LỜI NÓI ĐẦU
Lý do chọn đề tài :
Hội nhập và toàn cầu hóa kinh tế hiện nay là xu thế tất yếu và là đòi hỏi khách quan của quá trình hợp tác và phân công lao động quốc tế. Xu thế này đang dần bao trùm lên hầu hết các lĩnh vực cuả đời sống xã hội. Lĩnh vực ngân hàng cũng không nằm ngoài xu thế chung đó. Quá trình hội nhập trong lĩnh vực ngân hàng đã trở thành một trong những nội dung chủ yếu, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến toàn bộ các quan hệ kinh tế, tài chính của mỗi nước và của toàn thế giới; nó vừa góp phần nâng cao hiệu quả phân phối nguồn lực và phát triển kinh tế, tăng cường khả năng thanh toán vừa thúc đẩy thị trường tài chính phát triển ổn định đồng thời nó cũng nâng cao chất lượng hoạt động cuả hệ thống ngân hàng và các trung gian tài chính khác. Vì vậy, nghiên cứu vấn đề hội nhập trong lĩnh vực ngân hàng là một việc làm quan trọng và cần thiết trong bối cảnh hệ thống ngân hàng nước ta đang từng bước hội nhập với quốc tế hiện nay.
Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu của đề tài :
Nhận thức đúng đắn và đầy đủ những cơ hội và thách thức, những lợi ích và nguy cơ để chủ động hội nhập theo một lộ trình hợp lý chắc chắn sẽ giúp các ngân hàng thương mại Việt Nam có được một sự chuẩn bị thật tốt trong quá trình hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế. Mục tiêu nghiên cứu cuả đề tài này là trên cơ sở phân tích thực trạng hiện nay cuả hệ thống NHTM Việt Nam và từ những vấn đề đó kiến nghị một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống NHTM Việt Nam trong tiến trình hội nhập.
===========================
KẾT LUẬN
Quá trình toàn cầu hóa, tự do hóa trong lĩnh vực Tài chính – Ngân hàng đã trở thành một trong những nội dung chủ yếu, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hầu hết mọi lĩnh vực của đời sống Kinh tế – Xã hội ngày nay. Trong môi trường cạnh tranh quyết liệt của quá trình hội nhập đó thì chỉ Ngân hàng nào không ngừng vươn lên tự hoàn thiện mình mới có khả năng tồn tại. Nhận thức một cách đúng đắn và đầy đủ tầm quan trọng của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế để từ đó khai thác tối đa những thời cơ, vượt qua nhữnh thử thách mà quá trình hội nhập tạo ra chắc chắn sẽ giúp Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam có được một vị thế xứng đáng trong tiến trình phát triển chung của ngành công nghiệp Ngân hàng thế giới. Tương lai đang ở phía trước với biết bao cơ hội tốt đẹp nhưng thành công chỉ đến với những ai có được một tầm nhìn chiến lược.
32 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1604 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam trong tiến trình hội nhập, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tröôøng kinh teá vó moâ maø heä thoáng NHTM Vieät Nam ñang hoaït ñoäng laø töông ñoái oån ñònh vaø laønh maïnh. Söï taêng tröôûng kinh teá maïnh meõ vaø chaéc chaén trong nhöõng naêm qua , moâi tröôøng phaùp lyù ngaøy caøng thuaän lôïi cho vieäc kinh doanh ñaõ taïo ñieàu kieän cho caùc ngaân haøng thöïc hiện chöùc naêng trung gian taøi chính moät caùch oån ñònh. Nhôø söï oån ñònh veà maët vó moâ naøy maø caùc ngaân haøng coù ñieàu kieän huy ñoäng vaø caáp tín duïng ngaøy caøng nhieàu hôn cho caùc hoaït ñoäng tsaûn xuaát kinh doanh, töø ñoù gia taêng ñaùng keå lôïi nhuaän thu ñöôïc.
Maët khaùc, vôùi söï oån ñònh veà moäi tröôøng kinh teá vó moâ oån ñònh vaø laønh maïnh ñaõ giuùp thò tröôøng voán trong nöôùc phaùt trieån vöôït baäc trong thôøi gian qua. Hieän nay caùc NHTMCP coù theå phaùt haønh coå phieáu deã daøng vaø ñieàu naøy ñaõ giuùp heä thoáng NHTM Vieät Nam gia taêng naêng löïc taøi chính cuûa mình moät caùch roõ reät.
Heä thoáng maïng löôùi chi nhaùnh roäng khaép
Maïng löôùi chi nhaùnh vaø caùc ñieåm giao dòch cuûa heä thoáng NHTM Vieät Nam trong nhöõng naêm qua ñaõ taêng leân ñaùng keå, caùc NHTM lieân tuïc khai tröông nhieàu chi nhaùnh vaø phoøng giao dòch taïi khaép caùc tænh thaønh nhaèm gia taêng soá löôïng khaùch haøng tieàm naêng cho Ngaân haøng mình (NH Noâng nghieâïp vaø phaùt trieån noâng thoân coù chi nhaùnh ñeán taän xaõ, Sacombank hieän nay coù khoaûng 102 chi nhaùnh vaø ñieåm giao dòch, ACB ñang noã löïc ñeå höôùng ñeán con soá 100 chi nhaùnh…). Nhö vaäy sau hôn 15 naêm phaùt trieån heä thoáng NHTM Vieät Nam ñaõ xaây döïng ñöôïc cho mình moät heä thoáng paân phoái saûn phaåm vaø dòch vuï ngaân haøng töông ñoái roäng lôùn. Ñaây laø moät lôïi theá lôùn cuûa heä thoáng NHTM Vieät Nam maø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi khi thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng Vieät Nam coøn phaûi maát moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh môùi coù theå xaây döïng ñöôïc.
Veà vò theá thò tröôøng
Heä thoáng NHTM Vieät Nam bao goàm naêm ngaân haøng thöông maïi quoác doanh, moät ngaân haøng chính saùch vaø 38 ngaân haøng thöông maïi coå phaàn. Caùc NHTM Vieät Nam hieän thoáng trò thò tröôøng tieàn göûi vaø cho vay vôùi thò phaàn töông ñoái lôùn vaø ñoái töôïng khaùch haøng thì ña daïng. Ñieàu naøy coù ñöôïc nhôø nhöõng lôïi theá saün coù vôùi vai troø laø ngaân haøng trong nöôùc bôûi caùc NHTM Vieät Nam khoâng phaûi chòu nhöõng haïn cheá veà quy moâ hoaït ñoäng hay soá löôïng caùc chi nhaùnh trong moät khu vöïc. Trong khi nhöõng ngaân haøng nöôùc ngoaøi laïi gaëp phaûi moät soá haïn cheá khi nhaän tieàn göûi taïi thò tröôøng trong nöôùc.
Trong khi caùc NHTMQD vaãn taäp trung phuïc vuï caùc khaùch haøng truyeàn thoáng laø nhöõng DNNN lôùn, caùc NHTM coå phaàn ñaõ tìm ra nhöõng thò tröôøng ngaùch laø phuïc vuï nhöõng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû cuõng nhö caùc khaùch haøng caù nhaân. Caùc toå chöùc tín duïng phi ngaân haøng vaø ngaân haøng chính saùch xaõ hoäi ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc caáp voán cho khu vöïc noâng thoân vaø nhöõng ngöôøi ngheøo.
Nhö vaäy chuùng ta coù theå thaáy raèng heä thoáng NHTM Vieät Nam hieän chieám moät thò phaàn töông ñoái lôùn ôû thò tröôøng Vieät Nam hieän nay (khoaûng gaàn 90%, caùc NH nöôùc ngoaøi hieän chæ chieám khoaûng 10% thò phaàn trong nöôùc) vaø theo nhieàu chuyeân gia trong lónh vöïc ngaân haøng thì trong moät töông lai gaàn, thò phaàn cuûa caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam seõ khoâng thay ñoåi nhanh choùng; maëc duø coù theå xuaát hieän moät soá thay ñoåi veà caáu truùc, ví duï nhö thò phaàn cuûa caùc ngaân haøng TMCP seõ taêng leân.
Am hieåu thò tröôøng vaø “vaên hoùa” cuûa khaùch haøng trong nöôùc
Vôùi lôïi theá hoaït ñoäng laâu naêm treân “saân nhaø”, caùc NHTM Vieät Nam toû ra raát coù lôïi theá veà vieäc am hieåu thò tröôøng cuõng nhö am hieåu veà phong tuïc taäp quaùn, taâm lyù vaø “vaên hoùa” cuûa caùc khaùch haøng trong nöôùc. Ngoaøi ra caùc NHTM Vieät Nam coøn coù ñöôïc nhöõng thoâng tin veà khaùch haøng toát hôn caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi vaø trong nhieàu tröôøng hôïp caùc thoâng tin naøy coù theå boå sung cho caùc Baùo caùo taøi chính thieáu minh baïch cuûa khaùch haøng trong vieäc phuïc vuï muïc ñích cho vay cuûa ngaân haøng.
Veà caùc ñoái taùc chieán löôïc.
Trong thôøi gian vöøa qua, do quaù trình thöïc hieän caùc cam keát cuûa hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ, Vieät Nam ñaõ cho pheùp caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi naém giöõ 30% voán ñieàu leä cuûa moät ngaân haøng. Ñaây laø moät cô hoäi raát lôùn ñoái vôùi heä thoáng NHTM Vieät Nam nhaèm tranh thuû coâng ngheä vaø taän duïng voán cuûa caùc toå chöùc nöôùc ngoaøi vaø caùc NHTM coå phaàn ñaõ toû ra raát nhanh nhaïy trong vaán ñeán naøy. Laàn löôït caùc NHTM coå phaàn lôùn cuûa Vieät Nam nhö ACB, Sacombank, Techcombank,…. Ñaõ baùn coå phaàn cuûa mình cho caùc ngaân haøng haøng ñaàu cuûa theá giôùi nhö ANZ, HSBC, IFC, …. Nhaèm khai thaùc caùc kinh nghieäm vaø trình ñoä chuyeân moân quyù baùu cuûa caùc ñoái taùc chieán löôïc naøy. Vôùi xu höôùng baùn coå phaàn cho caùc NH nöôùc ngoaøi ñeå hoï trôû thaønh coå ñoâng chieán löôïc cuûa caùc NHTM Vieät Nam thì chuùng ta coù theå kyø voïng laø caùc NHTM Vieät Nam seõ ngaøy caøng maïnh hôn, chuyeân nghieäp hôn vaø coù ñuû khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi khi Vieät Nam hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá toaøn caàu.
Ñieåm yeáu (Weaknesses)
Veà theå cheá
Ñieåm yeáu roõ neùt nhaát veà theå cheá cuûa ngaønh ngaân haøng Vieät Nam laø thieáu moät heä thoáng phaùp lyù coù theå baûo veä caùc lôïi ích cuûa ngaân haøng vôùi tö caùch laø ngöôøi cho vay trong tröôøng hôïp caùc khaùch haøng vay voán bò phaù saûn. Quyeát ñònh cuûa toøa aùn cho pheùp caùc ngaân haøng baùn taøi saûn theá chaáp neáu nhö beân vay khoâng traû ñöôïc nôï ñoâi khi khoâng tinh ñeán lôïi ích cuûa ngaân haøng vaø quyeàn lôïi cuûa beân cho vay. Ñieàu naøy laøm caûn trôû hieäu quaû cuûa caùc ngaân haøng, aêng chi phí cho vay vì caùc ngaân haøng phaûi taêng döï phoøng ruûi ro ñeå trang traûi cho nhöõng thaát thoaùt veà voán.
Vaán ñeà theå cheá thöù hai ñoù laø caùc khoaûn tín duïng öu ñaõi vaø vaán ñeà cho vay theo chæ ñònh cuûa caùc NHTMQD. Maëc duø trong thôøi gian gaàn ñaây vieäc cho vay chæ ñònh ñaõ giaûm bôùt nhöng vaãn ñöôïc xem laø moät vaán ñeà ñang tieáp dieãn. Ñieàu naøy coù nguy cô keùo daøi vaán ñeà nôï quaù haïn voán ñaõ raát nghieâm troïng cuûa caùc NHTMQD, töø ñoù caûn trôû quaù trình coå phaàn hoùa maø caùc ngaân haøng naøy ñang thöïc hieän.
Vaán ñeà thöù ba veà theå cheá ñoù laø vaán ñeá thieáu minh baïch trong caùc Baùo caùo taøi chính cuûa caùc khaùch haøng doanh nghieäp. Hieän nay chæ coù moät soá ít doanh nghieäp ñöôïc kieåm toaùn ñoäc laäp haøng naêm. Vieäc thieáu kieåm toaùn vaø keá toaùn minh baïch seõ gaáy khoù khaên cho vieäc ñaùnh giaù khaû naêng sinh lôøi cuûa moät doanh nghieäp, qua ñoù ngaân haøng khoù coù theå coù quyeát ñònh cho vay hieäu quûa. Ñaây chính laø vaán ñeà caûn trôû ngaân haøng chöa maïnh daïng cho caùc khaùch haøng doanh nghieäp vay voán ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, vaø ñieàu naøy cuõng lyù giaûi vì sao caùc NHTMQD chæ cho caùc doanh nghieäp lôùn vay maø ít quan taâm ñeán caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Muoán khaéc phuïc vaán ñeà naøy ñoøi hoûi Chính phuû phaûi coù nhöõng bieän phaùp nhaèm phaùt trieån thò tröôøng voán bôûi vì caùc doanh nghieäp muoán khai thoâng nguoàn voán treân thò tröôøng chöùng khoaùn thì hoï phaûi coâng khai vaø minh baïch taøi chính, do ñoù caùc ngaân haøng cuõng deã cho caùc doanh nghieäp vay hôn vaø caùc doanh nghieäp cuõng deã tieáp caän caùc khoaûng tín duïng ngaân haøng hôn.
Veà naêng löïc taøi chính
Trong thôøi gian gaàn ñaây moät loaït caùc NHTM ñaõ vaø ñang coù nhöõng söï gia taêng ñaùng keå veà voán ñieàu leä, cuï theå nhö: ACB vöøa phaùt haønh thaønh coâng 1.650 tyû ñoàng traùi phieáu chuyeån ñoåi, Sacombank vöøa phaùt haønh 10% coå phieáu thöôûng naâng möùc voán ñieàu leä cuûa mình leân 1999 tyû VND, Eximbank phaùt haønh 400 tyû ñoàng meänh giaù coå phieáu cho coå ñoâng hieän höõu ñeå taêng voán leân 1200 tyû VND,… song nhìn chung nguoàn voán chuû sôû höõu – söùc maïnh taøi chính cuûa NHTM Vieät Nam vaãn coøn khaù thaáp so vôùi caùc NHTM trong khu vöïc vaø theá giôùi. Nhieàu NHTM nöôùc ngoaøi coù quy moâ voán chuû sôû höõu haøng tyû USD, trong khi ñoù caùc NHTM nöôùc ta quy moâ voán chuû sôû höõu coøn raát khieâm toán, toång voán chuû sôû höõu cuûa toaøn heä thoáng NHTM nöôùc ta khoaûng hôn 2 tyû USD. Ñieàu naøy ñaõ haïn cheá caùc ngaân haøng naâng caáp coâng ngheä vaø giôùi thieäu nhöõng dòch vuï môùi nhö ngaân haøng ñieän töû, ATM, voán laø nhöõng dòch vuï ñoøi hoûi phaûi ñaàu tö ñaùng keå.
Baûng 1 : Voác chuû sôû höõu cuûa moät soá Ngaân haøng qua caùc naêm.
(Tyû giaù quy ñoåi : 15.700 VND/USD)
Teân Ngaân haøng
Naêm 2002
Naêm 2003
Naêm 2005
VNÑ
(trieäu VND)
Quy ñoåi
(trieäu USD)
VNÑ
(trieäu VND)
Quy ñoåi
(trieäu USD)
VNÑ
(trieäu VND)
Quy ñoåi
(trieäu USD)
ÑT&PT VN
3.760.127
239
5.503.637
351
Vietcombank
4.397.848
280
5.734.965
365
Incombank
3.173.697
202
4.154.083
265
AÙ Chaâu
489.452
31
562.391
36
Bangkok Bank
2.511
1.365
Mandiri (Indonesia)
1.579
2.231
ING BANK
(trieäu EUR)
18.000
21.000
(Nguoàn: Soá lieäu naøy laáy töø baùo caùo thöôøng nieân cuûa caùc Ngaân haøng vaø quy ñoåi theo tyû giaù)
Quy moâ voán töï coù giöõ vai troø quyeát ñònh ñeán quy moâ cho vay, ñaàu tö voán cho caùc doanh nghieäp vaø toác ñoä phaùt trieån coâng ngheä, hieän ñaïi hoaù NHTM. Vôùi naêng löïc taøi chính coù haïn vaø nhu caàu raát lôùn veà voán cho neàn kinh teá, caùc NHTM chæ coù theå ñaùp öùng nhu caàu voán ngaén haïn maø chöa ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu voán trung daøi haïn cuûa caùc doanh nghieäp. Maët khaùc, vôùi tình hình thò tröôøng voán Vieät Nam ñang coøn trong quaù trình phaùt trieån ban ñaàu, chöa theå cung caáp ñuû nguoàn voán trung daøi haïn caàn thieát cho caùc doanh nghieäp, caùc NHTM hieän nay ñang paûi ñaûm traùch nhieäm vuï cung caáp nguoàn voán trung daøi haïn cho caùc doanh nghieäp. Ñieàu naøy laøm taêng tính ruûi ro thanh khoaûn cho heä thoáng NHTM Vieät Nam, ñaëc bieät laø trong ñieàu kieän thieáu caùc khoaûng tieàn göûi trung vaø daøi haïn.
Maëc duø naêng löïc taøi chính coù haïn, caùc NHTM Vieät Nam coøn ñang tham gia vaøo caùc cuoäc chaïy ñua veà laõi suaát caû veà ngieäp vuï huy ñoäng voán vaø nghieäp vuï cho vay. Vieäc chaïy ñua veà laõi suaát coù theå daãn tôùi ruûi ro laøm taát caû cuøng suy yeáu. Neáu caùc NHTM nöôùc ngoaøi vôùi tieàm löïc taøi chính maïnh, chieán löôïc marketing maïnh meõ tham gia vaøo cuoäc chaïy ñua naøy thì cuoäc chaïy ñau veà laõi suaát cuûa caùc NHTM trong nöôùc seõ khoâng theå keùo daøi ñöôïc.
Vì theá naêng löïc taøi chính coøn nhoû beù coù theå xem laø moät ñieàu baát lôïi raát lôùn ñoái vôùi caùc NHTM Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp, ñaëc bieät laø trong ñieàu kieän caùc NHTM quoác teá ñang coù xu höôùng saùp nhaäp taïo thaønh caùc NHTM coù quy moâ voán chuû sôû höõu lôùn vaø raát lôùn.
Tuy trong nhöõng naêm gaàn ñaây heä thoáng NHTNQD ñaõ coù nhöõng caûi thieän ñaùng keå veà tính hình taøi chính, nhöng nhìn chung thìmtình hình taøi chính cuûa caùc NHTMQD vaãn coøn keùm laønh maïnh, caùc chæ tieâu khaû naêng sinh lôøi vaø chi phí ñeàu khoâng toát baèng möùc trung bình cuûa khu vöïc.
Naêng löïc quaûn lyù ñieàu haønh coøn keùm so vôùi yeâu caàu cuûa moät NHTM hieän ñaïi
Tính chuyeân nghieäp trong quaûn trò NHTM hieän ñaïi : Quaûn trò NHTM hieän ñaïi ñoøi hoûi caùc caùn boä quaûn lyù phaûi coù tính chuyeân nghieäp cao. Khaû naêng quaûn trò, vaän haønh, ñieàu chænh, boå sung, khoâng ngöøng hoaøn thieän cô cheá quaûn lyù cuaû Ban laõnh ñaïo NHTM quyeát ñònh hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTM theo ñònh höôùng xaùc ñònh. ÔÛ Vieät Nam hieän nay haàu heát caùc nhaø quaûn trò NHTM ñeàu chöa ñöôïc ñaøo taïo ngheà quaûn trò NHTM moät caùch baøi baûn maø chuû yeáu ñöôïc löïa choïn qua thöïc tieãn hoaït ñoäng kinh doanh neân tính chuyeân nghieäp trong quaûn trò moät NHTM coøn nhieàu baát caäp.
Tính naêng ñoäng cuûa caùn boä quaûn lyù NHTM : Trong neàn kinh teá thò tröôøng thì caïnh tranh ngaøy caøng trôû neân quyeát lieät, ñieàu ñoù ñoøi hoûi caùc nhaø quaûn trò phaûi heát söùc saùng taïo vaø naêng ñoäng. Cô cheá quaûn lyù hieän nay cuaû caùc NHTM quoác doanh chöa cho pheùp caùc nhaø quaûn trò phaùt huy tính naêng ñoäng chuû quan cuaû mình. Raát nhieàu caùc cô cheá Nhaø nöôùc quaù chaët cheõ khoâng deã moät sôùm moät chieàu thaùo gôõ ñöôïc ñaõ haïn cheá ñaùng keå tính naêng ñoäng cuûa caùc nhaø quaûn trò NHTM quoác doanh. Quyeàn vaø traùch nhieäm, keå caû traùch nhieäm vaät chaát ñoái vôùi Giaùm ñoác, Toång Giaùm ñoác NHTM quoác doanh coøn haïn cheá raát nhieàu vaø chöa roõ raøng, khoâng khuyeán khích tính naêng ñoäng cuaû ñoäi nguû quaûn trò NHTM quoác doanh, trong khi ñoù caùc nhaø quaûn trò NHTM ngoaøi quoác doanh laïi coù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi hôn. Vì theá nhöõng nhaø quaûn trò NHTM quoác doanh ñaõ khoâng coù nhieàu ñieàu kieän ñeå phaùt huy tính naêng ñoäng, daùm nghó, daùm laøm, daùm chòu traùch mhieäm – nhöõng phaåm chaát quyù baùu cuaû caùc chuû doanh nghieäp thaønh ñaït trong lónh vöïc kinh doanh. Thöïc chaát hoï vaãn laø caùc coâng chöùc Nhaø nöôùc hoaït ñoäng trong lónh vöïc Ngaân haøng, ñöôïc boå nhieäm coù thôøi haïn 5 naêm moät laàn. Trong 5 naêm, hoï coá gaéng laøm cho troøn traùch nhieäm, khoâng ñeå xaûy ra nhöõng “söï coá” ñaùng tieác trong ñôn vò mình. Ñaây laø moät thaùch thöùc lôùn haïn cheá söùc caïnh tranh cuaû caùc NHTM quoác doanh.
Veà coâng ngheä ngaân haøng
Coâng ngheä ngaân haøng giöõ vai troø quyeát ñònh trong hoaït ñoäng nghieäp vuï ngaân haøng quoác teá cuõng nhö trong vieäc hieän ñaïi hoaù hoaït ñoäng ngaân haøng. Nhìn chung coâng ngheä cuaû caùc NHTM ôû nöôùc ta nhöõng naêm vöøa qua ñaõ phaùt trieån vöôït baäc so vôùi nhöõng naêm tröôùc ñaây. Nhieàu coâng ngheä hieän ñaïi ñaõ vaø ñang ñöôïc öùng duïng trong hoaït ñoäng kinh doanh cuaû caùc NHTM nhö maùy ruùt tieàn töï ñoäng ATM, vaán tin taøi khoaûn, dòch vuï Phone Banking, thanh toaùn ñieän töû, theû tín duïng noäi ñiaï, theû tín duïng quoác teá…. song vaãn chöa ñaït trình ñoä trung bình cuûa khu vöïc, trong khi ñoù nhieàu NHTM quoác teá ñaõ ñaït trình ñoä coâng ngheä raát cao, caùc saûn phaåm dòch vuï cuûa caùc NHTM naøy ngaøy caøng thoaû maõn nhu caàu cuûa xaõ hoäi.
Do trình ñoä coâng ngheä coøn yeáu neân caùc saûn phaåm vaø dòch vuï phi tín maø caùc NHTM Vieät Nam cung caáp chöa thaät söï ña daïng, tín duïng vaãn laø nguoàn thu chuû yeáu cuûa ngaân haøng, tyû troïng thu nhaäp töø dòch vuï ngaân haøng chæ chieám moät tyû leä khieâm toán trong toång thu nhaäp cuaû ngaân haøng.
Bieåu ñoà 1 : Tyû troïng thu nhaäp töø dòch vuï cuûa caùc ngaân haøng ôû caùc nöôùc.
(Nguoàn : Taïp chí thò tröôøng Taøi chính Tieàn teä, soá 5, ngaøy 15/12/2004, trang 17)
Chöa chuù troïng ñeán vieäc xaây döïng thöông hieäu
Coù theå noùi raèng tröôùc naêm 1990, khi chöa coù Phaùp leänh Ngaân haøng (nay laø luaät NHNN vaø luaät caùc TCTD) nöôùc ta chæ coù moät loaïi hình ngaân haøng duy nhaát vöøa kieâm chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc, vöøa kieâm chuùc naêng kinh doanh neân söï löïa choïn ngaân haøng phuïc vuï mình cuûa khaùch haøng luoân bò giôùi haïn. Töùc laø caùc NHTM quoác doanh ñoäc quyeàn ñoái vôùi caùc saûn phaåm vaø dòch vuï maø caùc ngaân haøng naøy cung caáp nhö tín duïng, laõi suaát, tyû giaù, dòch vuï thanh toaùn vôùi möùc chi phí cao… nhöng khaùch haøng vaãn phaûi vui loøng chaáp nhaän vì caùc raøo caûn trong lónh vöïc ngaân haøng vaãn chöa ñöôïc thaùo boû. Nhöng sau naêm 1990, caùc raøo caûn trong lónh vöïc ngaân haøng daàn ñöôïc thaùo boû, heä thoáng ngaân haøng 2 caáp ñöôïc thieát laäp, haøng loaït caùc NHTMCP, caùc ngaân haøng lieân doanh caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi laàn löôït ra ñôøi vaø ñeán nay chuùng ta ñaõ coù moät heä thoáng goàm 6 NHTM quoác doanh, 37 NHTMCP, haøng chuïc ngaân haøng lieân doanh, chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñang cung caáp caùc saûn phaåm vaø dòch vuï ngaân haøng. Chính söï xuaát hieän cuûa caùc loaïi hình TCTD naøy ñaõ laøm cho “thò tröôøng ngaân haøng” soâi ñoäng haún leân vaø luùc naøy caùc khaùch haøng ñaõ thöïc söï coù quyeàn löïa choïn cho mình moät ngaân haøng phuïc vuï toát nhaát. Chæ ngaân haøng naøo taïo ñöôïc söï thoaû maõn cuûa khaùch haøng, chæ ngaân haøng naøo coù ñöôïc moät thöông hieäu maïnh môùi coù khaû naêng toàn taïi trong moâi tröôøng caïnh tranh khoác lieät ngaøy nay.
Nhö vaäy, trong ñieàu kieän hoäi nhaäp hieän nay, thì thöông hieäu cuûa moät ngaân haøng naøo ñoù coù ñi vaøo loøng khaùch haøng ñöôïc khoâng ? Coù choã ñöùng treân thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá ñöôïc khoâng ? khoâng chæ döøng laïi ôû hoaït ñoäng tín duïng, vì hoaït ñoäng tín duïng chæ döøng laïi ôû soá nhoû (töùc lôùn veà tieàn nhöng nhoû veà soá löôïng khaùch haøng phuïc vuï). Ngöôïc laïi, dòch vuï ngaân haøng mang tính tieän ích cao nhôø aùp duïng khoa hoïc coâng ngheä hieän ñaïi vaøo quaù trình kinh doanh môùi môû roäng ñöôïc ñoái töôïng khaùch haøng cuûa ngaân haøng (töùc nhoû veà tieàn nhöng lôùn veà ñoái töôïng khaùch haøng söû duïng). Chæ khi naøo ngaân haøng keát hôïp ñöôïc caû hai maûng kinh doanh: tín duïng vaø dòch vuï theo kieåu troïn goùi vôùi chaát löôïng hoaøn haûo thì luùc ñoù thöông hieäu cuûa ngaân haøng môùi chinh phuïc ñöôïc khaùch haøng trong nöôùc vaø baïn beø quoác teá.
Ví duï nhö ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam coù leõ laø ngaân haøng coù thöông hieäu maïnh nhaát Vieät Nam hieän nay. Khi noùi ñeàn ngaân haøng Ngoaïi Thöông laø noùi ñeán thöông hieäu Vietcombank vôùi chöõ vieât taét laø VCB ñaõ thaân thuoäc vôùi baïn beø quoác teá vaø trong nöôùc hôn 40 naêm nay nhö laø moät ngaân haøng coù chaát löôïng thanh toaùn quoác teá haøng ñaàu cuûa Vieät Nam. Ñaây laø NHTM cuûa Vieät Nam ñi tieân phong trong lónh vöïc öùng duïng khoa hoïc coâng ngheä hieän ñaïi vaøo quaù trình cung öùng caùc saûn phaåm caø dòch vuï môùi vôùi nhieàu tieän ích cho khaùch haøng. Tuy nhieân neáu ta ñem so saùnh giaù trò thöông hieäu cuûa caùc NHTM Vieät Nam noùi chung vaø cuûa NHNT noùi rieâng vôùi moät soá giaù trò thöông hieäu cuûa caùc taäp ñoaøn treân theá giôùi ñaõ ñöôïc caùc toå chöùc xeáp haïng ñònh giaù thì ta môùi thaáy con ñöôøng ñeå xaây döïng moät thöông hieäu cho ngaân haøng môùi roäng lôùn vaø bao la bieát bao. Cuï theå:
Baûng 6 : Giaù trò thöông hieäu cuûa moát soá taäp ñoaøn treân theá giôùi.
(Ñôn vò tính: tyû USD)
Coca-Cola
Microsoft
IBM
GE
Toyota
HSBC
Giaù trò thöông hieäu
69,39
61,37
53,79
44,11
33,67
8,7
(Nguoàn : Taïp chí Thò tröôøng Taøi chính Tieàn teä soá 1+2, ngaøy1/1/2005, trang 44)
Trong khi ñoù voán ñieàu leä cuûa caû heä thoáng NHTM Vieät Nam chæ ñaït 2 tyû USD töùc chæ baèng 23% giaù trò thöông hieäu cuûa ngaân haøng HSBC. Quaû thaät thöông hieäu cuûa caùc taäp ñoaøn treân ñaõ chinh phuïc hoaøn toaøn khaùch haøng cuûa hoï. Maëc duø treân ñaây chæ laø moät minh chöùng sinh ñoäng ñeå caùc NHTM Vieät Nam tham khaûo, nhöng ñaõ ñeán luùc vaán ñeà thöông hieäu cuûa ngaân haøng caàn phaûi ñöôïc quan taâm ñuùng möùc.
Thieáu lieân keát giöõa caùc NHTM vôùi nhau
Xeùt veà chieán löôïc caïnh tranh vaø hoäi nhaäp cuûa töøng NHTM coù theå thaáy tinh thaàn caïnh tranh trong söï hôïp taùc khoâng cao, moät soá NHTM quaù chuù troïng ñeán lôïi ích cuïc boä cuûa ngaân haøng mình maø thieáu quan taâm ñeán lôïi ích chung cuûa toaøn heä thoáng. Thaäm chí ngay trong cuøng moät ngaân haøng caùc chi nhaùnh cuõng caïnh tranh vôùi nhau raát gay gaét. Moät ví duï cuï theå minh chöùng cho vaán ñeà naøy ñoù laø vaán ñeà veà keát noái heä thoáng maùy ATM cuûa caùc NHTMQD. Tuy haàu heát caùc NHTMQD ñeàu ñaõ phaùt haønh theû ATM nhöng cuõng chæ döøng laïi ôû möùc theû do ngaân haøng naøo phaùt haønh thì chæ coù theå söû duïng ôû maùy ATM cuûa ngaân haøng ñoù maø khoâng coù söï keát noái vôùi nhau. Ñieàu naøy gaây khoâng ít baát tieän cho caùc khaùch haøng söû duïng theû. Thieát nghó neáu nhö moãi ngaân haøng chòu hy sinh moät phaàn lôïi ích rieâng cuûa mình thì phaàn lôïi ích do söï hôïp taùc giöõa caùc ngaân haøng vôùi nhau seõ lôùn hôn raát nhieàu phaàn lôïi ích maø moãi ngaân haøng ñaõ hy sinh.
Ngaøy nay, maëc duø nhieàu NHTM ngaøy caøng trôû neân vöõng maïnh, uy tín, töøng böôùc trôû thaønh nhöõng taäp ñoaøn taøi chính coù uy tín taïi Vieät Nam, song haàu heát caùc ngaân haøng chöa coù chieán löôïc vöôn ra thò tröôøng quoác teá.
Cô hoäi (Opportunities)
Moät saân chôi lôùn vaø bình ñaúng hôn
Caùc hoïc thuyeát thöông maïi ñeàu ñaõ chæ ra raèng toång lôïi ích cuûa töï do hoùa thöông maïi lôùn bao giôø cuõng lôùn hôn chi phí cuûa töï do hoùa thöông maïi vaø töï do hoaù seõ mang laïi cô hoäi cho caùc beân cuøng coù lôïi khi tham gia. Ñieàu naøy cuõng ñuùng vôùi ngaønh ngaân haøng. Töï do hoùa thöông maïi thoâng qua caùc cam keát hoäi nhaäp quoác teá nhö Hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ vaø gia nhaäp toå chöùc WTO seõ taïo ñieàu kieän cho haøng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam tieáp caän ñöôïc nhieàu thò tröôøng vaø thu huùt nhieàu voán FDI vaøo Vieät Nam. Khi thöông maïi, ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø taát caû caùc hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá taêng leân, cô hoäi ñeå caùc NHTM cho vay vaø huy ñoäng voán cuõng lôùn hôn. Khi kinh teá phaùt trieån thì nhieàu doanh nghieäp seõ laøm aên coù hieäu quaû hôn thì khaû naêng traû nôï cuûa hoï cuõng taêng leân, ñieàu naøy taù ñoäng tích cöïc trôû laïi caùc ngaân haøng.
Thò tröôøng voán trong nhöõng naêm tôùi sau khi hoäi nhaäp ñöôïc döï baùo laø seõ phaùt trieån nhanh choùng vaø cung caáp moät keânh huy ñoäng voán trung daøi haïn cho caùc doanh nghieäp, caùc NHTM seõ ít chòu aùp löïc hôn trong vieäc cho vay, caùc NHTM luùc naøy chæ taäp trung vaøo tín duïng ngaén haïn, tín duïng caù nhaân, tín duïng tieâu duøng vaø caùc saûn phaåm phi tín duïng khaùc maø khoâng coøn phaûi gaùnh vaùc vai troø cuûa thò tröôøng voán ñeå caáp voán daøi haïn nöõa.
Toùm laïi, böùc tranh kinh teá vó moâ vaø thò tröôøng cuûa ngaønh ngaân haøng khi töï do hoùa thöông maïi dieãn ra seõ töôi saùng hôn raát nhieàu. Vaán ñeà coøn laïi laø lieäu caùc NHTM coù naém baét ñöôïc cô hoäi naøy hay khoâng.
Söï tham gia cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi
Taát nhieân söï caïnh tranh seõ laø taát yeáu khi chuùng ta môû cöûa thò tröôøng ngaân haøng, nhöng ñieàu naøy seõ mang laïi keát quaû laø moãi ngaân haøng seõ buoäc phaûi hoaït ñoäng toát hôn vaø nhö vaäy khaùch haøng cuõng nhö toaøn neàn kinh teá seõ ñöôïc höôûng lôïi nhieàu hôn.
Vieäc taùi cô caáu laïi heä thoáng NHTM seõ dieãn ra thoâng qua caùc hình thöùc saùp nhaäp, mua laïi, vaø keát quaû cuûa quaù trình naøy seõ hình thaønh nhieàu ngaân haøng lôùn hôn, hoaït ñoäng hieäu quaû hôn nhôø khai thaùc ñöôïc lôïi theá quy moâ. Khi caùc haïn cheá veà sôû höõu nöôùc ngoaøi trong caùc ngaân haøng Vieät Nam ñöôïc dôû boû nhö cam keát trong hieâp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ, caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi coù theå naém giöõ nhieàu hôn coå phaàn cuûa caùc NHTM trong nöôùc vaø trôû thaønh nhöõng coå ñoâng chieán löôïc thaät söï cuûa nhöõng ngaân haøng naøy. Ñieàu naøy seõ giuùp caùc NHTM trong nöôùc maïnh hôn, caïnh tranh hôn vaø ñaây cuõng laø con ñöôøng ngaén nhaát ñeå hoïc hoûi vaø boå sung theá maïnh cuûa 2 beân.
Moät soá giao dòch chuyeån nhöôïng coå phaàn töø caùc NHTM trong nöôùc cho caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñaõ dieãn ra vaø moät soá khaùc ñang trong quaù trình ñaøm phaùn. Xu höôùng naøy coù theå thaáy ñöôïc laø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi ngaêng ñoäng muoán böôùc vaøo thò tröôøng Vieät Nam seõ tìm kieám cô hoäi mua coå phaàn cuûa caùc ngaân haøng maïnh cuûa Vieät Nam. Vieäc mua baùn naøy ñem laïi lôïi ích cho caû hai beân. Caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi coù theå ñöa ra caùc saûn phaåm vôùi nhöõng tieän ích môùi thoâng qua maïng löôùi hieän taïi cuûa ñoái taùc trong nöôùc. Caùc ngaân haøng trong nöôùc luùc naøy coù theå hoïc hoûi caùc nguyeân taéc vaø kinh nghieäm quaûn trò ruûi ro chuyeân nghieäp vaø coù nhieàu voán hôn ñeå hoaït ñoäng. Hôn nöõa, ñoái vôùi caùc ngaân haøng trong nöôùc, vieäc moät soá löôïng coå phaàn cuûa mình ñöôïc naém giöõ bôûi moät ngaân haøng quoác teá thì uy tín cuûa ngaân haøng trong maét cuûa coâng chuùng vaø caù nhaø ñaàu tö seõ taêng leân ñaùng keå.
Taïo ñieàu kieän coâng cuoäc caûi caùch ngaân haøng thaønh coâng
Hoäi nhaäp trong lónh vöïc ngaân haøng seõ giuùp caùc NHTM Vieät Nam coù cô hoäi tranh thuû voán, coâng ngheä, kinh nghieäm quaûn lyù töø caùc nöôùc coù trình ñoä cao, töø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi coù beà daøy lòch söû hoaït ñoäng haøng traêm naêm trong neàn kinh teá thò tröôøng cuûa theá giôùi, töø ñoù thuùc ñaåy coâng cuoäc caûi caùch cuûa caùc NHTM Vieät Nam thaønh coâng, tieán tôùi moät neàn kinh teá môû cöûa toaøn dieän.
Hoäi nhaäp quoác teá veà lónh vöïc ngaân haøng seõ taïo ñieàu kieän cho caùc NHTM Vieät Nam ñaøo taïo ñöôïc moät ñoäi nguû caùn boä ngaân haøng coù trình ñoä chuyeân moân cao, ñaùp öùng ñöôïc nhöõng nhieäm vuï, yeâu caàu trong ñieàu kieän laøm vieäc treân thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá.
Khi hoäi nhaäp quoác teá veà ngaân haøng thì moïi söï öu ñaõi, baûo hoä cho caùc NHTM trong nöôùc seõ khoâng coøn nöõa. Luùc ñoù caùc ngaân haøng trong nöôùc seõ ñöôïc ñoái xöû bình ñaúng vôùi caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi, caùc ngaân haøng lieân doanh, caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Ñieàu naøy seõ buoäc caùc NHTM trong nöôùc phaûi töï ñöùng treân chính ñoâi chaân cuûa mình, qua ñoù caùc NHTM trong nöôùc seõ ngaøy caøng hoaït ñoäng hieäu quaû hôn.
Thaùch thöùc (Threats)
Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laøm taêng caùc giao dòch voán vaø ruûi ro cuûa heä thoáng ngaân haøng
Kinh nghieäm ôû caùc nöôùc cho thaáy töï do hoùa dòch vuï taøi chính maø khoâng tieán haønh caûi toå caùc quy ñònh veà theå cheá seõ daãn ñeán khuûng hoaûng taøi chính. Qua ñoù ta coù theå nhaän thaáy raèng trình töï cuûa töï do hoùa laø raát quan troïng. Caùc quy ñònh trong nöôùc thaän troïng caàn phaûi ñöôïc thieát laäp. Ôû taàm kinh teá vó moâ, khi neàn kinh teá vaø lónh vöïc taøi chính môû cöûa hôn vaø hoäi nhaäp hôn vaøo neàn kinh teá theá giôùi, caû neàn kinh teá noùi chung vaø khu vöïc taøi chính – ngaân haøng seõ deã chòu aûnh höôûng töø nhöõng cuù soác töû beân ngoaøi. Ôû phaïm vi ngaønh ngaân haøng, khoái löôïng giao dòch taêng leân cuøng vôùi söï gia taêng thöông maïi vaø ñaàu tö, yeâu caàu veà naêng löïc quaûn lyù cuõng ñoàng thôøi phaûi taêng leân ñeå theo kòp vôùi tính deã chuyeån bieán cuûa toaøn caàu, ñaëc bieät laø trong ñieàu kieän tieàm löïc taøi chính cuûa caùc NHTM Vieät Nam voán raát moûng vaø deã bò toån thöông. Neáu nhö naêng löïc quaûn lyù vaø laäp phaùp khoâng theo kòp vaø khoâng löôøng tröôùc ñöôïc söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa caùc giao dòch taøi chính – ngaân haøng, khaû naêng xaûy ra laø hoaëc ngaønh ngaân haøng maát khaû naêng kieåm soaùt vaø daãn tôùi khuûng hoaûng, hoaëc quoác gia seõ phaûi taùi aùp duïng caùc haïn cheá ñeå duy trì kieåm soaùt. Caû hai tröôøng hôïp ñoù ñeàu coù haïi cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh ngaân haøng.
Töø phía thò tröôøng, loøng tin cuûa coâng chuùng vaøo heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam vaãn coøn mong manh vaø deã thay ñoåi. Nhöõng aán töôïng khoù queân veà laïm phaùt phi maõ giöõa nhöõng naêm 1980 vaø söï ñoå vôõ caùc quyõ tín duïng vì quaûn lyù keùm, gian laän vaø chính saùch choáng laïm phaùt cuûa chính phuû (bao goàm chaám döùt bao caáp, taêng laõi suaát vaø phaù giaù tæ giaù hoái ñoaùi) vaøo naêm 1989 vaãn coøn in ñaäm trong taâm trí ngöôøi daân. Baát kyø moät thoâng tin baát lôïi naøo veà hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñeàu coù theå daãn ñeán söï hoaûng loaïn trong coâng chuùng vaø haäu quaû laø daân chuùng seõ ruùt tieàn oà aït. Tình huoáng naøy ñaõ xaûy ra cuoái naêm 2003 vaø Chính phuû ñaõ phaûi coù nhöõng can thieäp kòp thôøi.
Söï caïnh tranh seõ ngaøy caøng quyeát lieät hôn
Phía cung cuûa ngaønh ngaân haøng.
Caùc thaùch thöùc do caïnh tranh khaéc nghieät hôn vaø caïnh tranh töø nhieàu nguoàn hôn chaéc chaén seõ xaûy ra, song laø moät ñieåm toát. Caïnh tranh giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc, giöõa ngaân haøng trong nöôùc vôùi ngaân haøng nöôùc ngoaøi laø söï caïnh tranh maø ai cuõng nhìn nhaän ra. Caùc nguoàn caïnh tranh môùi treân thò tröôøng seõ hình thaønh töø caùc ñònh cheá taøi chính phi ngaân haøng nhö baûo hieåm, traùi phieáu doanh nghieäp vaø caùc coâng cuï taøi chính khaùc taäp trung vaøo caùc hoaït ñoäng huy ñoäng tieàn göûi vaø cho vay daøi haïn. Ñieàu naøy coù nghóa laø chi phí huy ñoäng voán coù theå taêng leân vaø caùc ngaân haøng phaûi tìm kieám caùc nguoàn voán môùi thoâng qua caùc coâng cuï vay nhö chöùng chæ tín duïng vaø caùc saûn phaåm tieát kieäm ña daïng tuøy theo yeâu caàu khaùch haøng.
Söï caïnh tranh töø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi coù theå khaùc nhau ñoái vôùi töøng maûng thò tröôøng vaø töøng loaïi saûn phaåm. Ngaân haøng nöôùc ngoaøi cho ñeán nay chæ phuïc vuï thò tröôøng cao caáp, ngöôøi vay tieàn coù chaát löôïng cao, caùc taäp ñoaøn lôùn coù caùc giao dòch lieân quan ñeán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø thò tröôøng ñoâ thò. Caùc ngaân haøng naøy coù theå vaãn tieáp tuïc duy trì nhöõng hoaït ñoäng treân, nhöng cuõng coù theå môû roäng sang caùc maûng khaùc ñeå caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng trong nöôùc. Ñoái vôùi vieäc huy ñoäng tieàn göûi, caùc ngaân haøng trong nöôùc vaø caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch hy voïng raèng caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi seõ mang voán töø beân ngoaøi vaøo vaø cho vay trong nöôùc. Thöïc teá chöa hoaøn toaøn ñuùng nhö vaäy. Caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi tin raèng coù moät löôïng tieàn nhaøn roãi naèm ngoaøi heä thoáng ngaân haøng vaø do vaäy cuõng tìm caùch tieáp caän caùc khoaûn tieát kieäm trong daân ñeå cho vay. Caùc ngaân haøng naøy coù lyù do ñeå tin raèng hoï coù theå nhanh choùng chieám ñöôïc loøng tin cuûa ngöôøi göûi tieàn Vieät Nam, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhoùm ngöôøi coù ñaày ñuû thoâng tin vaø coù nhu caàu cao.
Phía caàu cuûa ngaønh ngaân haøng
Veà beân ñi vay, caùc ngaân haøng seõ phaûi caïnh tranh ñeå coù ñöôïc ngöôøi vay coù chaát löôïng cao baèng caùch ñöa ra caùc ñieàu kieän öu ñaõi, nhieàu tính naêng, dòch vuï chuyeân nghieäp, phí thaáp vaø thuaän tieän. Ngaân haøng naøo khoâng laøm ñöôïc nhö vaäy seõ chæ coù ñöôïc khaùch haøng chaát löôïng keùm maø caùc ngaân haøng toát hôn ñaõ töø choái. Töï do hoùa thöông maïi haøng hoùa vaø caét giaûm baûo hoä seõ khieán cho caùc ngaønh saûn xuaát yeáu keùm bò aûnh höôûng vaø caùc ngaân haøng cho caùc ngaønh naøy vay cuõng seõ bò aûnh höôûng theo. Ñieàu naøy ñaëc bieät ñuùng ñoái vôùi caùc NHTMQD töø tröôùc ñeán nay vaãn coù xu höôùng cho caùc doanh nghieäp vaø caùc ngaønh saûn xuaát thay theá nhaäp khaåu vay.
Taát caû caùc ngaân haøng ñeàu muoán phaùt trieån dòch vuï phi tín duïng vì loaïi hình dòch vuï naøy an toaøn hôn vaø lôïi nhuaän thu veà seõ oån ñònh vaø ñaûm baûo hôn. Tuy nhieân, doanh thu töø caùc dòch vuï phi tín duïng khoâng theå taêng nhanh nhö doanh thu töø tín duïng. Ngaân haøng caàn phaûi coù thôøi gian ñeå giôùi thieäu vaø tö vaán khaùch haøng. Ñaàu tö ban ñaàu vaøo coâng ngheä maùy moùc ñeå cung caáp dòch vuï naøy laø raát lôùn, trong khi ñoù chæ thu ñöôïc lôïi nhuaän sau thôøi gian vaøi naêm. Caùc ngaân haøng nhoû khoâng ñuû khaû naêng thaâm nhaäp vaøo lónh vöïc naøy, tröø khi ñi thueâ laïi cô sôû haï taàng töø caùc ngaân haøng lôùn.
AÙp löïc caûi tieán coâng ngheä vaø kyõ thuaät phuø hôïp vôùi yeâu caàu hoäi nhaäp
Veà vaán ñeà hieän ñaïi hoùa ngaân haøng, vì coâng ngheä thoâng tin ngaân haøng phaùt trieån raát nhanh vaø caùc ngaân haøng phaûi tieáp tuïc naâng caáp ñeå caïnh tranh, vieäc chuyeån ñoåi döõ lieäu töø phaàn meàm cuõ sang phaàn meàm môùi laø trôû ngaïi lôùn nhaát ñoái vôùi moät soá ngaân haøng laïc haäu, ñaëc bieät laø caùc ngaân haøng lôùn vì khoái löôïng döõ lieäu caàn chuyeån ñoåi vaø caäp nhaät laø raát lôùn. Veà maët naøy, roõ raøng laø caøng lôùn vaø laïc haäu veà coâng ngheä thì caøng baát lôïi. Ñaàu tö vaøo coâng ngheä thoâng tin ñeå cuûng coá heä thoáng baûo maät thoâng tin khaùch haøng vaø caùc giaûi phaùp kyõ thuaät phoøng choáng laáy caép taøi khoaûn vaø theû ngaân haøng cuõng ñang trôû thaønh nhöõng quan ngaïi ñoái vôùi ngaân haøng.
Trong moâi tröôøng kinh doanh töï do hoùa vaø naêng ñoäng hôn, caùc ngaân haøng coù sôû höõu khaùc nhau seõ phaûi ñoái maët vôùi caùc thöû thaùch khaùc nhau. Caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi, maëc duø coù kyõ naêng quaûn trò ruûi ro vaø phaân tích tín duïng raát toát, seõ khoâng theå traùnh ñöôïc vaán ñeà nôï quaù haïn khi quy moâ cho vay taêng leân sau khi caùc haïn cheá ñöôïc dôõ boû. Trong soá caùc ngaân haøng noäi ñòa, thay ñoåi caùch thöùc quaûn lyù vaø quaûn trò ñieàu haønh vaãn coøn laø vaán ñeà chöa theå giaûi quyeát ngay laäp töùc. Moät thaùch thöùc ñoái vôùi heä thoáng NHTMQD laø nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán quaûn trò ngaân haøng. Hieän taïi vaãn chöa coù söï taùch bieät roõ raøng giöõa quyeàn sôû höõu, quaûn lyù vaø caùc quy cheá. Maëc khaùc, caùc NHTMQD coù traùch nhieäm giaûi trình tröôùc Boä Taøi Chính, cô quan ñaïi dieän quyeàn sôû höõu cuûa nhaø nöôùc, vaø tröôùc NHNN, cô quan ban haønh caùc quy ñònh trong ngaønh, hay noùi caùch khaùc cô quan caáp treân cuûa NHTMQD. Beân caïnh ñoù, coøn coù nhieàu chính saùch aùp duïng cho caùc cô quan Chính phuû, caùc cô quan ngang boä veà nhaân söï, tuyeån duïng, löông thöôûng, quy cheá baùo caùo maø caùc NHTMQD ñang chòu chi phoái khoâng phaûi laø moät ngoaïi leä. Chính saùch cho vay theo chæ ñònh tröôùc ñaây vaø söï can thieäp maïnh meõ baèng chính trò vaøo caùc quyeát ñònh cho vay cuûa caùc NHTMQD döôøng nhö ñaõ taùch NHTMQD khoûi traùch nhieäm giaûi trình ñoái vôùi caùc chuû sôû höõu voán, trong tröôøng hôïp caùc NH naøy hoaït ñoäng treân cô sôû thò tröôøng. Ñoàng thôøi, do söï khoâng roõ raøng trong vieäc phaân bieät caùc chöùc naêng taïi caùc NHTMQD, quaù trình chæ ñònh Toång Giaùm ñoác vaø phoù TGÑ coøn mang nhieàu tính chính trò hôn laø vì muïc ñích kinh doanh. Do ñoù, ñieàu naøy seõ ñem laïi nhöõng ñoäng löïc coù yù nghóa hoaøn toaøn khaùc trong cô caáu quaûn trò vaø ñieàu haønh kinh doanh cuûa ngaân haøng.
Coå phaàn hoùa NHTM Quoác doanh
Tuy nhieân thaùch thöùc lôùn nhaát cho heä thoáng ngaân haøng trong nöôùc laø quaù trình coå phaàn hoaù NHTMQD. Tröôùc khi coù theå tieán haønh coå phaàn hoùa, caùc NHTMQD caàn phaûi taùi cô caáu vaø giaûi quyeát xong caùc khoaûn nôï quaù haïn. Vaø khi giaûi quyeát xong vaán ñeà naøy, töøng NHTMQD caàn phaûi coù moät muïc tieâu, chieán löôïc vaø loä trình roõ raøng ñeå coå phaàn hoùa. Muïc tieâu chung cuûa coå phaàn hoùa ñaõ ñöôïc xaùc ñònh laø taêng cöôøng hieäu quaû hoaït ñoäng, khaû naêng sinh lôøi, quaûn trò, taêng voán, vaø hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng vì muïc tieâu lôïi nhuaän; caâu hoûi ñaët ra laø lieäu Chính phuû vaãn muoán giöõ coå phaàn khoáng cheá hay khoâng. Nhöõng vaán ñeà nhö Nhaø nöôùc vaãn muoán giöõ sôû höõu, kieåm soaùt, sôï maát chuû quyeàn, vaø ñaëc bieät lieân quan ñeán vieäc tham gia cuûa beân nöôùc ngoaøi laø nhöõng thaùch thöùc cuûa coå phaàn hoùa NHTMQD. Khi maø NHTMQD baùn coå phaàn cho caùc coå ñoâng beân ngoaøi, ngaân haøng phaûi chòu söï giaùm saùt cuûa coå ñoâng vaø giaûi trình caùc keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh. Ñeán luùc ñoù, ngaân haøng seõ khoâng coøn caùc lyù do baøo chöõa cho hoaït ñoäng kinh doanh keùm vaø nôï quaù haïn. Vieäc cho vay chæ ñònh, öu ñaõi doanh nghieäp Nhaø nöôùc, vaø cho vay döïa treân theá chaáp hôn laø döïa treân tính khaû thi kinh doanh cuõng seõ khoâng coøn nöõa.
Hôn nöõa, cô caáu coå ñoâng seõ quyeát ñònh vieäc quaûn trò ngaân haøng. Caâu hoûi ñaët ra laø laøm sao löïa choïn caùc coå ñoâng chieán löôïc khoâng chæ ñoùng goùp voán maø caû kyõ naêng quaûn lyù, bí quyeát kinh doanh vaø kinh nghieäm quoác teá cuõng laø moät thaùch thöùc cuûa ngaân haøng. Caùc NHTMQD coù theå khoâng muoán chæ coù caùc coå ñoâng caù nhaân, nhöõng ngöôøi chæ quan taâm ñeán coå töùc maø khoâng ñoùng goùp ñöôïc gì cho chieán löôïc phaùt trieån ngaân haøng.
Sau khi coå phaàn hoùa, coù theå phaûi ñoùng cöûa caùc chi nhaùnh, boä phaän khoâng sinh lôøi trong heä thoáng hieän taïi cuûa NHTMQD. Ñieàu naøy gaây ra moái quan ngaïi raèng khaùch haøng ôû caùc vuøng saâu, vuøng xa seõ coù ít khaû naêng tieáp caän caùc dòch vuï ngaân haøng hôn vì vieäc duy trì caùc chi nhaùnh ngaân haøng khoâng coù lôïi nhuaän ôû caùc vuøng naøy seõ khoâng khaû thi hoaëc khoâng beàn vöõng sau khi caùc NHTMQD coå phaàn hoaù. Tuy nhieân, cuõng gioáng nhö quaù trình ñoåi môùi cuûa Vieät Nam töø khi khôûi ñaàu, caùch tieáp caän töøng böôùc raát coù theå ñöôïc aùp duïng trong vieäc coå phaàn hoaù ngaân haøng baèng caùch Chính phuû seõ khoâng ñeå cho thò tröôøng quyeát ñònh moïi vieäc vaø baùn ñi phaàn voán cuûa Chính phuû ngay laäp töùc. Quyeàn sôû höõu chi phoái cuûa cuûa Nhaø nöôùc neân ñöôïc duy trì moät khoaûng thôøi gian naøo ñoù sau khi coå phaàn hoaù, vaø do ñoù vaãn ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu xaõ hoäi thoâng qua can thieäp cuûa Chính phuû. Moät moâ hình ngaân haøng cho caùc khu vöïc khoù khaên nhö ngaân haøng noâng thoân, quyõ tín duïng hoaëc ngaân haøng di ñoäng coù theå raát caàn thieát ñeå thay theá caùc chi nhaùnh ngaân haøng thöông maïi laøm aên khoâng sinh lôøi. Baèng caùch naøy, Chính phuû vaãn tieáp tuïc hoã trôï vaø giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà mang tính xaõ hoäi ôû vuøng saâu vuøng xa maø ngöôøi höôûng lôïi tröïc tieáp chính laø caùc ñoái töôïng deã bò toån thöông – nhöõng ngöôøi kyø voïng vaøo söï giuùp ñôõ cuûa Chính phuû ñeå caûi thieän sinh keá.
Phaàn III
GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA HEÄ THOÁNG NHTM VIEÄT NAM TRONG TIEÁN TRÌNH HOÄI NHAÄP
Taêng cöôøng naêng löïc taøi chính cuûa heä thoáng NHTM Vieät Nam
Coù theå khaúng ñònh chuû tröông coå phaàn hoaù caùc NHTM quoác doanh laø moät vieäc laøm heát söùc ñuùng ñaén vaø caàn thieát ñeå chuaån bò cho quaù trình hoäi nhaäp cuûa Heä thoánh ngaân haøng nöôùc ta. Tuy nhieân, khoù khaên lôùn nhaát hieän nay cuûa vieäc coå phaàn hoaù caùc NHTM quoác doanh khoâng chæ ôû vieäc ñònh giaù taøi saûn cuûa caùc ngaân haøng naøy maø coøn ôû cô sôû phaùp lyù cho vieäc coå phaàn hoaù chöa thaät söï vöõng chaéc. Caùc vaên baûn phaùp luaät hieän nay ñöôïc ban haønh laø ñeå daønh cho vieäc coå phaàn hoaù caùc DNNN trong khi ñoù ngaân haøng laø moät loaïi hình doanh nghieäp ñaëc thuø hoaït ñoäng treân lónh vöïc heát söùc nhaïy caûm vaø coù taàm aûnh höôûng lôùn ñeán toaøn boä neàn kinh teá – ñoù laø lónh vöïc tieàn teä, do ñoù caùc quy ñònh daønh cho vieäc coå phaàn hoaù caùc DNNN khoâng theå aùp duïng cho vieäc coå phaàn hoaù caùc NHTM quoác doanh. Vì vaäy NHNN phaûi phoái hôïp vôùi Boä Taøi chính tö vaán cho Chính phuû ban haønh caùc nghò ñònh rieâng cho vieäc coå phaàn hoaù caùc NHTM quoác doanh.
Nhö ñaõ phaân tích, veà laâu daøi muoán cho caùc NHTM Vieät Nam taêng cöôøng söùc maïnh taøi chính cuûa mình thì phaûi ñöa caùc NHTM leân nieâm yeát treân TTCK. Trong thôøi gian tôùi Chính phuû cuõng caàn taïo moät moâi tröôøng phaùp lyù hoaøn thieän ñeå caùc NHTMCP Vieät Nam coù theå tieán haønh nieâm yeát treân TTCK Vieät Nam vaø veà sau laø nieâm yeát treân TTCK ôû nöôùc ngoaøi.
Ña daïng hoùa caùc saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng treân neàn taûng hieän ñaïi hoùa coâng ngheä hieän ñaïi.
Taát caû caùc NHTM Vieät Nam hieän nay moãi ngaân haøng chæ môùi trieån khai ñöôïc khoaûn 300 ñeán 400 saûn phaåm ngaân haøng vaø dòch vuï ngaân haøng trong khi ñoù con soá naøy treân theá giôùi ñaõ laø 6000. Do ñoù caùc NHTM Vieät Nam caàn phaûi taêng cöôøng hôn nöõa hoaït ñoäng nghieân cöùu thò tröôøng, nghieân cöùu nhu caàu cuûa khaùch haøng ñeå coù theå tung ra nhieàu saûn phaåm ngaân haøng mang haøm löôïng khoa hoïc coâng ngheä cao, mang ñeán ngaøy caøng nhieàu tieän ích cho khaùch haøng, töø ñoù giuùp ngaân haøng môû roäng ñoái töôïng khaùch haøng, ña daïng nguoàn thu, phaân taùn ruûi ro vaø thöông hieäu cuûa caùc NHTM seõ ngaøy caøng ñöôïc quaûng baù roäng raõi hôn nöõa.
Moâ hình phaùt trieån cuûa caùc NHTM trong töông lai.
Caùc NHTM caàn coù chieán löôïc ñeå trôû thaønh moät ngaân haøng ña naêng, moät “baùch hoaù veà taøi chính” trong kyû nguyeân toaøn caàu hoaùcuûa thôøi ñaïi ngaøy nay.
Tö vaán, moâi giôùi
Laäp keá hoaïch ñaàu tö
Ñaàu tö vaø baûo laõmh
Baûo hieåm
Ngaân haøng hieän ñaïi
Quaûn lyù taøi saûn
Tín duïng
Tieát kieäm
UÛy thaùc
Thanh toaùn
(Nguoàn : Nhöõng vaán ñeà quan taâm nhaát hieän nay cuaû caùc nhaø quaûn lyù ngaân haøng hieän ñaïi, Taïp chí Ngaân haøng soá 2, thaùng 2/2005, trang 68)
Keát quaû moät soá cuoäc ñieàu tra treân theá giôùi veà dòch vuï ngaân haøng cho thaáy raèng caùc ngaân haøng hieän nay ñang traûi qua nhöõng thay ñoåi maïnh meõ trong chöùc naêng vaø hình thöùc. Thöïc teá nhöõng thay ñoåi aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng hieän nay quan troïng ñeán noãi raát nhieàu nhaø phaân tích coi ñoù laø moät cuoäc “caùch maïng ngaân haøng”. Ñieàu naøy coù theå laøm cho caùc theá heä ngaân haøng tieáp theo seõ khaùc so vôùi caùc ngaân haøng ngaøy nay.
Thaät vaäy, ngaøy nay caùc ngaân haøng phaûi ñoái maët vôùi söï caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét hôn töø caùc TCTD khaùc, caùc hieäp hoäi tín duïng, caùc coâng ty chöng khoaùn, coâng ty baûo hieåm… treân lónh vöïc dòch vuï taøi chính. Caùc ngaân haøng ñaõ phaùt hieän ra raèng hoï ñang phaûi ñoái maët vôùi caùc khaùch haøng ngaøy caøng coù tri thöùc hôn vaø nhaïy caûm vôùi laõi suaát hôn, caùc khoaûn tieàn gôûi “trung thaønh” cuûa ngaân haøng tröôùc kia coù theå deã daøng bò loâi keùo bôûi caùc ñoái thuû caïnh tranh. Neáu nhö tröôùc kia khi coù caùc khoaûn tieàn nhaøn roãi, ngöôøi daân chæ boû vaùo caùc taøi khoaûn tieát kieäm ôû ngaân haøng ñeå höôûng laõi suaát tieát kieäm thì ngaøy nay hoï ñaõ coù voâ soá söï löïa choïn phöông aùn ñaàu tö coù laõi suaát cao hôn nhö traùi phieáu chính phuû, ñaàu tö chöùng khoaùn, baûo hieåm… do ñoù caùc ngaân haøng phaûi phaán ñaáu ñeå taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh cuaû mình treân moïi lónh vöïc cuûa hoaït ñoäng taøi chính neáu nhö khoâng muoán ngaøy caøng bò thu heïp thò phaàn treân lónh vöïc naøy.
Hieän nay, taïi caùc NHTM nhieàu maûng hoaït ñoäng lôùn vaãn ñang coøn boû ngoû nhö tö vaán, baûo hieåm, quaûn lyù taøi saûn. Ñieàu naøy veà laâu daøi seõ laøm haïn cheá khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc NHTM tröôùc caùc ngaân haøng ña naêng nöôùc ngoaøi. Ví duï nhö trong lónh vöïc baûo hieåm, theo soá lieäu thoáng keâ thì caùc coâng ty baûo hieåm nhaân thoï ôû Vieät Nam hieän ñang ñaàu tö gaàn 80% tieàn phí baûo hieåm vaøo caùc khoaûn tieàn gôûi ôû caùc NHTM, phaàn ñaàu tö vaøo caùc coâng ty, chöùng khoaùn coøn raát ít. Thieát nghó neáu nhö caùc NHTM tích cöïc nghieân cöùu trieån khai nghieäp vuï baûo hieåm hoaëc thaønh laäp moät coâng ty baûo hieåm rieâng cuûa ngaân haøng mình thì nguoàn voán huy ñoäng ñöôïc cuõng nhö lôïi nhuaän seõ coøn taêng cao hôn nöõa. Vì vaäy coâng cuoäc hôïp nhaát caùc dòch vuï ngaân haøng, baûo hieåm, chöùng khoaùn, ñaàu tö, theû tín duïng… döôùi moät “maùi nhaø” ngaân haøng chính laø con ñöôøng taát yeáu maø caùc NHTM Vieät Nam caàn phaûi ñi ñeå trôû thaønh moät NHTM ña naêng, vöõng maïnh, coù vò theá treân theá giôùi.
Taêng cöôøng söï hôïp taùc giöõa caùc NHTM trong heä thoáng.
Thaät laø moät ñieàu baát hôïp lyù khi moät theû tín duïng quoác teá do NHNT, ACB, Eximbank phaùt haønh coù theå söû duïng taïi caùc maùy ATM ôû Singapore maø khoâng theå söû duïng taïi moät maùy ATM cuaû moät NHTM naøo ôû Vieät Nam. Chính vì theá trong thôøi gian saép tôùi caùc NHTM caàn phaûi ñaåy maïnh hôïp taùc hôn nöõa trong lónh vöïc coâng ngheä vôùi nhau ( hieän nay NHNT ñaõ lieân keát vôùi 11 NHTM khaùc ñeå thaønh laäp lieân minh thanh toaùn theû) ñeå taêng cöôøng söï töông thích veà maët coâng ngheä vôùi nhau nhaèm môû roäng maïng löôùi caùc maùy ATM vaø caùc ñieåm chaáp nhaän thanh toaùn theû hôn nöõa, töø ñoù khai thaùch trieät ñeå lôïi theá cuûa nhau, tieát giaûm chi phí ñaàu tö (bôûi vì moät maùy ATM hieän nay coù giaù khoaûn 20.000 USD ñeán 30.000 USD vaø chi phí baûo trì haøng naêm khoaûn 10% giaù trò cuaû maùy), giaûm chi phí hoaït ñoäng vaø quan troïng hôn heát laø taïo ñöôïc nhieàu söï thuaän lôïi hôn cho caùc khaùch haøng söû duïng caùc tieän ích cuûa ngaân haøng.
Taêng cöôøng quaûn trò ruûi ro trong hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng.
Trong quaù trình hoäi nhaäp, caùc NHTM seõ môû roäng hoaït ñoäng cuûa mình ra khoûi bieân giôùi Vieät Nam moät caùch roäng raõi hôn nöõa, do ñoù cuõng seõ phaûi ñoái dieän vôùi nhieàu ruûi ro hôn. Bôûi leõ, luùc naøy moïi raøo caûn cuõng nhö söï baûo hoä cuûa Nhaø nöôùc seõ khoâng coøn, moïi bieán ñoäng baát lôïi treân thò tröôønh nhö laõi suaát, tyû giaù hoái ñoaùi, caùc cuoäc khuûng hoaûng quoác teá..… seõ taùc ñoäng tröïc tieáp vaø maïnh meõ ñeán caùc NHTM. Vì vaäy, coâng taùc quaûn trò ruûi ro trong vaø sau khi hoäi nhaäp phaûi ñöôïc xem laø moät trong nhöõng nhieäm vuï haøng ñaàu cuûa ngaân haøng.
Khi hoäi nhaäp kinh teá quoác teá caùc ngaân haøng coøn bò ñe doïa tröïc tieáp bôûi boïn “Tin taëc” quoác teá, nhöõng toå chöùc chuyeân taán coâng vaøo heä thoáng maùy tính cuûa ngaân haøng, laøm giaû theû tín duïng hoaëc aên caáp maät maõ cuûa khaùch haøng ñeå ruùt tieàn khoûi ngaân haøng. Vì vaäy beân caïnh vieäc naâng cao chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï, caùc NHTM cuõng caàn chuù troïng ñeán coâng taùc ñaûm baûo an ninh vaø an toaøn heä thoáng maùy tính cuûa mình.
Naâng cao hôn nöõa naêng löïc quaûn trò cuûa ñoäi nguõ laõnh ñaïo vaø trình ñoä cuûa caùn boä ngaân haøng.
Hoaït ñoâng ngaân haøng thuoäc ngaønh kinh doanh dòch vuï, do vaäy chaát löôïng nhaân vieân ngaân haøng laø nhaân toá heát söùc quan troïng hay noùi caùch khaùc nhaân toá con ngöôøi laø nhaân toá quyeát ñònh ñeán söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa ngaân haøng. Vì theá caùn boä ngaân haøng caàn phaûi ñöôïc ñaøo taïo nhöõng tö duy, kieán thöùc, kyõ naêng hoaït ñoäng kinh doanh trong cô cheá thò tröôøng vaø phaûi ñöôïc thöôøng xuyeân caäp nhaät caùc kieán thöùc tieân tieán nhaát treân theá giôùi. Nhaân vieân ngaân haøng caøng coù trình ñoä cao thì ngaân haøng caøng coù lôïi theá caïnh tranh vaø chính ñieàu ñoù taïo neân söï khaùc bieät giöõa caùc ngaân haøng vôùi nhau.
Marketing vaø quaûng baù thöông hieäu ngaân haøng
Caùc NHTM neân thaønh laäp moät boä phaän chuyeân traùch veà coâng vieäc Marketing ngaân haøng. Boä phaän naøy phaûi goàm nhöõng ngöôøi ñöôïc ñaøo taïo nhaát ñònh veà chuyeân moân Marketing ngaân haøng. Boä phaän naøy cuõng ñöôïc giao nhieäm vuï roõ raøng ñoù laø nghieân cöùu thò tröôøng vaø khaùch haøng, ñònh kyø coù ñieàu tra, ñaùnh giaù yù kieán khaùch haøng veà chaát löôïng dòch vuï vaø uy tín cuûa ngaân haøng, töø ñoù coù bieän phaùp ñieàu chænh hoaït ñoäng cho phuø hôïp. Beân caïnh ñoù, thoâng qua coâng taùc ñieàu tra thò tröôøng vaø khaùch haøng, boä phaän naøy seõ naém baét ñöôïc caùc nhu caàu môùi cuûa khaùch haøng vaø treân cô sôû ñoù ñeà ra chieán löôïc phaùt trieån caùc saûn phaåm vaø dòch vuï môùi cho ngaân haøng.
Taêng cöôøng coâng taùc quaûng caùo veà ngaân haøng treân TV, Phaùt haønh nhieàu tôø rôi hôn nöõa tôùi caùc khu vöïc coù nhieàu khaùch haøng tieàm naêng nhö caùc tröôøng ñaïi hoïc, nhaø saùsh, sieâu thò, khu vui chôi giaûi trí… ñeå khaùch haøng quen daàn vôùi hình aûnh vaø thöông hieäu cuûa caùc NHTM. Ngaân haøng hieän nay ñang thöïc hieän raát toát coâng taùc naøy laø ngaân haøng Ñoâng AÙ, ngaân haøng naøy ñaõ ñeán raát nhieàu tröôøng ñaïi hoïc vaø caùc nhaø saùch, nhaø Vaên hoaù Thanh nieân ñeå phaùt tôø rôi tieáp thò caùc saûn phaåm cuûa ngaân haøng.
Caàn taêng cöôøng nhöõng hoaït ñoäng taøi trôï cho caùc söï kieän Vaên hoaù – Theå thao thu huùt ñoäng ñaûo ngöôøi haâm moä thoâng qua ñoù quaûng baù roäng raõi thöông hieäu cuûa ngaân haøng ñeán vôùi khaùch haøng. Moät ví duï ñieån hình ñoù laø giaûi boùng ñaù “AGRIBANK CUP” do ngaân haøng Noâng Nghieäp Vaø Phaùt Trieån Noâng Thoân toå chöùc. Vieäc ñöa thöông hieäu AGRIBANK vaøo boùng ñaù laø moät vieäc laøm heát söùc saùng taïo cuûa ngaân haøng Noâng Nghieäp Vaø Phaùt Trieån Noâng Thoân vì boùng ñaù laø loaïi hình theå thao raát haáp daãn ñöôïc nhieàu ngöôøi quan taâm neân ñaây laø moät hình thöùc tuyeân truyeàn veà hình aûnh ngaân haøng raát coù hieäu quaû qua ñoù taïo ra moät söï tin töôûng vaø moät hình töôïng toát ñeïp veà ngaân haøng trong ñoâng ñaûo taàng lôùp daân cö.
Caàn daønh nhieàu nguoàn löïc hôn nöõa cho vieäc xuùc tieán nghieâng cöùu, thöïc hieän quaûng baù veà ngaân haøng ra khu vöïc vaø theá giôùi ñeå chuaån bò cho vieäc tham gia caïnh tranh vaø hoäi nhaäp vaøo hoaït ñoäng cuûa thò tröôøng Taøi chính – Tieàn teä vaø dòch vuï ngaân haøng cuûa khu vöïc quoác teá.
Caàn taêng cöôøng hôn nöõa coâng taùc chaêm soùc khaùch haøng. Söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa ngaân haøng phuï thuoäc raát lôùn vaøo khaùch haøng, do ñoù caùc NHTM caàn coù nhöõng bieän phaùp duy trì khaùch haøng truyeàn thoáng, phaùt trieån theâm caùc khaùch haøng môùi caû veà soá löôïng laãn chaát löôïng. Khoâng ngöøng caäp nhaät caùc kieán thöùc veà saûn phaåm vaø caùc kyõ thuaät khaùch haøng cho ñoäi nguõ nhaân vieân ngaân haøng ñeå duy trì moái quan heä toát ñeïp vôùi khaùch haøng (bôûi leõ chi phí ñeå giöõ chaân moät khaùch haøng cuõ bao giôø cuõng reû hôn chi phí ñeå tìm moät khaùch haøng môùi) thoâng qua ñoù giuùp ngaân haøng coù cô hoäi cung caáp nhieàu saûn phaåm hôn cho khaùch haøng.
KEÁT LUAÄN
Quaù trình toaøn caàu hoùa, töï do hoùa trong lónh vöïc Taøi chính – Ngaân haøng ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng noäi dung chuû yeáu, coù aûnh höôûng maïnh meõ ñeán haàu heát moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng Kinh teá – Xaõ hoäi ngaøy nay. Trong moâi tröôøng caïnh tranh quyeát lieät cuûa quaù trình hoäi nhaäp ñoù thì chæ Ngaân haøng naøo khoâng ngöøng vöôn leân töï hoaøn thieän mình môùi coù khaû naêng toàn taïi. Nhaän thöùc moät caùch ñuùng ñaén vaø ñaày ñuû taàm quan troïng cuûa quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá ñeå töø ñoù khai thaùc toái ña nhöõng thôøi cô, vöôït qua nhöõnh thöû thaùch maø quaù trình hoäi nhaäp taïo ra chaéc chaén seõ giuùp Ngaân haøng Ngoaïi Thöông Vieät Nam coù ñöôïc moät vò theá xöùng ñaùng trong tieán trình phaùt trieån chung cuûa ngaønh coâng nghieäp Ngaân haøng theá giôùi. Töông lai ñang ôû phía tröôùc vôùi bieát bao cô hoäi toát ñeïp nhöng thaønh coâng chæ ñeán vôùi nhöõng ai coù ñöôïc moät taàm nhìn chieán löôïc.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- NangcaonangluccanhtranhcuahethongNHTMVN.doc