Đề tài Cho thuê tài sản và các hoạt động cho thuê tài sản ở Việt Nam

LÔØI MÔÛ ÑAÀU Hình thöùc taøi trôï thoâng qua cho thueâ taøi saûn ñaõ coù lòch söû khaù laâu ñôøi vaø dieãn ra trong haàu heát moïi lónh vöïc hoaït ñoäng kinh doanh, thuoäc nhieàu khu vöïc treân theá giôùi. Tuy nhieân töø kinh xuaát hieän phöông thöùc thueâ taøi chính thì loaïi hình taøi trôï naøy ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc caû veà quy moâ vaø phaïm vi ñòa lyù. Ngaøy nay, noù ñaõ trôû thaønh moät hình thöùc taøi trôï voán cho kinh doanh khaù phoå bieán töø Chaâu Myõ, qua Chaâu Aâu, Chaâu AÙ cho ñeán taän mieàn cöïc Nam Chaâu Phi hay Chaâu Ñaïi Döông. Cuøng vôùi söï phaùt trieån veà maët ñòa lyù, söï phaùt trieån veà quy moâ taøi trôï cuõng dieãn ra raát nhanh choùng vaø ngaønh cho thueâ ñaõ chieám moät phaàn raát quan troïng trong thò tröôøng maùy moùc, thieát bò vaø tröôøng voán cuûa neàn kinh teá theá giôùi. Moät trôû ngaïi cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam khi muoán trang bò caùc thieát bò coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi ñeå phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh laø vaán ñeà voán ñaàu tö. Giaûi quyeát vaán ñeà naøy ñoøi hoûi phaûi coù moät phöông thöùc huy ñoäng voán ñaàu tö môùi coù hieäu quaû. Ñoù chính laø hoaït ñoâng Cho Thueâ Taøi Chính. Ñeà taøi “ Cho thueâ taøi saûn vaø hoaït ñoäng cho thueâ taøi saûn ôû Vieät Nam” ñöôïc neâu ra ñeå goùp phaàn vaøo vieäc giaûi quyeát vaán ñeà neâu treân. Keát caáu cuûa ñeà taøi goàm 2 phaàn chính : Chöông I: Nhöõng lyù luaän cô baûn veà cho thueâ taøi chính. Chöông II: Thöïc traïng hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính ôû Vieät Nam hiÖn nay. CHÖÔNG I : NHÖÕNG LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ CHO THUE TAØI s¶n I - LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n : Cho thuª tµi s¶n (CTTS) lµ mét c«ng cô tµi chÝnh ®· ®­îc s¸ng t¹o ra tõ rÊt sím trong lÞch sö v¨n minh nh©n lo¹i. Theo c¸c th­ tÞch cæ, c¸c giao dÞch thuª tµi s¶n ®· xuÊt hiÖn tõ n¨m 2.800 tr­íc C«ng Nguyªn. C¸c thÇy tu gi÷ vai trß ng­êi cho thuª, ng­êi thuª lµ nh÷ng n«ng d©n tù do. Tµi s¶n ®­îc ®em ra giao dÞch bao gåm nhiÒu lo¹i tµi s¶n rÊt ®a d¹ng : C«ng cô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, sóc vËt kÐo, nhµ cöa, ®Êt ruéng... Trong c¸c nÒn v¨n minh cæ ®¹i nh­ Hy L¹p - La M· hay Ai CËp còng ®· xuÊt hiÖn c¸c h×nh thøc thuª ®Ó tµi trî cho viÖc sö dông ®Êt ®ai, gia sóc, c«ng cô s¶n xuÊt... Tuy nhiªn, c¸c giao dÞch thuª tµi s¶n thêi cæ thuéc h×nh thøc thuª mua kiÓu truyÒn thèng . Ph­¬ng thøc giao dÞch cña h×nh thøc nµy t­¬ng tù nh­ ph­¬ng thøc thuª vËn hµnh ngµy nay vµ trong suèt lÞch sö hµng ngµn n¨m tån t¹i cña nã, ®· kh«ng cã sù thay ®æi lín vÒ tÝnh chÊt giao dÞch. §Çu thÕ kû 19, ho¹t ®éng thuª mua ®· cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ vÒ sè l­îng vµ chñng lo¹i thiÕt bÞ tµi s¶n cho thuª. §Õn ®Çu thËp niªn 50 cña thÕ kû nµy, giao dÞch thuª mua ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nh¶y vät, nhÊt lµ t¹i Hoa Kú. TÝn dông thuª mua còng ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë Ch©u A vµ nhiÒu khu vùc kh¸c kÓ tõ ®Çu thËp niªn 70. Nguyªn nh©n chÝnh thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng thuª mua cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ do nã lµ mét h×nh thøc tµi trî cã tÝnh an toµn cao, tiÖn lîi vµ hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c bªn tham gia. II - Kh¸i niÖm vÒ cho thuª tµi s¶n : Cho thueâ laø gì ? Cho thueâ laø vieäc chuû sôû höõu moät taøi saûn giao noù cho moät ngöôøi khaùc söû duïng trong moät thôøi gian caùc ñònh, coøn ngöôøi söû duïng phaûi traû moät khoaûn tieàn nhaát ñònh cho chuû sôû höõu. Heát thôøi haïn, chuû sôû höõu thu hoài hoaëc baùn phaàn giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn ñoù. Chuû taøi saûn ñöôïc goïi laø ngöôøi cho thueâ Ngöôøi söû duïng taøi saûn laø ngöôøi thueâ Khoaûn tieàn phaûi traû ñöôïc goïi laø tieàn thueâ. Tháa thuËn thuª tµi s¶n : Lµ tháa thuËn mµ theo ®ã, ng­êi cho thuª chuyÓn quyÒn sö dông tµi s¶n sang ng­êi thuª trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, ®­îc tháa thuËn tr­íc ®Ó nhËn ®­îc nh÷ng kho¶n tiÒn thuª. Tháa thuËn thuª tµi chÝnh hoÆc thuª mua thuÇn : Lµ mét tháa thuËn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm nh­ sau : - Thêi gian cho thuª : trung hoÆc dµi h¹n, chiÕm phÇn lín ®êi sèng h÷u Ých cña tµi s¶n vµ kh«ng thÓ hñy ngang theo ý muèn cña mét bªn. - PhÇn lín c¸c chi phÝ b¶o tr×, b¶o hiÓm, rñi ro, thuÕ vµ c¸c lîi Ých ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n ®­îc chuyÓn tõ ng­êi cho thuª sang ng­êi thuª. - Tæng sè tiÒn mµ ng­êi thuª tr¶ cho ng­êi cho thuª trong suèt thêi gian thuª th­êng ®ñ ®Ó bï ®¾p toµn bé gi¸ gèc cña tµi s¶n céng víi phÇn lîi nhuËn hîp lý. - §ång thêi, tháa thuËn thuª mua cßn cho phÐp ng­êi thuª cã quyÒn lùa chän mua hoÆc tiÕp tôc gia h¹n thuª tµi s¶n sau khi hîp ®ång thuª mua ®¸o h¹n. Tháa thuËn thuª vËn hµnh : Thuª vËn hµnh lµ mét tháa thuËn thuª : - Cã thêi h¹n ng¾n h¬n nhiÒu so víi ®êi sèng h÷u Ých cña tµi s¶n. - Tæng sè tiÒn mµ ng­êi thuª ph¶i tr¶ cho ng­êi cho thuª nhá h¬n nhiÒu so víi gi¸ gèc cña tµi s¶n. - Ng­êi thuª cã quyÒn hñy ngang sau khi b¸o tr­íc víi ng­êi cho thuª trong kho¶ng thêi gian ®· tháa thuËn (th­êng lµ rÊt ng¾n). - Ng­êi cho thuª ph¶i chÞu toµn bé mäi chi phÝ vËn hµnh, b¶o hiÓm vµ mäi rñi ro, thiÖt h¹i kh«ng ph¶i do ng­êi thuª g©y ra. - Khi tháa thuËn ®¸o h¹n, quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc vÒ ng­êi cho thuª. Trong mét giao dÞch thuª vËn hµnh, ng­êi thuª tr¶ tiÒn thuª t­¬ng øng víi phÇn khÊu hao tµi s¶n trong suèt thêi gian sö dông vµ sau khi kÕt thóc hîp ®ång, ng­êi cho thuª tiÕp tôc t×m ng­êi thuª ®Ó thu håi phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cña thiÕt bÞ. HiÕm khi ng­êi cho thuª thu håi ®ñ vèn ®Çu t­ cho tµi s¶n trong mét giao dÞch thuª vËn hµnh. III - C¸c lo¹i h×nh cho thuª tµi s¶n chñ yÕu : 1 - Thuª vËn hµnh : Thuª vËn hµnh cã hai ®Æc tr­ng chÝnh : - Thêi h¹n thuª rÊt ng¾n so víi toµn bé ®êi sèng h÷u Ých cña tµi s¶n, ®iÒu kiÖn ®Ó chÊm døt hîp ®ång chØ cÇn b¸o tr­íc trong 1 thêi gian ng¾n. - Ng­êi cho thuª ph¶i chÞu mäi chi phÝ vËn hµnh cña tµi s¶n nh­ chi phÝ b¶o tr×, b¶o hiÓm, thuÕ tµi s¶n... cïng mäi rñi ro vµ sù sôt gi¶m cña gi¸ trÞ tµi s¶n. MÆt kh¸c, ng­êi cho thuª ®­îc h­ëng tiÒn thuª vµ sù gia t¨ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n hay nh÷ng quyÒn lîi do quyÒn së h÷u mang l¹i nh­ : nh÷ng ­u ®·i gi¶m thuÕ lîi tøc, thuÕ doanh thu vµ nh÷ng kho¶n khÊu trõ do sù sôt gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n mang l¹i... Do thuª vËn hµnh lµ h×nh thøc cho thuª ng¾n h¹n nªn tæng sè tiÒn mµ ng­êi thuª ph¶i tr¶ cho ng­êi cho thuª cã gi¸ trÞ thÊp h¬n nhiÒu so víi toµn bé gi¸ trÞ cña tµi s¶n. Khi kÕt thóc hîp ®ång, ng­êi chñ së h÷u cã thÓ b¸n tµi s¶n ®ã, hoÆc gia h¹n hîp ®ång cho thuª hay t×m mét kh¸ch hµng thuª míi. Ng­êi thuª cã quyÒn sö dông tµi s¶n trong thêi gian ®· tháa thuËn vµ ph¶i cã bæn phËn tr¶ tiÒn thuª. Ng­êi thuª kh«ng ph¶i chÞu c¸c chi phÝ b¶o tr×, vËn hµnh hay nh÷ng rñi ro liªn quan ®Õn tµi s¶n nÕu kh«ng ph¶i do lçi cña hä g©y ra. H×nh thøc thuª vËn hµnh cã thÓ coi lµ mét lo¹i hîp ®ång ®Ó chÊp hµnh, tµi s¶n kh«ng ®­îc ghi chÐp vµo sæ s¸ch kÕ to¸n cña ng­êi thuª mµ phÇn tiÒn tr¶ theo tháa thuËn ®­îc ghi nh­ mäi kho¶n chi phÝ b×nh th­êng kh¸c. Trong hîp ®ång nµy kh«ng dù kiÕn chuyÓn giao quyÒn së h÷u thiÕt bÞ khi hÕt h¹n thuª, cho nªn thuª vËn hµnh kh«ng ph¶i lµ mét gi¶i ph¸p tµi trî cho hµnh ®éng mua tµi s¶n trong t­¬ng lai. 2 - Thuª tµi chÝnh (thuª mua) : Cho thuª tµi chÝnh lµ mét ph­¬ng thøc tµi trî tÝn dông trung h¹n hay dµi h¹n kh«ng thÓ hñy ngang. Theo ph­¬ng thøc nµy, ng­êi cho thuª th­êng mua tµi s¶n, thiÕt bÞ mµ ng­êi thuª cÇn vµ ®· th­¬ng l­îng tõ tr­íc c¸c ®iÒu kiÖn mua tµi s¶n ®ã víi nhµ cung cÊp hoÆc ng­êi cho thuª cung cÊp tµi s¶n cña hä cho ng­êi thuª. Tïy theo quy ®Þnh cña tõng quèc gia, ®­îc coi lµ thuª mua thuÇn khi thêi h¹n thuª mua th­êng chiÕm phÇn lín ®êi sèng h÷u Ých cña tµi s¶n vµ hiÖn gi¸ thuÇn cña toµn bé c¸c kho¶n tiÒn thuª ph¶i ®ñ ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ mua tµi s¶n t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu hîp ®ång. Th«ng th­êng, mét giao dÞch thuª mua th­êng ®­îc chia thµnh ba phÇn nh­ sau : a - Thêi h¹n thuª c¬ b¶n : Lµ thêi h¹n mµ ng­êi thuª tr¶ nh÷ng kho¶n tiÒn thuª cho ng­êi cho thuª ®Ó ®­îc quyÒn sö dông tµi s¶n. Trong suèt giai ®o¹n nµy, ng­êi cho thuª th­êng kú väng thu håi ®ñ sè tiÒn ®· bá ra ban ®Çu céng víi tiÒn l·i trªn sè vèn ®· tµi trî. §©y lµ thêi h¹n mµ tÊt c¶ c¸c bªn kh«ng ®­îc quyÒn hñy ngang hîp ®ång nÕu kh«ng cã sù chÊp thuËn cña bªn kia. b - Thêi h¹n gia h¹n tïy chän : Trong giai ®o¹n thø hai nµy, ng­êi thuª cã thÓ tiÕp tôc thuª thiÕt bÞ tïy theo ý muèn cña hä. TiÒn thuª trong suèt giai ®o¹n nµy th­êng rÊt thÊp so víi tiÒn thuª trong thêi h¹n c¬ b¶n, th­êng chiÕm tû lÖ 1 - 2% tæng sè vèn ®Çu t­ ban ®Çu vµ th­êng ph¶i tr¶ tr­íc vµo ®Çu mçi kú thanh to¸n. c - PhÇn gi¸ trÞ cßn l¹i : Theo th«ng lÖ, t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc giao dÞch thuª mua, ng­êi cho thuª th­êng ñy quyÒn cho ng­êi thuª lµm ®¹i lý b¸n tµi s¶n. Ng­êi thuª ®­îc phÐp h­ëng phÇn tiÒn b¸n tµi s¶n lín h¬n so víi gi¸ mµ ng­êi cho thuª ®­a ra, hoÆc ®­îc khÊu trõ vµo tiÒn thuª hay ®­îc coi nh­ mét kho¶n hoa hång b¸n hµng. C¸c lo¹i chi phÝ b¶o tr×, vËn hµnh, phÝ b¶o hiÓm, thuÕ tµi s¶n vµ mäi rñi ro th­êng do ng­êi thuª chÞu vµ tæng sè tiÒn mµ ng­êi thuª tr¶ cho ng­êi cho thuª trong suèt thêi gian thuª th­êng ®ñ ®Ó bï ®¾p l¹i toµn bé gi¸ gèc cña tµi s¶n. Trong suèt thêi gian diÔn ra ho¹t ®éng thuª tµi s¶n, quyÒn së h÷u ph¸p lý ®èi víi tµi s¶n thuéc vÒ ng­êi cho thuª vµ quyÒn sö dông tµi s¶n thuéc vÒ ng­êi thuª. Do gi÷ quyÒn së h÷u ph¸p lý ®èi víi tµi s¶n nªn mäi ­u ®·i vÒ thuÕ khãa vµ c¸c kho¶n tiÒn båi th­êng do c¬ quan b¶o hiÓm tr¶ cho tµi s¶n ®Òu do ng­êi cho thuª h­ëng. Nh­ng ng­êi cho thuª th­êng chiÕt khÊu phÇn tiÒn khuyÕn khÝch vÒ thuÕ vµo kho¶n tiÒn thuª mµ ng­êi thuª ph¶i tr¶ theo ®Þnh kú, cßn kho¶n tiÒn båi th­êng cña c«ng ty b¶o hiÓm th­êng ®­îc ng­êi cho thuª chuyÓn cho ng­êi thuª sau khi ng­êi thuª hoµn thµnh trän vÑn mäi nghÜa vô theo quy ®Þnh cña hîp ®ång. Trong kho¶n tiÒn thuª mµ ng­êi thuª tr¶ ng­êi cho thuª theo ®Þnh kú bao gåm tiÒn vèn gèc, tiÒn l·i tÝn dông, phÇn lîi nhuËn hîp lý, chi phÝ qu¶n lý ®· ®­îc khÊu trõ phÇn khuyÕn khÝch vÒ c¸c lo¹i thuÕ mµ tµi s¶n ®­îc h­ëng. Do ®ã, vÒ thùc chÊt, thuª mua thuÇn lµ mét h×nh thøc cña sù vay m­în nÕu xÐt theo ph­¬ng diÖn ng­êi thuª vµ lo¹i h×nh giao dÞch nµy còng chÝnh lµ mét h×nh thøc tµi trî tÝn dông nÕu xem xÐt tõ phÝa ng­êi cho thuª. Sù kh¸c biÖt so víi mét kho¶n vay nî vµ còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n t¹o ra sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña h×nh thøc giao dÞch nµy lµ ng­êi cho thuª n¾m gi÷ quyÒn së h÷u ph¸p lý vµ cã quyÒn thu håi ngay lËp tøc nÕu cã nh÷ng ®e däa sù an toµn ®èi víi tµi s¶n. §ång thêi ng­êi cho thuª cã thÓ ®­îc h­ëng phÇn lîi nhuËn do kho¶n tiÒn tiÕt kiÖm thuÕ lîi tøc do khÊu hao tµi s¶n cho thuª mang l¹i sau khi ®· chiÕt khÊu cho ng­êi thuª theo thuÕ suÊt thuÕ lîi tøc cña hä. §èi víi ng­êi thuª, ngoµi c¸c lîi Ých nh­ gia t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ nguån vèn ®Çu t­, hä cßn ®­îc h­ëng c¸c lîi thÕ nh­ tû sè vèn/nî kh«ng thay ®æi, ®­îc h­ëng dÞch vô chuyªn m«n cao cña C«ng ty cho thuª vµ gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò c«ng nghÖ. §ång thêi, ngoµi nh÷ng kho¶n tiÒn chiÕt khÊu do ng­êi cho thuª chuyÓn cho, ng­êi thuª cßn ®­îc h­ëng kho¶n tiÒn ho·n thuÕ do tiÒn thuÕ lµm gi¶m thuÕ lîi tøc. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng CTTC : * Moâi tröôøng, chính saùch, luaät phaùp : Nhö baát kyø hoaït ñoäng kinh doanh naøo khaùc, CTTC cuõng chòu söï taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng phaùp lyù vaø caùc chính saùch cuûa Nhaø nöôùc. ÔÛ Vieät Nam CTTC laø mét hình thöùc raát môùi neân moâi tröôøng phaùp lyù vaãn coøn ñang trong giai ñoaïn thöû nghieäm vaø hoaøn thieän. Ñeán nay môùi chæ chính thöùc coù caùc vaên baûn phaùp lyù sau duøng cho hoaït ñoäng CTTC: Quy cheá taïm thôøi vaø toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Coâng ty CTTC taïi Vieät Nam ban haønh keøm theo nghò ñònh soá 64/ CP ngaøy 9/1/1995 cuûa chính phuû. Thoâng tö soá 03/TT –NH5 ngaøy 9/2/1996 cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam höôùng daãn thöïc hieän “ Quy cheá taïm thôøi veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Coâng ty CTTC taïi Vieät Nam: Thoâng tö soá 49/ 1999/TT/BTC ngaøy 6/5/1999 cuûa Boä taøi chính veà “ Höôùng daãn thöïc hieän luaät thueá giaù trò gia taêng ñoái vôùi hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính”. * Moâi tröôøng kinh teá : Vì laø hoaït ñoäng tín duïng trung haïn vaø daøi haïn vôùi muïc ñích hoã trôï voán cho caùc doanh nghieäp ñaàu tö maùy moùc thieát bò cho saûn xuaát neân CTTC chòu taùc ñoäng raát roõ raøng cuaû moâi tröôøng kinh teá. Neáu neàn kinh teá ñang trong giai ñoaïn phaùt trieån, nhu caàu ñaàu tö cho saûn xuaát lôùn thì CTTC seõ phaùt trieån maïnh. Ngöôïc laïi, neáu neàn kinh teá phaùt trieån hoaëc suy thoaùi thì nhu caàu ñaàu tö khoâng lôùn seõ haïn cheá söï phaùt trieån cuûa CTTC. * Laõi suaát vaø chính saùch tín duïng cuûa Ngaân haøng : CTTC laø moät keânh daãn voán môùi so vôùi hình thöùc cho vay coå ñieån cuûa Ngaân haøng. Neáu laõi suaát cho vay cuûa ngaân haøng thaáp thì seõ gaây khoù khaên cho hoaït ñoäng CTTC vì khaùch haøng seõ choïn hình thöùc vay coå ñieån. Ngöôïc laïi, laõi suaát cuûa ngaän haøng cao seõ laøm CTTC coù cô hoäi phaùt trieån. Beân caïnh ñoù, öu theá cuûa CTTC laø vieäc khoâng ñoøi hoûi theá chaáp hay baûo laõnh phöùc taïp nhö ngaân haøng. Nhöng neáu ngaân haøng ñôn giaûn hoùa caùc thuû tuïc vaø ñieàu kieän cho vay voán thì CTTC seõ gaëp khoù khaên. Hôn nöõa, vieäc ñieàu chænh laõi xuaát ngaân haøng cuõng gaây ruûi ro cho hoaït ñoäng CTTC bôûi leõ vieäc xaùc ñònh giaù tieàn thueâ ban ñuaà laø döïa treân cô sôû laõi suaát. Neáu trong quaù trình cho thueâ maø ngaân haøng ñieàu chænh laõi suaát trong khi coâng ty CTTC khoâng theå ñieàu chænh ñöïôïc giaù thueâ thì Coâng ty CTTC seõ laø ngöôøi chòu ruûi ro do vieäc ñieàu chænh laõi suaát naøy. * Tyû giaù hoái ñoaùi : ÔÛ caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhö Vieät Nam, caùc maùy moùc thieát bò cho thueâ thöôøng laø caùc thieát bò nhaäp cuûa nöôùc ngoaøi nhaèm muïc ñích trang bò coâng ngheä môùi phaùt trieån saûn xuaát do trong nöôùc chöù ñuû trình ñoä saûn xuaát ñöôïc. Do phaûi nhaäp maùy moùc thieát bò baèng ngoaïi teä maø laïi thu tieàn thueâ vaø hoaïch toaùn baèng noäi teä neân khi coù bieán ñoäng veà tuû giaù hoái ñoaùi seõ aûnh höôûng khoâng nhoû tôùi hoaït ñoäng CTTC. ( Ñeán nay ôû Vieät Nam vaãn quy ñònh tieàn thueâ phaûi thu baèng ñoàng Vieät Nam, gaây khoù khaên cho caùc coâng ty CTTC khi phaûi nhaäp maùy moùc thieát bò töø nöôùc ngoaøi). * Yeáu toá taâm lyù : CTTC laø moät hình thöùc môùi, raát phoå bieán ôû caùc nöôùc phaùt trieån nhöng laïi raát môùi ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån, nhaát laø ôû Vieät Nam. Ñeå chaáp nhaän haønh thöùc CTTC ñoøi hoûi phaûi coù moät trình ñoä nhaän thöùc cao veà kinh teá, moät taâm lyù faùm tieáp nhaän caùi môùi maø khoâng phaûi ai cuõng coù ngay ñöôïc. Ngöôøi Vieät Nam, cuõng nhö nhöõng nöôùc Chaâu AÙ khaùc, aûnh höôûng bôûi nhöõng quan nieäm “ aên chaéc, maëc beàn “ töø ngaøy tröôùc ñeå laïi neân khoâng deã daøng chaáp nhaän thueâ möôùn nhö ngöôøi Chaâu Aâu. Tuy nhieân, cuøng vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, chaéc chaén trong töông lai CTTC seõ ñöôïc nhaän thöùc ñuùng ñaén hôn, roäng raõi hôn vaø se coù ñieäu kieän phaùt trieån maïnh hôn. Caùc yeáu toá cô baûn caáu thaønh nghieäp vuï CTTC : * Taøi saûn cho thueâ : Ñaây laø ñieåm khaùc bieät lôùn cuûa CTTC so vôùi caùc hình thöùc taøi trôï khaùc. Neáu caùc hình thöùc taøi trôï khaùc ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc tieàn teä thì taøi trôï cho thueâ ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc taøi saûn. Thoâng thöôøng caùc taùi saûn naøy coù giaù trò lôùn vaø laø caùc maùy moùc thieát bò duøng trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. * Quan heä vaø raøng buoäc traùch nhieäm cuûa caùc beân tham gia vaøo hôïp ñoàng cho thueâ : Trong hoaït ñoäng CTTC thöôøng coù 3 beân: Ngöôøi cho thueâ, ngöôøi ñi thueâ vaø nhaø cung caáp. Traùch nhieäm cuûa beân ñi thueâ: Ñaøm phaùn mua thieát bò tröïc tieáp vôùi nhaø cung caáp, thoâng baùo ñaày ñuû caùc thoâng tin veà döï aùn ñaàu tö cho ngöôøi cho thueâ, tieáp nhaän thieát bò, baûo döôõng ñeå duy trì tính naêng söû duïng cuûa thieát bò ñeán heát thôøi haïn thueâ, thanh toaùn tieàn thueâ ñònh kyø cho ngöôøi cho thueâ. Traùch nhieäm cuûa beân cho thueâ: Ñaùnh giaù döï aùn taøi trôï ñaûm baûo möùc ruûi ro ít nhaát vaø khaû naêng sinh lôïi, tö vaán cho beân ñi thueâ vaøo ñieàu kieän chuû yeáu cuûa hôïp ñoàng CTTC, traû tieàn mua thieát bò cho nhaø cung caáp, tieáp nhaän , ñaêng kyù thieát bò, chuyeån giao thieát bò cho ngöôøi ñi thueâ, kieåm tra giaùm saùt ñònh kyø tình hình söû duïng thieát bò, laøm caùc thuû tuïc thanh lyù hôïp ñoàng vaø chuyeån giao quyeàn sôû höõu taøi saûn cho beân ñi thueâ khi hôïp ñoàng keát thuùc neáu beân ñi thueâ coù nhu caàu. Traùch nhieäm cuûa nhaø cung caáp Tö vaán cho ngöôøi ñi thueâ veà thieát bò, kyù vaø thöïc hieän hôïp ñoàng cung caáp thieát bò vôùi ngöôøi cho thueâ, cuøng vôùi beân cho thueâ baøn giao thieát bò ñuùng thôøi haïn vaø ñòa ñieåm quy ñònh, thöïc hieän vieäc baûo haønh vaø hôïp ñoàng veà baûo trì, baûo trì, baûo döôõng, naâng caáp thieát bò. * Caùc noäi dung chính cuûa hôïp ñoàng CTTC : Hôïp ñoàng CTTC laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng nhaát trong soá caùc thaønh phaàn cuûa moät nghieäp vuï CTTC. Noù chi phoái taát caû caùc hoat ñoäng khaùc. Noäi dung cuûa noù phaûi bao haøm caùc ñieàu kieän raøng buoäc veà maët phaùp lyù, taøi chính cuõng nhö xaùc ñònh roõ quyeàn vaø nghóa vuï cuûa caùc ñoái taùc tham gia. Hôïp ñoàng CTTC laø moät vaên baûn phöùc taïp, ñöôïc soaïn thaûo heát söùc tyû myû ñoøi hoûi hai beân phaûi coù trình ñoä ñeå naém ñöôïc noäi dung hôïp ñoàng traùnh nhöõng sai soùt phaùt sinh. Vaên baûn hôïp ñoàng CTTC phöùc taïp hôn nhieàu so vôùi vaên baûn hôïp ñoàng thoâng thöôøng vaû veà soá löôïng ñieàu khoaûn vaø noäi dung raøng buoäc trong töøng ñieàu khoaûn. Nguyeân taéc khi soaïn thaûo hôïp ñoàng laø traùnh ruûi ro cho ngöôøi cho thueâ( nhaø cung caáp taøi chính )ñoàng thôøi ñaûm baûo quyeàn sôû höõu taøi saûn cuûa beân cho thueâ cuõng nhö ñaûm baûo beân ñi thueâ nhaän ñöôïc thieát bò ñuùng thôøi haïn vaø ñuùng quy caùch. Moät hôïp ñoàng CTTC seõ coù caùc noäi dung cô baûn sau: + Caùc beân tham gia hôïp ñoàng + Moâ taû veà taøi saûn cho thueâ: Caùc ñaëc ñieåm nhaän daïng, tính naêng kyõ thuaät, caùc chi tieát boä phaän + Teân, ñòa chæ cuûa nhaø cung caáp + Nôi laép ñaët, caát giöõ, vaän haønh taøi saûn cho thueâ + Giaù mua taøi saûn thueâ. + Thôøi ñieåm giao haøng vaø thôøi haïn thueâ, thôøi gian thueâ boå sung. + Caùc quy ñònh veà ñaët coïc vaø baûo laõnh + Quy ñònh tieàn thueâ, tieàn thueâ boå sung, laõi suaát, giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn + Quy ñònh veà phöông thöùc thanh toaùn + Quy ñònh veà quyeàn löïa choïn mua cuûa ngöôøi ñi thueâ + Vaán ñeà baûo hieåm vaø toån thaát + Beân caïnh ñoù coøn coù caùc noäi dung sau: Caùc ñònh nghóa vaø thuaät ngöõ Thoûa thuaän thueâ Vaán ñeà kieåm tra vaø giao nhaän taøi saûn Caùc chi phí phaûi traû cho beân cho thueâ Caán ñeà söû duïng khai thaùc vaø baûo döôõng taøi saûn Caùc quy ñònh ñaûm baûo quyeàn sôû höõu cuûa beân cho thueâ Quy ñònh veà söûa ñoåi, boå xung taøi saûn Quy ñònh veà vaán ñeà huûy boû hôïp ñoàng tröôùc thôøi haïn Quy ñònh veà hoøan traû taøi saûn Quy ñònh veà caùc tröôøng hôïp vi phaïm cuûa caùc beân Quy ñònh veà thoâng baùo, thoâng tin lieân laïc giöõa hai beân trong quùa trình thöïc hieän hôïp ñoàng Caùc ñieàu khoaûn chung * Haïch toaùn keá toaùn trong CTTC: Hieän nay treân theá giôùi ñang toàn taïi hai quy taéc haïch toaùn döïa treân cô sôû laø quyeàn sôû höõu kinh teá hoaëc quyeàn sôû höõu phaùp lyù Neáu hoaïch toaùn theo quyeàn sôû höõu phaùp lyù thì ngöôøi cho thueâ ñöôïc xem laøchuû sôû höõu ñeå hoaïch toaùn vaø tính thueá. Tieàn thueâ ñöôïc traû tính laø thu nhaäp vaø ngöôøi cho thueâ ñöôïc quyeàn khaáu hao taøi saûn. Nhö vaäy, beân cho thueâ chòu söùc eùp thu hoài voán nhanhvaø do chuû yù cuûa beân ñi thueâ neân thôøi haïn thueâ neân thôøi haïn thueâ thöôøng ngaén hôn tuoåi thoï kinh teá cuûa thieát bò cho thueâ. Khi maõn haïn hôïp ñoàng ngöôøi thueâ seõ mua laïi thieát bò vôùi giaù töôïng tröng. Neáu haïch toaùn theo quyeàn sôû höõu kinh teá thì beân thueâ laø ngöôøi khaáu hao taøi saûn. Caùch giaûi quyeát naøy döïa treân cô sôû laø caùc giao dòch neân ñöôïc haïch toaùn vaø tính thueá theo thöïc chaát cuûa giao dòch. Ñaây laø moät caùch haïch toaùn tieán boä hôn. Keát quaû cuûa phöông phaùp haïch toaùn naøy laø cho pheùp ngöôøi thueâ khaáu hao thieát bò trong thôøi gian thueâ chöù khoâng phaûi baèng thôøi gian höõu duïng cuûa taøi saûn daãn ñeán lôïi ñöôïc do vieäc traû chaäm thueá. CHÖÔNG II : THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CHO THUE TAØI s¶n TAÏI VIEÄT NAM HIEÄN NAY Keå töø khi Vieät Nam chuyeån sang cô cheá thò tröôøng thì nhu cÇu ®æi míi m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt cÊp b¸ch vµ cã dung l­îng rÊt to lín. Trong khi ®ã c¸c nguån cung øng vèn ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu nµy rÊt khã kh¨n, bëi tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn cña c¸c h×nh thøc tµi trî nµy rÊt kh¾t khe nªn nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ kh«ng thÓ ®­îc tho¶ m·n c¸c nhu cÇu ®æi míi c«ng nghÖ. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Æc thï, sù ®a d¹ng vÒ ph­¬ng thøc giao dÞch vµ tÝnh ®¬n gi¶n vÒ thñ tôc, ®iÒu kiÖn so víi c¸c ph­¬ng thøc tµi trî kh¸c v.v..tÝn dông thuª mua cã thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña nhiÒu kh¸ch hµng - Doanh nghiÖp ViÖt Nam. Tuy nhiªn, sù thµnh c«ng cña mét giao dÞch thuª tµi s¶n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thµnh tÝch tÝn dông cña ng­êi nhËn tµi trî, gi¸ c¶ cho thuª, chñng lo¹i thiÕt bÞ, tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ t×nh h×nh thÞ tr­êng. Do ®ã viÖc tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ tr­êng cho thuª tµi s¶n cã ý nghÜa rÊt quan träng. I - NGHIEÂN CÖÙU THÒ TRÖÔØNG CTTS TAÏI VIEÄT NAM : 1 - Nghiªn cøu vÒ kh¸ch hµng : “Kh¸ch hµng – Doanh nghiÖp ViÖt Nam” ®a sè lµ nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá cã nhu cÇu rÊt ®a d¹ng ®èi víi c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ vµ tµi s¶n. Song, trong giai ®o¹n hiÖn nay, viÖc tho¶ m·n c¸c nhu cÇu nµy cÇn ®­îc xem xÐt trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn. - VÒ mÆt nhu cÇu : C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ®ang rÊt cÇn ®Çu t­ tõ mét nhµ m¸y víi d©y chuyÒn ®ång bé cho ®Õn ®Çu t­ ®æi míi riªng lÎ, tõng phÇn c¸c lo¹i m¸y c«ng t¸c, c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn phôc vô s¶n xuÊt, thiÕt bÞ ®iÖn tö, th«ng tin liªn l¹c v.v..cã tr×nh ®é trung b×nh kh¸ trë lªn so víi tr×nh ®é cña thÕ giíi. Trong mét sè ngµnh kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i trang bÞ nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nhÊt, bëi nh­ vËy sÏ kh«ng tËn dông ®­îc “­u thÕ” cña ViÖt Nam lµ lao ®éng dåi dµo, gi¸ rÎ so víi thÕ giíi, cã tr×nh ®é tay nghÒ kh¸.. ch¼ng h¹n nh­ ngµnh may, da, giµy... MÆt kh¸c, c¸c thiÕt bÞ, c«ng nghÖ ®­a vµo ViÖt Nam ®Ó cho thuª cÇn tËp trung vµo nh÷ng ngµnh ®ang cã khuynh h­íng ph¸t triÓn m¹nh vµ nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô h­íng vÒ xuÊt khÈu. Bëi trong nÒn kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam hiÖn nay, c¸c ngµnh nµy sÏ ph¸t triÓn rÊt nhanh chãng. Cô thÓ lµ c¸c ngµnh: X©y dùng c¬ b¶n, ngµnh du lÞch – kh¸ch s¹n, ngµnh dÖt-da-giµy, ngµnh gèm sø, ngµnh vËn t¶i vµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, tµi s¶n thuéc c¸c lÜnh vùc nh­ : C¸c lo¹i thiÕt bÞ v¨n phßng C¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ ®éng lùc C¸c lo¹i m¸y c«ng cô C¸c lo¹i bÊt ®éng s¶n §©y lµ nh÷ng ngµnh cã nhu cÇu ph¸t triÓn rÊt to lín vµ ®a sè cã kh¶ n¨ng t¹o ra thu nhËp b»ng ngo¹i tÖ nªn cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt. - Nghiªn cøu vÒ ph­¬ng thøc ®¸p øng nhu cÇu : Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cho phÐp, ph­¬ng thøc CCTS cÇn ®a d¹ng ho¸ ph­¬ng ph¸p thanh to¸n tiÒn thuª, bëi ®èi víi doanh nghiÖp do ngµnh nghÒ kinh doanh mang tÝnh thêi vô nªn khã cã thÓ ®¸p øng c¸c ph­¬ng ph¸p thanh to¸n th«ng th­êng. Do ®ã, cã thÓ thiÕt lËp lÞch thanh to¸n tiÒn thuª phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña hä. MÆt kh¸c, cÇn tæ chøc tèt viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô kÌm theo thiÕt bÞ, m¸y mãc cho thuª: t­ vÊn lùa chän kü thuËt c«ng nghÖ, chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®µo t¹o huÊn luyÖn, kü thuËt b¶o tr×, b¶o d­ìng, c¸ch thøc vËn hµnh, sö dông, cung c¸ch qu¶n trÞ nh÷ng vÊn ®Ò phaùt sinh do thieát bò mang laïi. 2 - Caùc nguoàn cung tín duïng thueâ mua ôû Vieät Nam : 2.1 Caùc nguoàn cung trong nöôùc - ÔÛ phía Baéc, Coâng ty Lin co, ñöôïc thaønh laäp cuoái naêm 1994, laø chi nhaùnh cuûa Nhaân haøng ngoaïi thöông, hieän nay ñang kinh doanh phuïc vuï caùc ñoái töôïng khaùch haùng chuû yeáu laø caùc DNNN phía Baéc. Phöông thöùc kinh doanh cuûa Linco chuû yeáu aùp duïng phöông thöùc baùn vaø taùi thueâ vaø thueâ mua baéc caàu. - Taïi TP Hoà Chí Minh. Thaùng 7-1995 coâng ty thueâ mua ñaàu tieân ôû phía nam ñaõ ñöôïc chính thöùc thaønh laäp laø coâng ty VINALEASING ( voán laø Coâng ty Tröôøng Thaønh ). - Ngoaøi hai coâng ty thueâ mua ñaàu tieân ñaõ neâu treân, caùc ngaân haøng trong vaø ngoaøi quoác doanh cuõng ñang xuùc tieán nghieân cöùu, chuaån bò cô sôû veà moïi maët ñeå chính thöùc tham gia thò tröôøng thueâ mua: Nhö Ngaân haøng Coâng thöông Vieät Nam, Ngaân haøng Eximbank, Ngaân haøng ñaàu tö phaùt trieån, Ngaân haøng AÙ Chaâu…. Vaø moät soá coâng ty taøi chính khaùc. 2.2 Caùc nguoàn cung quoác teá Caùc toå chöùc naøy bao goàm: Coâng ty thueâ mua Phöông Ñoâng ( Nhaät Baûn ). Caùc coâng ty thueâ mua thuoäc khoái ASEAN. 3 - Caùc loaïi haøng hoùa coù theå thueâ mua taïi Vieät Nam : Do möùc ñoä ruûi ro trong kinh doanh noùi chung vaø hoaït ñoäng tín duïng thueâ mua noùi rieâng ôû Vieät Nam hieän nay coøn raát cao. Caùc hoaït ñoäng CTTC böôùc ñaàu coù leõ chæ neân taäp trung vaøo moät soá taøi saûn, thieát bò deã di chuyeån, coù nhu caàu mang tính phoå bieán oån ñònh hoaëc deã chuyeån nhöôïng, mua baùn nhö : Ngaønh xaây döïng cô baûn: Maùy moùc, thieát bò thi coâng, xaây döïng, ñaøo laép, maùy uûi v.v. Ngaønh du lòch, khaùch saïn: Caùc loaïi xe du lòch, caùc loaïi thieát bò phoøng phuïc vuï cho caùc khaùch saïn vöøa vaø nhoû. Ngaønh deät, may, da, giaày v.v… Caùc loaïi maùy deät hieän ñaïi, maùy may, caùc loaïi maùy nhuoäm, caùn laùng, in hoa hieän ñaïi v.v… Caùc loaïi thieát bò vaên phoøng: Maùy vi tính, maùy sao chuïp, maùy ñieän thoaïi. Caùc loaïi maùy moùc, thieát bò ñoäng löïc ( Do nguoàn ñieän Vieät Nam khoâng oån ñònh): Maùy phaùt ñieän vöøa vaø nhoû, maùy bieán aùp ñieän….. Caùc loaïi phöông tieän vaän taûi ñöôøng boä: Caùc loaïi xe chôû khaùch, caùc loaïi xe taûi, xe oâtoâ con, xe caåu, xe naâng caùc côõ v.v… Caùc loaïi maùy coâng cuï: Caùc loaïi maùy caét, goïn kim loaïi, caùc loaïi maùy reøn, daäp, caùc loaïi maùy haøn vaø caùc loaïi maùy gia coâng ñoà goã. Caùc loaïi maùy Ngaønh goám söù : Caùc loaïi loø nung gas, loø nung ñieän, caùc loaïi maùy khai thaùc, nhaøo troän nguyeân lieäu, caùc loaïi khuoân maãu. Caùc loaïi baát ñoäng saûn: Nhaø xöôûng, vaên phoøng laøm vieäc. II - NGHIEÂN CÖÙU VEÀ PHÖÔNG THÖÙC CTTS TAÏI VIEÄT NAM : 1 - Nh÷ng ph­¬ng thøc CTTS cã thÓ ¸p dông ë ViÖt Nam : MÆc dï nhu cÇu vÒ ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ gia t¨ng c¸c nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay hÕt søc to lín vµ cÊp thiÕt. MÆt kh¸c, do tÝn dông thuª mua lµ lo¹i h×nh kinh doanh cßn míi mÎ ®èi víi ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh quèc tÕ ch­a thùc sù tham gia nªn sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thuª mua hÇu nh­ ch­a x¶y ra. Song do hÖ thèng ph¸p lý cã liªn quan cßn thiÕu, cïng víi ®Æc ®iÓm m«i tr­êng kinh doanh ViÖt Nam rÊt phøc t¹p t¹o ra møc ®é rñi ro rÊt cao cho c¸c ho¹t ®éng thuª mua. Do ®ã cÇn cã sù chän lùa nh÷ng ph­¬ng thøc CTTS cã ®é an toµn cao vµ phï hîp víi c¸c lo¹i hµng ho¸ ®· nªu ë ®iÓm 4, môc III, ch­¬ng nµy. V× thÕ, t¹i ViÖt Nam, ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n khëi ®Çu cã lÏ chØ nªn triÓn khai c¸c ph­¬ng thøc tµi trî trong ph¹m vi c¸c lo¹i giao dÞch t­¬ng xøng víi tong lo¹i hµng ho¸ nh­ sau: 1.1 - AÙp dông ph­¬ng thøc thuª vËn hµnh ®èi víi c¸c lo¹i nhµ ë, v¨n phßng lµm viÖc vµ c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. 1.2 - AÙp dông ph­¬ng thøc b¸n vµ t¸i cho thuª ®èi víi c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ (cßn ®êi sèng h÷u Ých thùc tÕ) vµ nhµ x­ëng, v¨n phßng cña c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá s¶n xuÊt gia c«ng hµng xuÊt khÈu. 1.3 - AÙp dông ph­¬ng thøc thuª mua b¾c cÇu ®èi víi c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ míi, hiªn ®¹i ph¶i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi. Chñ yÕu sö dông nguån vèn cho vay cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi, c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ trong khi nguån vèn cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam cßn h¹n chÕ. §©y còng chÝnh lµ h×nh thøc gãp phÇn thu hót nguån vèn n­íc ngoµi ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. 2 - C¸c d¹ng hîp ®ång CTTS t¹i ViÖt Nam : Do ViÖt Nam ch­a cã thÞ tr­êng mua b¸n c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ cò vµ nhÊt lµ c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu kh¸ phøc t¹p, do ®ã ®èi víi c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ nªn ¸p dông lo¹i hîp ®ång hoµn tr¶ toµn bé. Trªn c¬ së ®ã, h×nh thµnh c¶ nh÷ng hîp ®ång theo ph­¬ng thøc b¸n vµ t¸i thuª, cã sù tµi trî vèn cña mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh vµ ®­îc kh¸ch hµng hoµn tr¶ toµn bé gi¸ trÞ hîp ®ång trong thêi gian c¬ b¶n hoÆc nh÷ng hîp ®ång ®an xen gi÷a thuª mua b¾c cÇu víi hoµn tr¶ toµn bé v.v... III - §¸NH GI¸ VÒ CHO THU£ TµI S¶N T¹I VI£T NAM : 1 - Thuaän lôïi khi Vieät Nam aùp duïng CTTS : a - Ñoái vôùi neàn kinh teá: CTTS laøm gia taêng söï caïnh tranh cuûa caùc nguoàn taøi chính thuùc ñaåy thò tröôøng taøi chính quoác gia phaùt trieån. CTTS coù ñoä ruûi ro thaáp laïi khoâng yeâu caàu theá chaáp nhieàu neân coù vai troø quan troïng trong vieäc taøi trôï cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, caùc doanh nghieäp tö nhaân khoâng ñöôïc söï öu ñaõi nhieàu nhö caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc. CTTS giuùp cho vieäc hieän ñaïi hoùa naêng löïc coâng ngheä quoác gia, baét kòp vôùi caùc coâng ngheä tieân tieán hieän ñaïi treân theá giôùi ñoàng thôøi thuùc ñaåy vieäc söû duïng vôùi ña coâng suaát thieát bò ñeå traû tieàn thueâ. CTTS giuùp gia taêng ñaàu tö chung cuûa xaõ hoäi, laøm taêng thu nhaäp quoác daân, taêng thu nhaân saùch quoác gia vaø thuùc ñaåy quaù trình taùi ñaàu tö cho neàn kinh te.á Treân phöông dieän quoác teá, CTTS laø moät keânh goùp phaàn thu huùt voán ñaàu tö vaø coâng ngheä hieän ñaïi cuûa nöôùc ngoaøi. b - Ñoái vôùi beân cho thueâ : Thuaän lôïi veà taøi chính : + Hoï khoâng caàn coù ngay moät soá voán lôùn ñeå mua taøi saûn, cuõng nhö hoï coùn coù theå thay theá nguoøn voán vay töø caùc toå chöùc tín duïng vôùi nhöõng ñieàu kieän khaét khe hôn nhö theá chaáp hay phaûi coù naêng löïc taøi chính. Lôïi theá naøy caøng coù taùc duïng hôn khi ôû Vieät Nam ñang dieãn ra tình traïng nhaân haøng öù ñoïng voán coøn caùc doanh nghieäp laïi ñang thieáu voán. + Caùc coâng ty taêng theâm lôïi nhuaän, môû roäng saûn xuaát trong khi khaû naêng tín duïng töø phía ngaân haøng khoâng thay ñoåi ngay caû khi khoâng coù nghieäp vuï naøy. + Caùc doanh nghieäp thuaän tieän trong coâng taùc haïch toaùn. Chæ caàn haïch toaùn tieàn thueâ treân baùo c¸o coù taøi chính, chuû ñoäng hoaïch ñònh doøng ngaân quyõ theo thoûa thuaän thanh toaùn , traùnh ñöôïc thueá voán do vieäc taùch rôøi quyeàn sôû höõu vaø quyeàn söû duïng . + Vieäc aùp duïng phöông thöùc CTTC giuùp cho beân ñi thueâ traùnh ñöôïc hao moøn voâ hình baèng vieäc duøng thôøi haïn thueâ ñeå chuyeån taøi saûn sang cho beân cho thueâ. Ñieàu naøy caøng coù yù nghóa khi khoa hoïc coâng ngheä ngaøy nay phaùt trieån vôùi toác ñoä raát nhanh ñaëc bieät trong lónh vöïc coâng ngheä thoâng tin, - Beân caïnh ñoù, ngöôøi ñi thueâ coøn coù ñöôïc nhieàu thuaän lôi khaùc nhö : Deã daøng lónh hoäi ñöôïc tö vaán veà coâng ngheä, ñöôïc söû duïng nhöõng coâng ngheä môùi, hieän ñaïi vaø tieân tieán nhaát treân theá giôùi. c - Ñoái vôùi beân cho thueâ : Lôïi nhuaän cuûa beân cho thueâ coù theå cao hôn ñöôïc taïo ra moät phaàn trong tieàn thueâ. CTTS giuùp cho vieäc ña daïng hoùa caùc khoaûn muïc ñaàu tö töø ñoù daãn ñeán vieäc phaân taùn ruûi ro. Vieäc thu tieàn thueâ haøng kyø giuùp coâng ty CTTS ruùt ngaén kyø haïn khoûan tín duïng ñeå traùnh ñöôïc nhöõng ruûi ro veà bieán ñoäng laõi suaát. Beân cho thueâ coù theå keát hôïp vieäc kinh doanh vaø chuyeån giao coâng ngheä vôùi vieäc ñaàu cô giaù trò coøn laïi. d - Ñoái vôùi nhaø cung caáp : Taêng theâm khaû naêng baùn haøng do khai thaùc löôïng caàu tieàm taøng töø phía ngöôøi tieâu duøng. Taêng theâm soá löôïng khaùch haøng maø trong ñoù coù caùc toå chöùc tín duïng, caùc coâng ty CTTS. Ñoái töôïng naøy vöøa laø khaùch haøng vöøa laø ngöôøi moâi giôùi vaø tö vaán coù taùc ñoäng lan truyeàn coù lôïi cho vieäc tieâu thuï saûn phaåm. 2 - Khoù khaên khi Vieät nam aùp duïng CTTS : Beân caïnh nhöõng thuaän lôïi treân thì khi Vieät Nam vaãn gaëp nhöõng khoù khaên khi aùp duïng CTTS sau : Caùc maët haøng CTTS coøn quaù ít ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa ñoâng ñaûo caùc khaùch haøng muoán thueâ. Thò hieáu tieâu duøng cuûa ngöôøi Vieät Nam vaãn coøn chöa yeân taâm khi söû duïng phöông phaùp tín duïng môùi naøy. Haønh lang phaùp lyù nhaèm hoã trôï cho nghieäp vuï CTTS coøn chöa ñöôïc hoaøn thieän vaø giaûi quyeát ñöôïc moïi caùc thieáu soùt trong quaù trình thueâ mua. Vaø chöa khuyeán khích ñöôïc caùc nhieàu coâng ty ñaàu tö vaøo hình thöùc môùi naøy. Toùm laïi, hình thöùc CTTS coøn laø môùi meû ñoái vôùi thò tröôøng Vieät Nam trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Tuy nhieân nhöõng khoù khaên khi aùp duïng ñöôïc phöông phaùp tín duïng naøy coøn quaù ít so vôùi lôïi theá khi Vieät Nam ñöa CTTS hoaït ñoäng nhö baát kyø moät hoaït ñoäng kinh doanh naøo. CTTS seõ giuùp cho neàn kinh teá Vieät Nam phaùt trieån hôn, môû roäng phaïm vi saûn xuaát, taêng cao thu nhaäp vaø ñoùng goùp moät phaàn khoâng nhoû vaøo quùa trình hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi. IV- BiÖn ph¸p më réng vµ ph¸t triÓn CTTS ë ViÖt Nam : Trong t×nh h×nh hiÖn nay ë ViÖt Nam, nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¸c ho¹t ®éng CTTS ph¸t triÓn bao gåm : CÇn x©y dùng mét m«i tr­êng ph¸p lý hoµn thiÖn vµ an toµn ®èi víi c¸c ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n. Do ®ã cÇn ph¶i cã mét ®¹o luËt vÒ CTTS, vµ cÇn cã sù bæ sung, ®iÒu chØnh c¸c ®iÒu kho¶n trong c¸c ®¹o luËt cã liªn quan tíi ho¹t ®éng CTTS ... NhÊt lµ cÇn ®¶m b¶o sù an toµn víi quyÒn së h÷u cña ng­êi cho thuª vµ sù ®¶m b¶o cho hîp ®ång cïng tµi s¶n ®­îc tu©n thñ theo ph¸p luËt. CÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch, thu hót c¸c nguån ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, thóc ®Èy c¸c giao dÞch chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn th«ng qua CTTS. CÇn thiÕt lËp mét thÞ tr­êng mua b¸n m¸y mãc, thiÕt bÞ cò tõ c¸c nguån cã s½n trong n­íc ®Ó c¸c c«ng ty “Leasing” cã thÓ b¸n nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ cò (hay ®· bÞ lçi thêi so víi nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh­ng cßn phï hîp víi nhu cÇu cña mét sè kh¸ch hµng ë c¸c ®Þa ph­¬ng nµo ®ã) ®Õn ®óng ng­êi cÇn chóng. CÇn cã nh÷ng quy chÕ vÒ kÕ to¸n, vµ h¹ch to¸n vµ khÊu hao cô thÓ, chi tiÕt cho ho¹t ®éng thuª, ¸p dông cho c¸c bªn tham gia giao dÞch. CÇn cã mét ng©n hµng th«ng tin vµ hÖ thèng th«ng tin c«ng nghÖ, th«ng tin rñi ro trong ho¹t ®éng tµi trî thuª. CÇn tæ chøc m¹ng l­íi gi¸m ®Þnh chÊt l­îng tµi s¶n, c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ hç trî cho ho¹t ®éng giao dÞch thµnh c«ng. CÇn cã ®éi ngò c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc c«ng nghÖ thiÕt bÞ vµ tµi chÝnh. CÇn ¸p dông nhiÒu h×nh thøc tuyªn truyÒn h­íng dÉn cho c¸c doanh nghiÖp biÕt c¸ch sö dông c«ng cô tÝn dông thuª mua. Nh×n chung, khi c¸c ®iÒu kiÖn võa nªu trªn ®­îc tho¶ m·n, m«i tr­êng CTTS sÏ dÇn cã møc ®é an toµn cao, c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ sÏ ®em l¹i lîi nhuËn hîp lý cho c¸c bªn. Nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy sÏ lµ tiÒn ®Õ thóc ®Èy m¹nh mÏ ho¹t ®éng CTTS ph¸t triÓn ë ViÖt Nam. MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU Chöông I : Nhöõng lyù luaän cô baûn veà cho thueâ taøi s¶n I - LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n (CTTS) II - Khaùi nieäm veà cho thuª tµi s¶n ( CTTS) III - C¸c lo¹i h×nh cho thuª tµi s¶n chñ yÕu 1 - Thuª vËn hµnh 2 - Thuª tµi chÝnh (thuª mua) Chöông II : Thöïc traïng hoaït ñoäng CTTS taïi Vieät Nam hieän nay I - Nghieân cöùu thò tröôøng Vieät Nam 1 - Nghieân cöùu veà khaùch haøng 2 - Caùc nguoàn tín duïng thueâ mua ôû Vieät Nam 3 - Caùc loaïi haøng hoùa coù theå thueâ mua taïi Vieät Nam II - Nghieân cöùu veà phöông thöùc CTTS taïi Vieät Nam 1 - Nhöõng phöông thöùc CTTS coù theå aùp duïng taïi Vieät Nam 2 - Caùc daïng hôïp ñoàng CTTS taïi Vieät Nam III - §¸nh gi¸ vÒ CTTS t¹i ViÖt Nam : 1 - ThuËn lîi khi ViÖt Nam ¸p dông CTTS 2 - Khã kh¨n khi ViÖt Nam ¸p dông CTTS IV - BiÖn ph¸p më réng vµ ph¸t triÓn CTTS ë ViÖt Nam