Đề tài Đầu tư phát triển lâm nghiệp vùng Tây Bắc-Việt Nam: Cơ hội và giải pháp

c chØ ®¹o thùc hiÖn chÆt chÏ, kh«ng l·ng phÝ, kh«ng sö dông sai môc ®Ých, vµ Ýt ph¸t sinh tiªu cùc. NhiÒu ®Þa ph­¬ng ®· huy ®éng thªm nguån vèn ng©n s¸ch tØnh, c¸c nguån thu tõ rõng ®Ó ®Çu t­ cho ph¸t triÓn rõng. Tuy nhiªn c¬ cÊu vèn ®Çu t­ cho trång c©y lµ ch­a hîp lý, vèn ®Çu t­ cho trång rõng s¶n xuÊt lµ rÊt thÊp, chñ yÕu th«ng qua nguån tÝn dông nhµ n­íc, cßn nguån vèn ng©n s¸ch chØ chñ yÕu tËp trung vµo rõng phßng hé vµ ®Æc dông. Thø n¨m, viÖc khoanh nu«i xóc tiÕn t¸i sinh rõng gåm khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn vµ khoanh nu«i cã trång bæ sung lµ biÖn ph¸p rÊt cã hiÖu qu¶, ®­îc c¸c ®Þa ph­¬ng ë T©y B¾c ¸p dông réng r·i, nhiÒu n¬i sau 4 ®Õn 5 n¨m rõng ph¸t triÓn tèt, tû lÖ che phñ cña rõng t¨ng nhanh; møc ®Çu t­ chi phÝ cho mét ha rõng khoanh nu«i xóc tiÕn t¸i sinh b×nh qu©n lµ 200.000-300.000®«ng./ha/n¨m, ®Çu t­ trong n¨m n¨m thµnh rõng, tæng chi phÝ hÕt 1 triÖu ®Õn 1,5 triÖu ®ång/ha, nh­ng l­îng vèn ®©u t­ theo suÊt ®Çu t­ lµ thÊp so víi thùc tÕ. Bªn c¹nh ®ã T©y B¾c cÇn ph¶i x¸c ®Þnh trong t­¬ng lai mét c¬ cÊu gi÷a c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh ®Çu t­, nhÊt lµ kh©u trång rõng, b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ ch¨m sãc rõng. Thø s¸u, nh÷ng n¨m gÇn ®©y m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i s¶n xuÊt l©m-n«ng nghiÖp ®­îc nhµ n­íc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, nhiÒu trang tr¹i l©m nghiÖp ®· h×nh thµnh t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng vµ ph¸t triÓn theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸ ®¹t kÕt qu¶ tèt, chÝnh phñ ®· chie ®¹o c¸c cÊp c¸c ngµnh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®Ó mua hÕt nguyªn liÖu cho n«ng d©n, t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu, gi¶i quyÕt c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®Êt ®ai, vÒ vèn ®Çu t­….. ®Ó thóc ®Çy m¹nh mÏ ph¸t triÓn cña kinh tÕ trang tr¹i lµ ®Çu tµu cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n trong c¸c n¨m tiÕp theo. Gãp phÇn gi¸m tiÕp lµm t¨ng hiÖu qu¶ ®Çu t­ vµo rõng ®Ó ng­êi tham gia thÊy ®­îc c¸i lîi cña viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn rõng. Thø b¶y, chÕ biÕn gç vµ l©m s¶n lµ mét c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh kinh doanh rõng. Th«ng qua chÕ biÕn, nguyªn liÖu gç, l©m s¶n trë thµnh s¶n phÈm cã gi¸ trÞ sö dông vµ t¨ng thªm hiÖu qu¶ kinh tÕ. ChÕ biÕn gç, l©m s¶n cã vai trß quan träng trong viÖc sù dông hîp lý, tiÕt kiÖm tµi nguyªn rõng. Trong giai ®o¹n hiÖn nay ngµnh L©m nghiÖp ®ang triÓn khai thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc vÒ h¹n chÕ dÇn tõng b­íc khai th¸c rõng tù nhiªn, khuyÕn khÝch sö dông gç rõng trång th× viÖc ¸p dông tiÕn bé kü thuËt, c«ng nghÖ s¶n xuÊt tiÕn tiÕn, hiÖn ®¹i ho¸ s¶n phÈm, ®¸p øng nhu cÇu nhiÒu mÆt cña x· héi, t¨ng c­êng c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i nh»m tiªu thô tèt s¶n phÈm sÏ t¹o ®éng lùc thóc ®Èy chuyªn ngµnh chÕ biÕn gç, l©m s¶n ph¸t triÓn, gãp phÇn vµ sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Thø t¸m, vai trß cña hé nh©n d©n vµ vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ ë vïng T©y B¾c trong viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp. Trong viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng mét vÊn ®Ò quan trong cÇn gi¶i quyÕt lµ mèi quan hÖ gi÷a ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng víi viÖc khai th¸c b¶o vÖ rõng. Tr­íc ®©y trong ®iÒu kiÖn d©n c­ cßn th­a thít, ng­êi d©n ë miÒn nói sèng dùa vµo rõng, ph¸t rõng lµm n­¬ng r·y ®Ó tù tóc l­¬ng thùc, cñi ®un vµ gç lµm nhµ vµ mét phÇn l­¬ng thùc thùc phÈm lÊy ë trong rõng. Vßng quay cña n­¬ng r·y t­¬ng ®èi dµi, diÖn tÝch rõng réng lín nªn viÖc t¸i sinh rõng kh«ng bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu. Nh­ng víi viÖc ph¸t triÓn d©n sè vµ søc Ðp cña d©n sè vßng quay cña n­¬ng r·y dÇn dÇn thu hÑp, ®Êt ®ai tho¸i ho¸, n¨ng suÊt lóa n­¬ng gi¶m sót rõng bÞ ph¸ ngµy cµng nhiÒu h¬n. ViÖc s¶n xuÊt l­¬ng thùc ®Ó tù tóc cña ®ång bµo miÒn nói dÉn ®Õn mét vßng luÈn quÈn: ph¸ rõng ®Ó s¶n xuÊt l­¬ng thùc theo kiÓu du canh lµm cho ®Êt ®ai bÞ tho¸i ho¸, nguån n­íc c¹n kiÖt, n¨ng suÊt lóa gi¶m, d©n sè t¨ng l¹i ph¶i ph¸ rõng nhiÒu h¬n, ®Êt cµng tho¸i ho¸ l¹i cµng ph¶i ph¸t thªm rõng. §ång bµo ngµy cµng nghÌo khæ thªm vµ rõng cµng bÞ tµn ph¸ vµ kiÖt quÖ. §Ó ph¸ vì vßng luÈn quÈn nµy ph¶i t¹o ra mét thÕ míi cho n«ng l©m nghiÖp miÒn nói, ®a d¹ng ho¸, kÕt hîp lÊy ng¾n nu«i dµi ph¸t huy thÕ m¹nh cña tõng vïng, tõng ®Þa ph­¬ng tõng ®¬n vÞ c¬ së chuyÓn tõ tù cÊp tù tóc sang s¶n xuÊt hµng ho¸. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhê cã sù quan t©m ®Çu t­ cña nhµ n­íc, cïng víi sù nhËn thøc ngµy cµng cao cña ng­êi d©n nªn phong trµo ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh theo m« h×nh ngµy cµng t¨ng vµ ®a d¹ng nh­ m« h×nh VAC, VACR ®· ph¸t triÓn c¸c v­ên nhµ, v­ên ®åi, v­ên rõng trång rau ®Ëu, c©y ¨n qu¶, c©y c«ng nghiÖp, c©y lÊy gç, thùc hiÖn n«ng l©m kÕt hîp, lÊy ng¾n nu«i dµi. NhiÒu n¬i ®· ph¸t triÓn m¹nh nh­ ë S¬n La cã phong trµo “gi·n b¶n t¸ch hé” ®Èy m¹nh viÖc giao ®Êt cho n«ng d©n vµ vËn ®éng bµ con c¸c d©n téc lËp trang tr¹i theo m« h×nh VAC, VACR. Toµn tØnh ®· cã h¬n 5000 hé n«ng d©n vµ héi viªn héi lµm v­ên lËp trang tr¹i trong ®ã thÞ x· S¬n La cã 1200 trang tr¹i. ViÖc ph¸t triÓn trang tr¹i võa tËn dông ®­îc vèn tù tÝch luü, huy ®éng tõ néi lùc cña d©n mµ võa t¹o ®iÒu kiÖn phôc ho¸ ®Êt hoang ®­a vµo sö dông, do ®ã lµm t¨ng ®é che phñ vµ gi¶m diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi nói träc, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ tho¸t ra khái qui m« nhá bÐ cña kinh tÕ hé tiÓu n«ng nghiÖp tù cÊp tù tóc sang kinh tÕ n«ng l©m kÕt hîp s¶n xuÊt hµng hãa. *Nh­îc ®iÓm: MÆc dï ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn, song ®©y míi chØ lµ b­íc ®Çu, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ßi hái cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ngµnh. PhÇn lín rõng trång n¨ng suÊt thÊp, hiÖu qu¶ kinh tÕ kÐm, thÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh, ch­a trë thµnh mét thÕ m¹nh, ®ãng gãp nhiÒu vµo tæng thu nhËp cña ngµnh L©m nghiÖp còng nh­ thu nhËp cña nÒn kinh tÕ quèc d©n; kh«ng t¹o ®­îc ®éng lùc, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ cho trång rõng. Tõ nh÷ng tån t¹i trªn dÉn ®Õn tèc ®é trång rõng chËm, kh«ng ®¸p øng yªu cÇu cña ngµy cµng nhiÒu vµ cµng cao cña nÒn kinh tÕ. Nh÷ng tån t¹i ph¶i kÓ ®Õn ®ã lµ: Thø nhÊt, c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸, c¸c ®Þa ph­¬ng ®Òu ®· cã dù ¸n ®Çu t­ trång rõng s¶n xuÊt bao gåm c©y l©m nghiÖp, c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶ nh­ng lóng tóng kh«ng biÕt vay vèn ë ®©u, ®Õn nay còng kh«ng râ tæng nguån vèn vay ­u ®·i ®­îc nhµ n­íc bè trÝ hµng n¨m lµ bao nhiªu, cho nh÷ng dù ¸n nµo. Nh©n d©n rÊt muèn vay ­u ®·i ®Ó trång rõng, ph¸t triÓn trang tr¹i nh­ng hiÖn nay cßn khã kh¨n lµ kh«ng râ nguån vay, ch­a cã c¬ cÊu c©y con phï hîp víi thÞ tr­êng tiªu thô cã l·i. Vµ vÊn ®Ò giao vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp ch­a ®­îc triÓn khai m¹nh. Thø hai, l·i suÊt qu¸ cao, trong khi ®ã ®Æc ®iÓm ®Çu t­ trång rõng võa nhiÒu vèn, l·i Ýt, l¹i rñi ro nhiÒu. Bªn c¹nh ®ã chÝnh s¸ch cho vay tÝn dông ®Ó trång rõng s¶n xuÊt víi l·i suÊt 9%/n¨m (N§ 43)cßn cao, ng­êi n«ng d©n ch­a s½n sµng vay vèn ®Ó ®Çu t­ trång rõng v× chu kú s¶n xuÊt l©m nghiÖp dµi vµ nhiÒu rñi ro. GÇn ®©y h¬n 2/3/2000 ChÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh sè 175/Q§-TTG vÒ viÖc l·i suÊt cho vay tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña nhµ n­íc n¨m 2000 ®· h¹ møc l·i suÊt 9% xuèng 7%/n¨m. QuyÕt ®Þnh nµy nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸ nh©n, hä gia ®×nh vµ c¸c tæ chøc kinh doanh cã kh¶ n¨ng vay vèn ph¸t triÓn trång rõng. Nh­ng ®èi víi T©y B¾c lµ 3 tØnh vïng nói cao, ®Þa h×nh khã kh¨n hiÓm trë kh«ng thuËn tiÖn vÒ giao th«ng, còng nh­ ®êi sèng cña ng­êi d©n rÊt thÊp, víi tû lÖ l·i suÊt hiÖn nay lµ 7%/ n¨m cã thùc sù khuyÕn khÝch ng­êi d©n tham gia trång rõng hay kh«ng. Thø ba, §Ó ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña c¶ vïng ®ßi hái ngoµi vèn ph¶i cã c¬ cÊu c©y trång hîp lý, nh­ng hiÖn c¬ cÊu c©y trång c©y l©m nghiÖp cña T©y B¾c cßn rÊt lóng tóng v× ch­a râ vÒ thÞ tr­êng tiªu thô, s¶n phÈm chÕ biÕn (trõ nguyªn liÖu giÊy, trô má, vµ v¸n d¨m ), ®Þa ph­¬ng chê ®îi phª duyÖt viÖc x¸c ®Þnh c¸c vïng nguyªn liÖu vµ c©y ¨n qu¶ xuÊt khÈu, c©y ®Æc s¶n rõng….®Ó trång rõng s¶n xuÊt. MÆc dï trong thêi gian qua, chóng ta ®· lùa chän kh¸ nhiÒu loµi c©y phôc vô trång rõng. N¨m 1986 Bé L©m nghiÖp (cò) ®· chÊp nhËn 92 loµi c©y ®­a vµo trång rõng, n¨m 1993 lµ 104 loµi, n¨m 1995 lµ 208 loµi c©y trong ®ã ®Ò xuÊt 192 loµi ­u tiªn cho c¸c vïng sinh th¸i. Nh÷ng loµi c©y cã ý nghÜa quan träng ®èi víi trång rõng phßng hé, rõng ®Æc dông b¶o ®¶m tÝnh ®a d¹ng sinh häc, song ®Ó trång rõng kinh tÕ th× víi tæng sè loµi c©y nãi trªn lµ qu¸ lín. NhiÒu loµi ®ßi hái ®Êt tèt, nhiÒu loµi ch­a n¾m ®­îc kü thuËt g©y trång, nguån gièng thiÕu vµ ®Æc biÖt lµ n¨ng xuÊt ch­a cao, chu kú kinh doanh qu¸ dµi, kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cÊp b¸ch, t¹o ra thÕ m¹nh trong kinh doanh l©m nghiÖp. Sè l­îng loµi c©y trång lín ®· h¹n chÕ viÖc nghiªn cøu chän, t¹o, c¶i thiÖn gièng; nh÷ng nguån gièng tèt ®· ®­îc c«ng nhËn kh«ng s¶n xuÊt ®ñ ®Ó cung cÊp cho trång rõng. Sè l­îng loµi c©y trång nhiÒu kÐo theo nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p kü thuËt th©m canh bÞ dµn tr¶i, thiÕu tËp trung vµ th­êng ®i chËm so víi s¶n xuÊt. §ång thêi do cã nhiÒu loµi c©y trång nªn t¹o ra nhiÒu loµi nguyªn liÖu, g©y khã kh¨n cho viÖc ®Çu t­ chÕ biÕn, kh«ng t¹o ra khèi l­îng hµng ho¸ lín phôc vô cho chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu. §Êt quy ho¹ch cho rõng trång chñ yÕu lµ ®Êt xÊu, ë nh÷ng n¬i khã tiÕp cËn (s©u, xa, hÖ thèng giao th«ng kÐm…) lµm chi phÝ s¶n xuÊt cao, chu kú kinh doanh dµi, møc l·i xuÊt tÝn dông cao, thêi gian cho vay ch­a phï hîp víi chu kú kinh doanh… Thø t­, c«ng nghiÖp chÕ biÕn cßn kÐm, ch­a t¹o ra ®­îc s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu, cho nªn h¹n chÕ viÖc ph¸t triÓn rõng s¶n xuÊt.HiÖn nay, tuy rõng trång ch­a nhiÒu nh­ng ®· cã hiÖn t­îng thõa nguyªn liÖu do thiÒu thÞ tr­êng, gi¸ b¸n thÊp, trång rõng kh«ng cã l·i do ®ã kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia trång rõng. ChÝnh v× vËy ChÝnh phñ ®· cã chØ thÞ vÒ viÖc thùc hiÖn vavs biÖn ph¸p ®Èy m¹nh tiªu thô gç rõng trång vµ khuyÕn khÝch sö dông gç rõng trång, h­íng dÉn ph¸t triÓn s©u réng chÕ biÕn nhá t¹i ®Þa ph­¬ng ®Ó võa khuyÕn khÝch trång rõng, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm t¨ng thªm thu nhËp cho ng­êi d©n. Thø n¨m, Nguån vèn ®Çu t­ ch­a ®ñ m¹nh vµ réng r·i, chñ yÕu lµ vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc, tuy nhiªn thñ tôc nghiÖm thu vµ thanh quyÕt to¸n vèn rÊt phøc t¹p, thñ tôc hµnh chÝnh r­êm ra, kh«ng thèng nhÊt tõ trªn xuèng. Trong khi ®ã c«ng viÖc vÒ trång rõng ph¶i thùc hiÖn trªn ®Þa bµn réng, xa x«i, hÇu hÕt giao kho¸n cho hé ®ång bµo d©n téc, mçi vïng cã thêi vô kh¸c nhau. Do ®ã ®· lµm chËm tiÕn ®é trång c©y, ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng vµ diÖn tÝch rõng ®­îc trång. Thø s¸u, hiÖn nay diÖn tÝch rõng ®· t¨ng, rõng ®· cã mµu xanh nh­ng chÊt l­îng rõng ch­a thùc sù t¨ng, ®©y lµ thùc tr¹ng gay g¾t ®ßi hái ph¶i cã cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®ång bé, nh­ t¹o gièng c©y trång nh­ thÕ nµo ®Ó phï hîp víi ®Êt “®Êt nµo c©y nÊy”, trång ®­îc råi ®ßi hái ph¶i cã thÞ tr­êng ®Çu ra, cïng víi c¬ së chÕ biÕn hiÖn ®¹i ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao vµ ®a d¹ng. Tõ nh÷ng nh­îc ®iÓm trªn cã thÓ nhËn thÊy lµ do nh÷ng nguyªn nh©n sau * Nguyªn nh©n: Nguyªn nh©n cña sù suy gi¶m rõng nh÷ng n¨m qua, cïng víi hiÖu qu¶ ®Çu t­ ch­a thùc sù t¹o ®µ ph¸t triÓn cho l©m nghiÖp tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn lµ: Thø nhÊt, T©y B¾c lµ vïng nói phÝa b¾c víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn khÝ hËu tuy cã thuËn lîi cho con ng­êi nh­ng l¹i lµ mét c¶n trë cho con ng­êi, c«ng thªm ®ã lµ c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn, c¬ së h¹ tÇng l¹c hËu, ®êi sèng nh©n d©n khã kh¨n, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp. Tõ nh÷ng t¸c ®éng kh¸ch quan ®ã ®· ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña l©m nghiÖp T©y B¾c, cô thÓ lµ hiÖn t­îng ®èt, ph¸ rõng lµm n­¬ng r·y, bªn c¹nh ®ã lµ tËp qu¸n du canh du c­ ®· lµ diÖn tÝch rõng gi¶m ®i, cïng víi nã lµ diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi nói träc t¨ng lªn. Ta cã thÓ thÊy ®­îc nguyªn nh©n cña suy tho¸i rõng nh÷ng n¨m qua trong b¶ng sè liÖu sau: C¸c nguyªn nh©n g©y mÊt rõng ë ViÖt Nam (%) Vïng ®Þa lý Khai th¸c qu¸ møc Du canh Khai ph¸ cho n«ng nghiÖp Di d©n tù do ChiÕn tranh Khai th¸c cho c¸c môc ®Ých kh¸c §ång b»ng b¾c bé 12 17 41 9 21 §«ng b¾c bé 27 29 11 7 8 18 MiÒn nói trung t©m b¾c bé 29 27 16 9 5 23 T©y b¾c 11 36 12 11 3 27 B¾c trung bé 34 21 14 6 14 11 Duyªn h¶i miÒn trung 28 17 11 9 29 6 T©y nguyªn 31 24 21 5 17 2 §«ng nam bé 29 15 13 9 24 10 §ång b»ng s«ng Cöu long 19 4 19 21 31 6 Qua b¶ng sè liÖu cho thÊy, nguyªn nh©n chñ yÕu g©y mÊt rõng ë T©y B¾c lµ do lèi sèng du canh du c­ dÉn ®Õn tÖ ®èt ph¸ rõng lµm n­¬ng, sèng dùa vµo rõng do ®ã lµm gi¶m diÖn tÝch rõng tù nhiªn C¸c t¸c ®éng gi¸n tiÕp bao gåm sù båi tÝch cña s«ng, hå, ®Ëp n­íc vµ bê b·i còng nh­ sù mÊt c¸c kh¶ n¨ng hÊp thô c¸c bon nÝc cña rõng. Gç cñi: ho¹t ®éng nµy ban ®Çu chØ g©y ra sù tho¸i ho¸ rõng, Ýt g©y ra mÊt rõng. ¦íc tÝnh cã kho¶ng 90%l­îng tiªu thô n¨ng l­îng trong n­íc ®­îc lÊy tõ sinh khèi (gç cñi, c¸c phÐ phÈm cña c©y vµ n«ng nghiÖp) vµ than cñi víi 75% lµ tõ c¸c nguån gç. Khai th¸c gç vµ c¸c l©m s¶n ngoµi gç: do chu tr×nh chÆt c©y rÊt ng¾n nªn g©y ra hiÖn t­îng tho¸i ho¸ rõng. Do c«ng nh©n l©m nghiÖp tr­íc ®©y th­êng ®­îc canh t¸c trªn ®Êt l©m nghiÖp ®Ó tù cung tù cÊp cho nªn dÇn dÇn biÕn ®æi ®©t l©m nghiÖp thµnh ®Êt n«ng nghiÖp Nguyªn nh©n do ch¸y rõng: rõng th­êng ch¸y trong mïa kh«, do th¬i tiÕt kh« nãng vµ do d©n c­ ®èt n­¬ng lµm rÉy. C¸c nguyªn nh©n kh¸c: c¸c nguyªn nh©n kh¸c g©y mÊt rõng vµ tho¸i ho¸ rõng lµ viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng nh­ x©y dùng ®Ëp n­íc, ®­êng d©y ®iÖn cao thÕ. Tõ tÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu còng nh­ h¹n chÕ trªn, do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan hay chñ quan th× vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao thu hót ®Çu t­ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­, cã nghÜa lµ n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña rõng trång, b¶o ®¶m rõng trång trë thµnh mét thÕ m¹nh cña ngµnh l©m nghiÖp, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm hµng ho¸, ®¸p øng yªu cÇu tiªu dïng trong n­íc, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu, ®em l¹i lîi nhuËn cao, t¹o ®éng lùc ®Èy nhanh tèc ®é trång rõng phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc. V× vËy, viÖc ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn rõng phßng hé víi nhiÖm vô b¶o vÖ m«i tr­êng, tµi nguyªn thiªn nhiªn, b¶o tån nguån gien, vµ ph¸t triÓn rõng kinh tÕ chñ lùc cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, g¾n víi thÞ tr­êng, chÕ biÕn, xuÊt khÈu. T¹o mét b­íc ®ét ph¸ trong trång rõng gãp phÇn thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n vµ hÕt søc cÇn thiÕt, phï hîp vµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ngµnh l©m nghiÖp. ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p ®iÓm ph¸t triÓn l©m nghiÖp vïng T©y B¾c Ph¸t triÓn l©m nghiÖp ph¶i g¾n liÒn víi viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña khu vùc. ChuyÓn l©m nghiÖp chñ yÕu lµ khai th¸c tµi nguyªn rõng sang b¶o vÖ x©y dùng vµ ph¸t triÓn rõng. LÊy l©m sinh lµm nhiÖm vô hµng ®Çu, t¹o mét hÖ sinh th¸i æn ®Þnh, bÒn v÷ng, ph¸t huy tèt chøc n¨ng phßng hé ®Çu nguån. Ph¸t triÓn l©m nghiÖp toµn diÖn vµ cã thÓ cã hÖ thèng, trªn c¬ së chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi, khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia lµm nghÒ rõng. X©y dùng c¸c vïng träng ®iÓm, c¸c vïng ®éng lùc ph¸t triÓn l©m nghiÖp, vïng ®Çu nguån …T¹o ra nhiÒu vïng s¶n xuÊt hµng hãa æn ®Þnh. Ph¸t triÓn l©m nghiÖp g¾ng víi viÖc b¶o tån vµ ph¸t huy nÒn v¨n ho¸ truyÒn thèng cña c¸c d©n téc, kh«ng ngõng n©ng cao vai trß nguån lùc con ng­êi. LÊy khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt l©m nghiÖp, chó träng c«ng nghÖ l©m sinh vµ chÕ biÕn l©m ®Æc s¶n. Môc tiªu, ®Þnh h­íng, chiÕn l­îc Môc tiªu: Môc tiªu chung: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi giai ®o¹n 2001-2010 vÒ l©m nghiÖp ®· ®­îc §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng x¸c ®Þnh: “B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng, n©ng cao ®é che phñ cña rõng lªn 43%. Hoµn thµnh viÖc giao ®Êt, giao rõng æn ®Þnh vµ l©u dµi theo h­íng x· héi ho¸ l©m nghiÖp, cã chÝnh s¸ch b¶o ®¶m cho ng­êi lµm rõng sèng ®­îc b»ng nghÒ rõng. KÕt hîp l©m nghiÖp víi n«ng nghiÖp vµ cã chÝnh s¸ch hç trî ®Ó ®Þnh canh, ®Þnh c­, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n miÒn nói. Ng¨n chÆn n¹n ®èt rõng, ph¸ rõng. §Èy m¹nh trång rõng kinh tÕ, t¹o nguån gç trô má, nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp bét giÊy, c«ng nghiÖp chÕ biÕn gç vµ lµm hµng mü nghÖ xuÊt khÈu, n©ng cao gi¸ trÞ s¶n phÈm rõng.” Môc tiªu ph¸t triÓn l©m nghiÖp vïng T©y B¾c: + X©y dùng mét nÒn l©m nghiÖp x· héi, t¨ng c­êng b¶o vÖ, kh«i phôc vèn rõng trªn 3 lo¹i rõng, ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng phßng hé ®Çu nguån, phßng hé m«i tr­êng sinh th¸i. N©ng cao tû lÖ che phñ cña rõng tõ 28% hiÖn nay lªn 42,9% n¨m 2005 vµ 60,3% n¨m 2010. B¶o tån tÝnh ®a d¹ng sinh häc vµ b¶o vÖ hÖ ®éng, thùc vËt quý hiÕm ë khu vùc. +§Þnh h×nh c¬ cÊu kinh tÕ l©m nghiÖp T©y B¾c vµ L©m – C«ng nghiÖp chÕ biÕn, ®­a tæng gi¸ trÞ l©m nghiÖp lªn 10% vµo n¨m 2005 vµ 12% vµo n¨m 2010. X©y dùng c¸c vïgn s¶n xuÊt hµng ho¸ l©m ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ cao, tõng v­íc c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n trong vïng. + Thu hót n«ng d©n trªn ®Þa bµn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt l©m nghiÖp t¹o viÖc lµm cho sè lao ®éng d­ thõa theo ph­¬ng thøc N«ng- L©m kÕt hîp víi c¸c m« h×nh canh t¸c trªn ®Êt dèc bÒn v÷ng. Cñng cè c¸c c¬ së quèc doanh l©m nghiÖp ®ñ m¹nh, lµm tèt chøc n¨ng dÞch vô kü thuËt vµ khuyÕn l©m, ®µo t¹o c¸n bé KHKT l©m nghiÖp cã tr×nh ®é ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña s¶n xuÊt. Gãp phÇn cïng c¸c ngµnh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n miÒn nói, tõng b­íc n©ng cao d©n trÝ, ®Èy lïi c¸c tÖ n¹n x· héi. + Ph¸t triÓn l©m nghiÖp T©y B¾c lµ yÕu tè quan träng, gãp phÇn gi÷ v÷ng an ninh, chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi ë vïng biªn giíi T©y B¾c Tæ quèc. §Þnh h­íng X©y dùng vµ b¶o vÖ hÖ thèng rõng phßng hé ®Çu nguån ®Ó b¶o vÖ vµ ®iÒu hoµ nguån n­íc cho c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn nªu trªn vµ cung cÊp n­íc cho nhu cÇu ph¸t triÓn d©n sinh còng nh­ nhu cÇu b¶o vÖ an toµn vïng h¹ l­u trong ®ã cã thñ ®« Hµ Néi. Ë c¸c vïng thÊp, ven s«ng §µ vµ ven c¸c trôc ®­êng quèc lé (QL6) x©y dùng rõng nguyªn liÖu phôc vô c«ng nghiepÑ s¶n xuÊt giÊy, v¸n nh©n t¹o vµ gç gia dông, gç cñi… Ngoµi ra, cÇn quan t©m x©y dùng c¸c khu b¶o tån thiªn nhiªn ( M­êng NhÐ, Xu©n Nha, Hang Kia – Pµ Cß, Hoµng Liªn S¬n…) nh»m b¶o tån c¸c loµi ®éng vËt hoang d· vµ ph¸t triÓn nguån gien quý hiÕm… §Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i, t¹o nhiÒu s¶n phÈm hµng ho¸ cho x· héi, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ n©ng cao thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Trªn vïng nµy chó träng ®Çu t­ trång c¸c loµi c©y gç lín, quý hiÕm (P¬ mu, L¸t hoa, TÕch, Giæi…); c©y nguyªn liÖu c«ng nghiÖp ( Th«ng, B¹ch §µn, c¸c loµi Keo, Luång…), c©y ®Æc s¶n (C¸nh KiÕn ®á, trÈu, song m©y…) vµ c¸c loµi c©y ¨n qu¶, c©y d­îc liÖu. Quy ho¹ch x©y dùng c¸c c¬ së chÕ biÕn gç: S¶n xuÊt bét giÊy, v¸n nh©n t¹o, gç x©y dùng, méc d©n dông vµ kh«i phôc c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng. Nh÷ng th¸ch thøc Tèc ®é gia t¨ng d©n sè cña T©y B¾c xÕp hµng cao nhÊt n­íc ta, céng víi viÖc di c­ tù do vµ søc Ðp c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tµi nguyªn rõng, ®· vµ ®ang lµm cho diÖn tÝch rõng tù nhiªn ngµy cµng bÞ thu hÑp, chÊt l­îng rõng ngµy cµng gi¶m sót. §Þa bµn ho¹t ®éng l©m nghiÖp réng lín ( chiÕm 60% diÖn tÝch c¶ vïng), cã ®Þa h×nh cao dèc chia c¾t phøc t¹p, giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n vµ mËt ®é d©n c­ th­a thít, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp kÐm, ®Æc biÖt t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi cña d©n c­ vïng l©m nghiÖp ®ang lµ nh÷ng trë ng¹i trong ®Çu t­ ph¸t triÓn. ViÖt Nam ®ang ®æi míi toµn diÖn cho nªn quy ho¹ch sö dông ®Êt ë cÊp vÜ m« ch­a æn ®Þnh, lµm cho viÖc x¸c ®Þnh ®Êt l©m nghiÖp trë nªn khã kh¨n. ViÖc ph©n chia 3 lo¹i rõng còng nh­ c¸c ®Þnh ngoµi thùc ®Þa ch­a hîp lý v× thiÕu c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn. ViÖc qu¶n lý vµ x©y dùng 3 lo¹i rõng ®Ó gãp phÇn ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ nhiÖm vô rÊt nÆng nÒ. Cßn nhiÒu bÊt cËp träng qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp, ®Æc biÖt lµ viÖc giao ®Êt vµ kho¸n rõng b¶o vÖ. Kho¶ng73,3% diÖn tÝch rõng ®· cã chñ cô thÓ nh­ng ch­a cã ®éng lùc kinh tÕ ®Ó cho rõng tham gia tÝch cùc vµ viÖc b¶o vÖ, ph¸t triÓn vµ s¶n xuÊt kinh doanh. Ch­a cã quy ho¹ch tæng thÓ vïng nguyªn liÖu g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ thÞ tr­êng tiªu thô l©m s¶n; ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a quy ho¹ch vïng vµ ngµnh nªn hiÖu qu¶ thùc thi cña c¸c ph­¬ng ¸n quy ho¹ch rÊt thÊp. Khoa häc c«ng nghÖ l¹c hËu, vÉn sö dông gièng cò x« bå, kÐm phÈm chÊt, nªn n¨ng suÊt chÊt l­îng rõng trång kh«ng cao. Trong khai th¸c tû lÖ tan¹ dông gç c©y ®øng cßn thÊp ( chØ ®¹t 60 – 65% ), thiÕt bÞ chÕ biÕn qu¸ cò, c«ng nghÖ l¹c hËu, g©y tèn kÐm nguyªn liÖu vµ s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm kÐm gi¸ trÞ, khã tiªu thô trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ khu vùc…SÏ ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh gay g¾t khi tham gia AFTA vµ héi nhËp quèc tÕ. HÖ thèng tæ chøc l©m nghiÖp T©y B¾c ch­a æn ®Þnh, chuyÓn biÕn chËm, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nhiÖm vô míi. Tõ khi s¸t nhËp Bé, bé phËn l©m nghiÖp trong c¸c Së N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n qu¸ yÕu, v× thÕ c¸c chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ë tõng tØnh kh«ng cã ®ñ thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp T©y B¾c. HÖ thèng l©m tr­êng quèc doanh ch­a kÞp ®æi míi ®Ó thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, lóng tóng bÞ ®éng vµ s¶n xuÊt kinh doanh kÐm hiÖu qu¶. Kinh tÕ hé gia ®×nh, kinh tÕ trang tr¹i ®ang h×nh thµnh, nh­ng ch­a cã chÝnh s¸ch phï hîp. Ho¹t ®éng khuyÕn l©m cßn nhiÒu yÕu kÐm, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. §éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt l©m nghiÖp ch­a tiÕp cËn ®­îc víi tr×nh ®é kü thuËt vµ qu¶n lý kinh tÕ cña khu vùc vµ thÕ giíi. PhÇn ®«ng c¸n bé ch­a sö dông ®­îc ph­¬ng tiÖn vµ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i trong c«ng t¸c, vèn ngo¹i ng÷ cßn h¹n chÕ. §êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ lao ®éng nghÒ rõng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Do t¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­¬ng, nhiÒu l©m tr­êng vµ doanh nghiÖp thiÕu vèn s¶n xuÊt, thiÕu viÖc lµm, thu nhËp thÊp…, lµm ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng. Lùc l­îng lao ®éng quèc doanh ®ang ngµy cµng gi¶m sót, cÇn ®­îc cñng cè ®Ó lµm nßng cèt trong ph¸t triÓn nghÒ rõng. Sù nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ cña toµn x· héi vÒ vai trß, vÞ trÝ cña rõng trong viÖc b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i cßn h¹n chÕ. Trong khi ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ T©y B¾c vÉn chØ loay hoay víi viÖc tÝnh to¸n gi¸ trÞ kinh tÕ cña rõng, th× nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi l¹i quan t©m ®Õn gi¸ trÞ gi¸n tiÕp, gi¸ trÞ phi vËt chÊt cña rõng trong viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng sèng vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc. Nh÷ng th¸ch thøc trªn ®©y ®ang lµ trë ng¹i lín trong sù nghiÖp còng nh­ qu¸ tr×nh ®Çu ph¸t triÓn l©m nghiÖp T©y B¾c. Do vËy cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch vµ tõng b­íc nghiªn cøu, gi¶i quyÕt. Gi¶i ph¸p C¸c gi¶i ph¸p tæ chøc thùc hiÖn §Ó l©m nghiÖp cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong nÒn kinh tÕ cña khu vùc, vÒ mÆt tæ chøc cÇn tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng néi dung sau: Mèi quan hÖ vÒ qu¶n lý nhµ n­íc: Ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn, cña c¸c cÊp qu¶n lý nhµ n­íc vÒ l©m nghiÖp (chñ yÕu gi÷a së NN&PTNT víi Chi côc kiÓn l©m), ph©n quyÒn nhiÒu h¬n cho c¸c ®Þa ph­¬ng, lÊy x· lµm ®Þa bµn c¬ së ®Ó chØ ®¹o ph¸t triÓn l©m nghiÖp. Hoµn thµnh viÖc tæng kiÓm kª rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp: CÇn n¾m râ sè l­îng, chÊt l­îng tõng lo¹i rõng, ®Êt l©m nghiÖp (theo quy chÕ qu¶n lý míi), nh÷ng tiÒm n¨ng s¶n xuÊt l©m nghiÖp hµng hãa trªn vïng ®åi nói träc. Ph¶i bæ sung viÖc ®iÒu tra kh¶o s¸t thùc tr¹ng ®Êt ®ai, ®é mÇu mì, ®iÒu kiÖn tù nhiªn c¸c lo¹i ®Êt trèng cã thÓ s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp víi c¬ cÊu nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶. Lµm râ ranh giíi ba lo¹i rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp c¶ trªn b¶n ®å vµ thùc ®Þa ®Æc biÖt ­u tiªn ®èi víi c¸c dù ¸n 661 (dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng) ®ang thùc hiÖn. Kh¾c phôc thùc tr¹ng mét sè dù ¸n trªn sæ s¸ch, b¶n ®å th× cã nhiÒu diÖn tÝch nh­ng ngoµi thùc ®Þa ®· hÕt. X©y dùng bé b¶n ®å ®Þa h×nh rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp 1:10.000 Theo ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng, ®Õn nay míi ®o vÏ ®­îc 4 triÖu ha rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp 1:10.000. Nh­ vËy tõ nay ®Õn n¨m 2010 Ýt nhÊt chóng ta còng ph¶i ®o tõ 11-14 triÖu ha n÷a ®Ó lµm tµi liÖu c¬ b¶n phôc vô cho c«ng t¸c quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp vµ giao ®Êt trªn ®Þa bµn x·. ChÊt l­îng c¸c b¶n ®å hiÖn nay phong tõ 1:50.000 sö dông chÊt l­îng kÐm. Kh«ng lµ tµi liÖu c¬ b¶n ®Ó l­u tr÷ vµ kiÓm tra qu¶n lý ë c¬ së. §Èy nhanh tiÕn ®é giao ®Êt l©m nghiÖp, kho¸n b¶o vÖ rõng: Rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp kh«ng cã chñ lµ nguyªn nh©n chñ yÕu g©y mÊt tµi nguyªn l©m nghiÖp. V× vËy ph¶i ®Èy nhanh tiÕn ®é giao ®Êt, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, n©ng møc ®Çu t­ hµng n¨m cho c«ng t¸c nµy. T¨ng c­êng vai trß cña ng­êi d©n vµ ®Æc biÖt lµ c¸c céng ®ång c¸c d©n téc nhÊt lµ vÊn ®Ò giíi hä ®­îc coi nh­ lµ mét chñ ®Ò hîp ph¸p ®Ó giao ®Êt rõng. G¾n c«ng t¸c giao ®Êt kho¸n rõng víi viÖc ®¶m b¶o lîi Ých cho c¸c chñ rõng vµ céng ®ång. G¾n viÖc giao ®Êt víi viÖc lËp kÕ ho¹ch sö dông ®Êt tù nguyÖn cña d©n chän lo¹i c©y trång g× võa ®óng víi c¬ cÊu võa ph¶i cã sù ®ång ý kh«ng ¸p ®Æt cña d©n. Ph¶i kÌm theo c¸c chÝnh s¸ch tÝn dông, khuyÕn l©m, chÝnh s¸ch thÞ tr­êng ®Ó ®¶m b¶o cho kinh tÕ rõng ph¸t triÓn bÒn v÷ng, hiÖu qu¶. Gi¶i ph¸p tæ chøc s¶n xuÊt X¸c ®Þnh râ vµ ®ñ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia x©y dùng, ph¸t triÓn rõng trong vïng nh­ kinh tÕ hé gia ®Þnh, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ quèc doanh. Cñng cè vµ tæ chøc l¹i c¸c l©m tr­êng quèc doanh ®Ó b¶o vÖ vµ khai th¸c sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n rõng tù nhiªn vµ ®Êt l©m nghiÖp hiÖn cã. CÇn tiÕp tôc nghiªn cøu c¸c m« h×nh ®a d¹ng ho¸ së h÷u vµ ph­¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh trong l©m tr­êng, ®ång thêi khuyÕn khÝch tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn tham gia. Nghiªn cøu, kiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ cho thµnh lËp Tæng c«ng ty, c«ng ty l©m nghiÖp (d¹ng c«ng ty cæ phÇn) trång rõng nguyªn liÖu vµ g¾n kÕt víi nhµ m¸y thµnh mét d©y truyÓn s¶n xuÊt khÐp kÝn… Quy ho¹ch ®ång bé x©y dùng c¸c vïng nguyªn liÖu tËp trung g¾n víi c¸c khu c«ng nghiÖp, c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn l©m s¶n, nh»m ph¸t huy ®­îc lîi thÕ cña tõng ®Þa ph­¬ng trong vïng. Gi¶i ph¸p vÒ vèn T©y B¾c lµ vïng kinh tÕ l¹c hËu ®êi sèng khã kh¨n, thu kh«ng ®ñ chi, do ®ã cÇn ph¶i cã nh÷ng ­u tiªn còng nh­ c¸c chÝnh s¸ch thu hót vèn vµ t¹o vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp. §©y lµ gi¶i ph¸p quan träng nhÊt, bëi theo nh­ sè liÖu cho biÕt diÖn tich ®Êt trèng ®åi nói träc cña T©y B¾c hiÖn nay lµ 1853.305 ha, vËy víi chi phÝ ®Çu t­ trång rõng ban ®Çu lµ 4 triÖu/ ha, vËy th× chØ qua mét phÐp tÝnh ®¬n gi¶n ta cã thÓ thÊy ®­îc l­îng vèn cÇn thiÕt ®Ó phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc ®ã lµ 7413,220 tû ®ång, trong khi môc tiªu cña chiÕn l­îc ®Õn n¨m 2010 thùc hiÖn phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc, cã nghÜa lµ hµng n¨m ta ph¶i cÇn h¬n 700 tû ®ång, mét phÐp so s¸nh ®¬n gi¶n cho thÊy l­îng vèn ®Çu t­ hiÖn nay cña ta lµ rÊt thÊp chØ b»ng mét phÇn 10 l­îng vèn cÇn thiÕt ®Ó ®Çu t­. VËy ®ßi hái ph¶i cã gi¶i ph¸p vÒ vèn mét c¸ch hîp lý vµ hiÖu qu¶ nhÊt §èi víi vèn ®Çu t­ trong n­íc TiÕp tôc t¨ng c­êng ®Çu t­ nguån vèn ng©n s¸ch cho viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn hÖ thèng rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông bao gåm c¸c h¹ng môc b¶o vÖ rõng, khoanh nu«i, lµm giµu rõng vµ trång míi. Ngoµi ra, còng cÇn quan t©m ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, x©y dùng rõng gièng, nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. CÇn quan t©m ®Çu t­ hç trî ng©n s¸ch cho trång rõng s¶n xuÊt d­íi h×nh thøc hç trî x©y dùng c¬ së h¹ tÇng l©m sinh, hç trî gièng, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c loµi c©y quý hiÕm, chu kú dµi. T¨ng thªm nguån vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ c¶i tiÕn ph­¬ng thøc cho vay vµ chÝnh s¸ch tÝn dông ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ nguån vèn nµy, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi ®Çu t­ cã thÓ thu lîi mét c¸ch ch¾c ch¾n khi ®Çu t­ vµo x©y dùng rõng s¶n xuÊt, ®Æc biÖt ®èi víi viÖc ph¸t triªn l©m s¶n hµng ho¸. CÇn ®æi míi viÖc qu¶n lý vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn trªn c¸c mÆt: l·i suÊt vay hîp lý, ®iÒu kiÖn cho vay dÔ dµng, ®iÒu kiÖn hoµn tr¶ phï hîp, ¸p dông c¬ chÕ b¶o l·nh ®Çu t­… H×nh thøc cho vay tÝn dông cã thÓ theo suÊt ®Çu t­ ®èi víi tõng lo¹i rõng, tõng lo¹i c©y trång, lo¹i s¶n phÈm hoÆc cho vay theo dù ¸n ®Çu t­ cña c«ng tr×nh. KhuyÕn khÝch tÊt c¶ thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ vèn ph¸t triÓn l©m nghiÖp (trång rõng nguyªn liÖu, trång rõng ®Æc s¶n, x©y dùng v­ên rõng, trang tr¹i gia ®×nh hoÆc x©y dùng c¸c x­ëng chÕ biÕn nhá). §èi víi nguån vèn cña c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnhphÇn kinh tÕ (t­ nh©n, quèc doanh, liªn doanh…). Nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch; ®èi víi nguån vèn cña hé n«ng d©n nhá, Nhµ n­íc cÇn quan t©m hç trî ®Çu t­. Ban hµnh quy chÕ nh»m t¨ng nguån tµi chÝnh cho ho¹t ®éng l©m nghiÖp th«ng qua viÖc ®ång tµi trî cña c¸c chñ thÓ cïng h­ëng lîi Ých do rõng mang l¹i nh­ Thuû lîi, Thuû s¶n, N«ng nghiÖp, Du lÞch vµ n¨ng l­îng… §èi víi nguån vèn n­íc ngoµi Ngoµi vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Çu t­ hµng n¨m vµ vèn tÝn dông, ngµnh l©m nghiÖp cÇn cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch tèt ®Ó thu hót tèi ®a nguån tµi trî cña c¸c tæ chøc tiÖn tª thÕ giíi (WB, ADB, IMF…) vµ cña c¸c chÝnh phñ (vèn ODA, vèn FDI0 nh»m t¨ng c­êng ph¸t triÓn hÖ thèng rõng phßng hé, rõng ®Æc dông gåm c¶ ph¸t triÓn n«ng th«n vïng ®Öm vµ triÓn khai c¸c dù ¸n trång rõng ë hé gia ®×nh quy m« nhá. KhuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vèn ph¸t triªn l©m nghiÖp (trång rõng nguyªn liÖu, trång rõng ®Æc s¶n…) vµ liªn doanh liªn kÕt trong chÕ biÕn l©m ®Æc s¶n trªn c¬ së thùc hiÖn nghiªm chØnh luËt ®Çu t­ cña ViÖt Nam. ViÖc qu¶n lý ®Çu t­ cho l©m nghiÖp X¸c ®Þnh môc ®Ých trång rõng trªn c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau ®Ó lùa chän c©y trång thÝch hîp còng rÊt cÇn thiÕt v× trång rõng kh«ng chØ ®¬n thuÇn phñ xanh ®Êt trèng, ®åi nói träc, mµ cßn ph¶i cã môc ®Ých kinh tÕ míi khuyÕn khÝch ng­êi trång. Trång rõng ®Ó lÊy gç xÎ trang thiÕt bÞ néi thÊt, hay dïng lµm t­êng cét x©y dùng nhµ ë, ®Ó lµm cñi hay lµm cäc chèng ®ì c¸c hÇm lß, ®Ó lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghÖ giÊy hay c¸c c«ng nghiÖp kh¸c nh­ c«ng nghiÖp Ðp gç, ®Ó ph©n l« vµ trång cá d­íi t¸n dïng cho ch¨n nu«i hay hoµn toµn phñ ®Êt trèng ®åi nói träc, t¹o mÇu xanh, c¶i thiÖn, b¶o vÖ m«i tr­êng…. Trång rõng gÇn ®­îc víi môc tiªu kinh tÕ vµ môc ®Ých sö dông sÏ lµ gi¶i ph¸p ®éng viªn vµ khuyÕn khÝch ng­êi ®­îc giao ®Êt trång rõng vµ qu¶n lý rõng. 3. C¸c chÝnh s¸ch: ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai: Rµ so¸t l¹i vµ ®Èy nhanh viÖc giao ®Êt kho¸n rõng cho c¸c tæ chøc tËp thÓ, hé gia ®inh vµ c¸ nh©n trªn ®Þa bµn tØnh. Thu håi l¹i tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng cã ®Êt mµ kh«ng s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc s¶n xuÊt kinh doanh kÐm hiÖu qu¶. KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhËn ®Êt nhËn rõng. CÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt (sæ ®á) ®Ó chñ rõng yªn t©m ®Çu t­ x©y dùng vµ ph¸t triÓn. TiÕn hµnh giao ®Êt kho¸n rõng cho c¸c hé gia ®×nh c«ng nh©n vµ n«ng d©n, mçi hé tõ 5-20 ha, thuËn canh, thuËn c­. C¸c hé gia ®×nh nµy ®Òu b×nh ®¼ng vÒ chÝnh s¸ch ®Çu t­. C¸c s¶n phÈm tõ v­ên rõng, trang tr¹i ®Òu ®­îc tù do trao ®æi bu«n b¸n. Tuy nhiªn, trong phÇn ®Êt l©m nghiÖp giao cho tõng gia ®×nh, nhÊt thiÕt ph¶i bè trÝ ®Êt ®Ó ®ång bµo thùc hiÖn n«ng l©m kÕt hîp, nh­ trång c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, c©y l­¬ng thùc, ch¨n nu«i vµ lµm kinh tÕ v­ên… ®Ó ®ång bµo yªn t©m b¶o vÖ rõng tham gia x©y dùng vèn rõng gãp phÇn quan träng trong c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, nhÊt lµ nh÷ng huyÖn vïng s©u, vïng xa, thòng lòng cña T©y B¾c. Më réng vµ cñng cè quyÒn cña ng­êi ®­îc giao ®Êt, thuª ®Êt còng nh­ lµm râ vµ ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc ®Ó ng­êi sö dông ®Êt thùc hiÖn c¸c quyÒn cña m×nh. C¸ nh©n, hé gia ®×nh nhËn ®Êt cã thÓ chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång phï hîp víi thÞ tr­êng nÕu kh«ng tr¸i víi yªu cÇu b¶o vÖ ®Êt vµ lîi Ých chung cña x· héi. Tuy nhiªn, nghiªm cÊm chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt, nhÊt lµ ®èi víi rõng tù nhiªn. C¸c l©m tr­êng trªn ®Þa bµn cÇn ph¶i cã ®Êt ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh l©u dµi, ®Ó liªn doanh víi c¸c hé gia ®×nh vµ tæ chøc kh¸c trªn ®Þa bµn. ChÝnh s¸ch §Çu t­ vµ tÝn dông ¦u tiªn ®Çu t­ cho l©m nghiÖp T©y B¾c nhÊt lµ ®Çu t­ x©y dùng rõng phßng hé, x©y dùng vïng kinh tÕ hµng ho¸. §èi víi ®ång bµo cßn du canh du c­, ®ång bµo ®Þnh c­ nh­ng vÉn cßn du canh nhµ n­íc cÇn ®Çu t­ toµn bé cho trång rõng vµ x©y dùng v­ên rõng. Vèn ®Çu t­ ph¶i xuèng ®Õn kÞp thêi, ®óng tiÕn ®é tr¸nh nhiÒu kh©u trung gian. Vèn ®Çu t­ b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh 50.000®/ha/n¨m lµ thÊp (trong 5 n¨m). §èi víi T©y B¾clµ vïng nói cao biªn giíi khã kh¨n, ®Ò nghÞ t¨ng móc ®Çu t­ 100.000®/ha/n¨m (trong 5 n¨m) lµ phï hîp. Hç trî mét pha vèn th«ng qua gièng c©y trång, ph©n bãn, chuyÓn giao c«ng nghÖ cho ®ång bµo trång c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, c©y ®Æc s¶n. Vèn vay tÝn dông thñ tôc ph¶i ®¬n gi¶n, l·i suÊt thÊp h¬n so víi møc b×nh th­êng. chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia b¶o vÖ vµ kinh doanh rõng. T¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi d©n tiÕp cËn vµ ¸p dông nh÷ng gi¶i ph¸p canh t¸c n«ng l©m kÕt hîp tiÕn bé, khoa häc kü thuËt khuyÕn khÝch c¸c hé n«ng d©n ph¸t triÓn v­ên rõng, tr¹i rõng võa ph¸t triÓn l©m s¶n hµng ho¸ võa ®¶m b¶o l­¬ng thùc, n©ng cao thu nhËp vµ æn ®Þnh cuéc sèng. KhuyÕn khÝch c¸c hé n«ng d©n ph¸t triÓn v­ên rõng, tr¹i rõng theo h×nh thøc trang tr¹i mÉu RVAC. Do ®ã cÇn hç trî gièng ®Ó nh©n d©n ®Çu t­ lao ®éng trång c©y trªn ®Êt ®­îc giao æn ®Þnh l©u dµi vµ ®­îc h­ëng toµn bé s¶n phÈm khai th¸c ®­îc. Gi¶m l·i suÊt cho vay trång rõng nguyªn liÖu chu kú ®Çu, miÔn gi¶m thuÕ ®Êt 2 chu kú kinh doanh rõng nguyªn liÖu. KhuyÕn khÝch t­ nh©n vµ c«ng ty n­íc ngoµi liªn doanh trång rõng nguyªn liÖu, chÕ biÕn còng nh­ xuÊt khÈu hµng ho¸ l©m s¶n. H­ëng lîi: +§èi víi rõng phßng hé, ®Æc dông: -¦u tiªn kho¸n cho c¸c hé ®Þnh canh ®Þnh c­, c¸c hé nghÌo, hé ë gÇn rõng vµ nh÷ng hé ®· nhËn kho¸n tr­íc ®©y ®Ó b¶o vÖ khoanh nu«i t¸i sinh rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé rÊt xung yÕu vµ xung yÕu. -Hé nhËn kho¸n khoanh nu«i t¸i sinh kÕt hîp trång bæ sung ë vïng rÊt xung yÕu vµ xung yÕu ®­îc khai th¸c cñi vµ l©m s¶n d­íi t¸n rõng. -Hé trång rõng phßng hé ®­îc h­ëng toµn bé s¶n phÈm tõ tØa th­a, n«ng s¶n vµ l©m s¶n phô d­íi t¸n rõng. +§èi víi rõng s¶n xuÊt: -Hé ®Çu t­ trång rõng s¶n xuÊt lµ chñ rõng, cã quyÒn quyÕt ®Þnh thêi ®iÓm vµ ph­¬ng ph¸p khai th¸c rõng, nh­ng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm t¸i t¹o l¹i rõng trong ph¹m vi kh«ng qu¸ 2 n¨m sau khi khai th¸c. -Mäi s¶n phÈm khai th¸c tõ trång, tre nøa vµ l©m s¶n phô khi khai th¸c tõ rõng tù nhiªn ®­îc tù do l­u th«ng trªn thÞ tr­êng. +Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, nhÊt lµ s¶n phÈm rõng trång, cã chÝnh s¸ch ®¶m b¶o lîi Ých cho ng­êi trång rõng hoÆc bï gi¸ s¶n phÈm ®èi víi vïng s©u, vïng xa. +Cã chÝnh s¸ch hç trî gi¸ cho c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu, t¹o nh÷ng gièng c©y trång b¶n ®Þa (c©y quÝ hiÕm), c©y trång cã chÊt l­îng tèt, n¨ng suÊt cao. ChÝnh s¸ch thuÕ: §Ó khuyÕn kÝch c¸c hé gia ®×nh thùc hiÖn viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp, mµ ®iÒu khuyÕn khÝch ®Çu tiªn lµ thuÕ, lµ lîi Ých h÷u h×nh cã thÓ nhËn thÊy ngay ®­îc: -MiÔn gi¶m thuÕ nh÷ng n¨m cho diÖn tÝch khai hoang phôc hãa. -Ban hµnh chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch hé n«ng d©n chuyÓn ®æi cã cÊu c©y trång theo sù chØ ®¹o cña tØnh, huyÖn. -Thùc hiÖn ban hµnh miÔn gi¶m thuÕ doanh thu, lîi tøc, thuÕ hµng ho¸ ®èi víi HTX, tæ chøc nhËn kho¸n dÞch vô L©m nghiÖp theo ®óng NghÞ §Þnh 15/CP, nhÊt lµ c¸c x· biªn giíi vïng s©u, vïng xa. æn ®Þnh thu nhËp: Nhê s¶n phÈm tõ c©y l©m nghiÖp th× ch¾c ch¾n ng­êi lµm l©m nghiÖp ph¶i trê kh¸ l©u 5-10 n¨m hoÆc l©u h¬n n÷a, ng­îc l¹i nguån thu tõ rau qu¶ trong n«ng l©m kÕt hîp th× rÊt nhanh cã thÓ tõ 3 th¸ng ®Õn 6 th¸ng vµ chËm nhÊt lµ 2 n¨m. Mét vô ®Ëu xanh gièn míi sau 75 ngµy ®¹t 2 tÊn/ ha, cã thÓ thu ®­îc 12 triÖu ®ång nÕu lµ ®Ëu th­¬ng phÈm hoÆc 22 triÖu/ha nÕu lµ ®Ëu gièng… NÕu trång xen kÏ døa cayen vµo ®Êt rõng, mçi n¨m c¶ b¸n qu¶ vµ gièng cã thÓ thu 60-80 triÖu/ha. Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng, khai th¸c vµ chÕ biÕn: ThÞ tr­êng tiªu thô hay “ ®Çu ra” cña c¸c s¶n phÈm trång rõng cÇn ®­îc tÝnh to¸n ngay tõ ®Çu, trong thêi gian x©y dùng qui ho¹ch. Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña hîp t¸c ph¸t triÓn l©m nghiÖp ViÖt Nam víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi(Thuþ §iÓn- dù ¸n trång rõng nguyªn liÖu giÊy) lµ t¹o ra ®­îc mét sè vïng cã s¶n phÈm hµng ho¸, tuy nhiªn, viÖc dù ®o¸n thÞ tr­êng ch­a tèt, hËu qu¶ lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y n¹n d­ thõa, kh«ng tiªu thô ®­îc cña c¸c s¶ phÈm tõ c¸c vïng c©y ¨n qu¶ nh­ ®µo, mËn, chÌ… trë nªn phæ biÕn. VÒ l©m nghiÖp, viÖc ø ®äng kh«ng b¸n ®­îc c¸c s¶n phÈm tõ rõng trång lµm nguyªn liÖu nh­ b¹ch ®µn, th«ng … ®ang lµ mèi lo cho hÇu c¸c l©m tr­êng còng nh­ c¸c chñ hé trang tr¹i.. c¸c khu rõng trång b¶o vÖ rõng ®Çu nguån nh­ rõng th«ng ë Mï Cang Ch¶i còng cã nguy c¬ bÞ suy gi¶m v× gç th«ng kh«ng thÓ tiªu thô t¹i chç, vËn chuyÓn sang n¬i kh¸c l¹i ®¾t ®á, ng­êi d©n sèng bªn rõng nh­ng kh«ng ®ñ ¨n Bëi vËy cÇn x¸c ®Þnh râ ®èi t­îng khai th¸c, s¶n ph©m khai th¸c hµng n¨m. ThiÕt kÕ khai th¸c cô thÓ ®Õn tõng l«, cã thÈm ®Þnh khai th¸c vµ kiÓm tra rõng sau khai th¸c. Lùa chän ph­¬ng thøc khai th¸c, c­êng ®é, lu©n kú khai th¸c cho phï hîp víi tõng ®èi t­îng rõng. ¸p dông c¸c quy tr×nh khai th¸c ®· ban hµnh. §èi víi chÕ biÕn: Tæ chøc tèt viÖc thu mua, vËn chuyÓn, chÕ biÕn vµ tiªu thô s¶n phÈm tõ rõng. ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong chÕ biÕn l©m s¶n nh»m t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ cã chÊt l­îng cao ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng vµ tiÕt kiÖm tèi ®a nguyªn liÖu trong kh©u chÕ biÕn. Ngoµi ra ®Ó ®¶m b¶o thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm tõ rõng trång cÇn ®­îc b¶o hé ®Ó cho d©n kh¾c phôc hËu qu¶ ch¸y rõng, s©u h¹i… Bªn c¹nh ®ã cßn bao tiªu s¶n phÈm s¶n xuÊt tõ rõng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng vïng s©u, xa ®Æc biÖt khã kh¨n. 5. Gi¶i ph¸p vÒ khoa häc c«ng nghÖ vµ m« h×nh l©m nghiÖp X©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh chän gièng cã ®Þnh h­íng cho c¸c loµi c©y chñ yÕu cã n¨ng suÊt, hiÖu qu¶ cao trong nÒn kinh tÕ quèc d©n; sö dông vµ chän läc gièng míi, mäc nhanh, cã n¨ng suÊt cao phôc vô c¸c Ch­¬ng tr×nh trång rõng; x©y dùng c¸c nguån gièng (rõng gièng, v­ên gièng) ®­îc chän läc; ¸p dông c«ng nghÖ sinh häc trong lai t¹o gièng, c©y con, ph¸t triÓn thªm c¸c biÖn ph¸p nh©n gièng kh«ng ®­îc chän läc. C«ng nghÖ m« hom sÏ lµ biÖn ph¸p chñ yÕu t¹o c©y con phôc vô trång rõng. TiÕp tôc nghiªn cøu x¸c ®Þnh c¬ cÊu trång thÝch hîp cho c¸c d¹ng lËp ®Þa diÓn h×nh cña c¸c vïng sinh th¸i, chän tËp ®oµn c©y trång rõng mäc nhanh cã n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. X¸c ®Þnh vµ tæ chøc nhËp khÈu gièng nh÷ng loµi c©y n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao trong n­íc kh«ng cã hoÆc thiÕu h¹t gièng. Nghiªn cøu x©y dùng quy tr×nh trång rõng th©m canh trªn c¬ së ®¸nh gi¸ ®Êt, gièng, c¸c biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh trong viÖc trång, phßng chèng ch¸y, phßng tr× dÞch s©u bÖnh h¹i còng nh­ trong c«ng t¸ khai th¸c vµ vËn chuyÓn s¶n phÈm tõng trång. Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi vµ t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng khuyÕn l©m, phæ biÕn c¸c kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn; tæng kÕt vµ phæ biÕn c¸c m« h×nh n«ng l©m kÕt hîp hiÖu qu¶ cao vµ c¸c m« h×nh qu¶n lý rõng bÒn v÷ng nh»m gióp ®ì ®ång boµ c¸c d©n téc ph¸t triÓn kinh tÕ. Nghiªn cøu øng dông ph­¬ng ph¸p l­îng ho¸ gi¸ trÞ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cña rõng ®Ó cã sù nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ ®óng møc vÒ rõng vµ nghÒ rõng vµ nghiªn cøu thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm trong vµ ngoµi n­íc. Nghiªn cøu n©ng cao chÊt l­îng vµ h×nh thøc c¸c s¶n phÈm l©m nghiÖp theo tiªu chuÈn c«ng nghÖ ISO lµ nh÷ng ­u tiªn nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ l©m s¶n ®¸p øng tiªu chuÈn xuÊt khÈu. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña ViÖt Nam, yÕu kÐm vÒ c¬ së thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ do vËy trong giai ®o¹n ®Çu ta cã thÓ nhËp khÈu c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi, nhÊt lµ c¸c lo¹i gièng, m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ c¸c c«ng nghÖ chÕ biÕn hiÖn ®¹i. MiÔn gi¶m thuÕ cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ¸p dông c«ng nghÖ, thiÕt bÞ míi 6. §µo t¹o nguån nh©n lùc ViÖc n©ng cao ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong m«i ngµnh, mçi lÜnh vùc lµ v« cïng quan träng, lµ phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i nÒn “kinh tÕ tri thøc”. Do vËy viÖc më réng nghµnh nghÒ ®µo t¹o trong c¸c tr­êng ®¹i häc vµ trung häc , n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, phÊn ®Êu t­¬ng ®­¬ng c¸c n­íc trong khu vùc vµ s½n sµng héi nhËp vµ ph¸t triÓn lµ mét xu thÕ tÊt yÕu. -T¨ng c­êng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt vµo qu¶n lý l©m nghiÖp, ®Æc biÖt chó träng tuyÓn chän con em ®Þa ph­¬ng vµo häc c¸c tr­êng ®¹i häc vµ trung häc l©m nghiÖp. -§µo t¹o lùc l­îng c«ng nh©n kü thuËt l©m nghiÖp (chñ yÕu lµ kü thuËt l©m sinh, khuyÕn l©m, khuyÕn n«ng) b»ng nhiÒu h×nh thøc vµ c¸c møc ®é kh¸c nhau nh­: §µo t¹o tËp trung, ®µo t¹o t¹i chç, ®µo t¹o dµi h¹n, ®µo t¹o ng¾n h¹n… -T¨ng c­êng hÖ thèng gi¸o dôc, ®­a néi dung h­íng nghiÖp n«ng l©m nghiÖp, khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m vµo ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc cña c¸c tr­êng néi tró. KhuyÕn khÝch c¸c häc sinh tèt nghiÖp t¹i c¸c tr­êng nµy tham gia c«ng t¸c khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m. -PhÊn ®Êu mçi x· cã 1 c¸n bé l©m nghiÖp giái vÒ chuyªn m«n vµ qu¶n lý, ®ång thêi am hiÓu t­êng tËn phong tôc tËp qu¸n cña ®ång vµo ®Ó phæ cËp, chuyÓn giao kü thuËt s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp ®Õn tõng hé gia ®×nh tham gia x©y dùng vµ ph¸t triÓn rõng. - T¨ng c­êng lùc l­îng c¸n bé khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lý l©m nghiÖp cho c¸c dù ¸n, c¸c c¬ së quèc doanh l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn. KhuyÕn nghÞ vÒ tæ chøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp vïng T©y B¾c 1.C¸c dù ¸n ­u tiªn Dù ¸n x©y dùng rõng phßng hé ®Çu nguån s«ng §µ Môc tiªu: X©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng rõng phßng hé ®Ó gi÷ vµ ®iÒu tiÕt nguån n­íc l©u bÒn cho c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn, thuû lîi, phôc vô sinh ho¹t cña nh©n d©n. Tõng b­íc æn ®Þnh vµ n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n trªn ®Þa bµn dù ¸n b»ng viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. Néi dung: B¶o vÖ rõng: 346.650 ha Trång rõng vµ x©y dùng v­ên, tr¹i rõng: 70.170 ha Khoanh nu«i phôc håi rõng: 248.400 ha Thêi gian thùc hiÖn : Tõ n¨m 2001 – 2010 Dù ¸n trång rõng th©m canh phôc vô nguyªn liÖu c«ng nghiÖp vµ trång c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶ theo ph­¬ng thøc N«ng - l©m kÕt hîp. Môc tiªu: X©y dùng rõng s¶n xuÊt b»ng c¸c gi¶i ph¸p trång rõng th©m canh vµ n«ng l©m kÕt hîp trªn ®Êt dèc víi c¸c loµi c©y cã n¨ng suÊt cao t¹o nhiÒu s¶n phÈn hµng ho¸ vµ phôc vô c«ng nghiÖp chÕ biÕn, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n b»ng s¶n phÈm l©m nghiÖp. Néi dung: -Trång rõng nguyªn liÖu giÊy: 150.000 ha Hoµ B×nh: 40.000 ha S¬n La: 60.000ha Lai Ch©u: 50.000 ha Nguyªn liÖu m¨ng xuÊt khÈu: 1.700 ha C©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶: 19.300 ha Trång rõng gç XDCB: 5.300 ha Thêi gian tiÕn hµnh: Tõ n¨m 2002 C¸c ch­¬ng tr×nh ­u tiªn Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn chÕ biÕn gç vµ l©m s¶n Môc tiªu: Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn gç vµ l©m s¶n, chuyÓn h­íng sang sö dông nguyªn liÖu gç rõng trång. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm theo yªu cÇu thÞ tr­êng, gãp phÇn b¶o vÖ rõng tù nhiªn, ®Èy m¹nh trång rõng, t¹o viÖc lµm t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Néi dung: Rµ so¸t, kiÖn toµn t¹i 8 c¬ së chÕ biÕn l©m s¶n ®· cã. X©y dùng míi 4 nhµ m¸y chÕ biÕn l©m s¶n quy m« võa vµ nhá trªn ®Þa bµn Quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu tËp trung. Thêi gian tiÕn hµnh vµo n¨m 2003 Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn gièng c©y trång l©m nghiÖp Môc tiªu: §¶m b¶o ®ñ gièng tèt cho nhu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ míi vµ kinh nghiÖm truyÒn thèng, sö dông ­u thÕ lai, ®ång thêi gi÷ ®­îc tÝnh ®a d¹ng sinh häc. H×nh thµnh hÖ thèng s¶n xuÊt vµ dÞch vô gièng c©y l©m nghiÖp phï hîp víi tõng vïng sinh th¸i vµ ®¸p øng ®­îc c¬ chÕ thÞ tr­êng. Néi dung: -Chän vµ nh©n gièng b»ng c«ng nghÖ sinh häc, t¹o loµi cã n¨ng suÊt cao phôc vô trång rõng nguyªn liÖu (gåm c¸c loµi: Keo, B¹ch §µn, Luång…). X©y dùng c¸c khu rõng gièng, tuyÓn chän c©y b¶n ®Þa cã ­u thÕ phôc vô trång rõng phßng hé vµ ®Æc dông (gåm: L¸t, Giæi, DÎ…) Phæ cËp kiÕn thøc gièng cho n«ng d©n th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn l©m. Thêi gian tiÕn hµnh: Tõ n¨m 2002 –2005 Ch­¬ng tr×nh ®iÒu tra, theo dâi diÔn biÕn tµi nguyªn rõng T©y B¾c. Môc tiªu: §iÒu tra, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ diªnc biÕn tµi nguyªn rõng toµn diÖn trªn quy m« tØnh vµ vïng. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ biÕn ®éng tµi nguyªn rõng, x¸c ®Þnh c¸c nguyªn nh©n g©y biÕn ®éng rõng, x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c m« h×nh dù ¸n b¸o biÕn ®éng tµi nguyªn rõng nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin, sè liÖu vÒ tµi nguyªn rõng kÞp thêi cho viÖc lËp vµ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña vïng vµ toµn quèc. Néi dung: §iÒu tra ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng tµi nguyªn rõng, theo dâi diÔn biÕn tµi nguyªn rõng ( sè l­îng, chÊt l­îng ). X©y dùn c¬ së d÷ liÖu vÒ tµi nguyªn rõng, cËp nhËt nh÷ng biÕn ®éng hµng n¨m vµ tõng giai ®o¹n. Thêi gian thùc hiÖn: Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh theo chu kú 5 n¨m 2001 – 2005 vµ 2006 – 2010. Tr×nh tù b­íc ®i Giai ®o¹n 2001 – 2005. X¸c ®Þnh ®­îc ranh giíi 3 lo¹i rõng (rõng phßng hé, rõng ®Æcdông, rõng s¶n xuÊt) trªn thùc ®Þa ®Ó cã c¬ së ®Çu t­ ph¸t triÓn, nh»m ph¸t huy cao nhÊt tÝnh n¨ng, hiÖu qu¶ cña tõng lo¹i rõng. B¶o vÖ toµn bé diÖn tÝch rõng hiÖn cßn, triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n 661, quan t©m x©y dùng c¸c vïng nguyªn liÖu tËp trung. Rµ so¸t, s¾p xÕp l¹i hÖ thèng l©m tr­êng quèc doanh, c¸c ban qu¶n lý rõng ®Æc dông, rõng phßng hé trªn ®Þa bµn. Hoµn thµnh c«ng t¸c giao ®Êt, kho¸n rõng cho c¸c tæ chøc vµ hé gia ®×nh, ®¶m b¶o toµn bé diÖn tÝch rõng vµ ®Êt rõng ®Òu cã chñ qu¶n lý. Rµ so¸t vµ xin ®iÒu chØnh mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cho phï hîp víi ph¸t triÓn l©m nghiÖp T©y B¾c. Giai ®o¹n 2006 –2010 TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c dù ¸n x©y dùng rõng phßng hé, rõng ®Æc dông. B¶o vÖ diÖn tÝch rõng ®· cã, hoµn thµnh c¸c dù ¸n, c¬ b¶n hoµn thµnh c¸c dù ¸n x©y dùng vïng nguyªn liÖu, n©n g cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. KiÖn toµn vµ ®æi míi c¸c l©m tr­êng quèc doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ hé giai ®×nh vµ kinh tÕ trang tr¹i nh»m t¨ng nhanh khèi l­îng l©m s¶n hµng ho¸. Ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ trang tr¹i theo c¸c m« h×nh tiªn tiÕn. Hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cho phï hîp v­ãi ®iÒu kiÖn T©y B¾c. KÕt luËn. Trong nhiÒu thËp kû qua, rõng vµ nghÒ rõng (l©m nghiÖp) ®· cã nh÷ng ®ãng gãp xøng ®¸ng vµo viÖc kh¾c phôc hËu qu¶ sau chiÕn tranh vµ cung cÊp nhiÒu s¶n vËt cho ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. Song, còng do nhËn thøc ch­a ®Çy ®ñ vÒ rõng, chóng ta ®· khai th¸c rõng ®Õn c¹n kiÖt, lµm cho tr÷ l­îng rõng gi¶m sót nhanh chãng, diÖn tÝch rõng ngµy cµng thu hÑp, nhiÒu nguån gien ®éng thùc vËt rõng quý hiÕm ®ang cã nguy c¬ bÞ tuyÖt chñng. T¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng còng lµm cho tµi nguyªn rõng cña ta suy gi¶m nhanh c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­¬ng. §Æc biÖt lµ ë c¸c tØnh vïng T©y B¾c, viÖc khai th¸c rõng kh«ng hîp lý, céng víi tËp qu¸n ®èt n­¬ng lµm rÉy ®· lµm mÊt ®i vai trß tÝch cùc cña rõng ®Çu nguån, lµm cho xãi mßn, röa tr«i vµ lò lôt, lò quÐt th­êng xuyªn x¶y ra, ®· vµ ®ang ®e do¹ ®Õn tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n cña ng­êi d©n sinh sèng trong khu vùc vµ vïng h¹ l­u. Trong nh÷ng n¨m võa qua, l©m nghiÖp ®· ®­îc nhµ n­íc quan t©m h¬n, cïng víi sù nhËn thøc cña ng­êi d©n vÒ vai trß cña rõng ngµy cµng ®­îc n©ng cao. §ã chÝnh lµ lý do chÝnh cña viÖc t¨ng liªn tôc khèi l­îng vèn ®Çu t­ hµng n¨m, ®ång thêi ®· b­íc ®Çu ®em l¹inh÷ng hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ, lµm t¨ng ®é che phñ tõ 13 % n¨m 1990 lªn ®Õn 28 % n¨m 2000, gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é che phñ rõng, lµm t¨ng khèi l­îng c«ng ¨n viÖc lµm, gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo. Cïng víi c«ng cuéc ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖn T©y B¾c, mét ®Þa h×nh ®åi nói nghÌo nµn th× viÖc c¶i t¹o hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Bªn c¹nh ®ã mét lo¹t nh÷ng t¸c ®éng bao trïm lµm cho kh«ng nh÷ng nÒn kinh tÕ T©y B¾c ph¸t triÓn mµ c¶ tr×nh ®é d©n trÝ còng ph¸t triÓn. Nh­ng tÊt c¶ ®ã míi chØ lµ b­íc ®Çu cña c¶ qu¸ tr×nh ®Çu t­ l©u dµi, chóng ta cßn gÆp ph¶i rÊt nhiÒu th¸ch thøc ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p vµ khuyÕn nghÞ nªu trªn ®Ó t¹o cho l©m nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ph¸t huy vai trß quan träng cña m×nh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, còng nh­ ®èi víi an ninh quèc phßng. Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ ®Çu t­ vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp vïng T©y B¾c C¬ së lý luËn chung vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn B¶n chÊt cña ®Çu t­ Vai trß cña ®Çu t­ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n Lý luËn chung vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ l©m nghiÖp Lý luËn ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp Vai trß cña ngµnh l©m nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t­ vµo l©m nghiÖp vïng T©y B¾c. Kh¸i qu¸t chung vÒ vïng T©y B¾c. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t­ vµo l©m nghiÖp vïng T©y B¾c. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t­ ph¸t triªn l©m nghiÖp vïng T©y B¾c. Kh¸i qu¸t vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn – x· héi vµ quan c¶nh rõng T©y B¾c. §iÒu kiÖn tù nhiªn §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi Thùc tr¹ng ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp T©y B¾c. T×nh h×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp vïng T©y B¾c nh÷ng n¨m gÇn ®©y. C¬ cÊu vèn ®Çu t­ Nguån vèn ®Çu t­ SuÊt ®Çu t­ T×nh h×nh ®Çu t­ T×nh h×nh ®Çu t­ theo tõng lo¹i rõng. §Çu t­ theo c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh trång rõng. §Çu t­ qua c¸c dù ¸n quèc tÕ. Nh÷ng kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña c«ng cuéc ®Çu t­ §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t­ vµ nh÷ng nguyªn nh©n Ch­¬ng III: Môc tiªu - §Þnh h­íng – Th¸ch thøc - Gi¶i ph¸p Quan ®iÓm ph¸t triªn cña l©m nghiÖp vïng T©y B¾c. Môc tiªu, ®Þnh h­íng vµ th¸ch thøc. Gi¶i ph¸p Gi¶i ph¸p tæ chøc thùc hiÖn Gi¶i ph¸p vÒ vèn Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng, khai th¸c vµ chÕ biÕn. Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ vµ m« h×nh l©m nghiÖp Gi¶i ph¸p vÒ ®µo t¹o nguån nh©n lùc KhuyÕn nghÞ vÒ tæ chøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn l©m nghiÖp vïng T©y B¾c 1. C¸c dù ¸n ­u tiªn C¸c ch­¬ng tr×nh ­u tiªn Tr×nh tù b­íc ®i KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ®Çu t­, Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n Gi¸o tr×nh lËp vµ qu¶n lý dù ¸n Gi¸o tr×nh qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ Gi¸o tr×nh L©m nghiÖp. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ vi m« vµ vÜ m« kinh tÕ n«ng l©m nghiÖp, Tr­êng ®¹i häc l©m nghiÖp. T¹p chÝ l©m nghiÖp B¶n tin dù ¸n 5 triÖu ha rõng ChÝnh s¸ch vµ thùc tiÔn phôc håi rõng Sè liÖu kiÓm kª rõng ViÖt Nam. Héi th¶o khoa häc vÒ dù ¸n trång 5 triÖu ha rõng Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ trång rõng vµ phôc håi rõng tù nhiªn. Nh÷ng xu h­íng ph¸t triÓn ë vïng nói phÝa B¾c ViÖt Nam. B¸o c¸o thùc hiÖn dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng n¨m 1999, 2000, 2001 B¸o c¸o khoa häc nghiªn cøu gi¶i ph¸p thøc ®Èy ho¹t ®éng l©m nghiÖp x· héi cña ®ång bµo m­êng x· Phó C­êng, HuyÖn t©n l¹c, tØnh Hoµ B×nh, nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ hé, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, b¶o vÖ mé tr­êng sinh th¸i B¸o c¸o tæng kiÓm kª ®Êt ®ai n¨m 2000 VÊn ®Ò ®æi míi vµ qu¶n lý l©m nghiÖp ChÝnh vÊn ®Ò chÝnh s¸ch trªn b­íc ®­êng ph¸t triÓn mµ ngµnh l©m nghiÖp ViÖt Nam gÆp ph¶i. L©m nghiÖp ViÖt Nam. Ph©n lo¹i rõng vµ ®Êt rõng ViÖt Nam thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p trong dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng. VÊn ®Ò thùc thi c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh trång rõng s¶n xuÊt trong thêi kú míi. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ViÖt Nam. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn l©m nghiÖp T©y B¾c. Thùc hiÖn Quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng trong l©m sinh. B¸o c¸o t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô gç, l©m s¶n cña ViÖt Nam. Quy chÕ qu¶n lý rõng phßng hé, rõng ®Æc dông, rõng s¶n xuÊt Dù ¸n quy ho¹ch ®Êt trång míi 5 triÖu ha rõng tØnh Hoµ B×nh Dù ¸n quy ho¹ch ®Êt trång míi 5 triÖu ha rõng tØnh S¬n La Dù ¸n quy ho¹ch ®Êt trång míi 5 triÖu ha rõng tØnh Lai Ch©u Thèng kª ViÖt Nam n¨m 2000