Đề tài Bước đầu nghiên cứu đề xuất các giải pháp xây dựng khu công nghiệp Hố Nai - Tỉnh Đồng Nai thành khu công nghiệp thân thiện Môi Trường

LỜI MỞ ĐẦU    Những năm gần đây tốc độ phát triển nhanh của công nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các KCN, đã góp phần làm nền kinh tế quốc gia tăng trưởng nhanh và ổn định. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn về kinh tế còn tồn tại những vấn đề nan giải, đó là môi trường xung quanh và tại các KCN đang xuống cấp trầm trọng do không được quan tâm đúng mức. Hiện nay, vấn đề môi trường trong các KCN ở các nước đang phát triển như Việt Nam ít được quan tâm, đa số không thực hiện các biện pháp BVMT, hoặc nếu thực hiện thì chỉ gói gọn trong các giải pháp xử lý cuối đường ống (End of Pipe – EOP). Trên thực tế, giải pháp xử lý cuối đường ống tuy đáp ứng được những yêu cầu về luật BVMT nhưng nó lại gây lãng phí khá lớn cho DN và xã hội. Chính vì vậy, cách tiếp cận ngăn ngừa ô nhiễm đã được các quốc gia phát triển, những nước đã từng một thời áp dụng rộng rãi phương pháp EOP, đưa vào áp dụng thực tế như: sản xuất sạch hơn (Cleaner Production), không chất thải (Zero Waste) để đưa hoạt động của KCN trở thành thân thiện với môi trường. Mô hình KCN TTMT sẽ là lựa chọn hàng đầu của các KCN trong nước trong thời kỳ phát triển công nghiệp hóa- hiện đại hóa, hướng tới PTBV. Đặc biệt là lúc Việt Nam đang chuyển mình bước vào cánh cửa hội nhập quốc tế thông qua sự kiện gia nhập Tổ chức Thương mại quốc tế (WTO). 1) Sự cần thiết của đề tài Theo quy hoạch thì đến năm 2010 toàn tỉnh Đồng Nai sẽ có 23 KCN với tổng diện tích là 8119 ha, là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về số KCN. Trong đó, KCN Hố Nai (Hố Nai) sẽ là một trong những KCN chiếm diện tích nhiều, quy mô đầu tư tương đối lớn so với các KCN khác ở địa phương. Ngoài ra, KCN Hố Nai trong tương lai sẽ đóng vai trò thúc đẩy nền kinh tế của Đồng Nai nói riêng và cả nước nói chung. Vì vậy, nhu cầu PTBV của KCN Hố Nai cũng nằm trong nhu cầu phát triển chung của các KCN Đồng Nai. KCN Hố Nai có thời hạn cấp phép hoạt động là 50 năm nên rất cần có nhu cầu chuyển đổi mô hình tổ chức hoạt động sản xuất theo yêu cầu PTBV (PTBV), nhằm đảm bảo sự phát triển thành công, ổn định và bền vững cho KCN Hố Nai. Các hoạt động sản xuất của KCN Hố Nai không những có tiềm năng gây ô nhiễm môi trường (ONMT) không khí, đất, nước nghiêm trọng, đặc biệt là trong địa bàn KCN Hố Nai và ở các vùng lân cận. Ngoài ra, chất lượng môi trường nước mặt của sông Đồng Nai cũng sẽ bị ảnh hưởng nếu KCN Hố Nai không có biện pháp xử lý kịp thời. Vì vậy, mô hình mà KCN Hố Nai hướng tới sẽ là mô hình KCN TTMT. Đây là mô hình tổ chức sản xuất công nghiệp hóa mới của các KCN tập trung, nó đáp ứng đầy đủ các yêu cầu PTBV công nghiệp trên cơ sở gắn kết hài hòa giữa hiệu quả QLMT và các giải pháp phát triển ứng dụng công nghệ môi trường (đi từ nhu cầu kiểm soát ô nhiễm chặt chẽ đến nhu cầu cải thiện sinh thái môi trường và sinh thái công nghiệp). Nắm bắt được nhu cầu thực tiễn trên, đề tài “Bước đầu nghiên cứu đề xuất các giải pháp xây dựng KCN Hố Nai – Đồng Nai thành KCN TTMT” đã ra đời. Đề tài chỉ là bước đầu nghiên cứu và đề xuất các giải pháp thiết thực để đưa KCN Hố Nai – Đồng Nai trở thành KCN TTMT. 2) Phương pháp nghiên cứu Phương pháp được áp dụng chủ yếu là: Phương pháp thống kê: Thu thập các tài liệu thứ cấp có liên quan đến hiện trạng môi trường, tình hình áp dụng và tuân thủ luật BVMT của KCN Hố Nai. Phương pháp phân tích Phương pháp phỏng vấn Phương pháp ma trận Phương pháp tổng kết, kinh nghiệm 3) Mục đích nghiên cứu Nhằm tìm ra những giải pháp để xây dựng KCN Hố Nai thành KCN TTMT. 4) Nội dung nghiên cứu Gồm 8 nội dung chính sau:  Hiện trạng môi trường trong KCN Hố Nai.  Xác định loại hình hiện tại của KCN Hố Nai.  Xác định các mô hình KCN TTMT có thể áp dụng cho KCN Hố Nai.  Lựa chọn mô hình chuyển đổi phù hợp với KCN Hố Nai, từ KCN hiện tại sang KCN TTMT.  Xây dựng mô hình kỹ thuật tổng quát KCN TTMT Hố Nai.  Xác định các bước và nội dung thực hiện mô hình KCN TTMT Hố Nai.  Đánh giá triển vọng của mô hình.  Xác định các lợi ích kinh tế – kỹ thuật – xã hội – môi trường mà KCN Hố Nai sẽ mang lại. 5) Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là KCN Hố Nai, KCN TTMT, KCN sinh thái. 6) Giới hạn của đề tài Thời gian thực hiện chỉ giới hạn trong 12 tuần (04/10/2006 đến 27/12/2006) nên đề tài chỉ bước đầu nghiên cứu, tìm những giải pháp để chuyển đổi KCN Hố Nai thành KCN TTMT. 7) Ý nghĩa của đề tài 7.1 Ý nghĩa khoa học: Đề tài nghiên cứu phương pháp luận để xây dựng KCN TTMT cho KCN Hố Nai trong điều kiện hiện tại, từ đó đề xuất các bước cần thực hiện để phát triển KCN hiện tại theo hướng TTMT. 7.2 Ý nghĩa thực tiễn: Đề tài góp phần giải quyết các vấn đề môi trường hiện nay ở KCN Hố Nai.