Đề tài Công tác thu, chi và quản lý quỹ Bảo hiểm xã hội Huyện Yên Sơn (Tuyên Quang ) thời gian qua

ho¹ch nhiÖm vô cña ngµnh trong c¸c n¨m tiÕp theo. §ång thêi BHXH ViÖt Nam còng dùa vµo ®ã ®Ó ®Ò ra chØ tiªu thu BHXH cho c¸c c¬ quan BHXH tØnh, thµnh phè. Trªn c¬ së c¸c chØ tiªu nµy, c¸c c¬ quan BHXH tØnh, thµnh phè sÏ xem xÐt l¹i quü tiÒn l­¬ng, sè l­îng lao ®éng, tæ chøc ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh thµnh phè vµ c¸c quËn huyÖn ®Ó triÓn khai kÕ ho¹ch cô thÓ ®Õn tõng c¬ quan BHXH c¸c quËn huyÖn. §Ó cã ®­îc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch nãi trªn th× hµng quý c¸c c¬ quan BHXH c¸c quËn huyÖn ph¶i tæng hîp kÕ ho¹ch thu BHXH cña c¸c ®¬n vÞ do m×nh chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc thu ghi sæ BHXH göi cho c¬ quan BHXH tØnh vµo ngµy 25 cña th¸ng cuèi quý tr­íc theo biÓu 2- BCT ; c¸c c¬ quan BHXH tØnh, thµnh phè còng tæng hîp kÕ ho¹ch thu cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ trªn ®Þa bµn theo mÉu 3-BCT vµ göi ®ång thêi vÒ BHXHVN vµo ngµy 30 cña th¸ng cuèi quý tr­íc. Sau khi kÕ ho¹ch, nhiÖm vô ®· ®­îc triÓn khai th× c¸c c¬ quan BHXH c¸c tØnh, thµnh phè, quËn huyÖn tiÕn hµnh h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ trªn ®Þa bµn m×nh lËp danh s¸ch vµ quü tiÒn l­¬ng hµng th¸ng, quý ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn BHXH mµ c¸c ®¬n vÞ ph¶i ®ãng. Sè tiÒn nµy ®­îc tËp trung vµo mét tµi kho¶n cña tØnh, thµnh phè, sau ®ã chóng l¹i ®­îc tËp trung vµo tµi kho¶n cña BHXHVN. 1/ §èi víi c¸n bé thu cña BHXH tØnh. LËp kÕ ho¹ch thu BHXH hµng quý n¨m. H­íng dÉn ®¬n vÞ lËp danh s¸ch lao ®éng, quü tiÒn l­¬ng ®ãng BHXH vµ phiÕu ®iÒu chØnh møc l­¬ng ®ãng BHXH hµng th¸ng. KiÓm tra phiÕu ®iÒu chØnh t¨ng gi¶m hµng th¸ng, b¶ng ®èi chiÕu kÕt qu¶ ®ãng BHXH do ®¬n vÞ BHXH c¸c quËn huyÖn göi lªn. Vµo sæ theo dâi kÕt qu¶ thu BHXH ®Õn tõng ng­êi lao ®éng, tõng c¬ quan ®¬n vÞ hµng th¸ng. Th«ng b¸o kÞp thêi ®Õn c¸c ®¬n vÞ nî tiÒn BHXH. X¸c nhËn møc ®ãng, thêi gian ®ãng BHXH khi thùc hiÖn chÕ ®é BHXH hoÆc di chuyÓn n¬i lµm viÖc. B¸o c¸o kÕt qu¶ thu BHXH vÒ BHXH ViÖt Nam theo quy ®Þnh: B¸o c¸o 10 ngµy/ lÇn. B¸o c¸o th¸ng vµo ngµy 05 th¸ng sau. B¸o c¸o quý vµo ngµy 15 th¸ng ®Çu quý sau. B¸o c¸o n¨m vµo ngµy 20 th¸ng ®Çu n¨m sau. 2/ §èi víi c¸n bé chuyªn thu BHXH cña BHXH huyÖn Yªn S¬n. Ph¸t hiÖn thªm c¸c ®èi t­îng ph¶i tham gia BHXH trªn ®Þa bµn qu¶n lý cña m×nh. §©y lµ c«ng viÖc cã vÞ trÝ quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña BHXH nãi trung vµ BHXH c¸c tØnh, huyÖn nãi riªng. Bëi v× cã ph¸t hiÖn thªm c¸c c¬ së, ®¬n vÞ tham gia BHXH th× sè l­îng ng­êi lao ®éng sÏ t¨ng lªn vµ nguyªn t¾c “ sè ®«ng bï sè Ýt” trong ho¹t ®éng BHXH cµng thùc hiÖn ®­îc tèt h¬n, tÝnh chÊt x· héi, nh©n v¨n cña BHXH cµng ®­îc thÓ hiÖn râ. Bªn c¹nh ®ã c«ng viÖc nµy cßn lµm t¨ng tr­ëng nguån quü BHXH, lµm cho quü BHXH tho¸t ra khái sù n©ng ®ì, trî gióp cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc. TiÕp xóc víi c¬ quan ®¬n vÞ sö dông lao ®éng. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé chuyªn qu¶n lý BHXH tiÕp xóc vµ lµm viÖc víi c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng ®­îc dÔ dµng, thuËn lîi. Gi¸m ®èc BHXH c¸c quËn huyÖn nªn cã c¸c cuéc tiÕp xóc tr­íc víi l·nh ®¹o ®¬n vÞ sö dông lao ®éng, ®Æt mèi quan hÖ ngay tõ ban ®Çu gi÷a ng­êi tham gia BHXH víi c¸c ®on vÞ BHXH. Sau ®ã c¸n bé chuyªn qu¶n lý BHXH ®­îc ph©n c«ng phô tr¸ch ®¬n vÞ sö dông lao ®éng nµo sÏ trùc tiÕp gÆp gì c¸n bé phô tr¸ch c«ng t¸c BHXH ®¬n vÞ ®ã ®Ó thùc hiÖn theo c«ng v¨n sè 480/L§- TBXH ngµy 24/3/1999 cña Bé lao ®éng - Th­¬ng binh vµ X· héi vÒ viÖc bè trÝ c¸n bé lµm c«ng viÖc sau: Tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ BHXH, quyÒn lêi vµ nghÜa vô cña ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng. H­íng dÉn ®¬n vÞ sö dông lao ®éng lËp danh s¸ch lao ®éng vµ quü tiÒn l­¬ng tham gia ®ãng BHXH. H­íng dÉn ®¬n vÞ lµm phiÕu t¨ng gi¶m møc ®ãng BHXH hµng th¸ng ®Õn tõng ng­êi lao ®éng , lËp b¶ng ®èi chiÕu nép BHXH Th«ng b¸o cho c¸c ®¬n vÞ vÒ sè tµi kho¶n thu BHXH, møc thu BHXH. Thèng nhÊt víi c¸c ®¬n vÞ vÒ lÞch lµm viÖc hµng th¸ng gi÷a c¸n bé chuyªn qu¶n víi ®¬n vÞ sö dông lao ®éng. KiÓm tra sæ l­¬ng(b¶ng thanh to¸n l­¬ng) ®èi chiÕu víi danh s¸ch víi ®¬n vÞ ®· ®¨ng ký BHXH ®Ó yªu cÇu ®¬n vÞ ®¨ng ký ®ãng BHXH cho nh÷ng ng­êi trong diÖn ®ãng BHXH b¾t buéc(nÕu ®¬n vÞ ch­a ®¨ng ký ®ãng) §«n ®èc, theo dâi, ghi chÐp kÕt qu¶ ®ãng BHXH: Hµng th¸ng c¨n cø vµo danh s¸ch lao ®éng vµ quü tiÒn l­¬ng ®¬n vÞ ®· ®¨ng ký vµ phiÕu t¨ng gi¶m møc ®ãng BHXH ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn BHXH ph¶i ®ãng, ®«n ®èc ®¬n vÞ ®ãng BHXH theo ®óng quy ®Þnh .Th«ng b¸o kÞp thêi nh÷ng ®¬n vÞ nî tiÒn ®ãng BHXH tõ 02 th¸ng trë lªn. Ghi chÐp kÕt qu¶ ®ãng BHXH cña tõng c¬ quan, ®¬n vÞ vµo ®Çy ®ñ c¸c cét trong sæ, hµng th¸ng ®èi chiÕu víi c¸n bé tæng hîp thu cña tØnh vÒ kÕt qu¶ ®ãng BHXH cña tõng ®¬n vÞ ®­îc ph©n c«ng theo dâi, qu¶n lý. Hµng th¸ng ®èi chiÕu kÕt qu¶ ®ãng BHXH cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ ®­îc ph©n c«ng theo dâi. Sè lao ®éng vµ quü tiÒn l­¬ng tham gia ®ãng BHXH cña c¸c th¸ng trong kú ®èi chiÕu( cã ®èi chiÕu víi b¶ng thanh to¸n l­¬ng hoÆc sæ l­¬ng cña ®¬n vÞ) ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn ®¬n vÞ ph¶i ®ãng theo luËt ®Þnh cña ®¬n vÞ. Hµng quÝ tæng hîp kÕt qu¶ ®ãng BHXH theo khèi qu¶n lý Ngoµi ra c¸n bé thu BHXH còng ph¶i x¸c nhËn ®Ó thanh to¸n 2 chÕ ®é èm ®au, thai s¶n vµ h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ viÕt c¸c tê khai cÊp sæ BHXH, ghi chÐp vµo sæ BHXH. Nh­ vËy, c¬ chÕ thùc hiÖn thu vµ qu¶n lý quü BHXH ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å: BHXH ViÖt Nam BHXH TØnh Tuyªn Quang BHXH C¸c huyÖn, thÞ C¸c ®¬n vÞ c¬ së Chó thÝch: : LËp vµ giao chØ tiªu kÕ ho¹ch : Giao nép b¸o c¸o kÕ ho¹ch : C¬ quan BHXH h­íng dÉn ®¬n vÞ nép BHXH : Nép BHXH vµo tµi kho¶n cña c¸c c¬ quan BHXH. 3/ Qu¶n lý quü BHXH. Theo nghÞ ®Þnh 12/CP cña ChÝnh phñ( ban hµnh ngµy 26/1/19950), BHXH ë n­íc ta ®· ®­îc më réng, kh«ng chØ bao gåm c«ng nh©n viªn chøc,lùc l­îng vò trang mµ gåm tÊt c¶ mäi ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong mäi thµnh phÇn kinh tÕ quèc d©n, ë nh÷ng n¬i cã quan hÖ lao ®éng víi 10 lao ®éng trë lªn( ®èi víi h×nh thøc BHXH b¾t buéc). Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, quü BHXH ®­îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, trong ®ã chñ yÕu lµ sù ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng (5% tiÒn l­¬ng) vµ ng­êi sö dông lao ®éng (15% tæng quü tiÒn l­¬ng cña ®¬n vÞ), ngoµi ra cã sù hç trî thªm cña Nhµ n­íc vµ c¸c nguån thu kh¸c nh­ viÖn trî n­íc ngoµi, sù ñng hé cña c¸c tæ chøc vµ l·i tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ ... a/ Ph©n lo¹i quü BHXH. Cã hai lo¹i nguån quü c¬ b¶n: Nguån tõ NSNN : Dïng ®Ó chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH cho c¸c ®èi t­îng h­ëng tõ n¨m 1995 trë vÒ tr­íc. Nguån qòy BHXH : Dïng ®Ó chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH cho c¸c ®èi t­îng h­ëng tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y. b/ C©n ®èi quü BHXH vµ qu¶n lý quü. - Quü BHXH ViÖt Nam lÊy nguyªn t¾c h¹ch to¸n ®éc lËp víi NSNN vµ c©n ®èi thu chi lµm c¨n b¶n. X¸c ®Þnh møc thu chi hîp lý trong tõng giai ®o¹n trªn c¬ së dù b¸o mét c¸ch t­¬ng ®èi chÝnh x¸c vÒ sè ®èi t­îng tham gia, møc ®ãng vµ h­ëng cña c¸c ®èi t­îng nµy vµ tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè t¸c ®éng nh­ gi¸ c¶, kh¶ n¨ng ®Çu t­ tµi chÝnh, x¸c ®Þnh møc ®é chi qu¶n lý bé m¸y tiÕt kiÖm nh­ng ®¹t kÕt qu¶ cao. Víi chøc n¨ng b¶o ®¶m x· héi Nhµ n­íc cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m nguån tõ NSNN cho quü BHXH ®Ó thùc hiÖn chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH nh­ tr¶ l­¬ng h­u, trî cÊp èm ®au, thai s¶n vµ c¸c chÕ ®é BHXH kh¸c cho c¸c ®èi t­îng h­ëng c¸c chÕ ®é nµy tõ n¨m 1995 trë vÒ tr­íc. H¬n n÷a, hç trî, bï thiÕu cho quü BHXH trong viÖc chi tr¶ cho c¸c ®èi t­îng h­ëng BHXH tõ n¨m 1995 trë ®i. BHXH huyÖn Yªn S¬n qu¶n lý chÆt chÏ c«ng t¸c thu BHXH nh»m ph¸t triÓn quü BHXH. §Æc biÖt n¨m 2002 c¬ quan BHXH kÕt hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng triÓn khai thu BHXH ë c¸c ®¬n vÞ ngoµi qu«c doanh trong ®Þa bµn huyÖn. §©y lµ mét b­íc tiÕn quan träng trong viÖc ph¸t triÓn quü BHXH. C«ng t¸c chi tr¶ ®­îc BHXH huyÖn Yªn s¬n qu¶n lý tèt, ®¶m b¶o chi ®óng, chi ®ñ, chi kÞp thêi cho c¸c ®èi t­îng h­ëng BHXH. II. C¬ chÕ chi vµ qu¶n lý chi BHXH Chi tr¶ trî cÊp BHXH bao gåm 5 chÕ ®é : èm ®au, thai s¶n, h­u trÝ, TNL§-BNN, tö tuÊt. Mçi lo¹i chi nµy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt nªn viÖc chi tr¶ ph¶i t¸ch riªng ra tõng lo¹i hoÆc tõng nhãm. ë n­íc ta, xuÊt ph¸t tõ viÖc chi tr¶ 2 chÕ ®é BHXH lµ gièng nhau. MÆt kh¸c, ®èi t­îng lo¹i trî cÊp nµy ph¸t sinh trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, do ®ã qu¸ tr×nh ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸n bé qu¶n lý thu cña c¸c ®¬n vÞ ®ã. Ba chÕ ®é cßn l¹i ®­îc thùc hiÖn bëi c¸c c¸n bé chÝnh s¸ch cña c¸c c¬ quan BHXH. Nh­ vËy, chi tr¶ trî cÊp BHXH ®­îc chia lµm 2 lo¹i : + Chi tr¶ èm ®au, thai s¶n: Hµng th¸ng, c¸c ®¬n vÞ lËp b¸o c¸o chi 2 chÕ ®é theo mÉu C03-BHXH vµ .. tæng hîp c¸c chøng tõ kh¸c nh­ giÊy khai sinh, giÊy ra viÖn, giÊy nghØ h­ëng BHXH ... ®Ó göi cho c¬ quan BHXH chËm nhÊt lµ ngµy 10 th¸ng sau. Trªn c¬ së c¸c chøng tõ nµy, c¸n bé thu BHXH cña ®¬n vÞ sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra tiÒn l­¬ng ®ãng BHXH cña th¸ng tr­íc khi ng­êi lao ®éng nghØ èm hoÆc sinh ®Î. Sau ®ã c¸n bé thu sÏ ®èi chiÕu sè ngµy nghØ h­ëng BHXH víi b¶ng chÊm c«ng, b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng, b¶ng tæng hîp ngµy nghØ. Cuèi cïng, c¸n bé thu sÏ lËp b¶ng thanh to¸n néi bé vµ chuyÓn chøng tõ chi sang bé phËn kÕ to¸n ®Ó thanh to¸n cho ®¬n vÞ. Trong tr­êng hîp nÕu ®¬n vÞ ch­a nép ®ñ tiÒn BHXH th× vÉn ph¶i thanh to¸n cho 2 chÕ ®é nµy ®Ó c¬ quan BHXH sÏ lµm thñ tôc chuyÓn tiÒn cho ®¬n vÞ. Th«ng th­êng, viÖc thanh to¸n nµy sÏ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng tµi kho¶n, tøc lµ c¬ quan BHXH sÏ viÕt ñy nhiÖm chi ®Ó chuyÓn tiÒn tõ tµi kho¶n cña c¬ quan BHXH sang tµi kho¶n cña ®¬n vÞ. Trong tr­êng hîp ®¬n vÞ kh«ng cã tµi kho¶n ë hÖ thèng ng©n hµng, kho b¹c th× c¬ quan BHXH sÏ thùc hiÖn thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt cho ®¬n vÞ khi cã giÊy tê sau: GiÊy giíi thiÖu cña ®¬n vÞ cö ng­êi ®i lÜnh tiÒn Chøng minh th­ nh©n d©n ®i lÜnh tiÒn + Chi chÕ ®é h­u trÝ, tö tuÊt, MSL§, TNL§-BNN: ViÖc chi tr¶ c¸c chÕ ®é nµy ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Chi tr¶ theo c¸c ®¹i lý ,sau mçi th¸ng sè ®èi t­îng b¾t ®Çu ®¨ng ký h­ëng BHXH sÏ ®­îc ®­a vµo danh s¸ch tr¶ trî cÊp hµng th¸ng. Trªn c¬ së danh s¸ch nµy , BHXH tØnh sÏ tiÕn hµnh chuyÓn tiÒn cho c¸c c¬ quan BHXH huyÖn,thÞ vµo ngµy 5-8 ®Çu th¸ng th«ng qua hÖ thèng kho b¹c. Ngay sau khi tiÒn mÆt ®­îc chuyÓn vÒ BHXH c¸c huyÖn th× ®¹i diÖn chi tr¶ cña c¸c x· sÏ ®Õn BHXH ®Ó nhËn tiÒn vµ ph¸t cho c¸ ®¹i lý chi tr¶ trî cÊp cho c¸c ®èi t­îng. Khi nhËn tiÒn trî cÊp ,c¸c ®èi t­îng ph¶i ký nhËn vµo b¶ng l­¬ng vµ trî cÊp BHXH. Sau khi chi tr¶ hÕt tiÒn trî cÊp, c¸c ®¹i lý sÏ ®em nép l¹i b¶ng l­¬ng vµ trî cÊp cho c¬ quan BHXH. Riªng chÕ ®é tö tuÊt th× ®¨ng ký t¹i BHXH huyÖn ®Ó h­ëng trî cÊp métl©nf hoÆc hµng th¸ng. III. C¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc. C¸c thµnh tùu chung cña BHXH tØnh Tuyªn Quang vµ huyÖn Yªn s¬n Trong nh÷ng n¨m qua, ngµnh BHXH nãi chung vµ BHXH tØnh Tuyªn Quang nãi riªng ®· cã ®­îc nh÷ng b­íc ®ét ph¸, nh÷ng b­íc tiÕn rÊt quan träng t¹o ra sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña toµn ngµnh, vµ cña BHXH tØnh Tuyªn Quang c¶ vÒ mÆt tæ chøc vµ thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh. Quü tµi chÝnh cña BHXH TØnh ®· ®­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së h×nh thµnh ®­îc quü BHXH ®éc lËp ngoµi NSNN. Víi nguån ®ãng gãp chñ yÕu lµ tõ NL§ vµ NSDL§. Qu¸ tr×nh t¹o lËp vµ sö dông quü BHXH ®­îc tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c cã ®ãng míi cã h­ëng. ChÝnh v× vËy mµ c¸c quan hÖ tµi chÝnh trong BHXH ®· râ rµng, viÖc qu¶n lý quÜ ®­îc thùc hµnh rÊt tèt, phôc vô tèt h¬n quyÒn lîi cña NL§ vµ NSDL§. Do ®ã trong thêi gian nµy BHXH TØnh ®· gÆt h¸i ®­îc rÊt nhiÒu thµnh tùu trªn mäi lÜnh vùc.Trung b×nh mçi n¨m, tõ 1995 – 2001 cã 26.348ng­êi ®¨ng ký tham gia BHXH víi møc thu gÇn 30 tû ®ång. Sè ng­êi tham gia BHXH ngµy cµng t¨ng, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc; sè tiÒn thu ®­îc còng t¨ng lªn(xem b¶ng 1) B¶ng 1: Sè thu BHXH t¹i BHXH tØnh Tuyªn Quang 1995- 2001 N¨m Sè ng­êi ®¨ng ký ®ãng BHXH Sè tiÒn thu ( triÖu ®ång) ®¹t % kÕ ho¹ch Quý IV 1995 22.039 4.868 87,29% 1996 23.431 16.037 128,3% 1997 26.311 24.602 127.61% 1998 29.440 23.075 94% 1999 30.000 27.075 108,3% 2000 31.075 28.360 111,2% 2001 32.560 30.275 121% ( Nguån: BHXH tØnh Tuyªn Quang) C«ng t¸c chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH ®­îc gi¶i quyÕt theo quy tr×nh khÐp kÝn, tËp trung vµo mét ®Çu mèi, ®¶m b¶o an toµn, kÞp thêi, c«ng khai vµ c«ng b»ng. §Æc biÖt, ®èi víi chÕ ®é h­u trÝ, MSL§, trî cÊp hµng th¸ng, BHXH tØnh ®· thùc hiÖn chi tr¶ ®Õn tËn tay ng­êi thô h­ëng theo ®Þa bµn c­ tró t¹i ph­êng, x· cã sù tham gia cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ c«ng an trong suèt qu¸ tr×nh chi tr¶(xem b¶ng 2) B¶ng 2: Chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH t¹i BHXH tØnh Tuyªn Quang N¨m Tæng sè tiÒn chi tr¶(triÖu ®ång) 1995 13.783 1996 55.630 1997 66.909 1998 67.270 1999 65.327 2000 64.450 2001 66.875 (Nguån :BHXH tØnh Tuyªn Quang ) §ãng gãp vµo nh÷ng kÕt qu¶ trªn cña BHXH tØnh Tuyªn Quang ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña c¬ quan BHXH huyÖn Yªn s¬n. KÓ tõ khi chÝnh thøc ho¹t ®éng vµo ngµy 1/10/1995 ®Õn nay, BHXH huyÖn Yªn s¬n ®· ®­îc sù quan t©m cña TØnh ñy, UBND, H§ND huyÖn, sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña BHXH tØnh, sù kÕt hîp cña ñy ban, ban h­u trÝ, ®¹i diÖn chi tr¶ c¸c x·, sù t¹o ®iÒu kiÖn cña c¸c c¬ quan ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn, sù ®oµn kÕt, nhÊt trÝ , quyÕt t©m cña tËp thÓ CBCNV vµ ban l·nh ®¹o c¬ quan nªn hµng n¨m BHXH huyÖn Yªn s¬n ®Òu hoµn thµnh c¸c chØ tiªu cña BHXH tØnh giao cho víi tinh thÇn n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, chÊt l­îng h¬n, cô thÓ nh­ sau: C«ng t¸c ®¶ng, ®oµn thÓ: Lµ mét c¬ quan tõ khi thµnh lËp ®Õn nay cã tÊt c¶ 8 c¸n bé viªn chøc trong ®ã cã mét c¸n bé hîp ®ång. VÒ tæ chøc c«ng ®oµn: lµ mét c«ng ®oµn c¬ së trùc thuéc liªn ®oµn lao ®éng huyÖn Yªn s¬n ngµy cµng cñng cè vµ ph¸t triÓn thªm ®oµn viªn c«ng ®oµn. Víi tinh thÇn vµ tr¸ch nhiÖm cao nªn hµng n¨m®ªuf hoµn thµnh xuÊt s½c nhiÖm vô ®­îc giao, t¹o khÝ thÕ thi ®ua s«i næi trong c«ng t¸c c«ng ®oµn, ®­îc liªn ®oµn lao ®éng huyÖn Yªn s¬n ®¸nh gi¸ lµ c«ng ®oµn c¬ së v÷ng m¹nh hµng n¨m. C«ng t¸c ®èi chiÕu quü BHXH: c¸c sè liÖu tÝnh to¸n, cËp nhËt cña c¬ së, huyÖn, tØnh ®­îc thèng nhÊt, æn ®Þnh h¬n, viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tÝnh ®ãng BHXH theo ®iÒu luËt 141,149 dÇn æn ®Þnh h¬n. C«ng t¸c duyÖt vµ cÊp kinh phÝ chi tr¶ chÕ ®é( èm ®au, thai) ngµy cµng æn ®Þnh, gi¶i quyÕt kÞp thêi ngay sau khi c¬ së tËp hîp vµ göi chøng tõ lªn BHXH huyÖn, ®¶m b¶o ®óng nguyªn t¾c vÒ thñ tôctheo qui ®Þnh cña Bé tµi chÝnh vµ BHXH cÊp trªn. C«ng t¸c chi tr¶ l­¬ng h­u, c¸c chÝnh s¸ch x· héi : ®¶m b¶o ®­îc thêi gian quy ®Þnh cña tØnh, t¹o ®­îc niÒm tin ®èi víi c¸n bé h­u trÝ trªn ®Þa bµn huyÖn, c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn mÆt, c¸c thñ tôc chøng tõ thanh quyÕt to¸n cña x·, huyÖn, tØnh ®¶m b¶o kÞp thêi, ®óng nguyªn t¾c. C«ng t¸c cÊp sæ BHXH : c¬ b¶n ®­îc hoµn thµnh gãp phÇn cñng cè bæ sung c¸c v¨n b¶n hå s¬ cña c¸n bé c«ng chøc thùc hiÖn chØ thÞ 15 cña Bé chÝnh trÞ vµ c¸c chØ thÞ cña tØnh. Tham gia c¸c ho¹t ®éng t¹i ®Þa ph­¬ng: C¬ quan BHXH huyÖn lu«n cã sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña huyÖn ñy, UBNDhuyÖn.Mçi c¸n bé viªn chøc ngµnh BHXH huyÖn lu«n x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña m×nh lµ phôc vô thÕ nµo ®Ó ®¸p øng nhu cÇu mong ®îi cña ng­êi d©n trªn ®Þa bµn huyÖn Yªn s¬n. Víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®ã, trong thêi gian qua BHXH huyÖn Yªn s¬n ®· tæ chøc ®éng viªn c¸n bé c«ng chøc tham gia ®Çy ®ñ cña HuyÖn ph¸t ®éng nh­: Phong trµo thi ®ua kû niÖm cña d©n téc, ®Êt n­íc. C¸c phong trµo x©y dùng quÜ do héi phô n÷ huyÖn ph¸t ®äng, phong traß ñng hé ®ång bµo bÞ thiªn tai, phong trµo v× trÎ th¬ mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ hiÖu qu¶, t¹o ®­îc mèi quan hÖ gi÷a c¸c phßng ban, ngµnh, x· víi c¬ quan BHXH huyÖn. Víi kh¸ch quan c«ng t¸c trªn BHXH huyÖn Yªn s¬n ®­îc tØnh ®¸nh gi¸ cao trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô cña ngµnh giao cho. KÕt qu¶ cña c«ng t¸c thu quÜ BHXH Ngay tõ lóc míi thµnh lËp, tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn c¬ quan BHXH huyÖn Yªn s¬n ®· tËp trung, chó träng cho c«ng t¸c thu BHXH. ChÝnh v× vËy mµ c¸c chØ tiªu thu theo kÕ ho¹ch cña BHXH tØnh lu«n lu«n hoµn thµnh xuÊt s¾c,kÕt qu¶ thu BHXH n¨m sau lu«n cao h¬n n¨m tr­íc víi tèc ®é ph¸t triÓn cao. Sau ®ay lµ mét sè kÕt qu¶ cô thÓ: VÒ tæng sè thu BHXH B¶ng 3: Sè thu BHXH t¹i BHXH huyÖn Yªn s¬n qua c¸c n¨m (TriÖu ®ång) N¨m Sè thu (triÖu ®ång) Tèc ®é ph¸t triÓn % 1995 4.243 - 1996 4.554 7,3 1997 4.885 15 1998 4.998 17,8 1999 5.013 18 2000 5.372 26 2001 5.673 33,7 Céng 34738 - ( Nguån: BHXH huyÖn Yªn s¬n ) Nh­ vËy, sau 7 n¨m ho¹t ®éng BHXH huyÖn Yªn s¬n ®· t¹o lËp ®­îc nguån quÜ BHXH rÊt lín víi sè tiÒn lµ 34.738 triÖu ®ång , tøc lµ b×nh qu©n mçi n¨m thu ®­îc 4962 triÖu ®ång . §©y lµ con sè rÊt cã ý nghÜa ®èi víi giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn cña ngµnh BHXH nãi chung vµ cña BHXH huyÖn Yªn s¬n nãi riªng. Nã ph¶n ¸nh ®­îc nh÷ng cè g¾ng, nç lùc, tinh thÇn, tr¸ch nhiÖm cña ®éi ngò CBCNV vµ ban l·nh ®¹o c¬ quan BHXH huyÖn Yªn s¬n. ChÝnh nh÷ng cè g¾ng, nç lùc ®ã lµm cho sè thu BHXH kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ trªn, ngoµi sù cè g¾ng, nç lùc cña c¬ quan BHXH huyÖn Yªn s¬n, cßn cã mét sè yÕu tè sau: + Møc tiÒn l­¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH : ®èi víi khèi doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ khèi hµnh chÝnh sù nghiÖp th× lao ®éng cµng lµm viÖc l©u n¨m th× møc l­¬ng cµng t¨ng dÇn dÉn ®Õn hÖ sè l­¬ng ®Ó tÝnh nép BHXH còng t¨ng. MÆt kh¸c, do sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta, ®êi sèng cña ng­êi d©n kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn, nhu cÇu cho cuéc sèng ngµy cµng lín, ®ßi hái ph¶i cã thu nhËp cµng lín. V× vËy, trong 7 n¨m qua, Nhµ n­íc ta ®· 3 lÇn t¨ng møc l­¬ng tèi thiÓu tõ 120.000® ®Õn 144.00® ®Õn 180.000 ® vµ hiÖn nay lµ 210.000 ® mµ l­¬ng h­u cña khu vùc nµy l¹i tÝnh theo hÖ sè.Do ®ã, møc l­¬ng ®­îc t¨ng lªn, lµm cho sè ph¶i nép cho quü BHXH còng ph¶i t¨ng lªn.còng do sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ mµ qu¸ tr×nh SXKD cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã thuËn lîi nh­ng sè doanh nghiÖp tham gia BHXH cßn rÊt Ýt. Do c¸c doanh nghiÖp nµy lîi dông ng­êi lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm nªn kh«ng trÝch nép BHXH cho ng­êi lao ®éng .Bªn c¹nh ®ã, ë c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh hÇu nh­ kh«ng cã c«ng ®oµn nªn viÖc ®ßi hái vµ ®Êu tranh cho ng­êi lao ®éng cßn rÉt bÞ h¹n chÕ. + Sè ®¬n vÞ tham gia BHXH ngµy mét gia t¨ng; sè l­îng lao ®éng tham gia BHXH t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. b/ c«ng t¸c thu BHXH ë khèi HCSN: Khèi c¸c c¬ quan cã nhiÒu thuËn lîi do ®Æc thï 100% ng­êi lao ®éng ®Òu h­ëng l­¬ng tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp. C¸n bé ®­îc giao nhiÖm vô lµm c«ng t¸c BHXH ®Òu cã tr×nh ®é vÒ nghiÖp vô kÕ to¸n. ViÖc lËp danh s¸ch ®¨ng ký lao ®éng vµ quü tiÒn l­¬ng ®¨ng ký tham gia BHXH ®Õn viÖc lËp danh s¸ch t¨ng gi¶m lao ®éng, ®èi chiÕu trÝch nép hµng th¸ng ®Çy ®ñ kÞp thêi chÝnh x¸c, ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. BHXH huyÖn Yªn S¬n qu¶n lý thu BHXH ë 29 c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, víi tæng sè 377 lao ®éng ®¨ng ký tham gia trÝch nép BHXH. c).c«ng t¸c thu BHXH ë khèi SXKD: BHXH huyÖn Yªn s¬n qu¶n lý thu BHXH ë 5 doanh nghiÖp víi 798 lao ®éng. KÕ ho¹ch thu BHXH ®­îc tØnh giao cho lµ 967 triÖu ®ång. Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu n¨m BHXH huyÖn Yªn s¬n ®· phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c doanh nghiÖp ®Ó tuyªn truyÒn chÕ ®é chÝnh s¸ch, ®èi chiÕu t¨ng gi¶m kÞp thêi, ®èi chiÕu víi quÜ tiÒn l­¬ng, h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng trÝch nép BHXH ®óng quy ®Þnh. Sè thu BHXH ®¹t 967 triÖu ®ång ®¹t 100% kÕ ho¹ch giao. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn, BHXH huyÖn Yªn s¬n cã nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh, c¸c ®¬n vÞ SXKD cã nhiÒu cè g¾ng thùc hiÖn tèt viÖc trÝch nép BHXH. 5/5 ®¬n vÞ ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch trÝch nép tiÒn cho ng­êi lao ®éng. NhiÒu ®¬n vÞ ®· tÝch cùc trÝch nép nh­ l©m tr­êng Yªn s¬n, l©m tr­êng NguyÔn V¨n Trçi. C¸c ®¬n vÞ SXKD cã ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c BHXH am hiÓu vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch, v÷ng vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, th­êng xuyªn phèi hîp víi c¬ quan BHXH huyÖn Yªn s¬n ®èi chiÕu t¨ng gi¶m, tiÒn trÝch nép kÞp thêi chÝnh x¸c.C¸n bé l·nh ®¹o th­êng xuyªn quan t©m ®Õn c«ng t¸c BHXH cña ®¬n vÞ. Tuy nhiªn cßn cã ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh cßn gÆp khã kh¨n trong SXKD nªn viÖc trÝch nép BHXH cßn chËm. d, Khèi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh: HiÖn nay trªn ®Þa bµn huyÖn Yªn s¬n cã 18 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc ngµnh nghÒ kinh doanh nh­: X©y dùng d©n dông, giao th«ng thñy lîi, méc d©n dông... Tuy cã nhiÒu doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh,nh­ng ch­a cã doanh nghiÖp nµo ®¨ng ký thùc hiÖn nghÜa vô BHXH cho ng­êi lao ®éng theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 149 cña bé luËt lao ®éng.nguyªn nh©n chñ yÕu do: VÒ phÝa chñ doanh nghiÖp: Chñ sö dông lld ë c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nhËn thøc ch­a ®Çy ®ñ vÒ nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm trong viÖc thùc hiÖn ®ãng BHXH cho ng­êi lao ®éng. Cßn nÐ tr¸nh viÖc thùc hiÖn chÕ ®é BHXH cho ng­êi lao ®éng.khi sö dông lao ®éng c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã hîp ®ång cô thÓ.lîi dông kÏ hë cña luËt ph¸p, nh­ kh«ng hîp ®ång víi ng­êi lao ®éng, hîp ®ång miÖng, hîp ®ång ng¾n h¹n, hîp ®ång theo c«ng tr×nh , theo mïa vô... Do ®ã BHXH huyÖn Yªn s¬n kh«ng cã c¬ së x¸c ®Þnh hîp ®ång lao ®éng ®Ó khai th¸c ®èi t­îng thuéc diÖn tham gia BHXH b¾t buéc. §a sè c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ch­a cã tæ chøc c«ng ®oµn. Do ®ã ch­a cã ng­êi tæ chøc ®¹i diÖn hîp ph¸p ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng­êi lao ®éng. VÒ phÝa ng­êi lao ®éng: §èi víi ng­êi lao ®éng ngoµi quèc doanh, hä ch­a biÕt vµ ch­a hiÓu bé luËt lao ®éng, nªn ch­a nhËn thøc ®­îc vai trß, ý nghÜa, quyÒn lîi, tÇm quan träng cña viÖc tham gia BHXH. MÆt kh¸c, søc nÆng t©m lý vÒ viÖc lµm còng lµm cho ng­êi lao ®éng phã mÆc cho chñ sö dông lao ®éng. Kh«ng gi¸m ®Êu tranh ®ßi hái chñ sö dông lao ®éng ®ãng BHXH cho m×nh v× sî mÊt viÖc lµm. Do ®ã hÇu hÕt c¸c chñ sö dông lao ®éng ®Òu bá qua viÖc tham gia BHXH cho ng­êi lao ®éng. VÊn ®Ò nµy gãp phÇn t¹o mét “ s©n ch¬i” kh«ng b×nh ®¼ng, gi÷a c¸c ®¬n vÞ quèc doanh vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. VÒ phÜa c¬ quan BHXH huyÖn Yªn s¬n: C«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch BHXH ®Õn víi chñ sö dông lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng ë khu vùc ngoµi quèc doanh nh÷ng n¨m qua cßn rÊt h¹n chÕ. MÆt kh¸c ch­a chñ ®éng phèi kÕt hîp víi c¸c c¬ quan liªn quan, ®Ò xuÊt, tham m­u víi cÊp ñy chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cã c¸c biÖn ph¸p tÝch cùc, yªu cÇu cña c¸c chñ doanh nghiÖp tham gia BHXH cho ng­êi lao ®éng. §©y còng lµ nh÷ng tån t¹i lín cña c¬ quan BHXH huyÖn Yªn s¬n cÇn ph¶i kh¾c phôc kÞp thêi. VÒ phÝa c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc: C¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc còng ch­a cã quy ®Þnh râ rµng ®èi víi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh khi ®¨ng ký kinh doanh ph¶i ®¨ng ký sö dông lao ®éng víi së lao ®éng. Khi doanh nghiÖp ho¹t ®éng ph¶i thµnh lËp tæ chøc c«ng ®oµn. HiÖn nay kh«ng cã biÖn ph¸p rµng buéc c¸c doanh nghiÖp ®¨ng ký sö dông lao ®éng. DÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã ®¨ng ký thµnh lËp doanh nghiÖp nh­ng kh«ng ®¨ng ký sö dông lao ®éng. Cè t×nh kh«ng tham gia BHXH cho ng­êi lao ®éng theo luËt ®Þnh mµ kh«ng hÒ bÞ kiÓm tra sö lý. VÒ phÝa liªn ®oµn lao ®éng ch­a thµnh lËp ®­îc c¸c c¬ së c«ng ®oµn ë c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, nªn kh«ng cã ai ®øng ra b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cho ng­êi lao ®éng ë khu vùc nµy. e) ViÖc thùc hiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch cho c¸n bé x·, thÞ trÊn: BHXH huyÖn Yªn s¬n qu¶n lý thu ë 36 x·, thÞ trÊn víi tæng sè 590 lao ®éng. KÕ ho¹ch thu 15% BHXH ®­îc giao n¨m 2001 lµ 361 triÖu ®ång, ®¹t 100% kÕ ho¹ch. ViÖc trÝch nép tiÒn BHXH cho c¸n bé x· cßn chËm, th­êng c¸c x· nép BHXH vµo cuèi n¨m. Tr×nh ®é cña c¸n bé cña kÕ to¸n ng©n s¸ch x· cßn nhiÒu h¹n chÕ, nªn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ®èi chiÕu t¨ng gi¶m. B¸o c¸o sè ng­êi t¨ng, gi¶m kh«ng kÞp thêi, lËp danh s¸ch trÝch nép tiÒn BHXH kh«ng chÝnh x¸c, dÉn ®Õn ph¶i lµm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn.MÆt kh¸c viÖc thu ng©n s¸ch x· kh«ng thu ®­îc theo kÕ ho¹ch giao, nªn viÖc trÝch nép tiÒn BHXH ch­a kÞp thêi theo qui ®Þnh. Cßn c¸c x·, l·nh ®¹o x· ch­a thùc sù quan t©m ®Õn c«ng t¸c BHXH, c¸n bé ®­îc giao lµm c«ng t¸c BHXH kh«ng nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc nµy. f) c«ng t¸c thu BHXH ë khèi gi¸o dôc HuyÖn Yªn s¬n lµ mét ®Þa bµn réng, toµn huyÖn hiÖn cã 71 tr­êng häc víi tæng sè 2.580 lao ®éng tham gia BHXH, chiÕm ½ tæng sè lao ®éng tham gia BHXH toµn huyÖn. Nh×n chung c¸c ®¬n vÞ tr­êng häc ®Òu nhËn thøc râ nghÜa vô vµ quyÒn lîi khi tham gia BHXH cho ng­êi lao ®éng. C¸c tr­êng ®· tÝch cùc phèi hîp víi BHXH huyÖn yªn s¬n lËp b¶ng ®èi chiÕu t¨ng, gi¶m, lËp danh s¸ch trÝch nép tiÒn BHXH chÝnh x¸c ®Çy ®ñ, ®óng quy ®Þnh cho ng­êi lao ®éng. Trong n¨m 2001 sè thu BHXH lµ 3.568.037.325 ®ång ®¹t 103,7% kÕ ho¹ch giao. Tuy nhiªn cã c¸n bé kÕ to¸n tr­êng häc(kh«ng ®­îc ®µo t¹o chuyªn nghµnh vÒ kÕ to¸n) nªn cßn lóng tóng vÒ nghiÖp vô, tÝnh to¸n cßn thiÕu chÝnh x¸c, ch­a hiÓu râ nguyªn nh©n thõa thiÕu tiÒn trÝch nép BHXH. Do ®ã cßn trÝch nép tiÒn BHXH chËm. g) c«ng t¸c thu BHXH ë khèi y tÕ: BHXH huyÖn Yªn s¬n tæ chøc thu BHXH ë 35 tr¹m y tÕ víi tæng sè 141 lao ®éng cã ®¨ng ký tham gia BHXH. Trong n¨m 2001 sè thu ®¹t 402.087.602 ®ång, ®¹t 100% kÕ ho¹ch. C¸c tr¹m y tÕ x· lu«n thùc hiÖn tèt viÖc trÝch nép BHXH cho ng­êi lao ®éng.Tuy nhiªn c¸n bé lµm c«ng t¸c BHXH ë c¸c tr¹m y tÕ ®Òu lµ kiªm nhiÖm, kh«ng cã nghiÖp vô kÕ to¸n nªn viÖc trÝch nép BHXH gÆp nhiÒu khã kh¨n. Khèi y tÕ x· cã 141 lao ®éng trong ®ã cã 88 lao ®éng ®­îc cÊp sæ BHXH, hiÖn nay cßn 53 lao ®éng ch­a ®­îc cÊp sæ BHXH tËp chung ë c¸c tr¹m y tÕ x·. B¶ng 3: KÕt cÊu lao ®éng, sè tiÒn thu BHXH : (®¬n vÞ triÖu ®ång) N¨m 1999 2000 2001 Khèi Sè lao ®éng Sè thu Sè lao ®éng Sè thu Sè lao ®éng Sè thu HCSN 325 321,2 351 342,5 377 371,2 SXKD 692 673 732 709 798 967 Ngoµi quèc doanh Gi¸o dôc 2.250 3.080 2.410 3.474 2.580 3.568 Y tÕ 124 288 135 382 141 402 X·, thÞ trÊn 590 361 Céng 3391 4362,2 3628 4907,5 4.385 5.605,2 Theo b¶ng trªn th× sè lao ®éng còng nh­ sè tiÒn trÝch nép BHXH qua c¸c n¨m ë khèi gi¸o dôc chiÕm 1/2 tæng sè tiÒn trÝch nép BHXH Cßn khèi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ch­a cã ng­êi lao ®éng nµo ®­îc doanh nghiÖp cña m×nh ®ãng BHXH cho . v× vËy thêi gian tíi, BHXH huyÖn Yªn s¬n cÇn phèi hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c BHXH cho ng­êi lao ®éng. ë khèi nµy tiÒm n¨ng lµ rÊt lín, c¬ quan BHXH huyÖn cÇn chó ý ®Ó t¨ng nguån quü BHXH trong t­¬ng lai. KÕt qu¶ c«ng t¸c chi BHXH: §Ó t×m hiÓu vÒ thùc tÕ chi tr¶ c¸c chÕ ®é trî cÊp BHXH t¹i BHXH huyÖn Yªn s¬n trong nh÷ng n¨m qua, chóng ta ®i s©u vµo viÖc chi tr¶ mét sè chÕ ®é BHXH qua tõng n¨m;sau ®ã sÏ xem xÐt c¬ cÊu chi tõng chÕ ®é BHXH trong toµn bé chi cho c¸c chÕ ®é BHXH ®Ó thÊy ®­îc ®©u lµ chÕ ®é ph¶i chi tr¶ nhiÒu nhÊt; chÕ ®é nµo Ýt cã nhu cÇu chi nhÊt còng nh­ sù biÕn ®éng cña sè tiÒn chi tr¶, tû lÖ chi tr¶ c¸c chÕ ®é qua tõng n¨m. Tõ ®ã chóng ta sÏ x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng mÆt m¹nh, mÆt yÕu cña c«ng t¸c chi tr¶, nh÷ng xu h­íng biÕn ®éng cña sù chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH, vµ tõ ®©y chóng ta sÏ ®Ò ra ®­îc nh÷ng nhiÖm vô, kÕ ho¹ch trong thêi gian tíi ®ång thêi ®­a ra ®­îc nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp. D­íi ®©y lµ mét sè sè liÖu, nhËn xÐt cô thÓ: B¶ng 4: Chi tr¶ trî cÊp èm ®au, thai s¶n, nghØ d­ìng søc 1999-2001 §¬n vÞ : triÖu ®ång N¨m NghØ d­ìng søc èm ®au Thai s¶n Céng 1999 119 152 312 2000 102 200 320 2001 8,7 117,879 286,734 399,814 Céng 8,7 338,879 638,734 1031,814 Nguån: BHXH huyÖn Yªn s¬n Tõ b¶ng sè liÖu, chóng ta thÊy r»ng: Sè tiÒn chi tr¶ trî cÊp èm ®au, thai s¶n biÕn ®éng bÊt th­êng n¨m t¨ng, n¨m gi¶m.thùc tÕ lµ n¨m t¨ng so víi 1999 lµ : 79,814 triÒu ®ång nh­ng n¨m 2001 l¹i t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 87,814 triÖu ®ång mÆc dï tiÒn l­¬ng b×nh qu©n t¨ng tõ 180.000 ®ång lªn 210.000 ®ång. Nh­ vËy, xu h­íng biÕn ®éng cña tiÒn trî cÊp cho 2 chÕ ®é trªn lµ rÊt khã cho viÖc x©y dùng, dù b¸o sè tiÒn chi tr¶ trong n¨m tiÕp theo còng nh­ cho c¶ giai ®o¹n sau. Mµ chóng ta chØ cã thÓ lµm gi¶m sè tiÒn chi tr¶ nµy b»ng c¸ch kÕt hîp víi c¬ quan ®¬n vÞ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa nh­: t¹o lËp c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt... Còng trong giai ®o¹n 1999-2001, tæng sè tiÒn chi tr¶ cho c¸c ®èi t­îng h­­ trÝ, MSL§ lªn tíi gÇn 4 tû ®ång. Sè liÖu sau sÏ minh häa cho vÊn ®Ò nµy: B¶ng 5: Sè tiÒn chi tr¶ chÕ ®é h­u trÝ, MSL§ N¨m 1999 2000 2001 Nguån quÜ Sè ®èi t­îng (ng­êi) Sè chi (Tr.®) Sè ®èi t­îng (ng­êi) Sè chi (Tr.®) Sè ®èi t­îng (ng­êi) Sè chi (Tr.®) NSNN BHXH 5.256 27.895 5.980 26.980 6.311 28.273 Nguån: BHXH huyÖn Yªn S¬n Nh­ vËy trong 3 n¨m qua, tæng sè ng­êi ®­îc nhËn trî cÊp h­u trÝ, MSL§ lu«n t¨ng lªn. møc t¨ng nµy lµ do hµng n¨m sè l­îng ng­êi míi vÒ h­u ( l­¬ng h­u ®­îc lÊy tõ quÜ BHXH ) t¨ng h¬n nhiÒu so víi sè ng­êi ®· vÒ h­u, MSL§( h­ëng trî cÊp tõ NSNN) gi¶m ®i. Sè tiÒn chi tr¶ cho ®èi t­îng h­ëng l­¬ng tõ NSNN cã xu h­íng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m: n¨m 2000 gi¶m 915 triÖu ®ång so víi n¨m 1999, n¨m 2001 t¨ng 378 triÖu so víi n¨m 2000. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh tr¹ng nµy lµ do ®èi t­îng nµy cã tuæi ngµy cµng cao vµ x¸c suÊt tö vong ngµy cµng lín. Cßn chi tr¶ cho ®èi t­îng míi vÒ h­u l¹i t¨ng lªn rÊt nhanh. Së dÜ sè tiÒn chi tr¶ cho lo¹i nµy t¨ng nhanh bëi v× ®©y lµ nh÷ng ng­êi míi vÒ h­u, nªn x¸c suÊt tö vong nhá. MÆt kh¸c mçi th¸ng, mçi n¨m l¹i cã nhiÒu ng­êi míi vÒ h­u; bªn c¹nh ®ã møc l­¬ng tèi thiÓu ®­îc ®iÒu chØnh t¨ng lªn trong giai ®o¹n nµy 180.000 ®ång lªn 210.000 ®ång. Nh­ vËy xu h­íng biÕn ®éng cña lo¹i trî cÊp nµy lµ rÊt râ nÐt: ®èi víi ®èi t­îng h­ëng trî cÊp tõ NSNN th× c¶ sè ng­êi vµ sè tiÒn trî cÊp ngµy cµng gi¶m vµ tiÕn tíi b»ng kh«ng. Cßn ®èi t­îng h­ëng l­¬ng tõ quÜ BHXH th× cã xu h­íng t¨ng trong nh÷ng n¨m tíi c¶ vÒ sè ng­êi vµ sè tiÒn chi tr¶. Trªn ®©y, chóng ta ®· xem xÐt qu¸ tr×nh chi tr¶ 3 chÕ ®é : èm ®au, thai s¶n, h­u trÝ trong 3 n¨m tõ 1999-2001. B©y giê chóng ta xen xÐt viÖc chi tr¶ c¸c chÕ ®é TNL§_BNN, tö tuÊt, tæng sè tiÒn chi tr¶ cho c¸c chÕ ®é vµ c¬ cÊu, tû lÖ chi tr¶ c¸c chÕ ®é t¹i BHXH huyÖn Yªn s¬n trong 3 n¨m qua: B¶ng 6: Chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH t¹i BHXH huyÖn Yªn s¬n N¨m 1999 2000 2001 ChÕ ®é Sè ng­êi Sè tiÒn (Tr.®) Sè ng­êi Sè tiÒn (Tr.®) Sè ng­êi Sè tiÒn (Tr.®) H­u trÝ MSL§ 5.991 26.579 6002 27.257 6.311 28.273 èm ®au thai s¶n 15.881 390 16.768 400 17.000 404,6 Tö tuÊt 687 365 537 339 562 337 TNL§ BNN 157 169 176 152 154 120 NghØ d­ìng søc 33 8,7 Céng 22716 27503 23483 28148 24060 30223,3 (Nguån : BHXH huyÖn Yªn s¬n) Ph©n tÝch b¶ng 6 ta thÊy: Tæng sè tiÒn mµ BHXH huyÖn Yªn s¬n ph¶i chi tr¶ cho c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch lµ rÊt lín,b×nh qu©n mçi n¨m lµ 26.022 triÖu ®ång, n¨m sau lu«n ph¶i chi nhiÒu h¬n so víi n¨m tr­íc. cô thÓ lµ: Trong nh÷ng n¨m qua chóng ta ®· tiÕn hµnh ®iÒu chØnh møc tiÒn l­¬ng tèi thiÓu, mµ møc trî cÊp c¸c chÕ ®é l¹i chñ yÕu dùa vµo hÖ sè l­¬ng ( th«ng th­êng lµ 75% hoÆc 100% cña hÖ sè l­¬ng nh©n víi møc l­¬ng tèi thiÓu dÉn ®Õn sè tiÒn chi tr¶ t¨ng lªn. Hµng n¨m cµng cã nhiÒu ng­êi ®­îc h­ëng trî cÊp h­u trÝ. MÆt kh¸c, thùc hiÖn chÝnh s¸ch gi¶m biªn chÕ cña ChÝnh phñ vÒ viÖc gi¶i quyÕt cho ng­êi vÒ h­u tr­íc tuæi, cho nªn trong nh÷ng n¨m tíi sè ®èi t­îng h­u trÝ sÏ rÊt vµ c«ng t¸c chi tr¶ sÏ cµng nhiÒu h¬n. VÒ kÕt cÊu cña tõng lo¹i chi: Trong c¬ cÊu chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH th× chi cho h­u trÝ vµ MSL§ chiÕm tû träng rÊt lín, th«ng th­êng lµ 98%. C¸c chÕ ®é kh¸c chiÕm tû träng rÊt nhá, tuy nhiªn chÕ ®é èm ®au, thai s¶n chiÕm tû träng cao nhÊt, tiÕp theo lµ chÕ ®é tö tuÊt vµ tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp. Cuèi cïng lµ chÕ ®é nghØ d­ìng søc bëi v× míi ®­îc triÓn khai. Tãm l¹i, trong 7 n¨m qua BHXH huyÖn Yªn s¬n ®· nç lùc, cè g¾ng kÕt hîp cïng víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c nh­ c¸c ®¹i lý chi tr¶, hÖ thèng kho b¹c, ng©n hµng, liªn ®oµn lao ®éng trªn ®Þa bµn huyÖn Yªn s¬n ... ®Ó qu¸ tr×nh chi tr¶ trî cÊp cho c¸c ®èi t­îng ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng, chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ. §èi víi c¸c lo¹i trî cÊp hµng th¸ng th× ®èi t­îng sÏ ®­îc nhËn tiÒn trî cÊp tr­íc ngµy 15 hµng th¸ng. Cßn ®èi víi 2 chÕ ®é èm ®au, thai s¶n th× chØ sau 5 ngµy kÓ tõ khi ®¬n vÞ b¸o c¸o ®Õn c¬ quan BHXH. BHXH lµ c¬ quan thuéc ChÝnh phñ do ®ã viÖc chi qu¶n lý hµnh chÝnh phô thuéc vµo NSNN. Hµng n¨m c¸c c¬ quan BHXH tØnh, thµnh phè hoÆc c¸c quËn, huyÖn sÏ lËp kÕ ho¹ch chi cho qu¶n lý bé m¸y cña n¨m tiÕp theo vµ göi lªn cÊp cao h¬n. Dùa vµo c¸c b¸o c¸o nµy BHXH ViÖt Nam sÏ ®Ò nghÞ xem xÐt. Bªn c¹nh nguån kinh phÝ tõ NSNN, BHXH ViÖt Nam cßn ®­îc trÝch 6% tõ tæng sè thu BHXH ®Ó lËp quü chi cho ho¹t ®éng cña ngµnh. IV/ nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i 1/ §èi víi qu¸ tr×nh thu BHXH MÆc dï cã nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ trong thêi gian qua, nh­ng c«ng t¸c thu BHXH t¹i BHXH huyÖn Yªn S¬n vÉn cßn nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ lµm cho c«ng t¸c nµy kh«ng ph¸t huy ®­îc hÕt vai trß cña nã ®èi víi quü BHXH. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ ®ã lµ: a/ Sè ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh, sè lao ®éng ®­îc tham gia BHXH cßn Ýt. HiÖn nay ®­îc sù phèi kÕt hîp cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn BHXH huyÖn Yªn s¬n ®· tiÕn hµnh thu BHXH ë c¸c ®¬n vÞ nµy. Cßn trong khu vùc quèc doanh th× vÉn tån t¹i mét sè ®¬n vÞ, c¬ quan chØ thùc hiÖn ®ãng BHXH cho mét sè c¸ nh©n ng­êi lao ®éng, thËm chÝ cã mét sè tr­êng hîp chñ sö dông lao ®éng chØ tham gia BHXH cho hä vµ ng­êi th©n, quen nhÊt trong ®¬n vÞ. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy cã rÊt nhiÒu: C¸c v¨n b¶n cña Nhµ n­íc vÒ BHXH mµ cô thÓ lµ N§12/CP ngµy 26 th¸ng 1 n¨m 1995 cña ChÝnh phñ míi chØ quy ®Þnh mét sè ®èi t­îng thuéc diÖn tham gia BHXH b¾t buéc nh­: NL§ lµm viÖc trong c¸c DNNN Ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã sö dông 10 lao ®éng trë lªn Ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc dÞch vô thuéc lùc l­îng vò trang...mµ kh«ng cã c¸c ®èi t­îng kh¸c nh­: c¸c doanh nghiÖp sö dông d­íi 10 lao ®éng, nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong c¸c hîp t¸c x· tiÓu thu c«ng nghiÖp XuÊt ph¸t tõ phÝa ng­êi lao ®éng: Cã mét sè ng­êi nhËn thøc ch­a ®óng hoÆc ch­a ®Çy ®ñ vÒ quyÒn lîi vµ lîi Ých cña hä khi tham gia BHXH. §Æc biÖt cã mét sè bé phËn ng­êi lao ®éng vÉn cã thãi quen, nÕp sèng thêi bao cÊp, muèn û l¹i vµo NSNN, muèn ®­îc h­ëngBHXH nh­ng l¹i kh«ng muèn ®ãng gãp. Mét sè tr­êng hîp kh¸c l¹i do t©m lý sî mÊt viÖc nªn kh«ng gi¸m ®Êu tranh ®ßi hái quyÒn lîi, buéc ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i ®ãng BHXH cho m×nh. Bªn c¹nh ®ã cã mét sè nhãm ng­êi lao ®éng mong muèn tham gia BHXH, ®­îc ng­êi sö dông lao ®éng cho phÐp nh­ng l¹i kh«ng cã ý ®Þnh tham gia BHXH v× møc thu nhËp hiÖn t¹i lµ qu¸ thÊp, kh«ng ®ñ cho hä trang tr¶i c¸c chi phÝ hµng ngµy. XuÊt ph¸t tõ phÝa ng­êi sö dông lao ®éng: cã rÊt nhiÒu c¬ quan ®¬n vÞ, doanh nghiÖp kh«ng muèn ®ãng BHXH cho ng­êi lao ®éng nh»m tËn dông nguån kinh phÝ nµy cho ®Çu t­ s¶n xuÊt ®ång thêi lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn h¬n cho doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy mµ hä lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó nÐ tr¸nh ch¼ng h¹n nh­: thuª lao ®éng mang tÝnh thêi vô, thuª lao ®éng lµm viÖc d­íi 3 th¸ng hoÆc trªn 3 th¸ng nh­ng cè t×nh trËm trÔ trong viÖc ký kÕt hîp ®ång víi lý do lµ thêi gian thö viÖc. Hä lîi dông sù kÐm hiÓu biÕt cña ng­êi lao ®éng vÒ c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ BHXH, lîi dông viÖc kh«ng cã chÕ tµi quy ®Þnh chÆt chÏ buéc hä ph¶i thêi gian BHXH. Mét sè doanh nghiÖp vÉn tuyªn truyÒn víi ng­êi lao ®éng lµ hä sÏ ®¶m b¶o quyÒn lîi, vÉn thêi gian BHXH cho ng­êi lao ®éng nh­ng thùc tÕ hä l¹i thêi gian lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c nh­: mua b¶o hiÓm sinh m¹ng cho ng­êi lao ®éng cã thêi h¹n cña B¶o ViÖt... Bªn c¹nh nh÷ng ®¬n vÞ cè t×nh kh«ng ®ãng BHXH th× còng cã nhiÒu doanh nghiÖp mong muèn ®ãng BHXH cho ng­êi lao ®éng nh­ng l¹i kh«ng thùc hiÖn ®­îc do t×nh h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n bëi v× nä kinh doanh trªn nh÷ng lÜnh vùc gÆp ®Çy rñi ro nªn kh¶ n¨ng tµi chÝnh th­êng kh«ng æn ®Þnh, nguån vèn kinh doanh kh«ng ®ñ ®Ó ®ãng BHXH liªn tôc cho ng­êi lao ®éng. c¬ chÕ chÝnh s¸ch: chØ tiªu thu BHXH ë khu vùc ngoµi quèc doanh ch­a ®­îc giao thµnh chØ tiªu ph¸p lÖnh nªn ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c còng nh­ ë huyÖn Yªn s¬n cã thÓ triÓn khai hoÆc kh«ng triÓn khai. §¬n vÞ nµo cã ý thøc tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi lao ®éng th× míi triÓn khai c«ng t¸c nµy. c«ng t¸c tuyªn truyÒn vËn ®éng: HiÖn nay c«ng t¸c nµy míi chØ ®­îc chó träng ë cÊp TW hoÆc thµnh phè nªn hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy lµ rÊt Ýt. Bëi v× c¸c ®ît tuyªn truyÒn, vËn ®éng nµy kh«ng cã ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó ph¸t c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt cho tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ. Cßn ®èi víi c¬ quan BHXH huyÖn th× do thiÕu ®éi ngò c¸n bé, trong khi sè l­îng c«ng viÖc th× qu¸ lín, bªn c¹nh ®ã hä còng kh«ng cã ®Çy ®ñ c¸c ph­¬ng tiÖn cÇn thiÕt ®Æc biÖt lµ vÊn tµi chÝnh nªn c«ng t¸c tuyªn truyÒn tíi tËn c¸c ®¬n vÞ ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn vÉn cßn bá ngá. b/ Sè thu BHXH ch­a ®ñ lín: Sè thu BHXH mÆc dï mçi n¨m ®Òu t¨ng nh­ng con sè 5.6 tû® vµo n¨m 2001 lµ qu¸ nhá so víi nhu cÇu chi tr¶ vµ ®¶m b¶o tån vµ t¨ng tr­ëng quü. Sè thu BHXH cßn Ýt lµ do: - Sè ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh, sè lao ®éng ®­îc tham gia BHXH cßn Ýt. C¬ së tÝnh nép BHXH ch­a hîp lý: HiÖn nay chóng ta míi chØ tÝnh phÝ BHXH dùa trªn tiÒn l­¬ng danh nghÜa( l­¬ng cÊp bËc, chøc vô) mµ trªn thùc tÕ th× møc l­¬ng nµy thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi thu nhËp cña hä. Møc ®ãng BHXH thÊp: §©y lµ tån t¹i lín cña ngµnh BHXH n­íc ta. Nhµ n­íc ta quy ®Þnh møc ®ãng cña ng­êi lao ®éng lµ 5% tiÒn l­¬ng vµ ng­êi sö dông lao ®éng lµ 15% quÜ l­¬ng cña doanh nghiÖp.§©y lµ møc thu qu¸ thÊp cho nhu cÇu chi tr¶ ( th«ng th­êng c¸c chÕ ®é chi tr¶ b»ng 75% hoÆc 100% tiÒn l­¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH). Møc thu hiÖn nay cña ta lµ rÊt thÊp so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. NhËn thøc cña ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông ë mét sè ®¬n vÞ ch­a ®Çy ®ñ vÒ BHXH nªn g©y nhiÒu trë ng¹i cho c¸n bé thu BHXH. Trong nhiÒu tr­êng hîp, mÆc dï c¬ quan BHXH ®· cã lÞch cô thÓ vµ b¸o tr­íc cho c¸c ®¬n vÞ, c¬ së vÒ viÖc cö c¸n bé thu xuèng lµm viÖc víi l·nh ®¹o c¬ quan. Nh­ng hä lu«n cã lý do ®Ó kÐo dµi thêi gian, thËm chÝ ban l·nh ®¹o c¬ quan cßn cè t×nh kh«ng tiÕp c¸n bé BHXH. c/ Sè tiÒn BHXH th­êng hay bÞ nép chËm, kh«ng ®óng thêi gian quy ®Þnh: Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng nµy lµ do c¸n bé lµm c«ng t¸c BHXH t¹i c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ th­êng kh«ng am hiÓu râ vÒ qui tr×nh qu¶n lý cña BHXH huyÖn Yªn s¬n. Hä th­êng chËm trÔ trong viÖc lËp c¸c danh s¸ch lao ®éng vµ quü tiÒn l­¬ng; 2/ §èi víi qu¸ tr×nh chi BHXH. MÆc dï thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh ®æi míi nh­ng c«ng t¸c chi tr¶ trong thêi gian qua vÉn cßn tån t¹i nh÷ng bÊt cËp mµ chñ yÕu lµ tõ c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, v× vËy mµ c«ng t¸c chi tr¶ gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c c©n b»ng thu chi cña quü BHXH, thËm chÝ trong mét sè tr­êng hîp nã cßn mÊt ®i tÝnh chÊt b¶o ®¶m cho cuéc sèng cña ng­êi lao ®éng. C¸c tån t¹i ®ã lµ: a/ C¸c chÕ ®é BHXH cßn cã nh÷ng bÊt cËp. ChÕ ®é èm ®au: èm ®au dµi ngµy ®èi víi mét sè bÖnh thùc tÕ lµ tµn phÕ: xuÊt huyÕt n·o, t©m thÇn...¸p dông chÕ ®é èm ®au dµi ngµy kh«ng cã giíi h¹n vÒ thêi gian h­ëng, g©y khã kh¨n cho ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông lao ®éng vµ c¬ quan BHXH. Ng­êi lao ®éng èm dµi ngµy l¹i kh«ng cã chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ v× h­ëng trî cÊp èm ®au kh«ng quy ®Þnh ®ãng b¶o hiÓm y tÕ nÕu nh­ kh¸m lÊy giÊy nghØ èm hoÆc ®iÒu trÞ bÖ kh¸c lµ mét trë ng¹i. Cã ng­êi thêi gian ®ãng b¶o hiÓm d­íi 5 n¨m, h­ëng trî cÊp èm dµi ngµy nhiÒu n¨m, cã møc h­ëng cao h¬n so víi ng­êi cã thêi gian ®ãng b¶o hiÓm tõ 10 ®Õn 15 n¨m hÕt tuæi lao ®éng ®­îc h­ëng trî cÊp h­u 45 ®Õn 55% tiÒn l­¬ng b×nh qu©n 5 n¨m cuèi thÊp h¬n trî cÊp dµi ngµy. ChÕ ®é nµy cßn cã sù bÊt hîp lý kh¸c lµ vÒ sè ngµy ®­îc nghØ èm h­ëng BHXH so víi thêi gian ®ãng BHXH. Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 7 cña N§ 12/CP th× ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ tèi ®a lµ: 30 ngµy trong 1 n¨m, nÕu ®· ®ãng BHXH d­íi 15 n¨m 40 ngµy trong 1 n¨m, nÕu ®· ®ãng BHXH tõ 15 ®Õn 30 n¨m 50 ngµy trong 1 n¨m, nÕu ®· ®ãng BHXH trªn 30 n¨m ChÕ ®é tai n¹n lao ®éng: chÕ ®é nµy cã quy ®Þnh trî cÊp cho ng­êi lao ®éng khi hä bÞ tai n¹n trªn tuyÕn ®­êng ®i vµ vÒ tõ n¬i ë ®Õn n¬i lµm viÖc. Nh­ vËy,trong tr­êng hîp nµy rÊt khã x¸c ®Þnh ®­îc ®©u lµ tuyÕn ®­êng mµ ng­êi lao ®éng ®i tõ nhµ ®Õn c¬ quan vµ ng­îc l¹i bëi v× trªn thùc tÕ rÊt Ýt ng­êi ngµy nµo còng ®i mét tuyÕn ®­êng duy nhÊt tõ nhµ ®Õn c¬ quan ChÕ ®é tö tuÊt: Cã thÓ vÉn gi÷ nguyªn møc trî cÊp b»ng 8 th¸ng tiÒn l­¬ng tèi thiÓu cho trî cÊp mai t¸ng phÝ. Nh­ng nªn cã thªm mét kho¶n trî cÊp n÷a, cã thÓ gäi lµ “trî cÊp lóc qua ®êi”. PhÇn III C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng t¸c thu chi quü BHXH t¹i BHXH huyÖn Yªn s¬n Ho¹t ®éng BHXH ®­îc thèng nhÊt tæ chøc theo ngµnh däc tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, BHXH cÊp quËn huyÖn lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt cña hÖ thèng BHXH ViÖt Nam, ho¹t ®éng d­íi sù chØ ®¹o vµ h­íng dÉn trùc tiÕp cña BHXH cÊp tØnh, thµnh phè. BHXH cÊp quËn huyÖn kh«ng cã thÈm quyÒn trong viÖc ban hµnh chÝnh s¸ch BHXH, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ BHXH còng nh­ viÖc thay ®æi tæ chøc biªn chÕ cña c¬ quan ph¶i do sù chØ ®¹o cña c¬ quan BHXH cÊp trªn. V× thÕ muèn hoµn thiÖn c«ng t¸c thu chi quü BHXH cÊp huyÖn Yªn s¬n còng nh­ c¸c quËn huyÖn kh¸c cÇn ph¶i cã sù thay ®æi ®ång bé tõ phÝa c¸c c¬ quan chøc n¨ng. Qua thêi gian nghiªn cøu häc tËp t¹i tr­êng cïng víi thêi gian thùc tËp thùc tÕ t¹i c¬ quan BHXH huyÖn Yªn S¬n , ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña quyÒn gi¸m ®èc – Ph¹m TiÕn Dòng còng nh­ toµn thÓ c¸n bé c«ng chøc trong c¬ quan vÒ t×nh h×nh ra ®êi , ph­¬ng ph¸p lµm viÖc vµ mét sè kÕt qu¶ ®­îc ph©n tÝch trong thêi gian qua viÖc thùc hiÖn nghiÖp vô thu BHXH vµ vÊn ®Ò nî ®äng BHXH ë huyªn Yªn S¬n cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, tån t¹i. ChÝnh nh÷ng khã kh¨n , tån t¹i nµy g©y ra rÊt nhiÒu c¶n trë ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ thu vµ gi¶i quyÕt nî ®äng . §Ó ho¹t ®«ng BHXH trong huyªn ®¹t kÕt qu¶ h¬n n÷a , th× ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ ph¶i kh¾c phôc ®­îc nh÷ng khã kh¨n tån t¹i nµy. 1 . VÒ møc thu vµ ®èi t­îng thu ¸p dông ®óng ®èi t­îng vµ møc thu theo §iÒu lÖ BHXH ®· quy ®Þnh. Tøc lµ ®èi t­îng thu ¸p dông theo ®iÒu 3 Ch­¬ng I §iÒu lÖ BHXH ViÖt Nam . Møc thu 20% so víi tæng quü l­¬ng cña ®¬n vÞ, trong ®ã ng­êi sö dông lao ®éng ®ãng 15% cßn l¹i ng­êi lao ®éng ®ãng 5% so víi møc l­¬ng th¸ng cña m×nh . Thùc hiÖn ®­îc nh­ trªn sÏ n©ng cao ®­îc tÝnh c­ìng chÕ cña ph¸p luËt trong BHXH , dùa vµo ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn nghiÖp vô thu tèt h¬n. MÆt kh¸c khi ¸p dung dñ c¸c ®èi t­îng nh­ trªn sÏ phï hîp víi nguyªn t¾c cña BHXH lµ nguyªn t¾c nhiÒu ng­êi gãp l¹i trî gióp mét ng­êi khi gÆp khã kh¨n. Môc ®Ých sö dông quü BHXH lµ chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH cho nh÷ng ng­êi tham gia , nhiÒu ng­êi tham gia th× møc ®ãng sÏ lín , gi¶m ®­îc sù bï ®¾p cña ng©n s¸ch cho c«ng t¸c chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH. Trong thùc tÕ cßn nhiÒu ®¬n vÞ kinh tÕ ngoµi quèc doanh ch­a ®¨ng ký danh s¸ch ®ãng BHXH , nÕu thùc hiÖn theo ®óng ®iÒu lÖ tøc lµ dùa vµo ®óng ph¸p luËt th× viÖc thùc hiÖn thu BHXH ®èi v¬Ý ®èi t­îng nµy sÏ dÔ dµng h¬n. Tõ ®ã, gãp phÇn më réng ®èi t­îng tham gia BHXH trªn ®Þa bµn huyÖn huyÖn Yªn S¬n. 2 . VÒ ph­¬ng ph¸p thu. Tr­íc ®©y, c«ng t¸c thu BHXH do Së tµi chÝnh vµ côc thuÕ ®¶m nhiÖm. Ng­êi sö dông lao ®éng còng cã danh s¸ch lao ®éng , còng cã møc l­¬ng nh­ng trªn thùc tÕ thu BHXH kh«ng ®­îc c¨n cø vµo møc l­¬ng vµ tæng quü l­¬ng, mµ cø ®Õn kú quy ®Þnhth× ng­êi sö dông lao ®éng ®ãng cho Së tµi chÝnh vµ côc thuÕ mét kho¶n tiÒn, gÇn nh­ ®­îc gép vµo trong thuÕ, thªm vµo ®ã viÖc thay ®æi lao ®éng còng kh«ng ®­îc th«ng b¸o mét c¸ch kÞp thêi ... ChÝnh ®iÒu nµy lµm cho nghiÖp vô thu BHXH ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch cøng nh¾c nh­ng còng rÊt tuú tiÖn dÔ g©y thÊt tho¸t quü BHXH, g©y ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c chi tr¶ chÕ ®é. §Ó kh¾c phôc ®­îc nh÷ng tån t¹i nµy , c¬ quan , c¸n bé thu ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p yªu cÇu ng­êi sö dông lao ®éng ®¨ng ký danh s¸ch lao ®éng mét c¸ch kÞp thêi chÝnh x¸c, nÕu cã sù thay ®æi vÒ lao ®éng , vÒ møc l­¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH ph¶i b¸o cho c¬ quan BHXH mét c¸ch kÞp thêi b»ng v¨n b¶n . Yªu cÇu ®¬n vÞ sö dông lao ®éng tËp hîp ®Çy ®ñ møc ®ãng tr­íc khi nép cho c¬ quan BHXH Trong khi lµm viÖc c¸n bé ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc vµ yªu cÇu ng­êi thùc hiÖn ph¶i cã th¸i ®é ®óng ®¾n , v× ®ãng BHXH lµ nghÜa vô cña hä. Cã thùc hiÖn nh­ vËy míi ®¹t kÕt qu¶ cao, qua ®ã gi¶i quyÕt mét c¸ch nhanh chãng , thuËn tiªn cho ®èi t­îng h­ëng chÕ ®é b¶p hiÓm, t¹o c¶m gi¸c tin t­ëng cho ng­êi lao ®éng , thu hót ngµy mét ®«ng ®ãi t­îng tham gia . 3 / VÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc . C¬ quan BHXH hiÖn nay lµm viÖc trong khu nhµ cña UBND huyÖn, c¬ së vËt chÊt cßn ch­a ®­îc hiÖn ®¹i cho l¾m, cho nªn c¸c c«ng viÖc triÓn khai cßn nhiÒu khã kh¨n, ch­a thËt sù ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng ®Õn liªn hÖ lµm viÖc, phôc vô tèt h¬n cho ®èi t­îng tham gia BHXH ®Õn gi¶i quyÕt chÕ ®é. 4) VÒ c¬ chÕ qu¶n lý . Trong thùc tÕ qu¶n lý theo ngµnh däc cã rÊt nhiÒu ­u ®iÓm, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¶ hÖ thèng BHXH nãi chung. Tuy nhiªn, hÖ thèng qu¶n lý nµy vÉn cßn mang tÝnh chÊt t¹m thêi nªn møc ®é hoµn chØnh cßn thÊp, viÖc qu¶n lý cßn nÆng vÒ c«ng t¸c hµnh chÝnh, bao cÊp nªn n¨ng lùc lµm viÖc cña c¸n bé ch­a ®­îc ph¸t huy. Do ®ã, cÇn ph¶i cã c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu, söa ®æi thªm gãp phÇn lµm hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý, ®©y lµ mét vÊn ®Ò chung cho toµn hÖ thèng . Trong thùc hiÖn ph¶i cã sù thèng nhÊt tõ c¬ quan BHXH cho ®Õn tõng ®¬n vÞ c¬ së, kh«ng ®Ó hiÖn t­îng thiÕu sãt råi ph¶i tÝnh l¹i , råi truy thu ... Trong c«ng t¸c qu¶n lý thu cã qu¶n lý hå s¬ , qu¶n lý quü , còng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p sao cho tr¸nh ®­îc thÊt tho¸t quü, hå s¬ qu¶n lý ph¶i dÔ sö dông-xö lý, tr¸nh nh÷ng tr­êng hîp ®¸ng tiÕc cã thÓ x¶y ra trong viÖc l­u tr÷ vµ qu¶n lý hå s¬. 5) Thùc hiÖn BHXH theo ph­¬ng ph¸p cÊp sæ BHXH cho tõng ng­êi . Víi môc ®Ých qu¶n lý chÆt chÏ c¸c ®èi t­îng tham gia vµ ®ãng BHXH , gióp ng­êi lao ®éng cã c¬ së ph¸p lý ®Ó kiÓm tra gi¸m s¸t kÕt qu¶ ®ãng vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é BHXH cña ng­êi sö dông lao ®éng . T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ ®¶m b¶o sù c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng khi chuyÓn n¬i lµm viÖc vÉn duy tr× ®­îc quyÒn lîi BHXH ... Sæ BHXH cßn lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông lao ®éng víi c¬ quan BHXH . Khi thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p cÊp sæ BHXH cho tõng ng­êi lao ®éng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho c¸c bªn trong quan hÖ BHXH . Sæ BHXH gåm 3 phÇn : + PhÇn I : Lµ nh÷ng th«ng tin chung vÒ ng­êi lao ®éng nh­ : Hä vµ tªn, giíi tÝnh , ngµy th¸ng n¨m sinh... + PhÇn II : Lµ nh÷ng néi dung cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh c«ng t¸c vµ tham gia BHXH cña ng­êi lao ®éng . §©y lµ néi dung quan träng vµ th«ng tin ë ®©y ®­îc lÊy tõ tê khai cÊp sæ BHXH ®Ó ghi vµo. PhÇn nµy ®­îc ghi tõ trang 4 cña cuèn sæ trë ®ivµ cã kÕt cÊu nh­ sau : Qu¸ tr×nh lµm viÖc cã ®ãng BHXH Thêi gian CÊp bËc chøc vô, chøc danh nghÒ,c«ng viÖc ®¬n vÞ lµm, ®Þa ®iÓm ®¬n vÞ ®ãng Møc t¨ng l­¬ng th¸ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH Tû lÖ ®ãng BHXH Tæng sè tiÒn ®ãng BHXH X¸c nhËn Tõ th¸ng n¨m §Õn th¸ng n¨m Thñ tr­ëng ®¬n vÞ C¬ quan BHXH L­¬ng c¬ b¶n C¸c kho¶n phô cÊp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 + PhÇn III : Ghi c¸c chÕ ®é BHXH ®· ®­îc h­ëng. C¸c chÕ ®é nµy ®­îc thùc hiÖn theo NghÞ ®Þnh 12/CP nh­ : thai s¶n , tai n¹n lao ®éng- bÖnh nghÒ nghiÖp... Nh­ vËy tr×nh tù cÊp sæ BHXH ph¶i tiÕn hµnh qua mét sè b­íc c«ng viÖc cô thÓ nh­ : lËp danh s¸ch , h­íng dÉn kª khai, ghi chÐp vµ xÐt duyÖt...TÊt c¶ c¸c c«ng viÖc nµy ®Òu do c¬ quan BHXH th«ng b¸o, h­íng dÉn cô thÓ. Tuy nhiªn , ng­êi lao ®éng chØ ®­îc trùc tiÕp qu¶n lý sæ BHXH khi di chuyÓn tõ ®¬n vÞ lµm viÖc nµy sang ®¬n vÞ lµm voiÖc kh¸c, hoÆc chÊm døt hîp ®ång lao ®éng. Khi ký kÕt hîp ®ång lao ®éng míi, ng­êi lao ®éng ph¶i nép sæ BHXH cho ng­êi sö dông lao ®éng míi ®Ó tiÕp tôc theo dâi ghi chÐp, thùc hiÖn viÖc thu népvµ gi¶i quyÕt c¸c chÕ ®é BHXH . Ng­êi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm l­u gi÷, b¶o qu¶n sæ BHXH cho ng­êi lao ®éng thuéc ph¹m vi qu¶n lý trong suèt qu¸ tr×nh lao ®éng. Khi lµm thñ tôc h­ëng trî cÊp h­u trÝ hoÆc trî cÊp mét lÇn cho ng­êi lao ®éng , ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i nép BHXH cña nh÷ng ng­êi nµy cho c¬ quan BHXH n¬i gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Ó l­u cïng víi hå s¬ h­ëng BHXH . C¬ quan BHXH c¸c cÊp theo ph¹m vi ph©n cÊp cña m×nh tæ chøc qu¶n lý theo danh s¸ch ng­êi lao ®éng ë tõng ®¬n vÞ sö dông lao ®éng ®­îc cÊp sæ BHXH . Hµng th¸ng, b¸o c¸o danh s¸ch nh÷ng ng­êi t¨ng gi¶m khi cÊp sæ BHXH thuéc ®Þa bµn vµ ph¹m vi m×nh phô tr¸ch cho c¬ quan BHXH cÊp trªn. NÕu sæ BHXH bÞ mÊt hoÆc h­ háng sÏ ®­îc cÊp l¹i nh­ng ph¶i tu©n thñ sù h­íng dÉn cña c¬ quan BHXH . Nh­ vËy lóc nµy qu¶n lý thu BHXH ®èi víi tõng lao ®éng ®ãng trong tõng th¸ng ( tuy nhiªn c¸ch thøc ®ongs cho BHXH vÉn lµ c¬ quan tËp hîp ®ñ phÝ BHXH sau ®ã nép cho c¬ quan BHXH ). Sau khi c¬ quan sö dông lao ®éng nép ®ñ phÝ BHXH th× c¬ quan BHXH x¸c nhËn lµ ®· ®ãng phÝ BHXH råi giao cho c¬ quan sö dông lao ®éng qu¶n lý sæ. Thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy rÊt khã kh¨n tèn kÐm nh­ng l¹i thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vÒ thùc hiÖn thu, kÓ c¶ trong tr­êng hîp di chuyÓn lao ®éng tõ ®¬n vÞ nµy ®Õn ®¬n vÞ kh¸c. Sau khi hÕt thêi gian lao ®éng , ng­êi lao ®éng ®­îc giao sæ vµ quyÕt ®Þnh nghØ viÖc tõ c¬ quan lµm viÖc ®Õn c¬ quan BHXH ®æi '' PhiÕu lÜnh l­¬ng h­u trî cÊp BHXH ''vµ ®­îc c¬ quan BHXH x¸c nhËn chi tr¶ theo h­íng ®· quy ®Þnh ( tuú thuéc vµo sè th¸ng ®ãng vµ møc ®ãng BHXH cña ng­êi lao ®éng ) , quy c¸ch phiÕu nh­ sau : B¶o hiÓm x· héi ViÖt nam PhiÕu lÜnh l­¬ng h­u M· sè Hä vµ tªn : §Þa chØ: Sè sæ : ChÕ ®é: LÜnh tiÒn tõ th¸ng .. n¨m... t¹i ®¹i diÖn chi tr¶ sè : X·, ph­êng, thÞ trÊn .. quËn huyÖn.. Møc h­ëng hµng th¸ng : Gi¸m ®èc BHXH quËn, huyÖn. ( Ký tªn ®ãng dÊu ) Thùc hiÖn ®­îc ph­¬ng ph¸p nµy rÊt thuËn lîi cho c«ng t¸c thu, tr¸nh ®­îc thÊt tho¸t quü vµ tr¸nh ®­îc sù gian lËn trong viÖc chi tr¶ trî cÊp BHXH . KÕT LUËN . BHXH lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi lín cña quèc gia, chÝnh s¸ch nµy thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n minh, tiÒm lùc vµ søc m¹nh kinh tÕ, kh¶ n¨ng tæ chøc vµ qu¶n lý cña Nhµ n­íc. ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c thu, chi vµ qu¶n lý quü BHXH cña ®Ò tµi qua c¸c thêi kú ®· kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña c¬ quan BHXH lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ ®óng ®¾n, kh¼ng ®Þnh vai trß cña chÝnh s¸ch BHXH dùa trªn nguyªn t¾c '' cã ®ãng BHXH míi ®­îc h­ëng c¸c quyÒn lîi BHXH ' Chuyªn ®Ò nµy ®­îc thùc hiÖn thµnh c«ng lµ nhê sù gióp ®ì tËn t×nh cña ®éi ngò CBCNV huyÖn Yªn S¬n( Tuyªn Quang) sù h­íng dÉn chØ ®¹o tËn t×nh cña c« gi¸o T«n Thanh HuyÒn ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Môc lôc Lêi nãi ®Çu PhÇn 1: kh¸i qu¸t chung vÒ BHXH I/ TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña BHXH II/ c¸c ®èi t­îng cña BHXH III/ chøc n¨ng cña BHXH IV/ TÝnh chÊt cña BHXH V/ Quü BHXH kh¸i niÖm §Æc ®iÓm Nguån h×nh thµnh quü BHXH Mùc ®Ých sö dông quü BHXH TÝnh ®Æc thï cña nghiÖp vô thu BHXH TÝnh ®Æc thï cña nghiÖp vô chi BHXH So s¸nh quü BHXH víi NSNN VI/ C¸c chÕ ®é BHXH VII/ C¬ chÕ t¹o lËp quü BHXH ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi ë n­íc céng hßa Ph¸p ë n­íc Mü VIII/ C¬ chÕ chi BHXH ë c¸c n­íc 1 .Chi trî cÊp h­u trÝ 2 .Chi trî cÊp èm ®au 3 .Chi trî cÊp thai s¶n 4 .Chi trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ BNN PhÇn 2: C«ng t¸c thu, chi vµ qu¶n lý quü BHXH ë BHXH huyÖn Yªn s¬n trong thêi gian qua I/ C¬ chÕ t¹o lËp vµ qu¶n lý nguån quü BHXH II/ C¬ chÕ chi vµ qu¶n lý chi