Đề tài Bàn về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành trong doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ

Lêi më ®Çu Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ n­íc ta hiÖn nay kinh doanh dÞch vô chiÕm mét vÞ trÝ chñ ®¹o vµ rÊt lín trong nÒn kinh tÕ quèc doanh. X· héi cµng phat triÓn nhu cÇu vÒ dÞch vô cña con ng­êi cµng ®­îc n©ng cao ®Ó nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng trong x· héi. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m cho m×nh mét h­íng ®i ®óng ®¾n vµ v­¬n lªn ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh ®ã lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i cã chÊt l­îng vµ tÝnh c¹nh tranh cao. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc c¸c doanh nghiÖp cßn gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n dÉn tíi t×nh tr¹ng tr× trÖ vµ l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. Trong t×nh tr¹ng ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n xem lµm thÕ nµo ®Ó duy tr× sù tån t¹i cña doanh nghiÖp m×nh vµ ®Èy m¹nh kinh doanh sao cho cã l·i. Mét ph­¬ng ¸n ®­îc ®­a ra ®ã lµ hîp lý ho¸ chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh dÞch vô, ®iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi thùc tiÔn khi c¸c mÆt hµng ®­a ra kh«ng ®¬n thuÇn lµ chÊt l­îng, ®é tin cËy mµ cßn c¶ vÒ gi¸ c¶ n÷a. Doanh nghiÖp kh«ng dÔ tù nhiªn t¨ng gi¸ c¸c dÞch vô ®Ó tÊt yÕu t¨ng lîi nhuËn mµ cÇn ph¶I tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt to lín víi viÖc tÝch luü cña doanh nghiÖp, n©ng cao ®êi sèng ng­êi lao ®éng, cñng cè søc m¹nh vµ ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. HiÓu hÕt ý nghÜa cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong Doanh nghiÖp kinh doanh dich vô, cµng thÊy râ viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng chØ cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa quan träng mµ ®ã lµ c¬ së gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ vµ ph©n tich t×nh h×nh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. NhËn thøc ®­îc sù quan träng cña vÊn ®Ò trªn vi vËy em ®· chon ®Ò tµi: “Bµn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô” ®Ó nghiªn cøu. Trong bµi viÕt mÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng song khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em mong ®­îc sù gióp ®ì cña thÇy c« gi¸o trong khoa ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n Vai trß ®Æc ®iÓm cña kinh doanh dÞch vô ¶nh h­ëng tíi hachi to¸n kÕ to¸n I. Vai trß, ®Æc ®iÓm vµ nhiÖm vô cña kinh doanh dÞch vô 1.Vai trß cña kinh doanh dÞch vô Kinh doanh dÞch vÞ trong thêi buæi nªn kinh tÕ thÞ tr­ßng nh­ ngµy nay cã mét vai trß rÊt lín trong nÒn kinh tª quèc doanh: - Mang l¹i nguån thu lín cho ng©n s¸ch nhµ n­íc - T¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho rÊt nhiÒu ng­êi d©n - Kinh doanh dÞch vô lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp kh«ng khãi nh­: Du lÞch, nghØ ng¬i, kh¸ch s¹n… ®· gi¶m bít sù ®éc h¹i h¬n so víi nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c - TËn dung tèi ®a nguån nh©n lùc tù nhiªn s½n cã cña ®Þa ph­¬ng, cña quèc gia. 2.§Æc ®iÓm cña kinh doanh dÞch vô Kinh doanh dÞch vô lµ ngµnh kinh doanh s¶n phÈm v« h×nh, chÊt k­îng khã ®¸nh gi¸ v× chÞu nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng tõ phÝa ng­êi b¸n, ng­êi mua vµo thêi ®iÓm chuyÓn giao dÞch vô ®ã v× rÊt nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô phô thuéc vµo thêi vô. MÆt kh¸c, s¶n phÈm dÞch vô lµ s¶n phÈm v« h×nh nªn c¸c s¶n phÈm dÞch vô cã sù kh¸c biÖt vÒ c¬ cÊu chi phÝ so víi s¶n phÈm v©th chÊt kh¸c: HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm dÞch vô ®Òu cã tû träng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thÊp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung t­¬ng ®èi cao. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm dÞch vô th­êng diÔn ra ®ång thêi cïng mét ®Þa ®iÓm nªn cung - cÇu dÞch vô kh«ng thÓ t¸ch dêi nhau mµ ph¶I tiÕn hµnh ®ång thêi. Ngoµi ra, s¶n phÈm dÞch vô kh«ng thÓ cÊt gi÷ trong kho ®Ó dù tr÷ nh»m ®¸p øng sù thay ®æi nhu cÇu cña thÞ tr­êng nh­ c¸c s¶n phÈm vËt chÊt kh¸c. Kinh doanh dÞch vô lµ mét ngµnh kinh tÕ mang tÝnh tæng hîp cao, vËy kinh doanh dÞch vô lµ ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh : Giao th«ng vËn t¶i, b­u chÝnh viÔn th«ng, dÞch vô du lÞch… Trong ®ã, Du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ tæng hîp cã thÓ cã nhiÒu ho¹t ®éng theo c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau nh­ : Kinh doanh vËn chuyÓn Du lÞch, kinh doanh kh¸ch s¹n, nhµ hµng, tæ chøc s¶n xuÊt mua b¸n hµng l­u niÖm vµ c¸c dÞch vô kh¸c nh­ vui choi, gi¶i trÝ, t¾m h¬i, giÆt ñi, ®iÖn tho¹i, cho thuª c¸c dông cô du lÞch… S¶n phÈm cña ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô cã c¸c ®Æc ®iÓm sau ®©y: Kh«ng tån t¹i d­íi d¹ng vËt chÊt, tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dÞch vô b»ng c¸c gi¸c quan hay s¶n phÈm thùc tÕ cña kh¸ch hµng. Qua tr×nh s¶n xuÊt còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh cung cÊp s¶n phÈm cho kh¸ch hµng, tõ ®ã ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô th­êng kh«ng cã s¶n phÈm dù tr÷ ( thµnh phÈm tån kho). Kh¸ch hµng th­êng ph¶I tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn tr­íc khi cung cÊp dÞch vô . Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y ¶nh h­ëng rÊt lín tíi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, tÝnh gi¸ thµnh dich vô hoµn thµnh ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng nh­ Doanh thu vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña doanh nghiÖp. 3. Nhiªm vô c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh. - Theo chuÈn mùc kÕ to¸n vÒ h¸ng tån kho, chi phÝ cung cÊp dich vô bao gåm c¸c chi phÝ sau: Chi phÝ nh©n viªn, chi phÝ khac liªn quan tíi viÖc cung cÊp dÞch vô nh­ chi phi gi¸m s¸t, chi phÝ kh¸c cã liªn quan. Theo chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp chi phÝ nay còng ®­îc hach to¸n theo 3 kho¶n môc chi phÝ gi¸ th¸nh s¶n xuÊt s¶n phÈm thuéc ngµnh c«ng nghiÖp ®ã lµ : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phi nh©n trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. - Trong c«ng t¸c qu¶n lý, chi phÝ s¶n xuÊt vµ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu quan träng lu«n ®­îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m v× chóng g¾n liÒn víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th«ng qua sè liÖu do bé ph©n kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cung cÊp cho c¸c nhµ l·nh ®¹o qu¶n lý nh©n lùc biÕt ®­îc chi phÝ gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i s¶n phÈm còng nh­ toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ tinh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t­, tiÒn vèn cã hiÖu qu¶ tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh nh­ thÕ nµo, ®Ó tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu vµ kÞp thêi nh¨mg h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Ó ra quyÕt ®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn san xuÊt kinh doanh. Gi¸ thµnh trªn ph­¬ng diÖn tµi chÝnh bªn c¹nh chøc n¨ng lµ c«ng cô quan träng kiÓm so¸t t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, cßn lµ mét c¨n cø quan träng gióp doanh nghiÖp x©y dung gi¸ c¶ cho tõng lo¹i s¶n phÈm còng nh­ chiÕn l­îc tiªu thô s¶n phÈm. ViÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®óng kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh chØ cã thÓ dùa trªn viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c, mµ tÝnh chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i chÝu sù ¶nh h­ëng cña kÕt qu¶ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Do vËy tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¶m b¶o x¸c ®Þnh néi dung chi phÝ cÊu thµnh s¶n phÈm, gi¸ trÞ c¸c yÕu tè chi phÝ ®· ®­îc chuyÓn dÞch vµo s¶n phÈm hoµn thµnh cã ý nghÜa quan träng vµ lµ yªu cÇu cÊp b¸ch trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng. §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cÊp qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn t«t nhiªm vô sau: X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh X©y dung tr×nh tù h¹ch to¸n hîp lý trªn c¬ së chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh chÕ ®é kÕ to¸n nhµ n­íc ®Ò ra Thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÞp thêi, chÝnh x¸c theo ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý. Thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, t×nh h×nh thùc hiÕn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã nh÷ng kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt cho l·nh ®¹o ®Ó ra quyÕt ®Þnh tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n Hµng tån kho chi phÝ cung cÊp dÞch vô bao gåm: Chi phÝ nh©n viªn, chi phÝ kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn cung cÊp dÞch vô bao gåm chi phi nh©n viªn vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan trùc tiÕp tíi viÖc cung cÊp dÞch vô nh­ chi phÝ gi¸m s¸t vµ chi phÝ chung cã liªn quan. Theo chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp, c¸c chi phÝ nµy còng ®­îc h¹ch to¸n theo ba kho¶n môc: Chi phÝ cÊu t¹o gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp dÞch vô ®ã lµ : CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC. C¸c chi phÝ vÒ nh©n viªn, chi phi kh¸c liªn quan ®Õn B¶o hiÓm vµ qu¶n lý doanh nghiÖp kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ cung cÊp dÞch vô. §èi víi c¸c nghµnh giao th«ng vËn t¶I chi phÝ cung cÊp dÞch vô ph¶I chi tiÕt theo tõng ho¹t ®éng : VËn t¶I hµnh kh¸ch, vËn t¶I hµng ho¸… theo tõng ®¬n vÞ hoÆc bé phËn s¶n xuÊt. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô, chi phÝ cung cÊp dÞch vô ph¶I chi tiÕt theo tõng kho¶n môc: Nh­ h­íng dÉn du lÞch, kinh doanh kh¸ch s¹n, kinh doanh vËn t¶i du lÞch…trong ho¹t ®«ng kinh doanh kh¸ch s¹n ph¶i chi tiÕt theo tõng loai dich vô nh­ : Ho¹t ®«ng ¨n uèng, cho thuª phßng ngñ, phôc vô gi¶i trÝ, phôc vô kh¸c. II.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh dÞch vô 1.Tµi kho¶n vµ sæ s¸ch kÕ to¸n a.Tµi kho¶n sö dông Tµi kho¶n : 621- Chi phÝ nguyªn vËt liªn trùc tiÕp + Bªn nî : chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho dïng cho chÕ t¹o s¶n phÈm dÞch vô + Bªn cã : - Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu dïng kh«ng hÕt - KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n: 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp + Bªn nî: TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm trong doanh nghiÖp dÞch vô. + Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n gi¸ thµnh. Tµi kho¶n : 623- Chi phÝ s¶n xuÊt chung + Bªn nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh + Bªn cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung - KÕt chuyÓn ( hay ph©n bæ) chi phÝ s¶n xuÊt chung. - Tµi kho¶n :154- Thµnh phÈm - Tµi kho¶n : 632- Gi¸ thµnh s¶n phÈm b) Sæ s¸ch kÕ to¸n Quy tr×nh h¹ch toµn chi phÝ: Chøng tõ chi phÝ ghi sæ chi tiÕt sæ chi tiÕt 154 Tæng hîp chi tiÕt CPSX ThÎ tÝnh gi¸ thµnh Sæ c¸i Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh TK 612 ( 622, 627 …) Th¸ng… n¨m… Stt (Nt) Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè TiÒn Chi tiÕt nî… Ghi cã TK Sè NT 621 VLP … 1 3 4 5 6 7 8 9 10 SD§K Ph¸t sinh vÒ tËp CP Ph¸t sinh kÕt chuyÓn CP xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx SDCK xxx xxx ThÎ tÝnh gi¸ thµnh Th¸ng( Quý)… N¨m.. ChØ tiªu Chi phÝ §K PS T«ng PS CK Zsp Tæng §V 1 2 3 4 5 6 7 1. CPNVLTT 2. CPNCTT 3. CPSXC Céng xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx KÕ to¸n lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng 2.KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. KÕ to¸n chi phÝ NVLTT ( nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp) ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô lµ c¸c chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu hay nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm, lao vô hay dÞch vô cho kh¸ch hµng. Néi dung cô thÓ cña kho¶n môc chi phÝ NVLTT ®èi víi tõng ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ cã thÓ rÊt kh¸c nhau. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh vËn chuyÓn, chi phÝ NVLTT bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nhiªn liÖu vµ vËt liÖu phô nh­ : x¨ng, dÇu vµ phô tïng thay thÕ. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh h­íng dÉn du lÞch, chi phÝ NVLTT bao gåm kho¶n chi vª ¨n, uèng, ngñ, nghØ, ph­¬ng tiÖn ®i l¹i, vÐ ®ß vÐ phµ… §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ¨n uèng CPNVLTT chØ liªn quan nh÷ng mÆt hµng tù chÕ biÕn ®Ó phôc vô kh¸ch hµng vµ th­êng bao gåm c¸c chi phÝ vÒ NVLC, NVL phô ®­îc dïng ®Ó chÕ biÕn mãn ¨n, thøc uèng. §èi víi kh¸ch s¹n CPNVL lµ gi¸ trÞ c¸c vËt liÖu mµ kh¸ch s¹n ph¶i vµ ®· cung cÊp cho kh¸ch l­u tró sö dông hµng ngµy theo tiªu chuÈn quy ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i phßng ngñ. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n nh­ sau: a) §èi víi ®¬n vÞ h¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn - Khi xuÊt NVL ®Ó dïng trùc tiÕp vµo viÖc thùc hiÖn c¸c dÞch vô hay chÕ biÕn hµng ¨n, hµng uèng ghi: Nî TK 621_ Chi tiÕt tõng ho¹t ®éng Cã TK 152 Tr­êng hîp mua NVL vÒ xuÊt th¼ng cho c¸c bé ph©n sö dông trùc tiÕp cho viÖc thùc hiÖn c¸c dÞch vô hay chÕ biÕn hµng ¨n uèng kh«ng qua kho ghi Nî TK 621_ Chi tiÕt tõng ho¹t ®éng Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 141, 331. Cuèi kú kiÓm kª x¸c ®Þnh gi¸ trÞ c¸c vËt liÖu ch­a sö dông hÕt ë c¸c bé phËn, kÕ to¸n ®iÒu chØnh vµ ghi gi¶m chi phÝ NVLTT ph¸t sinh trong kú b»ng c¸ch ghi ©m: Nî TK 621 Cã TK 152 KÕt chuyÓn CPNVLTT vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t­îng, tËp hîp chi phÝ ghi: Nî TK 154 Cã TK 621 S¬ ®å h¹ch to¸n TK 111,112, 331 TK 621 TK 152 (1) TK 133 (3) (1) TK 154 (4) (2) TK 152 Ghi chó: (1) – Mua NVL dïng trùc tiÕp cho thù hiÖn dÞch vô (2) , (4) – KÕt chuyÓn chi phÝ NVL (3) – VËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho b.§èi víi ®¬n vÞ h¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú §Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL tån kho ®Çu kú ghi Nî TK 611 ( 6111) Cã TK 152 Trong kú khi mua NVL vÒ sö dông ghi Nî TK 611 ( 6111) Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 141, 331 Cuèi kú kiÓm kª vµ kÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL tån kho cuèi kú kÕ to¸n ghi Nî TK 152 Cã TK 611 ( 6111) Sau ®ã tÝnh vµ kÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL thùc tÕ sö dông trong kú cho viÖc thùc hiÖn c¸c dÞch vô ghi. Nî TK 621 Cã TK 611 S¬ ®å h¹ch to¸n TK 152 TK 611 TK 111, 112, 331 (1) (3) TK 133 TK 111, 112, 331 TK 152 (2) (4) TK 133 TK 621 (5) Ghi chó: (1) – KÕt chuyÓn NVL tån ®Çu kú (2) – Mua NVL ®Ó sö dông (3) – Mua NVL tr¶ b»ng TM, TGNH, ph¶i tr¶ (4) - KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp 3.Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ toµn bé tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, c¸c kho¶n phô cÊp ®­îc tÝnh vµo l­¬ng ph¶i tr¶ cho bé phËn lao ®éng trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®Ó cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng : Nh­ nh©n viªn l¸i xe, phô xe, h­íng dÉn viªn du lÞch, nh©n viªn phôc vô bµn, bÕp, bar, nh©n viªn phôc vô phßng ngñ… c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ cña nh©n viªn nµy. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n nh­ sau: Khi tÝnh ra tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp ®­îc tÝnh vµo l­¬ng ph¶i tr¶ cho nh÷ng nh©n viªn trùc tiÕp thùc hiÖn dÞch vô trong kú kÕ to¸n ghi: Nî TK 622_ Chi tiÕt theo tõng ho¹t ®éng Cã TK 334 Khi x¸c ®Þnh c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn trùc tiÕp phÇn ®­îc tÝnh vµo chi phÝ ghi: Nî TK 622_ Chi tiÕt tõng ho¹t ®éng Cã TK 338 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ, ghi: Nî TK 154 ( hoÆc Tk 631) Cã Tk 622 S¬ ®å h¹ch to¸n TK 334 TK 622 TK 154(631) (1) TK 335 (3) TK 338 (2) Ghi chó : (1) – TÝnh ra tiÒn c«ng ph¶i tr¶ (2) - C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (3) – KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 4. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ vÒ tæ chøc vµ qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng ë c¸c bé phËn, ®¬n vÞ cung cÊp dÞch vô. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Khi tÝnh ra tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÇp ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý, c¸c bé phËn kinh doanh dÞch vô, ghi: Nî TK 627 ( 6271)_ Chi tiÕt theo tõng bé phËn cña tõng ho¹t ®éng Cã TK 334 Khi x¸c ®Þnh c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý, phÇn ®­îc tÝnh vµo chi phÝ, ghi: Nî TK 627 ( 6271) Chi tiÕt theo tõng bé phËn cña tõng ho¹t ®éng Cã TK 338 Khi xuÉt vËt liÖu ®Ó söa ch÷a, b¶o d­ìng TSC§ ®ang dïng ë c¸c bé phËn thùc hiÖn dÞch vô hay vËt liÖu gi¸n tiÕp, ghi: Nî TK 627 ( 6271) Chi tiÕt theo tõng bé phËn cña tõng ho¹t ®éng Cã TK 152 Khi xuÊt c«ng cô dông cô cho c¸c bé phËn thùc hiÖn dich vô theo ph­¬ng ph¸p ph©n bæ mét lÇn, ghi:  Nî TK 627 ( 6271) Chi tiÕt theo tõng bé phËn cña tõng ho¹t ®éng Cã TK 153 NÕu gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cã gi¸ trÞ lín cÇn ph©n bæ vµo chi phÝ cña nhiÒu kú th× h¹ch to¸n quan tµi kho¶n 142 hoÆc tµi kho¶n 242. KhÊu hao TSC§ ®ang dïng ë c¸c bé phËn thùc hiÖn dÞch vô, ghi: Nî TK 627 ( 6274) Chi tiÕt theo tõng bé phËn cña tõng ho¹t ®éng Cã TK 214 C¸c chi phÝ vÒ ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i … ë c¸c bé phËn thùc hiªn dÞch vô, ghi: Nî TK 627 ( 6277, 6278 ) Chi tiÕt theo tõng bé phËn cña tõng ho¹t ®éng Nî Tk 133 Cã TK 331, 111, 112, 141 - NÕu cã ph¸t sinh c¸c kho¶n lµm gi¶m chi phÝ SXC, ghi: Nî TK 111, 138 Cã TK 627 _Chi tiÕt theo tõng bé phËn cña tõng ho¹t ®éng. Cuèi kú tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ SXC cña tõng bé phËn, ®¬n vÞ cung cÊp dÞch vô cho c¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung chung vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, ghi: Nî TK 154 ( hoÆc TK 631) Cã TK 627 S¬ ®å tµi kho¶n TK 334, 338 TK 627 TK 111 (1) ( 7) TK 152, 153 (2) TK 142, 242 TK 335 (3) (8) TK 214 (4) TK 154 ( 631) (9) TK 11, 112, 331 (5) TK 632 TK 133 (10) TK 335 (6) Ghi chó: (1) – TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (2) - Mua NVL söa ch÷a b¶o d­ìng TSCD, mua CCDC cho thùc hiÖn dÞch vô (3) – Gi¸ trÞ CCDC xuÊt dïng cã gi¸ trÞ lín (4) – KhÊu hao TSC§ (5) – TiÒn ®iÖn, tiÒn n­íc (7) - C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ (9) – Cuèi kú ph©n bæ chi phÝ (10) KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n 5. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ dÞch vô dë dang a) Tæng hîp chi phÝ §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ kinh doanh dÞch vô lµ tõng lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô hoÆc tõng ®¬n vÞ, bé phËn kinh doanh nh­ : tõng ®éi xe hay ®Çu xe, tõng bé phËn, ¨n uèng, vui ch¬i gi¶ trÝ … §èi t­îng tÝnh gi¸ lµ c¸c dÞch vô ®· hoµn thµnh, cung cÊp cho kh¸ch hµng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. Do tÝnh ®a d¹ng vµ phong phó cña ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô cho nªn ®î vÞ ®o l­êng khèi l­îng dÞch vô lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ c¸c dÞch vô cã thÓ nh­: TÊn , km, kh¸ch, sè ngµy, sè phßng… Nh­ phÇn trªn ®· h¹ch to¸n vµ ph©n bæ c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trªn cuèi cïng còng ®­îc tæng hîp bªn nî tµi kho¶n 154 – Chi phÝ kinh doanh dë dang më chi tiÕt theo tõng lo¹i dÞch vô. Néi dung ph¶n tµi kho¶n 154 – Kinh doanh dë dang nh­ sau: + Bªn nî : Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú ( CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC) + Bªn cã : - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ -Tæng gi¸ thµnh s¶n xu©t thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh + D­ nî : Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô d¬ dang ch­a hoµn thµnh. Qu¸ tr×nh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt tiÕn hµnh nh­ sau: Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu tr­c tiÕp chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng dÞch vô Nî TK 154 ( chi tiÕt ®èi t­îng) - Tæng hîp chi phÝ NVLTT theo tõng ®èi t­îng Cã TK 621 ( chi tiÕt ®èi t­îng) - KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT theo tõng ®èi t­îng Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng tr­c tiÕp chi tiÕt theo tõng ®èi t­¬ng Nî TK 154 ( chi tiÕt ®èi t­îng) – Tæng hîp chi phÝ NCTT theo tõng ®èi t­îng Cã 622 ( chi tiÕt ®èi t­îng) – KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT theo tõng ®èi t­îng Ph©n bæ chi phÝ s¶n xu©t chung cho tõng ®¬n vÞ dÞch vô ( chi tiÕt theo tõng ®åi t­îng) Nî TK 154 ( Chi tiªt ®èi t­îng) – Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi t­îng Cã TK 627 ( chi tiªt ®èi t­îng) – KÕt chuyÓn hay ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi t­îng C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ ( nÕu ch­a ghi gi¶m trªn tµi kho¶n 621, 627) Nî TK 152 Cã TK 154 *) §èi t­îng h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn Cuèi kú kÕt chuyÓ c¸c kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung chi Nî TK 154 – Chi tiÕt theo tõng bé ph©n hoËt ®éng Cã TK 621, 622, 627 Sau khi x¸c ®Þnh chi phÝ kinh doanh dÞch vô dë dang cuèi kú kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña khèi l­îng s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh ®· cung cÇp cho kh¸ch hµng vµ ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú kÕ to¸n ghi Nî TK 632 Cã TK 154 S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp TK 621 TK 154 TK152 (1) (4) TK 622 (2) TK 138 (5) TK 627 (3) TK 632 (6) Ghi chó : (1), (2), (3) - Cuèi kú kÕt chuyÓn CP NVLTT, CPNCTT, CPSXC (5) - C¸c kho¶n gi¶m trõ (6) – Gi¸ thanhg thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh  *) §èi víi ®¬n vÞ h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú §Çu kú: KÕt chuyÓn chi phÝ kinh doanh dÞch vô d¬ dang cuèi cña kú tr­íc kÕ to¸n ghi Nî TK 631 Cã TK 154 Cuèi kú : kÕt chuyÓn c¸c kho¶n môc chi phi nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ghi Nî TK 631 Cã TK 621, 622, 627 KÕt chuyÓn chi phÝ kinh doanh dich vô dë dang cuèi kú nµy ghi Nî TK 154 Cã TK 631 - KÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña khèi l­îng s¶n phÈm, dich vô ®· hoµn thµnh, cung cÊp cho kh¸ch hµng vµ ®­îc x¸c ®Þnh thiªu thô trong kú kÕ to¸n ghi Nî TK 632 Cã TK 631 S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp TK 154 TK 631 TK 154 (1) (5) TK 621 (2) TK 138 (6) TK 622 (3) TK 632 (7) TK 627 (4) Ghi chó : (1) – KÕt chuyÓn chi phÝ kinh doanh dÞch vô dë dang (2), (3), (4) – KÕt chuyÓn CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC (5) – Chi phÝ kinh doanh dÞch vô dë dang (7) - KÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña khèi l­îng s¶n phÈm b)KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dÞch vô dë dang S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc ë gian ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶I tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Tuú theo ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô cã thÓ ¸p dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p sau: §¸nh gi¸ theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ( hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh) CPSX CPNVLTT hoÆc CPSX SPDD§K + CPTT Trong kú Sè l­îng SPDDCK = * SPDD Sè l­îng SP CK Hoµn thµnh trong kú + Sè l­îng SPDDCK - X¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang theo s¶n l­îng ø¬c tÝnh t­¬ng ®­¬ng, tiªu chuÈn quy ®æi th­êng dùa vµo giê c«ng hoÆc tiÒn l­¬ng ®Þnh møc. Trªn c¬ së s¶n phÈm hoµn thµnh, s¶n l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng chi phÝ s¶n xuÊt cña dë dang ®Çu kú vµ chi phÝ ph¸t sinh trong kú cña s¶n phÈm dë dang cuåi kú theo c«ng thøc. CPSX CPPS CPSX SPD D§K + Trong kú Sè l­îng SPDDCK = * quy ®æi Sè l­îng SP + Sè l­îng SPDDCK Hoµn thµnh trong kú quy ®æi - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn ( ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh t­¬ng ®­¬ng) Gi¸ trÞ SPDD Gi¸ trÞ NVL cßn 50% chi phÝ Ch­a hoµn thµnh = n»m trong SPDD + chÕ biÕn Theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú Theo ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ Tæng Z dÞch vô hoµn thµnh = CPDVDD§K + CPPS trong kú- CPDVDDCK Tæng Z thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú Z ®¬n vÞ thùc tÕ SP = Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú 6. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh §èi víi c¸c chi phÝ trùc tiÕp chØ liªn quan tíi mét lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô th× c¨n cø vµo chøng tõ gèc tËp hîp chi phÝ thùc tÕ cho dÞch vô ®ã. §èi víi c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu dÞch vô kh¸c nhau mµ qu¸ tr×nh ghi chÐp ban ®Çu kh«ng t¸ch biÖt ®­îc ra ®­îc th× tËp hîp riªng sau ®ã ph©n bæ dÞch vô theo tiªu thøc thÝch hîp. §Ó tÝnh gi¸ thµnh c¸c s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh cung cÊp cho kh¸ch hµng trong kú kÕ to¸n th­êng ¸p dông ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hay cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n. Theo ph­¬ng ph¸p nµy: Tæng gi¸ Chi phÝ dÞch vô Chi phÝ ph¸t chi phÝ dÞch thµnh dÞch = ®Çu kú + sinh trong kú - vô dë dang CK vô hoµn thµnh §èi víi c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã s¶n phÈm dë dang hoÆc khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô dë dang kh«ng ®¸ng kÓ nh­ kinh doanh hµng ¨n uèng, vui ch¬i gi¶i trÝ … th× tæng hîp gi¸ thµnh dÞch vô hoµn thµnh còng chÝnh lµ tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú . Trong tr­êng hîp ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ lµ nhãm s¶n phÈm hay dÞch vô cïng lo¹i ®èi t­îng tÝnh gÝa thµnh lµ c¸c s¶n phÈm dÞch vô kh¸c nhau th× kÕ to¸n sÏ ¸p dông ph­¬ng ph¸p hÖ sè hoÆc ph­¬ng ph¸p tû lÖ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh tõng s¶n phÈm, dÞch vô kh¸c nhau. III.Hoµn thiÖn chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô 1. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh dÞch vô HiÖn nay trong mçi hÖ thèng kÕ to¸n quèc gia cña c¸c n­íc tiªn tiÕn cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kÕ to¸n cïng lóc tån t¹i ba hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ kh¸c nhau ®ã lµ kÕ to¸n chi phÝ, kÕ to¸n chi phÝ ®Þnh møc, kÕ to¸n chi phÝ th«ng dông. So s¸nh sù kh¸c nhau vÒ thêi ®iÓm t×nh gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¸ chi phÝ yÕu tè ®Çu vµo, chi phÝ s¶n xuÊt chung cña 3 hÖ thèng kÕ to¸n cho thÊy tÝnh linh ho¹t cña hÖ thèng chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô. Tuú thuéc vµo tr×nh ®é nhËn thøc, tæ chøc kÕ to¸n, ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt quy tr×nh cña tõng lo¹i dÞch vô, tõng lo¹i s¶n phÈm mµ nh©n viªn kÕ to¸n mçi doanh nghiÖp vËn dông theo hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ cho phï hîp. TÝnh linh ho¹t cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc biÓu hiÖn HÖ thèng kÕ chi phÝ th«ng dông phï hîp víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp muèn cã nhanh chãng th«ng tin gi¸ thµnh s¶n phÈm ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Trong kú kÕ to¸n lu«n ghi nhËn chi phÝ ph¸t sinh ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®©y còng lµ c¸ch lµm chÝnh x¸c nhÊt. Tuy nhiªn c¸ch lµm nµy kh«ng ph¶I lóc nµo còng thuËn lîi. XÐt tÝnh chÊt ph¸t sinh cña tõng kho¶n môc chi phÝ cã thÓ tËp hîp ngay cho viÖc tÝnh to¸n nhanh chãng gi¸ thµnh s¶n phÈm phôc vô cho viÖc tiªu thô, gåm cã: Chi phÝ NVLTT vµ chi phÝ NCTT hÇu nh­ cã thÓ tÝnh ngay ®­îc do c¸c chøng néi bé cung cÊp. Qu¸ tr×nh tËp hîp tÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ kÞp thêi cho viÖc t×nh to¸n nhanh gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ lµ gÆp nhiÒu trë ng¹i, th«ng th­êng cuèi kú (cuèi th¸ng) míi x¸c ®Þnh ®­îc. Chi phÝ s¶n xuÊt chung phô thuéc vµo c¸c yÕu tè bªn ngoµi nh­ tiÒn ®iÖn, tiÒn n­íc, ®iÖn tho¹i, b¶o hiÓm… C¸c ho¸ ®¬n nµy ®Õn cuèi kú nhµ cung cÊp míi tÝnh vµ b¸o cho doanh nghiÖp hoÆc cã thÓ ®Çu kú sau míi göi cho doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, c«ng ty cÇn biÕt c¸c chi phÝ ngay ®Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh cña s¶n phÈm lµ c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n dÞch vô. NÕu kh«ng cã c¸c th«ng tin nµy th× c«ng ty sÏ kh«ng cã kh¶ n¨ng ®Þnh gi¸ c¹nh tranh mét c¸ch h¬pl lý, sÏ kh«ng cã kh¶ n¨ng ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm c¹nh tranh ®ua vµo thÞ tr­êng. Ngoµi ra trong lÜnh v­c nµy cßn cã rÊt nhiÒu hîp ®ång do vËy cÇn cã c¸c th«ng tin chÝnh x¸c ba kho¶n môc chi phÝ dã lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Trong doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô thi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc quan t©m nhiÒu h¬n. T­ ®ã ta xem xÐt phÇn kÕ toµnd chi phÝ chung ®Þnh møc ®©y lµ mét lo¹i h×nh tiªn tiÕn thÓ hiÖn viÖc ¸p dông vµo viÖc tÝnh chi phÝ. Liªn hÖ víi kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cña n­íc ta hiÖn nay th× chØ cã duy nhÊt hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ thùc tÕ do vËy vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp do vËy chóng ta nhÊt thiÕt ph¶I x©y dùng hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xu©t linh ho¹t bæ xung thªm cho kÕ to¸n chi phÝ ë ViÖt Nam. 2. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt Qua thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chóng ta cÇn xem xÐt mét sè vÊn ®Ò sau. Thø nhÊt : HÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam cã hai ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho, ®ã lµ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú. Mçi ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho cã ¶nh h­ëng ®Õn thêi ®iÓm, ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¸c nhau. §èi víi ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi kú lµ hîp lý. §èi víi ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn th× mäi sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m chi phÝ ®Òu h¹ch to¸n kÞp thêi, th­êng xuyªn chø kh«ng ®îi ®Õn cuèi kú. Theo chª ®é kÕ to¸n hiÖn nay, tµi kho¶n 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang h¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, nh­ng chØ ®Õn cuèi kú míi tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh. §iÒu nµy kh«ng phï hîp víi néi dung ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. Do vËy cÇn më réng thêi ®iÓm h¹ch to¸n cho tµi kh¶n nµy b»ng c¸ch bæ xung thªm hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt th«ng dông. Thø hai: Trong c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang th× ph­¬ng ph¸p tÝnh khèi l­îng s¶n phÈm t­¬ng ®­¬ng cã nh­îc ®iÓm lµ khèi l­îng tÝnh to¸n lín, mÊt nhiÒu thêi gian, khi khiÓm kª s¶n phÈm dë dang cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc m­c ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang ë tõng b­íc, c«ng viÖc nµy kh¸ phøc t¹p. Theo c¸ch tÝnh truyÒn thèng, chi phÝ s¶n phÈm d¬ dang ®­îc tÝnh riªng cho tõng kho¶n môc. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c cßn l¹i sau ®ã ®­îc tÝnh tæng hîp l¹i. Ph­¬ng ph¸p nµy cã hai vÊn ®Ò cÇn xem l¹i cho phï hîp víi hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh vµ tÝnh ®a d¹ng trong s¶n xuÊt. Theo ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng, x¸c ®Þnh kho¶n môc chi phÝ nguyªn v©t liÖu chÝnh phï hîp víi hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n doanh nghiÖp tr­íc n¨m 1996, v× nguyªn vËt liÖu lµ mét kho¶n môc cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n ph©m. Trong hÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp hiÖn nay, gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng quy ®Þnh kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh mµ chØ theo dâi kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nh­ vËy ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo ph­¬ng ph¸p ­íc l­îng t­¬ng ®­¬ng, nªn chuyÓn ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh sang kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. KÕt luËn HiÖn nay n­íc ta ®ang trong thêi kú chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, do vËy mµ c¸c doanh nghiÖp ®ang ph¶i ®èi diÖn víi m«i tr­êng kinh doanh biÕn ®éng kh«ng ngõng, diÔn biÕn phøc t¹p vµ rñi ro. Trong bèi c¶nh ®ã, tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i phÊn ®Êu v­¬n lªn, t×m cho m×nh h­íng ®i ®óng ®¾n. Víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× kh©u h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn, cã ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thiªu thô dÞch vô vµ ®Õn lîi nhuËn cña c«ng ty. V× vËy, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈn gi÷ vai trß hÕt søc quan träng vµ thiÕt thùc víi viÖc qu¶n lý gi¸ thµnh nãi riªng vµ qu¶n lý kinh tÕ nãi chung. VËy ta cã kh¼ng ®Þnh r»ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã t¸c dông to lín trong viÖc qu¶n lý kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. NÕu c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, th× ®iÒu ®ã sÏ gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Do thêi gian kh«ng nhiÒu, tr×nh ®é cã h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸ch khái nh÷ng thiÒu sãt vµ khuyÕt ®iÓm. Em rÊt mong ®­îc sù ®¸nh gi¸ vµ gióp ®ì cña thÇy c« ®Ó cho ®Ò ¸n nµy hoµn thiÖn h¬n vµ rót ra ®­îc bµi häc cho m×nh trong häc tËp còng nh­ c«ng t¸c sau nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn vµ gióp ®ì cña thÇy giao Ph¹m Thµnh Long ®Ó em hoµn thiÖn ®Ò ¸n nµy. Môc lôc