Đề tài Đánh giá cải cách hành chính nhà nước trong lĩnh vực quản lý và phát triển nguồn nhân lực
Nội dung: Quản lý nguồn nhân lực -Lĩnh vực tiền lương của cán bộ công chức -Lĩnh vực đào tạo bồi dưỡng cán bộ công chức -Lĩnh vực đạo đức cán bộ công chức -Phương hướng, giải pháp
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Đánh giá cải cách hành chính nhà nước trong lĩnh vực quản lý và phát triển nguồn nhân lực, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
thùc hiÖn n©ng l¬ng
thêng xuyªn thuËn lîi, cã t¸c dông khuyÕn khÝch ngêi lµm viÖc xuÊt s¾c. Kinh
nghiÖm mét sè níc, viÖc n©ng bËc l¬ng theo th©m niªn (trong ng¹ch vµ h¹ng
®ang hëng) chØ chiÕm kho¶ng 50-70% sè ngêi ®îc n©ng bËc, sè cßn l¹i lµ
n©ng bËc cã khuyÕn khÝch ®Õn yÕu tè lµm viÖc cã n¨ng suÊt (n©ng bËc trong
ng¹ch nhng chuyÓn tõ bËc 1 h¹ng A1 lªn bËc 1 h¹ng A2, nÕu xuÊt s¾c th× cã
thÓ ®îc chuyÓn lªn c¶ bËc vµ h¹ng). C¸ch thiÕt kÕ ng¹ch l¬ng chia thµnh 3
h¹ng sÏ khuyÕn khÝch ®îc nh÷ng ngêi lµm tèt vµ gi¶i quyÕt ®îc tån t¹i cña
chÕ ®é tiÒn l¬ng hiÖn nay ®èi víi nh÷ng ngêi ®∙ xÕp ë bËc cuèi cïng trong
ng¹ch.
+ Quan hÖ tiÒn l¬ng tèi thiÓu - tèi ®a tríc m¾t lµ 1-10, ®Õn 2002 thùc
hiÖn quan hÖ 1- 13 vµ hÖ sè l¬ng trung b×nh (®µo t¹o ®¹i häc) b»ng 2,5.
e/ Phô cÊp l¬ng:
Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña Ban Tæ chøc - C¸n bé ChÝnh phñ (trªn 500 phiÕu)
ë mét sè Bé vµ ®Þa ph¬ng, ®a sè c¸c ý kiÕn ®Òu cho r»ng c¸c lo¹i phô cÊp ®ang
thùc hiÖn hiÖn nay lµ t¬ng ®èi phï hîp, tuy nhiªn møc phô cÊp cßn thÊp cÇn
55
®iÒu chØnh n©ng lªn, mét sè tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh c¸c lo¹i phô cÊp cÇn ®îc
nghiªn cøu thªm cho s¸t thùc, nh tiªu chÝ quy ®Þnh phô cÊp khu vùc, phô cÊp
thu hót hoÆc ph¶i nghiªn cøu ®Ó söa ®æi nh phô cÊp ®Æc biÖt, phô cÊp chøc vô
l∙nh ®¹o bæ nhiÖm, phô cÊp tr¸ch nhiÖm v.v...
KÕt luËn
Chóng ta ®∙ lµm quen víi nh÷ng nguyªn t¾c kinh ®iÓn: tiÒn l¬ng lµ mét bé
phËn cña thu nhËp quèc d©n, mét phÇn gi¸ trÞ míi s¸ng t¹o ra; tiÒn l¬ng lµ h×nh
thøc vµ c«ng cô c¬ b¶n thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. §iÒu ®ã
còng cã nghÜa lµ xÐt ë tÇm vÜ m«, chØ ®îc phÐp ph©n phèi vµ tiªu dïng trong
ph¹m vi thu nhËp quèc d©n s¶n xuÊt; tèc ®é t¨ng l¬ng kh«ng ®îc cao h¬n tèc
®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. TÊt c¶ c¸c nguyªn t¾c ®ã ®∙ t¹o dùng nªn nÒn t¶ng
lý thuyÕt vÒ tiÒn l¬ng. Song trong qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x∙
héi, nhÊt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh
híng x∙ héi chñ nghÜa th× nh÷ng nhËn thøc vÒ tiÒn l¬ng cÇn ph¶i ®îc bæ
sung, ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn.
§èi víi tiÒn l¬ng c¸n bé, c«ng chøc, ngoµi nh÷ng vÊn ®Ò cña tiÒn l¬ng
nãi chung cßn cã nh÷ng ®Æc thï riªng cÇn ph¶i nghiªn cøu ®Ó ph¶n ¸nh ®óng lao
®éng cña c¸n bé, c«ng chøc, tõ ®ã cã chÝnh s¸ch ®∙i ngé tháa ®¸ng víi ®Æc thï
lao ®éng nµy. Trong ®iÒu kiÖn kh¶ n¨ng cã h¹n, nhãm nghiªn cøu còng chØ míi
®a ra ®îc nh÷ng nhËn thøc vÒ tiÒn l¬ng vµ ®Æc ®iÓm lao ®éng cña c¸n bé,
c«ng chøc, ®ång thêi khuyÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®æi míi vµ hoµn thiÖn
chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc hiÖn nay.
56
Phô lôc III:
c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc
I- yªu cÇu ®µo t¹o, båi dìng x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng
chøc
C«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc ®∙ ®îc §¶ng, Nhµ
níc quan t©m tõ rÊt sím. Ngay trong nh÷ng n¨m ®Çu tiªn cña chÝnh quyÒn
C¸ch m¹ng, B¸c Hå ®∙ chØ râ sù cÇn thiÕt ph¶i ®µo t¹o, x©y dùng ®éi ngò c«ng
chøc thùc sù cã n¨ng lùc ®¸p øng yªu cÇu, tÝnh chÊt míi cña c«ng viÖc trong
mét x∙ héi míi vµ ph¶i thùc sù lµ nh÷ng c«ng béc cña d©n.
Tõ khi ®Êt níc thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi, yªu cÇu ®µo t¹o, båi
dìng ®Ó x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc ®¸p øng yªu cÇu chuyÓn ®æi c¬
chÕ qu¶n lý cµng trë nªn cÊp b¸ch. NghÞ quyÕt TW 8 (kho¸ 7) ®∙ ®Ò ra môc
tiªu c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ níc, trong ®ã vÊn ®Ò ®µo t¹o, båi dìng x©y
dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m. §Æc
biÖt, ChiÕn lîc c¸n bé, thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc mµ
NghÞ quyÕt TW 3 (kho¸ 8) ®Ò ra, ®∙ chØ râ: häc tËp lµ quyÒn lîi vµ nghÜa vô
cña c¸n bé, c«ng chøc. “Mäi c¸n bé, c«ng chøc ph¶i cã kÕ ho¹ch thêng
xuyªn häc tËp n©ng cao tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ, chuyªn m«n vµ n¨ng lùc
ho¹t ®éng thùc tiÔn, båi dìng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng”. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô
®ã, trong nöa ®Çu nh÷ng n¨m 90 chóng ta ®∙ ®Èy m¹nh viÖc x©y dùng vµ lÇn
lît ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p lý quy ®Þnh cô thÓ tiªu chuÈn cña tõng ng¹ch
vµ chøc danh c¸n bé, c«ng chøc. Th¸ng 8 n¨m 1996 ChÝnh phñ ®∙ th«ng qua
“§Ò ¸n ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc” vµ ngµy 20 th¸ng 11 n¨m 1996
Thñ tíng ChÝnh phñ ®∙ ký ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 874/TTg vÒ c«ng t¸c ®µo
t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc, trong ®ã chØ râ nh÷ng môc tiªu, néi dung vµ
c¸c gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng cêng ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi dìng x©y dùng ®éi ngò
c¸n bé, c«ng chøc trong thêi gian tíi.
II- T×nh h×nh ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc nhµ níc
hiÖn nay.
1- Mét sè u ®iÓm cña c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng
chøc thêi gian qua.
1.1- §∙ tõng bíc x©y dùng, bæ sung hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ ®µo
t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc.
QuyÕt ®Þnh 874/TTg, ngµy 20 th¸ng 11 n¨m 1996, cña Thñ tíng ChÝnh
phñ lÇn ®Çu tiªn ®∙ h×nh thµnh chiÕn lîc, môc tiªu vµ yªu cÇu néi dung c«ng
t¸c ®µo t¹o t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc; ®∙ tiÕn hµnh ph©n lo¹i còng nh
giao tr¸ch nhiÖm cho hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý, c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi
57
dìng c¸n bé, c«ng chøc ë Trung ¬ng còng nh ë ®Þa ph¬ng trong viÖc thùc
hiÖn nhiÖm vô nµy. Cïng víi QuyÕt ®Þnh 874/TTg, §Ò ¸n ®µo t¹o, båi dìng
c¸n bé, c«ng chøc cïng gÇn 10 v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c nhau ®îc x©y dùng vµ
ban hµnh trong thêi gian tõ n¨m 1995 tíi nay ®∙ bíc ®Çu h×nh thµnh mét
hµnh lang ph¸p lý quan träng, lµm c¬ së cho viÖc qu¶n lý còng nh thùc thi
ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc.
1.2- Mét hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vµ c¸c c¬ së ®µo t¹o,
båi dìng c¸n bé, c«ng chøc ë trung ¬ng vµ cÊp tØnh ®ang ®îc h×nh thµnh,
cñng cè x©y dùng.
+ TriÓn khai thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 874/TTg cña Thñ tíng ChÝnh
phñ t¹i Vô Tæ chøc-c¸n bé c¸c bé, ngµnh, Ban Tæ chøc chÝnh quyÒn c¸c tØnh
vµ thµnh phè ®∙ h×nh thµnh Phßng hoÆc tæ, bé phËn qu¶n lý ®µo t¹o. §iÒu nµy
®∙ gãp phÇn tõng bíc lµm t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý còng nh chÊt
lîng c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc.
+ Cïng víi hÖ thèng trêng ChÝnh trÞ cÊp tØnh, ®îc thµnh lËp theo
QuyÕt ®Þnh sè 88-Q§/TW, ngµy 5 th¸ng 9 n¨m 1994 cña Ban BÝ th BCH TW
(kho¸ 7), c¸c bé, ngµnh ®∙ ®Èy m¹nh vµ t¨ng cêng chÊt lîng tæ chøc cña
c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi dìng cña c¸c bé theo hai híng:
- Mét sè bé, nh bé C«ng nghiÖp, bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng
th«n... ®∙ tiÕn hµnh thu gän ®Çu mèi c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng
chøc tõ 3-4 trêng xuèng cßn 1 ®Õn 2 trêng (do cã ph©n viÖn ë MiÒn nam).
- Mét sè bé tríc ®©y cha cã, nay ®∙ thµnh lËp trêng hoÆc trung t©m
®µo t¹o, båi dìng, nh bé Khoa häc CN & MT, bé Tµi chÝnh, Trung t©m
khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia.v.v.
Nh vËy, hiÖn nay bªn c¹nh 3 Häc viÖn: Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia
Hå ChÝ Minh, Häc viÖn HCQG, Häc viÖn Quèc Phßng, chóng ta cã 62 trêng
ChÝnh trÞ, hµnh chÝnh cÊp tØnh, gÇn 30 trêng (Trung t©m) ®µo t¹o båi dìng
c¸n bé, c«ng chøc t¹i c¸c bé, ngµnh, kho¶ng 600 Trung t©m chÝnh trÞ cÊp
huyÖn. TÊt c¶ nh÷ng c¬ së nµy trùc tiÕp thùc hiÖn chøc n¨ng ®µo t¹o, båi
dìng, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc tõ ng¹ch chuyªn viªn cao cÊp vµ
t¬ng ®¬ng tíi c¸n bé ChÝnh quyÒn c¬ së vµ giµ lµng, trëng b¶n.
1.3- Ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi dìng ®∙ phÇn nµo ®¸p øng nhu cÇu n©ng
cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cho ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc.
+ Sè lîng c¸n bé, c«ng chøc ®îc ®i häc n©ng cao tr×nh ®é vµ kü n¨ng
nghiÖp vô ngµy cµng nhiÒu. Cô thÓ, n¨m 1998, gÇn 15% c¸n bé, c«ng chøc
khèi c¸c c¬ quan bé, ngµnh trung ¬ng ®∙ ®îc ®i ®µo t¹o, båi dìng vµ ë ®Þa
ph¬ng lµ gÇn 10%. N¨m 1999, sè lît c¸n bé, c«ng chøc ®îc ®µo t¹o, båi
dìng dù kiÕn lµ 20% ë trung ¬ng vµ 12% trong khèi ®Þa ph¬ng.
58
+ ChÊt lîng ®µo t¹o ®îc n©ng cao tõng bíc: Ch¬ng tr×nh néi dung
c¸c kho¸ häc ®îc chØnh lý, bæ sung theo híng ®µo t¹o kü n¨ng; ph¬ng
ph¸p lªn líp ®îc ®iÒu chØnh dÇn cho phï hîp víi t©m lý ngêi lín.
+ C¸c lÜnh vùc ®µo t¹o, båi dìng dÇn dÇn ®îc më réng. Ngoµi viÖc
®µo t¹o vÒ lý luËn chÝnh trÞ, qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc, c¸c kho¸ ®µo t¹o vÒ
qu¶n lý kinh tÕ trong c¬ chÕ thÞ trêng, qu¶n lý vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc,
tin häc, ngo¹i ng÷... ®îc më réng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ho¹t ®éng c«ng vô cho
tõng ®èi tîng c¸n bé, c«ng chøc.
1.4- Nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc bíc ®Çu trong c«ng t¸c lªn kÕ ho¹ch
®µo t¹o, båi dìng vµ lËp dù trï kinh phÝ.
+ TÝnh quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch trong ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi dìng c¸n
bé, c«ng chøc nhµ níc, ®Æc biÖt tõ n¨m 1994 trë l¹i ®©y, ngµy cµng ®îc
n©ng cao. §iÒu nµy thÓ hiÖn:
Mét lµ, c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc, nãi chung, vµ
cña c¸c bé, ngµnh vµ ®Þa ph¬ng, nãi riªng, ®∙ cã sù ®Þnh híng chiÕn lîc vµ
theo kÕ ho¹ch thèng nhÊt. N¨m 1999, ®îc sù chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, Ban Tæ
chøc - c¸n bé ChÝnh phñ ®∙ phèi hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng x©y dùng vµ
tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ “§Ò ¸n ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc ë
ngoµi níc (giai ®o¹n 2000 - 2005)” vµ “KÕ ho¹ch ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé,
c«ng chøc giai ®o¹n 2000 - 2005”. §©y lµ nh÷ng ®Þnh híng quan träng cho
ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc trong thêi gian 5 n¨m tíi.
Hai lµ, viÖc tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o cho tõng ®èi tîng c¸n bé, c«ng
chøc ®îc lªn kÕ ho¹ch tríc theo nhu cÇu thùc tÕ.
+ Tõ n¨m 1994, hµng n¨m Nhµ níc dµnh mét kho¶n kinh phÝ nhÊt
®Þnh cho ho¹t ®éng nµy. Lîng kinh phÝ tuy cßn eo hÑp, chØ ®¸p øng kho¶ng
40-50% nhu cÇu, nhng còng lµ mét næ lùc lín, ®Æc biÖt quan träng, nhÊt lµ
®èi víi c¸c tØnh trung du, miÒn nói.
2- Mét sè tån t¹i.
Lµ mét ho¹t ®éng míi, nhÊt lµ trong viÖc qu¶n lý, c«ng t¸c ®µo t¹o, båi
dìng c¸n bé, c«ng chøc cßn cã nhiÒu nhîc ®iÓm, tËp trung ë mét sè néi
dung c¬ b¶n sau:
2.1- ViÖc ph©n c«ng, ph©n cÊp ®µo t¹o, båi dìng cha râ rµng dÉn ®Õn
viÖc tæ chøc ®µo t¹o chång chÐo vµ trïng lÆp. Næi bËt ë hai hiÖn tîng sau
®©y:
59
a- NhiÖm vô ®µo t¹o, båi dìng c¸c ®èi tîng c¸n bé, c«ng chøc cña
c¸c trêng, thËm chÝ cña c¶ Häc viÖn HCQG ®îc giao mét c¸ch chung
chung, kh«ng cô thÓ dÉn ®Õn ho¹t ®éng chång chÐo vµ trïng lÆp. Do ®ã, hiÖn
tîng c¸c c¬ së tranh nhau më líp, thËm chÝ, cho cïng mét ®èi tîng lµ kh¸
phæ biÕn.
b- §ang tån t¹i nhiÒu ch¬ng tr×nh båi dìng kh¸c nhau cho cïng mét
lo¹i c¸n bé, c«ng chøc, dÉn ®Õn hiÖn tîng c¸c c¬ së ®µo t¹o kh«ng biÕt thùc
hiÖn theo ch¬ng tr×nh nµo.
2.2- ChÊt lîng ®µo t¹o, båi dìng cha cao. §iÒu nµy thÓ hiÖn trªn
mét sè mÆt cô thÓ:
a- Néi dung c¸c ch¬ng tr×nh båi dìng cßn chung chung mµ cha ®¹t
®îc ®é s©u kiÕn thøc cÇn thiÕt cho tõng lo¹i c¸n bé, c«ng chøc. PhÇn lín c¸c
ch¬ng tr×nh ®µo t¹o, båi dìng chØ ®Þnh híng ë “®Çu vµo” mµ cha chó ý tíi
“®Çu ra”. C¸c ch¬ng tr×nh chËm ®îc bæ sung, cËp nhËt.
b- ViÖc ®µo t¹o kü n¨ng thùc thi nhiÖm vô, c«ng vô cô thÓ cha ®îc
chó träng vµ còng cha thùc sù cã kh¶ n¨ng ®¸p øng.
c- Ph¬ng ph¸p ®µo t¹o cßn nÆng vÒ thuyÕt tr×nh, hµn l©m, cha phï
hîp víi ®èi tîng häc lµ ngêi lín; ph¬ng ph¸p trao ®æi th«ng tin hai chiÒu
theo kiÓu th¶o luËn, tranh luËn, bµi tËp t×nh huèng cßn h¹n chÕ.
2.3- §µo t¹o, båi dìng cha g¾n víi sö dông, båi dìng trµn lan.
a- T¹i nhiÒu c¬ quan, ®¬n vÞ hiÖn nay ®ang cã t×nh tr¹ng cö ngêi ®i häc
kh«ng ®óng môc ®Ých: ngêi lµm ®îc viÖc th× l¹i kh«ng ®îc (v× kh«ng cã
thêi gian) ®Ó ®i häc; ngêi kh«ng lµm ®îc viÖc th× thêng l¹i ®i häc nhiÒu (v×
cã thêi gian). Bªn c¹nh ®ã, hiÖn tîng cö c¸n bé ®i häc theo “chÕ ®é” cßn
nhiÒu, nhÊt lµ c¸c kho¸ ®i ®µo t¹o, båi dìng ë ngoµi níc.
b- NhiÒu c¬ quan cßn sö dông kinh phÝ ®µo t¹o sai môc ®Ých, kÐm hiÖu
qu¶.
2.4- NhiÖm vô qu¶n lý ®µo t¹o bÞ ph©n t¸n; n¨ng lùc qu¶n lý cßn h¹n
chÕ.
a- HiÖn nay ho¹t ®éng qu¶n lý ®µo t¹o, båi dìng cha ®¹t ®îc sù
thèng nhÊt vµ nhÊt qu¸n tõ trung ¬ng xuèng ®Þa ph¬ng. Mét trong nh÷ng
nguyªn nh©n cña hiÖn tîng nµy lµ ho¹t ®éng qu¶n lý bÞ ph©n t¸n, tham gia
ho¹t ®éng qu¶n lý ®µo t¹o, båi dìng cßn cã c¸c c¬ quan sù nghiÖp, c¸c c¬ së
®µo t¹o.
b- N¨ng lùc qu¶n lý ®µo t¹o, båi dìng cßn yÕu:
60
- HÖ thèng thÓ chÕ - c¬ së ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng qu¶n lý cßn thiÕu
nhiÒu vµ kh«ng ®ång bé.
- §éi ngò c¸n bé qu¶n lý cßn thiÕu kinh nghiÖm vµ cha ®îc ®µo t¹o.
3- Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i.
nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n cña c¸c tån t¹i trªn ®©y bao gåm:
Mét lµ, chóng ta cha x©y dùng ®îc mét chiÕn lîc ®µo t¹o, båi dìng
c¸n bé, c«ng chøc. Tuy ®îc §¶ng vµ Nhµ níc quan t©m tõ rÊt sím, nhng
do ®iÒu kiÖn chiÕn tranh kÐo dµi, c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng
chøc còng tr¶i qua nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau, thËm chÝ cã lóc ®∙
kh«ng ®îc ®¸nh gi¸ ®óng víi ý nghÜa vµ vai trß cña nã trong viÖc x©y dùng
®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x∙ héi cña ®Êt
níc.
Hai lµ, do cã nh÷ng nhËn thøc kh¸c nhau vÒ vai trß cña c«ng t¸c ®µo
t¹o, båi dìng, nªn viÖc ®Çu t cho ho¹t ®éng nµy - tõ viÖc x©y dùng khung
thÓ chÕ, ®éi ngò c¸n bé ch¨m lo c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng cho ®Õn kinh phÝ
rÊt h¹n chÕ. Cô thÓ:
a- VÒ khung ph¸p lý. C¸c v¨n b¶n lµm hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng
®µo t¹o, båi dìng hiÖn nay rÊt thiÕu vµ chÊt lîng kh«ng cao, néi dung v¨n
b¶n chång chÐo dÉn ®Õn viÖc thi hµnh kh«ng ®ång bé, kh«ng thèng nhÊt.
b- §éi ngò c¸n bé qu¶n lý ®µo t¹o, båi dìng kh«ng ®îc ®µo t¹o c¬
b¶n, thiÕu kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm.
c- ChØ tõ sau n¨m 1993 Nhµ níc míi cã kho¶n ®Çu t riªng dµnh cho
ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi dìng n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cho ®éi ngò c¸n
bé, c«ng chøc. Tuy nhiªn, kho¶n ®Çu t nµy hiÖn nay cßn rÊt h¹n chÕ, chØ ®¸p
øng ®îc kho¶ng 40 - 50% nhu cÇu.
Ba lµ, c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®∙i ngé c¸n bé, c«ng chøc hiÖn nay cha
®îc tho¶ ®¸ng, cha cã t¸c dông khuyÕn khÝch, ®éng viªn ®éi ngò c¸n bé,
c«ng chøc kh«ng ngõng häc tËp n©ng cao tr×nh ®é (ngêi ®¸p øng tiªu chuÈn
ng¹ch, chøc danh còng ®îc ®èi xö nh ngêi kh«ng cã ®ñ tiªu chuÈn; c¸n
bé, c«ng chøc cã häc vÊn lµm viÖc tèt còng ®îc ®èi xö nh ngêi kÐm n¨ng
lùc, kh«ng lµm ®îc viÖc.v.v.).
III- ph¬ng híng gi¶i quyÕt.
C«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc hiÖn nay ®ang ®øng
tríc nh÷ng khã kh¨n lín nh ®∙ nªu ë trªn. Chóng t«i x¸c ®Þnh r»ng, vÊn ®Ò
61
c¬ b¶n hiÖn nay lµ ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ý nghÜa thùc tÕ cña c«ng t¸c ®µo
t¹o, båi dìng. Do ®ã ph¬ng híng tríc m¾t lµ tõng bíc th¸o gì nh÷ng
khã kh¨n ®ã, th¸o gì mét c¸ch cã träng ®iÓm. Cô thÓ, cÇn tËp trung vµo mét
sè néi dung c¬ b¶n sau:
1- §Èy m¹nh vµ n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c quy ho¹ch ®µo t¹o,
båi dìng. Yªu cÇu cña néi dung nµy lµ: x©y dùng vµ chØ ®¹o c¸c c¬ quan bé,
ngµnh vµ ®Þa ph¬ng x©y dùng, thùc hiÖn nh÷ng kÕ ho¹ch ®µo t¹o, båi dìng
®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc ng¾n h¹n còng nh dµi h¹n, ®¶m b¶o tÝnh cô thÓ,
kh¶ thi vµ thiÕt thùc. Nh÷ng kÕ ho¹ch nµy ph¶i ®¶m b¶o híng vµo c¸c môc
tiªu cô thÓ sau:
a- §µo t¹o, båi dìng ®Ó “xãa nî” cho nh÷ng c¸n bé, c«ng chøc cßn
cha ®¸p øng tiªu chuÈn chøc danh c¸n bé vµ ng¹ch c«ng chøc theo quy ®Þnh.
b- §µo t¹o, båi dìng g¾n víi sö dông: ai cÇn vµ cÇn lo¹i c¸n bé nµo
míi ®a ®i ®µo t¹o; ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é vµ kü n¨ng nghiÖp vô, chø
kh«ng ®µo t¹o tõ ®Çu.
c- §µo t¹o, båi dìng cã träng t©m, träng ®iÓm. Tríc ®©y chóng ta hay
ph©n ®Òu chØ tiªu ®µo t¹o, båi dìng cho tÊt c¶ c¸c c¬ quan, c¸c bé, ngµnh, ®Þa
ph¬ng; sau ®ã trong kÕ ho¹ch l¹i ph©n bæ ®Òu cho viÖc båi dìng c¸c lo¹i
c¸n bé, c«ng chøc. Nay, cÇn nghiªn cøu l¹i c¸ch ph©n bæ chØ tiªu còng nh
c¸ch x©y dùng kÕ ho¹ch nµy, theo híng: u tiªn nh÷ng ®Þa ph¬ng ®Æc biÖt
khã kh¨n; cho viÖc ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc c«ng t¸c cña c¸n bé thuéc
nh÷ng lÜnh vùc qu¶n lý vµ chuyªn m«n míi, quan träng.
HiÖn nay, ®Ó lµm c¬ së cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng néi dung trªn, Ban Tæ
chøc - c¸n bé, ChÝnh phñ ®ang tiÕn hµnh 02 ho¹t ®éng ®¸ng chó ý sau:
Mét lµ, tiÕn hµnh ®iÒu tra tæng thÓ tr×nh ®é vµ nhu cÇu ®µo t¹o, båi
dìng c«ng chøc hµnh chÝnh vµ c¸n bé chÝnh quyÒn c¬ së. Môc ®Ých cña viÖc
®iÒu tra nµy lµ ®Ó n¾m ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c: ai, bao nhiªu ngêi ®ang cÇn
®îc ®i ®µo t¹o, båi dìng; ®µo t¹o, båi dìng vÒ néi dung g× ®Ó x©y dùng
nh÷ng kÕ ho¹ch ®µo t¹o, båi dìng chÝnh x¸c, kh¶ thi.
Hai lµ, híng dÉn c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng chuÈn bÞ KÕ ho¹ch ®µo
t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc 2000-2005 theo híng cô thÓ, thiÕt thùc,
®¶m b¶o tÝnh khoa häc.
2- T¨ng cêng qu¶n lý nhµ níc ®èi víi c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng
ViÖc t¨ng cêng qu¶n lý nhµ níc ®èi víi c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng
c¸n bé, c«ng chøc, tríc m¾t, sÏ tËp trung vµo viÖc gi¶i quyÕt 3 vÊn ®Ò c¬ b¶n
cô thÓ sau:
62
a- X©y dùng bæ sung vµ hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy lµm c¬ së cho
ho¹t ®éng qu¶n lý, gåm:
+ X©y dùng vµ ban hµnh Quy chÕ ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc
nhµ níc.
+ Nghiªn cøu ®Ò nghÞ söa ®æi bæ sung hoÆc x©y dùng míi mét sè v¨n
b¶n ph¸p quy vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña mét sè c¬ së ®µo
t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc cho phï hîp víi t×nh h×nh míi, ®Æc biÖt x©y
dùng “§Ò ¸n kiÖn toµn hÖ thèng c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng
chøc cña c¸c bé, c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ” tr×nh ChÝnh
phñ. Môc ®Ých cña nh÷ng ho¹t ®éng nµy lµ h×nh thµnh mét hÖ thèng c¸c c¬ së
®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc thèng nhÊt, ®îc ph©n ®Þnh râ rµng vÒ
chøc n¨ng, nhiÖm vô, cã tæ chøc bé m¸y thÝch hîp víi nhiÖm vô ®îc giao...
+ X©y dùng vµ ban hµnh Quy chÕ ch¬ng tr×nh gi¸o tr×nh båi dìng c¸n
bé, c«ng chøc. Néi dung c¬ b¶n cña Quy chÕ, gåm: Quy ®Þnh quy tr×nh x©y
dùng ch¬ng tr×nh gi¸o tr×nh (tõ kh©u x¸c ®Þnh ®èi tîng, ®Ò ra chñ tr¬ng
biªn so¹n cho ®Õn viÖc ban hµnh ch¬ng tr×nh; ®Æc biÖt cÇn cã sù nghiªn cøu,
c©n nh¾c vÒ vai trß cña Héi ®ång Quèc gia thÈm ®Þnh ch¬ng tr×nh, gi¸o
tr×nh); quy ®Þnh hÖ thèng ch¬ng tr×nh (cøng) ®¶m b¶o cho viÖc båi dìng c¸n
bé, c«ng chøc theo ng¹ch.v.v.
+ X©y dùng Quy chÕ chøng chØ båi dìng c¸n bé, c«ng chøc theo
ng¹ch.v.v.
TÊt c¶ nh÷ng ho¹t ®éng trªn ®©y ®Òu híng tíi môc tiªu x©y dùng mét
hµnh lang ph¸p lý, mét hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé,
c«ng chøc.
b- T¨ng cêng c«ng t¸c gi¸m s¸t, kiÓm tra ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi
dìng. §©y lµ viÖc kiÓm tra, nh¾c nhë ®Ó c¸c ho¹t ®éng ®µo t¹o ®îc tiÕn
hµnh theo ®óng ch¬ng tr×nh môc tiªu ®∙ ®Ò ra.
c- X©y dùng c¬ chÕ phèi hîp x©y dùng ch¬ng tr×nh gi¸o tr×nh vµ ho¹t
®éng ®µo t¹o, båi dìng gi÷a ba Häc viÖn, ba Trung t©m ®µo t¹o lín cña c¶
níc: Häc viÖn CTQG, Häc viÖn HCQG vµ Häc viÖn QP. Tríc m¾t, cÇn cã
sù phèi hîp vµ thèng nhÊt cña Häc viÖn HCQG vµ Häc viÖn CTQG vÒ 3 vÊn
®Ò c¬ b¶n sau:
Mét, thèng nhÊt thµnh mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o tr×nh ®é trung cÊp vÒ
chÝnh trÞ vµ hµnh chÝnh (hiÖn ®ang tån t¹i 2 ch¬ng tr×nh: ch¬ng tr×nh trung
cÊp chÝnh trÞ, mÆc dÇu Häc viÖn HCQG còng ®∙ tham gia x©y dùng ch¬ng
tr×nh nµy) vµ ch¬ng tr×nh trung cÊp hµnh chÝnh do Häc viÖn HCQG tæ chøc
biªn so¹n. Néi dung hai ch¬ng tr×nh nµy trïng lÆp ®Õn trªn, díi 40%).
63
Hai, nghiªn cøu vµ x¸c ®Þnh l¹i cÊu tróc néi dung c¸c ch¬ng tr×nh båi
dìng gi÷a hai Häc viÖn ®Ó gi¶m bít sù trïng lÆp vµ n©ng cao tÝnh chuyªn
ngµnh, chuyªn s©u cña chóng.
Ba, t¨ng cêng sù phèi hîp, céng t¸c gi÷a hai trung t©m nµy trong viÖc
x©y dùng kÕ ho¹ch më líp vµ ho¹t ®éng khoa häc.v.v.
3- T¨ng cêng x©y dùng vµ n©ng cao n¨ng lùc cña ®éi ngò gi¶ng
viªn.
§éi ngò gi¶ng viªn cña c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi dìng, ®Æc biÖt lµ cña c¸c
trêng chÝnh trÞ cÊp tØnh vµ c¸c trêng cña c¸c bé, ngµnh hiÖn nay ®ang rÊt
thiÕu vµ yÕu. Trong 34 Trêng ChÝnh trÞ cÊp tØnh vµo cuèi n¨m 1998 chØ cã
403 gi¶ng viªn, trong ®ã sè PTS chØ chiÕm 0,5% vµ tr×nh ®é trung häc chiÕm
4%. Bªn c¹nh ®ã sè gi¶ng viªn l¹i ph©n bè kh«ng ®Òu, vÝ dô, cã trêng chØ cã
7 gi¶ng viªn, nh trêng chÝnh trÞ tØnh Lµo cai, VÜnh phó, cã trêng cã tíi 60
ngêi nh trêng ChÝnh trÞ tØnh Thanh ho¸, trêng ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé
Lª Hång Phong (Hµ néi). T¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc
c¸c bé, ngµnh còng cã t×nh tr¹ng t¬ng tù. Do ®ã ®Ó n©ng cao n¨ng lùc vµ chÊt
lîng ho¹t ®éng cho c¸c c¬ së ®µo t¹o nµy, chóng t«i thÊy viÖc tríc hÕt cÇn
tËp trung x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn, theo c¸c híng sau:
a- T¨ng cêng biªn chÕ vµ chÊt lîng biªn chÕ, ®Æc biÖt cho nh÷ng c¬
së hiÖn nay ®ang thiÕu nhiÒu.
b- Nghiªn cøu kh¶ n¨ng tæ chøc mét sè kho¸ ®µo t¹o gi¶ng viªn thÝ
®iÓm cho c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi dìng nµy theo mét sè chuyªn ngµnh cã ®Þnh
híng u tiªn, nh qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc, ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y
ngêi lín.v.v.
c- X©y dùng bæ sung nh÷ng chÕ ®é, chÝnh s¸ch hîp lý cho ®éi ngò
gi¶ng viªn vµ c¬ chÕ thu hót nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é, n¨ng lùc, nhiÖt t×nh
c«ng t¸c bæ sung cho ®éi ngò c¸n bé gi¶ng d¹y trong hÖ thèng c¸c c¬ së nµy.
64
4- T¨ng cêng ®Çu t c¬ së vËt chÊt cho c¸c trêng.
a- Quy ®Þnh møc tèi thiÓu cho mét trêng vÒ khu«n viªn, diÖn tÝch.v.v.
C¸c trêng hiÖn nay ®îc x©y dùng rÊt kh¸c nhau, cã trêng ®îc x©y dùng
trªn diÖn tÝch hµng ngµn mÐt vu«ng ®Êt víi hµng ngµn mÐt vu«ng x©y dùng,
nhng cã trêng l¹i chØ cã vÎn vÑn d¨m chôc mÐt vu«ng.
b- LËp nguån kinh phÝ x©y dùng hÖ thèng trêng.
5- T¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ vÒ ®µo t¹o, båi dìng.
a- Môc tiªu, yªu cÇu cña hîp t¸c quèc tÕ vÒ ®µo t¹o, båi dìng:
+ TiÕp thu kinh nghiÖm vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý phï hîp víi
®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña ViÖt nam.
+ §µo t¹o nh÷ng chuyªn gia ®Çu ngµnh.
b- BiÖn ph¸p:
+ X©y dùng nh÷ng ch¬ng tr×nh hîp t¸c quèc tÕ ng¾n h¹n vµ dµi
h¹n theo chØ tiªu kinh phÝ nhµ níc.
+ Lång ghÐp néi dung ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé, c«ng chøc vµo
c¸c dù ¸n do níc ngoµi tµi trî.
65
Phô lôc IV:
vÒ ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc
1. C¸c v¨n b¶n ph¸p lý ®· ®îc ban hµnh ®Ó ®iÒu chØnh ®¹o ®øc
c¸n bé c«ng chøc trong 5 n¨m qua.
- Ngay tõ khi ra ®êi nhµ níc ViÖt Nam míi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®∙
®Æt vÊn ®Ò ph¶i lµm sao cho tÊt c¶ c«ng chøc nhµ níc tõ ChÝnh phñ ®Õn c¸c
lµng x∙ ®Òu lµ c«ng béc cña nh©n d©n, ®Òu ph¶i tËn tuþ phôc vô nh©n d©n.
Ngêi lu«n nhÊn m¹nh ®¹o ®øc lµ c¸i gèc cña ngêi c¸ch m¹ng. Qu¸n triÖt
quan ®iÓm ®ã cña Hå ChÝ Minh, tõ tríc ®Õn nay, trong c¸c nghÞ quyÕt cña
§¶ng vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p qui cña nhµ níc, ®∙ ngµy cµng cã nh÷ng qui ®Þnh
râ h¬n, cô thÓ h¬n vÒ ®¹o ®øc, phÈm chÊt, t c¸ch cña ngêi c¸n bé, c«ng
chøc, viªn chøc lµm viÖc trong bé m¸y nhµ níc còng nh trong c¸c c¬ quan
§¶ng, §oµn thÓ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, x∙ héi.
- Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, vÊn ®Ò ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc nhµ níc
®∙ ®îc x¸c ®Þnh râ trong nghÞ quyÕt Trung ¬ng 3 (kho¸ VIII) th¸ng 6/1997
vµ ®îc thÓ chÕ ho¸ trong nh÷ng v¨n b¶n ph¸p qui chñ yÕu lµ:
+ Ph¸p lÖnh c¸n bé c«ng chøc ban hµnh ngµy 9/3/1998.
+ Ph¸p lÖnh chèng tham nhòng ban hµnh 9/3/1998.
+ Ph¸p lÖnh thùc hµnh tiÕt kiÖm chèng l∙ng phÝ ban hµnh ngµy 9/3/1998
+ LuËt khiÕu n¹i tè c¸o ban hµnh ngµy 11/12/1998.
Ngoµi ra ë mét sè ngµnh, lÜnh vùc chuyªn m«n cßn cã nh÷ng qui ®Þnh
cô thÓ vÒ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp nh:
+ Qui ®Þnh vÒ y ®øc do Bé Y tÕ ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè
2088Q§/BYT ngµy 6/11/1996.
+ C«ng an nh©n d©n thùc hiÖn 6 ®iÒu B¸c Hå d¹y theo qui ®Þnh cña Bé
Néi vô (nay lµ Bé C«ng an).
(Néi dung cô thÓ xem phô lôc 1).
Néi dung nh÷ng qui ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n cã tÝnh ph¸p lý nµy ®∙ xoay
quanh nh÷ng khÝa c¹nh chñ yÕu thuéc ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc ®ã lµ:
- Trung thµnh víi Tæ quèc, chÊp hµnh nghiªm chØnh ®êng lèi chÝnh
s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt nhµ níc.
- TËn tuþ phôc vô nh©n d©n, t«n träng nh©n d©n kh«ng ®îc cöa quyÒn
s¸ch nhiÔu, g©y khã kh¨n, phiÒn hµ, øc hiÕp nh©n d©n.
- Trung thùc, cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t, kh«ng ®îc lîi dông
chøc vô, vÞ trÝ cña m×nh ®Ó tham nhòng, nhËn hèi lé, quµ biÕu cña nh©n d©n.
- Kh«ng ®îc sö dông c«ng quÜ nhµ níc, tµi s¶n cña c¬ quan ®Ó mu
cÇu lîi Ých riªng.
- Kh«ng ®îc g©y bÌ ph¸i mÊt ®oµn kÕt, côc bé b¶n vÞ hoÆc vi ph¹m néi
qui kû luËt c«ng vô, gi÷ g×n, b¶o vÖ bÝ mËt nhµ níc.
66
- Thêng xuyªn häc tËp n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc c«ng t¸c, chÊp
hµnh sù ®iÒu ®éng, ph©n c«ng c«ng t¸c cña c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn.
- B¶n th©n vµ gia ®×nh c¸n bé c«ng chøc kh«ng ®îc lµm mét sè c«ng
viÖc ë mét sè vÞ trÝ cã nhiÒu kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn dÉn tíi tham nhòng.
Nãi chung nh÷ng qui ®Þnh ph¸p lý ®∙ ban hµnh trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y liªn quan ®Õn ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc ®∙ kh¸ cô thÓ vµ bao qu¸t ®îc
nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n, chñ yÕu vµ t¬ng ®èi toµn diÖn. Nã thùc sù trë thµnh
nh÷ng chuÈn mùc ®¹o ®øc mµ mçi c¸n bé c«ng chøc ph¶i thùc hiÖn tèt.
2. Thùc tr¹ng ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc nhµ níc.
2.1. ¦u ®iÓm.
NghÞ quyÕt Trung ¬ng 3 (kho¸ VIII) ®∙ kh¼ng ®Þnh: “Sè ®«ng c¸n bé
gi÷ ®îc ®¹o ®øc, phÈm chÊt c¸ch m¹ng, lèi sèng lµnh m¹nh, gi¶n dÞ, g¾n bã
víi nh©n d©n”. Tõ thùc tiÔn, cã thÓ rót ra nh÷ng u ®iÓm, mÆt m¹nh chñ yÕu
vÒ mÆt ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc hiÖn nay lµ:
- §¹i bé phËn c¸n bé c«ng chøc cã tinh thÇn kh¾c phôc khã kh¨n, trong
®iÒu kiÖn cßn thiÕu thèn vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn nhng vÉn cè g¾ng thùc hiÖn
vµ phÊn ®Êu hoµn thµnh nhiÖm vô; cã ý thøc tæ chøc kû luËt, cã tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm, chÊp hµnh sù ph©n c«ng cña tæ chøc.
- §éi ngò c¸n bé l∙nh ®¹o, qu¶n lý chñ chèt ë Trung ¬ng vµ ®Þa
ph¬ng hÇu hÕt ®∙ ®îc rÌn luyÖn thö th¸ch trong s¶n xuÊt, chiÕn ®Êu; ®a sè
®îc trëng thµnh tõ thùc tiÔn ®Êu tranh c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc vµ x©y
dùng ®Êt níc nªn nh×n chung ®∙ vµ ®ang thÓ hiÖn sù trung thµnh víi Tæ quèc,
víi nh©n d©n, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc tæ chøc kû luËt cao; tÝch cùc,
chñ ®éng trong tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn nh÷ng ®êng lèi chñ tr¬ng, chÝnh
s¸ch, ph¸p luËt trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm thÈm quyÒn ®îc giao phã. HÇu hÕt
cã quan ®iÓm lËp trêng ®óng ®¾n, t«n träng vµ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña
nh©n d©n, gi÷ ®îc mèi liªn hÖ tèt víi cÊp díi vµ víi nh©n d©n; cã tinh thÇn
phèi hîp, céng t¸c chÆt chÏ víi ®ång nghiÖp, trong quan hÖ ngang, däc ®Ó tæ
chøc thùc hiÖn tèt nhiÖm vô ®îc ph©n c«ng. §éi ngò nµy nãi chung ®∙ vµ
®ang ®ãng vai trß lµ lùc lîng nßng cèt, lµ chç dùa ®¸ng tin cËy cña §¶ng vµ
nhµ níc.
- §éi ngò c¸n bé c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô (chuyªn gia,
chuyªn viªn, c¸n sù) trong c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc c«ng t¸c nh×n chung ®∙
ph¸t huy tinh thÇn kh¾c phôc khã kh¨n, phÊn ®Êu hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc
giao. Trong ®iÒu kiÖn tiÒn l¬ng vµ thu nhËp rÊt thÊp; cha ®îc trang bÞ mét
c¸ch c¬ b¶n, ®Çy ®ñ nh÷ng kiÕn thøc qu¶n lý nhµ níc, qu¶n lý kinh tÕ - x∙
héi trong ®iÒu kiÖn ®æi míi ®Êt níc... nhng ®¹i ®a sè ®éi ngò c¸n bé, c«ng
chøc hµnh chÝnh, sù nghiÖp ®∙ thÓ hiÖn sù cÇn cï, chÞu khã, tÝch cùc häc hái
®Ó thùc hiÖn cã kÕt qu¶ c¸c nhiÖm vô chuyªn m«n, tõng bíc ®¸p øng ®îc
67
phÇn nµo nh÷ng ®ßi hái cña thùc tiÔn ®Æt ra. HÇu hÕt c«ng chøc chuyªn m«n
gi÷ ®îc ®¹o ®øc, t c¸ch chung cña ngêi c¸n bé nhµ níc còng nh nh÷ng
phÈm chÊt cÇn thiÕt riªng cña tõng ngµnh nghÒ cô thÓ (thµy gi¸o, thµy thuèc,
c¶nh s¸t, c«ng chøc hµnh chÝnh...).
- §éi ngò c¸n bé c¬ së (x∙, phêng, thÞ trÊn) tuy cha ph¶i lµ c¸n bé
c«ng chøc nhµ níc, cha cã chÕ ®é tiÒn l¬ng vµ ®∙i ngé nh c«ng chøc,
cha ®îc ®µo t¹o båi dìng vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô, ph¶i lµm viÖc theo
chÕ ®é kiªm nhiÖm, kh«ng æn ®Þnh... nhng ®a sè ®∙ thÓ hiÖn nhiÖt t×nh, tr¸ch
nhiÖm cao trong c«ng t¸c. Tuy kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô
cha cao, cha ®¸p øng yªu cÇu nhng ®∙ cè g¾ng b¶o ®¶m cho viÖc ®a
nh÷ng chñ tr¬ng ®êng lèi chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña §¶ng, Nhµ níc vµo
thùc tiÔn ®êi sèng, ph¸t huy ®îc søc m¹nh vµ quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n ë
c¬ së trong s¶n xuÊt, kinh doanh vµ x©y dùng cuéc sèng míi.
Tãm l¹i, cã thÓ thÊy r»ng mÆt u ®iÓm cña ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc
nhµ níc lµ c¬ b¶n, chñ yÕu. Dï gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n biÕn ®éng vµ t¸c
®éng nhiÒu mÆt trong ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi c¸c quan hÖ kinh tÕ - x∙ héi nhng
®∙ thùc sù ®ãng vai trß lµ chñ thÓ quan träng quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn ®i lªn cña ®Êt níc trong thêi kú hiÖn nay.
2.2. VÒ khuyÕt nhîc ®iÓm.
Bªn c¹nh nh÷ng mÆt m¹nh, nh÷ng u ®iÓm lµ c¬ b¶n, ®éi ngò c¸n bé
c«ng chøc nhµ níc hiÖn nay ®ang béc lé nh÷ng khuyÕt nhîc ®iÓm, thiÕu sãt
vµ cã phÇn nghiªm träng cÇn kh¾c phôc vÒ mÆt phÈm chÊt ®¹o ®øc. VÒ vÊn ®Ò
nµy nghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®∙ kh¼ng ®Þnh r»ng mét bé phËn
kh«ng nhá c¸n bé ®¶ng viªn nãi chung vµ c¸n bé qu¶n lý nãi riªng “thiÕu tu
dìng b¶n th©n, phai nh¹t lý tëng, mÊt c¶nh gi¸c, gi¶m sót ý chÝ, kÐm ý thøc
tæ chøc kû luËt, sa ®o¹ vÒ ®¹o ®øc vµ lèi sèng” (V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn
quèc lÇn thø VIII, nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia- Hµ Néi, 1996, trang 137).
Mét biÓu hiÖn cô thÓ ®¸ng chó ý lµ sè lîng c¸n bé c«ng chøc bÞ xö lý kû luËt
vµ tr¸ch nhiÖm h×nh sù trong 5 n¨m gÇn ®©y ngµy cµng t¨ng (xem phô lôc 2).
Nh÷ng khuyÕt nhîc ®iÓm, yÕu kÐm chÝnh vÒ mÆt ®¹o ®øc cña ®éi ngò c¸n bé
c«ng chøc nhµ níc, cã thÓ kÓ ®Õn lµ:
- Nh×n chung, ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc hiÖn nay cha thùc sù tËn tuþ
phôc vô nh©n d©n. Kh«ng Ýt c¸n bé c«ng chøc nhµ níc kÓ tõ c¸n bé l∙nh ®¹o
qu¶n lý ë cÊp Trung ¬ng ®Õn c¸n bé c¬ së cßn cha thùc sù lÊy viÖc phôc vô
nh©n d©n lµ môc tiªu hµng ®Çu, lµ thíc ®o chñ yÕu nhÊt møc ®é vµ kÕt qu¶
thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, mµ l¹i lµm viÖc v× cÊp trªn, cèt ®Ó võa lßng cÊp
trªn, vµ v× nh÷ng lîi Ých c¸ nh©n, côc bé h¬n lµ v× lîi Ých chung cña nh©n d©n,
cña ®Êt níc.
68
T×nh tr¹ng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay lµ quan hÖ gi÷a c¸n bé c«ng chøc víi
nh©n d©n (dï quan hÖ trùc tiÕp hay quan hÖ gi¸n tiÕp) cha ph¶i thùc sù lµ
quan hÖ gi÷a ngêi phôc vô víi ngêi ®îc phôc vô mµ cßn mang nÆng dÊu Ên
cña quan hÖ cai trÞ kiÓu cò tøc lµ quan hÖ thiÕu b×nh ®¼ng, thiÕu sù t«n träng.
Ngêi d©n lu«n ®ãng vai ngêi ®i xin (xin viÖc, xin häc, xin phÐp, xin ch÷ ký,
xin dÊu...) cßn c¸n bé c«ng chøc nhµ níc l¹i lµ ngêi ®i cho, ban ph¸t nh÷ng
c¸i mµ vèn kh«ng ph¶i lµ cña hä. Quan hÖ xin - cho gi÷a nh©n d©n víi nhµ
níc ®îc thùc thi bëi ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc ®ang tån t¹i kh«ng chØ ë
nh÷ng ho¹t ®éng hµnh chÝnh c«ng quyÒn mµ cßn ë c¶ c¸c lÜnh vùc dÞch vô
c«ng (hé khÈu, hé tÞch, c«ng chøng, ®¨ng kiÓm, thuÕ...) thËm chÝ c¶ sù nghiÖp
c«ng (y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc...), c¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh (®iÖn, níc, bu
chÝnh viÔn th«ng...).
- Sù biÕn d¹ng trong quan hÖ gi÷a c¸n bé c«ng chøc nhµ níc víi nh©n
d©n ®∙ dÉn ®Õn nh÷ng biÓu hiÖn g©y phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu ë c¸c cöa, c¸c n¬i
diÔn ra quan hÖ gi÷a nhµ níc víi nh©n d©n. Mét sè c¸n bé c«ng chøc lîi
dông chøc tr¸ch, thÈm quyÒn ®îc nhµ níc giao phã ®Ó tham nhòng, nhËn
hèi lé, quµ c¸p, biÕu xÐn cña nh©n d©n, mét sè giµu lªn nhanh chãng v× thu lîi
bÊt chÝnh. C¸c vô tham nhòng ®iÓn h×nh ®∙ ®îc xÐt xö trong c¸c ngµnh H¶i
quan, Ng©n hµng... lµ nh÷ng vÝ dô cô thÓ vÒ t×nh tr¹ng nµy. HiÖn cßn ®ang rÊt
phæ biÕn trong rÊt nhiÒu lÜnh vùc, t×nh tr¹ng quµ c¸p, biÕu xÐn hoÆc ®Æt gi¸
cho tõng c«ng viÖc cña d©n khi ®îc c¸n bé c«ng chøc xem xÐt gi¶i quyÕt.
HÇu nh hiÖn nay cßn rÊt Ýt lo¹i viÖc mµ c¸n bé c«ng chøc nhµ níc phôc vô
nh©n d©n mét c¸ch v« t, kh«ng ®iÒu kiÖn.
- VÒ phong c¸ch, t¸c phong, mét sè kh«ng Ýt c¸n bé, c«ng chøc nhµ
níc cha thùc sù lµm viÖc víi tr¸ch nhiÖm cña ngêi phôc vô d©n mµ thÓ
hiÖn sù quan liªu, cöa quyÒn, h¸ch dÞch, thiÕu v¨n ho¸ trong quan hÖ giao tiÕp
g©y Ên tîng xÊu vÒ h×nh ¶nh ngêi c¸n bé c«ng chøc tríc nh©n d©n. ) ®©y
ngêi c¸n bé c«ng chøc tù coi m×nh nh lµ ngêi “ban ¬n” cho nh©n d©n khi
gi¶i quyÕt mçi c«ng viÖc vµ hä muèn ®îc “tr¶ ¬n” b»ng sù khóm nóm, sî sÖt
cña ngêi d©n. Trong ®ã, mét sè c¸n bé cã chøc, cã quyÒn cã th¸i ®é trï dËp,
øc hiÕp quÇn chóng g©y bÊt b×nh vµ ph¶n øng cña nh©n d©n, nhÊt lµ ë mét sè
c¸n bé chñ chèt cÊp c¬ së.
- T×nh tr¹ng c¬ héi, côc bé, b¶n vÞ, mÊt ®oµn kÕt, kh«ng hîp t¸c víi
nhau còng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay trong ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc nhµ níc. )
nhiÒu c¬ quan nhµ níc Trung ¬ng, ®Þa ph¬ng vµ c¬ së ®ang diÔn ra nh÷ng
biÓu hiÖn bÌ ph¸i, t¹o lËp ªkÝp, c¸nh vÕ, « dï thµnh nh÷ng “d©y” ®Ó bao che
b¶o vÖ nh÷ng lîi Ých riªng kh«ng chÝnh ®¸ng cña hä.
- Mét bé phËn c¸n bé c«ng chøc tho¸i ho¸, biÕn chÊt vÒ lèi sèng, lîi
dông chøc quyÒn, vÞ trÝ c«ng t¸c ®Ó bu«n lËu, tham « tµi s¶n nhµ níc, mãc
ngoÆc, lµm giµu bÊt chÝnh, ¨n ch¬i xa ®o¹, vi ph¹m nghiªm träng ph¸p luËt,
chÝnh s¸ch, v« tæ chøc, kû luËt, lµm x©m h¹i ®Õn lîi Ých nhµ níc vµ an ninh
69
quèc gia. Sè nµy tuy kh«ng nhiÒu nhng møc ®é vi ph¹m rÊt nghiªm träng
lµm ¶nh huëng lín ®Õn uy tÝn cña c¸n bé c«ng chøc, lµm suy gi¶m ®¸ng kÓ
®Õn niÒm tin cña nh©n d©n.
- Mét bé phËn kh«ng nhá c¸n bé c«ng chøc cha thêng xuyªn häc tËp
båi dìng, thiÕu tinh thÇn phÊn ®Êu n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc c«ng t¸c, lµm
viÖc cÇm chõng, qua ngµy, ®îc ch¨ng hay chí, kh«ng cã chÊt lîng, hiÖu
qu¶ râ rÖt, coi c«ng viÖc nhµ níc nh lµ chç tró ch©n an toµn, cßn l¹i ®Ó trÝ
tuÖ søc lùc cña m×nh cho c¸c ho¹t ®éng bªn ngoµi c¬ quan ®Ó “kiÕm sèng”.
T×nh tr¹ng nµy kh¸ phæ biÕn trong ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc ë c¶ cÊp Trung
¬ng vµ ®Þa ph¬ng, g©y nªn sù tr× trÖ vµ kÐm hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña bé
m¸y nhµ níc hiÖn nay.
Trªn ®©y lµ nh÷ng khuyÕt nhîc ®iÓm chñ yÕu cña ®éi ngò c¸n bé c«ng
chøc nhµ níc hiÖn nay. §¸ng chó ý lµ trong nh÷ng n¨m thùc hiÖn c¶i c¸ch
hµnh chÝnh, chóng ta ®∙ cã nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc tõ viÖc ban hµnh khung
khæ ph¸p lý ®Õn c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t, gi¸o dôc, xö lý vi ph¹m víi nhiÒu
ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc kh¸c nhau nhng møc ®é tiÕn bé, chuyÓn biÕn vÒ
mÆt ®¹o ®øc cña c¸n bé c«ng chøc cßn rÊt chËm, thËm chÝ mét sè khuyÕt
nhîc ®iÓm cßn cã chiÒu híng gia t¨ng hoÆc nghiªm träng h¬n. Cã thÓ nãi
r»ng c¸n bé c«ng chøc cña ta hiÖn nay cha thùc sù lµ “nh÷ng c«ng béc cña
d©n” nh lêi d¹y cña Hå Chñ TÞch vµ ®∙ ®îc thÓ chÕ trong Ph¸p lÖnh c¸n bé
c«ng chøc.
2.3 Nguyªn nh©n.
2.3.1. VÒ mÆt kh¸ch quan:
- Do ¶nh hëng tiªu cùc cña kinh tÕ thÞ trêng, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch
cùc cßn cã sù t¸c ®éng tiªu cùc, ¶nh hëng ®Õn c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc, gi¸ trÞ
x∙ héi theo khuynh híng nhÊn m¹nh lîi Ých vËt chÊt, ch¹y theo ®ång tiÒn
trong c¸c quan hÖ x∙ héi, lµm biÕn d¹ng c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc, v¨n ho¸ truyÒn
thèng vµ c¸ch m¹ng.
- nh÷ng dÊu Ên cña c¬ chÕ quan liªu bao cÊp trong qu¶n lý kinh tÕ - x∙
héi vµ qu¶n lý nhµ níc cßn kh¸ ®Ëm nÐt trong t tëng, nhËn thøc, phong
c¸ch, hµnh vi xö thÕ cña c¸n bé c«ng chøc hiÖn nay. TuyÖt ®¹i bé phËn ®éi
ngò c¸n bé c«ng chøc hiÖn nay ®Òu ®îc ®µo t¹o, rÌn luyÖn vµ trëng thµnh
trong thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, mang nÆng tÝnh quan liªu, bao cÊp tríc
®©y. MÆc dï nÒn kinh tÕ ®∙ chuyÓn ®æi, nhng vÒ mÆt ®¹o ®øc, mét lÜnh vùc
thuéc ý thøc x∙ héi (vèn lµ yÕu tè b¶o thñ h¬n) vÉn cßn tån t¹i dai gi¼ng,
chuyÓn biÕn chËm h¬n so víi kinh tÕ.
- §Êt níc bíc vµo thêi kú ®æi míi, cã nhiÒu vÊn ®Ò míi ®Æt ra vÒ
qu¶n lý nhµ níc, qu¶n lý kinh tÕ - x∙ héi cha ®îc nghiªn cøu gi¶i quyÕt c¬
70
b¶n, ®ång bé lµm cho c«ng t¸c tæ chøc bé m¸y vµ c¸n bé cha ®îc æn ®Þnh,
viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc cha ®i vµo nÒn nÕp.
2.3.2. VÒ mÆt chñ quan.
- $ thøc tù rÌn luyÖn, tu dìng phÈm chÊt ®¹o ®øc, t c¸ch cña ngêi
c¸n bé c«ng chøc cßn yÕu. Trong nhËn thøc cña nhiÒu c¸n bé c«ng chøc cßn
coi nhÑ hoÆc xem thêng nh÷ng chuÈn mùc ®¹o ®øc, nh©n c¸ch nªn kh«ng
nghiªm kh¾c víi b¶n th©n, kh«ng thêng xuyªn tù rÌn luyÖn b¶n th©n.
- C«ng t¸c gi¸o dôc, qu¶n lý, kiÓm tra gi¸m s¸t cña tæ chøc vµ thñ
trëng trùc tiÕp vÒ mÆt ®¹o ®øc cña c¸n bé c«ng chøc cßn h¹n chÕ, cha
thêng xuyªn, nghiªm tóc, cha cã kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ râ rÖt.
- ViÖc xö lý c¸c vi ph¹m ®¹o ®øc cña c¸n bé c«ng chøc cha nghiªm kÓ
c¶ xö lý hµnh chÝnh vµ xö lý h×nh sù. RÊt nhiÒu trêng hîp vi ph¹m nghiªm
träng cña c¸n bé c«ng chøc vÒ mÆt ®¹o ®øc kh«ng bÞ xö lý hoÆc xö lý nhÑ
nhµng, kh«ng ®óng møc. Mét sè c¸n bé c«ng chøc vi ph¹m ®îc thuyªn
chuyÓn, ®iÒu ®éng ®i n¬i kh¸c, thËm chÝ cßn lªn cao h¬n; mét sè vô viÖc xö lý
chØ cèt ®Ó xoa dÞu d luËn x∙ héi...
- TiÒn l¬ng vµ thu nhËp cña c¸n bé c«ng chøc qu¸ thÊp. So víi khu vùc
doanh nghiÖp vµ khu vùc t nh©n. §©y còng lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn
nh÷ng tiªu cùc tha ho¸ vÒ ®¹o ®øc, nh©n c¸ch cña c¸n bé c«ng chøc.
- C¬ chÕ kiÓm tra, gi¸m s¸t cña nh©n d©n ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸n bé
c«ng chøc cha ®îc hoµn thiÖn. ViÖc ph¸t huy tÝnh d©n chñ, c«ng khai trong
qu¶n lý nhµ níc cßn mang tÝnh h×nh thøc, cha c¬ b¶n, ®ång bé vµ cô thÓ nªn
t¸c dông bÞ h¹n chÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng vi ph¹m vÒ mÆt ®¹o ®øc cña c¸n
bé c«ng chøc n¶y sinh vµ ph¸t triÓn.
- C¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ -
x∙ héi cña ®Êt níc cßn nhiÒu láng lÎo, s¬ hë, thiÕu ®ång bé, t¹o ra nhiÒu kÏ
hë vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t sinh nh÷ng vi ph¹m vÒ ®¹o ®øc, phÈm chÊt cña c¸n bé
c«ng chøc, nh÷ng ngêi trùc tiÕp, ®¶m ®¬ng nh÷ng c«ng viÖc qu¶n lý trong
bé m¸y nhµ níc.
3. KhuyÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc.
§Ó ph¸t huy ®îc nh÷ng mÆt m¹nh, kh¾c phôc nhanh nh÷ng mÆt yÕu
khuyÕt nhîc ®iÓm vÒ ®¹o ®øc cña c¸n bé c«ng chøc níc ta hiÖn nay, cÇn
thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu sau:
3.1- TiÕp tôc hoµn thiÖn khung khæ ph¸p lý cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
thÞ trêng theo ®Þnh híng x∙ héi chñ nghÜa.
71
HiÖn nay ViÖt Nam ®ang ë trong thêi kú ®Çu cña x©y dùng vµ ph¸t triÓn
nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x∙ héi chñ nghÜa. Cïng víi viÖc t¹o lËp
®ång bé c¸c yÕu tè cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ viÖc x©y dùng khung khæ
ph¸p lý, bæ sung, hoµn thiÖn hÖ thèng thÓ chÕ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch t¹o m«i
trêng, hµnh lang ph¸p lý cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x∙ héi vËn hµnh theo c¬
chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. ChØ trªn c¬ së hoµn thiÖn ®îc
khung khæ ph¸p lý míi t¹o tiÒn ®Ò vµ ®iÒu kiÖn ®Ó h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng
t¸c ®éng tiªu cùc cña kinh tÕ thÞ trêng ®Õn ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc nhµ
níc. §iÒu ®ã chØ cã thÓ trë thµnh hiÖn thùc nÕu chóng ta tiÕp tôc ®Èy m¹nh
thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé c¶i c¸ch thÓ chÕ hµnh chÝnh hiÖn nay.
3.2- T¨ng cêng c«ng t¸c gi¸o dôc vµ tù rÌn luyÖn vÒ ®¹o ®øc trong c¸n
bé c«ng chøc theo nh÷ng tiªu chuÈn ®∙ ®îc thÓ chÕ ho¸.
Trong viÖc gi¸o dôc vµ tù gi¸o dôc, rÌn luyÖn ®¹o ®øc, cÇn chó träng tíi
viÖc ®Þnh híng c¸c quan niÖm, nhËn thøc vÒ gi¸ trÞ ®¹o ®øc vÒ nh÷ng phÈm
chÊt cÇn thiÕt cña ngêi c¸n bé c«ng chøc víi tÝnh c¸ch lµ nh÷ng “c«ng béc”
cña d©n, thùc sù phôc vô d©n. CÇn ®æi míi néi dung vµ h×nh thøc gi¸o dôc ®¹o
®øc cho phï hîp víi yªu cÇu cña thêi kú míi, vÒ n«Þ dung ph¶i toµn diÖn, cô
thÓ, s¸t hîp víi tõng ®èi tîng, tr¸nh gi¸o ®iÒu, m¸y mãc, chñ quan duy ý chÝ,
phi thùc tÕ; vÒ h×nh thøc ph¶i phong phó, ®a d¹ng, ph¶i chó ý ®Õn hiÖu qu¶,
kh«ng ph« tr¬ng, h×nh thøc, qua loa, kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a gi¸o dôc cña tæ
chøc víi tù gi¸o dôc rÌn luyÖn cña mçi c¸n bé c«ng chøc dï ë c¬ng vÞ c«ng
t¸c nµo.
3.3- T¨ng cêng hiÖu lùc, hiÖu qu¶ qu¶n lý kiÓm tra, gi¸m s¸t cña c¸c
c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn vµ cña nh©n d©n ®èi víi c¸n bé c«ng chøc.
- Tríc hÕt cÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý c¸n bé c«ng chøc, lµm râ
tr¸ch nhiÖm, thÈm quyÒn qu¶n lý tõng lo¹i c¸n bé c«ng chøc cña tõng cÊp,
tõng ngµnh, tõng c¬ quan, tõng c¸ nh©n, ngêi ®øng ®Çu trªn c¬ së ph©n cÊp,
uû quyÒn hîp lý trong c«ng t¸c qu¶n lý c¸n bé c«ng chøc, tr¸nh t×nh tr¹ng
trïng chÐo hoÆc bá sãt, cïng chÞu tr¸ch nhiÖm nhng kh«ng râ ®Þa chØ cô thÓ
trong viÖc xem xÐt tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, ngêi qu¶n lý khi c¸n bé c«ng
chøc bÞ sai ph¹m.
- ChÊn chØnh, hoµn thiÖn c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t, c¸c ho¹t
®éng c«ng vô vµ c¸c hµnh vi cña c¸n bé c«ng chøc; kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ xö lý
nh÷ng vi ph¹m cña c¸n bé c«ng chøc, kh¾c phôc t×nh tr¹ng cã nhiÒu c¬ quan
thanh tra, kiÓm tra nhng kh«ng cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶ cô thÓ, râ rµng.
- Ph¸t huy vai trß kiÓm tra gi¸m s¸t cña nh©n d©n ®èi víi c¸n bé c«ng
chøc vµ ho¹t ®éng c«ng vô, thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ ë c¬ së, c¬ quan vµ
72
doanh nghiÖp nhµ níc ®Ó nh©n d©n cã thÓ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp kiÓm tra,
gi¸m s¸t c¸c hµnh vi cña c¸n bé c«ng chøc.
3.4- T¨ng cêng kû c¬ng phÐp níc, xö lý nghiªm minh, kÞp thêi
nh÷ng sai ph¹m cña c¸n bé c«ng chøc, ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai, b×nh ®¼ng
trong viÖc xö lý kû luËt vµ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña mäi ®èi tîng c¸n
bé c«ng chøc nhµ níc. Sù nghiªm minh c«ng b»ng trong xÐt xö cã ý nghÜa to
lín trong viÖc gi¸o dôc vµ r¨n ®e c¸n bé c«ng chøc, ®ång thêi cßn cñng cè
niÒm tin cña nh©n d©n vµo nhµ níc, vµo ph¸p luËt.
3.5- §iÒu chØnh, n©ng cao tiÒn l¬ng vµ ®∙i ngé vËt chÊt, tinh thÇn ®èi
víi c¸n bé c«ng chøc sao cho thu nhËp cña c¸n bé c«ng chøc cã thÓ ®¶m b¶o
cuéc sèng cña gia ®×nh hä ë møc trung b×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä yªn t©m,
ch¨m chØ lµm viÖc vµ h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc cã thÓ ph¸t sinh trong khi thi
hµnh c«ng vô.
3.6- CÇn ph¶i cô thÓ ho¸ h¬n n÷a nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi
cña c¸n bé c«ng chøc b»ng nh÷ng v¨n b¶n díi luËt, lµm tiªu chuÈn, thíc ®o
chÝnh x¸c phÈm h¹nh, ®¹o ®øc cña tõng lo¹i c¸n bé c«ng chøc nhµ níc, lµm
môc tiªu rÌn luyÖn, phÊn ®Êu cho hä còng nh lµm c¨n cø ®Ó khen thëng, kû
luËt vµ xÐt xö nh÷ng sai ph¹m ®¹o ®øc cña c¸n bé c«ng chøc.
KÕt luËn.
Trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc, thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh chóng
ta ®∙ quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn viÖc x©y dùng vµ båi dìng ®¹o ®øc c¸n bé
c«ng chøc nhµ níc, coi ®©y lµ mét nh©n tè quan träng, quyÕt ®Þnh n¨ng lùc,
hiÖu lùc, hiÖu qu¶ cña nÒn hµnh chÝnh nhµ níc. ChØ trong vµi n¨m gÇn ®©y,
Quèc héi, ChÝnh phñ ®∙ ban hµnh mét sè v¨n b¶n ph¸p qui quan träng, cã tÝnh
c¬ b¶n ®Ó ®iÒu chØnh ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc nhµ níc vµ bíc ®Çu ®∙ ®i
vµo cuéc sèng.
Bíc chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao cÊp sang
vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, kÐo theo nh÷ng thay ®æi vÒ mäi mÆt trong ®êi
sèng x∙ héi ®∙ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc, lµm béc lé râ
h¬n nh÷ng u, khuyÕt ®iÓm vèn cã trong ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc hiÖn t¹i.
Bªn c¹nh nh÷ng mÆt m¹nh, nh÷ng u ®iÓm c¬ b¶n cña m×nh, ®éi ngò c¸n bé
c«ng chøc nhµ níc cßn tån t¹i nhiÒu khuyÕt nhîc ®iÓm vÒ mÆt phÈm chÊt
®¹o ®øc, mµ nh÷ng biÓu hiÖn chñ yÕu cña nã lµ quan liªu, cöa quyÒn, tham
nhòng, l∙ng phÝ, mãc ngoÆc, hèi lé, g©y phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu, trï dËp, øc hiÕp
nh©n d©n, trong ®ã cã nh÷ng mÆt kh¸ nghiªm träng, g©y bÊt b×nh trong d
luËn x∙ héi.
Thùc tr¹ng ®ã cã phÇn do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan song chñ yÕu
lµ do nh÷ng nguyªn nh©n vÒ phÝa chñ quan, thuéc tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé
73
c«ng chøc vµ cña c«ng t¸c qu¶n lý, chØ ®¹o, ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ vµ chÝnh
quyÒn c¸c cÊp. §Ó kh¾c phôc ®îc nh÷ng khuyÕt nhîc ®iÓm, x©y dùng, n©ng
cao ®¹o ®øc phÈm chÊt cho c¸n bé c«ng chøc, cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn ®ång bé
vµ triÖt ®Ó nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau tõ c«ng t¸c gi¸o dôc, qu¶n lý, kiÓm tra,
xö lý ®Õn viÖc hoµn thiÖn khung khæ ph¸p lý ®iÒu chØnh c¸c hµnh vi ®¹o ®øc
c¸n bé c«ng chøc; c¬ b¶n vµ chñ yÕu h¬n lµ ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x∙
héi theo c¬ chÕ míi - c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh
híng x∙ héi chñ nghÜa, t¹o tiÒn ®Ò kinh tÕ - x∙ héi cho viÖc hoµn thiÖn nh÷ng
gi¸ trÞ ®¹o ®øc, nh©n c¸ch cña c¸n bé c«ng chøc nhµ níc víi tr¸ch nhiÖm lµ
nh÷ng “c«ng béc” thùc sù cña nh©n d©n.
74
Mét sè quy ®Þnh cña ph¸p luËt
vÒ ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc
1. Ph¸p lÖnh c¸n bé c«ng chøc
§iÒu 2:
C¸n bé, lµ c«ng béc cña nh©n d©n, chÞu sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n, ph¶i
kh«ng ngõng rÌn luyÖn phÈm chÊt ®¹o ®øc, häc tËp n©ng cao tr×nh ®é vµ n¨ng
lùc c«ng t¸c ®Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô, c«ng t¸c ®îc giao.
§iÒu 6:
C¸n bé c«ng chøc cã nh÷ng nghÜa vô sau ®©y:
1. Trung thµnh víi Nhµ níc Céng hoµ x∙ héi chñ nghÜa ViÖt nam; b¶o
vÖ sù an toµn, danh dù vµ lîi Ých quèc gia
2. ChÊp hµnh nghiªm chØnh ®êng lèi, chñ tr¬ng cña §¶ng vµ chÝnh
s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ níc; thi hµnh nhiÖm vô, c«ng vô theo ®óng quy ®Þnh
cña ph¸p luËt.
3. TËn tôy phôc vô nh©n d©n, t«n träng nh©n d©n.
4. Liªn hÖ chÆt chÏ víi nh©n d©n, tham gia sinh ho¹t víi céng ®ång d©n
c n¬i c tró, l¾ng nghe ý kiÕn vµ chÞu sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n.
5. Cã nÕp sèng lµnh m¹nh, trung thùc, cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v«
t; kh«ng ®îc quan liªu, h¸ch dÞch, cöa quyÒn, tham nhòng.
6. Cã ý thøc tæ chøc kû luËt vµ tr¸ch nhiÖm c«ng t¸c; thùc hiÖn nghiªm
chØnh néi quy c¬ quan, tæ chøc; gi÷ g×nvµ b¶o vÖ cña c«ng, b¶o vÖ bÝ mËt nhµ
níc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
7. Thêng xuyªn häc tËp n©ng cao tr×nh ®é; chñ ®éng, s¸ng t¹o, phèi
hîp trong c«ng t¸c nh»m hoµn thµnh tèt nhiÖm vô, c«ng vô ®îc giao.
8. ChÊp hµnh sù ®iÒu ®éng, ph©n c«ng c«ng t¸c cña c¬ quan, tæ chøc cã
thÈm quyÒn.
§iÒu 15:
C¸n bé, c«ng chøc kh«ng ®îc ch©y lêi trong c«ng t¸c, trèn tr¸nh
tr¸ch nhiÖm hoÆc tho¸i th¸c nhiÖm vô, c«ng vô; kh«ng ®îc g©y bÌ ph¸i, mÊt
®oµn kÕt, côc bé hoÆc tù ý bá viÖc.
75
§iÒu 16:
C¸n bé, c«ng chøc kh«ng ®îc cöa quyÒn, h¸ch dÞch, s¸ch nhiÔu g©y
khã kh¨n, phiÒn hµ víi c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trong khi gi¶i quyÕt c«ng
viÖc.
2. Ph¸p lÖnh chèng tham nhòng
§iÒu 13: Ngêi cã chøc vô quyÒn h¹n kh«ng ®îc lµm nh÷ng viÖc sao
®©y.
- S¸ch nhiÔu, g©y khã kh¨n, phiÒn hµ trong khi gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña
c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n.
- NhËn tiÒn, tµi s¶n hoÆc lîi Ých vËt chÊt kh¸c cña c¸c c¬ quan, tæ chøc
cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc mµ m×nh gi¶i quyÕt.
- Chi tiªu c«ng quü cho viÖc tÆng quµ hoÆc chia cho c¸n bé, c«ng chøc
vµ nh÷ng ngêi kh¸c ngoµi quy ®Þnh cña Nhµ níc.
- Dïng tiÒn c«ng quü, nhµ, ®Êt hoÆc tµi s¶n kh¸c cña c¬ quan, tæ chøc
hoÆc lîi dông c«ng søc cña nh÷ng ngêi do m×nh qu¶n lý ®Ó thu lîi bÊt chÝnh.
- Lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó chiÕm dông ®Êt, sö dông ®Êt ®Ó ph¸t
canh thu t« hoÆc kinh doanh tr¸i ph¸p luËt díi c¸c h×nh thøc kh¸c.
- TiÕt lé th«ng tin kinh tÕ vµ c¸c th«ng tin kh¸c cha ®îc c«ng bè.
3.#LuËt khiÕu n¹i tè c¸o
§iÒu 6:
Ngêi cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o mµ kh«ng bi¶i quyÕt,
thiÕu tr¸ch nhiÖm trong viÖc gi¶i quyÕt hoÆc cè t×nh gi¶i quyÕt tr¸i ph¸p luËt
ph¶i bÞ xö lý nghiªm minh, nÕu g©y thiÖt h¹i ph¶i båi thêng theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt.
4. quyÕt ®Þnh 2088/BYT-Q§ ngµy 6/11/1996 cña bé y tÕ vÒ viÖc ban
hµnh quy ®Þnh vÒ y ®øc. Néi dung quy chÕ ®îc tãm t¾t.
- Ph¶i cã l¬ng t©m vµ tr¸ch nhiÖm cao, hÕt lßng yªu nghÒ, lu«n lu«n
rÌn luyÖn n©ng cao phÈm chÊt ®¹o ®øc cña ngêi thÇy thuèc.
- S½n sµng vît qua nh÷ng khã kh¨n ®Ó b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n.
- Kh«ng ®îc sö dông ngêi bÖnh lµm thùc nghiÖm cho nh÷ng ph¬ng
ph¸p chuÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ, nghiªn cøu khoa häc khi cha ®îc phÐp cña Bé Y
tÕ vµ sù chÊp nhËn cña ngêi bÖnh.
76
- T«n träng quyÒn ®îc kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cña nh©n d©n. T«n träng
nh÷ng bÝ mËt riªng t cña ngêi bÖnh; khi th¨m kh¸m, ch¨m sãc cÇn b¶o ®¶m
kÝn ®¸o vµ lÞch sù. Kh«ng ®îc ph©n biÖt ®èi xö víi ngêi bÖnh. Kh«ng ®îc
cã th¸i ®é ban ¬n, l¹m dông nghÒ nghiÖp vµ g©y phiÒn hµ cho ngêi bÖnh.
Ph¶i trung thùc khi thanh to¸n c¸c chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh.
- Khi tiÕp xóc víi ngêi bÖnh vµ gia ®×nh hä, lu«n cã th¸i ®é niÒm në,
tËn t×nh; trang phôc chØnh tÒ, s¹ch sÏ ®Ó t¹o niÒm tin cho ngêi bÖnh. Ph¶i gi¶i
thÝch t×nh h×nh bÖnh tËt cho ngêi bÖnh vµ gia ®×nh hä hiÓu ®Ó cïng hîp t¸c
®iÒu trÞ.
- Khi cÊp cøu ph¶i khÈn tr¬ng chuÈn ®o¸n, xö trÝ kÞp thêi kh«ng ®îc
®ïn ®Èy ngêi bÖnh. Kª ®¬n, chuÈn ®o¸n vµ ®¶m b¶o sö dông thuèc hîp lý, an
toµn; kh«ng v× lîi Ých c¸ nh©n mµ giao cho ngêi bÖnh thuèc kÐm phÈm chÊt,
thuèc kh«ng ®óng víi yªu cÇu vµ møc ®é bÖnh.
- ThËt thµ, ®oµn kÕt, t«n träng ®ång nghiÖp, kÝnh träng c¸c bËc thÇy, s½n
sµng truyÒn thô kiÕn thøc, häc hái kinh nghiÖm, gióp ®ì lÉn nhau.
- Khi b¶n th©n cã thiÕu sãt, ph¶i tù gi¸c nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ m×nh,
kh«ng ®æ lçi cho ®ång nghiÖp, cho tuyÕn tríc.
- H¨ng h¸i tham gia c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc søc khoÎ, phßng
chèng dÞch bÖnh, cøu ch÷a ngêi bÞ tai n¹n, èm ®au t¹i céng ®ång; g¬ng mÉu
thùc hiÖn nÕp sèng vÖ sinh, gi÷ g×n m«i trêng trong s¹ch.
5. quyÕt ®Þnh sè 316/Q§-NV cña bé trëng bé néi vô (nay lµ Bé
C«ng an).
VÒ viÖc c«ng an nh©n d©n thùc hiÖn 6 ®iÒu B¸c Hå d¹y.
6 ®iÒu B¸c Hå d¹y vÒ t c¸ch ngêi c«ng an c¸ch mÖnh:
§èi víi m×nh, ph¶i
cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh
§èi víi ®ång sù, ph¶i
th©n ¸i, gióp ®ì
§èi víi ChÝnh phñ, ph¶i
tuyÖt ®èi trung thµnh
§èi víi nh©n d©n, ph¶i
kÝnh träng lÔ phÐp
§èi víi c«ng viÖc, ph¶i
tËn tuþ
§èi víi ®Þch, ph¶i
c¬ng quyÕt, kh«n khÐo.
77
B¶n tæng hîp sè liÖu phôc vô
chuyªn ®Ò ®¹o ®øc c¸n bé c«ng chøc
(Sè liÖu nµy ®îc khai th¸c tõ c¸c nguån nh C¬ quan thanh tra Nhµ
níc. Thanh tra Bé lao ®éng th¬ng binh x· héi. Mét sè b¸o c¸o tæng kÕt
c«ng t¸c n¨m cña bé, ngµnh T¦ ).
1. KÕt qu¶ xö lý kû luËt hµnh chÝnh ®èi víi c¸n bé c«ng chøc.
- Sè liÖu chung: TÝnh trong 7 n¨m (tõ 1993 ®Õn 1999) sè c¸n bé c«ng
chøc bÞ xö lý kû luËt vÒ c¸c vi ph¹m cã liªn quan ®Õn ®¹o ®øc c¸n bé, c«ng
chøc lµ 2.193 trong tæng sè 6.879 c¸n bé c«ng chøc bÞ xö lý kû luËt, chiÕm tØ
lÖ lµ 31,8%. Trong ®ã:
+ N¨m 1993 xö lý kû luËt 73 trong tæng sè 923 c¸n bé, c«ng chøc bÞ xö
lý kû luËt, chiÕm tû lÖ 7,9%
+ N¨m 1994 xö lý kû luËt 215 trong tæng sè 1. 355 c¸n bé, c«ng chøc bÞ
xö lý kû luËt, chiÕm tû lÖ 15,8%
+ N¨m 1996 xö lý kû luËt 318 trong tæng sè 1.521 c¸n bé, c«ng chøc bÞ
xö lý kû luËt, chiÕm tû lÖ 20,9%
+ N¨m 1998 xö lý kû luËt 560 trong tæng sè 1999 c¸n bé, c«ng chøc bÞ
xö lý kû luËt, chiÕm tû lÖ 28%
- C¸c vi ph¹m cña c¸n bé c«ng chøc trªn mét sè lÜnh vùc:
+ C¸n bé c«ng chøc ®îc giao nhiÖm vô trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch
th¬ng binh, liÖt sÜ, gia ®×nh cã c«ng. Do mu lîi c¸ nh©n ®∙ cè t×nh lµm sai
quy ®Þnh nh kª t¨ng sè liÖt sÜ, gia ®×nh chÝnh s¸ch; lµm mé gi¶...tÝnh trong 5
n¨m tõ 1994 ®Õn 1998 ®∙ xö lý 67 c¸n bé, c«ng chøc
+ C¸n bé c«ng chøc vi ph¹m vÒ vÊn ®Ò thuÕ nh gi¶m thuÕ sai quy ®Þnh,
kh«ng nép tiÒn thu thuÕ vµo ng©n s¸ch...tÝnh trong 3 n¨m tõ 1997 ®Õn 1999 ®∙
xö lý 125 c¸n bé c«ng chøc (trong ®ã cã c¶ sè c¸n bé cña h¶i quan, c«ng an,
thuÕ- c¬ quan liªn ngµnh ë c¸c cöa khÈu)
+ C¸n bé, c«ng chøc cña c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt, bÞ xö lý kû luËt
lµ 205 ngêi(n¨m 1997 lµ 120 ngêi vµ n¨m 1998 lµ 85 ngêi)
2. KÕt qu¶ xö lý vÒ hÝnh sù ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc.
Trong c¸c n¨m tõ 1994 ®Õn 1999 ®∙ ®a ra truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh
sù trªn 300 c¸n bé, c«ng chøc. Trong ®ã n¨m 1994 lµ 11c¸n bé c«ng chøc;
n¨m 1996 lµ 41 c¸n bé c«ng chøc; n¨m 1997 lµ 117 c¸n bé c«ng chøc; n¨m
1998 lµ 205 c¸n bé c«ng chøc. Mét sè téi mµ c¸n bé c«ng chøc vi ph¹m lµ:
+ Tham «: 54
78
+ Hèi lé: 48
+ Cè ý lµm tr¸i: 129
+ Vi ph¹m chÕ ®é h«n nh©n mét vî, mét chång: 4
3. ChÊt lîng kiÕu n¹i tè c¸o cña c«ng d©n tÝnh tõ 1991 ®Õn 1997.
+ §óng hoµn toµn: KhiÕu n¹i lµ 57,54%. Tè c¸o lµ 55,58%
+ Cã ®óng, cã sai : KhiÕu n¹i lµ 24,20%. Tè c¸o lµ 23.93%
+ Sai hoµn toµn : KhiÕu n¹i lµ 18,26%. Tè c¸o lµ 20,19%
Tho\CCHCcong
Các file đính kèm theo tài liệu này:
cai-canh-hanh-chinh-4_diendandaihoc.vn_07212619122011.pdf
