Đề tài Đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng ở Việt Nam
Mục lục Phần I: Lời nói đầu 2 Phần II: Nội dung 4 Chương 1: Các loại dịch vụ ngân hàng và vì sao phải đa dạng hoá dịch vụ ngân hàng. 4 1.1. Sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng .4 1.1.1. Sự hình thành và phát triển hệ thống ngân hàng trên thế giới. 4 1.1.1.1. Lịch sử hình thành của ngân hàng. 4 1.1.1.2. Quá trình phát triển hệ thống ngân hàng. 5 1.1.2. Vai trò của Ngân hàng trong nền kinh tế. 6 1.2. Các loại dịch vụ ngân hàng hiện nay. 7 1.2.1. Các loại dịch vụ ngân hàng truyền thống. 7 1.2.2.Các loại dịch vụ ngân hàng hiện đại. 8 1.3. Đa dạng hoá nghiệp vụ, dịch vụ ngân hàng – xu thế phát triển tất yếu của các ngân hàng thương mại Việt Nam. 11 1.3.1.Tác động đa dạng hoá nghiệp vụ và dịch vụ ngân hàng trong nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại. 11 1.3.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến đa dạng hoá loại hình dịch vụ ngân hàng 13 Chương 2: Thực trạng đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng tại Việt Nam. 16 2.1. Chuyển sang mô hình ngân hàng kinh doanh đa năng – Xu thế phát triển tất yếu của ngân hàng thương mại Việt Nam. 16 2.2 Thực trạng đa dạng hoá loại hình dịch vụ ngân hàng ở Việt Nam hiện nay. 17 2.3 Hạn chế của đa dạng hoá loại hình dịch vụ ngân hàng ở các ngân hàng thương mại Việt Nam. 19 Chương 3: Giải pháp đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng tại Việt Nam. 20 3.1 Thuận lợi và thách thức trong việc thực hiện đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng ở Việt Nam. 20 3.2 Giải pháp đa dạng hoá loại hình dịch vụ ngân hàng. 23 Phần III: Kết luận 26 Tài liệu tham khảo 27 Phần I: Lời nói đầu Ngân hàng là một loại hình tổ chức kinh doanh có vai trò vô cùng quan trọng. Hệ thống ngân hàng với hàng ngàn chi nhánh hoạt động trên thế giới có thể tác động đến sự phát triển của tất cả mọi lĩnh vực và của toàn bộ nền kinh tế nói chung. Với sự hiện hữu của ngân hàng, chúng ta có thể nhận được các khoản vay để thanh toán cho việc mua sắm hay để trang trải các chi phí khác. Bên cạnh đó,ngân hàng là một địa chỉ hữu ích nếu chúng ta mong muốn nhận được những lời khuyên về việc đầu tư các khoản tiết kiệm hay là viêc lưu giữ và bảo quản các giấy tờ có giá . Ngoài ra, ngân hàng là một địa chỉ tin cậy cho các nhà kinh doanh; ngân hàng cung cấp vốn cho các nhà kinh doanh đầu tư, ngân hàng chu chuyển vốn từ nơi thừa vốn đến nơi thiếu vốn làm cho đồng tiền lưu thông và nền kinh tế phát triển.một khi ngân hàng ngừng cấp vốn thì nền kinh tế gần như ngừng hoạt động.Vì vậy, có thể nói rằng sự hoạt động hiệu quả của hệ thống ngân hàng gắn liền với sự hưng thịnh của nền kinh tế. Ngày nay, khi các nước trên thế giới không ngừng mở rộng hợp tác,thì hoạt động ngân hàng cũng không ngừng phát triển.Đó là sự phát triển về lượng lẫn về chất, nó dược thể hiện trên nhiều phương diện,từ sự ra đời các sản phẩm dịch vụ mới tới sự xuất hiện của các tập đoàn ngân hàng có quy mô toàn cầu. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển thì ngân hàng cũng phải đương đầu với rất nhiều quy định do các quốc gia phối hợp đưa ra nhằm giám sát và kiểm soát hoạt động phục vụ cộng đồng của từng ngân hàng đơn lẻ. Với đề tài "Đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng ở Việt Nam” người viết muốn nói lên cái nhìn tổng quan về các sản phẩm dịch vụ đa dạng mà Ngân hàng thương mại Việt Nam cần phát triển và giải pháp đang dạng hoá sản phẩm dịch vụ của các Ngân hàng thương mại Việt Nam. Cơ cấu bài viết gồm có 3 chương: Chương 1: Các loại hình dịch vụ Ngân hàng và vì sao phải đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng. Chương 2: Thực trạng đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng tại Việt Nam. Chương 3: Giải pháp đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng tại Việt Nam.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Đa dạng hoá loại hình dịch vụ Ngân hàng ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Môc lôc
PhÇn I: Lêi nãi ®Çu 2
PhÇn II: Néi dung 4
Ch¬ng 1: C¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng vµ v× sao ph¶i ®a d¹ng ho¸ dÞch vô ng©n hµng. 4
1.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng .4
1.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng trªn thÕ giíi. 4
1.1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh cña ng©n hµng. 4
1.1.1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng. 5
1.1.2. Vai trß cña Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ. 6
1.2. C¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng hiÖn nay. 7
1.2.1. C¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng truyÒn thèng. 7
1.2.2.C¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i. 8
1.3. §a d¹ng ho¸ nghiÖp vô, dÞch vô ng©n hµng – xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. 11
1.3.1.T¸c ®éng ®a d¹ng ho¸ nghiÖp vô vµ dÞch vô ng©n hµng trong n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i. 11
1.3.2 C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng 13
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng t¹i ViÖt Nam. 16
2.1. ChuyÓn sang m« h×nh ng©n hµng kinh doanh ®a n¨ng – Xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. 16
2.2 Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng ë ViÖt Nam hiÖn nay. 17
2.3 H¹n chÕ cña ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. 19
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng t¹i ViÖt Nam. 20
3.1 ThuËn lîi vµ th¸ch thøc trong viÖc thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng ë ViÖt Nam. 20
3.2 Gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng. 23
PhÇn III: KÕt luËn 26
Tµi liÖu tham kh¶o 27
PhÇn I: Lêi nãi ®Çu
Ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc kinh doanh cã vai trß v« cïng quan träng. HÖ thèng ng©n hµng víi hµng ngµn chi nh¸nh ho¹t ®éng trªn thÕ giíi cã thÓ t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn cña tÊt c¶ mäi lÜnh vùc vµ cña toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung.
Víi sù hiÖn h÷u cña ng©n hµng, chóng ta cã thÓ nhËn ®îc c¸c kho¶n vay ®Ó thanh to¸n cho viÖc mua s¾m hay ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ kh¸c.
Bªn c¹nh ®ã,ng©n hµng lµ mét ®Þa chØ h÷u Ých nÕu chóng ta mong muèn nhËn ®îc nh÷ng lêi khuyªn vÒ viÖc ®Çu t c¸c kho¶n tiÕt kiÖm hay lµ viªc lu gi÷ vµ b¶o qu¶n c¸c giÊy tê cã gi¸...
Ngoµi ra, ng©n hµng lµ mét ®Þa chØ tin cËy cho c¸c nhµ kinh doanh; ng©n hµng cung cÊp vèn cho c¸c nhµ kinh doanh ®Çu t, ng©n hµng chu chuyÓn vèn tõ n¬i thõa vèn ®Õn n¬i thiÕu vèn lµm cho ®ång tiÒn lu th«ng vµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.mét khi ng©n hµng ngõng cÊp vèn th× nÒn kinh tÕ gÇn nh ngõng ho¹t ®éng.V× vËy, cã thÓ nãi r»ng sù ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña hÖ thèng ng©n hµng g¾n liÒn víi sù hng thÞnh cña nÒn kinh tÕ.
Ngµy nay, khi c¸c níc trªn thÕ giíi kh«ng ngõng më réng hîp t¸c,th× ho¹t ®éng ng©n hµng còng kh«ng ngõng ph¸t triÓn.§ã lµ sù ph¸t triÓn vÒ lîng lÉn vÒ chÊt, nã dîc thÓ hiÖn trªn nhiÒu ph¬ng diÖn,tõ sù ra ®êi c¸c s¶n phÈm dÞch vô míi tíi sù xuÊt hiÖn cña c¸c tËp ®oµn ng©n hµng cã quy m« toµn cÇu.
Tuy nhiªn, cïng víi sù ph¸t triÓn th× ng©n hµng còng ph¶i ®¬ng ®Çu víi rÊt nhiÒu quy ®Þnh do c¸c quèc gia phèi hîp ®a ra nh»m gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng phôc vô céng ®ång cña tõng ng©n hµng ®¬n lÎ.
Víi ®Ò tµi "§a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng ë ViÖt Nam” ngêi viÕt muèn nãi lªn c¸i nh×n tæng quan vÒ c¸c s¶n phÈm dÞch vô ®a d¹ng mµ Ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam cÇn ph¸t triÓn vµ gi¶i ph¸p ®ang d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÞch vô cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam.
C¬ cÊu bµi viÕt gåm cã 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: C¸c lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng vµ v× sao ph¶i ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng t¹i ViÖt Nam.
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng t¹i ViÖt Nam.
PhÇn II: Néi dung
Ch¬ng 1
C¸c lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng vµ v× sao
ph¶i ®a d¹ng ho¸ dÞch vô ng©n hµng
1.1 Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn hÖ thèng Ng©n hµng.
1.1.1 Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn hÖ thèng Ng©n hµng trªn thÕ giíi.
1.1.1.1 LÞch sö ra ®êi cña Ng©n hµng.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, Ng©n hµng lµ mét tæ chøc quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ;lµ mét tæ chøc trung gian tµi chÝnh thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tËp trung, ph©n phèi l¹i vèn tiÒn tÖ còng nh c¸c dÞch vô cã liªn quan ®Õn tµi chÝnh-tiÒn tÖ kh¸c trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Lµ mét s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, cho nªn lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸.TiÒn th©n cña c¸c nghiÖp vô hiÖn ®¹i b¾t nguån tõ nghÒ ®æi tiÒn vµ ®óc tiÒn cña c¸c thî vµng.Ngßi lµm nghÒ ®óc tiÒn, ®æi tiÒn thùc hiÖn kinh doanh tiÒn tÖ b»ng c¸ch ®æi ngo¹i tÖ lÊy b¶n tÖ vµ ngîc l¹i.Lîi nhuËn thu ®îc tõ chªnh lÖch gi¸ mua vµ gi¸ b¸n.
Do yªu cÊt tr÷ tiÒn cña l·nh chóa, c¸c nhµ bu«n… nhiÒu ngêi lµ nghÒ ®æi tiÒn thùc hiÖn lu«n c¶ nghiÖp vô cÊt tr÷ hé. DÇn dÇn do cã uy tÝn, nh÷ng ngêi gi÷ hé tiÒn b¹c cña c¸c nhµ bu«n, thanh to¸n hé vµ do tÝch luü ®îc nhiÒu tiÒn hä kiªm lu«n c¶ nghÒ cho vay.Trong mét thêi gian dµi, tõ nghÒ ®æi tiÒn ®· ph¸t triÓn thµnh nghÒ Ng©n hµng.NghÒ Ng©n hµng thêi k× ®Çu chØ bao gåm c¸c nghiÖp vô ®¬n gi¶n nh:®æi tiÒn, nhËn tiÒn göi,b¶o qu¶n hé tiÒn, thanh to¸n, chuyÓn tiÒn cho vay; nghiÖp vô cho vay mang tÝnh chÊt cho vay nÆng l·i, cho nªn c¸c Ng©n hµng thêi k× nµy gäi lµ Ng©n hµng cho vay nÆng l·i.
Trong lÞch sö ph¸t triÓn, nghÒ Ng©n hµng ®· tr¶i qua nhiÒu bíc th¨ng trÇm. NghÒ nµy ®îc ph¸t triÓn tõ thêi thîng cæ ®Õn thêi k× trung cæ, nghÒ Ng©n hµng bÞ ®×nh ®èn do sù sôp ®æ cña ®Õ quèc La M·.§Õn thêi k× phôc hng, nghÒ nµy ®îc phôc håi vµ ph¸t triÓn kh¸ m¹nh.Sè lîng c¸c tæ chøc kinh doanh tiÒn t¨ng thªm, nhiÒu nghiÖp vô míi ®îc ¸p dông,nh nghiÖp vô thanh to¸n b»ng th¬ng phiÕu, thanh to¸n bï trõ, nghiÖp vô b¶o l·nh cho vay vµ thanh to¸n...Mét sè tæ chøc kinh doanh tiÒn xuÊt hiÖn trong thêi k× nµy ®· mang d¸ng dÊp kiÓu Ng©n hµng hiÖn ®¹i, nh Banco di barcelone thµnh lËp n¨m 1401 vµ Banco di Valencia thµnh lËp n¨m 1409 ë T©y Ban Nha, banco di Realto thµnh lËp n¨m 1587 ë V¬nidoq(Italia).
Lo¹i h×nh Ng©n hµng hiÖn ®¹i thùc sù xuÊt hiÖn trªn thÕ giíi vµo thÕ kû 17, víi viÖc thµnh lËp nh÷ng Ng©n hµng: Ng©n hµng AmxtÐc®am n¨m 1609 ë Hµ Lan, Ng©n hµng Hamburg n¨m 1619 ë §øc, Ng©n hµng Anh quèc n¨m 1694.
1.1.1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hÖ thèng Ng©n hµng.
Tõ thÕ kû 15 dÕn cuèi thÕ kû 18, ë c¸c níc T©y ¢u, ng©n hµng hiÖn ®¹i lÇn lît ®îc thµnh lËp do chuyÓn ho¸ tõ c¸c ng©n hµng cho vay nÆng l·i, hoÆc ®îc thiÕt lËp míi.
Ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng nµy, nh×n chung t¬ng tù nhau. Chóng ®Òu lµ lo¹i Ng©n hµng ®a n¨ng, tiÕn hµnh c¸c nghiÖp vô tiÒn göi, chiÕt khÊu, cho vay, ph¸t hµnh giÊy b¹c, ®æi tiÌn, chuûen tiÒn. Mçi ng©n hµng lµ mét”v¬ng quèc”riªng, cha t¹o thµnh mét hÖ thèng cã mèi liªn kÕt chÆt chÏ.
Trong thÕ kû 18 vµ nhÊt lµ thÕ kû 19, sù më réng nhanh chãng kinh tÕ hµng ho¸ ë c¸c níc T©y ¢u vµ B¾c Mü ®· thóc ®Èy sù h×nh thµnh hÖ thèng Ng©n hµng 2 cÊp.
Mét mÆt, h×nh thµnh ng©n hµng ph¸t hµnh tiÒn thèng nhÊt cho c¶ níc, xo¸ bá t×nh tr¹ng ph¸t hµnh tiÒn ph©n t¸n. Ban ®Çu ngêi ta ban hµnh c¸c ®¹o luËt h¹n chÕ sè läng ng©n hµng ®îc phÐp ph¸t hµnh tiÒn, giµnh quyÒn nµy cho mét sè ng©n hµng lín. DÇn dÇn, trong thÕ kû 19, c¸c níc T©y ¢u ®· giµnh quyÒn ph¸t hµnh tiÒn cho mét ng©n hµng duy nhÊt.
MÆt kh¸c, ë c¸c níc nµy xuÊt hiÖn ngµy mét nhiÒu c¸c tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ víi nhiÒu tÝnh n¨ng, tªn gäi, quy m« ho¹t déng kh¸c nhau, nh ng©n hµng th¬ng m¹i, c«ng ty tµi chÝnh, hîp t¸c x· tÝn dông...
Sang ®Çu thÕ kû 20,nÒn kinh tÕ ë c¸c níc ¢u-Mü khñng ho¶ng s©u s¾c, ®ßi hái sù can thiÖp m¹nh mÏ cña Nhµ níc vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi, ®Æc biÖt lµ sù ph¸t huy vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m«, nh»m kh¾c phôc khñng ho¶ng, duy tr× chñ nghÜa t b¶n.
Mét trong nh÷ng c«ng cô ®iÒu chØnh vÜ m« quan träng hµng ®Çu Nhµ níc ph¶i n¾m lµ hÖ thèng Ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ ng©n hµng ph¸t hµnh, biÕn nã thµnh c¬ quan Nhµ níc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tiÒn tÑ, tÝn dông vµ thanh to¸n cña ®Êt níc. Trong bèi c¶nh nh vËy, ng©n hµng ph¸t hµnh ®· chuyªn thµnh ng©n hµng trung ¬ng. §©y kh«ng chØ thuÇn tuý lµ sù thay ®æi c¬ b¶n vÒ chøc n¨ng ho¹t ®éng cña lo¹i ng©n hµng nµy. NÕu nh chøc n¨ng c¬ b¶n cña ng©n hµng ph¸t hµnh tiÒn cßn thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông vµ thanh to¸n, ®iÒu tiÕt khèi lîng tiÒn lu th«ng nh¨m ®¶m b¶o sù æn ®Þnh vÒ tiÒn tÖ, gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¨ng trëng kinh tÕ.
Thêi kú nµy, c¸c ng©n hµng kinh doanh ph¸t triÓn m¹nh ë c¸c níc ¢u Mü còng nh c¸c níc thuéc ®Þa, b¸n thuéc ®Þa thuéc ch©u lôc ¸, Phi vµ Mü la tinh.
Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2,víi xu thÕ quèc tÕ ho¸ vµ nhÊt thÓ ho¸ vÒ kinh tÕ – tµi chÝnh, hÖ thèng ng©n hµng ë mçi níc ®îc hoµn chØnh thªm mét buíc, ®ång thêi trªn ph¹m vi khu vùc vµ trªn ph¹m vi toµn cÇu ®· xuÊt hiÖn c¸c tæ chøc Ngan hµng quèc tÕ nh Quü tiÒn tÖ quèc tÕ,Ng©n hµng thÕ giíi, Ng©n hµng ph¸t triÓn khu vùc, bªn c¹nh Ng©n hµng th¬ng m¹i siªu quèc gia.Nh÷ng ng©n hµng nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc phèi hîp chÝnh s¸ch tµi chÝnh - tiÒn tÖ gi÷a c¸c níc vµ cña céng ®ång c¸c quèc gia trªn thÕ giíi.
1.1.2 Vai trß cña Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ.
Ng©n hµng víi ho¹t ®éng cña m×nh ®ãng vai trß v« cïng quan träng trong nÒn kinh tÕ; Ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn nhiÒu vai trß ®Ó cã thÓ duy tr× kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ®¸p øng nhu cÇu x· héi.ng©n hµng co h÷ng vai trß c¬ b¶n sau:
*Vai trß trung gian:ChuyÓn c¸c kho¶n tiÕt kiÖm, chñ yÕu tõ hé gia®×nhthµnh c¸c kho¶n tÝn dông cho c¸c tæ chøc kinh doanh vµ c¸c thµnh phÇn kh¸c ®Ó ®Çu t vµo nhµ cöa thiÕt bÞ vµ tµi s¶n kh¸c.
*Vai trß thanh to¸n:Thay mÆt kh¸ch hµng thùc hiÖn thanh to¸n cho viÖc mua hµng ho¸ vµ dÞch vô(nh b»ng c¸ch ph¸t hµnh vµ bï trõ sÐc, cung cÊp m¹ng líi thanh to¸n ®iÖn tö, kÕt nèi c¸c quü vµ ph©n phèi tiÒn giÊy vµ tiÒn ®óc).
*Vai trß b¶o l·nh;Cam kÕt tr¶ nî cho kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n(ch¼ng h¹n ph¸t hµnh th tÝn dông).
*Vai trß ®¹i lý:Thay mÆt kh¸hc hµng qu¶n lý vµ b¶o vÖ tµi s¶n cña hä ph¸t hµnh hoÆc chuéc l¹i chøng kho¸n(thêng ®îc thùc hiÖn t¹i phßng uû th¸c)
*Vai trß thùc hiÖn chÝnh s¸ch:Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña chÝnh phñ, gãp phÇn ®iÒu tiÕt sù t¨ng trëng kinh tÕ vµ theo ®uæi c¸c môc tiªu x· héi.
1.2 C¸c lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng.
1.2.1 C¸c lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng truyÒn thèng.
1.2.1.1 NhËn tiÒn göi.
Cho vay ®îc coi lµ ho¹t ®éng sinh lêi cao, do ®ã c¸c Ng©n hµng ®· t×m mäi c¸ch ®Ó huy ®éng ®îc tiÒn.Mét trong nh÷ng nguån thu quan träng lµ c¸c kho¶n tiÒn göi(thanh to¸n vµ tiÕt kiem cña kh¸ch hµng) – mét quü sinh lîi ®îc göi t¹i Ng©n hµng trong kho¶ng thêi gian nhiÒu tuÇn, nhiÒu th¸ng, nhiÒu n¨m, ®îc ng©n hµng tr¶ l·i.
Trong lÞch sö ®· cã nh÷ng kû lôc vÒ l·i suÊt, ch¶ng h¹n ng©n hµng Hy L¹p ®· tr¶ l·i suÊt 16% mät n¨m ®Ó thu hót c¸c kho¶n tiÒn göi nh¨m môc ®Ých cho vay ®ãi víi c¸c chñ tµu ë §Þa Trung H¶i víi alÜ suÊt gÊp ®«i hay gÊp 3 l·i suÊt tiÕt kiÖm.
1.2.1.2 ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu vµ cho vay th¬ng m¹i.
Ngay thêi kú ®Çu, c¸c ng©n hµng ®· chiÕt khÊu th¬ng phiÕu mµ thùc tÕ lµ cho vay ®èi víi nh÷ng ngêi b¸n (ngêi b¸n chuyÓn c¸c kho¶n ph¶i thu sang cho ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn tríc).Sau ®ã lµ bíc chuyÓn tiÕp tõ chiÕt khÊu th¬ng phiÕu sang cho vay trùc tiÕp ®èi víi c¸c kh¸ch hµng, gióp hä cã vèn ®Ó mua hµng dù tr÷ nh»m më réng s¶n xuÊt kinh doanh.
1.2.1.3 Thanh to¸n.
Ng©n hµng cung cÊp c¸c tµi kho¶n giao dÞch vµ thùc hiÖn thanh to¸n.Khi c¸c doanh nh©n göi tiÒn vµo Ng©n hµng, hä nh©n thÊy Ng©n hµng kh«ng chØ b¶o qu¶n mµ cßn thùc hiÖn c¸c lÖnh chi tr¶ cho kh¸ch hµng cña hä.Thanh to¸n qua Ng©n hµng ®· më ®Çu cho thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, tøc lµ ngêi göi tiÕt kiÖm kh«ng cÇn ph¶i ®Õn ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn mµ chØ cÇn viÕt giÊy chi tr¶ cho kh¸ch, kh¸ch hµng mang giÊy ®Õn Ng©n hµng sÏ nhËn ®îc tiÒn.
1.2.2 C¸c lo¹i dÞch vô Ng©n hµng hiÖn ®¹i.
1.2.2.1 Cho vay.
a) Cho vay tiªu dïng.
Trong giai ®o¹n ®Çu hÇu hÕt c¸c Ng©n hµng kh«ng tÝch cùc cho vay ®èi víi c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh bëi v× hä tin r»ng c¸c kho¶n vay cho tiªu dïng rñi ro vì nî t¬ng ®èi cao.Sù gia t¨ng thu nhËp cña ngêi tiªu dung vµ sù canh tranh trong cho vay ®· buéc c¸c Ng©n hµng ph¶i híng tíi ngêi tiªu dïng nh mét kh¸ch hµng tiÒm n¨ng.Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2, tÝn dông tiªu dïng ®· trë thµnh mættong nh÷ng lo¹i h×nh tÝn dông t¨ng trëng nhanh nhÊt ë c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
b) Tµi trî dù ¸n.
Bªn c¹nh cho vay truyÒn thèng lµ cho vay ng¾n h¹n,c¸c ng©n hµng ngµy cµng trë nªn n¨ng ®éng trong viÖc tµi trî cho x©y dùng nhµ m¸y míi ®Æc biÖt lµ trong c¸c nghµnh c«ng nghÖ cao.Do lo¹i h×nh tÝn dông nµy, nh×n chung rñi ro cao song l·i l¹i lín.
1.2.2.2 ThÎ tÝn dông.
ThÎ tÝn dông gióp cho viÖc mua hµng ho¸ vµ c¸c dÞch vô tr¶ tiÒn sau. Mçi ngêi cã thÓ ®îc cÊp mét h¹n møc tÝn dông theo tµi kho¶n thÎ tÝn dông cña anh ta, c¸c tµi kho¶n nµy hoµn toµn t¸ch khái tµi kho¶n th«ng thêng cña Ng©n hµng vµ chØ dµnh cho c¸c thÎ do Ng©n hµng ph¸t hµnh;thÎ tÝn dông ®îc më t¹i phßng thÎ tÝn dông cña Ng©n hµng.ViÖc thanh toan hµng ho¸, dÞch vô ®îc thùc hiÖn t¹i n¬i cã m¸y ®Æc biÖt ®Ó lËp c¸c ho¸ ®¬n ghi c¸c giao dÞch b¸n hµng vµ t¹i c¸c ®iÓm b¸n lÎ cã c¸c ký hiÖu cña lo¹i thÎ tÝn dông mµ chóng chÊp nhËn.
1.2.2.3 M¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM).
ThËp niªn 80 chøng kiÕn sù ph¸t triÓn cña c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng ®a chøc n¨ng.Nh÷ng m¸y nµy ®· ®îc nèi m¹ng ®iÖn to¸n nh»m cung cÊp rÊt nhiÒu dÞch vô Ng©n hµng vµ vËn hµnh víi thÕ hÖ míi nhÊt cña c¸c tÊm thÎ nhùa cã mét d¶i tõ tÝnh ®îc lu tr÷ c¸c chi tiÕt tµi chÝnh c¸ nh©n cña ngêi cÇm thÎ.C¸c ng©n hµng kh¸c nhau th× vËn hµnh c¸c lo¹i m¸y kh¸c nhau.Khi ®a thÎ vµo m¸y, hµnh ®éng nµy kÕt nèi m¸y ATM víi m¸y tÝnh cña Ng©n hµng.Th«ng qua th«ng tin lu tr÷ trªn d¶i tõ tÝnh cña thÎ, m¸y tÝnh cã thÎ tra cøu tµi kho¶n cña kh¸ch hµng.M¸y rót tiÒn sau ®ã cã thÓ ®a ra sè tiÒnmÆt mµ ngêi cÇm thÎ muèn rót víi mét giíi h¹n nµo ®ã, chØ cã chñ thÎ míi biÕt sè d trong tµi kho¶n cña anh ta,gióp anh ta ®Æt sæ sÐc hay mét lÖnh thanh to¸n chuyÓn kho¶n víi ®iÒu kiÖn ph¶i chi tiÕt vÒ Ng©n hµng cña ngêi ®îc thanh to¸n.
Trong mét sè trêng hîp,gi÷a c¸c Ng©n hµng cã sù hîp t¸c víi nhau, theo ®ã mét thÎ ATM cña Ng©n hµng nµy cã thÎ ®îc dïng víi m¸y rót tiÒn cña Ng©n hµng kh¸c trong khi vÉn cã thÓ ghi nî vµo ®óng tµi kho¶n.
1.2.2.4 Kinh doanh ngo¹i tÖ.
Trong thÞ trêng tµi chÝnh hiÖn nay, mua b¸n ngo¹i tÖ thêng chØ do c¸c Ng©n hµng lín nhÊt thùc hiÖn bëi v× nh÷ng giao dÞch nh vËy cã møc ®é rñi ro cao, ®ång thêi yªu cÇu ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao.
1.2.2.5 DÞch vô ng©n hµng t¹i gia.
Trong khi ATM cung cÊp dÞch vô Ng©n hµng ®iÖn tö th× ng©n hµng t¹i gia l¹i m¹ng ®Õn lîi Ých kh¸c.Sö dông hÖ thèng nµy, mét ngêi cã tµi kho¶n cã thÓ hoÆc göi th«ng tin vµo m¸y tÝnh cña ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i hoÆc nèi 1 chiÕc ti vi hay man h×nh t¹i nhµ víi m¸y tÝnh cña ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i.Theo c¸ch nµy, c¸c giao dÞch ng©n hµngcã thÓ thùc hiÖn 24/24h, suèt 7 ngµy trong tuÇn.Th«ng thêng th× c¸c chñ tµi kho¶n v·ng lai, tµi kho¶n tiÒn göi, tµi kho¶n ng©n quü vµ tµi kho¶n ®a n¨ng cã thÓ ®îc sö dông dÞch vô nµy. §Ó phßng chèng viÖc sö dông kh«ng ®îc phÐp, mçi chñ tµi kho¶n ®Òu ph¶i më m· sè an toµn riªng tríc khi thùc hiÖn giao dÞch.
1.2.2.6 Cung cÊp dÞch vô m«i giíi vµ ®Çu t chøng kho¸n.
NhiÒu ng©n hµng ®ang phÊn ®Êu cung cÊp ®ñ c¸c dÞch vô tµi chÝnh cho phÐp kh¸ch hµng tho¶ m·n mäi nhu cÇu. §©y lµ mét trong nh÷ng lý do khiÕn c¸c ng©n hµng b¾t ®Çu b¸n c¸c dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n, cung cÊp cho kh¸ch hµng c¬ héi mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu vµ c¸c chøng kho¸n kh¸c mµ kh«ng ph¶i nhê ®Õn kinh doanh chøng kho¸n. Trong mét vµi trêng hîp ng©n hµng tæ chøc ra c«ng ty chøng kho¸n hoÆc c«ng ty m«i giíi chøng kho¸n.
1.2.2.7 Cung cÊp dÞch vô uû th¸c vµ t vÊn.
Do ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh c¸c ng©n hµng cã rÊt nhiÒu chuyªn gia vÒ qu¶n lý tµi chÝnh. V× vËy, nhiÒu c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp ®· nhê ng©n hµng qu¶n lý tµi s¶n vµ qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh hé.
DÞch vô uû th¸c ph¸t triÓn sang c¶ uû th¸c vay hé, uû th¸c cho vay hé, uû th¸c ph¸t triÓn , uû th¸c ®Çu t. ThËm chÝ, c¸c ng©n hµng ®ãng vai trß lµ ngêi ®îc uû th¸c trong di chóc, qu¶n lý tµi s¶n cho kh¸ch hµng ®· qua ®êi b»ng c¸ch c«ng bè taif s¶n, b¶o qu¶n tµi s¶n cã gi¸. NhiÒu kh¸ch hµng coi ng©n hµng nh mét chuyªn gia t vÊn tµi chÝnh. Ng©n hµng s½n sµng t vÊn vÒ ®Çu t, qu¶n lý vÒ tµi chÝnh, vÒ thµnh lËp, mua b¸n, s¸t nhËp doanh nghiÖp.
1.2.2.8 Qu¶n lý ®Çu t.
Mét trong nh÷ng dÞch vô mµ ng©n hµng cung cÊp lµ qu¶n lý ®Çu t cho kh¸ch hµng.§iÒu nµy ®Æc biÖt phï hîp cho kh¸ch hµng lµ t nh©n ®· cã ®Çu t vµo thÞ trêng chøng kho¸n hoÆc nh÷ng ai muèn ®Çu t theo c¸ch nµy.§Ó qu¶n lý tèt c¸c kho¶n ®Çu t, cÇn phØa cã thêi gian vµ kÜ n¨ng chuyªn m«n mµ c¸c ng©n hµng cã kh¶ n¨ng cung cÊp trªn c¬ së mét kho¶n phÝ nµo ®ã.
DÞch vô nµy dµnh cho tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng t nh©n lµ ngêi ®Çu t dµi h¹n, chØ kh«ng dµnh cho nh÷nh nhµ ®Çu t t×m kiÕm thu nhËp ng¾n h¹n, muèn thay ®æi liªn tôc trong ®Çu t.§èi víi kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp, ng©n hµng cã nh÷ng chÝnh ss¸ch qu¶n lý ®Çu t ®Æc biÖt riªng.
1.2.2.9 Cung cÊp c¸c dÞch vô b¶o hiÓm.
Tõ nhiÒu n¨m nay, c¸c ng©n hµng ®· b¸n b¶o hiÓm cho kh¸ch hµng,®iÒu ®ã ®¶m b¶o cho viÖc hoµn tr¶ trong trêng hîp khach hµng bÞ chÕt, bÞ tµn phÕ hay gÆp rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n.
1.2.2.10 B¶o l·nh.
Do kh¶ n¨ng thanh to¸n cña mét ng©n hµng cho mét kh¸ch hµng lµ rÊt lín vµ do ng©n hµng n¾m gi÷ tiÒn göi cña kh¸ch hµng, nªn ng©n hµng cã uy tÝn trong b¶o l·nh cho kh¸ch hµnanTrong nh÷ng n¨n gÇn ®©y,nghiÖp vô b¶o l·nh ngµy cµng ®a d¹ng vµ ph¸t triÓn m¹nh.Ng©n hµng thêng b¶o l·nh cho kh¸ch hµng cña m×nh mua chÞu hµng ho¸ vµ trang thiÕt bÞ, ph¸t hµnh chøng kho¸n,vay vèn cña tæ chøc tÝn dông kh¸c…
1.3 §a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng – xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam.
1.3.1 T¸c ®éng ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng trong n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i.
* Thø nhÊt: §a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô gióp ng©n hµng ph©n t¸n vµ gi¶m rñi ro.
Mét NHTM kinh doanh ®a d¹ng c¸c nghiÖp vô, dÞch vô sÏ ph©n t¸n, gi¶m nhiÒu rñi ro vµ n©ng cao ®îc lîi nhuËn.Bëi v×,nÕu theo nghiÖp vô truyÒn thèng vµ cæ ®iÓn, ng©n hµng thu lîi nhuËn chñ yÕu tõ ho¹t ®éng tÝn dông; nhng tÝn dông l¹i chøa ®ùng nhiÒu rñi ro vµ bÊt tr¾c, do ng©n hµng ë vµo thÕ bÞ ®éng khi cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng.Thùc tÕ ®· cã qu¸ nhiÒu NHTM trªn thÕ giíi bÞ ph¸ s¶n v× ®Çu t , mµ kh«ng thu håi ®îc nî.ChØ víi tû lÖ nî khã ®ßi vît qu¸ møc cho phÐp tõ 4-5% tæng d nî còng ®· lµm cho c¸c NHTM kh«ng cßn lîi nhuËn vµ mÊt dÇn vèn tù cã.V× thÕ, thùc hiÖn kinh doanh nhiÒu nghiÖp vô, dÞch vô ng©n hµng kh¸c bªn c¹nh nghiÖp vô tÝn dông sÏ gióp ph©n t¸n bít rñi ro vµ gi¶m rñi ro;do ®ã lµm t¨ng lîi nhuËn cña ng©n hµng.Ngµy nay c¸c NHTM ®Òu cè g¾ng ®a d¹ng ho¸ nghiÖp vô cña m×nh, thùc hiÖn c©u ch©m ng«n:”§õng ®Æt tÊt c¶ trøng cña b¹n vµo trong mét c¸i ræ”.
*Thø hai: §a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng sÏ lµm t¨ng lîi nhuËn cña NHTM.
Khi thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô NHTM sÏ se dông triÖt ®Ó, cã hiÖu qu¶ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ®éi ngò c¸n bé cña mçi ng©n hµng; do vËy, gi¶m chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ ho¹t ®éng, t¨ng lîi nhuËn tèi ®a cho ng©n hµng.
*Thø ba: Thóc ®Èy c¸c nghiÖp vô cïng ph¸t triÓn.
C¸c nghiÖp vô cña NHTM ®Òu cã mèi quan hÖ víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i víi nhau t¹o thµnh mét thÓ thèng nhÊt vµ thóc ®Èy nhau cïng ph¸t triÓn.Huy ®éng vèn t¹o nguån cho viÖc thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông vµ ph¸t triÓn dÞch vô; nhng ngîc l¹i thu hót kh¸ch hµng víi nh÷ng nguån tiÒn nhµn rçi cña hä. NÒn kinh tÕ thÞ trêng cµng ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp cµng ®a d¹ng ho¸ kinh doanh vµ nhu cÇu vÒ c¸c dÞch vô ng©n hµng, tµi chÝnh ngay cµng phong phó ®a d¹ng ®iÒu ®ã ®ßi hái sù phôc vô cña ng©n hµng còng ph¶i ®a d¹ng theo. ChØ khi thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng míi cung cÊp ®îc nhiÒu lo¹i dÞch vô ng©n hµng mét c¸ch nhanh chãng, linh ho¹t, cã chÊt lîng cho kh¸ch hµng vµ nÒn kinh tÕ. H¬n n÷a, viÖc phôc vô kh¸ch hµng theo ph¬ng thøc “trän gãi” bao giê còng u viÖt h¬n ph¬ng thøc ®¬n lÎ.
*Thø t: T¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña NHTM trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Trong ®iÒu kiÖn cã rÊt nhiÒu ng©n hµng víi c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau, nhiÒu ng©n hµng liªn doanh víi níc ngoµi vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh – tÝn dông cïng ho¹t ®éng, ®· t¹o sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t gi÷a c¸c ng©n hµng. Ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông nµo muèn tån t¹i, muèn ph¸t triÓn, ®¹t ®îc lîi nhuËn cao vµ t¹o vÞ thÕ cña m×nh trong c¹nh tranh ®Òu ph¶i thay ®æi, c¶i tiÕn ho¹t ®éng sao cho ®¸p øng kÞp thêi, thuËn tiÖn c¸c nhu cÇu ®ßi hái phong phó, ®a d¹ng kh¸ch hµng ®Ó thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n. Muèn lµm ®îc ®iÒu nµy, th× c¸ch tèt nhÊt ph¶i ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô, nh÷ng ng©n hµng ho¹t ®éng ®¬n ®iÖu dÔ bÞ ph¸ s¶n, hoÆc tù ®ãng cöa do kh«ng dÔ dµng chuyÓn híng kinh doanh hoÆc gi÷ cho ho¹t ®éng ng©n hµng ®ã lu«n æn ®Þnh.
1.3.2 C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng.
1.3.2.1 Sù gia t¨ng nhanh chãng trong danh môc dÞch vô.
Qu¸ tr×nh më réng dah môc dÞch vô ®· ¨ng tèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y díi ¸p lùc c¹nh tranh gia t¨ng tõ c¸c tæ chøc tµi chÝnh kh¸c, tõ sù hiÓu biÕt vµ ®ßi hëi cao h¬n cña kh¸ch hµng vµ tõ sù thay ®æi c«ng nghÖ.C¸c dÞch vô míi ®· cã ¶nh hëng tèt ®Õn nghµnh ng©n hµng th«ng qua viÖc t¹o nh÷ng nguån thu míi cho ng©n hµng – c¸c kho¶n lÖ phÝ cña dÞch vô kh«ng ph¶i l·i, mét bé ph©n cã xu híng t¨ngtrëng nhanh h¬n so víi c¸c nguån thu truyÒn thèng tõ l·i cho vay.
1.3.2.2 Sù gia t¨ng c¹nh tranh.
Sù c¹nh tranh trong lÜnh vùc dÞch vô tµi chÝnh ®ang ngµy cµng trë nªn quyÕt liÖt khi ng©n hµng vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh më réng trong danh môc dÞch vô.C¸c ng©n hµng ®Þa ph¬ng cung cÊp tÝn dông, kÕ ho¹ch tiÕt kiÖm, kÕ ho¹ch hu trÝ, dÞch vô t vÊn tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp vµ ngêi tiªu dïng.
1.3.2.3 Phi qu¶n lý ho¸.
C¹nh tranh vµ qu¸ tr×nh më réng dÞch vô ng©n hnµg còng ®îc thóc dÈy bëi sù níi láng c¸c quy ®Þnh – gi¶m bít søc m¹nh kiÓm so¸t cña ChÝnh phñ.Xu híng níi láng c¸c quy ®Þnh ®· ®îc b¾t ®Çu víi viÖc ChÝnh phñ n©ng l·i suÊt trÇn ®èi víi tiÒn göi tiÕt kiÖm nh»m cè g¾ng gióp c«ng chóng mét møc thu nhËp kh¸ h¬n tõ kho¶n tiÕt kiÖm cña m×nh.Cïng lóc ®ã, nhiÒu lo¹i tµi kho¶n tiÒn göi míi ®îc ph¸t triÓn gióp cho c«ng chóng cã thÓ hëng l·i trªn c¸c tµi kho¶n giao dÞch.
1.3.2.4 Sù gia t¨ng chi phÝ vèn.
Sù níi láng luËt lÖ kÕt hîp víi sù gia t¨ng canh tranh lµm t¨ng chi phÝ trung b×nh thùc cña tµi kho¶n tiÒn göi – nguån vèn c¬ b¶n cña ng©n hµng.Víi sù níi láng c¸c luËt lÖ, ng©n hµng buéc ph¶i tr¶ l·i suÊt do thÞ trêng c¹nh tranh quyÕt dÞnh cho phÇn lín tiÒn göi.
1.3.2.5 Sù gia t¨ng c¸c nguån vèn nh¹y c¶m víi l·i suÊt.
C¸c qui ®Þnh cña ChÝnh phñ ®èi víi c«ng nghiÖp ng©n hµng t¹o cho kh¸ch hµng kh¶ n¨ng nhËn ®îc møc thu nhËp cao h¬n tõ tiÒn göi,nhng chØ cã c«ng chóng míi lµm cho c¸c c¬ héi ®ã trë thµnh hiÖn thùc.Ng©n hµng ph¶i phÊn ®Êu ®Ó t¨ng cêng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn ph¬ng diÖn thu nhËp tr¶ cho c«ng chóng göi tiÒn vµ ph¶i nh¹y c¶m h¬n víi ý thÝch thay ®æi cña x· héi vÒ vÊn ®Ò ph©n phèi c¸c kho¶n tiÕt kiÖm.
1.3.2.6 C¸ch m¹ng trong c«ng nghÖ ng©n hµng.
§èi mÆt víi chi phÝ ho¹t ®éng cao h¬n, tõ nhiÒu n¨m gÇn ®©y c¸c ng©n hµng ®· vµ ®ang chuyÓn sang sö dông hÖ thèng ho¹t ®éng tù ®éng vµ ®iÖn tö thay chohÖ thèng dôa trªn lao ®éng thñ c«ng, ®Æc biÖt lµ trong viÖc nhËn tiÒn göi, thanh to¸n bï trõ vµ cÊp tÝn dông.Tuy nhiªn, nh÷ng kinh nghiÖm gÇn ®©y cho thÊy mét nghanh ng©n hµng tù ®éng cã thÓ vÉn cßn lµ ®iÒu xa vêi.Mét tû lÖ lín kh¸ch hµng vÉn a chuéng c¸c dÞch vô cña con ngêi vµ nh÷ng c¬ héi ®Ó nhËn ®îc t vÊn c¸ nh©n vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh.
1.3.2.7 Sù cñng cè vµ më réng ho¹t ®éng vÒ mÆt ®Þa lý.
Sö dông cã hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh tù ®éng ho¸ vµ nh÷ng ®æi míi c«ng nghÖ ®ßi hái c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng ph¶i cã qui m« lín.V× vËy, ng©n hµng cÇn ph¶i më réng c¬ së kh¸ch hµng b»ng c¸ch v¬n tíi c¸c thÞ trêng míi, xa h¬n, vµ gia t¨ng sè lîng tµi kho¶n, kÕt qu¶ lµ ho¹t ®éng më chi nh¸nh ng©n hµng diÔn ra.
Víi sù ph¸t triÓn cña tù ®éng ho¸, ngµy cµng nhiÒu ng©n hµng më chi nh¸nh ë nh÷ng vïng xa víi c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng vµ m¸y rót tiÒn tù ®éng – mét ph¬ng ph¸p më réng quy m« thÞ trêng h¬n lµ x©y dùng c¸c c¬ së vËt chÊt míi. Trong nhiÒu trêng hîp, hÖ thèng thiÕt bÞ vÖ tinh cung cÊp dÞch vô h÷u h¹n sÏ thay thÕ c¸c v¨n phßng chi nh¸nh ®a n¨ng cña ng©n hµng.
1.3.2.8. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ng©n hµng.
Sù bµnh tríng ®Þa lý vµ hîp nhÊt c¸c ng©n hµng ®· vît ra khái ranh giíi l·nh thæ mét quèc gia ®¬n lÎ vµ lan réng ra víi quy m« toµn cÇu. Ngµy nay, c¸c ng©n hµng lín nhÊt trªn thÕ giíi c¹nh tranh víi nhau trªn tÊt c¶ c¸c lôc ®Þa. Xu thÕ toµn cÇu ho¸ víi sù ra ®êi ngµy cµng nhiÒu c¸c HiÖp íc mËu dÞch tù do cho phÐp ng©n hµng ë níc nµy së h÷u vµ qu¶n lý c¸c chi nh¸nh ng©n hµng ë níc kia vµ søc m¹nh dÞch vô cña c¸c chi nh¸nh lo¹i nµy hoµn toµn so s¸nh ®îc víi nh÷ng chi nh¸nh së h÷u bëi c¸c ng©n hµng trong níc.
1.3.2.9. Rñi ro vì nî gia t¨ng vµ sù yÕu kÐm cña hÖ thèng b¶o hiÓm tiÒn göi.
Trong khi xu híng hîp nhÊt vµ bµnh tríng vÒ mÆt ®Þa lý ®· gióp nhiÒu ng©n hµng Ýt tæn th¬ng tríc ®iÒu kiÖn kinh tÕ trong níc th× sù ®Èy m¹nh c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc phi ng©n hµng kÌm theo c¸c kho¶n tÝn dông cã vÊn ®Ò cña mét nÒn kinh tÕ lu«n biÕn ®éng ®· dÉn tíi sù ph¸ s¶n ng©n hµng ë nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. Xu híng phi qu¶n lý ho¸ trong lÜnh vùc tµi chÝnh ®· më ra c¬ héi cho c¸c nhµ ng©n hµng, nhng còng chØ t¹o ra mét thÞ trêng tµi chÝnh x¶o tr¸ h¬n, n¬i mµ ph¸ s¶n, th«n tÝnh vµ thanh lý ng©n hµng dÔ x¶y ra h¬n.
Ch¬ng 2
Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh
dÞch vô ng©n hµng t¹i ViÖt Nam.
2.1. ChuyÓn sang m« h×nh ng©n hµng kinh doanh ®a n¨ng – Xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam.
Sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 cã Nha ng©n khè quèc gia vµ Nha tÝn dông s¶n xuÊt. Ngµy 05/06/1951 Hå chñ tÞch ký s¾c lÖnh 15/SL thµnh lËp Ng©n hµng quèc gia ViÖt Nam sau ®æi thµnh Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ®îc tæ chøc tõ trung ¬ng ®Õn quËn huyÖn. Thùc hiÖn ®æi míi nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ trêng, ng©n hµng ®· cã bíc c¶i tæ quan träng.
Tõ nÒn kinh tÕ tËp trung, bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN.ViÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®· t¹o tiÒn ®Ò vµ ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng.Ho¹t ®éng ng©n hµng v× vËy ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng thay ®æi s©u s¸c c¶ vÒ lý luËn lÉn thùc tiÔn.
Ngµy 04/01/1990 thµnh lËp hÖ thèng kho b¹c nhµ níc(trùc thuéc bé Tµi chÝnh).Nã cã hÖ thèng tæ chøc tõ cÊp trung ¬ng cã côc kho b¹c vµ chi côc(tØnh, thµnh phè), chi nh¸nh(quËn,huyÖn) cã nhiÖm vô qu¶n lý quü ng©n s¸ch nhµ níc cho c¸c Bé,c¸c nghµnh tØnh, thµnh phè vµ c¸c ®¬n vÞ ®îc duyÖt.
Tuy nhiªn, tríc sù toµn cÇu ho¸ ng©n hµng,sù gia t¨ng c¹nh tranh, buéc c¸c ng©n hµng ph¶i cã nh÷ng thay ®æi phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn,më cöa cña ®Êt níc.ChÝnh v× vËy,ngµy 23/05/1990 ban hµnh ph¸p lÖnh ng©n hµng nhµ níc vµ ph¸p lÖnh vÒ tæ chøc tÝn dông cã tÝnh chÊt néi dung vµ ph¸p lý gÇn gièng hÖ thèng ng©n hµng c¸c níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng.Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam cã vai trß vµ nhiÖm vô nh ng©n hµng trung ¬ng, c¸c tæ chøc tÝn dông bao gåm ng©n hµng th¬ng m¹i. Ng©n hµng ®Çu t ph¸t triÓn, hîp t¸c x· tÝn dông cã vai trß nhiÖm vô nh ng©n hµng trung gian.HÖ thèng ng©n hµng trë thµnh nh÷ng trung gian tµi chÝnh cã hiÖu qu¶, cã thÓ huy ®éng ®îc nhiÒu nguån lùc c¶ trong vµ ngoµi níc, më réng ®Çu t, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ gãp phÇn æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«.
HÖ thèng ng©n hµng ë ViÖt Nam ®· ®îc ®æi míi, ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam còng ®îc ®æi míi nhng thùc tÕ cha thùc sù toµn diÖn, cha ®¸p yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng; v× vËy, hÖ thèng ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i tiÕp tôc ®æi míi theo ®a d¹ng ho¸ nghiÖp vô, dÞch vô ng©n hµng ®Ó phôc vô nÒn kinh tÕ tèt h¬n.
Do ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ ®ang ®æi míi vµ ph¸t triÓn, nhiÒu ng©n hµng vµ tæ chøc tµi chÝnh – tÝn dông ®· ra ®êi.Song, chÝnh sù ho¹t ®éng ®a d¹ng nhiÒu lo¹i h×nh ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông ®· t¹o ra sù c¹nh tranh gay g¾t.C¸c ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông muèn tån t¹i, ph¸t triÓn, ®¹t ®îc lîi nhuËn cao vµ t¹o vÞ thÕ cña m×nh trong c¹nh tranh buéc ph¶i thay ®æi, c¶i tiÕn ho¹t ®éng sao cho thÝch øng víi yªu cÇu ngµy cµng phong phó,®a d¹ng cña nÒn kinh tÕ.
Nãi tãm l¹i, nÒn kinh tÕ më theo c¬ chÕ thÞ trêng, mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu liªn quan ®Õn lÜnh vùc ho¹t ®éng ng©n hµng; do ®ã, hÖ thèng ng©n hµng lµ ph¬ng tiÖn ®Ó x©y dùng, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n hiÖn ®¹i.Do vËy, ®æi míi ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam lµ xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu.
2.2 Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng ë ViÖt Nam hiÖn nay
§a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng ë ViÖt Nam hiÖn nay lµ mét néi dung cÊp b¸ch hiÖn nay cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam.C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i còng ®· nhËn thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña nã;hiÖn nay ®· vµ ®ang tõng bíc më réng vµ ph¸t triÓn lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng.
Trong nh÷ng n¨m qua,tuy kÕt qu¶ cßn h¹n chÕ nhng viÖc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô vµ dÞch vô cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó ®a d¹ng ho¸ nghiÖp vô dÞch vô.
Ng©n hµng ngo¹i th¬ng ViÖt Nam ®· khai tr¬ng hÖ thèng ng©n hµng b¸n lÎ VCB – 2010 vµo 10/1999 nh»m thay ®æi quy tr×nh xö lý nghiÖp vô cña ng©n hµng theo hÖ thèng chuÈn ho¸, khoa häc;cung cÊp kh¶ n¨ng ho¹t ®éng trùc tuyÕn; ®¶m b¶o tÝnh an toµn vµ kh¶ n¨ng b¶o mËt ht«ng tin, d÷ liÖu cho ngan hµng vµ khach hµng.Víi m« h×nh mét cöa giao dÞch, kh¸ch hµng ®îc cung cÊp nhiÒu lo¹i dÞch vô t¹i mét quÇy víi thêi gian phôc vô gi¶m tèi ®a.VCB – 2010 lµ nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng hÑ thèng cung cÊp dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö cho kh¸ch hµng.
VÒ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ, n¨m 2003 ng©n hµng ngo¹i th¬ng ViÖt Nam ph¸t hµnh ®îc h¬n 136.100 thÎ, trong ®ã chñ yÕu lµ thÎ Connect 24(130.000 thÎ), t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 400%.§a tæng sè lo¹i thÎ nµy cña Vietcombank trªn thÞ trêng ®Õn nay lªn tíi 160.000 thÎ,doanh sè n¨m 2003 ®¹t trªn 2400 tû ®ång.
Bªn c¹nh ®ã, trong n¨m 2003 Vietcombank còng ph¸t hµnh ®îc gÇn 11.000 thÎ tÝn dông quèc tÕ,®a tæng sè chñ thÎ lªn 28.000 kh¸ch hµng lµ chñ thÎ VCB_visa,VCB_Master Card vµ VCB_Amex trªn thÞ trêng.Doanh sè thanh to¸n thÎ quèc tÕ cña Vietcombank trong n¨m 2003 ®¹t tíi h¬n 141 triÖu USD.Doanh sè sö dông thÎ quèc tÕ do VCB ph¸t hµnh còng ®¹t gÇn 400 tû ®ång.§©y lµ ng©n hµng dÉn ®Çu trong ph¸t triÓn dÞch vô, nhÊt lµ dÞch vô thÎ,thu hót 11 ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c tham gia m¹ng liªn kÕt ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ.Tho¶ thuËn liªn kÕt ®îc tæ chøc ký kÕt vµo ®Çu th¸ng 1 n¨m 2004.
Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· thùc hiÖn nèi m¹ng víi mét sè kh¸ch hµng lín ®Ó cung cÊp dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ.
NHTM Cæ phÇn ¸ Ch©u víi viÖc ph¸t hµnh thÎ tÝn dông, thÎ thanh to¸n, cho vay tr¶ gãp...
VÒ dÞch vô cho thuª tµi chÝnh, ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam cßn dÌ dÆt vµ kh¸ch hµng chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty,c¸c doanh nghÖp nhµ níc.ThÞ phÇn vèn huy ®éng chØ chiÕm 0,1% vµ tÝn dông chiÕm 0,3% toµn hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông.
Nhng tÊt c¶ chØ míi lµ bíc thÝ ®iÓm ban ®Çu, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam hiÖn nay chñ yÕu vÉn ®ang ë thÕ “®éc canh” vÒ tÝn dông, doanh thu tõ nghiÖp vô tÝn dông chiÕm kho¶ng 90% trong tæng thu nhËp cña c¸c ng©n hµng, thu vÒ dÞch vô ng©n hµng chØ chiÕm trªn díi 10% thËm chÝ ë nhiÒu ng©n hµng tû träng thu dÞch vô cha ®¹t 5% tæng doanh thu.Chi phÝ ho¹t ®éng, chi phÝ qu¶n lý cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®Òu lín, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kh«ng cao, theo sè liÖu cña NHNN ViÖt Nam n¨m 1998 tû lÖ chi phÝ nghiÖp vô/TS cã ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh nh sau:NHNN&PTNT ViÖt Nam: 8,5%; Vietcombank:5,5%;NH§T&PT VN:7,5%;NHCT VN:9,3%.Do vËy,®æi míi ho¹t ®éng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ phôc vô tèt h¬n cho nÒn kinh tÕ lµ ®ßi hái cÊp thiÕt hiÖn nay cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
2.3 H¹n chÕ cña ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam.
C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ®ang tõng bíc ®æi míi ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng dÞch vô cña m×nh,tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn ®ang ë giai ®o¹n ®Çu cho nªn vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ bÊt cËp.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, qua sè liÖu thùc tÕ chóng ta thÊy r»ng viÖc ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vÉn cßn kÐm xa so víi thÕ giíi.tuy nhiªn chóng ta còng cÇn thÊy r»ng hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam chØ míi b¾t ®Çu tham gia vµo viÖc ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng viÖc thua kÐm thÕ giíi lµ ®IÒu khã tr¸nh khái.Nhng trong mét t¬ng lai kh«ng xa chóng ta sÏ b¾t kÞp thÕ giíi, ®ã lµ môc tiªu mµ ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ®Æt ra;®ßi hái c¸c ng©n hµng ph¶I cã ph¬ng ¸n cho m×nh.
ViÖc ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng buéc c¸c ng©n hµng ph¶i ho¹t ®éng ®a n¨ng, cho nªn ®ßi hái viÖc qu¶n lý phøc t¹p h¬n, nguån vèn bÞ ph©n t¸n, ng©n hµng ph¶i cã ®ñ bé m¸y c¸n bé vËn hµnh giái ë mçi lo¹i nghiÖp vô, v× kh«ng thÎ cã c¸n bé tr×nh ®é”®a n¨ng” nghiÖp vô ®îc;®ång thêi ngêi l·nh ®¹o còng ph¶i am hiÓu hÕt søc s©u s¾c vÒ kinh doanh vµ chØ ®¹o ®IÒu hµnh ®ång bé hîp lý.§©y lµ mét yªu cÇu hÕt søc khã kh¨n, ®Æc biÖt víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt Nam.H¬n n÷ kh«ng ph¶i ng©n hµng nµo còng cã ®IÒu kiÖn vÒ vèn ®ñ lín ®Ó thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô. NÕu qu¶n lý ®IÒu hµnh kh«ng tèt th× chi phÝ cho viÖc ®a d¹ng ho¸ cã khi cßn cao h¬n so víi hËu qu¶ rñi ro x¶y ra.
Ch¬ng 3
Gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô
ë ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam
3.1 ThuËn lîi vµ th¸ch thøc trong viÖc thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô Ng©n hµng ë ViÖt Nam.
3.1.1 ThuËn lîi
· Cã sù chØ ®¹o kÞp thêi s¸t sao cña §¶ng vµ nhµ níc.
Tõ thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ, §¶ng ®· ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi hÕt søc ®óng ®¾n, më ®êng cho sù h×h thµnh vµ ph¸t triÓn hÖthèng ng©n hµng vµ c¸c h×nh thøc kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. Trong b¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i héi nghÞ ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII ®· nªu râ: “HÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng ph¶i lµm tèt chøc n¨ng t¹o vèn huy ®éng vèn vµ cho vay vèn cã hiÖu qu¶, ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ, chøc n¨ng trung t©m thanh to¸n vµ lu th«ng cña toµn x· héi.”
NghÞ quyÕt ®¹i héi ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø 8 tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh: “TiÕp tôc chuyÓn c¸c NHTM sang c¬ chÕ kinh doanh ®Çy ®ñ cho phÐp c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kinh doanh ®a d¹ng, ph¸t triÓn m¹nh c¸c dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng theo ®óng ph¸p luËt vµ c¸c quy ®Þnh qu¶n lý cña ng©n hµng nhµ níc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.”
* C¸c NHTM ViÖt Nam ®îc tiÕp cËn, hoµ nhËp víi céng ®ång tµi chÝnh, ng©n hµng quèc tÕ. Víi chÝnh s¸ch më cöa cña nhµ níc ®· t¹o ®éng lôc thóc ®Èy c«ng cuéc ®æi míi vµ c¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng, ®Æc biÖt n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, c¶i thiÖn m«i trên ph¸p lý trong lÜnh vùc ng©n hµng; hÖ thèng ng©n hµng níc ta rÊt cã ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp cËn víi hÖ thèng ng©n hµng, tµi chÝnh quèc tÕ thÕ giíi, tiÕp thu ®îc nh÷ng tinh hoa vµ kinh nghiÖm trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng còng nh ph¬ng tiÖn kü thuËt, c«ng nghÖ ng©n hµng hiÖn ®¹i vµ tiªn tiÕn nhÊt. C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i níc ta còng nhËn ®îc sù gióp ®ì hÕt søc to lín cña ng©n hµng c¸c níc, ng©n hµng thÕ giíi vÒ mÆt ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý vµ kinh doanh. Tõ ®ã, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam cã kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm ®Ó thùc hiÖn viÖc ®æi míi ho¹t ®éng, phï hîp víi bíc chuyÓn cña nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ trêng.
*Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· cã nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u sau 50 n¨m ho¹t ®éng cña ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam. C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i níc ta khi míi ra ®êi nhng cã sù thõa kÕ tõ hÖ thèng ng©n hµng nhµ níc tríc ®©y nªn ®· cã nh÷ng kinh nghiÖm nhÊt ®Þnh. §Æc biÖt lµ sau mét sè biÕn ®éng lín cña nÒn kinh tÕ dÉn ®Õn sù tån t¹i vµ hËu qu¶ nghiªm träng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, th× ngµnh ng©n hµng ®· rót ra nh÷ng bµi häc quý b¸u vµ ®óc kÕt kinh nghiÖm cho thêi kú ph¸t triÓn míi. C¸n bé, nh©n viªn cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh còng ®îc thö th¸ch vµ sµng läc ®Ó h×nh thµnh ®éi ngò c¸n bé cã chÊt lîng h¬n.
*¦u thÕ cña ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam so víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi lµ cã m¹ng líi chi nh¸nh réng kh¾p c¸c tØnh thµnh trong c¶ níc, cã ®îc mèi quan hÖ truyÒn thèng víi kh¸ch hµng vµ ®iÒu chñ yÕu lµ cã ®îc sù hiÓu biÕt mét c¸ch cô thÓ c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng, kh¶ n¨ng kh¸ch hµng vµ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ v¨n ho¸, tËp qu¸n, phong tôc mµ ng©n hµng níc ngoµi kh«ng thÓ cã ®îc trong quan hÖ víi kh¸ch hµng b¶n ®Þa.
3.1.2 Th¸ch thøc cña ng©n hµng ViÖt Nam.
Trong nh÷ng n¨m qua, ngµnh ng©n hµng ®· cã nhiÒu ®æi míi; tuy nhiªn cho ®Õn nay hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam vÉn ë giai ®o¹n ph¸t triÓn ban ®Çu, n¨ng lùc tµi chÝnh cña nhiÒu ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam cßn yÕu, nî qu¸ h¹n cao, tiÒm Èn nhiÒu rñi ro. C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë níc ta quy m« nhá bÐ, vèn tù cã thÊp ( trõ c¸c chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi vµ ng©n hµng liªn doanh ). Tæng vèn tù cã chØ chiÕm 5.4% (th«ng lÖ tèi thiÓu 8% theo BIS) tæng nguån vèn c¸c tæ chøc tÝn dông, trong ®ã vèn ®iÒu lÖ chiÕm 3,4%. §©y lµ h¹n chÕ lín nhÊt ®Ó cã thÓ më réng ®Çu t x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông mµ cô thÓ chóng ta ®ang nãi ®Õn ë ®©y lµ viÖc ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng.
HiÖn t¹i, dÞch vô ng©n hµng cña c¸ ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam cßn ®¬n ®iÖu nghÌo nµn, tÝnh tiÖn lîi cha cao, cha t¹o thuËn lîi vµ c¬ héi b×nh ®¼ng cho kh¸ch hµng thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong viÖc tiÕp cËn vµ sö dông dÞch vô ng©n hµng. TÝn dông vÉn lµ ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu t¹o thu nhËp cho c¸c ng©n hµng; c¸c nghiÖp vô ng©n hµng hiÖn ®¹i nh thanh to¸n dÞch vô qua ng©n hµng, m«i giíi kinh doanh, t vÊn dù ¸n,... cha ph¸t triÓn. Cho vay theo chØ ®Þnh cña nhµ níc vÉn chiÕm tØ träng lín trong c¬ cÊu tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nhµ níc ë ViÖt Nam.
§éi ngò c¸n bé ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam kh¸ ®«ng nhng tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cha ®¸p øng c¸c yªu cÇu trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Trong khi ®ã, cßn thiÕu mét hÖ thèng khuyÕn khÝch hîp lý ®Ó thu hót nh©n tµi vµ ¸p dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. C¬ cÊu tµi chÝnh trong néi bé nhiÒu ng©n hµng th¬ng m¹i cha phï hîp víi c¸c chuÉn mùc qu¶n lý hiÖn ®¹i ®· ®îc ¸p dông phæ biÕn tõ nhiÒu n¨m nay ë c¸c níc.
Ngoµi ra, c¸c tû lÖ vÒ chi phÝ nghiÖp vô vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña phÇn lín c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ®Òu thua kÐm c¸c ng©n hµng trong khu vùc. C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nhµ níc tuy cã sè thu nhËp cao nhÊt trong toµn hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam nhng thu nhËp rÊt thÊp, h¹n chÕ kh¶ n¨ng thiÕt lËp c¸c quü dù phßng rñi ro vµ quü t¨ng vèn tù cã.
Mét th¸ch thøc n÷a lµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®øng tríc søc Ðp lín vÒ cho vay dµi h¹n, trong khi c¸c nguån vèn huy ®éng ®Òu ng¾n h¹n. MÆt kh¸c, hiÖn ®ang tån t¹i nhiÒu ®ång tiÒn ( néi tÖ vµ mét sè ngo¹i tÖ ) trong c¬ cÊu tµi s¶n cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. L·i suÊt vµ tû gi¸ cña c¸c ngo¹i tÖ m¹nh nµy cã thÓ biÕn ®éng n»m ngoµi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong khi thÞ trêng ph¸t sinh future, options...cßn rÊt s¬ khai.
MÆt kh¸c, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cßn chÞu rñi ro lín tõ tÝnh thiÕu minh b¹ch c¶u th«ng tin, cña hÖ thèng ph¸p lý, ®Æc biÖt lµ c¸c quy chÕ tµi chÝnh, kÕ to¸n, hîp ®ång lao ®éng, hîp ®ång tÝn dông vµ c¸c chÕ tµi kinh tÕ kh¸c. §iÒu nµy lµm gi¶m ®¸ng kÓ quyÒn tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
Nãi tãm l¹i, ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc nh vËy, ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ph¶i ®¬ng ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n kh«ng nhá, mµ viÖc thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng Êy n»m trong vßng quay ®ã. V× vËy ®Ó thùc hiÖn ®îc ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó tõng bíc vît qua nh÷ng th¸ch thøc nãi trªn.
3.2 Gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng.
Ph¸t triÓn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng lµ xu híng tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh tiÕp tôc ®æi míi cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. Trong kho¶ng vµi ba n¨m gÇn ®©y, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ®ang c¹nh tranh t¬ng ®èi râ nÐt víi nhau ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ hiÖn ®¹i theo híng héi nhËp quèc tÕ trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng ViÖt Nam cßn nhá bÐ chia c¾t. Tuy nhiªn, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam vÉn ®ang cßn ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc lín cÇn ph¶i vît qua; v× vËy cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng.
§a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm míi trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn cÇn cã chän läc kinh nghiÖm cña níc ngoµi nh»m t¹o nhiÒu tiÖn Ých míi, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. C¸c kªnh ph©n phèi s¶n phÈm, dÞch vô cÇn ®îc cÊu tróc l¹i theo chuÈn mùc kinh tÕ. C¸c quy tr×nh nghiÖp vô, quy tr×nh giao tiÕp kh¸ch hµng cÇn ®îc chuÈn ho¸ nh»m t¹o thuËn lîi cho kh¸ch hµng, ®¶m b¶o tÝnh an toµn vµ qu¶n lý rñi ro ph¸t triÓn víi c¸c s¶n phÈm míi.
Cung cÊp trªn quy m« lín dÞch vô ghi cã trùc tiÕp, giíi thiÖu quy tr×nh ghi nî trùc tiÕp më réng c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n ®Òn c¸c chi nh¸nh, giíi thiÖu c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n dù phßng.
Ph¸t triÓn c¸c dÞch vô tiÒn göi míi nh: ¸p dông l·i suÊt tiÕt kiÖm thay ®æi theo thÞ trêng, tiÒn göi cã tham gia dù thëng, tiÒn göi tiÕt kiÖm hu trÝ, ®a ra l·i suÊt biÕn ®æi cho c¸c kho¶n tiÒn göi cã kú h¹n. Më réng c¸c c«ng cô huy ®éng míi: ph¸t hµnh cæ phiÕu, kú phiÕu, tr¸i phiÕu, chøng chØ tiÒn göi vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c.
Ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm dÞch vô vµ hÖ thèng cung cÊp dÞch vô: më réng m¹ng líi cung cÊp ®Õn c¸c trung t©m kinh tÕ lín khu c«ng nghiÖp khu chÕ xuÊt vµ më réng n©ng cao chÊt lîng c¸c s¶n phÈm dÞch vô nh :chuyÓn tiÒn ®iÖn tö, thanh to¸n, ATM, ng©n quü, thu ®æi ngo¹i tÖ, nhËn vµ chi tr¶ kiÒu hèi, b¶o l·nh, b¶o hiÓm,t vÊn, gi÷ hé tµi s¶n, ph¸t hµnh thÎ...
Ph¸t triÓn hÖ thèng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ c¸c lo¹i, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i thÎ ph¸t hµnh nh thÎ tÝn dông, thÎ néi ®Þa, thÎ ghi Nî, thÎ liªn kÕt;
H×nh thµnh hÖ thèng chi nh¸nh tù ®éng sö dông c¸c thiÕt bÞ ATM,home – banking, mobile – banking, cho phÐp kinh doanh trùc tiÕp giao dÞch, ho¹t ®éng suèt ngµy.
HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng cÇn ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së ®Çu t chiÕn lîc ®Çu t ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña toµn hÖ thèng, cÇn cã sù kÕt hîp gi÷a ngµnh bu ®iÖn vµ c¸c ng©n hµng.hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ theo híng ®¶m b¶o héi nhËp víi quèc tÕ vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ.
Ngoµi ra,®Èy m¹nh ph¬ng thøc cho vay míi, ®Çu t mang tÝnh chÊt ®a d¹ng ho¸ ®Ó ph©n t¸n rñi ro nh ®i vay tÝn dông, cho vay tr¶ gãp, cho vay giao dÞch,®ång tµi trî dù ¸n.
Mét gi¶i ph¸p ®Æt ra ®Ó ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng lµ c¸c ng©n hµng ph¶i t¨ng cêng n¨ng lùc vÒ vèn;tiÕp tôc c¬ cÊu l¹i ®Ó cã c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lín h¬n, b»ng viÖc c¬ cÊu l¹i tµI chÝnh víi c¸c biÖn ph¸p: *t¨ng vèn tù cã. Riªng 4 ng©n hµng lín(NHNO&PTNT ViÖt Nam,Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam,Ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam,Ng©n hµng ngo¹i th¬ng ViÖt Nam)cÇn khÈn tr¬ng xö lý nî tån ®äng, tiÕp tôc bæ sung vèn ®IÒu lÖ vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p t¨ng vèn mét c¸ch c¬ b¶n nh ph¸t hµnh vµ niªm yÕt cæ phiÕu trªn thÞ trêng chøng kho¸n, thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ theo bíc ®i phï hîp…®Ó mçi ng©n hµng nµy Ýt nhÊt ph¶i cã kho¶ng 5.000 ®Õn 6.000 tû ®ång vèn ®IÒu lÖ, t¬ng ®¬ng kho¶ng 300 ®Õn 400 triÖu USD.§èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn, ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p t¨ng vèn ®iÒu lÖ ®Ó tríc hÕt ®¶m b¶o ®ñ møc vèn tèi thiÓu theo quy ®Þnh, sau ®ã cã thÓ ®¶m b¶o c¸c ®IÒu kiÖn an toµn vèn tèi thiÓu më mang ho¹t ®éng. *C¸c ng©n hµng còng cã thÓ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p t¨ng vèn kh¸c nh ph¸t hµnh vèn cæ phÇn ®Æc biÖt tiÕp tôc gäi vèn cæ ®«ng níc ngoµi, vay vèn dµi h¹n cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ…
Vµ mét biÖn ph¸p còng kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ c«ng t¸c ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé.§©y lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m kh«i phôc lßng tin cho kh¸ch hµng. §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn ng©n hµng bao gåm n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, tr×nh ®é ngo¹i ng÷, tin häc,nghiÖp vô ng©n hµng… ®Ó cã ®IÒu kiÖn tiÕp cËn nhanh víi c¸c lo¹i h×nh dÞch vô, nghiÖp vô míi trong tiÕn tr×nh héi nhËp víi c¸c ng©n hµng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.Thùc hiÖn chÕ ®é tuyÓn chän, bæ nhiÖm, g¾n quyÒn lîi,nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña gi¸m ®èc víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nhµ níc ®èi víi kÕt qu¶ ho¹t ®«ng kinh doanh.KiÕn nghÞ víi chÝnh phñ ban hµnh chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn chi nhng ngêi cã tay nghÒ cao, tr×nh ®é chuyªn m«n giái, ®ãng gãp nhiÒu cho ng©n hµng th¬ng m¹i nhµ níc ®Ó thu hót nh÷ng ngêi nµy vµo lµm viÖc vµ g¾n bã l©u dµI víi ng©n hµng th¬ng m¹i nhµ níc.
Nãi tãm l¹i, ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ;tuy nhiªn chóng ta kh«ng thÓ t¸ch rêi c¸c gi¶i ph¸p mµ cÇn ph¶i kÕp hîp chóng ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ tèi u.
PhÇn III: KÕt luËn
HÖ thèng ng©n hµng ®ang ngµy cµng më réng, chi phèi mäi ho¹t ®éng kinh tÕ cña mét quèc gia. Ngµy nay, ®Ó biÕt mét quèc gia cã ph¸t triÓn hay kh«ng chØ cÇn nh×n vµo møc ®é hiÖn ®¹i cña ngµnh c«ng nghiÖp ng©n hµng níc ®ã. Tuy nhiªn gi÷a c¸c ng©n hµng lu«n cã sù c¹nh tranh khèc liÖt, ®ßi hái mçi ng©n hµng ph¶i kh«ng ngõng v¬n lªn, kh«ng ngõng s¸ng t¹o, phôc vô ngµy cµng tèt h¬n vµ mét trong nh÷ng ®iÒu quan träng lµ ph¶i thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng nÕu kh«ng sÏ bÞ ®µo th¶i.
§èi víi ViÖt Nam hÖ thèng ng©n hµng míi chØ ë bíc ®Çu ph¸t triÓn víi quy m« nhá, nhng níc ta còng cã nh÷ng thuËn lîi, tiÒm n¨ng ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn mét hÖ thèng ng©n hµng hiÖn ®¹i. Vµ ®Æc biÖt cÇn häc hái kinh nghiÖm cña c¸c ng©n hµng ë c¸c níc ph¸t triÓn.
Hy väng trong t¬ng lai kh«ng xa, cïng víi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc vµ xu híng toµn cÇu ho¸ ViÖt Nam sÏ cã mét hÖ thèng ng©n hµng hiÖn ®¹i cã thÓ s¸nh ngang tÇm khu vùc vµ thÕ giíi.
Tµi liÖu tham kh¶o
Qu¶n trÞ NHTM - Peter Rose - Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh - 2001
NghiÖp vô ng©n hµng hiÖn ®¹i - David Cox - Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - 1997.
T¹p chÝ Ng©n hµng - C¸c sè n¨m 2003 vµ 2004.
Ng©n hµng Th¬ng m¹i - Eward Reel, E. Gill - Nhµ xuÊt b¶n TP. Hå ChÝ Minh - 1993.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
DA101.doc
