MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Lời mở đầu
Chương I : TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VÀ RỦI RO TÍN DỤNG NGÂN HÀNG
1.1. Tổng quan về tín dụng ngân hàng (TDNH) 1
1.1.1. Nguồn gốc và quá trình phát triển của hoạt động TDNH.1
1.1.2. Chức năng của tín dụng ngân hàng .2
1.1.3. Vai trò của tín dụng ngân hàng .4
1.1.4. Các hình thức tín dụng ngân hàng 5
1.2. Nhận diện các loại rủi ro trong hoạt động tín dụng NHTM7
1.2.1. Khái niệm rủi ro .7
1.2.2. Các loại rủi ro 8
1.2.2.1. Rủi ro thanh khoản. .8
1.2.2.2. Rủi ro lãi suất 9
1.2.2.3. Rủi ro hối đoái 10
1.2.2.4. Rủi ro tín dụng . 10
1.2.3. Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro 10
1.3. Rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của các NHTM11
I.3.1. Khái niệm rủi ro tín dụng 11
I3.2. Một số mô hình để đánh giá rủi ro tín dụng12
I.3.3. Hậu quả của rủi ro tín dụng 15
Kết luận chương I. .16
Chương II : THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG NAI
2. Tình hình kinh tế xã hội. 17
2.1 Tổng quan về tình hình kinh tế - xã hội giai đoạn 2000 - 2005.17
2.2 Hoạt động của các NHTM trên địa bàn 19
3. Thực trạng hoạt động và rủi ro tín dụng cuả các NHTM trên địa bàn
Đồng Nai, giai đoạn 2001-2005 .20
3.1 Tổng quan về các NHTM trên địa bàn.2 0
3.1.1 Hoạt động cung cấp các sản phẩm dịch vụ của các NHTM trên
địa bàn .20 3.1.2. Tình hình huy động vốn của các NHTM trên địa bàn.22
3.1.3 Tình hình hoạt động tín dụng của các NHTM trên địa bàn .23
3.1.4 Cơ cấu dư nợ phân theo ngắn hạn và trung dài hạn 25
3.1.5 Cơ cấu dư nợ theo thành phần kinh tế27
3.1.6 Cơ cấu dư nợ theo ngành kinh tế 28
4. Thực trạng NQH và các nguyên nhân gây ra NQH của các NHTM trên địa bàn Hậu quả của rủi ro tín dụng .29
4.1 NQH của các NHTM trên địa bàn (2001-2004)32
4.2 NQH của các NHTM trên địa bàn (2005- 06/2006)35
5. Nhận diện các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại các NHTM .36
5.1 Rủi ro tín dụng từ phía NHTM 36
5.1.1Rủi ro do việc xây dựng và thực hiện chính sach cho vay không hợp lý . . 36
5.1.2 Rủi ro do cho vay không tuân thủ các quy định về tín dụng38
5.1.3 Rủi ro do hệ thống kiểm tra kiểm soát nội bộ kém hiệu quả.38
5.1.4Rủi ro do chuyên môn đạo đức của cán bộ tín dụng.39
5.2Rủi ro tín dụng từ phía khách hàng vay vốn.40
5.3Rủi ro tín dụng từ phía NHTM 41
5.3.1 Rủi ro do mức độ quãn lý của NHNN trên địa bàn .42
5.3.2Rủi ro do có sự thay đổi cơ chế chính sách nguyên nhân khác.42
Kết luận chương II.
Chương III: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NHTM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG NAI
3. Các giải pháp ngăn ngừa rủi ro tín dụng từ phí NHTM.46
3.1. Xây dựng chính sách cho vay phù hợp. 46
3.2. Cân đối giữa nguồn vốn và sử dụng vốn. 49
3.3. Xây dựng tuân thủ nghiêm ngặt quy trình cho vay.50
3.3.1. Tuân thủ nghiêm ngặt công tác kiểm tra kiểm soát khoản vay50
3.3.2. Nâng cao công tác thẩm định. 51
3.3.2.1 Khai thác hiệu quả thông tin trong hoạt động tí dụng.51
3.3.2.2 Xây dựng tiêu chí, phương pháp đánh giá thống nhất53
3.4 Xây dựng phương án giải quyết nợ có vấn đe.55
3.5 Xây dựng hệ thống KTKS nội bộ và hệ thống tông ting phòng ngừa rủi ro một cách hiệu quả .56
3.5.1Xây dựng hệ thống KTKS nội bộ 56
3.5.2Xây dựng hệ thống thông tin phòng ngừa rủi ro56
3.6 Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.58
3.7 Kiến nghị với NHNN và chính phu 60
3.7.1 Đối với NHNN
3.7.1.1 Nâng cao chất lượng quản lý điều hành60
3.7.1.2 Tăng cường nâng cao công tác thanh kiểm tra61
3.7.1.3 Cải tiến và nâng cao vai trò của trung tâm thông tin TD62
3.7.2 Đối với chính phủ và các ban ngành
66 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1693 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
loã khoâng coù khaû naêng traû nôï ngaân haøng nhö ñaõ cam keát. ii/
Khaùch haøng coá tình löøa ñaûo, söû duïng voán sai muïc ñích xin vay voán. Nhöõng daïng
löøa ñaûo, söû duïng voán sai muïc ñích ñaõ xuaát hieän treân ñòa baøn laø giaû maïo caùc giaáy
tôø lieân quan ñeán taøi saûn theá chaáp, giaû maïo chöõ kyù cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng sôû
höõu…Tuy tyû leä NQH do löøa ñaûo chæ ôû möùc ñoä nhoû nhöng raát ñaùng quan taâm vì noù
coù theå laøm cho caùc NHTM vöøa maát voán vöøa phaûi vöôùng vaøo caùc vuï kieän
tuïng…Tröôøng hôïp söû duïng voán sai muïc ñích bò phaùt hieän thöôøng laø khi vay voán
vôùi muïc ñích SXKD ngaén haïn nhöng thaät söï laø söû duïng ñaàu tö vaøo baát ñoäng saûn
daãn ñeán khoâng thu hoài voán kòp thôøi khi thò tröôøng naøy “ ñoùng baêng”, thua loã,
khoâng coù khaû naêng traû nôï ngaân haøng nhö ñaõ cam keát töø ñoù laøm phaùt sinh caùc
khoaûn nôï quaù haïn taïi ngaân haøng.
2 .4 .3 Ruûi ro tín duïng do caùc nguyeân nhaân ngoaøi caùc NHTM
Nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng do caùc taùc nhaân töø beân ngoaøi NHTM
coù theå ñöôïc khaùi quaùt nhö sau:
- Do möùc ñoä hieäu quaû trong coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa NHNN treân ñòa baøn.
- Do söï thay ñoåi caùc cô cheá chính saùch trong quaûn lyù ñieàu haønh cuûa nhaø nöôùc,
chính phuû vaø caùc cô quan höõu quan.
2 .4.3.1 Ruûi ro tín duïng do möùc ñoä hieäu quaû cuûa vieäc quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa
chi nhaùnh NHNN treân ñòa baøn.
Chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa chi nhaùnh NHNN ñoái vôùi caùc NHTM.
Treân ñòa baøn theå hieän qua vieäc thanh tra, kieåm soaùt vieäc chaáp haønh caùc qui ñònh,
43
luaât leä lieân quan ñeán lónh vöïc hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa caùc toå chöùc tín duïng.
Ngoaøi ra NHNN coøn thaønh laäp trung taâm thoâng tín phoøng ngöøa ruûi ro (CIC) laø
ñaàu moái thu nhaäp caùc thoâng tín lieân quan ñeán tình hình SXKD, tình hình taøi
chính cuûa caùc doanh nghieäp laø khaùch haøng cuûa caùc NHTM , caùc thoâng tin lieân
quan ñeán lónh vöïc maø caùc NHTM ñaàu tö, ñeå phaân tích ñöa ra nhöõng nhaän ñònh
coù tính caûnh baùo, ñieàu chænh, ñònh höôùng cho caùc hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM treân
ñòa baøn. CIC cuõng laø kho döõ lieäu thoâng tin ñeå caùc NHTM tham khaûo, khai thaùc
khi coù nhu caàu cho hoaït ñoäng cuûa mình. Tuy nhieân, trong thöïc teá chöùc naâng naøy
chöa ñöôïc NHNN thöïc hieän moät caùch coù hieäu quaû. Theå hieän ôû nhöõng ñieåm sau:
Moät laø, ñoäi nguõ caùn boä kieåm tra , kieåm soaùt cuûa NHNN raát “moûng”, trong ñoù coù
nhieàu caùn boä khaû naêng chuyeân moân chöa baét kòp nhöõng thay ñoåi cuûa coâng ngheä
ngaân haøng, nhöõng nghieäp vu,ï saûn phaåm dòch vuï môùi. Vieäc kieåm tra thöôøng tieán
haønh khi coù söï vuï hoaëc chieáu leä. Do ñoù khoâng coù phaùt huy ñöôïc tính caûnh baùo
ngaên ngöøa ruûi ro. Hai laø, heä thoáng CIC cuûa NHNN tuy ñaõ coù nhieàu naêm nay
nhöng thöïc teá ít phaùt huy ñöôïc taùc duïng nhö mong ñôïi. Nguyeân nhaân, moät phaàn
do moät soá NHTM chöa coù yù thöùc cung caáp ñaày ñuû vaø chính xaùc caùc loaïi thoâng tin
theo yeâu caàu cuûa CIC, ( Nhöng NHNN chöa coù bieän phaùp cheá taøi caàn thieát naøo!).
Maët khaùc, NHNN thieáu haún moät boä phaän chuyeân vieân gioûi coù khaû naêng thu thaäp
vaø phaân tích xöû lyù thoâng tin ñeå soaïn thaûo caùc taøi lieäu döï baùo veà xu höôùng phaùt
trieån cuûa caùc ngaønh ngheà treân ñòa baøn, caûnh baùo caùc loaïi ruûi ro trong hoaït ñoäng
ngaân haøng, giuùp cho caùc NHTM coù theå tham khaûo ñeå ñònh höôùng, ñieàu chænh
hoaït ñoäng cuûa mình moät caùch kòp thôøi hieäu quaû. Trong thôøi gian qua phaàn lôùn
caùc thoâng tin caàn thieát cho hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn ñeàu do hoï khai
thaùc töø trung taâm phoøng ngöøa ruûi ro cuûa noäi boä heä thoáng ít khi qua CIC. Soá lieäu
cuûa CIC thöôøng khoâng ñöôïc caäp nhaät kòp thôøi.
44
2.4.3.2 Ruûi ro tín duïng do coù söï thay ñoåi cô cheá chính saùch, vaø caùc nguyeân
nhaân khaùc.
- Vieäc ban haønh hay thay ñoåi caùc cô cheá chính saùch quaûn lyù kinh teá cuûa
nhaø nöôùc laø vieäc laøm caàn thieát ñeå ñieàu chænh moïi hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi ñöôïc
hieäu quaû hôn. Tuy nhieân, ñoâi khi trong thöïc teá khi caùc thay ñoåi naøy dieãn ra ñoät
ngoät, chöa phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh thöïc teá hoaëc caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá
khoâng döï baùo tröôùc ñöôïc ñieàu ñoù seõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán hieäu quaû SXKD hoï.
Thöïc teá khi chính phuû ban haønh nghò ñònh 181/CP (V/v : höôùng daãn thöïc hieän
luaät ñaát ñai) ; vieäc thay ñoåi chính saùch thueá ñoái vôùi vieäc nhaäp xe oâtoâ cuõ… ñaõ laøm
aûnh höôûng raát nhieàu ñeán caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng trong lónh vöïc naøy. Nhaát laø
suï ra ñôøi cuûa nghò ñònh 181/CP caùc doanh nghieäp kinh doanh ñòa oác, caùc döï aùn
xaây döïng khu ñoâ thò, ñaõ gaëp raát nhieàu khoù khaên do thò tröôøng naøy “ñoùng baêng”
( Caùc doanh nghieäp khoâng ñöôïc phaân loâ baùn neàn) töø ñoù daãn ñeán khoâng hoaøn traû
ñöôïc nôï ngaân haøng theo keá hoaïch, bò nôï quaù haïn. Hieän nay haàu heát caùc NHTM
lôùn treân ñòa baøn ñeàu coù NQH ñoái vôùi caùc DN kinh doanh lónh vöïc naøy, nhaát laø
NHÑT&PT.
- Caùc quy ñònh phaùp luaät hoã trôï quyeàn chuû nôï cuûa caùc NHTM chöa ñöôïc
baûo ñaûm chaët cheõ. Khi caàn phaûi phaùt maõi taøi saûn theá chaáp ñeå thu hoài nôï caùc
NHTM thöôøng phaûi qua caùc thuû tuïc phöùc taïp toán nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc.
Trung taâm baùn ñaáu gía ñaõ ñöôïc thaønh laäp taïi ñòa phöông nhöng vieäc baùn taøi saûn
thöôøng do caùc beân thoûa thuaän ít khi ñöa ra trung taâm vì thuû tuïc phöùc taïp vaø
nhöõng quy ñònh khoâng chaët cheõ. Ñoái vôùi caùc vuï vieäc ñaõ ñöôïc toøa aùn xöû , töø khi
coù baûn aùn ñeán khi thi haønh aùn laø moät khoaûn thôøi gian khoâng ngaén. Chính nhöõng
ñieàu naøy laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân laøm cho nôï xaáu ( Nôï töø nhoùm 3 ñeán
nhoùm 5 ) cuûa caùc NHTM gia taêng.
45
Keát luaän chöông II : Qua phaân tích ta coù theå ruùt ra caùc vaán ñeà cô baûn cuûa
chöông naøy nhö sau:
- Ñoàng Nai laø ñòa baøn coù coù tình hình kinh teá phaùt trieån oån ñònh, vôùi 32 KCN
ñaõ ñöôïc huy hoaïch, trong ñoù 18 KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng, thu huùt hôn 8 tyû USD
voá n ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc.
- Ñoàng Nai hieän coù 10 NHTM quoác doanh; 4 NHTM coå phaàn; 2 NH TM lieân
doanh; 1 QTDNDTW vaø 19 QTD ñòa phöông ñang hoaït ñoäng,moâi tröôøng hoaït
ñoäng trong lónh vöïc ngaân haøng soâi ñoäng, tính caïnh tranh gay gaét.
- Vieäc ñaùnh giaù, phaân loaïi nôï cuûa caùc NHTM theo quyeát ñònh soá
493/2005/QÑ/NHNN ngaøy 22/04/2005 ñaõ theå hieän töông ñoái chính xaùc hôn thöïc
traïng dö nôï cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn so vôùi caùc phöông phaùp,tieâu thöùc ñaùnh
giaù ñöôïc söû duïng tröôùc ñoù. Qua ñoù cho thaáy ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng treân
ñòa baøn coù xu höôùng gia taêng,. Theå hieän qua söï suùt giaûm chaát löôïng tín duïng
( taêng nôï quaù haïn, nôï xaáu) cuûa caùc NHTM.
- Nguyeân nhaân gaây ra nôï quaù haïn, nôï xaáu cuõng ñaõ ñöôïc nhaän dieän moät caùch
cuï theå.
Chöông 3 cuûa luaän vaên seõ trình baøy caùc giaûi phaùp nhaèm ngaên ngöøa vaø haïn
cheá ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn.Trong ñoù ñaëc
bieät chuù troïng ñeán caùc nguyeân nhaân veà phía NHTM .
46
CHÖÔNG3: CAÙC GIAÛI PHAÙP NHAÈM HAÏN CHEÁ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI
CAÙC NHTM TREÂN ÑÒA BAØN TÆNH ÑOÀNG NAI
3.1 Muïc tieâu, ñònh höôùng phaùt trieån ngaønh ngaân haøng ñeán naêm 2010
3.1.1 Muïc tieâu,ñònh höôùng phaùt trieån chung cuûa ngaønh ngaân haøng.
Muïc tieâu toång quaùt cuûa chieán löôïc phaùt trieån ngaønh ngaân haøng VN giai
ñoaïn 2006 -2010 : oån ñònh giaù trò ñoàng tieàn, duy trì toác ñoä taêng tröôûng toång
phöông tieän thanh toaùn bình quaàn%/naêm. Ñaûm baûo möùc gia taêng huy ñoäng voán
luoân ñaûm baûo möùc gia taêng tín duïng cho neàn kinh teá, trong ñoù öu tieân tín duïng
cho vuøng noâng thoân vaø caùc vuøng kinh teá troïng ñieåm cuûa nhaø nöôùc, ñoàng thôøi
naâng tyû troïng nôï trung vaø daøi haïn töø möùc 41% treân toång dö nôï nhö hieän nay leân
möùc oån ñònh 45%. Nôï xaáu treân toång dö nôï khoâng quaù 4%. Muoán ñaït ñöôïc muïc
tieâu treân ngaønh ngaân haøng caàn phaûi:
- Hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät veà tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng vôùi
troïng taâm laø xaây döïng laïi hai Luaät Ngaân haøng.
- Cô caáu laïi boä maùy cuûa NHNN theo höôùng ting goïn, chuyeân nghieäp, töøng
böôùc phaùt trieån NHNN trôû thaønh NHTÖ hieän ñaiï, phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá,
hoaït ñoäng theo nguyeân taéc thò tröôøng ñònh höùông XHCN.
- Ñoåi môùi cô ñieàu haønh cheá chính saùch tieàn teä vaø naâng cao hieäu quaû cuûa
caùc coâng cuï chính saùch tieàn teä gaén lieàn vôùi cô cheá ñieàu haønh laõi suaát, tyû giaù theo
nguyeân taéc thò tröôøng.
- Hieän ñaïi hoaù coâng ngheä ngaân haøng vaø heä thoáng thanh toaùn laøm neàn taûng
cho vieäc phaùt trieån dòch vuï môùi vaø aùp duïng caùc chuaån möïc quaûn trò ngaân haøng
hieän ñaïi.
- Xaây döïng heä thoáng thanh tra giaùm saùt ngaân haøng veà theå cheá phöông
thöùc, moâ hình toå chöùc vaø nhaân löïc, nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu thöïc tieãn phaùt trieån heä
47
thoáng ngaân haøng VN vaø phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá veà thanh tra giaùm saùt ngaân
haøng.
- Ñaåy nhanh quaù trình cô caáu laïi heä thoáng NHTM Nhaø nöôùc nhaèm naâng
cao naâng löïc taøi chính, hieäu quaû kinh doanh, môû roäng qui moâ vaø naêng löïc caïnh
tranh, ñoàng thôøi baûo ñaûm ñaït möùc ñoä an toaøn vaø laønh maïnh theo chuaån möïc quoác
teá.
- Thöïc hieän chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, ñaøo taïo boài döôõng, söû
duïng vaø thu huùt nhaân taøi, gaén lieàn vôùi caùc theå cheá quaûn trò tieân tieán.
- Tích cöïc, chuû ñoäng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá trong lónh vöïc ngaân haøng
theo caùc cam keát quoác teá ña phöông vaø song phöông, ñaëc bieät laø caùc quy ñònh
trong khuoân khoå thoaû thuaän cuûa toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO).
- Taêng cöôøng giaùo duïc phaåm chaát ñaïo ñöùc, ngaên chaën vaø ñaåy luøi teä quan
lieâu, laõng phí, naïn tham nhuõng trong boä maùy NHNN cuõng hö rong hoaït ñoäng
kinh doanh tieàn teä, tín duïng ; xaây döïng caùc toå chöùc Ñaûng thöïc söï trong saïch vöõng
maïnh.
3.1.2 Muïc tieâu, ñònh höôùng phaùt trieån ngaønh NH treân ñòa baøn tænh Ñoàng Nai
3.1.2.1 Muïc tieâu phaùt trieån kinh teá cuûa tænh Ñoàng Nai giai ñoaïn 2006 -2010
- Gía trò toång saûn phaåm quoác noäi GDP taêng bình quaân 14-14,5% naêm.Trong ñoù:
- Coâng nghieäp –xaây döïng taêng bình quaân khoaûng 15-15,5% naêm
- Ngaønh noâng,laâm ngö nghieäp taêng bình quaân 4-4,5% /naêm
- GDP bình quaân ñaàu ngöôøi ñeán naêm 2010 ñaït khoaûng 1.400-1.450 USD
Tieáp tuïc chuyeån ñoåi cô caáu kinh teá hôïp lyù hôn theo höôùng taêng phaùt trieån maïnh
dòch vuï,vaø coâng nghieäp. Ñeán naêm 2010, tyû troïng coâng nghieäp ,xaây döïng chieám
57%, dòch vuï chieám 34% vaø noâng ,laâm nghö nghieäp chieám 9%, Toång kim nghaïch
xuaát khaåu treân ñòa baøn taêng bình quaân 20-22%,Toång voán ñaàu tö phaùt trieån toaøn
xaõ hoäi trong naêm naêm töø 2005-2010 chieám 42% GDP
48
3.1.2 .2 Muïc tieâu phaùt rieån cuûa ngaønh ngaân haøng treân ñòa baøn tænh Ñoàng Nai
- Phaán ñaáu duy trì toác ñoä taêng tröôûng huy ñoäng voán bình quaân 18- 20%/
naêm, trong ñoù: tyû troïng nguoàn voán trung vaø daøi haïn chieám bình quaân 25-30%/
naêm . Taêng tröôûng tín duïng bình quaân 18-20%/naêm, taêng tröôûng doanh soá thanh
toaùn qua ngaân haøng bình quaân 25-30%/naêm. Phaán ñaáu ñaït tyû troïng dö nôï tín
duïng trung vaø daøi haïn treân toång dö nôï tín duïng töø 40-42%/naêm, tyû troïng nôï quaù
haïn ( nhoùm 2 ñeán nhoùm 5) ñaït döôùi 3%/ toång dö nôï.
3.2 Caùc giaûi phaùp ngaên ngöøa ruûi ro tín duïng töø phía NHTM
3.2.1 Xaây döïng vaø thöïc hieän chính saùch cho vay phuø hôïp.
Caàn xaây döïng moät chính saùch tín duïng hôïp lyù, möùc ñoä taêng tröôûng tín duïng
cuûa caùc NHTM caàn ñöôïc xem xeùt ñaët trong möùc taêng tröôûng tín duïng chung cuûa
neàn kinh teá, möùc taêng tröôûng kinh teá cuûa ñòa baøn,ñaëc bieät laø phuø hôïp vôùi khaû
naêng nguoàn voán vaø trình ñoä quaûn lyù cuûa mình ñeå ñaûm baûo tính chuû ñoäng vaø khaû
naêng thu hoài nôï. Möùc taêng tröôûng tín duïng quaù “noùng” so vôùi khaû naêng seõ daãn
ñeán ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng. Muoán thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy caùc NHTM
caàn xaây döïng moät boä phaän nghieân cöùu, phaân tích vaø döï baùo veà söï phaùt trieån caùc
caùc ngaønh, thaønh phaàn, khu vöïc kinh teá, töø ñoù ñöa ra nhöõng haïn möùc tín duïng
theo ngaønh, thaønh phaàn kinh teá vaø haïn möùc cho moät khaùch haøng phuø hôïp vôùi xu
höôùng phaùt trieån cuûa ngaønh, thaønh phaàn kinh teá ñoù, phuø hôïp vôùi xu höôùng phaùt
trieån kinh teá cuûa ñòa baøn nôi NHTM ñoùng chaân.
¾ Trong chieán löôïc kinh doanh, NH caàn coù ñònh höôùng trong vieäc phaân taùn ruûi
ro, khoâng neân taäp trung voán quaù lôùn ñaàu tö cho moät khaùch haøng, tuaân thuû nguyeân
taéc “ khoâng boû heát tröùng vaùo moät roã”. Thöïc hieän ñuùng qui ñònh veà giôùi haïn cho
vay moät khaùch haøng cuûa NHNN; caùc khoaûn vay caàn söû duïng caùc bieän phaùp ñaûm
49
baûo tieàn vay, chæ aùp duïng ñaûm baûo moät phaàn hoaëc khoâng ñaûm baûo tieàn vay khi
khoaûn vay qua thaåm ñònh moät caùch chaët cheõ ñöôïc ñaùnh giaù laø tính khaû thi raát cao
(Tuy nhieân cuõng neân heát söùc haïn cheá, chæ neân aùp duïng vôùi caùc khaùch haøng muïc
tieâu,khaùch haøng truyeàn thoáng). Beân caïnh ñoù caùc NHTM cuõng caàn xaùc ñònh roõ
bieän phaùp ñaûm baûo tieàn vay chæ laø laø giaûi phaùp nhaèm haïn cheá toån thaát cuûa ruûi ro
tín duïng gaây ra, ñieåm maáu choát vaãn laø vieäc thaåm ñònh moät caùch chaët cheõ tröôùc
khi ra quyeát ñònh cho vay.
¾ Chính saùch cho vay cuûa NHTM caàn ñöôïc xaây döïng theo höôùng :
- Ña daïng hoùa phöông thöùc cho vay
Trong hoaït ñoäng tín duïng coù nhieàu phöông thöùc cho vay nhö : Cho vay haïn
möùc, cho vay thaáu chi, cho vay theo moùn, cho vay ñoàng taøi trôï…
Cho vay haïn möùc; cho vay ngaén haïn: thöôøng aùp duïng vôùi nhöõng khaùch haøng
cho vay thöôøng xuyeân, saûn xuaát kinh doanh coù hieäu quaû, oån ñònh
Cho vay theo moùn : Thöôøng aùp duïng cho vay ngaén haïn vaø phaùt sinh khoâng
thöôøng xuyeân
Cho vay ñoàng taøi trôï : cho vay nhöõng khaùch haøng coù moùn vay lôùn, khaû naêng
ñaùp öùng cuûa moät NH khoâng ñuû hay vieäc taäp trung quaù lôùn vaøo moät khaùch haøng
deã daån ñeán ruûi ro lôùn neáu khaùch haøng khoâng traûñöôïc nôï. Thoâng thöôøng trong
tröôøng hôïp naøy caùc NH seõ cuøng lieân keát tham gia thaåm ñònh cuøng thaåm ñònh döï
aùn vaø goùp voán cho vay ñeå chia seû ruûi ro ñaûm baûo an toaøn kinh doanh
Ngoaøi ra coøn coù caùc hình thöùc khaùc nhö cho vay traû goùp cho vay uyû thaùc,
cho vay döï aùn ñaàu tö…
- Ña daïng hoaù khaùch haøng:
Môû roäng cho vay ñoái vôùi moïi thaønh phaàn kinh teá, moïi ñoái khaùch haøng traùnh
vieäc cho vay quaù möùc ñoái vôùi moät khaùch haøng traùnh ruûi ro khi khaùch haøng khoâng
traû ñöôïc nô.
50
- Ña daïng hoaù lónh vöïc ñaàu tö:
Trong neàn kinh teá thò tröôøng, caùc lónh vöïc kinh doanh ñeàu coù chu kyø taêng
tröôûng vaø suy thoaùi. Ña daïng hoaù lónh vöïc ñaàu tö giuùp cho ngaân haøng phaân taùn
ruûi ro tín duïng, nguoàn tieàn cuûa ngaân haøng ñöôïc ñaàu tö vaøo nhieàu lónh vöïc,
nghaønh ngheà khaùc nhau.
Ñeå ña daïng hoaù lónh vöïc ñaàu tö coù hieäu quaû vaø an toaøn caàn coù chieán löôïc
kinh doanh laâu daøi oån ñònh döïa treân caùc vaán ñeà sau :
+ Baùm saùt ñònh höôùng tín duïng, nhöõng lónh vöïc khuyeán khích ñaàu tö cuûa
ngaân haøng ñeå xaây döïng keá hoaïch, lónh vöïc caàn ñaàu tö.
+ Treân cô sôû ñònh höôùng hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng taïi moät soá vuøng
kinh teá. Caên cöù vaøo thöïc teá, thuaän lôïi khoù khaên treân ñòa baøn ñeå xaùc ñònh lónh
vöïc ñaàu tö.
- Môû roäng cho vay coù taøi saûn ñaûm baûo
Moät trong nhöõng bieän phaùp ñeå ñaûm baûo an toaøn vaø haïn cheá toån thaát khi ruûi
ro xaåy ra laø taêng cöôøng cho vay coù ñaûm baûo, ñaây chính laø nguoàn thöù caáp thu hoài
nôï sau xöû lyù. Tuy nhieän, vieäc xaùc ñònh giaù trò taøi saûn ñaûm baûo caàn khaùch quan,
coù khaû naêng chuyeån nhöôïng, ñuû ñieàu kieän phaùp lyù. Caàn thöôøng xuyeân theo doõi
taøi saûn baûo ñaûm, naém baét thoâng tin veà taøi saûn baûo ñaûm ( qua thò tröôøng hoaëc
trung taâm ñaùu giaù..) , neáu coù bieán ñoäng lôùn caàn xem xeùt ñònh giaù laïi giaù trò taøi
saûn moät caùch kòp thôøi. Ngoaøi ra caàn chuù troïng vieäc söû duïng caùc coâng cuï baûo
hieåm tín duïng ( baûo hieåm khoaûn vay, baûo hieåm taøi saûn theá chaáp…)
Trong quaù trình thöïc hieän chính saùch cho vay cuûa mình caùc NHTM caàn xaây
döïng moät chieán löôïc huy ñoäng voán hôïp lyù phuø hôïp vôùi töøng giai ñoaïn, ñeå chuû
ñoäng trong ñaàu tö vaø haï thaáp giaù ñaàu vaøo ( giaù mua voán) . Traùnh tình traïng do
thieáu huït voán so vôùi nhu caàu ñaàu tö , NHTM phaûi taêng laõi suaát huy ñoäng moät
caùch oà aït ñieàu naøy laøm taêng laõi suaát cho vay, taêng chi phí saûn xuaát cuûa caùc doanh
51
nghieäp, aûnh höôûng ñeán hieäu quaû kinh doanh ,ñeán khaû naêng traû nôï ngaân haøng cuûa
doanh nghieäp. Giaûi phaùp ñöôïc ñeà nghò cho tröôøng hôïp naøy nhö sau:
Ñaàu tö heä thoáng hieän ñaïi hoaù coâng ngheä ngaân haøng
Beân caïnh caùc hình thöùc huy ñoäng truyeàn thoáng : Huy ñoäng tieàn göûi tieát
kieäm, phaùt haønh kyø phieáu coù thöôûng,caùc hình thöùc khuyeán maõi haäu hyõ baèng hieän
vaät, taêng laõi suaát .... Caùc NHTM caàn quan taâm hôn ñeán moät nguoàn voán coù tính oån
ñònh vaø giaù reõ hôn ñoù laø: Tieàn göûi thanh toaùn cuûa caùc doanh nghieäp taïi ngaân
haøng. Ñeå thu huùt nguoàn voán naøy, caùc NHTM caàn chuù troïng ñaàu tö hieän ñaïi hoaù
coâng ngheä ngaân haøng nhaèm taïo ra nhieàu tieän ích , giaù trò gia taêng treân caùc saûn
phaåm dòch vuï cuûa ngaân haøng nhö chuyeån tieàn ñieän töû, phone banking, internet
banking... . Töø ñoù môùi coù theå thu huùt ñöôïc nhieàu khaùch haøng ñeán giao dich
nghieäp vuï tieàn göûi vaø thanh toaùn qua ngaân haøng. Ngoaøi ra, qua heä thoáng treân,
caùc NHTM, caùc chi nhaùnh trong cuøng heä thoáng coøn coù theå naâng cao naêng löïc
quaûn trò ruûi ro qua vieäc thoâng tin cho nhau veà tình hình hoaït ñoäng cuûa khaùch
haøng cuøng quan heä tín duïng trong heä thoáng moät caùch nhanh nhaát; coù theå phoái
hôïp ñeå cho vay vaø quaûn lyù khoaûn vay ñoái vôùi moät kkhaùch haøng, traùnh vieäc nhieàu
ngaân haøng cuøng cho vay moät coâng trình, moät döï aùn maø khoâng thoâng qua ñoàng taøi
trôï, daãn ñeán ruûi ro trong hoaøn traû nôï....
3.2.2 Xaây döïng vaø tuaân thuû nghieâm ngaët quy trình cho vay
Caùc NHTM caân phaûi xaây döïng vaø thöïc hieän moät caùch nghieâm tuùc “soå tay
tín duïng”. Noäi dung cuûa soå tay tín duïng caàn chöùa ñöïng moät quy trình cho vay
thoáng nhaát, chaët cheõ vaø khoa hoc, töø khaâu tieáp nhaän,thaåm ñònh, ra quyeát ñònh cho
vay, giaùm saùt khoaûn vay ñeán khi thu hoài caû goác laãn laõi, hoaëc xöû lyù caùc khoaûn vay
khi xaûy ra ruûi ro. Quy trình cho vay caàn ñöôïc xem laø moät quy trình thoáng nhaát
xuyeân suoát trong hoaït ñoäng tín duïng, khoâng theå coi nheï hay vì lyù do caïnh tranh,
thu huùt khaùch haøng, giöõ khaùch haøng maø boû qua moät khaâu naøo.
52
Hieän nay haàu nhö caùc NHTM ñeàu ñaõ xaây döïng “ soå tay tín duïng “ cho
mình vôùi caáu truùc khaù baøi baûn: quy ñònh veà cô caáu boä maùy tín duïng, chính saùch
tín duïng, quy trình cho vay, heä thoáng chaám ñieåm khaùch haøng , quaûn lyù haïn möùc
tín duïng quaûn lyù nôï coù vaán ñeà vôùi noäi dung khaù chi tieát gaàn saùt vôùi caùc chuaån
möïc quoác teá.... Tuy nhieân, vieäc trieån khai vaøo thöïc teá coøn nhieàu tieâu chí ñaùnh giaù
chöa thaät phuø hôïp vôùi thöïc teá hoaït ñoäng NH ôû VN. Trong khi töøng böôùc ñieàu
chænh cho phuø hôïp, tröôùc maét ñeå taêng hieäu quaû haïn cheá vaø ngaên ngöøa ruûi ro trong
hoaït ñoäng tín duïng , quy trình cho vay ñaëc bieät löu yù, vaø tuaân thuû caùc nguyeân taéc
sau:
3.2.2..1 Tuaân thuû nghieâm ngaët coâng taùc kieåm tra kieåm soaùt khoaûn vay bao
goám kieåm tra tröôùc , trong vaø sau khi cho vay.
¾ Kieåm tra tröôùc khi cho vay : kieåm tra caùc ñieàu kieän vay voán cuûa khaùch haøng
nhö hoà sô phaùp lyù, tình hình taøi chính, nhu caàu vay…
¾ Kieåm tra trong khi cho vay giuùp caùn boä tín duïng cho vay ñuùng ñoái töôïng, nhu
caàu vay cuûa khaùch haøng, vieäc kieåm tra treân thoâng thöôøng döïa treân caùc hoaù ñôn
taøi chính, hôïp ñoàng kinh teá,…
¾ Kieåm tra sau khi cho vay : Sau khi giaûi ngaân caùn boä tín duïng caàn kieåm tra xem
khaùch haøng coù söû duïng tieàn vay ñuùng muïc ñích ñeà nghò vay khoâng, thöôøng kieåm
tra thöïc teá taøi saûn sau khi vay ñeå traùnh vieäc khaùch haøng kyù hôïp ñoàng vaø hoaù ñôn
khoáng ñeå chuyeån tieàn vaøo taøi khoaûn cuûa ngöôøi thuï höôûng roài ruùt tieàn maët, khoâng
coù taøi saûn thöïc teá.
Ngoaøi ra trong quaù trình cho vay phaûi thöôøng xuyeân kieåm tra tình hình hoaït
ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng, vieäc kieåm tra coù theå ñònh kyø hay ñoät
xuaát. Neân chuû ñoäng vaø taêng cöôøng kieåm tra ñoät xuaát khi thaáy coù daáu hieäu baát
thöøng tö phía khaùch haøng ,giuùp cho caùn boä tín duïng ñaùnh giaù ñöôïc chính xaùc hoaït
53
ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng vaø kòp thôøi ngaên chaën hoaëc haïn cheá
ruûi ro.
3.2.2.2 Naâng cao chaát löôïng coâng taùc thaåm ñònh, xeùt duyeät cho vay
Vieäc thaåm ñònh, xeùt duyeät cho vay laø moät khaâu ñoùng vai troø quan troïng,
quyeát ñònh chaát löôïng khoaûn vay.Muoán laøm toát khaâu naøy caùc NHTM caàn quan
taâm ñeán caùc vaán ñeà sau :
¾ Khai thaùc coù hieäu quaû thoâng tin trong hoaït ñoäng tín duïng
Thoâng tin caàn thieát cho hoaït ñoäng tín duïng bao goàm: thoâng tin veà khaùch
haøng, veà thò tröôøng, vaø caùc thoâng tin beân ngoaøi nhö cô cheá chính saùch, tình hình
kinh teá xaõ hoäi ..lieân quan ñeán hoaït ñoäng tín duïng NH.
Thoâng tin veà khaùch haøng :
Vieäc naém baét moät caùch chính xaùc, ñaày ñuû vaø kòp thôøi caùc thoâng tin veà
khaùch haøng vay voán raát quan troïng, noù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quyeát ñònh cho
vay. Hieän nay vieäc khai thaùc thoâng tin veà khaùch haøng thöôøng qua baùo caùo cuûa
khaùch haøng, chaúng haïn thoâng tin veà taøi chính thöôøng döïa treân baùo caùo taøi chính
trong caùc naêm gaàn ñaây cuûa khaùch haøng (doanh nghieäp). Caùc baùo caùo do khaùch
haøng laäp thöôøng khoâng qua kieåm toùan, khoâng coù cô quan chöùc naêng xaùc ñònh tính
trung thöïc cuûa baùo caùo. Do vaäy, ñoái vôùi caùn boä ngaân haøng, caàn phaûi phoái hôïp caû
hai phöông phaùp thu thaäp thoâng tín tröïc tieáp vaø giaùn tieáp. Phöông phaùp tröïc tieáp:
Phoûng vaán tröïc tieáp khaùch haøng, tham quan cô sôû saûn xuaát kinh doanh, xem xeùt
soå saùch keá toaøn.. Phöông phaùp giaùn tieáp: Beân caïnh vieäc thu thaäp thoâng tin töø
khaùch haøng caàn thu thaäp theâm thoâng tin töø caùc ñoái taùc cuûa khaùch haøng, töø nhöõng
ngaân haøng maø khaùch haøng coù quan heä, töø cô quan quaûn lyù khaùch haøng, töø Trung
taâm phoøng ngöøa ruûi ro cuûa NHNN (CIC), Trung taâm thoâng tin cuûa NHTM (TPR)
töø phaûn aùnh cuûa caùn boä, coâng nhaân vieân…
54
Thoâng tin veà thò thöôøng :
Caùc yeáu toá cuûa neàn kinh teá thò tröôøng thöôøng coù nhöõng bieán mang tính quy
luaät, nhöng cuõng coù khi mang tíng ñoät bieán do bò taùc ñoäng cuûa moät bieán coá naøo
ñoù vaø ñieàu naøy gaây aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng. Do ñoù trong
coâng taùc thaåm ñònh ñoøi hoûi CBTD phaûi coù nhöõng kieán thöùc nhaát ñònh ñeå coù theå
thu thaäp ñaùnh giaù caùc thoâng tin, nhöõng bieán ñoäng veà thò tröôøng lieân quan ñeán
lónh vöïc ngaønh haøng maø mình cho vay, nhoùm taøi saûn maø mình nhaän laøm ñaûm baûo
nhö; giaù caû, saûn phaåm caïnh tranh, söùc mua, khaû naêng cung, caàu...... Baèng vieäc
keát hôïp caùc phöông phaùp: ghi cheùp thoáng keâ, tham khaûo soá lieäu lòch söõ keát hôïp
vôùi caùc nguoàn thoâng tin lieân quan CBTD coù theå döï baùo ñöôïc xu höôùng bieán ñoåi
cuûa thò tröôøng ñeå coù theå tham gia tö vaán cho khaùch haøng höôùng ñaàu tö coù hieäu
quaû nhaát, ñeå coù cô sôû caân nhaéc tröôùc khi ñeà xuaát cho hoaëc khoâng cho vay nhaèm
haïn cheá vaø ngaên ngöøa ruûi ro coù theå xaûy ra.
Caùc thoâng tin beân ngoaøi
Beân caïnh hai nguoàn thoâng tin treân caùc caùn boä ngaân haøng caàn trang bò kyõ
naêng khai thaùc, vaø thöôøng xuyeân caäp nhaät caùc thoâng tin veà cô cheá chính saùch,
tình hình kinh teá chính trò xaõ hoäi ñeå coù theå phaân tích ñaùnh giaù döï baùo möùc ñoä aûnh
höôûng cuûa caùc söï kieän ñoù ñeán hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng trong ngaén haïn vaø
daøi haïn.Töø ñoù coù nhöõng thay ñoåi, boå sung, ñieàu chænh trong chính saùch cho vay,
tieâu chí ñaùnh giaù khoaûn vay.. ñeå tö vaán cho khaùch haøng, xem xeùt khi ra quyeát
ñònh caáp tín duïng.
3.2.3 Xaây döïng heä thoáng tieâu chí, phöông phaùp ñaùnh giaù thoáng nhaát, khoa
hoïc vaø phuø hôïp thoâng leä quoác teá .
Caùc NHTM caàn xaây döng moät heä thoáng caùc chæ tieâu ( ñònh tính vaø ñònh
löôïng ) moät caùch khoa hoïc vaø thoáng nhaát trong toaøn heä thoáng cho vieäc phaân tích,
ñaùnh giaù xeáp loaïi caùc khoaûn vay bao goàm vieäc ñanh giaù xeáp loaïi khaùch haøng vay
55
voán; veà döï aùn ñaàu tö, phöông aùn saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï cuûa khaùch haøng
xin vay voán ( goïi taét laø phöông aùn vay) . Heä thoáng naøy caàn ñöôïc caäp nhaät boå
sung, ñieàu chænh kòp thôøi phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh thöïc teá môùi coù theå coù taùc duïng
giuùp NHTM ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng. Nhöõng ñieåm caàn quan taâm
khi xaây döïng heä thoáng naøy:
¾ Ñoái vôùi thaåm ñònh phöông aùn vay
- Neân nghieân cöùu xaây döïng moät chöông trình phaàn meåm thaåm ñònh döï aùn , vôùi
nhöõng tieâu chí ñònh löôïng phuø hôïp seõ giuùp ta coù keát quaû thaåm ñònh moät caùch
nhanh choùng vaø chính xaùc ( löu yù caàn keát hôïp vôùi nhöõng ñaùnh giaù coù tính ñònh
tính ) töø ñoù coù cô sôû ñöa ra quyeát ñònh cho vay ñuùng ñaén, haïn cheá ñöôïc nhöõng
nhaän xeùt caûm tính.
- Xaây döïng heä thoáng xeáp loaïi tín duïng trong ñoù söû duïng caùc tieâu thöùc ñaùnh giaù,
thang ñieåm duøng phaân loaïi khaùch haøng phaûi hôïp lyù ,phuø hôïp vôùi thöïc teá ôû VN.
- Ñeå ñaùnh giaù tính hieäu quaû cuûa döï aùn, trong quaù trình thaåm ñònh caàn ñaùnh giaù
döï aùn döôùi taùc ñoäng cuûa nhieàu tình huoáng coù theå xaûy ra,( nhö nhöõng bieán ñoäng
veà giaù, thò tröôøng...) treân cô sôû ñoù so saùnh vaø ñaùnh giaù ñoä nhaäy cuûa döï aùn ñoù ñeå
xem xeùt quyeát ñònh cho vay.
- Thaåm ñònh döï aùn khoâng chæ thaåm ñònh khi cho vay maø caàn taùi thaåm ñònh sau
cho vay ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa döï aùn ñaõ ñaàu tö, töø ñoù ruùt ra nhöõng kinh
nghieäm cho vieäc thöïc hieän caùc döï aùn sau ñöôïc toát hôn.
- Trong coâng taùc xaây döng chieán löôïc phaùt trieån, naâng cao chaát löôïng thaåm ñònh
tín duïng trong daøi haïn NHTM caàn quan taâm ñeán vieäc tuyeån choïn vaø ñaøo taïo caùn
boä, theo höôùng tuyeån choïn nhöõng caùn boä gioûi veá nghieäp vuï taøi chính ngaân haøng
cho ñi ñaøo taïo theâm veà chuyeân moân caùc lónh vöïc ngaønh ngheà maø caùc NHTM coù
keá hoaïch thaâm nhaäp gia taêng ñaàu tö trong thôøi gian tôùi, hoaëc tuyeån choïn nhöõng
ngöôøi gioûi lónh vöïc chuyeân moân ñoù cho ñaøo taïo theâm veà nghieäp vuï taøi chính
56
ngaân haøng . Vieäc tuyeån choän naøy seõ giuùp caùc NHTM haïn cheá ñöôïc nhöõng ruûi ro
do khoâng am hieåu saâu veà lónh vöïc mình ñaàu tö nhö hieän nay.
¾ Ñoái vôùi khaùch haøng
- Caäp nhaät thoâng tin cuûa khaùch haøng ñeå kòp thôøi phaùt hieän nhöõng bieán ñoåi baát
thöôøng trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng ñeå kòp thôøi ñeà ra
caùc giaûi phaùp ngaên ngöøa haïn cheá ruûi ro.Veà thoâng tin khaùch haøng caàn quan taâm
ñeán caùc thoâng tin coù tính ñònh tính nhö : kinh nghieäm,trình ñoä trong ñieàu haønh
quaûn lyù,tình hình noäi boä doanh nghieäp, tuoåi taùc , tình traïng söùc khoeõ....cuûa nhöõng
caùn boä chuû choát coù taàm aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.
- Thieát laäp heä thoáng löu tröû baûo quaûn hoà sô khaùch haøng moät caùch khoa hoïc
thuaän tieän cho vieäc tra cöùu khi caán thieát. Ngoaøi vieäc xeáp loaïi khaùch haøng theo
caùc tieâu chí nhö ñaõ neâu treân, veà maët hình thöùc xeáp laoïi khaùch haøng theo nhöõng
bìa hoà sô coù nhöõng maøu saéc rieâng bieät, aán töôïng. Töø ñoù coù theå deã daøng phaân loaïi
khaùch haøng tröïc tieâp baèng maét. Thí duï nhö bìa hoà sô maøu xanh laø nhöõng khaùch
haøng coù chaát löôïng toát; maøu vaøng laø nhöõng khaùch haøng coù chaát löôïng trung bình;
maøu ñoû laø nhöõng khaùch haøng nhieàu nguy cô ruûi ro caàn phaûi quan taâm moät caùch
ñaëc bieät...Hình thöùc phaân loaïi naøy coù taùc ñoäng taâm lyù thoâi thuùc ngöôøi caùn boä NH
nghó ra caùc giaûi phaùp ñeå haïn cheá, giaûi quyeát döùt ñieåm caùc hoà sô coù maøu ñoû.
3.2.4 Xaây döng phöông aùn xö lyù nôï coù vaáân ñeà
Ñaây laø giaûi phaùp nhaèm haïn cheá toån thaát cho cho caùc NHTM khi xaûy ra ruûi
ro tín duïng. Muoán thöïc hieän toát khaâu naøy caùc NHTM caàn phaûi xaây döïng moâ hình
hoaït ñoäng coù söï taùch baïch, phaân ñònh roõ giöõa caùc khaâu thaåm ñònh-cho vay- xöû lyù
thu hoài nôï. Vì neáu vieäc thaåm ñònh-cho vay- thu hoài nôï ñöôïc giaûi quyeát bôûi cuøng
moät caùn boä tín duïng ( hoaëc boä phaän tín duïng) seõ keùm hieäu quaû do thieáu söï ñoäc
laäp khaùch quan, coù söï vò neå nhau , sôï traùch nhieäm , khoâng loaïi tröø khaû naêng tieâu
57
cöïc, thoâng ñoàng vôùi khaùch haøng daãn ñeán vieäc xöû lyù thieáu kieân quyeát, chaäm chaïp
laøm cho toån thaát khoù thu hoài hoaëc khoâng thu hoài ñöôïc.
- Caùc NHTM caàn thaønh laäp moät phoøng ( toå) chuyeân veà xöû lyù ruûi ro vaø nôï coù vaán
ñeà (XLRR&NCVÑ) vôùi nhieäm vuï chính taäp trung theo doõi ñeà xuaát giaûi phaùp xöû
lyù ngay töø khi khoaûn nôï coù daáu hieäu ruûi ro ( chuyeån sang nhoùm 2); vaø caùc khoaûn
nôï xaáu ( nôï töø nhoùm 3 ñeán nhoùm 5).
- Caùc giaûi phaùp xöû lyù NQH (nôï nhoùm 2), nôï xaáu ( nôï töø nhoùm 3 ñeán nhoùm 5) cuï
theå nhö sau:
¾ Ñoái vôùi NQH : Phaân tích nguyeân nhaân NQH cuûa töøng khaùch haøng, töø ñoù coù
bieän phaùp thaùo gôõ. Ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng NQH coù tính chaát taïm thôøi do
nhöõng söï coá khaùch quan, hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh bình thöôøng, ngaân haøng
xem xeùt khaû naêng traû nôï vaø phöông aùn saûn xuaát kinh doanh trong thôøi gian tôùi ñeå
quyeát ñònh coù theå cho vay tieáp ñeå giuùp khaùch haøng vöôït qua khoù khaên, hay
khoâng. Ñoái vôùi NQH do nhöõng nguyeân nhaân chuû quan nhö quaûn lyù yeáu keùm,
gian doái löøa ñaûo... NH phaûi ngöng ngay quan heä tín duïng, aùp duïng bieän phaùp
giaùm saùt ñaëc bieät, tích cöïc ñoân ñoác thu hoài nôï, caàn thieát cuõng coá hoà sô khôûi kieän
ra toaø.
¾ Ñoái vôùi caùc khoaûn nôï xaáu: Caùc hoà sô lieân quan ñeán caùc khoaûn nôï naøy caàn
ñöôïc ñeå trong nhöõng bìa hoà sô maøu ñoû vaø ñaët trong tình traïng kieåm soaùt heát söùc
ñaëc bieät. Beân caïnh vieäc tieáp tuïc ñoân ñoác thu hoài nôï , NH caàn phaûi raø soaùt laïi
toaøn boä hoà sô, boå sung kòp thôøi nhöõng thieáu soùt (neáu coù). Chuaãn bò caùc thuû tuïc
caàn thieát cho vieäc khôûi kieân. Tích cöïc phoái hôïp cuøng caùc cô quan höõu quan cho
tieán haønh thanh lyù, phaùt maïi caùc taøi saûn baûo ñaûm, thanh toaùn tieàn baûo hieåm. vay
theo quy ñònh hieän haønh ñeå thu hoài voán.
3.2.5 Xaây döïng heä thoáng kieåm tra, kieåm soaùt noäi boä vaø heä thoáng thoâng tin
phoøng ngöøa ruûi ro moät caùch hieäu quaû
58
3.2.5.1 Xaây döïng heä thoáng kieåm tra, kieåm soaùt noäi boä
Coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt noäi boä trong hoaït ñoäng tín duïng laø moät coâng
cuï voâ cuøng quan troïng, thoâng qua hoaït ñoäng kieåm soaùt coù theå phaùt hieän, ngaên
ngöøa vaø chaán chænh nhöõng sai soùt trong quaù trình thöïc hieän nghieäp vuï tín duïng.
Ñeå naâng cao vai troø cuûa coâng taùc kieåm soaùt nhaèm haïn cheá ruûi ro tín duïng,
caàn thöïc hieän moät soá bieän phaùp sau :
¾ Boä phaän kieåm tra,kieåm soaùt noäi boä phaûi thuoäc bieân cheá trung öông,hoäi sôû
chính, caùc hình thöùc ñeà baït boå nhieäm do trung öông quyeát ñònh, hoaït ñoäng ñoäâc
laäp vôùi ban ñieàu haønh taïi chi nhaùnh.
¾ Caùn boä cuûa phoøng naøy caàn ñöôïc tuyeån choïn moät caùch kyõ löôõng, hoï phaûi laø
nhöõng caùn boä coù taøi, coù ñöùc am hieåu nghieäp vuïkieåm tra, nghieäp vuï tín duïng
¾ Trong quaù trình kieåm tra hoaït ñoäng tín duïng coù theå taêng cöôøng caùn boä laøm
tröïc tieáp töø boä phaän tín duïng hoaëc thaåm ñònh vaø quaûn lyù tín duïng cuøng phoái hôïp
kieåm tra.
+ Thöôøng xuyeân ñaøo taïo, naâng cao trình ñoä nghieäp vuï, luaät phaùp cho caùn boä
phoøng kieåm soaùt. Khoâng ngöøng hoaøn thieän vaø ñoåi môùi phöông phaùp kieåm tra, aùp
duïng linh hoaït caùc bieän phaùp kieåm tra tuyø thuoâc vaøo töøng thôøi ñieåm, töøng ñoái
töôïng vaø muïc ñích cuûa kieåm tra.
3.2.5.2 Xaây döïng heä thoáng thoâng tin phoøng ngöøa ruûi ro moät caùch hieäu quaû
Nhö ñaõ phaân tích ôû phaàn treân caùc loaïi thoâng tin lieân quan ñeán khaùch haøng,
thò tröôøng , tình hình kinh teá xaõ hoäi – goïi taét laø thoâng tin tín duïng- coù moät vai troø
heát söùc quan troïng trong vieäc phoøng ngöøa ruûi ro trorng hoaït ñoäng tín duïng cuûa
NHTM. Nhôø coù nhöõng thoâng tin naøy maø caùc nhaø quaûn trò ngaân haøng môùi coù cô sôû
ñeå ñöa ra nhöõng nhöõng quyeát ñònh cho vay ñuùng ñaén. Thoâng tin tín duïng coù theå
thu ñöôïc töø nhieàu nguoàn , töø ngaân haøng ( hoà sô vay voán, baùo caùo phaân tích cuûa
CBTD, Soá lieäu thoáng keâ löu tröû…); töø khaùch haøng ( qua soá lieäu soå saùch bao caùo
59
keá toaùn..) hoaëc töø caùc nguoàn khaùc ( Baùo ñaøi, caùc cô quan coù lieân quan nhö cuïc
thueá , toøa aùn…Hieän nay haàu heát caùc NHTM ñaõ coù heä thoáng thoâng tin phoøng ngöøa
ruûi ro trong noäi boä, vaø taïi caùc NHNN cuõng ñaõ coù trung taâm thoâng tin tín duïng
(CIC) . Tuy nhieân trong thôøi gian qua hoaït ñoäng cuûa caùc trung taâm naøy chöa thaät
söï hieäu quaû. Ñeå ñaûm baûo cho hoaït ñoäng thoâing tin tín duïng phaùt huy hieäu quaû
phoøng ngöøa ruûi ro cao caùc ngaân haøng caàn thöïc hieän moät soá bieän phaùp cuï theå nhö
sau:
¾ Taïi caùc trung taâm thoâng tin ( nhaát laø taïi hoäi sôû chính) caàn tuyeån duïng moät ñoäi
nguõ chuyeân vieân chuyeân thu thaäp, phaân tích thoâng tin ñeå ñöa ra nhöõng caûnh baùo
kòp thôøi chuaån xaùc, maø khi caàn caùc chi nhaùnh ñeàu coù theà khai thaùc deã daøng..
Traùnh tình trang chæ thu thaäp coù tính caùch baùo caùo thoáng keâ.
¾ Caùc thoâng tin tín duïng ñöôïc ñöa vaøo heä thoáng phaûi laø caùc thoâng tin coù ñoä tin
caäy cao, ñaõ ñöôïc kieåm chöùng. Thí duï nhö ñoái vôùi tính hình taøi chính cuûa khaùch
haøng caàn phaûi laø caùc baùo caùo ñaõ ñöôïc kieåm toùan ñoäc laäp; caùc nhaänñònh veà thò
tröôøng, tình hình kinh teá xaõ hoäi phaûi ñöôïc trích daãn töø nhöõng nguoàn tin chính
thoáng, hoaëc töø caùc phaân tích cuûa nhöõng chuyeân gia coù uy tín …Caùc thoâng tin phaûi
ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân.
¾ Caùc NHTM phaûi coù nhöõng söï hoã trôï trao ñoåi thoâng tin laãn nhau vaø coù nhieäm
vuï cung caáp thoâng tin chính xaùc kòp thôøi cho trung taâm phoøng ngöøa ruûi ro NHNN
moät caùch kòp thôøi vaø chính xaùc theo quy ñònh hieän haønh.
- Treân trang web cuûa caùc NHTM caàn coù dieãn ñaøng trình baøy caùc tình huoáng ruûi
ro ñaõ xaûy ra trong vaø ngoaøi nöôùc, caùc giaûi phaùp ñaõ aùp duïng ñeå xöû lyù ,ñeå cho caùc
chi nhaùnh coù theå truy caäp trao ñoåi , hoïc taäp ruùt kinh nghieäm.
3.2.6 Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng quaûn trò nguoàn nhaân löïc
Quaûn trò nguoàn nhaân löùc bao goàm caùc khaâu: tuyeån duïng, ñaøo taïo, söû duïng vaø ñaõi
ngoä caùn boä.Naâng cao naâng löïc quaûn trò nguoàn nhaân löïc ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû cao
60
trong hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng noùi chung vaø lónh vöïc tín duïng noùi rieâng
laø coâng vieäc voâ cuøng quan troïng maø caùc NHTM phaûi quan taâm. Nhaát laø trong
giai ñoaïn hieän nay -giai ñoaïn hoäi nhaäp vaø caïnh tranh tranh toaøn caàu -. Bôûi vì,
coâng ngheä ngaân haøng duø hieän ñaïi ñeán ñaâu, caùc phöông phaùp thöïc hieän duø coù
hoaøn haûo ñeán ñaâu ñeàu do con ngöôøi nghó ra vaø vaän haønh chuùng.Vì vaäy neáu ngöôi
caùn boä ngaân haøng , nhaát laø caùn boä tín duïng neáu khoâng coù taâm coù ñöùc , thì chaúng
nhöõng khoâng khai thaùc ñöôïc hieäu quaû töø söï hieän ñaïi ,söï hoaøn haûo ñoù maø ngöôïc
laïi coøn mang ñeán nhöõng ruûi ro thieät haïi raát lôùn khi vaän haønh nhöõng coâng nghe,
phöong phaùp ñoù. Coù theå noùi quaûn trò nguoàn nhaân löïc coù hieäu quaû laø moät trong
nhöõng giaûi phaùp haïn cheá phoøng ngöøa ruûi ro beàn vöõng.
Muoán laøm toát coâng vieäc naøy, NHTM caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau:
¾ Ngay töø khaâu tuyeån duïng caøn boä laøm coâng taùc tín duïng caàn phaûi heát söùc chaët
cheû, vieäc xeùt tuyeån coâng khai minh baïch. Beân caïnh caùc vieäc ñaït caùc yeâu caàu veà
trình ñoä ban ñaàu ñaõ ñöôïc chuaån hoùa theo yeâu caàu cuûa töøng NHTM ( nhö toát
nghieäp ñaïi hoïc; trình ñoä ngoaïi ngöõ…) Caàn chuù troïng ñeán tö caùch ñaïo ñöùc . Coù
theå nhaän bieát ñöôïc ñieàu naøy qua: phoûng vaán tröïc tieáp, xem kyõ lyù lich nhaân thaân,
qua lôøi nhaän xeùt cuûa thaày, coâ ….Caùc NHTM neân coù söï lieân keát töø caùc tröôøng ñaïi
hoïc danh tieáng ñeå nhôø hoã trôï giuùp phaùt hieän caùc sinh vieân öu tuù töø ñoù caùc NHTM
coù keá hoaïch tieáp caän taïo ñieàu kieän toát cho caùc sinh vieân nghieân cöùu vaø sau ñoù
tuyeån duïng laøm vieäc cho ngaân haøng mình.
¾ Caàn löïa choïn nhöõng caùn boä coù hieåu bieát veà xaõ hoäi vaø coù khaû naêng giao tieáp :
yeáu toá giuùp cho khaùch haøng vaø ngaân haøng hieåu nhau hôn, laøm cho khaùch haøng coù
thieän caûm vôùi ngaân haøng, gaén boù vôùi ngaân haøng. Vôùi khaû naêng giao tieáp caùn boä
tín duïng tìm hieåu theâm ñöôïc nhieàu thoâng tin veà khaùch haøng phuïc vuï trong xöû lyù
nghieäp vuï.
61
¾ Beân caïnh vieäc boá trí vò trí coâng taùc phuø hôïp vôùi trình ñoä vaø khaû naêng cuûa töøng
caùn boä. Caùc NHTM caàn chuù troïng coâng taùc ñaøo taïo vaø taùi ñaøo taïo ñeå naâng cao
kieán thöc cho caùn boä. Coù theå tuyeån choïn caùc caùn boä gioûi veà nghieäp vuï tín duïng
cho ñi ñaøo taïo theâm chuyeân moân cuûa caùc ngaønh ngheà, lónh vöïc maø NH coù höôùng
ñaàu tö trong töông lai hoaëc caàn thieát cho hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng (nhö luaät).
Hoaëc ngöïôc laïi tuyeån choïn nhöõng ngöôøi gioûi ôû nhöõng lónh vöïc ñoù cho ñaøo taïo veà
nghieäp vuï tín duïng ngaân haøng nhaèm chuaån bò cho nhöõng keá hoaïch phaùt trieån daøi
haïn.
¾ AÙp duïng moät chính saùch ñaõi ngoä hôïp lyù, coâng baèng. Nhöõng ngöôøi taän tuïy coù
nhieàu ñoùng goùp mang laïi hieäu quaû cao cho ngaân haøng phaûi ñöôïc khen thöôûng
xöùng ñaùng ( caû vaät chaát vaø tinh thaàn ). Cheá ñoä tieàn löông caàn ñöôïc nghieân cöùu
caûi tieán( nhaát laø ôû caùc NHTM nhaø nöôùc) theo höôùng traû theo naêng löïc vaø khoái
löôïng coâng vieäc cuûa caùn boä.Haïn cheá cuûa cô cheá traû löông hieän nay cuûa caùc
NHTM nhaø nöôùc laø traû theo thaâm nieân, baèng caáp, chöùc danh töø ñoù khoâng khuyeán
khích ñöôïc caùc caùn boä treû coù naêng löïc, ñaây laø cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân
nhaân cuûa hieän töôïng “ chaûy maùu chaát xaùm” töø NHTM nhaø nöôùc sang caùc NHTM
ngoaøi quoác doanh trong thôøi gian gaàn ñaây
¾ Cô hoäi vaø ñieàu kieän thaêng tieán cho moïi caùn boä laø nhö nhau môùi taïo neân ñoäng
löïc cho toaøn theå caùn boä phaán ñaáu, coáng hieán cho cô quan mình. Beân caïnh ñoù caàn
xaây döïng moät khoâng khí ñoaøn keát thaân thieän, moät neùt vaên hoùa rieâng cuûa töøng
ngaân haøng ( theå hieän qua vieäc maëc ñoàng phuïc, toå chöùc sinh haoït taäp theå trong
nhöõng dòp leã,hoäi) , laøm cho ngöôøi caùn boä luoân thaáy töï haøo vaø gaén boù vôùi ngaân
haøng mình.
3.2.7 Kieán nghò ñoái vôùi NHNN vaø chính phuû
3.2.7.1 Ñoái vôùi NHNN
¾ Naâng cao chaát löôïng ñieàu haønh, quaûn lyù cuûa moät NHTW
62
Trong vieäc hoaïch ñònh chính saùch caàn caân ñoái moät caùch thích hôïp giöõa
caùc muïc tieâu ñaùp öùng yeâu caàu phaùt tròeån kinh teá, oån ñònh tieàn teä vaø söï phaùt trieån
beàn vöõng cuûa heä thoáng NHTM. Hay noùi caùch khaùc laø taïo ñöoäc söï oàn ñònh, traùnh
hieän töôïng taêng tröôûng “noùng” hoaëc thaét chaët tín duïng ñoät ngoät aûnh höôûng ñeán
hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM.
NHNN caàn thöôøng xuyeân toång hôïp phaân tích ñeå ñöa ra caùc döï baùo veà
dieãn bieán thò tröôøng,xu höôùng phaùt trieån cuûa neàn kinh teá lieân quan ñeán hoaït ñoäng
tín duïng giuùp caùc NHTM coù cô sôû tham khaûo ñònh höôùng cho vieäc hoaïch ñònh
cho mình moät chính saùch tín duïng hôïp lyù vöøa ñaûm baûo vieäc phaùt trieån vöøa ñaûm
baûo,haïn cheá phoøng ngöøa ruûi ro.
Tieáp tuïc phoái hôïp vôùi caùc cô quan höõu quan nhö boä taøi chính thuùc ñaåy
quaù trình coå phaàn hoaù caùc NHTM nhaø nöôùc theo ñuùng loä trình.
Nghieân cöùu ban haønh caùc quy ñònh höôùng daãn ñeå töøng böôùc ñöa vaøo aùp
duïng caùc coâng cuï baûo hieåm cho hoaït ñoäng tí n duïng : nhö nghieäp vuï baûo hieåm
khoaûn vay ,quyeàn choïn, hoaùn ñoåi laõi suaát cuõng nhö caùc coâng cuï taøi chính phaùi
sinh khaùc...
¾ Taêng cöôøng vaø naâng cao chaát löôïng coâng taùc thanh tra , giaùm saùt hoaït
ñoäng cuûa caùc NHTM
Heä thoáng thanh tra kieåm soaùt cuûa chi nhaùnh NHNN ôû caùc ñòa phöông caàn
ñöôïc xaây döïng theo höôùng treû hoaù , goàm nhöõng caùn boä gioûi nghieäp vuï ngaân haøng
vaø nghieäp vuï kieåm tra. Ñaëc bieät laø coù khaû naêng caäp nhaät naém baét taát caû nghieäp
vuï ngaân haøng, vaø coù ñaïo ñöùc toát.
Xaây döïng chöông trình thanh tra kieåm soaùt moät caùch khoa hoïc ñaûm baûo
tính phaùt hieän phaùt hieän, phoøng ngöøa ruûi ro nhöng khoâng gaây trôû ngaïi hoaït ñoäng
cuûa caùc NHTM.muoán vaäïy boä phaän thanh tra NHNN caàn phaûi thu thaäp ñaày ñuû caùc
thoâng tin veà lónh vöïc caàn kieåm tra, leân phöông aùn kieåm tra moät caùch chi tieát caån
63
thaän. Neân chuù troïng tieán haønh thanh tra coù troïng ñieåm, traùnh thanh tra mang
tính hình thöùc.
NHNN caàn xaây döïng phöông aùn boå sung hoaëc hoaùn ñoåi caùn boä kieåm tra
qua laïi giöõa caùc chi nhaùnh nhaèm ñaûm baûo tính khaùch quan taïo, ñieàu kieän cho caùn
boä trau doài theâm kinh nghieäm thöïc teá ôû nhöõng moâi tröôøng hoaït ñoäng khaùc nhau.
¾ NHNN caàn caûi tieán vaø naâng cao vai troø cuûa trung taâm thoâng tin tín duïng
(CIC)
Hieän nay taïi caùc chi nhaùnh NHNN ôû caùc ñòa phöông ñeàu ñaõ coù Trung taâm
thoâng tin tín duïng. Tuy nhieân, hoaït ñoäng cuûa caùc trung taâm naøy thôøi gian qua
chöa thaät söï hieäu quaû, caùc thoâng tin cuûa trung taâm thöôøng khoâng ñaày ñuû vaø thieáu
söï caäp nhaät kòp thôøi.Trong thôøi gian tôùi ñeå khaéc phuïc tình traïng naøy NHNN caàn
löu yù caùc giaûi phaùp sau:
Tuyeån choïn vaø ñaøo taïo caùn boä laøm coâng taùc CIC theo theo höôùng
chuyeân moân hoùa (traùnh caùn boä kieâm nhieäm nhö hieän nay). Caùn boä CIC phaûi am
hieåu lónh vöïc coâng ngheä thoâng tin (khai thaùc thoâng tin qua maïng vaø caùc coâng cuï
hoã trôï khaùc), coù khaû naêng nghieân cöùu toång hôïp, phaân tích caùc thoâng tin thu thaäp
ñöôïc ñeå ñöa ra ñöôïc caùc thoâng tin coù tính ñònh höôùng, caûnh baùo caàn thieát cho
hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng.
Ñoåi môùi vaø hieän ñaïi hoa caùc trang thieát bò , thieát laäp heä thoáng sao cho
vieäc thu thaäp cuõng nhö cung caáp caùc toâng tin tín duïng cho caùc NHTM treân ñòa
baøn moät caùch kòp thôøi vaø thuaän tieän nhaát.Traùnh tình traïng phaûi qua heä thoáng vaên
baûn loøng voøng nhö hieän nay, neân thieát keá moät trang web rieâng ñeå caùc NHTM coù
theå deã dang cung caáp cuõng nhö nhaän ñöôïc caùc thoâng tin tín duïng caàn thieát.
Thöïc hieän qui cheá cheá taøi nghieâm tuùc ñoái vôùi caùc NHTM treân ñòa baøn
khoâng tuaân thuû ñaày ñuû caùc quy ñònh veà cung caáp thoâng tín cho CIC. Thöôøng
64
xuyeân toå chöùc caùc lôùp taäp huaán, phoå bieán kinh nghieâm trong coâng taùc thu thaäp
vaø xöû lyù thoâng tin tín duïng cho caùn boä lieân quan ôû caùc NHTM.
3.2.7.2 Ñoái vôùi chính phuû vaø caùc cô quan ban ngaønh.
Chính phuû caàn bghieân cöùu ban haønh, boå sung caùc quy ñònh phaùp luaät
nhaèm hoã trôï ñaûm baûo quyeàn chuû nôï cuûa caùc NHTM, xaây döïng luaät veà ñaûm baûo
tieàn vay cuûa caùc toå chöùc tín duïng ,luaät veà quyeàn sôû höõu.Nhaèm khaéc phuïc tình
traïng khoù khaên hieän nay cuûa caùc NHTM khi phaûi xöû lyù taøi saûn theá chaáp ñeå thu
hoài nôï phaûi qua nhieàu giai ñoaïn nhieâu kheâ, toán raát nhieàu thôøi gian nhöng ñoâi khi
khoâng ñaït ñöôïc keát quaû nhö yù. Tröôùc maét, nhaèm ñieàu kieän cho caùc toå chöùc tín
duïng thu hoài nôï nhanh choùng, giaûm bôùt toån thaát khi coù ruûi ro Chính phuû caàn yeâu
caàu caùc boä ngaønh ban haønh caùc quy ñònh thöïc hieän vieäc xöû lyù taøi saûn baûo ñaõm
theo ñuùng tinh thaàn cuûa caùc nghò ñònh nhö:nghò ñònh 178/1999/NÑ-CP; nghò ñònh
85/2002/NÑ-CP vaø thoâng tö 03/2001/TTLT/NHNN-BTP-BCA-BTC-TCÑC lieân
quan ñeán caùc vaân ñeà taøi saûn ñaûm baûo vaø xöû lyù taøi saûn ñaûm baûo. Chaún haïn,caùc
ban ngaønh lieân quan caàn laøm vieäc thoáng nhaát vôùi nhau,traùnh ñuøn ñaåy traùch
nhieäm, nghieân cöu ñieàu chænh caùc qui ñònh khoâng phuø hôïp vôùi thöïc teá gaây khoù
khaên cho vieäc hoaøn chænh hoà sô theá chaáp. Thí duï nhö caùc quy ñònh cuøa thoâng tö
05/2005/TTLB-BTP-BTNMT,veà thôøi gian caáp giaáy chöùnh nhaän giao dòch ñaûm
baûo laø naêm ngaøy, nhö theá laø quaù laâu so vôùi thôøi ñaïi phaùt trieån thoâng tin vaø vi tính
hoaù nhö hieän nay, hoaëc qui ñònh khi thöïc hieän ñaêng kyù giao dòch ñaûm baûo ñoái vôùi
taøi saûn gaén lieàn vôùi ñaát thì ngoaøi giaáy chöùng nhaän sôû höõu coâng trình, sôû taøi
nguyeân moâi trröôøng yeâu caàu phaûi coù giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát. Ñieàu
naøy khoâng phuø hôïp vôùi thöïc teá, gaây khoù khaên cho caùc doanh nghieäp phaûi ñi thueâ
ñaát - nhaát laø caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi- ôû caùc khu coâng nghieäp
vì hoï coù chöùng nhaän sôû höõu coâng rình nhöng laïi khoâng coù giaáy chöùng nhaän
65
quyeàn söû duïng ñaát daãn ñeán khoâng hoaøøn thaønh ñöôïc thuû tuïc ñaêng kyù giao dòch
ñaûm baûo duø taøi saûn treân ñaát thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa ho.
Chính phuû caàn chæ ñaïo ban haønh caùc vaên baûn phaùp luaät quy ñònh roõ traùch
nhieäm cuûa caùc coâng ty kieåm toaùn, caùc coâng ty tö vaán caùc vaán ñeà lieân quan ñeán
taøi saûn nhö giaù trò, quyeàn sôû höõu,thuû tuïc phaù saûn ....Nhaèm haïn cheá nhöõng tröôøng
hôïp coù söï thoâng ñoàng giöõa caùc cô quan naøy vôùi caùc doanh nghieäp caàn coù söï
ñaùnh giaù sai tình trang thöïc teá cuûa doanh nghieäp ñeå coù ñuû ñieàu kieän vay voân
ngaân haøng.
Chính phuû caàn nghieân cöùu ban haønh caùc quy ñònh vaø ñöa vaøo thöïc hieän
caùc loaïi baûo hieåm baét buoäc nhö: baûo hieåm taøi saûn ñaûm baûo tieàn vay,baûo hieåm
caùc khoaûn vay.
Tieàp tuïc ñaåy manh tieán trình coå phaàn hoaù caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ,
trong ñoù coù caùc NHTM, nhaèm thuùc ñaåy caùc NHTM taêng cöôøng naêng löïc taøi chính
theo caùc chuaån möïc quoác teá giaûm thieåu ñöôïc caùc ruûi ro trong hoaït ñoäng ngaân
haøng. Beân caïnh ñoù nôï quaù haïn nôï xaáu cuûa caùc DNNN taïi caùc NHTM chieám tyû
troïng lôùn. Do ñoù vieäc coå phaàn hoaù, thay ñoåi hình thöùc quaûn lyù ñieàu ,laønh maïnh
hoaù tình hình taøi chính, giaûi quyeát döùt ñieåm nôï naàn toàn ñoïng cuûa caùc doanh
nghieäp nhaø nöôùc se õgoùp phaàn giaûm bôùt ruûi ro cho caùc NHTM.
66
Keát luaän
NHTM laø nhöõng ñònh cheá trung gian taøi chính vôùi hoaït ñoäng chuû yeáu laø
nhaän tieàn göûi khaùch haøng vôùi traùch nhieäm hoaøn traû, söû duïng soá tieàn naøy ñeå cho
vay; cung caáp caùc dòch vuï ngaân haøng; kinh doanh chöùng khoaùn...Hoaït ñoäng
NHTM vôùi nhöõng ñaëc tröng cô baûn nhö theá neân chòu taùc ñoäng cuûa nhieàu yeáu toá
nhö: Moâi tröôøng kinh teá, chính trò, xaõ hoäi, caùc cô cheá chính saùch quaûn lyù ñieàu
haønh vó moâ vaø vi moâ. Maø caùc yeáu toá naøy coù theå thay ñoåi ñeå phuø hôïp vôùi dieãn
bieán thöïc teá cuûa neàn kinh teá. Ñaëc bieät trong xu höôùng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá
vaø toaøn caàu hoùa nhö hieän nay,beân caïnh vieäc taïo ra nhöõng cô hoäi noù coøn coøn coù
theå laøm gia taêng caùc nguy cô ruûi ro cho hoaït ñoäng ngaân haøng thöông maïi vaø khi
ruûi ro xaûy ra thì haäu quaû cuûa noù seõ raát naëng neà aûnh höôøng ñeán caû söï phaùt trieån
cuûa neàn kinh teá quoác gia. Vì vaäy, vieäc naâng cao hieäu quaû naêng löïc quaûn trò ruûi ro
trong heä thoáng NHTM nhaèm ñaûm baûo phaùt trieån beàn vöõng ñaõ vaø ñang laø nhieäm
vuï caáp baùch ñoái vôùi taát caû NHTM .
Qua nghieân cöùu vaø thöïc tieån cho thaáy ruûi ro trong hoaït ñoäng cuûa caùc
NHTM noùi chung, ruûi ro tín duïng noùi rieâng ñeàu coù theå ñöôïc nhaän dieän, ño löôøng
ñeå ñöa ra caùc döï baùo kòp thôøi coù tính caûnh baùo, treân cô sôû ñoù xaây döïng nhöõng
phöông aùn nhaèm ngaên ngöøa vaø haïnh cheá ñeán möùc thaáp nhaát caùc thieät haïi do ruûi
ro gaây ra neáu caùc NHTM xaây döïng ñöôïc moät heä thoáng chính saùch quaûn lyù ruûi ro
moät caùch hieäu quaû vaø nhaän thöùc ñöôïc :”Quaûn lyù ruûi ro laø moät quaù trình lieân tuïc
caàn ñöôïc thöïc hieän ôû moïi caáp ñoä cuûa moät toå chöùc taøi chính vaø laø yeâu caàu baét
buoäc ñeå caùc toå chöùc taøi chính coù theå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñeà ra vaø duy trì khaû
naêng toàn taïi vaø söï minh baïch veà taøi chính “ (Trích caùc höôùng daãn veà chính
saùch quaûn lyù ruûi ro cuûa uyû ban Basel ).
Tp Hoà chí Minh- 2006
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 455862.pdf