Đề tài Bàn về nghiệp vụ Bảo hiểm nhân thọ và các loại hình Bảo hiểm nhân thọ đang được triển khai ở Việt Nam hiện nay

có những điểm giống và khác nhau so với hình thức tiết kiệm. b- Sự giống và khác nhau giữa Bảo hiểm nhân thọ và gửi tiền tiết kiệm: + Giống nhau: - Giữa gửi tiền tiết kiệm và Bảo hiểm nhân thọ là đều thu hút được một lượng tiền mặt rất lớn nằm ở mọi cơ quan dn, ở mọi thành phần kinh tế, mọi htành phần dân cư từ đó tạo lập được một quỹ. Quỹ này đều góp phần đầu tư pt cho nền kinh tế từ đó góp phần chống lạm phát, tạo thêm công ăn việc làm cho mọi người trong xã hội. - Người gửi tiền tiết kiệm khi kết thúc kì hạn gửi thì dược nhận một hoản tiền gốc và một khoản lãi xuất nhất định. Bảo hiểm nhân thọ khi kết thúc các hợp đồng trong đại đa số các nghiệp vụ người tham gia cũng được nhận một khoản tiền nộp cho Bảo hiểm đồng thời cũng có thêm một khoản lãi do đầu tư nguồn vốn của công ty Bảo hiểm mang lại. - Giữa gửi tiền tích kiệm và Bảo hiểm nhân thọ đều góp phần tích cực cho tăng trưởng và phát triển kinh tế, khắc phục những khó khăn tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người lao động và sinh hoạt hàng ngày có một tương lai đảm bảo ổn định, thu hút những nguồn vốn nhàn rỗi còn tồn đọng trong dân cư mà chưa được triển khai. Vì vậy mà cả hai hình thức này đều được nhà nước bảo hộ. + Khác nhau: - Mục đích: cả hai hình thức khác nhau ở nhiều điểm nhiều khía cạnh. Gửi tiền tiết kiệm mục đích chính là nhận lãi suất và thường được nhận trong một thời gian thơì kì nhất định. Bảo hiểm nhân thọ mục đích không chỉ mang tính chất tiết kiệm để lấy lãi mà còn khắc phục những rủi ro. Nghĩa là Bảo hiểm nhân thọ còn mang tính chất tương hỗ, tính xã hội to lớn. - Tính chất: . Gởi tiền tích kiệm hoàn toàn mang tính kinh tế . Bảo hiểm nhân thọ ngoài tính chất kinh tế ra nó còn mang tính chất xã hội rõ rệt. - Phương thư gửi và nộp: . Gửi tiết kiệm: được tiến hành khi người có tiền mang đi gửi phải đến các quỹ tiết kiệm hoạc ngân hàng để làm thủ tục. . Bảo hiểm nhân thọ có ưu thế hơn là làm thủ tục và kí kết hợp đồng tại nhà. - Người nhận quyền lợi tiền gửi tiết kiệm và người nhận số tiền Bảo hiểm nhân thọ. Trong gửi tiết kiệm người nhận và người gửi là một hoặc người thừa kế hợp pháp. Trong Bảo hiểm nhân thọ người tham gia Bảo hiểm và người nhận số tiền bảo hiểm có nhiều khác nhau. cụ thể: - Đối với hoạt động Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn: thường thì người tham gia và người nhận là như nhau, chỉ khi người tham gia không may bị chết thì người nhận là người khác. - Đối với hợp đồng ASGD thì người tham gia và người nhận là khác nhau. 2- Nguyên tắc hoạt động của Bảo hiểm nhân thọ: Ta đã biết về nguyên tắc của Bảo hiểm nhân thọ nói chung có rất nhiều điểm khác biệt và nó phải dựa trên sự tính toán chính xác tỉ lệ chết của dân số. Qua đây ta thấy được nguyên tắc hoạt động của Bảo hiểm nhân thọ được biểu hiện như sau: Nguyên tắc vừa Bảo hiểm vừa tiết kiệm: tức là hợp đồng sẽ được kí kết với người tham gia. Người tham gia Bảo hiểm nhân thọ sẽ tuỳ chọn lấy số tiền bảo hiểm sẽ nhận về sau và từ đó sẽ thực hiện đóng phí theo mức quy định và nộp phí theo (tháng quý, năm..). khi hết hạn hợp đồng Bảo hiểm người tham gia Bảo hiểm được nhận toàn bộ số tiền bảo hiểm. Đó là mức trách nhiệm tối đa mà công ty Bảo hiểm phải trả, ngoài ra họ còn được nhận thêm một khoản lãi suất từ hoạt động đầu tư vốn của công ty Bảo hiểm nhân thọ. Vì vậy ý nghĩa tiết kiệm của Bảo hiểm nhân thọ là ở chỗ khác với loại hình Bảo hiểm khác, người tham gia Bảo hiểm chắc chắn được nhận số tiền bảo hiểm vào ngày kết thúc của hoạt động..Còn ý nghĩa bảo hiểm của Bảo hiểm nhân thọ là nếu ngươì tham gia Bảo hiểm nhân thọ bị thương tật toàn bộ vĩnh viễn do tai nạn thì công ty sẽ dừng thu phí nhưng hợp đồng vẫn được duy trì và công ty Bảo hiểm sẽ trả toàn bộ số tiền bảo hiểm khi hết hạn hoạt động. Mặt khác hoạt động của Bảo hiểm nhân thọ cũng dựa trên quy luật số đông bù số ít, cụ thể đó là trong trường hợp người tham gia không phải đống phí nhưng hoạt động vẫn được duy trì. Khi đó Bảo hiểm nhân thọ sẽ dựa vào số đông người để xan xẻ để bù đắp sự thiếu hụt đó và khắc phục dần trong nhiều năm. Nó thể hiện tính chất xã hội hoá rất cao đồng thời còn mang cả tính nhân đạo nhân văn cao cả bởi vì Bảo hiểm nhân thọ luôn ở bên cạnh mỗi cá nhân, mỗi tập thể..những lúc họ gặp khó khăn. Ta cứ thử suy ngẫm xem: mỗi khi ta chuẩn bị làm một việc tớn trong những năm tới mà trong tay chưa có đủ tiền ; rồi khi phải chuẩn bị một khoản tiền lớn đề phòng khi gia đình có ma chay hiếu hỉ hoặc là ở vào hoàn cảnh phải nương tựa vào đâu nếu ta là người có thu nhập chính trong gia đình nay không còn có thu nhập nữa. Hơn nữa ta muốn có thêm một đức tính kiên trì và thói quen tiết kiệm. Để thực hiện được những công việc đó thì Bảo hiểm nhân thọ luôn là tấm lá chắn hữu hiệu để giúp ta thực hiện mong muốn đó. Bảo hiểm nhân thọ còn đảm bảo được nguyên tắc trung thực và tín nhiệm tuyệt đối, luôn tạo cơ hội và hỗ trợ cho người tham gia có được những ích lợi đích thực, đảm bảo cho cả hai bên cùng có lợi. II- SỰ CẦN THIẾT VÀ TÁC DỤNG CỦA BẢO HIỂM NHÂN THỌ: 1- Tại sao cần thiết mua bảo hiểm nhân thọ Có thể khẳng định rằng các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ chắc chắn mang lại lợi ích cho các chủ hợp đồng khi họ tham gia. Mặt khác còn góp phần tăng trưởng và phát triển kinh tế. Tuy nhiên áp dụng ở Việt Nam nghiệp vụ này cho thấy bảo hiểm nhân thọ ra đời đáp ứng được những vấn đề cơ bản sau: Trường hợp người tham gia không may bị chết, gia đình có tiền để trả nợ trả những khoản chi phí mai táng chôn cất. Bù đắp dược những khoản thu nhập thường xuyên cho gia đình. Khi người chủ gia đình bị chết hoặc là người tham gia là người có thu nhập chính trong gia đình nay không còn có thu nhập nữa. Trường hợp người tham gia không may bị thương tật vĩnh viễn hoặc bị ốm đau, gia đình sẽ có tiền chi phí để cứu chữa (như tiền thuốc, tiền nằm viện, phẫu thuật). Đối với cuộc sống bình thường: gia đình sẽ có tiền để trả học phí và các khoản lệ phí khác trong trường hợp còn học đại học, cưới xin, khởi nghiệp kinh doanh... Và có được khoản tiền để trả nợ nếu mua một ngôi nhà mới. Ngoài ra còn có được một khoản tiền lớn khi về hưu đồng tiền góp phần tăng thêm tích luỹ ngân sách cho gia đình. Đối với hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ góp phần bù đắp thiệt hại cho các doanh nghiệp do người chủ dn không may bị chết thì sẽ được trả số tiền bảo hiểm mà dã được chọn trước cho người được hưởng quyền lợi BH. Trường hợp tai nạn dẫn đến thương tật toàn bộ vĩnh viễn thì sẽ được trả số tiền BH và hợp đồng vẫn được duy trì miễn phí với đầy đủ các quyền lợi BH khác và từng năm sẽ được chia thêm lãi từ kết quả đầu tư phí bảo hiểm nhân thọ của công ty. 2- Tác dụng: Bảo hiểm nhân thọ ra đời có nhiều tác dụng tuy vậy có thể khái quát ở một số tác dụng chủ yếu sau: Đối với từng cá nhân và gia đình, nó thể hiện sự quan tâm lo lắng của người chủ gia đình với người phụ thuộc, giữa cha mẹ với con cái đồng thời góp phần làm giảm bớt khó khăn về mặt tài chính của gia đình khi không may gặp rủi ro. Tham gia bảo hiểm nhân thọ cũng có nghĩa là tiết kiệm một cách thường xuyên có kế hoạch. Khi quyết định mua một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thì những khoản phí nhỏ phải nộp hàng tháng trích từ ngân sách của một gia đình có thể coi như những khoản chi tiền điện, tiền nước, tiền nhà... Trong điều kiện kinh tế phát triển và ổn định những gia đình có thu nhập, chi tiêu ở mức cao trích một khoản tiền dể mua bảo hiểm nhân thọ nó không ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình chi tiêu trong một tháng của gia đình đó và như vậy hàng tháng họ đã tiết kiệm được một khoản tiền nhất định. Khoản tiền tiết kiệm được thực chất đã tạo lập được nguồn quỹ nhất định cho gia đình. Góp phần để giáo dục con cái vàcó tiền để chi dùng khi về hưu. Đối với nền kinh tế bảo hiểm nhân thọ đã thu hút được một lượng tiền rất lớn còn nhàn rỗi nằm tản mạn ở các tầng lớp dân cư trong xã hội. Lượng tiền này không chỉ có ý nghĩa tiết kiệm chống lạm phát mà còn góp phần đáng kể vào nguồn vốn đầu tư dài hạn giúp nền kinh tế tăng trưởng và phát triển. Qua số liệu thống kê trên thế giới những năm qua cho thấy nghiệp vụ này chiếm phần lớn trong GDP của một số quốc gia trong bảng sau: Đơn vị: Triệu USD Tên nước Tổng phí %bảo hiểm nhân thọ %so với GDP Hàn quốc 36, 1 79 8, 68 Nhật bản 320 73 5, 6 Đài loan 9. 9 69 6, 0 Mĩ 522 41 3, 4 Anh 192 64, 5 7, 1 Đối với xã hội: bảo hiểm nhân thọ góp phần tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động nâng cao phúc lợi cộng đồng. Như ở hàn quốc có hơn một người làm việc ở các công ty bảo hiểm nhân thọ. III- CÁC LOẠI HÌNH BẢO HIỂM NHÂN THỌ CƠ BẢN: 1. Bảo hiểm sinh mạng có thời hạn: a. Khái niệm và đặc điểm: - Bảo hiểm sinh mạng có thời hạn được hiểu là loại hình bảo hiểm mà trong đó công ty bảo hiểm có trách nhiệm trả số tiền bảo hiểm cho người tham gia khi họ không may bi chết. Đó là lúc công ty sẽ thanh toán toàn bộ số tiền bảo hiểm. Bảo hiểm sinh mạng là một loại bảo đảm tạm thời và thời hạn bảo hiểm đựơc quy định cụ thể như: 1, 5, 10 hoặc hai mươi măn hoặc độ tuổi đến 60, 65, 70 và có thể là 75 tuỳ theo từng công ty hoặc hợp đồng. Ví dụ: Một chủ thầu xây dựng đầu tư một phần lớn tài sản của mình vào một dự án. Nếu ông ta sống thì sẽ thu được món lợi lớn từ dự án, nhưng nếu không may ông ta chết thì vốn đầu tư của ông ta sẽ mất và gia đình ông ta sẽ gặp khó khăn về tài chính. Vì thế ông ta có thể mua hợp đồng bảo hiểm sinh mạng có thời hạn để bảo vệ cho công việc đầu tư xây dựng của mình cho đến khi hoàn thành. Đặc điểm: - Số tiền bảo hiểm trả một lần và chỉ được thanh toán tiền trong trường hợp người tham gia bảo hiểm bị chết trong thời hạn bảo hiểm. - Thời hạn xác định - Phí bảo hiểm không thay đổi trong suốt thời hạn bảo hiểm - Phí đóng định kỳ Khác với các loại hình bảo hiểm dài hạn khác như bảo hiểm nhân thọ trọn đơi và bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp. Hai loại hình này là loại hình bảo hiểm dài hạn có giá trị hoàn lại khi huỷ bỏ hợp đồng hoặc trả số tiền bảo hiểm khi hết hạn hợp đồng. b- Các loại hình bảo hiểm sinh mạng: Bao gồm các loại hình sau: +Bảo hiểm sinh mạng có số tiền bảo hiểm cố định. +Hợp đồng bảo hiểm siinh mạng có thể tái tục +Bảo hiểm sinh mạng có thể thay đổi +Bảo hiểm sinh mạng có số tiền bảo hiểm giảm +Bảo hiểm sinh mạng có số tiền bảo hiểm tăng +Bảo hiểm mất giảm thu nhập cho gia đình 2- Bảo hiểm nhân thọ suốt cuộc đời: a- Khái niệm - đặc điểm: Bảo hiểm nhân thọ suốt cuộc đời có số tiền bảo hiểm sẽ được trả khi người được bảo hiểm chết, với điều kiện đã đóng đủ phí bảo hiểm cho đến khi chết và nếu chết trước tuổi 100. Giá trị của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ suốt cuộc đời tăng đều và sẽ bằng số tiền bảo hiểm nếu người dược bảo hiểm còn sống và đã nộp phí đầy đủ cho đến tuổi 100. Nếu chủ hợp đồng sống đến 100 tuppỉ và hợp đồng vẫn còn hiệu lực như hợp đồng bảo hiểm hỗn hợp. Như vậy hợp đồng bảo hiểm trọn đời là một hình thức bảo vệ lý tưởng trong nhiều trường hợp. nếu so sánh với các loại bảo hiểm dài hạn khác thì loại nay cung cấp số tiền bảo hiểm lớn nhất, mà phí bảo hiểm lại nhỏ nhất, hợp đồng có ưu thế chuyển đổi linh hoạt. Loại hình naỳ có 3 đặc điểmlà: - Số tiền bảo hiểm được trả một lần khi người tham gia bảo hiểm bị - chết - Thời hạn không xác định - Phí bảo hiểm đóng định kỳ và không thay đổi trong suốt thời hạn bảo hiểm b- Các loại hình: +Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trọn đời có số phí bảo hiểm đóng một lần +Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trọn đời được thay đổi +Bảo hiểm nhân thọ trọn đời có phí tăng dần 3- Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn hỗn hợp: a- Khái niệm- đặc điểm: Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp cũng là một trong những loại bảo hiểm dài hạn và có đặc trưng riêng biệt của mình. hợp đồng này đáp ứng nhu cầu của những người muốn có hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có giá trị tiền mặt tăng nhanh đẻ họ có một khoản tiền nào đó trong tương lai. Loại hình này có 3 đặc điểm: +Số tiền bảo hiểm trả một lần khi hết hạn hợp đồng hoặc khi người dược bảo hiểm bị chết trong thời hạn bảo hiểm. +Thời hạn bảo hiểm xác định. +Phí bảo hiểm đóng định kỳ không thay đổi trong suốt thời hạn bảo hiểm. Như vậy so sánh với tính chất của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trọn đời với hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp ta thấy. - Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trọn đời kết thúc hợp đồng khi người được bảo hiểm đến tuổi 100, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp kết thúc trước khi người được bảo hiểm đến tuổi 100. - Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trọn đời bảo vệ cho người được bảo hiểm đến tuổi 100, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp chỉ bảo vệ trong thời gian trước khi người được bảo hiểm đến tuổi 100. b- Các loại hình: Hiện nay trên thế giới đang thực hiện nhiều loại hình bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp như sau: +Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp 10 năm +Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp 20 năm +Hợp đông bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp 30 năm +Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp chấm dứt tại tuổi 55 hoặc 65 Ngoài ra trong bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp người ta còn phân loại theo phương pháp trả tiền bảo hiểm bao gồm: Loại 1: Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp thông thường. Loại 2: Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp ứng trước số tiền bảo hiểm. Hiện nay công ty bảo hiểm nhân thọ - bảo việt nhân thọ- đang triển khai hai nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ đó là: - Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn 5 năm, mười năm. - Bảo hiểm trẻ em- chương trình an sinh giáo dục- đảm bảo cho trẻ em đến tuổi trưởng thành. Cả hai loại này đều thuộc nhóm bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp nên thể hiện rất rõ nét tính kết hợp giữa bảo hiểm và tiết kiệm. 4- Hợp đồng tiền trợ cấp hưu trí: a- Khái niệm- đặc điểm: Đây là loại hình mà phí bảo hiểm đóng ngay một lần và công ty bảo hiểm có trách nhiệm trả trợ cấp định kỳ cho người được bảo hiểm về hưu cho đến khi chết. Người ta thường kết hợp dạng bảo hiểm trợ cấp hưu trí với bảo hiểm hưu trí. Khi về hưu người được bảo hiểm được nhận số tiền bảo hiểm của hợp đồng bảo hiểm hưu trí và mua ngay hợp đồng bảo hiểm trợ cấp hưu trí để đảm bảo cuộc sống khi về hưu cho đến khi chết. b- Các loại hình: Có hai loại trợ cấp hưu trí đó là: +Trợ cấp theo số tiền cố định. +Số tiền trợ cấp có thể thay đổi. PHẦN B CÁC LOẠI HÌNH BẢO HIỂM NHÂN THỌ ĐANG ĐƯỢC TRIỂN KHAI Ở NƯỚC TA HIỆN NAY I- BẢO HIỂM NHÂN THỌ Ở VIỆT NAM - KHẢ NĂNG VÀ TRIỂN VỌNG PHÁT TRIỂN: Kể từ ngày thành lập thành công ty đến nay trong suốt quá trình triển khai nghiệp vụ công ty chịu ảnh hưởng của rất nhiều nhân tố thuận lợi cũng như khó khăn tác động trực tiếp đến tình hình hoạt động và khả năng phát triển nghiệp vụ của công ty. Cũng trong thời gian này và cho đến nay sau khoảng 2 năm hoạt động, mới chỉ băng hai sản phẩm bảo hiểm nhân thọ có thời hạn 5 năm, 10 năm và chương trình bảo hiểm trẻ em- chương trình an sinh giáo dục đã đủ để kết luận quyết định của bộ tài chính cho phép Bảo Việt triển khai các sản phẩm của bảo hiểm nhân thọ là đúng lúc và đáp ứng được sự mong đợi của đông đảo quần chúng(con số đạt đến 30. 000 hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đã được ký kết trong phạm vi toàn quốc). Để có được kết quả đó các cán bộ trong văn phòng công ty, những cán bộ đại lý đã đầu tư không ít công sức đẻ thiết kế ra những sản phẩm và giới thiệu về những sản phẩm của mình. Trong thực tế có không ít khách hàng thoạt đầu còn hoài nghi về sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, còn so đo tính toán thiệt hơn với hình thức gửi vào tiết kiệm nhưng cuối cùng họ đã thấy được sự hấp dẫn của bảo hiểm nhân thọ mà các loại hình khác không có được đó là quyền lợi bảo hiểm khi rủi ro xuất hiện trong thời gian hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực, do vậy họ đã đi đến quyết định tham gia bảo hiểm. Tuy nhiên số lượng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ mà Bảo việt có được mới chỉ là kết quả ban đầu bởi lẽ: - Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là những hợp đồng dài hạn 5 năm, 10 năm, 17 năm... Do đó sản phẩm chỉ thực sự được đánh giá là tốt vào thời điểm kết thúc hợp đồng. - Trong thời gian hợp đồng có hiẹu lực, nếu Bảo Việt thường xuyên có những cải tiến nâng cao chất lượng sản phẩm và phấn đấu hạ giá thành thì chắc chắn sẽ sớm có được con số hàng trăm ngàn hợp đồng. Chưa kể trên cơ sở các sản phẩm hiện có, Bảo Việt lại phân ra một loạt các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ mới phù hợp với thị hiếu của khách hàng. Xu hướng hoạt động và triển khai bảo hiểm nhân thọ ở nước ta đã đạt được những kết quả khả quan. Song qua quá trình hoạt động của mình bảo hiểm nhân thọ đã gặp những thuận lợi và khó khăn, cụ thể như sau: 1- Thuận lợi: Thứ nhất: Theo xu hướng phát triển chung của nền kinh tế nước ta những năm gần đây, thực hiện công cuộc đổi mới nên kinh tế trong nước bắt đầu ổn định và phát triển, đời sống nhân dân ngày được nâng nên. Tương ứng với mức thu nhập tăng lên thì nhu cầu tiết kiệm để dành cho tương lai cũng tăng lên. NHưng do đặc thù của những khoản tiết kiệm nhỏ này của người dân mà các hình thức huy đông gửi tiền tiết kiệm khác không phù hợp. Cho nên với những ưu điểm của mình, chắc chắn bảo hiểm nhân thọ sẽ phát triển ở Việt nam Thứ hai: Công ty bảo hiểm nhân thọ là công ty bảo hiểm thực thuộc tông công ty bảo hiểm Việt nam, do đó công ty bảo hiểm nhân thọ được thừa hưởng uy tín hơn 30 năm hoạt động của Bảo việt đem lại. Đây là một thuận lợi mà công ty nào cũng có được. Thứ ba: Công ty bảo hiểm nhân thọ được sự quan tâm theo dõi của bộ tài chính. Hiện tại trong giai đoạn đầu công ty bảo hiểm nhân thọ là công tyBảo hiểm duy nhất được triển khai nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ trên địa bàn cả nước, nên trước mắt nghiệp vụ của công ty chưa gặp phải sự cạnh trânh nào trên thị trường khi công ty mới bước vào hoạt động còn chưa đủ mạnh. Cũng trong giai đọan này bộ tài chính tạm thơi không tính thuế doanh thu với hoạt động kinh doanh nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ của công ty. Đây cũng là yếu tố tích cực tạo điều kiện cho nghiệp vụ của công ty có thể phát triển. Thứ tư: Công ty có mạng lưới cộng tác viên là các công ty bảo hiểm địa phương ở các tỉnh trực thuộc hệ thống Bảo Việt. Nó dễ dàng tạo cho công ty triển khai nghiệp vụ rộng khắp trên cả nước. Thứ năm: Công ty hiện là công ty bảo hiểm đầu tiên triển khai nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ nên rất được các công ty bảo hiểm nhân thọ nước ngoài quan tâm để hợp tác hoạt động. Do vậy thời gian đầu công ty đã được các công ty bảo hiểm nhân thọ nước ngoài cung cấp cho nhiều tài liệu để nghiên cứu học hỏi. Ngoài ra họ còn tạo điều kiện cho cán bộ công ty đi học để nâng cao trình độ nghiệp vụ. 2- Những khó khăn: Thứ nhất: Nhìn chung nhận thức của mọi người về bảo hiểm nhân thọ còn hạn chế, do vậy việc triển khai mở rộng của nghiệp vụ vẫn còn nhiều khó khăn. Thứ hai: Người dân chưa thực sự tin tưởng vào giá trị của đồng tiền sau một thời gian dài, do vậy họ nghĩ rằng số tiền nhận được trong tương lai sẽ có giá trị giảm đi rất nhiều. Thứ ba: Việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế sang nền kinh tế thị trường tuy có tác động tích cực song cũng tạo ra sự phân hoá sâu sắc giữa các tầng lớp dân cư, để lại khoảng cách giầu nghèo lớn. Mặc dù những năm gần đây thu nhập bình quân đầu người có tăng lên song thực tế mức sống của người dân lao động và cán bộ công nhân viên chức vẫn còn ở mức thấp trong khi họ là những người rất có ý thức tiết kiệm cho tương lai nhưng mức phí phần nào không phù hợp với khả năng tài chính của họ. Thứ tư: Đội ngũ cán bộ có chuyên môn được đào tạo cơ bản còn ít trong khi đó phạm vi hoạt động của công ty lại quá rộng. Do vậy việc quản lý rất khó khăn đòi hỏi số đông cán bộ phải có năng lực. 3- Triển vọng phát triển: Đã qua gần hai năm triển khai nghiệp vụ Bảo hiểm nhân thọ trên toàn quốc, công ty đã thu được một số kết quả rất khả quan cho dù đó là những bước đi đầu tiên. Nhìn chung lại nhân dân đánh giá cao ý nghĩa của sản phẩm bảo hiểm nhân thọ. Khắc phục được nhiều mặt yếu, khó khăn thì công ty sẽ có một tương lai phát triển thị trường rộng lớn. Như việc nâng cao chất lượng của công tác khai thác sẽ dẫn tới số lượng khách hàng hiểu biết về Bảo hiểm nhân thọ nhiều hơn, số người tham gia bảo hiểm nhân thọ sẽ tăng lên. Cụ thể qua bảng số liệu của năm 1996 cho biết kết quả khai thác như sau: BẢNG 1: KẾT QỦA KHAI THÁC THEO LOẠI HÌNH BẢO HIỂM NĂM 1996. Đơn vị: Hợp đồng Tên công ty Loại hình bảo hiểm trẻ em Loại hình bảo hiểm 5 năm Loại hình bảo hiểm 10 năm Tổng cộng Văn phòng công ty tại Hà Nội 264 189 81 534 Các công ty bảo hiểm ở các tỉnh 315 249 167 371 Tổng cộng 579 438 248 1265 Nguồn số liệu: Công ty bảo hiểm nhân thọ Do có sự thay đổi trong khâu khai thác mà số lượng hợp đồng đã tăng lên rõ rệt. Không chỉ số lượng hợp đồng tăng lên mà cả chất lượng hợp đồng cũng tăng lên: Trong 1265 hợp đồng bảo hiểm công ty phát hành năm 1996 thì có: + 579 hợp đồng bảo hiểm trẻ em, chiếm 48% tổng số hợp đồng nhìn vào số liệu này thì hợp đồng bảo hiểm trẻ em hấp dẫn hơn. + Hợp đồng 5 năm là 438, chiếm 31, 5%. + Hợp đồng 10 năm là 248, chiếm 21%. Mặc dù hợp đồng 5 năm phí cao hơn hợp đồng 10 năm nhưng số lượng tham gia đông hơn là vì khách hàng chưa quen hợp đồng có thời hạn dài, họ muốn kết thúc hợp đồng nhanh do đó trong số hợp đồng 5 năm có rất nhiều người tham gia mức số tiền bảo hiểm cao và đóng phí theo năm. Trong 1265 hợp đồng với số phí gần 1 tỷ đồng thì có: + 65% số hợp đồng có số tiền bảo hiểm từ 10 triệu đến 20 triệu đồng. + 25% số hợp đồng có số tiền bảo hiểm từ 3 đến 5 triệu đồng. + 10% số hợp đồng có số tiền bảo hiểm trên 20 triệu đồng. Sở dĩ như vậy thu nhập của mọi người phù hợp với mức phí của số tiền bảo hiểm từ 10 đến 20 triệu đồng. Nhưng trong năm tháng 1997, số lượng hợp đồng có số tiền bảo hiểm trên 30 triệu đồng đã tăng lên 20% chứng tỏ mọi người chú trọng nhiều đến Bảo hiểm nhân thọ, nhất là những người có thu nhập cao mà trước đây họ không quan tâm nhiều đến bảo hiểm nhân thọ, vì số tiền bảo hiểm nhận được trong tương lai theo họ không phải là lớn lắm. Số hợp đồng có số tiền bảo hiểm từ 3 triệu đến 5 triệu đồng giảm xuống không còn nhiều người tỏ thái độ nghi ngờ mua Bảo hiểm nhân thọ với số tiền bảo hiểm nhỏ để thăm dò. Nhìn chung theo xu hướng phát triển của xã hội, Bảo hiểm nhân thọ sẽ phát triển mạnh và mang ý nghĩa kinh tế xã hội hết sức to lớn. Nhằm mục tiêu cấp bách hiện nay là huy động nguồn vốn cho đầu tư phát triển, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và khuyến khích sự phát triển của Bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam cho ngang tầm với bảo hiểm nhân thọ của các nước trong khu vực có điều kiện kinh tế xã hội tương tự mà lĩnh vực Bảo hiểm nhân thọ đã rất phát triển như: Hàn Quốc, Malaixia, Philippin, Singapore... Theo quan điểm của tôi, ở Việt Nam trong thời gian tới Bảo hiểm nhân thọ sẽ phát triển tốt hơn vì theo kinh nghiệm một số nước, thời gian đầu các công ty Bảo hiểm nhân thọ mới thành lập chỉ bán được lượng hợp đồng ít và tăng rất chậm nhưng sau đó bảo hiểm nhân thọ đã phát triển nhanh đáp ứng nhu cầu của xã hội. Mặt khác khi trình độ dân trí càng được nâng cao thì việc tham gia Bảo hiểm nhân thọ như một thói quen và là một nhu cầu không thể thiếu thì khi đó Bảo hiểm nhân thọ sẽ thực sự vững mạnh. BẢNG 2: THỐNG KÊ PHÍ BẢO HIỂM NĂM 1993 Ở MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI Tên nước Tổng số phí bảo hiểm Cơ cấu phí bảo hiểm (%) Tỷ lệ phí Bảo hiểm nhân thọ/GDP (%) Tỷ lệ phí phi Bảo hiểm nhân thọ/ GDP (%) (triệu USD) Nhân thọ Phi nhân thọ Hàn Quốc 36. 050 79, 66 20, 34 6, 8 2, 21 Nhật Bản 320. 143 73, 86 26, 14 5, 61 1, 98 Đài Loan 9. 886 68, 77 31, 23 3, 14 1, 43 Singapore 1. 666 62, 12 37, 28 1, 89 1, 14 Thái Lan 2. 127 53, 64 43, 36 0, 92 0, 80 Malaixia 1. 989 46, 45 53, 55 1, 43 1, 65 Indonexia 1. 233 30, 25 69, 75 0, 26 0, 60 Mỹ 522. 468 41, 44 58, 56 3, 41 4, 82 Đức 107. 403 39, 38 60, 62 2, 25 3, 46 Pháp 84. 303 56, 55 43, 45 3, 80 2, 92 Anh 102. 360 64, 57 35, 43 7, 00 3, 85 (Số liệu tổng cục thống kê) Ngoài ra để ngành Bảo hiểm nhân thọ được phát triển thì không chỉ có sự cố gắng của công ty bảo hiểm, mà phải có sự ủng hộ tích cực của Nhà nước thì việc kinh doanh Bảo hiểm nhân thọ mới phát triển một cách ổn định hơn như: - Miễn thuế thu nhập đối với khoản tiền đóng phí bảo hiểm hay khoản tiền nhận được từ phía công ty, khi công ty trả quyền lợi bảo hiểm. - Cho phép dùng hợp đồng bảo hiểm để đi vay tiền ở ngân hàng hay các tổ chức tín dụng khác (hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ đóng vai trò là vật thế chấp). - Cho phép công ty cho người tham gia Bảo hiểm nhân thọ vay vốn từ số phí bảo hiểm nhàn rỗi. - Miễn thuế danh thu phí Bảo hiểm nhân thọ. Đây là toàn bộ những đánh giá nhận xét chung về tình hình triển khai, khả năng và triển vọng phát triển của nghiệp vụ Bảo hiểm nhân thọ. Quá trình triển khai nghiệp vụ trong thời gian qua đã khẳng định vị trí vai trò của nghiệp vụ không chỉ trên địa bàn Hà Nội mà trên phạm vi cả nước. Bảo hiểm nhân thọ thực tế hoạt động đã đạt được nhiều kết quả khả quan, đó là sự biến chuyển phù hợp với mục đích chung của ngành bảo hiểm nói riêng và toàn bộ nền kinh tế nói chung. Những kết quả đạt được này là thành quả lao động của toàn thể cán bộ, nhân viên trong công ty và sự giúp đỡ nhiệt tình của mọi cá nhân, tổ chức xã hội có liên quan. Để nghiệp vụ ngày càng phát triển thì công ty phải không ngừng cố gắng trong mọi khâu, mọi qui trình công việc triển khai nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu đổi mới, hoàn thiện và nâng cao. II- BẢO HIỂM NHÂN THỌ CÓ THỜI HẠN HỖN HỢP VÀ CHƯƠNG TRÌNH AN SINH GIÁO DỤC. Ngày 20/03/1996 Bộ Tài chính đã ký quyết định số 28: QĐTC cho phép Bảo Việt triển khai hai loại hình bảo hiểm nhân thọ mang tính chất tiết kiệm đầu tiên ở Việt Nam đó là: + Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn 5 hoặc 10 năm. + Bảo hiểm trẻ em. Chương trình bảo đảm cho trẻ em đến tuổi trưởng thành (gọi tắt là chương trình an sinh giáo dục). Nội dung cụ thể của từng loại hình như sau: 1. Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn hỗn hợp 5 năm và 10 năm. So với loại hình bảo hiểm trẻ em, đối với loại hình này về phạm vi bảo hiểm; trách nhiệm của mỗi bên là là tương đối giống nhau. Do vậy ở nghiệp vụ này bao gồm những nội dung cơ bản sau: a. Đối tượng bảo hiểm: Là công dân Việt Nam từ 18 đến 60 tuổi. b. Thời hạn bảo hiểm: 5 hoặc 10 năm. Số tiền bảo hiểm: Tuỳ thuộc vào sự lựa chọn của người tham gia bảo hiểm, số tiền từ 3 đến 50 triệu đồng Việt Nam. c. Phí bảo hiểm: Tuỳ thuộc vào thời hạn bảo hiểm, tuổi của người được bảo hiểm và số tiền bảo hiểm. Phí bảo hiểm có thể đóng theo: Tháng, quí, sáu tháng hoặc 1 năm. d. Quyền lợi bảo hiểm: Nếu người được bảo hiểm còn sống đến hết hạn hợp đồng sẽ được nhận toàn bộ số tiền bảo hiểm đã cam kết. Trong trường hợp nếu không may bị qua đời: Khi hợp đồng có hiệu lực ít hơn 1 năm, công ty sẽ hoàn lại 80% số phí đã nộp và trả cho người thừa kế hợp pháp của người được bảo hiểm. Khi hợp đồng có hiệu lực từ 1 năm trở lên, hoặc người được bảo hiểm bị chết do tai nạn sau một ngày kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực, công ty sẽ trả toàn bộ số tiền bảo hiểm. Nếu trong thời hạn bảo hiểm người được bảo hiểm bị thương tật toàn bộ vụ việc do tai nạn. Công ty sẽ trả cho người được bảo hiểm một khoản trợ cấp bằng số tiền bảo hiểm, ngừng thu phí và hợp đồng vẫn tiếp tục có hiệu lực cùng với các điều kiện như cũ. Trong trường hợp này người được bảo hiểm được nhận hai lần số tiền bảo hiểm và không phải đóng phí trong thời gian kể từ khi bị thương tật toàn bộ vĩnh viễn cho đến khi hết hạn hợp đồng. Ngoài các quyền lợi chắc chắn được đảm bảo như đã nêu trên, hàng năm tuỳ thuộc vào hoạt động đầu tư của công ty, người tham gia bảo hiểm sẽ được chia thêm một khoản lãi. Lãi gộp của tất cả các khoản lãi này sẽ được thanh toán cùng với số tiền bảo hiểm khi hết hạn hợp đồng (hoặc khi người được bảo hiểm bị chết) Nếu người tham gia bảo hiểm yêu cầu huỷ bỏ hợp đồng khi hợp đồng đã có hiệu lực từ 2 năm trở lên thì công ty sẽ thanh toán cho người được bảo hiểm một khoản tiền gọi là giá trị hoàn lại của hợp đồng tính đến thời điểm huỷ bỏ. Hoặc tiếp tục duy trì hợp đồng với số tiền bảo hiểm giảm. e. Điều kiện thủ tục và cách thức mua bảo hiểm: Trên cơ sở giấy yêu cầu bảo hiểm của người tham gia bảo hiểm, công ty bảo hiểm phát hành hợp đồng bảo hiểm. Hiệu lực bảo hiểm bắt đầu kể từ khi người tham gia bảo hiểm nộp phí bảo hiểm đầu tiên. Trong suốt thời hạn bảo hiểm. Công ty bảo hiểm có trách nhiệm thu phí và quản lý, đầu tư quĩ này giải quyết quyền lợi bảo hiểm cho người được bảo hiểm khi có sự kiện được bảo hiểm xảy ra như đã qui định trong điều khoản của hợp đồng. Công ty bảo hiểm không có quyền chấm dứt hợp đồng bảo hiểm trừ khi người tham gia bảo hiểm có yêu cầu huỷ bỏ hợp đồng hoặc vi phạm qui định nộp phí khi hợp đồng có hiệu lực chưa đủ hai năm. Bộ Tài chính là người giám sát việc thực hiện các cam kết của công ty bảo hiểm đối với người được bảo hiểm, giám sát việc quản lý và đầu từ quĩ bảo hiểm để bảo đảm khả năng thanh toán của công ty bảo hiểm và bảo vệ quyền lợi của người được bảo hiểm. BẢNG 3: TÌNH HÌNH KHAI THÁC NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM NHÂN THỌ TỪ THÁNG 1 ĐẾN THÁNG 5 NĂM 1977 TẠI HÀ NỘI. Tháng Tổng số hợp đồng Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn Hợp đồng bảo hiểm trẻ em 1 167 70 97 2 156 61 95 3 181 73 108 4 229 99 130 5 351 151 200 BẢNG 4: CƠ CẤU TÌNH HÌNH KHAI THÁC Tháng Hợp đồng bảo Hợp đồng bảo Tăng giảm liên hoàn hiểm có thời hạn (%) hiểm trẻ em (%) bảo hiểm có thời hạn (%) bảo hiểm trẻ em (%) 1 41, 92 58, 08 - - 2 39, 11 60, 89 - 12, 86 - 2, 06 3 40, 34 59, 66 19, 67 13, 68 4 43, 24 56, 76 35, 61 20, 37 5 43, 02 56, 98 52, 52 53, 84 Qua bảng 3 và bảng 4 ta thấy: - Trong tất cả các tháng số hợp đồng bảo hiểm trẻ em chiếm tỷ lệ lớn trong số hợp đồng đã phát hành, (ở tỷ lệ gần 60%) trong khi đó hai nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ có thời hạn 5 năm, 10 năm chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 40%. - Trong 5 tháng ta thấy số hợp đồng Công ty bán ra đã có sự thay đổi rõ rệt bởi ảnh hưởng của nhiều nhân tố: Tháng 2 số lượng hợp đồng bán ra của cả hai nghiệp vụ bị giảm xuống là 2, 06% và 12, 86% so với tháng 1 năm 1997. Sở dĩ số lượng hợp đồng bị giảm xuống là do tháng 2 dương lịch tương ứng với tháng cuối năm âm lịch, khả năng khai thác của toàn bộ công ty giảm xuống rõ rệt đó là do mọi người lo chuẩn bị tết và nghỉ tết. Mặt khác họ còn phải đủ phí cho nhiều khoản phục vụ dịp tết dẫn đến quỹ tài chính gia đình thường được sử dụng tối đa nên tham gia đóng phí Bảo hiểm nhân thọ cũng có thể bị ảnh hưởng. - Nhưng đến tháng 3, tháng 4 và đặc biệt là trong tháng 5 số lượng hợp đồng đã tăng lên rõ rệt. Cụ thể: Ở cả hai nghiệp vụ tháng 3 tăng so với tháng 2 lần lượt là: 19, 67%; 13, 68%; tháng 4 tăng so với tháng 3 là: 35, 64%; 20, 37% và tháng 5 tăng so với tháng 4 là: 52, 52%; 53, 84%. Sở dĩ đạt được kết quả như vậy là do: + Một mặt là công ty đã tổ chức tuyên truyền quảng cáo vào dịp tết do đó số lượng người tiếp nhận được lượng thông tin nhiều hơn. + Mặt khác tính đến thời điểm tháng 4, tháng 5 công ty đã hoạt động được khoảng thời gian gần 1 năm do đó những người đã tha gia đã tuyên truyền và phổ biến với người xung quanh nên có phản ứng dây chuyền rất tích cực. + Trong thời gian này, công ty được Bộ Tài chính chính thức không tính thuế doanh thu, công ty đã hoàn thành được biểu phí mới và giảm xuống hơn so với biểu phí cũ. + Công ty đã đào tạo tuyển thêm và tăng cường số đại lý lên với mục đích trước tiên là khai thác từ những người xung quanh, những người thân của họ. Qua đây ta thấy được hai sản phẩm Bảo hiểm nhân thọ của công ty đã được thị trường chấp nhận và đã tạo được chỗ đứng trên thị trường. Mặt khác nó còn được thể hiện sự cần thiết của sản phẩm đối với cuộc sống của mỗi con người. Nhưng bước đầu mới đạt được ở con số khiêm tốn và công ty vẫn chưa triển khai triệt để và hiệu quả từ nhiều đối tượng khác nhau mà mới chỉ tập trung vào những đối tượng quen biết thân thiết. Nên chăng công ty cần làm tốt và hoàn thiện các khâu, đặc biệt là khâu tuyên truyền quảng cáo, vận động mọi người tham gia là quan trọng nhất. Khi ấy họ sẽ hiểu biết rõ hơn về Bảo hiểm nhân thọ và thấy rõ được lợi ích thiết thực của nó. Hơn nữa khách hàng tới công ty là phải do hiểu mục đích, ý nghĩa của sản phẩm chứ không phải tham gia bảo hiểm là để ủng hộ người quen. 2. Bảo hiểm trẻ em - Chương trình an sinh giáo dục: 2. 1. Hợp đồng bảo hiểm: a. Đối tượng được nhận bảo hiểm. Là trẻ em Việt Nam từ 1 đến 13 tuổi (tính đến thời điểm gửi giấy yêu cầu bảo hiểm). Trong loại hình bảo hiểm này, người tham gia bảo hiểm là bố mẹ, ông bà hoặc người nuôi dưỡng trong độ tuổi từ 18 - 60. Người tham gia bảo hiểm là người yêu cầu bảo hiểm và nộp phí bảo hiểm. b. Phạm vi bảo hiểm. Do đây là loại hình Bảo hiểm nhân thọ nên phạm vi bảo hiểm phải gắn liền với cuộc sống của con người. Do vậy ta phân ra: Rủi ro được bảo hiểm: + Rủi ro còn sống: Người được bảo hiểm sống đến hết hạn hợp đồng bảo hiểm. + Rủi ro tử vong: Đây là loại rủi ro có thể phát sinh do hai nguyên nhân: Chết do tai nạn hoặc chết do bệnh tật. + Rủi ra tai nạn: theo các nhà bảo hiểm tai nạn thuộc phạm vi bảo hiểm là tai nạn do một lực bất ngờ, ngoài ý muốn của người được bảo hiểm từ bên ngoài tác động lên thân thể người đó và là nguyên nhân trực tiếp để cho người đó bị chết hoặc thương tật toàn bộ vĩnh viễn. + Rủi ro bệnh tật: Bệnh tật là sự biến chất của sức khoẻ. Trong phạm vi bảo hiểm nó là nguyên nhân gây nên sự thiệt hại về tính mạng của người được bảo hiểm. Rủi ro loại trừ: Xảy ra do một số nguyên nhân sau. + Hành động cố ý của người được bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm hoặc người thừa kế. + Hành động vi phạm pháp luật của người được bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm. + Người tham gia bảo hiểm bị ảnh hưởng nghiêm trọng của rượu, bia, ma tuý hoặc các chất kích thích tương tự. + Do động đất, núi lửa. + Do chiến tranh, bạo động. c. Trách nhiệm và quyền lợi bảo hiểm: * Trách nhiệm của các bên. + Trách nhiệm của người tham gia bảo hiểm. - Ký hợp đồng bảo hiểm: Người tham gia bảo hiểm trực tiếp ký hợp đồng bảo hiểm cùng công ty bảo hiểm thoả thuận cam kết thực hiện đầy đủ các điều khoản trong hợp đồng. - Trách nhiệm khai báo rủi ro: Ngay khi ký hợp đồng bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm có trách nhiệm kê khai trung thực những yêu cầu của công ty bảo hiểm (kê khai tình trạng sức khoẻ). - Trách nhiệm đóng phí bảo hiểm: Đây là số tiền mà họ phải đóng cho công ty Bảo hiểm nhân thọ theo qui định nộp phí của công ty khoản phí đóng đầu tiên sẽ là cơ sở xác định thời điểm bắt đầu có hiệu lực của hợp đồng. Người tham gia bảo hiểm phải đóng đủ phí theo qui định và đúng thời hạn. - Trách nhiệm khai báo thông báo tổn thất. Khi có sự cố rủi ro xẩy ra người tham gia bảo hiểm phải báo cáo cụ thể tình trạng xẩy ra sự cố tổn thất, tình trạng sức khoẻ của người được bảo hiểm cho công ty bảo hiểm biết. Bên cạnh đó phải cung cấp đầy đủ hồ sơ cho công ty một cách trung thực, chính xác để công ty căn cứ trả tiền bảo hiểm. Tạo điều kiện để công ty bảo hiểm giám định tình trạng sức khoẻ. + Trách nhiệm của công ty bảo hiểm: Công ty bảo hiểm là một bên trong hợp đồng bảo hiểm, theo qui định của họ có quyền thu phí bảo hiểm để lập quĩ bảo hiểm. Công ty bảo hiểm có trách nhiệm chi trả số tiền bồi thường khi có sự cố bảo hiểm xảy ra với người được bảo hiểm. * Quyền lợi bảo hiểm: - Khi đứa trẻ đựơc bảo hiểm tròn 18 tuổi, công ty bảo hiểm sẽ trả cho người được bảo hiểm số tiền bảo hiểm. - Hợp đồng bảo hiểm vẫn tiếp tục duy trì và miễn đóng phí trong trường hợp. + Người tham gia bảo hiểm bị chết nếu: - Người tham gia bảo hiểm bị chết do tai nạn xẩy ra sau một ngày kể từ khi nộp phí bảo hiểm đầu tiên. - Người tham gia bảo hiểm bị chết không phải do tai nạn, tử vong hoặc bị nhiễm HIV sau một năm kể từ ngày hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực. + Người tham gia bảo hiểm bị chết do tử vong hoặc nhiễm HIV khi hợp đồng bảo hiểm đã có hiệu lực hai năm trở lên. Trường hợp người tham gia bảo hiểm bị chết không phải do tai nạn khi hợp đồng có hiệu lực chưa đủ một năm hoặc chết do nhiễm HIV hoặc tử vong hợp đồng có hiệu lực chưa đủ hai năm. Công ty bảo hiểm sẽ hoàn lại 80% số phí đã nộp và hợp đồng bị huỷ bỏ. + Người tham gia bảo hiểm hoặc người được bảo hiểm bị thương tật toàn bộ vĩnh viễn do tai nạn xẩy ra sau một ngày kể từ khi nộp phí bảo hiểm đầu tiên: - Trường hợp người được bảo hiểm bị thương tật toàn bộ vĩnh viễn do tai nạn xảy ra sau một ngày kể từ khi nộp phí bảo hiểm đầu tiên, người được bảo hiểm được hưởng trợ cấp của công ty bảo hiểm cho đến khi tròn 18 tuổi, mức trợ cấp mỗi năm bằng 1/4 số tiền bảo hiểm và hợp đồng bảo hiểm được duy trì miễn phí đến hết thời hạn bảo hiểm. - Trường hợp người được bảo hiểm bị chết do bất cứ nguyên nhân nào. Do mục đích chính ở đây là đảm bảo cho đứa trẻ khi đến tuổi trưởng thành, do vậy khi đứa trẻ không còn nữa thì mục đích chính của nghiệp vụ cũng mất đi và do vậy trong trường hợp này công ty bảo hiểm sẽ trả lại cho người tham gia bảo hiểm một số tiền tương ứng 80% đến 95% số phí đã đóng. Hàng năm tuỳ thuộc vào kết quả hoạt động đầu tư. Công ty bảo hiểm sẽ đưa thêm một khoản lãi cho hợp đồng và thông báo cho người tham gia bảo hiểm vào ngày kỷ niệm của hợp đồng. Lãi gộp của các khoản lãi này được thanh toán cho người tham bảo hiểm vào ngày kỷ niệm lần thứ 5 hoặc 10 năm của hợp đồng bảo hiểm và trả người được bảo hiểm cùng với số tiền bảo hiểm khi hết hạn hợp đồng. Ngoài ra, người tham gia bảo hiểm có quyền huỷ bỏ hợp đồng bảo hiểm trước thời hạn và đựơc nhận lại một số tiền (gọi là giá trị hoàn lại) khi hợp đồng đã có hiệu lực từ hai năm trở lên. Trường hợp không có khả năng tài chính để tiếp tục đóng phí, người tham gia bảo hiểm có thể tiếp tục duy trì hợp đồng bảo hiểm với số tiền bảo hiểm giảm đi. d. Thời hạn bảo hiểm: Thời hạn bảo hiểm tối thiếu là 5 năm (với đứa trẻ 13 tuổi) và tối đa là 17 năm (với đứa trẻ một tuổi) Thời hạn bảo hiểm phụ thuộc vào tuổi của người được bảo hiểm lúc bắt đầu được nhận bảo hiểm. 2. 2. Phí bảo hiểm và số tiền bảo hiểm a. Phí bảo hiểm: Cũng như tất cả các loại hình bảo hiểm, phí bảo hiểm là cơ sở để xây dựng quĩ bảo hiểm để công ty trả cho người được bảo hiểm và các khoản phụ phí. Phí Bảo hiểm nhân thọ là số tiền cần phải thu để công ty bảo hiểm đảm bảo trách nhiệm của mình khi có các sự kiện được bảo hiểm xảy ra và đảm bảo cho việc hợp đồng của công ty. Phí bảo hiểm do người tham gia bảo hiểm nộp cho nhà bảo hiểm nhằm mục đích nhận được sự đảm bảo trước những rủi ro đã được nhà bảo hiểm nhận bảo hiểm. Nguyên tắc tính phí dựa trên biểu thức cân bằng giữa trách nhiệm của công ty bảo hiểm và thừa nhận của ngươì được bảo hiểm tính theo qui định tại thời điểm ký hợp đồng bảo hiểm. Trách nhiệm của người được bảo hiểm tại thời điểm ký hợp đồng = trách nhiệm của công ty bảo hiểm tại thời điểm ký hợp đồng Phí bảo hiểm bao gồm hai phần là: Phí thuần và phục phí. + Phí thuần là những khoản phí dùng để chi trả cho người được bảo hiểm. + Phục phí bao gồm: - Chi phí khai thác: Chi cho tuyền truyền quảng cáo, chi cho hoa hồng cho các đại lý, môi giới... - Chi phí quản lý hợp đồng trong thời hạn hợp đồng đang thu phí, kể cả chi phí thu phí bảo hiểm. - Chi phí liên quan đến các khoản chi trả bồi thường. b. Số tiền bảo hiểm: Đây là hạn mức trách nhiệm của nhà bảo hiểm đối với người được bảo hiểm. Trong Bảo hiểm nhân thọ (cụ thể là bảo hiểm trẻ em) nhà bảo hiểm phải đưa ra nhiều mức số tiền bảo hiểm khác nhau và người tham gia bảo hiểm sẽ dựa trên khả năng tài chính của mình để lựa chọn số tiền bảo hiểm thích hợp nhất. Người tham gia bảo hiểm có quyền lựa chọn một trong các mức số tiền bảo hiểm sau: 3 triệu; 5 triệu; 10 triệu ; 15 triệu; 20 triệu; 25 triệu; 30 triệu; 35 triệu; 40 triệu; 45 triệu; 50 triệu đồng. c. Quĩ dự phòng: Công ty phải lập ba loại quĩ dự phòng. - Dự phòng phí - Dự phòng bồi thường - Dự phòng dao động lớn. Các quĩ này đảm bảo cho trách nhiệm của công ty bảo hiểm thực hiện tốt đối với người được bảo hiểm trong trường hợp có các sự kiện được bảo hiểm xảy ra. 2. 3. Trả tiền bảo hiểm. a. Trường hợp sống đến hết hạn hợp đồng Với hợp đồng bảo hiểm gốc công ty bảo hiểm sẽ trả toàn bộ số tiền bảo hiểm đã ký kết trong hợp đồng. b. Trường hợp người tham gia bảo hiểm hoặc người được bảo hiểm bị chết cùng với các loại giấy tờ như: Giấy yêu cầu giải quyết quyền lợi bảo hiểm; hợp đồng bảo hiểm gốc; giấy chứng tử công ty bảo hiểm xem xét các giấy trên và sẽ thực hiện mọi quyền lợi đã cam kết trong hợp đồng. c. Trường hợp người tham gia bảo hiểm hoặc người được bảo hiểm bị thương tật toàn bộ. v. v... Cùng với các loại giấy tờ như: Giấy yêu cầu giải quyết quyền lợi bảo hiểm; hợp đồng bảo hiểm gốc; biên bản tai nạn có xác nhận của công an hoặc cơ quan nơi người tham gia bảo hiểm làm việc hoặc chính quyền địa phương nơi xảy ra tai nạn; giấy xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền về tình trạng thương tật của người được bảo hiểm hoặc người tham gia bảo hiểm. Công ty bảo hiểm sẽ xem xét các giấy tờ trên và sẽ thực hiện mọi quyền lợi đã cam kết trong hợp đồng. d. Trường hợp huỷ bỏ hợp đồng đã có giá trị hoàn lại (sau hai năm). Gồm các giấy tờ: - Giấy đề nghị huỷ bỏ hợp đồng bảo hiểm. - Hợp đồng bảo hiểm gốc. Trường hợp người tham gia bảo hiểm hoặc người được bảo hiểm không trung thực hoặc không chấp hành đúng các điều qui định trong hợp đồng này công ty bảo hiểm có quyền từ chối một phần hoặc toàn bộ số tiền bảo hiểm tuỳ theo mức độ vi phạm. * Công ty bảo hiểm có trách nhiệm giải quyết và trả tiền bảo hiểm hoặc thanh toán giá trị hoàn lại hoặc số phí đã nộp trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ. Nếu quá thời hạn trên thì khi thanh toán công ty bảo hiểm phải trả thêm phần lãi của số tiền này theo lãi suất tiền gửi tiết kiệm thời hạn 3 tháng do ngân hàng Nhà nước qui định trong hợp đồng. III. MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT: Trong điều kiện kinh tế nước ta còn nhiều biến chuyển mạnh mẽ, đang trên đà phát triển. Muốn tạo được bước đi vững chắc trong cơ chế thị trường nó đòi hỏi ngành bảo hiểm nói chung và công ty Bảo hiểm nhân thọ nói riêng phải đạt được yêu cầu, mục tiêu của công tác bảo hiểm. Cùng với những thuận lợi vốn có, trong quá trình triển khai nghiệp vụ công ty cũng gặp không ít những khó khăn nên kết quả thu được còn rất khiêm tốn. Mặt khác công ty Bảo hiểm nhân thọ là một công ty hoạt động dịch vụ giải quyết đồng thời cả mục tiêu kinh tế và mục tiêu xã hội. Do đó trong quá trình triển khai nghiệp vụ, công ty phải xác định cho mình hướng đi đúng đúng đắn và hiệu quả là không ngừng cải tiến quá trình kinh doanh, đặc biệt chú trọng nâng cao công tác bảo hiểm, phương thức phục vụ, đảm bảo giữ vững uy tín của công ty ngày một tốt hơn. Mục tiêu của công ty đặt ra là “đứng vững và phát triển” do đó thời gian tới nhiệm vụ của công ty rất nặng nề. Vậy phải làm gì để nâng cao sự phát triển của nghiệp vụ. Đây là vấn đề cần phải giải quyết. Dưới đây là một số kiến nghị nhằm thực hiện tốt mục tiêu của Công ty: Một là: Nâng cao chất lượng khai thác bằng cách: - Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức trên các phương tiện thông tin đại chúng, trong các tổ chức đoàn thể và cơ quan đơn vị có tiềm năng: Cụ thể với nghiệp vụ bảo hiểm trẻ em mà công ty đang triển khai, Công ty triển khai tập trung, Công ty phải tập trung vào vận động cha mẹ, ông bà....của trẻ em. Người khai thác cũng cần phải hiểu rõ được tâm lý của người tham gia loại hình này, phải biết tận dụng khả năng và cần phải thống kê tìm hiểu cặn kẽ xem ở độ tuổi nào là tham gia nhiều, những người thuộc ngành nghề nào hay tham gia, ở địa phương nào là phổ biến, rồi thống kê cả về loại hợp đồng, về mức trách nhiệm về giới tính thậm chí cả về thời gian cần khai thác vào lúc nào là hợp lý và hiệu quả. Công ty cũng cần phải phối hợp với các trường tiểu học, mẫu giáo qua các buổi họp phụ huynh sẽ tranh thủ vận động mọi người tham gia bảo hiểm cho trẻ em, có thể phát tờ rơi quảng cáo để sản phẩm tiếp xúc với khách hàng nhiều hơn. - Đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền quảng cáo: Mặc dù ta thấy rằng việc quảng cáo trong Bảo hiểm nhân thọ là rất khó bởi vì nó thường đề cập tới những rủi ro trong đời sống mà tâm lý của người Việt Nam thì lại hay kiêng kỵ do đó cần phải có hình thức tuyên truyền và quảng cáo phù hợp. Những điều còn tồn đọng và khó khăn với Bảo hiểm nhân thọ Việt Nam ta là, thực tế mọi người còn ít biết về Bảo hiểm nhân thọ và còn rất mới mẽ. Điều này cũng do trong thời gian qua công ty chưa chú trọng tới công tác này mặc dù biết rằng hiệu quả đem lại rất cao. Như trong tháng 3 năm 1997, sau khi có quảng cáo liên tục trên ti vi vào dịp tết nguyên đán, số lượng hợp đồng phát hành tăng lên rõ rệt. - Mở rộng tổ chức mạng lưới cộng tác viên, đại lý đặc biệt ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, cần phải tuyển dụng và đào tạo đội ngũ đại lý chuyên nghiệp để bố trí rộng địa bàn. Công ty nên xem xét tăng cường hơn nữa chương trình, kế hoạch bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ của các cán bộ trong Công ty, đồng thời nên dành một chế độ hoa hồng khen thưởng hợp lý cho đại lý cộng tác viên. Hoa hồng là khoản thu nhập chính của đại lý nên ai cũng muốn có mức hoa hồng cao khi đó sẽ khuyển khích họ khai thác được nhiều hợp đồng, Công ty nên có chế độ khen thưởng như: + Hàng tháng đánh giá kết quả làm việc của đại lý có số lần tiếp xúc khách hàng nhiều, làm như vậy sẽ kích thích tình thần thi đua của mọi người, rồi công bố số lượng hợp đồng khai thác được một cách thường xuyên. Và có phần thưởng đối với các đại lý có số hợp đồng khai thác đủ lớn và khả thi. Hai là: Chú trọng hơn nữa tới công tác đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ của Công ty cũng như giúp đỡ các đại lý, cộng tác viên trong việc đào tạo nghiệp vụ Bảo hiểm nhân thọ. Đây cũng là công việc quan trọng phục vụ cho việc phát triển lâu dài của công ty như: - Đề nghị ban tổ chức cùng các cơ quan hữu quan quan tâm giúp đỡ hay khyến khích tạo điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật cho công tác đào tạo cán bộ phục vụ cho chuyên ngành bảo hiểm. - Công ty nên sắp xếp bố trí công việc, cử cán bộ có năng lực và nhu cầu đi học các lớp đào tạo về bảo hiểm ở nước ngoài trên cơ sở đó có điều kiện và hoàn thiện các loại hình Bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam được tốt hơn. Và từ đó, Công ty sẽ có quyết định đưa ra các sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu phong phú của mọi người. - Đối với công tác viên: Công ty nên tổ chức các buổi học về Bảo hiểm nhân thọ, cách thức quản lý và theo dõi hợp đồng trên máy vi tính để cho công việc triển khai của các cộng tác viên được thuận lợi. Ba là: Thiết kế trình bộ Tài chính một số sản phẩm mới để đa dạng hoá sản phẩm nhằm đáp ứng được nhu cầu của nhiều đối tượng, đồng thời hướng dẫn, chỉ đạo các cộng tác viên ở các công ty bảo hiểm địa phương thực hiện triển khai nghiệp vụ Bảo hiểm nhân thọ trên cả nước được nhanh và có hiệu quả. Công ty nên giúp đỡ trong việc cử cán bộ xuống tuyển đại lý khai thác theo tiêu chuẩn của Công ty đồng thời tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ đại lý này. Công ty cũng có trách nhiệm cung cấp đầy đủ tài liệu tập huấn cho đội ngũ này. Bốn là: Đề nghị Nhà nước nên có chính sách ưu đãi không đáng thuế thu nhập với số tiền đóng phí bảo hiểm nhân thọ để từ đó thúc đẩy bảo hiểm nhân thọ là một ngành có ưu thế và ích lợi hơn hẳn so với hình thức gửi tiền tiết kiệm từ đó sẽ hạn chế những bất lợi cho việc triển khai nghiệp vụ của Công ty và làm cho khách hàng sẽ thấy được tham gia bảo hiểm nhân thọ có hiệu quả cao hơn các hình thức khác. Công ty phải có những ý kiến cụ thể trình lên lãnh đạo cấp trên xin được hưởng những chính sách ưu đãi nói trên đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhân thọ, đặc biệt là vấn đề đầu tư vốn trong Công ty. Cùng với những việc làm đó Công ty cần phải tiến hành hoà thiện và nâng cao chất lượng sản phẩm cũng chính là nâng cao chất lượng của các hợp đồng. Thực tế trong thời gian qua, phần lớn các Công ty mới chỉ quan tâm đến số lượng hợp đồng và doanh thu đạt được mà chưa để mắt xem “đại lý nói gì với khách hàng” để đi đến ký kết được hợp đồng. Trong khi đó số lượng đại lý trong mỗi Công ty ngày một gia tăng. Nên chăng đây cũng làthời điểm mà Tổng công ty phải tăng cường kiểm tra giám sát hoạt động của các công ty, đồng thời các công ty phải tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của các đại lý để sớm sàng lọc được những đại lý đáng tin cậy. Cùng với việc nâng cao chất lượng hợp đồng công việc quản lý hợp đồng cũng cần được quan tâm hơn. Năm là: Công ty nên đưa ra kế hoạch cụ thể về việc thành lập phòng giám định và trả tiền bảo hiểm. Hiện tại Công ty chưa có phòng giám định và trả tiền bảo hiểm, nhưng đã là một nghiệp vụ bảo hiểm, nhất là nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ thì việc giám định và trả tiền bảo hiểm là chắc chắn phải có. Mục đích của công tác giám định, bồi thường nhằm đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm, làm tốt công tác này sẽ tạo được lòng tin cho khách hàng thì việc phát triển của nghiệp vụ cũng càng được đảm bảo hơn. Thiết nghĩ rằng đã đến lúc Công ty cần phải thực hiện mạnh mẽ những mục tiêu đề ra và tiếp thu những ý kiến thiết thực nhất. Trên đây là những ý kiến đê xuất góp phần vào việc nâng cao hiệu quả và khả năng phát triển của nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ. Khẳng định về sự phát triển của Bảo hiểm nhân thọ ở nước ta quả là hơi sớm nhưng chúng ta tin rằng các sản phẩm của Bảo hiểm nhân thọ chắc chắn sẽ mang lại lợi ích lớn cho các chủ hợp đồng. KẾT LUẬN Toàn bộ bài viết đã phản ánh nên nội dung của đề tài “Bàn về nghiệp vụ Bảo hiểm nhân thọ và các loại hình Bảo hiểm nhân thọ đang được triển khai ở Việt Nam hiện nay”. Trong đó có đề cập đến các nội dung cơ bản và thiết thực nhất cho mỗi chúng ta khi tìm hiểu và đang học tập về chuyên ngành kinh tế bảo hiểm. Đồng thời trong bài viết này cá nhân tôi cũng đã đề ra một số ý kiến cơ bản có ích cho công tác triển khai nghiệp vụ Bảo hiểm nhân thọ của công ty. Sự hiểu biết tình hình thực tế hiện nay, đáp ứng nhu cầu đông đảo tham gia Bảo hiểm nhân thọ của mọi người. Do kiến thức lý luận và thực tiễn còn hạn chế. Hơn nữa vẫn còn là một sinh viên đang học tập trên giảng đường chưa được tiếp xúc với thực tế nhiều nên bài viết chắc chắn sẽ còn nhiều thiếu sót và hạn chế. Tôi luôn luôn mong được sự giúp đỡ và hướng dẫn của các thầy cô để từ đó sẽ hoàn thiện bài viết và nâng cao được kiến thức của mình hơn.