Đề tài Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại công ty vật tư hàng hoá và vận tải

hÝnh cña doanh nghiÖp nãi chung còng nh­ viÖc s­ dông vèn nãi riªng trªn c¬ së ®ã ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. MÆt kh¸c, ®Æc ®iÓm h¹ch to¸n, kÕ to¸n néi bé doanh nghiÖp lu«n g¾n víi tÝnh chÊt tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nªn còng t¸c ®éng tíi viÖc qu¶n lý vèn. V× vËy, th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n mµ th­êng xuyªn kiÓm tra t×nh h×nh sö dông vèn cña doanh nghiÖp, sím t×m ra nh÷ng ®iÓm tån t¹i ®Ó cã biÖn ph¸p gi¶i quyÕt. 3.8. C¸c nh©n tè kh¸c. Ngoµi c¸c nh©n tè kÓ trªn cßn rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè kh¸ch quan kh¸c ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp: - C¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ ®iÒu tÊt yÕu nh­ng c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ n­íc t¸c ®éng mét phÇn kh«ng nhá tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Cô thÓ h¬n tõ c¬ chÕ giao vèn, ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh, sù thay ®æi c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch cho vay, b¶o hé vµ khuyÕn kÝch nhÊp mét sè lo¹i c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh ®Òu cã thÓ lµm t¨ng hoÆc gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ ph­¬ng h­íng, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ ®Òu ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Tuú tõng doanh nghiÖp vµ tuú tõng thêi kú kh¸c nhau mµ møc ®é ¶nh h­ëng, t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè nµy cã kh¸c nhau. Ngoµi ra, ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc th× chñ tr­¬ng, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña ngµnh cïng víi quy ®Þnh riªng cña c¸c ®¬n vÞ chñ qu¶n cÊp trªn còng ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. - TiÕn bé khoa häc kü thuËt: Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khoa häc c«ng nghÖ ph¸p triÓn víi tèc ®é chãng mÆt, thÞ tr­êng c«ng nghÖ biÕn ®éng kh«ng ngõng vµ chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc lµ rÊt lín, lµn sãng chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt mÆt kh¸c, nã ®Æt doanh nghiÖp vµo m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t. Do vËy, ®Ó sö dông vèn cã hiÖu qu¶ doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ nµo vµ ph¶i tÝnh ®Õn hao mßn v« h×nh do ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt. - M«i tr­êng tù nhiªn: lµ toµn bé c¸c yÕu tè tù nhiªn t¸c ®éng ®Õn doanh nghiÖp nh­ khÝ hËu, thêi tiÕt, m«i tr­êng… C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc trong m«i tr­êng tù nhiªn phï hîp sÏ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ t¨ng hiÖu qu¶ c«ng viÖc. MÆt kh¸c, c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn cßn t¸c ®éng ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vµ c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp. TÝnh thêi vô, thiªn tai, lò lôt… g©y khã kh¨n cho rÊt nhiÒu doanh nghiÖp vµ ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. 4.Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th­êng ®Æt ra nhiÒu môc tiªu vµ tuú thuéc vµo giai ®o¹n hay ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ cã nh÷ng môc tiªu ®­îc ­u tiªn thùc hiÖn nh­ng tÊt c¶ ®Òu nh»m môc ®Ých cuèi cïng lµ tèt ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u, ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc. Mét doanh nghiÖp muèn thùc hiÖn tèt môc tiªu cña m×nh th× ph¶i ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. Trong khi ®ã yÕu tè t¸c ®éng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Nh­ phÇn trªn ta ®· tr×nh bµy hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè, do vËy doanh nghiÖp ph¶i xÐt ®Õn c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng khi t×m c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Tr­íc ®©y trong c¬ chÕ kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, doanh nghiÖp Nhµ n­íc coi nguån vèn cÊp ph¸t tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®ång nghÜa víi " Cho kh«ng " nªn khi sö dông nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng cÇn quan t©m tíi hiÖu qu¶, kinh doanh thua lç ®· cã nhµ n­íc bï ®¾p ®· g©y ra t×nh tr¹ng v« chñ trong viÖc qu¶n lý vµ s­ dungj vèn dÉn tíi l·ng phÝ vèn vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ rÊt thÊp. Theo sè liÖu thèng kª cho thÊy viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh chØ ®¹t 50% - 60% c«ng suÊt thiÕt kÕ, phæ biÕn chØ ho¹t ®éng 1 ca/ ngµy v× vËy hÖ sè sinh lêi cña ®ång vèn thÊp. Khi n­íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng xa h«Þ chñ nghÜa, c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chuyÓn m×nh theo c¬ chÕ míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. C¹nh tranh lµ quy luËt cña thÞ tr­êng, nã cho phÐp tËn dông triÖt ®Ó mäi nguån lùc cña doanh nghiÖp vµ cña toµn x· héi v× nã khiÕn cho doanh nghiÖp ph¶i lu«n tù ®æi míi, h¹ gi¸ thµnh, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i tiÕn mÉu m· chÊt l­îng s¶n phÈm ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn th­¬ng tr­êng vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u. Bëi vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cã vÞ chÝ quan träng hµng ®Çu cña doanh nghiÖp. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ ®¶m b¶o an toµn tµi chÝnh cho doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái mçt doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®Ò cao tÝnh an toµn, ®Æc biÖt lµ an toµn tµi chÝnh. §©y lµ vÊn ®Ò cã ¶nh h­ëng chùc tiÕp ®Õ sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ViÖc sö dông vèn cã hiÖu quae sÏ gióp doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng huy ®éng c¸c nguån vèn tµi trî dÔ dµng h¬n, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®­îc ®¶m b¶o, doanh nghiÖp cã ®ñ tiÒm lùc ®Î kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ mét sè rñi ro trong kinh doanh. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp doanh nghiÖp n©ng cao søc c¹nh tranh. §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu c¶i tiÕn c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ mÉu m· s¶n phÈm … doanh nghiÖp ph¶i cã vèn, trong khi ®ã vèn cña doanh nghiÖp chØ cã h¹n v× vËy n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ cÇn thiÕt. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp doanh nghiÖp ®¹t ®­îc môc tiªu t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u vµ c¸c môc tiªu kh¸c cña doanh nghiÖp nh­ n©ng cao uy tÝn s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, n©ng cao møc sèng cña ng­êi lao ®éng… V× khi ho¹t ®éng kinh doanh mang l¹i lîi nhuËn th× doanh nghiÖp cã thÓ më réng quy m« s¶n xuÊt, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ møc sèng cña ng­êi lao ®éng còng ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn. §iÒu ®ã gióp cho n¨ng suÊt lao ®éng còng ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn. §iÒu ®ã gióp cho n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp ngµy cµng n©ng cao, t¹o sù ph¸t triÓn cho doanh nghiÖp vµ c¸c ngµnh liªn quan. §ång thêi nã còng lµm t¨ng c¸c kho¶n ®ãng gãp cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Nh­ vËy, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng mµ nã cßn ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ toµn x· héi. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m ra c¸c biÖn ph¸p phï hîp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. PhÇn II Ph©n tÝch thùc tr¹ng sö dông vèn vµ c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i I.T×nh h×nh ®Æc ®iÓm chung cña c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i. C«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ vÒ tµi chÝnh, cã tµi kho¶n vµ con dÊu riªng, d­íi sù qu¶n lý trùc tiÕp cña tæng c«ng ty vËt t­ n«ng nghiÖp - Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. - Trô së chÝnh cña c«ng ty ®Æt t¹i: Sè NguyÔn C«ng Trø - Hai Bµ Tr­ng - Hµ néi. - Chi nh¸nh Thµnh phè H¶i Phßng ®Æt t¹ sè 04B TrÇn Phó - H¶i phßng - Chi nh¸nh Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®Æt t¹ sè 11 - ®­êng X« ViÕt NghÖ TÜnh - QuËn B×nh Th¹ch - Thµnh phè Hå ChÝ Minh. Chøc n¨ng ngµnh nghÒ cña c«ng ty: - Kinh doanh vËt t­ hµng ho¸ phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp - Kinh doanh vËn t¶i ®­êng bé. - S¶n xuÊt bao b×. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c«ng ty. C«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 09/NN TCCB/Q§ ngµy 06/11/1993 cña Bé N«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm (nay lµ bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ) C«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp cã tµi kho¶n vµ con dÊu riªng. Do x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, nhu cÇu s¶n phÈm hµng ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn, nhu cÇu s¶n phÈm hµng hãa ngµy cµng ph¸t triÓn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp muèn cã vÞ thÕ trªn thÞ tr­êng cÇn cã nhiÒu mÆt hµng chÊt l­îng ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. Tr­íc ®©y c«ng ty chØ kinh doanh ®¬n thuÇn c¸c mÆt hµng phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh doanh vËn t¶i. HiÖn nay theo quyÕt ®Þnh sè 79 H§QT/Q§ ngµy 19 /11/1997 cña æng c«ng ty vËt t­ n«ng nghiÖp - Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cho phÐp c«ng ty ®Çu t­ x©y dùng d©y truyÒn s¶n xuÊt bao PP th«ng dông c«ng suÊt 6.000.000 bao/n¨m ®Ó më réng thÞ tr­êng vµ ®¸p øng mét phÇn vÒ nhu cÇu cña ngµnh. 2. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. a. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý Qu¶n lý lµ yÕu tè quan träng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ qu¶n lý tèt s¶n xuÊt, C«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i ®­îc tæ chøc theo nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, thùc hiÖn chÕ ®é thñ tr­ëng qu¶n lý, ®iÒu hµnh trong s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së thùc hiÖn quyÒn lµm chñ tËp thÓ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty gän nhÑ, tæ chøc ®iÒu hµnh chung mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty mµ gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc chÞu mäi tr¸ch nhiÖm víi Nhµ n­íc. S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty Ban gi¸m ®èc Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh Phßng KÕ ho¹ch kinh doanh XNK hµnh chÝnh Phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n chøc hµnh chÝnh Ban ®¹i lý vËn t¶i Tæ chøc hµnh chÝnh Chi nh¸nh thµnh phè H¶i Du¬ng Tæ chøc hµnh chÝnh X­ëng s¶n xuÊt bao b× Tæ chøc hµnh chÝnh Chi nh¸nh Thµnh phè Hå ChÝ M×nh Tæ chøc hµnh chÝnh Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, gióp viÖc cho Gi¸m ®èc cã mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kinh doanh, mét kÕ to¸n tr­ëng mét trî lý kÕ ho¹ch, mét hÖ thèng phßng ban chøc n¨ng vµ ph©n x­ëng s¶n xuÊt bao b×. VÒ chøc n¨ng c¸c phßng ban cã nhiÖm vô theo dâi, ®«n ®èc ph¶i h­íng dÉn, kiÓm tra vÒ viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh doanh , tiÕn ®é qu¶n lý c¸c chi nh¸nh, ph©n x­ëng gióp phô tr¸ch chi nh¸nh vµ qu¶n ®èc ph©n x­ëng n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tæ chøc ghi chÐp phôc vô cho viÖc chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh vµ thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ. Tæng sè CBCNVC cña c«ng ty ( Kh«ng kÓ lùc l­îng lao ®éng hîp ®ång thêi vô ng¾n h¹n ) lµ: 95 ng­êi. - Lao ®éng gi¸n tiÕp: 22 ng­êi - Lao ®éng trùc tiÖp : 73 ng­êi. Trong ®ã 35% tr×nh ®é §¹i häc vµ trung cÊp hiÖn cã 20% ®ang theo häc c¸c líp t¹i chøc vµ n©ng cao, tÊt c¶ ®Òu cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc, ®é tuæi b×nh qu©n lµ 32. VÒ tr×nh ®é chuyÓn m«n nghiÖp vô: C¸n bé l·nh ®¹o qu¶n lý c«ng ty ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc, cã nhiÒu n¨m kinh nghiÖm qu¶n lý, kinh doanh thÝch øng nhanh víi ch¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. ThÞ tr­êng s¶n phÈm s¶n xuÊt cña c«ng ty lµ c¸c ®¬n vÞ gia c«ng chÕ biÕn ®ãng gãi n«ng thæ s¶n, vËt t­ n«ng nghiÖp, phßng chèng b·o lôt.v.v II. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i 1. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong vµi n¨m gÇn ®©y: Trong nh÷ng n¨m qua, ®­îc sù chØ ®¹o th­êng xuyªn, trùc tiÕp cña Bé c«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cïng víi sù gióp ®ì rÊt lín cña tæng c«ng ty vËt t­ n«ng nghiÖp vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt vµ ®Çu t­ mua s¾m, thiÕt bÞ tiªn tiÕn nªn doanh nghiÖp ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Tuy nhiªn, do sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ta cã thÓ thÊy râ h¬n th«ng qua mét sè chØ tiªu sau: KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m 1998, 1999, 2000 §¬n vÞ : TriÖu ®ång STT ChØ tiªu N¨m Tû lÖ 1998 1999 2000 99/98 00/99 1 Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng 13.968 20.790 20.441 148,84 98,32 2 Doanh thu 13.087 20.453 16.875 156,28 82,51 3 Doanh thu thuÇn 12.945 20.290 15.925 156,74 78,49 4 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 235 288 -1.283 122,55 - 5 Tû suÊt LN/DTT x 100 1,82 1,42 -8,057 - - 6 Nép NSNN 606 1.345 1.153 221,95 85,72 7 Tæng quü l­îng 1.554 2.198 2.002 141,44 91,08 8 TNBQ 1 ng­êi / 1 th¸ng 0,67 0,88 0,615 131,34 69,89 Tõ n¨m 1999 trë vÒ tr­íc doanh nghiÖp lu«n lµm ¨n cã l·i, gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng n¨m sau t¨ng so víi n¨m tr­íc. N¨m 1999 gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng ®¹t 20.790 triÖu ®ång, gi¸ trÞ s¶n l­îng b»ng 148m 84% so víi n¨m 1998 t¨ng 6.822 triÖu ®ång. Doanh thu x­ëng qua c¸c n¨m cô thÓ n¨m 1999 doanh thu t¨ng 14913 triÖu ®éng b»ng 156,28% so víi n¨m 1998, lîi nhuËn t¨ng 22,55% so víi n¨m 1998 t¨ng lªn 739 triÖu ®ång. §êi sèng c«ng nh©n viªn ®­îc c¶i thiÖn dÇn, tæng quü l­¬ng n¨m 1999 b»ng 141,44% so víi n¨m 1998, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng lªn 131,34% so víi n¨m 1998. Nãi chung ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty vÉn lu«n cã l·i n¨m 1998 lîi nhuËn tr­íc thuÕ lµ 235 triÖu ®ång, n¨m 1999 lµ 288 triÖu ®ång, tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu ë møc, 42 - 1,82 ( cø 100 ®ång doanh thu ®­îc 1,42 - 1,82 ®ång lîi nhuËn). Tuy vËy, n¨m 1999 tû suÊt lîi nhuËn gi¶m do tèc ®é t¨ng doanh thu lín h¬n tèc ®é t¨ng lîi nhuËn. B­íc sang n¨m 2000, dï cã nhiÒu cè g¾ng song gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng chØ ®¹t ®­îc 20.441 triÖu ®ång b»ng 98,32% so víi n¨m 1999. Doanh thu gi¶m m¹nh (gi¶m 3.578 triÖu ®ång ) b»ng 82,51% so víi n¨m 1998. Doanh nghiÖp bÞ lç 1.283 triÖu ®ång, nép NSNN chØ ®¹t 48,45% kÕt ho¹ch Tµi liÖu tµi chÝnh c«ng ty qua c¸c n¨m. TT ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m Chªnh lÖch 1999/1998 Chªnh lÖch 2000/1999 1998 1999 2000 TuyÖt ®èi % TuyÖt ®èi % 1 Tæng tµi s¶n Tr.® 14.864 21.614 30.810 6.750 45,41 9.196 42,55 2 Tµi s¶n l­u ®éng " 2.996 10.412 17.694 7.416 247,5 7.282 69,94 3 Vèn b»ng tiÒn " 173 2.073 1.259 1.900 1098 -814 -39,27 4 Tµi s¶n cè ®Þnh " 10.640 11.202 13.117 562 5,28 1.915 17,1 5 Tæng nguån vèn " 14.864 21.614 30.810 6.750 45,41 9.196 42,55 6 Nî ph¶i tr¶ " 9.190 16.979 27.647 7.789 84,76 10.668 62,83 7 Nî ng¾n h¹n " 2.785 12.729 19.677 9944 357,1 6.948 54,58 8 Vèn chñ së h÷u " 5.674 4.635 3.163 -1.039 -18,3 -1.472 -31,76 9 Tû suÊt tµi trî (8)/(5)% % 38,17 21,44 10,27 - - - - 10 Tû suÊt ®Çu t­ (4)/(1)% % 71,58 51,83 42,57 - - - - 11 Tû lÖ (6)/(1) - 61,83 78,56 89,73 - - - - 12 Tû suÊt TTNH(2)/(7) - 1,08 0,82 0,899 - - - - 13 Tû suÊt TT tøcthêi(3)/(7) - 0,062 0,163 0,064 - - - - Qua nh÷ng sè liÖu tÝnh to¸n trªn ®©y ta cã thÓ thÊy ®­îc kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty trong 3 n¨m gÇn ®©y. Tr­íc hÕt tæng tµi s¶n vµ tæng nguån vèn cña doanh nghiÖp liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m, n¨m 2000 tæng tµi s¶n t¨ng 42,55% so víi n¨m 1999 vµ n¨m 1999 t¨ng 45,41% so víi n¨m 1998. Gi¸ trÞ tæng tµi s¶n t¨ng tõ 14.864 triÖu ®ång lªn 30.810 triÖu ®ång gÊp h¬n 2 lÇn, ®iÒu ®ã cho thÊy doanh nghiÖp ®· cã nhiÒu cã g¾ng trong vèn huy ®éng vèn tµi trî cho c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn, viÖc t¨ng tµi s¶n còng nh­ nguån vèn cña c«ng ty ®· thùc sù hîp lý hay ch­a th× ta sÏ ph©n tÝch cô thÓ h¬n trong nh÷ng phÇn sau ë ®ay ta xem xÐt mét sè chØ tiªu tµi chÝnh ®Ó cã mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. VÒ tû suÊt tµi trî n¨m 1998 chØ tiªu nµy lµ 38,171% ®Õn n¨m 1999 gi¶m xuèng cßn 10,27%. Trong khi tæng nguån vèn t¨ng nhanh mµ nguån vãn chñ së h÷u l¹i cã xu h­íng gi¶m dÇn, sù biÕn ®éng nh­ vËy lµ kh«ng hîp lý, nã cho thÊy møc ®é ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ thÊp. VÒ tû suÊt ®Çu t­, n¨m 1998 tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tíi 71,58% vµ tû träng nµy gi¶m dÇn n¨m 1999 lµ 51,83% ®Õn n¨m 2000 lµ 42,57%. Ngoµi ra, tû träng nî ph¶i tr¶ tiÒn tæng tµi s¶n t¨ng nhanh qua c¸c n¨m, n¨m 2000 tû träng nµy lµ 89,73% lµ qu¸ lín so víi kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, tû träng nµy t¨ng lªn 1,45 lÇn so víi n¨m 1998. §iÒu nµy dÔ thÊy v× nî ph¶i tr¶ cña c«ng ty liªn tôc t¨ng n¨m 1999 tû lÖ nµy, t¨ng 84,76% so víi n¨m 1998, n¨m 2000 t¨ng lªn 62,83% so víi n¨m1999. Vèn kinh doanh cña c«ng ty chñ yÕu lµ vèn vay do ®ã tiÒn l·i ph¶i tr¶ cao mµ thùc tÕ viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty chñ yÕu lµ vèn vay do ®ã tiÒn l·i ph¶i tr¶ cao mµ thùc tÕ viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty gÆp nhiÒu bÊt lîi do ®· ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. Tû suÊt thanh to¸n ng¾n h¹n cña c«ng ty n¨m 1999, 2000 chØ ®¹t nøc 0,8 do ®ã c«ng ty rÊt khã kh¨n ®Ó thanh to¸n nh÷ng kho¶n nî ng¾n h¹n trong vßng mét n¨m hay mét chu kú kinh doanh. Trong 3 n¨m 1998, 1999, 2000 tû suÊt thanh to¸n tøc thêi cña doanh nghiÖp Ýt cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ngay tån quü tiÒm mÆt cña doanh nghiÖp lµ rÊt thÊp. Vèn ho¹t ®éng thuÇn b»ng tµi s¶n l­u ®éng - nî ng¾n h¹n vèn l­u ®éng thuÇn cña doanh nghiÖp ch­a ®¸p øng ®ñ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. N¨m1999 vèn l­u ®éng thuÇn lµ (- 2.115 ), n¨m 2000 lµ ( -1983 ) t×nh tr¹ng nµy ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c«ng ty, cÇn cã sù ®iÒu chØnh ®Ó duy tr× møc vèn lu©n chuyÓn thuÇn hîp lý. Bªn c¹nh ®ã, hiÖu qu¶ sö dông vèn n¨m 2000 còng gi¶m m¹nh so v¬i c¸c n¨m tr­íc. HiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty. §¬n vÞ: triÖu ®ång STT ChØ tiªu ®¬n vÞ 1998 1999 2000 1 Doanh thu T /§ 13.087 20.453 16.875 2 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ " 235 288 - 1.283 3 Lîi nhuËn sau thuÕ " 176 216 - 4 Tæng tµi s¶n " 14.864 21.614 30.813 5 Vèn chñ së h÷u " 5.674 4.653 3.163 6 HiÖu suÊt sö dông TTS: (1) " 0,88 0,95 0,55 7 Doanh lîi vèn (4)/ (2)% " 1,58 1,33 - 4,16 8 Doanh lîi vèn CSH (5)/ (3)% " 3,1 4,66 - N¨m 1999, hiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n lµ 0,98 t¨ng 7% so víi n¨m 1998, nã cho biÕt mét ®ång tµi s¶n ®em l¹i cho doanh nghiÖp 0,95 ®ång doanh thu, nh­ng ®Õm n¨m 2000 mét ®ång tµi s¶n chØ thuª vÒ 0,55 ®ång doanh thu. Doanh lîi vèn n¨m 1999 tuy cã gi¶m víi n¨m 1998 nh­ng 100 ®ång vèn bá ra kinh doanh vÉn thu ®­îc 1,33 ®ång lîi nhuËn. N¨m 2000 doanh nghiÖp bÞ lç 1.283 triÖu ®ång kh«ng nh÷ng gi¶m hiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n mµ møc sinh lêi cña ®ång vèn còng bÞ gi¶m m¹nh: 100 ®ång vèn kinh doanh bÞ lç 4,16 ®ång, hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty n¨m 2000 lµ rÊt thÊp, kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn doanh nghiÖp. Qua nh÷ng chØ tiªu ph©n tÝch s¬ bé trªn ®©y cã thÓ thÊy r»ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n. Ngoµi nh÷ng bÊt lîi do ®iÒu kiÖn kh¸ch quan mang l¹i th× ho¹t ®éng qu¶n lý vµ sö dông vèn cña doanh nghiÖp còng t¸c ®éng kh«ng nhá. Do vËy, cÇn ®i s©u ph©n tÝch chi tiÕt ®Ó thÊy ®­îc nh÷ng mÆt m¹nh vµ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ ®Ó cã gi¶i ph¸p kÞp thêi vµ hiÖu qu¶. 2. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i 2.1. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh t¹i c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp ta c¨n cø vµo n¨ng lùc ho¹t ®éng cña tµi s¶n cè ®Þnh qua c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, møc sinh lêi tµi s¶n cè ®Þnh… HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh §¬n vÞ triÖu ®ång STT ChØ tiªu N¨m %T,G %T,G 99/98 00/99 19998 1999 2000 1 Doanh thu thÇn 12.945 20.209 15.925 56,74 - 21,51 2 LN tr­íc thuÕ 235 288 - 1.283 53 - 545,4 3 NG b×nh qu©n TSC§ 12.561, 16.498 17.813, 22,55 7,97 4 VC§ b×nh qu©n 9.175,5 10.921 12.159, 31,34 11,34 5 HiÖu qu¶ sö dông TSC§ 1,031 1,230 0,896 19,30 -27,32 6 Søc sinh lîi cña TSC§ 0,019 0,017 - 0,027 -10,53 - 523,5 7 SuÊt hao phÝ TSC§ 0,97 0,813 1,199 -16,19 37,64 8 HiÖu suÊt sö dông VC§ 1,411 1,858 1,310 31,68 - 24,49 9 HiÖu qu¶ sö dông VC§ 0,026 0,026 - 0,106 0 - 507,7 So víi n¨m 1998, chØ tiªu míi sinh lîi nhuËn tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m ®i 10,53%, tuy nhiªn hiÖu suÊt sö dông cña tµi s¶n c« ®Þnh vÉn t¨ng lªn 0,199 ®ång doanh thu thuÇn / 1 ®ång TSC§ vµ suÊt hao phÝ TSC§ gi¶m xuèng, n¨m 1998 ®Ó cã 1 ®ång doanh thu thuÇn doanh nghiÖp ph¶i bá ra, 0,97 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§, ®Õn n¨m 1999 c«ng ty chØ ph¶i bá ra 0,813 ®ång, c«ng ty ®· tiÕt kiÖm ®­îc trªn 3 tû ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh nhê viÖc n©ng cao hiÖu suÊt sö dông TSC§. §iÒu nµy dÔ hiÓu v× trong n¨m 1999 doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ thªm m¸y mãc thiÕt bÞ míi nguyªn gi¸ b×nh qu©n t¨ng lªn 31,34% nªn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña TSC§ t¨ng lªn khiÕn doanh thu thuÇn t¨ng lªn 56,74% so víi n¨m 1998, nh­ng søc sinh lîi cña TSC§ l¹i gi¶m xuèng. N¨m 1999, do c«ng ty ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ nªn doanh thu t¨ng lªn 56,74% nh­ng do lò lôt ë trong miÒn nam kÐo dµi lµm t¨ng chi phÝ ngoµi dù kiÕn lµm cho tû lÖ l·i ®Þnh møc gi¶m xuèng, nªu lîi nhuËn kh«ng t¨ng lªn t­¬ng øng víi tèc ®é t¨ng doanh thu. Còng v× thÕ mµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp kh«ng t¨ng lªn so víi n¨m 1998: mét ®ång vèn cè ®Þnh ®em l¹i 0,026 ®ång lîi nhuËn b»ng n¨m 1998 mÆc dï hiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh t¨ng lªn 31,68% (mét ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n mang l¹i 1,858 ®ång doanh thu thu, t¨ng lªn 0,447 ®ång. Sang n¨m 2000, hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp bÞ gi¶m m¹nh, søc sinh lîi cña TSC§ gi¶m tíi 523,5% so víi n¨m 1999, mét ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ bÞ lç 0,072 ®ång hiÖu suÊt sö dông TSC§ gi¶m 27,32% so víi 1999, suÊt hao phÝ TSC§ t¨ng lªn 37,64% ®Ó cã mét ®ång doanh thu thuÇn doanh nghiÖp ph¶i bá ra 1,119 ®ång nguyªn gi¸ TSC§ t¨ng lªn 0,306 ®ång/1 ®ång doanh thu). N¨m 2000, doanh nghiÖp tiÕp tôc ®Çu t­ thªm ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ t¨ng lªn 7,97% so víi n¨m 1999, nh­ng hiÖu suÊt sö dông TSC§ l¹i gi¶m xuèng. Nguyªn nh©n lµ do ph­¬ng tiÖn míi ch­a ph¸t huy ®­îc hÕt c«ng suÊt trong khi vÉn tÝnh khÊu hao lín, møc khÊu hao n¨m 2000 lµ 2.644 triÖu ®ång chiÕm 16,6% doanh thu. Trong khi ®ã c«ng ty vÉn ph¶i tr¶ l·i ng©n hµng n¨m 2000 lµ 1.547 triÖu ®ång chiÕm 2.644 triÖu ®ång chiÕm 16,6% doanh thu. Trong khi ®ã c«ng ty vÉn ph¶i tr¶ l·i ng©n hµng n¨m 2000 lµ 1.547 triÖu ®ång chiÕm 9,17% doanh thu. TÊt c¶ c¸c yÕu tè ®ã ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. Tuy vËy, trong thêi gian tíi nh÷ng ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ m¸y mãc thiÕt bÞ míi ®Çu t­ sÏ ph¸t huy n¨ng l­cj s¶n xuÊt, doanh nghiÖp sÏ khai th¸c sö dông ë møc cao h¬n t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu suÊt sö dông ë møc cao h¬n t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh còng nh­ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. Trªn ®©y lµ nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i. §Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp mét trong nh÷ng ho¹t ®éng mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m ®ã lµ c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o toµn vèn cè ®Þnh vµ ®Çu t­ ®æi míi TSC§ cña doanh nghiÖp. 2.2 HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i: §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp ta dïng c¸c chØ tiªu nh­ søc sinh lêi, hÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng vµ c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng vµ c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng nh­ sè vßng quay vèn l­u ®éng, thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn. HiÖu Qu¶ sö dông vèn l­u ®éng tt ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m Tû lÖ t¨ng gi¶m 99/98 Tû lÖ t¨ng gi¶m 00/99 1998 1999 2000 1 Doanh thu thuÇn Tr.® 12.945 20.290 15.925 56,74 -21,51 2 LN Tr­íc thuÕ " 235 288 -1.283 22,55 -689,04 3 VL§ b×nh qu©n " 2.058 6.704 14.053 225,8 109,6 4 Søc sinh lîi cña VL§: (2)/(3) " 0,114 0,043 -0,09 -62,28 -309,3 5 HÖ sè ®¶m " 0,159 0,33 0,88 107,55 166,67 6 Sè vßng quay VL§ Vßng 6,29 3,027 1,133 -51,88 -62,57 7 Thêi gian 1 vßng lu©n chuyÓn Ngµy 57,23 118,93 317,74 107,81 167,17 Ta nhËn thÊy søc lêi cña vèn l­u ®éng liªn tôc gi¶m qua c¸c n¨m n¨m 99 so vín n¨m 98 søc sinh lêi cña vèn l­u ®éng cña vèn gi¶m xuèng 1 ®ång vèn l­u ®éng b×nh qu©n chØ ®em l¹i 0,043 ®ång lîi nhuËn gi¶m 62,28%. Sang n¨m 2000 c«ng ty bÞ lç tíi 1.283 triÖu ®ång ®· lµm cho søc sinh lêi cña vèn l­u ®éng gi¶m m¹nh: Mét ®ång vèn l­u ®éng b×nh qu©n bÞ lç 0,09 ®ång vµ søc sinh lîi gi¶m 309,3% so víi n¨m 99 hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng n¨m 2000 rÊt thÊp doanh nghiÖp ®· kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn. L­u ®éng b×nh qu©n vÉn liªn tôc t¨ng nh­ng víi s¶n xuÊt cña vèn l­u ®éng l¹i cã chiÒu h­íng gi¶m xuèng, th«ng qua hÖ sé ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng cho ta biÕt cã mét ®ång doanh thu thuÇn th× ph¶i bá ra bao nhiªu ®ång vèn l­u ®éng, tõ sè liÖu trªn cho ta thÊy, hÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng t¨ng víi tèc ®é ngµy cµng nhanh: N¨m 1999 hÖ sè nµy t¨ng lªn 107,55% vµ n¨m 2000 t¨ng lªn 166,67% so víi n¨m 99. NÕu nh­ n¨m 98 ®Ó cã mét ®ång doanh thu thuÇn th× doanh nghiÖp chØ ph¶i bá ra 0,03 ®ång, cßn 2000 ph¶i bá ra 0,88 ®ång. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng t¨ng cao chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cµng thÊp, kh«ng tiÕt kiÖm ®­îc vèn l­u ®éng. Ngoµi chØ tiªu trªn ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ta ph¶i xÐt ®Õn sè vßng quay cña vèn l­u ®éng vµ thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng v× nã gióp ta thÊy ®­îc kh¶ n¨ng quay vßng vèn cña doanh nghiÖp. Tõ n¨m 98 trë l¹i ®©y sè vßng quay cña vèn l­u ®éng gi¶m dÇn, trong n¨m 98 vèn l­u ®éng quay ng­îc h¬n 6 dßng nh­ng ®Õn n¨m 2000 vèn l­u ®éng chØ quay ®­îc h¬n 1 vßng, doanh thu thu vÒ rÊt thÊp gi¶m 21,51% so víi n¨m 99 vÒ sè tuyÖt ®èi 4.365 triÖu ®ång, trong khi ®ã vèn l­u ®éng b×nh qu©n l¹i t¨ng lªn 109,6% so víi n¨m 99 ®iÒu ®ã chøng tá tèc ®é doanh thu thuÇn ®· kh«ng t¨ng lªn t­¬ng øng víi tèc ®é t¨ng vèn l­u ®éng lµm gi¶m sè vßng quay cña vèn. §ång thêi, thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng còng t¨ng lªn, n¨m 1998 thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn lµ 57,23 ngµy n¨m 1999 chØ tiªu nµy lµ 118,93 ngµy vµ n¨m 2000 thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn kÐo dµi tíi 317,74 ngµy. §iÒu ®ã cho ta thÊy viÖc thu håi vèn l­u ®éng rÊt chËm vµ nã ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Së dÜ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp n¨m 2000 l¹i gi¶m thÊp nh­ vËy lµ do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n nh­ng nguyªn nh©n quan träng nhÊt lµ sù bÊt ®Þnh, kh«ng th­êng xuyªn cho viÖc c«ng ty ®­îc thanh to¸n c¸c kho¶n nî vµ ph¶i th­êng xuyªn duy tr× mét khèi l­îng lín hµng ho¸ vËt t­ bÞ ø ®äng ë c¸c chi nh¸nh ë c«ng ty. III. nhËn xÐt ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty hµng hoµ vµ vËn t¶i 1.Nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc cña c«ng ty vËt t­ hµng hãa vµ vËn t¶i. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã tÝnh c¹nh tranh ngµy cµng quyÕt liÖt, ban l·nh ®¹o c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i ®· tá râ b¶n lÜnh kinh doanh cña m×nh trong viÖc dÉn d¾c c«ng ty tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §­îc sù l·nh ®¹o s¸t sao cña Bé vµ tæng c«ng ty nªn c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i lu«n hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v­ît mùc chØ tiªu trªn giao, ®ãng gãp ®Çy ®ñ mäi nghÜa vô víi nhµ n­íc. Víi chiÕn l­îc kinh doanh t¸o b¹o c«ng ty tõ mét doanh nghiÖp nhá ®· ph¸t triÓn ®Æt c¸c chi nh¸nh ë thµnh phè lín, t¹o cho doanh nghiÖp cã ®Þa bµn ho¹t ®éng rÊt réng, lµ c¬ héi ®Ó doanh nghiÖp cã nhiÒu ®èi t¸c kinh doanh ngoµi ra n¨m 98 doanh nghiÖp cßn thµnh lËp thªm mét x­ëng s¶n xuÊt bao b× PP phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho con em c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c¬ quan vµ mét sè ®èi t­îng lao ®éng ë gÇn c«ng ty. C«ng ty ®· chñ ®éng ®Çu t­ ®­a c¸n bé trong c«ng ty ®i ®µo t¹o båi d­ìng n¨ng lùc qu¶n lý vµ c¶ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, t¹o cho c«ng ty mét ®éi ngò c¸n bé v÷ng vµng vµ chuyªn m«n, n¨ng lùc tèt vÒ qu¶n lý tèt gióp cho c«ng ty ®øng v÷ng vµ ph¸t triªn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C«ng ty ®· tõng b­íc n©ng cao thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¶m b¶o mäi chÕ ®é chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ®· ®Ò ra. 2. Nguyªn nh©n cña tån t¹i: Do c«ng ty cã chi nh¸nh ë H¶i Phßng vµ chi nh¸nh ë thµnh phè Hå ChÝ Minh cho nªn viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ khã kh¨n. Khã kh¨n nhÊt lµ huy ®éng vèn l­u ®éng ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. Trong phÇn ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ cña c«ng ty cho thÊy viÖc ®¶m b¶o thanh to¸n cña c«ng ty rÊt khã kh¨n. C¸c hÖ sè thanh to¸n tøc thêi vµ thanh to¸n ng¾n h¹n ë møc ®¸ng lo ng¹i. T×nh tr¹ng nµy g©y rñi ro mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nÕu c«ng ty vÊp ph¶i nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. ViÖc ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh ë n¨m 2000 võa qua kh«ng ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ nh­ mong muèn, hiÖu suÊt vµ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®Òu gi¶m m¹nh kh«ng nh÷ng kh«ng thu håi ®­îc vèn mµ cßn bÞ lç. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do trang thiÕt bÞ ®Çu t­ ch­a ph¸t huy ®­îc hÕt kh¶ n¨ng lùc s¶n xuÊt trong khi vÉn tÝnh khÊu hao ë møc cao. Ngoµi ra, trong viÖc tÝnh khÊu hao t¹o nguån vèn t¸i s¶n xuÊt cè ®Þnh, doanh nghiÖp míi chØ thùc sù chó ®Õn c«ng t¸c khÊu hao c¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu t­ míi tõ c¸c nguån vèn vay ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é tr¶ nî trong khi ®ã viÖc t¨ng møc khÊu hao hîp lý cho c¸c tµi s¶n thuéc nguån vèn kh¸c ch­a ®­îc coi träng trong khi ®©y lµ nguån vèn ®Ó t¸i ®Çu t­ vµ tµi s¶n cè ®Þnh Trªn ®©y lµ mét sè h¹n chÕ ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i trong thêi gian qua. Trªn c¬ së t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n h¹n chÕ, sau ®©y t«i xin m¹nh d¹n ®Ò suÊt mét sè gi¶i quyÕt nh»m gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. PhÇn III: Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qña sö dông vèn t¹i C«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i. I. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty thêi gian tíi: Cïng víi ®µ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, b­íc sang thiªn niªn kû míi C«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i ®· ®­a ra ph­¬ng h­íng vµ c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®ang ®Èy m¹nh chñ tr­¬ng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph¸t triÓn kinh tÕ vïng s©u vïng xa lµ mét c¬ héi tèt ®Ó doanh nghiÖp më réng thÞ tr­êng. Trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty chñ ®éng trong viÖc x©y dùng ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña m×nh ®ã lµ: “t¨ng c­êng tèc ®é nhanh, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm c¸n bé c«ng nh©n viªn. §Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¨ng tÝch luü ®Çu t­ ®¶m b¶o ph¸t triÓn l©u dµi vµ tõng b­íc c¶i thiÖn ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn”. KÕt hîp hµi hoµ gi÷a t¨ng tr­ëng sè l­îng, chÊt l­îng víi ®µo taä nguån nh©n lùc. N©ng cao tÇm hiÓu biÕt vÒ qu¶n lý kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc cho ®é ngò c¸n bé. 30.000 0 1 3 4 5 2 3 Trªn c¬ së kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña Tæng C«ng ty, C«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i còng ®Ó ra ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn vµ ®­a ra chØ tiªu phÊn ®Êu gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng trong 5 n¨m 2001 – 2005. 50.000 40.000 Gtgt triÖu) N¨m 20.000 II. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ë doanh nghiÖp. 1. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn - nguyªn t¾c c¬ b¶n trong qu¶n lý vµ sö dông vèn: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, môc tiªu l©u dµi cña mäi doanh nghiÖp lµ ph¸t triÓn. §Ó ®¹t ®ù¬c môc tiªu l©u dµi ®ã doanh nghiÖp ph¶i lu«n t©n theo mét nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. B¶o toµn vèn lµ c¸i ng­ìng tíi thiÓu mµ doanh nghiÖp ph¶i ®¹t ®­îc ®Ó cã thÓ duy tr× sù tån t¹i cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng. Tr­íc ®©y trong thêi kú bao cÊp, viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn hÇu nh­ kh«ng ®­îc ®Æt ra víi c¸c doanh nghiÖp. TÊt c¶ mäi kh©u, mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tõ s¶n xuÊt tíi tiªu thô ®Òu thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc do ®ã, mäi quyÕt ®Þnh trong doanh nghiÖp còng ph¶i tu©n theo mÖnh lÖnh cÊp trªn, tÝnh tù chñ trong kinh doanh lµ rÊt phæ biÕn. Nhµ n­íc ph¶i th­êng xuyªn bæ sung, cÊp thªm vèn. Nh­ng tõ khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ, quyÕt ®Þnh giao vèn cña Nhµ n­íc ®· më réng quyÒn tù chñ kinh doanh cho doanh nghiÖp ®ång thêi còng ®Æt ra yªu cÇu buéc doanh nghiÖp ph¶i sö dông vèn theo nguyªn t¾c “hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn”. Yªu cÇu b¶o toµn vèn thøc chÊt lµ viÖc duy tr× gi¸ trÞ, søc mua n¨ng lùc cña nguån vèn chñ së h÷u vµ mÆc dï c¬ cÊu tµi trî cña doanh nghiÖp bao gåm vèn chñ së h÷u vµ vèn vay nî kh¸c song mäi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cuèi cïng ®Òu ph¶n ¸nh vµo sù t¨ng gi¶m nguån vèn vay bÞ thua lç th× nh÷ng thua lç ®ã doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng chÝnh nguån vèn cña m×nh. Nh­ vËy, thua lç cña mäi kho¶n ®Çu t­ dï ®­îc tµi trî b»ng nguån nµo còng lµm gi¶m nguån vèn chñ së h÷u. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh mµ tr­íc hÕt lµ nguån vèn chñ së h÷u lµ mét ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp tr¸nh khái nguy c¬ ph¸ s¶n vµ lµ ®iÓm tùa quan träng cho mäi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ còng nh­ tµi trî. Nguån vèn chñ së h÷u ®­îc coi nh­ sù b¶o ®¶m tr­íc Nhµ n­íc, c¸c bªn ®èi t¸c, c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ kh¶ n¨ng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Quy m« cña nguån vèn chñ së h÷u còng ¶nh h­ëng rÊt lín tíi kh¶ n¨ng ®Çu t­ vµ t×m kiÕm nguån tµi trî cña doanh nghiÖp. Bëi v×, nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh quan träng nhÊt ®­îc ®Çu t­ tõ nguån vèn chñ së h÷u vµ nh÷ng nhµ tµi trî ®¸nh gi¸ qua sù b¶o ®¶m cña nguån vèn nµy. ChÝnh v× vËy doanh nghiÖp ph¶i lu«n ph¶i chó ý tíi yªu cÇu b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn chñ së h÷u. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, do t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè, gi¸ trÞ cña c¸c nguån vèn vµ tµi s¶n doanh nghiÖp lu«n lu«n biÕn ®éng. Do ®ã, nÕu cho r»ng b¶o toµn vèn chØ bao gåm viÖc gi÷ nguyªn vÒ sè tuyÖt ®èi gi¸ trÞ tiÒn tÖ cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh qua c¸c thêi kú lµ kh«ng cßn phï hîp. §Ó b¶o toµn vèn, doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn gi¸ trÞ thùc ( gi¸ trÞ rßng ) cña c¸c lo¹i vèn tøc lµ kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt gi¸ trÞ c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn gi¸ trÞ c¸c yÕu tè ®Çu vµo. Do vËy, yªu cÇu ®¶m b¶o vèn ®èi víi c¸c lo¹i vèn trong doanh nghiÖp lµ kh«ng gièng nhau, do nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ sù chu chuyÓn, tham gia cña tõng lo¹i vèn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm t¸i s¶n xuÊt... nªn yªu cÇu b¶o toµn vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng cã sù kh¸c nhau. 1.1. Nguyªn t¾c b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cè ®Þnh. ViÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cè ®Þnh ®Æt ra nh­ mét nhu cÇu tÊt yÕu cña mçi doanh nghiÖp. Yªu cÇu kh¸ch quan nµy b¾t nguån tõ nh÷ng lý do sau ®©y - Trong c¬ cÊu vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp, vèn cè ®Þnh th­êng chiÕm mét tû träng lín, nã quyÕt ®Þnh tíi tèc ®é t¨ng tr­ëng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. - So víi chu kú vËn ®éng cña vèn l­u ®éng th× chu kú vËn ®éng cña vèn øng ra ban ®Çu cho chi phÝ vÒ tµi s¶n cè ®Þnh. Trong thêi gian ®ã, ®ång vèn lu«n bÞ “®e däa” bëi nh÷ng rñi ro do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan lµm thÊt tho¸t vèn nh­ l¹m ph¸t, hao mßn v« h×nh... - Kh¸c víi c¸ch vËn ®éng cña vèn l­u ®éng lµ chuyÓn dÞch gi¸ trÞ mét lÇn vµ còng hoµn vèn mét lÇn, vèn cè ®Þnh chuyÓn dÞch gi¸ trÞ tõng phÇn vµ hoµn vèn tõng phÇn. Trong khi cã mét bé phËn cña vèn cè ®Þnh ®­îc chuyÓn ho¸ thµnh vèn tiÒn tÖ – quü khÊu hao ( phÇn ®éng ) th× cßn mét bé phËn kh¸c l¹i n»m trong phÇn gÝa trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh ( phÇn tÜnh ). NÕu lo¹i tr÷ nh÷ng t¸c nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan th× muèn b¶o toµn ®­îc vèn cè ®Þnh th× “phÇn tÜnh” cña vèn cè ®Þnh ph¶i nhanh chãng chuyÓn sang “phÇn ®éng”. §ã lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n vµ phøc t¹p, ®©y chÝnh lµ kh©u dÔ lµm thÊt tho¸t vèn. Tõ nh÷ng lý do chñ yÕu nªu trªn ta thÊy viÖc b¶o toµn quan träng c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông vµ b¶o toµn vèn cña doanh nghiÖp. Trªn lý thuyÕt, b¶o toµn vèn cè ®Þnh lµ ph¶i thu håi toµn bé phÇn gi¸ trÞ ®· øng ra ban ®Çu ®Ó mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh. §iÒu nµy chØ lµ lý t­ëng vµ ®óng ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ kh«ng cã l¹m ph¸t vµ kh«ng cã hao mßn v« h×nh. Trong thùc tÕ, viÖc thu ®ñ nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh sÏ trë thµnh v« nghÜa nÕu nã kh«ng ®ñ ®Ó t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n tµi s¶n cè ®Þnh. Do vËy, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng b¶o toµn vèn cè ®Þnh ph¶i ®­îc hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ lµ ph¶i thu håi l­îng gi¸ trÞ thùc cña tµi s¶n cè ®Þnh. ë ®©y, gi÷a gi¸ trÞ thùc cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng ®¹i l­îng kh¸c nhau song ®iÒu quan träng lµ c¶ hai ®¹i l­îng nµy Ýt nhÊt ph¶i cã cïng søc mua ®Ó t¹o ra mét gÝa trÞ s­ dông t­¬ng ®­¬ng. Cã nh­ vËy vèn cè ®Þnh míi ®­îc b¶o toµn vµ thùc hiÖn t t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh. 1.2. Nguyªn t¾c b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn l­u ®éng. Do ®Æc ®iÓm cña vèn l­u ®éng lµ chuyÓn dÞch gi¸ trÞ mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm trong mét chu kú s¶n xuÊt, h×nh th¸i gi¸ trÞ cña nã thay ®æi qua c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tån ®äng d­íi d¹ng tiÒn tÖ, vËt t­, hµng ho¸... ®©y lµ nh÷ng tµi s¶n rÊt dÔ gÆp ph¶i rñi ro do nh÷ng t¸c ®éng chñ quan tõ phÝa doanh nghiÖp vµ kh¸ch quan tõ thÞ tr­êng ®em l¹i nh­ - Sù ø ®äng vËt t­, hµng ho¸ do viÖc s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ thÞ hiÕu, chÊt l­îng, gi¸ c¶,... - Kinh doanh bÞ thua lç hoÆc bÞ chiÕm dông vèn kÐo dµi dÉn ®Õn sù thiªu hôt vèn l­u ®éng, do doanh thu kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu vèn l­u ®éng - NÒn kinh tÕ bÞ l¹m ph¸p, gi¸ c¶ t¨ng nhanh nªn sau mçi vßng lu©n chuyÓn, vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp bÞ mÊt dÇn theo tèc ®é tr­ît gi¸... - MÆt kh¸c, vèn l­u ®éng ë c¸c doanh nghiÖp cã ngµnh nghÒ kinh doanh kh¸c nhau th× cã c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng kh¸c nhau vµ sù lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tã kh¸c nhau nªn mçi doanh nghiÖp ph¶i cã ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vèn phï hîp víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c chung nhÊt cho viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp - Thêi ®iÓm kÕ thóc vßng quay cña vèn nªn tiÕn hµnh vµo cuèi mçi kú kÕ to¸n ( quý, n¨m ) v× vßng quay vèn l­u ®éng trïng víi chu kú kinh doanh. - C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ b¶o toµn vèn lµ chØ sè vËt gi¸ chung hoÆc chØ sè gi¸ cña vËt t­ hµng ho¸ chñ yÕu phï hîp víi nhu cÇu vµ chiÕm tû träng lín trong vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. - §¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vÒ tµi s¶n l­u ®éng. §ã lµ nh÷ng nguyªn t¾c vµ yªu cÇu chñ yÕy cña viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c ®ã mµ doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p qu¶n lý vµ sö dông vèn còng nh­ t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. 2. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau vµ viÖc b¶o toµn chóng còng tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c riªng. Do ®ã, ph¶i cã gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tõng lo¹i vèn. 2.1. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. 2.1.1. §¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh. Trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nhanh nh­ hiÖn nay, tµi s¶n cè ®Þnh th­êng xuyªn ph¶i ®èi mÆt víi nguy c¬ hao mßn v« h×nh, do ®ã, ®Ó cã c¬ së cho viÖc tÝnh to¸n khÊu hao thu h«i vèn ®Çy ®ñ, doanh nghiÖp cÇn ph¶i gi¶m thiÓu sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ thùc tÕ vµ gi¸ trÞ trªn sæ s¸ch cña tµi s¶n. Muèn vËy, doanh nghiÖp ph¶i cã kÕ ho¹ch vµ biÖn ph¸p ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n mét c¸ch th­êng xuyªn, chÝnh x¸c møc khÊu hao hîp lý ®Ó thu håi vèn hoÆc kÞp thêi sö lý nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh bÞ mÊt gi¸ ®Ó chèng l¹i sù thÊt tho¸t vèn.TÝnh hiÖu qu¶ cÇn ph¶i ®¹t ®­îc c¸c quyÕt ®Þnh xö lý lµ ph¶i b¶o toµn vèn cè ®Þnh trong mäi tr­êng hîp biÕn ®éng gi¸ c¶ nãi chung vµ hao mßn v« h×nh nãi riªng. 2.1.2. Lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao vµ x¸c ®Þnh møc khÊu hao hîp lý Vèn cè ®Þnh ®­îc thu håi th«ng qua viÖc doanh nghiÖp tÝnh vµ trÝch lËp qòy khÊu hao, do ®ã viÖc b¶o ®¶m tÝnh vµ trÝch ®ñ khÊu hao cã mét ý nghÜa hÕt søc quan träng khi tÝnh vµ trÝch khÊu hao, ng­êi qu¶n lý kh«ng chØ quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi s¶n cè ®Þnh, møc ®é tham gia cña nã vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn ph¶i quan t©m ®Õn thêi h¹n sö dông nguån vèn ®Çu t­, lo¹i tµi s¶n ®Ó lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao thÝch hîp. HiÖn nay, cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh nh­ ph­¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh cè ®Þnh, ph­¬ng ph¸p luü tho¸i... nh­ng phæ biÕn nhÊt hiÖn nay mµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®ang sö dông lµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh cè ®Þnh ( ph­¬ng ph¸p khÊu hao b×nh qu©n theo thêi gian ). NG Mk = T Theo ph­¬ng ph¸p nµy møc khÊu hao hµng n¨m ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc Trong ®ã: + Mk møc trÝch khÊu hao hµng n¨m + NG nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh + T thêi gian sö dông ®Þnh møc cña tµi s¶n cè ®Þnh Tuy nhiªn, tuú tõng ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi doanh nghiÖp mµ lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao thÝch hîp ®Ó võa ®¶m b¶o thu h«i vèn nhanh võa ®¶m b¶o toµn bé ®­îc vèn ®ì g©y ra biÕn ®éng vÒ gi¸ thµnh. 2.1.3. N©ng cao hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. §Ó n©ng cao hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh c¸c doanh nghiÖp cÇn tËn dông tè ®a c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ, gi¶m thêi gian t¸c nghiÖp, hîp lý ho¸ d©y truyÒn c«ng nghÖ, ®¶m b¶o thùc hiÖn nghiªm ngÆt chÕ ®é duy tu b¶o d­ìng m¸y mãc, ¸p dông c¸c chÕ ®é khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. Ngoµi ra, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc t«t qu¸ trinh s¶n xuÊt. Cã nghÜa lµ tæ chøc s¶n xuÊt trong kinh doanh ph¶i ®¶m b¶o 3 nguyªn t¾c nµy ®em l¹i nh÷ng t¸c dông to lín nh­. TiÕt kiÖm thêi gian trong s¶n xuÊt Sö dông hîp lý c«ng suÊt vµ thêi gian ho¹t ®éng cña m¸y mãc thiÕt bÞ. Gãp phÇn b¶o ®¶m s¶n xuÊt c©n ®èi nhÞp nhµng. B¶o ®¶m hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt víi hiÖu qña cao. 2.1.4.Söa ch÷a, duy tu b¶o d­ìng tµi s¶n cè ®Þnh C«ng t¸c nµy cã môc ®Ých lµduy tr× kh¶ n¨ng ho¹t ®éng b×nh th­êng cho tµi s¶n cè ®Þnh vµ cÇn tiÕn hµnh ®Þnh kú ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn, söa ch÷a kÞp thêi nh÷ng háng hãc ch­ kh«ng ph¶i ®Õn lóc x¶y ra sù cè míi xem xet s÷a ch÷a,thay thÕ. Tuy nhiªn, ®«i khi chi phÝ söa ch÷a cßn h¬n gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh trong tr­êng hîp nµy cÇn c©n nh¾c gi÷a viÖc ch÷a hay thanh lý tµi s¶n nµy. 2.1.5. KiÓm tra tµi chÝnh ®èi víi hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. Sau mçi kú kÕ ho¹ch, nhµ qu¶n lý ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh vµ vèn cè ®Þnh th«ng qua nh÷ng chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn. Tõ ®ã, doanh nghiÖp cã thÓ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t­, ®iÒu chØnh l¹i quy m« c¬ cÊu s¶n xuÊt cho phï hîp, khai th¸c ®­îc nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã vµ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng tån t¹i trong qu¶n lý. 2.2. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. §Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra liªn tôc, vèn l­u ®éng lu«n thay ®æi h×nh th¸i gi¸ trÞ vµ ®Æc ®iÓm vËn ®éng cña nã ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau - Trong giai ®o¹n cung øng: vèn ®ù¬c dïng ®Ó mua s¾m vËt t­, c¸c ®èi t­îng lao ®éng dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh­ vËy, vèn l­u ®éng ®· thay ®æi tõ h×nh th¸i tiÖn tÖ sang vËt t­, hµng ho¸. - Giai ®o¹n s¶n xuÊt: c¸c lo¹i vËt t­, ®èi t­îng lao ®éng kh¸c d­íi sù t¸c ®éngcña m¸y mãc, ng­êi lao ®éng sÏ b¸n thµnh phÈm. - Giai ®o¹n l­u th«ng: s¶n phÈm sau khi ®­îc tiªu thô, vèn l­u ®éng tõ h×nh th¸i h¸o hiÖn vËt l¹i chuyÓn sang vèn tiÒn tÖ – h×nh th¸i gi¸ trÞ ban ®Çu. Sù vËn ®éng nµy diÔn ra liªn tôc, ®an xen lÉn nhau. Cø nh­ vËy, vèn l­u ®éng ®­îc tiÕp tôc tuÇn hoµn vµ chu kú chuyÓn theo chu kú s¶n xuÊt. Do ph­¬ng thøc vËn ®éng cã tÝnh chÊt chu kú nh­ trªn, nªn ®Ó n©ng cao hiÖu qña sö dông vèn l­u ®éng c¸c doanh nghiÖp cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau 2.2.1. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhu cÇu vèn l­u ®éng ë tõng kh©u lu©n chuyÓn §©y lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m cña c«ng t¸c qu¶n lý vèn l­u ®éng nh»m - TiÕt kiÖm vèn l­u ®éng sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh - Th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu l­u ®éng ë tõng kh©u ®Ó n¾m ®­îc l­îng vèn l­u ®éng cÇn ph¶i ®i vay– tr¸nh ø ®äng vèn ( nhÊt lµ vèn ®i vay ) §¶m b¶o ®ñ vèn l­u ®éng cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc. Thóc ®Èy tèc ®é lu©n chuyÓn vèn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. 2.2.2. Tæ chøc khai th¸c tèt c¸c nguån vèn l­u ®éng phùc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. Tr­íc hÕt, doanh nghiÖp cÇn khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån vèn néi bé vµ c¸c kho¶n vèn cã thÓ chiÕm dông mét c¸ch th­êng xuyªn ( nî ®Þnh møc ), sö dông tiÕt kiÖm cã hiÖu qu¶ nhÊt nguån vèn nµy. NÕu cßn thiÕu, doanh nghiÖp ph¶i t×m ®Õn c¸c nguån vèn bªn ngoµi nh­ vèn vay Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, vèn liªn doanh,vèn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu... tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i c©n nh¾c , tÝnh to¸n, lùa chän ph­¬ng thøc huy ®éng sao cho chi phÝ vèn lµ thÊp nhÊt. 2.2.3. C¸c biÖn ph¸p tæng hîp §Ó n©ng cao hiÖu qña sö dông vèn l­u ®éng c¸c doanh nghiÖp ngoµi c¸ch sö dông c¸c gi¶i ph¸p trªn cÇn ¸p dông mét sè biÖn ph¸p tæng hîp nh­: ®Èy m¹nh kh©u tiªu thô hµng ho¸, xö lý kÞp thêi c¸c vËt t­ hµng ho¸ chËm lu©n chuyÓn ®Ó gi¶i phãng vèn. Th­êng xuyªn x¸c ®Þnh phÇn chªnh lÖch gi¸ gi÷a gi¸ mua b¸n ®Çu víi gi¸ thÞ tr­êng t¹i thêi ®iÓm kiÓm tra tµi s¶n l­u ®éng tån kho ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi, hiÖu qu¶ Thùc hiÖn nghiªm tóc, triÖt ®Ó c«ng t¸c thanh to¸n c«ng nî, chñ ®éng phßng ngõa rñi ro, h¹n chÕ t×nh tr¹ng bÞ chiÕm dông vèn mµ tõ ®ã lµm ph¸t sinh nhu cÇu vèn l­u ®éng dÉn ®Õn doanh nghiÖp ph¶i ®i vay ngoµi kÕ ho¹ch, t¨ng chi phÝ vèn mµ ®¸ng lÏ kh«ng cã. Vèn bÞ chiÕm dông ngµy cµng tr¬ thµnh nî khã ®ßi khã ®ßi, g©y thÊt tho¸t vèn cña doanh nghiÖp. Bë vËy, ®Ó chñ ®éng h¬n trong ho¹t ®éng kinh doanh,doanh nghiÖm nªn lËp c¸c quü dù phßng tµichÝnh ®Ó cã thÓ bï ®¾p khi vèn bÞ thiÕu hôt. 2.2.4. Th­êng xuyªn ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng. T¨ng c­êng viÖc kiÓm tra tµi chÝnh ®èi víi viÖc sö dông vèn l­u ®éng, thùc hiÖn c«ng viÖc nµy th«ng qua mét sè chØ tiªu nh­: vßng quay vèn l­u ®éng, søc sinh lîi cña vèn l­u ®éng...trªn c¬ së ®ã, biÕt râ ®­îc t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng trongdoanh nghiÖp, ph¸t hiÖn nh÷ng v­íng m¾c nh»m söa ®æi kÞp thêi ,n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Trªn ®©y lµ mét sè vÊn ®Ò liªn quan tíi vèn vµ hiÖu qña sö dông vèn cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trong phÇn I, chóng ta ®· t×m hiÓu vÒ vèn , ph©n lo¹i vèn vµ vai trß cña vèn ®íi víi doanh nghiÖp. Chóng ta còng ®· t×m hiÓu vÒ ý nghÜa hiÖu qu¶ sö dông vèn, sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn còng nh­ c¸c chØ tiªu, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng vµ c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ë c¸c doanh nghiÖp. III. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i: 1. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng ë c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i cho ta thÊy ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh cña n¨m 2000 lµ rÊt lín, viÖc ®Çu t­ chñ yÕu lµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. Nh­ng viÖc ®Çu t­ ®· kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ nh­ mong muèn. Do mét sè xe cã träng t¶i lín kh«ng phï hîp víi viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Õn c¸c ®Þa ®iÓm nhá, mµ chØ sö dông vËn chuyÓn hµng ®­êng dµi B¾c - Nam. §ång thêi chi phÝ cho b¶o qu¶n, trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, tr¶ l·i vay Ng©n hµng cho nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh nµy lµ rÊt lín. Do vËy, viÖc tiÕp tôc ®Çu t­ theo xu h­íng trªn cña doanh nghiÖp ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i lµ ch­a cÇn thiÕt vµ cã thÓ dÉn tíi sù gi¶m sót nhanh hiÖu qu¶ sö dông cña c¸c tµi s¶n cè ®Þnh, còng nh­ lµm ngiÖm träng lµ sù mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty. V× vËy trong n¨m 2001 c«ng ty nªn h¹n chÕ ®Çu t­ m¸y mãc thiÕt bÞ. Bªn c¹nh ®ã doang nghiÖp cÇn c©n ®èi l¹i c¬ cÊu ®Çu t­, quan t©m h¬n tíi tµi s¶n cè ®Þnh lµ c¸c ph­¬ng tiÖn qu¶ lý cã nghuy c¬ hao mßn v« h×nh nhanh. Gi¶i ph¸p quan träng nhÊt ®Ó n©ng cao hiÖu xuÊt sö dông lµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c t×m kiÕm nguån hµng, c«ng ty ph¶i tÝch cùc chñ ®éng t×m kiÕm vµ ký kÕt hîp ®éng l©u dµi ®Ó t¹o nguån ænn ®Þnh ph¸t huy hÕt hiÖu xuÊt sö dông cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. §ång thêi c«ng ty ph¶i lËp kÕ ho¹ch cô thÓ, ®Æc biÖt lµ kÕ ho¹ch vËn chuyÓn tõ B¾c vµo Nam. N¾m ch¾c sù biÕn ®éng cña thêi tiÕt (m­a lín, lò, lôt, b·o) ®Ó cã kÕ ho¹ch vËn chuyÓn cô thÓ tr¸nh hiÖn t­îng do gÆp thiªn tai hµng ø ®äng trªn ®­êng dÉn ®Õn ph¶i huû bá hîp ®ång nh­ n¨m 2000 sÏ g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá cho c«ng ty. IV. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i. 1. KiÕn nghÞ víi tæng c«ng ty. Trong n¨m 2000 võa qua c«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®Ó c«ng ty kh«i phôc l¹i kh¶ n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh vµ hµon thµnh kÕ ho¹ch ®Ò nghÞ tæng c«ng ty: - Bæ xung thªm nguån vèn cè ®Þnh, v«n l­u ®éng - Gióp ®ì c«ng ty më réng thÞ tr­êng, nhÊt lµ trong lÜnh vùc vËn t¶i hµng ho¸. §èi víi c«ng t¸c khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh t¹i c«ng ty, ®Ò nghÞ tæng c«ng ty cho phÐp c«ng ty chñ ®éng trong viÖc x¸c ®Þnh møc tÝnh khÊu hao ®èi víi tõng tµi s¶n, tuú thuéc vµo møc ®é sö dông trong n¨m ®Ó trÝch ph¶n ¸nh ®óng møc ®é hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh. 2.KiÕn nghÞ víi nhµ n­íc. - Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch cô thÓ h¬n n÷a nh­ gi¶m thuÕ cho c¸c mÆt hµng phôc vô n«ng nghiÖp, khuyÕn khÝch khai th¸c c¸c nguån vËt t­ trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc. - Cïng víi sù nghiÖp “ c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ” th× n«ng nghiÖp còng lµ ngµnh mòi nhän mµ chÝnh phñ cÇn quan t©m ®æi míi, ®Çu t­ trang thiÕ bÞ hiÖn ®¹i nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ ®Çu vµo ®Ó ng­êi n«ng d©n ngµy cµng cã thu nhËp cao h¬n n÷a t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i. Do thêi gian nghiªn cøu vµ tr×nh ®é b¶n th©n cßn nhiÒu h¹n chÕ còng nh­ tÝnh chÊt phøc t¹p cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ch¾c ch¾n nh÷ng kiÕn nghÞ trªn cßn nhiÓu ®iÓm ch­a phï hîp cÇn xem xÐt. Tuy nhiªn ®ã lµ nh÷ng cè g¾ng trong c«ng viÖc t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶i thi trªn c¬ së nh÷ng nghiªn cøu vµ thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i trong thêi gian qua KÕt luËn Sö dông vèn cã hiÖu qña nh»m b¶o toµn ph¸t triÓn vèn trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ vÊn ®Ó cÊp b¸ch, cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, h¹ch to¸n ®éc lËp, víi qui m« kh«ng lín, tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh vµ nhiÒu h¹n chÕ ®ang gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n bëi ¸p lùc c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. ViÖc t×m ra gi¶i ph¸p ®Ó c«ng ty sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a nguån lùc s½n cã cña m×nh cã ý nghÜa rÊt quan träng. Do néi dung nghiªn cøu phøc t¹p; thêi gian thùc tËp cã h¹n vµ tr×nh ®é kiÕn thøc ch­a s©u nªn ®Ò tµi nghiªn cøu cßn cã nh÷ng khiÕm khuyÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái. T«i rÊt mong ®­îc c¸c thÇy c« gi¸o vµ ban l·nh ®¹o c«ng ty tham gia gãp ý ®Ó t«i cã thÓ hoµn thiÖn h¬n n÷a chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh còng nh­ kiÕn thøc cña b¶n th©n. Cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy gi¸o – PTS Vò Huy Hµo, ban l·nh ®¹o vµ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i ®· tËn t×nh chØ b¶o t«i trong suèt thêi gian thùc tËp còng nh­ hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Hµ néi th¸ng 6 n¨m 2001 Sinh viªn: §ç Minh Ph­¬ng Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh: tµi chÝnh doanh nghiÖp. Khoa Ng©n hµng – Tµi chÝnh §HKTQD. Nhµ xuÊt b¶n thèng kª - 1998 2. Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp – T¸c gi¶: PTS Vò Duy Hµo - §oµn V¨n HuÖ, Th¹c sü NguyÔn Quang Ninh Nhµ xuÊt b¶n thèng kª - 1998 3. Gi¸o tr×nh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh – khoa kÕ to¸n- §HKTQD. Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc – 1997 4. B¸o c¸o tµi chÝnh c«ng ty vËt t­ hµng ho¸ vµ vËn t¶i n¨m 1998; 1999; 2000 5. T¹p chÝ tµi chÝnh 6. T¹p chÝ Ng©n hµng 7. Thêi b¸o kinh tÕ