Đề tài Giải pháp thu hút FDI vào công nghiệp Hà Nội
Sau 15 năm đổi mới đặc biệt là những năm gần đây, nền kinh tế Hà Nội đã thực sự khởi sắc và đạt được những thành tựu to lớn. Tuy còn nhiều khó khăn và thách thức, song Hà Nội đã cùng với cả nước vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế, tạo cho Hà Nội thế và lực mới, để phát triển toàn diện, vững chắc trong những năm đầu thế kỷ XXI. Trong giai đoạn 1986-1990 tốc độ tăng trưởng của Hà Nội là 7,1% đến giai đoạn 1991-1995 đã đạt tới 12,5% và giai đoạn 1996-2000 tăng 10,6% là một trong những địa phương có tốc độ tăng trưởng cao. Tỷ trọng GDP của Hà Nội trong cả nước đã tăng từ 5,1% (năm 1990) lên 7,12% (năm 1999) và hiện chiếm 40% GDP đồng bằng sông Hồng. Giá trị sản lượng công nghiệp tăng bình quân hàng năm là 14,4. nông nghiệp tăng 3,9%. Nhìn chung tốc độ tăng trưởng kinh tế Hà Nội luôn cao hơn tốc độ tăng của cả nước từ 3% - 4% mỗi năm (giai đoạn 1990 - 2000 tốc độ tăng trưởng bình quân của Hà Nội đạt 11,6% trong khi cả nước đạt 7,7%/năm). Điều này cho thấy vai trò đầu tầu của Hà Nội trong quá trình phát triển kinh tế đất nước
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Giải pháp thu hút FDI vào công nghiệp Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
vËy nh×n chung qua c¸c n¨m vèn nhµ níc ®Çu t cho c«ng nghiÖp chiÕm tû träng lín nhÊt.
NhËn thøc vai trß quan träng nh vËy nªn hiÖn nay tÊt c¶ c¸c ®Þa ph¬ng ®Òu xóc tiÕn ®Çy ®ñ níc ngoµi m¹nh mÏ nh»m t¹o ra thÕ vµ lùc cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Þa bµn.
ch¬ng II
2.2.2 C«ng nghiÖp Hµ Néi giai ®o¹n 1996 – 2003.
* Côm c«ng nghiÖp võa vµ nhá.
HiÖn nay, Hµ Néi tËp trung x©y dùng côm khu c«ng nghiÖp võa vµ nhá ®Ó ®¸p øng mÆt b»ng s¶n xuÊt cho c¸c nhµ ®Çu t trong níc.
TÝnh ®Õn nay trªn ®Þa bµn ®· h×nh thµnh 14 khu – côm CNV& N víi tæng diÖn tÝch 358 ha, ®· giao ®Êt cho 69 doanh nghiÖp ®Ó x©y dùng nhµ xëng s¶n xuÊt víi 340 tû ®ång ®Çu t nhµ xëng, thu hót tõ 8.000 ®Õn 10.000 lao ®éng,
BiÓu 2.2. C¬ cÊu vèn ®Çu t vµo Khu – côm CNV & N
§¬n vÞ tÝnh : Tû ®ång
TT
Tªn c«ng tr×nh
Tæng vèn ®Çu t
Vèn ng©n s¸ch
Vèn huy ®éng
KCN võa vµ nhá VÜnh Tuy – Thanh Tr×
31,639
8,310
23,329
KCN võa vµ nhá Phó ThÞ – Gia L©m
33,795
4,593
29,202
Côm CN tËp trung võa vµ nhá Tõ Liªm
67,860
21,198
46,662
Côm SX TTCN vµ CN nhá quËn CÇu GiÊy
29,940
13,097
16,843
Côm CN võa vµ nhá §«ng Anh
58,29
15,61
42,68
Côm TTCN Hai Bµ Trng
31,184
12,821
18,363
Côm CN Ngäc Håi – Thanh Tr×
195,160
72,314
122,846
Côm CN dÖt may Nguyªn Khª - §«ng Anh
250
45
205
Côm CN thùc phÈm LÖ Chi – Gia L©m
120
20
100
Côm CN Phó Minh – Tõ Liªm
110
20
90
Côm CN Phó ThÞ – Gia L©m
15
1,2
13,8
Côm CNSX vËt liÖu x©y dùng
120
20
100
Côm CN Tõ Liªm
120
19,36
100,64
14
Côm CN Ninh HiÖp – Gia L©m
250
40
210
Tæng céng
1.432,868
313,503
1.119,365
Nguån : Phßng c«ng nghiÖp – Së KH&§T Hµ Néi
Nh vËy, 14 khu – côm nµy cã tæng vèn ®Çu t lµ 1.432,868 tû ®ång. Trong ®ã vèn ng©n s¸ch lµ 313,503 tû ®ång, chiÕm 21,8% trong tû träng tæng vèn, vèn huy ®éng (tõ d©n, tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh… ) chiÕm tû lÖ cao 78,516%. Vèn huy ®éng gÊp 3 lÇn vèn ng©n s¸ch, víi tû lÖ 2,57 : 1. ë tÊt c¶ c¸c khu – côm tû lÖ huy ®éng vèn ngoµi ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp ®Òu cao h¬n nhiÒu so víi vèn ng©n s¸ch, chøng tá viÖc ®Çu t vµo c¸c côm – khu CNV & N hÊp dÉn mäi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi nhµ níc.
* Khu c«ng nghiÖp tËp trung :
- Cho ®Õn nay, Hµ Néi ®· ®îc Nhµ níc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng cho 5 KCN míi ®ã lµ: KCN Sµi §ång B, KCN Néi Bµi, KCN DAEWOO – HANEL, KCN Th¨ng Long, KCN Hµ Néi. §Çu t c¸c KCN nµy ho¹t ®éng díi sù qu¶n lý trùc tiÕp cña Ban qu¶n lý KCN – KCX Hµ Néi.
Nh×n chung t×nh h×nh ®Çu t vµo khu c«ng nghiÖp cho ®Õn nay ®· cã 4 trong 5 KCN tiÕp nhËn c¸c dù ¸n vµo SXCN, ®ã lµ: KCN Sµi §ång B, KCN Néi Bµi, KCN Th¨ng Long, KCN Hµ Néi. §Çu t víi tæng sè 64 dù ¸n ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 639.7 triÖu USD.
BiÓu 2.3. T×nh h×nh ®Çu t cÊp giÊy phÐp vèn ®¨ng ký dù ¸n §TTTNN.
(N¨m 1997 – 2003)
§¬n vÞ: triÖu USD, %.
N¨m
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Tæng
Sè dù ¸n
15
3
2
11
9
15
9
64
Vèn ®¨ng ký
315,6
4,4
9,7
23,8
150,2
90,4
45,6
639,7
Nguån: Ban qu¶n lý dù ¸n KCN vµ KCX
Tõ b¶ng trªn, ta thÊy sè giÊy phÐp ®Çu t lµ 64 dù ¸n. Víi tæng sè vèn ®¨ng ký 639,7 triÖu USD. §©y lµ thµnh qu¶ cña qu¸ tr×nh thu hót FDI mµ c«ng nghiÖp Hµ Néi ®¹t ®îc.
§¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Hµ Néi.
* Tû träng gi¸ trÞ c«ng nghiÖp trong tæng GDP.
* Nép ng©n s¸ch nhµ níc .
* Thu hót vèn
* Thu hót lao ®éng
Tû träng c«ng nghiÖp trong GDP cßn kh¸ khiªm tèn, n¨m 2002 tû träng c«ng nghiÖp trong GDP ®¹t 26,71% thÊp h¬n cña Thµnh Phè Hå ChÝ Minh (46,6%) vµ møc chung cña c¶ níc (32,66%). Tèc ®é t¨ng tû träng c«ng nghiÖp trong GDP giai ®o¹n 1995 – 2002 chØ ®¹t kho¶ng 0,37% mçi n¨m. HÖ sè gi÷a nhÞp ®é t¨ng GDP c«ng nghiÖp vµ nhÞp ®é t¨ng trëng GDP cña toµn bé nÒn kinh tÕ cßn thÊp, chØ ®¹t møc kho¶ng trªn díi 1,31 lÇn (trong khi hÖ sè nµy cña c¶ níc b»ng kho¶ng 1,49 lÇn trong giai ®o¹n 1996 – 2002).
N¨m 2002, c«ng nghiÖp ®ãng gãp 4.422 tû ®ång vµo ng©n s¸ch thµnh phè, chiÕm 24,76% tæng nguån thu trªn ®Þa bµn. Víi møc ®ãng gãp nh vËy c«ng nghiÖp tuy ®· thÓ hiÖn ®îc vai trß cña m×nh nhng vÉn cßn thÊp h¬n so víi tiÒm n¨ng.
VÒ ®Çu t níc ngoµi, møc vèn ®Çu t vµo ngµnh c«ng nghiÖp cha nhiÒu, chØ chiÕm kho¶ng 15 – 20% so víi toµn bé vèn FDI vµo ®Þa bµn thñ ®«, møc thu hót nµy thÊp h¬n nhiÒu so víi trung b×nh c¶ níc lµ 50,3%. Nh×n chung, c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi vµo c«ng nghiÖp thñ ®« ®· ®i ®óng híng. Khai th¸c c¸c thÕ m¹nh cña Hµ Néi lµ kü thuËt ®iÖn, ®iÖn tö, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ m¸y mãc, c«ng nghiÖp chÕ biÕn, l¬ng thùc – thùc phÈm, may mÆc, da giÇy…
Ngµnh c«ng nghiÖp Thñ ®« míi chØ thu hót ®îc h¬n 220.000 lao ®éng. Tøc lµ kho¶ng 14 – 15% sè lao ®éng trong ®é tuæi cã kh¶ n¨ng lao ®éng. Nh vËy møc thu hót lùc lîng lao ®éng x· héi vµo c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cßn thÊp. Tuy nhiªn sè lao ®éng thu hót thªm vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp cã ý nghÜa quan träng v× sè nµy chñ yÕu ®ang lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i.
2.2.4. Thùc tr¹ng thu hót FDI vµo Hµ Néi.
USD.
Theo thèng kª hµng n¨m cña Së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t Hµ Néi tõ sè dù ¸n ®îc thùc hiÖn nh sau:
BiÓu 2.4. T×nh h×nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo Hµ Néi
giai ®o¹n 1989 - 2003.
§¬n vÞ tÝnh: dù ¸n, triÖu USD
N¨m
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Dù ¸n
4
8
13
26
43
62
59
45
50
46
45
41
41
60
66
Vèn ®¨ng ký
48,2
295,1
126,4
301
856,9
989,8
1.058
2.641
913
673
345
100
200
360
183,3
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi.
BiÓu ®å 2.1: BiÓu ®å vÒ sè dù ¸n ®Çu t vµo Hµ néi qua c¸c n¨m
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi.
N¨m 1989 Hµ Néi cã 4 dù ¸n ®Çu t víi tÝnh chÊt th¨m dß lµ chñ yÕu th× sau 14 n¨m triÓn khai ®Õn n¨m 2003 trªn ®Þa bµn Hµ Néi ®· cã 612 dù ¸n hîp t¸c ®Çu t víi níc ngoµi ®îc cÊp phÐp vµ ®¹t tû lÖ t¨ng hµng n¨m lµ 12,15%.
Riªng n¨m 2003, Hµ Néi thu hót ®îc 89 dù ¸n ®Çu t níc ngoµi. Trong ®ã cã 66 dù ¸n cÊp míi vµ 23 dù ¸n bæ sung t¨ng vèn víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 162,5 triÖu USD. Trong ®ã: CÊp míi lµ 126,4 triÖu USD, bæ sung t¨ng vèn 56,9 triÖu
Ngoµi viÖc t¨ng sè dù ¸n th× h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi ngµy cµng phong phó h¬n. Thêi kú (1989 – 1997) c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®a phÇn chän h×nh thøc ®Çu t lµ liªn doanh (chiÕm kho¶ng 78% so víi c¸c dù ¸n ®îc cÊp phÐp ®Çu t), nhng giai ®o¹n (1998 – 2001) h×nh thøc ®Çu t dÇn ®îc chuyÓn sang lo¹i h×nh 100% vèn níc ngoµi (chiÕm 46%). §Æc biÖt n¨m 2001 sè dù ¸n 100% vèn níc ngoµi chiÕm 65%. N¨m 2002, cã 41 dù ¸n 100% vèn níc ngoµi trªn 60 dù ¸n chiÕm 68%. N¨m 2003 cã 45 dù ¸n ®Çu t 100% vèn níc ngoµi trªn 66 dù ¸n chiÕm 68%. V× vËy h×nh thøc ®Çu t 100% vèn níc ngoµi ngµy cµng cã xu híng t¨ng lªn vµ chiÕm tû träng lín.
BiÓu 2.5. H×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i Hµ Néi.
TT
Lo¹i h×nh
Sè dù ¸n
Tû lÖ (%)
1
100% vèn níc ngoµi
200
32%
2
Liªn doanh
337
55%
3
Hîp doanh
75
13%
4
Tæng sè
612
100%
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi.
BiÓu ®å 2.2. BiÓu ®å tû lÖ h×nh thøc ®Çu t.
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi
Qua ph©n tÝch nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tuy sè dù ¸n 100% vèn níc ngoµi t¨ng lªn nhanh chãng nhÊt lµ c¸c n¨m 2001 ®Õn 2003, nhng nh×n chung lo¹i h×nh liªn doanh vÉn chiÕm tû träng t¬ng ®èi lín. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2003, lo¹i h×nh nµy chiÕm kho¶ng 55% tæng sè c¸c dù ¸n ®Çu t.
BiÓu 2.6. KÕt qu¶ cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trong 14 n¨m qua ë Hµ Néi
Sè dù ¸n cÊp GP§T
612
Tæng vèn ®Çu t ®¨ng ký
9,1 tû USD
Vèn ®Çu t thùc hiÖn
3,7 tû USD
Kim ng¹ch xuÊt khÈu
1,142 tû USD
C¸c quèc gia, l·nh thæ ®Çu t
42
Thu hót lao ®éng
25.000 ngêi
Nép ng©n s¸ch
984 triÖu USD
Tæng doanh thu cña c¸c doanh nghiÖp FDI
6,4 tû USD
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi
2.3. Thùc tr¹ng thu hót FDI vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi
2.3.1. T×nh h×nh thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi.
Víi môc tiªu x©y dùng mét nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, thùc hiÖn thµnh c«ng c«ng cuéc CNH – H§H, c«ng nghiÖp Thñ ®« lµ ngµnh kinh tÕ tiªn phong, ®i ®Çu trong viÖc t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò, thêi c¬ thuËn lîi cho viÖc thu hót FDI. Cho ®Õn nay, sau 14 n¨m triÓn khai luËt ®Çu t níc ngoµi ®· lµm cho c«ng nghiÖp Hµ Néi ph¸t triÓn cã tÝnh vît bËc.
Nh×n nhËn mét c¸ch tæng qu¸t: Tõ khi c«ng nghiÖp Hµ Néi cã sù bæ sung cña nguån vèn FDI th× ®· cã sù ph¸t triÓn vît bËc, ®ã lµ sù ra ®êi cña hµng lo¹t c¸c Nhµ m¸y s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chÕ t¹o c¸c s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn, chÊt lîng cao. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®¸nh thøc tiÒm n¨ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Thñ ®«. MÆt kh¸c, FDI ®· lµm cho c¬ cÊu doanh nghiÖp Hµ Néi ngµy cµng hîp lý, ®ã lµ sù ra ®êi lÇn lît c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung. Tõ n¨m 1994 ®Õn nay 5 khu c«ng nghiÖp míi ®îc thµnh lËp, c¸c khu c«ng nghiÖp nµy ®Òu cã c¬ cÊu tæ chøc hîp lý, ph¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu qu¶n lý hiÖu qu¶. §iÒu ®ã kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß cña FDI v× thùc tÕ c¸c khu c«ng nghiÖp nµy ®îc thµnh lËp víi sè vèn FDI chiÕm tû träng lín h¬n 60%.
Do ®ã, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi trong 14 n¨m qua (1989 – 2003) th× ta cÇn xem xÐt vµ nghiªn cøu c¸c chØ tiªu, kinh tÕ ®Æc thï sau:
* Sè lîng dù ¸n:
Cho ®Õn nay, trªn ®Þa bµn Hµ Néi ®· thu hót ®îc kho¶ng 234 dù ¸n ®Çu t x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chiÕm kho¶ng 38% tæng sè c¸c dù ¸n ®Çu t trªn ®Þa bµn. C¸c dù ¸n ®Çu t ®îc tiÕn hµnh ë tÊt c¶ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. Nhng nh×n chung vÉn tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc chñ yÕu nh: S¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ l¾p r¸p « t« - xe m¸y, c«ng nghiÖp phÇn mÒm, c«ng nghÖ th«ng tin, m¸y mãc, da giÇy, chÕ biÕn thùc phÈm vµ vËt liÖu x©y dùng. C¸c dù ¸n ®Çu t vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®Òu lµ nh÷ng dù ¸n cã vèn ®Çu t t¬ng ®èi lín, thêi gian ho¹t ®éng l©u dµi (20 – 50 n¨m). Chñ yÕu ®îc ®Çu t díi 2 h×nh thøc lµ dù ¸n 100% vèn níc ngoµi vµ c¸c dù ¸n liªn doanh.
BiÓu 2.7. Sè dù ¸n vµ sè vèn ®¨ng ký ®Çu t vµo c«ng nghiªp Hµ Néi trong 14 n¨m qua (1989 - 2003).
§¬n vÞ tÝnh: dù ¸n, triÖu USD
N¨m
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Dù ¸n
-
5
3
6
14
12
12
15
12
14
10
7
18
51
55
Vèn ®¨ng ký
3,2
23,6
14,5
46,7
137,1
187,2
190,4
475,4
228,3
235,6
141,5
48
110
325
165
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi.
§Æc biÖt vèn ®Çu t níc ngoµi vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi ®· gãp phÇn quan träng thóc ®Èy viÖc thµnh lËp 5 khu c«ng nghiÖp míi tËp trung. C¸c dù ¸n ®Çu t vµo khu c«ng nghiÖp hÇu hÕt lµ nh÷ng dù ¸n 100% vèn níc ngoµi. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi lµm nÒn t¶ng, ®Çu tÇu cho c«ng nghiÖp Hµ Néi ph¸t triÓn. Riªng trong 2 n¨m (2002 – 2003) sè lîng c¸c dù ¸n ®Çu t vµo khu c«ng nghiÖp lÇn lît lµ 15 dù ¸n vµ 9 dù ¸n. C¸c dù ¸n nµy ®Òu ®îc ®Çu t díi h×nh thøc 100% vèn níc ngoµi.
* H×nh thøc ®Çu t :
HiÖn nay, c¸c dù ¸n ®Çu t vµo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hÇu hÕt ®îc thùc hiÖn díi d¹ng 100% vèn níc ngoµi vµ h×nh thøc liªn doanh.
BiÓu 2.8. H×nh thøc ®Çu t vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi.
Lo¹i h×nh
N¨m
1989 - 1996
1997 - 2001
2002
2003
Liªn doanh
54
45
10
10
100% vèn níc ngoµi
13
16
41
45
Tæng
67
61
51
55
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi.
Giai ®o¹n 1989 – 1996 h×nh thøc ®Çu t 100% vèn níc ngoµi ®¹t 20% (chiÕm13 dù ¸n), h×nh thøc ®Çu t liªn doanh ®¹t 60%(chiÕm54 dù ¸n), cßn l¹i lµ c¸c h×nh thøc kh¸c.
Giai ®o¹n 1997 – 2001 h×nh thøc vèn ®Çu t 100% vèn níc ngoµi chiÕm kho¶ng 25% chiÕm16 dù ¸n), h×nh thøc liªn doanh chiÕm 55%(chiÕm 45 dù ¸n). §Æc biÖt n¨m 2002, thu hót ®îc 51 dù ¸n th× cã 41 dù ¸n thùc hiÖn díi h×nh thøc 100% vèn níc ngoµi. N¨m 2003, sè dù ¸n thu hót vµo c«ng nghiÖp lµ 55 dù ¸n, th× cã 45 dù ¸n ®îc ®Çu t díi h×nh thøc 100% vèn níc ngoµi, chiÕm tû lÖ 80%. Ngoµi ra cßn cã c¸c h×nh thøc kh¸c nh hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh, hîp ®ång kinh doanh theo tõng l« hµng nhng c¸c h×nh thøc nµy chiÕm tû träng kh«ng ®¸ng kÓ.
* Tû träng vèn ®Çu t FDI vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi:
Tû träng vèn FDI vµo c¸c n¨m tuú theo thêi kú cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ, nÕu chia kinh tÕ Hµ néi thµnh 3 nhãm ngµnh lín lµ lÜnh vùc kinh doanh bÊt ®éng s¶n (bao gåm kh¸ch s¹n, v¨n phßng, c¨n hé...) c«ng nghiÖp bao gåm (c«ng nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp x©y dùng, c«ng nghiÖp nhÑ...) vµ lÜnh vùc dÞch vô bao gåm (c¸c ngµnh dÞch vô c«ng nghiÖp, dÞch vô v¨n ho¸, du lÞch, y tÕ, vµ c¸c ngµnh dÞch vô kh¸c). sù chuyÓn dÞch vèn FDI thêi gian qua ®îc ph©n ®Þnh theo c¸c ngµnh nh sau
BiÓu 2.9 Tû träng vèn FDI ®Çu t vµo c«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh kh¸c.
C«ng nghiÖp : Cã nhÞp ®é t¨ng trëng qua c¸c n¨m æn ®Þnh ë møc t¨ng trëng trung b×nh lµ 16% (giai ®o¹n 1989 – 1996) vµ 26% (giai ®o¹n 1997 – 2001) nhng tû träng c«ng nghiÖp vèn ®Çu t FDI t¨ng tõ 6.5% lªn ®Õn 58%.
DÞch vô : Trong ®ã cã dÞch vô c«ng nghiÖp nhÞp ®é t¨ng trëng ®Òu, æn ®Þnh, phï hîp víi chÝnh s¸ch H§H trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ dÞch vô. Tû träng dÞch vô chuyÓn dÞch c¬ cÊu vèn ®Çu t FDI tõ 2% t¨ng lªn 16%. Møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 12%.
Riªng lÜnh vùc bÊt ®éng s¶n (kh¸ch s¹n, c¨n hé, v¨n phßng) t¨ng trëng nhanh trong giai ®o¹n 1989 – 1996, møc t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 32%, chiÕm tû träng > 45% trong c¬ cÊu FDI. Tuy nhiªn, do nhu cÇu chuyÓn ho¸ thÞ trêng lÜnh vùc bÊt ®éng s¶n gi¶m m¹nh, giai ®o¹n 1997 – 2003 møc gi¶m b×nh qu©n lµ 22% vµo lÜnh vùc bÊt ®éng s¶n chØ chiÕm tû träng trong c¬ cÊu FDI lµ 12%
N¨m
Tû lÖ % trong c¬ cÊu
C«ng nghiÖp
BÊt ®éng s¶n
DÞch vô
ViÔn th«ng
N«ng nghiÖp
Kh¸c
1989
6.5
90
-
-
-
3.5
1990
8
31
2
5.5
0.3
3.7
1991
11.5
57
4
22
0.5
5
1992
15.5
44
6
27.5
0.5
6.5
1993
16
55
6.5
16
0.5
6
1994
18
56
7
13
0.5
5.5
1995
18
55
7
13
0.5
5.5
1996
18
58
8
10
0.5
5.5
1997
25
31
10
28
0.8
5.5
1998
35
25
11
22
1
6
1999
41
22
13
16
1.5
6.5
2000
48
18
15
11
1.5
6.5
2001
55
12
16
9
1.5
6.5
2002
90
-
-
-
-
2003
58
21
5
10
0.5
4.5
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi
Nh vËy, qua b¶ng trªn tû träng vèn ®Çu t vµo c«ng nghiÖp n¨m 1989 lµ 6,5%. Nhng nh÷ng n¨m sau ®ã, tû träng nµy ®· cã sù t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §Æc biÖt ®¹t kû lôc vµo n¨m 2002, nguån vèn ®Çu t vµo c«ng nghiÖp chiÕm 90% trong tæng sè FDI ®Çu t vµo Hµ Néi. Sù thay ®æi t¬ng quan nµy chøng tá c«ng nghiÖp Hµ Néi ngµy cµng ph¸t triÓn theo híng phï hîp víi sù ph¸t triÓn chung.
Riªng n¨m 2002, c«ng nghiÖp Hµ Néi ®· thu hót ®îc 325,8 triÖu USD chiÕm 90% so víi tæng sè vèn ®Çu t. §Õn n¨m 2003, sè vèn lµ 165 triÖu USD chiÕm 58 % tæng sè vèn ®Çu t vµ thêi gian gÇn ®©y nhÊt lµ quý I/2004, sè vèn ®Çu t vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi ®¹t 20 triÖu USD chiÕm 56%.
2.3.3 §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo mét sè lÜnh vùc c«ng nghiÖp chñ yÕu.
HiÖn nay ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo c«ng nghiÖp hµ néi chñ yÕu lµ.
- Ngµnh c«ng ghiÖp c¬ khÝ ho¸ chÊt, « t« - xe m¸y, vµ vËt liÖu x©y dùng.
- C«ng nghiÖp ®iÖn tö, ®iÖn l¹nh, tin häc, c«ng nghÖ phÇn mÒm vµ c«ng nghÖ th«ng tin.
- C«ng nghiÖp may mÆc.
- C«ng nghiÖp chÕ biÕn.
* Ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ ho¸ chÊt, « t« - xe m¸y, vËt liÖu x©y dùng
BiÓu 2.9. Ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ – ho¸ chÊt - « t« xe m¸y vµ
vËt liÖu x©y dùng
§¬n vÞ tÝnh: Dù ¸n, triÖu USD.
Ngµnh
C¬ khÝ ho¸ chÊt
¤ t« xe m¸y
VËt liÖu x©y dùng
Tæng
Dù ¸n
19
13
24
56
Vèn (triÖu USD)
68
198
70
336
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi
HiÖn nay, Hµ Néi cã 56 dù ¸n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp nµy. Trong ®ã dù ¸n vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng lµ 24 dù ¸n chiÕm 43%; lÜnh vùc c¬ khÝ ho¸ chÊt lµ 19 dù ¸n chiÕm 34%, lÜnh vùc « t« - xe m¸y 13 dù ¸n chiÕm 23%. §ång thêi trong lÜnh vùc nµy, ®Õn nay ®· thu hót ®îc lîng vèn lµ 337 triÖu USD. Trong ®ã lîng vèn ®Çu t vµo s¶n xuÊt « t« - xe m¸y lµ 198 triÖu USD. B×nh qu©n trªn 1 dù ¸n ®¹t 15,3 triÖu USD. LÜnh vùc s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng cã sè vèn 70 triÖu USD, b×nh qu©n lµ 3 triÖu USD/1 dù ¸n. Vèn ®Çu t vµo lÜnh vùc c¬ khÝ ho¸ chÊt lµ 68 triÖu USD b×nh qu©n trªn 1 dù ¸n lµ 3,6 triÖu USD.
* Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö, ®iÖn l¹nh, tin häc, c«ng nghÖ phÇn mÒm vµ c«ng nghÖ th«ng tin.
§©y lµ ngµnh c«ng nghiÖp rÊt cÇn ®Õn 2 yÕu tè lµ vèn, chÊt x¸m vµ c«ng nghÖ. HiÖn nay Hµ Néi cã 54 dù ¸n ®ang ho¹t ®éng víi tæng sè vèn ®Çu t tÝnh ®Õn 31/12/2003 ®¹t 1.241,5 triÖu USD. Trong ®ã, lÜnh vùc bu chÝnh viÔn th«ng chiÕm phÇn lín víi gÇn 1.200 triÖu. PhÇn cßn l¹i ph©n bæ cho c¸c ngµnh ®iÖn tö - ®iÖn l¹nh, c«ng nghÖ th«ng tin, .
BiÓu 2.10. Sè vèn vµ sè dù ¸n ®Çu t vµo Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö, ®iÖn l¹nh, tin häc, c«ng nghÖ phÇn mÒm vµ c«ng nghÖ th«ng tin
§¬n vÞ tÝnh: Dù ¸n, triÖu USD
Ngµnh c«ng nghiÖp
NghiÖp ®iÖn tö, ®iÖn l¹nh
Tin häc
C«ng nghÖ phÇn mÒm vµ c«ng nghÖ th«ng tin
Tæng
Dù ¸n
8
10
36
54
Vèn (triÖu USD)
22.8
18.7
1200
1241.5
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Néi
Nhãm s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ vµ linh kiÖn viÔn th«ng t¨ng 19%. Nhãm s¶n xuÊt hµng ®iÖn tö - ®iÖn l¹nh t¨ng m¹nh nh C«ng ty DAEWOO – HANEL t¨ng 38%; C«ng ty s¶n xuÊt ®Ìn h×nh ORION – HANEL t¨ng 15%; C«ng ty m¸y tÝnh IBM t¨ng 121%. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th× s¶n phÈm cña hä chñ yÕu ®îc tiªu thô trong níc vµ xuÊt khÈu sang mét sè níc thuéc khu vùc §«ng Nam ¸.
2.3.4.1 §¸nh gi¸ kÕt qu¶ thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo c«ng nghiÖp.
Cho ®Õn nay, Hµ Néi ®· thu hót ®îc 234 dù ¸n FDI vµo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.
Thu hót vèn FDI kh«ng nh÷ng cã vai trß lµm cho quy m« s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lín m¹nh mµ bªn c¹nh ®ã FDI gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thñ ®« b»ng c¸ch c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc nh c¬ khÝ – ho¸ chÊt, c«ng nghÖ th«ng tin, dÖt may da giÇy. §Æc biÖt ®· thu hót lîng lín lao ®éng viÖc lµm cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI.
§i ®«i víi viÖc x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp míi t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vèn FDI cßn ®µo t¹o cho c¸n bé kü n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt hiÖu qu¶. ChuyÓn giao c«ng nghÖ lµ yÕu tè quan träng. Mét trong nh÷ng vÝ dô ®iÓn h×nh lµ ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ t¹i C«ng tr×nh x©y dùng Ever Fortune Plaza (83B Lý Thêng KiÖt- Hµ Néi). ViÖc thi c«ng mãng cña mét kh¸ch s¹n b»ng ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn lµ nÐn tÜnh cäc mãng víi søc chÞu ®ùng ®îc t¶i träng 2.500 tÊn/cäc. §©y lµ mét bíc ngoÆt lín trong c«ng nghiÖp – x©y dùng.
Hµng n¨m, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp thuéc lÜnh vùc FDI hµng n¨m t¨ng cao. (Phô lôc 1)
Hµng n¨m gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp thuéc khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¨ng kh¸ nhanh. N¨m 1995 ®¹t 1.614.042tr, ®Õn n¨m 2000 ®¹t 5.979.308tr.
XÐt trong c¬ cÊu th× n¨m 1995, khu vùc nµy chiÕm 19,06%; ®Õn n¨m 2000 chiÕm 34,78%.
Ngoµi ra, FDI cßn cã vai trß trong viÖc x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung. §iÒu nµy t¹o cho Hµ Néi cã vÞ thÕ míi trong chiÕn lîc ph¸t triÓn. V× ®©y lµ nh÷ng KCN cã quy m« lín, trang thiÕt bÞ, quy tr×nh c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ph¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý tiªn tiÕn, cô thÓ nh:
- KCN Néi Bµi: Tæng vèn ®Çu t: 30 triÖu USD. Vèn ph¸p ®Þnh: 11,7 triÖu USD. Trong ®ã bªn ViÖt Nam gãp 30%; bªn níc ngoµi gãp 70%). Malaysia
- KCN Th¨ng Long: Tæng vèn ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh lµ 63,3 triÖu USD. Vèn ph¸p ®Þnh lµ 16,87 USD. Trong ®ã bªn ViÖt Nam ®ãng gãp 42%. Bªn níc ngoµi ®ãng gãp 58%. NhËt B¶n
- KCN Daewoo - Hanel (Sµi §ång A): C«ng ty x©y dùng h¹ tÇng lµ C«ng ty liªn doanh gi÷a C«ng ty ®iÖn tö Hµ Néi vµ tËp ®oµn Daewoo (Hµn Quèc).
- KCN Hµ Néi - §µi T: X©y dùng h¹ tÇng b»ng 100% vèn cña §µi Loan. Tæng vèn ®Çu t cho c«ng tr×nh lµ 12 triÖu USD. Vèn ph¸p ®Þnh lµ 3,6 triÖu USD. §©y lµ C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng kü thuËt 100% vèn ngíc ngoµi duy nhÊt cña ViÖt Nam.
KÕt qu¶ nµy ®¹t ®îc kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß FDI ®Çu t vµo c«ng nghiÖp. §©y lµ nguån lùc to lín cæ vò cho c«ng nghiÖp Thñ ®«. Tuy nhiªn, nh÷ng n¨m gÇn ®©y Hµ Néi vÉn kh«ng ph¶i lµ ®Þa ph¬ng ®i ®Çu trong viÖc thu hót FDI vµ ®ã lµ mét th¸ch thøc míi
2.3.4.2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
TÝnh ®Õn th¸ng 9/2002, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®¹t 391 triÖu USD, t¨ng 38,5% so víi cïng kú n¨m 2001 (§¹t 282 triÖu USD). TËp trung t¨ng cao ë mét sè ngµnh nh s¶n xuÊt « t« - xe m¸y t¨ng 48,5% (§Æc biÖt s¶n xuÊt l¾p r¸p « t« t¨ng 75%, s¶n xuÊt ®iÖn - ®iÖn tö t¨ng 45%, s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ vµ linh kiÖn viÔn th«ng t¨ng 55%, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng t¨ng 38%,…) vµ ®· thu hót ®îc 13 dù ¸n ®Çu t vµo khu c«ng nghiÖp t¨ng 115% sè dù ¸n so víi cïng kú.
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c¶ n¨m 2002 t¨ng kho¶ng 35% so víi n¨m 2001, do nhiÒu doanh nghiÖp míi ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c C«ng ty t¨ng quy m« vµ më réng diÖn tÝch, t¨ng c«ng suÊt s¶n xuÊt nh C«ng ty Cannon (NhËt B¶n), s¶n xuÊt thiÕt bÞ in mµu; C«ng ty United Motor (Trung Quèc) s¶n xuÊt phô tïng xe m¸y; C«ng ty VINAX s¶n xuÊt sø vÖ sinh; Stanley s¶n xuÊt phô tïng cho xe m¸y vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, l¾p r¸p « t«…
Trong n¨m 2003, gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· t¨ng 38,5%. Tuy mét sè doanh nghiÖp cã s¶n lîng gi¶m tõ 20 - 25%. §Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt xø tõ c¸c khu vùc xuÊt hiÖn dÞch bÖnh SARS nhng thay v× c¸c doanh nghiÖp míi ®i vµo ho¹t ®éng cã s¶n lîng vµ doanh thu lín bï ®¾p l¹i phÇn gi¸ trÞ bÞ gi¶m sót nh C«ng ty Canon ViÖt Nam; C«ng ty Sumitomo Bakelite ViÖt Nam,... Mét sè c¸c C«ng ty cã s¶n lîng cao nh: ¤ t« Hoµ B×nh, Vidamco, Hinno, Yamaha, Inax, Vineco, Sumi Hanel…
Vèn ®Çu t thùc hiÖn n¨m 2003 t¨ng 11% so víi n¨m 2002, tæng doanh thu t¨ng 9%, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu còng t¨ng m¹nh, nhËp khÈu t¨ng 66%, ®Æc biÖt lµ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng 143% (Do C«ng ty Canon ViÖt Nam míi ®i vµo ho¹t ®éng vµ ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu trªn 200 triÖu USD. ChiÕm > 53% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi).
2.3.5. Nh÷ng ®ãng gãp cho x· héi cña c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi trªn ®Þa bµn Hµ néi.
* Nép ng©n s¸ch Nhµ níc
* Thu hót lao ®éng – t¹o viÖc lµm.
* ChuyÓn giao c«ng nghÖ – ®µo t¹o nh©n lùc
Trong thêi gian 14 n¨m (1989 – 2003) thùc hiÖn luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i Hµ Néi, sè thuÕ nép vµo ng©n s¸ch Nhµ níc thuéc lÜnh vùc nµy lµ 984 triÖu USD. Trong ®ã lÜnh vùc c«ng nghiÖp chiÕm 62%, ®¹t 610 triÖu USD, ®îc ph©n bæ qua c¸c n¨m nh sau:
BiÓu 2.11. T×nh h×nh nép ng©n s¸ch cña c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
§¬n vÞ tÝnh: triÖu USD
N¨m
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Tæng sè nép (TriÖu USD)
0.5
2.5
4
9
14
26
39
50
88
93
98
105
128
155
172
C«ng nghiÖp nép (TriÖu USD)
0.31
1.55
2.48
5.58
8.68
16.12
24.18
31
54.56
57.66
60.76
65.1
79.63
96.1
106.65
BiÓu ®å 2.3: Tû träng nép NSNN cña c¸c ngµnh cã vèn ®Çu t níc ngoµi
Tû träng nép ng©n s¸ch
trong lÜnh vùc s¶n xuÊt
kinh doanh cã vèn
®Çu t níc ngoµi
Nguån: Phßng §TNN – Së kÕ ho¹ch ®Çu t Hµ Né
* Thu hót lao ®éng – t¹o viÖc lµm.
Nh÷ng n¨m qua, trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ë Hµ Néi ®· thu hót ®îc 17 ngh×n lao ®éng t¹i c¸c ngµnh kinh tÕ c«ng nghiÖp, ®· vµ ®ang ®µo t¹o vµ tiÕp nhËn víi tr×nh ®é kü thuËt, qu¶n lý tiªn tiÕn. Do vËy, khu vùc nµy kh«ng chØ gi¶i quyÕt viÖc lµm ®èi víi mét phÇn ®¸ng kÓ lùc lîng lao ®éng cã kü thuËt mµ cßn t¸c ®éng h×nh thµnh nªn mét ®éi ngò lao ®éng qu¶n lý kü thuËt cã ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é ®iÒu hµnh qu¶n lý kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu míi cña sù nghiÖp CNH – H§H.
* ChuyÓn giao c«ng nghÖ – ®µo t¹o nh©n lùc.
Nh÷ng n¨m qua cho thÊy c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· ®a vµo Hµ Néi nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo lo¹i bËc nhÊt. §iÒu nµy gi÷ mét vai trß quan träng trong viÖc n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ vµ kü thuËt cho Hµ Néi.
HÖ thèng c¸c Nhµ m¸y, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phÇn mÒm, ®iÒu khiÓn häc ®· gãp phÇn quan träng t¹o ra bé mÆt míi cho c«ng nghiÖp Thñ ®«. Bªn c¹nh c«ng nghiÖp ®iÖn tö hiÖn ®¹i, ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña mét sè nhµ m¸y chÕ biÕn thùc phÈm, ®å uèng (Rîu - bia - níc gi¶i kh¸t),
§i ®«i víi chuyÓn giao c«ng nghÖ lµ qu¸ tr×nh ®µo t¹o nh©n lùc nh»m n©ng cao tr×nh ®é khoa häc vµ tr×nh ®é qu¶n lý tiªn tiÕn cña c¸c níc. HÇu hÕt, ®©y lùc lîng lao ®éng ®Òu cã hµm lîng chÊt x¸m cao, chÞu ¸p lùc c«ng viÖc lín, lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ngµy cµng n©ng cao tr×nh ®é lao ®éng, kü n¨ng nghÒ nghiÖp cña ViÖt Nam.
2.4. Nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n trong qu¸ tr×nh thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi.
2.4.1. Nh÷ng tån t¹i
Thùc tÕ qu¸ tr×nh triÓn khai, thùc hiÖn ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n c«ng nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë Hµ Néi hiÖn nay cho thÊy cã nh÷ng h¹n chÕ sau:
* Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp chuwa cao.
* Sè lîng c¸c dù ¸n ®Çu t t¬ng ®èi nhiÒu song kh¸ d©n tr¶i
* Së kÕ ho¹ch ®Çu t vµ Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ.
Theo thèng kª cña së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t Hµ Néi th× hµng n¨m tû träng vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®i vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp thµnh phè chØ chiÕm tõ 15 – 20% tæng vèn ®Çu t.
Ngoµi mét sè dù ¸n cã vèn ®Çu t cao lªn ®Õn hµng chôc triÖu USD nh: Orion - HaNel; Daewoo - HaNel, Canon - ViÖt Nam th× c¸c dù ¸n kh¸c chØ ®¹t tõ 1 - 3 triÖu USD thËm chÝ cã nh÷ng dù ¸n chØ 0,2 - 0,3 triÖu USD.
Tû träng vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®¨ng ký vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp cã t¨ng (n¨m 2002 lµ 90%; n¨m 2003 lµ 58%) nhng t×nh h×nh thùc hiÖn (vèn thùc hiÖn) l¹i cßn nhiÒu h¹n chÕ, thËm chÝ cã 1 sè dù ¸n khi ®¨ng ký víi sè vèn t¬ng ®èi lín nhng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®· n¶y sinh nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh v× vËy dù ¸n kh«ng ®i vµo ho¹t ®éng ®îc hoÆc kh«ng thÓ triÓn khai nh (C«ng ty CTLD – AUS – B×nh Minh, vèn ®¨ng ký lµ 52 triÖu USD) nhng kh«ng thÓ triÓn khai do kh«ng gi¶i phãng mÆt b»ng ®îc ph¶i rót giÊy phÐp ngµy 24/2/ 2003.
2.4.1.2. Sè lîng c¸c dù ¸n ®Çu t t¬ng ®èi nhiÒu song kh¸ d©n tr¶i Ýt chó träng vµo c¸c lÜnh vùc c«ng nghiªp chñ chèt, phÇn lín ®îc ®Çu t vµo c¸c ngµnh tËn dông ®îc nhiÒu yÕu tè lao ®éng vµ nguyªn liÖu rÎ nh may mÆc, chÕ biÕn.
Bªn c¹nh ®ã Hµ Néi hiÖn nay cã 5 khu c«ng nghiÖp nhng søc hót ®Çu t rÊt h¹n chÕ so víi mét sè khu c«ng nghiÖp ë ®Þa ph¬ng kh¸c trong c¶ níc. Cho ®Õn nay trong 5 khu vùc c«ng nghiÖp chØ thu hót ®îc kho¶ng 64 dù ¸n, b×nh qu©n 1 khu c«ng nghiÖp thu hót chØ ®¹t 13 dù ¸n ®©y lµ con sècha nhiÒu so víi tiÒm n¨ng.
2.4.1.3. Së kÕ ho¹ch ®Çu t vµ Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ. Trong viÖc gióp ®ì c¸c Doanh nghiÖp th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong kh©u tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn. Do vËy 1 sè dù ¸n ®· ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t nh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n nµy ®· chuyÓn híng ®Çu t sang mét sè ®Þa ph¬ng kh¸c. TÝnh trong quý I/2004 ®· cã 6 dù ¸n chuyÓn sang ®Çu t c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c:
1. SEASAFICO (vèn ®Çu t 15 triÖu USD) H¶i Phßng
2. C«ng ty AFC (Vèn ®Çu t 15 triÖu USD) H¶i D¬ng
3. C«ng ty §éng Lùc (Vèn ®Çu t 3,8 triÖu USD) Hng Yªn
4. C«ng ty Lipan (vèn ®Çu t 4,2 triÖu USD) Hng Yªn
5. C«ng ty Global (vèn ®Çu t 0,85 triÖu USD) Hµ T©y
6. C«ng ty ®iÖn l¹nh Xu©n Thiªn (vèn ®Çu t 1 triÖu USD) Hng Yªn
2.4.2. Nguyªn nh©n
Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thu hót ®Çu t níc ngoµi cha tèt vµo c«ng nghiÖp t¹i Hµ Néi thêi gian qua. Nhng nh×n chung cã 2 nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ nguyªn nh©n chñ quan vµ nguyªn nh©n kh¸ch quan.
Nguyªn nh©n kh¸ch quan
* Khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ
* N¹n dÞch SARS vµ dÞch cóm gµ cuèi n¨m 2003
Th¸ng 7/1997 cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ x¶y ra khi phÇn lín c¸c nhµ ®Çu t ®¨ng ký vµo Hµ Néi víi sè vèn lín nhÊt tõ tríc ®Õn nay, nhng tríc t×nh thÕ khã kh¨n vÒ kinh tÕ tµi chÝnh cña c¸c níc khu vùc vµ mét sè C«ng ty ®a quèc gia ®· lµm cho t×nh h×nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam nãi chung vµ vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi nãi riªng ch÷ng l¹i trong 1 thêi gian dµi. C¸c nhµ ®Çu t gÆp khã kh¨n vÒ vèn ®· xin t¹m ho·n thêi h¹n ®Çu t (mÆc dï dù ¸n ®· ®îc cÊp phÐp), vÝ dô nh c«ng ty DAEWOO – HANEL.
MÆt kh¸c ngoµi khã kh¨n vÒ tµi chÝnh vèn cña c¸c C«ng ty ®a quèc gia ®Çu t quèc tÕ, th× vÒ chÝnh s¸ch c¸c chÝnh phñ trong thêi kú khñng ho¶ng lµ th¾t chÆt c¸c quan hÖ ®Çu t ra níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp. Nh»m gi÷ l¹i phÇn ngo¹i tÖ quan träng ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc phôc håi kinh tÕ trong níc, v× vËy mÆc dï nh÷ng n¨m sau ®ã (n¨m 2000 – 2003) khi nÒn kinh tÕ ®· dÇn phôc håi th× c¸c quèc gia nµy l¹i thùc hiÖn chiÕn lîc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong níc nh»m t¨ng cêng xuÊt khÈu vµ t×m kiÕm thÞ trêng.
Mét nguyªn nh©n kh¸ch quan kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ n¹n dÞch SARS x¶y ra vµo kho¶ng th¸ng 10/2003 vµ dÞch cóm gµ cuèi n¨m 2003 ®· lµm cho sù giao lu t×m kiÕm c¬ héi ®Çu t bÞ h¹n chÕ. Do vËy ®©y lµ nguyªn nh©n ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc tiÕp xóc, t×m hiÓu ®èi t¸c gi÷a c¸c bªn, ®iÒu nµy ®· h¹n chÕ kh«ng nhá ®Õn viÖc t×m hiÓu gÆp gì nhau gi÷a nhµ ®Çu t vµ tiÕp nhËn ®Çu t. Thùc tiÔn cho thÊy nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan nµy ®·n lµm vèn FDI ®Çu t vµo Hµ Néi nµy cµng gi¶m kÓ tõ n¨m 1997 ®¹t møc kû lôc lµ 57% th× ®Õn n¨m 2003 chØ ®¹t 17% ®©y lµ ®iÒu ®¸ng lo ng¹i.
Nguyªn nh©n chñ quan
* Sù chØ ®¹o c¸c cÊp, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cha thËt sù s¸t sao
* Nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt qu¶n lý Nhµ níc
* Cha cã chÝnh s¸ch ®Æc biÖt u tiªn khuyÕn khÝch cho c¸c dù ¸n ®Çu t vÒ c«ng nghiÖp.
* Sù c¹nh tranh thu hót ®Çu t gi÷ c¸c ®Þa ph¬ng ngµy cµng râ nÐt. - * Cha cã chiÕn lîc thu hót FDI vµo c«ng nghiÖp vµ khu c«ng nghiÖp
* Gi¸ thuª ®Êt ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n cßn qu¸ cao
- Sù chØ ®¹o c¸c cÊp, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, c¸c ngµnh liªn quan n¬i cã c¸c dù ¸n ®îc cÊp phÐp vµ triÓn khai cha thËt sù s¸t sao. §Æc biÖt lµ trong kh©u ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, tæ chøc qu¶n lý thiÕu ®ång bé. Nguyªn nh©n viÖc chËm trÔ trong gi¶i phãng m¹ng b»ng lµ do chÝnh s¸ch ®Òn bï cña Nhµ níc cha ®îc luËt ho¸, nhiÒu n¬i nhiÒu lóc cßn mang tÝnh c¶m tÝnh lµ nhiÒu. Do ®ã mét sè bé phËn c¸n bé, vµ d©n c nhiÒu lóc ®ßi møc ®Òn bï qu¸ cao ®· ng©y trë ng¹i kh«ng nhá ®Õn tiÕn ®é triÓn khai cña c¸c dù ¸n .
- Uû ban nh©n d©n thµnh phè Hµ néi cha cã chÝnh s¸ch ®Æc biÖt u tiªn khuyÕn khÝch cho c¸c dù ¸n ®Çu t vÒ c«ng nghiÖp. MÆc dï ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch u tiªn vÒ chÕ ®é thuÕ ®Êt, u ®·i vÒ gi¸ níc....Nhng vÒ c¬ b¶n c¸c dù ¸n ®Çu t vµo c«ng nghiÖp chØ ®îc hëng nh÷ng u ®·i theo c¸c qui ®Þnh cña luËt ®Çu t Nhµ níc ban hµnh ®©y lµ ®iÒu dÉn ®Õn viÖc c¸c nhµ ®Çu t cha t×m thÊy sù hÊp dÉn víi c«ng nghiÖp Hµ Néi.
- Sù c¹nh tranh thu hót ®Çu t gi÷ c¸c ®Þa ph¬ng ngµy cµng râ nÐt. §ã lµ viÖc c¸c ®Þa ph¬ng trong níc t¨ng cêng c¸c gi¶i ph¸p u ®·i (ngoµi luËt) nh»m thu hót ®Çu t níc ngoµi. Ngoµi nh÷ng quy ®Þnh u ®·i cña chÝnh phñ th× c¸c ®Þa ph¬ng cã c¸c quy ®Þnh u ®·i riªng, ®iÒu nµy dÉn ®Õn mÆt b»ng chung vÒ ®Çu t kh«ng gièng nhau lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn h¹n chÕ phÇn nµo thu hót ®Çu t vµo Hµ Néi. Thùc tÕ thêi gian qua mét sè dù ¸n ban ®Çu ®· lµm thñ tôc vµ cÊp phÐp ®Çu t t¹i Hµ Néi, nhng sau ®ã l¹i chuyÓn ®Þa ®iÓm ®Çu t sang mét sè ®Þa ph¬ng l©n cËn kh¸c nh Hµ T©y, H¶i D¬ng ...
- Ngoµi ra cßn ph¶i kÓ ®Õn lµ nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt qu¶n lý Nhµ níc nh vÊn ®Ò thèng nhÊt gi÷a c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, c¬ chÕ ph©n cÊp, uû quyÒn thiÕu ®ång bé, cha nhÊt qu¸n, gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ph¸t sinh cßn chËm, ®· g©y ra trë ng¹i vÒ t©m lý thiÕu tin tëng cña c¸c nhµ ®Çu t ®èi víi nhµ qu¶n lý.
- Gi¸ thuª ®Êt ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n cßn qu¸ cao. NhÊt lµ gi¸ thuª ®Êt trong c¸c khu c«ng nghiÖp gi¸ b×nh qu©n trong khu c«ng nghiÖp Hµ néi lµ: 1,6 USD/m2/n¨m, chi phÝ qu¶n lý h¹ tÇng 0,5 - 0,8 USD m2/n¨m. §©y lµ gi¸ t¬ng ®èi cao so víi khu c«ng nghiÖp trong níc. (VÝ dô: khu c«ng nghiÖp T©n T¹o TP. Hå ChÝ Minh gi¸ thuª ®Êt lµ 0,1 - 0,5 USD/m2/n¨m).
- Cha cã chiÕn lîc thu hót FDI vµo c«ng nghiÖp vµ khu c«ng nghiÖp trong khi khu c«ng nghiÖp vµ KCX ®îc coi lµ nh÷ng thùc thÓ kinh tÕ cã thÓ thu hót ®îc nhiÒu dù ¸n th× l¹i cha ph¸t huy ®îc vai trß cña m×nh. Do ®ã hiÖn nay diÖn tÝch bá trèng cña c¸c khu c«ng nghiÖp cßn qu¸ lín.
ch¬ng III
3.2. ph¸p t¨ng cêng thu hót ®Çu t FDI vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi.
3.2.1. Nhãm gi¶i vÒ khung ph¸p lý.
3.2.1.1. Nhµ níc .
a, Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ph¸p lý.
Thùc hiÖn triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi thêi gian qua cho thÊy thÓ chÕ lµ kh©u quan träng t¹o khu«n khæ ph¸p lý ®Ó h×nh thµnh vµ triÓn khai c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn, tiÕp nhËn vµ thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t. ChÝnh phñ cÇn ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch u tiªn th«ng tho¸ng h¬n ®èi víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, tõng bíc th¸o gì khã kh¨n, trë ng¹i h¹n chÕ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. T¹o s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong cïng mét lÜnh vùc trªn cïng mét ®Þa bµn (kh«ng ph©n biÖt doanh nghiÖp trong níc víi doanh nghiÖp ngoµi níc). Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi ®îc huy ®éng vèn th«ng qua thÞ trêng chøng kho¸n vµ c¸c kªnh tÝn dông kh¸c...
ViÖc ban hµnh sím thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh vÒ tiÕp nhËn, qu¶n lý ®Çu t cã ý nghÜa to lín trong viÖc t¹o ra sù thèng nhÊt ®ång bé, tr¸nh ®îc nh÷ng tiªu cùc, t×nh tr¹ng cè ý g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp, t¹o ®îc niÒm tin cho nhµ ®Çu t. Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, c«ng nghiÖp ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng. V× vËy ChÝnh phñ cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh riªng, phï hîp cho ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi khi ®Çu t vµo lÜnh vùc nµy ®îc hëng nh÷ng u ®·i nhÊt ®Þnh vµ ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®Çu tµu, mòi nhän cÇn ®îc quan t©m.
b, Më réng lÜnh vùc ®Çu t.
LÜnh vùc ®Çu t lµ ®iÒu mµ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi quan t©m h¬n c¶. V× nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Më réng lÜnh vùc lµ t¹o thªm c¬ héi ®Çu t thóc ®Èy qu¸ tr×nh thu hót vèn, t¹o ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn. Nh×n chung hiÖn nay ngµnh c«ng nghiÖp ®· thu hót ®îc c¸c dù ¸n vµo tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc tuy nhiªn møc ®é ®Çu t vµo mét sè ngµnh vÉn cßn h¹n chÕ. Nh ngµnh ®iÖn lùc, ngµnh bu chÝnh viÔn th«ng…Nh vËy qu¸ tr×nh thu hót ®Çu t níc ngoµi vÉn cha ®îc nh mong muèn vµ cßn nhiÒu h¹n chÕ. V× vËy ®Ó t¹o søc m¹nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp thêi gian tíi chÝnh phñ cÇn cã quy cã nh÷ng quy ®Þnh "më réng" lÜnh vùc møc ®é ®Çu t cña mét sè ngµnh.
3.2.1.2 Víi thµnh phè Hµ Néi.
a, T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ thñ tôc cÊp giÊy phÐp.
HiÖn nay mÆc dï Hµ Néi cã 2 c¬ quan chñ qu¶n vÒ thÈm ®Þnh, dù ¸n vµ cÊp phÐp ®Çu t nhng vÉn cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhÊt lµ viÖc híng dÉn, c¸c nhµ ®Çu t lµm thñ tôc. Trong thêi gian tíi c¶i c¸ch hµnh chÝnh nh»m t¹o thuËn lîi thu hót ®Çu t vµo c«ng nghiÖp ®îc tËp trung vµo c¸c híng sau.
- Thµnh lËp Trung t©m xóc tiÕn ®Çu t gåm ®¹i diÖn cña c¸c c¬ quan liªn quan cã thÈm quyÒn ®Ó híng dÉn vµ gi¶i quyÕt nhanh (mang tÝnh mét ®Çu mèi) vÒ c¸c thñ tôc xóc tiÕn h×nh thµnh ®ù ¸n, thÈm ®Þnh cÊp GiÊy phÐp ®Çu t vµ qu¶n lý dù ¸n FDI.
- Th«ng b¸o c«ng khai vµ híng dÉn cô thÓ c¸c quy ®Þnh vÒ nép vµ tiÕp nhËn hå s¬ ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi. TiÕn hµnh viÖc xem xÐt, thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t chØ tËp trung vµo 5 tiªu chÝ c¬ b¶n, ®ã lµ: T c¸ch ph¸p lý, n¨ng lùc tµi chÝnh cña nhµ ®Çu t; Møc ®é phï hîp cña dù ¸n víi qui ho¹ch; Lîi Ých kinh tÕ - x· héi; Tr×nh ®é kü thuËt cña c«ng nghÖ; TÝnh hîp lý cña viÖc sö dông ®Êt.
- Rót ng¾n thêi gian xÐt duyÖt thÈm ®Þnh cÊp giÊy phÐp ®Çu t ®èi víi c¸c dù ¸n ph©n cÊp cho Hµ Néi:
+ §èi víi dù ¸n thÈm ®Þnh thuéc B: 20 ngµy lµm viÖc (quy ®Þnh lµ 30 ngµy).
+ §èi víi dù ¸n nhãm khuyÕn khÝch ®Çu t: 15 ngµy lµm viÖc (quy ®Þnh lµ 20 ngµy).
+ §èi víi dù ¸n nhãm ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t: 10 ngµy lµm viÖc (quy ®Þnh lµ 15 ngµy) cã nhiÒu dù ¸n ®· cÊp GiÊy phÐp ®Çu t trong vßng 2 ngµy.
b, Gi¶i ph¸p qu¶n lý, gióp ®ì c¸c nhµ ®Çu t.
Qu¶n lý, gióp ®ì c¸c dù ¸n ®· ®îc cÊp phÐp ®Çu trªn ®Þa bµn lµ yªu cÇu quan träng cÇn ®îc quan t©m. HÇu hÕt c¸c dù ¸n sau khi ®îc cÊp phÐp ®Çu t th× tù thùc hiÖn triÓn khai vµ hoµn thµnh c¸c thñ tôc hµnh chÝnh kh¸c nh thuª ®Êt; gi¶i phãng mÆt b»ng tæ chøc bé m¸y... lµ qu¸ tr×nh ban ®Çu cßn khã kh¨n bì ngì cña c¸c nhµ ®Çu t. Ngoµi ra ®èi víi c¸c dù ¸n ®· ®i vµo ho¹t ®éng th× lÜnh vùc ngµnh nghÒ ®¨ng ký kinh doanh vµ thùc tiÔn thùc hiÖn cßn cã nh÷ng kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh v× vËy ®Ó hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®i vµo ho¹t ®éng vµ ho¹t ®éng ®óng víi ngµnh nghÒ chøc n¨ng cña m×nh mét c¸ch thuËn lîi th× kh«ng thÓ kh«ng cã vai trß qu¶n lý vµ gióp ®ì nhÊt ®Þnh tõ phÝa c¸c c¬ quan ban ngµnh h÷u quan.
3.2. 2. Nhãm gi¶i ph¸p tµi chÝnh vµ dÞch vô.
3.2.2.1 ChÝnh s¸ch vµ u ®·i tµi chÝnh, tÝn dông.
- ViÖc Bé tµi chÝnh vµ H¶i quan khÈn tr¬ng hoµn thiÖn vµ ®¬n gi¶n hãa hÖ thèng thuÕ, thñ tôc hµnh chÝnh, trong nghiÖp vô thuÕ vµ h¶i quan b¶o ®¶m tÝnh æn ®Þnh, cã thÓ dù b¸o tríc ®îc cña hÖ thèng thuÕ (nhÊt lµ hÖ thèng b¸o hé) cung cÊp th«ng tin cËp nhËt hÖ thèng chÝnh x¸c vµ thuËn tiÖn cho c¸c doanh nghiÖp biÕt.
- N©ng cao hiÖu lùc, hiÖu cña c¸c biÖn ph¸p u ®·i tµi chÝnh nh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn lîi nhuËn vÒ níc vµ cho gãp vèn ®îc dÔ dµng. §Æc biÖt lµ nªn h¹n chÕ nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ph¶i gãp vèn b»ng tiÒn mÆt khi hä ®ang gÆp khã kh¨n vÒ vèn.
- Cho c¸c dù ¸n ®· ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t ®îc hëng nh÷ng u ®·i cña c¸c qui ®Þnh míi vÒ thuÕ lîi tøc, gi¸ thuª ®Êt míi; xem xÐt ®Ó gi¶m thuÕ thu nhËp ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp thùc sù lç vèn.
- Xo¸ bá Ên ®Þnh tû lÖ nguån vèn trong c¸c dù ¸n vµ lÜnh vùc cÇn ph¸t triÓn mµ trong níc kh«ng ®ñ, kh«ng cã kh¶ n¨ng hoÆc kh«ng muèn ®Çu t.
- Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi cæ phÇn ho¸ ®Ó t¨ng vèn kinh doanh. §ång thêi kiÕn nghÞ Bé tµi chÝnh ban hµnh quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, ban hµnh chuÈn mùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t.
- Ph¸t triÓn thÞ trêng vèn trªn ®Þa bµn Hµ Néi cho phÐp doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi tiÕp cËn réng r·i thÞ trêng vèn (®îc ph¸t hµnh cæ phiÕu vµ kinh doanh chøng kho¸n nh c¸c nhµ ®Çu t trong níc), ®îc vay tÝn dông (kÓ c¶ trung vµ dµi h¹n) t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông thùc tÕ hiÖn nay doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi hiÖn nay rÊt khã kh¨n tiÕp cËn nguån vèn tÝn dông t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông ë ViÖt Nam.
3.2.2.2. ChÝnh s¸ch gi¸ dÞch vô.
HiÖn nay doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®ang "gång m×nh" chÞu gi¸ vÒ c¸c dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt t¹i Hµ Néi. Nh gi¸ ®iÖn, th¾p s¸ng, ®iÖn s¶n xuÊt, ®iÖn tho¹i, níc.... ®Òu cã mÆt b»ng gi¸ cao h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ho¹t ®éng trong cïng lÜnh vùc (mÆc dï hä vÉn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô nép thuÕ). Do vËy ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi th× thµnh phè cÇn cã sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ së ngµnh nh Së kÕ ho¹ch së vËt gi¸, Së c«ng nghiÖp tõng bíc xem xÐt c¸c chi phÝ trung gian nµy nh»m h¹ thÊp chi phÝ vµ n©ng cao sù hÊp dÉn trong m«i trêng thu hót ®Çu t cña thµnh phè.
- Bªn c¹nh nh÷ng dÞch vô hç trî trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh thµnh phè Hµ Néi cÇn quan t©m ®óng møc h¬n n÷a mét sè lÜnh vùc ®Çu t thuéc ngµnh c«ng nghiÖp. CÇn cã nh÷ng u ®·i riªng mang tÝnh chiÕn lîc ®Ó thu hót vèn vµ c«ng nghÖ.
- ViÖc thu hót ®îc nhiÒu c¸c dù ¸n ®Çu t s¶n xuÊt c«ng nghiÖp sÏ tõng bíc c¶i thiÖn ®îc t×nh h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh tõ ®ã gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña thµnh phè.
- Thµnh phè cÇn chñ ®éng cã c¸c chÝnh s¸ch hç trî cho c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp, cïng c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi tiÕn hµnh xóc tiÕn th¬ng m¹i, tæ chøc c¸c diÔn ®µn víi doanh nghiÖp vµ nhµ qu¶n lý trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®Ó tõng bíc th¸o gì khã kh¨n, cho c¸c doanh nghiÖp.
3.2.2.3. Gi¶i ph¸p vÒ ®Êt ®ai gi¶i phãng mÆt b»ng phôc vô nhµ ®Çu t.
ViÖc gi¶i phãng mÆt b»ng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi hiÖn ®ang lµ mét trë ng¹i v× mét bé phËn c¸c khu vùc d©n c cha thùc sù muèn chuyÓn n¬i ë. MÆt kh¸c ®ßi gi¸ ®Òn bï cao, trong khi ®ã c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn ®ãng ë ®Þa bµn gi¶i quyÕt cßn nhiÒu h¹n chÕ. MÆc dï Hµ Néi ®· quy ho¹ch c¸c khu c«ng nghiÖp, côm c«ng nghiÖp nhng viÖc thuª mÆt b»ng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t vÉn cha dÔ dµng. V× vËy thêi gian tíi ®Ò nghÞ thµnh phè cÇn cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc.
* ChÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi ®Êt ®ai vµ gi¶i phãng mÆt b»ng phôc vô ®Çu t níc ngoµi.
Thµnh phè cÇn chñ ®éng ®Ò nghÞ lªn ChÝnh phñ sím chÊm døt c¬ chÕ do c¸c nhµ doanh nghiÖp ViÖt Nam gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt; chuyÓn sang thùc hiÖn chÕ ®é cho thuª ®Êt dµi h¹n (kho¶ng 50 - 70 n¨m), thu tiÒn mét lÇn khi ký hîp ®ång thuª ®Êt ®Ó bæ sung Quü ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cña Thñ ®« (ngoµi ra vÉn thu tiÒn thuª ®Êt hµng n¨m) vµ c¸c nhµ ®Çu t cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh ®o¹t, sö dông, cho thuª, thÕ chÊp… trong thêi h¹n thuª ®Êt. §ång thêi, cÇn b·i bá quy ®Þnh buéc c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ph¶i cã ®Þa ®iÓm mÆt b»ng ®Çu t cô thÓ míi phª duyÖt dù ¸n, v× ®iÒu nµy lµm tèn kÐm thªm cho hä trong chi phÝ lËp dù ¸n ®Çu t, trong khi hä kh«ng biÕt dù ¸n cã ®îc th«ng qua hay kh«ng.
Thèng nhÊt vÒ c¸c quyÒn ®èi víi ®Êt vµ c¸c chi phÝ vÒ ®Êt trong s¶n xuÊt kinh doanh, nhÊt lµ tiÒn cho thuª ®Êt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, kh«ng ph©n biÖt doanh nghiÖp trong níc hay doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. §¶m b¶o møc tiÒn thuª ®Êt cña Hµ Néi kh«ng cao h¬n c¸c níc trong khu vùc.
- §iÒu chØnh, s¾p xÕp l¹i danh môc c¸c ®Þa bµn khi x¸c ®Þnh tiÒn cho thuª ®Êt phï hîp víi thùc tÕ kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t tõ níc ngoµi.
- §èi víi c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, nªn cã c¬ chÕ riªng vÒ cho thuª ®Êt, theo nguyªn t¾c gi¶m tíi møc tèi ®a tiÒn cho thuª, trong mét sè trêng hîp ®Æc biÖt, th× cã thÓ kh«ng thu tiÒn thuª ®Êt trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. KhuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Çu t vµo c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung vµ c¸c côm c«ng nghiÖp cña Thµnh phè b»ng c¸c h×nh thøc, c¬ chÕ vÒ thuÕ, thêi gian miÔm gi¶m, gi¶m thuÕ …u ®·i nh c¸c dù ¸n ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t (hiÖn t¹i c¸c dù ¸n trong khu c«ng nghiÖp ®ang hëng møc thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp thuéc diÖn khuyÕn khÝch ®Çu t ).
§Ò ra c¸c chÝnh s¸ch ®Æc biÖt u ®·i ®Çu t (nh miÔn, gi¶m tiÒn thuª ®Êt, hç trî vèn ®Ó ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp díi 10%) trong c¸c lÜnh vùc Thµnh phè ®ang cÇn ph¸t triÓn ®ßi hái vèn lín vµ c«ng nghÖ cao nh: c«ng nghiÖp ®iÖn tö - th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc then chèt….
¸p dông thèng nhÊt mét chÝnh s¸ch ®Òn bï khi nhµ níc thu håi ®Êt (kh«ng ph©n biÖt dïng cho an ninh quèc phßng hay ®Çu t níc ngoµi).
Gi¸ ®Êt tÝnh ®Òn bï ph¶i s¸t víi gi¸ chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt trªn thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm hiÖn hµnh.
§¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc giao ®Êt, cho thuª ®Êt. Tæ chøc ®îc giao ®Êt, thu ®Êt cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶ tiÒn ®Òn bï cho ngêi cã ®Êt bÞ thu, nhng phÝa ViÖt Nam ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm gi¶i to¶ m¨t b»ng vµ chØ giao ®Êt cho chñ dù ¸n FDI khi ®· gi¶i phãng xong mÆt b»ng.
§èi víi mét sè dù ¸n tån ®äng l©u, khã cã kh¶ n¨ng triÓn khai cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh chuyÓn nhîng cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi kh¸c, hoÆc chuyÓn cho c¸c c«ng ty ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó triÓn khai x©y dùng dù ¸n nhanh h¬n, hoÆc cho phÐp dù ¸n ®îc chuyÓn ®æi môc tiªu phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh thùc tÕ, hoÆc cho chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t.
§Ò nghÞ Nhµ níc cho phÐp chuyÓn giao quyÒn sö dông ®Êt tõ nhµ ®Ç t h¹ tÇng ®Õn c¸c nhµ ®Çu t vµo c«ng nghiÖp trong thêi h¹n quy ®Þnh t¹i giÊy phÐp ®Çu t. KhÈn tr¬ng c«ng bè vµ c¾m mèc thùc ®Þa c«ng khai c¸c quy ho¹ch ®Êt ®ai toµn Thµnh phè vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ thÞ trêng bÊt ®éng s¶n ë Hµ Néi ®Ó kÝch thÝch ®Çu t x©y dùng tõ mäi nguån vèn trong vµ ngoµi níc (trong ®ã cã FDI).
3.3. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c
* Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn néi lùc.
Kinh nghiÖm c¸c níc ®i tríc trong viÖc thu hót ®Çu t níc ngoµi chØ ra r»ng ngoµi níc u ®·i mang tÝnh trùc tiÕp nh thÕ; thñ tôc.. cßn mét yÕu tè kh«ng kÐm phÇn quan träng ®ã lµ néi lùc b¶n th©n nÒn kinh tÕ, hÖ thèng c¸c s¬ së s¶n xuÊt ®¶m b¶o cho viÖc thªm mét dù ¸n níc ngoµi ®Çu t sÏ trë thµnh nh÷ng m¾t xÝch cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
Thùc tÕ hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp trong níc ®ãng vai trß to lín ®èi víi viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thu hót ®Çu t. Bëi v× kh«ng mét dù ¸n ®Çu t nµo cã thÓ thùc hiÖn ®îc tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt cho phôc vô s¶n xuÊt nh: vËn chuyÓn m¸y mãc tõ c¶ng vÒ nhµ m¸y, vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸ ®i tiªu thô… tÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc trung gian nµy ®Òu lµ nhê vµo c¸c doanh nghiÖp ®· cã s½n trªn ®Þa bµn cung øng. MÆt kh¸c qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng diÔn ra m¹nh mÏ th× mét s¶n phÈm cuèi cïng ®a ra tiªu thô kh«ng ph¶i chØ cã mét c¬ së s¶n xuÊt thùc hiÖn mµ lµ sù kÕt hîp cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt c¸c chi tiÕt bé phËn tõ ®ã míi ®i ®Õn l¾p r¸p vµ cho ra mét s¶n phÈm hoµn thµnh.
Mét hÖ thèng doanh nghiÖp trong níc ph¸t triÓn, ®ñ søc hÊp dÉn thu hót c«ng nghÖ chuyÓn giao, lµ ®èi t¸c ngµy cµng hÊp dÉn víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c«ng nghiÖp Hµ Néi tiÕp nhËn ®Çu t, thu hót ®îc nhiÒu h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n luång vèn níc ngoµi. HÖ thèng c¸c doanh nghiÖp ®ã ph¶i bao gåm c¶ nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt lÉn dÞch vô ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, ngµnh nghÒ vµ thµnh th¹o c¸c nghiÖp vô kinh doanh quèc tÕ, ®ñ søc gi÷ ®îc thÞ phÇn thÝch ®¸ng t¹i thÞ trêng trong níc vµ ngµy cµng cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi. M¹ng líi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô vÒ tµi chÝnh - ng©n hµng cã vai trß quan träng trong hÖ thèng ®ã, nh»m t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc huy ®éng vµ lu chuyÓn vèn trong níc vµ quèc tÕ.
Nh vËy tÝnh hç trî nhau trong s¶n xuÊt cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lµ rÊt to lín vµ quan träng. V× vËy trong chiÕn lîc thu hót ®Çu t vµo c«ng nghiÖp Hµ Néi th× viÖc ph¸t triÓn m¹nh mÏ hÖ thèng c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn nh»m t¹o ®µ cho c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi ®Çu t còng lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt.
* §æi míi c«ng t¸c vËn ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi b»ng c¸ch
- ChuyÓn ph¬ng thøc vËn ®éng ®Çu t níc ngoµi tõ bÞ ®éng (®îi c¸c chñ ®Çu t ®Õn) sang chñ ®éng híng c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi tËp trung ®Çu t theo ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña thµnh phè Hµ Néi t¹o nªn mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
- N©ng cao chÊt lîng c¸c tµi liÖu vËn ®éng ®Çu t, sö dông trang web ®Çu t níc ngoµi trªn m¹ng Internet ®Ó giíi thiÖu danh môc c¸c dù ¸n kªu gäi ®Çu t vµ chÝnh s¸ch u ®·i ®Çu t cña Hµ Néi (®Þa chØ trang website vÒ ®Çu t níc ngoµi cña Hµ Néi:
- In Ên, ph¸t hµnh s¸ch b¸o, t¹p chÝ, ®Üa CD, b¨ng h×nh, tranh ¶nh, giíi thiÖu, tuyªn truyÒn tiÒm n¨ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña Hµ Néi.
- Thµnh phè chñ ®éng hoÆc phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, c¸c c¬ quan Trung ¬ng, c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Ó tæ chøc diÔn ®µn (Forum) kªu gäi xóc tiÕn ®Çu t níc ngoµi ë trong níc hoÆc t¹i c¸c níc hoÆc khu vùc cã tiÒm n¨ng tµi chÝnh vµ c«ng nghÖ.
- T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tËp ®oµn, c¸c c«ng ty, c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ më v¨n phßng ®¹i diÖn ë Hµ Néi.
* T¹o c¬ chÕ u ®·i ®Çu t.
Hµ Néi ®ang x©y dùng c¬ chÕ u ®·i ®Çu t:
- §èi víi dù ¸n thÈm ®Þnh nhãm B miÔn tiÒn thuª ®Êt 02 n¨m ®Çu (kh«ng tÝnh thêi gian x©y dùng c¬ b¶n), gi¶m 50% trong 02 n¨m tiÕp theo.
- §èi víi dù ¸n khuyÕn khÝch ®Çu t vµ ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t cã quy m« vèn lín (tõ 50 triÖu USD trë lªn) vµ sö dông nhiÒu diÖn tÝch ®Êt (tõ 5ha trë lªn) miÒn tiÒn thuª ®Êt 07 n¨m ®Çu (kh«ng tÝnh thêi gian x©y dùng c¬ b¶n) vµ gi¶m 50% trong 03 n¨m tiÕp theo.
- MiÔn tiÒn thuª ®Êt trong thêi gian dµi ®èi víi dù ¸n khuyÕn khÝch vµ ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc Hµ Néi ®ang cÇn ®Ó t¹o nªn nh÷ng bíc ®ét ph¸ lµm ®éng lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi Thñ ®«.
- Trêng hîp nhµ ®Çu t níc ngoµi øng tiÒn ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh dù ¸n, thµnh phè cho phÐp trõ sè tiÒn chi phÝ øng tríc ®ã vµo tiÒn thuª ®Êt, t¬ng øng gi÷a tæng sè tiÒn chi phÝ víi thêi gian thuª ®Êt (trªn c¬ së gi¸ thuª ®Êt c¬ b¶n).
- HÖ thèng h¹ tÇng ngoµi hµng rµo ®îc chÝnh quyÒn Hµ Néi hç trî ®Çu t.
- Hç trî ®µo t¹o c«ng nh©n, c¸n bé ë c¸c ngµnh nghÒ tr×nh ®é cao, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
* Thu hót c¸c dù ¸n vµo khu c«ng nghiÖp.
- C¸c dù ¸n ®Çu t vµo khu c«ng nghiÖp ®îc hëng chÕ ®é u ®·i nh nhãm c¸c dù ¸n ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t.
- Ph¬ng thøc thanh to¸n ®îc ph©n kú réng h¬n, tæng sè tiÒn thuª mÆt b»ng chñ dù ¸n cã thÓ tr¶ tiÒn thµnh 3 hoÆc 4 lÇn trong 50 n¨m thay v× tríc ®©y ph¶i thanh to¸n 01 lÇn cho 50 n¨m.
- Gi¸ kinh doanh cho thuª mÆt b»ng cña c¸c khu c«ng nghiÖp cÇn ph¶i cã sù chØ ®¹o thèng nhÊt cña c¬ quan qu¶n lý nh»m gi¶m thiÓu sù tuú tiÖn vÒ c¬ cÊu ®Þnh gi¸ kinh doanh cña khu c«ng nghiÖp thµnh phÇn. Tuy nhiªn sù chØ ®¹o thèng nhÊt gi¸ tríc hÕt ph¶i ®øng trªn lîi Ých cña tõng doanh nghiÖp sau ®ã míi ®Õn sù ®iÒu tiÕt, qu¶n lý cña Nhµ níc (hiÖn t¹i c¬ cÊu gi¸ thµnh kinh doanh cña 5 khu c«ng nghiÖp lµ kh¸c nhau, trong ®ã gi¸ thuª ®Êt ®· ®îc nhµ níc gi¶m xuèng ë møc thÊp nhÊt, gi¸ cho thuª h¹ tÇng vµ gi¸ qu¶n lý cßn chªnh lÖch nhau nhiÒu gi÷a c¸c khu c«ng nghiÖp víi nhau g©y khã kh¨n cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi lùa chän ph¬ng ¸n ®Çu t vµo khu c«ng nghiÖp).
* C«ng t¸c ph¸t triÓn vµ cung øng nguån nh©n lùc.
Tæ chøc ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i vµ ®æi míi c«ng t¸c bè trÝ nguån nh©n lùc tham gia vµo doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. §éi ngò c¸n bé ViÖt Nam ph¶i cã b»ng cÊp, tr×nh ®é qu¶n lý doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi, th«ng th¹o ngo¹i ng÷ ®Ó ®iÒu hµnh c«ng viÖc, tr¸nh t×nh tr¹ng kiªm nhiÖm nhiÒu chøc vô, ph©n t¸n, kh«ng tËp trung tr¸ch nhiÖm ®îc ph©n c«ng trong c«ng ty liªn doanh.
* §éng viªn khen thëng cho c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp
§Ò cao vai trß cña c¸c tæ chøc ViÖt Nam vµ quèc tÕ, c¸c c«ng ty, c¸c c¸ nh©n cã c«ng trong viÖc t vÊn, xóc tiÕn vËn ®éng c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi ®Çu t vµo Hµ Néi. Cã chÝnh s¸ch khen thëng, ®éng viªn kÞp thêi ®èi víi c¸ nh©n, tËp thÓ cã thµnh tÝch trong c«ng t¸c vËn ®éng thu hót vèn FDI, c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh, cã tû lÖ xuÊt khÈu vît kÕ ho¹ch trong giÊy phÐp ®Çu t. Víi h×nh thøc khen thëng nh: b»ng khen, danh hiÖu c«ng d©n danh dù cña Thñ ®« Hµ Néi, hiÖn vËt, tiÒn…
Các file đính kèm theo tài liệu này:
KQ03.doc
