Đề tài Đặc điểm tổ chức kiểm toán tại công ty TNHH 19 kiểm toán phương đông ICA

c cập nhật thông tin về kế toán-kiểm toán cũng như các thông tin tài chính thế giới. Thứ tư, các nhân viên PCA có cơ hội nâng cao trình độ của mình thông qua các chương trình đào tạo của PKF. Thứ năm, các chương trình trao đổi nhân viên làm cho đội ngũ các kiểm toán viên, các chuyên gia tư vấn đa dạng và linh động hơn. Đây chính là cơ hội cho PCA để phát triển thương hiệu của mình. 1.2 Chức năng và nhiệm vụ của Công ty Cũng như các công ty hoạt động trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán và các dịch vụ tư vấn khác, mục tiêu chung và cao nhất của PCA là trở thành một trong các công ty cung cấp dịch vụ chất lượng cao, chuyên nghiệp, năng động và sáng tạo với chi phí hợp lý, nhanh chóng đưa thương hiệu PCA trở thành một trong những thương hiệu có tiếng hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực kiểm toán và các lĩnh vực tư vấn. Hoạt động của PCA hướng đến sự toàn vẹn trong việc cung cấp các thông tin đáng tin cậy và các dịch vụ hỗ trợ khác nhằm giúp khách hàng ra các quyết định quản lý, tài chính và kinh tế một cách có hiệu quả, đồng thời làm tăng niềm tin của các nhà đầu tư và các bên hữu quan, giúp họ nhận thấy được giá trị đích thực của Công ty khách hàng. Với các tiêu chí hoạt động trên thì hiện nay PCA đang ngày càng mở rộng và nâng cao các lĩnh vực hoạt động của mình. Các loại hình dịch vụ hiện nay PCA đang cung cấp cho khách hàng bao gồm: Thứ nhất là dịch vụ Kiểm toán. Trong loại hình dịch vụ này PCA cung cấp tương đối đầy đủ các loại hình kiểm toán nhằm thoả mãn được các nhu cầu đa dạng của khách hàng như: Kiểm toán Báo cáo tài chính thường niên hoặc theo các yêu cầu đột xuất của các nhà đầu tư, Ban giám đốc. Kiểm toán Báo cáo tài chính vì mục đích thúê đáp ứng yêu cầu sáp nhập, thanh lý, giải thể của các Công ty và tổ chức. Kiểm toán hoạt động như đánh giá hiệu quả hoạt động, hiệu lực của công việc thực hiện các quy chế. Kiểm toán tuân thủ bao gồm đánh giá sự tuân thủ các quy chế, quy định, các nguyên tắc mà nhà tài trợ hoặc các cơ quan có thẩm quyền cấp trên ban hành. Kiểm toán đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, đánh giá tính hiệu lực của hệ thống kiểm soát nội bộ đang áp dụng, và đề xuất cải tiến hoạt động kiểm soát nội bộ cho phù hợp và hiệu quả hơn. Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư: Báo cáo quyết toán đầu tư XDCB, báo cáo đầu tư các dự án của chính phủ (ODA), phi chính phủ (NGO). Kiểm toán các thông tin tài chính trên cơ sở các thủ tục đã thoả thuận trước và theo yêu cầu của chủ sở hữu bao gồm cả doanh nghiệp và nhà tài trợ dự án. Thứ hai là dịch vụ Tư vấn kế toán bao gồm: xây dựng hệ thống kế toán cho mô hình Tập đoàn, các Tổng công ty, các đơn vị doanh nghiệp thành viên hoạt động phụ thuộc hoặc độc lập và các công ty con; cung cấp các dịch vụ kế toán như kế toán trưởng, kế toán viên, kế toán thuế cho các doanh nghiệp; cung cấp các dịch vụ cung cấp kế toán và ghi chép sổ sách như giữ sổ và ghi chép kế toán, chuẩn bị Báo cáo tài chính bộ phận, Báo cáo tài chính tổng hợp và Báo cáo tài chính hợp nhất; tổ chức các hoạt động cho bộ phận kế toán bao gồm xác định các vị trí phù hợp với quy mô doanh nghiệp, xây dựng hệ thống chứng từ kế toán và quy trình luân chuyển các chứng từ trong nội bộ Thứ ba là dịch vụ Tư vấn tài chính như: soát xét các Báo cáo tài chính theo yêu cầu của chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư trước khi công khai Báo cáo tài chính hoặc phục vụ cho việc lập bản cáo bạch về tài chính của doanh nghiệp; tư vấn tài chính cho doanh nghiệp, ngân sách cho dự án bao gồm xây dựng hệ thống quản lý dòng tiền, xây dựng quy chế quản lý tài chính, xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ cho doanh nghiệp Thứ tư là dịch vụ tư vấn thuế bao gồm các loại hình như trợ giúp, giải đáp các thắc mắc về thuế; cung cấp các dịch vụ kê khai thuế, tính thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế chuyển lợi nhuận ra nước ngoài, thuế nhà thầu đối với các nhà đầu tư nước ngoài; tư vấn các dịch vụ hỏi đáp, giải pháp về thuế của các doanh nghiệp đối với cơ quan thuế Thứ năm là dịch vụ ứng dụng công nghệ tin học như tư vấn lựa chọn phần mềm kế toán, quản lý và cài đặt phù hợp với loại hình, đặc điểm, phương thức hoạt động của các tổ chức kinh doanh, các loại hình công ty khác nhau; cài đặt phần mềm kế toán “STANDARD” có điều chỉnh theo yêu cầu của quản lý doanh nghiệp Thứ sáu là dịch vụ Tư vấn nguồn nhân lực bao gồm: dịch vụ tuyển chọn cho doanh nghiệp các vị trí trong phòng kế toán; dịch vụ tuyển chọn hoặc giới thiếu kế toán trưởng; thay doanh nghiệp tuyển chọn hoặc giới thiệu ứng viên có đủ năng lực vào vị trí kế toán trưởng Thứ bảy là dịch vụ Đào tạo bao gồm các loại hình như tổ chức các khoá học về nghiệp vụ kế toán chuyên ngành thuộc các loại hình sản xuất kinh doanh tại Việt Nam theo yêu cầu của doanh nghiệp; đào tạo kiểm toán viên nội bộ theo yêu cầu của khách hàng, tổ chức các lớp học về nghiệp vụ nâng cao theo các chuẩn mực kế toán và kiểm toán quốc tế chung được thừa nhận tại Việt Nam Thứ tám là dịch vụ Tư vấn quản lý như: xây dựng quy chế hoạt động của Hội đồng quản trị bao gồm cơ chế hoạt động, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên; quy chế hoạt động của Ban giám đốc bao gồm các quy chế bổ nhiệm, bãi nhiệm, quy định về thù lao cho Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát; quy chế hoạt động của Ban kiểm soát, cụ thể hoá vai trò của Ban kiểm soát; tư vấn về việc thiết lập quy chế nhân sự như quy chế trả lương, quy chế tuyển dụng, đào tạo, sử dụng và chấm dứt hợp đồng lao động, quy chế khen thưởng Cũng như các doanh nghiệp khác tồn tại và hoạt động kinh doanh trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam, PCA cũng phải thực hiện tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến doanh nghiệp nói chung như: tuân thủ các luật định, các điều lệ được chỉ rõ trong luật doanh nghiệp; hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh đã đăng ký; hạch toán độc lập, bảo toàn và phát triển vốn, làm ăn có lãi, đảm bảo đời sống cho cán bộ công nhân viên, hoàn thành nghĩa vụ với Nhà Nước. Nhờ có được đường lối phát triển đúng đắn PCA tin tưởng rằng các nội dung cơ bản của các dịch vụ mà Công ty cung cấp sẽ đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của khách hàng. Trong những trường hợp cần được bổ sung làm rõ hơn các dịch vụ mà PCA cung cấp, PCA luôn sẵn sàng trao đổi trực tiếp với khách hàng để có được sự thoả mãn lớn nhất của khách hàng từ các dịch vụ mà PCA cung cấp. 1.3. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty TNHH Kiểm toán Phương Đông ICA 1.3.1. Đặc điểm các loại hình dịch vụ cung cấp Như đã nói ở trên thì PCA là một Công ty chuyên cung cấp các dịch vụ về kiểm toán và tư vấn. Hiện nay loại hình dịch vụ kiểm toán vẫn là mảng hoạt động chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu dịch vụ của Công ty, chiếm tới 75%. Dịch vụ tư vấn và định giá doanh nghiệp của Công ty hiện nay cũng là một loại hình dịch vụ đang được công ty chú trọng phát triển nhằm đạt được mục tiêu cung cấp được các dịch vụ gia tăng cho khách hàng, thoả mãn khách hàng một cách tốt nhất. Mặc dù, hiện nay loại hình dịch vụ này mới chỉ chiếm 15% trong cơ cấu các loại hình dịch vụ mà công ty cung cấp nhưng loại hình dịch vụ này đang được Công ty chú trọng phát triển và mở rộng thị phần. Sở dĩ PCA có định hướng như vậy vì thị trường kiểm toán Việt Nam mặc dù mới đi vào hoạt động nhưng đã xuất hiện rất nhiều công ty kiểm toán đặc biệt là sự xuất hiện của bốn hãng kiểm toán hàng đầu thế giới với uy tín và chất lượng hàng đầu trong việc cung cấp các dịch vụ kiểm toán, do đó để cạnh tranh và xây dựng được thị phần lớn trong lĩnh vực kiểm toán là hết sức khó khăn với PCA. Nhưng trong lĩnh vực tư vấn và định giá doanh nghiệp thì PCA lại có cơ hội phát triển rất lớn đặc biệt là trong nền kinh tế hiện nay, xu hướng cổ phần hoá gia tăng, nhu cầu định giá và tư vấn doanh nghiệp trong tiến trình cổ phần, sáp nhậplà rất lớn. đặc biệt trong lĩnh vực này PCA được đánh giá khá cao về chất lượng dịch vụ cung cấp. Dịch vụ đào tạo chiếm 3% và dịch vụ khác chiếm 7% trong tổng cơ cấu dịch vụ mà Công ty cung cấp. 1.3.2 Đặc điểm về khách hàng và thị trường của PCA PCA là công ty chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm toán và tư vấn. Khách hàng của Công ty phân theo các loại hình dịch vụ mà công ty cung cấp có thể khái quát như sau: Thứ nhất là khách hàng kiểm toán: khách hàng kiểm toán hiện nay của PCA hiện nay chưa nhiều. Khách hàng kiểm toán của PCA được định hướng gồm các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức quốc tế và phi chính phủ, các doanh nghiệp nhà nước, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn và các doanh nghiệp tư nhân Tuy nhiên hiện nay khách hàng của Công ty chủ yếu tập trung là các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam và các công ty liên doanh của. Thực tế công ty chỉ chiếm được một thị phần nhỏ trên thị trường kiểm toán hiện nay. Điều này có nguyên chủ yếu là thị trường kiểm toán Việt Nam tuy còn non trẻ nhưng hiện nay đã tập trung một số lượng lớn các công ty kiểm toán, đặc biệt là có sự xuất hiện của bốn hãng kiểm toán lớn nhất trên thế giới với uy tín về chất lượng dịch cung cấp là tốt nhất hiện nay, cộng với xu hướng các khách hàng là những công ty lớn có xu hướng muốn được kiểm toán bởi các công ty lớn. Do đó thị trường kiểm toán của các hãng kiểm toán trong nước nói chung và PCA nói riêng chủ yếu là các công ty vừa và nhỏ. Thứ hai là khách hàng định giá và tư vấn cổ phần hoá: hiện nay PCA đang cố gắng phát triển thị trường này vì đây là thị trường hấp dẫn, công ty có đủ kỹ năng và nguồn nhân lực cung cấp dịch vụ có chất lượng với chi phí hợp lý và cam kết đảm bảo về thời gian. Khách hàng chủ yếu của Công ty trong lĩnh vực này chủ yếu là các doanh nghiệp thuộc Bộ Công nghiệp, Bộ NN&PTNT, Bộ Quốc phòng Ngoài ra Công ty cũng có cơ hội tiếp cận với các khách hàng có vốn tài trợ của các tổ chức quốc tế như tổ chức tài trợ quốc tế WB, ADB, một số dự án tại Việt Nam như Hợp phần ngân sách phát triển xã thuộc dự án xoá đói giảm nghèo 6 tỉnh miền núi phía bắc (chương trình 135), Quỹ hỗ trợ lao động dư dôi do xắp xếp lại DNNN (Quỹ 41), Đánh giá môi trường kinh doanh đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại VNQua những lần làm việc với những khách hàng này Công ty cố gắng tích luỹ kinh nghiệm để có thể hoạt động trong lĩnh vực này một cách chuyên nghiệp hơn. 1.3.3. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty qua các năm Sau gần 7 năm hoạt động, Công ty CPA đã gặt hái được khá nhiều thành công trong công việc nâng cao chất lượng các loại hình dịch vụ cung cấp và mở rộng quy mô Công ty. Thành tích của Công ty được khái quát qua một số mặt sau: Thứ nhất về mặt nhân sự, nhận thức được trình độ và năng lực nhân viên là yếu tố hàng đầu đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của Công ty. Hàng năm, Công ty tiến hành tuyển dụng thêm đội ngũ nhân viên mới đã tốt nghiệp đại học đang đi làm trong các lĩnh vực liên quan, đồng thời Công ty cũng luôn tiến hành đào tạo một cách liên tục và bài bản các nhân viên trong Công ty. Thực tế số lượng nhân viên trong Công ty đã tăng lên tới hơn 100 người, đội ngũ kiểm toán viên đều có ít nhất một bằng đại học hoặc thạc sĩ. Hiện nay tại PCA đã có 15 người đã có bằng kiểm toán viên CPA do bộ tài chính cấp, và một số nhân viên có cả các bằng cấp nước ngoài về kế toán kiểm toan như bằng ACCA, bằng CPA của Úc. Xu hướng trong những năm tiếp theo Công ty sẽ tăng cường đội ngũ kiểm toán viên cả về số lượng và chất lượng. Đồng thời, Công ty đang khuyến khích và tạo mọi điều kiện cả về chi phí, thời gian để cho nhân viên học và thi lấy các chứng chỉ kế toán kiểm toán chuyên nghiệp của Việt Nam và Quốc tế . Thứ hai về cơ sở vật chất, do nhu cầu thực tế và để tăng chất lượng dịch vụ cung cấp để đáp ứng được nhu cầu một cách đa dạng của khách hàng về kiểm toán và tư vấn, Công ty đã có nhiều cố gắng để đáp ứng một cách đầy đủ nhu cầu cần thiết. Cụ thể, Công ty đã mở thêm một chi nhánh ở thành phố Hồ Chí Minh, một chi nhánh ở Đà Nẵng để tiện cho việc đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao của khách hàng trên cả nước. Về mặt thiết bị sử dụng, ngoài những trang thiết bị được trang bị tại văn phòng, Công ty đã cố gắng trang bị 60% máy tính xách tay trên tổng số nhân viên, cung cấp các phương tiện đi lại thuận lợi nhất khi nhân viên đi làm tại đơn vị khách hàng. Hiện nay, Công ty đang cố gắng để trang bị máy tính xách tay cho toàn bộ nhân viên cũng như các phương tiện cần thiết khác phục vụ công việc. Sự tập trung chú trọng tăng cường về đội ngũ nhân viên và cơ sở vật chất đã góp phần quan trọng và là nhân tố chính để doanh nghiệp có được một kết quả kinh doanh tốt. Doanh thu của Công ty hàng năm đã tăng đáng kể. Do đặc điểm của loại hình dich vụ kiểm toán và tư vấn là không cần nhiều vốn nên nguồn vốn ban đầu khi thành lập chỉ là 800 triệu nhưng lợi nhuận của doanh nghiệp đã tăng nên đáng kể qua các năm. Lợi nhuận của Công ty đạt được 76 triệu năm 2006 nhưng sang đến năm 2007 lợi nhuận của Công ty đã đã được 429.5 triệu. Điều này chứng tỏ được khả năng phát triển, sự tin tưởng của các doanh nghiệp dành cho Công ty PCA đồng thời cũng thể hiện được nỗ lực của ban giám đốc và các nhân viên công ty trong việc tiếp cận và cung cấp các dịch vụ có chất lượng cho khách hàng Bảng 1: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của PCA qua các năm Đơn vị tính: VNĐ Chỉ tiêu 2006 2007 1. Doanh thu thuần 986.218.563 1.326.472.963 2. Giá vốn hàng bán 694.697.389 612.209.233 3. Lợi nhuận gộp 291.521.174 714.263.730 4. Doanh thu từ hoạt động tài chính - 387.695 5. Chi phí tài chính - 116268 6. Chi phí quản lý kinh doanh 216.213.547 284.940.625 7. Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh 75.307.627 429.594.532 8. Lãi khác 1.012.532 - 9. Lỗ khác 149.200 - 10. Lợi nhuận trước thuế TNDN 76.170.959 429.594. 532 11. Thuế TNDN 21.327.869 120.286.469 12. Lợi nhuận sau thuế TNDN 54.843.090 309.308.063 Để tiếp bước đà phát triển của những năm trước thì PCA luôn xây dựng kế hoạch phát triển, định hướng thị trường. Kế hoạch phát triển thị trường của Công ty trong các năm tới, Công ty tập trung vào 3 hoạt động chính như: tư vấn định giá cổ phần, dịch vụ tư vấn doanh nghiệp, kiểm toán theo luật định. Thứ nhất đối với các dịch vụ tư vấn, định giá doanh nghiệp để cổ phần hóa nhằm thực hiện chủ trương của nhà nước trong việc chuyển đổi các doanh nghiệp nhà nước theo lộ trình 2007 -2010, theo đó trong các năm tới công tác cổ phần hóa sẽ được thực hiện một cách triệt để hơn nữa. Để mở rộng thị phần trên lĩnh vực mới này thì Công ty đã tiến hành liên kết với một số công ty chứng khoán như ICBS, MBS để nhận thầu lại công việc thuộc lĩnh vực cổ phần hóa và định giá doanh nghiệp. Thứ hai đối với lĩnh vực tư vấn chuyên ngành như thực hiện đánh giá chuẩn đoán doanh nghiệp cho các doanh nghiệp hoặc cho các nhà đầu tư. Đối với dịch vụ kiểm toán theo luật định thì doanh nghiệp tiến hành phân đoạn khách hàng thành doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư của nhà nước đồng thời phân đoạn khách hàng theo quy mô doanh nghiệp để Công ty có thể tiếp cận và có một sự hiểu biết khách hàng tốt nhất nhằm bán được các dịch vụ của Công ty một cách nhiều nhất với chất lượng cao. 1.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy Công ty TNHH Kiểm toán Phương Đông ICA PCA là một công ty lớn với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp với trên 100 nhân viên dày dạn kinh nghiệm trong hoạt động kiểm toán. PCA có thể đáp ứng được một lượng lớn khách hàng với đủ mọi thành phần kinh tế, đa dạng về loại hình hoạt động và quy mô khách hàng. Để cung cấp được cho khách hàng một cách tốt nhất các dịch vụ của Công ty để thỏa mãn những nhu cầu đa dạng của khách hàng thì Công ty phải xây dựng được một hệ thống quản lý điều hành một cách khoa học, chuyên nghiệp. Một mặt, Công ty áp dụng mô hình quản lý nhân viên chuyên môn theo cấp bậc, đây là mô hình chuẩn để quản lý nhân viên chuyên môn tại các Công ty kiểm toán hàng đầu. Mặt khác Công ty còn xây dựng mô hình quản lý hành chính theo phương châm đơn giản và hiệu quả. Thứ nhất về mặt quản lý hành chính và tổ chức bộ máy công ty. Công ty quản lý hành chính theo một mô hình quản lý gọn nhẹ, đơn giản, phân chia các bộ phận theo tính chất công việc đã được chuyên môn hóa. Bộ máy quản lý của Công ty được tổ chức theo mô hình khối chức năng do vậy tính chuyên môn hoá theo từng lĩnh vực được tổ chức quản lý và thực hiện tốt hơn. Quản lý theo ngành dọc, bộ máy quản lý gọn nhẹ nên phù hợp với quy mô hoạt động của Công ty. Sơ đồ 1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý PCA Hội đồng thành viên Giám đốc Phó giám đốc Phó giám đốc Chi nhánh Đà Nẵng Phòng hành chính Chi nhánh Hồ Chí Minh Phòng tư vấn đào tạo Phòng kiểm toán và xây dựng cơ bản Phòng doanh nghiệp Phòng kế toán Kiểm toán và tư vấn HỘI ĐỒNG THÀNH VIÊN Hội đồng thành viên: Hội đồng thành viên của PCA bao gồm các thành viên sáng lập của PCA, là bộ phận có chức năng quyết định về đường lối phát triển, mục tiêu nhiệm vụ của Công ty. Giám đốc PCA là người có kinh nghiệm lâu năm hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán và tư vấn, từng làm việc tại các Công ty kiểm toán hàng đầu thế giới. Giám đốc công ty là người chịu trách nhiệm cuối cùng đối với hoạt động của Công ty, có trách nhiệm hoạch định chính sách và dẫn dắt các vấn đề về tổ chức. Giám đốc là người chịu trách nhiệm cuối cùng về các vấn đề liên quan đến nhân lực, hành chính, khách hàng và các lĩnh vực nghiệp vụ như: lập kế hoạch, lập ngân sách, phát triển kinh doanh, nhân lực, đào tạo, quản lý văn phòngGiám đốc hoặc một người do giám đốc bổ nhiệm có trách nhiệm đánh giá rủi ro của các hợp đồng kiểm toán liên quan đến hoạt động của Công ty. Giám đốc có trách nhiệm duy trì mối quan hệ với các cán bộ cao cấp của khách hàng. Giám đốc chịu trách nhiệm giải đáp các thắc mắc về kế toán kiểm toán có tầm quan trọng lớn trong quá trình thực hiện công việc kiểm toán. Giám đốc là người chịu trách nhiệm đánh giá công việc kiểm toán đã được thực hiện. Giám đốc có trách nhiệm ký báo cáo kiểm toán và thư quản lý Phó giám đốc công ty là người giúp việc cho giám đốc công ty trong việc điều hành theo sự phân công uỷ quyền của Giám đốc, chịu trách nhiệm trước giám đốc về nhiệm vụ được phân công và uỷ quyền. Phòng hành chính là phòng quản lý toàn bộ mảng hành chính của Công ty có chức năng trợ giúp cho giám đốc trong việc quản lý, chỉ đạo tổ chức, thực hiện toàn bộ công tác tổ chức hành chính, văn thư lưu trữ, phát hành báo cáo công ty. Phòng kế toán công ty có trách nhiệm đảm bảo công việc tài chính-kế toán của Công ty, tham mưu cho ban lãnh đạo công ty trong việc xây dựng phương án kinh doanh và quản lý tài chính phù hợp với mô hình hoạt động của Công ty. Do đặc điểm chung của loại hình công ty cung cấp dịch vụ kiểm toán là kế toán các phần hành khá đơn giản, chỉ tập trung và một số nghiệp vụ về lương, về tạm ứng, ghi nhận doanh thu hợp đồng, chi phí công tác, phương pháp quản lí. Hơn nữa PCA lại có quy mô chưa lớn, số loại hình dịch vụ cung cấp trên thực tế chưa nhiều nên khối lượng công việc kế toán còn ít và không phức tạp. Đặc biệt Công ty còn cung cấp cho khách hàng dịch vụ kế toán nên nhân viên trong Công ty có thể tự thực hiện được công việc kế toán. Vì vậy, công ty hiện nay chỉ có hai nhân viên làm công tác kế toán. Hai nhân viên kế toán được phân công công việc rõ ràng, một người thực hiện hoạch toán kế toán các nghiệp vụ kinh tế còn một người làm thủ quỹ. Như đã nói trên, PCA là một Công ty cung cấp các dịch vụ kiểm toán và các dịch vụ tài chính kế toán khác vì vậy việc cập nhật các chế độ kế toán, tài chính là một yêu cầu tất yếu. Công ty luôn nhanh chóng áp dụng các chế độ kế toán mới nhất của bộ tài chính. Hiện nay Công ty đang áp dụng Quyết định số 15 của Bộ Tài chính về việc hạch toán kế toán trong các doanh nghiệp Các phòng nghiệp vụ của Công ty như: phòng tư vấn và đào tạo, phòng kiểm toán và xây dựng cơ bản, phòng doanh nghiệp là các phòng nghiệp vụ cung cấp các dịch vụ cho khách hàng. Tuy nhiên, tại PCA có sự phân chia rõ ràng về chức năng nhiệm vụ của các phòng. Phòng tư vấn và đào tạo chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm toán và tư vấn cho khách hàng chủ yếu là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các tổ chức tín dụng, các công ty tài chính. Phòng kiểm toán và xây dựng cơ bản chủ yếu cung cấp các dịch vụ tài chính phục vụ cho các Công ty cổ phần hoặc đang trong tiến trình cổ phần hoá. Phòng doanh nghiệp chủ yếu cung cấp các dich vụ cho các Công ty trách nhiệm hữu hạn và doanh nghiệp trong nước Các chi nhánh của Công ty ở thành phố Hồ chí minh và ở Đà nẵng hiện nay mới đi vào hoạt động với quy mô nhỏ, chủ yếu là có nhiệm vụ tìm kiếm khách hàng mới và tư vấn cho các khách hàng hiện có của Công ty. Thứ hai về mặt quản lý chuyên môn. Về mặt chuyên môn Công ty thực hiện việc quản lý bằng cách phân chia các nhân viên nghiệp vụ thành các cấp bậc. Dựa vào năng lực, trình độ và kinh nghiệm làm việc thỉ PCA chia nhân viên theo các cấp bậc khác nhau. Các cấp bậc khác nhau này sẽ thực hiện các công việc ở các mức độ phức tạp khác nhau. Theo đó, các cấp bậc chuyên môn trong Công ty bao gồm 4 cấp như sau: Sơ đồ 1: Sơ đồ cấp bậc chuyên môn trong công ty Nhóm cấp bậc Cấp bậc Chủ nhiệm kiểm toán Kiểm toán viên chính Trợ lý kiểm toán viên Chủ nhiệm kiểm toán cấp 3 Chủ nhiệm kiểm toán cấp 2 Chủ nhiệm kiểm toán cấp 1 Chủ nhiệm kiểm toán cấp 3 Chủ nhiệm kiểm toán cấp 2 Chủ nhiệm kiểm toán cấp 1 Chỉ có một cấp Chủ nhiệm kiểm toán cấp 3 Chủ nhiệm kiểm toán cấp 2 Chủ nhiệm kiểm toán cấp 1 Giám Đốc kiểm toán Một cuộc kiểm toán sẽ do một số nhân viên chịu trách nhiệm thực hiện, gọi là nhóm kiểm toán. Tùy thuộc vào quy mô, tính chất, mức độ phức tạp, thời gian cần thiết để hoàn thành công việc mà Công ty sẽ bỗ trí số lượng người trong nhóm kiểm toán cho phù hợp. Một nhóm kiểm toán có thể có sự tham gia của một vài hoặc tất cả các cấp bậc trên. Trong một nhóm kiểm toán luôn có sự phân công công việc một cách hợp lý nhằm đảm bảo tính thống nhất cao về công việc của các thành viên trong nhóm, sự tuân thủ hướng dẫn nghiệp vụ của cấp trên với cấp dưới để có thể hoàn thành công việc theo đúng thời gian hẹn trước với khách hàng nhưng vẫn đảm bảo về chất lượng công việc thực hiện. Việc phân chia thành cấp bậc và xác định đúng nội dung công việc phù hợp với mỗi cấp bậc đã đem lại hiệu quả cao trong việc thực hiện công việc. Cụ thể, các công việc xác định được phân chia cho từng cấp bậc như sau: Thứ nhất: Giám đốc kiểm toán của PCA là người có chuyên môn cao, có kinh nghiệm làm việc trong ngành kế toán kiểm toán, và đặc biệt đã từng làm việc tại các hãng kiểm toán lớn trên thế giới. Giám đốc kiểm toán là người chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng cuộc kiểm toán. Mọi cuộc kiểm toán của PCA đều phải được đặt dưới sự điều hành và giám sát bởi ít nhất một Giám đốc kiểm toán. Giám đốc kiểm toán có trách nhiệm xem xét các vấn đề tuân thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, các vấn đề về tính độc lập của nhóm kiểm toán và các quy định khác Giám đốc kiểm toán còn là người soát xét cuối cùng nhằm đảm bảo cuộc kiểm toán đã tuân thủ theo đúng phương pháp tiếp cận kiểm toán của Công ty PCA. Hiện nay PCA đang là thành viên của PKF, do đó các giám đốc kiểm toán của PCA còn phải soát xét việc lập báo cáo kiểm toán theo qui định chung của tập đoàn. Thứ hai: Chủ nhiệm kiểm toán là người chịu trách nhiệm đảm bảo cuộc kiểm toán tuân thủ theo đúng phương pháp tiếp cận kiểm toán của Công ty bằng cách trực tiếp hướng dẫn nhóm kiểm toán, soát xét và thảo luận các vấn đề phát sinh trong cuộc kiểm toán, chịu trách nhiệm trong việc xử lý các vấn đề trọng yếu và phức tạp về kỹ thuật kiểm toán, chịu trách nhiệm soát xét Báo cáo kiểm toán được lập bởi cấp dưới. Thứ ba: Kiểm toán viên chính thường là cấp bậc thực hiện trực tiếp các công việc chính của cuộc kiểm toán từ giai đoạn lập kế hoạch đến giai đoạn lập báo cáo. Kiểm toán viên chính thường là trưởng nhóm kiểm toán, phụ trách nhóm kiểm toán thực hiện các công việc tại khách hàng. Kiểm toán viên chính là trưởng nhóm kiểm toán phải tiến hành phân chia công việc cho các trợ lý kiểm toán viên trong nhóm làm việc theo đúng kinh nghiệm và năng lực của các trợ lý đảm báo hoàn thành công việc theo đúng tiến độ kế hoạch. Kiểm toán viên chính phải chịu trách nhiệm hướng dẫn, soát xét công việc của các trợ lý kiểm toán trong suốt quá trình thực hiện kiểm toán. Thứ tư: Trợ lý kiểm toán viên là các nhân viên có từ một đến ba năm kinh nghiệm. Thông thường trợ lý kiểm toán viên là người thực hiện các công việc kiểm tra chi tiết theo kế hoạch kiểm toán được lập bởi trưởng nhóm kiểm toán. Trong cuộc kiểm toán, trợ lý kiểm toán viên có thể thực hiện một hoặc một vài phần hành cụ thể theo sự phân công của trưởng nhóm. PHẦN 2 ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN PHƯƠNG ĐÔNG ICA . Đặc điểm quy trình kiểm toán BCTC tại PCA Trong số các dịch vụ mà PCA cung cấp cho khách hàng hiện nay thì dịch vụ kiểm toán đặc biệt là kiểm toán Báo cáo tài chính là dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu dịch vụ, đây cũng là yếu tố chính quyết định tới sự tồn tại và phát triển của Công ty trong thời gian tới. Với định hướng trên, Công ty luôn cố gắng xây dựng văn hoá công ty với phong cách làm việc chuyên nghiệp và chất lượng dịch vụ cung cấp cho khách hàng là tốt nhất. Việc kiểm toán của Công ty tập trung vào đáp ứng các nhu cầu của khách hàng cũng như các quy định về tài chính và kiểm tra độc lập các hoạt động kinh doanh của khách hàng. Vì vậy, khi tiến hành kiểm toán Công ty khách hàng đòi hỏi các Kiểm toán viên của Công ty phải hiểu biết đầy đủ về lĩnh vực kinh doanh, hệ thống kiểm soát nội bộ cũng như các rủi ro của khách hàng đồng thời phải đảm bảo tính độc lập của kiểm toán viên. Để có thể thực hiện một cách tốt nhất những mục tiêu trên, Công ty Kiểm toán Phương Đông ICA không ngừng hoàn thiện quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính của mình để tạo được sự phù hợp thống nhất giữa các quy định trong chuẩn mực kiểm toán và các đặc điểm riêng của các doanh nghiệp. Quy trình kiểm toán chung của PCA gồm các giai đoạn sau Giai đoạn 1: Giai đoạn tiền kiểm toán Giai đoạn 2: Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán Giai đoạn 3: Giai đoạn thực hiện kiểm toán Giai đoạn 4: Giai đoạn kết thúc kiểm toán Giai đoạn 5: Các bước công việc sau cùng Sơ đồ 2: Quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính của PCA Tìm hiểu và chấp nhận khách hàng kiểm toán Giai đoạn tiền kiểm toán Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ Lập kế hoạch kiểm toán Đánh giá ban đầu về trọng yếu và rủi ro kiểm toán Phân bổ mức trọng yếu và rủi ro cho từng khoản mục Thiết kế chương trình kiểm toán Thực hiện thử nghiệm kiểm soát Thực hiện kiểm toán Thực hiện thủ tục phân tích Thực hiện các thử nghiệm cơ bản Thực hiện thủ tục kiểm tra chi tiết Tổng hợp các phát hiện Kết thúc kiểm toán Đưa ra biên bản kiểm toán Phát hành báo cáo kiểm toán Xem xét các sự kiện phát sinh sau ngày lập báo cáo, đánh giá chất lượng công việc Các bước công việc sau kiểm toán Giai đoạn tiền kiểm toán: đây là giai đoạn đầu tiên của bất kỳ một cuộc kiểm toán nào. Thực chất của giai đoạn này là giúp công ty kiểm toán có được sự hiểu biết nhất định về khách hàng đủ để đưa ra các quyết định về chấp nhận khách hàng kiểm toán. Thông qua việc tìm hiểu những thông tin chung về khách hàng như các thông tin về lĩnh vực kinh doanh, về phạm vi hoạt động, mối liên hệ với các bên hữu quan kháckiểm toán viên có được cái nhìn tổng quát nhất về hoạt động của khách hàng, trên cơ sở những đánh giá ban đầu, kiểm toán viên đưa ra quyết định có chấp nhận khách hàng kiểm toán hay không. Các thông tin này được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả những thông tin bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Đối với những khách hàng mới, khách hàng tiềm năng thì những thông tin chung về khách hang này có thể được thu thập từ sách báo, tạp chí chuyên ngành Đối với những khách hàng cũ kiểm toán viên chỉ tiến hành tổng hợp những thay đổi và sau đó đánh giá rủi ro liên quan, liệu rằng có rủi ro nào khiến cho kiểm toán viên phải ngừng cung cấp dịch vụ kiểm toán cho khách hàng không? Trong giai đoạn này, thông thường các Kiểm toán viên tiến hành thảo luận với Ban giám đốc của khách hàng về môi trường kinh doanh, hoạt động kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp, đánh giá của Ban giám đốc khách hàng về khả năng tồn tại các gian lận và sai sót liên quan đến Báo cáo tài chính cần kiểm toán. Sau khi thu thập đầy đủ các thông tin cần thiết, Kiểm toán viên sẽ đánh giá được rủi ro có thể gặp phải nếu tiến hành cuộc kiểm toán. Hiện nay tại các hãng kiểm toán nói chung và PCA nói riêng đều có xu hướng giảm các khách hàng có rủi ro kiểm toán để giảm thiểu rủi ro kiện tụng, những rủi ro này có thể ảnh hưởng tới uy tín của Công ty. Nếu kiểm toán viên đánh giá cho rằng có thể chấp nhận khách hàng thì đồng thời kiểm toán viên cũng xác định được phạm vi công việc kiểm toán, đưa ra đánh giá về mức độ rủi ro đối với cuộc kiểm toán, ước tính khối lượng công việc và thời gian cần thiết cho việc hoàn thành cuộc kiểm toán, đồng thời Công ty PCA sẽ tiến hành thương thảo ký hợp đồng kiểm toán với khách hàng., sắp xếp nhân viên và thống nhất thời gian tiến hành kiểm toán. Các công việc hành chính đi kèm ở công tác chuẩn bị và ký hợp đồng kiểm toán cũng được xác định cụ thể: lập lịch trình công tác, xác định nhóm kiểm toán và các nguồn lực, xác định thời gian, chi phí cho cuộc kiểm toán, dự thảo kế hoạch kiểm toán khách hàng Giai đoạn 2: Lập kế hoạch kiểm toán: Đây là một trong những bước quan trọng nhất của công việc kiểm toán. Lập kế hoạch kiểm toán giúp kiểm toán viên xác định các lĩnh vực trọng yếu cần quan tâm trong việc thực hành công việc kiểm toán. Ngoài ra lập kế hoạch kiểm toán còn giúp kiểm toán viên đánh giá được môi trường kiẻm soát và lựa chọn các phương pháp tiếp cận và tìm kiếm bằng chứng một cách hiệu quả, thiết kế được các phương pháp kiểm soát thích hợp nhất cho từng phần hành kiểm toán, đặc biệt lập kế hoạch kiểm toán giúp cho các công ty kiểm toán cân đối được chi phí và thời gian cho từng cuộc kiểm toán, đây là một trong những nhân tố quyết định sự tồn tại của các hãng kiểm toán nói chung và PCA nói riêng, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo chất lượng dịch vụ cung cấp. Bước công việc đầu tiên trong giai đoạn này là các Kiểm toán viên được phân công thực hiện hợp đồng kiểm toán sẽ tiến hành thu thập các thông tin cơ sở về khách hàng,tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng để có được những thông tin tổng quát về loại hình, quy mô hoạt động kinh doanh, mục tiêu hoạt động của khách hàng, các nhân tố môi trường bên trong và bên ngoài, quá trình quản trị chiến lược, hệ thống kiểm soát nội bộ, hệ thống quản lý thông tin , mạng nội bộ, đội ngũ nhân viên cũng như quy trình lập Báo cáo tài chính. Trong giai đoạn này, trên cơ sở những hiểu biết cơ bản về khách hàng thì trưởng nhóm kiểm toán tiến hành họp nhóm kiểm toán để thảo luận về những vấn đề liên quan đến cuộc kiểm toán và những vùng có khả năng xảy ra sai sót trọng yếu, sau đó tiến hành đánh giá trọng yếu và rủi ro. Qui trình đánh giá rủi ro mà PCA áp dụng trong quy trình kiểm toán của mình có thể tóm lược ngắn gọn như sau: Đầu tiên dựa trên sự hiểu biết về khách hàng các Kiểm toán viên xác định các nhân tố rủi ro, xem xét xem từng cơ sở dẫn liệu và các nhân tố rủi ro liên quan. Xác định xem các nhân tố rủi ro liên quan đến toàn thể Báo cáo tài chính hay nó chỉ dừng lại ở các rủi ro mức độ cơ sở dẫn liệu, ghi chép lại các biện pháp kiểm soát liên quan đến những rủi ro này, tiếp sau là hoàn tất mẫu đánh giá hệ thống kiểm soát. Qua đó cũng phải tính toán mức độ trọng yếu sẽ áp dụng trong toàn bộ cuộc kiểm toán hoặc cho từng phần hành cụ thể (áp dụng trong trường hợp có phần hành chứa đựng mức độ rủi ro cao hơn cần áp dụng một mức trọng yếu thấp hơn). Trưởng nhóm kiểm toán cũng đồng thời xác định kế hoạch tổng thể sao cho cuộc kiểm toán được tiến hành một cách hiệu quả nhất, tức là xác định việc áp dụng kế hoạch kiểm tra luân phiên hệ thống kiểm soát nội bộ đối với các chu trình kinh doanh của khách hàng, mức độ tin cậy đạt được thông qua kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ, mức độ tin cậy đạt được thông qua kiểm tra chi tiết tương ứng Việc xác định các vấn đề này phụ thuộc rất nhiều vào việc Kiểm toán viên đánh giá trong chu trình có tồn tại các rủi ro cụ thể có thể xác định được hay không. Dựa vào các phân tích và đánh giá nói trên, trưởng nhóm kiểm toán cùng các thành viên trong nhóm sẽ tiến hành thiết kế các chương trình kiểm toán cụ thể. Để bước công việc này được thiết lập dựa trên những hiểu biết đáng tin cậy thì các Kiểm toán viên cần thực hiện các thủ tục nhằm tìm hiểu và đánh giá quá trình xử lý dữ liệu kế toán, phân loại mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình quản lý và xử lý dữ liệu, tìm hiểu và đánh giá quy trình và các thủ tục thực hiện các chu trình kinh doanh quan trọng của khách hàng. Các chu trình kinh doanh chính thường bao gồm: chu trình lập và xử lý dữ liệu kế toán tài chính, chu trình Hàng tồn kho, chu trình Doanh thu, chu trình chi phí hoạt động kinh doanh, chu trình Tài sản cố định, chu trình tiền lương và nhân viên, chu trình vốn quỹ Sau khi tìm hiểu, phân tích, đánh giá các vấn đề nêu trên, Kiểm toán viên tiến hành lập kế hoạch kiểm toán theo từng khoản mục. Việc lập kế hoạch kiểm toán theo từng khoản mục trước hết được thực hiện đối với các rủi ro cụ thể có thể xác định được. Thông thường, đây là các thủ tục kiểm toán đặc thù do Kiểm toán viên có kinh nghiệm lập ra để áp dụng trong từng trường hợp cụ thể. Phương pháp tiếp cận kiểm toán của PCA nêu ra hai phương pháp là kiểm tra chi tiết và phương pháp phân tích. Trong đó, PCA khuyến khích những phương pháp cho ra cùng một kết quả nhưng phương pháp nào áp dụng đơn giản hơn thì được khuyến khích. Thông thường thì phương pháp phân tích được hướng dẫn áp dụng đối với các khoản mục trên Báo cáo kết quả kinh doanh hơn là các khoản mục trên Bảng cân đối kế toán. Sau khi thiết kế xong chương trình kiểm toán thì trưởng nhóm kiểm toán tiến hành phân công công việc kiểm toán từng phần hành cụ thể cho các thành viên trong nhóm kiểm toán sao cho phù hợp với năng lực, trình độ và kinh nghiệm làm việc của mỗi người. Giai đoạn 3 Thực hiện kiểm toán. Sau khi được phân công công việc với các phần hành cụ thể, các Kiểm toán viên, trợ lý kiểm toán viên sẽ nhận các chương trình kiểm toán tương ứng và tiến hành thực hiện phần công việc của mình. Việc thực hiện cuộc kiểm toán có thể chia thành hai bước chính: kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng và thực hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết. Kết thúc hai bước trên, kiểm toán viên sẽ thu được một mức độ đảm bảo theo yêu cầu đối với khoản mục hoặc thông tin được kiểm tra. Mục đích của kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ nhằm mục đích giảm bớt khối lượng công việc kiểm tra chi tiết. Việc thực hiện kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ là không bắt buộc nhưng thường được khuyến khích để giảm thời gian thực hiện, tăng hiệu quả cuộc kiểm toán. Nếu như kết quả của việc kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ chỉ ra rằng hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng là đáng tin cậy, có hiệu lực thì kiểm toán viên có thể dựa vào hệ thống kiểm soát nội bộ và giảm bớt các thử nghiệm cơ bản. Nếu hệ thống kiểm soát nội bộ được đánh giá là không hiệu quả thì kiểm toán viên có thể bỏ qua phần thực hiện các thử nghiệm cơ bản mà tiến hành kiểm tra chi tiết. Trong kiểm toán Báo cáo tài chính của PCA, việc kiểm tra các tài khoản là riêng biệt nhưng chúng cũng luôn được xem xét trong mối quan hệ nội tại tới các tài khoản khác, cũng như ảnh hưởng đến toàn bộ kết quả của cuộc kiểm toán. Trong quá trình thực hiện kiểm toán Báo cáo tài chính, Kiểm toán viên thường phải kết hợp giữa việc kiểm tra chi tiết tổng hợp và phân tích, vừa nghiên cứu tổng quan vừa đi sâu điều tra chọn mẫu, tận dụng tối đa những bằng chứng thu thập được và những tài liệu liên quan. Điều này giúp cho công việc kiểm toán trở lên linh hoạt, đạt hiệu quả cao nhất. Kết thúc giai đoạn thực hiện kiểm toán, các kiểm toán viên, trợ lý kiểm toán viên sẽ phải đưa ra các kết luận, tổng hợp các sai sót, nêu ra các bút toán điều chỉnh và phân loại lại. Giai đoạn 4: Kết thúc kiểm toán. Kiểm toán viên chính sẽ có nhiệm vụ tổng hợp tất cả các vấn đề nêu ra của tất cả các phần hành, đánh giá mức độ ảnh hưởng tổng thể tới Báo cáo tài chính, cân nhắc và thảo luận các điều chỉnh với khách hàng trong buổi họp tổng kết kiểm toán. Sau đó, kiểm toán viên sẽ tiến hành lập và phát hành Báo cáo kiểm toán. Để lập báo cáo kiểm toán, Kiểm toán viên sẽ tiến hành các bước công việc sau: Thứ nhất là xem xét các sự kiện phát sinh cho đến ngày lập Báo cáo kiểm toán. Thứ hai là đánh giá khả năng hoạt động liên tục của khách hàng. Thứ ba là tổng hợp các bút toán điều chỉnh. Thứ tư là trao đổi với kế toán và lãnh đạo đơn vị được kiểm toán về những vấn đề phát hiện được và yêu cầu điều chỉnh. Thứ năm là lập và phát hành Báo cáo kiểm toán. Trong giai đoạn kết thúc kiểm toán thì kiểm toán viên cũng phải tiến hành hoàn thiện hồ sơ kiểm toán. Giai đoạn 5: Thực hiện các công việc sau kiểm toán. Kết thúc mỗi cuộc kiểm toán, Công ty PCA thường giao cho các trưởng nhóm kiểm toán tiến hành họp tổng kết các vấn đề phát sinh trong cuộc kiểm toán để rút kinh nghiệm. Các vấn đề cần lưu ý cho các năm kiểm toán tiếp theo được đặc biệt lưu ý và được lưu giữ trong hồ sơ kiểm toán. Sau khi thực hiện kiểm toán, các Kiểm toán viên của Công ty, tùy theo cấp bậc của mình sẽ phải thường xuyên có mối liên hệ với khách hàng để trợ giúp khách hàng trong quá trình thực công việc, để giúp cho khách hàng trong việc xử lý các nghiệp vụ theo ý kiến của kiểm toán viên được trình bày trên báo cáo kiểm toán hoặc thư quản lý, đồng thời cũng có thể giúp cho đơn vị khách hàng trong việc xử lý các nghiệp vụ mới theo đúng chế độ quy định hiện hành theo đúng phương châm “Công ty là người bạn đồng hành của doanh nghiệp”. Ngoài ra, tại Công ty PCA, việc đánh giá nhân viên sau mỗi cuộc kiểm toán là một thủ tục bắt buộc. Thông qua đó, mỗi nhân viên sẽ thu được các bài học kinh nghiệm thực tế rất hữu ích cho các cuộc kiểm toán tiếp theo. 2.2. Đặc điểm tổ chức hệ thống hồ sơ kiểm toán Các bằng chứng kiểm toán thu thập được từ cuộc kiểm toán sẽ được lưu trữ trong hồ sơ kiểm toán. Hồ sơ kiểm toán là nơi lưu trữ các thông tin cần thiết liên quan đến cuộc kiểm toán đủ làm cơ sở giúp cho kiểm toán viên hình thành nên ý kiến của kiểm toán viên và minh chứng cho cuộc kiểm toán được thực hiện theo đúng chuẩn mực kiểm toán Việt Nam. Tại PCA, việc bảo quản hồ sơ kiểm toán được thực hiện một cách nhất quán, hợp lý và khoa học, điều này giúp tiết kiệm được thời gian công sức cho Kiểm toán viên. Quá trình lập, bảo quản, lưu trữ hồ sơ kiểm toán sẽ được thự hiện theo quy định cụ thể của Công ty. Hồ sơ kiểm toán được Công ty lập và bảo quản khoa học gồm tài liệu lưu trữ trong thư viện công ty và tài liệu lưu trữ trên mạng máy tính nội bộ. Hồ sơ kiểm toán được chia thành Hồ sơ kiểm toán chung(hồ sơ thường trực) và Hồ sơ kiểm toán năm. Hồ sơ thường trực thường được lưu qua các năm bao gồm các thông tin chung về khách hàng như giấy phép thành lập, điều lệ công ty, các tài liệu về thuế, nhân sự, các biên bản họp hội đồng quản trị.Nếu năm sau có sự thay đổi thì kiểm toán viên sẽ tiến hành bổ xung tài liệu ghi chép. Hồ sơ kiểm toán năm được lập cho mỗi năm tài chính bao gồm các thông tin về khách hàng trong một năm tài chính. Trong phần này kiểm toán viên sẽ tiến hành sắp xếp giấy tờ làm việc vào đúng phần hành theo quy định của Công ty. Sau khi hoàn thiện hồ sơ kiểm toán, chủ nhiệm kiểm toán, ban giám đốc công ty sẽ soát xét hồ sơ. Hồ sơ kiểm toán là tài sản của Công ty, thông tin trong hồ sơ kiểm toán được giữ bí mật, khách hàng chỉ được phép sử dụng khi được sự đồng ý của Công ty. 2.3. Đặc điểm tổ chức hệ thống kiểm soát chất lượng kiểm toán Việc kiểm tra hoạt động kiểm toán đảm bảo cho các cuộc kiểm toán và kiểm toán viên thực hiện đúng, đầy đủ các quy trình, thủ tục kiểm toán cần thiết nhằm đạt đựơc các mục tiêu chung và các mục tiêu cụ thể của một cuộc kiểm toán. Tại PCA đã xây dựng được một quy trình kiếm soát chất lượng hoạt động kiểm toán khá chặt chẽ với sự phân công, phân cấp rõ ràng cho từng cá nhân chịu trách nhiệm soát xét Thứ nhất về kiểm soát chất lượng chung cho toàn công ty. Để có thể kiểm toán chất lượng chung cho toàn công ty và hoạt động kiểm soát này đạt được hiệu quả cao, PCA đề ra các chính sách, quy định yêu cầu bắt buộc thực hiện đối với toàn thể nhân viên Công ty như: Quy định về việc tuân thủ các chuẩn mực đạo đức của kiểm toán viên về tính độc lập, năng lực chuyên môn. Thứ hai về kiểm soát chất lượng đối với từng cuộc kiểm toán cụ thể. Công tác kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán được thực hiện thông qua việc xây dựng một bảng hệ thống câu hỏi tương ứng với từng giai đoạn của cuộc kiểm toán: Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, thực hiện kiểm toán, lập báo cáo kiểm toán và phát hành thư quản lý.Việc kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán được thực hiện trong tất cả các giai đoạn một cuộc kiểm toán, Trưởng nhóm kiểm toán phải có trách nhiệm phân công công việc, quản lý và bao quát mọi công việc đồng thời cũng tiến hành rà soát lại kết quả làm việc hàng ngày của các trợ lý kiểm toán. Chính những thủ tục kiểm soát trên đã giúp PCA sữa chữa những sai sót kịp thời, giảm thiểu tối đa những rủi ro kiểm toán trong quá trình thực hiện. PHẦN 3 NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN PHƯƠNG ĐÔNG ICA 3.1. Nhận xét chung về tình hình hoạt động của PCA Đánh giá về công tác quản lý tại Công ty PCA Bộ máy quản lý của Công ty gọn nhẹ, hợp lý, các phòng ban chức năng hoạt động linh hoạt, năng động vì vậy thông tin được truyền nhanh, chính xác, công việc đựơc giải quyết kịp thời. Việc phân công KTV thực hiện từng cuộc kiểm toán do các trưởng phòng xác định. Các trưởng phòng thường sắp xếp và báo lịch đi kiểm toán cập nhật hàng tuần tạo điều kiện cho KTV hoàn thành khối lượng công việc rất lớn nhưng vẫn đạt chất lượng cao trong mùa kiểm toán. Về trình độ nhân viên và công tác đào tạo chuyên môn cho nhân viên: PCA có đội ngũ nhân viên có trình độ, năng động và sáng tạo. Đây là nhân tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của Công ty trong gần ba năm qua và trong các năm hoạt động tiếp theo. Các Kiểm toán viên của Công ty đã tham gia kiểm toán rất nhiều Công ty, Tổng công ty lớn hoạt động trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Do đó, trình độ của nhân viên trong Công ty không ngừng được mở rộng, có một môi trường làm việc tốt để phát triển. Công ty luôn chú trọng tới công tác đào tạo để nâng cao thêm trình độ cho cán bộ nhân viên. Một mặt cử nhân viên tham dự các chương trình đào tạo có hệ thống cả về chuyên môn nghiệp vụ và kĩ năng quản lí do Bộ Tài chính, các tổ chức quốc tế và Công ty tổ chức. Mặt khác, sau mỗi cuộc kiểm toán, công ty thường tổ chức các cuộc họp để phân tích, nhận xét, xem xét và đánh giá các công việc đã thực hiện của các kiểm toán viên để từ đó nêu ra những ưu, nhược điểm và những bài học. Vì vậy, các cán bộ nhân viên trong Công ty luôn được cập nhật nhưng kiến thức mới nhất về cả kế toán, kiểm toán và tài chính, thích nghi kịp thời với các chế độ do Nhà nước và Quốc tế quy định. Đặc biệt hiện nay PCA là đại diện duy nhất của Tập đoàn PKF là một trong 10 hãng kiểm toán lớn nhất trên thế giới, do đó nhân viên của PCA có cơ hội tiếp xúc với môi trường làm việc chuyên nghiệp đồng thời có cơ hội học hỏi để nâng cao kiến thức và trình độ. 3.1.2 Nhận xét về quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán Phương Đông ICA Trong 7 năm hoạt động, Công ty TNHH Kiểm toán Phương Đông ICA đã không ngừng hoàn thiện quy trình kiểm toán và tạo dựng được thương hiệu PCA trong lĩnh vực kiểm toán, tạo uy tín với khách hàng. Bên cạnh việc duy trì các khách hàng truyền thống, Công ty luôn chủ động tiếp cận và giữ chân các khách hàng mới sử dụng dịch vụ của Công ty. Các dịch vụ mà PCA cung cấp cho khách hàng thì ngày càng đa dạng, khách hàng mà PCA cung cấp ngày càng tăng. Đây chính là sự phấn đấu và nỗ lực không ngừng của ban lãnh đạo và toàn thể nhân viên công ty. Việc thực hiện kiểm toán của Công ty luôn tuân thủ các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và Quốc tế, các quy định tài chính hiện hành, đồng thời nhân viên công ty cũng thường xuyên cập nhật những kiến thức mới về kế toán và kiểm toán cũng như các quy định tài chính khác để có thể cung cấp cho khách hàng những dịch vụ có chất lượng tốt nhất. Những kết quả trên phần nào cũng xuất phát từ việc Công ty đã thiết kế được một quy trình kiểm toán phù hợp cụ thể: Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: Công ty đã tiến hành tìm hiểu lĩnh vực kinh doanh, quy mô hoạt động và tình hình kinh doanh khách hàng đây là cơ sở quan trọng để kiểm toán viên đưa ra đánh giá mức rủi ro tiềm tàng. Kiểm toán viên đã tiến hành xác định mức trọng yếu, phân bổ mức trọng yếu có thể chấp nhận được cho các khoản mục một cách cụ thể làm cơ sở để phát hiện ra các sai sót trọng yếu. Đây là căn cứ quan trọng để kiểm toán viên lập ra các bút toán điều chỉnh đối với các nghiệp vụ có sai sót. Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán: Các kiểm toán viên đã thực hiện thu thập bằng chứng thích hợp làm cơ sở để đưa ra ý kiến nhận xét của mình tương đối tốt, đồng thời, việc xem xét đánh giá tư liệu của kiểm toán viên nội bộ, kiểm toán viên khác, xem xét khả năng hoạt động liên tục của đơn vị khách hàngcũng được kiểm toán viên chú ý. Đối với vấn đề kiểm soát chất lượng đối với cuộc kiểm toán tại PCA: Công ty có những quy định cụ thể về việc kiểm tra giấy tờ, tài liệu. Tất cả các giấy tờ, tài liệu trước khi được gửi ra khỏi Công ty phải được kiểm tra. Trước khi báo cáo được chuyển cho ai đó thì bản thân người viết báo cáo phải tiến hành kiểm tra lại về nội dung ngôn từ cũng như hình thức của báo cáo. Người đọc và kiểm tra báo cáo phải là người có kinh nghiệm về trình bày báo cáo. Đối với những báo cáo được viết bằng tiếng nước ngoài thì phải được phiên dịch của Công ty kiểm tra lại trước khi phát hành. Trước khi phát hành báo cáo thì tất cả các cột số liệu phải được đối chiếu, kiểm tra lại. Tất cả các con số trong dự thảo báo cáo phải được đối chiếu với các giấy tờ làm việc trong file kiểm toán năm. Việc kiểm tra cuối cùng được thể hiện bằng chữ ký của người quản lý vụ việc hoặc hợp đồng trong bản mẫu phát hành báo cáo. Bên cạnh những ưu điểm trên thì quy trình kiểm toán của PCA cũng tồn tại một số hạn chế như sau: Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: thứ nhất về việc đánh giá hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ chủ yếu được thực hiện thông qua phỏng vấn ban giám đốc và các nhân viên có liên quan. Việc tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ cũng chưa được áp dụng với toàn bộ khách hàng của Công ty. Do đó, việc đánh giá rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát đối với một cuộc kiểm toán chủ yếu dựa trên những xét đoán mang tính nhà nghề của kiểm toán viên mà không có cơ sở xác định chắc chắn. Thứ hai về việc lập kế hoạch chiến lược: hiện nay, Công ty Kiểm toán Phương Đông hầu như không tiến hành thực hiện lập kế hoạch kiểm toán chiến lược cho các cuộc kiểm toán lớn về quy mô và mang tính chất phức tạp, hoặc kiểm toán Báo cáo tài chính cho nhiều năm. Điều này cũng ảnh hưởng tới hiệu quả của cuộc kiểm toán và cụ thể nhất là ảnh hưởng tới hiệu quả của việc thiết kế các chương trình kiểm toán. Thứ ba về việc thiết kế các chương trình kiểm toán. PCA xây dựng chương trình kiểm toán chung cho tất cả các cuộc kiểm toán mà không lập các chương trình riêng cụ thể cho các cuộc kiểm toán đặc thù. Điều này ảnh hưởng tới kết quả của việc thu thập bằng chứng cũng như hạn chế tính năng động sáng tạo của Kiểm toán viên trong việc thực hiện công việc kiểm toán. Trong giai đoạn thực hành kiểm toán: Thủ tục phân tích nhiều khi chưa được chú trọng đúng mức. Điều này dẫn đến khối lượng công việc của các kiểm toán viên tăng lên khi các thủ tục kiểm toán chi tiết tăng lên làm tăng chi phí cuộc kiểm toán. Trong giai đoạn kết thúc kiểm toán : giai đoạn này được thực hiện một cách hiệu quả , việc soát xét file và phát hành báo cáo được kiểm tra kỹ lưỡng. Tuy nhiên việc xem xét các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc niên độ vẫn chưa được chú ý đúng mức. Một số đề xuất hoàn thiện quy trình kiểm toán của Công ty Kiểm toán Phương Đông Kiểm toán là một ngành non trẻ ở Việt Nam nhưng trong những năm gần đây đã có sự ra đời của rất nhiều công ty kiểm toán, đặc biệt là sự xuất hiện của bốn hãng kiểm toán hàng đầu thế giới là KPMG, E&Y, PWC, Deloite điều này có nghĩa là các công ty kiểm toán Việt Nam cần phải cải tiến chất lượng các dịch vụ cung cấp thì mới có thể cạnh tranh được với các công ty trên thế giới, PCA cũng không nằm ngoài ngoại lệ này. Do đó việc hoàn thiện quy trình kiểm toán nói chung là cần thiết và là nhân tố quyết định thành bại của các công ty kiểm toán trên thị trường. Từ một số nhược điểm về quy trình kiểm toán của PCA, Em mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị sau: Công ty nên tiến hành lập kế hoach kiểm toán tổng quát cho các cuộc kiểm toán kéo dài trong nhiều năm, những cuộc kiểm toán có quy mô lớn và tính chất phức tạp. Các Kiểm toán viên khi tiến hành tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng nên kết hợp giữa phỏng vấn nhân viên công ty khách hàng với các thủ tục khác như quan sát, phân tíchđể có được những đánh giá có độ chính xác cao nhất về tính hiệu lực của hệ thống kiểm soát nội bộ. Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán thì Kiểm toán viên nên áp dụng các thủ tục phân tích nhiều hơn trong quá trình kiểm toán, điều này sẽ giúp cho các kiểm toán viên có thể giảm bớt được khối lượng công việc kiểm tra chi tiết nhưng vẫn đảm bảo kết quả công việc kiểm toán. KẾT LUẬN Qua thời gian thực tập ở PCA, được tham gia vào một số cuộc kiểm toán do PCA thực hiện đã giúp cho em hiểu rõ hơn về cơ cấu tổ chức của Công ty, cách thức làm việc của các anh, chị kiểm toán viên cũng như các phần hành kiểm toán mà Em đã từng được học trong trường và giúp Em có thể hoàn thành bài báo cáo này. Để đạt được điều đó em đã nhận được sự giúp đỡ rất nhiều của GS.TS Nguyễn Quang Quynh cùng các anh chị kiểm toán viên trong Công ty TNHH và Kiểm toán Phương Đông ICA. Một lần nữa Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của GS.TS Nguyễn Quang Quynh, các anh chị trong phòng doanh nghiệp của Công ty đã giúp Em hoàn thành bài báo cáo này. Em xin chân thành cảm ơn!. MỤC LỤC HỘI ĐỒNG THÀNH VIÊN