Đề tài Chế độ hạch toán tài sản cố định vô hình – những vấn đề còn tồn tại và một số đề xuất nhằm hoàn thiện

nhÊt ®Þnh, trong ®ã tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ mét bé phËn còng rÊt quan träng. Tuy nhiªn, thùc tÕ cho thÊy xung quanh viÖc h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp vµ cßn g©y nhiÒu tranh c·i, nh­ vÊn ®Ò x¸c ®Þnh thÕ nµo lµ mét tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh, vÊn ®Ò ghi nhËn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh, vÊn ®Ò khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh… Do ®ã em chän ®Ò tµi "ChÕ ®é h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh – nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ mét sè ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn" ®Ó ®­a ra mét sè tham luËn vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Néi dung bµi viÕt cña em gåm c¸c néi dung chÝnh nh­ sau: 1. Nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. 2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n theo chÕ ®é hiÖn hµnh. 3. Mét sè vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ mét sè kiÕn nghÞ vÒ chÕ ®é h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Néi Dung 1. Nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: 1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: 1.1.1. Kh¸i niÖm: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt, nh­ng x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp dÞch vô hoÆc cho c¸c ®èi t­îng thuª, phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. 1.1.2- §Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh còng nh­ tµi s¶n cè ®Þnh nãi chung cã ®Æc ®iÓm rÊt quan träng, ®ã lµ nã tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, do tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín vµ cã gi¸ trÞ sö dông l©u dµi, cã kh¶ n¨ng phôc vô nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm trªn, tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh cßn cã ®Æc ®iÓm thø hai, ®ã lµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Do cã ®Æc ®iÓm nµy nªn trong qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®ßi hái tõng kú ph¶i tiÕn hµnh trÝch khÊu hao ®Ó ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña kú ®ã. 1.1.3- Tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: * Tho¶ m·n ®Þnh nghÜa vÒ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt, nh­ng x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ, do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp dÞch vô hoÆc cho ®èi t­îng thuª. * TÝnh cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc: TÝnh cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc ®Ó cã thÓ ph©n biÖt mét c¸ch râ rµng tµi s¶n ®ã víi lîi thÕ th­¬ng m¹i. Lîi thÕ th­¬ng m¹i ph¸t sinh tõ viÖc s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét kho¶n thanh to¸n do bªn ®i mua tµi s¶n thùc hiÖn ®Ó cã thÓ thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh cã thÓ x¸c ®Þnh riªng biÖt khi doanh nghiÖp cã thÓ ®em tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®ã cho thuª, b¸n, trao ®æi hoÆc thu ®­îc lîi Ých cô thÓ tõ tµi s¶n ®ã trong t­¬ng lai. Nh÷ng tµi s¶n chØ t¹o ra lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai khi kÕt hîp víi c¸c tµi s¶n kh¸c nh­ng vÉn ®­îc coi lµ tµi s¶n x¸c ®Þnh riªng biÖt nÕu doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc ch¾c ch¾n lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai do tµi s¶n ®ã ®em l¹i. * Kh¶ n¨ng kiÓm so¸t tµi s¶n ®ã cña doanh nghiÖp: - Doanh nghiÖp cã quyÒn kiÓm so¸t mét tµi s¶n nÕu doanh nghiÖp cã quyÒn thu lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai mµ tµi s¶n ®ã ®em l¹i ®ång thêi còng cã kh¶ n¨ng h¹n chÕ sù tiÕp cËn cña c¸c ®èi t­îng kh¸c ®èi víi lîi Ých ®ã. - Tri thøc thÞ tr­êng vµ hiÓu biÕt chuyªn m«n: doanh nghiÖp cã thÓ kiÓm so¸t lîi Ých ®ã khi cã rµng buéc b»ng quyÒn ph¸p lý, vÝ dô nh­ b¶n quyÒn, giÊy phÐp kh¸c... - Doanh nghiÖp cã ®éi ngò c«ng nh©n viªn lµnh nghÒ vµ qua ®µo t¹o th× doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc sù n©ng cao kiÕn thøc cña c«ng nh©n viªn sÏ mang l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai nh­ng doanh nghiÖp kh«ng thÓ kiÓm so¸t lîi thÕ ®ã do doanh nghiÖp kh«ng thÓ ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng nh÷ng c«ng nh©n viªn ®ã sÏ chØ lµm viÖc ë doanh nghiÖp m×nh mµ kh«ng bá sang 1 doanh nghiÖp nµo kh¸c cã lîi cho hä h¬n. Do ®ã ®©y kh«ng ph¶i lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh cña doanh nghiÖp. Tµi n¨ng l·nh ®¹o vµ kü thuËt chuyªn m«n còng kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh trõ khi nã ®­îc ®¶m b¶o b»ng quyÒn ph¸p lý sö dông nã vµ tho¶ m·n c¸c quy ®Þnh vÒ ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. - Danh s¸ch kh¸ch hµng hoÆc thÞ phÇn cña doanh nghiÖp do kh«ng cã quyÒn ph¸p lý hoÆc biÖn ph¸p ®Ó b¶o vÖ, kiÓm so¸t c¸c mèi quan hÖ vµ sù trung thµnh cña hä ®èi víi doanh nghiÖp nªn ®ã còng kh«ng ph¶i lµ tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. * Ch¾c ch¾n thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai Lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai mµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mang l¹i cho doanh nghiÖp cã thÓ bao gåm: t¨ng doanh thu, tiÕt kiÖm chi phÝ hoÆc lîi Ých kh¸c xuÊt ph¸t tõ viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. * Gi¸ trÞ ban ®Çu cña tµi s¶n ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy: Tiªu chuÈn nµy yªu cÇu mét tµi s¶n nµo ®ã muèn ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh th× ph¶i cã c¬ së kh¸ch quan ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ban ®Çu cña nã. Ch¼ng h¹n, nh·n hiÖu hµng ho¸, quyÒn ph¸t hµnh, danh s¸ch kh¸ch hµng vµ c¸c kho¶n môc t­¬ng tù ®­îc h×nh thµnh trong néi bé doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh, nh­ng nÕu tµi s¶n ®ã ®­îc h×nh thµnh d­íi h×nh thøc mua l¹i cña ®¬n vÞ kh¸c hoÆc c¸ nh©n kh¸c th× cã thÓ ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh. * Thêi gian sö dông ­íc tÝnh lµ h¬n 1 n¨m: Tiªu chuÈn nµy nh»m cô thÓ ho¸ tiªu chuÈn ch¾c ch¾n thu ®­îc lîi Ých trong t­¬ng lai cña tµi s¶n cè ®Þnh. Lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai do viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng ph¶i trong 1 n¨m tµi chÝnh mµ Ýt nhÊt lµ 2 n¨m. Ch¼ng h¹n, nÕu doanh nghiÖp mua « t« ®Ó sö dông l©u dµi th× míi ®­îc coi lµ tµi s¶n cè ®Þnh, ng­îc l¹i, nÕu doanh nghiÖp mua « t« ®Ó b¸n ra h­ëng chªnh lÖch gi¸ th× nã ®­îc coi lµ tµi s¶n ng¾n h¹n. * Cã gi¸ trÞ tõ 10.000.000 ®ång (m­êi triÖu ®ång) trë lªn: Theo quan ®iÓm cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh, mét tµi s¶n cã gi¸ trÞ tõ 10.000.000 ®ång trë lªn th× ®­îc coi lµ cã gi¸ trÞ lín vµ nh÷ng tµi s¶n ®ã míi ®­îc gäi lµ tµi s¶n cè ®Þnh. 1.2. Ph©n lo¹i: KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc ph©n lo¹i theo nhãm tµi s¶n cã cïng tÝnh chÊt vµ môc ®Ých sö dông trong c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, bao gåm cã 7 lo¹i : QuyÒn sö dông ®Êt QuyÒn ph¸t hµnh B¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ Nh·n hiÖu hµng ho¸ PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp nh­îng quyÒn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh kh¸c 1.3. Nguyªn t¾c qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp nªn trong qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh còng cÇn ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh, ®ã lµ: X¸c lËp ®èi t­îng ghi tµi s¶n cè ®Þnh: §èi t­îng ghi tµi s¶n cè ®Þnh lµ tõng tµi s¶n cã kÕt cÊu ®éc lËp, hoÆc lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n riªng lÎ liªn kÕt víi nhau ®Ó cïng thùc hiÖn mét hay mét sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh mµ nÕu thiÕu bÊt kú mét bé phËn nµo ®ã th× c¶ hÖ thèng kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®­îc vµ tho¶ m·n tiªu chuÈn tµi s¶n cè ®Þnh. Mäi tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp ®Òu ph¶i cã bé hå s¬ riªng: Do tµi s¶n cè ®Þnh sÏ tån t¹i l©u dµi trong doanh nghiÖp Cho nªn tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i ®­îc ph©n lo¹i, thèng kª, ®¸nh sè vµ cã thÎ riªng, ®­îc theo dâi chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng ghi tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®­îc ph¶n ¸nh trong sæ theo dâi tµi s¶n cè ®Þnh. Mçi TS ®Òu ph¶i ®­îc qu¶n lý theo 3 chØ tiªu gi¸ trÞ lµ nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i. X©y dùng quy chÕ qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh nh­ x¸c ®Þnh râ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña tËp thÓ, c¸ nh©n trong viÖc b¶o qu¶n, sö dông tµi s¶n cè ®Þnh Doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn viÖc qu¶n lý nh÷ng tµi s¶n ®· khÊu hao hÕt nh­ng vÉn tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh b×nh th­êng. §Þnh kú vµo cuèi mçi n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª tµi s¶n cè ®Þnh. Mäi tr­êng hîp ph¸t hiÖn thõa, thiÕu tµi s¶n cè ®Þnh ®Òu ph¶i lËp biªn b¶n, t×m nguyªn nh©n vµ cã biÖn ph¸p xö lý. 1.4. NhiÖm vô h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh * §Ó cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh nãi chung vµ qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh nãi riªng trªn c¬ së tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c nãi trªn, h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i ®¶m b¶o c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: Ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp chÝnh x¸c, kÞp thêi sè l­îng, gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m vµ hiÖn tr¹ng cña tµi s¶n cè ®Þnh trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp còng nh­ tõng bé phËn sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp th«ng tin ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t th­êng xuyªn viÖc gi÷ g×n, b¶o qu¶n, b¶o d­ìng tµi s¶n cè ®Þnh vµ kÕ ho¹ch ®Çu t­ ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh trong tõng doanh nghiÖp. TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c møc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo møc ®é hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ chÕ ®é tµi chÝnh quy ®Þnh. LËp kÕ ho¹ch söa ch÷a vµ dù to¸n chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, tËp hîp chÝnh x¸c vµ ph©n bæ hîp lý chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. * Chó ý khi x¸c ®Þnh thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµm c¨n cø tÝnh khÊu hao cÇn ph¶i xem xÐt c¸c yÕu tè sau: (a) Kh¶ n¨ng sö dông dù tÝnh cña tµi s¶n; (b) Vßng ®êi cña s¶n phÈm vµ c¸c th«ng tin chung vÒ c¸c ­íc tÝnh liªn quan ®Õn thêi gian sö dông h÷u Ých cña c¸c lo¹i tµi s¶n gièng nhau ®­îc sö dông trong ®iÒu kiÖn t­¬ng tù; (c) Sù l¹c hËu vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ; 1.5- §¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: 1.5.1- X¸c ®Þnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã ®­îc tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®­a tµi s¶n ®ã vµo sö dông theo dù kiÕn. a. nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mua riªng biÖt, bao gåm gi¸ mua trõ c¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i hoÆc gi¶m gi¸, c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®­îc hoµn l¹i) vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®­a tµi s¶n vµo sö dông theo dù kiÕn. b. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mua theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp, nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc ph¶n ¸nh theo gi¸ tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸ mua tr¶ ngay ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi chªnh lÖch ®ã ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n chi phÝ ®i vay. c. Tµi s¶n cè ®Þnh h×nh thµnh tõ viÖc trao ®æi, thanh to¸n b»ng chøng tõ liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn cña ®¬n vÞ th× nguyªn gi¸ cña nã lµ gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c chøng tõ ®­îc ph¸t hµnh liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn cña ®¬n vÞ. d. Nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n lµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt khi doanh nghiÖp ®i thuª ®Êt tr¶ tiÒn mét lÇn cho nhiÒu n¨m vµ ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt hoÆc sè tiÒn ®· tr¶ khi nhËn chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p, hoÆc gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nhËn gãp vèn. Tr­êng hîp quyÒn sö dông ®Êt ®­îc chuyÓn nh­îng cïng víi mua nhµ cöa, vËt kiÕn tróc trªn ®Êt th× gi¸ trÞ cña nhµ cöa, vËt kiÕn tróc ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh riªng biÖt vµ ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh. e. QuyÒn sö dông ®Êt v« thêi h¹n theo quy ®Þnh còng lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh cña doanh nghiÖp. Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt kh«ng cã thêi h¹n lµ sè tiÒn ®· tr¶ khi chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p (gåm chi phÝ tr¶ cho tæ chøc, c¸ nh©n chuyÓn, nh÷ng chi phÝ ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, san lÊp mÆt b»ng, lÖ phÝ tr­íc b¹ …) QuyÒn sö dông ®Êt v« thêi h¹n lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®Æc biÖt, doanh nghiÖp ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh theo nguyªn gi¸ nh­ng kh«ng ®­îc trÝch khÊu hao. f. Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc tµi trî, biÕu tÆng ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®­a tµi s¶n cè ®Þnh vµo sö dông theo dù tÝnh. g. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc h×nh thµnh tõ néi bé: §Ó ®¸nh gi¸ mét tµi s¶n v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp ®­îc ghi nhËn vµo ngµy ph¸t sinh nghiÖp vô ®¸p øng ®­îc ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh, doanh nghiÖp ph¶i ph©n chia qu¸ tr×nh h×nh thµnh tµi s¶n theo 2 giai ®o¹n: Giai ®o¹n nghiªn cøu: Toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trong giai ®o¹n nµy kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mµ ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú. NÕu chi phÝ nµy lín th× sÏ ®­îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong nhiÒu kú, nh­ng kh«ng qu¸ 3 kú. Giai ®o¹n triÓn khai: Tµi s¶n v« h×nh ®­îc t¹o ra trong giai ®o¹n triÓn khai ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh nÕu tho¶ m·n ®­îc 7 ®iÒu kiÖn sau: + TÝnh kh¶ thi vÒ mÆt kü thuËt ®¶m b¶o cho viÖc hoµn thµnh vµ ®­a tµi s¶n v« h×nh vµo sö dông theo dù tÝnh hoÆc ®Ó b¸n. + DN cã kh¶ n¨ng sö dông hoÆc b¸n tµi s¶n v« h×nh ®ã. + Tµi s¶n v« h×nh ®ã ph¶i t¹o ra ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai. + Cã ®Çy ®ñ c¸c nguån lùc vÒ kü thuËt, tµi chÝnh vµ c¸c nguån lùc kh¸c ®Ó hoµn tÊt c¸c giai ®o¹n triÓn khai, b¸n hoÆc sö dông tµi s¶n v« h×nh ®ã. + Cã kh¶ n¨ng x¸c ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n toµn bé chi phÝ trong giai ®o¹n triÓn khai ®Ó t¹o ra tµi s¶n v« h×nh ®ã. + ¦íc tÝnh cã ®ñ tiªu chuÈn vÒ thêi gian sö dông vµ gi¸ trÞ theo quy ®Þnh cho tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. NÕu doanh nghiÖp kh«ng thÓ ph©n biÖt giai ®o¹n nghiªn cøu víi giai ®o¹n triÓn khai cña mét dù ¸n néi bé ®Ó t¹o ra tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh, doanh nghiÖp ph¶i h¹ch to¸n vµo chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú toµn bé chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn dù ¸n. Tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc h×nh thµnh tõ néi bé doanh nghiÖp ®­îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸ lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh tõ thêi ®iÓm mµ tµi s¶n v« h×nh ®¸p øng ®­îc ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®Õn khi tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc ®­a vµo sö dông. C¸c chi phÝ ph¸t sinh tr­íc thêi ®iÓm nµy ph¶i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú nghiªn cøu. Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp bao gåm tÊt c¶ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp hoÆc ®­îc ph©n bæ theo tiªu thøc hîp lý vµ nhÊt qu¸n tõ kh©u thiÕt kÕ, x©y dùng, s¶n xuÊt thö nghiÖm ®Õn chuÈn bÞ ®­a tµi s¶n ®ã vµo sö dông theo dù tÝnh. Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp bao gåm: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu hoÆc dÞch vô ®· sö dông trong viÖc t¹o ra tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh; TiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn viÖc thuª nh©n viªn trùc tiÕp tham gia vµo viÖc t¹o ra tµi s¶n ®ã; C¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc t¹o ra tµi s¶n, nh­ chi phÝ ®¨ng ký quyÒn ph¸p lý, khÊu hao b»ng s¸ng chÕ ph¸t minh vµ giÊy phÐp ®­îc sö dông ®Ó t¹o ra tµi s¶n ®ã; Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph©n bæ theo tiªu thøc hîp lý vµ nhÊt qu¸n vµo tµi s¶n (VÝ dô: ph©n bæ khÊu hao nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ, phÝ b¶o hiÓm, tiÒn thuª nhµ x­ëng, thiÕt bÞ); C¸c chi phÝ sau kh«ng ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp: - Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®­a tµi s¶n vµo sö dông; - C¸c chi phÝ kh«ng hîp lý nh­: nguyªn liÖu, vËt liÖu l·ng phÝ, chi phÝ lao ®éng, c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c sö dông v­ît qu¸ møc b×nh th­êng; - Chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn ®Ó vËn hµnh tµi s¶n. h. Tµi s¶n cè ®Þnh h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh s¸p nhËp doanh nghiÖp : Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i lµ gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®ã vµo ngµy mua (ngµy s¸p nhËp doanh nghiÖp). Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mét c¸ch ®¸ng tin cËy ®Ó ghi nhËn tµi s¶n ®ã mét c¸ch riªng biÖt. Gi¸ trÞ hîp lý cã thÓ lµ: Gi¸ trÞ niªm yÕt t¹i thÞ tr­êng ho¹t ®éng; Gi¸ cña nghiÖp vô mua b¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh t­¬ng tù. 1.5.2- KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: a. Gi¸ trÞ hao mßn: Hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ sù gi¶m dÇn gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh trong qu¸ tr×nh sö dông do tham gia vµo nhiÒu qu¸ tr×nh kinh doanh, tiÕn bé khoa häc kü thuËt … lµm cho tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cßn gi¸ trÞ ban ®Çu. NhËn thøc ®­îc sù hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh cã tÝnh kh¸ch quan, cho nªn khi sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n vµ ph©n bæ mét c¸ch cã hÖ thèng nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh vµo chi phÝ kinh doanh trong tõng kú h¹ch to¸n vµ gäi lµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh thùc chÊt lµ sù ph©n bæ cã hÖ thèng gi¸ trÞ tµi s¶n nh»m thu håi gi¸ trÞ tµi s¶n ®· ®Çu t­. Môc ®Ých cña viÖc trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ gióp cho c¸c doanh nghiÖp tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh vµ thu håi vèn ®Çu t­ ®Ó t¸i t¹o tµi s¶n cè ®Þnh khi chóng bÞ h­ háng hoÆc thêi gian kiÓm so¸t hÕt hiÖu lùc. Nh­ vËy, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét ho¹t ®éng cã tÝnh chñ quan lµ mét con sè gi¶ ®Þnh vÒ sù hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh trong qu¸ tr×nh sö dông. ChÝnh v× vËy, vÒ ph­¬ng diÖn kÕ to¸n, gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc tÝnh b»ng sè khÊu hao luü kÕ ®Õn thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. Khi tµi s¶n cè ®Þnh b¾t ®Çu ®­a vµo sö dông t¹i doanh nghiÖp th× gi¸ trÞ hao mßn coi nh­ b»ng kh«ng (trõ tr­êng hîp tµi s¶n cè ®Þnh chuyÓn giao gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc trong doanh nghiÖp, gi¸ trÞ hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh bªn nhËn ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ hao mßn ghi trªn sæ cña ®¬n vÞ giao. b. C¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao vµ c¸ch tÝnh khÊu hao: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh cña doanh nghiÖp cã nhiÒu thø, nhiÒu lo¹i víi ®Æc tÝnh kh¸c nhau, cho nªn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao phï hîp víi tõng tµi s¶n cè ®Þnh.Tuy nhiªn, c¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao kh¸c nhau sÏ cho kÕt qu¶ kh¸c nhau vÒ chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ qua ®ã ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp chÞu thuÕ cña doanh nghiÖp, do vËy, viÖc vËn dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i n»m trong khu«n khæ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tÝnh khÊu hao theo 3 ph­¬ng ph¸p lµ: ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng, ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh vµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè l­îng s¶n phÈm. Trong c¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®ã thi ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh lµ ph­¬ng ph¸p phï hîp nhÊt ®Ó ¸p dông cho khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh trong doanh nghiÖp th­êng lµ nh÷ng lo¹i tµi s¶n cã thÓ rÊt dÔ bÞ gi¶m gi¸ trÞ trong qu¸ tr×nh sö dông, vÝ dô nh­ ®èi víi nh÷ng ph¸t minh khoa häc, nh÷ng phÇn mÒm m¸y tÝnh… khi cã nh÷ng tiÕn bé khoa häc th× nã cã thÓ trë thµnh lçi thêi vµ kh«ng cßn phï hîp, do ®ã ®ßi hái ph¶i thay ®æi, ph¸t triÓn nhanh, nhanh chãng thu håi gi¸ trÞ ®Çu t­ ®Ó thu håi vèn ®Çu t­ ®Ó t¸i t¹o tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh khi chóng bÞ h­ háng hoÆc thêi gian kiÓm so¸t hÕt hiÖu lùc. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh ®­îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc cã c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i thay ®æi, ph¸t triÓn nhanh vµ tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau: + Lµ tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu t­ míi (ch­a qua sö dông); + Lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc ®o l­êng, thÝ nghiÖm. Theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh th× møc khÊu hao hµng n¨m cña tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Mkhn = x Tû lÖ khÊu hao nhanh ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: = x HÖ sè ®iÒu chØnh x¸c ®Þnh theo thêi gian sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh quy ®Þnh t¹i b¶ng d­íi ®©y: Thêi gian sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh HÖ sè ®iÒu chØnh (lÇn) §Õn 4 n¨m ( t ≤ 4 n¨m) 1,5 Trªn 4 n¨m ®Õn 6 n¨m ( 4 n¨m ≤ t ≤ 6 n¨m) 2,0 Trªn 6 n¨m ( t > 6 n¨m) 2,5 Nh÷ng n¨m cuèi, khi møc khÊu hao n¨m x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p sè d­ gi¶m dÇn nãi trªn b»ng (hoÆc thÊp h¬n) møc khÊu hao tÝnh b×nh qu©n gi÷a gi¸ trÞ cßn l¹i vµ sè n¨m sö dông cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh, th× kÓ tõ n¨m ®ã møc khÊu hao ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh chia (:) cho sè n¨m sö dông cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh. Chó ý: Khi tÝnh khÊu hao vµ sö dông nguån vèn khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cña mét doanh nghiÖp, cÇn ph¶i chó ý mét sè quy ®Þnh sau: Mäi tµi s¶n cè ®Þnh cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu ph¶i trÝch khÊu hao, møc trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh trong kú kÓ c¶ tµi s¶n cè ®Þnh ®ang thÕ chÊp, cÇm cè cho thuª. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao ¸p dông cho tõng tµi s¶n cè ®Þnh mµ doanh nghiÖp ®· lùa chän vµ ®¨ng ký ph¶i thùc hiÖn nhÊt qu¸n trong suèt qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®ã. ViÖc x¸c ®Þnh thêi gian khÊu hao cña mét tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i dùa vµo khung thêi gian sö dông theo quy ®Þnh thèng nhÊt trong chÕ ®é tµi chÝnh. Tr­êng hîp tµi s¶n cè ®Þnh muèn x¸c ®Þnh thêi gian khÊu hao kh¸c víi nh÷ng quy ®Þnh ®ã th× ph¶i ®­îc sù ®ång ý cña Bé Tµi ChÝnh. Tr­êng hîp ®Æc biÖt (nh­ n©ng cÊp hay th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña tµi s¶n cè ®Þnh) th× doanh nghiÖp ph¶i lËp biªn b¶n nªu râ c¸c c¨n cø lµm thay ®æi thêi gian sö dông vµ ®¨ng ký l¹i thêi gian sö dông míi cña tµi s¶n cè ®Þnh víi c¬ quan tµi chÝnh trùc tiÕp qu¶n lý. Doanh nghiÖp tù x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh trong kho¶ng thêi gian kh«ng qu¸ 20 n¨m. Riªng thêi gian cña quyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n lµ thêi h¹n ®­îc phÐp sö dông ®Êt theo quy ®Þnh. ViÖc trÝch hoÆc th«i trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc thùc hiÖn b¾t ®Çu tõ ngµy (theo sè ngµy cña th¸ng) mµ tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng, gi¶m, hoÆc ngõng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh. Tµi s¶n cè ®Þnh ®· khÊu hao hÕt mµ vÉn ®­îc sö dông cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th× còng kh«ng ®­îc trÝch khÊu hao n÷a. Tµi s¶n cè ®Þnh ch­a khÊu hao hÕt ®· bÞ háng ph¶i thanh lý th× phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i ®­îc xö lý thu håi mét lÇn (coi nh­ mét nghiÖp vô bÊt th­êng). §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh nh­: tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cÇn dïng, ch­a cÇn dïng ®· cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm quyÒn cho phÐp doanh nghiÖp ®­îc ®­a vµo cÊt tr÷, b¶o qu¶n, ®iÒu ®éng cho doanh nghiÖp kh¸c, tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho ho¹t ®éng phóc lîi th× kh«ng ph¶i trÝch khÊu hao. QuyÒn sö dông ®Êt l©u dµi lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®Æc biÖt, doanh nghiÖp ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh theo nguyªn gi¸ nh­ng kh«ng ®­îc trÝch khÊu hao. C¸c doanh nghiÖp ®­îc sö dông toµn bé sè khÊu hao luü kÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó t¸i ®Çu t­, thay thÕ, ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh; khi ch­a cã nhu cÇu ®Çu t­ t¸i t¹o l¹i tµi s¶n cè ®Þnh, doanh nghiÖp cã quyÒn sö dông linh ho¹t sè khÊu hao luü kÕ phôc vô yªu cÇu kinh doanh cña m×nh. 1.5.3. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh lµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Ng­êi ta chØ x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh khi b¸n chóng trªn thÞ tr­êng. VÒ ph­¬ng diÖn kÕ to¸n, gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc x¸c ®Þnh b»ng hiÖu sè gi÷a nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh vµ sè khÊu hao luü kÕ tÝnh ®Õn thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. ChÝnh v× vËy, gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n mang dÊu Ên chñ quan cña c¸c doanh nghiÖp, cïng mét tµi s¶n cè ®Þnh nh­ng nÕu doanh nghiÖp gi¶m thêi gian khÊu hao th× tèc ®é gi¶m cña gi¸ trÞ cßn l¹i sÏ nhanh h¬n. Do ®ã trong c¸c tr­êng hîp gãp vèn liªn doanh b»ng tµi s¶n cè ®Þnh, gi¶i thÓ hoÆc s¸t nhËp doanh nghiÖp, ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u doanh nghiÖp th× ®ßi hái ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ hiÖn cßn cña tµi s¶n cè ®Þnh, thùc chÊt cña viÖc lµm nµy lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh theo mÆt b»ng gi¸ c¶ hiÖn t¹i. Mèi quan hÖ gi÷a ba chØ tiªu gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc thÓ hiÖn cña c«ng thøc sau: NG TSC§ = GTCL TSC§ + GTHM luü kÕ TSC§ 2- Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n theo chÕ ®é hiÖn hµnh: 2.1- Tµi kho¶n sö dông: a. TK 213 – “tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh”. TK nµy ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Bªn Nî: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh t¨ng trong kú. Bªn Cã: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh gi¶m trong kú. Sè d­ bªn Nî: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh hiÖn cã cña doanh nghiÖp. TK nµy ®­îc chi tiÕt thµnh c¸c TK cÊp 2 ®Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh: TK 2131 “QuyÒn sö dông ®Êt” TK 2132 “QuyÒn ph¸t hµnh” TK 2133 “B¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ” TK 2134 “Nh·n hiÖu hµng ho¸” TK 2135 “PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh” Tk 2136 “GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp nh­îng quyÒn” TK 2138 “Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh kh¸c” b. TK 2143 – “Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh” TK nµy ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh theo gi¸ trÞ hao mßn. KÕt cÊu: Bªn Nî: Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh gi¶m trong kú. Bªn Cã: Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh t¨ng trong kú. Sè d­ bªn Cã: Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh hiÖn cã. - Hach to¸n t×nh h×nh t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh * Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc mua s¾m: Tr­êng hîp tµi s¶n cè ®Þnh mua thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, dïng s¶n xu©t hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× tµi s¶n ®­¬c ghi nhËn theo gi¸ trÞ ch­a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: Nî TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mua vÒ. Nî TK 133: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ. Cã TK 111, 112, 331: Gi¸ thanh to¸n cho ng­êi b¸n. Tr­êng hîp tµi s¶n cè ®Þnh mua thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, dïng s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ hoÆc chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× tµi s¶n ®­¬c ghi nhËn theo gi¸ trÞ gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. Nî TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh (gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng). Cã TK 111, 112, 331: Tæng gi¸ thanh to¸n cho ng­êi b¸n. * Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mua theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm. Tr­êng h¬p tµi s¶n cè ®Þnh mua thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, dïng s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× tµi s¶n ®­¬c ghi nhËn theo gi¸ tr¶ ngay ch­a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ tr¶ tr­íc. Nî TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh (gi¸ tr¶ ngay, kh«ng gåm thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng). Nî TK 242: L·i tr¶ chËm, tr¶ gãp. Nî TK 133: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ. Cã TK 331: Tæng gi¸ thanh to¸n cho ng­êi b¸n. Tr­êng hîp tµi s¶n cè ®Þnh mua thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ, dïng s¶n xuÊt hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hoÆc chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× tµi s¶n ®­¬c ghi nhËn theo gi¸ trÞ gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ®­îc ghi nhËn lµ mét kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc. Nî TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh (gi¸ tr¶ ngay, gåm thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng). Nî TK 242: L·i tr¶ chËm, tr¶ gãp. Cã TK 331: Tæng gi¸ thanh to¸n cho ng­êi b¸n. - §Þnh kú ph©n bæ l·i vµo chi phÝ tµi chÝnh vµ thanh to¸n tiÒn ®Þnh kú gåm c¶ gèc vµ l·i cña kú ®ã: Nî TK 635: PhÇn ph©n bæ vµo chi phÝ. Cã TK 242: L·i tr¶ chËm, tr¶ gãp. - Khi thanh to¸n cho ng­êi b¸n: Nî TK 331: Sè tiÒn thanh to¸n lÇn ®Çu. Cã TK 111, 112: * Trao ®æi víi tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh t­¬ng tù: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc ghi nhËn theo gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh mang ®i trao ®æi: Nî TK 213: tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh nhËn vÒ (gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n mang ®i trao ®æi). Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mang ®i trao ®æi. Cã TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh mang ®i trao ®æi. * Trao ®æi kh«ng t­¬ng tù: Tr­êng hîp doanh nghiÖp sö dông tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh cña m×nh ®Ó ®æi lÊy tµi s¶n cña ®¬n vÞ kh¸c cã møc gi¸ kh«ng t­¬ng ®­¬ng nhau hoÆc cã c«ng dông kh¸c nhau th× kÕ to¸n c¨n cø vµo nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh ®em trao ®æi ®Ó ghi : Nî TK 811: Gi¸ trÞ cßn l¹i. Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn. Cã TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®em ®i trao ®æi. C¨n cø vµo gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh ®em trao ®æi (do hai bªn trao ®æi tho¶ thuËn), kÕ to¸n ghi: Nî TK 131: Gi¸ trÞ hîp lý tµi s¶n cè ®Þnh ®em trao ®æi. Cã TK 711: Ghi t¨ng thu nhËp kh¸c. Cã TK 3331: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. C¨n cø vµo gi¸ tri hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh nhËn vÒ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 213: Nguyªn gi¸. Nî TK 133: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ (nÕu cã). Cã TK 131: Gi¸ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh nhËn vÒ. NÕu gi¸ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh ®em trao ®æi lín h¬n gi¸ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh nhËn vÒ th× doanh nghiÖp ®­îc nhËn l¹i b»ng tiÒn, khi nhËn ®­îc, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112: Sè tiÒn ®­îc nhËn vÒ do chªnh lÖch gi¸ trÞ. Cã TK 131:Sè chªnh lÖch ph¶i thu vÒ. NÕu gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh nh©n vÒ lín h¬n gi¸ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh ®em trao ®æi th× kÕ to¸n ghi: Nî TK 131: Sè chªnh lÖch ph¶i tr¶ cho bªn trao ®æi. Cã TK 111, 112: Sè tiÒn ph¶i tr¶. * Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc tµi trî, biÕu tÆng, nhËn gãp vèn liªn doanh hoÆc nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh: Trong tr­êng hîp Nhµ n­íc cÊp cho doanh nghiÖp, c¸c bªn ®èi t¸c gãp vèn, thu håi vèn gãp liªn doanh, liªn kÕt hoÆc doanh nghiÖp ®­îc biÕu tÆng, viÖn trî b»ng tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh… khi x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh kÕ to¸n ghi: Nî TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Cã TK 711: Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc biÕu tÆng. Cã TK 411: Nhµ n­íc cÊp hoÆc bªn gãp vèn. Cã TK 128, 221, 222, 223, 228: Gi¸ tho¶ thuËn tµi s¶n cè ®Þnh khi thu håi vèn gãp. * Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc h×nh thµnh tõ néi bé: §èi víi nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh h×nh thµnh tõ néi bé qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu, triÓn khai th× kÕ to¸n ph¶i tËp hîp c¸c kho¶n chi tiªu ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®ã mµ ®­îc phÐp ghi nhËn vµo nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh h×nh thµnh tõ néi bé doanh nghiÖp vµo TK 241 “chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang” Nî TK 241: Chi phÝ ph¸t sinh. Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ (nÕu cã). Cã TK 111, 112, 141, 152, 331, … Khi TSC§ v« h×nh hoµn thµnh ®­îc quyÕt to¸n vµ ®­a vµo sö dông, kÕ to¸n ghi: Nî TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh h×nh thµnh ®­a vµo sö dông. Nî TK 138: Kho¶n chi sai yªu cÇu båi th­êng hoÆc chê xö lý. Cã TK 241: Tæng chi phÝ mua s¾m, nghiªn cøu, triÓn khai. 2.3- H¹ch to¸n t×nh h×nh gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh * Thanh lý, nh­îng b¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh KÕ to¸n ghi gi¶m c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh vµ chuyÓn gi¸ trÞ cßn l¹i vµo chi phÝ kh¸c: Nî TK 811: Gi¸ trÞ cßn l¹i. Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh nh­îng b¸n, thanh lý. Cã TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng thanh lý, nh­îng b¸n: Nî TK 811: Chi phÝ kh¸c. Nî TK 133: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ (nÕu cã). Cã TK 111, 112, 331, …Chi phÝ thanh lý, nh­îng b¸n. Ph¶n ¸nh kho¶n thu tõ ho¹t ®éng thanh lý, nh­îng b¸n: Nî TK 111, 112, 131: Theo gi¸ thanh to¸n. Nî TK 138: TiÒn båi th­êng ph¶i thu. Cã TK 711: Ghi thu nhËp kh¸c. Cã TK 3331: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ (nÕu cã). * Dïng tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh gãp vèn vµo c¬ së kinh doanh ®ång kiÓm so¸t: Nî TK 222: Theo gi¸ tho¶ thuËn. Nî TK 214: Theo gi¸ trÞ hao mßn. Nî TK 811: Chªnh lÖch gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. Cã TK 213: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. Cã TK 711: øng víi phÇn lîi Ých cña bªn kh¸c trong liªn doanh. Cã TK 3387: øng víi phÇn lîi Ých cña m×nh trong liªn doanh. * Dïng tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu t­ vµo c«ng ty liªn kÕt, c«ng ty con vµ ®Çu t­ dµi h¹n kh¸c: Nî TK 221, 223, 228: Theo gi¸ tho¶ thuËn. Nî TK 214: Theo gi¸ trÞ hao mßn. * Tr¶ l¹i vèn gãp liªn doanh Nî TK 411: Ghi theo gi¸ tho¶ thuËn. Nî TK 214: Ghi theo sè khÊu hao luü kÕ. Cã TK 213: Ghi theo nguyªn gi¸. Nî (Cã) TK 412: Chªnh lÖch do ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n cè ®Þnh. 2.4 KÕ to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh Gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®­îc ph©n bæ mét c¸ch cã hÖ thèng trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých ­íc tÝnh hîp lý cña nã. Thêi gian tÝnh khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh tèi ®a lµ 20 n¨m. ViÖc trÝch khÊu hao ®­îc b¾t ®Çu tõ khi ®­a tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh vµo sö dông. - §Þnh kú trÝch khÊu hao vµ ghi nhËn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Nî TK 627: KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt. Nî TK 641: KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông ë c¸c bé phËn b¸n hµng. Nî TK 642: KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông ë c¸c bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã TK 214: Ghi t¨ng gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh. - Sè chªnh lÖch khÊu hao t¨ng do møc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh t¨ng tõ viÖc thay ®æi thêi gian vµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao so víi sè ®· trÝch trong n¨m ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Nî TK 623, 627, 641, 642, 241: Sè chªnh lÖch t¨ng Cã TK 214: - Sè chªnh lÖch khÊu hao gi¶m do møc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh gi¶m do viÖc thay ®æi thêi gian vµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao so víi sè ®· trÝch trong n¨m ®­îc ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Nî TK 214 Cã TK 623, 627, 641, 642, 241: Sè chªnh lÖch gi¶m. 3- Mét sè tån t¹i, kiÕn nghÞ vÒ chÕ ®é h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 3.1- VÊn ®Ò vÒ x¸c ®Þnh tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh theo tiªu chuÈn vÒ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh Thùc tÕ hiÖn nay cßn rÊt nhiÒu tranh c·i xung quanh vÊn ®Ò x¸c ®Þnh nh÷ng nguån lùc nµo cña doanh nghiÖp ®­îc xÕp vµo tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Cã thÓ lÊy vÊn ®Ò vÒ “th­¬ng hiÖu” ®Ó lµm vÝ dô. B¸o ph¸p luËt ngµy 04/10/2006 cã ®­a tin “Kh«ng c«ng nhËn gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu lµ tµi s¶n” vµ ngµy 03/11/2006 l¹i ®­a tin “tµi s¶n v« h×nh: tr«i s«ng, tr«i biÓn” do Tæng côc thuÕ ®· cã c«ng v¨n sè 3539/TCT-PCCS ngµy 30/09/2006 kh«ng cho doanh nghiÖp ®­îc gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông th­¬ng hiÖu. Néi dung c«ng v¨n nµy dùa vµo c«ng v¨n 12424/BTC-C§KT cña Bé Tµi chÝnh ngµy 03/10/2005 ®­a ra ý kiÕn,do: Theo chuÈn mùc kÕ to¸n vµ QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§-BTC th× nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc h×nh thµnh trong néi bé DN kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. V× “th­¬ng hiÖu” mÆc dï lµ tµi s¶n v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp nh­ng doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n do: Nã kh«ng ph¶i lµ nguån lùc cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc Kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc mét c¸ch ®¸ng tin cËy Doanh nghiÖp kh«ng kiÓm so¸t ®­îc - HiÖn nay, c¬ chÕ tµi chÝnh cña Nhµ n­íc ch­a quy ®Þnh vÒ gi¸ trÞ quyÒn sö dông th­¬ng hiÖu. QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§-BTC cña Bé Tµi chÝnh ban hµnh chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh còng ch­a quy ®Þnh th­¬ng hiÖu lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh nªn còng ch­a cã c¬ së h­íng dÉn h¹ch to¸n, do ®ã, kh«ng ®­îc gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông th­¬ng hiÖu. Tr­íc hÕt, viÖc sö dông thuËt ng÷ “th­¬ng hiÖu” trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt trªn lµ kh«ng chuÈn x¸c, v× thuËt ng÷ nµy chØ sö dông trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp cßn thuËt ng÷ trong ph¸p lý lµ nh·n hiÖu ®· ®­îc LuËt së h÷u trÝ tuÖ quy ®Þnh t¹i ®iÒu 4. Ngoµi ra, ®èi chiÕu l¹i QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§-BTC th× “nh·n hiÖu hµng ho¸” ®­îc quy ®Þnh lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh chø kh«ng ph¶i nh­ c«ng v¨n trªn. Theo LuËt së h÷u trÝ tuÖ, tæ chøc, c¸ nh©n cã quyÒn ®¨ng ký nh·n hiÖu dïng cho hµng ho¸ do m×nh s¶n xuÊt hoÆc dÞch vô do m×nh cung cÊp. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi nh·n hiÖu ®­îc x¸c lËp trªn c¬ së quyÕt ®Þnh cÊp v¨n b»ng b¶o hé cña Côc Së h÷u trÝ tuÖ theo thñ tôc ®¨ng ký. Riªng ®èi víi nh·n hiÖu næi tiÕng (nh·n hiÖu ®­îc ng­êi tiªu dïng biÕt ®Õn réng r·i trªn toµn l·nh thæ ViÖt Nam) th× quyÒn së h÷u ®­îc x¸c lËp trªn c¬ së sö dông, kh«ng phô thuéc vµo thñ tôc ®¨ng ký. Nh­ vËy, khi doanh nghiÖp ®­îc cÊp v¨n b»ng b¶o hé nh·n hiÖu cña m×nh th× trë thµnh chñ së h÷u ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp (nh·n hiÖu) nªn cã quyÒn chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u nµy hoÆc cã quyÒn chuyÓn giao (trong ®ã cã ph­¬ng thøc gãp vèn) quyÒn sö dông nh·n hiÖu ®ã vµo doanh nghiÖp kh¸c. H¬n n÷a, gi¸ trÞ gãp vèn ®Çu t­ cña nh·n hiÖu lµ mét trong nh÷ng tiªu trÝ ®¸nh gi¸ nh·n hiÖu næi tiÕng ®­îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 75 cña LuËt së h÷u trÝ tuÖ. Ngoµi ra, theo NghÞ ®Þnh 11/2005/N§-CP vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ ®· quy ®Þnh ph­¬ng thøc ®­a gi¸ trÞ c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao (cã thÓ g¾n víi ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp ®­îc phÐp chuyÓn giao) vµo vèn gãp trong dù ¸n ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã, LuËt doanh nghiÖp cho phÐp nhµ ®Çu t­ ®­îc gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ vµo doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, theo chuÈn mùc kÕ to¸n vµ QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§-BTC th× nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc h×nh thµnh trong néi bé doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. NghÜa lµ, doanh nghiÖp nµy (bªn chuyÓn quyÒn) kh«ng ®­îc ghi nhËn gi¸ trÞ quyÒn sö dông nh·n hiÖu lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Nh­ng khi gãp vèn vµo doanh nghiÖp kh¸c, c¨n cø vµo chuÈn mùc vµ quy ®Þnh tµi chÝnh th× bªn ®­îc chuyÓn quyÒn ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh do cã nguån lùc v« h×nh, ®­îc xem xÐt bëi ba yÕu tè sau: (1) TÝnh cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh nµy cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc ®Ó ph©n biÖt mét c¸ch râ rµng so víi lîi thÕ th­¬ng m¹i. Tµi s¶n nµy ®­îc x¸c ®Þnh th«ng qua viÖc gãp vèn (kh«ng ph¶i tù ghi nhËn trong néi bé doanh nghiÖp) vµ ®­îc ®Þnh gi¸ do c¸c thµnh viªn, cæ ®«ng s¸ng lËp theo nguyªn t¾c nhÊt trÝ hoÆc do tæ chøc ®Þnh gi¸ chuyªn nghiÖp ®Þnh gi¸, nÕu ®Þnh gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ ph¶i liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm (theo ®iÒu 30 cña LuËt doanh nghiÖp). Tµi s¶n ®­îc gãp vèn vµo doanh nghiÖp kh¸c cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc lîi Ých kinh tÕ cô thÓ tõ tµi s¶n ®ã trong t­¬ng lai th«ng qua tho¶ thuËn trong Hîp ®ång sö dông nh·n hiÖu. (2) Cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ®­îc: Doanh nghiÖp ®ã cã quyÒn thu lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai mµ tµi s¶n ®ã ®em l¹i, cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ®èi víi lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai tõ viÖc sö dông nh·n hiÖu nµy ®­îc ph¸p luËt thõa nh©n hoÆc x¸c lËp (nÕu ®¨ng ký Hîp ®ång License t¹i Côc Së h÷u trÝ tuÖ) (3) Cã lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai: Lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai mµ nh·n hiÖu nµy ®em l¹i cho doanh nghiÖp ®ã cã thÓ lµm t¨ng doanh thu hoÆc lîi Ých kh¸c xuÊt ph¸t tõ viÖc sö dông nh·n hiÖu nµy. Ngµy nay, viÖc gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ®· trë thµnh th«ng lÖ rÊt phæ biÕn trªn thÕ giíi. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ngay tõ ®Çu ®· cho phÐp nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi gãp vèn b»ng tµi s¶n v« h×nh nµy, khi ®ã bªn chuyÓn quyÒn ®­îc chia lîi nhuËn theo tû lÖ gãp vèn mµ kh«ng nhËn gi¸ chuyÓn giao cßn bªn ®­îc chuyÓn quyÒn ®­îc khÊu hao tµi s¶n v« h×nh nµy. §èi víi gi¸ trÞ quyÒn sö dông nh·n hiÖu nµy khi ®· ®­îc bªn ®­îc chuyÓn quyÒn ®Þnh gi¸ hîp lý lµm tµi s¶n th× bªn chuyÓn quyÒn ®­îc ghi nhËn kho¶n chªnh lÖch lín h¬n gi÷a gi¸ trÞ tµi s¶n do ®¸nh gi¸ l¹i khi gãp vèn so víi gi¸ trÞ ghi sæ s¸ch th× ®­îc h¹ch to¸n vµo thu nhËp kh¸c theo ChuÈn mùc kÕ to¸n vµ th«ng t­ 23/2005/TT-BTC. Tuy nhiªn, kho¶n chªnh lÖch nµy kh«ng tÝnh vµo thu nhËp chÞu thuÕ ®Ó tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp theo c«ng v¨n sè 3041 TCT/CS cña Tæng Côc ThuÕ ngµy 13/08/2002. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, cã thÓ thÊy mét khi ph¸p luËt chuyªn ngµnh vÒ së h÷u trÝ tuÖ, chuyÓn giao c«ng nghÖ ®· cho phÐp gãp vèn ®Ó chia lîi nhuËn (mµ gãp vèn lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng thøc thanh to¸n gi¸ chuyÓn giao quyÒn sö dông) nªn ®· kh«ng tÝnh gi¸ chuyÓn giao license vµ §iÒu lÖ doanh nghiÖp ®­îc chuyÓn giao ®· ghi nhËn tµi s¶n gãp vèn th«ng qua viÖc ®¨ng ký kinh doanh mµ nay Bé Tµi chÝnh vµ Tæng Côc ThuÕ ch­a cho phÐp x¸c ®Þnh lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh th× hÖ qu¶ lµ kh«ng cã nguån ®Ó hoµn tr¶ vèn gãp cho nhµ ®Çu t­ do kh«ng ®­îc khÊu hao tµi s¶n nµy. Ch¼ng h¹n, nh­ tr­êng hîp c«ng ty TNHH Kinh §« ®· ®­îc cÊp GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ sau ®ã, C«ng ty nµy gãp gi¸ trÞ quyÒn sö dông nh·n hiÖu ®· ®­îc cÊp GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký Hîp ®ång license vµ §iÒu lÖ doanh nghiÖp tiÕp nhËn ®· ghi nhËn tµi s¶n gãp vèn th«ng qua ®¨ng ký kinh doanh mµ nay Bé Tµi chÝnh vµ Tæng Côc ThuÕ ch­a cho gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông nh·n hiÖu lµ kh«ng phï hîp víi HiÕn ph¸p khi tµi s¶n hîp ph¸p ®­îc quyÒn gãp vèn vµ ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé còng nh­ kh«ng phï hîp víi sù héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. 3.2- VÊn ®Ò vÒ ph­¬ng ph¸p khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: * ¦u ®iÓm tõng ph­¬mg ph¸p - Ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh, gi¶m nhÑ ®­îc viÖc tÝnh to¸n cña kÕ to¸n trong viÖc trÝch khÊu hao. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ doanh nghiÖp cã thÓ khÊu hao nhanh ®èi víi mét sè lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh (nh­ m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc ®o l­êng, thÝ nghiÖm, thiÕt bÞ vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i…) nh­ng tèi ®a kh«ng qu¸ hai lÇn møc khÊu hao ®­îc x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng. - Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn: Ph­¬ng ph¸p nµy ®· chó ý tíi viÖc trÝch khÊu hao nhanh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp nhanh chãng thu håi vèn ®Ó ®Çu t­ thªm cho c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c, ®ång thêi còng ®· chó ý ®Õn thùc tÕ lµ tµi s¶n cè ®Þnh hao mßn qua c¸c n¨m kh«ng gièng nhau. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c tµi s¶n cè ®Þnh lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc ®o l­êng, thÝ nghiÖm míi, ch­a qua sö dông, vµ ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc cã c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i thay ®æi, ph¸t triÓn nhanh. - Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè l­îng s¶n phÈm: Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¸ trÞ kinh tÕ mµ tµi s¶n cè ®Þnh ®ã ®em l¹i cho doanh nghiÖp ®Ó tÝnh khÊu hao, nghÜa lµ doanh nghiÖp thu ®­îc cµng nhiÒu lîi Ých kinh tÕ tõ tµi s¶n cè ®Þnh (tµi s¶n cè ®Þnh s¶n xuÊt ra cµng nhiÒu s¶n phÈm) th× møc khÊu hao cµng nhiÒu. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông cho c¸c tµi s¶n cè ®Þnh trùc tiÕp tham gia vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc sè l­îng, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng suÊt thiÕt kÕ cña m¸y. * Tån t¹i: HiÖn nay sè l­îng còng nh­ tû träng tµi s¶n cè ®Þnh ®· khÊu hao hÕt nguyªn gi¸ mµ vÉn cßn ®­îc sö dông trong c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng cao, ®iÒu ®ã chøng tá r»ng ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­îc ¸p dông vµ viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ®Ó x¸c ®Þnh møc khÊu hao lµ ch­a phï hîp. ViÖc x¸c ®Þnh thêi gian khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó tÝnh møc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®èi víi doanh nghiÖp lµ rÊt quan träng, kh«ng chØ ®Ó doanh nghiÖp tÝnh ®óng chi phÝ s¶n xuÊt mµ cßn ®Ó doanh nghiÖp cã nguån ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh, ®æi míi n©ng cao c«ng nghÖ, ph¸t triÓn s¶n xuÊt. HiÖn nay, khung thêi gian khÊu hao quy ®Þnh cho c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh tuy ®· ®­îc ®iÒu chØnh nh­ng vÉn cßn nh÷ng ®iÓm ch­a phï hîp. §iÒu ®ã gi¶i thÝch t¹i sao hiÖn nay vÉn cßn mét sè doanh nghiÖp th× yªu cÇu kÐo dµi thªm thêi gian khÊu hao, trong khi ®ã l¹i cã mét sè doanh nghiÖp kh¸c muèn ®­îc khÊu hao nhanh h¬n so víi khung quy ®Þnh. Ph¶i ch¨ng chóng ta cÇn cã sù nghiªn cøu kü l­ìng h¬n, tØ mØ h¬n vµ chó ý ®Õn ngµnh nghÒ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp khi ®­a ra khung thêi gian khÊu hao cña c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh, ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ dÔ dµng, linh ho¹t trong viÖc x¸c ®Þnh thêi gian khÊu hao cho c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña m×nh cho phï hîp víi môc ®Ých cña doanh nghiÖp m×nh. C¸c ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao cña chóng ta hiÖn nay vÉn ch­a thùc sù hoµn chØnh. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo ®­êng th¼ng tuy ®¬n gi¶n nh­ng l¹i kh«ng tÝnh chÝnh x¸c møc khÊu hao hµng n¨m v× tµi s¶n cè ®Þnh hao mßn kh¸c nhau qua c¸c n¨m, ®ång thêi nã còng cã nh­îc ®iÓm lµ chËm kh«i phôc l¹i chi phÝ ®Ó cã thÓ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c, kh«ng tiÕt kiÖm thuÕ. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh gióp doanh nghiÖp tÝnh ®óng møc khÊu hao nh­ng l¹i cã c¸ch tÝnh rÊt phøc t¹p. Cßn ®èi víi ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo khèi l­îng, sè l­îng s¶n phÈm th× l¹i cã nh­îc ®iÓm lµ rÊt khã x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c s¶n l­îng s¶n xuÊt theo c«ng suÊt thiÕt kÕ, h¬n n÷a nÕu tÝnh khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p nµy th× ch­a tÝnh nhiÒu ®Õn yÕu tè hao mßn v« h×nh cña tµi s¶n cè ®Þnh. Nh­ vËy, chóng ta vÉn ch­a thùc sù cã ®­îc mét ph­¬ng ph¸p khÊu hao phï hîp vµ chÝnh x¸c ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông. C¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®· khÊu hao hÕt mµ vÉn ®­îc sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× kh«ng ph¶i trÝch khÊu hao n÷a, tuy nhiªn viÖc qu¶n lý nh÷ng tµi s¶n nµy hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp, nhÊt lµ ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Khi nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh ®· khÊu hao hÕt ®­îc sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× sÏ lµm cho gi¸ thµnh gi¶m xuèng do kh«ng ph¶i trÝch khÊu hao, thu nhËp chÞu thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp t¨ng lªn t­¬ng øng víi møc khÊu hao kh«ng ph¶i trÝch vµ sè tiÒn khÊu hao ®ã ®­îc chia lµm hai phÇn: mét phÇn nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc theo tû lÖ quy ®Þnh d­íi d¹ng thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, phÇn cßn l¹i ®Ó ë doanh nghiÖp.VËy chóng ta qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh nµy nh­ thÕ nµo? Khi x¶y ra mÊt m¸t th× lÊy c¬ së g× ®Ó xö lý? Vµ viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®· khÊu hao hÕt liÖu cã g©y nguy hiÓm ®Õn søc khoÎ cña ng­êi lao ®éng hay cã g©y thÊt tho¸t c«ng quü hay kh«ng? Khi ®ã ai sÏ lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm? * Mét sè kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt: Qua nghiªn cøu vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ kÕ to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay, nh­ ®· nªu ë trªn hiÖn nay viÖc trÝch khÊu hao còng nh­ h¹ch to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, ®Æc biÖt lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh vÉn cßn mét sè tån t¹i, ch­a hîp lý cÇn bæ sung hoµn thiÖn. V× vËy xin ®­a ra mét sè ý kiÕn sau ®Ó xem xÐt: Thø nhÊt, vÒ viÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p khÊu hao cho phï hîp víi tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Víi nh÷ng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh cã thÓ bÞ l¹c hËu vÒ c«ng nghÖ, kü thuËt nh­ phÇn mÒm m¸y vi tÝnh, c«ng nghÖ s¶n xuÊt… th× nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao nhanh v× khoa häc c«ng nghÖ ®ang ph¸t triÓn rÊt nhanh, nh÷ng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh ®ã cã thÓ bÞ l¹c hËu mét c¸ch rÊt nhanh chãng, ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh sÏ gióp doanh nghiÖp khÊu hao nhanh, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp nhanh chãng thu håi vèn ®Ó ®Çu t­ thªm cho c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c. Cßn víi nh÷ng lo¹i doanh nghiÖp v« h×nh kh¸c th× nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo ®­êng th¼ng v× ®ã lµ mét ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh, gi¶m nhÑ ®­îc viÖc tÝnh to¸n cña kÕ to¸n trong viÖc trÝch khÊu hao. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo s¶n l­äng kh«ng ¸p dông ®ùoc ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh, mµ chØ ¸p dông ®èi víi c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm. Thø hai, vÒ khung thêi gian sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó tiÕn hµnh trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay øng xö kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh. Mét sè doanh nghiÖp trong ngµnh dÖt, giÊy, vËn chuyÓn chÊt láng b»ng ®­êng èng… ®Ò nghÞ kÐo dµi thêi gian khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh nh­ng ng­îc l¹i, ®èi víi c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ®iÖn tö vµ phÇn mÒm tin häc th× c¸c doanh nghiÖp cã xu h­íng muèn khÊu hao nhanh h¬n so víi khung quy ®Þnh hiÖn hµnh. Dùa vµo ba tiªu thøc ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ tuæi thä kü thuËt cña tµi s¶n cè ®Þnh theo thiÕt kÕ; hiÖn tr¹ng cña tµi s¶n cè ®Þnh; vµ môc ®Ých, hiÖu suÊt sö dông ­íc tÝnh cña tµi s¶n cè ®Þnh th× mong muèn cña c¸c doanh nghiÖp trªn còng lµ hîp lý. Thªm vµo ®ã, trªn thùc tÕ ®ang x¶y ra hiÖn t­îng mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· ph¶i vay nî ®Ó trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh. NÕu ¸p dông theo khung hiÖn hµnh th× nhiÒu khi doanh nghiÖp kh«ng t×m ra nguån ®Ó tr¶ nî theo h¹n bëi thêi h¹n nî vµ thêi gian khÊu hao kh«ng trïng nhau. XÐt vÒ b¶n chÊt khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh th× viÖc cho phÐp khÊu hao nhanh ®Ó tr¶ nî lµ kh«ng hîp lý song l¹i hîp t×nh bëi nã khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp d¸m ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. V× thÕ, Nhµ n­íc cã thÓ më thªm mét lèi nhá cho c¸c doanh nghiÖp ®­îc khÊu hao nhanh thªm mét møc nµo ®ã gióp hä t¹o nguån tr¶ nî. TÊt nhiªn nh÷ng doanh nghiÖp nµo cã nguån th× cø theo khung s½n cã mµ vËn dông hoÆc khÊu hao nhanh h¬n. Thø ba, theo chÕ ®é hiÖn hµnh, doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn viÖc qu¶n lý, theo dâi c¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc giao qu¶n lý nh­ ®èi víi c¸c tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong kinh doanh. §Ó ®¶m b¶o gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc ®óng vµ ®ñ, nÕu c¸c tµi s¶n cè ®Þnh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× trong thêi gian tµi s¶n cè ®Þnh tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn tÝnh vµ trÝch khÊu hao vµo chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn hiÖn nay chÕ ®é ch­a quy ®Þnh viÖc ph©n bæ nguån tõ sè tiÒn khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh t¹m dïng nµy ra sao. Cã thÓ ph©n bæ sè tiÒn khÊu hao nµy theo nguån gèc tµi s¶n cè ®Þnh nh­ sau: §èi víi nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh thuéc dù tr÷ nhµ n­íc giao cho doanh nghiÖp gi÷ hé vµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô nhu cÇu chung cña x· héi, kh«ng phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña riªng doanh nghiÖp mµ Nhµ n­íc giao cho doanh nghiÖp qu¶n lý th× sè tiÒn khÊu hao ®­îc nép Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho ho¹t ®éng phóc lîi trong doanh nghiÖp th× sè tiÒn ®ã ®­îc h¹ch to¸n t¨ng quü phóc lîi cña doanh nghiÖp. KÕt luËn Trªn ®©y lµ bµi viÕt cña em nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò h¹ch to¸n vµ quy ®Þnh vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh trong doanh nghiÖp theo chÕ ®é hiÖn hµnh vµ mét sè ý kiÕn, tham luËn vÒ nh÷ng bÊt cËp cßn tån t¹i xung quanh vÊn ®Ò ®ã. Em xin ®­îc göi lêi c¶m ¬n tíi Th¹c sÜ: §Æng Thuý H»ng, c« ®· tËn t×nh h­íng dÉn, gióp em cã thÓ hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Do h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é nªn mÆc dï ®· cè g¾ng hÕt søc m×nh nh­ng bµi viÕt cña em vÉn cßn nhiÒu thiÕu xãt, em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c« ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn thªm bµi viÕt cña m×nh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o: PGS.TS.§Æng ThÞ Loan_Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh Ch­¬ng I: H¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 04 “tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh” Trang web Tapchiketoan.com.vn Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Néi Dung 2 1.Nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 2 1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 2 1.1.1. Kh¸i niÖm 2 1.1.2. §Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 2 1.1.3. Tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 2 1.2. Ph©n lo¹i 4 1.3. Nguyªn t¾c qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 5 1.4. NhiÖm vô h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 6 1.5- §¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 6 1.5.1- X¸c ®Þnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 6 1.5.2- KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 10 1.5.3. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh 14 2- Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n theo chÕ ®é hiÖn hµnh 14 2.1. Tµi kho¶n sö dông 14 2.2. Hach to¸n t×nh h×nh t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 15 2.3. H¹ch to¸n t×nh h×nh gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 19 2.4 KÕ to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 20 3- Mét sè tån t¹i, kiÕn nghÞ vÒ chÕ ®é h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 21 3.1. VÊn ®Ò vÒ x¸c ®Þnh tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh theo tiªu chuÈn vÒ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 21 3.2. VÊn ®Ò vÒ ph­¬ng ph¸p khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 24 3.2.1. ¦u ®iÓm tõng ph­¬n ph¸p 24 3.2.2- Tån t¹i 25 3.2.3- Mét sè kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt 26 KÕt luËn 29 Tµi liÖu tham kh¶o 30