Đề tài Ảnh hưởng của việc thay đổi tỷ giá hối đoái lên báo cáo tài chính- Chuẩn mực kế toán số 10

ng t¹i n­íc ngoµi. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cña ho¹t ®éng ®Çu t­ x©y dùng ®Ó h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc ph©n bæ vµo doanh thu/ chi phÝ tµi chÝnh trong vßng 3 n¨m kÓ tõ khi chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng. * Thùc hiÖn nguyªn t¾c bï trõ Bï trõ lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, nã cho phÐp bï trõ c¸c nghiÖp vô cã tÝnh chÊt t­¬ng tù nhau. Th«ng t­ 105 cã h­íng dÉn ¸p dông nguyªn t¾c bï trõ khi h¹ch to¸n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn. Cô thÓ, c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn ®­îc tËp hîp trªn tµi kho¶n 413 vµ thùc hiÖn bï trõ gi÷a bªn Nî/ Cã. Sè d­ cßn l¹i cña TK413 míi ®­îc kÕt chuyÓn sang doanh thu/ chi phÝ tµi chÝnh trong kú kinh doanh. 3 . Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i 3.1. C¸c tr­êng hîp PS chªnh lÖch tû gi¸ Tr­êng hîp c¸c doanh nghiÖp ph¸t sinh c¸c ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, th× khi quy ®æi tõ ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c sang ®¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong kÕ to¸n sÏ ph¸t sinh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ chªnh lÖch tõ viÖc trao ®æi thùc tÕ hoÆc quy ®æi cïng mét sè l­îng tiÒn tÖ kh¸c sang ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n theo tû gi¸ hèi ®o¸i kh¸c nhau. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i chñ yÕu ph¸t sinh trong c¸c tr­êng hîp : a. Thùc tÕ mua b¸n, trao ®æi, thanh to¸n c¸c nghiÖp vô b»ng ngo¹i tÖ trong kú ( Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn) lµ kho¶n chªnh lÖch tõ viÖc trao ®æi thùc tÕ hoÆc quy ®æi cïng mét sè l­îng ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c sang ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n theo tû gi¸ hèi ®o¸i kh¸c nhau. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i nµy th­êng ph¸t sinh trong c¸c dao dÞch mua, b¸n hµng ho¸, dÞch vô; hoÆc thanh to¸n nî ph¶i tr¶, hay øng tr­íc ®Ó mua hµng; hoÆc vay, cho vay,..b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n. Trong c¸c tr­êng hîp trªn, tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n sÏ ®­îc ghi theo tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy dao dÞch. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú ë doanh nghiÖp bao gåm: Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cña ho¹t ®éng ®Çu t­ x©y dùng ®Ó h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cña ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ c¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB cña doanh nghiÖp võa kinh doanh võa cã ho¹t ®éng ®Çu t­ x©y dùng. b. §¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ t¹i ngµy lËp b¶ng C§KT ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh ë thêi ®iÓm kÕt thóc n¨m tµi chÝnh, vÒ nguyªn t¾c c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ ph¶i ®­îc b¸o c¸o b»ng tû gi¸ cuèi n¨m tµi chÝnh. V× vËy, ë thêi ®iÓm nµy, doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ theo tû gi¸ hèi ®o¸i dao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ t¹i ngµy lËp b¶ng C§KT ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh gåm : - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy lËp b¶ng C§KT ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ liªn quan ®Õn giai ®o¹n ®Çu t­ x©y dùng . - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy lËp b¶ng C§KT ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. c. C¸c tr­êng hîp kh¸c: ®èi víi c¸c doanh nghiÖp sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng rñi ro hèi ®o¸i th× c¸c kho¶n vay, nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc h¹ch to¸n theo tû gÝa hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh. Doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n vay, nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ ®· sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng rñi ro hèi ®o¸i. 3.2. Nguyªn t¾c ghi nhËn c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ t¹i ngµy lËp b¶ng C§KT ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh + C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã c¸c nghiÖp vô kinh tÕ PS b»ng ngo¹i tÖ ph¶i thùc hiÖn ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh theo mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ thèng nhÊt lµ ®ång ViÖt Nam hoÆc ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n (nÕu ®­îc chÊp thuËn). ViÖc quy ®æi ®ång ngo¹i tÖ ra ®ång ViÖt Nam hoÆc ra ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n vÒ nguyªn t¾c doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo tû gi¸ dao dÞch thùc tÕ cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh hoÆc tû gi¸ dao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ( sau ®©y gäi t¾t lµ tû gi¸ dao dÞch) ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. §ång thêi doanh nghiÖp ph¶i theo dâi nguyªn tÖ trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt c¸c Tµi Kho¶n: tiÒn mÆt, TGNH, TiÒn ®ang chuyÓn, c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ tµi kho¶n 007 “ Nguyªn tÖ c¸c lo¹i ”. + §èi víi tµi kho¶n thuéc lo¹i Doanh Thu, HTK, TSC§, CPSX, KD, CP kh¸c, bªn Nî TK vèn b»ng tiÒn…khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc ghi sæ kÕ to¸n b»ng ®ång ViÖt Nam, hoÆc b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ dao dÞch b×nh qu©n liªn ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. + §èi víi bªn Cã TK vèn b»ng tiÒn, khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc ghi sæ kÕ to¸n b»ng §ång ViÖt Nam hoÆc b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n ( tû gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn, tû gi¸ nhËp tr­íc xuÊt tr­íc,…) + ®èi víi bªn Cã TK nî ph¶i tr¶, hoÆc bªn Nî TK nî ph¶i thu, khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖph¶i ®­îc ghi sæ kÕ to¸n b»ng §ång ViÖt Nam, hoÆc b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ dao dÞch; Cuèi n¨m tµi chÝnh c¸c sè d­ Nî ph¶i tr¶ hoÆc c¸c sè d­ Nî ph¶i thu cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc ®¸nh gi¸ l¹i theo tû gi¸ dao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh. + ®èi víi bªn Nî TK nî ph¶i tr¶, hoÆc bªn Cã TK nî ph¶i thu, khi ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc ghi sæ kÕ to¸n b»ng §ång ViÖt Nam, hoÆc ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n. + Cuèi n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ theo tû gi¸ dao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm lËp b¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh. + Tr­êng hîp mua b¸n ngo¹i tÖ b»ng ®ång ViÖt Nam th× h¹ch to¸n theo tû gi¸ thùc tÕ mua, b¸n. 3.3. Nguyªn t¾c xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i a. Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong kú vµ chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i cuèi kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh + Toµn bé chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong kú vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh hoÆc ngµy kÕt thóc n¨m tµi chÝnh kh¸c víi n¨m d­¬ng lÞch cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc ghi nhËn ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña n¨m tµi chÝnh. + §èi víi doanh nghiÖp võa cã ho¹t ®éng kinh doanh, võa cã ho¹t ®éng ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, nÕu ph¸t sinh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong kú vµ chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i cuèi kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB th× còng xö lý c¸c chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i nµy vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña n¨m tµi chÝnh. + Doanh nghiÖp kh«ng ®­îc chia lîi nhuËn hoÆc tr¶ cæ tøc trªn l·i chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi chÝnh cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ. b. Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i PS trong kú vµ chªnh lÖch do ®¸nh gi¸ l¹i cuèi kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­, x©y dùng (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng). + Trong giai ®o¹n ®Çu t­ x©y dùng, kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn vµ chªnh lÖch tû gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi chÝnh cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ph¶n ¸nh luü kÕ trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (ChØ tiªu Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i). + Khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®Çu t­ x©y dùng, chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh trong giai ®o¹n ®Çu t­ x©y dùng (lç hoÆc l·i tû gi¸ hèi ®o¸i) kh«ng tÝnh vµo trÞ gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh mµ kÕt chuyÓn toµn bé vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh cña n¨m tµi chÝnh cã TSC§ vµ c¸c tµi s¶n ®Çu t­ hoµn thµnh ®­a vµo ho¹t ®éng hoÆc ph©n bæ tèi ®a lµ 5 n¨m kÓ tõ khi c«ng tr×nh ®­a vµo ho¹t ®éng. + Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh vµ ë thêi ®iÓm quyÕt to¸n, bµn giao ®­a tµi s¶n cè ®Þnh vµo sö dông (lç hoÆc l·i tû gi¸ hèi ®o¸i) kh«ng tÝnh vµo trÞ gi¸ TSC§ hoµn thµnh ®Çu t­ mµ ph©n bæ vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c¸c kú kinh doanh tiÕp theo víi thêi gian tèi ®a lµ 5 n¨m kÓ tõ khi c«ng tr×nh ®­a vµo ho¹t ®éng. c. Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh tõ chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c ho¹t ®éng n­íc ngoµi + Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh tõ chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c ho¹t ®éng n­íc ngoµi kh«ng thÓ t¸ch rêi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp b¸o c¸o ®­îc tÝnh ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trong kú nh­ ë ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh + Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh tõ chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së n­íc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp ®­îc ph¶n ¸nh luü kÕ trªn TK 413 – Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chØ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh khi doanh nghiÖp thanh lý kho¶n ®Çu t­ thuÇn ®ã ë c¬ së n­íc ngoµi. II. Néi dung kÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ 1. TK sö dông 1.1. TK 413: Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng); Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh; Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi vµ t×nh h×nh xö lý sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®ã. H¹ch to¸n TK 413 cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau: 1. Doanh nghiÖp chØ ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i vµo tµi kho¶n 413- chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong c¸c tr­êng hîp: - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB trong giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp (khi ch­a hoµn thµnh ®Çu t­). - Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ c¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (doanh nghiÖp kinh doanh võa cã ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB). - Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi BCTC cña c¬ së ë n­íc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp. 2. Cuèi n¨m tµi chÝnh, kÕ to¸n ®¸nh gi¸ l¹i sè d­ c¸c TK “TiÒn mÆt”, “TiÒn göi ng©n hµng”, “TiÒn ®ang chuyÓn”, c¸c kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ theo tû gi¸ dao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh. Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i sè d­ ngo¹i tÖ cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 413 “Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i”, sau khi bï trõ gi÷a chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng, hoÆc gi¶m do ®¸nh gi¸ l¹i ph¶i kÕt chuyÓn ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh.. 3. Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi chÝnh ®èi víi c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) ®­îc ph¶n ¸nh luü kÕ trªn B¶ng C§KT (kho¶n môc Chªnh lÖch tû gi¸ TK 413). Khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®Çu t­ x©y dùng, kho¶n chªnh lÖch hèi ®o¸i nµy ®­îc tÝnh ngay, hoÆc ph©n bæ tèi ®a lµ 5 n¨m vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, hoÆc chi phÝ tµi chÝnh kÓ tõ khi c«ng tr×nh hoµn thµnh ®­a vµo ho¹t ®éng. 4. Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi BCTC cña c¬ së ë n­íc ngoµi ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh : - Tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶ (c¶ kho¶n môc tiÒn tÖ vµ phi tiÒn tÖ) cña c¬ së ë n­íc ngoµi ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ cuèi kú. - C¸c kho¶n môc vÒ doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ cña c¬ së ë n­íc ngoµi ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ t¹i ngµy dao dÞch. Tr­êng hîp b¸o c¸o cu¶ c¬ së ë n­íc ngoµi ®­îc b¸o c¸o b»ng ®ång tiÒn cña mét nÒn kinh tÕ siªu l¹m ph¸t th× doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ cuèi kú. - TÊt c¶ c¸c kho¶n chªnh lÖch hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi ®Ó tæng hîp vµo b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp b¸o c¸o ph¶i ®­îc ph©n lo¹i nh­ lµ vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp b¸o c¸o cho ®Õn khi thanh lý kho¶n ®Çu t­ thuÇn ®ã. Vµ ®­îc h¹ch to¸n trªn TK 413 vµ ®­îc ghi nhËn vµo BCKQ ho¹t ®éng KD: “khi thanh lý c¬ së ë n­íc ngoµi, kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i luü kÕ ®· bÞ ho·n l¹i vµ liªn quan ®Õn c¬ së ë n­íc ngoµi ®ã sÏ ®­îc ghi nhËn lµ thu nhËp hoÆc chi phÝ cïng víi kú mµ l·i hoÆc lç vÒ viÖc thanh lý ®­îc ghi nhËn”. 5. §èi víi doanh nghiÖp kh«ng chuyªn kinh doanh mua, b¸n ngo¹i tÖ, th× c¸c nghiÖp vô kinh tÕ mua, b¸n ngo¹i tÖ ph¸t sinh ®­îc quy ®æi ra §ång ViÖt Nam theo tû gi¸ mua, b¸n thùc tÕ ph¸t sinh. Chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ thùc tÕ mua vµo vµ tû gi¸ thùc tÕ b¸n ra cña ngo¹i tÖ ®­îc h¹ch to¸n vµo Tµi Kho¶n 515 “doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh”, hoÆc vµo TK 635 “ Chi phÝ tµi chÝnh”. 6. §èi víi c¸c Tæng c«ng ty, kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¶n ¸nh trªn b¶ng C§KT hîp nhÊt chØ ph¶n ¸nh kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së n­íc ngoµi ®Ó hîp nhÊt b¸o c¸o tµi chÝnh vµ kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB ch­a hoµn thµnh (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Bªn Nî : - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ c¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã c¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB). - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng). - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi (lç tû gi¸). - KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng kinh doanh vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. - KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t­ XDCB ) vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh hoÆc ph©n bæ dÇn. - KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi (l·i tû gi¸) vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh khi thanh lý kho¶n ®Çu t­ thuÇn ®ã ë c¬ së n­íc ngoµi. Bªn Cã - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ c¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh cã c¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB). - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, hoÆc ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng). - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi (l·i tû gi¸). - KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng kinh doanh vµo chi phÝ tµi chÝnh. - KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, hoÆc ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (khi hoµn thµnh ®Çu t­ giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) vµo chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh hoÆc ph©n bæ dÇn. - KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi (lç tû gi¸) vµo chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh khi thanh lý kho¶n ®Çu t­ thuÇn ®ã ë c¬ së n­íc ngoµi. D­ Nî - Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, hoÆc ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng, ch­a hoµn thµnh ®Çu t­) ë thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh. - Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi BCTC cña c¬ së ë n­íc ngoµi ch­a xö lý ë thêi ®iÓm lËp b¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh. D­ cã - Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng, ch­a hoµn thµnh ®Çu t­) ë thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh. - Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi BCTC cña c¬ së ë n­íc ngoµi ch­a xö lý ë thêi ®iÓm lËp b¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh. TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cã 3 tµi kho¶n cÊp 2 TK 4131- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi chÝnh TK 4132- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong giai ®o¹n ®Çu t­ XDCB TK 4133- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi BCTC 1.2. TK 242: Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n. Bªn Nî Ph¶n ¸nh sè kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t­. Bªn cã Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t­ vµo chi phÝ tµi chÝnh. D­ nî Ph¶n ¸nh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, hoÆc ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t­ ch­a xö lý t¹i thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh. 1.3. TK 3387: Doanh thu ch­a thùc hiÖn. Bªn nî Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) ®· hoµn thµnh vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trong kú. Bªn cã Ph¶n ¸nh sè kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t­ ®Ó ph©n bæ dÇn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. D­ cã Ph¶n ¸nh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t­ ch­a xö lý t¹i thêi ®iÓm lËp b¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh. 1.4. TK 515: Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. Bªn nî - KÕt chuyÓn sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (l·i tû gi¸) (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng, khi hoµn thµnh ®Çu t­) ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. - KÕt chuyÓn kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Bªn cã - Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (l·i tû gi¸) (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) ®· hoµn thµnh ®Çu t­ vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. - Ph¶n ¸nh kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. 1.5. TK 635: Chi phÝ tµi chÝnh. Bªn nî - Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (lç tû gi¸) ( giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) ®· hoµn thµnh ®Çu t­ vµo chi phÝ tµi chÝnh. - Ph¶n ¸nh kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi (lç tû gi¸) vµo chi phÝ tµi chÝnh. Bªn cã - Ph¶n ¸nh sè kÕt chuyÓn kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (lç tû gi¸)(giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) ®· hoµn thµnh ®Çu t­ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. - Ph¶n ¸nh kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi (lç tû gi¸) ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu 2.1. KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i PS trong kú 2.1.1. KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong kú cña ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ c¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB cña doanh nghiÖp ®ang s¶n xuÊt, kinh doanh a, Khi mua hµng ho¸, dÞch vô thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ Nî TK 151,152,153,156,157,211,213,241,623,627,641,642,133,… Nî TK 635 (nÕu lç tû gi¸ hèi ®o¸i) Cã TK 1112,1122 Cã TK 515 (nÕu l·i tû gi¸ hèi ®o¸i) b, Khi nhËn hµng ho¸, dÞch vô cña nhµ cung cÊp, hoÆc khi vay ng¾n h¹n, vay dµi h¹n, nî dµi h¹n, hoÆc nhËn nî néi bé,…b»ng ngo¹i tÖ, c¨n cø tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ngµy dao dÞch, ghi : Nî TK cã liªn quan Cã TK 331,311,341,342,336,… c, Khi thanh to¸n nî ph¶i tr¶ (nî ph¶i tr¶ ng­êi b¸n, nî vay ng¾n h¹n, vay dµi h¹n, nî dµi h¹n, nî néi bé…): Nî TK 311,315,331,336,341,342,… Nî TK 635 (nÕu lç tû gi¸ hèi ®o¸i) Cã TK 1112,1122 Cã TK 515 (nÕu l·i tû gi¸ hèi ®o¸i) d, Khi ph¸t sinh doanh thu, thu nhËp kh¸c b»ng c¸c ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n, ghi : Nî TK 1112,1122,131,… Cã TK 511,711 e, Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n nî ph¶i thu b»ng ngo¹i tÖ, ghi : Nî TK 136,138 Nî TK 635 (nÕu lç tû gi¸ hèi ®o¸i) Cã TK 1112,1122 Cã TK 515 (nÕu l·i tû gi¸ hèi ®o¸i) f, Khi thu ®­îc tiÒn nî ph¶i thu b»ng ngo¹i tÖ Nî TK 1112,1122 Nî TK 635 (nÕu lç tû gi¸ hèi ®o¸i) Cã TK 131,136,138,… Cã TK 515 (nÕu l·i tû gi¸ hèi ®o¸i) 2.1.2.KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh trong kú cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) a, Khi mua hµng ho¸ dÞch vô, TSC§, thiÕt bÞ, khèi l­îng x©y dùng, l¾p ®Æt do ng­êi b¸n hoÆc bªn nhËn thÇu bµn giao. Nî TK 151,152,211,213,241,… Nî TK 413 (nÕu lç vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i) Cã TK 1112,1122 Cã TK 413 (nÕu l·i vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i) b, Khi thanh to¸n nî ph¶i tr¶ b»ng ngo¹i tÖ : Nî TK 311,315,331,336,341,342,… Nî TK 413 (nÕu lç vÒ tû gi¸) Cã TK 1112,1122 Cã TK 413 (nÕu l·i vÒ tû gi¸) c, Hµng n¨m, chªnh lÖch tû gi¸ ®· thùc hiÖn ph¸t sinh trong giai ®o¹n ®Çu t­ x©y dùng (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) ®­îc ph¶n ¸nh luü kÕ trªn TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ( TK 4132) cho ®Õn khi hoµn thµnh ®Çu t­ XDCB. d, KÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t­ x©y dùng (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng), kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn (theo sè thuÇn sau khi bï trõ sè d­ bªn Nî vµ bªn Cã TK 4132) cña ho¹t ®éng ®Çu t­ (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng) trªn TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (TK 4132) tÝnh ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, hoÆc kÕt chuyÓn sang TK 242- Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n(nÕu lç tû gi¸); hoÆc TK 3387- Doanh thu ch­a thùc hiÖn (nÕu l·i tû gÝa) ®Ó ph©n bæ trong thêi gian tèi ®a lµ 5 n¨m, ghi: Nî TK 413 Cã TK 3387( NÕu l·i tû gi¸ ) HoÆc Nî TK 242 (NÕu lç tû gi¸ ) Cã TK 413 ®, Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn trong giai ®o¹n ®Çu t­ ®­îc luü kÕ trong giai ®o¹n ®Çu t­ ®Õn thêi ®iÓm quyÕt to¸n bµn giao ®­a c«ng tr×nh vµo ho¹t ®éng sÏ kÕt chuyÓn ngay toµn bé, hoÆc ph©n bæ trong thêi gian tèi ®a lµ 5 n¨m (ph¶n ¸nh trªn TK 242, HoÆc TK 3387) vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh NÕu lç vÒ tû gi¸ : Nî TK 635 Cã TK 242 NÕu l·i vÒ tû gi¸: Nî TK 3387 Cã TK 515 2.2. KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m 2.2.1. KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gÝa l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ theo tû gi¸ hèi ®o¸i ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh theo tû gi¸ hèi ®o¸i b×nh qu©n liªn ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh, cã thÓ ph¸t sinh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i. Doanh nghiÖp ph¶i chi tiÕt kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ nµy cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB (giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng)(TK 4132) vµ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh (TK 4131) - NÕu ph¸t sinh l·i tû gi¸ Nî TK 1112,1122,131,136,138,311,315,331,341,342,.. Cã TK 413 - NÕu ph¸t sinh lç tû gi¸ : Nî TK 413 CãTK1112,1122,131,136,138,311,315,331,341,342,.. 2.2.2.Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m a, Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, kÓ c¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ x©y dùng (cña doanh nghiÖp ®ang s¶n xuÊt, kinh doanh ): - KÕt chuyÓn l·i : Nî TK 413 Cã TK 515 - KÕt chuyÓn lç : Nî TK 635 Cã TK 413 b, Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ XDCB - ë giai ®o¹n ®ang ®Çu t­ x©y dùng, doanh nghiÖp ch­a ®i vµo ho¹t ®éng th× chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m ®­îc ph¶n ¸nh luü kÕ trªn TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i - Khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t­, x©y dùng, chuyÓn sang ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh + KÕt chuyÓn sè d­ Nî TK 413 vÒ TK 242 ®Ó ph©n bæ dÇn sè lç tû gi¸ hèi ®o¸i cña giai ®o¹n ®Çu t­ x©y dùng trong c¸c n¨m tµi chÝnh tiÕp theo trong thêi gian tèi ®a 5 n¨m (kÓ tõ khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t­ ) vµo chi phÝ tµi chÝnh: Nî TK 242 Cã TK 413 + KÕt chuyÓn sè d­ Cã TK 413 vÒ TK 3387 ®Ó ph©n bæ dÇn sè l·i tû gi¸ hèi ®o¸i cña giai ®o¹n ®Çu t­ x©y dùng trong c¸c n¨m tµi chÝnh tiÕp theo trong thêi gian tèi ®a 5 n¨m (kÓ tõ khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t­) vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh: Nî TK 413 Cã TK 3387 3. KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi BCTC cña ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi 3.1. Tr­êng hîp ho¹t ®éng n­íc ngoµi kh«ng t¸ch rêi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp b¸o c¸o: ®­îc h¹ch to¸n nh­ trªn 3.2. Tr­êng hîp c¬ së n­íc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp - Khi hîp nhÊt b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp ®Ó tæng hîp vµo b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp b¸o c¸o, nÕu ph¸t sinh chªnh tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh, ghi: Nî TK 413 Cã c¸c TK liªn quan HoÆc Nî TK liªn quan Cã TK 413 - Khi xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i luü kÕ ®· bÞ ho·n l¹i do chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp, khi hîp nhÊt BCTC cña doanh nghiÖp b¸o c¸o t¹i thêi ®iÓm thanh lý kho¶n ®Çu t­ nµy, ghi : Nî TK 413 Cã TK 515 HoÆc Nî TK 635 Cã TK 413 III. Thµnh tùu vµ thiÕu sãt cña kÕ to¸n ngo¹i tÖ vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i: 1. ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ vÒ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i: Trªn thÕ giíi, quy ®Þnh chung cho c¸c ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n cho c¸c giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ vµ ®¬n vÞ ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi lu«n bao gåm: Tû gi¸ nµo ®­îc sö dông ®Ó ghi nhËn vµ chuyÓn ®æi Lµm thÕ nµo ®Ó ghi nhËn ¶nh h­ëng cña nh÷ng thay ®æi vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Tuy nhiªn, c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu cã nh÷ng quan ®iÓm rÊt kh¸c nhau vÒ viÖc xö lý chªnh lÖch tû gi¸, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c kho¶n môc dµi h¹n. T¹i Hoa Kú, theo SFAS 52 (1981), toµn bé chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh kÓ c¶ ®· thùc hiÖn hay ch­a thùc hiÖn ®Òu ®­îc ghi nhËn vµo chi phÝ cña thêi kú ph¸t sinh. ë mét sè c¸c quèc gia kh¸c nhau nh­ Canada, NhËt... kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn liªn quan ®Õn c¸c kho¶n tiÒn tÖ dµi h¹n (c¶ l·i lÉn lç) ®­îc “treo l¹i” cho ®Õn khi c¸c kho¶n dµi h¹n nµy ®­îc thanh to¸n. Trong khi ®ã, Ph¸p vµ §øc l¹i xö lý theo quan ®iÓm “thËn träng” h¬n, ®ã lµ c¸c kho¶n lç chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn cã thÓ ®­îc ghi nhËn ngay, nh­ng c¸c kho¶n l·i ph¶i ®­îc treo l¹i cho ®Õn khi c¸c kho¶n môc dµi h¹n ®­îc thanh to¸n. Tr­íc nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ viÖc xö lý chªnh lÖch tû gi¸, viÖc ban hµnh mét chuÈn mùc quèc tÕ (IAS: International Account Standard) sao cho cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn tinh thÇn “hoµ hîp” c¸c quan ®iÓm cña c¸c n­íc lµ rÊt khã kh¨n. IAS 21 ban hµnh n¨m 1983 yªu cÇu tÊt c¶ c¸c kho¶n chªch lÖch tû gi¸ ®Òu ®­îc ghi nhËn vµ thu nhËp vµ chi phÝ trong kú. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ dµi h¹n th× chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn cã thÓ ®­îc ghi nhËn hoÆc treo l¹i vµ ph©n bæ dÇn trong thêi gian tån t¹i cña kho¶n môc dµi h¹n ®ã. D­íi ¸p lùc ph¶i h¹n chÕ nh÷ng lùa chän qu¸ nhiÒu trong c¸c chuÈn mùc quèc tÕ, Uû ban chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ ®· tiÕn hµnh rµ so¸t l¹i toµn bé c¸c IAS. Do ®ã, sau khi ®­îc ®iÒu chØnh l¹i vµo n¨m 1983, IAS 21 chØ chÊp nhËn mét ph­¬ng ph¸p duy nhÊt lµ toµn bé chªnh lÖch tû gi¸ dï ®· thùc hiÖn hay ch­a, dï liªn quan ®Õn kho¶n môc dµi h¹n hay ng¾n h¹n ®Òu ®­îc xö lý vµo thu nhËp hoÆc chi phÝ trong kú. §©y lµ mét b­íc tiÕn quan träng trong viÖc xö lý c¸c kho¶n chªch lÖch tû gi¸ trªn thÕ giíi. IAS ban hµnh n¨m 1993 buéc c¸c n­íc ph¶i xö lý theo ®óng tiªu chuÈn quèc tÕ, thèng nhÊt viÖc h¹ch to¸n ngo¹i tÖ vµ chªch lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña toµn thÕ giíi. C¬ së lý luËn cña ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n nµy ®­îc gi¶i thÝch trªn quan ®iÓm “hai nghiÖp vô”. H·y xÐt mét vÝ dô lµ mét c«ng ty ViÖt Nam b¸n hµng chÞu cho mét c«ng ty ë Mü: theo quan ®iÓm hai nghiÖp vô, giao dÞch nµy ®­îc xem lµ kÕt qu¶ cña hai quyÕt ®Þnh ®­îc thùc hiÖn ®ång thêi: QuyÕt ®Þnh vÒ ho¹t ®éng dÉn ®Õn viÖc chÊp nhËn b¸n hµng vµ t¹o ra doanh thu. KÕt qu¶ cña quyÕt ®Þnh nµy lµ l·i hoÆc lç tõ viÖc b¸n hµng. Nh­ vËy, ®Ó tÝnh to¸n chÝnh x¸c phÇn l·i hoÆc lç t¹o ra bëi quyÕt ®Þnh ho¹t ®éng nµy, kho¶n doanh thu t¹o ra ph¶i ®­îc ghi nhËn b»ng tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh vµ gi÷ nguyªn kh«ng ®æi khi tæng hîp ®Ó tr×nh bµy trªn b¸o c¸o tµi chÝnh (nghÜa lµ kho¶n doanh thu t¹o ra hoµn toµn kh«ng chÞu ¶nh h­ëng bëi sù thay ®æi tû gi¸). QuyÕt ®Þnh vÒ tµi chÝnh ®­îc thùc hiÖn dÉn ®Õn kho¶n l·i hay lç vÒ tµi chÝnh cho doanh nghiÖp. Néi dung cña quyÕt ®Þnh nµy chÝnh lµ viÖc doanh nghiÖp ®ång ý cho b¹n hµng chËm thanh to¸n kho¶n nî vµ ®ång thêi kh«ng sö dông mét c«ng cô tµi chÝnh nµo nh»m h¹n chÕ rñi ro biÕn ®éng tû gi¸ hèi ®o¸i cho kho¶n nî nµy. KÕt qu¶ cña quyÕt ®Þnh nµy lµ khi tû gi¸ thay ®æi, kho¶n nî ph¶i thu cña c«ng ty ViÖt Nam (mét kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ) sÏ liªn tôc thay ®æi gi¸ trÞ (®­îc ®o l­êng vµ ghi nhËn b»ng ®ång ViÖt Nam). Sù thay ®æi vÒ gi¸ trÞ nµy diÔn ra liªn tôc kÓ tõ sau khi nghiÖp vô ph¸t sinh vµ lµm cho gi¸ trÞ cña kho¶n nî t¹i mäi thêi ®iÓm ®Òu cã thÓ kh¸c víi gi¸ trÞ cña nã khi nhËn ban ®Çu. Nãi kh¸c ®i, kho¶n chªch lÖch tû gi¸ ®· b¾t ®Çu ph¸t sinh ngay sau khi giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ ph¸t sinh. Do ®ã, chªnh lÖch tû gi¸ cÇn ®­îc ghi nhËn vµo thu nhËp hoÆc chi phÝ trong tõng kú mµ chóng ph¸t sinh cho ®Õn khi kho¶n nî ®­îc thanh to¸n ®Ó x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ cña quyÕt ®Þnh tµi chÝnh ®· thùc hiÖn. Nh÷ng ng­êi bÊt ®ång víi quan ®iÓm nµy cho r»ng kho¶n chªch lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn kh«ng thùc sù t¸c ®éng lªn dßng tiÒn cña doanh nghiÖp (nghÜa lµ lµm t¨ng lªn hay gi¶m bít sè tiÒn thùc tÕ mµ doanh nghiÖp thu ®­îc hay chi ra) cho ®Õn tr­íc khi kho¶n nî ®­îc thanh to¸n. Do ®ã, theo hä kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn kh«ng ®­îc phÐp ghi nhËn vµo thu nhËp hoÆc chi phÝ trong kú. Tuy nhiªn, khi thÞ tr­êng c«ng cô tµi chÝnh ph¸t triÓn, cã nhiÒu c«ng cô tµi chÝnh ®­îc sö dông nh­: hîp ®ång kú h¹n, hîp ®ång ho¸n ®æi, quyÒn chän mua, quyÒn chän b¸n ngo¹i tÖ...c¸c c«ng cô nµy cã thÓ cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau nh­ng ®Òu gièng nhau ë chç lµ nh»m cè ®Þnh ngo¹i tÖ ph¶i thanh to¸n hay thu ®­îc trong t­¬ng lai ngay ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i. Do ®ã, doanh nghiÖp cã thÓ tù do lùa chän quyÕt ®Þnh cã nªn sö dông mét c«ng cô tµi chÝnh nh»m h¹n chÕ rñi ro cho kho¶n nî hay kh«ng. NÕu doanh nghiÖp lùa chän c¸ch sö dông mét c«ng cô tµi chÝnh, rñi ro vÒ chªnh lÖch tû gi¸ sÏ ®­îc lo¹i trõ; ng­îc l¹i nÕu doanh nghiÖp kh«ng sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó ®èi phã, hä ®· thùc hiÖn mét quyÕt ®Þnh tµi chÝnh vµ ®iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ®· ®­îc thõa nhËn nh­ mét kho¶n l·i hoÆc lç thùc sù ngay sau khi giao dÞch ph¸t sinh. NÕu ®Õn thêi ®iÓm cuèi kú, kho¶n nî ch­a ®­îc thanh to¸n, kho¶n l·i hoÆc lç do chªnh lÖch tû gi¸ luü kÕ ®Õn thêi ®iÓm ®ã ph¶i ®­îc ghi nhËn vµo thu nhËp hoÆc chi phÝ trong liªn ®é b»ng c¸ch sö dông tû gi¸ t¹i thêi ®iÓm cuèi kú ®Ó ­íc tÝnh. Nh­ vËy, vÒ mÆt lý luËn, viÖc thay ®æi c¸ch thøc xö lý ®èi víi c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm “hai nghiÖp vô” vµ ®­îc cñng cè b»ng sù ph¸t triÒn cña thÞ tr­êng c¸c c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng rñi ro hèi ®o¸i, IAS 21 ®· t¹o ra mét b­íc ®ét ph¸ trong viÖc thèng nhÊt c¸c th«ng lÖ kÕ to¸n quèc gia, t¹o nªn mét chuÈn mùc chung cho toµn thÕ giíi vÒ h¹ch to¸n ngo¹i tÖ vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i. 2. ¦u ®iÓm cña chuÈn mùc VAS 10 so víi th«ng t­ h­íng dÉn 44/TC-TCDN vµ tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu cña chuÈn mùc IAS 21: 2.1. Nh÷ng h¹n chÕ cña th«ng t­ 44/TC-TCDN: Tr­íc khi ban hµnh chuÈn mùc sè 10 “¶nh h­ëng cña viÖc thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i” c«ng t¸c kÕ to¸n ë n­íc ta ch­a cã mét chuÈn mùc nµo trong viÖc h¹ch to¸n ngo¹i tÖ vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i. C¸c th«ng t­ h­íng dÉn nh­ th«ng t­ 44/TC-TCDN ban hµnh ngµy 8/7/1997 thay thÕ cho th«ng t­ 40-TC/C§KT do Bé tµi chÝnh ban hµnh ngµy 12/7/1991 dùa trªn c¸ch xö lý “thËn träng” h¬n, tuy nhiªn vÉn ch­a ®­îc hoµn thiÖn. C¸c doanh nghiÖp vÉn cßn nhiÒu v­íng m¾c trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ngo¹i tÖ vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i. Theo h­íng dÉn cña th«ng t­ 44, c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ®· thùc hiÖn ®­îc ghi nhËn ngay vµo thu nhËp hoÆc chi phÝ trong niªn ®é, trong khi c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn ®­îc xö lý tuú theo b¶n chÊt ng¾n h¹n hay dµi h¹n cña kho¶n môc tiÒn tÖ: §èi víi kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ng¾n h¹n: kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn ®­îc treo sè d­ trªn b¸o c¸c tµi chÝnh. Quy ®Þnh nµy ch­a phï hîp ë chç sang ®Çu n¨m sau nÕu doanh nghiÖp kh«ng sö dông tû gi¸ tr­íc khi ®¸nh gi¸ l¹i t¹i ngµy 31/12 mµ sö dông theo tû gÝa cña ng©n hµng c«ng bè t¹i thêi ®iÓm 31/12 hoÆc mét tû gi¸ míi s¸t víi tû gi¸ thùc tÕ cña n¨m sau th× sÏ kh«ng thÓ cã bót to¸n ng­îc l¹i ®Ó xo¸ sè d­. Vµ khi ®ã th× phÇn chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i t¹i thêi ®iÒm 31/12 n¨m tr­íc sang n¨m sau sÏ xö lý nh­ thÕ nµo? §èi víi kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ dµi h¹n: kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn ®­îc xö lý theo nguyªn t¾c thËn träng (nghÜa lµ kh«ng ®­îc phÐp ghi nhËn vµo thu nhËp nÕu l·i nh­ng vÉn ph¶i ghi nhËn chi phÝ nÕu lç). VÒ viÖc xö lý chªnh lÖch tû gi¸ trong thêi kú chuÈn bÞ ®Çu t­ x©y dùng, doanh nghiÖp ch­a ®­a vµo ho¹t ®éng th× chªnh lÖch tû gi¸ gi¶m (d­ Nî TK 413) ®­îc ph©n bæ ®Òu vµo chi phÝ tµi chÝnh, thêi gian ph©n bæ kh«ng d­íi 5 n¨m kÓ tõ khi c«ng tr×nh ®­a vµo ho¹t ®éng. Quy ®Þnh nµy lµ ch­a phï hîp ë chç thùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp ®Çu t­, x©y dùng, mua s¾m vµ nguån mua tr¶ chËm hoÆc vay ngo¹i tÖ qu¸ lín, mét sù sôt gi¶m m¹nh cña ®ång tiÒn mµ kh«ng cã mét ho¹t ®éng thùc tiÔn nµo ®Ó ®Ò phßng, chèng ®ì th× thêi gian ph©n bæ lµ qu¸ lín. Nh­ vËy, th«ng t­ 44 cã nh÷ng nh­îc ®iÓm c¬ b¶n sau: Kh«ng phï hîp víi IAS 21 (1993) kh«ng chØ vÒ c¸ch thøc xö lý chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn ®èi víi c¸c kho¶n môc dµi h¹n mµ c¶ ®èi víi c¸c kho¶n môc ng¾n h¹n. Ngoµi ra, ph­¬ng ph¸p xö lý chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ ng¾n h¹n theo th«ng t­ 44 kh«ng h¹ch to¸n vµo thu nhËp hoÆc chi phÝ mµ ®Ó sè d­ trªn b¸o c¸o tµi chÝnh lµ kh«ng ®óng víi nguyªn t¾c phï hîp vµ c¸c kho¶n l·i hay lç do chªnh lÖch tû gi¸ thùc chÊt chØ ®­îc ghi nhËn khi thanh to¸n. ViÖc ph©n tÝch chªnh lÖch tû gi¸ thµnh nhiÒu lo¹i víi nh÷ng c¸ch xö lý kh¸c biÖt tá ra kh«ng cÇn thiÕt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay (khi tû gi¸ t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ®Ó ®èi phã rñi ro tû gi¸ ®· hiÖn diÖn). Chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i ®èi víi c¸c kho¶n môc dµi h¹n luü kÕ qua c¸c kú trªn TK 413 kh«ng ®­îc xö lý cã thÓ trë nªn rÊt lín, g©y khã kh¨n cho viÖc xö lý sau nµy. 2.2. VAS 10- gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cña th«ng t­ 44/TC-TCDN: Ngµy 31/12/2002, Bé tµi chÝnh ®· ban hµnh 6 chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam ®ît 2 theo QuyÕt ®Þnh sè 165/2002/Q§-BTC trong ®ã cã VAS 10. Néi dung cña VAS 10 cã nhiÒu ®iÓm míi so víi th«ng t­ 44, gãp phÇn ®­a viÖc xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ViÖt Nam ®Õn gÇn h¬n víi c¸c th«ng lÖ kÕ to¸n ®­îc chÊp nhËn phæ biÕn trªn thÕ giíi. §Æc biÖt, cïng víi viÖc cho phÐp kÕ to¸n ghi nhËn ngay c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh do ®¸nh gi¸ l¹i sè d­ cuèi kú c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ vµo thu nhËp hoÆc chi phÝ trong kú, VAS 10 ®· ®¸nh dÊu mét sù thay ®æi c¬ b¶n vÒ mÆt lý luËn t¹i ViÖt Nam trong viÖc nh×n nhËn vµ xö lý c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸. §iÓm næi bËt cña VAS 10 so víi th«ng t­ 44 n»m ë ph­¬ng ph¸p ghi nhËn kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn. VAS 10 cho r»ng, viÖc tû gi¸ thay ®æi sÏ t¹o ra mét kho¶n l·i lç thùc sù cho doanh nghiÖp vµ do ®ã, kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn còng ph¶i ghi nhËn ngay vµo thu nhËp hoÆc chi phÝ trong kú. Trong khi ®ã, ph­¬ng ph¸p xö lý kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ®­îc h­íng dÉn bëi th«ng t­ 44 “thËn träng h¬n”. Theo ®ã, chªnh lÖch tû gi¸ ch­a thùc hiÖn chØ ®­îc ghi nhËn vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong tr­êng hîp lç vÒ chªnh lÖch tû gi¸ chø kh«ng ghi nhËn l·i vÒ chªnh lÖch tû gi¸. Cã thÓ thÊy, th«ng t­ 44 ®Ò cao viÖc ghi t¨ng chi phÝ cña doanh nghiÖp h¬n lµ thu nhËp cña doanh nghiÖp, trong khi VAS 10 coi träng c¶ chi phÝ vµ thu nhËp cña doanh nghiÖp, coi ®ã lµ mét kho¶n lç, l·i thùc sù t¹o cho doanh nghiÖp trong kú. Do ®ã, viÖc thay ®æi ph­¬ng ph¸p xö lý chªnh lÖch tû gi¸ theo VAS 10 lµ hîp lý, kh«ng chØ ®¶m b¶o sù phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ mµ cßn cã t¸c dông ®­a ra mét c¸ch thøc xö lý thuËn lîi h¬n trong ®iÒu kiÖn c¸c c«ng cô tµi chÝnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng dÇn trë nªn phæ biÕn. 3. So s¸nh VAS 10 vµ IAS 21 - §­îc ban hµnh dùa trªn chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ, VAS 10 còng mang nhiÒu ®iÓm gièng víi chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 21- ¶nh h­ëng do thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i, ®ã lµ: + C¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ hèi ®o¸i cuèi kú. + C¸c kho¶n môc phi tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy dao dÞch. + C¸c kho¶n môc phi tiÒn tÖ ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý b»ng ngo¹i tÖ ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hîp lý. + C¸c kho¶n môc doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ t¹i ngµy dao dÞch (hoÆc tû gi¸ b×nh qu©n thÝch hîp). + Chªnh lÖch tû gÝa hèi ®o¸i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ c¶ viÖc ®Çu t­ x©y ®ùng ®Ó h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng ®­îc tÝnh vµo thu nhËp hay chi phÝ cña n¨m tµi chÝnh, tøc lµ tÝnh vµo kÕt qu¶ l·i, lç cña ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi. - Tuy nhiªn, do ph­¬ng sö dông ®ång tiÒn kÕ to¸n vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n cã mét sè ®iÓm kh¸c nhau vµ ¸p dông vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c nhau, nªn VAS 10 còng mang nhiÒu ®iÓm kh¸c víi IAS 21 + Theo VAS 10, khi chuyÓn ®æi BCTC cña c¬ së ë n­íc ngoµi ®Ó tæng hîp vµo b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp b¸o c¸o th× ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh sau: - Tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶ (c¶ kho¶n môc tiÒn tÖ vµ phi tiÒn tÖ) cña c¬ së ë n­íc ngoµi ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ cuèi kú. - C¸c kho¶n môc vÒ doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ cña c¬ së ë n­íc ngoµi ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ t¹i ngµy dao dÞch. Tr­êng hîp b¸o c¸o cu¶ c¬ së ë n­íc ngoµi ®­îc b¸o c¸o b»ng ®ång tiÒn cña mét nÒn kinh tÕ siªu l¹m ph¸t th× doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ cuèi kú. - TÊt c¶ c¸c kho¶n chªnh lÖch hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi ®Ó tæng hîp vµo b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp b¸o c¸o ph¶i ®­îc ph©n lo¹i nh­ lµ vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp b¸o c¸o cho ®Õn khi thanh lý kho¶n ®Çu t­ thuÇn ®ã. - Tr­êng hîp tû gi¸ trung b×nh xÊp xØ tû gi¸ thùc tÕ th× tû gi¸ trung b×nh ®­îc sö dông ®Ó chuyÓn ®æi c¸c kho¶n môc doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ cña c¬ së ë n­íc ngoµi. - 3 tr­êng hîp ph¸t sinh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi BCTC cña c¬ së ë n­íc ngoµi - ChuyÓn ®æi c¸c kho¶n môc doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ theo tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy dao dÞch, c¸c tµi s¶n vµ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ theo tû gi¸ hèi ®o¸i cuèi kú. - ChuyÓn ®æi kho¶n ®Çu t­ thuÇn ®Çu kú t¹i c¬ së n­íc ngoµi theo mét tû gi¸ hèi ®o¸i kh¸c víi tû gÝa hèi ®o¸i ®· ®­îc ph¶n ¸nh ë kú tr­íc. - C¸c kho¶n thay ®æi kh¸c liªn quan ®Õn vèn chñ së h÷u t¹i c¬ së n­íc ngoµi. + Cßn theo IAS 21, kÕ to¸n ¸p dông ph­¬ng ph¸p tû gi¸ cuèi ngµy, hay cßn gäi lµ tû gi¸ hiÖn hµnh ®Ó chuyÓn ®æi c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së ë n­íc ngoµi, theo ®ã: - TÊt c¶ tµi s¶n vµ nî ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ cuèi ngµy (ngµy lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n). - Doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ vµo ngµy dao dÞch thùc sù. Tû gi¸ xÊp xØ hoÆc tû gi¸ trung b×nh còng ®­îc phÐp ¸p dông. - C¸c nguyªn t¾c ®Æc biÖt sÏ ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ n­íc ngoµi ë nh÷ng n­íc cã siªu l¹m ph¸t. - Mäi kÕt qu¶ vÒ chªnh lÖch tû gi¸ ®­îc ®­a trùc tiÕp vµo vèn. - Khi thanh lý kho¶n ®Çu t­ thuÇn, sè dù tr÷ dao dÞch ngo¹i tÖ sÏ ®­îc c«ng nhËn trong thu nhËp. 4.Nh÷ng v­íng m¾c cßn tån t¹i vµ kiÕn nghÞ hoµn thiÖn kÕ to¸n ngo¹i tÖ vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i: 4.1.Mét sè v­íng m¾c cÇn bµn luËn trong chuÈn mùc míi VAS 10: Nh×n chung, néi dung cña chuÈn mùc vÒ c¬ b¶n phï hîp víi chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ, vËn dông cã chän läc phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ViÖt Nam, ®¶m b¶o c¬ së ph¸p lý cho thùc tiÔn kÕ to¸n cña doanh nghiÖp khi kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ. Tuy nhiªn, ®Ó vËn dông ®­îc chuÈn mùc nµy vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh tõ thùc tÕ kinh doanh cña doanh nghiÖp th× tr­íc hÕt, c¸c doanh nghiÖp cÇn t×m hiÓu râ mét sè ®iÓm trong chuÈn mùc, tõ ®ã cã nh÷ng c¸ch vËn dông cô thÓ bao gåm c¸c ®iÓm sau: Thø nhÊt: Khi quy ®Þnh vÒ ghi nhËn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong tr­êng hîp sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng rñi ro hèi ®o¸i, ®o¹n 12(c) cã quy ®Þnh: “§èi víi doanh nghiÖp sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng rñi ro hèi ®o¸i th× c¸c kho¶n vay, nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc h¹ch to¸n theo tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh. Doanh nghiÖp kh«ng ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n vay, nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ ®· sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng rñi ro hèi ®o¸i”. Nh­ vËy, cã hai vÊn ®Ò ®Æt ra lµ: + Kho¶n nî ph¶i thu cã gèc ngo¹i tÖ kh«ng ®­îc ®Ò cËp tíi. + H¹ch to¸n theo tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh ph¶i ®­îc hiÓu nh­ thÕ nµo cho ®óng. Mét doanh nghiÖp khi ®· sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng rñi ro hèi ®o¸i th× kh«ng chØ dù phßng cho c¸c kho¶n vay, nî ph¶i tr¶, mµ cßn cÇn thiÕt ph¶i dù phßng cho c¸c kho¶n nî ph¶i thu b»ng ngo¹i tÖ. §iÒu nµy lu«n ®­îc xem lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Do ®ã, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ cÇn bæ sung thªm côm tõ “nî ph¶i thu” vµo ®o¹n 12(c) cña chuÈn mùc. MÆt kh¸c, h¹ch to¸n theo tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh ë ®©y ®­îc hiÓu lµ tû gi¸ cè ®Þnh ®· ®­îc tho¶ thuËn gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c trung t©m tµi chÝnh. ChÝnh v× vËy mµ c¸c kho¶n vay, nî ph¶i thu vµ ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ ®· sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng rñi ro hèi ®o¸i th× kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ l¹i vµo cuèi kú. Thø hai: §©y lµ chuÈn mùc ®Ò cËp ®Õn ¶nh h­ëng cña viÖc thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i, vËy khi diÔn ra mét sù sôt gi¶m m¹nh cña mét ®ång tiÒn nµy so víi ®ång tiÒn kh¸c ph¶i ®­îc xem lµ mét néi dung quan träng ®­îc chuÈn mùc ®Ò cËp tíi ®Çy ®ñ, toµn diÖn, cã thÓ gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò ph¸t sinh tõ thùc tiÔn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cô thÓ lµ: + T¹i ngµy lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, c¸c kho¶n môc phi tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc b¸o c¸o theo tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy giao dÞch. Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông tû gi¸ kh¸c nhu tû gi¸ trung b×nh cña tuÇn, th¸ng ®Ó sö dông cho tÊt c¶ c¸c giao dÞch diÔn ra trong thêi kú ®ã. Nh­ng nÕu tû gi¸ hèi ®o¸i giao ®éng m¹nh th× doanh nghiÖp kh«ng ®­îc sö dông tû gi¸ trung b×nh ®Ó b¸o c¸o. VËy trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ siªu l¹m ph¸t, khi diÔn ra sù sôt gi¸ m¹nh cña ®ång tiÒn b¸o c¸o th× c¸c kho¶n môc phi tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®­îc b¸o c¸o theo tû gi¸ nµo? Trong chuÈn mùc ch­a cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ vÇn ®Ò nµy. + Khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¬ së n­íc ngoµi ®Ó tæng hîp vµo b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty mÑ cã quy ®Þnh cô thÓ viÖc xö lý trong tr­êng hîp b¸o c¸o cña c¬ së ë n­íc ngoµi b¸o c¸o b»ng ®ång tiÒn cña mét nÒn kinh tÕ siªu l¹m ph¸t, th× doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ hèi ®o¸i cuèi kú. VËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ c¸c kho¶n doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ b»ng ngo¹i tÖ cña c«ng ty mÑ sÏ b¸o c¸o theo tû gi¸ nµo trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ- n¬i c«ng ty mÑ ë- bÞ siªu l¹m ph¸t. Trong chuÈn mùc còng ch­a cã quy ®Þnh vÒ tr­êng hîp nµy. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh thèng nhÊt cña chuÈn mùc khi quy ®Þnh vÒ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty vµ khi chuyÓn ®æi b¸o c¸o cña c¬ së ë n­íc ngoµi ®Ó hîp nhÊt víi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty mÑ trong ®iÒu kiÖn nªn kinh tÕ siªu l¹m ph¸t, th× viÖc quy ®æi ph¶i theo tû gi¸ hèi ®o¸i cuèi kú. Cô thÓ lµ trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty mÑ, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ siªu l¹m ph¸t, th× c¸c kho¶n môc phi tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ, c¸c kho¶n doanh thu, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ cã gèc ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc quy ®æi theo tû gi¸ hèi ®o¸i cuèi kú. 4.2.KiÕn nghÞ hoµn thiÖn kÕ to¸n ngo¹i tÖ vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i: 4.2.1.C¸c gi¶i ph¸p æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i cña Nhµ n­íc: Trong nh÷ng n¨m qua, cã thÓ kh¼ng ®Þnh mét thµnh c«ng quan träng trong qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®ã chÝnh lµ chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ kh«ng ngõng ®­îc ®æi míi vµ hoµn thiÖn, phï hîp víi tiÕn tr×nh v©n ®éng chung cña nÒn kinh tÕ vµ h­íng tíi phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ nguyªn lý cña kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng chiÕn l­îc chung. Nhê chÝnh s¸ch æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i cña Nhµ n­íc mµ c«ng t¸c h¹ch to¸n ngo¹i tÖ còng bít phÇn khã kh¨n. VÒ c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸, tõ ®Çu n¨m 1999, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· chÝnh thøc bá c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ theo kiÓu bao cÊp nh­ tr­íc ®©y (hµng ngµy, Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ chñ ®éng quy ®Þnh tû gi¸ mua b¸n, trao ®æi cô thÓ cña m×nh trong biªn ®é 5%, 7%, 10% so víi tû gi¸ chÝnh thøc cña Ng©n hµng Nhµ n­íc), chuyÓn sang chØ c«ng bè tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n hµng ngµy trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, tõ ®ã ®· thèng nhÊt tû gi¸ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ cho c¸c giao dÞch, viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n còng ®­îc thèng nhÊt h¬n. Tuy nhiªn, ®Ó gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n ngo¹i tÖ vµ chªnh lÖch tû gi¸, ®iÒu quan trong hiÖn nay lµ ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi, gåm nh÷ng biÖn ph¸p sau: CÇn theo dâi, ph©n tÝch diÔn biÕn thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ mét c¸ch liªn tôc vµ cã hÖ thèng, tõ ®ã, tiÕp tôc vµ nhÊt qu¸n thùc hiÖn chñ ch­¬ng ®iÒu hµnh tû gi¸ linh ho¹t theo diÔn biÕn thÞ tr­êng, t×nh h×nh kinh tÕ trong n­íc vµ ngoµi n­íc chñ ®éng can thiÖp khi cÇn thiÕt. Nghiªn cøu x©y dùng c¬ së khoa häc cho viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ C¸c c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi cÇn ®­îc hoµn thiÖn h¬n ®Ó gãp phÇn chèng t×nh tr¹ng ®« la ho¸ ë n­íc ta còng nh­ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (do l¹m ph¸t cao, ®ång tiÒn mÊt gi¸ nªn tiÒn tÖ trong n­íc bÞ thu hÑp, nh­êng chç cho ngo¹i tÖ). C¸c ng©n hµng ph¶i cã møc dù tr÷ ngo¹i tÖ ®ñ m¹nh vµ khèng chÕ møc l¹m ph¸t trong n­íc... Mét sè c¸c gi¶i ph¸p trªn gióp mét phÇn vµo viÖc æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i, gãp phÇn gióp c«ng t¸c kÕ to¸n ngo¹i tÖ Ýt phøc t¹p vµ khã kh¨n h¬n. 4.2.2.C¸c gi¶i ph¸p vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n: C«ng t¸c kÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· kh¸ linh ho¹t nªn ph¶n øng nh¹y bÐn ®­îc víi thÞ tr­êng mµ vÉn ®­îc qu¶n lý kh¸ chÆt chÏ. Tuy nhiªn ®Ó hoµn thiÖn h¬n viÖc h¹ch to¸n cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p: Hoµn thiÖn c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n còng nh­ c¸c th«ng t­ h­íng dÉn cô thÓ vÒ viÖc h¹ch to¸n ngo¹i tÖ vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i, t¹o ra chuÈn mùc trong viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n cho c¸c doanh nghiÖp. KÕ to¸n ViÖt Nam cã sù kh¸c biÖt so víi kÕ to¸n quèc tÕ ®ã lµ h¹ch to¸n ngo¹i tÖ b»ng ph­¬ng ph¸p sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n. NhiÒu ng­êi cho r»ng tû gi¸ h¹ch to¸n lµ tû gi¸ do doanh nghiÖp quy ®Þnh nªn kh«ng cã thùc, trong khi ®ã th«ng tin vÒ tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n liªn ng©n hµng th­êng xuyªn cã s½n, vËy t¹i sao l¹i kh«ng sö dông tû gi¸ thùc tÕ. Tû gi¸ h¹ch to¸n chØ nh­ mét nghÖ thuËt ghi sæ kÕ to¸n cã t¸c dông gióp c¸c doanh nghiÖp gi¶m nhÑ c«ng viÖc theo dâi sè d­ cña c¸c TK ngo¹i tÖ cña kÕ to¸n, gióp c«ng t¸c h¹ch to¸n Ýt khã kh¨n h¬n v× vËy, viÖc ¸p dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n nµo cßn tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm, quy m«, sè l­îng cña c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ ®èi víi tõng doanh nghiÖp. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh râ ph­¬ng ph¸p nµo lµ thÝch hîp nhÊt víi m×nh. CÇn ph¸t triÓn h¬n c¸c thÞ tr­êng tiÒn tÖ, hoµn thiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n tõ ®ã n©ng cao nghiÖp vô kÕ to¸n cho c¸c doanh nghiÖp. KÕt luËn ChuÈn mùc kÕ to¸n sè 10-VAS 10 ®· h­íng dÉn c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn theo ®óng chÕ ®é nhµ n­íc còng nh­ gióp c¸c nhµ kiÓm to¸n cã s¬ së ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ th«ng tin mµ c¸c doanh nghiÖp cung cÊp vµ gãp phÇn hoµn thiÖn chÕ ®é kÕ to¸n cña ViÖt Nam. ViÖc ban hµnh VAS 10 ®­îc dùa trªn ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 21- IAS 21 nh­ng VAS 10 ®· cã nhiÒu sù kh¸c biÖt thÓ hiÖn sù linh ®éng, sù thÝch øng trong hoµn c¶nh ViÖt Nam cô thÓ. Nghiªn cøu ChuÈn mùc kÕ to¸n sè 10 ®· gióp em hiÓu s©u h¬n ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn, ®Æc biÖt khi doanh nghiÖp cã c¸c dao dÞch b»ng ngo¹i tÖ vµ thÊy râ ®­îc ¶nh h­ëng cña viÖc thay ®æi tû gi¸ khi lËp hoÆc chuyÓn ®æi B¸o c¸o tµi chÝnh cuèi kú. Nhê vËy mµ em cã thÓ hoµn thµnh ®Ò ¸n m«n häc cña m×nh mét c¸ch tèt nhÊt. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o NguyÔn ThÞ Lêi ®· gióp ®ì em thùc hiÖn ®Ò tµi nµy ! Môc lôc Trang C¸c tµi liªô tham kh¶o Gi¸o tr×nh: + KÕ to¸n tµi chÝnh- Tr­êng §H KTQD Khoa KÕ to¸n + Lý thuyÕt tµi chÝnh tiÒn tÖ- Tr­êng §H KTQD Khoa Ng©n hµng- Tµi chÝnh + Tµi chÝnh quèc tÕ hiÖn ®¹i- Häc viÖn Ng©n hµng T¹p chÝ: + C«ng b¸o sè 200, 201 th¸ng 12/2003 + KÕ to¸n sè 40 th¸ng 4/2003 + KÕ to¸n sè 43 th¸ng 8/2003 + KÕ to¸n sè 44 th¸ng 10/2003 + KÕ to¸n sè 46 th¸ng 1/2004 + Ng©n hµng sè 13 th¸ng 10/2003 + Ng©n hµng sè 9/2003 + Tµi chÝnh doanh nghiÖp sè 7/2003 + Tµi chÝnh sè 469 th¸ng 11/2003 + Tµi chÝnh th¸ng 12/2000 ChuÈn mùc + 6 chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam + ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ 21 Th«ng t­ 44/TC-TCDN ngµy 8/7/1997 Th«ng t­ 40- TC/C§KT ngµy 12/7/1991 webketoan.com kienthuckinhte.com