Đề tài Dự báo cung lao động Việt Nam (số lượng và cơ cấu) giai đoạn đến năm 2010

Lêi nãi ®Çu Lao ®éng, mét mÆt lµ bé phËn cña nguån lùc ph¸t triÓn, ®ã lµ yÕu tè ®Çu vµo kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. MÆt kh¸c lao ®éng lµ mét bé phËn cña d©n sè, nh÷ng ng­êi ®­îc h­ëng lîi Ých cña sù ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ suy cho cïng ®ã lµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®Ó n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho con ng­êi. Lao ®éng lµ mét trong bèn yÕu tè t¸c ®éng tíi t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ nã lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt, bëi v× tÊt c¶ mäi cña c¶i vËt chÊt vµ tinh thÇn cña x· héi ®Òu do con ng­êi t¹o ra, trong ®ã lao ®éng ®ãng vai trß trùc tiÕp s¶n xuÊt ra cña c¶i ®ã. Trong mét x· héi dï l¹c hËu hay hiÖn ®¹i còng c©n ®èi vai trß cña lao ®éng, dïng vai trß cña lao ®éng ®Ó vËn hµnh m¸y mãc.Lao ®éng lµ mét yÕu tè ®Çu vµo cña mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng thÓ cã g× thay thÓ hoµn toµn ®­îc lao ®éng. Víi ViÖt Nam lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ muèn cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao th× cÇn ®Ò cao vai trß cña lao ®éng trong ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh÷ng lý do trªn lµ c¬ së cña ®Ò tµi: “Dù b¸o cung lao ®éng ViÖt Nam (sè l­îng vµ c¬ cÊu) giai ®o¹n ®Õn n¨m 2010”. Néi dung cña ®Ò tµi lµ ph©n tÝch thùc tr¹ng cña lao ®éng ViÖt Nam hiÖn nay vµ ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt ®Ó ph¸t huy vai trß cña lao ®éng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ. PhÇn I C¥ Së Lý LUËN CñA §Ò TµI I. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn cña nguån lao ®éng ViÖt Nam Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n a. D©n sè: Lµ tæng sè ng­êi ®ang tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong ph¹m vi mét l·nh thæ nhÊt ®Þnh (mét n­íc, mét ch©u lôc hay toµn cÇu…) t¹i mét thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. b. Nguån lao ®éng (hay lùc l­îng lao ®éng). Lµ mét bé phËn d©n sè trong ®é tuæi qui ®Þnh thùc tÕ cã tham gia lao ®éng (®ang cã viÖc lµm), vµ nh÷ng ng­êi kh«ng cã viÖc lµm nh­ng ®ang tÝch cùc t×m viÖc lµm. Nguån lao ®éng ®­îc biÓu hiÖn trªn hai mÆt sè l­îng vµ chÊt l­îng. Nh­ vËy theo kh¸i niÖm nguån lao ®éng th× cã mét sè ng­êi ®­îc tÝnh vµo nguån nh©n lùc nh­ng l¹i kh«ng ph¶i lµ nguån lao ®éng. §ã lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm, nh­ng kh«ng tÝch cùc t×m kiÕm viÖc lµm; nh÷ng ng­êi ®ang ®i häc, nh÷ng ng­êi ®ang lµm néi trî trong gia ®×nh vµ nh÷ng ng­êi thuéc tÝnh kh¸c(nghØ h­u tr­íc tuæi quy ®Þnh). CÇn biÕt lµ trong nguån lao ®éng chØ cã bé phËn nh÷ng ng­êi ®ang tham gia lao ®éng lµ trùc tiÕt gãp phÇn t¹o ra thu nhhËp cña x· héi 2. §Æc ®iÓm cña nguån lao ®éng ë ViÖt Nam hiÖn nay a. Sè l­îng lao ®éng t¨ng nhanh Cã sù kh¸c biÖt chñ yÕu gi÷a sù th¸ch thøc ph¸t triÓn mµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn gÆp ph¶i so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ sù gia t¨ng ch­a tõng thÊy cña lùc l­îng lao ®éng. ë hÇu hÕt c¸c n­íc, trung b×nh mçi n¨m sè ng­êi t×m viÖc lµm t¨ng tõ 2%trë lªn. Sù gia t¨ng nguån lao ®éng liªn quan chÆt chÏ víi viÖc gia t¨ng d©n sè. Theo sè liÖu tæng ®iÒu tra d©n sè 1-4-1999 d©n sè n­íc ta lµ 76,32 triÖu ng­êi, trong ®ã kho¶ng 39 triÖu ng­êi lµ lùc l­îng lao ®éng chiÕm 51% d©n sè. Dù b¸o ë n­íc ta mçi n¨m b×nh qu©n t¨ng thªm h¬n mét triÖu lao ®éng dÉn ®Õn søc Ðp rÊt lín vÒ viÖc lµm. b. PhÇn lín lao ®éng lµm viÖc trong khu vùc n«ng nghiÖp. Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt nhÊt vÒ lao ®éng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ ®a sè lao ®éng lµm n«ng nghiÖp.ë ViÖt Nam lao ®éng n«ng nghiÖp chiÕm h¬n 70% t«ng sè lao ®éng . Lo¹i h×nh c«ng viÖc nµy mang tÝnh phæ biÕn ë nh÷ng n­íc nghÌo. Xu h­íng chung lµ lao ®éng trong n«ng nghiÖp gi¶m dÇn trong khi lao ®éng trong c«ng nghiÖp vµ dÞch vô l¹i t¨ng. Møc ®é chuyÓn dÞch nµy tuú theo møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ c. Tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng thÊp ë ViÖt Nam sè ng­êi kh«ng biÕt ch÷ hiÖn nay cßn chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ. Trong lùc l­îng lao ®éng x· héi, sè ng­êi lao ®éng phæ th«ng c¬ së chiÕm 25%, phæ th«ng trung häc 13%. Hµng n¨m chØ cã 7% sè thanh niªn sau khi häc hÕt phæ th«ng trung häc ®­îc ®µo tiÕp trong c¸c tr­êng häc nghÒ, trung häc vµ ®¹i häc chuyªn nghiÖp, chØ cã 9% trong tæng sè lao ®éng cña x· héi lµ lao ®éng kü thuËt. C¸c chuyªn viªn kü thuËt, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ vµ c«ng nh©n kü thuËt giái cßn Ýt. d. Cßn mét bé phËn lín lao ®éng ch­a ®­îc sö dông. Nh­ trªn ®· ph©n tÝch, viÖc ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng ch­a sö dông hÕt lao ®éng ph¶i ®­îc xem xÐt qua c¸c h×nh thøc biÓu hiÖn cña thÊt nghiÖp-thÊt nghiÖp h÷u h×nh vµ thÊt nghiÖp tr¸ h×nh. Do søc Ðp vÒ d©n sè vµ nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÕn ®· t¸c ®éng lín tíi vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm ë c¶ hai khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n. T×nh tr¹ng lao ®éng thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm cã xu h­íng gia t¨ng ®Æc biÖt ë khu vùc thµnh thÞ. ë n­íc ta, n¨m 1998, chØ tÝnh riªng khu vùc thµnh thÞ th× tû lÖ thÊt nghiÖp lµ 6,85%t¨ng h¬n 0,84%so víi n¨m 1997. Sè lao ®éng thiÕu viÖc lµm trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay trªn 8%, thËm chÝ cßn cã n¬i lªn tíi 50-60%. Cßn ë n«ng th«n, tû lÖ thiÕu viÖc lµm kho¶ng 27,65%. TÝnh chung cho c¶ n­íc, tû lÖ thêi gian lao ®éng ®­îc sö dông cho ho¹t ®éng kinh tÕ n¨m 1998 lµ 71,13%. Thùc tÕ ®ã cho thÊy, vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm®ang lµ ¸p lùc nÆng nÒ ®èi víi c¸c n­¬c ®ang ph¸t triÓn nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. VÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n­íc ta ®­îc xem lµ vÊn ®Ò kinh tÕ-x· héi rÊt tæng hîp vµ phøc t¹p. ChiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ®Õn n¨m 2000 cña ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh “Gi¶i quyÕt viÖc lµm, sö dông tèi ®a tiÒm n¨ng lao ®éng x· héi lµ môc tiªu quan träng hµng ®Çu cña chiÕn l­îc, lµ mét tiªu chuÈn ®Ó ®inh h­íng c¬ cÊu kinh tÕ vµ lùa chän c«ng nghÖ’’. Trªn ph¹m vi réng, gi¶i quyÕt viÖclµm bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ph¸t triÓn nguån lùc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc; cßn theo ph¹m vi hÑp, gi¶i quyÕt viÖc lµm chñ yÕu h­íng vµo ®èi t­îng vµ môc tiªu gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm, n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp. 3. Kh¸i qu¸t vÒ thùc tr¹ng nguån lao ®éng ViÖt Nam (1996-2003) 3.1. Qui m« lùc l­îng lao ®éng cña ViÖt Nam thêi kú 1996-2003 3.2. C¬ cÊu lùc l­îng lao ®éng ViÖt Nam thêi kú 1996-2003 a. C¬ cÊu theo tr×nh ®é v¨n hãa Tuy tû lÖ biÕt ch÷ cña n­íc ta cao so víi mét sè n­íc nh­ng tr×nh ®é v¨n ho¸ vÉn thuéc lo¹i thÊp, thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 2: C¬ cÊu lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ ph©n theo tr×nh ®é v¨n ho¸(%) 1996 1997 1998 Tæng Trong ®ã n÷ Tæng Trong ®ã n÷ Tæng Trong ®ã n÷ Ch­a biÕt ch÷ 5,8 62,3 5,1 61,6 3,8 62,4 Ch­a tèt nghiÖp cÊp I 20,9 56,4 20,3 55,5 18,5 56,1 §· tèt nghiÖp cÊp I 27,8 49,7 28,1 49,2 29,4 45,3 §· tèt nghiÖp cÊp II 32,1 48,3 32,4 48,1 32,3 48,3 §· tèt nghiÖp cÊpIII 13,5 44,1 14,1 44,0 16,0 44,2 Nguån: Thùc tr¹ng lao ®éng - ViÖc lµm ë ViÖt Nam, nxb Thèng kª 1996-1998 Theo sè liÖu cña b¶ng trªn, tû lÖ ng­êi ch­a biÕt ch÷ ®· gi¶m, lµ kÕt qu¶ cña ch­¬ng tr×nh xo¸ mï ch÷ do ChÝnh phñ thùc hiÖn trong nh÷ng n¨m qua. Sè lao ®éng ch­a tèt nghiÖp cÊp I trong hai n¨m 1997-1998 ®É gi¶m tõ 20,3% xuèng 18,5% nh­ng tû lÖ nµy vÉn cßn cao vµ tèc ®é chËm, trong khi ®ã c¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é cÊp I, II, III chuyÓn biÕn cßn rÊt chËm. Thùc tÕ lµ tû lÖ lao ®éng tèt nghiÖp cÊp I n¨m 1996 lµ 27,8% nh­ng ®Õn n¨m 1998 còng míi chØ lµ 29,4%; lao ®éng tèt nghiÖp cÊp III n¨m 1996 lµ 13,5% ®Õn n¨m 1998 lµ 16%. Trong khi ®ã, tû lÖ lao ®éng tèt nghiÖp cÊp III chiÕm mét tû lÖ kh«ng cao trong toµn lao ®éng, do ®ã c¬ héi t×m viÖc lµm lµ rÊt khã kh¨n. b. C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt: HiÖn nay ë n­íc ta ®ang tån t¹i t×nh tr¹ng thõa lao ®éng phæ th«ng, thiÕu lao ®éng kü thuËt. N­íc ta ®ang b­íc vµo giai ®o¹n ®Èy m¹nh CNH, H§H song tû lÖ lao ®éng gi¶n ®¬n cßn qu¸ cao(88%), c¬ cÊu nguån lao ®éng cßn qu¸ l¹c hËu so víi nhiÒu n­íc, nhÊt lµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, thÓ hiÖn ë th¸p sau: H×nh 1: Th¸p lao ®éng cña H×nh 2: Th¸p lao ®éng cña ViÖt Nam C¸c n­íc c«ng nghiÖp 0,3% 2,7% 33,5% 5,5% 88% 0,5% 5% 24,5% 35% 35% C¸c nhµ khoa häc Kü s­ Chuyªn viªn kü thuËt Lao ®éng lµnh nghÒ Lao ®éng kh«ng lµnh nghÒ H×nh 1 H×nh 2 Nh×n vµo hai h×nh trªn cho thÊy tr×nh ®é nguån lao ®éng n­íc ta chñ yÕu lµ LLL§ kh«ng lµnh nghÒ. Trong khi LLL§ lµnh nghÒ ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp chiÕm tíi 35% trong tæng sè LLL§ x· héi th× n­íc ta chØ cã 5,5%. LLL§ cã tr×nh ®é chuyªn viªn kü thuËt, kü s­, vµ c¸c nhµ khoa häc cña hä chiÕm tíi 30% cßn n­íc ta míi cã 6,5%. Chóng ta ®ang rÊt thiÕu ®éi ngò lao ®éng kü thuËt (tÝnh ®Õn gi÷a n¨m1999 sè nµy míi cã kho¶ng 14%). Trong mét sè ngµnh kinh tÕ quan träng cÇn nhiÒu lao ®éng kü thuËt nh­ng hiÖn cã rÊt Ýt. Ch¼ng h¹n, ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng1,6%, ngµnh n«ng l©m ng­ nghiÖp 7%(hiÖn nay LLL§ cña ngµnh nµy chiÕm tíi 3/4 tæng lao ®éng x· héi). Vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long - mét trong nh÷ng vïng s¶n xuÊt l­¬ng thùc lín nhÊt - nh­ng LLL§ ®· qua ®µo t¹o chØ ®¹t 3,68%, trong ®ã c«ng nh©n kü thuËt cã b»ng 0,6%, trung cÊp 1,55% vµ ®¹i häc 0,74%. Mét sè khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp cÇn tuyÓn lao ®éng cã kü thuËt th× lao ®éng cña n­íc ta chØ ®¸p ÷ng ®­îc rÊt Ýt. VÝ dô: Khu chÕ xuÊt Linh Trung cÇn tuyÓn 7000 c«ng nh©n n÷ cã tr×nh ®é tay nghÒ bËc 3/7 trë lªn nh­ng chØ ®¸p øng ®­îc 1500 ng­êi. Khu chÕ xuÊt T©n ThuËn còng ë t×nh tr¹ng t­¬ng tù: cÇn tuyÓn 15000 c«ng nh©n kü thuËt, ta chØ ®¸p øng ®­îc 3000. C¸i thiÕu cña ta lµ lao ®éng kü thuËt trong khi l¹i d­ thõa lao ®éng phæ th«ng. Bëi vËy, c¬ cÊu nguån lao ®éng kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu thÞ tr­êng trong n­íc, ch­a nãi ®Õn yªu cÇu tham gia c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Ngoµi ra, c¬ cÊu lao ®éng cña ta hiÖn ®ang r¬i vµo t×nh tr¹ng thõa thÇy thiÕu thî ë møc kh¸ nghiªm träng. Tøc lµ ngay trong LLL§, sè lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn mé kü thuËt ®· Ýt l¹i cßn cã c¬ cÊu bÊt hîp lý. N¨m 1997 lµ 1/1,5/ 1,7 vµ ®Õn n¨m 1999 tû lÖ nµy cµng chÖch h­íng thªm n÷a (1/1,2/0,92), nã gÇn nh­ “lén ng­îc” víi c¸c n­íc kh¸c.. V× thÕ, chóng ta ®ang cßn ë trong t×nh tr¹ng “thõa thÇy, thiÕu thî” rÊt nghiªm träng. Theo b¸o c¸o cña bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, trong 10 n¨m (1986-1996), sè häc sinh häc nghÒ gi¶m 35%, sè gi¸o viªn d¹y nghÒ gi¶m 31%, sè tr­êng d¹y nghÒ gi¶m 41%, trong khi ®ã cã 70-80% sè sinh viªn tèt nghiÖp ®¹i häc cao ®¼ng ra tr­êng kh«ng cã viÖc lµm, riªng nghµnh y hiÖn nay cã trªn 3000 b¸c sü kh«ng cã viÖc lµm.  c. C¬ cÊu lao ®éng theo ngµnh kinh tÕ: B¶ng 5: C¬ cÊu lao ®éng theo ngµnh kinh tÕ 1996 1997 TriÖu ng­êi % TriÖu ng­êi % Tæng sè 35,792 8,77 33,994 8,83 Khu vùc I N«ng nghiÖp vµ L©m nghiÖp Thuû s¶n 69,22 67,48 1,74 1,04 1,03 1,49 68,78 67,07 1,70 1,01 1,00 1,35 Khu vùc II CN khai th¸c CN chÕ biÕn SX vµ PP ®iÖn, khÝ ®èt vµ n­íc X©y dùng 12,93 0,59 9,19 0,43 2,72 23,37 46,48 19,09 39,46 30,18 12,52 0,57 8,90 0,41 2,64 24,73 52,6 19,38 38,56 34,65 Khu vùc III Th­¬ng nghiÖp vµ söa ch÷a Kh¸ch s¹n, nhµ hµng VËn t¶i, kho b·i, th«ng tin Tµi chÝnh vµ tÝn dông Ho¹t ®éng vµ KHCN Kinh doanh tµi s¶n vµ t­ vÊn QLNN, ANQP, BHXH Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Y tÕ vµ cøu trî x· héi Ho¹t ®éng VHTT Ho¹t ®éngd¶ng, ®oµn thÓ Phôc vô c¸ nh©n vµ céng ®ång 17,85 0,63 1,54 2,39 0,35 0,11 0,21 1,14 2,78 0,82 0,72 0,28 1,66 28,16 9,61 7,27 24,49 39,66 81,63 44,21 53,10 74,49 57,24 33,72 54,91 2,78 18,70 7,22 1,40 2,31 0,34 0,11 0,21 1,11 2,70 0,80 0,26 0,27 1,61 26,95 7,68 7,19 23,00 41,78 79,63 44,13 57,60 77,75 58,51 34,72 64,66 3,68 Nguån: TÝnh to¸n tõ niªn gi¸m thèng kª Thø t­, LLL§ lµ chñ yÕu trong c¬ cÊu lao ®éng trong ngµnh. Sù nghiÖp CNH ®· ®­îc tiÕn hµnh vµi thËp kû song cho ®Õn nay nÒn kinh tÕ n­íc ta vÉn cßn mang nÆng dÊu Ên mét nÒn kinh tÕ thuÇn n«ng, thÓ hiÖn râ trong c¬ cÊu nguån lao ®éng theo ngµnh.. N¨m 1998, c¬ cÊu lao ®éng theo ngµnh ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc, nh­ng so víi yªu cÇu cßn rÊt chËm: lao ®éng n«ng nghiÖp gi¶m cßn 66% vµ lao ®éng c«ng nghiÖp, dÞch vô t¨ng lªn 13% vµ 21%.So víi mét sè n­íc trong khu vùc, c¬ cÊu LLL§ cña n­íc ta nh­ vËy lµ cßn rÊt l¹c hËu. Ch¼ng h¹n, n¨m 1997, tû träng lao ®éng n«ng nghiÖp cña Mianma gi¶m xuèng cßn 51,8%, Malayxia cßn 14,8%, Indonexia cßn 39,2%, Phillipin 37,2%, Th¸i Lan 49,2%. §Ó cã nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn, hiÖu qu¶ vÊn ®Ò kh«ng chØ ®¬n thuÇn thay ®æi c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ, mµ quan träng h¬n lµ thay ®æi c¬ cÊu lao ®éng, c¬ cÊu d©n sè. HiÖn t¹i vÉn cßn kho¶ng gÇn 70% lao ®éng n»m trong khu vùc I (n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n) vµ 80% d©n sè sèng ë vïng n«ng th«n th× viÖc thùc hiÖn CNH, H§H rÊt kh«ng dÔ dµng. §iÒu nµy cho thÊy tÝnh phøc t¹p cña viÖc chuyÓn tõ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu sang mét nÒn kinh tÕ cã vãc d¸ng hiÖn ®¹i, vµ còng ph¶i biÕt tõ bá tham väng ®èt ch¸y giai ®o¹n ®Ó tr¸nh nh÷ng bÖnh do h×nh thøc mµ ra. d. C¬ cÊu lao ®éng theo vïng l·nh thæ: HiÖn nay cã sù thiÕu c©n ®èi nghiªm träng trong c¬ cÊu lao ®éng theo vïng l·nh thæ. HiÖn nay, tû träng lao ®éng ë hai vïng ®ång b»ng S«ng Hång vµ ®ång b»ng S«ng Cöu Long cao nhÊt n­íc (20,5% vµ 21,7% tæng LLL§ x· héi). Trong khi ®ã vïng T©y Nguyªn réng lín, LLL§ chØ cã 4%, vïng duyªn h¶i MiÒn Trung10,4% vµ §«ng Nam Bé 12,7%. Sù mÊt c©n ®èi nµy kh«ng chØ g©y nªn khã kh¨n cho vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm mµ cßn ¶nh h­ëng xÊu ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi còng nh­ an ninh quèc phßng cña quèc gia.  e. C¬ cÊu lao ®éng theo t×nh tr¹ng cã viÖc lµm hay thÊt nghiÖp: B¶ng 4: Tû lÖ thÊt nghiÖp cña lùc l­îng lao ®éng trong ®é tuæi ë khu vùc thµnh thÞ (%) 1996 1997 1998 1999 Toµn quèc 5,88 6,01 6,85 7,40 1.§ång b»ng s«ng Hång 7,57 7,06 8,25 9,34 Hµ Néi 7,71 8,56 9,09 10,31 2.Vïng §«ng B¾c 6,42 6,34 6,60 8,72 Qu¶ng Ninh 9,63 7,06 6,80 9,29 3.Vïng T©y B¾c 4,51 4,73 5,92 6,58 4.Vïng B¾c Trung Bé 6,96 6,68 7,26 8,62 5.Duyªn h¶i Nam Trung Bé 5,57 5,42 6,67 7,07 §µ N½ng 5,53 5,42 6,35 6,64 6.T©y Nguyªn 4,24 4,99 5,88 5,95 7.Vïng §«ng Nam Bé 5,43 5,89 6,64 6,52 TP Hå ChÝ Minh 5,68 6,13 6,76 7,04 §ång Nai 6,61 4,03 5,52 5,87 8.§ång b»ng s«ng Cöu Long 4,73 4,72 6,35 6,53 Nguån: Tæng hîp kÕt qu¶ ®iÒu tra Lao ®éng - ViÖc lµm hµng n¨m ë khu vùc thµnh thÞ 1996,1997,1998,1999 Sau khi ®¹t møc thÊt nghiÖp thÊp nhÊt lµ 5,88% n¨m 1996, tû lÖ thÊt nghiÖp chÝnh thøc ë khu vùc thµnh thÞ cã xu h­íng t¨ng trë l¹i ë n¨m 1997 lµ 6,01%, n¨m 1998 lµ 6,08 % vµ n¨m 1999 lµ 7,4%sè lao ®éng thµnh thÞ bÞ thÊt nghiÖp. T¹i mét sè thµnh phè lín, trung t©m c«ng nghiÖp, tû lÖ thÊt nghiÖp n¨m 1998 t¨ng nhanh ®Æc biÖt ë Hµ Néi (9,09%), H¶i Phßng (8,43%), §µ N½ng (6,35%), TP Hå ChÝ Minh (6,76%) vµ tûlÖ t­¬ng øng n¨m 1999 lµ:10,31%, 8,04%, 6,64%, 7,04%. Lao ®éng thµnh thÞ lµm viÖc chñ yÕu trong khu vùc c«ng nghiÖp, dÞch vô, ®Æc biÖt t¹i c¸c thµnh phè lín, n¬i thu hót phÇn lín c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Sù ®i xuèng vÒ kinh tÕ tõ n¨m 1998, mét phÇn chÞu t¸c ®éng cña khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn t¨ng tû lÖ thÊt nghiÖp ë khu vùc nµy. N¨m 1998 mét sè ngµnh cã tû lÖ thÊt nghiÖp t¨ng lªn râ rÖt nh­: ho¸ chÊt (11,27%), khai th¸c má(3,57%), dÖt (2,06%), giµy (2,15%), may mÆc (2,66%) trong khi tû lÖ t­¬ng øng cña n¨m 1997 t­¬ng ®èi thÊp (0,08%, 0,26%, 0,26%, 0,05%, 1,91%). Trong sè lao ®éng thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ, tû lÖ cao nhÊt r¬i vµo nhãm ng­êi trÎ tuæi tõ 15-24 vµ nhãm tuæi 25-34. Sè ng­êi nµy chñ yÕu lµ häc sinh phæ th«ng ch­a tèt nghiÖp, sinh viªn trung häc vµ ®¹i häc ra tr­êng muèn cã viÖc nh­ng kh«ng t×m ®­îc viÖc lµm. Cã thÓ thÊy t×nh h×nh ®ã qua b¶ng sau ®©y: B¶ng10: Tû lÖ thÊt nghiÖp cña lao ®éng ho¹t ®éng kinh tÕ th­êng xuyªn ë khu vùc thµnh thÞ ph©n theo nhãm tuæi (%) N¨m 15-24 25-34 35-44 45-59 55 56-59 60 >60 1996 1997 1998 21,28 11,4 13,54 10,57 5,97 7,11 5,65 4,06 4,45 4,8 3,68 3,83 3,05 2,56 3,03 4,17 2,02 3,03 2,17 1,65 1,18 3,51 1,18 C¬ cÊu thÊt nghiÖp ph©n theo nhãm tuæi 1996 1997 1998 42,69 37,16 36,03 32,70 31,95 32,25 16,11 20,93 20,91 6,03 8,67 8,72 0,25 0,34 1,48 1,09 0,81 1,48 0,1 0,15 0,6 1,03 0,6 100 100 100 Nguån : Thùc tr¹ng lao ®éng-viÖc lµm ë ViÖt Nam , nxb Thèng 1996-1998 XÐt trªn tæng thÓ , nÕu vÉn gi÷ nguyªn møc t¨ng d©n sè (1,7%/n¨m), t¨ng nguån lao ®éng vµ GDP nh­ thêi kú 1995-1998 vµ víi hÖ sè co d·n viÖc lµm kho¶ng 0,25-0,33 th× ®Õn sau n¨m 2000 ViÖt Nam vÉn d­ thõa lao ®éng. 4. C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña dù b¸o: Dù b¸o d©n sè vµ nguån nh©n lùc cã ý nghÜa hÕt søc to lín ®èi víi nhiÖm vô qu¶n lý kinh tÕ – x· héi cña ®Êt n­íc. Nh÷ng kÕt qu¶ cña dù b¸o d©n sè vµ nguån nh©n lùc trong tr­¬ng lai vÒ sè l­îng, c¬ cÊu theo giíi tÝnh, ®é tuæi, sù ph©n bè theo l·nh thæ, c¬ cÊu vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ chuyªn m«n lµ nguån tµi liÖu c¬ së ®Ó nhµ n­íc ra kÕ ho¹ch ph©n bæ, sö dông hîp lý lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖc lµm ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n©ng cao ®êi sèng x· héi. D©n sè vµ nguån lao ®éng trong t­¬ng lai lµ biÕn sè quan träng quyÕt ®Þnh c¸c c©n ®èi vÜ m« nh­ tÝch luü vµ tiªu dïng, xuÊt – nhËp khÈu, tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­, còng nh­ c¸c chØ tiªu chñ yÕu trong kÕ ho¹ch ph©n bæ l¹i lùc l­îng s¶n xuÊt. Nhµ n­íc c¨n cø vµo c¸c th«ng sè cña dù b¸o d©n sè vµ nguån nh©n lùc ®Ó ®Ò ra kÕ ho¹ch x· héi nh­ giao dôc ®µo t¹o, ch¨m sãc søc khoÎ, chÝnh s¸ch d©n sè còng nh­ c¸c vÊn ®Ò x· héi kh¸c… Dù b¸o d©n sè vµ nguån nh©n lùc lµ mét bé phËn lín trong hÖ thèng dù b¸o kinh tÕ – x· héi. §èi t­îng trùc tiÕp cña dù b¸o d©n sè lµ sù biÕn ®éng tù nhiªn cña d©n sè trong t­¬ng lai th«ng qua diÔn biÕn cña hÖ sè sinh, hÖ sè chÕt, nh÷ng thay ®æi vÒ kÕt cÊu giíi tÝnh, ®é tuæi, tr×nh ®é häc vÊn, ph©n bè theo l·nh thæ còng nh­ c­êng ®é cña c¸c luång di d©n trong thêi k× dù b¸o. §èi t­îng cña dù b¸o nguån lao ®éng x· héi lµ sè l­îng, c¬ cÊu theo tuæi, giíi, tr×nh ®é häc vÊn vµ c¬ cÊu nghÒ nghiÖp còng nh­ sù thay ®æi trong ph©n bè vµ sö dông nguån lao ®éng trong t­¬ng lai trªn ph¹m vi nÒn kinh tÕ còng nh­ c¸c vïng l·nh thæ. 5. Ph­¬ng ph¸p dù b¸o: Dù b¸o b»ng ph­¬ng ph¸p chuyÓn tuæi B­íc 1: Dù b¸o d©n sè ë t­¬ng lai b»ng ph­¬ng ph¸p thµnh phÇn (chuyÓn tuæi). Kho¶ng chuyÓn tuæi trong tr­êng hîp nµy cã thÓ lµm mét n¨m hoÆc n¨m n¨m vµ cÇn tÝnh riªng cho d©n sè n¨m vµ n÷ B­íc 2: C¨n cø vµo giíi h¹n tuæi lao ®éng cña n¨m giíi vµ n÷ giíi, dùa vµo kÕt qu¶ dù b¸o ë b­íc mét ®Ó x· ®Þnh bé phËn d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng cho nam vµ n÷. B­íc 3: X¸c ®Þnh sè l­îng nguån nh©n lùc trªn c¬ së kÕt qu¶ ë b­íc hai vµ hÖ sè cã kh¶ n¨ng lao ®éng theo tõng giíi tÝnh. HÖ sè cã kh¶ n¨ng lao ®éng th­êng ®­îc tÝnh toµn trªn c¬ së ®iÒu tra trong qu¸ khø vµ cÇn ®­îc ®iÒu chØnh cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn t­¬ng lai. Th«ng th­êng hÖ sè nµy biÕn ®éng trong khoangr 94-97% (®èi víi nam giíi) vµ 95-98% (®èi víi n÷ giíi) B­íc 4: X¸c ®Þnh nguån lao ®éng trong t­¬ng lai trªn c¬ së nguån nh©n lùc ë b­íc ba. Cã thÓ sö dông ph­¬ng ph¸p hÖ sè cè ®Þnh hoÆc cã ®iÒu chØnh theo sè l­îng nguån nh©n lùc. Còng cã thÓ tÝnh sè l­îng nguån lao ®éng b»ng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ khái nguån nh©n lùc bé phËn ®ang ®i häc, ®ang tham gia lùc l­îng vò trang hoÆc lµm c¸c c«ng viÖc ®Æc biÖt kh¸c vµ bé phËn lµm néi trî gia ®×nh. VÒ nguyªn t¾c c¸c bé phËn nµy cã thÓ dù b¸o ®­îc b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p chung cña dù b¸o. B­íc 5: Ph©n tÝch kÕt qu¶ dù b¸o vµ ®iÒu chØnh kÕt qu¶ cho phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ nh©n tè míi trong kú dù b¸o. CÇn chó ý lµ trong thùc tÕ nguån lao ®éng x· héi cßn ®­îc bæ sung bëi l­îng lao ®éng ngoµi ®é tuæi (trªn hoÆc d­íi ®é tuæi lao ®éng theo quy ®Þnh nh­ng vÉn cßn hoÆc cã kh¶ n¨ng lao ®éng). PhÇn II M« h×nh dù b¸o 1. Quy m« d©n sè ph©n theo nhãm tuæi M« h×nh chung ®Ó dù b¸o theo ph­¬ng ph¸p chuyÓn tuæi cã d¹ng: Trong ®ã: : sè d©n sèng ë nhãm n ®é tuæi tÝnh tõ x+n cã ë thêi ®iÓm dù b¸o t+n : Sè d©n sèng sau n n¨m cña nhãm n ®é tuæi tÝnh tõ tuæi x cña k× dù b¸o : HÖ sè sèng sau n n¨m cña nhãm n ®é tuæi tÝnh tõ tuæi x cña k× dù b¸o. §¬n vÞ: Ngh×n ng­êi Tæng sè Nam N÷ 0 1303,9 676,3 627,6 1-4 5965,5 3108,9 2856,6 5-9 9161,1 4744,8 4416,3 10-14 9131,8 4724,1 4407,7 15-17 5278,2 2695,5 2582,7 18-19 2940,2 1428,1 1512,1 20-24 6764,7 3282,9 3481,8 25-29 6474,1 3225,8 3248,3 30-34 6001,3 2984,9 3016,4 35-39 5551,7 2700,5 2851,2 40-44 4509,3 2144,3 2365,0 45-49 3105,4 1468,2 1637,2 50-54 2136,9 965,3 1171,6 55-59 1804,2 793,7 1010,5 60-64 1766,6 775,8 990,8 65-69 1681,9 750,8 931,1 70-74 1208,9 504,2 704,7 75-79 833,7 313,6 520,1 80-84 418.7 143,5 275,2 85+ 289,8 87,3 202,5 Tæng 76327,9 37518,5 38809,4 Nguån: quy m« d©n sè theo ®iÒu tra 1-4-1999 (Sè liÖu thèng kª kinh tÕ x· héi 1975-2000) 2. D©n sè tuæi lao ®éng kú kÕ ho¹ch Dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ trªn ta cã d©n sè theo cuéc ®iÒu tra n¨m 1999 D©n sè nam trong tuæi lao ®éng (18-60): 39287,8 ngh×n ng­êi D©n sè n÷ trong tuæi lao ®éng (18-55): 19283,6 ngh×n ng­êi 3. Dù b¸o nguån lao ®éng n¨m 2010 Nhãm tuæi N¨m 2000 HÖ sè sèng cña nam HÖ sè sèng cña n÷ N¨m 2005 Nam N÷ Nam N÷ 15-17 5278,2 2695,5 1,469 1,470 18-19 2940,2 1428,1 1,471 1,470 7753,8 3962,4 20-24 6764,7 3282,9 1,184 1,185 4325 2099,3 25-29 6474,1 3225,8 1,155 1,154 8009,4 3890,2 30-34 6001,3 2984,9 1,182 1,162 7477,9 3722,5 35-39 5551,7 2700,5 1,193 1,168 7802,7 3468,5 40-44 4509,3 2144,3 1,332 1,285 6623,2 3154,1 45-49 3105,4 1468,2 1,467 1,516 6006,4 2755,4 50-54 2136,9 965,3 1,772 1,691 4555,6 2225,8 55-59 1804,2 793,7 3786,6 Tæng Tõ kÕt qu¶ dù b¸o nguån lao ®éng n¨m 2005 ta dù b¸o nguån lao ®éng n¨m 2010. Nhãm tuæi N¨m 2005 HÖ sè sèng cña nam HÖ sè sèng cña n÷ N¨m 2010 Nam N÷ Nam N÷ 15-17 7543,5 4549,4 1,469 1,470 18-19 7753,8 3962,4 1,471 1,470 11081,4 6687,6 20-24 4325 2099,3 1,184 1,185 11405,8 5824,7 25-29 8009,4 3890,2 1,155 1,154 5120,8 2487,6 30-34 7477,9 3722,5 1,182 1,162 9250,8 4489,2 35-39 7802,7 3468,5 1,193 1,168 8838,8 4325,5 40-44 6623,2 3154,1 1,332 1,285 9308,6 4051,2 45-49 6006,4 2755,4 1,467 1,516 8822,1 4053 50-54 4555,6 2225,8 1,772 1,691 8811,3 4177,2 55-59 3786,6 8072,5 Tæng 80712,1 36096 PhÇn III ®¸nh gi¸ tÝnh phï hîp cña dù b¸o 1. §¸nh gi¸ tÝnh phï hîp cña dù b¸o - VÒ ph­¬ng ph¸p lùa chän: ph­¬ng ph¸p dÔ tÝnh, cho ta biÕt ®­îc c¬ cÊu nhãm tuæi lao ®éng, sè lao ®éng nam vµ n÷ - §é tin cËy t­¬ng ®èi cao 2. ¸p dông kÕt qu¶ dù b¸o vµo thùc tiÔn 2.1 KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi a. §Þnh h­íng ph¸t triÓn viÖc lµm. Gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ æn ®Þnh viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp lµp nhiÖm vô c¬ b¶n, bóc xóc mµ c¸c ngµnh, c¸c cÊp ph¶i ®Æc biÖt quan t©m. phÊn ®Çu gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ æn ®Þnh viÖc lµm cho 7,5-8 triÖu lao ®éng trong 5 n¨m, b×nh qu©n1,5 triÖu ng­êi /1 n¨m. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 ë thµnh thÞ gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp xuèng cßn 5-6%. XuÊt khÈu lao ®éng ®­îc xem lµ mét kh©u quan träng trong gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ thu nhËp. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng hµng n¨m t¨ng lao ®éng cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp x©y dùng tõ 16,7% n¨m 2001 lªn 20-21% n¨m 2005. ¬ khu vùc thµnh thÞ dù kiÕn trong 5 n¨m cã thÓ thu hót vµ t¹o viÖc lµm thªm kho¶ng 1,78 triÖu ng­êi trong c¸c nghµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ,x©y dùng vµ dÞch vô ®­a tæng sè lao ®éng cã viÖc lµm ë thµnh thÞ vµo kho¶ng 11 triÖu ng­êi. Khu vùc n«ng th«n víi viÖc chuyÓn ®æi m¹nh c¬ cÊu s¶n , mïa vô, c©y trång, vËt nu«i,ph¸t triÓn ®a d¹ng nghµnh nghÒ trong c¸c lÜnh vùc thñ c«ng mü nghÖ dich vô, dù kiÕn cã thÓ thu hót vµ t¹o thªm viÖc lµm cho 9 triÖu lao ®éng. §­a sè lao ®éng cã viÖc lµm ë n«ng th«n vµo n¨m 2005 vµo kho¶ng 28 triÖu ng­êi. TÝnh ®Õn n¨m 2005 ,tû lÖ thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n vµo kho¶ng 80% tû lÖ lao ®éng ch­a cã viÖc lµm ë thµnh thÞ chiÕm kho¶ng 5,4% sè lao ®éng trong ®é tuæi. b. N©ng cao tr×nh ®é ng­êi lao ®éng CÇn nhanh chãng n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ cho nguån nh©n lùc, phÊn ®Êu phæ cËp phæ th«ng trung häc ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng vµ nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn nh»m t¹o thuËn lîi cho viÖc tiÕp thu c¸c kiÕn thøc trong ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt cho ng­êi lao ®éng. §Ó cã c¬ cÊu lao ®éng hîp lý, mét trongnh÷ng biÖn ph¸p quan träng lµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph©n hµng häc sinh sau khi tèt nghiÖp trung häc c¬ së ®Ó t¹o ra c¬ cÈu hîp lý. Theo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ph¸t triÓn, cø 1 ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng cÇn cã 4-5 ng­êi cã tr×nh ®é trung häc chuyªn nghiÖp vµ 10 c«ng nh©n kü thuËt. §µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt cho ng­êi lao ®éng, ®Æc biÖt lµ ®µo t¹o, båi d­ìng nghÒ cho ng­êi lao ®éng ®Ó t¨ng tû lÖ ®­îc ®µo t¹o th­êng ®­îc tiÕn hµnh qua c¸c biÖn ph¸p x· héi ho¸ ®µo t¹o, ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®µo t¹o, båi d­ìng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia. C¸c lao ®éng míi b­íc vµo tuæi lao ®éng, lao ®éng d«i d­, lao ®éng trÎ ë n«ng th«n cÇn ®­îc ­u tiªn trong trang bÞ kiÕn thøc kü thuËt vÒ c«ng nghÖ míi liªn quan dÕn trång trät, ch¨n nu«i, c¸c ngµnh thñ c«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ë ®Þa ph­¬ng còng nh­ c¸c kiÕn thøc cÇn thiÕt kh¸c ®Ó cung cÊp cho khu c«ng nghiÖp míi, c¸c doanh nghiÖp vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c xuÊt khÈu lao ®éng, cã thÓ thµnh lËp bé phËn ®µo t¹o, båi d­ìng riªng c¸c trung t©m d¹y nghÒ hîp t¸c víi c¸c trung t©m ®µo t¹o trong n­íc vµ n­íc ngoµi, ®Ó ®µo t¹o, båi d­ìng ng­êi lao ®éng ®i lµm cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi. Cïng víi ®Èy m¹nh ®µo t¹o l¹i c¸c nguån nh©n lùc víi kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n, kü thuËt còng nh­ kü n¨ng thùc hµnh cho nhu cÇu tr­íc m¾t cßn ph¶i trang bÞ cho lao ®éng kiÕn thøc vÒ ngoÞa nhg÷, tin hoc, ph¸p luËt nh»m ®¸p øng cho nhu cÇu vÒ héi nhËp. c. T¹o nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng - KhuyÕn khÝch më réng vµ ph¸t triÓn c¸c nghµnh nghÒ thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng. Bëi ®èi víi n­íc ta hiÖn nay tû lÖ ng­êi thÊt nghiªp cßn cao chÝnh v× thÕ cho lªn cÇn khuyÕn khÝch c¸c nghµnh nghÒ nµy ®Ó t¹o thªm nhiÒu viÖc lam míi cho ng­êi lao ®éng. - Ph¸t triÓn m¹nh mÏ kinh tÕ - x· héi ë khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n. §ã lµ c¸c biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n, nh»m t¹o nhiÒu viÖc lµm, t¨ng thu nhËp kh¾c phôc hiÖn t­îng n©ng d©n do t×nh thêi vô cña n«ng nghiÖp, do diÖn tÝch canh t¸c thÊp, n¨ng suÊt thÊp. NÕu thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p cã liªn quan tr­íc hÕt lµ yÕu rè tiªu thô s¶n phÈm vµ gièng c©y con, ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng… ë n«ng thèn sÏ cã c¬ cÊu kinh tÕ thay ®æi, t¨ng ®¸ng kÓ gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i, dÞch vô, n©ng ®êi sèng vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng. Cïng víi biÖn ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ lµ biÖn ph¸p ph¸t triÓn x· héi nh­: y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc, vÖ sinh m«i tr­êng, sö dông nguån n­íc s¹ch vµ s¶n xuÊt theo yªu cÇu an toµn vÖ sinh thùc phÈm.còng sÏ thu hót nhiÒu lao ®éng gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng, æn ®Þnh x· héi, gi¶m gia t¨ng d©n sè vµ nguån lao ®éng, gi¶m hiÖn t­îng d©n n«ng nghiÖp, n«ng th«n ra thµnh phè, khu c«ng nghiÖp t×m viÖc lµm mét c¸ch tù ph¸t. - Huy ®éng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë thµnh thÞ. Víi xu thÕ cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc sÏ ph¸t triÓn theo chiÒu réng vµ chiÒu s©u, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh , ph¸t huy l¹i thÕ c¹nh tranh sö dông nhiÒu lao ®éng cã kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc vÒ xuÊt khÈu cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng, giao th«ng, dÞch vô, du lÞch Kinh tÕ t­ nh©n vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c c¬ sù gióp ®ì vµ qu¶n lý cña Nhµ n­íc, c¨n cí vµo nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu dïng t¹i chç vµ xuÊt khÈu, víi kh¶ n¨ng vÒ vèn, tr×nh ®é qu¶n lý vµ kü thuËt cã thÓ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ thuèc c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô, du lÞch, v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ. 2.2. C¸c chÝnh s¸ch vÒ d©n sè Thø nhÊt, gi¶m møc sinh, ®Æc biÖt h¹n chÕ tû lÖ sinh con thø ba trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Thø hai, n©ng cao chÊt l­îng ch¨m sãc søc khoÎ sinh s¶n, b¶o vÖ bµ mÑ trÎ em Thø ba, thùc hiÖn tèt viÖc tuyªn truyÒn kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, ®Æc biÖt h¹n chÕ tû lÖ n¹o ph¸ thai nhÊt lµ tuæi vÞ thµnh niªn Thø t­, n©ng cao chÊt l­îng d©n sè vµ nguån nh©n lùc KÕt luËn Vai trß lao ®éng lµ cùc kú quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ. VÊn ®Ò ë ®©y lµ muèn ph¸t huy vai trß cña lao ®éng cÇn ph¶i gi¶i quyÕt viÖc lµm n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng lµ mét bé phËn quan träng cña ph¸t triÓn nguåm nh©n lùc, ®¸p ønga yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña mçi quèc gia. §iÒu nµy cã ý nghÜa h¬n khi toµn nh©n lo¹i ®ang chuÈn bÞ b­íc vµo thiªn niªn kû míi víi lùc l­îng khoa häc ph¸t triÓn, ch­a thÊy trong lÞch sö loµi ng­êi. ViÖc dù b¸o ®­îc nguån nh©n lùc trong t­¬ng lai sÏ cho phÐp x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ cho x· héi mét c¸ch ®óng møc. Trong bèi c¶nh hiÖn nay cÇn ph¶i ph¸t huy vai trß lao ®éng, ph¶i cã chiÕn l­îc gi¶i quyÕt viÖc lµm, ®¸p øng nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, gãp phÇn ®­a n­íc ta cã mét vÞ thÕ míi, lîi thÕ míi trªn tr­êng quèc tÕ, trong thÕ kû míi. Tµi liÖu tham kh¶o 1.Gi¸o tr×nh kinh tÕ ph¸t triÓn 2. Gi¸o tr×nh dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 3. Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng 4. V¨n kiÖn §H §¹i biÓu toµn lÇn thø IX 5. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn 6. T¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi 7. T¹p chÝ thÞ tr­êng lao ®éng 8. Niªn gi¸m thèng kª Môc lôc