Đề tài Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại công ty xây dựng công trình giao thông 874

gÆp ph¶i. Trong c¬ chÕ thÞi tr­êng cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cïng tham gia vµo ho¹t ®éng, cïng c¹nh tranh, khi thÞ tr­êng tiªu thô kh«ng æn ®Þnh, søc mua cña thÞ tr­êng cã h¹n cµng lµm t¨ng thªm kh¶ n¨ng rñi ro cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn gÆp ph¶i rñi ro do thiªn nhiªn g©y nªn nh­: ho¶ ho¹n, lò lôt… mµ doanh nghiÖp khã cã thÓ l­êng tr­íc ®­îc. Ngoµi c¸c nh©n tè kh¸ch quan trªn cßn cã rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè chñ quan do chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp t¹o nªn, lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng nh­: - Do x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn thiÕu chÝnh x¸c dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thõa hoÆc thiÕu vèn s¶n xuÊt kinh doanh, ®Òu ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh­ hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng cña doanh nghiÖp. - Lùa chän ph­¬ng ¸n ®Çu t­ lµ mét nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h­ëng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y nªn t×nh tr¹ng vèn ø ®äng, hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp. - Do c¬ cÊu vèn ®Çu t­ kh«ng hîp lý còng nh­ nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn. Bëi v× vèn ®Çu t­ vµo c¸c tµi s¶n kh«ng cÇn sö dông chiÕm tû träng lín th× kh«ng nh÷ng nã kh«ng ph¸t huy t¸c dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn bÞ hao hôt, mÊt m¸t vµ khÊu hao dÇn lµm hiÖu qu¶ sö dông vèn gi¶m. - Do viÖc sö dông l·ng phÝ vèn, nhÊt lµ vèn l­u ®éng trong qu¸ tr×nh mua s¾m, dù tr÷: Mua c¸c lo¹i vËt t­ kh«ng phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt, kh«ng ®óng tiªu chuÈn kü thuËt vµ chÊt l­îng quy ®Þnh, kh«ng tËn dông hÕt ®­îc c¸c lo¹i phÕ liÖu, phÕ phÈm còng nh­ t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. - Do tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp cßn yÕu kÐm, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thu lç kÐo dµi lµm cho vèn bÞ th©m hôt sau mçi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖu qu¶ sö dông bÞ suy gi¶m. 3. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng Khi nghiªn cøu hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng chñ yÕu ta ®¸nh gi¸ trªn gãc ®é: hiÖu suÊt sö dông ®ång vèn, nghÜa lµ trong kÕ ho¹ch mét ®ång vèn t¹o ra bao nhiªu ®ång gi¸ trÞ hµng ho¸, bao nhiªu ®ång lîi nhuËn vµ hiÖu suÊt sö dông c¶u nã. a. ChØ tiªu trùc tiÕp: lµ nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¨ n¨ng s¶n xuÊt cña vèn l­u ®éng. Mét ®ång vèn cã kh¶ n¨ng ®em l¹i nhiÒu ®ång lîi nhuËn th× viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn ®ã ®­îc coi lµ cã hiÖu qu¶. Søc s¶n xuÊt cña vèn l­u ®éng cho biÕt mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra thu ®­îc bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn. Søc sinh lîi cña vèn l­u ®éng, cho mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra th× thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Hai chØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt vµ chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cµng cao. b. ChØ tiªu gi¸n tiÕp : lµ nh÷ng chØ tiªu gãp phÇn t¨ng kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn l­u ®éng mét c¸ch gi¸n tiÕp. * ChØ tiªu quan träng nhÊt ®¸nh gi¸ tr×nh ®é sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp lµ sè vèn l­u ®éng trong kú ( th­êng lµ 1 n¨m ) : VN c«ng thøc ®­îc tÝnh nh­ sau: ( vßng/kú) Sè vßng quay vèn l­u ®éng trong kú cµng lín, tr×nh ®é sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp cµng cao. * Kú lu©n chuyÓn b×nh qu©n NV ( sè ngµy trung b×nh cña mét vßng lu©n chuyÓn ) (ngµy/vßng) NÕu kú tÝnh to¸n lµ mét n¨m th×: ( ngµy/vßng ) Sè d­ b×nh qu©n vèn l­u ®éng ( Vl®) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: ë ®©y : sè d­ b×nh qu©n vèn l­u ®éng trong n¨m ( ®) V1, V2,…V12 tæng sè vèn l­u ®éng ë ®Çu mçi th¸ng ( ®) VK vèn l­u ®éng ë mçi n¨m. Thêi ®iÓm 31/12. Nh­ vËy : ( ®) Tæng møc lu©n chuyÓn cña toµn bé doanh nghiÖp lµ tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm tiªu thô trong n¨m. Tæng møc lu©n chuyÓn cña toµn C«ng ty còng cã thÓ chia thµnh ba bé phËn: - Møc lu©n chuyÓn riªng cña giai ®o¹n cung cÊp, lµ tæng l­îng tiÒn ®· bá vµo s¶n xuÊt kinh doanh ( gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu … ) - Møc lu©n chuyÓn riªng cña giai ®o¹n s¶n xuÊt. §ã lµ l­îng gi¸ trÞ thµnh phÈm ( c¶ nöa thµnh phÈm ®· b¸n ra ) ®· nhËp kho tiªu thô, tÝnh theo gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Møc lu©n chuyÓn cña giai ®o¹n tiªu thô : ®ã lµ tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm ®· tiªu thô, gièng nh­ møc lu©n chuyÓn toµn doanh nghiÖp. Hai chØ tiªu VN vµ NV cã thÓ tÝnh chung cho toµn bé C«ng ty hoÆc cã thÓ cho tõng kh©u cung cÊp s¶n xuÊt vµ tiªu thô, nh»m qui ®Þnh nhiÖm vô vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sö dông vèn riªng cña tõng kh©u vµ toµn bé C«ng ty. §iÒu ®ã còng gióp cho viÖc h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé C«ng ty. * ChØ tiªu doanh lîi vèn l­u ®éng DVL§ ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn: cø sö dông 100® vèn l­u ®éng, doanh nghiÖp thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn rßng. * ChØ tiªu møc ®é ®¶m nhËn cña vèn l­u ®éng ( M®): ChØ tiªu "møc ®¶m nhËn cña vèn l­u ®éng" chØ râ ®Ó cã 100® doanh thu thuÇn ph¶i sö dông bao nhiªu ®ång vèn l­u ®éng. Ngoµi ra ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng trong kinh doanh kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n ( lÇn ) HÖ sè nµy cµng cao cµng chøng tá kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp cµng lín. Tuy nhiªn nÕu hÖ sè nµy qu¸ cao th× ®iÒu nµy l¹i kh«ng tèt v× nã ph¶n ¸nh sù viÖc lµ doanh nghiÖp ®Çu t­ qu¸ møc vµo tµi s¶n l­u ®éng so víi nhu cÇu cña doanh nghiÖp vµ tµi s¶n l­u ®éng d­ thõa kh«ng t¹o nªn doanh thu. Do vËy nÕu doanh nghiÖp ®Çu t­ qu¸ nhiÒu vèn cña m×nh vµo tµi s¶n l­u ®éng, sè vèn ®ã sÏ kh«ng ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶. HÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n chÊp nhËn ®­îc víi hÖ sè k = 2. Nh­ng ®Ó ®¸nh gi¸ hÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n cña mét doanh nghiÖp tèt hay xÊu th× ngoµi viÖc ®­a vµo hÖ sè k cßn ph¶i xem xÐt 3 yÕu tè sau: + B¶n chÊt ngµnh kinh doanh + C¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng + HÖ sè quay vßng cña mét sè lo¹i tµi s¶n l­u ®éng nh­: hÖ sè quay vßng c¸c kho¶n ph¶i thu, hÖ sè quay vßng hµng tån kho vµ hÖ sã quay vßng vèn l­u ®éng. ( lÇn ) HÖ sè thanh to¸n nhanh thÓ hiÖn gi÷a c¸c lo¹i tµi s¶n l­u ®éng cã kh¶ n¨ng chuyÓn nhanh thµnh tiÒn ®Ó thanh to¸n nhanh c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. C¸c lo¹i tµi s¶n ®­îc sÕp vµo lo¹i chuyÓn nhanh thµnh tiÒn gåm : c¸c kho¶n ®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n, c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng. Cßn hµng tån kho vµ c¸c kho¶n øng tr­íc kh«ng ®­îc xÕp vµo lo¹i tµi s¶n l­u ®éng cã kh¶ n¨ng thµnh tiÒn. HÖ sè thanh to¸n nhanh lµ mét tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ kh¾t khe h¬n ®èi víi kh¶ n¨ng chi tr¶ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n so víi hÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n. 4. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng Ph­¬ng ph¸p so s¸nh: so s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn kú nµy víi sè thùc hiÖn kú tr­íc ®Ó thÊy râ xu thÕ thay ®æi, ®¸nh gi¸ sù t¨ng tr­ëng hay thôt lïi trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. So s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn vµ sè kÕ ho¹ch ®Ó thÊy ®­îc møc ®é phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp. So s¸nh gi÷a sè liÖu trong doanh nghiÖp víi sè liÖu trung b×nh cña ngµnh ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp so víi toµn ngµnh. So s¸nh theo chiÒu däc hay chiÒu ngang c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ: ph­¬ng ph¸p nµy dùa vµo ý nghÜa chuÈn mùc c¸c tû lÖ cña ®¹i l­îng tµi chÝnh trong c¸c quan hÖ tµi chÝnh. VÒ nguyªn t¾c cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ng­ìng, c¸c ®Þnh møc ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trªn c¬ së so s¸nh c¸c tû lÖ cña doanh nghiÖp víi c¸c tû lÖ tham chiÕu. Ngoµi ra, cã thÓ kÕt hîp hai ph­¬ng ph¸p trªn cïng mét lóc ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu nh»m n©ng cao tÝnh chÝnh x¸c vµ hîp lý. IV. C¸c ph­¬ng ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong C«ng ty N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp cã nghÜa lµ sö dông c¸c biÖn ph¸p tæ chøc kü thuËt lµm t¨ng nhanh vßng quay cña vèn l­u ®éng, gi¶m sè ngµy cña kú lu©n chuyÓn b×nh qu©n, tiÕt kiÖm t­¬ng ®èi vèn l­u ®éng vµ n©ng cao doanh lîi cña vèn l­u ®éng. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i thÊy r»ng, viÖc t¸ch riªng phÇn vèn l­u ®éng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông cña nã ch­a thÓ xem nh­ lµ viÖc lµm hoµn h¶o. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cã mét sè ph­¬ng ph¸p: Qu¶n lý vèn l­u ®éng khoa häc vµ hiÖu qu¶. NÕu qu¶n lý vèn l­u ®éng kh«ng tèt, ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t vèn l­u ®éng kh«ng chÆt chÏ th× sÏ dÉn ®Õn nguy c¬ lµm ¨n thu lç, th©m chÝ doanh nghiÖp sÏ bÞ ph¸ s¶n, ng­îc l¹i nÕu qu¶n lý vèn l­u ®éng tèt th× c¸c doanh nghiÖp sÏ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng, t¹o ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. §Ó qu¶n lý vèn l­u ®éng khoa häc vµ hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vèn l­u ®éng phï hîp nhÊt víi ®Æc ®iÓm cña tõng kho¶n môc cÊu thµnh vèn l­u ®éng vµ ho¹t ®éng qu¶n lý gåm c¸c béi dung chÝnh sau: + LËp kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhu cÇu vèn l­u ®éng tèi thiÓu cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tr¸nh huy ®éng qu¸ nhiÒu kh«ng cÇn thiÕt sÏ dÉn tíi l·ng phÝ vµ ®Èy chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng lªn. §ång thêi tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng thiÕu vèn l­u ®éng lµm gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt. Trªn c¬ së nµy, doanh nghiÖp chñ ®éng tæ chøc huy ®éng vèn l­u ®éng mét c¸ch kipù thêi vµ hiÖu qu¶ nhÊt. Thùc chÊt cña néi dung qu¶n lý lµ ph¶i x¸c ®Þnh l­îng huy ®éng tèi ­u cña tõng kho¶n môc cÊu thµnh tµi s¶n l­u ®éng nh­: L­îng tiÒn mÆt tèi ­u L­îng dù tr÷ tån kho tèi ­u Quy m« kho¶n ph¶i thu hîp lý + X¸c ®Þnh vµ duy tr× c¬ cÊu vèn l­u ®éng tèi ­u ®Ó t¹o nÒn t¶ng tµi chÝnh v÷ng ch¾c vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Doanh nghiÖp cÇn ®iÒu chØnh nhu cÇu cña tõng kho¶n môc cÊu thµnh cña tµi s¶n l­u ®éng, ®Ó t¹o ra mèi t­¬ng quan hîp lý vÒ tû träng trong tæng tµi s¶n l­u ®éng. Lùa chän nguån tµi trî vèn l­u ®éng. Doanh nghiÖp cÇn lùa chän nguån tµi trî vèn l­u ®éng thÝch hîp theo h­íng tÝch cùc khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån vèn l­u ®éng bªn trong doanh nghiÖp võa ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu vèn l­u ®éng mét c¸ch chñ ®éng, võa gi¶m ®­îc chi phÝ sö dông vèn cho doanh nghiÖp, tr¸nh t×nh tr¹ng vèn tån t¹i d­íi h×nh th¸i tµi s¶n kh«ng cÇn sö dông, vËt t­ hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt… mµ doanh nghiÖp ph¶i ®i vay ®Ó duy tr× s¶n xuÊt víi l·i xuÊt cao vµ ph¶i chÞu sù gi¸m s¸t cña chñ nî lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. T¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn l­u ®éng. Cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó t¨ng lîi nhuËn thu ®­îc nh­: + TiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, tr¸nh l·ng phÝ. + N©ng cao chÊt l­îng vµ sè l­îng s¶n phÈm, t¹o ra sù ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm mÉu m· vµ th­êng xuyªn t¹o sù ®æi míi vÒ mäi mÆt g©y hÊp dÉn kh¸ch hµng. + Më réng thÞ tr­êng kinh doanh th«ng qua viÖc th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng míi, më réng ®èi t­îng kh¸ch hµng phôc vô. + T¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, t¹o sù kh¸c biÖt so víi ®èi thñ c¹nh tranh. + Thùc hiÖn tèt c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn hçn hîp nh­: qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i… Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn khi ¸p dông trong thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông linh ho¹t c¸c biÖn ph¸p trªn sao cho phï hîp nhÊt víi ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm kinh tÕ, kü thuËt cña m×nh. Ch­¬ng II Ph©n tÝch thùc tr¹ng qu¶n lý, sö dông vèn ë c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 I. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t vÒ c¬ cÊu tµi s¶n vµ nguån vèn cña c«ng ty C¬ cÊu tµi s¶n vµ nguån vèn cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn quan b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña m×nh qua c¸c n¨m. - PhÇn tµi s¶n bao gåm tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng. + XÐt vÒ mÆt ph¸p lý tµi s¶n thÓ hiÖn sè tiÒm lùc mµ c«ng ty cã quyÒn qu¶n lý, sö dông g¾n víi môc ®Ých thu ®­îc c¸c kho¶n lîi trong t­¬ng lai. + XÐt vÒ mÆt kinh tÕ c¸c chØ tiªu thuéc phÇn tµi s¶n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n thÓ hiÖn vèn cña c«ng ty cã ë thêi ®iÓm lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Dùa vµo chØ tiªu ph¶n ¸nh trong phÇn tµi s¶n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n nhµ qu¶n trÞ cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t quy m« vèn, c¬ cÊu vèn, quan hÖ gi÷a n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é sö dông vèn cña doanh nghiÖp. - PhÇn nguån vèn ph¶n ¸nh c¸c nguån h×nh thµnh tµi s¶n cña doanh nghiÖp bao gåm: C«ng nî vµ Vèn chñ së h÷u + XÐt vÒ mÆt ph¸p lý, ®©y lµ chØ tiªu thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý vÒ mÆt vËt chÊt cña doanh nghiÖp ®èi víi ®èi t­îng cung cÊp vèn cho doanh nghiÖp (Nhµ n­íc, ng©n hµng, c¸c cæ ®«ng c¸c bªn liªn doanh). Hay nãi c¸ch kh¸c c¸c chØ tiªu thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp vÒ tæng sè vèn ®· ®¨ng ký kinh doanh víi Nhµ n­íc, vÒ sè tµi s¶n ®· h×nh thµnh b»ng vèn vay ng©n hµng, vèn vay cña c¸c ®èi t­îng kh¸c, còng nh­ tr¸ch nhiÖm thanh to¸n c¸c kho¶n nî víi ng­êi lao ®éng, ng­êi cung cÊp víi Nhµ n­íc. + XÐt vÒ mÆt kinh tÕ, c¸c chØ tiªu thuéc phÇn nguån vèn cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n thÓ hiÖn c¸c nguån h×nh thµnh tµi s¶n mµ doanh nghiÖp hiÖn cã. C¨n cø vµo c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh ë phÇn nguån vèn, nhµ qu¶n trÞ cã thÓ biÕt ®­îc tØ lÖ kÕt cÊu cña tõng lo¹i nguån vèn trong tæng nguån vèn hiÖn cã. C¬ cÊu tµi s¶n vµ nguån vèn cña C«ng ty trong 2 n¨m qua ChØ tiªu 31/12/2001 31/12/2002 Chªnh lÖch ( 2001 – 2002) 1000 ®ång % 1000 ®ång % ± % I. Tµi s¶n 88.892.956 100 96.700.000 100 7.807.044 8.8 1.Tµi s¶n l­u ®éng 40.433.379 45.5 53.000.000 54.8 12.566.620 31.1 2.Tµi s¶n cè ®Þnh 48.459.577 54.5 43.700.000 45.2 - 4.759.577 9.8 II. Nguån vèn 88.892.956 100 96.700.000 100 7.807.044 8.8 1. Nî ph¶i tr¶ 45.087.030 50.7 52.500.000 54.3 7.412.970 16.4 2. Vèn CSH 43.805.487 49.3 44.200.000 45.7 394.513 0.9 Qua b¶ng tãm t¾t cña b¶ng c©n ®«i kÕ to¸n trong 2 n¨m 2001, 2002 cho ta thÊy : tæng tµi s¶n vµ nguån vèn cña c«ng ty t¨ng lªn mét c¸ch râ rÖt. Cho thÊy c«ng ty ®ang cã nh÷ng nç lùc trong viÖc huy ®éng vèn ®Ó ®¶m b¶o cho nhu cÇu t¨ng quy m« tµi s¶n sö dông. PhÇn tµi s¶n cña c«ng ty cho thÊy trong n¨m 2001 sù chªnh lÖch gi÷a tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng lµ lín. Tµi s¶n l­u ®éng chiÕm 45.5% trong tæng tµi s¶n trong khi ®ã tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tû lÖ lµ 54.5% trong tæng tµi s¶n. N¨m 2001 vµ 2002 c«ng ty ®· cã nh÷ng biÕn chuyÓn tÝch cùc trong c¬ cÊu tµi s¶n, tû träng gi÷a tµi s¶n l­u ®éng vµ tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty ®· dao ®éng b×nh qu©n. PhÇn nguån vèn, n¨m 2001 nî ph¶i tr¶ cña c«ng ty chiÕm tû träng lµ 50.7% trªn tæng nguån vèn, vµ nguån vèn chñ së h÷u chiÕm 49.3% cho thÊy c«ng ty ®ang cã ®­îc sù c©n b»ng vÒ tæng nguån vèn, do ®ã c«ng ty cã ®­îc sù an toµn cao trong viÖc kinh doanh cña m×nh vµ t¹o ®­îc uy tÝn tèt ®Ñp trong c¸c ®èi t¸c cña m×nh. §Õn n¨m 2002 th× nî ph¶i tr¶ cña c«ng ty 54.3%, ®ång thêi nî ph¶i tr¶ cña c«ng ty t¨ng nh­ng bªn c¹nh ®ã vèn chñ së h÷u còng t¨ng theo. §iÒu nµy chøng tá quy m« vèn ®· më réng, c«ng ty chó träng ®Õn viÖc ®Çu t­ tµi s¶n nãi chung vµ m¸y mãc thiÕt bÞ nãi riªng, ®ång thêi kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trong kú cña doanh nghiÖp còng t¨ng lªn. Nh­ vËy cã nghÜa lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty cã h­íng ®i lªn. Nh­ vËy, ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra liªn tôc vµ æn ®Þnh th× c«ng ty cÇn ph¶i th­êng xuyªn huy ®éng c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi. §iÒu nµy dÉn ®Õn nî vay qu¸ lín, ®ã sÏ lµ g¸nh nÆng cho c«ng ty trong viÖc tr¶ nî vay vµ l·i vay. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tû lÖ vèn chñ së h÷u cña c«ng ty ®ang dÇn t¨ng ®ã lµ dÊu hiÖu rÊt tèt ®Ó cho c«ng ty t¹o thÕ chñ ®éng vÒ tµi chÝnh trong kinh ho¹t ®éng s¶n xuÊt doanh. II. Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn vµ nguån h×nh thµnh vèn cña c«ng ty C¬ cÊu vèn cña cã t¸c dông rÊt lín ®Õn quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc c¬ cÊu nguån vèn c«ng ty sö dông trong kú ho¹t ®éng ta tiÕn hµnh so s¸nh tæng sè tµi s¶n vµ tæng sè nguån vèn gi÷a cuèi n¨m vµ ®Çu n¨m. Qua sù so s¸nh nµy cã thÓ cho thÊy ®­îc sù biÕn ®éng vÒ quy m«, kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña c«ng ty. Vµ tõ ®ã cho phÐp chóng ta ®¸nh gi¸ thùc chÊt qu¸ tr×nh ho¹t s¶n xuÊt kinh doanh. Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn lµ kh¶ n¨ng t×m kiÕm vèn cña cong ty tõ trong néi bé cña doanh nghiÖp m×nh, hoÆc tõ bªn ngoµi. Qu¸ tr×nh huy ®«ng vèn lµ mét kh©u quan träng nh»m ®¶m b¶o lu©n chuyÓn nguån vèn hîp lý cho s¶n xuÊt, tr¸nh hiÖn t­îng thiÕu vèn vµ ø ®äng vèn. ViÖc huy ®éng vèn cã thÓ b»ng c¸c c¸ch thøc: huy ®éng vèn tõ ho¹t ®éng liªn doanh, liªn kÕt, vay m­în c¸c tæ chøc ng©n hµng, tæ chøc vay tÝn dông. Ngoµi ra c«ng ty cßn thùc hiÖn huy ®éng vèn nhµn ræi cña c«ng nh©n viªn trong c«ng ty… §èi víi c«ng ty XDCT giao th«ng 874 s¶n phÈm lµ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lu«n cã sù kh¸c biÖt so víi c¸c s¶n phÈm cña lÜnh vùc ho¹t ®éng kh¸c nh­: s¶n phÈm cè ®Þnh, ®¬n chiÕc… vèn ®Çu t­ ban ®Çu rÊt lín thêi gian thu håi chËm chÝnh v× ®iÒu ®ã c«ng t¸c huy ®éng vèn ®¶m b¶o cho tiÕn ®é thi c«ng ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu . Vèn vµ nguån vèn lµ hai mÆt cña mét thÓ thèng nhÊt, ®ã lµ mét l­îng tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Do ®ã ngoµi viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh ph©n bæ vèn, quy m« vèn cÇn tiÕn hµnh ph©n tÝch kÕt cÊu nguån vèn. ViÖc ph©n tÝch nµy sÏ gióp cho doanh nghiÖp n¾m ®­îc kh¶ n¨ng tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh, møc ®é tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ nh÷ng khã kh¨n mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i trong khai th¸c vèn. Theo c¸c quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ vµ qui ®Þnh cña Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc th× vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty XDCT giao th«ng 874 ®­îc bao gåm vèn chñ së h÷u vµ nî ph¶i tr¶. Trong ®ã vèn chñ së h÷u lµ do ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp, c«ng ty tù bæ sung, c¸c lo¹i quü vèn kh¸c… cßn nî ph¶i tr¶ lµ do c«ng ty vay ng¾n h¹n, vay dµi h¹n d­íi mäi h×nh thøc cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc, c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ kh¸ch hµng vµ nî ph¶i tr¶ kh¸c… Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nhu cÇu vÒ vèn lµ rÊt quan träng, nguån vèn chñ së h÷u cµng nhiÒu th× tÝnh linh ho¹t vÒ nhu cÇu vèn cµng cao nh­ng khi nguån vèn chñ së h÷u kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu kinh doanh th× doanh nghiÖp ®­îc phÐp ®i vay ®Ó bæ sung vèn kinh doanh lo¹i trõ c¸c kho¶n vay qu¸ h¹n th× c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n vµ dµi h¹n (cña ng©n hµng hay c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc) ch­a ®Õn h¹n tr¶, dïng cho môc ®Ých kinh doanh ®Òu ®­îc gäi lµ nguån vèn vay hîp ph¸p. C¬ cÊu nguån h×nh thµnh vèn cña c«ng ty thÓ hiÖn qua b¶ng sau: §¬n vÞ tÝnh: 1000 ® Nguån h×nh thµnh 2001 2002 Sè tiÒn % Sè tiÒn % I. Nî ph¶i tr¶ 45.087.030 50.7 52.500.000 54.3 Nî ng¾n h¹n 43.138.000 48.5 43.600.000 45.1 Nî dµi h¹n 1.913.000 2.1 8.863.970 9.15 Nî kh¸c 36.030 0.08 36.030 0.05 II. Vèn CSH 43.805.487 49.3 44.200.000 45.7 Vèn kinh doanh 43.210.000 48.6 43.200.000 44.7 Quü ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn 5.022 5.022 L·i ch­a ph©n phèi 523.285 0.6 942.801 1 Quü khen th­ëng 67.180 0.1 52.177 0.1 Tæng nguån vèn 88.892.517 100 96.700.000 100 Qua b¶ng trªn cho thÊy nguån h×nh thµnh vèn cña c«ng ty. Nî ph¶i tr¶ cña c«ng ty bao gåm nî ng¾n h¹n ( hay c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ), nî dµi h¹n (hay c¸c kho¶n vay dµi h¹n ) vµ nî kh¸c, trong ®ã chñ yÕu lµ nî ng¾n h¹n. N¨m 2001, nî ph¶i tr¶ lµ 45.087.030.000 ® ( chiÕm 50.7% trong tæng nguån vèn) trong ®ã nî ng¾n h¹n lµ chñ yÕu chiÕm 48.5% trong tæng nguån vèn vµ nî dµi h¹n chØ chiÕm 2.1% trong tæng nguån vèn. N¨m 2002, nî ph¶i tr¶ lµ 52.500.000.000 ® ( chiÕm 54.3% trong tæng nguån vèn ) trong ®ã nî ng¾n h¹n chiÕm 45.1% trong tæng nguån vèn vµ nî dµi h¹n lµ 9.15% trong tæng nguån vèn. Nh­ vËy, c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ cña c«ng ty vÉn chñ yÕu lµ nî ng¾n h¹n, nh­ng c¸c kho¶n nî nµy ®ang cã tû träng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. Tõ n¨m 2001 ®Õn 2002 cã gi¶m xuèng ®«i chót. Bªn c¹nh ®ã nî dµi h¹n ®ang cã xu h­íng t¨ng lªn ®©y lµ mét dÊu hiÖu tèt, nh­ng nî dµi h¹n vÉn chiÕm tû träng thÊp trong tæng nguån vèn, ®iÒu nµy cho thÊy tû träng nî ng¾n h¹n vµ nî dµi h¹n cña c«ng ty chªnh lÖch qu¸ lín do ®ã kh«ng hîp lý. Nî ng¾n h¹n cña c«ng ty qu¸ lín sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng rñi ro tµi chÝnh rÊt cao. C«ng ty nªn cã mét sè biÖn ph¸p thay ®æi vµ t¨ng kh¶ n¨ng vay dµi h¹n h¬n n÷a vµ gi¶m tû träng nî ng¾n h¹n xuèng thÊp h¬n n­·. Nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty trong hai n¨m qua chiÕm tû träng cao trong vèn chñ së h÷u, chñ yÕu dùa vµo nguån vèn liªn doanh vµ nguån vèn tù bæ sung. Nguån vèn vay ng©n hµng chiÕm tû träng thÊp kho¶ng 10% trong tæng nguån vèn. Qua c¸c n¨m khèi l­îng vèn t¨ng nh­ng tû träng vay ng©n hµng gi¶m so víi tæng nguån vèn, nguyªn nh©n lµ do nguån vèn liªn doanh, viÖn trî n­íc ngoµi, tù bæ sung t¨ng, bªn c¹nh ®ã h×nh thøc huy ®éng kh¸c ®­îc ¸p dông t¹i C«ng ty. Trong t­¬ng lai nguån vèn nµy sÏ phô thuéc vµo chÝnh s¸ch huy ®éng vèn cña c¸c ng©n hµng g¾n víi viÖc h×nh thµnh thÞ tr­êng vèn ë ViÖt Nam. Ch¾c ch¾n sÏ më ra kh¶ n¨ng míi phôc vô cho C«ng ty huy ®éng vèn ®Çu t­ tèt h¬n. Nguån vèn vay c¸n bé c«ng nh©n viªn, C«ng ty ®· tËn dông tèi ®a nguån vèn vay nµy ®Ó bï ®¾p cho sù thiÕu hôt vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng ty cã chÝnh s¸ch thÝch hîp huy ®éng vèn ®óng ®¾n, ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi göi, víi l·i suÊt cao, nªn C«ng ty ®· thu hót ®­îc l­îng vèn ®¸ng kÓ. Nguån vèn vay n­íc ngoµi, qua c¸c n¨m nguån vèn nµy thùc tÕ chiÕm tû träng kh¸ cao vµ ®­îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ nguån viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ( ODA ), nguån tÝn dông th­¬ng m¹i… kh¶ n¨ng thu hót vèn tõ c¸c nguån nµy rÊt kh¸c nhau, tuú theo ®Æc ®iÓm vµ gi¸ trÞ kinh tÕ cña tõng c«ng tr×nh x©y dùng mµ l­îng vèn ®­îc tµi trî kh¸c nhau. Qua vµi n¨m gÇn ®©y nguån vèn chñ së h÷u bao gåm nguån vèn kinh doanh vµ c¸c quü ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: N¨m 2001 vµ 2002, nguån vèn nµy chiÕm tû träng kh¸ cao vµ t­¬ng ®èi hîp lý vµ dao ®éng 45% ®Õn 49% trong tæng nguån vèn. Chñ yÕu lµ vèn kinh doanh bao gåm ng©n s¸ch nhµ n­íc tù bæ sung vµ phÇn lín lµ nguån vèn do liªn doanh, liªn kÕt… ë ViÖt Nam hiÖn nay, tÝch luü cßn thÊp nªn vèn ng©n s¸ch cÊp cho c¸c ngµnh cßn Ýt ái, víi mét kÕt cÊu h¹ tÇng nh­ ngµnh x©y dùng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty XDCT giao th«ng 874 kh«ng chØ dùa vµo vèn ng©n s¸ch cÊp mµ ph¶i sö dông vèn do liªn doanh, liªn kÕt, vèn tù bæ sung vµ c¸c quü cña C«ng ty. MÆt kh¸c c¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty ®­îc ®¸nh gi¸ qua c¸c hÖ sè vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh cho thÊy møc ®é phô thuéc hay ®éc lËp tµi chÝnh cña C«ng ty víi c¸c kho¶n vay hay tù tµi trî. C¸c hÖ sè c¬ cÊu tµi chÝnh cña C«ng ty ChØ tiªu 2001 2002 HÖ sè nî 0.50 0.54 Tû suÊt tù tµi trî 0.49 0.45 HÖ sè nî dµi h¹n 0.04 0.2 Nh×n vµo biÓu ®å ta thÊy hÖ sè nî cña C«ng ty n¨m 2001 lµ 0.50 vµ ®Õn n¨m 2002 th× lµ 0.54, ®iÒu nµy cho thÊy C«ng ty ®· cã nh÷ng thay ®æi tÝch cùc. Bªn c¹nh ®ã hÖ sè tù tµi trî cña C«ng ty n¨m 2001 (0.49) lµ b×nh th­êng, hay nãi c¸ch kh¸c nguån vèn tù cã cña C«ng ty lµ kh«ng cao, ®¸p øng vèn cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty lµ b×nh th­êng. ChÝnh v× thÕ muèn ®¶m b¶o ho¹t ®éng th× C«ng ty ph¶i ®i chiÕm dông vèn tõ bªn ngoµi. N¨m 2002 hÖ sè nµy ®· gi¶m xuèng 0.45 cho thÊy C«ng ty ®· gi¶m xót vÒ kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh. HÖ sè nî dµi h¹n cã t¨ng nh­ng hÖ sè nµy vÉn rÊt thÊp cho thÊy C«ng ty ®· kh«ng chó träng lín ®Õn vay dµi h¹n. MÆt kh¸c C«ng ty ®· tËp trung mua s¾m ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh nhiÒu, ®Æc biÖt lµ trong n¨m 2002(tØ xuÊt tù tµi trî 0.45, hÖ sè nî dµi h¹n b0.2). ChÝnh v× vËy, C«ng ty ph¶i t×m c¸ch nghiªn cøu, lîi dông ®ßn bÈy c©n nî vµ phÇn lín vèn vay ph¶i lµ vay dµi h¹n. Vay dµi h¹n mét n¨m lµm gi¶m nhu cÇu vèn th­êng xuyªn cña C«ng ty, bªn c¹nh ®ã tiÒn l·i ph¶i tr¶ ®­îc thõa nhËn nh­ mét kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó cã doanh thu. III. Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty 1. Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng VÒ c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty bao gåm: vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu, hµng tån kho vµ mét sè tµi s¶n l­u ®éng kh¸c. C¸c kho¶n môc ®ã cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: T×nh h×nh tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty XDCT giao th«ng 874 ChØ tiªu 31/12/2001 31/12/2002 CL (2001-2002) Sè tiÒn % Sè tiÒn % ± % TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n 40.433.379.396 100 53.000.000.000 100 12.566.620.604 31.08 I. TiÒn 1.290.816.817 3.19 1.250.000.000 2.36 - 40.816.817 - 3.16 1. TiÒn mÆt t¹i quü 10.997.269 0.03 10.500.000 0.02 - 497.269 - 4.52 2. TiÒn göi ng©n hµng 1.279.819.548 3.16 1.239.500.000 2.34 - 40.319.548 - 3.15 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 21.394.085.845 52.91 29.750.000.000 56.13 8.355.914.155 39.06 1. Ph¶i thu kh¸ch hµng 20.981.720.103 51.89 27.890.000.000 52.62 6.908.279.897 32.93 2. ThuÕ VAT 56.713.942 0.14 72.500.000 0.14 15.786.058 27.83 3.Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 0 0 0 0 4.C¸ckho¶n ph¶i thu kh¸c 355.651.800 0.88 1.787.500.000 3.37 1.431.848.200 402.6 III. Hµng tån kho 14.182.966.495 35.08 20.000.000.000 37.74 5.817.033.505 41.01 1. Nguyªn vËt liÖu tån kho 33.187.091 0.08 195.236.419 0.37 162.049.328 488.3 2. C«ng cô, dông cô 0 55.005.629 0.1 55.055.629 3. CF SXKD dë dang 14.149.779.404 35.00 19.749.757.952 37.26 5.599.978.548 39.58 IV. TSL§ kh¸c 3.565.510.239 8.82 2.000.000.000 3.77 - 1.565.510.239 - 43.9 1. T¹m øng 1.484.597.174 3.67 1.560.000.000 2.94 75.402.826 5.08 2. Chi phÝ tr¶ tr­íc 28.800.900 0.07 10.000.000 0.02 - 18.800.900 - 65.3 3. Chi phÝ chê kÕt chuyÓn 1.686.942.065 4.17 363.705.000 0.69 - 1.323.237.065 -79.5 4.ThÕ chÊp, ky quy, ký c­îc 365.170.100 0.9 120.295.000 0.23 - 244.875.100 - 67.4 (Nguån sè liÖu trÝch trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n n¨m 2001, 2002) Qua b¶ng trªn cho thÊy tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n cña C«ng ty t­ n¨m 2001 lµ 40.433.379.396 vµ ®· t¨ng lªn 53.000.000.000 trong n¨m 2002. §iÒu nµy cho thÊy møc ®é më réng s¶n xuÊt, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kh¶ quan lµm cho quy m« vèn cña C«ng ty t¨ng lªn. Trong tµi s¶n l­u ®éng cã ban gåm rÊt nhiÒu kho¶n môc, ®Ó hiÓu râ h¬n t×nh h×nh tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n cña C«ng ty chóng ta ®i s©u vµo tõng kho¶n môc sau: a. Vèn b»ng tiÒn: l­îng tiÒn cña C«ng ty n¨m 2001 lµ 1.290.816.817 nh­ng ®Õn n¨m 2002 l¹i gi¶m ®«i chót chØ cßn 1.250.000.000®. L­îng vèn b»ng tiÒn cña C«ng ty so víi tæng tµi s¶n th× vÉn chiÕm tû träng thÊp. Tû träng cña l­îng tiÒn thÊp lµ mét dÊu hiÖu xÊu, g©y khã kh¨n cho C«ng ty trong viÖc chi tr¶ ngay khi kh¸ch hµng ®ßi, vµ khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm c¬ héi ®Êu thÇu, tham gia ®Êu thÇu ( c¬ héi lµm ¨n) v× kh«ng cã ®ñ s¼n l­îng tiÒn mÆt ®ñ lín. b. C¸c kho¶n ph¶i thu: N¨m 2001 chiÕm tû träng 52.91% vµ n¨m 2002 chiÕm tû träng 56.13% trong tæng tµi s¶n l­u ®éng. MÆt kh¸c n¨m 2001 so víi n¨m 2002 t¨ng 39.06% . §©y lµ mét dÊu hiÖu cho thÊy C«ng ty ®· ph¶i ®Çu t­ tiÒn vµo c¸c c«ng tr×nh nh­ng ch­a thu ®­îc kÕt qu¶, v× c«ng tr×nh cßn dë dang vµ C«ng ty bÞ chiÕm dông vèn do mét sè doanh nghiÖp kh¸c cßn nî, còng nh­ ®i gãp liªn doanh liªn kÕt. VËy C«ng ty cÇn nhanh chãng thóc ®Èy viÖc thu c¸c kho¶n ph¶i thu ®Ó ®¶m b¶o chñ ®éng vÒ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. c. Hµng tån kho: kho¶n môc chiÕm tû träng lín thø hai trong tæng tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty. Kho¶n môc nµy còng chiÕm tû träng t¨ng dÇn cïng víi sù gia t¨ng tµi s¶n l­u ®éng. N¨m 2001 so víi n¨m 2002 t¨ng 41.01% trong ®ã: Nguyªn vËt liÖu tån kho chiÕm tû träng trong tæng sè tµi s¶n l­u ®éng nhá, dao ®éng trung b×nh qua c¸c n¨m kho¶ng 0.2% trong tæng tµi s¶n l­u ®éng. §©y lµ mét dÊu hiÖu tèt, ®Ó qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, C«ng ty giao cho c¸c ®éi trùc tiÕp thu mua khi cã nhu cÇu sö dông. V× hiÖn nay víi c¬ chÕ thÞ tr­êng th× C«ng ty chØ cÇn dù tr÷ mét l­îng nguyªn vËt liÖu nhÊt ®Þnh nµo ®ã, nÕu cÇn th× mua ë ngoµi thÞ tr­êng tr¸nh hiÖn t­îng ø ®éng nguyªn vËt liÖu. C«ng cô, dông cô dïng trong s¶n xuÊt thi c«ng chiÕm tû träng rÊt nhá, kho¶ng 0.1% trong tæng tµi s¶n l­u ®éng. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, c«ng cô - dông cô ®­îc sö dông l©u dµi theo tõng c«ng tr×nh vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ( thi c«ng ) th­êng kÐo dµi tõ 6 th¸ng trë lªn. Do vËy l­îng tån nµy rÊt thÊp kh«ng ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn qu¸ tr×nh sö dông vèn l­u ®éng. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chiÕm tû träng rÊt lín trong hµng tån kho nãi riªng vµ trong tæng tµi s¶n l­u ®éng nãi chung. Tû träng nµy t¨ng dÇn qua c¸c n¨m, cô thÓ n¨m 2001 lµ 14.149.779.404® ( chiÕm 35% ) vµ n¨m 2002 lµ 19.749.757.952® ( chiÕm 37.26% ). Nh­ vËy ®èi víi ngµnh x©y dùng c¬ b¶n th× c¸c sè liÖu ph©n tÝch trªn cho thÊy ®©y lµ mét dÊu hiÖu tèt, do c¸c nguyªn nh©n lµ trªn thùc tÕ thêi gian thi c«ng c¸c c«ng tr×nh th­êng rÊt dµi, do ¶nh h­ëng cña thêi tiÕt, do c«ng viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng rÊt khã kh¨n phøc t¹p, chi phÝ bá ra lín… MÆt kh¸c gi¸ trÞ cña c¸c c«ng tr×nh th­êng lín, h¬n n÷a ®©y lµ mét dÊu hiÖu cho thÊy C«ng ty ®· tróng thÇu nhiÒu c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín vµ ®©y còng lµ mét nh©n tè quan träng lµm cho tû träng cña hµng tån kho t¨ng. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, ®©y còng cã thÓ lµ mét dÊu hiÖu kh«ng tèt do c¸c nguyªn nh©n: tæ chøc thi c«ng cßn ch­a tèt, chËm trÔ kh«ng theo ®óng tiÕn ®é thi c«ng hoÆc x©y dùng bÞ gi¸n ®o¹n do ®iÒu kiÖn kü thuËt… do ®ã lµm t¨ng chi phÝ dë dang rÊt lín. Tãm l¹i: C¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty XDCT giao th«ng 874 lµ ch­a thËt hîp lý, kho¶n môc c¸c kho¶n ph¶i thu chiÕm tû träng rÊt lín vµ qu¸ mÊt c©n ®èi víi c¸c kho¶n môc cßn l¹i trong tæng tµi s¶n l­u ®éng. §iÒu nµy ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. ¶nh h­ëng râ nÐt nhÊt lµ viÖc lµm ø ®äng vèn vµ chËm lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng, dÉn ®Õn ph¶i ®i vay vµ lµm gi¶m kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn l­u ®éng. Tuy nhiªn C«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, tû träng c¸c kho¶n ph¶i thu trong 2 n¨m qua gi¶m xuèng hay nãi c¸ch kh¸c lµ tèc ®é t¨ng tµi s¶n l­u ®éng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng c¸c kho¶n thu. Tõ ®ã cho thÊy C«ng ty cÇn cè g¾ng h¬n n÷a trong nh÷ng n¨m tíi nh»m lµm gi¶m tû träng vèn l­u ®éng bÞ chiÕm dông, c¬ cÊu vèn l­u ®éng hîp lý h¬n ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ sö dông cña vèn l­u ®éng. 2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n l­u ®éng HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua mét sè chØ tiªu sau: trong ®ã: M1 tæng møc lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng trong n¨m ( kÕ ho¹ch ) tøc lµ doanh thu thuÇn. Ko : kú lu©n chuyÓn vèn n¨m tr­íc ( b¸o c¸o ) tøc lµ vßng quay mét vßng lu©n chuyÓn. K1 : kú lu©n chuyÓn vèn n¨m nay ( kÕ ho¹ch ) D­íi ®©y lµ mét sè b¶ng ®­îc trÝch tõ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thÓ hiÖn c¸c chØ tiªu trªn cña mét sè n¨m qua cña C«ng ty : ChØ tiªu ®¬n vÞ 2001 2002 1. Doanh thu thuÇn ®ång 32.031.299.000 65.000.000.000 2. Lîi nhuËn gép ®ång 4.065.301.000 5.391.225.000 3. Vèn l­u ®éng b×nh qu©n ®ång 33.814.960.801 46.716.689.698 C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh tèc ®é lu©n chuyÓn §¬n vÞ 2001 2002 1. HÖ sè lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng1 V/n¨m 0.95 1.40 2. Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng Ngµy 379 257 3. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng ®ång 1.05 0.71 4. Møc tiÕt kiÖm vèn l­u ®éng ®ång + 11.121.979.000 - 22.027.778.000 ChØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ®¬n vÞ 2001 2002 Søc sinh lîi cña vèn l­u ®éng ®ång 0.12 0.115 Qua c¸c sè liÖu trªn ta thÊy n¨m 2001 ®¹t ®­îc 0.95 vßng/ n¨m vµ cÇn 379 ngµy míi quay ®­îc mét vßng. Nh­ng ®Õn n¨m 2002 th× chØ tiªu ®ã kh¶ quan h¬n ®· gi¶m xuèng chØ cßn mÊt 257 ngµy th× quay ®­îc mét vßng. 2001 søc sinh lîi l¹i gi¶m mÊt 0.014 ®ång chØ cßn 0.12 ®ång vµ ®Õn n¨m 2002 chØ cßn 0.115 ®ång. §iÒu nµy ®ßi hái C«ng ty cÇn ®iÒu chØnh l¹i l­îng vèn l­u ®éng sö dông thªm ®· v­ît qu¸ so víi nhu cÇu. NÕu vèn l­u ®éng lu©n chuyÓn nhanh h¬n th× cã thÓ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty sÏ cao h¬n. So s¸nh víi c¸c chØ tiªu t­¬ng øng cña ngµnh cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty cßn ch­a ®­îc cao, vÒ c¶ tèc ®é lu©n chuyÓn vµ søc sinh lîi cña vèn l­u ®éng. Søc sinh lîi cña C«ng ty cßn ë møc thÊp. Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn chËm, thêi gian cña vßng lu©n chuyÓn vèn dµi nh­ n¨m 2001 ph¶i mÊt 379 ngµy ( tøc lµ h¬n 1 n¨m ). Nh­ng thùc tÕ nµy mét phÇn lµ do ®Æc ®iÓm cña ngµnh lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n, chñ yÕu lµ c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín, thêi gian x©y dùng th­êng kÐo dµi do vËy thêi gian thu håi vèn l©u. Qua ph©n tÝch ta thÊy, xÐt vÒ c¬ b¶n hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty trong mét vµi n¨m qua biÕn ®éng theo chiÒu h­íng ®i lªn, mÆc dï sù biÕn ®éng ®ã kh«ng æn ®Þnh. §Æc biÖt trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty cÇn ph¶i n©ng cao h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng ngay tõ kh©u x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn, huy ®éng vèn ®Õn kh©u sö dông vèn l­u ®éng ®Ó hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao h¬n n÷a. IV. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i c«ng ty Trªn thùc tÕ cã nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty. Ngoµi nh÷ng nh©n tè nh­ doanh thu thuÇn, vèn l­u ®éng b×nh qu©n, kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho… ®· t¸c ®éng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng, ngoµi ra qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty còng chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè gi¸n tiÕp nh­: + BiÕn ®éng cung cÇu cña thÞ tr­êng vµ vËt liÖu x©y dùng ( gi¸ cña chóng th­êng biÕn ®æi theo thêi vô ) + ChÝnh s¸ch thanh to¸n cña nhµ n­íc víi c¸c chñ ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh giao thång cßn chËm trÔ, dÉn ®Õn c¸c chñ ®Çu t­ cßn nî ch­a tr¶ tiÒn nh­ chñ ®Çu t­ c«ng tr×nh. C«ng ty bÞ chiÕm dông vµ ø ®äng nhiÒu, vèn l­u ®éng chËm lu©n chuyÓn vµ lµm lîi nhuËn cña C«ng ty gi¶m. + T×nh h×nh biÕn ®éng vÒ thêi tiÕt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kh¸ phøc t¹p, nh÷ng trËn lò lín, m­a kÐo dµi… ®· t¸c ®éng ®Õn tiÕn ®é thi c«ng, chÊt l­îng c«ng tr×nh x©y dùng vµ b¶o qu¶n vËt t­ . nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi nµy ®èi víi C«ng ty lµ rÊt khã tr¸nh bëi v× ®Æc ®iÓm v× do ®Æc ®iÓm cña ngµnh lµ thùc hiÖn thi c«ng chñ yÕu ë ngoµi trêi. V× vËy thiªn tai lµ mét trong nh÷ng nh©n tè lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty c¶ vÒ søc s¶n xuÊt vµ t«c ®é lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng. + ChÕ ®é cña nhµ n­íc vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng, chÕ ®é ®Òn bï cßn nhiÒu bÊt cËp, ch­a hiÖu qu¶, thªm vµo ®ã lµ ý thøc cña mét sè ng­êi d©n vÒ vÊn ®Ò nµy cßn ch­a cao, g©y nhiÒu c¶n trë cho c«ng t¸c gi¶i phßng mÆt b»ng. Trªn thùc tÕ. Kh«ng Ýt c«ng tr×nh cña C«ng ty bÞ gi¸n ®o¹n do kh«ng gi¶i phãng mÆt b»ng ®­îc, chËm tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh. L·ng phÝ vÒ tiÒn vµ khÊu hao cho c«ng nghÖ vµ m¸y mãc trong khi chê viÖc. KÕt qu¶ lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Nh×n chung C«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p ph¸t huy mÆt tÝch cùc cña c¸c nh©n tè vµ t×m c¸ch kh¾c phôc nh÷ng mÆt tiªu cùc cña c¸c nh©n tè ®ã mét c¸ch kÞp thêi ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty. V. NhËn xÐt chung vÒ t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty Qua t×m hiÓu, ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng ë C«ng ty ta thÊy C«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ nh­: t×nh h×nh tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty trong mét vµi n¨m qua biÕn ®éng theo chiÒu h­íng ®i lªn, t¨ng dÇn qua c¸c n¨m. Doanh thu thuÇn, lîi nhuËn ®¹t ®­îc còng t¨ng. C«ng ty ®ang ngµy cµng hoµn thiÖn tèt h¬n c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng ®­îc n©ng cao vµ sè lîi nhuËn thu ®­îc tõ mét ®ång vèn l­u ®éng còng ®­îc n©ng cao h¬n so víi c¸c n¨m tr­íc. §©y lµ mét nè lùc cña C«ng ty trong viÖc tiÕp tôc t¸i s¶n xuÊt m¬ réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh v× thÕ mµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy mét t¨ng. Sè l­îng c«ng tr×nh C«ng ty tróng thÇu ngµy mét t¨ng, ®¸ng kÓ lµ c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín, c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm cña nhµ n­íc. §iÒu nµy cho thÊy quy m« vµ uy tÝn cña C«ng ty ®ang ®­îc kh¼ng ®Þnh trªn thÞ tr­êng. Nhê ®ã mµ C«ng ty ®· t¹o ®ñ c«ng ¨n viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ thu nhËp ngµy mét æn ®Þnh. Ch­¬ng III Mét sè kiªn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña C«ng ty XDCT giao th«ng 874. HiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng nãi riªng phô thuéc vµo viÖc sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng. Nh­ vËy trong phÇn thùc tÕ vÒ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty ®· cho thÊy vèn l­u ®éng cña C«ng ty lµ rÊt lín. §iÒu chñ yÕu lµ do ®Æc thï cña ngµnh x©y dùng nªn l­îng vèn l­u ®éng cÇn cã qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng lµ rÊt lín, ngoµi ra ®ã còng lµ yªu tè lµm cho vßng quay cña vèn l­u ®éng cña C«ng ty thÊp. Tuy nhiªn C«ng ty còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p lµm t¨ng vßng quay cña vèn l­u ®éng, lµm cho hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ®­îc tèt h¬n n÷a. Qua thêi gian thùc tËp vµ t×m hiÓu vÒ t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty em xin ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña vèn l­u ®éng: I. BiÖn ph¸p 1: “kÕ ho¹ch ho¸ vèn l­u ®éng” KÕ ho¹ch ho¸ vèn l­u ®éng lµ mét nhiÖm vô quan träng vµ cÇn thiÕt hµng ®Çu cña doanh nghiÖp. §Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ®­îc ®¶m b¶o liªn tôc vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× tr­íc hÕt C«ng ty cÇn ®¸p øng ®ñ vµ kÞp thêi vèn l­u ®éng vµ ph¶i sö dông sao cho tiÕt kiÖm ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, tr¸nh t×nh tr¹nghuy ®éng thõa g©y l·ng phÝ vµ l¹i lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn vËy C«ng ty cÇn lªn kÕ ho¹ch cô thÓ vÒ c¸c chØ tiªu sau: - X¸c ®Þnh kÕ ho¹ch vµ nhu cÇu vèn l­u ®éng cho tõng thêi kú, tõng n¨m, tõng c«ng tr×nh x©y dùng. Trªn thùc tÕ cho thÊy, n¨m 2001 do C«ng ty kh«ng lªn kÕ ho¹ch vÒ vèn l­u ®éng nªn ®· huy ®éng thõa vèn l­u ®éng so víi nhu cÇu, lµm l·ng phÝ 11.121.979.000 ®ång, lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông cña vèn l­u ®éng. Lµm tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng chËm l¹i, n¨m 2001 lµ 379 ngµy/ vßng, so víi n¨m 2002 chØ cã 249 ngµy/ vßng. ChÝnh v× vËy mµ C«ng ty cÇn c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng vµ kh¾c phôc t×nh tr¹ng m¾c ph¶i nh­ n¨m 2001. NÕu tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng kh«ng ®æi so víi kú gèc, ®Ó ®¹t ®­îc tæng doanh thu thuÇn kú tíi th× vèn l­u ®éng cÇn thiÕt lµ: Nh­ vËy theo kÕ ho¹ch n¨m 2003, C«ng ty ®¹t ®­îc møc doanh thu thuÇn lµ t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 38,5% tøc lµ ®¹t møc: 65.042.967.544 + ( 38,5% x 65.042.967.544 ) = 90.084.510.048 ®ång Vèn l­u ®éng n¨m 2002 lµ: 53.000.000.000 ®ång HÖ sè lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng n¨m 2002 lµ 1,40 vßng/n¨m VËy nguån vèn l­u ®éng ph¶i huy ®éng thªm trong n¨m 2003 lµ : 64.346.078.605 - 53.000.000.000 = 11.346.078.605 ®ång X¸c ®Þnh mét c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng hîp lý. HiÖn nay c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty ch­a tèi ­u, C«ng ty cÇn c¨n cø vµo nhu cÇu vèn vÒ tõng thµnh phÇn cÊu t¹o tµi s¶n l­u ®éng ®Ó hoµn thiÖn c¬ cÊu ®ã. Cô thÓ lµ C«ng ty cÇn gi¶m tû träng kho¶n ph¶i thu ®Ó h¹n chÕ l­îng vèn bÞ chiÕm dông, rót ng¾n thêi gian mét kú thu tiÒn b×nh qu©n ®Ó ®Èy nhanh h¬n n÷a tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng. C«ng ty cÇn t¨ng tû träng tiÒn mÆt hîp lý, gi¶m kho¶n nî ng¾n h¹n, t¨ng nî dµi h¹n ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi, tr¸nh t×nh tr¹ng ®Ó kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi thÊp nh­ mÊy n¨m qua. II. BiÖn ph¸p 2 : “ gi¶m thiÓu tû träng cña c¸c kho¶n ph¶i thu” 1. môc tiªu cña biÖn ph¸p: gi¶m ®­îc sè vèn cña C«ng ty bÞ kh¸ch hµng chiÕm dông, chuyÓn c¸c kho¶n ph¶i thu thµnh tiÒn ®Ó tr¶ nî. KÕt qu¶ : gi¶m ®­îc chi phÝ tr¶ l·i suÊt vèn vay, t¨ng vßng quay cña vèn l­u ®éng. 2. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn: §Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi yªu cÇu cña qu¸ tr×nh thi c«ng, ngoµi viÑc sö dông vèn cè ®Þnh ra, viÖc sö dông vèn l­u ®éng lµ yªu cÇu cÇn thiÕt. Qua phÇn ph©n tÝch cho thÊy trong n¨m 2002 c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty chiÕm trªn 50% trong tæng sè vèn l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n, trong c¸c kho¶n ph¶i thu th× c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng lµ 27.890.000.000 ®ång chiÕm kho¶ng 93%, ®ã lµ c¸c c«ng tr×nh ®· nghiÖm thu xong nh­ng c¸c chñ ®Çu t­ vÉn ch­a thanh to¸n cho C«ng ty dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nî tån ®äng kÐo dµi. Tõ b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty cho thÊy trong n¨m 2002 doanh thu cña C«ng ty ®¹t 65.042.967.544 ®ång, trong n¨m qua C«ng ty ®· tÝch cùc t×m biÖn ph¸p t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn. Víi doanh thu lµ 65.042.967.544 ®ång trong ®ã: + Thanh to¸n trong vßng 140 ngµy chiÕm 80% + Thanh to¸n trong vßng 155 ngµy chiÕm 20%. Thêi gian thanh to¸n tiÒn trung b×nh lµ: Nh­ vËy C«ng ty ®Ó kh¸ch hµng chiÕm dông vèn lµ 143 ngµy. §Ó h¹n chÕ cho viÖc ph¶i ®i vay nî ®Çu t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, C«ng ty cÇn tÝch cùc t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p ®Ó thu håi nhanh c«ng nî. §©y lµ môc tiªu ®Æt ra cho c¸c nhµ qu¶n lý trong chÝnh s¸ch b¸n hµng vµ thu håi c«ng nî sao cho viÖc thanh to¸n ®­îc thanh to¸n nhanh gän nhÊt, gi¶m ®­îc l·i tiÒn vay. Thêi gian trung b×nh ®Ó thu håi c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng kÐo dµi sÏ ¶nh h­ëng ®Õn vèn vay vµ l·i vay. V× vËy C«ng ty cÇn ph¶i ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch c¬ chÕ ­u ®·i víi nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn cña C«ng ty vµ thanh to¸n tiÒn ®óng h¹n. §Ó gi¶m thêi gian thanh to¸n chËm tõ 143 ngµy xuèng C«ng ty cÇn ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p sau: - Khi tham gia ®Êu thÇu C«ng ty cÇn t×m hiÓu t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c chñ ®Çu t­ xem cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n tiÒn hµng ®óng h¹n hay kh«ng. - Khi lµm hîp ®ång ký kÕt cÇn ph¶i ghi râ thêi h¹n tr¶ tiÒn, bÕu ®Õn h¹n ch­a thanh to¸n hÕt th× kh¸ch hµng ph¶i chÞu thªm mé l·i suÊt cña kho¶n tiÒn ch­a thanh to¸n hÕt b»ng l·i suÊt vay ng©n hµng. - Khi ®Õn h¹n thanh to¸n C«ng ty lµm v¨n b¶n ®ßi nî göi ®Õn kh¸ch hµng, gäi ®iÖn tho¹i, nÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶ th× sau mét thêi gian l¹i lµm v¨n b¶n trong ®ã ghi sè tiÒn kh¸ch hµng nî cïng víi sè l·i ®· ®­îc tÝnh göi ®Õn cho kh¸ch hµng. - Gi¶m gi¸ cho nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn cña C«ng ty. - Gi¶m gi¸ cho nh÷ng kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn mÆt vµ thanh to¸n ®óng h¹n. - Th­ëng cho nh÷ng ng­êi ®Õn thanh to¸n tiÒn hµng sím vµ ®óng h¹n trong hîp ®ång. - C«ng ty cö c¸n bé ®i ®«n ®èc thu håi c«ng nî, cã khuyÕn khÝch khen th­ëng theo tû lÖ phÇn tr¨m sè tiÒn ®ßi ®­îc. - NÕu gÆp tr­êng hîp nî khã ®ßi do kh¸ch hµng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh vµ xÐt vÒ l©u dµi kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî th× C«ng ty còng cÇn chÊp nhËn ph­¬ng thøc ®ßi nî b»ng c¸ch chiÕt khÊu dÇn, nh»m thu l¹i c¸c kho¶n nî khã ®ßi. §Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi yªu cÇu cña qu¸ tr×nh thi c«ng, ngoµi viÑc sö dông vèn cè ®Þnh ra, viÖc sö dông vèn l­u ®éng lµ yªu cÇu cÇn thiÕt. Qua phÇn ph©n tÝch cho thÊy trong n¨m 2002 c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty chiÕm trªn 50% trong tæng sè vèn l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n, trong c¸c kho¶n ph¶i thu th× c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng lµ 27.890.000.000 ®ång chiÕm kho¶ng 93%, ®ã lµ c¸c c«ng tr×nh ®· nghiÖm thu xong nh­ng c¸c chñ ®Çu t­ vÉn ch­a thanh to¸n cho C«ng ty dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nî tån ®äng kÐo dµi. Tõ b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty cho thÊy trong n¨m 2002 doanh thu cña C«ng ty ®¹t 65.042.967.544 ®ång, trong n¨m qua C«ng ty ®· tÝch cùc t×m biÖn ph¸p t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn. Víi doanh thu lµ 65.042.967.544 ®ång trong ®ã: + Thanh to¸n trong vßng 140 ngµy chiÕm 80% + Thanh to¸n trong vßng 155 ngµy chiÕm 20%. Thêi gian thanh to¸n tiÒn trung b×nh lµ: Nh­ vËy C«ng ty ®Ó kh¸ch hµng chiÕm dông vèn lµ 143 ngµy. §Ó h¹n chÕ cho viÖc ph¶i ®i vay nî ®Çu t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, C«ng ty cÇn tÝch cùc t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p ®Ó thu håi nhanh c«ng nî. §©y lµ môc tiªu ®Æt ra cho c¸c nhµ qu¶n lý trong chÝnh s¸ch b¸n hµng vµ thu håi c«ng nî sao cho viÖc thanh to¸n ®­îc thanh to¸n nhanh gän nhÊt, gi¶m ®­îc l·i tiÒn vay. Thêi gian trung b×nh ®Ó thu håi c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng kÐo dµi sÏ ¶nh h­ëng ®Õn vèn vay vµ l·i vay. V× vËy C«ng ty cÇn ph¶i ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch c¬ chÕ ­u ®·i víi nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn cña C«ng ty vµ thanh to¸n tiÒn ®óng h¹n. §Ó gi¶m thêi gian thanh to¸n chËm tõ 143 ngµy xuèng C«ng ty cÇn ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p sau: - Khi tham gia ®Êu thÇu C«ng ty cÇn t×m hiÓu t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c chñ ®Çu t­ xem cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n tiÒn hµng ®óng h¹n hay kh«ng. - Khi lµm hîp ®ång ký kÕt cÇn ph¶i ghi râ thêi h¹n tr¶ tiÒn, bÕu ®Õn h¹n ch­a thanh to¸n hÕt th× kh¸ch hµng ph¶i chÞu thªm mé l·i suÊt cña kho¶n tiÒn ch­a thanh to¸n hÕt b»ng l·i suÊt vay ng©n hµng. - Khi ®Õn h¹n thanh to¸n C«ng ty lµm v¨n b¶n ®ßi nî göi ®Õn kh¸ch hµng, gäi ®iÖn tho¹i, nÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶ th× sau mét thêi gian l¹i lµm v¨n b¶n trong ®ã ghi sè tiÒn kh¸ch hµng nî cïng víi sè l·i ®· ®­îc tÝnh göi ®Õn cho kh¸ch hµng. - Gi¶m gi¸ cho nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn cña C«ng ty. - Gi¶m gi¸ cho nh÷ng kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn mÆt vµ thanh to¸n ®óng h¹n. - Th­ëng cho nh÷ng ng­êi ®Õn thanh to¸n tiÒn hµng sím vµ ®óng h¹n trong hîp ®ång. - C«ng ty cö c¸n bé ®i ®«n ®èc thu håi c«ng nî, cã khuyÕn khÝch khen th­ëng theo tû lÖ phÇn tr¨m sè tiÒn ®ßi ®­îc. NÕu gÆp tr­êng hîp nî khã ®ßi do kh¸ch hµng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh vµ xÐt vÒ l©u dµi kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî th× C«ng ty còng cÇn chÊp nhËn ph­¬ng thøc ®ßi nî b»ng c¸ch chiÕt khÊu dÇn, nh»m thu l¹i c¸c kho¶n nî khã ®ßi. 3. KÕt qu¶ thu ®­îc nhê ¸p dông biÖn ph¸p: - N¨m 2002 C«ng ty ®Ó kh¸ch hµng chiÕm dông vèn lµ 143 ngµy, sè tiÒn l·i lµ: Gi¶ sö n¨m 2003 tæng doanh thu cña C«ng ty kh«ng thay ®æi (65.042.967.544 ®ång ) C«ng ty thùc hiÖn tèt biÖn ph¸p thu håi c«ng nî, gi¶m thêi gian kh¸ch hµng chiÕm dông vèn xuèng: + Sè kh¸ch hµng ( chñ ®Çu t­ ) tr¶ vµo 140 ngµy lµ 50%. + Sè kh¸ch hµng ( chñ ®Çu t­ ) tr¶ vµo 155 ngµy lµ 10%. + Sè kh¸ch hµng ( chñ ®Çu t­ ) tr¶ vµo 90 ngµy lµ 40%. VËy thêi gian thanh to¸n tiÒn trung b×nh lµ : Tæng chi phÝ thu håi c«ng nî: + Chi phÝ tiÒn l­¬ng cho 1 c¸n bé : 331.200 ®ång + C«ng t¸c phÝ tiÒn mÆt ¨n nghØ: 250.000 ®ång VËy chi phÝ 1 th¸ng cho viÖc ®i thu håi c«ng nî lµ: 331.200 + 250.000 = 581.200 ®ång x 12 th¸ng = 6.974.400 ®ång Chi phÝ th­ëng theo sè nî ®ßi ®­îc: Tæng chi phÝ thu håi c«ng nî lµ: 6.974.400 + 52.034.374 = 59.008.774 ®ång Thêi gian kh¸ch hµng chiÕm dông vèn cña C«ng ty lµ 121 ngµy th× sè tiÒn lµ : Tæng sè tiÒn lµ: 59.008.774 + 1.836.379.783 = 1.895.388.557®ång Ta cã tæng sè tiÒn l·i tiÕt kiÖm ®­îc lµ: 2.170.267.017 ®ång - 1.895.388.557 ®ång = 274.878.460 ®ång VËy qua biÖn ph¸p gi¶m thêi gian thanh to¸n tiÒn hµng chËm cña kh¸ch hµng ( chñ ®Çu t­ ) th× C«ng ty mçi n¨m ®· tiÕt kiÖm ®­îc mét sè tiÒn t­êng ®èi lµ 274.878.460 ®ång, bæ sung ®¸ng kÓ cho nguån vèn cña C«ng ty. Bªn trªn lµ mét vµi biÖn ph¸p em ®­a ra ®Ó cã thÓ phÇn nµo gióp cho C«ng ty n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cña vèn l­u ®éng, tõ ®ã t¨ng lîi nhuËn vµ doanh thu cña C«ng ty lªn. III. Mét sè kiÕn nghÞ : Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng d­íi sù qu¶n lý cña nhµ n­íc th× C«ng ty XDCT giao th«ng 874 lu«n ph¶i tæ chøc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh theo ph¸p luËt, c¬ chÕ chÝnh s¸ch qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ kinh tÕ. ChÝnh v× thÕ, Nhµ n­íc lu«n cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh­ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng nãi riªng. Tuy nhiªn, hiÖn nay mét sè chÝnh s¸ch , c¬ chÕ qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ kinh tÕ ch­a thùc sù hîp lý, ch­a t¹o ®­îc ®éng lùc thóc ®Èy ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Thùc tÕ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ®ßi hái Nhµ n­íc cÇn thanh to¸n kÞp thêi vèn x©y dùng ®èi víi c¸c chñ ®Çu t­, ®Ó c¸c chñ ®Çu t­ thanh to¸n tr¶ cho C«ng ty, bëi v× sè d­ nî cña c¸c chñ ®Çu t­ kÐo dµi víi sè l­îng lín lµm ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. - Vèn l­u ®éng cña C«ng ty mét phÇn ®­îc tµi trî bëi nguån ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp, nh­ng trªn thùc tÕ míi ®¸p øng ®­îc ë møc thÊp, ®iÒu nµy dÉn tíi t×nh tr¹ng khan hiÕm vèn vµ C«ng ty phai ®i vay hoÆc chiÕm dông vèn nhiÒu. Do ®ã hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty kh«ng cao, lîi nhuËn thÊp do chi phÝ bÞ ®Èy cao. XÐt chung cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc hiÖn nay th× vèn Nhµ n­íc cÊp míi chØ ®¹t 20% vèn l­u ®éng. Nî ph¶i tr¶ cña c¸c doanh nghiÖp lu«n b»ng 1,2 ®Õn 1,5 lÇn tæng sè vèn Nhµ n­íc cÊp. §èi víi C«ng ty XDCT giao th«ng 874, nhu cÇu vÒ vèn l­u ®éng lµ rÊt lín vµ cÊp thiÕt. VËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng vµ t¹o tiÒm lùc tµi chÝnh v÷ng chøc cho C«ng ty th× Nhµ n­íc cÇn phÊn ®Êu cÊp bæ sung vèn l­u ®éng cho C«ng ty víi qui m« hîp lý vµ kÞp thêi h¬n. - Bªn c¹nh ®ã lµ vÊn ®Ò vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ ®Êu thÊu trong x©y dùng cßn nhiÒu bÊt cËp. §Êu thÇu trong x©y dùng lµ mét biÖn ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt hiÖn nay ®Ó n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh vµ hiÖu qu¶ x©y dùng. Nã gióp c¸c nhµ ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh víi chi phÝ thÊp nhÊt cã thÓ vµ chÊt l­îng cao nhÊt. Tuy vËy c¬ chÕ nµy cßn cã nhiÒu bÊt cËp hay nãi c¸ch kh¸c lµ ch­a ®­îc râ rµng nªn nh­ hiÖn nay cã nhiÒu ®¬n vÞ cã kh¶ n¨ng thiÕt kÕ vµ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i th× kh«ng nhËn ®­îc thÇu. Ng­îc l¹i nh÷ng ®¬n vÞ kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn l¹i nhËn ®­îc c¸c c«ng tr×nh, råi sau ®ã hä l¹i thuª l¹i c¸c ®on vÞ kh¸c lµm vµ h­ëng mét phÇn chªnh lÖch. Ho¹t ®éng ®Êu thÇu cßn ch­a trung thùc, phÇn nhiÒu chØ mang tÝnh h×nh thøc, kh«ng hiÖu qu¶. T×nh tr¹ng nµy ®ßi hái Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi th«ng qua kiÖn toµn hÖ thèng ph¸p luËt ®Ó cã thÓ qu¶n lý tèt c«ng t¸c ®Êu thÇu. KÕt luËn N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông Vèn l­u ®éng lµ mét h­íng ®i ®óng kh«ng chØ riªng víi C«ng ty XDCT giao th«ng 874 mµ cßn ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c cã mÆt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, nhu cÇu vÒ vèn l­u ®éng lµ v« cïng lín, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lµm sao sö dông vèn l­u ®éng sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn cao nhÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, t×m c¸c biÖn ph¸p t¨ng vßng quay vèn l­u ®éng ®Ó kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn l­u ®éng cao nhÊt. Râ rµng trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ®­îc kh¼ng ®Þnh nh­ mét xu thÕ kh¸ch quan trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ trong sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ ®­îc ®iÒu nµy, trong thêi gian qua C«ng ty XDCT giao th«ng 874 ®· t×m ra cho m×nh mét h­íng ®i, mét ph­¬ng ¸n n©ng cao hiÖu qu¶ cña vèn l­u ®éng hîp lý gióp cho C«ng ty tho¸t ®­îc nh÷ng khã kh¨n khi b­íc vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng trªn c¬ së tËn dông nguån néi lùc hiÖn cã, c¶i tiÕn vµ n©ng cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho c«ng nh©n ®· gãp phÇn quan träng, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong sù ph¸t triÓn nh­ ngµy nay cña C«ng ty. Th«ng qua viÖc sö dông vèn l­u ®éng cã hiÖu qu¶ cao, c¸c c«ng tr×nh cña C«ng ty cã chÊt l­îng cao h¬n, thi c«ng ®­îc nh÷ng c«ng tr×nh cã yªu cÇu kü thuËt vµ ®é chÝnh x¸c cao vµ thùc sù ®· lµm hµi lßng kh¸ch hµng. Tuy vËy vÉn cßn mét sè mÆt h¹n chÕ do thiÕu vèn hay mét sè nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan kh¸c. Trong thêi gian tíi, ®Ó gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng khã kh¨n nµy rÊt cÇn cã thªm sù hç trî cña c¸c ban ngµnh, ®Æc biÖt lµ sù b¶o trî tõ phÝa Nhµ n­íc. B¸o c¸o thÓ hiÖn ý kiÕn c¸ nh©n víi hy väng ®­îc ®ãng gãp mét phÇn hÕt søc nhá bÐ vµo viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng. Tuy nhiªn, do kh¶ n¨ng h¹n chÕ, lý luËn cßn non kÐm nªn vÊn ®Ò ch­a ®­îc nªu ra hÕt, c«ng t¸c kh¶o s¸t, nghiªn cøu ph­¬ng ¸n kh«ng sao tr¸nh khái nh÷ng s¬ suÊt vµ thiÕu sãt. KÝnh mong ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c b¹n ®Ó ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh cña TS. Lª Anh V©n vµ c¸c c¸n bé thuéc C«ng ty XDCT giao th«ng 874 trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi.