Đề tài Giải pháp góp phần hoàn thiện các hình thức trả lương tại công ty TNHH Đầu tư xây dựng và thương mại An Thái

n Caùt goït Say khoâ Ñöa vaøo loø nung nhaäp kho Kieåm tra ñoùng goùi 2. thò tröôøng tieâu thuï §èi víi Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi , thÞ tr­êng tiªu thô cña c«ng ty hiÖn nay lµ hÇu hÕt c¸c tØnh phÝa B¾c nh­: Hµ néi, Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng, B¾c Ninh, Th¸i B×nh, Nam §Þnh, Hµ T©y, Phó Thä vµ mét sè Ýt tØnh nh­ Vinh, §µ N½ng, Vòng Tµu, Kh¸nh Hoµ. §èi t­îng chÝnh tiªu thô s¶n phÈm cña C«ng ty lµ hÇu hÕt c¸c thµnh phÇn trong x· héi, c¸c tæ chøc nh­ng do ®iÒu kiÖn khÝ hËu nªn s¶n phÈm Ngoùicòng mang tÝnh thêi vô, cã søc tiªu thô m¹nh vµo mïa kh«- mïa x©y dùng. Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi ®­îc b¸n réng r·i trªn thÞ tr­êng, phôc vô mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ ®­îc kh¸ch hµng mÕn mé. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng muèn mua ngoùi trùc tiÕp cña C«ng ty, víi gi¸ b¸n bu«n c«ng nghiÖp th× ph¶i lµm hîp ®ång víi Phßng kÕ ho¹ch tiªu thô vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n cña C«ng ty th× rÊt ®a d¹ng, mäi ph­¬ng thøc thanh to¸n ®Òu ®­îc C«ng ty chÊp nhËn theo sù tho¶ thuËn gi÷a C«ng ty vµ kh¸ch hµng trong héi ®ång kinh tÕ. §Ó ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm, C«ng ty cßn tæ chøc dÞch vô vËn chuyÓn bèc dì hµng ho¸ s¶n phÈm ®Õn tËn n¬i theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, tr¶ hoa hång ®¹i lý. Tuy nhiªn, kh«ng h¼n C«ng ty chØ cã nh÷ng thuËn lîi mµ cßn gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n nh­ ph¶i lµm sao ®æi míi ®­îc m¸y mãc thiÕt bÞ mét c¸ch ®ång bé, n©ng cao n¨ng suÊt s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Ngoµi ra, C«ng ty cßn ph¶i chÞu søc Ðp tõ phÝa ®èi thñ c¹nh tranh, ®iÒu ®ã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña C«ng ty. V­ît lªn trªn nh÷ng khã kh¨n, ®éi ngò c¸n bé còng nh­ toµn thÓ c¸n bé trong C«ng ty quyÕt t©m s¶n xuÊt vµ häc tËp, chiÕm lÜnh thÞ tr­êng vµ tõng b­íc kh¼ng ®Þnh m×nh trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng cô thÓ lµ hiÖn nay s¶n phÈm cña C«ng ty ®· cã mÆt ë rÊt nhiÒu n¬i trªn ThÕ giíi vµ thÞ tr­êng tiªu thô. Chöông II: Thöïc traïng veà Tình Hình Traû Löông Cuûa Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi I.T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng cña C«ng ty : 1. Tæng sè lao ®éng vµ kÕt cÊu lao ®éng cña C«ng ty 3 n¨m 2002- 2004: (Tæng sè lao ®éng vµ kÕt cÊu lao ®éng qua 3 n¨m ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu) BiÓu 1: Tæng sè lao ®éng vµ kÕt cÊu lao ®éng cña C«ng ty 3 n¨m 2002 -2003 - 2004 ChØ tiªu 2002 2003 2004 2003/2002 2004/2003 SL TT SL TT SL TT SL TT SL TT 1. Tæng sè lao ®éng (ng­êi) 328 100 386 100 446 100 58 - 60 - 2. Lao ®éng: - Trùc tiÕp - Gi¸n tiÕp 226 81,09 314 81,34 365 81,83 48 0,25 51 0,49 62 18,91 72 18,66 81 18,17 10 -0,25 9 -0,49 3. Giíi tÝnh 271 82,62 321 83,16 364 81,61 50 0,54 43 -1,55 Nam N÷ 57 17,38 65 16,84 82 18,39 8 -0,54 17 1,55 Qua biÓu ta thÊy r»ng qua 3 n¨m 2002 - 2004 tæng sè lao ®éng cña C«ng ty cã sù thay ®æi. Cô thÓ lµ: N¨m 2003 tæng sè lao ®éng cña C«ng ty t¨ng lªn 58 ng­êi so víi 2002 vµ n¨m 2004 tæng sè lao ®éng cña C«ng ty t¨ng lªn 60 ng­êi so 2003. Trong ®ã: - XÐt vÒ c¬ cÊu lao ®éng ta thÊy r»ng: lao ®éng trùc tiÕp cña C«ng ty chiÕm tû träng lín h¬n trong tæng sè lao ®éng. Cô thÓ, n¨m2003 / 2002 lao ®éng trùc tiÕp t¨ng 48 ng­êi, tû träng lao ®éng trùc tiÕp trong tæng sè lao ®éng t¨ng 0,25%. N¨m 2004/2003 lao ®éng trùc tiÕp t¨ng 51 ng­êi, tû träng lao ®éng trùc tiÕp trong tæng sè lao ®éng t¨ng 0,49%. - Do tû träng lao ®éng trùc tiÕp trong tæng sè lao ®éng t¨ng lªn nªn tû träng lao ®éng gi¸n tiÕp gi¶m. §iÒu nµy ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tÝch cùc. Tuy nhiªn, tû träng lao ®éng trong tæng lao ®éng cña C«ng ty n¨m 2004 vÉn cßn cao 18,17%. - Së dÜ cã sù t¨ng tû träng trùc tiÕp lµ do s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc më réng. Cïng víi biÖn ph¸p t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng vµ tuyÓn thªm ng­êi, C«ng ty ®· ®¸p øng phÇn lín nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®ang t¨ng lªn trong c¸c n¨m . Sè l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp cña C«ng ty cßn cao sÏ lµm h¹n chÕ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Bëi vËy C«ng ty cÇn x¾p xÕp l¹i bé m¸y tæ chøc, tinh gi¶n sè lao ®éng gi¸n tiÕp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. - XÐt vÒ c¬ cÊu giíi tÝnh ta thÊy r»ng: lao ®éng trong C«ng ty chiÕm tû träng lín h¬n lao ®éng n÷. §iÒu nµy lµ rÊt hîp lý vµ dÔ hiÓu bëi ®©y lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nªn lao ®éng nam giíi cÇn nhiÒu h¬n. - Lao ®éng n÷ giíi chiÕm tû träng nhá vµ tËp chung phÇn lín ë bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp. Lao ®éng n÷ trong bé phËn trùc tiÕp chiÕm tû lÖ nhá. T×nh h×nh ph©n bæ lao ®éng vµ tr×nh ®é lao ®éng cña C«ng ty: - ë Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi , mäi nh©n viªn cña C«ng ty ®Òu do Gi¸m ®èc s¾p xÕp c«ng viÖc. Tuú theo tr×nh ®é, kh¶ n¨ng lµm viÖc cña tõng ng­êi mµ gi¸m ®èc bæ nhiÖm vµo c¸c vÞ trÝ c«ng t¸c cho phï hîp . §èi víi khèi qu¶n lý, hµnh chÝnh, nghiÖp vô, c¸c nh©n viªn ph¶i cã tr×nh ®é tõ trung cÊp trë lªn. Tuú theo tõng vÞ trÝ c«ng t¸c, yªu cÇu cña tõng c«ng viÖc mµ sÏ cã nh÷ng yªu cÇu ®Ò ra vµ tiªu chuÈn riªng. Cô thÓ: - Ban gi¸m ®èc : Gi¸m ®èc ph¶i cã tr×nh ®é ®¹i häc vÒ nghiÖp vô mµ m×nh phô tr¸ch, ngoµi ra ph¶i cã tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ hiÓu biÐt vÒ luËt ph¸p . - Phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt: Tr­ëng phßng ph¶i cã tr×nh ®é ®¹i häc, cã hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt, cã tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ. C¸c nh©n viªn trong phßng ph¶i cã tr×nh ®é qu¶n lý vÒ x©y dùng kÕ ho¹ch, hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ sö dông thµnh th¹o m¸y vi tÝnh. - Phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n: Tr­ëng phßng (KÕ to¸n truëng) ph¶i lµ ng­êi tèt nghiÖp §¹i häc khèi kinh tÕ chuyªn ngµnh Tµi chÝnh KÕ to¸n. C¸c nh©n viªn trong phßng ph¶i cã tr×nh ®é §¹i häc, ®· qua c¸c líp huÊn luyÖn c¸n bé qu¶n lý, cã tr×nh ®é ph¸p chÕ. C¸c nh©n viªn trong phßng ph¶i cã nghiÖp vô hµnh chÝnh, hiÓu biÕt vÒ c¸ch tÝnh l­¬ng vµ hÖ thèng tiÒn l­¬ng cña Nhµ n­íc . §èi víi khèi kinh doanh, Phßng kinh doanh lµ phßng cã sè l­îng c¸n bé kinh doanh ®«ng nhÊt trong toµn C«ng ty vµ còng lµ phßng cã sù thay ®æi nhiÒu nhÊt vÒ nh©n sù. Tr­ëng Phßng kinh doanh ph¶i lµ ng­êi cã tr×nh ®é §¹i häc khèi kinh tÕ, hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng. C¸c nh©n viªn trong phßng ph¶i ®¹t tiªu chuÈn cã tr×nh ®é tõ Trung cÊp trë lªn, cã nghiÖp vô kinh doanh, am hiÓu thÞ tr­êng vËt liÖu x©y dùng. §èi víi khèi s¶n xuÊt, c¸n bé c«ng nh©n ph¶i cã tr×nh ®é tõ Trung cÊp trë lªn, am hiÓu vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Tuú tõng vÞ trÝ c«ng viÖc kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng tiªu chuÈn riªng. Cô thÓ: - Phßng kü thuËt, kiÓm tra s¶n phÈm: Tr­ëng phßng vµ c¸c nh©n viªn ph¶i cã tr×nh ®é §¹i häc nghµnh X©y dùng hoÆc Silic¸t. - C¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt I, II: Qu¶n ®èc vµ Phã gi¸m ®èc ph©n x­ëng ph¶i lµ ng­êi cã tr×nh ®é §¹i häc chuyªn nghµnh kü thuËt hoÆc x©y dùng. Nh©n viªn thèng kª ph¶i cã tr×nh ®é §¹i häc, am hiÓu c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ cã hiÓu biÕt vÒ kinh tÕ. C«ng nh©n ph¶i ®­îc ®µo t¹o vÒ vËn hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. - C¸c ph©n x­ëng c¬ ®iÖn vµ chÕ t¹o: Qu¶n ®èc ph¶i cã tr×nh ®é §¹i häc nghµnh c¬ ®iÖn chÕ t¹o. C«ng nh©n ph¶i cã tr×nh ®é tõ trung cÊp nghµnh c¬ ®iÖn hoÆc chÕ t¹o trë lªn, hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Ngoµi c¸c yªu cÇu vÒ n¨ng lùc chuyªn m«n, c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty ph¶i cã søc khoÎ, cã lßng nhiÖt t×nh vµ cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc. Ph©n bæ lao ®éng ë C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ qua biÓu d­íi ®©y: BiÓu 2: Ph©n bæ lao ®éng theo nghiÖp vô chuyªn m«n n¨m 2004 C¸c ®¬n vÞ Sæ lao ®éng §¹i häc Trung cÊp Ban Gi¸m ®èc 4 4 0 Phßng KÕ ho¹ch s¶n xuÊt 12 6 06 Phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n 8 8 0 Phßng Hµnh chÝnh nh©n sù 3 3 0 Phßng Kinh doanh 30 20 10 Phßng KT-KCS 18 12 6 Ph©n x­ëng 1 170 30 140 Ph©n x­ëng 2 170 28 142 Ph©n x­ëng c¬ ®IÖn 18 12 6 Ph©n x­ëng chÕ t¹o 13 8 5 Tæng 446 131 315 Tr×nh ®é lao ®éng cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu d­íi ®©y: BiÓu 3: Lao ®éng cña C«ng ty ph©n theo tr×nh ®é ®µo t¹o: ChØ tiªu 2002 2003 2004 2003/2002 2004/2003 SL TT SL TT SL TT SL TT SL TT Tæng lao ®éng 328 100 386 100 446 100 58 - 60 - §¹i häc 70 21,3 95 24,6 131 29,3 25 3,3 36 4,7 Trung cÊp 258 78,7 291 75,4 315 70,7 33 -3,3 24 -4,7 Tõ biÓu 2 vµ biÓu 3 ta thÊy r»ng lao ®éng ë C«ng ty cã tr×nh ®é t­¬ng ®èi cao, 100% cã tr×nh ®é tõ Trung cÊp trë lªn, sè lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc chiÕm tû träng kh«ng nhá vµ cã xu h­íng gia t¨ng theo c¸c n¨m, cô thÓ: N¨m 2003 so víi 2002 lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc t¨ng 25 ng­êi tû träng t¨ng 3,3%. So s¸nh n¨m 2004 víi n¨m 2003 lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc t¨ng 36 ng­êi, tû träng t¨ng 4,7%. N¨m 2004 tû träng lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc chiÕm 29,3% tæng lao ®éng cña C«ng ty. Qua c«ng t¸c ph©n c«ng lao ®éng theo tr×nh ®é chuyªn m«n ta thÊy r»ng C«ng ty ®· c¨n cø vµo môc tiªu, nhiÖm vô cña tõng bé phËn mµ bè trÝ lao ®éng, x¾p xÕp c¸n bé cã tr×nh ®é §¹i häc tËp trung vµo c¸c bé phËn cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. II. T×nh h×nh tr¶ l­¬ng ë Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi 1. Qui chÕ tr¶ l­¬ng cña C«ng ty a.C¸ch tr¶ l­¬ng: a.1§èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: §èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt th× tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ trùc tiÕp theo s¶n phÈm vµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm. TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt = S¶n l­îng x §¬n gi¸. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n s¶n xuÊt ra lµm c¬ së ®Ó tr¶ l­¬ng cho «ng nh©n s¶n xuÊt. a.2. §èi víi c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n phôc vô cña C«ng ty: * §èi víi c¸n bé qu¶n lý: - C¬ së ®Ó tÝnh l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý: Hµng th¸ng lÊy l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n s¶n xuÊt nh©n ba (3) b»ng l­¬ng cña Gi¸m ®èc. L­¬ng Gi¸m ®èc = (L­¬ng b×nh qu©n 1 c«ng nh©n s¶n xuÊt x 3) - Ph­¬ng thøc ph©n phèi tiÒn l­¬ng: + TiÒn l­¬ng cña Gi¸m ®èc x©y dùng hÖ sè = 1. + HÖ sè tiÒn l­¬ng cña c¸n bé qu¶n lý ®­îc x©y dùng nh­ sau: TiÒn l­¬ng cña Phã Gi¸m ®èc hÖ sè = 0,8 TiÒn l­¬ng cña KÕ to¸n tr­ëng hÖ sè = 0,8 TiÒn l­¬ng cña Chñ tÞch C«ng ®oµn hÖ sè = 0,8 TiÒn l­¬ng cña Tr­ëng phßng, qu¶n ®èc hÖ sè = 0,7 TiÒn l­¬ng cña Phã phßng, Phã qu¶n ®èc hÖ sè = 0,6 TiÒn l­¬ng cña ®èc c«ng hÖ sè = 0,5 TiÒn l­¬ng cña c¸n bé ë c¸c bé phËn ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao ®Ó tinh hÖ sè l­¬ng tõ 0,22 ®Õn 0,5. * §èi víi c«ng nh©n phôc vô, phô trî: Tr¶ l­¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc vµ hÖ sè hoµn thµnh quü l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. b. X¸c ®Þnh râ vµ sö dông quü l­¬ng: Hµng th¸ng C«ng ty tÝnh l­¬ng vµ x¸c ®Þnh quü l­¬ng cho c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt, khèi c¸n bé qu¶n lý vµ nh©n viªn phôc vô phô trî. ViÖc chia l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ m×nh do c¸c qu¶n ®èc phô tr¸ch vµ Gi¸m ®èc C«ng ty quyÕt ®Þnh. §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt ¸p dông thèng nhÊt mét ph­¬ng ph¸p chia l­¬ng vµ tr¶ l­¬ng trùc tiÕp theo s¶n phÈm. Sau khi chia l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ phÇn cßn l¹i do chªnh lÖch gi÷a ®¬n gi¸ ph©n x­ëng vµ ®¬n gi¸ c«ng nh©n. C¸c ®¬n vÞ ®­îc quyÒn sö dông vµo c¸c môc ®Ých sau: Bï ®¾p (phô cÊp) cho nh÷ng thî ®Æc biÖt giái. Chi cho c¸c phong trµo v¨n nghÖ, thÓ dôc thÓ thao, tham quan du lÞch. Chi cho vÖ sinh c«ng nghiÖp vµ c¸c giê v¾ng mÆt nh­: giê phô n÷ nghØ cho con bó (phô nø cã con < = 1 tuæi), giê héi häp. Chi cho c¸c ho¹t ®éng hiÕu hû nh­ng ph¶i thËt sù tiÕt kiÖm ®óng víi néi dung quy chÕ ®· ban hµnh. Quü tiÒn l­¬ng cña ph©n x­ëng lµ c«ng søc ®ãng gãp cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ph©n x­ëng, do ®ã khi chia l­¬ng vµ sö dông quü tiÒn l­¬ng cßn l¹i ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai, c«ng b»ng tr¸nh ®Ó x¶y ra th¾c m¾c trong néi bé ph©n x­ëng. 2. C¸c chÕ ®é tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm: §èi t­îng ®­îc ¸p dông ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm cña C«ng ty. - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. - ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. - ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®èi víi c«ng nh©n gi¸n tiÕp bæ trî. ý nghÜa cña chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm: Nh»m ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n gi÷a lao ®éng bá ra víi tiÒn l­¬ng cña C«ng ty tr¶ cho lao ®éng ®ã, ®ång thêi khuyÕn khÝch c«ng nh©n thùc hiÖn lµm l­¬ng s¶n phÈm, lu«n chñ ®éng s¸ng t¹o phÊn ®Êu cã n¨ng suÊt cao, thu nhËp cao, ®êi sèng lu«n ®­îc c¶i thiÖn. Nguyªn t¾c: Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, g¾n tiÒn l­¬ng víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty vµ kÕt qu¶ lao ®éng cô thÓ cña ng­êi lao ®éng, ai lµm nhiÒu, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt ®­îc h­ëng nhiÒu l­¬ng, ai lµm Ýt, chÊt l­îng s¶n phÈm xÊu th× h­ëng Ýt l­¬ng. Nh÷ng ng­êi lµm viÖc nh­ nhau th× ph¶i ®­îc h­ëng l­¬ng b»ng nhau. MÆt kh¸c chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cßn ph¶i c¨n cø vµo sè l­îng lao ®éng, chÊt l­îng lao ®éng kÕt tinh trong tõng s¶n phÈm cña mçi c«ng nh©n lµm ra ®Ó tr¶ l­¬ng cho hä, lµm cho quan hÖ gi÷a tiÒn l­¬ng vµ n¨ng suÊt lao ®éng, gi÷a lao ®éng vµ h­ëng thô cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Cã nh­ vËy míi khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n, cã n¨ng suÊt, cã kü thuËt, lµm viÖc cã ®Þnh møc, cã ch­¬ng tr×nh cô thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Dùa vµo nguyªn t¾c trªn, C«ng ty ®· x©y dùng nh÷ng qui ®Þnh cô thÓ vÒ ph©n phèi tiÒn l­¬ng hµng th¸ng cho c¸c ®èi t­îng. - §Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt c¸c ph©n x­ëng ph¶i b¸m s¸t môc tiªu ®Ó thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp vµ sù chØ ®¹o chung cña C«ng ty. - Hµng th¸ng, ng­êi phô tr¸ch ph©n x­ëng ph¶i bè trÝ ®ñ viÖc lµm cho c«ng nh©n, kh«ng ®Ó c«ng nh©n ngåi ch¬i chê viÖc. - C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµm viÖc ®­îc h­ëng l­¬ng theo ®Þnh møc. n Tæng sè tiÒn thùc lÜnh theo s¶n phÈm cña mét c«ng nh©n = å Gi x Qi i=1 Trong ®ã: Gi lµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho mét m2 s¶n phÈm s¶n xuÊt ra Qi lµ sè l­îng s¶n phÈm do c«ng nh©n s¶n xuÊt ra Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho mét ñôn vò s¶n phÈm nh­ sau: - L­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc - C¸c kho¶n phô cÊp kÌm theo: Phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp ca 3, phô cÊp tr¸ch nhiÖm. - Hao phÝ lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra mét ñôn vò s¶n phÈm. §¬n gi¸ s¶n phÈm: V®g = Vh x Tsp Vh = Lmin x åHSè åHsè = Hcb + H®h + Hc3 + Htn Trong ®ã: Hcb : HÖ sè l­¬ng cÊp bËc H®h : HÖ sè phô cÊp ®éc h¹i Hc3 : HÖ sè phô cÊp ca 3 Htn : Phô cÊp tr¸ch nhiÖm Lmin : Møc l­¬ng tèi thiÓu C«ng ty ¸p dông Tsp : Hao phÝ lao ®éng s¶n xuÊt ra 1 ñôn vò s¶n phÈm Vh : L­¬ng mét giê s¶n xuÊt ra 1 ñôn vò s¶n phÈm V®g : §¬n gi¸ 1 ñôn vò s¶n phÈm L­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: Lcnsx = Qtt x V®g Qtt : S¶n l­îng thùc tÕ mµ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ra a. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n: Lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng chÝnh ®ang ®­îc ¸p dông cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cña C«ng ty. Nguyªn t¾c c¬ b¶n trong viÖc tr¶ l­¬ng nµy lµ ph¶i c¨n cø vµo ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm. Theo yªu cÇu cña c«ng viÖc c«ng ty ®· s¾p xÕp, biªn chÕ sè lao ®éng cho tõng c«ng ®o¹n. C¨n cø vµo sè lao ®éng cÇn thiÕt vµ n¨ng suÊt thùc hiÖn tÝnh sè giê lao ®éng cho 1 ñôn vò s¶n phÈm. C«ng ty ®· x©y dùng b¶ng hao phÝ lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra 1m2 s¶n phÈm lµ 0,41h/ñôn vòs¶n phÈm. C«ng ty lÊy møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 210.000(®ång)/th¸ng. §¬n gi¸ s¶n phÈm cña c«ng nh©n s¶n xuÊt: §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt, C«ng ty lÊy hÖ sè l­¬ng cÊp bËc b×nh qu©n lµ 6 ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. HÖ sè l­¬ng cña bËc 6 lµ 3,23 L­¬ng 1h ®­îc tÝnh nh­ sau: Hcb = 3,23 H®h = 0,3 Hc3 = 3,23 x 0,4 x 0,33 = 0,4264 Htn = 0,01 åHsè = 3,23 + 0,3 + 0,4264 + 0,01 = 3,9664 3,9664 x 210.000 Vtl = = 4004,54 (®ång)/ giê 26 x 8 Trong thùc tÕ C«ng ty tÝnh: + HÖ sè kh«ng æn ®Þnh trong s¶n xuÊt: k1 = 1,15k + HÖ sè kh«ng æn ®Þnh cña ca m¸y : k2 = 1,1k Trong ®ã k lµ hÖ sè 1 V× vËy: L­¬ng 1h ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ: Vh = (k1 x k2)x Vtl = 1,15 x 1,1 x 4004,54 = 5065,74(®ång)/giê V®g = Vh x Tsp = 5065,74 x 0,41 = 2076,9(®ång)/ 1 ñôn vò s¶n phÈm Nh­ vËy: §¬n gi¸ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ 2076,9(®ång)/ 1 dôn vòs¶n phÈm. VÝ dô: Sè s¶n phÈm hîp c¸ch mµ mét c«ng nh©n s¶n xuÊt trong mét th¸ng lµ 420 dôn vò saûn phaåm ngoùi L­¬ng th¸ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®­îc tr¶ theo s¶n phÈm lµ: Lsp = 420 x 2076,9 = 872.298 (®ång) b. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cho tËp thÓ: L­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ ®­îc ¸p dông tr¶ cho c¸c c«ng nh©n lµm trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt. ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy trªn c¬ së ®Æc ®iÓm tæ s¶n xuÊt ®Òu lµm mét c«ng ®o¹n cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm c«ng viÖc gièng nhau nh­ng khã ®Þnh møc cho tõng c¸ nh©n. VÝ dô: C¸ch tÝnh l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ trªn mét c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Ta lÊy vÝ dô cho c«ng ®o¹n sÊy phun t¹o bét: L­¬ng s¶n phÈm cña c¶ tæ = S¶n phÈm nhËp trong th¸ng x §¬n gi¸ S¶n phÈm nhËp trong th¸ng cña tæ lµ 4500saûn phaåm ngoùi å tiÒn l­¬ng = 4500 x 2076,9 = 9.346.050 (®ång) Tæ cã 12 (ng­êi) lµm ®ñ 26 ngµy c«ng, møc l­¬ng ®­îc h­ëng trong mét th¸ng cña mét c«ng nh©n lµ: 9.346.050 = 778.837,5(®ång) 12 T­¬ng tù ta còng tÝnh ®­îc cho c«ng nh©n thùc hiÖn c¸c c«ng ®o¹n kh¸c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. c. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cho c«ng nh©n bæ trî: H×nh thøc nµy ¸p dông cho c«ng nh©n bæ trî lµm t¹i c«ng ty. C«ng nh©n söa ch÷a m¸y, c«ng nh©n ®iÖn, h¬i n­íc... tøc lµ c«ng nh©n kh«ng trùc tiÕp lµm ra s¶n phÈm. C«ng thøc tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n bæ trî nh­ sau: §¬n gi¸ TL cña CNBT cho m2 s¶n phÈm = §Þnh møc thêi gian CNBT tÝnh cho 1m2 SP x §¬n gi¸ ®Çy ®ñ giê cña CNBT x S¶n l­îng thùc hiÖn x KTLCNSX Trong ®ã: KTLCNSX: HÖ sè hoµn thµnh quü l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. §Þnh møc thêi gian cña CNBT tÝnh cho 1 ñôn vòSP = S¶n l­îng cña CNBT theo ®Þnh biªn x Thêi gian chÕ ®é n¨m (th¸ng) C«ng suÊt kÕ ho¹ch giao hµng n¨m VÝ dô: Tæ c¬ khÝ söa ch÷a gåm 5 ng­êi cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt víi c«ng suÊt lµ 2.500.000 s¶n phÈm /n¨m víi ®¬n gi¸ ®Çy ®ñ cña CNBT tÝnh 1900 (®ång)/ §VT. 5 x 308 x 8 §Þnh møc thêi gian tÝnh cho 1 sp = = 0,0049 (h/1 sp) 2.500.000 Trong th¸ng s¶n l­îng thùc hiÖn ®­îc lµ 240.000 s¶n phÈm (vÝ dô th¸ng 9/2004); K = 1,5 Theo c«ng thøc ta cã: Tæng tiÒn l­¬ng cña tæ= 0,0049x240.000x1900x1,5=3.351.600(®ång) N¨m c«ng nh©n lµm viÖc trong 26 ngµy, l­¬ng cña mét CNBT th¸ng 9/2004 lµ: 3.351.600 = 670.920 (®ång) 5 NÕu nh­ cã mét c«ng nh©n lµm 24 ngµy c«ng th× l­¬ng thùc lÜnh cña c«ng nh©n ®ã lµ: 670.920 x 24 = 618.757 (®ång) 26 T­¬ng tù tÝnh cho CNBT toµn C«ng ty. Tãm l¹i: Qua 3 h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trªn t«i thÊy C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cho c«ng nh©n lµ rÊt hîp lý, nã phï hîp víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt. C«ng nh©n lµm ®­îc nhiÒu s¶n phÈm th× ®­îc h­ëng l­¬ng nhiÒu, ng­îc l¹i lµm ®­îc Ýt s¶n phÈm th× ®­îc h­ëng l­¬ng Ýt. C¸ch tr¶ l­¬ng nµy rÊt c«ng b»ng vµ ®­îc toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty ñng hé vµ thùc hiÖn. KÕt qu¶ hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña c«ng nh©n phô thuéc chÝnh vµo tay nghÒ vµ n¨ng lùc cña hä. Do ®ã, toµn thÓ c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ra søc phÊn ®Êu thi ®ua trong s¶n xuÊt. C«ng ty còng th­êng xuyªn båi d­ìng vµ ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n, khen th­ëng kÞp thêi nh÷ng c«ng nh©n viªn lµm t¨ng ca, lµm thªm giê, lµm v­ît møc kÕ ho¹ch... nh»m khuyÕn khÝch ®éng viªn tinh thÇn vµ vËt chÊt cho c«ng nh©n viªn ®Ó tõ ®ã hä n©ng cao tr¸ch nhiÖm, thÊy r»ng lîi Ých cña C«ng ty còng chÝnh lµ lîi Ých cña hä, khiÕn hä h¨ng say lao ®éng t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm víi n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cao h¬n, gãp phÇn lµm t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn. Tuy nhiªn trong h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo tËp thÓ cßn cã mét sè nh­îc ®iÓm sau: NÕu nh­ ë h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n lµ ai lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, ai lµm Ýt h­ëng Ýt. Cßn ë h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ, møc ®¬n gi¸ chung cho c¶ c«ng ®o¹n lÊy hÖ sè cÊp bËc b×nh qu©n lµ 6 ( HSC = 3,23 ) ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ chung lµ ch­a thùc sù c«ng b»ng. Bëi lÏ trong c¶ tæ cã ng­êi tay nghÒ chØ ë bËc 3, 4, 5 còng ®­îc h­ëng l­¬ng nh­ nh÷ng ng­êi bËc 6,7 v× tiÒn l­¬ng ®­îc chia ngang nhau. ChÝnh v× vËy mµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ mµ C«ng ty ®ang ¸p dông ®· cã mét sè c«ng nh©n kh«ng ®ång t×nh v× tr¶ l­¬ng cho hä kh«ng ®óng víi tay nghÒ cña hä. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy, t«i xin nªu mét sè ý kiÕn cña m×nh ®Ó hoµn thiÖn h¬n h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy t¹i C«ng ty ë ch­¬ng III cña chuyeân ñeà naøy d.. Tr¶ l­¬ng g¾n tr¸ch nhiÖm cho bé phËn qu¶n lý: Nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn 2, tiÒn l­¬ng cña bé m¸y qu¶n lý, l·nh ®¹o C«ng ty ®­îc tr¶ dùa trªn l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. LÊy vÝ dô tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ 900.000/th¸ng. Nh­ vËy, tiÒn l­¬ng cña bé m¸y qu¶n lý l·nh ®¹o C«ng ty ®­îc tÝnh nh­ sau: L­¬ng Gi¸m ®èc = L­¬ng BQCN x 3 = 900.000 x 3 = 2.700.000(®ång) L­¬ng Gi¸m ®èc tÝnh hÖ sè 1 kÕ to¸n tr­ëng, chñ tÞch c«ng ®oµn tÝnh hÖ sè 0,8: 2.700.000 x 0,8 = 2.160.000 (®ång) L­¬ng cña tr­ëng phßng, qu¶n ®èc ph©n x­ëng hÖ sè 0,7: 2.700.000 x 0,7 = 1.890.000 (®ång) L­¬ng cña phã phßng, phã qu¶n ®èc ph©n x­ëng hÖ sè 0,6: 2.700.000 x 0,6 = 1.620.000 (®ång) L­¬ng cña ®èc c«ng hÖ sè 0,5: 2.700.000 x 0,5 = 1.350.000 (®ång) T­¬ng tù ta còng tÝnh ®­îc l­¬ng cña c¸n bé vµ nh©n viªn phôc vô ë c¸c bé phËn kh¸c, x¸c ®Þnh trªn c¬ së hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao ®Ó tÝnh hÖ sè l­¬ng tõ 0,22 ®Õn 0,5. NhËn xÐt: Qua h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý, l·nh ®¹o C«ng ty ta thÊy r»ng viÖc tr¶ l­¬ng cña C«ng ty ®· g¾n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi l·nh ®¹o ®èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt. Ng­êi l·nh ®¹o muèn ®­îc h­ëng l­¬ng cao th× ph¶i qu¶n lý tèt lao ®éng cña m×nh. Hay cô thÓ h¬n lµ khuyÕn khÝch ®­îc c«ng nh©n s¶n xuÊt ngµy cµng s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm. Bëi v× møc t¨ng tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt tØ lÖ thuËn víi møc t¨ng tiÒn l­¬ng cña bé phËn qu¶n lý l·nh ®¹o. Tuy nhiªn nÕu ¸p dông ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng nh­ vËy sÏ rÊt dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ng­êi qu¶n lý v× lîi Ých riªng cña b¶n th©n m×nh (muèn cã l­¬ng cao) mµ ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc qu¸ søc, hay ®Þnh møc qu¸ cao v­ît qu¸ søc lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n. ChÝnh v× vËy mµ theo t«i cÇn ph¶i hoµn thiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng cho c¸n bé, qu¶n lý cña C«ng ty. §Ó lµm sao võa ®¶m b¶o ®­îc møc thu nhËp cña ng­êi c«ng nh©n, võa ®¶m b¶o møc c«ng b»ng vµ an toµn trong lao ®éng. * Ta cã b¶ng minh ho¹ t×nh h×nh tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ bé phËn gi¸n tiÕp hç trî cña C«ng ty qua hai n¨m 2003-2004 ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng: BiÓu 4: T×nh h×nh tr¶ l­¬ng cña C«ng ty 2 n¨m2003 - 2004 §¬n vÞ: 1.000® Quý 2003 2004 So s¸nh 2004/2003 LCNSX LGTBT LCNSX LGTBT LCNSX % LGTBT % I 847.800 477.200 1.204.500 730.500 356.700 + 42 253.300 53 II 876.060 558.940 1.259.250 765.750 383.190 +43 206.810 37 III 819.540 405.460 1.314.000 821.000 494.460 +60 415.540 102,4 IV 1.036.200 678.800 1.204.500 800.500 168.300 +16,2 121.700 17,6 Tæng 3.579.600 2.120.400 4.982.250 3.117.750 1.414.650 +39,4 997.350 47 Qua biÓu 4 ta thÊy t×nh h×nh tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ bé phËn gi¸n tiÕp bæ trî t¹i C«ng ty qua hai n¨m nh­ sau: L­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt n¨m 2003 C«ng ty tr¶ lµ: 3.579.600 (ngh×n ®ång), n¨m 2004 tr¶ lµ: 4.982.250 (ngh×n ®ång). Nh­ vËy n¨m 2004 tiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt t¹i C«ng ty t¨ng h¬n so víi n¨m 2003lµ: 1.411.650 (ngh×n ®ång) t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 39,4%. L­¬ng cña gi¸n tiÕp bæ trî n¨m2003 C«ng ty tr¶ lµ: 2.120.400 (ngh×n ®ång). N¨m 2004 tr¶ lµ: 3.117.750 (ngh×n ®ång). Nh­ vËy n¨m 2004 tiÒn l­¬ng tr¶ cho gi¸n tiÕp bæ trî t¹i C«ng ty t¨ng h¬n so víi n¨m2003 lµ: 997.350 (ngh×n ®ång) t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ 47%. Qua ®ã ®Ó thÊy tiÒn l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty ®Òu ®­îc t¨ng lªn qua c¸c n¨m. §iÒu ®ã chøng tá r»ng kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng gia t¨ng lµm cho doanh thu t¨ng, lîi nhuËn t¨ng, l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng cao gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng vµ C«ng ty còng kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng. * Ta cã b¶ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng, vµ sö dông lao ®éng. BiÕu 5: C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng vµ sö dông lao ®éng C«ng ty 3 n¨m 2002-2003-2004 C¸c chØ tiªu Ký hiÖu §¬n vÞ Thùc hiÖn So s¸nh 2002 2003 2004 2003/2002 2004/2003 + - % + - % 1. Doanh thu thuÇn (DTT) M Tû ®ång 95,5 140 200,5 44,5 146,6 60,5 143,2 2. Lîi nhuËn P Tû ®ång 2,5 3,1 4,2 0,6 124 1,1 135,5 3. Tæng sè lao ®éng X Ng­êi 328 386 446 58 117,7 60 115,5 4. Chi phÝ tiÒn l­¬ng V Tû 3,55 5,7 8,1 2,15 160,6 2,4 142,1 5. N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n M/X Tû/ng­êi 0,29 0,36 0,45 0,07 124,1 0,09 125 6. HÖ sè sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng M/V Tû/ng­êi 26,9 24,6 24,8 -2,3 91,5 0,6 102,4 7. Kh¶ n¨ng sinh lîi cña 1 nh©n viªn P/X TriÖu/ng 7,6 8,0 9,4 0,4 105,3 1,4 117,5 8. Doanh lîi chi phÝ tiÒn l­¬ng P/V Tû/tû 0,7 0,5 0,52 -0,2 71,5 0,02 104 9. L­¬ng b×nh qu©n 1 nh©n viªn/th¸ng Tr/ng/th¸ng 0,9 1,23 1,51 0,33 136,7 0,28 122,8 Tõ biÓu 5 ph©n tÝch chóng ta thÊy r»ng doanh sè hµng n¨m t¨ng kh¸ cao, trong khi ®ã sè lao ®éng còng t¨ng nh­ng t¨ng chËm h¬n tèc ®é t¨ng cña doanh thu thuÇn. §iÒu nµy chøng tá n¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n qua c¸c n¨m ®Òu t¨ng. Cô thÓ: So s¸nh n¨m 2003 víi n¨m 2002 ta thÊy r»ng n¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n t¨ng 0,07 tû ®ång/ng­êi, t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 24,1%. So s¸nh n¨m 2003/2002 ta thÊy r»ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n t¨ng 0,07 tû ®ång/ng­êi, t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 24,1%. So s¸nh 2004/2003 n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n t¨ng 0,09 tû ®ång/ng­êi, t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 25%. Së dÜ cã sù t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®ã lµ v× C«ng ty ®· më réng quy m« s¶n xuÊt, s¾p xÕp hîp lý lùc l­îng lao ®éng, ch¨m lo c¶i thiÖn ®IÒu kiÖn sèng vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho ng­êi lao ®éng nªn khiÕn ng­êi lao ®éng tÝch cùc c«ng t¸c hoµn thµnh xuÊt s¾c c«ng viÖc ®­îc giao. VÒ hiÖu suÊt sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng: So s¸nh n¨m 2003/20028 ta thÊy r»ng cø mét ®¬n vÞ tiÒn bá ra chi phÝ tiÒn l­¬ng th× doanh sè b¸n ra gi¶m 2,3 tû ®¬n vÞ tiÒn hay gi¶m 8,5%. Nh­ vËy ®Ó thÊy r»ng hiÖu suÊt sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng lµ ch­a hiÖu qu¶ vµ cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p kh¾c phôc. So s¸nh n¨m 2004/2003 th× thÊy r»ng hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng ®· ®­îc kh¾c phôc, cø mét ®¬n vÞ tiÒn bá ra chi phÝ tiÒn l­¬ng th× doanh sè b¸n ra t¨ng 0.6 tû ®¬n vÞ tiÒn t­¬ng øng t¨ng 2,4%. Nh­ vËy hiÖu suÊt sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng cña n¨m 2004 ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n n¨m 2003 VÒ kh¶ n¨ng sinh lîi cña mét nh©n viªn qua 3 n¨m ®Òu t¨ng. So s¸nh n¨m 2003/2002 kh¶ n¨ng sinh lîi cña mét nh©n viªn t¨ng 0,4 triÖu ®ång hay t¨ng 5,3%. So s¸nh n¨m 2004/2003 kh¶ n¨ng sinh lîi mét nh©n viªn t¨ng 1,4 triÖu ®ång hay t¨ng 17,5%. Nh­ vËy kh¶ n¨ng sinh lîi cña mét nh©n viªn n¨m 2004 cao h¬n n¨m 2003 ®iÒu ®ã ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tèt. VÒ doanh lîi chi phÝ tiÒn l­¬ng ta thÊy r»ng, n¨m 2002 cø mét ®¬n vÞ tiÒn chi phÝ tiÒn l­¬ng bá ra th× t¹o ra 0,7 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn, n¨m 2003 lµ 0,5 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn. Nh­ vËy, so s¸nh n¨m2003/2002ta thÊy r»ng do hÖ sè sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng kh«ng hiÖu qu¶ nªn cø mét ®¬n vÞ chi phÝ tiÒn l­¬ng ®· lµm gi¶m 0,2 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn hay gi¶m 28,5%. N¨m 2004 cø mét ®¬n vÞ chi phÝ tiÒn l­¬ng th× thu 0,52 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn, so s¸nh n¨m 2004/2003 th× cø mét ®¬n vÞ chi phÝ tiÒn l­¬ng ®· lµm t¨ng 0,02 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn hay t¨ng 4%. Tõ c¸c chØ tiªu trªn cho ta thÊy r»ng hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng ë C«ng ty qua 3 n¨m 2002, 2003, 2004 ®Òu rÊt tèt. Doanh sè t¨ng, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng, tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng còng t¨ng qua c¸c n¨m, ®¶m b¶o ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng. §Æc biÖt lµ møc tiÒn l­¬ng t¨ng kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn møc t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. §iÒu ®ã chøng tá ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty kh«ng ngõng lín m¹nh, chÊt l­îng sö dông lao ®éng ngµy cµng cã hiÖu qu¶. - HÖ thèng qu¹t th«ng giã, qu¹t m¸y ®¶m b¶o nhiÖt ®é thÝch hîp cho mïa hÌ xong vÒ mïa ®«ng ch­a cã gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n. III. §¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹i C«ng ty: Qua kh¶o s¸t t×nh h×nh tr¶ l­¬ng t¹i Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi , t«i cã mét vµi nhËn xÐt nh­ sau: VÒ nh÷ng ­u ®iÓm ®· ®¹t ®­îc: - §øng tr­íc sù ®æi míi cña ®Êt n­íc, lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. C«ng ty ®· th­êng xuyªn coi träng ®Õn c«ng t¸c c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt, g¾n s¶n xuÊt víi tiªu thô kinh doanh cã l·i. T¹o nguån tiÒn l­¬ng ®¶m b¶o ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lu«n æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. - Trong tæ chøc s¶n xuÊt ®· ¸p dông chÕ ®é tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm. §©y lµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng kÝch thÝch ng­êi lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho ng­êi lao ®éng biÕt quyÒn lîi vµ nhiÖm vô cña m×nh nªn h¨ng h¸i s¶n xuÊt, ®em l¹i hiÖu qu¶ toµn diÖn vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng, hiÖu qu¶, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Gióp ng­êi lao ®éng ph¸t huy ®­îc 3 lîi Ých: Lîi Ých cña ng­êi lao ®éng, lîi Ých tËp thÓ vµ lîi Ých x· héi tiÕn tíi thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng lµm c¬ së cho c«ng t¸c tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm, ®· thùc sù g¾n tiÒn l­¬ng víi hao phÝ cña ng­êi lao ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng. Nh÷ng mÆt tån t¹i: C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng ch­a ®­îc chó träng, chËm ®æi míi c¶i tiÕn ®Ó phï hîp víi tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, cã nh÷ng ®Þnh møc cßn mang nÆng tÝnh ¸p ®Æt thiÕu thùc tÕ. - C«ng t¸c ph¸t triÓn kü thuËt vµ c«ng nghÖ cßn nhiÒu bÞ ®éng, lóng tóng tr­íc yªu cÇu cña kh¸ch hµng. - C«ng t¸c tiÕt kiÖm ch­a thùc sù ®i vµo nhËn thøc s©u s¾c vµ trë thµnh hµnh ®éng cô thÓ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong ®Çu t­ ph¸t triÓn ch­a tÝnh hÕt vµ s¸t thùc nhøng yªu cÇu nªn cßn ®Ó l·ng phÝ, viÖc gi¸m s¸t s¶n xuÊt cßn thiÕu chñ ®éng. Nguyªn nh©n cña nh÷ng ­u ®iÓm vµ tån t¹i: - ¦u ®iÓm: Cã sù l·nh ®¹o cña §¶ng bé, toµn C«ng ty quyÕt t©m thùc hiÖn. Hµng n¨m C«ng ty tæ chøc §¹i héi c«ng nh©n viªn chøc toµn C«ng ty ®Ó d©n chñ th¶o luËn ®i ®Õn thèng nhÊt. Kh«ng chØ ë nh÷ng qui ®Þnh ®¬n thuÇn mµ trë thµnh qui chÕ ®Ó thùc hiÖn. Ng­êi lao ®éng ®· nhËn thøc ®Çy ®ñ ý nghÜa cña viÖc thùc hiÖn tr¶ l­¬ng s¶n phÈm võa lµ tr¸ch nhiÖm võa lµ quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng, viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹o ra sù c«ng b»ng trong lao ®éng, thùc hiÖn lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu kh«ng h¹n chÕ n¨ng lùc vµ s¸ng t¹o cña mäi ng­êi. - Tån t¹i: NhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng trong c¸n bé cßn h¹n chÕ. Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, sù hiÓu biÕt vÒ x· héi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý. §Ó kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng, khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng cña ng­êi lao ®éng. Theo t«i C«ng ty nªn thùc hiÖn tÝch cùc h¬n n÷a c¸c biÖn ph¸p, mµ t«i sÏ tr×nh bµy ë Ch­¬ng III trong chuyeân ñeà naøy. Ch­¬ng III Mét sè biÖn ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi I./ Hoµn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Hoµn thiÖn viÖc bè trÝ vµ sö dông lao ®éng. Do kh«ng x¸c ®Þnh râ bËc thî cña tõng c«ng nh©n vµ kh«ng x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc, cho nªn viÖc bè trÝ lao ®éng ch­a ®­îc chÝnh x¸c. ViÖc bè trÝ lao ®éng ë nh÷ng c«ng viÖc cã møc ®é phøc t¹p kh¸c nhau lµ do chñ quan cña c¸n bé kü thuËt. VD: T¹i d©y chuyÒn s¶n xuÊt ngoùi nh÷ng c«ng ®o¹n sau ®­îc c¸n bé ph©n c«ng bè trÝ c«ng nh©n lµnh nghÒ: c«ng ®o¹n Ðp tr¸ng men, c«ng ®o¹n nung, c«ng ®o¹n ph©n lo¹i s¶n phÈm. Cßn nh÷ng c«ng nh©n míi vµo lµm viÖc th× ®­îc bè trÝ ë c¸c c«ng ®o¹n nh­: c«ng ®o¹n xóc lËt chuÈn bÞ nguyªn liÖu, c«ng ®o¹n gia c«ng phèi liÖu x­¬ng, c«ng ®o¹n nghiÒn men, vËn chuyÓn men, nh÷ng c«ng viÖc nµy kh¸ nÆng nhäc so víi c¸c c«ng viÖc kh¸c vµ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc ®iÒu kiÖn lao ®éng. Víi viÖc bè trÝ vµ sö dông lao ®éng nh­ vËy th× viÖc tÝnh to¸n chi tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng lµ kh«ng thÓ chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng ®­îc. Do vËy ®Ó sö dông ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån nh©n lùc ph¶i bè trÝ vµ sö dông lao ®éng mét c¸ch hîp lý, x¸c ®Þnh râ bËc thî cña tõng c«ng nh©n vµ møc ®é phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc ®Ó ph©n c«ng ®óng ng­êi ®óng viÖc lµm c¬ së cho viÖc tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. §Þnh møc lao ®éng gi÷ mét vÞ trÝ quan träng, nã kh«ng chØ lµ c¬ së cña tæ chøc lao ®éng khoa häc mµ nã cßn lµ c¬ së ®Ó tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c, thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. HiÖn nay Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi x©y dùng ®Þnh møc ch­a kÕt hîp gi÷a hai ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t vµ bÊm giê thêi gian t¸c nghiÖp s¶n phÈm vµ chôp ¶nh ngµy lµm viÖc. V× thÕ møc s¶n l­îng chØ dùa vµo bÊm giê lµ ch­a chÝnh x¸c. Nh­ vËy ®Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cña C«ng ty, t«i xin ®­a ra mét sè ý kiÕn sau: - X©y dùng ®Þnh møc ph¶i kÕt hîp gi÷a hai ph­¬ng ph¸p trªn ®Ó x©y dùng møc tiªu chuÈn mét c¸ch chÝnh x¸c. - Trong qu¸ tr×nh bÊm giê, ng­êi c¸n bé ®Þnh møc cã thÓ x¸c ®Þnh thêi gian t¸c nghiÖp s¶n phÈm, ph¸t hiÖn ®­îc c¸c nguyªn nh©n kh«ng hoµn thµnh møc do c«ng nh©n s¶n xuÊt cã nh÷ng thao t¸c, ®éng t¸c ch­a hîp lý do viÖc tæ chøc, phôc vô n¬i lµm viÖc ch­a tèt. §ång còng t×m ra ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p lµm viÖc tiªn tiÕn ®Ó phæ biÕn réng r·i trong c«ng nh©n. - Chôp ¶nh thêi gian ngµy lµm viÖc gióp c¸n bé ®Þnh møc ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lµm viÖc trong ngµy cña c«ng nh©n, ph¸t hiÖn ra c¸c lo¹i thêi gian l·ng phÝ, t×m ra c¸c nguyªn nh©n vµ ®Ò ra biÖn ph¸p lo¹i trõ ®Ó tÝnh ®­îc c¸c lo¹i thêi gian t¸c nghiÖp, thêi gian phôc vô, thêi gian nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt trong ngµy. ChØ khi kÕt hîp ®­îc kÕt qu¶ cña hai ph­¬ng ph¸p nµy th× møc lao ®éng (møc thêi gian vµ møc s¶n l­îng) míi thùc sù mang l¹i kÕt qu¶ chÝnh x¸c cao. Ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc sau khi kh¶o s¸t thùc tÕ n¬i lµm viÖc b»ng ph­¬ng ph¸p bÊm giê trùc tiÕp quan s¸t nhiÒu lÇn cho mçi b­íc c«ng viÖc, quan s¸t thao t¸c cña c«ng nh©n lµm viÖc víi nhÞp ®é lµm viÖc trung b×nh (kh«ng ph¶i lµ ng­êi lµm qu¸ nhanh hoÆc qu¸ chËm) phï hîp víi chÕ ®é lµm viÖc cña d©y chuyÒn. Ph­¬ng ph¸p sÏ cho phÐp C«ng ty t×m ra c¸c nguyªn nh©n g©y l·ng phÝ hao phÝ thêi gian lµm viÖc x¸c ®Þnh c¸c lo¹i thêi gian ®­îc ®Þnh møc trong ca mét c¸ch hîp lý: Thêi gian chuÈn kÕt, thêi gian phôc vô, thêi gian nghØ ngêi, thêi gian t¸c nghiÖp. + Thêi gian chuÈn kÕt: Bao gåm thêi gian c«ng nh©n kiÓm tra m¸y tõ lóc ngåi lµm viÖc, nhËn nguyªn vËt liÖu, vÖ sinh m¸y tr­íc khi ra vÒ, nép thµnh phÈm, ho¸ b¸n thµnh phÈm dë dang. + Thêi gian t¸c nghiÖp: Bao gåm thêi gian c«ng nh©n trùc tiÕp sö dông m¸y t¸c ®éng trùc tiÕp vµo thµnh phÈm. §ång thêi thùc hiÖn c¸c thao t¸c phèi hîp c¸c chi tiÕt tõ c¸c phÇn kh¸c nhau, ®iÒu chØnh m¸y. + Thêi gian phôc vô: Bao gåm tõ c«ng ®o¹n ra c«ng phèi liÖu x­¬ng, n¹p liÖu, vËn hµnh m¸y nghiÒn x­¬ng, vËn hµnh m¸y nghiÒn men, m¸y sÊy phun t¹o bét...b¶o d­ìng, vÖ sinh m¸y mãc. + Thêi gian nghØ ng¬i nhu cÇu cÇn thiÕt: Uèng n­íc, vÖ sinh c¸ nh©n. + Thêi gian l·ng phÝ: Bao gåm thêi gian c«ng nh©n kh«ng lµm ra s¶n phÈm nh­ bá m¸y, nãi chuyÖn, l·ng phÝ do tæ chøc s¶n xuÊt kh«ng tèt g©y ra: mÊt ®iÖn, chê söa m¸y, chê nguyªn liÖu... Sau ®ã c¸n bé ®Þnh møc lÊy hao phÝ b×nh qu©n cña c¸c lÇn quan s¸t ®­îc lµm møc hao phÝ cho tõng b­íc c«ng viÖc vµ tæng hîp l¹i ®­îc tæng hao phÝ thêi gian cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Tõ ®ã cã møc s¶n l­îng trong mét ngµy s¶n xuÊt. Qua kh¶o s¸t t¹i Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi ta cã b¶ng thêi gian hao phÝ trong mét ca lµm viÖc nh­ sau: (B¶ng trang bªn) B¶ng thêi gian hao phÝ trong mét ca lµm viÖc Tªn thêi gian hao phÝ Ký hiÖu Thêi gian hao phÝ cho mét lÇn (phót) Sè lÇn lÆp l¹i Tæng thêi gian hao phÝ (phót) 1 2 3 4 5 = 3x4 NhËn nguyªn liÖu Ck1 3,5 1 3,5 KiÓm tra m¸y Ck2 5,6 1 5,6 VÖ sinh m¸y Ck3 3,3 1 3,3 Nép thµnh phÈm Ck4 4 1 4 Tæng Ck 15,4 Gia c«ng phèi liÖu x­¬ng Tpv1 3,5 3 10,5 Gia c«ng phèi liÖu men Tpv2 4,0 3 12 SÊy phun t¹o bét Tpv3 5,5 2 11 Ðp - tr¸ng men Tpv4 5 1 5 Nung Tpv5 5,5 1 5,5 Ph©n lo¹i s¶n phÈm Tpv6 4,5 1 4,5 Tæng PV 48,5 VÖ sinh c¸ nh©n Tnc1 4,3 2 8,6 Uèng n­íc Tnc2 2,5 3 7,5 Tæng NC 16,1 Chê vËt liÖu Lp1 18 2 36 NghØ nãi chuyÖn Lp2 NhiÒu lÇn 30,5 Tæng LP 66,5 Qua b¶ng trªn ta thÊy r»ng thêi gian l·ng phÝ cßn qu¸ nhiÒu, nÕu chóng ta tiÕt kiÖm thêi gian l·ng phÝ ®ã th× ng­êi lao ®éng cßn cã kh¶ n¨ng lµm viÖc cao h¬n møc s¶n l­îng / ngµy sÏ cao. Do ®ã C«ng ty nªn chó ý kÕt hîp hai ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t chôp ¶nh - bÊm giê trong x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng . ChÊt l­îng møc lao ®éng kh«ng nh÷ng ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua tû lÖ hoµn thµnh møc hay hoµn thµnh v­ît møc ë mét tû lÖ hîp lý mµ nã cßn ®­îc ®¸nh gi¸ qua viªc sö dông thêi gian lao ®éng, h¹n chÕ ®­îc tr­êng hîp møc ®­a ra thÊp, ng­êi c«ng nh©n võa lµm võa ch¬i, tiÒn l­¬ng hä nhËn ®­îc lín h¬n gi¸ trÞ sø lao ®éng mµ hä bá ra. X©y dùng mét hÖ thèng ®Þnh møc cã c¨n cø khoa häc ®Ó tõ ®ã lµm c¬ së x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ s¶n phÈm chÝnh x¸c lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c h×nh th­c tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng t¹i doanh nghiÖp. Song ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi c«ng nh©n thùc hiÖn ®­îc møc ®Ò ra hay nãi c¸ch kh¸c ®Ó ®Þnh møc x©y dùng chøng tá ®­îc chÊt l­îng cña møc cÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc, phôc vô n¬i lµm viÖc, ®¸nh gi¸ sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra mét c¸ch chÝnh x¸c ®Çy ®ñ . 3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc - ThiÕt kÕ n¬i lµm viÖc : N¬i lµm viÖc ph¶i ®­îc thiÕt kÕ theo yªu cÇu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh lao ®éng. N¬i lµm viÖc lµ nh÷ng n¬i lµm viÖc chuyªn m«n ho¸ c¶ vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nh©n T¹i n¬i lµm viÖc, tiÕn hµnh thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt ®Þnh cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, v× vËy t¹i nh÷ng n¬i lµm viÖc ®Òu ®­îc ph©n thµnh tõng bé phËn riªng biÖt, nh÷ng trang bÞ cïng lo¹i m¸y mãc. §iÒu ®ã gióp cho c«ng nh©n n¾m b¾t ®­îc ®Æc ®iÓm c«ng viÖc cña m×nh mét c¸ch dÔ dµng còng nh­ ®Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ trang bÞ cho n¬i lµm viÖc cña hä. - Bè trÝ n¬i lµm viÖc: c¨n cø vµo quy tr×nh s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn. V× vËy mµ c¸c kh©u cña quy tr×nh c«ng nghÖ ph¶i ®­îc bè trÝ liÒn nhau t¹o thµnh mét dßng ch¶y liªn tôc. Nãi chung n¬i lµm viÖc cÇn ph¶i ®­îc kiÓm tra th­êng xuyªn ®Ó xem xÐt, ph©n tÝch t×m ra c¶n trë ®Ó tõ ®ã bè trÝ l¹i, c¶i t¹o cho c«ng nh©n lµm viÖc thuËn lîi h¬n. C«ng ty cÇn ®Çu t­ mua s¾m mét sè thiÕt bÞ chuyªn dïng ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu m¸y mãc, v× ®iÒu nµy kh«ng chØ ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng xuÊt lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn viÖc sö dông vµ qu¶n lý m¸y mãc. - Phôc vô n¬i lµm viÖc: + Bé phËn phôc vô c¬ khÝ söa ch÷a cÇn th­êng xuyªn kiÓm tra söa ch÷a ®Þnh kú c¸c m¸y mãc thiÖt bÞ, h¹n chÕ thêi gian chê ®îi söa ch÷a khi h­ háng m¸y mãc ph¸t sinh trong ca lµm viÖc. + C«ng nh©n vÖ sinh: ph©n c«ng phôc vô cho tõng bé phËn s¶n xuÊt, vÖ sinh quÐt dän nhµ x­ëng, vÐt bïn ë c¸c hè ga, kh¬i th«ng cèng r·nh, bÓ chøa chÊt th¶i cña c¸c khu vùc men, x­¬ng, ®¶m b¶o dÉn n­íc cho toµn C«ng ty. §¶m b¶o an toµn cho s¶n xuÊt. + C«ng ty nªn ®Çu t­ thªm ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, vËn chuyÓn ®Ó kÞp thêi vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt. 4. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm: §Ó tr¶ l­¬ng ®óng s¸t víi viÖc lµm vµ hiÖu qña kinh tÕ cña ng­êi lao ®éng, c«ng t¸c thèng kª ghi chÐp ban ®Çu vÒ c¸c sè liÖu cã mét vÞ trÝ quan träng, cã ghi chÐp ®Çy ®ñ, tû mû, chÝnh x¸c thêi gian lao ®éng, s¶n l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm cña tõng c¸ nh©n th× míi tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng s¶n phÈm ®­îc chÝnh x¸c c«ng b»ng. ViÖc theo dâi, ghi chÐp ph¶i giao cho nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm nh­ tæ tr­ëng tæ s¶n xuÊt vµ ®­îc tiÕn hµnh tõng ngµy, th­êng xuyªn. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, chÊt l­îng s¶n phÈm lµ yÕu tè chñ yÕu, quan träng hµng ®Çu, quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i trong c¹nh tranh. Do vËy, c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm ph¶i ®Æc biÖt quan t©m nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm c«ng viÖc ®­îc lµm ra theo h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. H­íng n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy lµ: - Bé phËn kiÓm tra KCS ph¶i th«ng th¹o vÒ mÆt kü thuËt, cã kinh nghiÖm vµ sù suy ®o¸n tèt. - T¸ch quyÒn lîi cña ng­êi kiÓm tra KCS ra khái quyÒn lîi cña c¶ d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm mét c¸ch kh¸ch quan. - Hµng ngµy c¸n bé Phßng Kü thuËt s¶n xuÊt kinh doanh cïng kÕt hîp tiÕn hµnh theo dâi kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm vËt t­, nguyªn vËt liÖu cña tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Tõ ®ã uèn n¾n kÞp thêi nh÷ng thiÕu sãt vÒ kü thuËt còng nh­ kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, ®Þnh kú tæ chøc hoÆc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm còng nh­ vÒ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. KhuyÕn khÝch víi c¸ nh©n, tæ cã chÊt l­îng s¶n phÈm cao vµ ph¹t nh÷ng c«ng nh©n kh«ng ®¹t møc vÒ chÊt l­îng. - C«ng nh©n KCS nªn cã mét tµi liÖu thèng kª ghi chÐp t×nh h×nh vi ph¹m chÊt l­îng lao ®éng cña c«ng nh©n trong s¶n xuÊt. Mçi ngµy kÕt hîp cïng theo dâi vÒ th¸i ®é chÊp hµnh kû luËt lao ®éng, néi quy an toµn lao ®éng, cuèi th¸ng b×nh bÇu c«ng nh©n trong tæ s¶n xuÊt ®Ó cã c¸c h×nh thøc th­ëng ph¹t kÞp thêi. C«ng ty nªn sö dông mÉu biÓu sau ®Ó theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn chÊt l­¬ng s¶n phÈm cña c«ng nh©n: Tæ ............ ngµy................ Sè tt Tªn hµng BiÓu hiÖn sai háng cña s¶n phÈm Møc ®é sai háng Tªn c«ng nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm Ch÷ ký c«ng nh©n x¸c nhËn ViÖc ghi chÐp ph¶i chÝnh x¸c thµnh qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n lµ c¨n cø quan träng ®Ó tÝnh l­¬ng theo s¶n phÈm. II. Hoµn thiÖn c¸ch tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng: Theo nh­ c¸ch tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng hiÖn nay cña C«ng ty ta thÊy rÊt phøc t¹p vµ vÉn ch­a ph¶i lµ ph­¬ng ph¸p tèi ­u nhÊt ®em l¹i sù c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng. Bëi lÏ : + C¸ch tÝnh l­¬ng 1 giê cña c«ng nh©n s¶n xuÊt: Trong c¸ch tÝnh l­¬ng 1 giê cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, C«ng ty ®­a ra mét hÖ sè l­¬ng chÝnh ( cÊp bËc ) lµ hÖ sè l­¬ng cÊp bËc b×nh qu©n lµ 6. §iÒu ®ã lµ ch­a c«ng b»ng, v× trong ph©n x­ëng s¶n xuÊt sÏ cã nh÷ng c«ng nh©n bËc 3, 4, 5 hä còng sÏ ®­îc h­ëng ®¬n gi¸ l­¬ng nh­ bËc 6 vµ nh÷ng c«ng nh©n bËc 7 th× n¨ng lùc cña hä cßn cao h¬n møc hä ®¹t ®­îc. §iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c«ng nh©n cã tay nghÒ thÊp h¬n bËc 6 sÏ kh«ng cè g¾ng phÊn ®Êu trong lao ®éng bëi hä vÉn yªn t©m r»ng hä vÉn ®­îc h­ëng l­¬ng nh­ lao ®éng bËc cao h¬n. Nh­ thÕ lµ ch­a thùc sù khuyÕn khÝch c«ng nh©n n©ng cao tay nghÒ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ sù häc hái trong c«ng viÖc. Ng­îc l¹i ®èi víi c¸c c«ng nh©n bËc cao h¬n 6 sÏ cã t©m tr¹ng ch¸n n¶n trong lao ®éng bëi hä nghÜ r»ng hä ch­a ®­îc h­ëng møc thï lao nh­ c«ng søc hä bá ra. + Hao phÝ lao ®éng : ViÖc tÝnh hao phÝ lao ®éng cho mçi s¶n phÈm phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh­ : §Þnh biªn lao ®éng, ®Þnh møc s¶n l­îng, thêi gian ®Ó d©y chuyÒn liªn tôc... ChÝnh v× liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè nh­ vËy nªn sù chÝnh x¸c lµ kh«ng cao. H¬n n÷a, viÖc C«ng ty ®­a ra mét sè hao phÝ cho nhãm c«ng nh©n c«ng nghÖ ( c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ) lµ 0,41 giê/m2 s¶n phÈm lµ thiÕu c«ng b»ng.®èi víi ng­êi lao ®éng. Bëi v× ®Ó s¶n xuÊt ra 1 m2 s¶n phÈm cÇn ph¶i cã rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n tõ viÖc chÕ biÕn nguyªn liÖu, gia c«ng phèi liÖu x­ëng, gia c«ng phèi liÖu men, sÊy phun t¹o bét, Ðp - tr¸ng men, nung, ph©n lo¹i s¶n phÈm... mçi c«ng ®o¹n ®Òu cã sù kh¸c nh©u vÒ møc ®é nÆng nhäc vµ khã kh¨n. NÕu nh­ chØ ®­a ra chung cho mét møc hao phÝ lµ 0,41 giê/ s¶n phÈm th× ch­a h¼n lµ ®em l¹i c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng. V× thÕ, t«i m¹nh d¹n ®Ò xuÊt ý kiÕn x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo c«ng thøc sau : §¬n gi¸ = L Q Trong ®ã : - L : lµ l­¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc - Q : lµ møc s¶n l­îng Khi ®ã tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n nhËn ®­îc lµ : L = §¬n gi¸ x Qtt Trong ®ã : - Qtt : lµ s¶n l­îng thùc tÕ c«ng nh©n s¶n xuÊt ra. §©y lµ c¸ch x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ t­¬ng ®èi chÝnh x¸c nÕu c¸c b­íc trªn ®ã nh­ kh¶o s¸t, bÊm giê thêi gian lµm viÖc cña c«ng nh©n chÝnh x¸c. III. Hoµn thiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng ®èi víi bé phËn qu¶n lý vµ tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ 1. Hoµn thiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ: Ph­¬ng ph¸p nµy ®ang ®­îc ¸p dông ë c¸c ph©n x­ëng cã ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn ë ®ã c«ng viÖc khã x¸c ®Þnh ®­îc ®Þnh møc cho c¸c c¸ nh©n. kÕt qña tæng l­¬ng th¸ng chia ®Òu cho ngµy c«ng tham gia cña mçi c«ng nh©n. Nh­ c«ng ®o¹n sÊy phun t¹o bét, tæng l­¬ng trong th¸ng lµ:9436050®ång, sè tiÒn chia ®Òu cho 12 ng­êi lµm ®ñ 26 ngµy c«ng lao ®éng (9436050:12=778837®ång). §©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm b×nh qu©n hiÖn nay ®ang ¸p dông cho tËp thÓ lµm cïng mét c«ng viÖc §Ó ®¶m b¶o cã hiÖu qu¶ trong tr¶ l­¬ng, n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña tõng ng­êi nh»m gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng cña c¶ tæ . Muèn thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã th× tr­íc khi chia l­¬ng hµng th¸ng th× nªn b×nh bÇu vµ ph©n lo¹i lao ®éng A,B,C t­¬ng øng víi hÖ sè A=1, B=0.8, C=0,6.theo møc ®é chÊp hµnh néi quy kû luËt, ý thøc tr¸ch nhiÖm, hoÆc lÊy kÕt qu¶ chÊm ®iÓm hµng th¸ng cña tæ theo h×nh thøc thi ®ua mµ hiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông ®Ó ph©n lo¹i A,B,C cho tõng c«ng nh©n trong tæ. Lµm ®­¬c nh­ vËy võa thóc ®Èy phong trµo thi ®ua võa lµm cho s¶n xuÊt ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cao h¬n. HÖ sè nµy nh©n víi ngµy c«ng lao ®éng thùc tÕ cña tõng ng­êi, tõ ®ã tÝnh tæng sè ngµy c«ng quy ®æi. Ta cã: H = 9.346.050 = 33.283,6 (®ång/ngµy) 280,8 L­¬ng th¸ng cña c«ng nh©n = H x ngµy c«ng quy ®æi B¶ng 6: B¶ng chia l­¬ng th¸ng 10/2004 TT Hä vµ tªn L­¬ng chia Ngµy c«ng XÕp lo¹i Ngµy c«ng qui ®æi L­¬ng theo hÖ sè 1 NguyÔn V¨n H­ng 778.837 26 A 26 865.373,6 2 TrÇn V¨n T¸m 778.837 26 A 26 865.373,6 3 L­¬ng ThÕ V¨n 778.837 26 B 20,8 692.298,8 4 Hoµng V¨n H¶i 778.837 26 A 26 865.373,6 5 NguyÔn V¨n S¬n 778.837 26 A 26 865.373,6 6 NguyÔn V¨n To¶n 778.837 26 B 20,8 692.298,8 7 Hoµng H¶i Nam 778.837 26 B 20,8 692.298,8 8 NguyÔn V¨n §¹t 778.837 26 C 15,6 519.224,1 9 Vò V¨n Minh 778.837 26 A 26 865.373,6 10 NguyÔn ThÞ Hoa 778.837 26 A 26 865.373,6 11 §Æng ThÞ Hiªn 778.837 26 A 26 865.373,6 12 Bïi V¨n Trung 778.837 26 B 20,8 692.298,8 Céng 9.346.050 312 280,8 9.346.050 Nh­ vËy c¸ch tÝnh l­¬ng nµy ®· thÓ hiÖn râ th¸i ®é vµ tr¸ch nhiÖm lao ®éng cña tõng ng­êi trong tæ, khuyÕn khÝch mäi ng­êi h¨ng say lao ®éng vµ lu«n tù phÊn ®Êu ®Ó cuèi th¸ng b×nh bÇu lo¹i A v× kh«ng vi ph¹m néi quy kû luËt...trong thêi gian lµm viÖc, tr¸nh khuynh h­íng b×nh qu©n, dµn ®Òu. 2. Hoµn thiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý l·nh ®¹o : Nh­ ®· nªu ë ch­¬ngII, c¸ch tr¶ l­¬ng cho bé phËn quan lý l·nh ®¹o C«ng ty hiÖn nay dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tiªu cùc, ng­êi qu¶n lý v× lîi Ých cña b¶n th©n mµ cã thÓ ®Èy ng­êi lao ®éng ®Õn viÖc lao ®éng qu¸ søc. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ, t«i thÊy r»ng C«ng ty cã thÓ ¸p dông c¸ch tr¶ l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý nh­ sau: TiÒn l­¬ng cña bé phËn qu¶n lý = TiÒn l­¬ng ®Çy ®ñ theo cÊp bËc ngµy x Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng x KTLCNSX Trong ®ã: KTLCNSX = Tæng sè tiÒn l­¬ng s¶n phÈm cña CNSX - C¸c kho¶n kh«ng cã tÝnh chÊt l­¬ng Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch th¸ng cña CNSX Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch th¸ng cña CNSX = Sè CNSX theo chÕ ®é ®Þnh biªn th¸ng bËc 6 x L­¬ng ®Çy ®ñ th¸ng (KTLCNSX : HÖ sè hoµn thµnh quü l­¬ng cña CNSX) C¸c kho¶n kh«ng cã tÝnh chÊt l­¬ng: +TiÒn tiÕt kiÖm vËt t­ +TiÒn khuyÕn khÝch chÊt x¸m +C¸c s¶n phÈm ®· ®­îc kho¸n gän Ta lÊy vÝ dô th¸ng 10/2004 Quü l­¬ng th¸ng 10/2004 cña CNSX: 340.500 (ngµn ®ång) C¸c kho¶n kh«ng cã tÝnh chÊt l­¬ng: 35.000 (ngµn ®ång) Sè c«ng nh©n theo chÕ ®é ®Þnh biªn bËc 6 lµ: 245 (ng­êi) L­¬ng ®Çy ®ñ th¸ng theo cÊp bËc cña hä lµ: 3,23 x 210.000=678.300 (®ång) Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch: 245 x 678.300 =168.388 (ngµn ®ång) K = (340.500 - 35.000) = 1,8 168.338 ¸p dông tÝnh cho «ng: T« VÜnh ViÔn - Tr­ëng phßng tæ chøc lao ®éng -L­¬ng ®Çy ®ñ theo cÊp bËc: 210.000 x 3,82 = 802.200 (®ång) Ngµy c«ng lµm viÖc lµ 26 ngµy TiÒn l­¬ng th¸ng 10/2004: 802.200 x 1,8=1.443.960 (®ång) T­¬ng tù ta còng tÝnh cho c¸n bé qu¶n lý ë c¸c bé phËn kh¸c. Thùc hiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng nµy sÏ võa g¾n tr¸ch nhiÖm ng­êi qu¶n lý ®èi víi ng­êi lao ®éng cña m×nh mµ vÉn ®¶m b¶o thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng nh­ thu nhËp cña ng­êi qu¶n lý. KÕt luËn Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng khi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh d­íi sù ®iÒu tiÕt cña bµn tay v« h×nh (thÞ tr­êng) vµ bµn tay h÷u h×nh (Nhµ n­íc) th× viÖc qu¶n lý kinh doanh cÇn ph¶i cã sù hµi hßa gi÷a tÝnh khoa häc vµ tÝnh nghÖ thuËt lµm sao võa ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc l¹i cã tÝnh mÒm dÎo, nh¹y bÐn cÇn thiÕt. §èi víi c«ng t¸c tr¶ l­¬ng còng vËy, dßi hái doanh nghiÖp ph¶i lùa chän mét h×nh thøc tr¶ l­¬ng c«ng b»ng vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §ång thêi ph¸t huy tèi ®a vai trß ®ßn bÈy kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng. Kh«ng ngõng hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Bëi lÏ viÖc hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng tr¶ ®óng, tr¶ ®ñ cho ng­êi lao ®éng, mµ cßn lµm cho tiÒn l­¬ng trë thµnh ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy ng­êi lao ®éng h¨ng say trong c«ng viÖc. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i Coâng Ty TNHH Ñaàu Tö Xaây Döïng Vaø Thöông Maïi An Thaùi , C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. C¸ch tr¶ l­¬ng cña C«ng ty thùc sù ®· khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng kh«ng ngõng häc hái, n©ng cao tay nghÒ, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®· g¾n chÆt lîi Ých c¸ nh©n cña ng­êi lao ®éng víi lîi Ých tßn C«ng ty. Trong thêi gian t×m hiÓu vµ ph©n tÝch h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty. T«i thÊy r»ng c«ng t¸c tiÒn l­¬ng cña C«ng ty c¬ b¶n lµ tèt, nh­ng vÉn cßn mét sè h¹n chÕ do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan hay chñ quan mang l¹i. V× vËy, qua chuyeân ñeà naøy nµy t«i cè g¾ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ nh÷ng tån t¹i vµ t×m ra nguyªn nh©n ®Ó tõ ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña C«ng ty ngµy mét tèt h¬n, ®¸p øng lßng mong mái cña ng­êi lao ®éng. Tuy nhiªn ®iÒu ®ã míi chØ lµ suy nghÜ chñ quan cña b¶n th©n nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, t«i kÝnh mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp chØ b¶o cña thÇy gi¸o h­íng dÉn, cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty còng nh­ b¹n ®äc ®Ó luËn v¨n mang tÝnh thiÕt thùc h¬n n­·. T«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi coâ giaùo Phaïm Thò Vaân Anh, c¸c thÇy c« gi¸o trong tæ bé m«n, c¸c c¸n bé phô tr¸ch c«ng t¸c ®Þnh møc, thèng kª, Phßng tæ chøc lao ®éng cña C«ng ty ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh tèt chuyeân ñeà tèt nghiÖp nµy.