Thực hiện đa dạng hoá các hạng mục đầu tư trong khi thực hiện dự án đầu tư bảo vệ và phát triển rừng: để những dự án này không những chỉ phục vụ cho công tác bảo tồn tính đa dạng sinh học cho các vùng rừng được bảo vệ, mà còn tạo nguồn đầu tư cải thiện đời sống, điều kiện sống cho người dân ở các xã vùng đệm, thông qua các mô hình hỗ trợ trồng cây công nghiệp, đặc biệt là cây cà phê, cây chè, cây ăn quả; bằng các công trình hạ tầng cơ sở như: hồ chứa nước, đập dâng, trạm bơm điện, thuỷ luân, thuỷ điện nhỏ, kênh mương, đường sá.
- Cần thực hiện xã hội hoá về công tác bảo vệ rừng: công tác bảo vệ rừng phải được tham gia của nhiều thành phần kinh tế, nhiều cấp: Trung ương,tỉnh, huyện, xã và đóng góp công sức của người dân được hưởng lợi. Thực hiện lồng ghép bằng nhiều hình thức, nhiều nguồn vốn: xoá đói giảm nghèo, định canh định cư, hạ tầng nông thôn. Thực hiện tốt phương châm: Trung ương, địa phương, Nhà nước và nhân dân cùng bảo vệ rừng. Khai thác các tiềm năng về nhân lực, vật lực và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của nhân dân.
96 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1220 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Đầu tư bảo vệ rừng và phát triển nông thôn huyện Đăk R'lấp tỉnh Đăk Lăk - Vùng đệm của vườn quốc gia Cát Tiên - bài học cho hoạt động bảo vệ rừng bền vững, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
uéng chèng c¸t bay, phßng chèng lò lôt, chän loµi c©y phï hîp môc tiªu phßng hé vµ kÕt hîp tèi ®a víi c©y cã lîi Ých kinh tÕ cho ngêi d©n trång vµ kho¸n b¶o vÖ.
§èi víi rõng s¶n xuÊt, kÓ c¶ c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m vµ c©y lÊy qu¶ tríc hÕt ph¶i can cø vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®Êt ®ai, ®iÒu kiÖn lu th«ng chÕ biÕn vµ nhu cÇu thÞ trêng ®Ó chän lo¹i c©y trång phï hîp. Ph¸t triÓn rõng s¶n xuÊt ph¶i g¾n víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm ®Ó sím thu håi vèn vµ cã lîi nhuËn.
*) VÒ chÝnh s¸ch ®Êt ®ai:
Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng, chñ ®éng rµ so¸t l¹i quü ®Êt n«ng l©m nghiÖp hiÖn cã ®Ó x©y dùng quy ho¹ch sö dông ®Êt cho dù ¸n trång rõng theo 3 lo¹i rõng vµ ph¶i lµm tõ x· ®Õn huyÖn, tØnh trªn thùc ®Þa vµ b¶n ®å. Phèi hîp víi kÕt qu¶ kiÓm kª rõng tù nhiªn bæ xung söa ®æi hoÆc quy ho¹ch l¹i ph¬ng ¸n ph¸t triÓn l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh. §©y lµ mét trong nh÷ng c¨n cø x©y dùng dù ¸n míi vµ bæ xung söa ®æi dù ¸n cò.
Trªn c¬ së quy ho¹ch ph¸t triÓn rõng vµ c¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt, uû ban nh©n d©n c¸c tØnh chØ ®¹o viÖc giao ®Êt kho¸n rõng, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n. Giao ®Êt ®Õn ®au ph¶i cÊp giÊy chøng nhËn sö dông ®Êt ®Õn ®ã.
ChØ giao ®Êt cho nh÷ng ®èi tîng thùc sù cã nhu cÇu, kh¶ n¨ng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng. §èi tîng ®îc giao ®Êt nÕu sau 12 th¸ng kÓ tõ ngµy ®îc giao ®Êt chÝnh thøc mµ kh«ng ®a vµo sö dông ®Êt th× ®Êt ®ã ph¶i bÞ thu håi vµo quü dù tr÷.
*) VÒ chÝnh s¸ch ®Çu t vµ tÝn dông
C¨n cø vµo c¸c nguyªn t¾c vµ yªu cÇu trªn, tõng tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng giao cho c¸c c¬ quan liªn quan nghiªn cøu lùa chän c¸ lo¹ c©y trång cô thÓ cho ®Þa ph¬ng m×nh ®Ó tr×nh TØnh vµ Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt.
§Ó môc tiªu vµ nhiÖm vô b¶o vÖ rõng ®Õn n¨m 2010 cã thÓ ®îc thùc hiÖn th× vÊn ®Ò hÕt søc cÊp b¸ch lµ vèn cho ®Çu t, quyÕt ®Þnh 661 ®· ®a ra c¸c quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch ®Çu t vµ tÝn dông cô thÓ nh sau:
- Vèn ng©n s¸ch nhµ níc
§èi víi ho¹t ®éng b¶o vÖ rõng: ng©n s¸ch nhµ níc sÏ cung cÊp l¬ng cho c¸c lùc lîng kiÓm l©m vµ c¸c lùc lîng b¶o vÖ rõng chuyªn tr¸ch tõ kinh phÝ sù nghiÖp cña c¸c ban qu¶n lý rõng ®Ó b¶o vÖ. C¸c rõng thùc hiÖn kho¸n b¶o vÖ rõng sÏ ®îc nhµ níc hç trî kinh phÝ tèi ®a ®Ó b¶o vÖ rõng lµ 50.000 ®/ha/n¨m. C¸c chÝnh s¸ch kho¸n rõng sÏ ®îc thùc hiÖn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, sau ®ã chuyÓn sang thµnh rõng s¶n xuÊt vµ cho phÐp ngêi d©n nhËn kho¸n ®îc hëng lîi tõ rõng.
Khoanh nu«i xóc tiÕn t¸i sinh trång rõng bæ sung: DiÖn tÝch khoanh nu«i t¸i sinh tù nnhiªn, hé nhËn kho¸n tù trång bæ xung c©y c«ng nghiÖp, c©y lÊy qu¶, c©y ®Æc s¶n coi nh kho¸n b¶o vÖ rõng th× ®Çu t kh«ng qu¸ 50.000®.ha vµ ®Çu t trong 5 n¨m. DiÖn tÝch khoanh nu«i t¸i sinh cã kÕt hîp trång bæ xung c©y l©m nghiÖp, møc ®Çu t tèi ®a lµ 1 tr.®/ha trong 6 n¨m.
Trång rõng míi: SÏ ®Çu t 2,5 tr.®/ha cho viÖc trång vµ ch¨m sãc 3 n¨m ®èi víi rõng phßng hé ®Çu nguån; 2 tr.® cho viÖc trång vµ ch¨m sãc c©y gç quý hiÕm trong rõng s¶n xuÊt
Kho¶ng 5% vèn ®Çu t cho c¸c dù ¸n hµng n¨m sÏ ®îc chi cho viÖc x©y dùng c¸c c¬ së h¹ tÇng cho dù ¸n trång rõng nh giao thång n«ng th«n, thuû lîi, níc s¹ch, y tÕ, gi¸o dôc…
- Vèn tÝn dông ®Çu t
C¸c c¸ nh©n, tæ chøc ®Çu t vµo lÜnh vùc trång rõng, khoanh nu«i xóc tiÕn t¸i sinh kÕt hîp trång bæ xung, trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m vµ c©y lÊy qu¶ trªn ®Êt hoang ho¸ ®åi nói träc, ph¸t triÓn c¸c c¬ së chÕ biÕn l©m n«ng s¶n, ®îc hëng c¸c chÕ ®é u ®·i quy ®Þnh t¹i luËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc (söa ®æi th¸ng 5 n¨m 1998) v¨n b¶n híng dÉn díi luËt thùc hiÖn tõ ngµy 1/1/1999. Cô thÓ nhµ ®Çu t cã c¸c quyÒn lîi sau:
- §îc miÔn gi¶m tõ 50-100% tiÒn thuÕ sö dông ®Êt, tiÒn thuª ®Êt trong thêi gian tõ 3 n¨m trë lªn ®Õn hÕt chu k× trång rõng tuú thuéc møc ®é khã kh¨n cña ®Þa bµn nhËn ®Êt
- §îc miÔn thuÕ ®Êt chu k× trång rõng ®Çu tiªn ®èi víi vïng s©u, vïng xa, ®Ó trång rõng s¶n xuÊt. §îc dïng quyÒn sö dông ®Êt ®Ó lµm tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó vay vèn.
- L·i vay ®îc quy ®Þnh hµng n¨m tõ nguån vèn u ®·i cña luËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc.
§îc vay tíi møc tèi ®a kh«ng qu¸ 70% tæng møc ®Çu t cña dù ¸n ®îc duyÖt. Trêng hîp ®îc vay víi møc cao h¬n ph¶i ®îc thñ tíng chÝnh phñ cho phÐp
Ngoµi nguån vèn vay u ®·i nªu trªn, theo luËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc c¸c dù ¸n trång rõng cßn ®îc vay vèn tÝn dông u ®·i tõ quü hoâ trî ®Çu t quèc gia vµ c¸c nguån vèn kh¸c.
- Vèn tõ nguån ODA
Nguån tµi chÝnh do c¸c tæ chøc quèc tÕ hoÆc c¸c níc cho ViÖt Nam vay, ®îc u tiªn cho dù ¸n trång rõng s¶n xuÊt vay hoÆc vay l¹i víi l·i suÊt u ®·i.
§iÒu kiÖn vay, møc l·i suÊt vµ thêi gian thu håi vèn sÏ ®îc quy ®Þn trong tõng dù ¸n phï hîp víi ph¸p luËt cña ViÖt Nam vµ tho¶ thuËn cña c¸c bªn cho vay.
-Vèn tõ nguån FDI
Nguån vèn FDI (vèn ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi) ®îc quy ®Þnh râ trong luËt ®Çu t níc ngoµi (söa ®æi) u tiªn cho c¸c dù ¸n trång rõng nguyªn liÖu tËp trung g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn víi c¸c h×nh thøc ®Çu t (100% vèn níc ngoµi, liªn doanh vµ hîp t¸c kinh doanh).
II-/ Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng nãi chung, cña huyÖn ®¨k R'lÊp nãi riªng
Trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n mµ ho¹t ®éng ®Çu t vµ ph¸t triÓn rõng níc ta ®ang ph¶i ®èi ®Çu, trªn c¬ së nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm rót ra tõ dù ¸n b¶o vÖ rõng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n nh»m b¶o tån bÒn v÷ng Vên Quèc Gia C¸t Tiªn vµ khu b¶o tån thiªn nhiªn Ch Mom R©y, trong khu«n khæ h¹n hÑp cña ®Ò tµi t«i xin ®a ra mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m ®¶m b¶o tiÕn ®é cña dù ¸n ®Çu t trªn ®Þa bµn huyÖn ®ång thêi ®Èy m¹nh ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng vèn rõng hiÖn cã cña níc ta. C¸c kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p ®îc ®a ra c¶ víi nhµ níc vµ c¸c nhµ lËp vµ qu¶n lý dù ¸n.
1-/ Nhãm c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi nhµ níc
Còng nh mäi ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c, ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ rõng muèn thµnh c«ng cÇn cã nh÷ng ®Þnh híng vµ hç trî tõ phÝa nhµ níc. H¬n n÷a, ®©y l¹i lµ mét ho¹t ®éng ®Çu t ®ßi hái vèn lín, thêi gian ®Çu t kÐo dµi...lîi nhuËn l¹i kh«ng cao nªn ®ßi hái nhµ níc ph¶i lµ chñ thÓ ®øng ra tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t hoÆc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, ch¬ng tr×nh hç trî thiÕt thùc cho ho¹t ®éng nµy. Cô thÓ:
1.1. X©y dùng quy ho¹ch cho ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ rõng.
X©y dùng chiÕn lîc quy ho¹ch ph¸t triÓn lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc, ®Ó cã nh÷ng quy ho¹ch cô thÓ cho tõng vïng ngµnh ®ßi hái ngêi c¸n bé ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, xem xÐt kü lìng ®iÒu kiÖn t×nh h×nh cña tõng vïng. Khi nh÷ng quy ho¹ch ph¸t triÓn ®îc x©y dùng th× nã chÝnh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh danh môc c¸c dù ¸n u tiªn, dù ¸n nµo ®îc triÓn khai tríc, sè vèn ®Çu t vµo dù ¸n lµ bao nhiªu.
§èi víi ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng th× viÖc x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ lµ viÖc lµm cÇn thiÕt v× ®©y lµ mét ho¹t ®éng ®ßi hái sù ®Çu t lín, nhiÒu dù ¸n ®Çu t, thêi gian ®Çu t kÐo dµi... vËy ph¶i cã quy ho¹ch ®Çu t tæng thÓ, quy ho¹ch cho tõng vïng, tõng ®Þa ph¬ng ®Ó x¸c lËp ph¬ng ¸n ®Çu t cã hiÖu qu¶, tr¸nh sù ®Çu t chång chÐo.
V× khi cã quy ho¹ch cho ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng , Nhµ níc cã thÓ thÊy ®îc nªn ®Çu t cho vïng nµo tríc, vïng nµo khi ®Çu t sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, an ninh, quèc phßng... Vµ c¨n cø vµo ®ã, c¸c ngµnh, ®Þa ph¬ng cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc c¸c lo¹i c©y trång nµo cã thÓ nu«i trång ë ®©y mµ lîi dông ®îc tèi ®a t¸c dông cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Êt ®ai t¹i vïng cã dù ¸n. Thùc hiÖn ph¸t triÓn bÒn v÷ng kinh tÕ t¹ivïng vµ t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng ®Çu t BV&PTR.
Nhê cã quy ho¹ch ph¸t triÓn hÖ thèng, c¸c dù ¸n sÏ thu hót ®îc vèn ®Çu t kh«ng chØ tõ ng©n s¸ch Nhµ níc mµ cßn thu hót nguån vèn tõ níc ngoµi, tõ c¸c nguån vay tÝn dông cña ®Þa ph¬ng vµ nh©n d©n. V× nhµ ®Çu t cã thÓ c¨n cø vµo ®ã thÊy ®îc chiÕn lîc ph¸t triÓn l©u dµi cña ho¹t ®éng ®Çu t vµo b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ®ång thêi x¸c ®Þnh ®îc nÕu ®Çu t sÏ cã hiÖu qu¶ hay kh«ng vµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t cña m×nh.
VËy, cã thÓ nãi r»ng, x©y dùng vµ hoµn thiÖn quy ho¹ch ®Çu t gãp phÇn thóc ®Èy ®Çu t vµo b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng vµ t¨ng hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t.
1.2 TiÕp tôc söa ®æi bæ xung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p vÒ b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.
Sau khi luËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ®îc ban hµnh, ChÝnh phñ, Thñ tíng chÝnh phñ, c¸c bé ngµnh liªn quan ®· ®Æt ra c¸c v¨n b¶n díi luËt ®Ó thi hµnh luËt. Tuy nhiªn, do ®îc ban hµnh tõ nh÷ng n¨m ®Çu c«ng cuéc ®æi míi, còng do nh÷ng diÔn biÕn míi ®· lµm xuÊt hiÖn nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quan cÇn cã sù tu chØnh hÖ thèng luËt ph¸p vÒ b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng. §Ó cã thÓ kiÖn toµn hÖ thèng luËt vÒ b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng cÇn b¸m s¸t c¸c tiÒn ®Ò sau:
- Mét hÖ thèng luËt ph¸p vÒ b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng cÇn cã ®Çy ®ñ c¸c thuéc tÝnh vÒ tÝnh hÖ thèng, tÝnh toµn diÖn, tÝnh æn ®Þnh vµ tÝnh kh¶ thi cao. Muèn thÕ, luËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ph¶i gi÷ vai trß h¹t nh©n cña hÖ thèng víi c¸c quy ®Þnh cô thÓ, thùc hiÖn trùc tiÕp, gi¶m thiÓu c¸c v¨n b¶n so¹n kÌm theo dÔ lµm biÕn d¹ng vÒ néi dung luËt g©y khã kh¨n ¸ch t¾c trong thùc hiÖn luËt.
- VÒ néi dung cÇn quy ®Þnh cô thÓ néi dung qu¶n lý cña nhµ níc vÒ rõng, vÒ ph©n thÈm quyÒn gi÷a c¬ quan qu¶n lý ngµnh ë trung ¬ng víi c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña lùc lîng kiÓm l©m, vÒ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cô thÓ cña chñ rõng, nhÊt lµ ®Þnh râ c¸c chÕ tµi xö lý vi ph¹m trËt tù qu¶n lý nhµ níc lÜnh vùc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng phï hîp víi t×nh h×nh míi. Rµ so¸t l¹i toµn bé hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ®· ban hµnh, lo¹i bá c¸c v¨n b¶n ®· lçi thêi, ban hµnh sai thÈm quyÒn, tr¸i ph¸p luËt.
- X©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé ph¸p chÕ m¹nh tõ Bé ®Õn Côc kiÓm l©m vµ c¸c chi côc.
Cã ®îc mét hÖ thèng ph¸p luËt ®Çy ®ñ sÏ t¹o c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn vèn rõng cña ®Êt níc. Nhng mét vÊn ®Ò còng quan träng kh«ng kÐm lµ hoµn thiÖn c¬ chÕ ®¶m b¶o thùc hiÖn nghiªm chØnh luËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i x¸c lËp cho ®îc mét c¬ chÕ ®iÒu chØnh ph¸p luËt bao gåm mét hÖ thèng c¸c yÕu tè nh ý thøc ph¸p luËt, chñ thÓ hÖ thèng tr¸ch nhiÖm ph¸p lý… bëi v× ban hµnh luËt ph¸p ph¶i ®¸p øng ®îc ý chÝ, nguyÖn väng cña nh©n d©n vµ ph¶i ®a ph¸p luËt vµo cuéc sèng. Trong thêi gian tíi cÇn ph¶i:
- §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn tõ trung ¬ng ®Õn c¸c ®Þa ph¬ng, lµm cho mçi ngêi d©n hiÓu biÕt râ vÒ luËt, tõ ®ã cã ý thøc chÊp hµnh, b¶o vÖ vµ ®Êu tranh víi nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt.
- §Ò cao tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt cña c¸c cÊp cã thÈm quyÒn trªn c¬ së quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhµ níc cña c¸c cÊp ®èi víi rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mäi tæ chøc, c¸ nh©n tÝch cùc tham gia b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.
-T¨ng cêng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra xö lý nghiªm mäi hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng, ®¶m b¶o kh«ng mét hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt nµo kh«ng bÞ xö lý, kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý.
Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt còng nh hoµn thiÖn c¬ chÕ thùc hiÖn luËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng nµy, lµ c¬ së, c¨n cø ®Èy m¹nh ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.
1.3.Thu hót vèn ®Çu t cho ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.
Vèn ®Çu t cho ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng cã thÓ huy ®éng tõ c¸c nguån nh vèn ng©n s¸ch do Nhµ níc cÊp, vèn vay ng©n hµng, vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n, vèn tù cã hay vèn thu tõ viÖc b¸n s¶n phÈm cña c¸c l©m trêng quèc doanh, vèn tµi trî... Tuy nhiªn hiÖn nay nguån vèn quan träng nhÊt chiÕm tû träng cao lµ vèn ng©n s¸ch. VËy ngµnh l©m nghiÖp nªn nghiªn cøu ®a ra chÝnh s¸ch huy ®éng ®ãng gãp vèn tõ nhiÒu nguån ®Ó ®Çu t cho c¸c dù ¸n.
§èi víi nguån vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n huy ®éng tõ nguån vèn nhµn rçi trong d©n th«ng qua h×nh thøc göi tiÕt kiÖm, hay ®ãng gãp cña d©n th«ng qua viÖc ®ãng gãp c«ng søc ch¨m sãc c¸c diÖn tÝch ®Êt rõng ®îc trång míi.
Vèn trong níc chÝnh lµ néi lùc cña nÒn kinh tÕ mét c¸ch liªn tôc ®a ®Êt níc ®Õn phån vinh, ch¾c ch¾n vµ kh«ng phô thuéc bªn ngoµi. Tuy nhiªn ®èi víi ViÖt Nam nguån vèn trong níc cßn h¹n hÑp th× viÖc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi lµ mét tÊt yÕu, nã thêng t¹o nªn có “huých” ban ®Çu víi c¸c níc chËm ph¸t triÓn, t¹o ra tÝch lòy ban ®Çu, t¹o ra sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng thuËn lîi, t¹o ra lµn giã míi cho ho¹t ®éng kinh tÕ.
§èi víiho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng, ®Çu t níc ngoµi thêng tõ c¸c nguån vèn ODA, WB nªn ®Ó thu hót nguån vèn nµy chóng ta cÇn x©y dùng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn, c¸c dù ¸n b¶o tån mét c¸ch hoµn thiÖn t¹o niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t, sö dông vèn ®óng môc ®Ých cÊp ph¸t, thùc hiÖn tèt cam kÕt, c¸c quy ®Þnh do c¸c tæ chøc cho vay vèn ®a ra.
§Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã, cÇn ph¶i ¸p dông mét sè c¸c biÖn ph¸p chÝnh sau:
- Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c h¹ng môc ®Çu t trong khi thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng: ®Ó nh÷ng dù ¸n nµy kh«ng nh÷ng chØ phôc vô cho c«ng t¸c b¶o tån tÝnh ®a d¹ng sinh häc cho c¸c vïng rõng ®îc b¶o vÖ, mµ cßn t¹o nguån ®Çu t c¶i thiÖn ®êi sèng, ®iÒu kiÖn sèng cho ngêi d©n ë c¸c x· vïng ®Öm, th«ng qua c¸c m« h×nh hç trî trång c©y c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c©y cµ phª, c©y chÌ, c©y ¨n qu¶; b»ng c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së nh: hå chøa níc, ®Ëp d©ng, tr¹m b¬m ®iÖn, thuû lu©n, thuû ®iÖn nhá, kªnh m¬ng, ®êng s¸.
- CÇn thùc hiÖn x· héi ho¸ vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ rõng: c«ng t¸c b¶o vÖ rõng ph¶i ®îc tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, nhiÒu cÊp: Trung ¬ng,tØnh, huyÖn, x· vµ ®ãng gãp c«ng søc cña ngêi d©n ®îc hëng lîi. Thùc hiÖn lång ghÐp b»ng nhiÒu h×nh thøc, nhiÒu nguån vèn: xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®Þnh canh ®Þnh c, h¹ tÇng n«ng th«n... Thùc hiÖn tèt ph¬ng ch©m: Trung ¬ng, ®Þa ph¬ng, Nhµ níc vµ nh©n d©n cïng b¶o vÖ rõng. Khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng vÒ nh©n lùc, vËt lùc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc cña nh©n d©n.
- CÇn coi träng viÖc nghiªn cøu khoa häc vµ øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt l©m nghiÖp: rõng lµ mét quÇn thÓ sinh vËt ph¸t sinh, ph¸t triÓn vµ t¸i sinh theo nh÷ng quy luËt kh¸ch quan. V× vËy, muèn qu¶n lý rõng, ®iÒu khiÓn rõng ph¸t triÓn theo môc tiªu mong muèn vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng chóng ta cÇn n¾m v÷ng khoa häc l©m sinh, ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc l©m sinh nhiÖt ®íi. Khoa häc ph¶i lµm c¬ së ®Ó ph¸t triÓn c¸c c«ng nghÖ l©m sinh míi vµ ph¶i chuyÓn giao ®îc c¸c c«ng nghÖ ®ã ®Õn ngêi s¶n xuÊt thùc hiÖn ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt rõng, nhÊt lµ n¨ng suÊt kinh tÕ cña rõng vµ n¨ng suÊt lao ®éng.
- Thùc hiÖn d©n chñ ho¸ c«ng t¸c b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng: x©y dùng kÕ ho¹ch hµnh ®éng cho ho¹t ®éng ®Çu t BV&PTR cÇn ph¶i ®îc bµn b¹c kü trong d©n, céng ®ång d©n c, cã sù tham gia cña céng ®ång ngêi ®îc hëng lîi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n . D©n chñ ho¸ vÒ mÆt x· héi, d©n chñ ho¸ ho¹t ®éng nhµ níc nh»m môc tiªu x¸c lËp trªn thùc tÕ ®Þa vÞ lµm chñ cña nh©n d©n vÒ rõng, tµi nguyªn rõng còng nh s¶n phÈm chÕ biÕn tõ rõng, trong ®ã nhµ níc, ph¸p chÕ lµ c«ng cô, lµ ph¬ng tiÖn lµm chñ cña nh©n d©n.
Víi c¸c dù ¸n träng ®iÓm: cÇn ph¶i ®Èy m¹nh xóc tiÕn vËn ®éng ®Çu t ®Ó thu hót thªm. §©y lµ nh÷ng dù ¸n cã ý nghÜa quan träng cho ho¹t ®éng b¶o tån cña níc ta vµ thêng lµ nh÷ng c«ng tr×nh cÇn lîng vèn ®Çu t lín. ChÝnh v× vËy, nÕu thu hót thªm nguån vèn tõ bªn ngoµi vµo, nã sÏ gi¶m bít g¸nh nÆng vÒ ng©n s¸ch cho Nhµ níc ®ång thêi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n .
Muèn vËy, tríc hÕt ph¶i t¹o ra sù tin tëng cho c¸c nhµ ®Çu t vÒ c¸c chÝnh s¸ch, luËt ph¸p, sù qu¶n lý tèt c¸c dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng nh vËn hµnh cña Nhµ níc còng nh ngêi d©n ViÖt nam. §ång thêi, ph¶i cã nh÷ng u ®·i cho c¸c nhµ ®Çu t vÒ thuÕ, thêi gian vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh ®îc ®Çu t bëi dù ¸n ... Bªn c¹nh ®ã, c¬ së h¹ tÇng còng ph¶i ®îc c¶i thiÖn n©ng cÊp, t¹o m«i trêng thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
MÆt kh¸c cÇn ph¶i c¶i thiÖn m«i trêng ph¸p lý vÒ ®Çu t ë ViÖt Nam. Cô thÓ lµ ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc giÊy phÐp ®Çu t. Chóng ta lu«n nãi c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc giÊy phÐp ®Çu t... nhng c¸c nhµ ®Çu t thêng bÞ chËm trÔ c¸c dù ¸n v× thñ tôc cÊp giÊy phÐp, nhiÒu chñ ®Çu t sau khi “ch¹y” ®îc giÊy phÐp vµ c¸c thñ tôc kh¸c th× c¬ héi ®Çu t ®· hÕt hoÆc kh«ng cßn ý trÝ ®Ó triÓn khai dù ¸n n÷a.
T¹o niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t ®îc thÓ hiÖn lµ chÝnh trÞ ViÖt Nam æn ®Þnh, chÝnh s¸ch ®æi míi tiÕp tôc s©u réng h¬n, hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam sÏ t¹o ra mét hµnh lang ph¸p lý an toµn cho vèn ®Çu t cña hä.
1.4. X©y dùng mèi quan hÖ liªn ngµnh trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng
Qu¶n lý rõng, b¶o vÖ rõng, x©y dùng vµ ph¸t triÓn rõng lµ nhiÖm vô c¬ b¶n cña ngµnh l©m nghiÖp nhng thùc tiÔn ph¸t triÓn cho thÊy, ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng kh«ng thÓ tiÕn hµnh mét c¸ch ®éc lËp trong ph¹m vi cña ngµnh l©m nghiÖp, t¸ch biÖt víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, mµ ph¶i t¹o thµnh víi n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp mét c¬ cÊu kinh tÕ chÆt chÏ hoµn chØnh. Trong nhiÒu trêng hîp yÕu tè lµm cho rõng bÞ tµn ph¸ kh«ng n»m ë ngay ngµnh l©m nghiÖp mµ ë c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt lu th«ng kh¸c ngoµi l©m nghiÖp. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, t×nh h×nh qu¶n lý, b¶o vÖ rõng cã tiÕn bé, mét phÇn do sù tiÕn bé cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ an ninh l¬ng thùc ®îc ®¶m b¶o h¬n tríc.
ChÝnh v× vËy, khi ho¹ch ®Þnh, x©y dùng c¸c dù ¸n b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng chóng ta ph¶i lu«n lu«n chó ý ®Õn c¸c mèi quan hÖ liªn ngµnh, nhÊt lµ nh÷ng ngµnh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng x· héi n«ng d©n ë c¸c vïng ®Öm cña c¸c khu vùc cÇn b¶o vÖ nh: n«ng nghiÖp, thuû lîi, giao th«ng, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c ngµnh v¨n ho¸ x· héi kh¸c. TÊt nhiªn, nh÷ng dù ¸n b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng sÏ ®ãng vai trß tiªn phong chñ ®¹o trong qu¸ tr×nh më mang x©y dùng c¸c vïng kinh tÕ quanh khu vùc b¶o vÖ, t¹o ra mèi liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn gióp c¸c ngµnh cïng ph¸t triÓn. N«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû lîi, ®Þnh canh ®Þnh c vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n miÒn nói lµ nh÷ng ngµnh kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau ®îc. V× vËy, ph¸t triÓn l©m nghiÖp cÇn g¾n chÆt víi x©y dùng n«ng th«n vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp miÒn nói. T¸ch rêi nh÷ng yÕu tè nµy trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ch¼ng nh÷ng kh«ng thóc ®Èy ph¸t triÓn rõng mµ trong nhiÒu trêng hîp cßn gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i, cã khi g©y nªn nh÷ng trë ng¹i, c¶n trë hoÆc ph¸ vì nh÷ng hÖ thèng vèn cã tÝnh chÊt rÊt liªn kÕt.
Nh vËy, môc tiªu ®Èy m¹nh ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng th× viÖc quan t©m ®Çu t nh÷ng c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së: giao th«ng, ®iÖn, níc, thuû lîi.. vµ x©y dùng khu d©n c míi lµ viÖc cÇn lµm. NÕu chóng ta chØ ®Çu t vµo ho¹t ®éng b¶o vÖ rõng nhng kh«ng chó träng ®Õn c¸c ngµnh kh¸c th× dÉn tíi hiÖu qu¶ ®Çu t vµo b¶o vÖ rõng cha cao, ®êi sèng cña nh©n d©n cßn nhiÒu khã kh¨n, sÏ kh«ng gi¶m ®îc ¸p lùc lªn c¸c vïng ®îc b¶o vÖ vµ nh vËy sÏ kh«ng ®¶m b¶o tÝnh bÒn v÷ng cña c¸c dù ¸n ®Çu t.
NÕu biÕt kÕt hîp tèt gi÷a ®Çu t b¶o vÖ rõng víi ®Çu t ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n... th× hiÖu qu¶ ®Çu t sÏ ®îc n©ng lªn râ rÖt. Vèn ®Çu t sÏ gi¶m ®i, ho¹t ®éng ®Çu t sÏ ®îc tiÕn hµnh ®ång bé, tr¸nh t×nh tr¹ng ®Çu t chång chÐo, l·ng phÝ vèn ®Çu t.
Nh vËy cã thÓ nãi, rõng cã t¸c ®éng lín lªn c¸c khu d©n c quanh nã, lªn c¸c ngµnh kinh tÕ liªn quan vµ chÝnh c¸c ngµnh nµy t¸c ®éng trë l¹i, lµm cho ho¹t ®éng ®Çu t cho ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng sÏ ®îc hç trî, tõ ®ã nguån vèn ®Çu t cho c¸c dù ¸n sÏ gi¶m ®i.
1.5. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.
§Çu t cho ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng lµ ho¹t ®éng ®Çu t cã chu k× dµi, nguån vèn ®Çu t lín, ®ßi hái ngêi qu¶n lý vµ ngêi thùc hiÖn ®Çu t ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kiÕn thøc ®Çy ®ñ c¶ vÒ lÜnh vùc l©m sinh còng nh c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ kh¸c cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t. ChÝnh v× vËy sè lîng vµ chÊt lîng nguån nh©n lùc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét ch¬ng tr×nh, dù ¸n ®Çu t cho lÜnh vùc nµy. Tuy nhiªn, hiÖn nay ®éi ngò c¸n bé phæ cËp n«ng l©m nghiÖp ë c¸c céng ®ång d©n c c¸c d©n téc cßn Ýt, tr×nh ®é tiÕp cËn víi tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ míi cßn h¹n chÕ, chuyÓn giao tiÕn bé kÜ thuËt míi ®Õn ngêi d©n miÒn nói cßn chËm, chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé phæ cËp cßn cha tho¶ ®¸ngv.v..HÖ thèng tæ chøc khuyÕn n«ng khuyÕn l©m cha h×nh thµnh réng kh¾p vµ cha cã nhiÒu ho¹t ®éng thiÕt thùc ë c¸c x· vµ th«n b¶n. Nh×n chung ngêi d©n sau khi nhËn ®Êt, kho¸n rõng vÉn cßn thiÕu hiÓu biÕt kü thuËt, thiÕu th«ng tin, cßn lóng tóng trong viÖc x©y dùng ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh tÕ hé gia ®×nh.
Trong khi ®ã, ®Ó ph¸t triÓn, thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n trong lÜnh vùc nµy cÇn sö dông c¶ c¸c nguån lao ®éng dåi dµo vµo ho¹t ®éng qu¶n lý, s¶n xuÊt vµ b¶o vÖ rõng. V× vËy, vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc kh«ng chØ tr«ng vµo c¸c c¸n bé kiÓm l©m, c¸c c¸n bé nhµ níc cña ngµnh l©m nghiÖp…mµ ph¶i nh×n vµo nh÷ng ngêi lao ®éng l©m nghiÖp trong x· héi. BiÖn ph¸p giao kho¸n ®Êt, kho¸n rõng lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu. NÕu nh trong thêi k× bao cÊp, lùc lîng lao ®éng cao nhÊt cña ngµnh l©m nghiÖp chØ cã kho¶ng 220.000 ngêi, chñ yÕu lµ c«ng nh©n c¸c l©m trêng, th× ngµy nay ngµnh l©m nghiÖp ®· cã hµng triÖu lao ®éng n«ng d©n tham gia nghÒ rõng, ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh, kinh tÕ trang tr¹i. Bøc tranh l©m nghiÖp níc ta ®ang khëi s¾c, l«i kÐo hµng triÖu lao ®éng n«ng d©n tham gia b¶o vÖ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng, t¹o ra mét sc m¹nh míi cho sù nghiÖp ph¸t triÓn l©m nghiÖp.
CÇn rµ so¸t l¹i hÖ thèng ®µo t¹o l©m nghiÖp ®Ó bè trÝ c©n ®èi c¸c ngµnh nghÒ ®µo t¹o, c¬ cÊu c¸c bËc häc, ®Þa ®iÓm c¸c trêng häc. Tæ chøc l¹i hÖ thèng nguån nh©n lùc l©m nghiÖp cÇn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao sè lîng vµ tr×nh ®é cña c¸c chñ rõng, cña nh÷ng ngêi lao ®éng trùc tiÕp vµ n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý rõng. G¾n liÒn c¸c c¬ së khoa häc víi c¸c môc tiªu ph¸t triÓn l©m nghiÖp, ph¸t triÓn hÖ thèng khuyÕn l©m, ®Èy m¹nh c«ng t¸c chuyÓn giao kÜ thuËt, c¶i tiÕn c¸c chÝnh s¸ch vÒ BV&PTR lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®Ó thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n nh»m d¶m b¶o tÝnh ®a d¹ng sinh häc vµ ®¶m b¶o rõng thêng xanh hiÖn cã ë níc ta.
Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ vÒ phÝa nhµ níc nh»m ®Èy m¹nh ®Çu t, còng nh n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t vµo c«ng cuéc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng trong thêi gian tíi.
2-/ Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi c¸c nhµ lËp vµ qu¶n lý dù ¸n
Trªn c¬ së nh÷ng ®Þnh híng, chÝnh s¸ch cña nhµ níc, c¸c nhµ lËp dù ¸n sÏ c¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng ®Ó tiÕn hµnh dù ¸n ®Çu t, hiÖu qu¶ cña mçi dù ¸n phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè. Trong khu«n khæ h¹n chÕ cña ®Ò tµi em chØ xin ®a ra mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m ®¶m b¶o tiÕn ®é cña dù ¸n ®Çu t b¶o vÖ rõng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n trªn ®Þa bµn huyÖn, trªn c¬ së ®ã rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t cña c¸c dù ¸n sÏ tiÕn hµnh ®Çu t trong lÜnh vùc nµy. Cô thÓ:
2.1. C¸c dù ¸n ®Çu t b¶o vÖ rõng ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c ph¸t triÓn rõng bÒn v÷ng
Ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ bÒn v÷ng vèn rõng nãi riªng hay tµi nguyªn thiªn nhiªn nãi chung chÝnh lµ gi÷ c©n b»ng gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ho¹t ®éng b¶o vÖ tµi nguyªn. Ph¸t triÓn hay khai th¸c vèn rõng trªn c¬ së bÒn v÷ng ph¶i ®¶m b¶o ®îc c¸c chøc n¨ng cña rõng nh: chøc n¨ng phßng hé, cung cÊp l©m s¶n vµ b¶o vÖ m«i trêng sèng cña rõng. Dù ¸n b¶o vÖ rõng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n mµ chuyªn ®Ò t×m hiÓu lµ mét trong nh÷ng dù ¸n ®¶m b¶o nguyªn t¸c ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®èi víi rõng ®Çu tiªn ë ViÖt Nam. Th«ng qua ®ã, ®Ó thùc hiÖn ®îc ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng bÒn v÷ng, mét dù ¸n ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng cÇn tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau:
2.1.1. Nguyªn t¾c thø nhÊt: t«n träng vµ quan t©m ®Õn cuéc sèng céng ®ång
Thùc tiÔn qu¶n lý rõng cña dù ¸n trong thêi gian qua ®· cho thÊy: nÕu chØ dùa vµo lùc lîng nhµ níc, kh«ng quan t©m ®Õn lîi Ých cña ngêi d©n th× viÖc qu¶n lý nguån tµi nguyªn rõng kh«ng thÓ ®¹t ®îc kÕt qu¶ mong muèn. Khi ®ã, c¸c chÝnh s¸ch ph¸p luËt, hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý nguån tµi nguyªn rõng, c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh còng kh«ng ®ñ ng¨n c¶n viÖc rõng vÉn bÞ tµn ph¸.
ChÝnh v× vËy t«n träng vµ quan t©m ®Õn cuéc sèng céng ®ång lµ mét nguyªn t¾c v« cïng quan träng. Nguyªn t¾c nµy nãi lªn tr¸ch nhiÖm cña dù ¸n trong viÖc quan t©m ®Õn céng ®ång d©n c vïng ®Öm cña c¸c khu vùc rõng ®îc b¶o vÖ. C¸c dù ¸n cÇn ph¶i chia xÎ mét c¸ch c«ng b»ng phóc lîi vµ chi phÝ trong viÖc sö dông tµi nguyªn vµ b¶o vÖ rõng víi céng ®ång d©n c vïng ®Öm.
Tõ tríc ®Õn nay, c¸ch qu¶n lý cña ta thiÕu bÒn v÷ng, cha cã chÝnh s¸ch râ rµng vµ kh¶ thi ®èi víi ngêi d©n vµ ®Þa ph¬ng n¬i cã rõng. C¸c dù ¸n do thiÕu tµi chÝnh nªn thêng tiÕn hµnh qu¶n lý theo ph¬ng thøc khÐp kÝn, kh«ng chia xÎ lîi Ých, Ýt trao ®æi th«ng tin v× vËy ngêi d©n kh«ng hiÓu ®îc néi dung c«ng viÖc cña c¸c vên quèc gia hay khu b¶o tån, sinh ra ngê vùc. VÊn ®Ò then chèt lµ chóng ta ph¶i g¾n lîi Ých sèng cßn cña ngêi d©n víi tµi nguyªn rõng. ChØ khi nµo tµi nguyªn rõng trë thµnh tµi s¶n cña ngêi d©n, "ch¸y rõng nh ch¸y nhµ" th× ngêi d©n s½n sµng hi sinh tÊt c¶ ®Ó b¶o vÖ tµi nguyªn rõng, kh«ng chØ b¶o vÖ mµ cßn ph¸t triÓn vµ sö dông hîp lý nguån tµi nguyªn quý gi¸ nµy.
Muèn vËy, cÇn ph¶i quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu cÊm, ngoµi ra cßn cã nh÷ng ®iÒu kh«ng cÊm hoÆc chØ h¹n chÕ. Nh©n d©n sèng ë trong c¸c vïng ®Öm sÏ ®îc hëng nh÷ng g× cña rõng, bao nhiªu, vµo thêi gian nµo, viÖc nµy ph¶i ®îc c«ng khai ®Ó kiÓm so¸t. C¸i g× còng cÊm th× sÏ kh«ng kiÓm so¸t ®îc vµ cµng thiÖt h¹i nhiÒu h¬n lµ cho sö dông mét phÇn nhng cã kiÓm tra. Cã vµi n¬i cÊm h¸i qu¶ t¬i (lo¹i qu¶ b¸n ®îc gi¸) do ®ã thay v× trÌo h¸i ngêi ta chÆt h¹ c¶ c©y cho nhanh (lÊy trém) kÕt qu¶ c©y rõng bÞ tµn ph¸.
Dùa trªn c¬ së nguyªn t¾c nµy, c¸c dù ¸n b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn c¸c khu rõng ®Æc dông nªn phèi hîp víi c¸c dù ¸n hç trî vµ ph¸t triÓn n«ng th«n trªn cïng ®i¹ bµn, cïng tiÓu vïng sinh th¸i; c¸ch tèt nhÊt lµ dù ¸n nªn cã mét kho¶n môc ®Çu t cho viÖc c¶i thiÖn ®êi sèng cña ngêi d©n. ViÖc g¾n nh÷ng lîi Ých kinh tÕ cña ngêi d©n víi viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng sÏ t¨ng thªm lßng tin vµ l«i kÐo ngêi d©n tham gia tù nguyÖn vµo c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n. §iÒu nµy sÏ ®îc cô thÓ ho¸ ë nguyªn t¾c thø t sÏ ®îc tr×nh bÇy tiÕp sau ®©y.
2.1.2 Nguyªn t¾c 2: thay ®æi tËp tôc vµ thãi quen c¸ nh©n
Tríc ®©y vµ ngay c¶ hiÖn nay nhiÒu ngêi trong chóng ta kh«ng biÕt c¸ch sèng bÒn v÷ng. Sù nghÌo khã buéc ngêi d©n ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó tån t¹i nh: ph¸ rõng lµm n¬ng rÉy, s¨n b¾n chim thó, khai th¸c rõng bõa b·i... Nh÷ng ho¹t ®éng ®ã xÈy ra liªn tôc ®· lµm suy gi¶m vµ c¹n kiÖt vèn rõng. V× lÏ ®ã, c¸c dù ¸n nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c ho¹t ®éng nh»m thay ®æi th¸i ®é vµ hµnh vi cña ngêi d©n vïng ®Öm. C¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ®µo t¹o ®îc thùc hiÖn th«ng qua ®Çu t c¶i t¹o, n©ng cÊp hÖ thèng y tÕ, gi¸o dôc sÏ hç trî vÒ kinh tÕ cho ngêi d©n vµ cho céng ®ång biÕt sö dông bÒn v÷ng nguån tµi nguyªn.
ViÖc thay ®æi th¸i ®é vµ hµnh vi cña con ngêi ®ßi hái ph¶i cã mét chiÕn dÞch tuyªn truyÒn ®ång bé. CÇn cã ch¬ng tr×nh gi¸o dôc trong nhµ trêng: tõ cÊp häc mÉu gi¸o, phæ th«ng ®Õn ®¹i häc ®Ó mäi ngêi ý thøc ®îc r»ng: nÕu con ngêi cã th¸i ®é hµnh vi ®óng ®¾n víi m«i trêng thiªn nhiªn th× tÊt nhiªn con ngêi sÏ ®îc tËn hëng vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn vµ chÝnh b¶n th©n thiªn nhiªn sÏ phôc vô lîi Ých cña con ngêi tèt h¬n, l©u bÒn h¬n n÷a; nhng nÕu con ngêi cã th¸i ®é tµn nhÉn víi thiªn nhiªn, th× lóc nµo ®ã con ngêi sÏ gÆp ph¶i nh÷ng bÊt h¹nh do chÝnh b¶n th©n m×nh g©y ra. Ho¹t ®éng tuyªn truyÒn cÇn n©ng cao nhËn thøc cña ngêi d©n theo c¸c chñ ®Ò sau:
- N©ng cao nhËn thøc cña ngêi d©n vÒ gi¸ trÞ cña nguån tµi nguyªn rõng (gç vµ l©m s¶n ngoµi gç), ®Æc biÖt lµ gi¸ trÞ phßng hé, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i; kiÕn thøc vÒ luËt chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn rõng.
- ChuyÓn giao nh÷ng tiÕn bé khoa häc míi vÒ n«ng l©m nghiÖp nh gièng vËt nu«i c©y trång, kü thuËt trång c©y l¬ng thùc, c©y ¨n qu¶, c©y c«ng nghiÖp, vêm ¬m vµ c©y l©m nghiÖp, b¶o vÖ rõng, khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång dÆm bæ xung.. mµ ®i¹ ph¬ng cã nhu cÇu.
- KÕ thõa, chän läc sö dông nh÷ng kiÕn thøc b¶n ®Þa cña ngêi d©n ®Þa ph¬ng. Tæng kÕt vµ phæ biÕn nh÷ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt giái cña c¸c hé gia ®×nh cã thu nhËp kinh tÕ cao.
- VËn dông nh÷ng hÖ thèng canh t¸c bÒn v÷ng vÒ b¶o vÖ c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt dèc chèng xãi mßn, n«ng l©m kÕt hîp...
- Thùc hiÖn kÜ thuËt g©y trång, b¶o vÖ vµ khai th¸c l©m s¶n ngoµi gç lín. Thùc hiÖn kÜ thuËt khai th¸c, b¶o qu¶n, s¬ chÕ vµ chÕ biÕn n«ng l©m s¶n.
- B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn thùc vËt rõng vµ ®éng vËt quý hiÕm.
- Båi dìng kiÕn thøc qu¶n lý kinh tÕ cho n«ng d©n ®Ó hä s¶n xuÊt, dÞch vô, kinh doanh; cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ trêng gi¸ c¶ n«ng l©m s¶n ®Ó hä tù x©y dùng ph¬ng ¸n s¶n xuÊt hé gia ®×nh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
- Qu¶n lý kinh tÕ hé gia ®×nh vµ trang tr¹i n«ng l©m nghiÖp.
- Tæ chøc qu¶n lý vµ x©y dùng céng ®ång lµng b¶n.
2.1.3 Nguyªn t¾c thø ba: ®Ó cho céng ®ång tù qu¶n lý rõng
Rõng kh«ng ph¶i lµ cña riªng mét c¸ nh©n hay céng ®ång nµo, rõng lµ tµi s¶n chung cña toµn nh©n lo¹i, nhng viÖc cøu lÊy rõng l¹i phô thuéc vµo niÒm tin vµ sù ®ãng gãp cña mçi c¸ nh©n, mçi gia ®×nh sèng trong céng ®ång gÇn rõng nhÊt. H¬n n÷a, tÝnh céng ®ång lµ mét trong nh÷ng ®Æc thï cña x· héi ViÖt Nam. Con ngêi ViÖt Nam víi t×nh lµng nghÜa xãm, ®oµn kÕt th¬ng yªu ®ïm bäc nhau trong mèi quan hÖ céng ®ång, dßng hä, huyÕt thèng, cïng tÝch luü vµ chia xÎ cho nhau nh÷ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt, kiÕn thøc b¶n ®Þa. Hä cã cïng t©m lý d©n téc, cïng ng«n ng÷, dÔ th«ng c¶m. Uy tÝn vµ vai trß g¬ng mÉu cña c¸c giµ lµng trëng b¶n cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn céng ®ång. NhiÒu céng ®ång lµng x· tù x©y dùng h¬ng íc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng vµ ®îc ngêi d©n tù gi¸c thùc hiÖn.
Trong thùc tiÔn níc ta, ë nhiÒu céng ®ång ngêi d©n tù thµnh lËp nh÷ng c©u l¹c bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m tù nguyÖn, nhãm hé cïng së thÝch (ch¨n nu«i, trång c©y l¬ng thùc, c©y ¨n qu¶, c©y c«ng nghiÖp..) ®Ó cïng hîp t¸c vµ truyÒn b¸ kinh nghiÖm s¶n xuÊt. §©y lµ nh÷ng h×nh thøc tæ chøc tù nguyÖn rÊt tèt, gãp phÇn nh©n réng kÕt qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng khuyÕn l©m. ChÝnh v× vËy viÖc sö dông ph¬ng ph¸p quy ho¹ch sö dông ®Êt, sau ®ã giao quyÒn sö dông ®Êt rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp cho céng ®ång lµ mét bµi häc hiÖu qu¶ cho c¸c dù ¸n b¶o vÖ rõng bÒn v÷ng.
ë c¸c céng ®ång lµng b¶n hiÖn nay cã nhiÒu tæ chøc ®oµn thÓ quÇn chóng nh §oµn thanh niªn, Héi phô n÷, Héi n«ng d©n, Héi phô l·o, Héi lµm vên..Sù phèi hîp ®ång bé cña c¸c tæ chøc nµy t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp cho céng ®ång trong viÖc b¶o vÖ, sö dông hîp lý vµ ph¸t triÓn nguån tµi nguyªn rõng. Muèn ph¸t huy vai trß cña céng ®ång trong ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng mçi dù ¸n cÇn ®Æc biÖt quan t©m thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c sau:
- §µo t¹o c¸n bé ngêi ®Þa ph¬ng, nhÊt lµ c¸c d©n téc Ýt ngêi. Hä cã cïng t©m lý d©n téc, cïng chung ng«n ng÷, dÔ vËn ®éng thuyÕt phôc ngêi d©n ®Þa ph¬ng vµ sÏ trë thµnh h¹t nh©n ®Çu tÇu g¬ng mÉu trong c¸c phong trµo céng ®ång.
- Cho phÐp céng ®ång cã thÓ ®iÒu khiÓn toµn bé cuéc sèng cña m×nh bao gåm viÖc ®îc hëng sö dông nguån tµi nguyªn tõ rõng, ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vèn rõng t¹i ®Þa ph¬ng m×nh, còng nh ®îc tham gia bµn b¹c th¶o luËn c¸c ph¬ng ¸n b¶o vÖ nguån tµi nguyªn rõng ®Ó cã thÓ g¾n tr¸ch nhiÖm cña ngêi d©n ®Þa ph¬ng víi ho¹t ®éng qu¶n lý vµ b¶o vÖ rõng.
- Cho phÐp céng ®ång sö dông tµi nguyªn trong vïng tho¶ m·n mét sè nhu cÇu cuéc sèng nh»m gi¶m thiÓu viÖc ph¸ ho¹i, khai th¸c rõng tr¸i phÐp. Cho phÐp céng ®ång khai th¸c mét sè loµi nhÊt ®Þnh thùc chÊt lµ dù ¸n cã thÓ kiÓm so¸t ®îc ho¹t ®éng cña céng ®ång.
- T¹o mäi ®iÒu kiÖn gióp ®ì céng ®ång b¶o vÖ vèn rõng trªn ®Þa bµn cña m×nh (hç trî vèn cho giao kho¸n b¶o vÖ rõng, hç trî kinh phÝ khoanh nu«i t¸i sinh b¶o vÖ rõng…). NÕu mçi céng ®ång tù qu¶n lý ®îc nguån tµi nguyªn rõng vµ ph©n phèi phï hîp víi lîi Ých ®a sè ngêi sö dông th× c«ng viÖc sÏ ®îc thuËn lîi.
2.1.4. Nguyªn t¾c thø t: T¨ng cêng ®éng lùc gi÷ rõng
Ngµy nay, viÖc b¶o vÖ rõng theo híng qu¶n lý bÒn v÷ng ngµy cµng ®îc quan t©m nhiÒu h¬n, vÊn ®Ò cèt lâi cÇn ph¶i gi¶i quyÕt lµ t¹o nguån thu nhËp æn ®Þnh cho nh÷ng hé nhËn kho¸n rõng ngay trªn diÖn tÝch rõng cña hä. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ muèn b¶o vÖ rõng theo híng ph¸t triÓn bÒn v÷ng th× kh«ng thÓ tho¸t ly ph¬ng thøc s¶n xuÊt N«ng - L©m kÕt hîp, hai vÊn ®Ò ph¶i ®îc kÕt hîp mét c¸ch chÆt chÏ. §©y lµ mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt lÊy ng¾n nu«i dµi, s¶n xuÊt l©m nghiÖp trªn diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®Ó lµm c¬ së, t¹o ®iÒu kiÖn hç trî, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ hé lµm nghÒ rõng trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc b¶o vÖ c©y l©m nghiÖp l©u dµi, trong khi kinh phÝ b¶o vÖ rõng cña nhµ níc qu¸ h¹n hÑp.
Thùc hiÖn ph¬ng thøc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp lµ sö dông tèi u c¸c nguån nh: nguån lao ®éng nhµn rçi cña nh÷ng hé nhËn kho¸n rõng ®Ó võa trång trät, ch¨n nu«i, s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hµng ho¸ t¹o nguån thu nhËp, cïng víi khai th¸c dÞch vô du lÞch sinh th¸i vµ b¶o tån c¶nh quan thiªn nhiªn.
Thùc tÕ, diÖn tÝch rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp trong c¸c khu b¶o tån ®Òu cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµy, cã nh÷ng khu vùc s½n cã c¶nh quan vµ c©y rõng, nÕu tæ chøc tèt sÏ khai th¸c ®îc tiÒm n¨ng du lÞch sinh th¸i, thu hót lîng kh¸ch tham quan rÊt lín. Nhng ®Õn nay tiÒm n¨ng nµy vÉn cha ®îc tËn dông triÖt ®Ó nªn kinh tÕ cña nh÷ng chñ hé nhËn kho¸n rõng cha ph¸t triÓn, ®ãi nghÌo vÉn tiÕp tôc theo ®uæi, hä thêng bá rõng ®i lµm thuª lµm mín kiÕm sèng vµ ng©n s¸ch nhµ níc hµng n¨m ph¶i ®Çu t thuª mín lao ®éng ®i gi÷ rõng thay cho hä, ®ã lµ mét nghÞch lý nhng buéc ph¶i thùc hiÖn ®Ó b¶o vÖ rõng.
Nh vËy, viÖc lång ghÐp ®Çu t b¶o vÖ rõng vµ ®Çu t ph¸t triÓn n«ng th«n lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó thùc hiÖn b¶o tån rõng bÒn v÷ng. Song song víi viÖc giao kho¸n b¶o vÖ rõng, khoanh nu«i t¸i sinh b¶o vÖ rõng c¸c dù ¸n nªn thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c khuyÕn n«ng, gióp ®ì bµ con tiÕp cËn c¸c gièng míi vµ kÜ thuËt nu«i trång míi nh»m c¶i thiÖn n¨ng suÊt, t¨ng thu nhËp vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho hä. NÕu x©y dùng ®îc c¸c m« h×nh s¶n xuÊt n«ng - l©m vµ b¶o vÖ rõng nh trong dù ¸n b¶o vÖ rõng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®· ®Ò cËp ë trªn th× chóng ta sÏ cã mét m« h×nh mang tÝnh kinh tÕ x· héi l©u dµi, rÊt cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé lµm nghÒ rõng tõng bíc t¹o nguån thu nhËp æn ®Þnh vµ rõng tÊt yÕu sÏ ®îc b¶o vÖ theo híng ph¸t triÓn bÒn v÷ng
2.1.5. Nguyªn t¾c thø n¨m: kÕt hîp gi÷a kinh tÕ vµ ho¹t ®éng b¶o vÖ rõng
Mét dù ¸n ®Çu t b¶o vÖ rõng bÒn v÷ng cÇn quan t©m ®Õn nh÷ng khÝa c¹nh kinh tÕ cña thiªn nhiªn, cña viÖc b¶o vÖ c¸c hÖ sinh th¸i vµ tËp trung vµo nh÷ng mèi liªn hÖ gi÷a hÖ thèng kinh tÕ víi thiªn nhiªn nh»m ph©n tÝch xem chóng ta cã thÓ thùc sù b¶o vÖ sù ®a d¹ng sinh häc cña rõng nh thÕ nµo. ViÖc kÕt hîp gi÷a kinh tÕ vµ b¶o vÖ rõng cã thÓ cã vai trß quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸ vÒ ®a d¹ng sinh häc vµ chøc n¨ng cña rõng. Ho¹t ®éng nµy cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng tiÒn vµ sù hµi lßng cña céng ®ång trong viÖc b¶o vÖ tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña rõng.
Mçi dù ¸n lu«n ph¶i quan t©m ®Õn nh÷ng yÕu tè ngo¹i lai, nh÷ng vËt g©y « nhiÔm, nh÷ng vËt thÓ kh«ng ®îc tÝnh ®Õn ë thÞ trêng l¹i cã vai trß quan träng trong viÖc ph¸ ho¹i rõng. Vµ c¶ nh÷ng yÕu tè nh hµnh lang bá ngá, ®êng ®i c«ng céng, së h÷u chung tµi nguyªn còng ph¸ ho¹i rõng. Mét vÝ dô ®iÓn h×nh ë níc ta lµ viÖc më ®êng Trêng S¬n ®i qua Vên Quèc Gia Cóc Ph¬ng ®· vµ ®ang ®Æt ra rÊt nhiÒu tranh c·i vÒ ¶nh hëng cña nã víi ho¹t ®éng b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc cu¶ khu b¶o vÖ. §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ chóng ta cÇn t×m gi¶i ph¸p nh÷ng c«ng cô chÝnh s¸ch nh»m kh¾c phôc nh÷ng chç trèng trong thÞ trêng g©y ra bëi nh÷ng nh©n tè ngo¹i lai hoÆc sù nhiÔu lo¹n. Cuèi cïng, tÊt nhiªn lµ vÊn ®Ò mµ níc ta ®ang ph¶i ®¬ng ®Çu, ®ã lµ n¹n ph¸ rõng ®Ó canh t¸c n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn diÖn tÝch ®Êt míi. Chóng ta ph¶i ®¬ng ®Çu víi sù lùa chän, hoÆc lµ cø tiÕp tôc hoÆc quyÕt ®Þnh chÊm døt ngay ®Ó b¶o vÖ thiªn nhiªn. Vµ tÊt nhiªn chóng ta ph¶i xem xÐt vÊn ®Ò trªn c¶ hai khÝa c¹nh ph¸t triÓn diÖn tÝch hay b¶o vÖ.
Chóng ta biÕt r»ng thêng nÈy sinh nh÷ng t¸c ®éng néi t¹i m¹nh mÏ gi÷a ph¬ng thøc kinh tÕ vµ hÖ sinh th¸i. Chóng ta cã nÒn s¶n xuÊt vµ tiªu thô lu«n lu«n më réng víi mét hÖ sinh th¸i gÇn nh lµ cè ®Þnh hoÆc cã xu híng gi¶m. D©n sè t¹i c¸c vïng ®Öm t¨ng lªn cïng víi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh«ng ngõng ph¸t triÓn dÉn tíi ngµy cµng gi¶m ®Þa bµn ®Ó hÖ sinh th¸i rõng ph¸t huy chøc n¨ng. Vµ viÖc ®ã ®¬ng nhiªn ph¸ ho¹i ®a d¹ng sinh vËt. Lêi gi¶i cho vÊn ®Ò nµy lµ chóng ta ph¶i b¶o vÖ ®îc ®a d¹ng sinh vËt vµ hÖ sinh th¸i rõng b»ng c¸ch sö dông ®Êt tæng hîp chøc n¨ng, t×m kiÕm nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp trªn l·nh ®Þa ®îc b¶o vÖ. Chóng ta nªn tiÕp tôc ph¸t triÓn c¸c m« h×nh sö dông ®Êt mµ trong ®ã nh÷ng t¸c ®éng lªn hÖ sinh th¸i rõng vµ nh÷ng t¸c ®éng cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®Õn ®a d¹ng sinh vËt ®· ®îc tÝnh ®Õn.
2.2. Hoµn thiÖn dù ¸n ®Çu t
Mét dù ¸n ®Çu t ph¶i qua 3 giai ®o¹n: chuÈn bÞ ®Çu t, thùc hiÖn ®Çu t vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t. HiÖu qu¶ cña mét dù ¸n ®Çu t sÏ ®îc h×nh thµnh vµ ghi nhËn tõ cuèi giai ®o¹n thø hai vµ chñ yÕu trong giai ®o¹n thø ba cña dù ¸n, nhng c¶ ba giai ®o¹n cã vai trß quyÕt ®Þnh nh nhau ®èi víi hiÖu qu¶ cña dù ¸n. V× vËy, ®Ó n©ng cao kÕt qu¶ còng nh hiÖu qu¶ cña mét dù ¸n ®Çu t th× viÖc hoµn thiÖn tõng giai ®o¹n cña dù ¸n ®Çu t lµ hÕt søc cÇn thiÕt.
2.2.1. Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t.
Trong ba giai ®o¹n trªn th× giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t: t¹o tiÒn ®Ò vµ quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña toµn bé dù ¸n. V× vËy vèn chuÈn bÞ ®Çu t lu«n ®îc bè trÝ nhiÒu nhÊt tõ tríc tíi nay. Trong c¸c n¨m gÇn ®©y c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t ®· cã nh÷ng c¶i tiÕn trong nghiÖm thu, ®Èy nhanh tiÕn ®é vµ tõng bíc tiªu chuÈn ho¸ c¸c c«ng viÖc tõ kh©u lËp ®Ò c¬ng, dù to¸n, kh¶o s¸t ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, mÉu ho¸ hå s¬ b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi, ®a c¸c yªu cÇu vÒ b¸o c¸o ®Òn bï di d©n t¸i ®Þnh c, b¸o c¸o t¸c ®éng m«i trêng vµo néi dung lËp b¸o c¸o kh¶ thi. Nh×n chung c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t cã nhiÒu cè g¾ng. Tuy nhiªn cßn mét sè dù ¸n cha ®¸p øng yªu cÇu thñ tôc trong viÖc lËp hå s¬, thÈm ®Þnh.
ChÊt lîng mét sè hå s¬ b¸o c¸o kh¶ thi vµ thiÕt kÕ kü thuËt cña nhiÒu ®¬n vÞ t vÊn nhÊt lµ C«ng ty t vÊn ®Þa ph¬ng hoÆc c¸c trung t©m cña viÖn, trêng lµm cha ®¹t dÉn ®Õn t×nh tr¹ng giai ®o¹n sau ph¶i ®iÒu chØnh nhiÒu so víi giai ®o¹n tríc lµm kÐo dµi tiÕn ®é ¶nh hëng ®Õn vèn ®Çu t. B¸o c¸o thÈm ®Þnh dù ¸n cña mét sè c«ng ty t vÊn ph¶i lµm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn míi ®îc WB th«ng qua cho triÓn khai thi c«ng vµ míi ®îc gi¶i ng©n.
VËy víi c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t cßn nhiÒu thiÕu sãt sÏ dÉn tíi dù ¸n ®îc ®i vµo thùc hiÖn bÞ kÐo dµi, c¸c tæ chøc viÖn trî kh«ng cÊp vèn g©y thiÖt h¹i rÊt lín, nhiÒu c«ng tr×nh muèn khÈn tr¬ng ®i vµo thùc hiÖn do giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t cha ®¹t lµm cho c«ng tr×nh bÞ chËm tiÕn ®é...
§Ó giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t cã hiÖu qu¶ th× c«ng t¸c tuyÓn chän t vÊn cÇn cã tû lÖ thÝch hîp gi÷a t vÊn trong níc vµ t vÊn níc ngoµi, nh»m kÕt hîp kinh nghiÖm lËp dù ¸n cña c¸c nhµ t vÊn níc ngoµi víi sù hiÓu biÕt vÒ phong tôc tËp qu¸n cña vïng dù ¸n cña c¸c nhµ t vÊn trong níc. C«ng t¸c kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng ®Þa ph¬ng cÇn cã sù tham gia cña ngêi d©n (ph¬ng ph¸p PRA) th× dù ¸n sÏ ph¶n ¸nh trung thùc vµ kh¸ch quan t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi, ®iÒu kiÖn tù nhiªn… t¹i vïng sÏ tiÕn hµnh dù ¸n.
2.2.2. Giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t.
Trong giai ®o¹n nµy vÊn ®Ò thêi gian vµ tiÕn ®é lµ quan träng nhÊt trªn c¬ së ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ kü thuËt. Bëi v× vèn ®Çu t kh«ng sinh lêi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t do ®ã nÕu kÐo dµi chóng ta mÊt mét kho¶n l·i do tæn thÊt bëi thêi tiÕt g©y ra. VËy ®Ó c«ng t¸c ®Çu t nãi chung vµ ®Çu t vµo b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng nãi riªng ®¹t hiÖu qu¶ th× viÖc xem xÐt vµ hoµn thiÖn giai ®o¹n nµy lµ viÖc lµm cÇn thiÕt. Kh«ng chØ ®em l¹i lîi Ých trùc tiÕp cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng mµ nã chÝnh lµ yÕu tè thu hót vèn ®Çu t cña c¸c nhµ tµi trî cña nh©n d©n.
Víi giai ®o¹n nµy th× ph¶i lµm tèt c«ng t¸c sau:
2.1.2.1. ThiÕt lËp kÕ ho¹ch hµnh ®éng trªn c¬ së cã sù tham gia cña ngêi d©n
Thùc tiÔn ph¸t triÓn l©m nghiÖp cho thÊy b¶o vÖ rõng lµ sù nghiÖp cña toµn d©n. Sù nghiÖp b¶o vÖ rõng chØ thµnh c«ng khi nµo thu hót ®îc sù tham gia cña toµn d©n, trong ®ã vai trß cña nh÷ng ngêi d©n sèng gÇn rõng rÊt quan träng. Thµnh c«ng hay thÊt b¹i vÒ b¶o vÖ rõng cã mèi liªn hÖ víi t©m tr¹ng, th¸i ®é, tr×nh ®é vµ ý thøc cña ngêi d©n ®èi víi rõng.
CÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn, gi¸o dôc phæ cËp ®Ó ngêi d©n n©ng cao nhËn thøc ®èi víi rõng vµ n©ng cao kiÕn thøc b¶o vÖ rõng. Céng ®ång d©n c sèng gÇn rõng cã quan hÖ chÆt chÏ vµ l©u ®êi víi rõng, nªn cÇn cã chÝnh s¸ch, tæ chøc vµ c¬ chÕ ®Ó ¸p dông qu¶n lý l©m nghiÖp céng ®ång ®èi víi nh÷ng th«n b¶n ë gÇn rõng.
B¶o vÖ rõng ph¶i ®îc tiÕn hµnh trªn nhiÒu néi dung nh: sö dông rõng ®óng môc ®Ých, phßng chèng löa rõng, phßng chèng s©u bÖnh, chèng chÆt ph¸ rõng. V× vËy, mét mÆt cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn vËn ®éng toµn d©n tham gia b¶o vÖ rõng, mÆt kh¸c cÇn x©y dùng lùc lîng chuyªn tr¸ch vµ nßng cèt ®Ó b¶o vÖ rõng nhÊt lµ ®Ó phßng chèng s©u bÖnh, phßng chèng ch¸y rõng vµ thõa hµnh ph¸p luËt.
2.1.2.2. C«ng t¸c ®Êu thÇu.
Trong c¸c n¨m gÇn ®©y, c«ng t¸c ®Êu thÇu tiÕp tôc ®îc triÓn khai tÝch cùc vµ thùc hiÖn nghiªm tóc theo c¸c quy ®Þnh cña Nhµ níc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ cho vay vèn. NhiÒu gãi thÇu ®· ®îc më vµ hµng tr¨m tû ®ång d«i d sau kÕt qu¶ ®Êu thÇu ®· ®îc Nhµ níc vµ Bé cho phÐp ®Çu t vµo viÖc bæ sung hoµn thiÖn c¸c h¹ng môc ®Çu t vµ cho viÖc n©ng cao h¬n tr×nh ®é qu¶n lý b¶o vÖ rõng.
Nh×n chung c«ng t¸c ®Êu thÇu ®îc thùc hiÖn nghiªm tóc, ®óng quy chÕ. Qua hµng tr¨m gãi thÇu do viÖc tiÕn hµnh nghiªm tóc ®óng quy chÕ râ rµng c«ng khai minh b¹ch nªn cha cã trêng hîp nµo ph¶i ®Êu thÇu l¹i hoÆc cã khiÕu kiÖn th¾c m¾c ph¶i xö lý. C¸c nhµ thÇu ®îc chän ®a sè lµ cã ®ñ n¨ng lùc, hoµn thµnh ®óng tiÕn ®é vµ ®¶m b¶o chÊt lîng.
NhiÒu nhµ thÇu t vÊn vµ x©y dùng ®· t¨ng cêng ®Çu t trang thiÕt bÞ, ®Çu t trÝ tuÖ c¶i tiÕn c«ng t¸c, n©ng cao n¨ng lùc vÒ mäi mÆt. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÒu nhµ thÇu ®· b¸m s¸t hîp ®ång, theo dâi gi¸m s¸t chÆt chÏ chÊt lîng, tiÕn ®é nh»m ®¶m b¶o ®îc yªu cÇu cña hîp ®ång ®· ký kÕt.
Nhng c¸ biÖt cã mét vµi trêng hîp lùa chän ph¶i c¸c nhµ thÇu thùc chÊt yÕu vÒ tr×nh ®é kü thuËt vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh. Mét sè ®¬n vÞ lu«n lu«n trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn do nî nÇn kh«ng cã kinh phÝ ®Ó thi c«ng b×nh thêng mÆc dï ®îc Ban Qu¶n lý dù ¸n thanh to¸n c¸c khèi lîng hoµn thµnh mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi nhng vÉn thi c«ng kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng vµ tiÕn ®é.
Trong c«ng t¸c ®Êu thÇu cßn cã mét vµi gãi thÇu cã hiÖn tîng dµn xÕp, ch¹y thÇu... Hå s¬ mêi thÇu cã nh÷ng viÖc thiÕu chÆt chÏ, ph¶i bæ sung xö lý lµ cÇn thiÕt nhng cha kiªn quyÕt ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ cã biÖn ph¸p xö lý theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
C¸c chñ ®Çu t cÇn t¨ng cêng c¸n bé vµ chuyªn tr¸ch c«ng t¸c ®Êu thÇu trong c¸c kh©u thÈm tra hå s¬ ®å ¸n kü thuËt, hå s¬ mêi thÇu, chÊm thÇu, ®¶m b¶o kh¸ch quan trung thùc. C«ng t¸c thÈm ®Þnh gi¸ tróng thÇu ph¶i rµ so¸t kü h¬n, kiªn quyÕt lo¹i bá nh÷ng chi phÝ bÊt hîp lý vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c sai sãt ph¶i bæ sung khèi lîng, ®iÒu chØnh cÊp ®Êt, ®¬n gi¸... lµ nh÷ng nguyªn nh©n g©y nhiÒu khã kh¨n trong c«ng t¸c qu¶n lý ®Êu thÇu, giao thÇu.
CÇn cã biÖn ph¸p h¹n chÕ ®¬n vÞ tróng thÇu võa ®ñ víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n vµ thiÕt bÞ, kh«ng cho phÐp dµn tr¶i qu¸ t¶i so víi kh¶ n¨ng cña mét sè C«ng ty trong vµ ngoµi ngµnh nh hiÖn nay.
2.1.2.3. VÒ quy ho¹ch sö dông vµ giao ®Êt, giao rõng
Quy ho¹ch sö dông vµ giao ®Êt, giao rõng lµ c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ - x· héi quan träng nhÊt lµm tiÒn ®Ò cho ph¸t triÓn c¸c hÖ canh t¸c. VÒ vÊn ®Ò nµy nhµ níc ta ®· cã mét hÖ thèng luËt ph¸p kh¸ ®Çy ®ñ, tuy nhiªn trong thùc tÕ vÉn cßn nhiÒu ¸ch t¾c vµ trë ng¹i thuéc vÒ ph¬ng ph¸p vµ c¸c ph¬ng ¸n thùc thi cô thÓ ë cÊp vÜ m« (cÊp th«n, x·). Mét sè khuyÕn nghÞ vÒ QHSD§ vµ chÝnh s¸ch giao ®Êt, giao rõng
- Quy ho¹ch sö dông ®Êt:
+ CÇn cã dù ¸n cô thÓ quy ho¹ch sö dông ®Êt xuèng ®Õn cÊp x·, x¸c ®Þnh râ ranh giíi c¸c lo¹i ®Êt theo môc ®Ých sö dông, ®Æc biÖt lµ gi÷a ®Êt l©m nghiÖp vµ ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó h¹n chÕ viÖc lÊn chiÕm rõng tù nhiªn.
+ Quy ho¹ch dµi h¹n vïng trång c©y c«ng nghiÖp vµ vïng di d©n tù do ®Ó h¹n chÕ ph¸ rõng vµ chiÕm dông ®Êt ®ai.
+ Quy ho¹ch vïng n¬ng rÉy t¹m thêi trªn c¬ së t«n träng phong tôc tËp qu¸n vµ nh÷ng nhu cÇu cÊp thiÕt vÒ l¬ng thùc cña ®ång bµo d©n téc, tõng bíc h¹n chÕ vµ gi¶m dÇn diÖn tÝch canh t¸c n¬ng rÉy.
- Giao ®Êt, giao rõng
+ Thùc hiÖn giao ®Êt giao rõng ®Õn hé vµ cã ph¬ng ¸n sö dông ®Êt rõng kÌm theo híng dÉn kÜ thuËt ®Ó ngêi d©n sö dông ®óng môc ®Ých. Cô thÓ ho¸ tiªu chuÈn vµ ®èi tîng nhËn kho¸n ®Êt l©m nghiÖp. §Æc biÖt lµ chó träng ®Õn kh¶ n¨ng thùc thi c¸c ph¬ng ¸n cña c¸c chñ hé nhËn kho¸n. §èi víi ®Êt trèng ®åi nói träc chØ nªn giao kho¸n nh÷ng diÖn tÝch ®· cã dù ¸n trång rõng, kh«ng nªn giao ®Êt trèng ®Ó khoanh nu«i phôc håi v× nh vËy rÊt dÔ bÞ chuyÓn ®æi sang môc ®Ých kh¸c.
+ §æi míi c¬ chÕ giao ®Êt, giao rõng cho c¸c ®èi tîng sö dông cô thÓ nh»m ®¶m b¶o tÝnh ph¸p nh©n vµ lîi Ých kinh tÕ l©u dµi cho ngêi sö dông, ®¶m b¶o tÝnh an toµn cho QHSD§.
2.2.3 Giai ®o¹n vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t.
ë giai ®o¹n nµy c¸c c«ng tr×nh hç trî ho¹t ®éng b¶o vÖ rõng (tr¹m kiÓm l©m, ®êng vµo c¸c khu b¶o tån…) ®i vµo ho¹t ®éng chÝnh thøc,n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n lý b¶o vÖ rõng; c¸c c«ng tr×nh hç trî ph¸t triÓn n«ng th«n cho c¸c vïng ®Öm (c«ng tr×nh thuû lîi, ®êng s¸, c¸c c¬ së y tÕ, gi¸o dôc…) còng ®îc ®a voµ sö dông . V× vËy trong giai ®o¹n nµy viÖc qu¶n lý khai th¸c c«ng tr×nh rÊt quan träng.
Trong c«ng t¸c qu¶n lý khai th¸c c«ng tr×nh kh«ng chØ chó träng vµo khai th¸c mµ cßn ph¶i quan t©m ®óng møc ®Õn viÖc söa ch÷a n©ng cÊp thêng xuyªn c«ng tr×nh, cÇn qu¶n lý theo quy tr×nh quy ph¹m kü thuËt. C«ng t¸c b¶o vÖ c«ng tr×nh cÇn ph¶i phèi hîp chÆt chÏ víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng quan t©m xö lý.
Lµm tèt c«ng t¸c nµy th× c«ng tr×nh sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao vèn ®Çu t ph¸t huy t¸c dông, t¹o ra sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn.
Tãm l¹i, hoµn thiÖn dù ¸n ®Çu t cho ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng gãp phÇn ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho c«ng cuéc ®¶m b¶o tÝnh ®a d¹ng sinh häc cho c¸c vïng rõng hiÖn cßn vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cho nh©n d©n vïng ®Öm.
*)Ho¹t ®éng b¶o tån rõng bÒn v÷ng muèn thµnh c«ng th× ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®îc lµ b¶o vÖ søc sèng vµ tÝnh ®a d¹ng cña rõng. B¶o vÖ tÝnh ®a d¹ng bao gåm ®a d¹ng vÒ loµi ®éng thùc vËt, ®a d¹ng vÒ gen di truyÒn trong mçi loµi. §©y lu«n lµ néi dung chÝnh trong c¸c dù ¸n b¶o tån. Tuy nhiªn trong ph¹m vi nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò t«i ®· kh«ng ®Ò cËp nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò nµy. Môc ®Ých cña ®Ò tµi lµ lµm næi râ c¸c t¸c ®éng cña ngêi d©n vïng ®Öm lªn rõng, nh÷ng hiÖu qu¶ ®èi víi c«ng cuéc b¶o vÖ rõng nhê c¸c ho¹t ®éng ®Çu t vµo vïng ®Öm, chÝnh v× vËy c¸c gi¶i ph¸p vµ ®Ò xuÊt còng chØ nh»m n©ng cao ¶nh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t cho vïng ®Öm ®èi víi c«ng t¸c b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn vèn rõng.
kÕt luËn
Rõng níc ta cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng nhng l¹i ®ang ®øng tríc nguy c¬ bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ. Nguån tµi nguyªn rõng níc ta lµ dåi dµo s½n cã nhng kh«ng ph¶i lµ v« tËn. ChÝnh v× lÏ ®ã b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn vèn rõng hiÖn cã chÝnh lµ ®¶m b¶o cuéc sèng cña ngêi d©n, ®¶m b¶o nguån nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt, ®¶m b¶o m«i trêng sèng an toµn.
Ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn vèn rõng kh«ng thÓ chØ tuyªn truyÒn, h« hµo mµ ®ßi hái mét nguån vèn ®Çu t ph¸t triÓn lín, c¸c dù ¸n ®Çu t cã quy ho¹ch, kÕ ho¹ch cô thÓ. §Çu t cho b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng g¾n víi ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn n«ng th«n vïng ®Öm lµ mét híng ®Çu t bÒn v÷ng vµ hiÖu qu¶. §©y lµ mét híng ®i míi cho ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ®èi víi mét ®Êt níc mµ ®êi sèng còng nh hiÓu biÕt cña ngêi d©n cßn rÊt thÊp nh níc ta.
Trong khu«n khæ cña mét luËn v¨n tèt nghiÖp, víi nh÷ng khã kh¨n vµ tån t¹i trong ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn vèn rõng ë huyÖn §¨k R'lÊp tØnh §¨k L¨k nãi riªng còng nh ho¹t ®éng ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ë níc ta nãi riªng mµ t«i ph¸t hiÖn ®îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, t«i chØ xin ®a ra mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m kh¾c phôc phÇn nµo nh÷ng khã kh¨n tån t¹i ®ã; còng nh bµi häc kinh nghiÖm nh»m thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t cho b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng theo híng bÒn v÷ng. Nh÷ng kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p mµ ®Ò tµi ®a ra chñ yÕu míi mang tÝnh lý thuyÕt, mang tÝnh kh¸i qu¸t, ®Ó nh÷ng ý kiÕn nµy cã thÓ thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶ ®ßi hái cã nh÷ng nghiªn cøu s©u s¾c vµ s¸t thùc h¬n khi vËn dông chóng vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng, tõng vïng.
Do h¹n chÕ vÒ thêi gian còng nh tr×nh ®é cña ngêi nghiªn cøu, ®Ò tµi kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt, rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý vµ phª b×nh tõ phÝa thÇy c«, b¹n bÌ vµ nh÷ng ngêi thùc sù quan t©m ®Õn ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn vèn rõng cña ViÖt Nam.
Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c thÇy c« gi¸o cña Bé m«n kinh tÕ §Çu t, c¸c c« chó lµm viÖc trong Ban qu¶n lý dù ¸n L©m nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c« gi¸o Phan Thu HiÒn - nh÷ng ngêi ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi cña m×nh.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ®Çu t - PGS.PTS NguyÔn Ngäc Mai (chñ biªn) - nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc.
2. Gi¸o tr×nh lËp vµ qu¶n lý dù ¸n - Th.S Tõ Quang Ph¬ng- nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc.
3. Gi¸o tr×nh c¬ së khoa häc m«i trêng - nhµ xuÊt b¶n ®¹i häc quèc gia Hµ Néi
4. L©m nghiÖp ViÖt Nam 1945-2000 qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm- Nhµ xuÊt b¶n thèng kª.
5. Rõng trong tÇm nh×n cña thêi ®¹i- nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ.
6. Rõng vµ x©y dùng vèn rõng - nhµ xuÊt b¶n thanh niªn.
7. NghÞ quyÕt 183 cña Héi ®ång bé trëng vÒ c«ng t¸c trång c©y g©y rõng.
8. T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n - n¨m 1999, 2000, 2001, 2002
9. T¹p chÝ l©m nghiÖp - n¨m 2000,2001, 2002.
10. B¸o ®Çu t - n¨m 2000, 2001, 2002.
11. T¹p chÝ sinh häc - 2001.
12. T¹p chÝ khoa häc- x· héi- m«i trêng - 2001, 2002.
13. T¹p chÝ kinh tÕ sinh th¸i- 2001, 2001
14. T¹p chÝ m«i trêng- 2002
môc lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- B0046.doc