Đề tài Giải pháp hoµn thiện hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Chi nhánh Nam Định

cµng lín ®· ®ßi hái qu¸ tr×nh thanh to¸n hµng ho¸ XNK ph¶i nhanh chãng thuËn tiƯn cho c¸c bªn. Trong nh÷ng n¨m qua, NHNN&PTNT Nam §Þnh ®· kh«ng ngõng ®ỉi míi vµ n©ng cao nghiƯp vơ thanh to¸n ®Ĩ phơc vơ tèt cho kh¸ch hµng cđa m×nh, ®¸p øng c¸c nhu cÇu thanh to¸n nghiƯp vơ XNK qua NHNN&PTNT Nam §Þnh, tõ ®ã ®· thu ®­ỵc nhiỊu kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lƯ. B¶ng 3: Doanh sè ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN&PTNT Nam §Þnh §vt: 1000USD ChØ tiªu 2002 2003 2004 Sè mãn Sè tiỊn Sè mãn Sè tiỊn Sè mãn Sè tiỊn L/C nhËp 36 5.484,5 31 3.727,5 28 24.522,5 L/C xuÊt 2 250,5 1 10,1 2 606,2 ChuyĨn tiỊn ®i 95 3.210,3 137 8.437 217 10.399,4 ChuyĨn tiỊn ®Õn 155 2.143,8 195 4.689 500 6.975,6 Nhê thu ®i 6 136 10 286 13 797 Nhê thu ®Õn 40 2.056,3 32 1.823,2 47 17.704,2 (Nguån phßng kinh doanh ®èi ngo¹i NHNN&PTNT Nam §Þnh) 2.2.1. Thanh to¸n chuyĨn tiỊn: Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chuyĨn tiỊn ra n­íc ngoµi( nhu cÇu vay vèn ®Ĩ chuyĨn) phong kinh doanh ®èi ngo¹i tiÕp nhËn hå s¬, kiĨm tra hå s¬ ®¶m b¶o ®đ ®iỊu kiƯn ph¸p lý ®Ĩ chuyĨn ra n­íc ngaoa× theo qui ®Þnh vỊ qu¶n lý ngo¹i hèi cđa NHNN&PTNT ViƯt Nam. Ho¹t ®éng thanh to¸n chuyĨn tiỊn t¹i NHNN&PTNT Nam §Þnh ®· vµ ®ang tiÕp tơc ph¸t triĨn. §Ĩ ®¹t ®­ỵc kÕt qu¶ trªn, NHNN&PTNT Nam §Þnh ®· chđ ®éng t×m kiÕm nguån ngo¹i tƯ phơc vơ cho nhu cÇu thanh to¸n chuyĨn tiỊn cđa kh¸ch hµng, do vËy sè mãn giao dÞch ngµy cµng t¨ng. 2.2.2. Ph­¬ng thøc nhê thu Nhê thu lµ dÞch vơ thu hé tiỊn hµng theo chØ dÉn cđa kh¸ch hµng, ng©n hµng chØ ®ãng vai trß lµ trung gian thanh to¸n mµ kh«ng cã nghÜa vơ cam kÕt ph¶i tr¶ tiỊn. T¹i NHNN&PTNT Nam §Þnh, h×nh thøc thanh to¸n nhê thu chđ yÕu lµ nhê thu kÌm chøng tõ. 2.2.2.1. Nhê thu xuÊt khÈu Khi nhËn ®­ỵc bé chøng tõ nhê thu cđa kh¸ch hµng, thanh to¸n viªn kiĨm tra néi dung cđa bé chøng tõ, sau khi kiĨm tra ®Çy ®đ c¸c th«ng tin cÇn trong mét bé chøng tõ, thanh to¸n viªn lËp b¶ng kª chøng tõ kiªm nhê thu, sau ®ã chøng tõ ®­ỵc chuyĨn ®Õn nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiƯm xem xÐt. Chøng tõ ®· ®­ỵc xem xÐt, sÏ ®­ỵc ®ãng gãi vµ gưi ®i b»ng ph­¬ng thøc chuyĨn ph¸t nhanh ®Õn ng©n hµng nhËn nhê thu theo ®Þa chØ ghi trong lƯnh nhê thu. Tr­íc khi gưi ®i ng©n hµng l¹i kiĨm tra lÇn cuèi. Trong qu¸ tr×nh nhê thu, ng©n hµng ph¶i theo dâi th«ng tin vỊ t×nh tr¹ng chøng tõ qua m¹ng SWIFT hoỈc b»ng TELEX, ®Ĩ cã biƯn ph¸p xư lý thÝch hỵp. Sau 15 ngµy, kĨ tõ ngµy gưi chøng tõ, nÕu kh«ng nhËn ®­ỵc tiỊn thanh to¸n hoỈc th«ng tin tõ ng©n hµng nhËn nhê thu, ph¶i lËp ®iƯn tra so¸t gưo ng©n hµng nhËn chøng tõ. C¸c kho¶n phÝ cã liªn quan trong qu¸ tr×nh tra so¸t cã thĨ thu ngay tõ ng­êi ủ th¸c nhê thu. 2.2.2.2. Nhê thu nhËp khÈu Ng©n hµng tiÕp nhËn vµ kiĨm tra chøng tõ nhê thu( phÝ do ng­êi mua chÞu) trong vßng hai ngµy lµm viƯc c¸n bé L/C ph¶i lµm trßn nghÜa vơ th«ng b¸o vµ xư lý nhê thu. NÕu bé chøng tõ ®· ®­ỵc xư lý, c¸n bé L/C gưi kÕ to¸n viªn mét b¶n ®Ĩ thu phÝ th«ng b¸o. C¨n cø vµo chØ thÞ nhê thu ®Ĩ thùc hiƯn viƯc thu phÝ dÞch vơ ng©n hµng tõ ng­êi nhê thu hoỈc ng­êi tr¶ tiỊn. Khi nhËn ®­ỵc tiỊn thanh to¸n tõ ng­êi tr¶ tiỊn ( hoỈc chÊp nhËn thanh to¸n), c¸n bé L/C lËp ®iƯn th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n ®Ĩ gưi cho ng©n hµng gưi chøng tõ. Khi ®Õn h¹n thanh to¸n, ng©n hµng cã tr¸ch nhiƯm ®«n ®èc kh¸ch hµng tr¶ tiỊn vµ khi nhËn ®­ỵc tiỊn thanh to¸n nhê thu tõ ng­êi tr¶ tiỊn, thanh to¸n viªn ph¶i lËp ®iƯn thanh to¸n cho ng©n hµng h­ëng theo ®ĩng chØ dÉn cđa lƯnh nhê thu. Qua b¶ng sè liƯu ta thÊy kim ng¹ch thanh to¸n nhê thu qua c¸c n¨m kh«ng ®­ỵc ỉn ®Þnh, lªn xuèng thÊt th­êng. Nhê thu ®i chiÕm tû träng rÊt nhá trong tỉng ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ. Cã hiƯn t­ỵng nµy x¶y ra lµ do hµng xuÊt ®i qu¸ Ýt mµ nhu cÇu nhËp hµng ngµy cµng cao. Tuy nhiªn, nhê thu ®i cã chiỊu h­íng t¨ng n¨m 2001 ®¹t 6 mãn trÞ gi¸ 136.000USD, n¨m 2002 ®¹t 10 mãn trÞ gÝa 286.000USD, n¨m 2003 ®¹t 13 mãn trÞ gi¸ 797.000USD ®iỊu nµy chøng tá hµng xuÊt di ®ang trªn ®µ ph¸t triĨn. 2.2.3. TÝn dơng chøng tõ: TÝn dơng chøng tõ lµ mét ph­¬ng thøc cã ®é an toµn cao nhÊt, nã ®¶m b¶o cho c¸c bªn tham gia, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt mäi rđi ro cã thĨ x¶y ra trong thanh to¸n quèc tÕ. V× vËy tÝn dơng chøng tõ trë thµnh mét ph­¬ng thøc thanh to¸n kh«ng thĨ thay thÕ trong thanh to¸n quèc tÕ. 2.2.3.1. Thanh to¸n hµng xuÊt khÈu: Phßng kinh doanh ®èi ngo¹i ®­ỵc phÐp nhËn th«ng b¸o L/C xuÊt khÈu vµ sưa ®ỉi liªn quan cho kh¸ch hµng khi nhËn L/C. NHNN&PTNT Nam §Þnh chØ nhËn th­¬ng l­ỵng chiÕt khÊu thanh to¸n hoỈc cho vay øng tr­íc thÕ chÊp bé chøng tõ, hoỈc cho vay thu mua hµng XK trªn c¬ së L/C n­íc ngßai ®· më. Phßng kinh doanh ®èi ngo¹i sÏ tiÕn hµnh kiĨm tra tÝnh kh¶ thi cđa L/C, xem xÐt thÊy ®đ ®iỊu kiƯn ®· qui ®Þnh, phßng kinh doanh ®èi ngo¹i tiÕn hµnh ký vµo hå s¬ vay (L/C ®· më) sau ®ã chuyĨn sang phßng kinh doanh. Tr­êng hỵp kh¸ch hµng vay vèn thÕ chÊp b»ng bé chøng tõ L/C xuÊt khÈu th× trong vßng 5 ngµy lµm viƯc phßng kinh doanh ®èi ngo¹i tiÕn hµnh kiĨm tra ®¶m b¶o bé chøng tõ hoµn h¶o, ®Çy ®đ vµ phï hỵp víi c¸c ®iỊu kho¶n, ®iỊu kiƯn qui ®Þnh trong L/C. Tr­êng hỵp kh¸ch hµng xin chiÕt khÊu bé chøng tõ thanh to¸n L/C tr¶ ngay. phßng kinh doanh ®èi ngo¹i xem xÐt kiĨm tra néi dung cho vay øng tr­íc thÕ chÊp bé chøng tõ víi ®iỊu kiƯn ph¶i L/C tr¶ ngay. Phßng kinh doanh ®èi ngo¹i tr×nh duyƯt hå s¬ xin chiÕt khÊu trong kho¶ng tõ 90% - 98% tỉng gÝ trÞ mçi lÇn thanh to¸n tuú thuéc c¸ch ®ßi tiỊn, sau ®ã chuyĨn hå s¬ sang phßng kinh doanh. Sau khi hå s¬ ®· thøc hiƯn, phßng kinh doanh ®èi ngo¹i tiÕn hµnh hoµn thiƯn chøng tõ nh­: ký hËu hèi phiÕu, lËp chØ thÞ ®ßi tiỊn... vµ gưi chøng tõ ®Õn ng©n hµng n­íc ngoµi, phßng kinh doanh ®èi ngo¹i tiÕn hµnh tÝnh phÝ, thu hé tiỊn vay... *BiĨu phÝ hiƯn nay cđa NHNN&PTNT Nam §Þnh ®èi víi L/C xuÊt khÈu lµ: + PhÝ th«ng b¸o L/C: $15 + PhÝ th«ng b¸o sưa ®ỉi L/C: $10 + PhÝ kiĨm tra chøng tõ: $20 2.2.3.2. Thanh to¸n hµng nhËp khÈu: Phßng kinh doanh Phßng kinh doanh ®èi ngo¹i Kh¸ch hµng NHNN & PTNT Nam §Þnh (1) (2) (5) (4) (3) (1) Kh¸ch hµng nép hå s¬ xin më L/C cho ng­êi b¸n h­ëng víi c¸c ®iỊu kiƯn ®· qui ®Þnh trong hỵp ®ång. (2) Phßng kinh doanh ®èi ngo¹i xem xÐt hå s¬, nÕu hå s¬ ®· ®¸p øng ®đ ®iỊu kiƯn, trong tr­êng hỵp L/C ký quü d­íi 100% c¸n bé thanh to¸n L/C ký vµo cam kÕt thanh to¸n vµ chuyĨn cho phßng kinh doanh tiÕp tơc gi¶i quyÕt. (3) Xư lý hå s¬ ë phßng kinh doanh: Sau khi nhËn ®­ỵc hå s¬ tõ phßng kinh doanh ®èi ngo¹i, phßng kinh doanh tiÕn hµnh xư lý hå s¬, kiĨm tra tÝnh chÊt ph¸p lý cđa hå s¬ vµ phª duyƯt. (4) Sau khi nhËn ®­ỵc ®Çy ®đ hå s¬ ®· ®­ỵc phª duyƯt tõ phßng kinh doanh, c¸n bé thanh to¸n L/C tiÕn hµnh më L/C. C¸n bé thanh to¸n tr×nh L/C lªn gi¸m ®èc NHNN & PTNT Nam §Þnh, ®­ỵc gi¸m ®èc ủ nhiƯm (Gi¸m ®èc ký duyƯt), c¸n bé thanh to¸n chuyĨn L/C ra n­íc ngoµi. (5) Tr¶ L/C cho kh¸ch hµng theo dâi thùc hiƯn. *BiĨu phÝ hiƯn nay cđa NHNN&PTNT Nam §Þnh ®èi víi L/C nhËp khÈu. - Më L/C: 0,1% (tèi thiĨu lµ $10, tèi ®a lµ $300) - Sưa ®ỉi L/C: + T¨ng tiỊn: $20 + Gia h¹n hiƯu lùc: $15 ChÊp nhËn thanh to¸n: 0,2% Cã thĨ nãi, nghiƯp vơ thanh to¸n cđa L/C lu«n chiÕm mét tû träng lín, qua sè liƯu b¶ng 3 ta thÊy L/C hµng nhËp vµ L/C hµng xuÊt cµng ngµy cµng gia t¨ng tuy L/C hµng nhËp vµo n¨m 2003 cã gi¶m 3 mãn, nh­ng gi¸ trÞ l¹i gia t¨ng 20.795.000USD (+558%) so víi n¨m 2002. 2.3. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN&PTNT Nam §Þnh 2.3.1. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®­ỵc. 2.3.1.1. Ho¹t ®éng thanh to¸n Quèc tÕ ngµy cµng ®­ỵc cđng cè vµ ph¸t triĨn: Cã thĨ nãi, víi Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ Ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh, ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i vÉn cßn lµ ®iỊu míi mỴ. Ngµy 25/8/1996, Chi nh¸nh kinh doanh ®èi ngo¹i ®­ỵc thµnh lËp vµ nh­ vËy ho¹t ®éng thanh to¸n Quèc tÕ míi chÝnh thøc hoµ nhËp vµo ho¹t ®éng chung cđa Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ Ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh ®­ỵc 07 n¨m. Tuy nhiªn, b»ng c¸c gi¶i ph¸p tÝch cùc nh­ t×m kiÕm, më réng thÞ tr­êng, chĩ träng c«ng t¸c tiÕp thÞ ®iỊu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng, nhu cÇu kh¸ch hµng, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­ỵng thanh to¸n Quèc tÕ nh»m phơc vơ kh¸ch hµng víi chÊt l­ỵng cao nhÊt. Tõ ®ã ®· gãp phÇn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cđa ng©n hµng. MỈt kh¸c, th«ng qua nghiƯp vơ thanh to¸n nµy ng©n hµng sÏ cã quan hƯ ®¹i lý víi ng©n hµng vµ c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. Mèi quan hƯ nµy sÏ cµng ®­ỵc më réng vµ ph¸t triĨn. 2.3.1.2. Ho¹t ®éng thanh to¸n Quèc tÕ gãp phÇn lµm t¨ng doanh thu cho Ng©n hµng: Ho¹t ®éng thanh to¸n Quèc tÕ ®em l¹i nguån thu cho Ng©n hµng th«ng qua c¸c kho¶n phÝ, lƯ phÝ mµ kh¸ch hµng nép cho Ng©n hµng. Th«ng qua viƯc thùc hiƯn thanh to¸n cho kh¸ch hµng cđa m×nh, n¨m 2003 Chi nh¸nh Kinh doanh ®èi ngo¹i - Ng©n hµng N«ng nghiƯp vµ Ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh ®· thu ®­ỵc kho¶n phÝ tõ ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i lµ h¬n 01 tû ®ång. 2.3.1.3. Ho¹t ®éng thanh to¸n Quèc tÕ gãp phÇn n©ng cao uy tÝn cđa Ng©n hµng N«ng nghiƯp vµ Ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh: Trong thanh to¸n Quèc tÕ, Ng©n hµng ®ãng vai trß trung gian thanh to¸n giĩp cho qu¸ tr×nh thanh to¸n theo yªu cÇu cđa kh¸ch hµng ®­ỵc tiÕn hµnh an toµn, nhanh chãng vµ tiƯn lỵi. Ng©n hµng b¶o vƯ quyỊn lỵi cđa kh¸ch hµnh trong giao dÞch thanh to¸n, ®ång thêi t­ vÊn cho kh¸ch hµnh, h­íng dÉn vỊ kü thuËt thanh to¸n Quèc tÕ nh»m gi¶m rđi ro, t¹o sù an t©m, tin t­ëng cho kh¸ch hµng trong quan hƯ giao dÞch bu«n b¸n víi n­íc ngoµi. Nhê ®ã, ho¹t ®éng thanh to¸n Quèc tÕ cịng lµm n©ng cao uy tÝn cđa Ng©n hµng N«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n ®èi víi b¹n hµng trong n­íc vµ Quèc tÕ. Trong nh÷ng n¨m võa qua, b»ng viƯc kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é ®éi ngị c¸n bé thanh to¸n Quèc tÕ, xem xÐt rĩt ng¾n quy tr×nh thanh to¸n Quèc tÕ nh»m thùc hiƯn thanh to¸n Quèc tÕ cã hiƯu qu¶, chÊt l­ỵng vµ an toµn, Ng©n hµng N«ng nghiƯp vµ Ph¸t triĨn n«ng th«n Qu¶ng tÞ ®· thùc sù t¹o ®­ỵc niỊm tin ®èi víi kh¸ch hµng vµ ngµy cµng thu hĩt thªm nhiỊu kh¸ch hµng míi. 2.3.2. Nh÷ng khã kh¨n cÇn kh¾c phơc trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh 2.3.2.1- VỊ phÝa kh¸ch hµng: §©y lµ nh÷ng tån t¹i ph¸t sinh do nh÷ng sai sãt tõ doanh nghiƯp xuÊt nhËp khÈu, thùc hiƯn qua Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn N«ng th«n Nam §Þnh. Bªn c¹nh nh÷ng doanh nghiƯp ho¹t ®éng l©u n¨m, cã tr×nh ®é kinh nghiƯm th× cịng cã kh«ng Ýt ®¬n vÞ ch­a cã kinh nghiƯm, ®éi ngị nh©n viªn tr×nh ®é ch­a cao. Nh÷ng sai sãt chđ yÕu lµ trong ph­¬ng thøc tÝn dơng chøng tõ: - §èi víi ho¹t ®éng thanh to¸n hµng xuÊt: Sai sãt phỉ biÕn nhÊt th­êng gỈp lµ ë kh©u lËp chøng tõ. C¸c ®¬n vÞ nhËp khÈu lu«n gỈp ph¶i nh÷ng v­íng m¾c trong viƯc lËp hå s¬ chøng tõ ®ßi tiỊn. Nguyªn nh©n chđ yÕu lµ do tr×nh ®é nghiƯp vơ chuyªn m«n cđa ®éi ngị c¸n bé trong ®¬n vÞ cßn non kÐm, ch­a ®¸p øng ®­ỵc yªu cÇu kh¾t khe, phøc t¹p cđa ph­¬ng thøc tÝn dơng chøng tõ. Nh÷ng sai sãt cã thĨ lµ nh÷ng lçi nhá nh­ sai chÝnh t¶, sai tªn... cho ®Õn nh÷ng thiÕu sãt chøng tõ hoỈc sai quy ®Þnh trong L/C. NÕu bé chøng tõ kh«ng hoµn h¶o sÏ bÞ tõ chèi thanh to¸n, thêi gian sưa ch÷a kÐo dµi, phÝ sưa ch÷a cao, cã nh÷ng tr­êng hỵp L/C bÞ hủ bá. - §èi víi ho¹t ®éng thanh to¸n hµng nhËp khÈu: C¸c doanh nghiƯp ViƯt Nam th­êng ph¶i ký quü L/C, do vËy c¸c doanh nghiƯp sÏ bÞ ø ®äng mét l­ỵng vèn kh«ng nhá, thêi gian ø ®äng tuú thuéc vµo thêi gian thùc hiƯn hỵp ®ång giao hµng cđa ng­êi xuÊt khÈu. Nh÷ng thiÕu sãt cđa ®¬n vÞ nhËp khÈu th­êng ch­a cã kinh nghiƯp vỊ ph­¬ng thøc L/C nªn thêi gian tõ lĩc më tíi lĩc nhËn ®­ỵc hµng kÐo dµi, hoỈc kh«ng t×m hiĨu ®­ỵc kh¶ n¨ng cđa ng­êi xuÊt khÈu nªn ®· më L/C mµ kh«ng nhËn ®­ỵc hµng. 2.3.2.2 - VỊ phÝa ng©n hµng: Quy m« ho¹t ®éng Thanh to¸n Quèc tÕ cđa Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh cßn nhá, ®©y lµ khã kh¨n chung cđa toµn bé chi nh¸nh trong hƯ thèng Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n ViƯt Nam. Kh¸ch hµng cđa Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n ch­a nhiỊu, ch­a më réng ®­ỵc m¹ng l­íi ®¹i lý vµ khèi l­ỵng s¶n phÈm dÞch vơ phơc vù cho kh¸ch hµng cßn ë møc ®é h¹n chÕ: DÞch vơ thanh to¸n thỴ, SÐc du lÞch ch­a ph¸t triĨn. MỈt kh¸c, ®Þa bµn ho¹t ®éng cđa Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh chđ yÕu lµ c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiƯp, Ýt cã c¸c doanh nghiƯp ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. §©y lµ mét khã kh¨n kh«ng nhá trong nh÷ng n¨m ®Çu thµnh lËp chi nh¸nh. Qua qĩa tr×nh ph¸t triĨn, Chi nh¸nh ®· dÇn kh¾c phơc b»ng c¸ch më réng tiÕp cËn thÞ tr­êng, thu hĩt c¸c kh¸ch hµng míi ë c¸c khu vùc kh¸c. Ngoµi ra, mét khã kh¨n n÷a lµ n¨m 2003 võa qua t¹i Nam §Þnh ®· xuÊt hiƯn mét ®èi thđ c¹nh tranh míi ®ã lµ Ng©n hµng C«ng th­¬ng Nam §Þnh. §iỊu nµy ®· gi¸n tiÕp g©y ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng Chi nh¸nh Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ Ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh. Tuy ®· cã b­íc ph¸t triĨn m¹nh nh­ng ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i vÉn cÇn cã nhiỊu thêi gian h¬n n÷a ®Ĩ tiÕp tơc kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cđa m×nh. 2.4. Nguyªn nh©n 2.4.1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan 2.4.1.1. Hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cßn nhiỊu bÊt cËp Tuy c¸c ng©n hµng cđa ViƯt Nam ®­ỵc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng trong mét thêi gian dµi: Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triĨn ViƯt Nam (26/04/1957), Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViƯt Nam 01/04/1963), Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViƯt Nam vµ Ng©n hµng N«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n ViƯt Nam (1988) nh­ng m·i ®Õn ®Çu n¨m 1998, LuËt Ng©n hµng míi ra ®êi song luËt cßn nhiỊu ®iĨm chung chung vµ khã thùc hiƯn. §èi víi ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cịng ch­a cã mét v¨n b¶n trong n­íc ®iỊu chØnh mèi quan hƯ gi÷a c¸c chđ thĨ tham gia trong khi nhiỊu quèc gia cã luËt hoỈc c¸c v¨n b¶n d­íi luËt quy ®Þnh vỊ giao dÞch tÝn dơng chøng tõu trªn c¬ së th«ng lƯ quèc tÕ cã tÝnh ®Õn ®Ỉc thï n­íc hä. Bªn c¹nh ®ã, quy chÕ qu¶n lý ngo¹i hãi cßn nhiỊu ®iĨm bÊt cËp. C¸c v¨n b¶n vỊ ph¸p lý ngo¹i hèi quy ®Þnh chång chÐo, qua nhiỊu lÇn bỉ sung, sưa ®ỉi nªn khã ¸p dơng vµ hiƯu lùc ph¸p lý ch­a cao. ViƯc chuyĨn tiỊn ra n­¬3cs ngoµi ®­ỵc quy ®Þnh chỈt chÏ víi nhiỊu thđ tơc cịng gi¸n tiÕp h¹n chÕ sù ph¸t triĨn cđa ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. Nh×n chung, n­íc ta ch­a cã khung c¬ së ph¸p lý hoµn chØnh cho ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. 2.4.1.2. Qu¶n lý vÜ m« cđa nhµ n­íc vỊ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ChÝnh s¸ch më cưa cđa nhµ n­íc ®· t¹o ®iỊu kiƯn thuËn lỵi cho c¸c ®¬n vÞ tham gia ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu nh­: thuÕ xuÊt nhËp khÈu, VAT, d¸nh¸ch c¸c mỈt hµng cÊm hoỈc h¹n chÕ xuÊt nhËp khÈu thay ®ỉi liªn tơc trong thêi gian ng¾n vµ ch­a hoµn chØnh ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi c¸c doanh nghiƯp. MỈt kh¸c, hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cđa ViƯt Nam míi chØ ë d¹ng s¬ chÕ, nguyªn liƯu th« nªn khèi l­ỵng hµng xuÊt nhiỊu nh­ng gi¸ trÞ thÊp. §iỊu nµy h¹n chÕ kh¶ n¨ng thanh to¸n quèc tÕ cđa c¸c ng©n hµng nãi chung vµ NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh nãi riªng. 2.4.1.3. H¹n chÕ vỊ tr×nh ®é, kinh nghiƯm vµ n¨ng lùc tµi chÝnh cđa c¸c doanh nghiƯp xuÊt nhËp khÈu C¶ n­íc hiƯn cã h¬n 34.000 doanh nghiƯp trong ®ã kho¶ng 3000 doanh nghiƯp quèc doanh vµ rÊt nhiỊu doanh nghiƯp t­ nh©n, c«ng ty TNHH tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nh­ng thùc lùc tµi chÝnh cđa c¸c doanh nghiƯp cßn yÕu vµ thiÕu (møc vèn b×nh qu©n 2,8 tû VND). Ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu chđ yÕu dùa vµo vèn vay cđa ng©n hµng do vËy khi kinh doanh víi n­íc ngoµi bÞ lõa ®¶o, thua lç dÉn ®Õn liªn quan trùc tiÕp tíi chÊt l­ỵng tÝn dơng vµ uy tÝn trong thanh to¸n quèc tÕ cđa ng©n hµng. Do sù yÕu kÐm vỊ tr×nh ®é nghiƯp vơ thanh to¸n cịng nh­ thiÕu th«ng tin vỊ ®èi t¸c kinh doanh cđa c¸c ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu ViƯt Nam nªn mét sè doanh nghiƯp th­êng yÕu thÕ trong ký kÕt hỵp ®ång ngo¹i th­¬ng vµ ®· chÊp nhËn nh÷ng L/C cã nh÷ng ®iỊu kho¶n bÊt lỵi cho m×nh. Mét tån t¹i ®¸ng kĨ n÷a lµ cã nh÷ng doanh nghiƯp th­êng m¾c sai sãt trong viƯc lËp c¸c chøng tõ cÇn thiÕt hoỈc kh«ng lËp ®­ỵc bé chøng tõ hoµn h¶o ®Ĩ ®ßi tiỊn. H¬n n÷a, nguyªn t¾c cđa ng©n hµng lµ nh©n viªn kh«ng ®­ỵc lµm thay kh¸ch hµng nªn viƯc thùc hiƯn nghiƯp vơ gỈp nhiỊu khã kh¨n. Mét sè doanh nghiƯp do kh«ng hiĨu hÕt c¸c quyỊn lỵi vµ nghÜa vơ cđa m×nh vµ ng©n hµng trong thanh to¸n L/C theo quy ®Þnh cđa UCP500, r»ng ng©n hµng chØ cã tr¸ch nhiƯm víi chøng tõ chø kh«ng cã tr¸ch nhiƯm víi hµng ho¸ nªn khi nhËn hµng thÊy cã thiÕu sãt th­êng khiÕu kiƯn ng©n hµng. 2.4.2. Nguyªn nh©n chđ quan 2.4.2.1. H¹n chÕ trong c«ng nghƯ thanh to¸n cđa ng©n hµng Trong qu¸ tr×nh héi nhËp gÇn ®©y, NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh ®· chĩ träng hiƯn ®¹i ho¸ c«ng nghƯ ng©n hµng, trang bÞ m¸y tÝnh hiƯn ®¹i ®ång bé trong toµn bé hƯ thèng tham gia thanh to¸n quèc tÕ. Tuy nhiªn, m¹ng SWIFT néi bé cđa ng©n hµng ®­ỵc viÕt trªn ng«n ng÷ FOXPRO nªn cßn nhiỊu h¹n chÕ. Cơ thĨ: - DƠ mÊt sè liƯu, kh«ng tiƯn Ých cho ng­êi sư dơng - Cã sù kh¸c biƯt gi÷a b¶n trªn m¸y vµ b¶n in nªn thanh to¸n viªn khã kiĨm so¸t vµ dƠ cã sai sãt. Thanh to¸n viªn ph¶i nhËp d÷ liƯu vµo c¸c tr­êng kh¸c nhau vµ nhiỊu d÷ liƯu chØ xuÊt hiƯn khi in ra giÊy (vÝ dơ: khi nhËp m· SWIFT cđa ng©n hµng, trªn m¸y kh«ng xuÊt hiƯn tªn ng©n hµng mµ chØ cã khi in ra giÊy). - TÝnh b¶o mËt kh«ng cao - Thªm vµo ®ã, th«ng tin cËp nhËt toµn hƯ thèng vµ th«ng tin n¾m b¾t t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ cđa c¸c n­íc cßn ch­a ®­ỵc kÕt hỵp khai th¸c, cËp nhËt kÞp thêi ®Ỉc biƯt lµ c¸c tin tøc liªn quan ®Õn c¸c kh¸ch hµng trong n­íc cịng nh­ quèc tÕ cßn thiÕu chÝnh x¸c vµ ch­a ®Çy ®đ. 2.4.2.2. Tr×nh ®é vµ kinh nghiƯm cđa c¸n bé thanh to¸n quèc tÕ cßn bÊt cËp Do NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh míi tham gia ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®­ỵc mét thêi gian ng¾n nªn tr×nh ®é vµ kinh nghiƯm cđa c¸n bé trong lÜnh vùc nµy cßn h¹n chÕ lµ ®iỊu khã tr¸nh khái. Kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cđa doanh nghiƯp cßn nhiỊu bÊt cËp vµ khã kh¨n v× thÕ viƯc ph©n lo¹i kh¸ch hµng ch­a ®­ỵc ®Çy ®đ cịng nh­ viƯc ®¸nh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè cßn sai lƯch so víi gi¸ trÞ thùc tÕ. Nh÷ng thiÕu sãt nµy mét phÇn ®· t¹o nh÷ng khe hë ®Ĩ doanh nghiƯp cã thĨ lỵi dơng vµ vi ph¹m cam kÕt víi ng©n hµng. Thùc tÕ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ rÊt phøc t¹p, yªu cÇu kinh nghiƯm, sù hiĨu biÕt s©u s¾c ë nhiỊu lÜnh vùc liªn quan cịng nh­ tr×nh ®é ngo¹i ng÷, chuyªn m«n cao cđa c¸n bé thanh to¸n. §éi ngị c¸n bé thanh to¸n quèc tÕ cã b»ng cÊp, nhiƯt t×nh nh­ng chđ yÕu cßn rÊt trỴ nªn kinh nghiƯm trong c«ng viƯc cßn h¹n chÕ. MỈt kh¸c, do hƯ thèng chi nh¸nh cđa ng©n hµng tr¶i réng kh¾p c¶ n­íc nªn tr×nh ®é cđa nh©n viªn nãi chung vµ nh©n viªn thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng cßn ch­a ®ång ®Ịu gi÷a c¸c chi nh¸nh vµ c¸c ng©n hµng kh¸c phÇn nµo cịng lµm gi¶m tÝnh c¹nh tranh cđa ng©n hµng. 2.4.2.3. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cđa ng©n hµng trªn thÞ tr­êng ch­a cao NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh ®­ỵc thµnh lËp vµ ®­ỵc biÕt ®Õn trªn thÞ tr­êng nh­ mét ng©n hµng ho¹t ®éng chđ yÕu trong lÜnh vùc n«ng nghiƯp, n«ng th«n. H¬n n÷a, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ míi ®­ỵc triĨn khai n¨m 1999 vµ b¾t ®Çu ph¸t triĨn n¨m 2001, do ®ã n¨ng lùc cđa ng©n hµng cßn h¹n chÕ so víi mét sè ng©n hµng trong n­íc vµ chi nh¸nh n­íc ngoµi chuyªn doanh vỊ lÜnh vùc nµy. Bªn c¹nh ®ã m¹ng l­íi ng©n hµng ®¹i lý cđa ng©n hµng so víi thêi gian ®Çu ®· rÊt ph¸t triĨn (hiƯn nay NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh cã quan hƯ ®¹i lý víi 584 ng©n hµng nh­ng so víi mét sè ng©n hµng kh¸c th× vÉn cßn khiªm tèn, vÝ dơ: Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triĨn Nam §Þnh cã quan hƯ ®¹i lý víi 754 ng©n hµng). V× vËy ng©n hµng cßn gỈp nhiỊu khã kh¨n trong viƯc lùa chän ng©n hµng ®èi t¸c vµ trong tr­êng hỵp kh«ng cã quan hƯ ®¹i lý th× NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh ph¶i th«ng qua NHNo & PTNT ViƯt Nam lµm trung gian, t¨ng chi phÝ ho¹t ®éng vµ gi¶m søc c¹nh tranh cịng nh­ uy tÝn cđa ng©n hµng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. CH¦¥NG 3 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiƯn vµ n©ng cao chÊt l­ỵng thanh to¸n quèc tÕ t¹i ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n Nam §Þnh 3.1. §Þnh h­íng ph¸t triĨn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n chi nh¸nh tØnh Nam §Þnh trong thêi gian tíi Cùng với sự tăng trưởng kinh tế, sự phát triển các mối quan hệ kinh tế đối ngoại của đất nước với trọng tâm là hoạt động XNK hàng hóa, dịch vụ. Tất yếu các hoạt động kinh doanh đối ngoại của các ngân hàng thương mại nước ta sẽ có bước phát triển mạnh mẽ về quy mô khối lượng nghiệp vụ giao dịch lẫn kim nhạch hoạt động kinh doanh. vì vậy, những sản phẩm NH cung ứng ra thị trường không chỉ bó hẹp trong hoạt động truyền thống mà cần phải đa dạng hóa caccs loại hình nghiệp vụ để đưa hoạt động ngân hàng đi xa hơn, phong phú hơn và trên một diện rộng hơn. Triển khai phương hướng nhiêm vụ ban lãnh đạo NHNo và PTNT Quảng Trị giao, cụ thể “ phát triển tốt hoạt động kinh doanh đối ngoại, nâng cao chất lượng va hiệu quả hoạt động kinh doanh tiền tệ, tìm kiếm và chú trọng tăng thêm số lượng khách hàng, nhất là khách hàng lam XNK, mỡ rộng mạng lưới thu đổi ngoại tệ “. Phòng kinh doanh đối ngoại NHNO và PTNT Quảng Trị đã xây dựng định hướng phát triển hoạt động kinh doanh đối ngoại năm 2004 như sau: - Thực hiện chỉ đạo của ban giám đốc NHNo tỉnh triển khai các hoạt động KDĐN đến các ngân hàng cấp hai loại 4, thực hiện vai trò đầu mối tạo điều kiện giúp các ngân hàng cơ sở õ phát triển nghiệp vụ KDĐN, đặc biệt nghiệp vụ chuyển tiền ngoại tệ của lao động nước ngoài về nước. - Chú trọng hơn nữa công tác tiếp thị điều tra nghiên cứu thị trường, nhu cầu khách hàng. Đối với những món L/C xuất khẩu sẽ cử cán bộ đến nhận chứng từ trực tiếp tại đơn vị, không để ngân hàng phải mang đến ngân hàng. Cố gắng nâng cao số món L/C xuất khẩu, tạo nguồn ngoại tệ cho chi nhánh. -Triển khai các nghiệp vụ mới về ngoại tệ theo chỉ đạo ngân hàng nông nghiệp Việt Nam như: thanh toán séc ngoại tệ, trước mắt là séc du lich. - Hoàn thiện và nâng cao hơn nữa tác phong làm việc công nghiệp xây dựng “ phong trào giao dịch của người cán bộ ngân hàng ” Với phương pháp hoạt động cụ thể, chi nhánh phấn đấu giữ vững và phát triển mọi mặt hoạt động KDĐN, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động chung của toàn chi nhánh. 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiƯn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n chi nh¸nh tØnh Nam §Þnh Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ lµ mét trong nh÷ng nghiƯp vơ kh«ng thĨ thiÕu ®ỵ­c trong nghiƯp vơ kinh doanh Ng©n hµng.ViƯc ph¸t triĨn ho¹t ®éng nµy lµ mét ®iỊu tÊt yÕu. Tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng trong thêi gian qua vµ ®Þnh h­íng cịng nh­ bèi c¶nh trong thêi gian tíi, em xin ®Ị xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiƯn vµ n©ng cao chÊt l­ỵng TTQT t¹i NHNN&PTNT Nam §Þnh. 3.2.1C¶i tiÕn chÊt l­ỵng nghiƯp vơ 3.2.1.1.§èi víi thanh to¸n hµng xuÊt khÈu: Ng©n hµng cã thĨ t¹o ®iỊu kiƯn cho c¸c doanh nghiƯp kinh doanh XK t¹o vèn b»ng c¸ch th­¬ng l­ỵng víi bªn ®èi t¸c n­íc ngoµi më c¸c L/C theo ®iỊu kiƯn øng tr­íc tiỊn hµng hoỈc ¸p dơng mét khung tÝn dơng cho c¸c doanh nghiƯp nµy.ViƯc hç trỵ nµy cđa Ng©n hµng sÏ giĩp cho nhµ xuÊt khÈu phơc vơ kÞp thêi thu mua hµng XK, cã thĨ chđ ®éng ký kÕt hỵp ®ång víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. 3.2.1.2.§èi víi thanh to¸n hµng nhËp khÈu: §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn th× thanh to¸n viªn cã thĨ t­ vÊn cho hä trong viƯc ký kÕt hỵp ®ång ngo¹i th­¬ng víi n­íc ngoµi víi nh÷ng ®iỊu kho¶n quan träng nhÊt cÇn cã trong ®¬n xin më L/C. Ng©n hµng cÇn ®­a ra chÝnh s¸ch ký quü linh ho¹t, v× mét chÝnh s¸ch ký quü linh ho¹t sÏ t¹o ®iỊu kiƯn cho doanh nghiƯp sư dơng vèn tèt h¬n vµ ®¶m b¶o an toµn trong kh©u thanh tãan Ng©n hµng. 3.2.2.Thùc hiƯn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng linh ho¹t 3.2.2.1.§Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c t­ vÊn cho kh¸ch hµng Ng©n hµng cã thĨ t­ vÊn cho doanh nghiƯp vỊ nh÷ng mỈt sau: *§èi víi ®¬n vÞ xuÊt khÈu: C¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu th­êng g©y rđi ro cho Ng©n hµng thanh to¸n,Ng©n hµng chiÕt khÊu khi hä lËp néi dung chøng tõ kh«ng hoµn h¶o vµ bÞ tõ chèi thanh to¸n.§Ĩ tr¸nh rđi ro nµy,Ng©n hµng cÇn t­ vÊn cho kh¸ch hµng nh÷ng vÊn ®Ị sau: - T­ vÊn cho ®¬n vÞ XK yªu cÇu bªn NK më cho m×nh mét L/C ®¶m b¶o nhÊt. - T­ vÊn cho ®¬n vÞ trong viƯc chän ng©n hµng më L/C lµ ng©n hµng thanh to¸n. - CÇn chĩ träng h¬n n÷a c«ng t¸c t­ vÊn, giĩp nhµ XK c¸ch gi¶i quyÕt khi bé chøng tõ cã sai sãt. *§èi víi ®¬n vÞ nhËp khÈu: Nhµ NK g©y rđi ro cho ng©n hµng khi hä mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n hoỈc cè t×nh vi ph¹m cam kÕt cđa m×nh trong khi ng©n hµng kh«ng yªu cÇu ký quü 100%. §Ĩ dem l¹i lỵi Ých cho nhµ NK vµ b¶o ®¶m quyỊn lỵi cho ng©n hµng cÇn t­ vÊn cho hä nh÷ng vÊn ®Ị sau: T­ vÊn cho nhµ NK nªn më lo¹i L/C nµo cã lỵi nhÊt. T­ vÊn cho nhµ NK trong viƯc ®­a c¸c ®iỊu kho¶n vµo L/C. T­ vÊn cho nhµ NK trong viƯc lùa chän thêi h¹n cđa L/C. 3.2.2.2. Cã chÝnh s¸ch kh¸ch hµng phï hỵp: Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiƯn nay, tr­íc søc Ðp cđa hƯ thèng ng©n hµng ®a d¹ng vµ phøc t¹p ®ßi hái ng©n hµng ph¶i t×m kiÕm kh¸ch hµng.Sù an toµn trong ho¹t ®«ng ng©n hµng vµo chÊt l­ỵng dÞch vơ ng©n hµng.Vµ thùc sù cã ý nghÜa khi ho¹t ®éng thanh to¸n qua ng©n hµng thùc sù ph¸t triĨn, doanh sè thanh to¸n t¨ng qua c¸c n¨m.V× vËy, c¸c biƯn ph¸p an toµn ph¶i ®­ỵc thùc hiƯn ngay trong chÝnh s¸ch kh¸ch hµng.§Ĩ hoµn thiƯn vµ ph¸t triĨn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, chÝnh s¸ch kh¸ch hµng t¹i NHNH&PTNT Nam §Þnh cã thĨ thùc hiƯn theo c¸c h­íng sau: *Chđ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng: Thu hĩt thªm kh¸ch hµng xuÊt khÈu sÏ t¹o nªn mét nguån thu ngo¹i tƯ lín vµ ®ã sÏ lµ ®iªï kiƯn tiªn quyÕt ®Ĩ ph¸t triĨn vµ n©ng cao hiƯu qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. *Ph©n lo¹i kh¸ch hµng: Ph©n lo¹i kh¸ch hµng lµ viƯc lµm b¾t buéc vµ th­êng xuyªn ®Ĩ cã chÝnh s¸ch thÝch hỵp khuyÕn khÝch ­u ®·i kh¸ch hµng vỊ l·i suÊt, thđ tơc, møc phÝ... §Ỉc biƯt ®èi víi thanh to¸n hµng xuÊt qua NHNN&PTNT Nam §Þnh th× ®­ỵc h­ëng møc l·i tiỊn vay thÊp, phÝ phơc vơ rỴ. *Tỉ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng: §©y lµ mét biƯn ph¸p cã hiƯu qu¶ cao, kh«ng nh÷ng t¹o ®­ỵc Ên t­ỵng tèt vỊ ng©n hµng mµ cßn gãp phÇn h¹n chÕ nh÷ng rđi ro trong qu¸ tr×nh thùc hƯn nghiƯp vơ ng©n hµng. Héi nghÞ kh¸ch hµng cịng lµ dÞp ®Ĩ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng th¾t chỈt h¬n n÷a quan hƯ, ®Ĩ kh¸ch hµng bµy tá nh÷ng b¨n kho¨n khĩc m¾c cđa m×nh ®èi víi nghiƯp vơ thanh to¸n, qua ®ã n©ng cao chÊt l­ỵng nghiƯp vơ ng©n hµng. 3.2.3. N©ng cao tr×nh ®é nghiƯp vơ thanh to¸n viªn Con ng­êi lu«n lµ yÕu tè gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh trong mäi hµnh ®éng. V× vËy ng©n hµng cÇn quan t©m h¬n n÷a vµ th­êng xuyªn ph¸t triĨn nguån nh©n lùc, n©ng cao tr×nh ®é nghiƯp vơ cđa c¸c thanh to¸n viªn. C¸n bé thanh to¸n Quèc tÕ cÇn ph¶i am hiĨu t­êng tËn vµ cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch mäi ®iỊu kho¶n cđa c¸c v¨n b¶n th«ng lƯ Quèc tÕ nh­: UCP 500, URC 525, ULB 1930...§ång thêi ph¶i hiĨu biÕt vỊ tËp qu¸n, ph¸p luËt vµ thùc tiƠn h¹t ®éng cđa tõng n­íc ®Ĩ cã kh¶ n¨ng t­ vÊn cho kh¸ch hµng, võa tr¸nh ®­ỵc rđi ro cho ng©n hµng. C¸n bé thanh to¸n viªn cßn ph¶i cã phÈm chÊt ®¹o ®øc, cã tinh thÇn tr¸ch nhiƯm cao, cã kinh nghiƯm trong thanh to¸n quèc tÕ. V× vËy c«ng t¸c tỉ chøc ®µo t¹o, gi¸o dơc c¸n bé ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng nhiƯm vơ hµng ®Çu nh»m n©ng cao chÊt l­ỵng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt mäi rđi ro ph¸t sinh tõ b¶n th©n NHNN & PTNT Nam §Þnh, cơ thĨ: - CÇn tiªu chuÈn ho¸ c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ b»ng viƯc ¸p dơng c¸c qui ®Þnh cơ thĨ. - §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i n©ng cao tr×nh ®é ®éi ngị c¸n bé, cËp nhËp th­êng xuyªn c¸c th«ng tin kiÕn thøc cho c¸n bé th«ng qua c¸c líp tËp huÊn, héi th¶o. Tranh thđ sù giĩp ®ì ®µo t¹o cđa ng©n hµng ®¹i lý hay tỉ chøc n­íc ngoµi. - CÇn cã qui chÕ tuyĨn chän c¸n bé míi ®Ĩ cã thĨ lùa chän ®­ỵc nh÷ng c¸n bé thùc sù cã tr×nh ®é. - Cã quy chÕ s¸t h¹ch vỊ thi chÊt l­ỵng c¸n bé thanh to¸n quèc tÕ ®Þnh kú ®Ĩ lùa chän vµ ®¸nh gi¸ tiªu chuÈn c¸n bé, tõ ®ã ®Ị b¹t bè trÝ s¾p xÕp c«ng viƯc phï hỵp víi c¸n bé. 3.2.4. §ỉi míi c«ng nghƯ ng©n hµng Xu thÕ ph¸t triĨn tÊt yÕu cđa hƯ thèng ng©n hµng ViƯt Nam lµ ph¶i nhanh chãng héi nhËp víi c¸c céng ®ång tµi chÝnh quèc tÕ. Mét tiªu chuÈn quan träng nhÊt cho sù héi nhËp ®ã lµ hƯ thèng ng©n hµng ViƯt Nam ph¶i ®­ỵc hiƯn ®¹i ho¸ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, tõ t­ duy ®Õn ho¹t ®éng thùc tiƠn, tõ thao t¸c thđ c«ng ®Õn c«ng nghƯ hiƯn ®¹i. Träng t©m ®ỉi míi c«ng nghƯ ng©n hµng ®­ỵc x¸c ®Þnh trªn hai mỈt lµ: - Mét lµ, ph¸t triĨn m¹nh mÏ c¸c nghiƯp vơ ng©n hµng, t¹o lËp sù ho¹t ®éng toµn diƯn cđa ng©n hµng hiƯn ®¹i. - Hai lµ, x©y dùng c¬ së kü thuËt hiƯn ®¹i ®Ĩ hoµ nhËp quèc tÕ. Tr­íc hÕt lµ vỊ thanh to¸n quèc tÕ, kÕ to¸n th«ng tin vµ ®iỊu hµnh. 3.2.5. Cđng cè vµ t¨ng c­êng quan hƯ ®èi ngo¹i §Ĩ gi÷ v÷ng vµ t¨ng c­êng uy tÝn ®èi ngo¹i, NHNN & PTNT Nam §Þnh cÇn thĩc ®Èy h¬n n÷a quan hƯ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®Ĩ tõ ®ã giĩp cho viƯc thanh to¸n ®­ỵc tiÕn hµnh nhanh h¬n, thuËn tiƯn h¬n, gi¶m chi phÝ khi ph¶i th«ng qua mét ng©n hµng kh¸c ®Ĩ thanh to¸n vµ tõ ®ã n©ng cao chÊt l­ỵng phơc vơ kh¸ch hµng, ®ång thêi ®Ĩ tranh thđ vèn, kû thuËt vµ kinh nghiƯm qu¶n lý tiªn tiÕn cđa ng©n hµng n­íc ngoµi. - Më réng quan hƯ quèc tÕ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng, x©y dùng vµ ph¸t triĨn mèi quan hƯ chỈt chÏ víi ng©n hµng c¸c n­íc ASEAN, ®Ỉc biƯt lµ víi ng©n hµng c¸c n­íc l¸ng giỊng ( Trung Quèc, Lµo...). - Ph¸t triĨn vµ n©ng cao m¹ng thanh to¸n quèc tÕ SWIFT ®Ĩ ®Êy nhanh chÊt l­ỵng vµ thêi gian thanh to¸n. Ph¸n ®Êu møc t¨ng tr­ëng vỊ khèi l­ỵng thanh to¸n quèc tÕ hµng n¨m ®¹t tõ 10 - 15 % trë lªn. Ta biÕt r»ng, ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i cđa NHNN & PTNT Nam §Þnh míi chÝnh thøc hoµ nhËp vµo ho¹t ®éng chung cđa ng©n hµng míi ®­ỵc kho¶ng 7 n¨m – Thêi gian nµy kh«ng ph¶i lµ dµi, mµ ®©y míi lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn, do ®ã cßn cã h¹n chÕ vỊ kinh nghiƯm, uy tÝnh. Ng©n hµng cÇn tiÕp tơc cđng cè vµ n©ng cao h¬n n÷a chÊt l­ỵng ho¹t ®éng cđa m×nh trong tÊt c¶ mäi nghiƯp vơ ®Ĩ tõng b­íc t¹o lËp uy tÝn, thu hĩt kh¸ch hµng tíi giao dÞch vµ ho¹t ®éng t¹i ng©n hµng m×nh, ®Ỉc biƯt lµ chÊt l­ỵng thanh to¸n quèc tÕ v× nã kh«ng chØ kh¼ng ®Þnh uy tÝn cđa NHNN & PTNT Nam §Þnh trong n­íc mµ ë c¶ ngoµi n­íc. Tõ ®ã, NHNN & PTNT Nam §Þnh tõng b­íc lín m¹nh vµ më réng ho¹t ®éng cđa m×nh. 3.2.6. Ph¸t triĨn ho¹t ®éng marketing trong ho¹t ®éng ng©n hµng §Ĩ cã thĨ thu hĩt ®­ỵc kh¸ch hµng tiỊm n¨ng cịng nh­ duy tr× kh¸ch hµng truyỊn thèng, ng©n hµng cÇn ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch marketing tỉng hỵp vµ ®ång bé. NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh cịng ph¶i tù ®¸nh gi¸ ®­ỵc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cđa m×nh b»ng c¸ch t×m hiĨu xem thÞ phÇn m×nh ®ang n¾m gi÷ lµ bao nhiªu, khuynh h­íng ®ã trong n¨m tíi t¨ng hay gi¶m, møc thu tõ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cđa ng©n hµng so víi c¸c ®èi thđ, viƯc më réng c¸c s¶n phÈm dÞch vơ míi ®Ĩ tõ ®ã cã thĨ ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch marketing hỵ lý nh­ vỊ c«ng t¸c tiÕp thÞ, ng©n hµng cÇn ®­a ra ch­¬ng tr×nh tµi trỵ c¸c sù kiƯn lín cđa ®Êt n­íc, qu¶ng c¸o qua truyỊn h×nh, truyỊn thanh, c¸c b¸o, t¹p chÝ, trªn m¹ng Internet h­íng dÉn râ rµng cơ thĨ mäi ho¹t ®éng dÞch vơ cđa ng©n hµng ®Ỉc biƯt lµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. Song song víi h×nh thøc qu¶ng c¸o lµ ho¹t ®éng khuyÕn m·i. §èi víi kh¸ch hµng lÇn ®Çu tham gia thanh to¸n quèc tÕ t¹i ng©n hµng nh­ më L/C hoỈc thah to¸n L/C víi tû träng lín, ng©n hµng cã thĨ nghiªn cøu gi¶m phÝ ®Ĩ t¹o kh¶ n¨ng cho kh¸ch hµng lµm quen vµ g©y Ên t­ỵng tèt víi kh¸ch hµng míi. TiÕn hµnh lËp hå s¬ nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn quan hƯ ng©n hµng tõ ®ã, ®èi víi c¸c kh¸ch hµng lín vµ truyỊn thèng, NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh nªn tỉ chøc th¨m hái chĩc mõng trong c¸c dÞp lƠ tÕt hoỈc cã c¸c dÞch vơ ®i kÌm miƠn phÝ ®Ĩ t¹o mèi quan hƯ gÇn gịi gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch hµng. H¬n n÷a, ®Þnh kú tỉ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng ®Ĩ n¾m ®­ỵc nhu cÇu qua ®ã ph©n lo¹i, rĩt ra ®­ỵc c¸ch thøc phơc vơ tõng lo¹i kh¸ch hµng. MỈt kh¸c, NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh cÇn cã biƯn ph¸p khuyÕn khÝch ®Ĩ ®éng viªn toµn thĨ c¸n bé, nh©n viªn tÝch cùc tham gia thùc hiƯn c«ng t¸c marketing ®Ĩ thu hĩt ngµy cµng nhiỊu kh¸ch hµng tiỊm n¨ng cho m×nh. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 3.3.1. VỊ phÝa c¸c doanh nghiƯp XNK C¸c ®¬n vÞ muèn tham gia XNK ph¶i cã c¸n bé chuyªn tr¸ch vỊ XNK. C¸c c¸n bé nµy cÇn ®­ỵc ®µo t¹o nghiƯp vơ ngo¹i th­¬ng, am hiĨu luËt th­¬ng m¹i quèc tÕ thanh to¸n XNK, cã n¨ng lùc trong c«ng t¸c vµ ®Ỉc biƯt ph¶i cã phÈm chÊt trung thùc trong kinh doanh. C¸c doanh nghiƯp th­êng xuyªn giao dÞch XNK víi n­íc ngoµi ®Ĩ thµnh lËp phßng xuÊt XNK chuyªn tËp trung nghiªn cøu thÞ tr­êng t×nh h×nh tµi chÝnh cđa c¸c b¹n hµng, luËt th­¬ng m¹i c¸c n­íc ®èi t¸c cịng nh­ c¸c thay ®ỉi ®iỊu kiƯn ph¸p lý trong vµ ngoµi n­íc...kh¾c phơc t×nh tr¹ng ch­a quan t©m ®ĩng møc tíi viƯc nghiªn cøu, dù b¸o ®Ĩ ®Þnh h­íng vÜ m« cịng nh­ c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n vỊ XNK cđa c¸c ®¬n vÞ nh­ hiƯn nay. §èi víi c¸c ®¬n vÞ kh«ng chuyªn vỊ XNK, ch­a cã tr×nh ®é ngo¹i th­¬ng, thÞ tr­êng ch­a quen thuéc th× nªn thuª c¸c chuyªn gia t­ vÊn hoỈc ủ th¸c cho ®¬n vÞ XNK cã uy tÝn th«ng th¹o thÞ tr­êng thùc hiƯn XNK, tuy chi phÝ cao nh­ng vÉn ®¶m b¶o an toµn. C¸c ®¬n vÞ kh«ng ngõng ®µo t¹o c¸n bé trỴ, cư c¸n bé ®i häc c¸c líp n©ng cao tr×nh ®é nghiƯp vơ do c¸c tr­êng ®¹i häc, c¸c tỉ chøc trong vµ ngoµi n­íc, tỉ chøc thuª chuyªn gia gi¶ng d¹y...nh»m giĩp c¸n bé n©ng cao nghiƯp vơ chuyªn m«n, thÞ tr­êng, tiÕp cËn víi ph­¬ng thøc thanh to¸n hiƯn ®¹i. Cã chÝnh s¸ch ®·i ngé víi c¸n bé cã n¨ng lùc, cã chÕ ®é th­ëng ph¹t nghiªm minh nh»m gi÷ c¸n bé giái, khuyÕn khÝch c¸n bªn trao ®ỉi kiÕn thøc, hoµn thµnh tr¸ch nhiƯm cđa m×nh, trung thµnh víi lỵi Ých cđa doanh nghiƯp. Trong thùc tÕ thanh to¸n víi c¸c doanh nghiƯp cÇn gi÷ ch÷ tÝn, thùc hiƯn ®ĩng c¸c cam kÕt víi ng©n hµng. C¸c doanh nghiƯp lu«n ph¶i gi÷ mèi quan hƯ chỈt chÏ víi ng©n hµng, thùc hiƯn ®ĩng c¸c chØ dÉn cđa ng©n hµng vỊ viƯc thùc hiƯn c¸c ®iỊu kho¶n cđa L/C. Khi cã tranh chÊp, doanh nghiƯp cÇn phèi hỵp chỈt chÏ víi ng©n hµng ®Ĩ t×m ra nguyªn nh©n vµ biƯn ph¸p kh¾c phơc chø kh«ng nªn quy tr¸ch nhiƯm cho kh¸ch hµng. Khi lËp bé chøng tõ thanh to¸n, c¸c ®¬n vÞ ph¶i chĩ ý ®Õn ®Ỉc ®iĨm cđa tõng lo¹i chøng tõ, nhÊt lµ nh÷ng chi tiÕt dƠ bÞ sai sãt. NÕu thùc hiƯn ®­ỵc nh÷ng ®iỊu ®ã, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cđa c¸c ®¬n vÞ sÏ cã hiƯu qu¶ cao, c«ng t¸c thanh to¸n qua ng©n hµng cịng sÏ nhanh chãng, thuËn tiƯn, h¹n chÕ rđi ro do sù yÕu kÐm vỊ tr×nh ®é nghiƯp vơ cu¶ kh¸ch hµng. 3.3.2. VỊ phÝa ng©n hµng 3.3.2.1. Hoµn thiƯn m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ Ho¹t ®éng kinh doanh tiỊn tƯ lµ lo¹i h×nh kinh doanh cã møc ®é rđi ro cao. V× vËy, ho¹t ®éng nµy ®ßi hái sù hoµn thiƯn vỊ m«i tr­êng ph¸p lý ®Ĩ gãp ph©ng thĩc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, c¶i thiƯn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, tõng b­íc thùc hiƯn kh¶ n¨ng chuyĨn ®ỉi cđa VN§ trong c¸c ho¹t ®éng ngo¹i hèi vµ hoµn thiƯn hƯ thèng qu¶n lý ngo¹i hèi cđa ViƯt Nam. CÇn cã mét sè quyÕt ®Þnh vµ h­íng dÉn vỊ mét sè nghiƯp vơ nh­ L/C chuyĨn nh­ỵng, L/C gi¸p l­ng, ph¸t hµnh b¶o l·nh theo yªu cÇu cua ng©n hµng n­íc ngoµi. §ã lµ nh÷ng c¬ së ph¸p lý quan träng ®Ĩ triĨn khai ®ång bé nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m më réng ho¹t ®éng kinh doanh cđa ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi riªng. 3.3.2.2. Hoµn thiƯn vµ ph¸t triĨn thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng HiƯn nay thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng ViƯt Nam ®­ỵc tỉ chøc vµ ho¹t ®éng theo quy chÕ sau: NHNN& PTNT ViƯt Nam tỉ chøc, gi¸m s¸t vµ ®iỊu hµnh nh»m h×nh thµnh thÞ tr­êng mua b¸n ngo¹i tƯ cã tỉ chøc gi÷a c¸c tỉ chøc tÝnh dơng lµ thµnh viªn cđa thÞ tr­êng. NHNN& PTNT ViƯt Nam tham gia vµo thÞ tr­êng víi t­ c¸ch lµ ng­êi mua b¸n cuèi cïng thùc hiƯn can thiƯp khi cÇn thiÕt, v× mơc tiªu chÝnh s¸ch tiỊn tƯ quèc gia. Song thêi gian qua, thùc tÕ thÞ tr­êng ho¹t ®éng rÊt tỴ nh¹t mµ nguyªn nh©n lµ sù mÊt c©n ®èi vỊ cung cÇu ngo¹i tƯ, chØ cã ng­êi mua kh«ng cã ng­êi b¸n, NHNN& PTNT ch­a n¾m ®­ỵc chÝnh x¸c tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cđa c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn kh«ng ®iỊu tiÕt kÞp thêi ho¹t ®éng cđa thÞ tr­êng, hoỈc cã nh÷ng thêi gian dµi c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh thiÕu hơt ngo¹i tƯ trÇm träng th× ng©n hµng cịng ch­a cã nh÷ng biƯn ph¸p g× ®Ĩ hỉ trỵ, ®Ĩ c¶i thiƯn tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cđa m×nh. V× vËy, ®Ĩ c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh n©ng cao hiƯu qu¶ kinh doanh ngo¹i tƯ, ®¸p øng yªu cÇu kinh doanh hµng nhËp khÈu th× viƯc hoµn thiƯn vµ ph¸t triĨn thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng lµ v« cïng cÇn thiÕt. Muèn lµm ®­ỵc ®iỊu nµy, chĩng ta cÇn thùc hiƯn c¸c gi¶i ph¸p sau: -Gi¸m s¸t tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cuèi ngµy cđa tõng NHNN & PTNT chi nh¸nh, kiªn quyÕt b¾t c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh ph¶i xư lý tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cđa m×nh b»ng viƯc mua b¸n ngo¹i tƯ trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. -Më réng ®èi t­ỵng tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng. HiƯn nay chØ cã héi së chÝnh cđa c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh míi lµ thµnh viªn cđa thÞ tr­êng. Nh­ng thùc tÕ c¸c chi nh¸nh cã doanh sè ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ lín cịng cã nhu cÇu kimh doanh ngo¹i tƯ nh»m mơc ®Ých phơc vơ kh¸ch hµng hoỈc cho chÝnh m×nh V× vËy cÇn më réng c¸c thµnh viªn tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng. - Ph¸t c¸c nghiƯp vơ vay m­ỵn ngo¹i tƯ, nghiƯp vơ ®Çu c¬, nghiƯp vơ tiỊn gưi qua ®ªm vµ c¸c h×nh thøc mua b¸n ngo¹i tƯ nh­: mua b¸n kú h¹n, hỵp ®ång t­¬ng lai... - CÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a vai trß cđa NHNN & PTNT chi nh¸nh trªn thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng. Trong nh÷ng tr­êng hỵp thÞ tr­êng kh«ng ®đ cã kh¶ n¨ng th× NHNN & PTNT ViƯt Nam víi vai trß lµ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n cuèi cïng ph¶i tham gia kÞp thêi ®Ĩ giĩp ®ì c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh duy tr× ®­ỵc tr¹ng th¸i an toµn ngo¹i tƯ cđa m×nh. 3.3.3.VỊ phÝa chÝnh phđ vµ c¸c nghµnh cã liªn quan 3.3.3.1.CÇn hoµn thiƯn m«i tr­êng ph¸p lý cho c¸c giao dÞch thanh to¸n XNK ViƯt nam b­íc vµo nỊn c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ hoµ nhËp vµo nỊn mËu dÞch thÕ giíi tõ cuèi thËp kû 80. Thanh to¸n hµng XNK cđa c¶ n­íc ®· t¨ng lªn kh«ng vỊ nh÷ng kinh ngh¹ch mµ cßn vỊ quy m«, chÊt l­ỵng. Nh­ng mỈt tr¸i cđa nã lµ tranh chÊp ph¸t sinh ngµy cµng nhiỊu vµ phøc t¹p. §iỊu nµy ®ßi hái sù xÐt xư c«ng minh kÞp thêi cđa c¸c c¬ quan ph¸p luËt dùa theo ph¸p luËt ViƯt Nam vµ th«ng lƯ quèc tÕ. §Ĩ c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh cã c¬ së v÷ng ch¾c b¶o vƯ ho¹t ®éng kinh doanh cđa m×nh vµ tr¸nh ®­ỵc rđi ro trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, chÝnh phhđ nªn ®­a ra nh÷ng v¨n b¶n cã tÝnh ph¸p luỈt quy ®Þnh râ mèi quan hƯ t­¬ng hỵp gi÷a luËt vµ th«ng ­íc quèc tÕ víi c¸c ®iªï luËt ViƯt Nam. Cơ thĨ: - KhÈn tr­¬ng ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý cho giao dÞch thanh to¸n XNK: Cã thĨ lµ nghÞ ®Þnh vỊ thanh to¸n quèc tÕ ®Ị cËp ®Õn mèi quan hƯ ph¸p lý gi÷a giao dÞch hỵp ®ång ngo¹i th­¬ng cđa ng­êi NK, ng­êi XK víi c¸c giao dÞch chøng tõ gi÷a c¸c ng©n hµng.Mèi quan hƯ vỊ nghÜa vơ, tr¸ch nhiƯm, quyỊn lỵi cđa nhµ NK, nhµ XK vµ c¸c ng©n hµng khi tham gia vµo c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ, vµ mèi quan hƯ nµy cịng cÇn d­ỵc ph¸p lý ho¸ trªn c¬ së mét quèc gia. - Sím ®­a ph¸p lƯnh th­¬ng phiÕu vµo thùc tiƠn: Trong thanh to¸n quèc tÕ, ®Ĩ thùc hiƯn viƯc chuyĨn t¶i ngo¹i tƯ ph¶i sư dơng nhiỊu ph­¬ng tiƯn thanh to¸n kh¸c nhau nh­: hèi phiÕu, lƯnh phiÕu, sÐc... trong ®ã hèi phiÕu lµ ph­¬ng tiƯn d­ỵc sư dơng phỉ biÕn. HiƯn nay, cã rÊt nhiỊu v¨n b¶n mang tÝnh chÊt th«ng lƯ quèc tÕ nh»m ®iỊu chØnh c¸c quan hƯ liªn quan ®Õn viƯc ph¸t hµnh vµ sư dơng sÐc vµ hèi phiÕu nh­: luËt thèng nhÊt vỊ hèi phiÕu theo c«ng ­íc Gi¬nev¬ 1930, luËt hèi phiÕu n­íc Anh n¨m 1928... Cßn ë ViƯt Nam chĩng ta ®· cã ph¸p lƯnh th­¬ng phiÕu do chđ tÞch quèc héi ký 24/12/1999 vµ cã hiƯu lùc thi hµnh tõ 1/7/2000. Tuy nhiªn cho ®Ðn nay, chÝnh phđ vÉn ch­a cã v¨n b¶n chÝnh thøc nµo h­íng dÉn thi hµnh ph¸p lƯnh nµy. - CÇn ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh tr¸ch nhiƯm kiĨm tra c¸c chøng tõ khi c¸c doanh nghiƯp xin më L/C hoỈc chuyĨn tiỊn ra n­íc ngoµi: HiƯn nay, trong thanh to¸n XNK c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh kh«ng ®­ỵc h­íng dÉn cơ thĨ viƯc kiĨm tra giÊy phÐp hỵp lƯ NK cđa c¸c kh¸ch hµng khi ph¸t hµnh L/C, dÉn ®Õn viƯc chÊp hµnh quy ®Þnh nµy gi÷a c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh cã kh¸c nhau, v× vËy hËu qu¶ tÊt yÕu lµ kh¸ch hµng lỵi dơng c¬ së nµy ®Ĩ sư dơng mét giÊy phÐp hoỈc h¹n ng¹ch NK ë nhiỊu NH kh¸c nhau ®Ĩ më L/C víi nh÷ng mơc ®Ých thiÕu trung thùc trong kinh doanh. NÕu kh¸ch hµng vay vèn më L/C, khi hµng bÞ h¶i quan ph¸t hiƯn ra sù gian lËn cđa doanh nghiƯp, hµng ho¸ kh«ng ®­ỵc th«ng quan hoỈc bÞ tÞch thu sÏ dÉn ®Õn rđi ro cho ng©n hµng. NÕu kh¸ch hµng sư dơng mét hỵp ®ång ngo¹i th­¬ng ®Ĩ thanh to¸n ra n­íc ngoµi nhiỊu lÇn nh»m mơc ®Ých rưa tiỊn hoỈc thanh to¸n tiỊn hµng nhËp lËu th× NH cã ®­ỵc miƠn tr¸ch nhiƯm kh«ng? V× vËy râ rµng cÇn cã quy chÕ v¨n b¶n h­íng ®Én c¸c NHNN & PTNT chi nh¸nh trong viƯc kiĨm tra chøng tõ hỵp ®ång ngo¹i th­¬ng cđa c¸c doanh nghiƯp khi më L/C vµ quy ®Þnh râ tr¸ch nhiƯm cđa NH, cđa doanh nghiƯp tr­íc ph¸p luËt vỊ viƯc ph¸t hµnh L/C hoỈc chuyĨn tiỊn ra n­íc ngoµi. 3.3.3.2. Hoµn thiƯn chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i nh»m ®Èy m¹nh XK Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cđa n­íc ta cho thÊy s¶n phÈm XK cđa n­íc ta cßn nghÌo lµn vµ s¶n phÈm ch­a qua chÕ biÕn vÉn chiÕm mét tû träng lín hoỈc nÕu cã chÕ biÕn th× cịng lµ nh÷ng mỈt hµng th«, s¬ chÕ. V× vËy, ®Ĩ phơc vơ cho chiÕn l­ỵc h­íng vỊ XK nh»m mơc tiªu t¨ng tr­ëng ỉn ®Þnh, bỊn v÷ng cho nỊn kinh tÕ, chĩng ta cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p sau: - §Èy m¹nh ho¹t ®éng ®èi ngo¹i, ®Ỉc biƯt lµ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i víi c¸c thÞ tr­êng lín nh­: Trung Quèc, c¸c n­íc thuéc khèi ASEAN...x©y dùng vµ ph¸t triĨn thÞ tr­êng träng ®iĨm, më réng thÞ tr­êng míi. - Khai th¸c cã hiƯu qu¶ tiỊm n¨ng vỊ tµi nguyªn, søc lao ®éng vµ ®Êt ®ai, gi¶m gi¸ thµnh hµng XK ViƯt Nam. CÇn ®Çu t­ thÝch ®¸ng vµo nh÷ng s¶n phÈm truyỊn thèng vµ cã ­u thÕ nh­: G¹o, thủ s¶n, dÇu má... - Cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ hỵp lý cho c¸c doanh nghiƯp s¶n xuÊt hµng XK, ®ỉi míi c«ng nghƯ, n©ng cao chÊt l­ỵng s¶n phÈm vµ phÊn ®Êu XK chđ yÕu c¸c mỈt hµng ®· qua chÕ biÕn. - Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng XK th«ng qua c¸c c«ng cơ qu¶n lý vÜ m« nh­: ThuÕ, trỵ gi¸... Bªn c¹nh biƯn ph¸p ®Èy m¹nh XK, nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch NK th«ng qua viƯc cÊp phÐp NK, qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch vµ c«ng cơ thuÕ nh»m h¹n chÕ NK nh÷ng mỈt hµng trong n­íc ®· s¶n xuÊt ®­ỵc. ViƯt Nam ®ang tõng b­íc hßa nhËp vµo nỊn th­¬ng m¹i quèc tÕ, v× vËy ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ NH diƠn ra s«i nỉi vµ ph¸t triĨn h¬n bao giê hÕt, ®Ỉc biƯt lµ khi cã sù hiƯn diƯn ngµy cµng nhiỊu c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c chi nh¸nh NH lín trªn thÕ giíi. 3.3.4. VỊ phÝa ng©n hµng nhµ n­íc 3.3.4.1. Hoµn thiƯn vµ ph¸t triĨn thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng tiÕn tíi thµnh lËp thÞ tr­êng hèi ®o¸i cđa ViƯt Nam. ViƯc hoµn thiƯn vµ ph¸t triĨn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ®iỊu kiƯn quan träng ®Ĩ ng©n hµng më réng nghiƯp vơ kinh doanh ngo¹i tƯ, ®¸p øng nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tƯ cđa kh¸ch hµng vµ phơc vơ nhu cÇu thanh to¸n quèc tÕ cđa ng©n hµng. §Ĩ hoµn thiƯn vµ ph¸t triĨn thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng lµm c¬ së cho viƯc h×nh thµnh thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn chØnh ë ViƯt Nam, NHNN cÇn thùc hiƯn c¸c gi¶i ph¸p: - §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tƯ, c¸c ph­¬ng tiƯn thanh to¸n quèc tÕ trªn thÞ tr­êng. Ngoµi giao dÞch chđ yÕu lµ USD hiƯn nay, c¸c ngo¹i tƯ kh¸c (EUR, GBP, JPY) cịng cÇn ®­ỵc më réng giao dÞch song song khuyÕn khÝch nghiƯp vơ chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu, hèi phiÕu ngo¹i tƯ ®Ĩ ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tƯ cđa ng©n hµng. - §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc mua b¸n ngo¹i tƯ. HiƯn nay, c¸c h×nh thøc giao dÞch ngo¹i tƯ cđa c¸c NHTM ViƯt Nam nãi chung vµ NHNo & PTNT nãi riªng míi chØ lµ lµ giao ngay, ho¸n ®ỉi. Trong thêi gian tíi, NHNN cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ ®Þnh h­íng ph¸t triĨn c¸c h×nh thøc giao dÞch kú h¹n, t­¬ng lai, quyỊn chän ®ång thêi ph¸t triĨn nghiƯp vơ vay m­ỵn ngo¹i tƯ, nhiƯm vơ tiỊn gưi qua ®ªm trªn thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng. - Ngoµi c¸c thµnh viªn hiƯn t¹i: NHNN vµ c¸c NHTM quèc doanh cịng cÇn më réng ®èi t­ỵng tham gia thÞ tr­êng liªn ng©n hµng nh­: Ng©n hµng cỉ phÇn, chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi, c¸c nhµ m«i giíi t¹o cho thÞ tr­êng sù ph¸t triĨn vỊ sè l­ỵng cịng nh­ vỊ chÊt. 3.3.4.2. ỉn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i ViƯc më réng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dơng chøng tõ ®ßi hái ph¶i cã sù ỉn ®Þnh cđa tû gi¸ hèi ®o¸i. V× vËy NHNN cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®iỊu hµnh tû gi¸ linh ho¹t, b¸m s¸t cung cÇu trªn thÞ tr­êng. §ång thêi tr¸nh nh÷ng ®iỊu chØnh bÊt ngê víi biªn ®é lín nh»m t¹o sù ỉn ®Þnh trong tû gi¸ hèi ®o¸i ®Ĩ thĩc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. KÕt luËn Lỵi Ých to lín viƯc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mang l¹i cho mçi n­íc tham gia lµ v« cïng to lín vµ kh«ng thĨ phđ nhËn ®­ỵc. Con ®­êng x©y dùng nỊn kinh tÕ ®éc lËp tù chđ c« lËp víi bªn ngoµi ®· hoµn toµn l¹c hËu. TÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, trong ®ã cã ViƯt Nam ®Ịu ®­ỵc tù do ho¸ th­¬ng m¹i, x©y dùng nỊn kinh tÕ h­íng vỊ XK ®em l¹i lỵi Ých cho quèc gia tõ ®ã t¹o ®iỊu kiƯn cho ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i trong lÜnh vùc NH ngµy cµng ®­ỵc më réng vµ ph¸t triĨn. NHNN & PTNT Nam §Þnh lµ mét ®¬n vÞ míi tham gia thanh to¸n quèc tÕ ®­ỵc 7 n¨m. Tõ nh÷ng b­íc ®Çu khã kh¨n khi míi thùc hiƯn nghiƯp vơ: thiÕu kinh nghiƯm, thiÕu vèn, thiÕu chuyªn gia...®Õn nay nhê kiªn tr× kh¾c phơc khã kh¨n, quyÕt t©m ®Èy m¹nh vµ ph¸t triĨn nghiƯp vơ, NHNN & PTNT Nam §Þnh kh«ng nh÷ng tù kh¼ng ®Þnh ®­ỵc m×nh mµ cßn v­¬n lªn ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. §Ĩ tiÕp tơc cđng cè vµ n©ng cao h¬n n÷a uy tÝn cđa m×nh trªn thÞ tr­êng trong n­íc cịng nh­ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ nãi riªng t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt. XuÊt ph¸t tõ tÝnh thiÕt thùc cđa viƯc n©ng cao chÊt l­ỵng thanh to¸n quèc tÕ víi ho¹t ®éng cđa ng©n hµng nªn em ®· chän ®Ị tµi: “Gi¶i ph¸p hoµn thiƯn ho¹t ®éng chÊt l­ỵng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN & PTNT chi nh¸nh tØnh Nam §Þnh ”. Chuyªn ®Ị nµy cđa em ®· tËp trung gi¶i quyÕt ®­ỵc c¸c vÊn ®Ị chđ yÕu sau: - Tr×nh bµy c¬ së cđa th­¬ng m¹i quèc tÕ, trªn c¬ së ®ã lµm n¶y sinh nhu cÇu thanh to¸n. Ph©n tÝch néi dung cđa tõng ®iỊu kiƯn thanh to¸n quèc tÕ. - Tr×nh bµy qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triĨn, c¬ cÊu tỉ chøc, chøc n¨ng nhiƯm vơ cđa NHNN & PTNT Nam §Þnh. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh chung cđa NHNN & PTNT Nam §Þnh, ®i s©u vµo ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ viƯc thùc hiƯn c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh. -Sau khi ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vỊ ho¹t ®éng thanh to¸n XNK t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh, em ®· ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiƯn vµ n©ng cao chÊt l­ỵng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh cïng mét sè kiÕn nghÞ lµm c¬ së cho viƯc thùc hiƯn c¸c gi¶i ph¸p ®ã. MỈc dï vËy, do cßn nhiỊu h¹n chÕ vỊ kinh nghiƯm vµ thêi gian nªn kho¸ luËn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong ®­ỵc sù gãp ý cđa thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ĩ khãa luËn cã sù hoµn thiƯn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Danh mơc c¸c ký hiƯu viÕt t¾t NHNo&PTNT : Ng©n hµng n«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n NHNN : Ng©n hµng nhµ n­íc NHTM : Ng©n hµng th­¬ng m¹i TTQT : Thanh to¸n quèc tÕ XNK : XuÊt nhËp khÈu UCP : Uniform of Customs and Practice for Documentary Credit L/C : Letter of Credit D/P : Documentary against payment D/A : Documentary against cceptance mơc lơc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: Lý luËn chung vỊ thanh to¸n quèc tÕ 3 1.1. Kh¸i niƯm thanh to¸n quèc tÕ 3 1.2. C¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ 4 1.2.1. Ph­¬ng thøc thanh to¸n chuyĨn tiỊn 4 1.2.2. Ph­¬ng thøc thanh to¸n nhê thu 6 1.2.3. Ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dơng chøng tõ 9 1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cđa ng©n hµng th­¬ng m¹i 14 1.3.1. Nh©n tè chđ quan 14 1.3.2. Nh©n tè kh¸ch quan 15 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh 16 2.1. Kh¸i qu¸t chung vỊ NHNN & PTNT Nam §Þnh 16 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triĨn 16 2.1.2. T×nh h×h ho¹t ®éng kinh doanh t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh 18 2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh 21 2.2.1. Thanh to¸n chuyĨn tiỊn 22 2.2.2. Ph­¬ng thøc nhê thu 22 2.2.2.1. Nhê thu xuÊt khÈu 22 2.2.2.2. Nhê thu nh©p khÈu 23 2.2.3. TÝn dơng chøng tõ 23 2.2.3.1. Thanh to¸n hµng xuÊt khÈu 23 2.2.3.2. Thanh to¸n hµng nhËp khÈu 24 2.3. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh 25 2.3.1. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®­ỵc 25 2.3.1.1. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ngµy cµng ®­ỵc cđng cè vµ ph¸t triĨn 25 2.3.1.2. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ gãp phÇn lµm t¨ng doanh thu cho ng©n hµng 26 2.3.1.3. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ gãp phÇn n©ng cao uy tÝn NHNN & PTNT Nam §Þnh 26 2.3.2. Nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i vµ nguyªn nh©n trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh 27 2.3.2.1. VỊ phÝa kh¸ch hµng 27 2.3.2.2. VỊ phÝa ng©n hµng 28 2.4. Nguyªn nh©n 28 2.4.1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan 28 2.4.1.1. Hµnh lang ph¸plý cho ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cßn nhiỊu bÊt cËp 28 2.4.1.2. Qu¶n lý vÜ m« cđa nhµ n­íc vỊ ho¹t ®éng xuÊt khÈu 29 2.4.1.3. H¹n chÕ vỊ tr×nh ®é, kinh nghiƯm vµ n¨ng lùc tµi chÝnh cđa c¸c doanh nghiƯp xuÊt nhËp khÈu 29 2.4.2. Nguyªn nh©n chđ quan 30 2.4.2.1. H¹n chÕ trong c«ng nghƯ thanh to¸n cđa ng©n hµng 30 2.4.2.2. Tr×nh ®é vµ kinh nghiƯm cđa c¸n bé thanh to¸n quèc tÕ cßn bÊt cËp 30 2.4.2.3. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cđa ng©n hµng trªn thÞ tr­êng ch­a cao 31 Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiƯn vµ n©ng cao chÊt l­ỵng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNN & PTNT Nam §Þnh 32 3.1. §Þnh h­íng ph¸t triĨn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NNNo & PTNT tØnh Nam §Þnh trong thêi gian tíi 32 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiƯn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh 33 3.2.1. C¶i tiÕn chÊt l­ỵng nghiƯp vơ 33 3.2.1.1. Thanh to¸n hµng xuÊt khÈu 33 3.2.1.2. Thanh to¸n hµng nhËp khÈu 34 3.2.2. Thùc hiƯn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng linh ho¹t 34 3.2.2.1. §Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c t­ vÊn cho kh¸ch hµng 34 3.2.2.2. Cã chÝnh s¸ch kh¸ch hµng phï hỵp 35 3.2.3. N©ng cao tr×nh ®é nghiƯp vơ thanh to¸n viªn 35 3.2.4. §ỉi míi c«ng nghƯ ng©n hµng 36 3.2.5. Cđng cè vµ t¨ng c­êng quan hƯ ®èi ngo¹i 37 3.2.6. Ph¸t triĨn ho¹t ®éng marketing trong ho¹t ®éng ng©n hµng 37 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 38 3.3.1. §èi víi doanh nghiƯp XNK 38 3.3.2. VỊ phÝa ng©n hµng 39 3.3.2.1. Hoµn thiƯn m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ 39 3.3.2.2. Hoµn thiƯn vµ ph¸t triĨn thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng 40 3.3.3. §èi víi chÝnh phđ vµ c¸c nghµnh cã liªn quan 41 3.3.3.1. CÇn hoµn thiƯn m«i tr­êng ph¸p lý cho giao dÞch thanh to¸n XNK 41 3.3.3.2. Hoµn thiƯn chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i nh»m ®Èy m¹nh XK 43 3.3.4. VỊ phÝa ng©n hµng nhµ n­íc 44 3.3.4.1. Hoµn thiƯn vµ ph¸t triĨn thÞ tr­êng ngo¹i tƯ liªn ng©n hµng tiÕn tíi thµnh lËp thÞ tr­êng hèi ®o¸i ViƯt Nam 44 3.3.4.2. ỉn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i 44 KÕt luËn 45