Đề tài Bàn về công tác quản lí và tổ chức hạch toán kế toán thuế giá trị gia tăng trong các doanh nghiệp ở Việt Nam

chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt xuÊt khÈu ¸p dông thuÕ suÊt %. 4. Hµng ho¸ nhËp khÈu sau ®©y thuéc ®èi t­îng kh«ng chÞu thuÕ GTGT: - ThiÕt bÞ, m¸y mãc, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn dïng n»m trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ vµ vËt t­ x©y dùng thuéc lo¹i trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, cÇn nhËp khÈu ®Ó t¹o tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. - M¸y mãc, dµn khoan, tµu thuû thuª cña n­íc ngoµi d­íi mäi h×nh thøc dïng cho s¶n xuÊt, kinh doanh (lo¹i trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc). - ThiÕt bÞ m¸y mãc, phô tïng, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn dïng vµ vËt t­ cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng t×m kiÕm, th¨m dß, ph¸t triÓn cña dÇu khÝ, phô tïng, khÝ tµi m¸y bay, thiÕt bÞ ®Æc tr­ng chuyªn dïng cho m¸y bay (lo¹i trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc). Tr­êng hîp c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh nhËp khÈu d©y chuyÒn thiÕt bÞ m¸y mãc ®ång bé thuéc diÖn kh«ng chÞu thuÕ GTGT nh­ng trong d©y chuyÒn ®ång bé cã c¶ thiÕt bÞ, m¸y mãc trong n­íc ®· s¶n xuÊt ®­îc th× kh«ng tÝnh thuÕ GTGT cho c¶ d©y chuyÒn thiÕt bÞ m¸y mãc ®ång bé. 5. ChuyÓn quyÒn sö dông ®Êt thuéc diÖn chÞu thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. 6. Nhµ ë thuéc së h÷u Nhµ n­íc do Nhµ n­íc b¸n cho ng­êi lao ®éng theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 61/CP ngµy 5/7/1994 cña ChÝnh phñ vÒ mua b¸n vµ kinh doanh nhµ ë. 7. DÞch vô tÝn dông vµ quü ®Çu t­ bao gåm ho¹t ®éng cho vay vèn, cho thuª tµi chÝnh cña c¸c tæ chøc ng©n hµng, tÝn dông, tµi chÝnh, quü ®Çu t­ vµ ho¹t ®éng chuyÓn nh­îng vèn theo ph¸p luËt, ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n. 8. B¶o hiÓm nh©n thä: b¶o hiÓm häc sinh vµ c¸c dÞch vô b¶o hiÓm con ng­êi nh­ b¶o hiÓm tai n¹n thuû thñ, thuyÒn viªn, b¶o hiÓm tai n¹n con ng­êi, b¶o hiÓm tai n¹n hµnh kh¸ch, b¶o hiÓm kh¸ch du lÞch, b¶o hiÓm tai n¹n l¸i – phô xe vµ ng­êi ngåi trªn xe, b¶o hiÓm cho ng­êi ®×nh s¶n, b¶o hiÓm trî cÊp n»m viÖn phÉu thô©t, b¶o hiÓm sinh m¹ng c¸ nh©n, b¶o hiÓm ng­êi sö dông ®iÖn, b¶o hiÓm vËt nu«i, c©y trång, b¶o hiÓm n«ng nghiÖp kh¸c vµ c¸c lo¹i b¶o hiÓm kh«ng n»m trong môc ®Ých kinh doanh nh­ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm lao ®éng. 9. DÞch vô kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh, phßng dÞch bÖnh, dÞch vô sinh ®Î cã kÕ ho¹ch, dÞch vô ®iÒu d­ìng søc khoÎ, phôc håi chøc n¨ng cho ng­êi bÖnh vµ dÞch vô thó y. 10. C¸c s¶n phÈm, dÞch vô thuéc lÜnh vùc v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thÓ dôc, thÓ thao d­íi ®©y: - Ho¹t ®éng v¨n ho¸, triÓn l·m vµ thÓ dôc thÓ thao, tæ chøc luyÖn tËp, thi ®Êu mang tÝnh chÊt phong trµo, quÇn chóng, kh«ng thu tiÒn hoÆc cã thu tiÒn d­íi h×nh thøc b¸n vÐ vµo xem, thu tiÒn luyÖn tËp nh­ng kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh. - Ho¹t ®éng nghÖ thuËt nh­: Tuång, chÌo, c¶i l­¬ng, ca, móa, nh¹c, kÞch, xiÕc: ho¹t ®éng biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c vµ dÞch vô tæ chøc biÓu diÔn nghÖ thuËt. - S¶n xuÊt phim c¸c lo¹i (phim ®· ghi h×nh) kh«ng ph©n biÖt chñ ®Ò, lo¹i phim. - NhËp khÈu phim, ph¸t hµnh vµ chiÕu: + §èi víi phim nhùa kh«ng ph©n biÖt chñ ®Ò, lo¹i phim. + §èi víi phim ghi trªn b¨ng, ®Üa h×nh chØ lµ phim tµi liÖu, phãng sù, khoa häc. Lo¹i phim vµ chñ ®Ò ®­îc x¸c ®Þnh theo c¸c quy ®Þnh cña Bé v¨n ho¸ vµ Th«ng tin. 11. D¹y häc, d¹y nghÒ bao gåm : d¹y v¨n ho¸, ngo¹i ng÷, tin häc, d¹y móa h¸t, héi ho¹, nh¹c kÞch, xiÕc, thÓ dôc, thÓ thao, nu«i d¹y trÎ vµ d¹y c¸c nghÒ kh¸c nh»m ®µo t¹o, båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é v¨n hãa cho mçi ng­êi. 12. Ph¸t hµnh, truyÒn h×nh theo ch­¬ng tr×nh b»ng nguån ng©n s¸ch nhµ n­íc. 13. In, xuÊt b¶n, nhËp khÈu, ph¸t hµnh: b¸o, t¹p chÝ, b¶n tin chuyªn ngµnh, s¸ch chÝnh trÞ, s¸ch gi¸o khoa (kÓ c¶ d­íi d¹ng b¨ng ®Üa ghi tiÕng, ghi h×nh), gi¸o tr×nh, s¸ch v¨n b¶n ph¸p luËt (s¸ch in c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, c¸c v¨n kiÖn, NghÞ quyÕt, v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c; s¸ch in b»ng tiÕng d©n téc thiÓu sè, tranh, ¶nh, ¸p phÝch tuyªn truyÒn cæ ®éng; in tiÒn vµ c¸c chøng chØ cã gi¸ trÞ nh­ ( sÐc, tr¸i phiÕu, ng©n phiÕu, tÝn phiÕu…), tiÒn mÆt tõ n­íc ngoµi chuyÓn vÒ ViÖt Nam. 14. DÞch vô c«ng céng vÒ vÖ sinh, tho¸t n­íc ®­êng phè vµ khu d©n c­: duy tr× v­ên thó, v­ên hoa, c«ng viªn, c©y xanh, ®­êng phè, chiÕu s¸ng c«ng céng. 15. Duy tr×, söa ch÷a, phôc chÕ, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸, nghÖ thuËt, c«ng tr×nh phôc vô lîi Ých c«ng céng, c¬ së h¹ tÇng vµ nhµ t×nh nghÜa b»ng nguån vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n vµ vèn viÖn trî nh©n ®¹o, kÓ c¶ tr­êng hîp ®­îc Nhµ n­íc cÊp hç trî mét phÇn vèn kh«ng qu¸ 30% tæng sè vèn thùc thi c«ng tr×nh. 16. VËn chuyÓn hµnh kh¸ch c«ng céng b»ng xe buýt cña c¸c c¬ së vËn t¶i xe buýt ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo quy chÕ cña Bé giao th«ng vËn t¶i phôc vô nhu cÇu ®i l¹i cña nh©n d©n néi thµnh, néi thÞ trong khu c«ng nghiÖp hoÆc gi÷a thµnh thÞ víi khu c«ng nghiÖp l©n cËn theo tuyÕn ®­êng, ®iÓm ®ç, thêi gian ch¹y, gi¸ vÐ c­íc do cÊp cã thÈm quyÒn quy ®Þnh. 17. §iÒu tra, th¨m dß ®Þa chÊt, ®o ®¹c lËp b¶n ®å thuéc lo¹i ®iÒu tra c¬ b¶n cña Nhµ n­íc, do ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp ph¸t kinh phÝ ®Ó thùc hiÖn 18. T­íi tiªu n­íc phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n­íc s¹ch do tæ chøc, c¸ nh©n tù khai th¸c ®Ó phôc vô cho sinh ho¹t ë n«ng th«n, miÒn nói, h¶i ®¶o, vïng s©u, vïng xa. 19. Vò khÝ, khÝ tµi chuyªn dïng phôc vô quèc phßng, an ninh 20. Hµng nhËp khÈu trong c¸c tr­êng hîp sau : hµng viÖn trî nh©n ®¹o, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, quµ tÆng cho c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi, tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n, quµ biÕu, quµ tÆng cho c¸c c¸ nh©n n­íc ngoµi theo tiªu chuÈn miÔn trõ ngo¹i giao, hµng mang theo ng­êi theo tiªu chuÈn hµnh lý miÔn thuÕ, hµng lµ ®å dïng cña ng­êi ViÖt Nam ®Þnh c­ ë n­íc ngoµi khi vÒ n­íc mang theo. - Hµng ho¸ b¸n cho c¸c tæ chøc quèc tÕ, ng­êi n­íc ngoµi ®Ó viÖn trî nh©n ®¹o, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cho ViÖt Nam. - Hµng ho¸, dÞch vô b¸n cho ®èi t­îng miÔn trõ ngo¹i giao theo ph¸p luËt miÔn trõ ngo¹i giao. 21. Hµng chuyÓn khÈu, qu¸ c¶nh, m­în ®­êng qua ViÖt Nam : hµng t¹m nhËp khÈu, t¸i xuÊt khÈu, hµng t¹m xuÊt khÈu, t¸i nhËp khÈu, nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt, gia c«ng hµng xuÊt khÈu theo hîp ®ång s¶n xuÊt, gia c«ng xuÊt khÈu ®· ký víi n­íc ngoµi. 22. Hµng ho¸, dÞch vô cung øng cho c¸c ®èi t­îng vµ tr­êng hîp sau ®©y : - Hµng ho¸ cung øng cho vËn t¶i quèc tÕ trùc tiÕp nh­ : cung øng nguyªn, nhiªn liÖu, phô tïng, n­íc vµ c¸c lo¹i thùc phÈm, suÊt ¨n phôc vô hµng kh¸ch cho tµu biÓn, m¸y bay, tiªu ho¸ quèc tÕ, bèc xÕp hµng ho¸ nhËp khÈu. - VËn t¶i hµng ho¸, hµnh kh¸ch quèc tÕ. - DÞch vô cung øng cho c¸c ®èi t­îng tiªu dïng ë ViÖt Nam, doanh nghiÖp chÕ xuÊt. - Ho¹t ®éng x©y dùng, l¾p ®Æt c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ë n­íc ngoµi, cho c¸c doanh nghiÖp chÕ xuÊt. - Hµng hãa miÔn thuÕ ë c¸c cöa hµng miÔn thuÕ t¹i c¸c s©n bay, bÕn c¶ng, nhµ ga quèc tÕ vµ cöa khÈu biªn giíi. - Hµng dù tr÷ quèc gia do c¬ quan dù tr÷ quèc gia b¸n ra. - Hµng ho¸ dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp chÕ xuÊt xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi: hµng hãa, dÞch vô do c¸c tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp chÕ xuÊt. 23. ChuyÓn giao c«ng nghÖ vµ phÇn mÒm m¸y tÝnh, trõ phÇn mÒm xuÊt khÈu. 24. Vµng nhËp khÈu d¹ng thái, miÕng vµ c¸c lo¹i vµng ch­a s¬ chÕ t¸c thµnh s¶n phÈm, mü nghÖ, ®å trang søc hay s¶n phÈm kh¸c. 25. S¶n phÈm xuÊt khÈu lµ tµi nguyªn kho¸ng s¶n khai th¸c ch­a chÕ biÕn thµnh s¶n phÈm kh¸c, cô thÓ: DÇu th«, ®¸ phiÕn, c¸t, ®Êt kiÒm, ®¸ quý, quÆng mangan, quÆng thiÕc, quÆng cr«m… 26. Hµng ho¸, dÞch vô cña nh÷ng c¸ nh©n kinh doanh cã møc thu nhËp b×nh qu©n th¸ng thÊp h¬n møc l­¬ng tèi thiÓu Nhµ n­íc quy ®Þnh ®èi víi c«ng thøc Nhµ n­íc. Tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt, kinh doanh, nhËp khÈu hµng ho¸, b¸n hµng ho¸, cung øng dÞch vô thuéc ®èi t­îng kh«ng chÞu thuÕ, miÔn thuÕ GTGT trªn ®©y kh«ng ®­îc khÊu trõ hoÆc hoµn thuÕ GTGT ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô nµy ë kh©u kh«ng chÞu thuÕ GTGT. 3. C¨n cø vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT: 3.1 C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 7, luËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 6, NghÞ ®Þnh 79/2000/ N§ - CP, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ nh­ sau : 1. §èi víi hµng ho¸, dÞch vô do c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh b¸n ra hoÆc cung øng cho ®èi t­îng kh¸c lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT. Gi¸ b¸n tÝnh thuÕ ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô bao gåm c¶ kho¶n phô phÝ vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ hµng ho¸, dÞch vô cña c¬ së kinh doanh ®­îc h­ëng trõ c¸c kho¶n phô phÝ c¬ së kinh doanh ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n­íc. 2. §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu lµ gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu céng (+) víi thuÕ nhËp khÈu, gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu lµm c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT ®­îc x¸c ®Þnh theo c¸c quy ®Þnh vÒ gi¸ tÝnh thuÕ hµng ho¸ nhËp khÈu. Tr­êng hîp hµng ho¸ nhËp khÈu ®­îc miÔn, gi¶m thuÕ nhËp khÈu th× gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu céng (+) thuÕ nhËp khÈu x¸c ®Þnh theo møc thuÕ ph¶i nép sau khi ®· ®­îc miÔn gi¶m. 3. S¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi, biÕu, tÆng hoÆc ®Ó tr¶ thay l­¬ng (trõ s¶n phÈm, hµng ho¸ dïng ®Ó khuyÕn m¹i, qu¶ng c¸o theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 32/1999/N§ - CP ngµy 5/5/1999 vÒ khuyÕn m¹i, qu¶ng c¸o th­¬ng m¹i, héi chî triÓn l·m th­¬ng m¹i kh«ng ph¶i tÝnh thuÕ GTGT), gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ tÝnh thuÕ cña s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i hoÆc t­¬ng ®­¬ng t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c ho¹t ®éng nµy. 4. §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô c¬ së kinh doanh xuÊt ®Ó tiªu dïng kh«ng phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc cho s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× ph¶i tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra. Gi¸ tÝnh thuÕ tÝnh theo gi¸ tiÒn cña s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô cïng lo¹i. 5. §èi víi dÞch vô do phÝa n­íc ngoµi cung øng cho c¸c ®èi t­îng tiªu dïng ë ViÖt Nam, gi¸ thµnh thuÕ GTGT lµ gi¸ dÞch vô ph¶i thanh to¸n cho phÝa n­íc ngoµi. 6. DÞch vô cho thuª tµi s¶n bao gåm cho thuª nhµ, x­ëng, kho tµng bÕn, b·i, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, m¸y mãc thiÕt bÞ….. 7. §èi víi hµng ho¸ b¸n theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ tr¶ mét lÇn ch­a cã thuÕ GTGT cña hµng ho¸ ®ã (kh«ng bao gåm l·i tr¶ gãp), kh«ng tÝnh theo sè tiÒn tr¶ gãp tõng kú. 8. §èi víi gia c«ng hµng ho¸, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ gia c«ng ch­a cã thuÕ, bao gåm: tiÒn c«ng, tiÒn nhiªn liÖu, ®éng lùc, vËt liÖu phô vµ c¸c chi phÝ kh¸c ®Ó gia c«ng. 9. §èi víi x©y dùng, l¾p ®Æt: - §èi víi tr­êng hîp x©y dùng, l¾p ®Æt cã bao thÇu nguyªn vËt liÖu th× gi¸ thµnh thuÕ bao gåm c¶ chi phÝ nguyªn vËt liÖu. - §èi víi tr­êng hîp x©y dùng, l¾p ®Æt kh«ng bao thÇu nguyªn vËt liÖu th× gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ trÞ x©y dùng, l¾p ®Æt kh«ng bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu. - Tr­êng hîp x©y dùng, l¾p ®Æt thùc hiÖn thanh to¸n theo h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc gi¸ trÞ khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao th× gi¸ tÝnh thuÕ tÝnh theo gi¸ trÞ h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc gi¸ trÞ khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh bµn giao ch­a cã thuÕ GTGT. 10. §èi víi c¸c c¬ së kinh doanh ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®Ó b¸n, ®Ó chuyÓn nh­îng g¾n víi chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®èi víi nhµ, c¬ së h¹ tÇng b¸n ra hoÆc chuyÓn nh­îng lµ gi¸ b¸n, gi¸ chuyÓn nh­îng ch­a cã thuÕ, trõ tiÒn sö dông ®Êt theo gi¸ ®Êt quy ®Þnh khi giao ®Êt. 11. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh bÊt ®éng s¶n, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®­îc trõ gi¸ ®Êt chÞu thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. 12. §èi víi dÞch vô ®¹i lý tµu biÓn, dÞch vô m«i giíi, uû th¸c, xuÊt nhËp khÈu vµ dÞch vô kh¸c h­ëng tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa hång, gi¸ tÝnh thuÕ lµ tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng ch­a cã thuÕ. 13. §èi víi vËn t¶i, bèc xÕp, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ c­íc vËn t¶i, bèc xÕp ch­a cã thuÕ GTGT, kh«ng ph©n biÖt c¬ së trùc tiÕp vËn t¶i bèc xÕp hay thuª l¹i. 14. §èi víi hµng ho¸, dÞch vô cã tÝnh ®Æc thï dïng c¸c chøng tõ nh­ tem b­u chÝnh, vÐ c­íc vËn t¶i, vÐ xæ sè kiÕn thiÕt… ghi gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT th× gi¸ ch­a cã thuÕ ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: = Gi¸ ch­a cã Gi¸ thanh to¸n ( tiÒn b¸n vÐ, b¸n tem… ) thuÕ GTGT 1 + % thuÕ suÊt cña hµng ho¸, dÞch vô ®ã - §èi víi dÞch vô du lÞch theo h×nh thøc l÷ hµnh, hîp ®ång ký víi kh¸ch hµng theo gi¸ trän gãi th× gi¸ trän gãi ®­îc x¸c ®Þnh lµ gi¸ ®· cã thuÕ ®Ó tÝnh thuÕ GTGT vµ doanh thu cña c¬ së kinh doanh. Tr­êng hîp gi¸ trän gãi bao gåm c¸c kho¶n kh«ng chÞu thuÕ GTGT nh­ chi vÐ m¸y bay vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam, tõ ViÖt Nam ®i n­íc ngoµi, c¸c chi phÝ ¨n nghØ, th¨m quan ë n­íc ngoµi (nÕu cã chøng tõ hîp ph¸p) th× c¸c kho¶n chi nµy ®­îc tinh gi¶m trõ trong gi¸ tÝnh thuÕ GTGT. 15. §èi víi dÞch vô cÇm ®å, gi¸ tÝnh thuÕ lµ tiÒn ph¶i thu tõ dÞch vô nµy bao gåm tiÒn l·i ph¶i thu tõ cho vay cÇm ®å vµ chªnh lÖch thu ®­îc tõ b¸n hµng cÇm cè. Kho¶n thu tõ dÞch vô nµy ®­îc x¸c ®Þnh lµ gi¸ ®· cã thuÕ ®Ó tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra vµ doanh thu cña c¬ së kinh doanh. 16. §èi víi s¸ch, b¸o, t¹p chÝ b¸n theo ®óng gi¸ ph¸t hµnh (gi¸ b×a) vµ theo quy ®Þnh cña luËt xuÊt b¶n th× gi¸ ®ã ®­îc x¸c ®Þnh lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT ®Ó tÝnh thuÕ GTGT vµ doanh thu cña c¬ së (®èi víi lo¹i chÞu thuÕ GTGT). C¸c tr­êng hîp b¸n kh«ng theo gi¸ b×a th× thuÕ GTGT tÝnh trªn gi¸ b¸n ra. 17. §èi víi dÞch vô in, gi¸ tÝnh thuÕ lµ tiÒn c«ng in kh«ng bao gåm tiÒn giÊy in. Tr­êng hîp c¬ së in cung cÊp giÊy cho kh¸ch hµng th× c¬ së in ph¶i h¹ch to¸n riªng gi¸ giÊy vµ tiÒn c«ng in ®Ó tÝnh thuÕ riªng cho dÞch vô in vµ doanh thu b¸n giÊy in theo thuÕ suÊt cña dÞch vô in vµ s¶n phÈm giÊy. 18. §èi víi dÞch vô ®¹i lý gi¸m ®Þnh, ®¹i lÝ xÐt båi d­ìng, ®¹i lÝ ®ßi ng­êi thø ba cña dÞch vô kinh doanh b¶o hiÓm, gi¸ tÝnh thuÕ lµ tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng, bao gåm c¶ kho¶n phÝ tæn c¬ së kinh doanh b¶o hiÓm thu ®­îc. 3.2 ThuÕ suÊt thuÕ GTGT: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 8, luËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 7, NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP cña ChÝnh phñ thuÕ suÊt thuÕ GTGT ®­îc chia lµm 4 lo¹i thuÕ suÊt : 0%, 5%, 10% vµ 20%. 3.3 Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT: ThuÕ GTGT mµ c¬ së kinh doanh nép ®­îc tÝnh theo mét trong hai ph­¬ng ph¸p: ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT. Tr­êng hîp c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ cã ho¹t ®éng kinh doanh mua b¸n vµng, b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ th× c¬ së ph¶i h¹ch to¸n riªng ho¹t ®éng kinh doanh nµy ®Ó tÝnh thuÕ trùc tiÕp trªn GTGT. 3.3.1. Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: - §èi t­îng ¸p dông lµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh, doanh nghiÖp thµnh lËp theo LuËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc, LuËt doanh nghiÖp, LuËt hîp t¸c x·, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ c¸c ®¬n vÞ tæ chøc kinh doanh kh¸c trõ c¸c ®èi t­îng ¸p dông tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp. - X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép: ThuÕ GTGT ph¶i nép = ThuÕ GTGT ®Çu ra - ThuÕ GTGT ®Çu vµo khÊu trõ Trong ®ã: + ThuÕ GTGT ®Çu ra b»ng (=) gi¸ trÝch thuÕ cña hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ b¸n ra nh©n víi (x) thuÕ suÊt thuÕ GTGT cña hµng ho¸ dÞch vô ®ã. C¬ së kinh doanh thuª ®èi t­îng tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i tÝnh vµ thu thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra. Khi lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng ho¸, dÞch vô, c¬ së kinh doanh ph¶i ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ, thuÕ GTGT vµ tæng sè tiÒn ng­êi mua ph¶i thanh to¸n. Tr­êng hîp ho¸ ®¬n chØ ghi gi¸ thanh to¸n, kh«ng ghi gi¸ chia cã thuÕ vµ thuÕ GTGT th× thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra ph¶i tÝnh trªn gi¸ thanh to¸n ghi trªn ho¸ ®¬n, chøng tõ. Doanh thu ch­a cã thuÕ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ b¸n trõ (-) thuÕ tÝnh trªn gi¸ b¸n. + ThuÕ GTGT ®Çu vµo b»ng (=) tæng sè thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT mua hµng ho¸, dÞch vô (bao gåm tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh, hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ GTGT). Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ theo tû lÖ % d­íi ®©y: * Tû lÖ 3% trªn gi¸ mua theo ho¸ ®¬n ®èi víi: - Hµng ho¸ lµ n«ng l©m s¶n, thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn mua cña c¬ së s¶n xuÊt kh«ng chÞu thuÕ GTGT ë kh©u s¶n xuÊt sö dông ho¸ ®¬n GTGT. - Hµng ho¸ chÞu thuÕ TT§B c¬ së kinh doanh th­¬ng m¹i mua cña c¬ së s¶n xuÊt ®Ó b¸n ra cã ho¸ ®¬n b¸n hµng (kÓ c¶ tr­êng hîp mua cña ®¹i lý b¸n hµng chÞu thuÕ TT§B theo ®óng gi¸ cña c¬ së s¶n xuÊt, h­ëng hoa hång). - TiÒn båi th­êng kinh doanh b¶o hiÓm cña nghiÖp vô kinh doanh b¶o hiÓm cña nghiÖp vô b¶o hiÓm thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT (tÝnh trªn gi¸ trÞ båi th­êng b¶o hiÓm) thuéc tr¸ch nhiÖm båi th­êng cña c¬ së kinh doanh b¶o hiÓm. * Tû lÖ 2% trªn gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo theo b¶ng kª ®èi víi hµng ho¸ lµ n«ng l©m, thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn; ®Êt, ®¸, c¸t, sái; c¸c phÕ liÖu mua cña ng­êi kh«ng cã ho¸ ®¬n. Riªng ®èi víi c¬ së s¶n xuÊt s¶n phÈm lµ n«ng s¶n, l©m s¶n, thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn kh«ng chÞu thuÕ, nÕu c¬ së dïng c¸c s¶n phÈm nµy ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt, chÕ biÕn ra c¸c hµng ho¸ kh¸c thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT th× gi¸ ®­îc tÝnh khÊu trõ theo tû lÖ quy ®Þnh lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña c¸c mÆt hµng n«ng, l©m, thuû s¶n. Tû lÖ (%) khÊu trõ trªn ®©y ¸p dông thèng nhÊt cho c¶ tr­êng hîp kinh doanh trong n­íc vµ xuÊt khÈu. + X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ. - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo lµ thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ GTGT. - Hµng ho¸ mua vµo bÞ tæn thÊt do thiªn tai, ho¶ ho¹n, bÞ suÊt, x¸c ®Þnh cho tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, ph¶i båi th­êng th× thuÕ GTGT ®Çu vµo cña sè hµng ho¸ nµy ®­îc tÝnh vµo sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ khi kª khai GTGT ph¶i nép. - Tr­êng hîp hµng ho¸, dÞch vô mua vµo dïng ®ång thêi cho s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× chØ ®­îc khÊu trõ sè thuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT, sè thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ cña hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT. NÕu hµng ho¸, dÞch vô mua vµo kh«ng sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh th× thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng ®ã. §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh mua vµo sö dông riªng cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× thuÕ GTGT ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh. C¬ së kinh doanh ph¶i h¹ch to¸n riªng thuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT. - ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ theo tû lÖ doanh sè b¸n ra cña hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT ®­îc kª khai t¹m tÝnh hµng th¸ng. Khi quyÕt to¸n n¨m, c¬ së ph¶i tÝnh l¹i sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ theo tû lÖ doanh sè cña n¨m quyÕt to¸n. §èi víi c¬ së kinh doanh cã c¬ cÊu doanh thu gi÷a hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT t­¬ng ®èi æn ®Þnh c¬ së kinh doanh cã thÓ ®¨ng ký víi c¬ quan thuÕ tû lÖ t¹m tÝnh hµng th¸ng theo tØ lÖ doanh thu n¨m tr­íc, khi quyÕt to¸n n¨m sÏ quyÕt to¸n theo gi¸ thùc tÕ. - ThuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô ®­îc khÊu trõ ph¸t sinh trong th¸ng nµo ®­îc kª khai khÊu trõ khi x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép cña th¸ng ®ã, kh«ng ph©n biÖt ®· xuÊt dïng hay cßn ®Ó kho. Tr­êng hîp ho¸ ®¬n GTGT hoÆc chøng tõ nép thuÕ GTGT ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo ph¸t sinh trong th¸ng nh­ng ch­a kª khai kÞp trong th¸ng th× ®­îc kª khai khÊu trõ vµo c¸c th¸ng tiÕp sau tr­êng hîp lý do kh¸ch quan th× ®­îc khÊu trõ trong thêi gian tèi ®a lµ 3 th¸ng tiÕp theo. - C¬ së kinh doanh s¶n xuÊt hµng ho¸ chÞu thuÕ TT§B trùc tiÕp hoÆc uû th¸c xuÊt khÈu th× thuÕ GTGT ®Çu vµo cña hµng ho¸ dÞch vô dïng ®Ó s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ TT§B xuÊt khÈu ®­îc tÝnh khÊu trõ hoÆc hoµn thuÕ. 3.3.2. Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ: - §èi t­îng ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT lµ: + C¸c c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh lµ ng­êi ViÖt Nam. + Tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi ë ViÖt Nam kh«ng theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ch­a thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng trõ ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. + C¬ së kinh doanh vµng, b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ. - X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép: Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = GTGT cña hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ X ThuÕ suÊt thuÕ GTGT cña hµng ho¸ dÞch vô ®ã GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô = Doanh sè cña hµng ho¸, dÞch b¸n ra - Gi¸ vèn cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra - Gi¸ trÞ gia t¨ng x¸c ®Þnh ®èi víi mét sè ngµnh nghÒ kinh doanh nh­ sau: + §èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh b¸n hµng lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh sè b¸n víi doanh sè vËt t­, hµng ho¸, dÞch vô mua vµo dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh. Tr­êng hîp c¬ së kinh doanh kh«ng h¹ch to¸n ®­îc doanh sè vËt t­, hµng ho¸, dÞch vô mua vµo t­¬ng øng víi doanh sè hµng b¸n ra th× x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ vèn hµng b¸n ra b»ng (=) doanh sè tån ®Çu kú, céng (+) doanh sè mua trong kú, trõ (-) doanh sè tån cuèi kú. + §èi víi x©y dùng, l¾p ®Æt lµ sè chªnh lÖch gi÷a tiÒn thu vÒ x©y l¾p, l¾p ®Æt c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh (-) chi phÝ vËt t­ nguyªn liÖu, chi phÝ ®éng lùc, vËt t­, dÞch vô vµ chi phÝ kh¸c mua ngoµi ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng x©y dùng, l¾p ®Æt c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh. + §èi víi ho¹t ®éng vËn t¶i lµ sè chªnh lÖch gi÷a tiÒn thu c­íc vËn t¶i, bèc xÕp trõ (-) chi phÝ x¨ng dÇu, phô tïng thay thÕ vµ chi phÝ kh¸ch mua ngoµi dïng cho ho¹t ®éng vËn t¶i. + §èi víi dÞch vô ¨n uèng lµ sè chªnh lÖch gi÷a tiÒn thu vÒ b¸n hµng ¨n uèng, tiÒn phôc vô vµ c¸c kho¶n thu kh¸c trõ (-) gi¸ vèn hµng ho¸, dÞch vô mua ngoµi dïng cho kinh doanh ¨n uèng. + §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh vµng b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ, gi¸ trÞ gia t¨ng lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh sè b¸n ra vµng b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ b¸n ra. + §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng tÝnh thuÕ GTGT theo ph­êng ph¸p khÊu trõ thuÕ cã kinh doanh mua, b¸n vµng, b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ b¸n ra. + §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ cã kinh doanh mua b¸n vµng, b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT c¬ së ph¶i h¹ch to¸n riªng thuÕ GTGT ®Çu vµo ®Ó kª khai thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô theo tõng ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ riªng. Tr­êng hîp kh«ng h¹ch to¸n ®­îc riªng th× ®­îc x¸c ®Þnh ph©n bæ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ t­¬ng øng víi tû lÖ doanh thu cña hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ trªn tæng doanh thu b¸n hµng ph¸t sinh trong kú. + §èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c lµ sè chªnh lÖch gi÷a tiÒn thu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trõ (-) gi¸ vèn cña hµng ho¸, dÞch vô mua ngoµi ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh ®ã. + C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT kh«ng ®­îc tÝnh gi¸ trÞ tµi s¶n mua ngoµi ®Çu t­, x©y dùng lµm TSC§ vµo doanh sè hµng ho¸, dÞch vô mua vµo ®Ó tÝnh thuÕ GTGT. - Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh GTGT lµm c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép ®èi víi tõng c¬ së kinh doanh nh­ sau: + §èi víi c¬ së kinh doanh ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ viÖc mua, b¸n hµng ho¸, dÞch vô cã ho¸ ®¬n, chøng tõ, ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n tõ GTGT ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo gi¸ mua, gi¸ b¸n ghi trªn chøng tõ. + §èi víi c¬ së kinh doanh ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ ho¸ ®¬n, chøng tõ b¸n hµng ho¸, dÞch vô x¸c ®Þnh ®­îc ®óng doanh thu b¸n hµng ho¸, dÞch vô theo ho¸ ®¬n b¸n hµng ho¸, dÞch vô nh­ng kh«ng cã ®ñ ho¸ ®¬n mua hµng ho¸, dÞch vô th× GTGT ®­îc x¸c ®Þnh b»ng doanh thu nh©n (x) víi tû lÖ (%) GTGT tÝnh trªn doanh thu. + §èi víi c¸ nh©n (hé) kinh doanh ch­a thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn ch­a ®Çy ®ñ ho¸ ®¬n mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô th× c¬ quan thuÕ c¨n cø vµo t×nh h×nh kinh doanh cña tõng hé Ên ®Þnh møc doanh thu tÝnh thuÕ; gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc x¸c ®Þnh b»ng doanh thu Ên ®Þnh nh©n víi tû lÖ (%) GTGT tÝnh trªn doanh thu. 3.4. Ho¸ ®¬n, chøng tõ mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô: C¬ së kinh doanh khi mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é ho¸ ®¬n, chøng tõ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 1. C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT ph¶i sö dông ho¸ ®¬n GTGT (trõ tr­êng hîp ®­îc dïng ho¸ ®¬n, chøng tõ ®Æc thï ghi gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT). 2. C¬ së kinh doanh nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i sö dông ho¸ ®¬n b¸n hµng. 3. Khi lËp ho¸ ®¬n, c¬ së kinh doanh ph¶i ghi ®Çy ®ñ, ®óng c¸c yÕu tè quy ®Þnh trªn ho¸ ®¬n. §èi víi ho¸ ®¬n GTGT ph¶i ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ, phÝ ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã), thuÕ GTGT, tæng gi¸ thanh to¸n ®· cã thuÕ; nÕu kh«ng ghi t¸ch riªng gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ vµ thuÕ GTGT, chØ ghi chung gi¸ thanh to¸n th× thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i tÝnh trªn gi¸ thanh to¸n. 4. Hoµn thuÕ, miÔn, gi¶m thuÕ GTGT: 4.1 Hoµn thuÕ GTGT: C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ®­îc xÐt hoµn thuÕ trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y: + C¬ së kinh doanh trong 3 th¸ng liªn tôc trë lªn (kh«ng ph©n biÖt niªn ®é kÕ to¸n) cã luü kª sè thuÕ ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra ®­îc hoµn thuÕ. Sè thuÕ ®­îc lµ sè thuÕ ®Çu vµo ch­a ®­îc khÊu trõ hÕt thêi gian xin hoµn thuÕ. + C¬ së kinh doanh trong th¸ng cã hµng ho¸ xuÊt khÈu nÕu cã sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ch­a ®­îc khÊu trõ tõ 200 triÖu ®ång trë lªn th× ®­îc xÐt hoµn thuÕ theo th¸ng, hoÆc chuyÕn hµng (nÕu x¸c ®Þnh ®­îc thuÕ GTGT ®Çu vµo riªng cña chuyÕn hµng). §èi víi hµng ho¸ uû th¸c xuÊt khÈu, gia c«ng xuÊt khÈu qua mét c¬ së kh¸c ký hîp ®ång gia c«ng xuÊt khÈu, gia c«ng chuyÓn tiÕp xuÊt khÈu, ®èi t­îng hoµn thuÕ lµ c¬ së hµng ho¸ ®i uû th¸c xuÊt khÈu, c¬ së trùc tiÕp gia c«ng hµng ho¸ xuÊt khÈu. - §èi víi c¬ së míi thµnh lËp, ®Çu t­ tµi s¶n míi ®· ®¨ng ký nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ nh­ng ch­a cã ph¸t sinh doanh thu b¸n hµng ®Ó tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra, nÕu thêi gian ®Çu t­ tõ 1 n¨m trë lªn th× ®­îc xÐt hoµn thuÕ ®Çu vµo theo tõng n¨m. Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña tµi s¶n ®Çu t­ ®­îc hoµn l¹i cã gi¸ trÞ tõ 200 triÖu ®ång trë lªn th× ®­îc xÐt hoµn thuÕ tõng quý. - C¬ së kinh doanh quyÕt to¸n thuÕ khi s¸p nhËp, hîp nhÊt, chia t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n cã thuÕ GTGT nép thõa, c¬ së cã quyÒn ®Ò nghÞ c¬ quan thuÕ hoµn l¹i sè thuÕ GTGT nép thõa. - C¬ së kinh doanh ®­îc hoµn thuÕ theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - ViÖc hoµn thuÕ GTGT ®· tr¶ ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA nh­ sau: + Chñ dù ¸n sö dông vèn ODA kh«ng hoµn l¹i mua hµng ho¸, dÞch vô tõ c¸c nhµ cung cÊp trong n­íc cã thuÕ GTGT ®Ó sö dông cho c¸c dù ¸n nµy. + Nhµ thÇu chÝnh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ sö dông ODA kh«ng hoµn l¹i cung cÊp c¸c hµng ho¸, dÞch vô cho c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA kh«ng hoµn l¹i, kh«ng ph¶i tÝnh thuÕ cña hµng ho¸, dÞch vô mua trong n­íc GTGT. + C¸c chñ dù ¸n sö dông vèn ODA vay hoÆc vèn ODA hçn hîp thuéc ®èi t­îng ®­îc ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Çu t­ kh«ng hoµn tr¶ toµn bé hoÆc mét phÇn ®­îc khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo hoÆc hoµn thuÕ GTGT ®èi víi hµng ho¸, dÞch vô mua vµo tõ nhµ cung cÊp cã thuÕ GTGT hoÆc hµng ho¸ nhËp khÈu ®· nép thuÕ GTGT. - Tr­êng hîp chñ dù ¸n giao thÇu cho c¸c nhµ thÇu chÝnh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ cung cÊp c¸c hµng ho¸, dÞch vô theo gi¸ kh«ng cã thuÕ GTGT cho dù ¸n nµy th× nhµ thÇu chÝnh kh«ng tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra nh­ng ®­îc khÊu trõ hoÆc hoµn thuÕ GTGT ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô dïng cho dù ¸n nµy. - Tæ chøc ë ViÖt Nam sö dông tiÒn viÖn trî nh©n ®¹o, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cña tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi ®Ó mua hµng ho¸ t¹i ViÖt Nam th× ®­îc hoµn l¹i tiÒn thuÕ GTGT ®· tr¶ ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT khi mua hµng. 4.2. MiÔn gi¶m thuÕ GTGT: - Nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ trong nh÷ng n¨m ®Çu ¸p dông thuÕ GTGT mµ bÞ lç do sè thuÕ GTGT ph¶i nép lín h¬n sè thuÕ tÝnh theo møc doanh thu tr­íc ®©y th× ®­îc xÐt miÔn, gi¶m thuÕ GTGT ph¶i nép. - C¬ së ®­îc xÐt gi¶m ®èi víi tõng c¬ së kinh doanh h¹ch to¸n vµ x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh lµ ®èi t­îng nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. - Møc thuÕ GTGT ®­îc xÐt gi¶m ®èi víi tõng c¬ së kinh doanh t­¬ng øng víi sè lç nh­ng kh«ng qu¸ sè chªnh lÖch gi÷a thuÕ GTGT ph¶i nép víi sè thuÕ tÝnh theo møc doanh thu tr­íc ®©y cña n¨m ®­îc xÐt gi¶m thuÕ. - Thêi gian ®­îc xÐt gi¶m thuÕ GTGT theo quy ®Þnh trªn ®©y ®­îc xÐt tõng n¨m, tÝnh theo n¨m d­¬ng lÞch vµ chØ thùc hiÖn trong 3 n¨m ®Çu, kÓ tõ n¨m 1999 ®Õn hÕt n¨m 2001. III. C«ng t¸c h¹ch to¸n thuÕ GTGT trong c¸c doanh nghiÖp viÖt nam: 1. Tµi kho¶n sö dông : 1.1. Tµi kho¶n 133 - ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ: Tµi kho¶n 133 dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ, ®· ®­îc khÊu trõ, ®­îc hoµn l¹i. - H¹ch to¸n tµi kho¶n 133 theo c¸c quy ®Þnh sau: + Tµi kho¶n 133 chØ ¸p dông ®èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. + Ph¶i h¹ch to¸n riªng thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ cña hµng ho¸ dÞch vô mua vµo. + NÕu kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng, ph¶i x¸c ®Þnh râ thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ theo tû lÖ % doanh thu chÞu thuÕ GTGT so víi tæng doanh thu hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra. Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ ®­îc tÝnh vµo gi¸ vèn cña hµng b¸n. - Tµi kho¶n 133 cã 2 tµi kho¶n cÊp 2: + Tµi kho¶n 1331: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ cña hµng ho¸, dÞch vô. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ cña hµng ho¸, vËt t­, dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. + Tµi kho¶n 1332: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ cña TSC§. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh ®Çu t­, mua s¾m TSC§ dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. - KÕt cÊu cña tµi kho¶n 133 nh­ sau: + Bªn Nî: Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ + Bªn Cã: - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· ®­îc khÊu trõ - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· ®­îc hoµn l¹i - KÕt chuyÓn sè thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña hµng mua tr¶ l¹i ng­êi b¸n + D­ Nî: Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cßn ®­îc khÊu trõ, sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc hoµn l¹i nh­ng ng©n s¸ch nhµ n­íc ch­a tr¶. Chó ý: Trong ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp, tµi kho¶n 3113 ®­îc sö dông ®Ó thay thÕ cho tµi kho¶n 133. 1.2. Tµi kho¶n 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép: - Tµi kho¶n 3331 dïng ®Ó ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®Çu ra, sè thuÕ GTGT ph¶i nép, sè thuÕ GTGT ®· nép vµ cßn ph¶i nép NG©N S¸CH NHµ N­ÍC cña c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT. - Tµi kho¶n 3331 cã 2 tµi kho¶n cÊp 3: + Tµi kho¶n 33311 – ThuÕ GTGT ®Çu ra: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu ra, sè thuÕ GTGT ph¶i nép, ®· nép, cßn ph¶i nép cña hµng ho¸, s¶n phÈm b¸n ra. + Tµi kho¶n 33312 – ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ph¶i nép, ®· nép, cßn ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu. - KÕt cÊu cña TK 3331 nh­ sau: + Bªn Nî: - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· ®­îc khÊu trõ - Sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m trõ vµo sè thuÕ GTGT ph¶i nép - Sè thuÕ GTGT ®· nép vµo NG©N S¸CH NHµ N­ÍC - Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i + Bªn Cã: - Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu + D­ Cã: - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cuèi kú + D­ Nî: - Sè thuÕ GTGT ®· nép thõa vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc 2. H¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam: 2.1. H¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ: - Khi mua vËt t­ hµng ho¸, dÞch vô, tµi s¶n cè ®Þnh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× gi¸ trÞ c¸c lo¹i vËt t­, hµng ho¸ dÞch vô, tµi s¶n cè ®Þnh nhËp kho hoÆc tÝnh trùc tiÕp vµo chi phÝ kinh doanh lµ gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT, ghi: Nî TK 152, 151, 153, 156 Nî TK 611, 627, 641, 642 Nî TK 211, 213, 214 Nî TK 133 Cã TK 11, 112, 331… - Khi mua hµng ho¸ giao ngay cho kh¸ch hµng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ (kh«ng qua kho), ghi: Nî TK 632 Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 331 - Khi nhËp khÈu hµng ho¸, vËt t­, tµi s¶n cè ®Þnh thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, hµng nhËp khÈu dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ (nÕu cã). Nî TK 152, 155, 211, 213 Cã TK 3333: ThuÕ XNK ph¶i nép Cã TK 111, 112, 331 §ång thêi ph¶n ¸nh thuÕ GTGT hµng ho¸ nhËp khÈu ph¶i nép ®­îc khÊu trõ. Nî TK 133 Cã TK 3331 2.2. H¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Çu ra: - Khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, kÕ to¸n viÕt ho¸ ®¬n b¸n hµng ph¶i ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT, thuÕ GTGT ph¶i nép vµ tæng gi¸ thanh to¸n, ghi: Nî TK 111, 112, 131: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng (kh«ng thuÕ GTGT) - Khi ph¸t sinh kho¶n thu thanh lý, nh­îng b¸n tµi s¶n cè ®Þnh thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT, ghi: Nî TK 111, 112, 131: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép Cã TK 711, 721: Gi¸ ch­a thuÕ GTGT - §èi víi tr­êng hîp cho thuª tµi s¶n cè ®Þnh (tµi s¶n cè ®Þnh thuéc vèn kinh doanh) theo ph­¬ng thøc tr¶ tiÒn thuª tõng kú hoÆc tr¶ tr­íc tiÒn thuª cho mét thêi h¹n thuª, kÕ to¸n x¸c ®Þnh kho¶n thu cung cÊp dÞch vô lµ tæng sè tiÒn cho thuª thu ®­îc ch­a cã thuÕ GTGT vµ thuÕ GTGT, ghi: Nî TK 111, 112 Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép Cã TK 511: Doanh thu - Cuèi kú, kÕ to¸n tÝnh, x¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ víi sè thuÕ GTGT ®Çu ra, sè thuÕ GTGT ph¶i nép trong kú. + Sè thuÕ GTGT khÊu trõ trong kú, ghi: Nî TK 3331 Cã TK 133 + Khi nép thuÕ GTGT vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc trong kú, ghi: Nî TK 3331 Cã TK 111, 112, 311… - Tr­êng hîp thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ lín h¬n sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¸t sinh trong kú thØ chØ ®­îc khÊu trõ sè thuÕ GTGT ®Çu vµo b»ng (=) sè thuÕ GTGT ®Çu ra. Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cßn l¹i ®­îc khÊu trõ tiÕp vµo kú tÝnh thuÕ sau hoÆc ®­îc xÐt hoµn thuÕ Nî TK 3331 Cã TK 133 - Tr­êng hîp thuÕ GTGT ®­îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cho phÐp hoµn l¹i (khi sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ cña 3 th¸ng liªn tôc lín h¬n sè thuÕ GTGT ®Çu ra c¸c th¸ng t­¬ng øng; thuÕ GTGT cña TSC§ khÊu trõ 3 th¸ng liªn tôc ch­a hÕt…) Nî TK 111, 112: Sè ®· nhËn Cã TK 133 : Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc hoµn l¹i Cã TK 3331: Sè thuÕ GTGT ®Çu ra nép thõa ®­îc hoµn l¹i - Tr­êng hîp ®­îc gi¶m thuÕ (c¸c c¬ së bÞ lç do møc thuÕ GTGT ph¶i nép cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh lín h¬n møc doanh thu tr­íc ®©y): Nî TK 3331: Trõ vµo sè ph¶i nép Nî TK 111, 112: Sè ®­îc gi¶m ®· ghi nhËn Cã TK 721: Sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m trõ 3. H¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam: §èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, c¸c kho¶n ghi nhËn doanh thu b¸n hµng, thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ thu nhËp bÊt th­êng lµ tæng gi¸ thanh to¸n bao gåm c¶ thuÕ GTGT. T­¬ng tù, gi¸ thùc tÕ vËt t­, hµng ho¸, TSC§ dÞch vô mua vµo x­ëng lµ tæng gi¸ thanh to¸n bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo, viÖc h¹ch to¸n nh­ sau: - Khi mua hµng ho¸, dÞch vô nhËp kho hoÆc dïng ngay cho vµo s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n ph¶n ¸nh. Nî TK 152, 155, 211 Bao gåm c¶ thuÕ GTGT Nî TK 611, 627, 641, 642 ®Çu vµo Cã TK 111, 112, 331: Tæng gi¸ thanh to¸n cho ng­êi b¸n - Khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô, kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thu b¸n hµng, dÞch vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n (bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo), ghi: Nî TK 111, 112, 331: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511 - Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ph¶i nép: Nî TK liªn quan (151, 152, 153, 156, 211…) thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu Nî TK 642 (6425) : ThuÕ GTGT ph¶i nép vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nî TK liªn quan (811, 821) : thuÕ GTGT ph¶i nép vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng bÊt th­êng. Cã TK 3331 - Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®· nép Nî TK 3331 Cã TK 111, 112, 311… - Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m trõ: Nî TK 3331 : Trõ vµo sè ph¶i nép trong kú Nî TK 111, 112: NhËn sè gi¶m trõ b»ng tiÒn Cã TK 721: Sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m trõ  4. Sæ kÕ to¸n thuÕ GTGT Sæ chi tiÕt thuÕ GTGT N¨m:…….. Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè thuÕ ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ Sè thuÕ ®Çu ra Sè thuÕ ®­îc gi¶m Sè thuÕ ph¶i nép Sè ®· nép Sè cßn ph¶i nép STT Ngµy A B C 1 2 3 4 5 6 Céng Sæ chi tiÕt thuÕ GTGT N¨m:…….. Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè thuÕ ph¶i nép Sè thuÕ ®­îc gi¶m Sè thuÕ thùc ph¶i nép Sè ®· nép Sè cßn ph¶i nép STT Ngµy A B C 1 2 3 4 5 Céng Sæ chi tiÕt thuÕ GTGT N¨m:…….. Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè tiÒn Sè liÖu Ngµy th¸ng ThuÕ GTGT ®­îc hoµn l¹i ThuÕ GTGT ®· hoµn l¹i A B C 1 2 1. Sè d­ ®Çu kú x 2. Sè ph¸t sinh Céng sè ph¸t sinh 3. Sè d­ cuèi kú x PhÇn II: Nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ I. NhËn xÐt: ViÖc ban hµnh vµ thùc thi thuÕ GTGT thay thÕ cho thuÕ doanh thu ®· phÇn nµo kh¾c phôc ®­îc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña thuÕ doanh thu, kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®ång thêi tõng b­íc hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ cña n­íc ta phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu héi nhËp víi nÒn kinh tÕ c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng nh­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc, thóc ®Èy c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chøng tõ ho¸ ®¬n cña c¸c doanh nghiÖp, n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ l©u dµi vµ ngµy cµng t¨ng cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Sau gÇn 4 n¨m thùc hiÖn thuÕ GTGT thay thÕ thuÕ doanh thu ®· cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi nÒn kinh tÕ – x· héi n­íc ta, ®ã lµ: - KhuyÕn khÝch ho¹t ®éng xuÊt khÈu, më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, kÝch thÝch ph¸t triÓn hµng ho¸ xuÊt khÈu, gi¶i quyÕt nhu cÇu lao ®éng cµng t¨ng cña x· héi. - Thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t­ më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. - ThuÕ GTGT cã t¸c dông b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc th«ng qua viÖc ®¸nh thuÕ vµo hµng nhËp khÈu. §iÒu nµy lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c nhµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc, b¶o hé ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ néi ®Þa, kÝch thÝch s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi khi buéc ph¶i c¾t gi¶m thuÕ suÊt nhËp khÈu, t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi còng nh­ doanh nghiÖp trong n­íc. - Thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp t¨ng c­êng thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc trªn, thuÕ GTGT ph¸t sinh kh«ng Ýt nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi n­íc ta, ®ã lµ: - Khi ¸p dông thuÕ GTGT th× gi¸ cña hµng ho¸, dÞch vô nh×n chung cã xu h­íng t¨ng lªn. Së dÜ x¶y ra hiÖn t­îng nµy lµ do sù kh«ng am hiÓu hoÆc cè t×nh kh«ng hiÓu vÒ thuÕ GTGT. Bëi lÏ, viÖc thùc hiÖn thuÕ doanh thu tr¶i quan mét thêi gian kh¸ dµi, ®· ¨n s©u vµo tiÒm thøc cña ng­êi tiªu dïng. MÆc dï, thuÕ doanh thu lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu song ®­îc tÝnh chung vµo trong gi¸ b¸n hµng ho¸, dÞch vô, cho nªn ng­êi tiªu dïng khã nhËn biÕt ®­îc chÝnh m×nh lµ ng­êi chÞu thuÕ, cßn c¸c doanh nghiÖp b¸n hµng chØ lµ ng­êi thu hé thuÕ cho Nhµ n­íc, mµ hä lu«n cã c¶m nhËn ®©y lµ mét kho¶n thuÕ ®¸nh vµo c¸c doanh nghiÖp. Do vËy, khi ¸p dông thuÕ GTGT thay thÕ cho thuÕ doanh thu, mÆc dï nã còng lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu ®¸nh vµo ng­êi tiªu dïng, song c¬ chÕ h¹ch to¸n thay ®æi, cã nghÜa lµ thuÕ GTGT ®­îc t¸ch biÖt ra khái gi¸ b¸n hµng ho¸, dÞch vô, ®iÒu nµy dÉn ®Õn khi mua hµng ng­êi tiªu dïng thÊy râ kho¶n thuÕ mµ m×nh ph¶i nép cho ng©n s¸ch nhµ n­íc nªn t©m lý chung hä c¶m gi¸c m×nh ph¶i chÞu thªm mét lo¹i thuÕ míi mµ tr­íc ®©y khi mua hµng tiªu dïng hä kh«ng chÞu vµ ®ãng gãp. Lîi dông yÕu tè nµy c¸c doanh nghiÖp ®· n©ng gi¸ b¸n hµng ho¸, dÞch vô lªn ®Ó trôc lîi. §iÒu nµy cã kh¶ n¨ng lµm gia t¨ng l¹m ph¸t, thu hÑp thÞ tr­êng tiªu dïng, h¹n chÕ kh¶ n¨ng ®Çu t­ vèn cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc. Do ®ã, nguån vèn ®Çu t­ bÞ gi¶m sót lµm søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp do thiÕu hôt vèn, quy m« cña c¸c doanh nghiÖp bÞ thu hÑp lµm cho c¬ cÊu nÒn kinh tÕ bÞ biÕn ®éng, chuyÓn dÞch mÊt c©n ®èi, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cã kh¶ n¨ng suy gi¶m. - Sè thu thuÕ GTGT trong ng©n s¸ch nhµ n­íc, so víi doanh thu tr­íc ®©y cã khuynh h­íng gi¶m. §iÒu nµy ¶nh h­ëng lín ®Õn kh¶ n¨ng c©n ®èi ng©n s¸ch nhµ n­íc vèn ®· khã kh¨n nay cµng khã kh¨n h¬n. - T×nh tr¹ng trèn thuÕ ngµy cµng trë nªn phæ biÕn, nghiªm träng vµ ngµy cµng tinh vi. ViÖc kh«ng Ýt ®¬n vÞ lËp hai hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n, chøng tõ, ho¸ ®¬n, hîp ®ång kinh tÕ: mét ®Ó sö dông néi bé, mét ®Ó kª khai thuÕ kh«ng cßn lµ chuyÖn l¹, kinh doanh kh«ng giÊy phÐp hoÆc ngoµi néi dung giÊy phÐp, kh«ng kª khai doanh sè ph¸t sinh… còng th­êng xuyªn x¶y ra. ViÖc xuÊt hiÖn c¸c ho¸ ®¬n gi¸ khèng vÒ t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp khi mua hµng kh«ng cã ho¸ ®¬n, ®· mua ho¸ ®¬n ngoµi, tù ý ghi sè lu«n, gi¸ c¶ ®Ó tr¸nh thuÕ ®Çu vµo, ®ång thêi hîp thøc ho¸ hµng ho¸ ®Çu vµo ®Ó ®­îc khÊu trõ thuÕ GTGT kÕt hîp víi viÖc k×m h·m thuÕ GTGT ®Çu ra thÊp h¬n ®Ó kh«ng nép thuÕ, kh«ng nh÷ng thÕ cã nh÷ng tr­êng hîp cßn ®­îc hoµn l¹i thuÕ. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp cßn lîi dông sù láng lÎo trong qu¶n lý cña c¸n bé thuÕ, lµm ®¬n xin t¹m ng­ng kinh doanh, hoÆc xin gi¶i thÓ, dïng ho¸ ®¬n GTGT mua ®­îc b¸n cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c, thùc chÊt vÉn ho¹t ®éng th«ng ®ång víi c¸n bé ®Ó kinh doanh, trèn thuÕ. Së dÜ cã nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc lµ v× thuÕ GTGT lµ mét lo¹i thuÕ míi, xa l¹ víi d©n chóng, rÊt phøc t¹p trong c«ng t¸c qu¶n lý thu nép thuÕ. Céng vµo ®ã lµ chÝnh s¸ch thuÕ GTGT ë n­íc ta cßn chøa ®ùng nh÷ng quy ®Þnh bÊt cËp. §ã lµ viÖc tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ (PPI) so víi ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp (PPL) lµ c¬ héi, mang tÝnh ­u ®·i vµ khuyÕn khÝch cho ng­êi nép thuÕ h¬n thÓ hiÖn qua §iÒu 9 luËt thuÕ GTGT quy ®Þnh vÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT vµ ®iÒu 12 vÒ ®¨ng ký nép thuÕ. ThÕ nh­ng ®iÒu t­ëng nh­ rÊt hîp lý ®Ó lµm hµm chøa mét nghÞch lý lµ: trong nhiÒu tr­êng hîp ng­êi thùc hiÖn lu«n ®Çy ®ñ chÕ ®é chøng tõ, ho¸ ®¬n vµ sè s¸ch kÕ to¸n l¹i ph¶i nép thuÕ cao h¬n nh÷ng ng­êi kh«ng thùc hiÖn ®ñ. §iÒu nµy thÓ hiÖn nh­ sau : - ThuÕ GTGT 1 lµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép theo PP1 - ThuÕ GTGT 2 lµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép theo PP2 - ThuÕ GTGT lµ sè thuÕ GTGT ®· nép ®Çu vµo - ThuÕ GTGT lµ sè thuÕ GTGT ®· nép ®Çu ra - TSv lµ thuÕ suÊt GTGT ®Çu vµo - TSr lµ thuÕ suÊt GTGT ®Çu ra §Ó ®¬n gi¶n, ta gi¶ sö l­îng hµng doanh nghiÖp mua vµo b»ng l­îng hµng b¸n ra trong kú, hoÆc nguyªn liÖu mua vµo trong kú dïng cho s¶n xuÊt hÕt vµ kh«ng tån kho Gi¶ sö n÷a lµ tÊt c¶ c¸c th­¬ng vô mua vµo b¸n ra ®Òu ®­îc tÝnh vµ nép thuÕ GTGT ®Çy ®ñ – tõ c¸c gi¶ ®Þnh trªn ta cã c¸c tÝnh to¸n sau : ThuÕ GTGT = Tæng gi¸ mua x TSv ThuÕ GTGT = Tæng gi¸ b¸n x TSr Theo luËt th× víi PP1 ta cã: TGTGT 1 = TGTGTr – TGTGTv = Tæng gi¸ b¸n x TSr – Tæng gi¸ mua x TSv mµ Tæng gi¸ b¸n = Tæng gi¸ mua + Tæng GTGT ( GTGT ) nªn TGTGT1 = Tæng gi¸ mua ( TSr – TSv ) + GTGT x TSr TSr – TSv = DTS lµ chªnh lÖch thuÕ suÊt gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo, viÕt l¹i ta cã: TGTGT 1 = Tæng gi¸ mua x ATS + GTGT xTSr Víi ph­¬ng ph¸p 2 ta cã : TGTGT1 = TGTGT2 + Tæng gi¸ mua x DTS Trong c¸c tr­êng hîp sau, sù so s¸nh t­¬ng quan gi÷a hai ph­¬ng ph¸p cã sù kh¸c biÖt : DTS = 0 : kh«ng cã sù chªnh lÖch gi÷a thuÕ suÊt ®Çu vµo vµ ®Çu ra th× kÕt qu¶ tÝnh to¸n gi÷a 2 ph­¬ng ph¸p lµ nh­ nhau. DTS < 0 : ThuÕ suÊt ®Çu vµo lín h¬n thuÕ suÊt ®Çu ra, doanh nghiÖp ®­îc tÝnh thuÕ theo PP1 lîi h¬n PP2, phï hîp vãi tinh thÇn cña luËt. DTS > 0 : ThuÕ suÊt ®Çu ra lín h¬n thuÕ suÊt ®Çu vµo doanh nghiÖp ®­îc tÝnh thuÕ theo PP2 lîi h¬n PP1, ng­îc víi tinh thÇn cña luËt. Theo biÓu thuÕ GTGT hiÖn hµnh, thuÕ suÊt GTGT phÇn nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt th­êng thÊp nh­: ph©n bãn, thuèc trõ s©u, s¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i, nu«i trång thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn, h¶i s¶n, thùc phÈm, t­¬i sèng… cã møc thuÕ su¸t thÊp cao h¬n. V× vËy nhiÒu tr­êng hîp DTS > 0 vµ tÝnh thuÕ theo PP2 cã lîi cho doanh nghiÖp h¬n PP1. Nh­ vËy, nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng ®¶m b¶o chÕ ®é sæ s¸ch cã lîi h¬n nh÷ng ®¬n vÞ chÊp hµnh. II. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c thuÕ GTGT: §Ó ph¸t huy cã hiÖu qu¶ t¸c dông cña thuÕ GTGT còng nh­ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i, chóng ta ph¶i kh«ng ngõng hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ nãi chung vµ thuÕ GTGT nãi riªng trªn c¬ së kÕt hîp víi kinh nghiÖm cña c¸c n­íc vµ kÕt qu¶ triÓn khai luËt thuÕ GTGT (1/1/1999). 1. VÒ thuÕ suÊt thuÕ GTGT: ThuÕ suÊt lµ linh hån cña thuÕ, lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña mét chÝnh s¸ch thuÕ. Quy ®Þnh møc thuÕ suÊt hîp lÝ sÏ kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn t¨ng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc, t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi. ViÖc quy ®Þnh sè l­îng c¸c møc thuÕ suÊt nhiÒu hay Ýt, cao hay thÊp cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét chÝnh s¸ch thuÕ. NÕu sè l­îng c¸c møc thuÕ suÊt qu¸ nhiÒu sÏ lµm cho chÝnh s¸ch thuÕ phøc t¹p khã qu¶n lÝ, dÔ bÞ vËn dông tuú tiÖn, dÔ bÞ lîi dông ®Ó l¸ch thuÕ, trèn thuÕ, g©y thÊt thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc nh­ng l¹i cã ­u ®iÓm thÓ hiÖn ®­îc kh¶ n¨ng ®iÒu tiÕt linh ho¹t cña Nhµ n­íc. Tr¸i l¹i, nÕu sè l­îng c¸c møc thuÕ suÊt qu¸ Ýt, Nhµ n­íc khã thùc hiÖn ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi dÔ bÞ ph¶n øng, nh­ng l¹i cã ­u ®iÓm dÔ ¸p dông h¹n chÕ t×nh tr¹ng thÊt thu thuÕ. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay ®Ó kh¾c phôc nh÷ng t¸c ®éng kh«ng tèt ®èi víi nÒn kinh tÕ – x· héi cña thuÕ GTGT. C¨n cø vµo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc: Ph¸p, Hungary, Singapore…. vµ thùc tiÔn n­íc ta thiÕt nghÜ chØ nªn quy ®Þnh mét møc thuÕ suÊt chung chung nhÊt ¸p dông cho c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô xuÊt khÈu. Tuy nhiªn ®Ó gi¶m sè l­îng thuÕ suÊt xuèng cßn 2 møc th× ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau : - Mét lµ: X¸c ®Þnh møc thuÕ suÊt ph¶i ®¶m b¶o kh«ng lµm ¶nh h­ëng lín ®Õn nguån thu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, ®ång thêi ph¶i nu«i d­ìng nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. - Hai lµ: Møc thuÕ suÊt ph¶i b¶o hé ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc do ph¶i gi¶m thuÕ nhËp khÈu vµo n¨m 2006 theo hiÖp ®Þnh AFTA. - Ba lµ: Møc thuÕ suÊt ph¶i ®¶m b¶o c«ng b»ng quyÒn lîi vµ nghÜa vô gi÷a c¸c doanh nghiÖp, ®¶m b¶o æn ®Þnh thÞ tr­êng trong n­íc, kh«ng cã t¸c ®éng lín vÒ gi¸ c¶ vµ kh«ng ¶nh h­ëng lín ®Õn ®êi sèng cña nh©n d©n. 2. VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT: Theo quy ®Þnh cña chÝnh s¸ch thuÕ GTGT ë n­íc ta hiÖn nay cã 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay, khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ch­a cao. Sè l­îng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã quy m« võa, nhá ch­a thùc hiÖn chÕ ®é sæ s¸ch kÕ to¸n, chøng tõ hãa ®¬n cßn nhiÒu kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, th× viÖc ¸p dông ®ång thêi 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT lµ cÇn thiÕt. Song, trªn thùc tÕ khi triÓn khai thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT cho thÊy sù tån t¹i 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT lµ bÊt cËp. VËy t«i kiÕn nghÞ chÝnh s¸ch thuÕ GTGT ë n­íc ta chØ nªn quy ®Þnh mét ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ duy nhÊt, ®ã lµ ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. 3. VÒ tæ chøc thùc hiÖn thuÕ GTGT: §Ó chÝnh s¸ch thuÕ GTGT thùc sù ®i vµo ®êi sèng kinh tÕ – x· héi mét c¸ch h÷u hiÖu, trong c«ng t¸c thuÕ cÇn thùc hiÖn ®ång bé vµ nghiªm tóc c¸c biÖn ph¸p sau: - Chó träng th­êng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cho ®éi ngò c¸n bé thuÕ vµ trang bÞ ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i cÇn thiÕt ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lÝ thu thuÕ GTGT. §©y lµ kh©u quan träng quyÕt ®Þnh tÝnh thùc thi, tÝnh hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch thuÕ GTGT, bëi viÖc qu¶n lÝ thu thuÕ GTGT rÊt phøc t¹p nªn nÕu tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n chØ c¸n bé thuÕ hay ph­¬ng tiÖn qu¶n lÝ l¹c hËu sÏ kh«ng thÓ qu¶n lÝ tèt thuÕ GTGT lµm gia t¨ng hiÖn t­îng trèn thuÕ, g©y thÊt thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Do ®ã, nÕu thuÕ GTGT ®­îc qu¶n lÝ tèt sÏ cã t¸c dông thóc ®éng thùc hiÖn nghiªm tóc c«ng t¸c sæ s¸ch, chøng tõ hãa ®¬n, gióp kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng thÊt thu thuÕ. - §Èy m¹nh h¬n c«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch thuÕ GTGT ®Õn mäi tÇng líp nh©n d©n trong x· héi ®Ó mäi ng­êi hiÓu râ b¶n chÊt vµ n¾m ®­îc ­u ®iÓm cña thuÕ GTGT, tr¸nh nh÷ng hiÓu lÇm, nhËn thøc kh«ng ®óng, g©y ngé nhËn do kh«ng hiÓu biÕt vÒ thuÕ GTGT t¹o nªn khe hë cho kÎ kh¸c lîi dông, g©y bÊt an cho nh©n d©n, qua ®ã khuyÕn khÝch mäi ng­êi an t©m ®Çu t­ vèn ®Ó gióp nÒn kinh tÕ cã thªm l­îng vèn cÇn thiÕt cho nhu cÇu ph¸t triÓn. - T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra thuÕ, thùc hiÖn ®ång bé, nghiªm tóc c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, nghiÖp vô vµ hµnh chÝnh trong c«ng t¸c hµnh thu thuÕ GTGT nh»m ng¨n ch¹n, h¹n chÕ t×nh tr¹ng ho¸ ®¬n chøng tõ, hîp ®ång gi¶, khèng, thiÕu ®é tin cËy ®Ó trèn thuÕ, g©y thÊt thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, thÞ tr­êng biÕn ®éng, c¬ cÊu lao ®éng x· héi bÞ x¸o trén. KÕt luËn ThuÕ GTGT lµ mét lo¹i thuÕ quan träng chiÕm tû träng lín trong tæng sè thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. ThuÕ GTGT ®· kh¾c phôc ®­îc mét sè nh­îc ®iÓm cña thuÕ doanh thu, gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt, l­u th«ng hµng ho¸, ®Æc biÖt lµ khuyÕn khÝch ®Èy m¹nh ®èi víi xuÊt khÈu, trªn c¬ së qui m« s¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng tr­ëng mµ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ tÝch cùc lµ t¨ng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. ThuÕ GTGT ra ®êi ®· gãp phÇn t¹o ra søc m¹nh tæng hîp cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, luËt thuÕ nµy cßn rÊt míi mÎ vµ cßn nhiÒu v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn. Trong ph¹m vi tiÓu luËn nµy, t«i ®· nªu ra mét sè thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p nh»m ®Ó hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c thuÕ, gãp phÇn ®¶m b¶o vµ t¨ng c­êng cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Víi kiÕn thøc c¬ b¶n ®· ®­îc häc vµ víi tµi liÖu tham kh¶o, t«i hi väng bµi viÕt nµy sÏ ®em ®Õn cho ng­êi ®äc hiÓu râ thªm vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. Tuy nhiªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, v× vËy t«i mong ®­îc nhËn ®­îc sù gãp ý cña thÇy, c« vµ c¸c b¹n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Tµi liÖu tham kh¶o 1. KÕ to¸n tµi chÝnh - NguyÔn V¨n C«ng - 2. ThuÕ GTGT vµ m« h×nh ¸p dông t¹i ViÖt Nam - NguyÔn Xu©n NhËt - 3. Th«ng t­ “ H­íng dÉn thi hµnh ” N§ sè 79/2000/ N§ - CP ngµy 29/2/2000 4. Gi¸o tr×nh thuÕ Nhµ n­íc - TrÇn Quúnh Ch©u - 5. Kinh tÕ ph¸t triÓn 6. Th«ng t­ sè 185/1998/ TT – BTC 7. Gi¸o tr×nh thuÕ vµ hÖ thèng thuÕ ë ViÖtNam Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 PhÇn I : Nh÷ng lÝ luËn chung vÒ thuÕ GTGT 2 I. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thuÕ GTGT trªn thÕ giíi,b¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña thuÕ GTGT 2 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thuÕ GTGT trªn thÕ giíi, b¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña thuÕ GTGT 2 2. B¶n chÊt cña thuÕ ®èi víi nÒn KTQD 3 3. Chøc n¨ng vµ vai trß cña thuÕ GTGT ®èi víi nÒn KTQD 3 4. Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ GTGT vµo ViÖt Nam 3 II. Kh¸i niÖm, ph¹m vi ®¸nh thuÕ 4 1.Kh¸i niÖm thuÕ GTGT 4 2. Ph¹m vi ¸p dông thuÕ GTGT 5 3. C¨n cø vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT 9 4. Hoµn thuÕ, miÔn, gi¶m thuÕ GTGT 17 III. C«ng t¸c h¹ch to¸n, thuÕ GTGT trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 18 1. TK sö dông 18 2. H¹ch to¸n, thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ 20 3. H¹ch to¸n, thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp 22 4. Sæ kÕ to¸n thuÕ GTGT 24 PhÇn II : Nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ 21 I. NhËn xÐt 26 II. KiÕn nghÞ 29 1. VÒ thuÕ suÊt thuÕ GTGT 29 2. VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT 30 3. VÒ tæ chøc thùc hiÖn thuÕ GTGT 30 KÕt luËn 31 Tµi liÖu tham kh¶o 32