¬ cÊu – chøc n¨ng , lý thuyÕt t­¬ng t¸c x· héi, biÕn ®æi x· héi… 2.2. ý nghÜa thùc tiÔn. Qua nghiªn cøu nµy nh»m t×m hiÓu ¶nh h­ëng cña ho¹t ®éng du lÞch ®Õn viÖc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë Sapa. Tõ ®ã thÊy ®­îc thùc tr¹ng viÖc s¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c mÆt hµng thæ cÈm ë ®Þa ph­¬ng hiÖn nay. KÕt qu¶ nghiªn cøu còng chØ ra xu h­íng ph¸t triÓn cña mÆt hµng thæ cÈm, trªn c¬ së ®ã gãp phÇn ®­a ra nh÷ng ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p cho viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm sao cho võa gi÷ g×n ®­îc nh÷ng nÐt b¶n s¾c v¨n ho¸ , võa ®¸p øng kÞp thêi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. 3. §èi t­îng, kh¸ch thÓ vµ ph¹m vi nghiªn cøu. 3.1. §èi t­îng. ¶nh h­ëng cña ho¹t ®éng du lÞch ®Õn viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë Sapa. 3.2. Kh¸ch thÓ nghiªn cøu. Céng ®ång ng­êi d©n Sapa tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c s¶n phÈm thæ cÈm . 3.3. Ph¹m vi kh¶o s¸t. - Kh«ng gian: Giíi h¹n trong ®Þa bµn thÞ trÊn Sapa. - Thêi gian: n¨m 2004. 4. Môc ®Ých nghiªn cøu. - T¸c ®éng cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Õn viÖc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm. - ViÖc duy tr× b¶n s¾c v¨n ho¸ truyÒn thèng trong c¸c mÆt hµng thæ cÈm - VÊn ®Ò hiÖn ®¹i ho¸ c¸c s¶n phÈm. - Xu h­íng ph¸t triÓn cña c¸c mÆt hµng thæ cÈm. 5. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu. 5.1. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi liÖu. Tham kh¶o mét sè tµi liÖu, s¸ch, b¸o, sè liÖu b¸o c¸o… cã liªn quan nh»m phôc vô cho ®Ò tµi nghiªn cøu. 5.2. Ph­¬ng ph¸p pháng vÊn b¶ng hái. §©y lµ ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n mµ chóng t«i sö dông qua kh¶o s¸t thùc tÕ 341 ng­êi d©n lµm dÞch vô du lÞch ë thÞ trÊn Sapa nh»m thu thËp th«ng tin. 5.3. Ph­¬ng ph¸p pháng vÊn s©u. Trong qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin, kÕt hîp víi pháng vÊn b¶ng hái, chóng t«i tiÕn hµnh pháng vÊn s©u mét sè ®èi t­îng vÒ vÊn ®Ò quan t©m. Qua ®ã gióp khai th¸c s©u thªm vÒ ®Ò tµi còng nh­ bæ sung thªm nhiÒu th«ng tin mµ viÖc ®iÒu tra b»ng b¶ng hái kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. 5.4. Ph­¬ng ph¸p quan s¸t. Quan s¸t lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin thùc nghiÖm mµ th«ng qua tri gi¸c nghe, nh×n ®Ó thu thËp th«ng tin vÒ qu¸ tr×nh c¸c hiÖn t­îng x· héi dùa trªn c¬ së ®Ò tµi nghiªn cøu. 6. Gi¶ thuyÕt nghiªn cøu. - Ho¹t ®éng du lÞch cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng thæ cÈm cña ®Þa ph­¬ng. - Ng­êi d©n Sapa vÉn duy tr× ®­îc ngµnh s¶n xuÊt thæ cÈm truyÒn thèng. - C¸c s¶n phÈm thæ cÈm ®· cã sù thay ®æi nh»m ®¸p øng nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi n­íc. - ViÖc kinh doanh mÆt hµng thæ cÈm ngµy cµng ®­îc ph¸t triÓn m¹nh. 7. Khung lý thuyÕt. §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi Ho¹t ®éng du lÞch ChÝnh s¸ch Nhµ n­íc, ®Þa ph­¬ng Nhu cÇu, thÞ hiÕu cña kh¸ch du lÞch Sù ph¸t triÓn c¸c dÞch vô du lÞch C¸c s¶n phÈm thæ cÈm Duy tr× c¸c s¶n phÈm thæ cÈm Ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm PhÇn néi dung Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi 1. Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu. §Êt n­íc ta cã 3/4 diÖn tÝch lµ ®åi nói cßn 1/4 lµ ®ång b»ng, víi 7 vïng kinh tÕ. Trong xu thÕ héi nhËp vµ ph¸t triÓn hiÖn nay, c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng ®Òu ®ang nç lùc hÕt søc nh»m t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn thÕ m¹nh cña riªng m×nh. Du lÞch - mét ngµnh c«ng nghiÖp kh«ng khãi lu«n lµ lùa chän ­u tiªn hµng ®Çu cña c¸c ®Þa ph­¬ng. Sapa lµ vïng ®Êt ®­îc thiªn nhiªn ­u ®·i víi tiÒm n¨ng du lÞch ®ang tõng b­íc ®­îc ®Èy m¹nh. Ph¸t triÓn du lÞch ®· ®em l¹i cho Sapa nh÷ng lîi Ých v« cïng to lín trong mäi mÆt ®êi sèng: kinh tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc… §Æc biÖt sù ph¸t triÓn lín m¹nh cña du lÞch ®· khiÕn viÖc bu«n b¸n, s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng truyÒn thèng ®­îc ®Èy m¹nh, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn mÆt hµng thæ cÈm. §©y kh«ng nh÷ng lµ mét ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng mµ cßn lµ b¶n s¾c v¨n ho¸ cña ®Þa ph­¬ng. ViÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm trong xu thÕ héi nhËp hiÖn nay lµ v« cïng quan träng, trong ®ã du lÞch ®· cã nh÷ng t¸c ®éng to lín vµ râ rÖt. Du lÞch ®­îc ®Èy m¹nh thu hót ®«ng ®¶o kh¸ch tham quan vµ còng khiÕn cho chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cã c¸ch nh×n nhËn míi, ®¸nh gi¸ ®óng tiÒm n¨ng cña Sapa, tõ ®ã cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ hîp lý. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®· ®Æc biÖt quan t©m tíi viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm thæ cÈm : "ViÖc kh«i phôc nghÒ dÖt thæ cÈm truyÒn thèng cña ®ång bµo c¸c d©n téc ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ l­u niÖm ®· gióp cho bµ con ®­îc h­ëng lîi tõ du lÞch, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña tØnh Lµo Cai nãi chung vµ huyÖn Sapa nãi riªng" (TrÝch bµi "Lîi thÕ Sapa trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ du lÞch ë tØnh Lµo Cai" - Giµng Seo Phö - Uû viªn Trung ­¬ng §¶ng, BÝ th­ TØnh uû, Chñ tÞch H§ND tØnh Lµo Cai). 2. C¬ së lý luËn. Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng khi xem xÐt ®¸nh gi¸ c¸c sù kiÖn x· héi ë nh÷ng hoµn c¶nh, giai ®o¹n lÞch sö cô thÓ trªn quan ®iÓm kÕ thõa vµ ph¸t triÓn. ë nghiªn cøu nµy, kh«ng chØ t×m hiÓu nh÷ng t¸c ®éng cña du lÞch tíi viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm mµ cßn t×m hiÓu xu thÕ biÕn ®æi cña s¶n phÈm ®ã, tõ ®ã cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn l©u dµi. §©y còng lµ yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch ë Sapa hiÖn nay. Lý thuyÕt c¬ cÊu - chøc n¨ng: Theo lý thuyÕt nµy x· héi ®­îc nh×n nhËn nh­ mét hÖ thèng hoµn chØnh sù quan hÖ qua l¹i gi÷a c¸c bé phËn. C¸c nghiªn cøu th­êng xem x· héi gièng nh­ c¬ thÓ con ng­êi, trong ®ã c¸c bé phËn cã nh÷ng chøc n¨ng riªng vµ nh÷ng chøc n¨ng nµy tho¶ m·n nhu cÇu cña hÖ thèng vµ bé phËn. Theo Pascar mét hÖ thèng ph¶i cã kh¶ n¨ng duy tr× ho¹t ®éng theo mét m« h×nh x· héi, trªn c¬ së ®ã sÏ ®æi míi ®éng c¬, ho¹t ®éng hay trong ho¹t ®éng cña chÝnh thµnh viªn ®Ó t¹o ra mét ho¹t ®éng hµi hoµ, ®ång thêi cã kh¶ n¨ng tiÕp thu c¸i míi ®èi víi sù biÕn ®æi cña m«i tr­êng. Lý thuyÕt trao ®æi x· héi cña Homans: Chñ yÕu tËp trung vµo t­¬ng t¸c x· héi gi÷a c¸c c¸ nh©n. Homans ®­a ra 4 nguyªn t¾c t­¬ng t¸c gi÷a c¸c c¸ nh©n nh­ sau: - NÕu mét d¹ng hµnh vi ®­îc th­ëng hay cã lîi th× hµnh vi cã xu h­íng lÆp l¹i. - Hµnh vi ®­îc th­ëng, ®­îc lîi trong hoµn c¶nh nµo th× c¸ nh©n cã xu h­íng lÆp l¹i hµnh vi ®ã trong hoµn c¶nh nh­ vËy. - NÕu nh­ mèi lîi ®ñ lín th× c¸ nh©n sÏ s½n sµng bá ra nhiÒu "chi phÝ" vËt chÊt vµ tinh thÇn lín ®Ó ®¹t ®­îc nã. - Khi c¸c nhu cÇu cña c¸c c¸ nh©n gÇn nh­ hoµn toµn tho¶ m·n th× hä Ýt cè g¾ng h¬n trong viÖc tho¶ m·n chóng. 3. C¸c kh¸i niÖm c«ng cô. 3.1. Kh¸i niÖm "¶nh h­ëng". ¶nh h­ëng lµ t¸c ®éng cña vËt nã ®èi víi vËt kia lµm cho vËt thø hai Ýt nhiÒu bÞ chi phèi cña vËt thø nhÊt. (Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt - ViÖn Ng«n ng÷ häc - 1998) 3.2. Kh¸i niÖm "du lÞch". Ngµy nay, du lÞch ®· trë thµnh mét hiÖn t­îng kinh tÕ - x· héi kh«ng chØ phæ biÕn ë c¸c n­íc ph¸t triÓn mµ cßn cã ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã ViÖt Nam. Cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ du lÞch, tiªu biÓu lµ mét vµi quan ®iÓm sau: Trong qu¸ tr×nh thèng kª du lÞch, t¸c gi¶ NguyÔn Cao Th­êng vµ T« §¨ng H¶i ®· chØ ra r»ng: du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ - x· héi dÞch vô, cã nhiÖm vô phôc vô nhu cÇu tham quan, gi¶i trÝ, nghØ ng¬i cã hoÆc kh«ng kÕt hîp c¸c ho¹t ®éng ch÷a bÖnh, thÓ thao, nghiªn cøu khoa häc vµ c¸c nhu cÇu kh¸c. Theo Coltman, du lÞch lµ quan hÖ t­¬ng hç do sù t­¬ng t¸c cña 4 nhãm: du kh¸ch, c¬ quan cung øng, chÝnh quyÒn vµ d©n c­ t¹i n¬i ®Õn du lÞch. Mét sè t¸c gi¶ Hoa Kú th× l¹i coi du lÞch nh­ lµ tæng c¸c hiÖn t­îng vµ mèi quan hÖ n¶y sinh tõ t¸c ®éng qua l¹i gi÷a du kh¸ch, nhµ cung øng, chÝnh quyÒn vµ céng ®ång chñ nhµ trong qu¸ tr×nh thu hót vµ ®ãn tiÕp kh¸ch du lÞch. 3.3. Kh¸i niÖm "duy tr×". Trong b¸o c¸o nµy, "duy tr×" ®­îc hiÓu lµ viÖc gi÷ g×n vµ b¶o tån c¸c s¶n phÈm thñ c«ng truyÒn thèng, trong ®ã cã s¶n phÈm thæ cÈm. 3.4. Kh¸i niÖm "ph¸t triÓn". Theo Liªn Hîp Quèc th× ph¸t triÓn lµ mét qu¸ tr×nh trong ®ã toµn thÓ loµi ng­êi ¸p dông nh÷ng c«ng cô hiÖn ®¹i cña khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo nh÷ng môc tiªu cña m×nh, qua nh÷ng thêi kú kh¸c nhau vµ tíi tÝnh hoµn toµn kh«ng ®¶o ng­îc cña qu¸ tr×nh ®ã. (Tõ ®iÓn X· héi häc - NguyÔn Kh¾c ViÖn - 1994) Ch­¬ng 2: kÕt qu¶ nghiªn cøu I. Tæng quan vÒ ®Þa bµn nghiªn cøu. 1. VÒ vÞ trÝ ®Þa lý, tù nhiªn. Sapa lµ huyÖn vïng cao cña tØnh Lµo Cai cã ®é cao trung b×nh 1.500m so víi mÆt biÓn, c¸ch Hµ Néi 333km. DiÖn tÝch tù niªn lµ 67,864ha, chiÕm 8,44% diÖn tÝch toµn tØnh, víi 17 x· vµ 1 thÞ trÊn. Sapa thuéc vïng khÝ hËu §«ng Hoµng Liªn S¬n cã mïa ®«ng l¹nh, mïa hÌ m¸t, kh«ng cã thêi kú kh« nãng. NhiÖt ®é trung b×nh n¨m cña toµn huyÖn lµ 15-160C. 2. VÒ t×nh h×nh kinh tÕ. Kinh tÕ n«ng - l©m nghiÖp chiÕm tû träng lín. N¨m th¸ng ®Çu n¨m 2003 toµn huyÖn ®· trång vµ ch¨m sãc ®­îc 112ha lóa xu©n, t¨ng 44,5% so víi cïng kú n¨m tr­íc, v­ît møc so víi kÕ ho¹ch ®­îc giao 4ha. §Æc biÖt trong thêi gian qua huyÖn ®· phèi hîp víi V­ên quèc gia Hoµng Liªn tæ chøc rµ so¸t ®Êt l©m nghiÖp. ChuÈn bÞ thiÕt kÕ thi c«ng trång 110ha rõng c¶nh quan. VÒ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, huyÖn tiÕp tôc duy tr×, ®Çu t­ kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c nghÒ truyÒn thèng nh­: dÖt may, lµm hµng thæ cÈm, chÕ biÕn thùc phÈm phôc vô thÞ tr­êng vµ sinh ho¹t cña ng­êi d©n. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp toµn huyÖn tÝnh tõ ®Çu n¨m ®¹t 2.995 triÖu ®ång, b»ng 90% kÕ ho¹ch giao, trong ®ã c«ng nghiÖp khai th¸c (vËt liÖu x©y dùng) ®¹t 2.596 triÖu ®ång, c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®¹t 399 triÖu ®ång. Tû träng th­¬ng m¹i chiÕm 15%, tû träng ngµnh du lÞch 13%. TÝnh tõ ®Çu n¨m 2003 l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn ®Þa bµn cã ®¨ng ký kinh doanh lµ 31.547 l­ît kh¸c, t¨ng 26,8% so víi cïng kú n¨m tr­íc, trong ®ã cã 10.101 l­ît kh¸ch quèc tÕ. 3. VÒ t×nh h×nh v¨n ho¸, x· héi, y tÕ. T¨ng c­êng c«ng t¸c vËn ®éng duy tr× häc sinh ®Õn líp ë c¸c ®iÓm tr­êng, tû lÖ häc sinh chuyªn cÇn ë c¸c ®iÓm tr­êng ®¹t trªn 80% ë tÊt c¶ c¸c khèi. Bªn c¹nh ®ã, thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kh¸m vµ ch÷a bÖnh, ch¨m sãc søc khoÎ cho nh©n d©n, h­íng dÉn nh©n d©n phßng ngõa dÞch bÖnh. TÝnh tõ ®Çu n¨m 2003 ®· kh¸m vµ ch÷a bÖnh cho 27.102 l­ît ng­êi, ®iÒu trÞ néi tró 1.235 l­ît ng­êi. II. ViÖc duy tr× c¸c s¶n phÈm thæ cÈm. Nh÷ng tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh cña du lÞch Sapa tõng b­íc ®­îc ®¸nh thøc, thæi vµo cuéc sèng cña ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng mét luång kh«ng khÝ míi mÎ. NÕu nh­ tr­íc ®©y (vµo nh÷ng thËp kû ®Çu cña thÕ kû XX) sau khi ng­êi Ph¸p ®Æt ch©n ®Õn vïng ®Êt nµy, hä ®· chän Sapa lµ n¬i nghØ m¸t vµ d­ìng bÖnh, th× nay sù ph¸t triÓn du lÞch ®· t¹o nªn nhu cÇu tiªu thô gia t¨ng cña du kh¸ch ®èi víi c¸c s¶n phÈm c¶ vËt chÊt lÉn v¨n ho¸ tinh thÇn cña ®Þa ph­¬ng. Kh¸ch du lÞch ®Õn Sapa rÊt thÝch quan t©m, t×m hiÓu ®êi sèng cña c¸c d©n téc thiÓu sè, ®Æc biÖt lµ kh¸ch n­íc ngoµi. Kh«ng nh÷ng thÕ hä cßn tá ý thÝch mua c¸c hµng thæ cÈm, ®å trang søc cña ®Þa ph­¬ng vÒ lµm kû niÖm. Còng chÝnh tõ ®ã mµ viÖc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng phôc vô du lÞch cña ng­êi d©n téc thiÓu sè míi thùc sù b¾t ®Çu ®­îc ph¸t triÓn vµ më réng. S¶n phÈm thæ cÈm cña ng­êi d©n téc thiÓu sè ë Sapa tr­íc kia chØ chñ yÕu dïng trong sinh ho¹t hµng ngµy cña ng­êi d©n. §©y lµ c«ng viÖc hä lµm quanh n¨m víi môc ®Ých sö dông cho b¶n th©n vµ gia ®×nh. C¸c c« g¸i d©n téc ®­îc häc kh©u v¸, thªu thïa tõ rÊt sím, nh÷ng ng­êi bµ, ng­êi mÑ truyÒn thô cho hä tÊt c¶ nh÷ng kinh nghiÖm vµ sù khÐo lÐo cña ng­êi phô n÷ ®Ó hä lµm "vèn" tr­íc khi ®i lÊy chång. Song, nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y môc ®Ých t¹o ra c¸c s¶n phÈm thæ cÈm cña hä ®· kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc sö dông cho b¶n th©n vµ gia ®×nh. Do nhu cÇu mua hµng thæ cÈm cña du kh¸ch t¨ng m¹nh, mét sè nguêi d©n téc ®· ý thøc ®­îc vµ chñ ®éng mang nh÷ng quÇn ¸o, v¸y, mò, ®å trang søc… do m×nh lµm ra xuèng chî b¸n cho kh¸ch du lÞch. B¶ng 1: YÕu tè thu hót kh¸ch du lÞch (%) C¸c yÕu tè % Nhµ nghØ 8,5 Èm thùc 7,1 S¶n phÈm thæ cÈm 21,8 LÔ héi 48,5 TËp tôc, sinh ho¹t 29,1 Phong c¶nh, khÝ hËu 90 Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta cã thÓ thÊy ngay yÕu tè thu hót kh¸ch du lÞch ®Õn Sapa chñ yÕu lµ do n¬i ®©y cã mét phong c¶nh thiªn nhiªn võa hïng vÜ, võa th¬ méng, víi mét khÝ hËu trong lµnh, m¸t mÎ. Cã tíi 90% kh¸ch du lÞch ®Õn Sapa víi môc ®Ých tham quan, nghØ m¸t vµ tËn h­ëng vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn. Bªn c¹nh ®ã yÕu tè lÔ héi (48,5%) vµ tËp tôc, sinh ho¹t (29,1%) còng thu hót ®«ng ®¶o kh¸ch du lÞch. Mét yÕu tè ®¶ng kÓ n÷a lµ s¶n phÈm thæ cÈm (21,8%). Cã thÓ nãi ®©y lµ yÕu tè ®Çy tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng du lÞch cña ®Þa ph­¬ng. Du kh¸ch ®Õn Sapa hiÖn nay kh«ng ®¬n thuÇn chØ ®Ó ng¾m phong c¶nh ®Ñp, hÝt thë kh«ng khÝ trong lµnh mµ cßn ®Ó t×m hiÓu vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ vïng T©y B¾c ViÖt Nam. §©y lµ sù kÕt hîp ®Çy ý nghÜa, khiÕn cho du kh¸ch kh«ng chØ c¶m nhËn ®­îc mµ cßn hiÓu ®­îc mét c¸ch s©u s¾c vÒ ®Þa ph­¬ng Sapa còng nh­ cuéc sèng cña ng­êi d©n ë vïng ®Êt nµy. Nhu cÇu t×m hiÓu vµ mua c¸c s¶n phÈm thæ cÈm cña kh¸ch du lÞch ®· thóc ®Èy ngµnh nghÒ thñ c«ng mü nghÖ truyÒn thèng vèn ®ang bÞ mai mét, nay cã ®iÒu kiÖn phôc håi nhanh h¬n. Trë l¹i nh÷ng n¨m 80, khi nÒn kinh tÕ bao cÊp cßn nhiÒu khã kh¨n, ng­êi d©n Sapa v× miÕng c¬m manh ¸o ®· ph¶i lµm rÊt nhiÒu nghÒ kh¸c nhau ®Ó kiÕm sèng, vµ nghÒ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thæ cÈm truyÒn thèng cã nguy c¬ bÞ thu hÑp l¹i. Nhê vµo sù ph¸t triÓn cña du lÞch, nghÒ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thñ c«ng nãi chung vµ s¶n phÈm thæ cÈm nãi riªng ®· cã sù khëi s¾c ®em l¹i thu nhËp ®¸ng kÓ cho ng­êi d©n Sapa. NghÒ s¶n xuÊt thæ cÈm kh«ng ph¶i kh«ng cã du lÞch th× sÏ mÊt ®i, song nhu cÇu t¨ng lªn th× tÊt yÕu lµ kh©u cung cÊp còng ®­îc ®Èy m¹nh, do ®ã thu hót rÊt nhiÒu ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng tham gia, vµ xu h­íng ®©y sÏ lµ ngµnh nghÒ thñ c«ng ph¸t triÓn nhÊt so víi ngµnh nghÒ kh¸c. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ ngµnh s¶n xuÊt nµy thu hót mét l­îng lín ng­êi d©n tham gia. Cã thÓ nãi c¸ch thøc tham gia s¶n xuÊt (41,4%) lµ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong viÖc duy tr× nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng nãi chung vµ nghÒ s¶n xuÊt hµng thæ cÈm nãi riªng. ¤ng cha ta còng ®· tõng ®óc kÕt r»ng "Tr¨m hay kh«ng b»ng tay quen". NÕu nhiÒu ng­êi d©n cïng tham gia s¶n xuÊt th× ch¼ng nh÷ng viÖc lµm cµng ngµy cµng thµnh thôc, nhuÇn nhuyÔn h¬n, mµ s¶n phÈm t¹o ra còng mang ®Ëm phong th¸i cña ng­êi b¶n xø h¬n. ViÖc sö dông s¶n phÈm (30,9%) còng cã mét ý nghÜa quan träng nh»m duy tr× s¶n phÈm truyÒn thèng. V× khi hä mÆc nh÷ng chiÕc v¸y, ¸o, mò… cña ®Þa ph­¬ng th× hä ®· gãp phÇn t« ®Ëm thªm nÐt b¶n s¾c v¨n ho¸ cña d©n téc m×nh. Kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ s¶n xuÊt vµ sö dông, ng­êi d©n Sapa cßn duy tr× nghÒ dÖt thæ cÈm cña m×nh th«ng qua viÖc truyÒn nghÒ (25,8%), s­u tÇm b»ng v¨n b¶n (20%) vµ gi¸o dôc con c¸i (26,1%). §iÒu ®ã ®· nãi lªn ®­îc møc ®é quan t©m cña ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng ®èi víi viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thñ c«ng, ®Æc biÖt lµ s¶n phÈm thæ cÈm. MÆc dï nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ang chi phèi m¹nh mÏ viÖc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thæ cÈm, song ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng vÉn cã nh÷ng quan niÖm truyÒn thèng trong viÖc duy tr× ngµnh nghÒ nµy. "C¸c nhµ vÉn chØ b¶o con g¸i míi lín biÕt c¸ch thªu thæ cÈm. C¸i ®Êy kh«ng thiÕu ®­îc v× sau nµy muèn lÊy chång con g¸i ph¶i biÕt thªu vµ may ¸o ®ñ cho nhµ chång" (DAM - N÷ - 60 tuæi - B¸n hµng thæ cÈm) Theo bµi viÕt "Di s¶n v¨n ho¸ d©n gian Sapa" cña TiÕn sÜ TrÇn H÷u S¬n - Gi¸m ®èc Së V¨n ho¸ - Th«ng tin tØnh Lµo Cai th× hiÖn nay c¸c d©n téc ë Sapa cßn b¶o l­u ®­îc mét sè nghÒ thñ c«ng tiªu biÓu: ng­êi X¸ Phã cã nghÒ dÖt v¶i, thªu trang phôc, ng­êi Dao cã nghÒ thªu hoa v¨n thæ cÈm… kh¶o s¸t lµng C¸t C¸t cßn 54 gia ®×nh trång lanh, dÖt v¶i in s¸p ong… NghÒ s¶n xuÊt s¶n phÈm thæ cÈm vÉn lu«n ®­îc bµ con d©n téc quan t©m l­u gi÷ nhiÒu nhÊt. Cã thÓ nãi, c¸c nghÒ thñ c«ng víi nh÷ng bÝ quyÕt mang dÊu Ên d©n téc ng­êi thùc sù lµ di s¶n v¨n ho¸ d©n gian ®Æc s¾c. MÆc dï sè l­îng ng­êi tham gia vµo s¶n xuÊt, duy tr× s¶n phÈm thæ cÈm kh¸ ®«ng, song vÉn cßn r¶i r¸c, ch­a tËp trung thµnh côm, ®iÓm ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh cña mÆt hµng nµy. Bªn c¹nh ®ã, nÕu chØ duy tr× mét ngµnh nghÒ th× sÏ Ýt ng­êi biÕt ®Õn s¶n phÈm vµ kh«ng thÊy ®­îc hÕt gi¸ trÞ cña nh÷ng s¶n phÈm mang b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®ã. Muèn nghÒ s¶n xuÊt hµng thæ cÈm ngµy mét lín m¹nh th× chÝnh quyÒn vµ ng­êi d©n cÇn ph¶i ph¸t triÓn mÆt hµng nµy thµnh mét thÕ m¹nh cña ®Þa ph­¬ng. III. ViÖc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë Sapa. 1. Sù thay ®æi cña c¸c s¶n phÈm thæ cÈm truyÒn thèng. N»m trong sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë Sapa còng ®ang tõng b­íc cã nh÷ng biÕn ®æi, c¶i tiÕn nh»m héi nhËp vµ ph¸t huy kh¶ n¨ng lín m¹nh cña mét ngµnh nghÒ truyÒn thèng l©u ®êi. Du lÞch ph¸t triÓn, kh¸ch ®Õn Sapa còng ngµy mét ®«ng h¬n, trong ®ã cã rÊt nhiÒu kh¸ch n­íc ngoµi. Du kh¸ch ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi vÒ Sapa, mang theo nh÷ng nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau, ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi viÖc s¶n xuÊt hµng thæ cÈm ë ®©y. §Ó ®¸p øng nhu cÇu, thÞ hiÕu cña du kh¸ch c¸c mÆt hµng thæ cÈm còng ®­îc ng­êi d©n c¶i biÕn, s¸ng t¹o cho phong phó, ®a d¹ng h¬n. "MÉu thªu lµ cña ng­êi d©n téc nh­ng ph¶i s¸ng t¹o cho c¸c mÉu trªn nÒn v¶i phï hîp, l¹i mang tÝnh tiÖn dông th× míi b¸n ®­îc. Kh¸ch hä còng cã nhu cÇu ®a d¹ng l¾m, võa muèn cã s¶n phÈm ®Æc tr­ng cña Sapa, võa ph¶i dÔ sö dông trong gia ®×nh chø kh«ng ph¶i mua thæ cÈm chØ ®Ó lµm kû niÖm" (NTH - N÷ - 20 tuæi - B¸n hµng thæ cÈm). Cã rÊt nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau xung quanh nh÷ng biÕn ®æi cña s¶n phÈm thæ cÈm, cã ý kiÕn ®ång t×nh, còng cã ý kiÕn ph¶n ®èi. Song ph¶i thõa nhËn r»ng sù biÕn ®æi cña c¸c s¶n phÈm thæ cÈm lµ tÊt yÕu. B¶ng 2: Møc ®é thay ®æi cña s¶n phÈm thæ cÈm (%) Møc ®é Tiªu chÝ KÐm ®i Kh«ng thay ®æi Tèt h¬n Kh«ng biÕt, kh«ng râ KiÓu d¸ng 5,0 22,4 65,0 7,4 Mµu s¾c 3,8 26,1 63,6 6,5 Hoa v¨n 4,7 29,6 59,2 6,5 ChÊt liÖu 17,6 31,8 42,4 8,2 ChÊt l­îng 24,7 20,9 45,6 8,8 TÝnh tiÖn dông 6,0 21,8 60,7 11,2 C¸c s¶n phÈm thæ cÈm hiÖn nay ®· cã sù thay ®æi rÊt nhiÒu so víi tr­íc kia. §iÒu ®¸ng mõng lµ sù thay ®æi nµy l¹i cã chiÒu h­íng tÝch cùc kh¸ râ rÖt. VÒ kiÓu d¸ng cña s¶n phÈm, 65% sè ng­êi ®­îc hái cho r»ng hµng thæ cÈm hiÖn nay cã kiÓu d¸ng tèt h¬n, ®Ñp h¬n, mÉu m· phong phó, ®a d¹ng h¬n. Nh×n vµo thùc tÕ ®Þa bµn ®iÒu tra, chóng t«i còng thÊy ®­îc sù thay ®æi ®ã. Tr­íc kia ng­êi d©n Sapa chñ yÕu s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thæ cÈm phôc vô ®êi sèng: ¸o, quÇn, v¸y, mò, kh¨n… Nh­ng ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ngµy cµng lín cña kh¸ch hµng c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ngµy cµng ®­îc bæ sung nhiÒu h¬n vÒ mÉu m·, kiÓu d¸ng. Ng­êi d©n téc b¾t ®Çu s¸ng t¹o ra nh÷ng chiÕc tói ®ùng ®iÖn tho¹i di ®éng, vßng ®eo tay, d©y ®eo ch×a kho¸… vµ thùc tÕ cho thÊy nh÷ng s¶n phÈm nµy b¸n ®­îc kh¸ nhiÒu, do míi l¹ vµ nhá gän, xinh x¾n, phï hîp víi mäi du kh¸ch. Mµu s¾c cña s¶n phÈm còng cã thay ®æi, víi 63,0% ng­êi ®­îc hái cã ý kiÕn cho r»ng "tèt h¬n". ®iÒu nµy cho thÊy sù thÝch øng cña ng­êi d©n víi viÖc htya ®æi mµu s¾c s¶n phÈm. Tr­íc kia, chñ yÕu hä dïng nh÷ng mµu s¾c: ®en, ®á, xanh, vµng, mµu chµm… ®Ó trang trÝ lªn ¸o, mò, v¸y… B©y giê hä ®· kÕt hîp rÊt nhiÒu mµu víi sù phèi hîp gi÷a b¶n s¾c truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, t¹o nªn nÐt ®Ñp trong s¶n phÈm. Cã 59,1% sè ng­êi ®­îc hái cho r»ng v¨n ho¸ cña hµng thæ cÈm cã sù c¶i tiÕn ®Ñp h¬n tr­íc, ®Æc biÖt cã sù giao thoa gi÷a hoa v¨n cña d©n téc nµy víi d©n téc kh¸c khiÕn cho s¶n phÈm ®Ñp h¬n. "PhÇn lín hµng ë ®©y ®Òu mang ho¹ tiÕt cña d©n téc Dao. Nh­ng còng cã nh÷ng c¸i d©y ®eo tay lµ ho¹ tiÕt cña d©n téc Dao vµ M«ng kÕt hîp. Kh¸ch du lÞch thÝch nh÷ng d©y ®eo nh­ vËy v× hä biÕt ®­îc c¶ hai lo¹i ho¹ tiÕt cña hai d©n téc trªn mét s¶n phÈm" (GTH - N÷ - 19 tuæi - B¸n hµng). Mét thay ®æi ®­îc ®¸nh gi¸ tèt h¬n lµ tÝnh tiÖn dông cña s¶n phÈm (60,7%). Cïng mét miÕng v¶i thæ cÈm, ng­êi mua cã thÓ ®em kh©u vµo ¸o, vµo tói, mò, hay ch¨n, gèi ®Òu ®­îc. C¸c s¶n phÈm thæ cÈm dï mang b¶n s¾c riªng cña d©n téc, song còng h­íng tíi viÖc phôc vô nhu cÇu hµng ngµy cña mäi ®èi t­îng kh¸ch hµng. Nãi chung, c¸c s¶n phÈm ®Òu cã sù thay ®æi vµ ®a sè ®¸nh gi¸ lµ tèt h¬n, nh­ chÊt liÖu (42,4%) chÊt l­îng (45,6%). Mét sè ng­êi cho r»ng c¸c s¶n phÈm nµy kh«ng thay ®æi, chñ yÕu lµ chÊt liÖu (31,8%) vµ mµu s¾c (26,1%). Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã còng cã mét sè kh«ng nhá cho r»ng c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ®ang ngµy mét kÐm ®i. ý kiÕn nµy tËp trung nhiÒu nhÊt ë chÊt l­îng (24,7%), sau ®ã ®Õn chÊt liÖu (17,6%). Theo nhËn xÐt cña ng­êi d©n th× hµng dÖt cña Trung Quèc ®ang trµn vµo thÞ tr­êng cña s¶n phÈm thæ cÈm. Nh÷ng mÆt hµng ®­îc pha trén tõ chØ Trung Quèc ®Õn mµu s¾c nhuém… ®· khiÕn cho chÊt l­îng cña s¶n phÈm kh«ng ®­îc bÒn nh­ dÖt thæ cÈm gèc. Mét sè tiªu chÝ Ýt bÞ kÐm ®i lµ hoa v¨n (4,7%), mµu s¾c (3,8%) vµ tÝnh tiÖn dông (6,0%), kiÓu d¸ng (5%). Qu¶ thùc, c¸c s¶n phÈm thæ cÈm hiÖn nay ngµy cµng nhiÒu vµ phong phó. Sù thay ®æi kh«ng chØ ®­îc thÓ hiÖn trong tõng s¶n phÈm mµ cßn biÓu hiÖn râ th«ng qua quy tr×nh s¶n xuÊt. Víi sù hç trî cña m¸y mãc ®ang thay thÕ dÇn lao ®éng thñ c«ng, c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ®­îc lµm ra nhanh h¬n, ®a d¹ng h¬n. Sù thay ®æi cña c¸c s¶n phÈm thæ cÈm lµ do rÊt nhiÒu lý do chñ quan vµ kh¸ch quan, chóng ta cã thÓ nhËn thÊy râ qua b¶ng d­íi ®©y. B¶ng 3: Lý do dÉn ®Õn sù thay ®æi cña c¸c s¶n phÈm Nguyªn nh©n % Do thÞ hiÕu, nhu cÇu cña kh¸ch hµng 87,2 C¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, ®Þa ph­¬ng 14,4 C¸c dù ¸n n­íc ngoµi 9,6 Ph­¬ng thøc giíi thiÖu s¶n phÈm 9,9 Sù n¨ng ®éng cña ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi b¸n 35,6 Kh¸c 12,4 Lý do chñ yÕu dÉn tãi sù thay ®æi cña c¸c s¶n phÈm thæ cÈm lµ thÞ hiÕu, nhu cÇu cña kh¸ch hµng (87,2%), bªn c¹nh ®ã sù n¨ng ®éng cña ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi b¸n còng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo viÖc biÕn ®æi hµng thæ cÈm víi 35,6% sè ng­êi ®ång ý víi ý kiÕn ®ã. Nhµ n­íc vµ ®Þa ph­¬ng còng cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t­ hîp lý (14,4%). Ngoµi ra cßn mét sè lý do dÉn ®Õn sù thay ®æi cña c¸c s¶n phÈm nh­ lµ: c¸c dù ¸n n­íc ngoµi (9,6%). ph­¬ng thøc giíi thiÖu s¶n phÈm (9,9%). Cã thÓ nãi, nhu cÇu vµ thÞ hiÕu th× v« tËn, ®iÒu quan träng lµ ng­êi s¶n xuÊt vµ kinh doanh ph¶i n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu ®ã, ®Ó t×m ra ph­¬ng thøc tèi ­u cho s¶n phÈm cña m×nh. 2. H×nh thøc kinh doanh c¸c s¶n phÈm thæ cÈm. Do sù ph¸t triÓn cña du lÞch mµ viÖc giao th­¬ng, bu«n b¸n ë Sapa còng ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh. Bªn c¹nh ®ã ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng còng cã sù n¨ng ®éng, nh¹y bÐn, ®¸p øng kÞp thêi víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng. V× c¸c hµng thæ cÈm ®Òu lµ nh÷ng s¶n phÈm ®ßi hái nhiÒu c«ng søc vµ thêi gian nªn l­îng hµng thæ cÈm cã s½n ngµy cµng c¹n. Nh÷ng ng­êi b¸n hµng rong ®· nhanh chãng chuyÓn sang viÖc ®i mua l¹i c¸c s¶n phÈm thæ cÈm cña mét sè ng­êi kh«ng cã ®iÒu kiÖn lªn chî th­êng xuyªn hoÆc kh«ng cã thêi gian vµ thãi quen b¸n hµng. Nh÷ng s¶n phÈm nµy ®­îc hä "chÕ biÕn" l¹i thµnh c¸c lo¹i ¸o, mò, tói… hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, ng­êi kinh ®· nhanh chãng thu mua vµ t¹o ra c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ®Ó kinh doanh ë thÞ trÊn, ®©y còng lµ mét nguån hµng quan träng ®Ó ng­êi d©n téc mua vµ ®em b¸n l¹i cho kh¸ch du lÞch. NÕu nh­ tr­íc ®©y, viÖc kinh doanh c¸c s¶n phÈm thæ cÈm cña ng­êi d©n chØ lµ tù ph¸t, vµ chñ yÕu lµ b¸n rong, th× nay, ng­êi ®Þa ph­¬ng ®· b¾t ®Çu biÕt t×m lèi ®i cho s¶n phÈm cña m×nh th«ng qua nhiÒu h×nh thøc b¸n hµng kh¸c nhau. Tõ ®ã c¸c h×nh thøc b¸n hµng ®ã, ng­êi d©n sÏ biÕt ®­îc r»ng nªn b¸n s¶n phÈm thæ cÈm ë ®©u th× nhiÒu ng­êi mua, nªn b¸n nh­ thÕ nµo th× thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn. Tuú tõng hoµn c¶nh cô thÓ mµ hä sÏ chän mét h×nh thøc b¸n hµng sao cho hiÖu qu¶ nhÊt. B¶ng 4: H×nh thøc b¸n hµng hiÖu qu¶ nhÊt (%) H×nh thøc % B¸n rong 30,3 Th«ng qua cöa hµng 49,4 B¸n ë chî 45,0 Héi chî, triÓn l·m 10,9 Nh×n vµo b¶ng sè liÖu ta cã thÓ thÊy, ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng ®· biÕt ®Õn rÊt nhiÒu h×nh thøc b¸n hµng. Trong ®ã h×nh thøc b¸n th«ng qua cöa hµng (49,4%) ®­îc ng­êi d©n lùa chän lµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. Cã thÓ gi¶i thÝch lµ do c¸c s¶n phÈm ®­îc bµy b¸n ë cöa hµng cã thÓ thu hót nhiÒu kh¸ch qua ®­êng. NÕu vÞ trÝ cña cöa hµng thuËn tiÖn, gÇn trung t©m - n¬i cã nhiÒu ng­êi qua l¹i th× cµng tèt. Du kh¸ch cã thÓ ®i ch¬i còng tiÖn ghÐ qua xem vµ mua s¶n phÈm. Bªn c¹nh ®ã, c¸c mÆt hµng thæ cÈm ë cöa hµng th­êng ®· ®­îc lùa chän tõ nh÷ng s¶n phÈm mµ ng­êi d©n ®em b¸n, nªn sÏ ®Ñp h¬n, tèt h¬n ë nh÷ng n¬i kh¸c. Ngoµi ra, c¸c cöa hµng cã thÓ më cöa tõ s¸ng ®Õn tèi, phôc vô nhu cÇu mua hµng cña du kh¸ch mäi thêi ®iÓm. H×nh thøc b¸n hiÖu qu¶ kh«ng kÐm lµ b¸n ë chî (45,0%). C¸c s¶n phÈm thæ cÈm sÏ ®­îc ng­êi d©n tËp trung vÒ ®©y ®Ó b¸n cho nh÷ng kh¸ch hµng vµo chî. §Æc biÖt, nÕu vµo ngµy phiªn chî th× c¸c s¶n phÈm nµy còng b¸n ®­îc nhiÒu h¬n. MÆc dï kh«ng thuËn tiÖn b»ng b¸n ë cöa hµng, song h×nh thøc b¸n ë chî còng thu hót rÊt ®«ng kh¸ch du lÞch, ®Æc biÖt lµ du kh¸ch n÷ - nh÷ng ng­êi thÝch ®i chî, tËn h­ëng kh«ng khÝ nhén nhÞp, ®«ng vui, vµo tØ mÈn lùa chän nh÷ng mÆt hµng thæ cÈm mµ m×nh thÝch. H×nh thøc b¸n rong (30,3%) tr­íc kia lµ chñ yÕu, nh­ng b©y giê hiÖu qu¶ còng kh«ng cao l¾p. Do viÖc b¸n rong rÊt vÊt v¶, ng­êi b¸n ph¶i ®i nhiÒu n¬i víi gïi hµng nÆng, ph¶i giíi thiÖu cho tõng du kh¸ch vÒ s¶n phÈm cña m×nh. Hä còng kh«ng biÕt ®­îc n¬i nµo tËp trung nhiÒu du kh¸ch ®Ó ®Õn chµo hµng. Mét h×nh thøc b¸n hµng n÷a ®­îc ng­êi d©n lùa chän, song hiÖu qu¶ kh«ng cao, ®ã lµ b¸n ë héi chî, triÓn l·m (10,9%). C¸c mÆt hµng sÏ ®­îc giíi thiÖu víi du kh¸ch th«ng qua c¸c quÇy hµng tr­ng bµy s¶n phÈm. Tuy nhiªn c¸c dÞp héi chî, triÓn l·m kh«ng diÔn ra th­êng xuyªn, hµng thæ cÈm b¸n ë ®©y còng ph¶i ®­îc lùa chän mét c¸ch kü cµng, nÕu s¶n phÈm nµo kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu sÏ bÞ lo¹i bá. Nh­ vËy, c¸c h×nh thøc b¸n hµng ®· gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo viÖc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm cña ®Þa ph­¬ng. Th«ng qua h×nh thøc b¸n hµng phï hîp vµ hiÖu qu¶, ng­êi d©n còng cã nh÷ng tÝnh to¸n ®óng ®¾n nh»m h­íng tíi nh÷ng ®èi t­îng mua hµng ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn cho hä. "Ng­êi n­íc ngoµi th­êng thÝch mua nh÷ng quÇn ¸o cò cña ng­êi d©n téc, cßn kh¸ch du lÞch trong n­íc th­êng thÝch mua vá gèi, tranh, tói" (GTM-22 tuæi - n÷ - B¸n hµng). HiÖn nay l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn Sapa ngµy cµng ®«ng, nhu cÇu mua s¾m còng rÊt lín. Do ®ã cÇn ph¶i n¾m b¾t thÞ hiÕu cña tõng lo¹i kh¸ch hµng ®Ó h­íng tíi phôc vô nh»m thu l¹i hiÖu qu¶ cao. B¶ng 5: C¸c s¶n phÈm thñ c«ng ®Þa ph­¬ng ®­îc ­a chuéng nhÊt ®èi víi tõng ®èi t­îng (%) Kh¸ch du lÞch S¶n phÈm Kh¸ch ViÖt Nam Kh¸ch n­íc ngoµi Thæ cÈm 66,6 90,7 Nh¹c cô truyÒn thèng 43,4 39,7 §å thñ c«ng, trang søc 54,7 52,5 Héi chî, triÓn l·m 10,9 10,9 Nh­ vËy, cã thÓ thÊy s¶n phÈm thæ cÈm vÉn lµ mÆt hµng ®­îc kh¸ch du lÞch ­a chuéng nhÊt so víi c¸c s¶n phÈm thñ c«ng kh¸c nh­: nh¹c cô truyÒn thèng, ®å trang søc, mü nghÖ… Mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy qua b¶ng trªn lµ sù ­a thÝch cña du kh¸ch trong n­íc vµ n­íc ngoµi vÒ s¶n phÈm thæ cÈm cã sù kh¸c biÖt kh¸ râ rÖt. Trong khi kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi ­a thÝch s¶n phÈm thæ cÈm lµ 90,7% th× kh¸ch trong n­íc chØ chiÕm 66,6%. Theo sè liÖu thèng kª cña UBND huyÖn th× l­îng kh¸ch trong n­íc vµ kh¸ch n­íc ngoµi tíi Sapa du lÞch, nghØ m¸t lµ ngang nhau. Song nãi vÒ møc ®é ­a chuéng hµng thæ cÈm th× cã lÏ kh¸ch n­íc ngoµi quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn s¶n phÈm nµy. Kh¸ch du lÞch trong n­íc chñ yÕu mua c¸c mÆt hµng thæ cÈm nh­: vÝ, d©y ®eo, tói… vÒ lµm kû niÖm, chø Ýt ai nghÜ tíi viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu nh÷ng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong c¸c s¶n phÈm ®ã. Ng­îc l¹i, kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi bªn c¹nh viÖc tham quan, ng¾m c¶nh cßn muèn t×m hiÓu nh÷ng nÐt v¨n ho¸ d©n téc ®Æc s¾c th«ng qua c¸c s¶n phÈm do chÝnh tay ng­êi d©n Sapa lµm ra. Hä muèn ®em nh÷ng s¶n phÈm ®ã vÒ n­íc ®Ó l­u gi÷ l¹i kû niÖm vÒ vïng ®Êt Sapa nãi riªng vµ con ng­êi ViÖt Nam nãi chung. Tuy nhiªn, mÆt hµng thæ cÈm vÉn ch­a t¹o ®­îc thÞ tr­êng réng r·i nh»m phôc vô ®èi t­îng kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi. §ã lµ do sù yÕu kÐm cña hÖ thèng b¸n hµng kh©u qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ thiÕu hÊp dÉn nªn kh¸ch n­íc ngoµi Ýt cã th«ng tin vÒ s¶n phÈm. Ngoµi ra, yÕu tè bÊt ®ång ng«n ng÷ còng g©y nhiÒu khã kh¨n cho ng­êi b¸n còng nh­ ng­êi mua. Cã thÓ nãi, viÖc n¾m b¾t nhu cÇu cña tõng ®èi t­îng phôc vô lµ rÊt cÇn thiÕt, bëi tõ ®ã ng­êi s¶n xuÊt vµ kinh doanh míi cã ®­îc nh÷ng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn phï hîp nh»m lµm cho h×nh thøc kinh doanh ngµy cµng ®a d¹ng h¬n khi ®ã s¶n phÈm thæ cÈm sÏ cã c¬ héi ph¸t triÓn m¹nh mÏ, mµ bé mÆt giao th«ng cña ®Þa ph­¬ng còng sÏ thay ®æi vµ ®­îc ®Èy m¹nh h¬n. IV. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë Sapa. 1. Nh÷ng thuËn lîi. §Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch vµ còng ®Ó t¹o kh¶ n¨ng khai th¸c nguån lîi tõ du lÞch, c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë Sapa cÇn ph¶i cã sù quan t©m, ®Çu t­ hîp lý. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, trong ®ã cã mÆt hµng thæ cÈm ®· t¹o nªn nh÷ng nguån thu nhËp quý gi¸ cho c­ d©n b¶n ®Þa. Do ®ã, ®Èy m¹nh viÖc s¶n xuÊt vµ kinh doanh s¶n phÈm thæ cÈm lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt. Trong thêi gian qua, ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn mÆt hµng thæ cÈm, ngµnh nghÒ nµy ®· cã nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh, ®iÒu ®ã cho thÊy sù quan t©m cña ng­êi d©n, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng… lµ rÊt cÇn thiÕt. Cã tíi 98,5% sè ng­êi ®­îc hái cho r»ng viÖc s¶n xuÊt vµ kinh doanh s¶n phÈm thæ cÈm trong thêi gian qua gÆp nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh. §©y sÏ lµ nh÷ng nh©n tè quan träng trong viÖc thóc ®Èy ngµnh hµng truyÒn thèng cña ®Þa ph­¬ng ngµy cµng ph¸t triÓn, ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, thu hót vèn ®Çu t­ vµ ®em l¹i nguån thu nhËp ®¸ng kÓ cho ®Þa ph­¬ng. B¶ng 6: Nh÷ng thuËn lîi trong viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng (%) Nh÷ng thuËn lîi % Nhu cÇu thu mua s¶n phÈm truyÒn thèng t¨ng 74,0 ý thøc cña ng­êi d©n vÒ duy tr× s¶n phÈm truyÒn thèng 29,9 Thu nhËp tõ viÖc s¶n xuÊt 39,7 ChÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ n­íc, ®Þa ph­¬ng 26,6 Nh÷ng sè liÖu ®iÒu tra ®· cho thÊy nhu cÇu thu mua s¶n phÈm truyÒn thèng t¨ng (74,0%) ®· ®em l¹i nh÷ng thuËn lîi ®¸ng kÓ cho viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm. Víi 3/4 sè ng­êi ®­îc hái ®· ®ång ý r»ng viÖc thu mua c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng nãi chung vµ mÆt hµng thæ cÈm nãi riªng cña kh¸ch du lÞch còng nh­ ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng ®· gãp phÇn thóc ®Èy m¹nh mÏ tíi viÖc s¶n xuÊt vµ kinh doanh mÆt hµng nµy. Nhu cÇu t¨ng lªn th× tÊy yÕu nguån cung cÊp còng ph¶i ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng kÞp thêi. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc t¹o thu nhËp cho ng­êi s¶n xuÊt (39,7%). Víi nguån thu nhËp nµy, ng­êi d©n ®· cã trong tay vèn s¶n xuÊt ®Ó mua nguyªn vËt liÖu, ®Ó vËn chuyÓn hµng xuèng chî… vµ ®êi sèng còng ®­îc n©ng lªn. Bªn c¹nh ®ã, ng­êi d©n còng b¾t ®Çu ý thøc ®­îc vai trß cña m×nh trong viÖc duy tr×, g×n gi÷ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. §©y còng ®­îc coi lµ mét thuËn lîi víi 29,9% sè ng­êi ®­îc hái ®ång ý víi ý kiÕn ®ã. §êi sèng cña ng­êi d©n ®­îc c¶i thiÖn th× nhËn thøc còng ®­îc n©ng lªn. Hä ®· cã ý thøc vÒ viÖc duy tr× c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng qua viÖc tham gia s¶n xuÊt, sö dông s¶n phÈm, truyÒn nghÒ. gi¸o dôc con c¸i… Mét thuËn lîi n÷a kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn, ®ã lµ chÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ n­íc vµ ®Þa ph­¬ng (26,6%). MÆc dï c¸c chÝnh s¸ch nµy ch­a nhiÒu song ®· cã sù quan t©m cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn th× viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm thæ cÈm còng sÏ ®¹t hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. 2. Nh÷ng khã kh¨n. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi cßn kh«ng Ýt khã kh¨n mµ viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm thæ cÇm cÇn v­ît qua. Ng­êi d©n ®· cã ý thøc g×n gi÷ b¶n s¾c v¨n ho¸ cña d©n téc m×nh, song ch­a cã h­íng ®i cho s¶n phÈm. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cßn nhá lÎ, ch­a cã quy m« vµ thiÕu sù qu¶n lý cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. Do ®ã viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn mÆt hµng thæ cÈm cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. B¶ng 7: Nh÷ng khã kh¨n trong viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng (%) Nh÷ng khã kh¨n % ThiÕu vèn 53,1 ThiÕu th«ng tin thÞ tr­êng vµ giíi thiÖu s¶n phÈm 28,8 ThiÕu khu b¶o tån 11,3 Sù qu¶n lý cña chÝnh quyÒn 14,7 Tiªu thô s¶n phÈm 22,7 ThiÕu sù qu¶ng c¸o, m«i giíi s¶n phÈm 25,8 Trong sè nh÷ng khã kh¨n trªn, viÖc thiÕu vèn (53,1%) lµ râ rÖt nhÊt. Chøng tá r»ng ®©y lµ mét bøc xóc cña sè ®«ng nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt vµ kinh doanh s¶n phÈm thæ cÈm, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm. §a sè hä ®Òu lµm n«ng nghiÖp ®êi sèng khã kh¨n. Kh«ng nh÷ng thÕ viÖc t¹o ra c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ®ßi hái thêi gian vµ sù kiªn tr×, khÐo lÐo, nh­ng ®Ó ®Õn tay ng­êi kh¸ch du lÞch th­êng ph¶i qua mét kh©u trung gian. ThiÕu th«ng tin thÞ tr­êng vµ giíi thiÖu s¶n phÈm (28,8%) còng lµ mét khã kh¨n ®èi víi viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng thæ cÈm. Bªn c¹nh ®ã kh©u qu¶ng c¸o, m«i giíi s¶n phÈm còng ch­a cã hiÖu qu¶ víi 25,8% ng­êi ®­îc hái cã ý kiÕn ®ã. Cã 22,7% sè ng­êi ®­îc hái cho r»ng viÖc tiªu thô s¶n phÈm g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña m×nh. §©y còng lµ mét ®iÒu dÔ hiÓu. V× c¸c mÆt hµng thæ cÈm ®­îc s¶n xuÊt rÊt nhiÒu trong khi chÊt l­îng s¶n phÈm còng Ýt nhiÒu gi¶m sót. Kh¸ch du lÞch còng cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ mÆt hµng nµy vµ hä ®· cã sù kh¾t khe h¬n trong viÖc lùa chän s¶n phÈm mµ m×nh thÝch. ThÞ tr­êng cña s¶n phÈm thæ cÈm ngµy cµng ®­îc më réng, song viÖc tiªu thô mÆt hµng nµy l¹i gÆp khã kh¨n. §©y t­ëng chõng nh­ lµ m©u thuÉn, song xÐt vÒ mäi mÆt th× l¹i thÊy rÊt hîp lý. ThÞ tr­êng më réng ®ßi hái c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ph¶i cã sù c¶i tiÕn vÒ h×nh thøc vµ chÊt l­îng sao cho ®¸p øng ®­îc víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña du kh¸ch. MÆt hµng thæ cÈm ®a d¹ng, nh­ng së thÝch cña kh¸ch du lÞch còng phong phó kh«ng kÐm. V× vËy s¶n phÈm thæ cÈm cÇn ®­îc ®Çu t­ vµ cã nh÷ng thay ®æi hîp lý. ViÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm vÉn gÆp khã kh¨n trong viÖc qu¶n lý cña chÝnh quyÒn (14,7%) vµ thiÕu khu b¶o tån (11,3%). Nh­ ®· nãi ë trªn viÖc s¶n xuÊt vµ kinh doanh mÆt hµng thæ cÈm cña ng­êi d©n cßn nhá lÎ, ch­a cã quy m« vµ thiÕu sù h­íng dÉn, qu¶n lý cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. §©y còng lµ mét khã kh¨n khiÕn cho viÖc ph¸t triÓn s¶n phÈm thæ cÈm ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao. V. KÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ. 1. KÕt luËn, KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®· cho thÊy gi¶ thuyÕt nghiªn cøu cøu ®Æt ra ë trªn lµ ®óng vµ hoµn toµn phï hîp. - Du lÞch Sapa ph¸t triÓn cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë ®Þa ph­¬ng. - MÆt hµng dÖt thæ cÈm cña Sapa lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng thu hót kh¸ch du lÞch (21,8%). - Nhu cÇu mua quµ l­u niÖm cña du kh¸ch còng t¸c ®éng trë l¹i, lµm cho ngµnh s¶n xuÊt thæ cÈm nãi riªng vµ ngµnh nghÒ thñ c«ng mü nghÖ nãi chung vèn ®ang bÞ mai mét, nay cã ®iÒu kiÖn phôc håi nhanh h¬n. - H×nh thøc duy tr× nghÒ truyÒn thèng cã hiÖu qu¶ nhÊt lµ tham gia s¶n xuÊt (41,4%) vµ sö dông s¶n phÈm (30,9%). - C¸c s¶n phÈm thæ cÈm hiÖn nay ®· cã sù thay ®æi, c¶i tiÕn vÒ kiÓu d¸ng, mµu s¾c, hoa v¨n, chÊt liÖu, chÊt l­îng vµ tÝnh tiÖn dông nh»m ®¸p øng nhu cÇu vÒ thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng (87,2%). - H×nh thøc kinh doanh c¸c mÆt hµng thæ cÈm mang l¹i hiÖu qu¶ cao lµ th«ng qua cöa hµng (49,4%) vµ b¸n ë chî (45%). - So víi c¸c s¶n phÈm thñ c«ng truyÒn thèng kh¸c, mÆt hµng thæ cÈm ®­îc kh¸ch n­íc ngoµi ­a chuéng nhÊt (90,7%) do ®ã ng­êi s¶n xuÊt vµ kinh doanh ®· h­íng vµo phôc vô ®èi t­îng kh¸ch n­íc ngoµi lµ chñ yÕu. - Trong qu¸ tr×nh duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm thæ cÈm, ng­êi d©n ®· cã ®­îc nh÷ng thuËn lîi t­¬ng ®èi tèt, bªn c¹nh ®ã vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n tån t¹i. - C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña ng­êi d©n cßn nhá bÐ, ch­a cã quy m« vµ ®Þnh h­íng râ rµng. 2. Gi¶i ph¸p, khuyÕn nghÞ. Sau ®©y, chóng t«i xin ®­îc ®­a ra mét sè khuyÕn nghÞ, gi¶i ph¸p mong phÇn nµo cã thÓ ¸p dông vµo thùc tÕ viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thæ cÈm ë Sapa hiÖn nay. 2.1. VÒ phÝa chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. - CÇn cã chÝnh s¸ch, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ®óng ®¾n ngµnh du lÞch, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c cµng ph¸t triÓn. - Ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm thæ cÈm kh«ng nh÷ng ®em l¹i lîi nhuËn to lín mµ cßn lµ mét nÐt v¨n ho¸ d©n téc vïng cao Sapa, do ®ã chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÇn ph¶i quan t©m vµ cã sù ®Çu t­ hîp lý. - CÇn tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh hµng thæ cÈm sao cho cã hiÖu qu¶, bªn c¹nh ®ã cã chÝnh s¸ch qu¶n lý thÝch hîp. 2.2. VÒ phÝa ng­êi d©n. - CÇn cã sù nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm thæ cÈm cña ®Þa ph­¬ng. - N¨ng ®éng, nh¹y bÐn tr­íc sù thay ®æi cña thÞ tr­êng nh»m t¹o c¬ héi ph¸t triÓn kinh doanh c¸c mÆt hµng thæ cÈm. - Gi÷ g×n nh÷ng nÐt b¶n s¾c v¨n ho¸ trong tõng s¶n phÈm. Bªn c¹nh ®ã còng cã sù thay ®æi, hiÖn ®¹i ho¸ s¶n phÈm thæ cÈm nh»m ®¸p øng nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. - N©ng cao tr×nh ®é giao tiÕp, qu¶ng c¸o, giíi thiÖu s¶n phÈm vµ cã h×nh thøc kinh doanh hîp lý ®Ó qu¶ng b¸ tíi c¸c n­íc kh¸c vÒ mét nÐt v¨n ho¸ ®Æc s¾c cña ng­êi Sapa th«ng qua s¶n phÈm thæ cÈm. tµi liÖu tham kh¶o "Du lÞch víi d©n téc thiÓu sè ë Sapa" - TS. Ph¹m ThÞ Méng Hoa, TS. L©m ThÞ mai Lan. NXB V¨n ho¸ D©n téc, 2000. "B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn kinh tÕ - x· héi 5 th¸ng ®Çu n¨m 2004". UBND huyÖn Sapa. "Lîi thÕ Sapa trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ du lÞch ë tØnh Lµo Cai". Giµng Seo Phö, 2003. "Ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng - Mét h­íng ®i chÝnh cña Sapa" - TS. NguyÔn H÷u V¹n, Uû viªn Ban th­êng vô TØnh uû, BÝ th­ huyÖn uû Sapa. "Di s¶n v¨n ho¸ d©n gian Sapa" - TS. TrÇn H÷u S¬n - Gi¸m ®èc Së V¨n ho¸ - TT - TT tØnh Lµo Cai. "§Æc s¶n Sapa". NXB V¨n ho¸ - D©n téc vµ Ban Tuyªn gi¸o huyÖn uû Sapa. "Tõ ®iÓn x· héi häc" - NguyÔn Kh¾c ViÖn. NXB ThÕ giíi, 1994. "Tõ ®iÓn x· héi häc" - G. Endrweit vµ G. Trommsdorff. NXB ThÕ giíi, 2001. "X· héi häc ®¹i c­¬ng"- Ph¹m TÊt Dong, Lª Ngäc Hïng. NXB §¹i häc Quèc gia. "Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu x· héi häc" - Ph¹m V¨n QuyÕt, NguyÔn Quý Thanh. NXB §¹i häc Quèc gia, 2001. MỤC LỤC